Home
Add Document
Sign In
Register
Makalah Uji Tarik dan Impact (Metalurgi)
Home
Makalah Uji Tarik dan Impact (Metalurgi)
Uji Impact Uji Tarik Uji lab...
Author:
Urfan Ramadhan
15 downloads
366 Views
1MB Size
Report
DOWNLOAD .PDF
Recommend Documents
uji tarik dan uji impact
Deskripsi lengkap
makalah uji tarik alumunium.doc
Uji Tarik,Uji Kekerasan, Impact Dan Fatigue-Venorita
PTM
Uji tarik
Full description
uji tarik
MAKALAH METALURGI
MAKALAH METALURGIFull description
Makalah metalurgi
Teknik MesinFull description
Laporan Uji Tarik Baja
hasil pengujian uji tarik baja, yang dilaksanakan di kampus Teknik Unhas(Gowa).Deskripsi lengkap
Makalah Material Teknik uji impact
uji impact
Makalah Sistem Hidrolik Pada Mesin Uji Tarik
sistem hidrolikFull description
Laporan Praktikum Uji Tarik
Laporan Praktikum Uji TarikFull description
Uji Tarik Teori Dasar
Uji Tarik
MAKALAH METALURGI
MAKALAH METALURGIDeskripsi lengkap
Uji Tarik 1copy.docx
Laporan Resmi Uji Tarik
Praktikum Uji Bahan PPNSFull description
Laporan Uji Tarik Baja
hasil pengujian uji tarik baja, yang dilaksanakan di kampus Teknik Unhas(Gowa).
Mekanisme Mesin Uji Tarik
Deskripsi lengkap
Analisis Perhitungan Uji Tarik
Full description
Uji Kekerasan praktikum metalurgi fisik
uji kekerasanDeskripsi lengkap
Laporan Tetap UM Uji Tarik
BENGKELFull description
30367203 Laporan Praktikum Uji Tarik
berisi materi materi yang berkaitan dengan pengujian material (uji tark)
Dasar Teori Uji Impact
uji impact
Laporan Modul A - Uji Tarik
Laporan Modul A - Uji TarikDeskripsi lengkap
Makalah Powder Metalurgi Serbuk
Makalah Powder Metalurgi SerbukDeskripsi lengkap
LABORATORIUM MESIN FAKULTAS FAKULTAS TEKNI TE KNIK K UNIVERSITAS KRISTEN INDONESIA Jl. Mayjen Sutoyo No. 2 Cawan ! Ja"a#ta $%&%' INDONESIA
LAPORAN PRATIKUM PRATIKUM METALURGI FISIK
D()u)un Ole* + URFAN URFAN RAMADHAN : 14171015001
TEKNIK MESIN FAKULT FAKULTAS TEKNOLOGI TEKNOLO GI INDUSTRI INSTITUT TEKNOLOGI BUDI UTOMO 2016
1
LEMBAR PENGESAHAN LABORATORIUM MATERIAL TEKNIK FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS KRISTEN INDONESIA JAKARTA 2016
D()etuju( untu" La,o#ato#(u- Metalu#( FT. Me)(n UKI Jaka!a" 2# A$%&!%& 2016
Menyetuju( +
K'(a)a La*+ T' T'k,-k k,-k M'&-,
A&-&!', P',$%.-a,
A&-&!', P',$%.-a,
M'!a)%$-
/
/
2
/
KATA KATA PENGANTAR PENG ANTAR
0uj( 1an )yu"u# enul() *atu#"an "ea1a 3an Ma*a Kua)a4 Alla* S5T ata) anue#a* n("-at "e)e*atan4 n("-at (l-u 1an )e-ua n("-at la(nnya4 )e*(na 0enul() 1aat -enyele)a("an -a"ala* D'&!%k!-
M'!a)%$- F-&-k /a)a P',$%.-a,
yan ,e#ju1ul U.- Ta-k /a, U.- I(a3! + Dan ta" lua enul()
u6a"an te#(-a "a)(* ata) 1u"unan yan 1(,e#("an 1ala- enyu)unan -a"ala* (n(4 -a"a enul() -enu6a"an ,anya" te#(-a "a)(* "ea1a + $. Kea1a Kea1a "elua#a "elua#a 1an 1an o#an tua te#6(nt te#6(ntaa yan )elalu )elalu )a,a# )a,a# -en1oa"an -en1oa"an 1e-( "elan6a#an )e-ua u#u)an e#"ul(a*an4 )e*(na -a"ala* (n( un 1aat te#)ele)a("an. 2. Kea1a Kea1a I,u Me1(ya Me1(ya 5ant(a 5ant(ane ne 1an Baa" Baa" Ben*ea#t Ben*ea#t Ta#(an Ta#(an44 )ela"u e-,(-,(n 0#a"te" 0#a"te" Manu7a"tu# yan yan -e-,e#("an elaja#an elaja#an 1an -ate#( )ela-a #a"te" ,e#lan)un. Te#(-a "a)(* ata) ,(-,(nan 1an a#a*an 1ala- 0enul()an -a"ala* (n(. %. Kea1a Kea1a te-an8tete-an8te-an an )ee#juan )ee#juanan an Te" Te"n(" n(" Me)(n Me)(n ITBU ,a(" ,a(" "ela) #eule# -auun 02T "*u)u)nya Kelo-o" F. 9. O#an O#an te#)ayan te#)ayan yan yan )elalu )elalu -enja1( -enja1( -ot(:a)( -ot(:a)( enul() enul() 1an 1an -en1oa"a -en1oa"ann 1( )et(a jeja" lan"a* enul() 1ala- *al aaun. Te#(-a Te#(-a "a)(* ;. Dan )e-ua )e-ua (*a" (*a" yan yan )elalu )elalu -e-,e#("a -e-,e#("ann 1u"un 1u"unan an yan )anat )anat -e-,antu enul() ,a(" -o#(l -auun -ate#(l. 0enul() ,e#*a#a4 1enan -e-,a6a -a"ala* (n( e-,a6a 1aat -e-a*a-( 1an -enenal aa (tu P',$%.-a, D'&!%k!- (a/a a!'-a) 1ala- )(7at8)(7at )uatu -ate#(al )e6(-en te#tentu .
