SINTAKSIS BAB 1 : SINTAKSIS : BIDANG KAJIAN
: Daripada pola tersebut, terbit ayat lain (ayat tunggal dan ayat majmuk, ayat pendek atau ayat panjang, ayat aktif atau pasif dan sebagainya)
sintaksis ialah :
Cabang ilmu bahasa yang mengkaji bentuk, struktur, dan binaan atau konstruksi ayat. Sintaksis bukan sahaja mengkaji proses pembinaan ayat tetapi juga hukumhukum yang menentukan bagaimana perkataan disusun dalam ayat.
: Semua ayat dasar terdiri daripada ayat penyata, yakni ayat yang diucapkan dengan maksud membuat penyataan : Pola ayat dasar : Pola
Subjek
Predikat
1
FN
FN
1.1 Struktur binaan ayat
2
FN
FK
: binaan/konstruksi
3
FN
FA
: gabungan/rentetan bentuk kata yg sewenang2 & tdk tersusun
4
FN
FSN
:t’bentuk drpd unit kecil rangkai kata yg dikenali sbg unsur/konstituen : cth : Ahmad tertidur. (mengandungi 2 unsur/konstituen) 1.2 Pembahagian Subjek & Predikat Subjek : konstituen, sama ada terdiri daripada satu perkataan atau beberapa perkataan, yang bersifat frasa nama dan menjadi unsur yang diterangkan. Predikat : kumpulan perkatan yang tergolong dalam satu frasa dan menjadi unsur yang menerangkan subjek. Dalam kebanyakan bahasa, subjek setiap ayat hanyalah terdiri daripada frasa nama. Predikat sesuatu ayat tunggal dapat dibina daripada unsur-unsur frasa nama, frasa kerja, frasa adjektif, dan frasa sendi nama. cth : Adik / makan nasi. 1.3 Ayat Dasar & Ayat Terbitan Ayat Dasar : Ayat yang menjadi dasar atau sumber bagi pem bentukan semua ayat lain dalam sesuatu bahasa.
Ayat Terbitan : : ayat2 yg lebih panjang/kompleks : terbentuk apabila beberapa unsur, baik unsur pkataan/unsur frasa ditambah pd frasa subjek/predikat sesuatu ayat dasar. cth : ayat dasar : Ali guru. ayat terbitan : Ali guru sementara di sekolah itu. 1. 4 Susunan dalam Ayat : kedudukan subjek dan predikat dalam ayat. Susunan biasa : binaan ayat yang subjeknya terletak di hadapan ayat, diikuti oleh predikat. Susunan songsang : binaan ayat yg predikatnya mendahului subjek BAB 2 : SINTAKSIS(BIDANG KAJIAN) 2.1 Urutan Kata : hukum/rumus yg mendasari proses urutan perkataan / kelompok perkataan utk m’bentuk ayat. (BM = S[subjek] +K [k.kerja]+O [objek].
: Konstituen subjek mendahului konstituen predikat
2.2 Perpindahan ayat
: Semua ayat boleh dikesan rangka dasarnya tertentu. Mempunyai pola ayat dasar.
: kedudukan sesuatu /kelompok pkataan mpunyai kebolehan berubah tempat dalam sesuatu binaan ayat. (xpenting pun)
2.3 Ragam Ayat
2
FN
FK
terdapat 2 golongan ragam ayat : ayat aktif, ayat pasif
3
FN
FA
4
FN
FSN
ayat aktif : ayat yang menekankan objek, mengandungi kata kerja yg mengutamakan subjek asal sbg judul ayat pasif : menerangkan benda atau orang yang dikenakan perbuatan ke atasnya, mengutamakan subjek terbitan sbg judul
: Boleh tdiri drpd 1 pkataan sahaja/beberapa pkataan : juga boleh hadir sesudah k.kerja transitif dlm frasa kerja. cthnya :
2.4 Jenis Ayat Ayat penyata : ayat yg diucapkan utk tujuan melakukan suatu penyataan / mengemukakan keterangan ttg sesuatu perkara. cth : Bapa saya seorang guru Bahasa Melayu. Ayat Tanya : ayat utk tujuan mengemukakan sesuatu pertanyaan. cth : Apakah pekerjaan bapa kamu? Ayat Perintah : diucapkan utk tujuan memberikan arahan utk tujuan menimbulkan sesuatu tindakan. cth 1. suruhan : Siapkan kerja itu dengan segera. 2. larangan : Jangan berludah di sini.
subjek 1. Orang itu 2. Para siswazah
Ayat seruan : diucapkan secara bernada seru utk menyatakan sesuatu keadaan perasaan seperti marah, takut, geram, takjub & sebagainya.
objek saya. jawatan itu
: hadir juga pada bahagian unsur nama dalam frasa sendi nama. : FN wujud sbg unsur dlm predikat FSN subjek
1. Mereka 2. Hadiah itu 3. Kereta itu
frasa sendi nama sendi nama
frasa nama
di daripada ke
Kuala Lumpur. Ahmad. Kota Bahru.
: FN juga menjadi unsur frasa keterangan dalam predikat slps frasa kerja subjek
3. silaan : Sila buat laporan di balai polis. 4. permintaan : Tolong tutup pintu itu.
k.kerja memanggil memohon
predikat k. kerja
1. Umat Islam 2. Pena itu 3. Dia
berpegang ada memotong buah itu
k. sendi nama pada
frasa nama
pada dengan
saya. pisau.
takdir Ilahi.
cth : Cis, berani kau mengganggu dia! BAB 3 : FRASA NAMA BM
3.1 Konstituen Frasa Nama
: binaan yg dr sudut nahu, boleh terdiri drpd satu pkataan yg boleh bfungsi sbg 1 konstituen dlm binaan ayat.
Konstituen=unsur.
: bfungsi sbg subjek, hanya berfungsi sbg predikat dlm pola ayat dasar iaitu: Pola Subjek 1
FN
Predikat FN
: unsur yg menjadi pengisi FN ialah KN sbg unsur intinya. : unsur inti boleh wujud secara bersendirian ataupun dgn sederetan penerang yg hadir sblm FN / sesudahnya / sebelum dan sesudah FN.
: terdapat unsur BUKAN KN yg boleh mengisi FN jika unsur itu boleh saling berganti dgn KN. cthnya :
cth : anak kampung, Cina Melaka, tepi pantai
1. Bersenam menyihatkan badan.
cth : angin timur, kawasan barat, jalan tengah
2. Putih melambangkan kesucian.
8. inti + penerang nama anggota badan
3. Makan suap perbuatan yang keji.
cth : jam tangan, rantai leher, kepala lutut
7. inti + penerang nama arah
9. inti + penerang tenaga penggerak 3.2 Binaan Frasa Nama
cth : kipas elektrik, dapur gas, kapal api
: boleh terbentuk drpd 1 pkataan sahaja ataupun sederetan pkataan.
10. inti + penerang nama perihal/perkara
: jika bentuknya sederetan pkataan. tdapat dua jenis iaitu [ inti + penerang ] dan [inti + inti]
cth : lesen perniagaan, surat perjanjian 11. inti + penerang nama milik
1. inti + penerang
cth : rumah saya, perkerjaan bapa
: boleh terdiri drpd
12. inti + penerang nama khas
i. inti + penerang nama
cth : Bandar Ipoh, Sungai Pahang
ii. inti + penerang bukan nama
13. inti + pen nama panggilan/gelaran cth : Haji Ahmad, Tan Sri Abdullah, Sang Kancil
i. inti + penerang nama : semua unsur terdiri drpd KN, intinya terdiri drpd KN dan penerangnya juga KN. : boleh merupakan : 1. inti + penerang nama keturunan
ii. inti + penerang bukan nama : menerima penerang bukan drpd jenis KN. 1. inti + pen penentu
cth : orang Melayu, keturunan Jawa
- penentu hadapan : k. bilangan & penjodoh bilangan sebelum inti
2. inti + penerang nama jenis
cth : lima orang askar, segala kelengkapan
cth : harimau bintang, pingat gangsa
- penentu belakang : unsur yg hadir selepas KN
3. inti + penerang nama penyambut
cth : orang itu, calon ini, pemenang itu
cth : pam air, gunting kain, pelayan tetamu 4. inti + penerang nama kegunaan
2. inti + pen k. kerja
cth : sabun pencuci, minyak pelincir, kayu pemukul
cth : kamar tidur, kedai gunting, bilik menunggu
5. inti + penerang nama kelamin
3. inti + pen k. adjektif
cth : ayam jantan, anak perempuan
cth : anak muda, kulit putih, rumah haram
6. inti + penerang nama tempat
4. inti + pen k. adverb
cth : masa serentak, hari lusa, lawatan julung kali BAB 5 : FRASA KERJA BM 5. inti + pen FSN cth : rumah di Bandar, lawatan ke Muzium Negara, kiriman daripada abang 6. inti + pen bilangan ordinal cth : tempat pertama, tingkat ke sepuluh
2. inti + inti : tidak mpunyai unsur penerang, makna keselruhan didukung oleh kedua-dua KN inti.
