OSPE dosage form Rx25.pdf

การระบชน ชนด/ร ด/รปแบบของยาจากลั ปแบบของยาจากลักษณะภายนอก Pharmaceutical Dosage Forms

Rx25 OSPE Team by

รปแบบยาเตร ปแบบยาเตรยม ยม การแบงประเภท งประเภท 

Liquid Dosage Forms



Solid Dosage Forms



Semi Semi - solid solid Dos Dosage age Form Formss



Miscellaneous Dosage Forms

Liquid Dosage Forms

ยาเตรยมประเภทของเหลวเป ยมประเภทของเหลวเปนยาเตร นยาเตรยมร ยมรปแบบต ปแบบตางๆ างๆ ท มมลัล ักษณะเป กษณะเปน ของเหลวหรอน อน า ซ งแบ งแบงได งไดเปน ยาน าสารละลาย าสารละลาย (solution) และยาน ากระจาย ากระจาย ตัว (dispersion)

ยาเตรยมประเภทของเหลว ยมประเภทของเหลว (Liquid dosage forms) ยาน ากระจายตั ากระจายตัว (Dispersion)

ยาน าสารละลาย าสารละลาย (solution) ตัวท วทาละลายท าละลายท ใช  นน า

ตัวท วทาละลายท าละลายท ไม  ใชนน า

(Aqueous

(Non-aqueous

solution)

solution)

Aromatic waters

Elixirs

Solution

Spirits

Syrups

Tinctures Fluidextracts

กระจายผงยา (Colloidal

แขวนลอยผงยาท  ไมละลายน ละลายน าในน าในน า

Dispersions)

(Coarse Dispersions)

Mucilages Milks Magmas

Suspensions Emulsions

ยาน าสารละลาย าสารละลาย (solution) 

ตัวท วทาละลายท  าละลายท ใช  นน า (Aqueous solution)  Aromatic

waters สารละลายใสอ มตั มตัวด วดวยน วยน ามั ามันหอมระเหย นหอมระเหย



ต  ัวยาและตัวท วทาละลายผสมเป าละลายผสม เป น เน เน   อเดยวกั ยวกัน Solution ยาน าท มตัวยาและตั



รับประทานท แตงให ใหม ม รสหวานด รสหวานดวยสารละลายน วยสารละลายน าตาล Syrups ยาน ารับประทานท


ตัวท วทาละลายท  าละลายท ไม  ใชนน า (Non-aqueous solution) 

Elixirs เปนยาน นยาน าใสม าใสมกล กล นหอมม นหอมมแอลกอฮอล แอลกอฮอลเป เปนส นสวนผสมอย วนผสมอย ประมาณ 4-40%



นสารละลายของสารหอมระเหยในแอลกอฮอล 60 60-90% Spirits เปนสารละลายของสารหอมระเหยในแอลกอฮอล

ไมมมรสหวาน รสหวาน

ยาน าสารละลาย าสารละลาย (solution) วยสารท สกั สกัดจากพ ดจากพชหร ชหรอสารเคม อสารเคม ในแอลกอฮอล ในแอลกอฮอล  Tinctures ประกอบดวยสารท  นการนา tincture มาสกัดด ดดวยว วยวธ Percolation แลว  Fluidextracs เปนการน อย ในร  ปของเหลว ปของเหลว

ตารางเปรยบเท ยบเทยบความแตกตางยาน าแต าแตละร ละรปแบบ รปแบบยา

น าตาล

แอลกอฮอล

Aroma Aromatic tic waters waters

-

-

Solution

-

-

-

-

-

-

-

Elixirs

+++ +

Spirits

-

Syrups

Tinctures

Fluidextracs

-

สารสกั ดพช น ามั ามันหอมระเหย นหอมระเหย ++

4-40% 60-90% +++ 77-83% ++ เชนเด นเดยวกั ยวกับ tincture สกัดด ดดวยว วยวธธ Percolation


อ นๆ นๆ ยาสวนลาง าง (Douches) ใชสสาหรั า หรับล บลาง าง body cavities เชน ชองคลอด องคลอด ทวารหนัก สวนผสมของ วนผสมของ polymer เพ อให อใหเก เกดฟ ดฟลลม  Collodions มส  Gargles ยาสาหรั าหรับกลั  บกลั วคอ วคอ ตองเจ องเจอจางก อจางกอนใช อนใช 



Mouthwashs



Paints ใชป ปายท า ยท ผผวหนั ว หนังหร งหรอเย อเย อบ อบ

ยาน ากระจายตั ากระจายตัว (Dispersion) 

นยาน าท าท วัวัฎภาคกระจายตั ฎภาคกระจายตัว กระจายผงยา (Colloidal dispersions) เปนยาน ประกอบดวยอน วยอนภาคขนาดเล ภาคขนาดเลกกว กกวา 0.5 ไมโครเมตร เรยกว ยกวา คอลลอยด ม มลักษณะข  กษณะข น 