3
P',$%.-a, U.- Ta-k
Dala- -a"ala* (n( a"an 1( jela)"an )ee#t( aa enuj(an 1e)t#u"t(7 -e#u)a" / )e6(-en = ,en1a uj( untu" -eneta*u( )(7at8)(7at -e"an() -ate#(al te#)e,ut. 0enul() ,e#*a#a -a"ala* (n( 1aat ,e#-an7aat 1an -enja1( ,a*an -ot(:a)( e-,a6a 1ala- -en(nat ,a*wa4 ,a*wa4 )e,e#aa ent(n ent(n "(ta -eneta*u( -eneta*u( tentan )(7at8 )(7at -e"an() 1a#( )uatu -ate#(al )ee#t(4 "e"uatan ta#("4 "e"uatan te"an4 "e"uatan lentu#4 "e"uatan e)e#4 "eta*anan "eta*anan ,e,an "ejut )e#ta -o1ulu) ela)t()(ta) 1a#( )uatu -ate#(al te#)e,ut. 0enul() -enya1a#( ,a*wa4 -a"ala* (n( -a)(* jau* 1a#( "ata )e-u#na4 ole* "a#ena (tu 0enul() -en*a#a"an "#(t(" 1an )a#an yan ,e#)(7at -e-,anun 1a#( e-,a6a 1e-( 1e-( e#,a("an yan yan le,(* ,a(".
Ja"a#ta 4 Jun( 2'$&
0enul()
4
DAFTAR ISI
LEMBAR PENGESAHAN++++++++++ PENGESAHAN+++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++-++++++++++++++++++-KATA KATA PENGANTAR++++ PENGANTAR+++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++ --DAFTAR DAFTAR ISI+++++++++++++++++++++++++++++++++++ ISI++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++ BAB I : PENDAHULUAN+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ PENDAHULUAN+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++1 ++++++++++++++++++++++++++1
$.$ Lata# Lata# Bela"an. Bela"an...... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............... .................$ .......$ $.2 Bata)an Bata)an Ma)ala*. Ma)ala*...... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .............. .................. ................... ...........% .% $.% Ma")u1 Ma")u1 1an Tujuan Tujuan 0e#6o,aa 0e#6o,aan.... n......... .......... .......... .......... .......... .......... ............ ................ .................% ........% $.9 S()te-at(" S()te-at("aa 0enul()a 0enul()an.... n......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .............. ................... ...................% .........% BAB II : PEMBAHASAN+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ PEMBAHASAN++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++5 +++++++++++++++++++++++++++++++++++5
2.$ 0enuj(an 0enuj(an De)t#u"t(7..... De)t#u"t(7.......... .......... .......... .......... ......... ......... .......... .......... ............ ................ ................... ..............; ....; 2.2 Ke"uatan Ke"uatan Ta#("... a#("........ .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............... ...............; .....; 2.% Ke"uatan Ke"uatan Lulu* 3(el1 3(el1 St#ent*/... St#ent*/........ .......... .......... ......... ......... .......... .......... .......... .............. .............> ....> 2.9 Mo1ulu) Mo1ulu) Ela)t()(ta Ela)t()(ta)... )........ .......... .......... .......... .......... .......... ......... ......... .......... .......... ............ ................ .................? ........? 2.; Uj( Ta#("... a#("........ .......... .......... .......... ......... ......