: boleh terdiri drpd 1 pkataan / lebih dan kata intinya kata kerja. : boleh merupakan k.kerja transitif dan k.kerja tak transitif : k.kerja tak transitif hadir bersendirian/ diikuti oleh satu / sederetan pkataan : k. kerja transitif mesti diikuti oleh objek serta unsur2 lain 5.1 Binaan Frasa Kerja
cth : tubuh badan, ribut taufan, hutan rimba
i. FK yg tdk mempunyai objek yg KKerjanya tidak perlu disambut oleh sesuatu FN sbg objek utk melengkapkannya, mengandungi KK tak transitif.
ii. inti + dgn maksud lawan erti
cth :
i. inti + inti dgn maksud sama erti
1. Ali menang. 2. Mereka sedang tidur.
cth : kerusi meja, jantan betina, ibu bapa
3. Hang Jebat bertikam dengan Hang Tuah. BAB 4 : SUSUNAN KONSTITUEN FRASA NAMA BM 4.1 Peraturan D-M : D (diterangkan), M (menerangkan) : unsur yg diterangkan itu merupakan unsur inti yg hadir pd kedudukan pertama
ii. FK yg mengandungi objek, yg KKerjanya mesti disambut oleh FN sbg objek utk melengkapkan KK. mengandungi KK transitif, boleh juga diikuti oleh bahagian keterangan. cth :
1. Kami makan ayam goreng itu. 2. Pemburu menembak harimau itu dengan senapangnya.
: unsur menerangkan unsur penerang yg hadir pd kedudukan yg kedua cth : orang lelaki, askar Melayu, kelapa sawit, Restoran Aminah. : penggunaan susunan unsur2 frasa nama yg bertentangan dgn peraturan D-M adalah salah 4.2 Kekecualian Hukum D-M : kekecualian hukum D-M boleh berlaku akibat kebiasaan dalam penggunaan, terutama pada nama-nama jawatan cth : perdana menteri, timbalan pengerusi, ibu pejabat.
5.2 Binaan FK Tanpa Objek : terdiri drpd satu jenis KK sbg intinya iaitu KK tak transitif. : KK tak transitif ialah sejenis kata kerja yg tdk perlu disambut oleh sebarang FN sbg objek sebagai pelengkapnya. : FK jenis ini TIDAK boleh dipasifkan. : terdpt 3 jenis KK tak transitif. i. K. Kerja Tak Transitif Tanpa Pelengkap : tidak memerlukan apa2 unsur sbg pelengkap. telah mempunyai makna yg sempurna.
cth :
1. Semua penonton bangun.
iii. K. Kerja Tak Transitif dgn KN sbg penerang
2. Pokok itu tumbang. 3. Mereka semua pulang. 4. Kakak sedang tidur. ii. K. Kerja Tak Transitif dgn Pelengkap : KK yg tidak mempunyai makna yg lengkap sekiranya tdk diikuti oleh unsur pelengkap.
: bukan menjadi objek kerana tdk boleh dipasifkan. : bukan menjadi pelengkap kerana boleh ditiadakan tanpa merosakkan kesempurnaan makna KK yg diikutinya cth : subjek
: tetapi, unsur ini bukanlah objek kerana ayatnya tdk boleh dipasifkan. : cth KK ialah beransur, berbuat, ada, berbantalkan
1. Lelaki itu 2. Mereka 3. Bapanya
frasa kerja K.kerja
penerang
berseluar bersawah berniaga
jean. padi. ayam.
: tdpt 3 jenis KKTT dgn pelengkap. 1. K.Adjektif sbg pelengkap
5.3 Binaan FK dgn Objek
cth :
: mengandungi K.kerja Transitif sbg inti dan FN yg mengikuti KK sbg objek atau penyambutnya.
1. Keadaannya menjadi genting. 2. Badannya menjadi lemah. 3. Ekonomi negara kita bertambah kukuh.
: boleh dipasifkan cth :
2. Frasa Sendi Nama sbg pelengkap
1. Kami makan ayam goreng itu.
cth :
1. Mereka berada di Kuala Lumpur.
Ayam goreng itu kami makan. (pasif)
2. Keretanya membelok ke kiri.
2. Pemburu menembak harimau itu dengan senapangnya.
3. Saya tinggal di kampung. 3. K. Nama sbg pelengkap : cara membezakan KN sbg pelengkap dan KN sbg objek ialah pelengkap TIDAK boleh dipasifkan. : tdpt 2 kump KKTT yg terima KN sbg pelengkap iaitu yg ada imbuhan ber-…-kan dan KKTT menjadi dan ada.
Harimau itu ditembak oleh pemburu dengan senapangnya. (pasif) : FK yg mengandungi FN sbg objek boleh dibahagikan kpd 2.
i. FK dgn satu objek cth :
cth :
1. Dia berbantalkan lengan. 1. Saya menjawab surat itu. 2. Pak Kaduk berbajukan kertas. 2. Dia tidak mengabaikan tugasnya. 3. Pengembara itu berselimutkan embun. 4. Dia menjadi guru. 5. Orang itu ada harta.
3. Perahu-perahu itu menyusuri pantai. : terdpt sejumlah pkataan yg berbentuk KK ttpi membawa makna adjektif.
: ia boleh menerima k.penguat dan FN yg mengikutinya boleh digugurkan. cth : 1. Filem itu sungguh menyeramkan.(kami) 2. Keputusan itu sangat menggembirakan. (saya) 3. Saya percaya peristiwa semalam sangat menakutkan anda.
1. Dia mencari buah nangka untuk isterinya. 2. Tuhan mengurniakan rahmat kepada makhluknya. : Hal ini sama seperti ayat2 di bawah yg seolah2 mengandungi 2 objek. 1. Sultan menamai tempat itu Melaka. 2. Dia menjadikan budak itu anak angkatnya. [ Melaka, anak angkatnya ] berfungsi sbg penerang.
ii. FK dgn Dua Objek
BAB 6 : FRASA KERJA BM
: mengandungi dua FN yg menjadi objek kpd KK itu.
6.1 FK dgn Kata Bantu
: mempunyai fungsi yg berbeza2 dan disebut sbg objek tepat dan objek sipi : objek tepat – menjadi penyambut secara langsung kpd KK
: K. Bantu aspek – menerangkan aspek waktu bg kata kerja : K. Bantu ragam – yg menerangkan ragam perasaan bg k. kerja i. cth K.Bantu Aspek dlm ayat :
: objek sipi – tidak menjadi penyambut secara langsung kpd KK.
1. Mereka sudah menonton wayang gambar itu.
cth : 2. Adik kecil masih tidur lagi. 1. a) Ahmad menghadiahkan buku kepada Ali. 3. Matahari belum terbit lagi. b) Ahmad menghadiahi Ali sebuah buku. : objek tepat bg ayat di atas ialah Ali, manakala objek sipi ialah sebuah buku. : jika ayat ini dipasifkan, hanya FN yg menjadi objek tepat akan mengalami penjudulan, iaitu subjek kpd unsur yg diterangkan.
: terdpt sederetan k.bantu aspek tertentu yg BOLEH hadir bersama cth : belum pernah, masih belum, sudah pernah : tdpt juga k.bantu aspek yg TIDAK boleh hadir sederetan.
c) Ali dihadiahi buku oleh Ahmad. cth : akan belum, akan sedang, sedang masih cth2 lain : ii. cth K.bantu ragam dlm ayat : 1. Dia mencarikan isterinya buah nangka. 1. Encik Yahya hendak mengembara ke Afrika. 2. Tuhan mengurniakan makhluknya rahmat. 2. Mereka mahu berikhtiar lagi. 3. Ibu memasakkan tetamu makanan. 3. Saksi itu enggan bekerjasama. : jika ayat2 tersebut berubah susunannya (objek tepat diletakkan di bahagian blkg ayat dgn didahului oleh KSN kepada/untuk) maka ayat tersebut hanya mengandungi 1 objek shja. : frasa yg mengikuti objek itu berfungsi sbg penerang
: tdpt K.bantu ragam yg BOLEH hadir sederetan, cthnya ialah : -
harus mahu, harus dapat, mesti mahu, mesti dapat
: tdpt juga K.bantu ragam yg TIDAK boleh hadir bersama2 -
hendak mahu, hendak harus, mahu dapat, dapat hendak
: K.bantu aspek & K.bantu ragam boleh juga hadir bersama2 secara berderetan. spt dlm cthn ayat berikut : 1. Ahmad sedang hendak ke Bandar ketika kami sampai. (sedang-KBA, hendak-KBR) 2. Dia belum hendak makan kerana masih kenyang. (belum-KBA, hendak-KBR) 3. Mereka mesti akan datang lagi. (mesti-KBA, akan-KBR) 4. Polis mesti telah menangkap pencuri itu sesudah mendapat maklumat. (mesti-KBA, telah-KBR)
1. Kerajaan mengeluarkan kenyataan tentang kenaikan gaji. 2. Sungai Perak mengalir dengan tenangnya. 3. Murid-murid itu menjawab serentak apabila ditanya. : terbahagi kepada 8 : a) Keterangan tempat/arah (FSN) Adik menerima surat daripada sahabat penanya. b) Keterangan waktu (FSN&FN) 1. Kami menunggu ketibaannya hingga pukul 12.00 malam. 2. Peristiwa itu berlaku dua dekad yang lalu. c) Keterangan cara
6.2 FK dgn Ayat KOmplemen
1. Kereta itu bergerak laju. (KA berfungsi K.adverba)
: FK boleh menerima ayat komplemen. Apabila ini berlaku ayat yg terhasil ialah ayat majmuk.