Mucilages ประกอบดวยสารพวกยางไม วยสารพวกยางไม ( (gum) หรอสารท อสารท เป เปนเม นเมอก อก กระจายตัวในน วในน า

จนพองตัวเต วเตมท มท มมลัลักษณะข กษณะขน เหนยว ยว นยาท ประกอบด ประกอบดวยอน วยอนภาคตั ภาคตัวยาท วยาท เป เปนสารอน นสารอนนทร นทรยยขนาดใหญ ข นาดใหญ  Milks & Magma เปนยาท และยาจะเหนยวข ยวขนคล นคลายน ายน านม านม


นยาน าท าท วัวัฎภาค ฎภาค แขวนลอยผงยาท ไม  ละลายน ละลายน าในน าในน า (Coarse dispersions) เปนยาน กระจายตัวประกอบด วประกอบดวยอน วยอนภาคขนาดใหญ ภาคขนาดใหญกว กวา 0.5 ไมโครเมตร มลัลักษณะข  กษณะข นและ นและ เกดการแยกชั  ดการแยกชั นได นได 

Suspensions ตัวยาเป วยาเปนของแข นของแขงกระจายอย  งกระจายอย ในของเหลว ตองม องมสารท สารท ชชวยในการ

กระจายตัวของยาเร วของยาเรยกว ยกวา suspending agent และตองเขย องเขยาขวดก าขวดกอนใช อนใช วยของเหลว 2 ชนด ท ไม  ผสมเป ผสมเปนเน นเน อเด อเดยวกั ยวกัน ตองม องมสารช สารชวยใน วยใน  Emulsions ประกอบดวยของเหลว การกระจายตัวเร วเรยก ยก emulsifying agent


อ นๆ นๆ ยาใชภายนอก ภายนอก สวนใหญ วนใหญมัมักเตร กเตรยมในลั ยมในลักษณะ กษณะ suspension หรอ อาจเตรยมในร ยมในรป solution ก ได emulsion แตอาจเตร  Liniments ใชภายนอก ภายนอก ตองม องมการถ การถนวด นวด ตัวยามั วยามักท กทาให าใหเก เกดอาการร ดอาการรอนแดง อนแดง มฤทธ ฤทธ แก แกปวดได ปวดได  Lotions

Solid Dosage Forms เปนยาเตร นยาเตรยมท ยมท มมลัล ักษณะเป กษณะเปนของแข นของแขงซ งซ งเป งเปนเม นเมดหร ดหรอผงบรรจ อผงบรรจซอง มท ั ังแบบ งแบบ ใชภายใน ายใน และภายนอก

ยาเตรยมประเภทของแข ยมประเภทของแขง (Solid Dosage Forms) ใชจจานวนมาก า นวนมาก (Bulk Powders)

ใชจจานวน า นวน แบงเป งเปนส นสวน วน (Unit Dosage Forms) ใชภายใน ภายใน (Internal)

ใชภายนอก ภายนอก (External)

Divided powders Capsules Pills Tablets Tablets Lozenges Pastilles

ใชภายใน ภายใน (Internal)

ใชภายนอก ภายนอก (External)

suppositories Oral Bulk powders Granules Effervescent powders

Dusting powders Insufflations

Solid Dosage Forms 

งได 2 ลักษณะ กษณะ Powders แบงได 

แบงตามการบรรจ งตามการบรรจ

ยาผงท แบ แบงเป งเปนซอง นซอง ขนาดยาเทาๆกั าๆกัน ใชครั  ครั งเด งเดยว ยว แบงใช งใช ไดหลายครั หลายครั ง อาจบรรจอย อย ในกระป  ก  Bulk powders ยาผงท แบ  แบงตามการใช งตามการใช ภายนอก ใช โรยใสแผลเพ แผลเพ อฆ อฆาเช  าเช อ  Dusting powders ยาผงใชภายนอก  Oral powders ยาผงใชรั รับประทาน บประทาน เชน ผงเกลอแร อแร  Divided

powders


นยาเมดท ดท มมตัต ัวยาและส วยาและสวนประกอบต วนประกอบตางๆ างๆ บรรจอย อย ในปลอกห  มท มท ททา Capsules เปนยาเม จาก gelatin ตัวยาอาจเป วยาอาจเปนผง, นผง, granule หรอเป อเปน liquid ก ได แบ แบงเป งเปน 2 ชนด  Hard gelatin capsule ภายในบรรจของแข ของแขง  Soft gelatin capsule ภายในบรรจของเหลว ของเหลว