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............. ................. ................... ............$$ ..$$ 2.& Uj( I-a6t.... I-a6t......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............. .................. ................... ...........$> ..$> 2.&.$ 2.&.$ 0enuj(an 0enuj(an I-a6t I-a6t Meto1e Meto1e C*a#y... C*a#y....... ......... .......... .......... .............. .................. .............2' ....2' 2.&.2 2.&.2 0enuj(an 0enuj(an I-a6t I-a6t Meto1e Meto1e (@o1...... (@o1........... .......... .......... .......... .......... .............. ..................22 .........22 2.&.% 2.&.% Jen()8jen Jen()8jen() () 0ata*an 0ata*an I-a6t.... I-a6t......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............ .......22 22 2.&.9 2.&.9 Te-e#a Te-e#atu# tu# TeTe-at at 0enuj( 0enuj(an an I-a6t I-a6t..... .......... .......... .......... ........... ................ ............2% ..2% BAB III : METODE PENGUJIAN+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++24 PENGUJIAN+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++24
%.$ Uj( Ta#("... a#("........ .......... .......... .......... ......... ......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............ ................. .................29 .......29 %.2 D(a#aD(a#a- Al(# Al(# 0e#6o,aan 0e#6o,aan..... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............29 .......29 %.% Alat 1an Ba*an.... Ba*an......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............2; .......2; %.%.$ %.%.$ Alat 0en1u"un 0en1u"un... ........ .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............. .................. ................... ...........2; ..2;
5
%.%.2 %.%.2 Ba*an Ba*an 1an -e)(n -e)(n 3a 3an D(una" D(una"an... an........ .......... .......... .......... ............ ................. .............2; ...2; %.%.% %.%.% 0#o)e1u# 0#o)e1u# 0e#6o,aa 0e#6o,aan.... n......... .......... .......... ......... ......... .......... .......... .............. .................. ...................2; ..........2; %.%.9 %.%.9 Data
.......%> %.&.$ %.&.$ Alat 0en1u"un 0en1u"un... ........ .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ............. .................. ................... ...........%> ..%> %.&.2 %.&.2 Ba*an Ba*an 1an -e)(n -e)(n 3a 3an D(una" D(una"an... an........ .......... .......... .......... ............ ................. .............%> ...%> %.&.% %.&.% 0#o)e1u# 0#o)e1u# 0e#6o,aa 0e#6o,aan.... n......... .......... .......... ......... ......... .......... .......... .............. .................. ...................%> ..........%> %.&.9 %.&.9 Se)(7("a Se)(7("a)( )( alat uj( 1e)t#u"t(7. 1e)t#u"t(7...... .......... .......... .......... ............ ................ ................... ...............9' .....9' %.&.; %.&.; Data
%.&.> Sa#an.... Sa#an......... .......... .......... .......... ......... ......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .............. ................... ............99 ..99 %.&.? %.&.? 0e#*(tuna 0e#*(tunann 1an 1an Jawa,a Jawa,ann 0e#tany 0e#tanyaan.. aan....... .......... .......... .......... .......... .......... ............ .......9; 9; BAB IV : PENUTUP+++++++++++++++++++++++++++++++ PENUTUP++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++51 51