- Kereta itu bergerak dengan lajunya (FS)
cthnya : 1. Pemuda itu mengakui bahawa dia telah memenangi peraduan mengarang cerpen. (FKTransitif) 2. Berita itu menyatakan bahawa semua penumpang terselamat.(FKTransitif) 3. Pak Abu berkata bahawa tetamu anaknya dari kota. (FKtak transitif) 4. Penduduk kampung itu beranggapan bahawa penghulu mereka sudah berpindah.(FKTak transitif) 6.3 Unsur Keterangan dalam FK : terdiri drpd unsur yg menerangkan KK itu dgn lebih lanjut lagi. : berfungsi sbg frasa adverba, hadir sesudah KK : KK transitif – unsur keterangan hadir selepas objek : binaan unsur keterangan dlm FK terdiri drpd FSN, FA, FN dan kata adverba. cth :
d) keterangan tujuan / harapan 1. Kita berjuang demi keadilan undang-undang. 2. Dasar baharu itu dilaksanakan bagi kesejahteraan rakyat. e) keterangan alat 1. Rombongan pelajar itu datang dengan bas. 2. Saya memotong tali itu dengan pisau belati.
f) keterangan penyertaan 1. Pelajar baharu itu datang dengan ayahnya. 2. Murid-murid melawat muzium dengan guru mereka. g) keterangan hal 1. Mereka sedang berbincang tentang perkara itu. 2. Kerajaan akan mengeluarkan kenyataan mengenai kekecohan yang berlaku di bank tersebut.
h) keterangan bagai
BAB 7 : FRASA ADJEKTIF BM
1. Dia berlagak seperti pegawai.
: susunan pkataan yg terdiri drpd satu pkataan yg mengandungi kata adjektif/kata sifat sbg inti.
2. Pasangan suami isteri itu bagai pinang dibelah dua. Kesimpulan : Binaan frasa kerja boleh terdiri drpd : i. k. kerja transitif + objek cth : Dia tidak mengabaikan tugasnya. ii. k. kerja transitif + ayat komplemen cth : Kami menegaskan bahawa kejayaan bergantung pada usaha gigih. iii. k.bantu +k.kerja transitif + objek + keterangan
: berfungsi sbg predikat dan juga sbg unsur keterangan dlm predikat : sbg unsur keterangan. KA hadir sesudah FK dan FSN cth FA sbg predikat : Adiknya sangat pandai. cth FA sbg unsur keterangan dlm predikat : Dia berjalan sangat cepat. 7.1 Binaan FA : Unsur Pengisi FA : FA boleh terdiri drpd -
cth : Setiausaha itu akan menjelaskan tugasnya kepada ketua baharunya. iv. k.bantu + k. kerja transitif + ayat komplemen + keterangan cth : Dia menjelaskan bahawa tugasnya sudah diubah sejak tahun lalu.
cth :
satu pkataan adjektif sahaja sederetan pkataan yg mengandungi KA dgn KBantu dan KPenguat sama ada di hadapan/di blkg 1. terlalu [Kpenguat] nakal [KA] 2. belum [k.bantu] masak [KA] sangat [Kpenguat]
v. kata kerja tak transitif
: inti FA terletak pd KA. bahagian inti tdiri drpd 2 jenis.
cth : Bendera-bendera berkibaran.
i. Binaan satu perkataan
vi. k. kerja tak transitif + pelengkap
: terdiri drpd 1 KA yg terdiri drpd kata dasar dan pkataan berimbuhan.
cth : Kesihatan bapanya menjadi genting. vii. k. kerja tak transitif + ayat komplemen
cth :
1. Mukanya pucat. 2. Hidup seniman itu amat sederhana.
cth : Ibu berasa bahawa keputusan kakak itu wajar.
3. Aminah tidak sepandai adiknya.
viii. k.bantu + k.k tak transitif + pelengkap + keterangan
4. Gaya pertuturannya agak keinggerisingerisan.
cth : Negara kita kini telah menjadi menjadi pengeksport barang-barang kilang ke luar negara.
ii. Binaan dua pkataan
ix. k.bantu + k.k tak transitif + ayat komplemen+ keterangan
: terdiri drpd 2 pkataan iaitu : 1. K.A + K.A
cth : Ayah masih berasa bahawa keputusan itu wajar pada ketika itu.
a) dua adjektif yg menekankan unsur keserasian makna
cth : riang gembira, letih lesu, cantik molek, lemak manis b) Dua KA yg maknanya blawanan cth : tinggi rendah, pahit manis, baik buruk, tua muda
2. Permandangan di pantai itu indah amat. : Dua unsur penguat boleh juga hadir berderetan sblm k.adjektif. cth :
1. Suaranya sungguh amat merdu. 2. Perangainya sungguh kurang sopan.
c) deretan dua KA dgn perkataan yg kedua digunakan oleh sebab unsur rima cth : tinggi lampai, gemuk gedempol, kaya raya, lemah gemalai
7.3 Kata Bantu dalam FA
2. K.A + K.N
: FA boleh juga disertai oleh K.bantu
: K.Adjektif menjd inti frasa, K.nama sbg penerang
cth :
1. Anak itu sudah besar. 2. Dia belum cerdik lagi.
: boleh terdiri drpd a) FA yg membawa maksud keserupaan. cth :
: ada K.bantu yg boleh hadir sebelum/sesudah K.penguat diikuti dgn KA
merah jambu, hijau daun, biru laut, kuning langsat, manis buah, muda remaja
cth :
b) FA yg membawa maksud kiasan. cth :
1. Anak-anak jiran saya bersekolah kerana masih amat kecil. 2. Kami dapat mengejar Ali kerana dia belum terlalu jauh.
panjang tangan, besar kepala, ringan tulang 3. Kami terasa masih sungguh letih walaupun telah lama berehat. 7.2 Unsur Penguat dlm FA : ada 3 jenis unsur penguat yg menyertai KA i. penguat hadapan : terletak di hadapan KA
BAB 8 : FRASA ADJEKTIF BM 8.1
i. Selepas subjek sbg predikat cth :
cth : terlalu, paling, sedap, sangat
ii. Penguat belakang : terletak di blkg KA
1. Rumah Ali sangat sederhana. 2. Badannya letih lesu.
1. Anak kecil itu terlalu nakal. 2. Masakan ibunya paling sedap.
SUsunan FA dalam ayat
3. Tidurnya nyenyak benar. : boleh disongsangkan, FA berfungsi sbg predikat mendahului subjek cth :
1. Sangat sederhana rumah Ali.
cth : sekali, benar, nian
2. Letih lesu badannya.
1. Perangai budak itu baik sekali.
3. Nyenyak benar tidurnya.
2. Kereta api itu lambat benar.
ii. FA sbg keterangan : hadir selepas FK, menjadi keterangan
iii. Penguat bebas : sama ada di hadapan/blkg
cth :
cth : amat, sangat, sungguh
subjek
1. Permandangan di pantai itu amat indah.
Predikat Frasa Kerja
Keterangan
1. Mereka 2. Burung helang 3. Sungai itu
pulang terbang
segera. tinggi.
mengalir
tenang.
g) keterangan musabab cth :
2. Murid-murid itu lembap kerana tiada bimbingan.
iii. KA sbg penerang K.nama cthnya : pelajar baharu, warna merah, baju putih, bulan penuh
h) keterangan waktu cth :
1. Pegawai itu selalu sibuk dengan pekerjaannya.
i) Keterangan tempat cth :
1. Badannya lemah dengan tiba-tiba. 2. Lukanya baik dengan sendirinya.
cth :
b) Keterangan bandingan cth :
8.3 Frasa Adjektif dgn Ayat Komplemen : FA sbg predikat dpt diikuti oleh ayat komplemen menjadikan ayat yg terhasil itu ayat majmuk
a) Keterangan cara cth :
1. Kanak-kanak itu sakit pada kakinya. 2. Buah nanas manis di bahagian pangkalnya.
2. Rumah harus bersih demi kesihatan hidup kita. : unsur keterangan KA boleh digolongkan ke dlm beberapa golongan.
1. Ali selalu sakit ketika masih kecil dahulu. 2. Pegawai itu sungguh cekap pada masa sekarang ini.
8.2 Unsur Keterangan dalam FA : unsur keterangan boleh hadir sesudah KA. cthnya :
1. Budak itu lemah oleh sebab keletihan.
1. Buahnya manis ibarat gula. 2. Badannya kurus bagai lidi.
1. Para peserta amat sedar bahawa persiapan mereka tidak mencukupi. 2. Mereka pasti yakin bahawa pasukan sekolah mereka akan menang.
c) Keterangan hal/keadaan cth :
1. Pegawai itu selalu sibuk dengan pekerjaannya. 2. Budak itu pandai dalam semua mata pelajaran.
Kesimpulan : Binaan FA boleh terdiri drpd 1. K.bantu+K.adjektif
d) keterangan tujuan :
Masih kuat
cth :
2. K.penguat + k.adjektif
1. Rumah harus bersih demi kesihatan hidup kita. 2. Rakyat mesti cergas untuk kemajuan masa depan.
e) Keterangan kekerapan cth :
1. Dia sakit selalu. 2. Wanita itu sering lewat.
f) Keterangan terhadap cth :
1. Anak itu sangat rindu akan emaknya. 2. Kita harus cinta akan tanah air.
sungguh cantik 3. k.bantu+k.penguat+k.adjektif belum terlalu lewat 4. k.adj + k.penguat banyak sungguh 5. k.bantu+k.adj+ k.penguat belum masak benar 6. k.penguat+k.adj+k.penguat amat cantik sekali
7. k.penguat+k.adj+unsur keterangan
kepentingan keluarga
sungguh cinta akan tanah airnya 8. k.penguat+k.adj+ayat komplemen
9.2 Kedudukan frasa sendi nama dlm ayat
amat percaya bahawa budak itu pernah dating
: FSN boleh hadir sbg predikat dlm pola ayat dasar BM
9. k.adj+k.penguat+ayat komplemen percaya benar bahawa anaknya telah Berjaya
: sbg unsur keterangan dlm ayat2 yg lain i. Predikat Frasa Sendi Nama
10. k.bantu+k.adj+k.adj
cth :
masih riang gembira
1. Mereka ke sawah setiap pagi. BAB 9 : FRASA SENDI NAMA BM : binaan yg terdiri drpd satu sendi nama & satu frasa nama yg menjadi pelengkap kpd k.SN itu.