นยาเมดท ดท เตร เตรยมได ยมไดจากการผสมตั จากการผสมตัวยาและส วยาและสวนประกอบอ  วนประกอบอ นท นท จจาเป า เปน Tablets เปนยาเม

จะมหลายแบบซ  หลายแบบซ งเตร งเตรยมเพ ยมเพ อให อให ไดยาท ยาท นนาใช าใช และให และใหผลตามประโยชน ผลตามประโยชนทท ตตองการ อ งการ  Compressed tablets เตรยมโดยใช ยมโดยใชเคร เคร องตอกอั องตอกอัดออกมาเป ดออกมาเปนเม นเมด ตอกอัดมากกว ดมากกวา 1 ครั  ครั ง  Multiple compressed tablet กรณตอกอั  ยาเมดเคล ดเคลอบ อบ เชน sugar-coated tablet, flim-coated tablet, entericcoated tablet  Molded

tablets

 sublingual

เตรยมโดยอั ยมโดยอัดผงยาท  ผงยาท ชช นลงในแม นลงในแมพพมพ มพ

tablet

 sustained-release  vaginal

tablet

 chewable

tablet

tablet

Solid Dosage Forms



บกันเป นเปนก นกอนขนาดเล อนขนาดเลก Granules ผงยาจับกั



นยาเมดร ดรปกลมหร ปกลมหรอร อรปไข ปไข ขนาดเล ขนาดเลก ไดจากการป จากการป น Pills เปนยาเม

  

ยาอมใหละลายในปากช ละลายในปากชาๆ าๆ ไม ใหกลน เมดค ดคอนข อนขางใหญ างใหญ นยาอมเชนเด นเดยวกั ยวกับ lozenge แตมมลัลักษณะน  ษณะน มกว มกวา Pastilles เปนยาอมเช เหนบหร บหรอสอดเข อสอดเขาช าชองต องตางๆ างๆ ของรางกาย างกาย Suppositories ใชเหน Lozenges

Solid Dosage Forms มทั ท ังร งรปแบบ ปแบบ ท เป เปนยาผงแห นยาผงแหง (effervescent powder) และเมดฟ ดฟ  ( (effervescent tablet) เวลา ใชตตองผสมน อ งผสมน าให าใหเก เกดฟองฟ ดฟองฟ กอน อ น  Insufflations เปนผงยาแห นผงยาแหงขนาดเล งขนาดเลกต กตองใช องใชเคร เคร องม องมอพ อพเศษในการพ เศษในการพน ใชพพนเข นเขา ทางชองต องตางๆ างๆ ของรางกาย างกาย เชน ชองจม องจมก ชองคอ องคอ เปนต นตน 

นผงยาท มมสส วนผสมของ ว นผสมของ Carbonate Salt และ acid Effervescent เปนผงยาท

Semisolid Dosage Forms ยาเตรยมประเภทก ยมประเภทก งของแข งของแขง เปนยาเตร นยาเตรยมท ยมท ในสภาพปกต  ในสภาพปกตจะ จะ สามารถคงตัวตามภาชนะบรรจ วตามภาชนะบรรจ แตเม เม อใช อใชทาร ทารางกายจะหลอมตั างกายจะหลอมตัวเป วเปนของเหลว นของเหลว งายต ายตอการทาบนผ อการทาบนผวหนั วหนัง ใชเป เปนยาภายนอก นยาภายนอก ประเภทของยา  ยาข ผผ ง (Ointments) คอ ยาท มมตัตัวยาละลายอย วยาละลายอย ในน  าหร าหรอน อน ามั ามันคล นคลายกั ายกับการเตร บการเตรยม ยม suspension หรอ emulsion แต ointment จะมความแข ความแขงมากกว งมากกวา

Semisolid Dosage Forms ครม (Creams) สวนประกอบโดยทั  วนประกอบโดยทั วไปจะเหม วไปจะเหมอนกั อนกับ emulsion แตมมความ ค วาม แนนของเน นของเน อยามากกว อยามากกวา บางครั  บางครั งจะเร งจะเรยกว ยกวา semisolid emulsion 

เพสท ( (Pastes) คอ ยาข ผผ งท งท มมผงยาท ผ งยาท ไม  ละลายผสมอย ละลายผสมอย ดดวยเป ว ยเปนจ นจานวนมาก านวนมาก ทาให าใหยาเตร ยาเตรยมม ยมมลัลักษณะเป กษณะเปนเน นเน อหยาบกว อหยาบกวา ointment 

Semisolid Dosage Forms



เจล

(Gels)

ตัวยาท วยาท กระจายตั กระจายตัวอย วอย ในของ  เหลวและทาให าใหเก เกดเป ดเปนเจลโดยใส นเจลโดยใสสารก สารกอ เจล (Gelling agent) เขาไป าไป ยาเจลจะไมเหน เหนยวเหนอะหนะ ยวเหนอะหนะ ไมมัมัน

Miscellaneous Dosage Forms เปนยาเตร นยาเตรยมท  ยมท เตร เตรยมข ยมข นส นสาหรั าหรับการให บการใหยาโดยเฉพาะของแต ยาโดยเฉพาะของแตละร ละรปแบบ ปแบบ ซ งได งไดแก แก 1.