9.$ S(-ulan. S(-ulan...... .......... .......... .......... ......... ......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .............. ................... ................;$ ......;$ 9.2 Sa#an.... Sa#an......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ........;2 ...;2 DAFTAR DAFTAR PUSTAKA+++++ PUSTAKA++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++5 +++++++++++++++++++++++++++++++5 LAMPIRAN++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++54
BAB III
6
III PENDAHULUAN
1+1
La!a B')aka,$
Suatu loa- -e-unya( )(7at8)(7at te#tentu yan 1(,e1a"an ata) )(7at 7()("4 -e"an("4 t*e#-al4 1an "o#o)(7. Sala* )atu yan ent(n 1a#( )(7at te#)e,ut a1ala* )(7at -e"an(". S(7at -e"an(" te#1(#( 1a#( "euletan4 "e"e#a)an4 "e"uatan4 1an "etanu*an. "etanu*an. S(7at -e"an(" -e#ua"an )ala* )atu a6uan untu" -ela"u"an #o)e) )elanjutnya te#*a1a )uatu -ate#(al4 6onto*nya untu" 1(,entu" 1an 1(la"u"an #o)e) e#-e)(nan. e#-e)(nan. Untu" -eneta*u( -eneta*u( )(7at -e"an(" a1a )uatu loaloa- *a#u) 1(la"u"an enuj(an te#*a1a loa- te#)e,ut. Sala* )atu enuj(an yan 1(la"u"an a1ala* enuj(an ta#(". Dala- e-,uatan )uatu "on)t#u")( 1(e#lu"an -ate#(al 1enan )e)(7("a)( 1an )(7at8)(7at yan "*u)u) a1a )et(a ,a(annya. Se,aa( 6onto* 1ala e-,uatan "on)t#u")( "on)t#u")( )e,ua* je-,atan. je-,atan. D(e#lu"an -ate#(al -ate#(al yan "uat untu" -ene#(-a ,e,an 1(ata)nya. Mate#(al jua *a#u) ela)t() aa# a1a )aat te#ja1( e-,e,anan )tan1a# atau ,e#le,(* ,e#le,(* t(1a" ata*. Sala* Sala* )atu 6onto* -ate#(al yan )e"a#an ,anya" 1(una"an a1a "on)t#u")( ,anunan atau u-u- a1ala* loa-. Me)"(un 1ala- #o)e) e-,uatannya tela* 1(#e1(")("an )(7at -e"an(" 1a#( loa- te#)e,ut4 "(ta e#lu ,ena#8,ena# -eneta*u( -eneta*u( n(la( -utla" 1an a"u#at 1a#( )(7at -e"an(" loa- te#)e,ut. Ole* "a#ena (tu4 )e"a#an (n( ,anya" 1(la"u"an enuj(an8enuj(an enuj(an8enuj(an te#*a1a )a-el )a-el 1a#( -ate#(al. 0enuj(an (n( 1(-a")u1"an aa# "(ta 1aat -eneta*u( ,e)a# )(7at -e"an(" 1a#( -ate#(al4 )e*(na 1aat 1l(*at "ele,(*an 1an "e"u#anannya. Mate#(al yan -e-unya( )(7at -e"an(" le,(* ,a(" 1aat -e-e#,a("( )(7at -e"an(" 1a#( -ate#(al 1enan )(7at yan "u#an ,a(" 1enan 6a#a alloy(n.
1e)a(n #o1u" "a#ena -ena*)(l"an 1ata "e"uatan -ate#(al. 0enuj(an uj( ta#(" 1(una"an untu" -enu"u# "eta*anan )uatu -ate#(al te#*a1a aya )tat() yan 1(,e#("an )e6a#a la-,at.Sala* )atu 6a#a untu" -eneta*u( ,e)a#an )(7at -e"an(" 1a#( loa- a1ala* 1enan uj( ta#(". S(7at -e"an(" yan 1aat 1("eta*u( a1ala* "e"uatan 1an ela)t()(ta) 1a#( loa- te#)e,ut. Uj( ta#(" ,anya" 1(la"u"an untu" -elen"a( (n7o#-a)( #an6anan 1a)a# "e"uatan )uatu ,a*an 1an )e,aa( 1ata en1u"un ,a( ,a( )e)(7("a)( ,a*an. ,a*an. N(la( "e"uatan "e"uatan 1an ela)t()(ta) 1a#( 1a#( -ate#(al uj( 1aat 1(l(*at 1a#( "u#:a uj( ta#(". Dala- ,(1an (n1u)t#( 1(e#lu"an enuj(an ta#(" (n( untu" -e-e#t(-,an"an -e-e#t(-,an"an 7a"to# -etalu#( 1an 7a"to# -e"an() yan te#6a"u 1ala #o)e) e#la"uan e#la"uan te#*a1a loa- ja1(4 untu" -e-enu*( -e-enu*( #o)e) )elanjutnya. )elanjutnya. Ole* "a#ena ent(nnya enuj(an ta#(" 1an (-a6t (n(4 "(ta )e,aa( -a*a)()wa -etalu#( *en1a"nya -eneta*u( -enena( enuj(an (n(. Denan a1anya "u#:a teanan #eanan "(ta 1aat -eneta*u( "e"uatan ta#("4 "e"uatan lulu*4 "euletan4 -o1ulu) ela)t()(ta)4 "etanu*an4 1an la(n8la(n. 0a1a euj(an ta#(" (n( "(ta jua *a#u) -eneta*u( 1a-a" 1a-a" enuj(an te#*a1a )(7at )(7at -e"an() 1an 7()(" )uatu loa-. Denan -eneta*u( a#a-ete#8a#a-ete# a#a-ete#8a#a-ete# te#)e,ut -a"a "(ta 1aat 1ata 1a)a# -enena( "e"uatan )uatu ,a*an atau loa-.