2. Hadiah itu untuk pelajar yang terbaik. 3. Surat itu daripada ibu tersayang. ii. FSN sbg keterangan
9.1 Binaan Frasa Sendi Nama
: boleh wujud sbg unsur keterangan kpd FK, FA dan FA
i. K.sendi nama + frasa nama
a) FSN keterangan FK
- di jambatan
cth :
- ke sekolah
1. Kereta api bertolak pada pukul lima pagi.
- dari Johor Bahru
2. Budak-budak itu berehat di bawah pokok.
- bagi kanak-kanak cacat
b) FSN keterangan FA
ii. k.sendi nama+k.arah+frasa nama
cth :
-
di belakang rumah ke dalam bilik gelap dari hujung balai dengan belakang parang
1. Budak itu kurus seperti galah. 2. Bayi itu selalu lapar pada waktu pagi.
iii. k.sendi nama+k.arah+frasa keterangan KSN
frasa nama kata arah
1. ke
negeri Jepun
2. dari
Johor
3. dengan
rombongannya
frasa Keterangan pada tahun lalu. dengan bapanya. pada setiap hari.
c) FSN keterangan FN cth : 1. Rumah-rumah di bandar tidak semuanya besar. 2. Panggilan telefon untuk ayah itu datang dari Singapura. 3. Kain daripada sutera mahal harganya.
iv. k.sendi nama+k.arah+FN+Frasa keterangan
9.3 Penggunaan KSN secara umum
kSN ke
K.Arah selatan
dari
belakang
: 2 kSN yg serupa boleh digabungkan dlm bentuk setara dgn penggunaan K.hubung (dan, atau, tetapi, etc)
di
atas
F.keterangan pada musim panas. dengan cara tiba-tiba saban hari
pada
hujung
untuk
cth :
FN negeri Jerman rumah pangkuan ibu minggu
: :dlm penggabungan kSN tetapi, k.nafi bukan digunakan sblm kSN nama pertama
1. Serangan itu datang dari dalam dan dari luar kota.
3. K.bantu+K.Sn+FN telah ke hutan.
2. Hadiah ini untuk ayah atau untuk ibu?
4. K.Sn + FN
3. Ali bukan ke Singapura tetapi ke Johor.
ke hutan.
* kSN yg kedua boleh digugurkan, kecuali kSN bentuk setara itu ialah ke.
BAB 10 : AYAT BAHASA MELAYU
1. Serangan itu datang dari dalam dan luar kota. 2. Hadiah ini untuk ayah atau ibu?
*KSn pd kedudukan unsur yg kedua TIDAK boleh digugurkan dlm FSn yg setara yg tdk menggunakan k.hubung. cthnya :
Pemandu teksi itu sedang berehat.
KLAUSA
pemandu teksi itu sedang berehat
FRASA
3. Ali bukan ke Singapura tetapi ke Johor. #Ali bukan ke Singapura tetapi Johor.
AYAT
pemandu
teksi
sedang berehat
teksi
itu
itu PERKATAAN
1. Ia berjalan ke hulu ke hilir. # Ia berjalan ke hulu hilir.
pemandu
sedang
berehat
Ayat : Ayat ialah unit pengucapan yang paling tinggi letaknya dalam susunan tatabahasa dan mengandungi makna yang lengkap.
2. Ayat tersebut diubah daripada bentuk aktif kepada bentuk pasif.
: pengucapannya dimulai & diakhiri dgn kesenyapan serta mengandungi intonasi yg sempurna
# Ayat tersebut diubah daripada bentuk aktif bentuk pasif.
: tbahagi kpd 2 golongan (gol. ayat dasar & ayat terbitan)
* FSn yg mpunyai unsur FN se- (cth : sedetik, setahun, semasa), tdk boleh digugurkan secara berasingan. jika mahu digugurkan, perlu gugur pd kedua2 bahagian FSn. cth :
: jenis2 ayat : a.penyata, a.tanya, a.seruan, a.perintah.
1. Wanita itu berubah dari sedetik ke sedetik. Wanita itu berubah dari detik ke detik. # Wanita itu berubah dari detik ke sedetik. : FSn boleh didahului oleh K.bantu. cth :
: ragam ayat : a.aktif & a.pasif Klausa : unit yang merupakan rangkaian perkataan yang mengandungi subjek dan predikat dan menjadi konstituen atau bahagian kepada ayat. : terbahagi kpd 2 jenis , klausa bebas & klausa tak bebas
1. Mereka akan ke dalam hutan untuk memburu penjahat-penjahat itu.
: Klausa bebas : klausa yg boleh berdiri sendiri & boleh menjadi ayat lengkap apabila diucapkan dgn intonasi yangsempurna.
2. Sampan itu masih di tepi tasik.
cth : Saya cemerlang.
Kesimpulan : : Binaan FSn dpt mengandungi binaan2 berikut: 1.K.bantu+K.Sn+K.arah+FN+F.keterangan telah ke dalam hutan untuk memburu penjahat-penjahat itu. 2. K.bantu+k.Sn+k.arah+FN telah ke dalam hutan.
: Klausa tak bebas : klausa yang tidak boleh berdiri sendiri dalam ayat cth : kerana saya rajin berusaha. Frasa : unit yg boleh terdiri drpd satu susunan yg mengandungi sekurang2nya 2 perkataan ataupun satu perkataan : boleh hanya terdiri drpd subjek atau predikat (berbeza dgn klausa)
: boleh menjadi unsur kpd klausa / frasa itu sendiri cth : Burung merpati, terbang tinggi : berpotensi utk diperluas mjadi 2 perkataan / lebih cth : burung, seekor burung, burung merpati, anak burung merpati……
cthnya Pola 1 : FN+FN Ahmad guru. Pola 2 : FN+FK Padi menguning. Pola 3 : FN+FA
Perkataan : bentuk bebas yang terkecil yang boleh berdiri sendiri dan binaannya tidak boleh dibahagi atau dipisahkan kepada bentuk tatabahasa yang lebih kecil lagi.
Murid-murid rajin. Pola 4 : FN+FSn
cth : orang, baju, jadi, makan
Ipoh di Perak.
: dlm BM tdpt golongan pkataan yg utama (k.nama, k.kerja, k.sendi, k.adjektif, etc)
10.3 Ayat Tunggal : mengandungi satu klausa shj. (ada 1 unsur subjek, 1 unsur predikat)
10.2 Ayat Dasar Ayat yang menjadi dasar atau sumber bagi pem bentukan semua ayat lain dalam sesuatu bahasa. : Konstituen subjek mendahului konstituen predikat : Semua ayat boleh dikesan rangka dasarnya tertentu. Mempunyai pola ayat dasar. : Daripada pola tersebut, terbit ayat lain (ayat tunggal dan ayat majmuk, ayat pendek atau ayat panjang, ayat aktif atau pasif dan sebagainya) : Semua ayat dasar terdiri daripada ayat penyata, yakni ayat yang diucapkan dengan maksud membuat penyataan : Pola ayat dasar :
: terbit drpd ayat dasar : binaan ayat tunggal menyamai binaan ayat dasar , namun tidak semuanya terdiri daripada subjek yang diiikuti oleh predikat. : Ada susunan yang berbeza , iaitu keseluruhan atau sebahagian daripada predikat mendahului subjek (ayat songsang). cth : 1. Ayah Ali peguam. 2. Dia membaca akhbar itu. : Tak semua ayat tunggal tdiri drpd susunan subjek mendahului predikat. : tdpt susunan yg berbeza iaitu predikat mendahului subjek (susunan songsang). cth :
Pola
Subjek
Predikat
1
FN
FN
2
FN
FK
3
FN
FA
: Boleh dikesan apabila ayat tersebut terhasil daripada binaan ayat dasar.
4
FN
FSN
: Tidak mempunyai sebarang pola ayat.
: pola ayat dasar boleh mengandungi 2 pkataan, namun tiap2 unsur boleh hanya mengandungi 1 unsur sahaja kecuali dlm pola 4 : FN+FSN.
1. Peguam ayah Ali. 2. Membaca akhbar dia.
: Boleh terdiri daripada ayat penyata, ayat perintah, ayat seruan, ayat tanya dan sebagainya
BAB 11 : PROSES PENERBITAN AYAT BM DR SEGI TRANSFORMASI GENERATIF 11.1 Konsep Transformasi Generatif (teori, so payah sket. dah ringkaskan. kalau nak baca lebih buka TD ms 531) : setiap penutur asli dlm sesuatu bahasa dpt mengenali/ membezakan jenis2 binaan ayat
Ibu bapa Ali telah meninggal dunia. * ayat diatas dpt diertikan dgn : 1. Ibu kepada bapa (nenek) Ali telah meninggal dunia. 2. Kedua-dua ibu bapa Ali telah meninggal dunia. cth yg lain :
: secara instuisi (gerak hati) penutur asli juga mengenali sama ada sesuatu ayat itu gramatis/tidak
1. Ali teringat akan kekasihnya.
: hal ini berkaitan dgn kemampuan membentuk serta memahami bil ayat dlm bahasa yg tak terkira jumlahnya.