Metered Do Dose In Inhalers (MDI) MDI เปนเคร นเคร องม องมอส อสดพ ดพนยา นยา ภายในบรรจยาแขวนลอยอย  ยาแขวนลอยอย ในก  าซเหลว าซเหลว (liquefied

gas) ในรปแบบยาแขวนตะกอน ปแบบยาแขวนตะกอน (suspension)

ยาจะถกฉ กฉดพ ดพนออกมาผ นออกมาผานหั านหัวฉ วฉดโดยอาศั ดโดยอาศัย แรงดันจากก นจากกาซเหลวได าซเหลวไดเป เปนละอองฝอยของยาในปร นละอองฝอยของยาในปร มาณท มาณท เท เทากั ากันท นทกครั  กครั งของการกดพ งของการกดพนยา นยา ตัวยา วยา จะถกส กสงต งตอไปยั อไปยังหลอดลมหร งหลอดลมหรอปอดได อปอดได โดยอาศัยการหายใจเข ยการหายใจเขาของผ าของผ  ใชยา ยา

Miscellaneous Dosage Forms 2. Turb urbuhale aler

เปนเคร  นเคร องส องสดพ ดพนยาชน นยาชนด multi-unit dose ผงยาทั  ผงยาทั งหมดจะบรรจ งหมดจะบรรจรวมกั รวมกันอย  นอย ภายใน ภายใน สวนท วนท ใช  กักักเก กเกบผงยาหร บผงยาหรอท อท เรเรยกว ยกวา reservoir กอนใช อนใช ผผปปวยต วยตองแบ องแบงยาให งยาให ไดขนาดการใช ขนาดการใช โดยการ บดฐานหลอดยาในท ดฐานหลอดยาในทศทวนเข ศทวนเขมนาฬ มนาฬกาจนส กาจนสด แลวบ วบดกลั ดกลับในท บในทศตามเข ศตามเขมนาฬ มนาฬกาเพ กาเพ อแบ อแบงผงยาจาก งผงยาจาก reservoir บรรจลงในต ลงในตาแหน าแหนงท งท พร พรอมส อมสดผงยา ดผงยา

3. Accuhaler

เปนเคร  นเคร องส องสดพ ดพนยาชน นยาชนด multi-unit dose การบรรจยาลงในตั ยาลงในตัวเคร วเคร องแตกต องแตกตางจาก างจาก Turbuhaler Turbuhaler คอ ผงยาจะถกบรรจ กบรรจ ใน foil-foil aluminum strip แบงตามขนาดการใช งตามขนาดการใชแต แตละครั  ละครั ง

Miscellaneous Dosage Forms

4. Hand Handii Hale Halerr

เปนเคร นเคร องส องสดพ ดพนยาชน นยาชนด single-unit dose ผ ใชยาต ยาตองบรรจ องบรรจยาซ ยาซ งอย งอย ในร  ป แคปซลลงในอ ลลงในอปกรณ ปกรณแต แตละครั  ละครั งเอง งเอง จากนั  จากนั นจ นจงกดป งกดป มเพ มเพ อเจาะแคปซ อเจาะแคปซลและส ลและสดผงยาผ ดผงยาผาน าน Handi Hale Halerr จะตองใช อปกรณ ปกรณ การส การสดผงยาจากเคร  ดผงยาจากเคร อง อง Handi องใชแรงส แรงสดมากเน ดมากเน องจากต องจากตองอาศั องอาศัยแรง ยแรง ในการสดผงยาออกจากแคปซ ดผงยาออกจากแคปซ ล

Miscellaneous Dosage Forms 5.

Sprays

เปนยาเตร นยาเตรยมท ยมท ใช  ในลักษณะฉ กษณะฉดพ ดพนน นน ายาโดยอ ายาโดยอปกรณ ปกรณทท เรเ รยกว ยกวา atomizer หรอ nebulizer ลักษณะการใช กษณะการใชยาจะเหม ยาจะเหมอนกั อนกับ aerosol

6.

Inhalants

แบบทดสอบ ช อผล อผลตภั ตภัณฑ ณฑ Elomet® Reparil® Spiriva ® Symbicort ®

Scott’s Vitamin C® โยค Naclong® iliadin®

ขม นชั นชัน Miracid ®

Dosage forms

THANK YOU

Fighting Rx25 RSU >_<

OSPE dosage form Rx25.pdf

Recommend Documents