1+2
Ba!a&a, Ma&a)a
Untu" -en*(1a#( a1anya "e)(-an)(u#an 1ala- enyu)unan -a"ala* (n(4 -a"a 0enul() -e-,ata)( -a)ala*8-a)ala* yan a"an 1( ,a*a) 1(anta#anya+ $. Teo#( Teo#( 1a)a# 1a)a# uj( ta#(" ta#(" 1an uj( (-a6t (-a6t .. 2. 0e#6o,aan uj( ta#(" 1an 1an (-a6t ,e#("ut 1ata 1an "e)(-ulannya "e)(-ulannya %. Men6a#( n(la( teanan lulu* (yield (yield stren strength gth))4 tea tean nan an ta#( ta#(" " -a") -a")((-uu- (ultimate (ultimate tensile strength) strength)4 #ea #eannan an (strain)4 -o1ulu -o1ulu)) ela)t()(ta) 1an #a)(o 1a#( e#6o,aan )e)(-en ,en1a uj(/
1+ 1+
Mak& Mak&%/ %/ /a, /a, T% T%.%a, .%a, P'3 P'38* 8*aa aa, ,
A1aun -a")u1 1an tujuan 0enul() 1ala- e-,uatan -a"ala* (n( a1ala*4 )e,aa( ,e#("ut. $. Untu" Untu" -eneta* -eneta*u( u( )(7at8)(7 )(7at8)(7at at -e"an() -e"an() 1a#( 1a#( ,en1a ,en1a uj( te#)e te#)e,ut ,ut )ee#t( )ee#t( "e"uatan ta#("4 "e"uatan te"an4 "e"uatan e)e#4 "e"uatan "e"uatan te#*a1a ,e,an "ejut 1an -o1ulu) ela)t()(ta) 1a#( loa- te#)e,ut. Tujuan u-u- 1a#( enuj(an 1e)t#u"t(7 a1ala* untu" -eneta*u( )(7at8)(7at -e"an() 1a#( ,en1a uj( 2. Daat Daat -el(*at -el(*at )e6a#a )e6a#a lan)un lan)un )ee#t )ee#t(( aa 1e)t#u"t( 1e)t#u"t(77 te)t a1a a1a -ate#(al -ate#(al %. Se,aa( Se,aa( ,a*an ,a*an aja# aja# #a"te #a"te"" -etalu -etalu#( #( 7()(" 9. Sala* Sala* )atu enet eneta*ua a*uann 1( ,(1an ,(1an -eta7olo( -eta7olo( yan yan a1a a1a 1( 1un(a te"n( te"n("" -e)(n 1an (n1u)t#y
1+4 1+4
S-&! S-&!''a!a!-ka ka P',% P',%))-&a &a, ,
0enul()an lao#an (n( 1(,a( -enja1( l(-a ,a,. Ba, I -enjela)"an -enena( lata# ,ela"an4 ,ata)an -a)ala*4 tujuan e#6o,aan4 )()te-at("a enul()an. Ba, II -enjela)"an -enena( e-,a*a)an e-,a*a)an yan ,e#()( teo#( 1a)a# 1a#( e#6o,aan yan 1(la"u"an ya(tu uj( ta#(" 1an uj( (-a6t4 Ba, III -enjela)"an -enena( -eto1e enuj(an 1an *a)(l *a)(l = 1ata yan yan 1(e#ole*4 Ba, IV -enjela)"an -enena( "e)(-ulan 1a#( e#6o,aan4 Sela(n (tu jua 1( a"*(# lao#an te#1aat 1a7ta# u)ta"a 1an la-(#an yan -e-uat -e-uat la-(#an a-,a#8a-,a# a-,a#8a-,a#..
BAB IV PEMBAHASAN
2+1 2+1
P',$ P',$%. %.-a -a, , D'&! D'&!% %k! k!- -
0enuj(a 1e)t#u"t(7 a1ala* enuj(an loa- yan 1(la"u"an 1enan -e#u)a" )e6(-en atau ,en1a uj( )e*(na 1aat 1("eta*u( )(7at8)(7at -e"an() 0enuj(an ta#(" 1an (-a6t (n( 1(la"u"an untu" -eneta*u( )(7at8)(7at -e"an() )uatu -ate#(al4 "*u)u)nya loa- 1(anta#a )(7at8)(7at -e"an() yan 1aat 1("eta*u( 1a#( *a)(l enuj(an ta#(" a1ala* )e,aa( ,e#("ut+ $. 2. %. 9.