* ayat di atas mempunyai struktur yg agak sama tapi maknanya berbeza.
cth ayat dlm BI :
* jika dipasifkan ayat yg k2, menjadi Kekasihnya mengingati Ali.
1. colorless green ideas sleep furiously 2. sleep ideas furiously green colorless *ayat 1 boleh diterima dr segi struktur ayat BI *ayat 2 tidak kerana salah dr segi aturan tatabahasa. *namun penutur jati tidak boleh menerima kedua2 ayat di atas kerana tidak memberi pengertian yg wajar : ini boleh dikaitkan dgn instuisi seorang penutur thadap sesuatu yg disebut struktur dalaman (struktur yg sifatnya amat dasar & mjadi asas kpd pembentukan / penerbitan ayat2 lain yg lebih kompleks)
2. Ali teringat oleh kekasihnya.
: jadi, walaupun kedua2 ayat spt di atas kelihatan sama dr segi struktur peringkat permukaan, tp pada peringkat yg lebih dasar &bentuk ayat dalaman, tdpt hubungan gramatis yg berlainan antara bentuk kata sehingga mhasilkan makna/erti yg berbeza : oleh itu, setiap ayat mpunyai 2 peringkat, peringkat struktur dalaman & struktur permukaan : struktur dalaman – biasanya mengandungi bentuk ayat dasar/ayat inti yg diperlukan utk membentuk asas makna aya :struktur pmukaan – biasanya mengalami perubahan drpd struktur dalaman /bentuk ayat yg sebenarnya diucapkan oleh penutur
: memungkinkan penutur memahami persamaan makna antara 2 ayat. (mengenali ayat2 yg berparafrasa)
*konsep ini diperkenalkan oleh Noam Chomsky (1957). Beliau mengemukakan teori tatabahasa transformasi-generatif
cth ayat berparafrasa
* pemusatan kajian bahasa tletak pd pengetahuan penutur asli yg boleh membentuk & memahami ayat2 (kecekapan berbahasa)
1. Ali memandu kereta itu. 2. Kereta itu dipandu oleh Ali. * kedua2 ayat ini mempunyai makna yg sama, tp mpunyai struktur/aturan kata yg berbeza
: kecekapan berbahasa – mengandungi 1 set rumus yg sifatnya eksplisit (tepat&jelas) , penutur asli mampu membentuk serta memahami berbagai2 ayat dgnnya
* dari segi struktur, kedua2 ayat membawa penegasan yg berlainan (ayat 1: Ali, ayat 2 : kereta) tapi membawa maksud yg sama
: memahami peringkat struktur dalaman & struktur permukaan diterbitkan oleh 2 jenis hukum / rumus tatabahasa
* ayat di atas terdiri drpd ayat pasif & ayat pasif, dan ini dianggap berparafrasa. : kecekapan berbahasa juga dikaitkan dgn unsur2 ketaksaan (Kekeliruan dalam penentuan makna perkataan). cthnya :
: 1 – rumus struktur frasa (menerbitkan ayat2 pd peringkat dalaman) : 2 – rumus transformasi (berfungsi menukarkan pola/struktur ayat hingga membawa kpd peringkat struktur permukaan)
*kedua2 unsur ini menjadi sebahagian drpd unsur kecekapan berbahasa seseorang individu
: boleh mengandungi unsur2 yg berikut 1. A --> SP 2. S --> FN
representasi semantik
3. P FN, FK, FA, FSN 4. FN --> (Bil)+(Penj Bil)+(Gel)+KNInti+(KNInti)+(Penentu)+Pen
komponen semantik Rumus Struktur Frasa
struktur dalaman
Leksikon
Rumus Trasformasi
struktur dalaman
Komponen Fonologi
5. FK (KBantu)+ KKtr + Obj + A.komple + keterangan (Kbantu) + KKttr + Pelengkap + (A.komple) + keterangan 6. FA (KB)+ (K.penguat) + KA + (ket) + (a.komp) 7. FS (KB)+SN+(K.Arah)+FN+(a.komp)+(ket) *rujuk semula binaan2 bg semua frasa dlm nota2 di atas : rumus2 struktur frasa melahirkan rajah pohon
A Representasi Fonetik
S *transformasi thadap sesuatu struktur dalaman akan mhasilkan ayat2 yg berbentuk struktur permukaan * setiap ayat terdiri drpd rentetan bunyi bahasa (cara penyebutan sesuatu ayat, terjadi pada komponen fonologi yg melahirkan representasi fonetik) * semua bentuk kata iaitu morfem tersimpan sbg leksikon(data kamus) pd setiap penutur *seseorg dpt membentuk ayat2 bahasa dgn mengetahui semua bentuk kata dan satu set rumus tatabahasa (rumus sintaksis) yg akan menentukan aturan penyusunan bentuk2 pkataan hingga mjadi ayat * rumus tatabahasa tbahagi kpd 2 jenis : rumus struktur frasa & rumus transformsi - RUMUS STRUKTUR FRASA : tletak pd komponen dasar utk menghasilkan deskripsi struktur, seterusnya menghasilkan bentuk ayat dasar/ayat inti : berfungsi utk menghasilkan rajah2 pohon yg menunjukkan hbgn gramatis (subjek, objek, predikat etc) antara berbagai2 bentuk2 kata yg tdpt pd sesuatu ayat dasar
FN
P FN/FK/FA/F SN
*rujuk semula rajah pohon yg penah buat dlm esaimen : rajah pohon akan mengalami penyisipan leksikon utk menjadikan ia suatu ayat yg lengkap : yg tbentuk ialah satu representasi/ayat yg merupakan struktur dalaman : ia kemudian akan mjadi input kpd komponen yg mngandungi rumus transformasi : rumus2 transformasi berkuasa menggugurkan, menambah dan mengubah/menyusun semula susunan unsur kata.
11.2
Konsep Ayat Terbitan
: penerbitan sesuatu ayat sbg struktur permukaan itu berpunca drpd suatu ayat yg lain, kecuali ayt itu mmg menyerupai ayat dasar
: ayat spt itu wujud pd peringkat struktur dalaman/struktur dasar, & wujud dlm bentuk yg serupa pd peringkat struktur pmukaan : proses pnerbitan ini bermaksud sbg hasil drpd proses gramatis (pelaksanaan rumus transformasi)
*dia digugurkan kerana dia dlm kedua2 ayat merujuk kpd org yg sama 2. Datuk Ahmad bukan pengarah. Datuk Ahmad pengurus besar. = Datuk Ahmad bukan pengarah tetapi Datuk Ahmad pengurus besar.
: rumus transformasi ini yg berfungsi megubah aturan / struktur ayat serta memperluas sesuatu unsur dlm ayat/frasa
= Datuk Ahmad bukan pengarah tetapi pengurus besar.
: dlm BM, penerbitan ayat melalui proses transformasi mengakibatkan pengguguran, penyusunan semula / perluasan kpd unsur2 struktur dalaman
2. Pengguguran Frasa Predikat i. Pengguguran seluruh frasa predikat : FPredikat tdiri drpd FN, FK, FA dan FSN
11.3 Proses pengguguran - proses transformasi yg berlaku pd struktur ayat yg mengakibatkn pengguguran unsur2 tertentu drpd binaan ayat itu
: jika tdpt penggunaan F.predikat yg serupa dlm ayat majmuk gabungan, maka F.predikat yg serupa kecuali yg terakhir boleh digugurkan. cth :
- pada peringkat struktur permukaan, unsur yg digugurkan tdk lagi wujud
-
- tdpt 3 jenis pengguguran utama ;
Adik Ali belajar di England. Sepupunya belajar di England.
1. Pengguguran FN sbg subjek
FK yg serupa
: tdiri drpd 2 jenis
= Adik Ali belajar di England dan sepupunya belajar di England.
i. Pengguguran subjek k.ganti nama diri org kedua dlm ayat perintah (ayat suruhan)
= Adik Ali dan sepupunya belajar di England.
: K.Ganti Nama Diri Kedua ( kamu, awak, engkau, tuan, anda, kalian, etc) yg berfungsi sbg subjek selalunya digugurkan. cthnya :
-
1. Kamu keluar ! ----- Keluar! 2. Awak semua pergi dari sini! -- Pergi dari sini! 3. Anda boleh masuk sekarang -- Boleh masuk sekarang. *rujuk TD m/s 539 utk lihat rajah pohon bg proses pengguguran ini
FN yg serupa
Kebersihan amalan kita. Kesopanan amalan kita kita. = Kebersihan amalan kita dan kesopanan amalan kita. = Kebersihan dan kesopanan amalan kita. -
FA yg serupa
Sekolah jauh dari sini. Hospital jauh dari sini. = Sekolah jauh dari sini dan hospital jauh dari sini.
ii. Pengguguran subjek yg serupa dlm ayat majmuk : FN sbg subjek yg serupa/beridentiti sama yg diberi tanda i dlm ayat2 yg bergabung menjadi ayat majmuk di bawah, maka subjek frasa yg serupa itu boleh digugurkan, kecuali subjek FN yg di awal ayat majmuk tersebut. cth : 1. Diai sangat pandai. + Diai rajin belajar. = Diai sangat pandai kerana diai rajin belajar. = Dia sangat pandai kerana rajin belajar.