Ke"u Ke"uat ataan ta#( ta#(" " Kuat Kuat lul lulu* u* 1a# 1a#(( -ate -ate#(a #(all Mo1ulu Mo1ulu)) ela)t ela)t()( ()(ta) ta) 1a#( 1a#( -ate#( -ate#(al al Reanan 0enuj(an ta#(" 1an (-a6t ,anya" 1(la"u"an untu" -elen"a( (n7o#-a)(
#an6anan 1a)a# "e"uatan )uatu ,a*an 1an )e,aa( 1ata en1u"un ,a( )e)(7("a)( ,a*an. Ka#ena 1enan enuj(an ta#(" 1aat 1(u"u# "eta*anan )uatu -ate#(al te#*a1a aya )tat() yan 1(,e#("an )e6a#a e#la*an. 0enuj(an ta#(" (n( -e#ua"an )ala* )atu enuj(an yan ent(n untu" 1(la"u"an4 "a#ena 1enan enuj(an (n( 1aat 1aat -e-,e#("an ,e#,aa( ,e#,aa( (n7o#-a)( -enena( -enena( )(7at8)(7at loa-.
2+2
K'k%a!a, Ta Ta-k
Ke"uatan yan ,(a)anya 1(tentu"an 1a#( )uatu *a)(l enuj(an ta#(" a1ala* "uat lulu* 3(el1 St#ent*/ 1an "uat ta#(" Ult(-ate Ten)(le Ten)(le St#ent*/. Ke"uatan ta#(" atau "e"uatan ta#(" -a")(-u- Ult(-ate Ten)(le Ten)(le St#ent* = UTS/4 a1ala* ,e,an -a")(-u-a")(-u- 1(,a( lua) ena-an ena-an l(ntan awal awal ,en1a uj(.
1( -ana ana + Su
Kuat uat ta#( ta#(" "
0-a") 0-a") Be,an Be,an -a")(-u-a")(-uA'
Lua) ena-an awal
Untu" loa-8loa- yan l(at "e"uatan ta#("nya *a#u) 1("a(t"an 1enan ,e,an -a")(-u- 1(-ana loa- 1aat -ena*an )e)u-,u untu" "ea1aan yan )anat te#,ata). Teanan Teanan ta#(" a1ala* n(la( yan al(n )e#(n 1(tul()"an )e,aa( *a)(l )uatu uj( ta#("4 teta( a1a "enyataannya "enyataannya n(la( te#)e,ut "u#an ,e#)(7at -en1a)a# 1ala"a(tannya 1enan "e"uatan ,a*an. Untu" loa-8loa- yan l(at "e"uatan ta#("nya *a#u) 1("a(t"an 1enan ,e,an -a")(-u-4 1( -ana loa- 1aat -ena*an ,e,an )e)u-,u )e)u-,u untu" "ea1aan "ea1aan yan )anat )anat te#,ata). A"an 1(tunju""an 1(tunju""an ,a*wa n(la( te#)e,ut "a(tannya 1enan "e"uatan loa- "e6(l )e"al( "eunaannya untu" teanan yan le,(* "o-le")4 ya"n( yan ,(a)anya 1(te-u(. Untu" ,e#aa la-a4 tela* -enja1( "e,(a)aan -en1a)a#"an "e"uatan )t#u"tu# a1a "e"uatan ta#("4 1("u#an( 1enan 7a"to# "ea-anan yan )e)ua(. Ke6en1e#unan Ke6en1e#unan yan ,anya" 1(te-u( a1ala* -enuna"an en1e"atan en1e"atan yan le,(* #a)(onal ya"n( -en1a)a#"an #an6anan )tat() loa- yan l(at a1a "e"uatan lulu*nya. A"an A"an teta(4 "a#ena jau* le,(* #a"t() -enuna"an -enuna"an "e"uatan ta#(" untu" -enentu"an "e"uatan ,a*an4 -a"a -eto1e (n( le,(* ,anya" 1("enal4 1an -e#ua"an -eto1e (1ent(7("a)( ,a*an yan )anat ,e#una4 -(#( 1enan "eunaan "o-o)()( "(-(a untu" -enenal( loa- atau ,a*an. Selanjutnya4 "a#ena "e"uatan ta#(" -u1a* 1(tentu"an 1an -e#ua"an )(7at yan -u1a* 1(*a)(l"an "e-,al( #e#o1u6(,le/. Ke"uatan te#)e,ut ,e#una untu" "ee#luan )e)(7("a)( 1an "ont#ol "ual(ta) ,a*an. Ko#ela)( e-(#() yan 1(e#lua) anta#a "e"uatan ta#(" 1an )(7at8)(7at ,a*an -()alnya "e"e#a)an 1an "e"uatan lela*4 )e#(n 1(e#una"an. 1(e#una"an. Untu" ,a*an8,a*an yan eta)4 "e"uatan ta#(" -e#ua"an "#(te#(a yan teat untu" "ee#luan e#an6anan. e#an6anan. Teanan Teanan 1( -ana 1e7o#-a)( la)t(" atau ,ata) lulu* -ula( te#a-at( te#antun a1a "ee"aan enu"u#an #eanan. Se,a(an ,e)a# ,a*an
-enala-( e#u,a*an )(7at 1a#( ela)t(" -enja1( la)t(" yan ,e#lan)un )e1("(t 1e-( )e1("(t4 1an t(t(" 1( -ana 1e7o#-a)( la)t(" -ula( te#ja1( 1an )u"a# 1(tentu"an )e6a#a tel(t(. Tela* 1(una"an ,e#,aa( "#(te#(a e#-ulaan ,ata) lulu* yan te#antun a1a "etel(t(an enu"u#an #eanan 1an 1ata81ata yan a"an 1(una"an. $. Bata) Bata) ela)t(" ela)t(" )ejat( )ejat( ,e#1a) ,e#1a)a#" a#"an an a1a enu"u enu"u#an #an #eana #eanann -("#o -("#o a1a a1a )"ala #eanan 2 $'8& (n6(=(n6(. Bata) ela)t(" n(la(nya )anat #en1a* 1an 1("a(t"an 1enan e#a"an ,e,e#aa #atu) 1()lo"a)(. 2. Bata Bata)) #o #oo# o#)( )(on onal al a1al a1ala* a* tea tean nan an te#t( te#t(n n( ( untu untu"" 1ae#a 1ae#a** *u,u *u,un nan an #oo#)(onal anta#a teanan8#eanan. teanan8#eanan.
2+ 2+
K'k% K' k%a! a!a, a, L%) L%)% % 99-') ')/ / S!' S!',$ ,$! !;;
Sala* )atu "e"uatan yan ,(a)anya 1("eta*u( 1a#( )uatu *a)(l enuj(an ta#(" a1ala* "uat lulu* 3(el1 St#ent*/. Ke"uatan lulu* y(el1 )t#ent*/ -e#ua"an t(t(" yan -enunju"an e#u,a*an 1a#( 1e7o#-a)( ela)t() "e 1e7o#-a)( la)t() D(ete#4 $??%. Be)a# teanan lulu* 1(tul()"an )ee#t( a1a e#)a-aan 2.94 )e,aa( ,e#("ut.
Kete#anan
3) + Be)a#nya teanan lulu* "=--2/ 0y + Be)a#nya ,e,an 1( t(t(" y(el1 "/ Ao + Lua) ena-an awal ,en1a uj( --2/
Teanan Teanan 1( -ana 1e7o#-a)( la)t() atau ,ata) lulu* -ula( te#a-at( te#antun a1a "ee"aan enu"u#an #eanan. Se,a(an ,e)a# ,a*an -enala-( e#u,a*an )(7at 1a#( ela)t(" -enja1( la)t() yan ,e#lan)un )e1("(t 1e-( )e1("(t4 1an t(t(" 1( -ana 1e7o#-a)( la)t() -ula( te#ja1( 1an )u"a# 1(tentu"an )e6a#a tel(t(. Ke"uatan lulu* a1ala* teanan yan 1(,utu*"an untu" -en*a)(l"an )eju-la* "e6(l 1e7o#-a)( la)t() yan 1(teta"an. De7(n()( yan )e#(n 1(una"an untu" )(7at (n( a1ala* "e"uatan lulu* 1(tentu"an ole* teanan yan ,e#"a(tan 1enan e#otonan anta#a "u#:a teanan8#eanan 1enan a#() yan )ejaja# 1enan ela)t() o7)et "u#:a ole* #eanan te#tentu. D( A-e#("a Se#("at o77)et ,(a)anya 1(tentu"an 1(tentu"an )e,aa( #eanan '42 atau atau '4$ e#)en e '4''2 atau '4''$/ '4''$/
Ca#a yan ,a(" untu" -ena-at( "e"uatan lulu* offset a1ala* a1ala* )etela* ,en1a uj( 1(,e#( e-,e,anan *(na '42G "e"uatan lulu* offset 1an 1an "e-u1(an a1a )aat ,e,an 1(t(a1a"an 1(t(a1a"an -a"a ,en1a ,en1a uj(nya a"an ,e#ta-,a* ,e#ta-,a* anjan anjan '4$ )a-a( 1enan 1enan '42G4 le,(* anjan 1a#(a1a )aat 1ala- "ea1aan 1(a-. Teanan offset 1( 1( B#(tan(a Raya )e#(n 1(nyata"an )e,aa( teanan uj( proff stress stress/4 1( -ana *a#a o7)etnya '4$G atau '4;G. Ke"uatan lulu* yan 1(e#ole* 1enan -eto1e ofset ,(a)anya 1(e#una"an 1(e#una"an untu" untu" e#an6anan e#an6anan 1an "ee#luan "ee#luan )e)(7("a)(4 "a#ena "a#ena -eto1e te#)e,ut te#*(n1a# 1a#( "e)u"a#an 1ala- enu"u#an ,ata) ela)t(" atau ,ata) #oo#)(onal. #oo#)(onal.