= Sekolah dan hospital jauh dari sini. -
FSN yg serupa
Pasport di dalam sakunya. Wang di dalam sakunya. = Pasport di dalam sakunya dan wang di dalam sakunya. = Pasport dan wang di dalam sakunya.
ii. Pengguguran bahagian2 frasa predikat
= Mereka membantu kumpulan yang lemah itu.
- oleh + FN dlm ayat pasif, cth :
iv. Pengguguran KN yg berfungsi sbg inti dlm FN
1. Dia dipukul oleh ayah. = Dia dipukul. 2. Perbuatan mereka dikecam hebat oleh orang ramai. = Perbuatan mereka dikecam hebat.
binaan FN : inti + penerang cth : kegiatan bersenam ( inti = kegiatan digugurkan ) cth ayat :
- Pengguguran Kbantu yg serupa.cth :
1. Kegiatan bersenam boleh menyihatkan badan.
1. Dia boleh menyanyi. Dia boleh menari.
= Bersenam boleh menyihatkan badan.
= Dia boleh menyanyi dan dia boleh menari. = Dia boleh menyanyi dan menari. 2. Negara telah berkembang. Negara telah maju. = Negara telah berkembang dan negara telah maju. = Negara telah berkembang maju. - Pengguguran F.N sbg objek yg serupa. cth : 1. Daud memukul penjahat itu. Daud menumbuk penjahat itu. = Daud memukul penjahat itu dan Daud menumbuk penjahat itu. = Daud memukul dan menumbuk penjahat itu. - Pengguguran FN sbg frasa objek K.kerja yg membawa makna adjektif. Cth K.kerja yg membawa makna adjektif : -
mempersonakan menakjubkan menghairankan mengghairahkan
*boleh didahului oleh k.penguat amat, sangat, sungguh. Objek tdiri drpd K.Ganti nama diri pertama. Cth : 1. Kejadian itu sungguh menakjubkan kami. = Kejadian itu sungguh menakjubkan. iii. Pengguguran FN yg mendahului F.relatif * frasa relatif- gabungan 2 ayat yg dipancangkan dgn kata hubung yang. Cth : 1. Mereka membantu kumpulan itu. Kumpulan itu lemah.
Note : Dalam rajah pohon bagi proses pengguguran, lambangnya ialah : Ø
11.4 Proses Penyusunan Semula - bentuk pkataan dlm ayat asal diubah susunannya & diterbitkan semula dlm ayat gramatis yg baru - mengakibatkn berlakunya perubahan/ pengguguran kata2 tertentu & penggantian/penambahan kata2 lain pd ayat yg diterbitkan - tetapi tdk membawa perubahan mkna ayat - tdpt 3 proses penyusunan semula : i. Penyusunan semula FN sbg subjek - boleh berlaku melalui proses transformasi pasif. Cth : 1. a) Ali menendang bola itu. (ayat aktif) b) Bola itu ditendang oleh Ali. (ayat pasif) 2. a) Pekerja muda itu mengecat rumahku. b) Rumahku dicat oleh pekerja muda itu. * ayat aktif bersifat ayat dasar, mengandungi K.kerja yg wajib ada imbuhan meN*ayat pasif tdk mengambil imbuhan meNii. Penyusunan semula FN sbg objek - boleh terjadi pd ayat2 yg mngandungi 2 jenis objek (objek tepat & objek sipi). Cth : 1. Ali menghadiahi Ahmad sebuah buku. 2. Guru mengajar murid-muridnya Matematik.
* disusun semula dgn menukar ganti kedudukan objek tepat & objek sipi * tambah KSN kepada sblm objek sipi yg baru iaitu Ahmad. * objek tepat sebuah buku diletakkan slps k.kerja *k.kerja berubah-imbuhan –I ditukar menjadi – kan. Jadi ayat diatas berubah mjadi : 1. Ali menghadiahkan sebuah buku kepada Ahmad.
2. Budak itu membaca buku. = Budak yang membaca buku itu adik saya. 1. Orang itu sudah pulih. 2. Orang itu sakit. = Orang yang sakit itu sudah pulih. ii. Perluasan Frasa Predikat - frasa nama yg hendak direlativisasikan itu mesti berfungsi sbg subjek dlm ayat yg hendak dipancangkan, cth: 1. Ali mengusik budak itu. 2. Budak itu cantik.
2. Guru mengajarkan Matematik kepada murid-muridnya.
= Ali mengusik budak yang cantik itu.
ii. Penyusunan semula melalui ayat songsang
1. Kami membeli rumah itu. 2. Rumah itu besar.
- ayat yg mengandungi keterangan boleh disongsangkan apabila keterangan itu hendak difokuskan. Cth :
= Kami membeli rumah yang besar itu.
1. Orang tua itu pergi ke sungai.
iii. Perluasan dgn Kata Hubung
= Ke sungai orang tua itu pergi.
- boleh berlaku melalui proses penggabungan ayat yg mempunyai konstituen yg sama dgn menggunakan k.hubung. cthnya :
2. Ali tidak datang ke sekolah kerana dia sakit.
1. Ali berbasikal ke sekolah.
= Kerana dia sakit, Ali tidak datang ke sekolah.
2. Osman berbasikal ke sekolah. = Ali dan Osman berbasikal ke sekolah.
* frasa yg dihitamtebalkan adalah frasa keterangan
iv. Perluasan melalui proses komplementasi
* boleh juga memfokuskan k.kerja.jadi ayatnya menjadi spt berikut :
- proses yg mengubah sesuatu ayat mjadi 1 frasa nama & memancangkannya pd suatu ayat yg lain, mhasilkan 1 ayat terbitan. Cthnya :
1. Pergi ke sungai orang tua itu. 2. Tidak datang Ali ke sekolah, kerana dia sakit.
1. Polis menafikan (sesuatu). Penjahat itu telah menyerah diri. = Polis menafikan bahawa penjahat itu telah menyerah diri.
11.5 Proses Perluasan - menambahkan unsur2 dlm ayat baru - 4 jenis perluasan : i. Perluasan FN sbg subjek - boleh diluaskan melalui proses relativisasi (proses pemancangan ayat ke dlm satu ayat yg lain) - guna k.hubung pancangan relatif yang - FN yang hendak direlativisasikan mestilah berfungsi sbg subjek. Cth : 1.Budak itu adik saya.
Ayat Tunggal
(i) Predikat Frasa Nama
Ayat yang mengandungi hanya satu kalusa, iaitu satu unit rangkaian perkataan yang mengandungi satu subjek dan predikat. Binaan Ayat Tunggal Subjek (diterangkan) Orang tua itu
Predikat (menerangkan) kuat berjalan
(i) Subjek Kata Nama
Subjek (Kata Ganti Nama Orang) Kami Subjek (Kata Ganti Nama Tunjuk Umum) Ini Subjek (Kata Ganti Nama Tunjuk Tempat) Sini
(iv) Subjek Kata sebagai kata nama Subjek (Kata Adjektif) Putih
Binaan Predikat
(ii) Predikat Kata Kerja
Predikat juruterbang Predikat
Monyet itu
mencakar dinding Predikat
Para pelancong
Subjek
Dia
Satu pengajaran Subjek Predikat
Encik Sulaiman
pelajar Tingkatan Enam Predikat
Subjek
pendapat yang bernas Predikat Perhentian bas yang baharu
(iii) Subjek Kata kerja yang berfungsi sebagai kata nama Subjek (Kata Kerja) Melukis
Bangunan itu
Bapa Aliah
(ii) Subjek Kata Ganti Nama
Predikat menjadi kegemarannya adjektif
yang
berfungsi
Predikat ialah warna pilihan Hasnah
Predikat (Frasa Nama Am) ketua darjah Predikat (Frasa Nama Khas) Muzium Negara
Nizam Subjek
Subjek
Binaan Subjek
Subjek (Nama Am) Abangnya Subjek (Nama Khas) Si Tompok Subjek (Nama Terbitan) Kesilapan itu
Subjek
Pesawat itu Orang tua itu Subjek Mereka
Predikat (Kata kerja asal tidak berimbuhan) tidur (KK tak transitif) makan pisang (KK transitif - objek) Predikat (Kata kerja asal berimbuhan) sedang menari di majlis itu mengarang sebuah cerita jenaka (KK transitif) Predikat (Kata kerja Terbitan) menyekolahkan anak bongsunya Predikat (kata bantu) belum tiba lagi (aspek) hendak hendak pergi ke bandar Predikat (unsur keterangan) bertindak untuk kepentingan diri sendiri
(iii) Predikat Frasa Adjektif Subjek Ibu pejabat firma itu
Subjek Bangunan
Predikat (kata adjektif selapis) besar / amat besar /besar sungguh/ paling besar Predikat (kata adjektif ganda) di bandar raya tinggitinggi (jamak)
(iv) Predikat Frasa Sendi Nama Subjek Predikat Adik saya di rumah Susunan Konstituen Ayat Tunggal (i) Susunan biasa
Cth: Guru itu telah memenangi hadiah pertama Boleh menerima kata penegas (partikel –lah, -kah, dan –tah) Cth: Bapa saya dia Dialah bapa saya. (ii) Susunan songsang (a) pendepanan frasa kerja Mereka bekerja setiap hari Bekerja mereka setiap hari (b) pendepanan frasa adjektif Dia sakit pada masa itu Sakit sia pada masa itu. (c) pendepanan frasa sendi Surat ini daripada Ali Daripada Ali Surat ini. Ayat Aktif dan Ayat Pasif Ayat aktif Ayat yang mengandungi KK yang mengutamakan subjek asal sebagai judul @ unsur yang diterangkan (i) ayat aktif transitif (mengandungi objek sebagai unsur penyambutnya) Subjek Predikat KK transitif Objek Objek sipi Guru memanggil saya Besar Pembantu membawakan saya secawan kopi rumahnya
Subjek Kata Kerja Pembantu rumahnya
membawakan
Predikat Objek secawan kopi
Frasa sendi nama (keterangan) untuk saya
(ii) ayat aktif tak transitif (tidak diikuti objek sebagai penyambutnya) (a) dengan keterangan yang boleh digugurkan Kanak-kanak sedang mandi di kolam itu. Kanak-kanak sedang mandi. Dia menangis sepanjang hari. Dia menangis. (b) dengan keterangan yang tidak boleh digugurkan Dia berada di Kuala Lumpur. *Dia berada
Kebanyakan mereka tinggal di rumah setinggan. *Kebanyakan mereka tinggal.
Ayat pasif Asalnya daripada ayat aktif transitif dan mengandungi KK yang mengutamakan objek asal sebagai judul @ unsur yang diterangkan (i) ayat pasif dengan imbuhan kata kerja pasif (ii) ayat pasif dengan kata ganti nama diri pertama dan kata ganti nama diri kedua (iii) ayat pasif dengan perkataan kena yang hadir sebelum kata kerja Subjek
Sampah sarap Mereka Baju itu Subjek Kerja itu Hutang itu Subjek Pencuri itu
Kata kerja pasif Dibakar (di-) kehujanan (ke-…-an) berjahit (ber-)
Oleh + frasa nama oleh ayah -
FK pasif dengan Ganti Nama Diri Pertama/Kedua sudah saya selesaikan akan engkau jelaskan kena Kata Kerja Dasar kena tangkap
Keterangan
pagi tadi sepanjang hari dengan benang sutera Keterangan semalam sepenuhnya Oleh + Frasa Nama Oleh polis
Unsur pilihan dalam Frasa Predikat (i) Kata nafi (ii) Kata pemeri Kata Nafi Menyatakan maksud nafi @ negatif kepada unsur utama dalam predikat itu (bukan & tidak) Bukan boleh menafikan semua frasan nama (FN) dan frasa sendi nama (FS) Cth: Itu bukan sekolahnya (FN) Faedahnya bukan untuk saya sahaja (FS) Bukan boleh hadir bagi menfikan frasa kerja (FK) dan frasa adjektif (FA) jika kedua-keduanya mendukung maksud pertentangan maklumat.
Cth: Ucapannya bukan menghina kita, tetapi menyatakan kebenaran. (FK) Ali bukan pandai sangat, tetapi rajin. (FA) Tidak boleh menafikan frasa kerja (FK) dan frasa adjektif (FA) Cth: Mereka tidak datang semalam (FK) Bapa saya tidak kuat lagi (FA) Kata Pemeri Unsur yang menjadi pemeri hal @ penghubung antara subjek dengan frasa-frasa utama dalam predikat Ialah hadir di hadapan frasa nam (FN) Cth: Warna pinang masak ialah warna rasmi bas sekolah seluruh negara kita. (FN) Adalah boleh hadir di hadapan frasa adjektif (FA) dan frasa sendi nama (FS) Cth: Taklimat tentang skim jawatan itu adalah terlalu panjang. (FA) Matlamat penyelidikan dan pembangunan kebangsaan adalah untuk kemajuan negara. (FS) Kata nafi & kata pemeri tidak boleh hadir bersama-sama kecuali dalm binaan adalah + kata nafi + frasa adjektif Cth: Kita semua sedia maklum bahawa dunia yang dicipta oleh Tuhan adalah tidak kekal dan suatu hari nanti akan berakhir jua.
mencantumkan ayat-ayat tersebut dengan kata hubung seperti dan, atau, tetapi dan sebagainya. Contohnya: a) Encik hendak ke sekolah atau hendak ke pejabat? b) Ahmad kurus tetapi adiknya gemuk.
Ayat-ayat yang disambungkan itu setara sifatnya, iaitu ayat-ayat itu sama taraf dan boleh berdiri sendiri. Ayat-ayat ini boleh juga disambungkan tanpa kata hubung; apabila ini berlaku, nada suara berfungsi sebagai penanda, iaitu disuarakan sebagai deretan penyataan. Contohnya:
a)Penari-penari itu sungguh santun, melenggok ke kiri, melenggok ke kanan. b) Ali berdiri tegak, memerhatikan gerak-geri mereka.
PEMBENTUKAN AYAT MAJMUK GABUNGAN Perkaitan antara ayat dalam ayat majmuk jenis ini dapat digambarkan seperti gambar rajah berikut:
Ayat
Ayat 1
Kata hubung
Ayat 2
Ayat 1 - Mereka melompat-lompat. Ayat 2 - Mereka menjerit dengan kuat.
TAJUK 15 AYAT MAJMUK BAHASA MELAYU Ayat majmuk ialah ayat yang dibina dengan mencantumkan 2 ayat tunggal atau lebih dan percantuman ayat2 itu disusun mangikut cara tertentu sehingga menjadikan ayat baharu.
Ayat majmuk
Kata hubung – sambil Ayat majmuk - Mereka melompat-lompat sambil menjerit dengan kuat. * Jikalau ayat-ayat yang digabungkan itu mempunyai unsur yang sama dan diulang, maka bahagian yang sama itu boleh digugurkan. Contohnya: a) Ali pandai bermain bola. b) Ali pandai bermain hoki.
Gabungan
Pancangan
Campuran
AYAT MAJMUK GABUNGAN Ayat majmuk gabungan ialah ayat yang terdiri daripada dua ayat atau lebih yang dijadikan satu dengan cara menggabungkan atau
= Ali pandai bermain bola dan hoki.
* Ayat-ayat yang dihubungkan adalah terdiri daripada jenis yang sama dan boleh terdiri daripada ayat penyata, ayat perintah atau ayat tanya, tetapi ayat-ayat tersebut biasanya tidak boleh dicampuradukkan jenisnya. Contohnya:
a) Bolehkah anda datang menyelesaikan kerja itu?
esok
dan
b) Ahmad rajin belajar tetapi adiknya malas. c) Pergilah masuk ke bilik dan tidur!
JENIS GABUNGAN 1) Gabungan yang susunan faktanya berurutan .Klausa-klausa itu digabungkan dengan menggunakan kata hubung dan, lalu, lagi, serta,, sambil, tambahan pula, kemudian, malahan dan akhirnya. Tanda baca koma ( , ) juga digunakan bagi menggantikan kata hubung. Contohnya
Beliau memandang saya sambil tersenyum. Wanita itu baik orangnya, malahan jarang-jarang sekali ia menyakiti hati saya. Mula-mula saya disuruh duduk, kemudian diajak berbincang, akhirnya dibawa masuk bertemu dengan majikannya.
2) Gabungan yang susunannya memberi maksud pertentangan. Ayat majmu bertentangan mempunyai dua klausa yang dipertentangkan oleh kata hubung tetapi, sebaliknya, melainkan, padahal dan sebagainya. Contohnya:
Ayah rajin berniaga tetapi anaknya tidak berminat sama sekali. Musim hujan dingin, sebaliknya musim kemarau panas. 3) Gabungan yang susunannya menggabungkan dua ayat atau lebih, menggunakan kata hubung yang berpasangan seperti lebih baik …… daripada, apakah ……ataupun, sama ada ……. atau dan sebagainya. Contohnya:
Daripada kita makan gaji, lebih baik bekerja sendiri. Lebih baik mereka pergi dengan bas daripada memandu kereta sendiri.
AYAT MAJMUK PANCANGAN Dalam ayat majmuk pancangan, terdapat satu ayat utama atau ayat induk dan satu atau beberapa ayat kecil lain yang dipancangkan di dalam ayat induk dan menjadi sebahagian daripada ayat induk itu.
Ada tiga jenis ayat majmuk pancangan: a) Ayat relatif b) Ayat komplemen c) Ayat keterangan
AYAT RELATIF Ayat relatif ialah ayat yang ditandai dengan penggunaan perkataan “yang”, seperti: a) Saya membeli baju yang berwarna merah. b) Mereka menonton wayang yang amat lucu. Pertama : Saya membeli baju + Baju itu berwarna merah Kedua : Saya membeli baju + Baju itu berwarna merah = Saya membeli baju yang berwarna merah
Ayat di bawah menerima ayat pancangan sebagai subjeknya dengan menukarkan bentuk ayat itu . Contohnya: b) Budak yang sedang membaca itu majalah itu anak saya Pertama : Budak itu anak saya + Budak itu sedang membaca majalah Kedua : Budak itu + Budak itu sedang membaca majalah + anak saya =Budak yang sedang membaca majalah itu anak saya.
Ayat di bawah berbeza daripada ayat-ayat di atas. Ayat ini juga terdiri daripada ayat induk dengan ayat kecil seperti berikut: Ayat induk : Bas itu bas ekspres. Ayat kecil
: Adik saya menaiki bas itu.
yang dijadikan ayat pasif : Bas dinaiki adik saya
AYAT KOMPLEMEN
Ayat majmuk komplemen ialah ayat utama yang dipancangkan dengan ayat kecil yang
seterusnya menjadi komplemen kepada ayat utama. Ayat majmuk pancangan komplemen ditandai oleh penggunaan kata hubung komplemen bahawa dan untuk. Contohnya:
*Ketua Pengarah Kesihatan mengumumkan bahawa kematian akibat wabak denggi semakin meningkat . *Pengetua menjelaskan bahawa kelas tambahan akan mula diadakan pada bulan Mac. *Sungguh sukar untuk saya melengkapkan tugasan itu .
JENIS AYAT KOMPLEMEN
AYAT KOMPLEMEN FRASA KERJA Frasa kerja dalam ayat boleh terdiri daripada kata kerja tak transitif, iaitu yang diikuti bukan oleh frasa nama objek tetapi oleh keterangan-keterangan lain yang bertujuan melengkapkan frasa tersebut. Ada ayat komplemen yang berfungsi sebagai pelengkap kepada kata kerja ini, yang bukan frasa nama. Sekali imbas, ayat ini kelihatan seolah-olah ayat komplemen frasa nama objek tetapi terbukti tidak demikian oleh sebab ayat-ayat tersebut tidak boleh mengalami proses pasif, iaitu satu ukuran bagi menentukan status frasa nama objek. Oleh itu, ayat demikian digolongkan ke dalam jenis ayat komplemen frasa kerja. Contohnya:
a) Ayat komplemen frasa nama b) Ayat komplemen frasa kerja c) ayat komplemen frasa adjektif
AYAT KOMPLEMEN FRASA NAMA Frasa nama boleh menduduki empat tempat dalam ayat, iaitu sebagai subjek, predikat, objek tepat dan objek sipi. Tetapi ayat komplemen jenis frasa nama hanya dapat menduduki dua tempat iaitu sebagai ayat komplemen frasa nama subjek dan ayat komplemen frasa nama objek tepat, seperti yang berikut:
a) Ayat komplemen frasa nama subjek: *Bahawa Islam menjamin keadilan memanglah jelas. *Bahawa rancangan itu gagal tidak benar.
*Pak Abu berpendirian bahawa tanah itu tidak patut dijual. *Ibu Ali beranggapan bahawa anaknya telah Berjaya. *Kerajaan bersetuju bahawa projek itu wajar dilaksanakan.
AYAT KOMPLEMEN FRASA ADJEKTIF Frasa adjektif boleh menjadi unsur predikat sesuatu ayat. Demikian juga, ayat komplemen boleh terdiri daripada ayat komplemen adjektif, iaitu yang merupakan ayat kecil yang dipancangkan ke dalam ayat induk. Tetapi jumlah ayat jenis ini dalam bahasa Melayu terhad. Contohnya: *Saya sangat yakin bahawa dia akan berjaya. *Mereka sangat insaf bahawa mereka daif.
*Dakwaan bahawa Ali menipu telah diketahui umum. AYAT KETERANGAN b) Ayat komplemen frasa nama objek tepat Objek dalam ayat boleh wujud sebagai objek tepat kata kerja transitif atau sebagai objek sipi, tetapi ayat komplemen boleh wujud hanya sebagai objek tepat sahaja. Contohnya: *Orang itu menafikan bahawa barangbarangnya telah hilang. *Berita itu menyebut bahawa semua penumpang terselamat.
Ayat makjum keterangan ialah ayat majmuk yang terdiri daripada satu ayat induk dan satu ayat kecil atau lebih yang berfungsi sebagai keterangan kepada predikat, contohnya: a) Dia bukan ketua saya ketika saya bekerja dahulu. b) Anak itu menangis kerana ia lapar. c) Ali tidak begitu pandai semasa saya mengajarnya dahulu.
.JENIS AYAT KETERANGAN a) Keterangan musabab
e) Keterangan pertentangan
Keterangan musabab ialah unsur yang menerangkan sebab berlakunya sesuatu kejadian atau perbuatan. Kata hubung keterangan adalah seperti kerana, lantaran,dan oleh sebab. Contohnya:
Keterangan pertentangan ialah unsur yang menerangkan sesuatu perbuatan atau kejadian yang berlawanan. kata hubung keterangan pertentangan adalah seperti walaupun, meskipun, kendatipun, biarpun, walau bagaimanapun, namun, sekalipun, dan sedangkan. Contohnya:
*Saya tidak dapat hadir kerana saya kurang sihat.
*Sungguhpun badannya letih, Ali tetap menghadiri majlis perayaan itu.
*Oleh sebab mereka datang lambat, mereka tidak
*Sekalipun sudah berumur, dia masih ingin belajar juga.
dibenarkan masuk ke dewan .peperiksaan. f) Keterangan harapan b) Keterangan akibat Keterangan akibat ialah unsur yang menerangkan kesan atau hasil sesuatu perbuatan. Kata hubung keterangan akibat adalah seperti hingga dan sehingga.Contohnya: *Ia bersorak terlalu kuat hingga serak suaranya. *Pelajar itu berusaha bersungguh-sungguh sehingga ia Berjaya.
c) Keterangan syarat Keterangan syarat ialah unsur yang menerangkan tuntutan yang mesti dipenuhi. Kata hubung keterangan syarat adalah seperti sekiranya, andai kata, jikalau, jika dan kalau. Contohnya: *Sekiranya saya lulus peperiksaan ini, saya akan berpuasa sepuluh hari.
Keterangan harapan ialah unsur yang menerangkan sesuatu perbuatan atau kejadian yang dihajati. Kata hubung keterangan harapan adalah seperti supaya, agar, semoga, mogamoga dan kalau-kalau. Contohnya: *Kita mesti bertolak ansur agar semua pihak berpuas hati. *Cuba bertanya pada orang tua itu kalau-kalau dia mengetahuinya.
g) Keterangan cara Keterangan cara ialah unsur yang menerangkan gaya atau kaedah sesuatu perbuatan atau kejadian berlaku. Kata hubung keterangan cara ialah dengan. Contohnya: *Pemuda itu datang dengan menaiki kereta api. *Mereka ke sekolah dengan menunggang basikal.
*Andai kata mereka menyerang, kita akan bertahan bersungguh-sungguh. h) Keterangan tujuan d) Keterangan waktu Keterangan waktu ialah unsur yang menerangkan masa sesuatu perbuatan atau kejadian. kata hubung keterangan waktu adalah seperti sejak, semenjak, setelah, sewaktu, sementara, tatkala dan ketika. Contohnya:
Keterangan tujuan ialah unsur yang menerangkan maksud bagi sesuatu perbuatan atau kejadian. Kata hubung keterangan tujuan adalah seperti untuk, demi, dan bagi. Contohnya: *Para pemimpin menyusun rancangan ekonomi untuk meningkatkan taraf hidup rakyat.
*Polis segera tiba setelah mendapat maklumat tentang pergaduhan itu.
i) Keterangan perbandingan
*Tatkala hujan mula turun, mereka masih di sawah
Keterangan perbandingan ialah unsur yang menerangkan sesuatu kejadian yang menjadi
persamaan. Kata hubung keterangan perbandingan adalah seperti macam,seolaholah, seakan-akan, ibarat, bagaikan dan bak. Contohnya:
b) Pasif : Bahawa ujian akan bermula pada bulan hadapan diterangkan oleh guru.
*Dia kebingungan bagai rusa masuk kampung.
a) Aktif : Ali akan membeli buku itu kalau ayah membenarkannya.
*Hatinya hancur seperti kaca terhempas ke batu.
AYAT MAJMUK CAMPURAN Ayat majmuk campuran ialah ayat yang mengandungi lebih daripada satu jenis ayat, yakni terdiri daripada campuran ayat tunggal dengan ayat majmuk atau deretan berbagaibagai jenis ayat majmuk. Ayat sedemikian biasanya panjang.Contohnya: a) Ahmad sedang membaca buku tetapi kawankawannya yang sudah letih lesu telah lama tidur. Ayat ini terdiri daripada ayat majmuk gabungan yang disambungkan dengan kata hubung tetapi. Ayat pertama ialah Ahmad sedang membaca buku sementara ayat yang kedua ialah kawan-kawannya yang sudah letih lesu telah lama tidur. Ayat yang kedua ini merupakan ayat majmuk juga kerana terdapat ayat relatif, iaitu yang sudah letih lesu, dipancangkan ke dalamnya.
AYAT MAJMUK PASIF Kesemua ayat majmuk aktif ini, jika mengandungi kata kerja transitif, boleh dijadikan ayat pasif. Contohnya: 1) Ayat majmuk gabungan a) Aktif : Saya minum air dan Aminah makan nasi. b) Pasif : air saya minum dan nasi dimakan oleh Aminah
2) Ayat majmuk relatif a) Aktif : Mereka menonton wayang yang lucu itu. b) Pasif : Wayang yang lucu itu ditonton oleh mereka. 3) Ayat majmuk komplemen : komplemen objek a) Aktif : Guru menerangkan bahawa ujian akan bermula pada bulan hadapan.
4) Ayat majmuk keterangan
b) Pasif : Buku itu akan dibeli oleh Ali kalau ayah membenarkannya.