2+4
M8/% /%)% )%&& E)a E)a&!-& &!-&-! -!a a&
Mo1ulu) Ela)t()(ta) a1ala* u"u#an "e"uatan )uatu ,a*an a"an "eela)t()(ta)annya. "eela)t()(ta)annya. Ma"(n ,e)a# -o1ulu)4 -a"(n "e6(l #eanan ela)t(" yan 1(*a)(l"an a"(,at e-,e#(an teanan.Mo1ulu) ela)t()(ta) 1(tentu"an ole* aya ("at anta# ato-4 "a#ena aya8aya (n( t(1a" t (1a" 1aat 1(#u,a* tana te#ja1( e#u,a*an -en1a)a# a1a )(7at ,a*annya. Ma"a -o1ulu) ela)t()(ta) )ala* )atu )(7at8)(7at -e"an(" yan t(1a" 1aat 1(u,a*. S(7at (n( *anya )e1("(t ,e#u,a* ole* a1anya ena-,a*an a1uan4 a1uan4 e#la"uan e#la"uan ana)4 atau atau ene#jaan 1(n(n. 1(n(n. Se6a#a -ate-at() -ate-at() e#)a-aan -o1ulu) -o1ulu) ela)t(6 1aat 1aat 1(tul() )e,aa( ,e#("ut. ,e#("ut.
D(D(-ana + ) tea teannan an H #eanan Be#("ut Taa,el Taa,el Mo1ulu) ela)t()(ta) -ate#(al )tan1a#1
Gambar 1. Table Modulus Elastisitas
2+5
U.- Ta-k
Uj( Ta#(" -e#ua"an )ala* )atu enuj(an untu" -eneta*u( )(7at8)(7at )uatu ,a*an. Denan Denan -ena#(" )uatu ,a*an "(ta a"an )ee#a -eneta*u( -eneta*u( ,aa(-ana ,a*an te#)e,ut te#)e,ut ,e#ea")( te#*a1a te#*a1a tenaa ta#("an 1an 1an -eneta*u( )ejau* )ejau* -ana -ate#(al (tu ,e#ta-,a* anjan. Alat e")e#(-en untu" uj( ta#(" (n( *a#u) -e-(l("( 6en"e#a-an #(/ yan "uat 1an "e"a"uan yan t(n( *(*ly )t(77/. Banya" *al yan 1aat "(ta elaja#( 1a#( *a)(l uj( ta#(". B(la "(ta te#u) -ena#(" )uatu ,a*an 1ala- *al (n( )uatu loa-/ )a-a( utu)4 "(ta a"an -en1aat"an #o7(l ta#("an yan len"a yan ,e#ua "u#:a )ee#t( 1(a-,a#"an a1a a-,a# $. $. Ku#:a (n( -enunju""an -enunju""an *u,unan *u,unan anta#a aya ta#("an ta#("an 1enan e#u,a*an anjan. anjan. 0#o7(l (n( )anat )anat 1(e#lu"an 1ala- 1e)a(n 1e)a(n yan -e-a"a( -e-a"a( ,a*an te#)e,ut te#)e,ut
Ga*a 2+ Ga*aa, &-,$ka! %.- !a-k /a, /a!a,
B(a)anya yan -enja1( 7o"u) e#*at(an a1ala* "e-a-uan -a")(-u ,a*an te#)e,ut te#)e,ut 1ala- -ena*an -ena*an ,e,an. Ke-a-uan Ke-a-uan (n( u-u-nya 1()e,ut 1()e,ut Ult(-ate Ten)(le Ten)(le St#ent* 1()(n"at 1enan UTS4 1ala- ,a*a)a In1one)(a 1()e,ut teanan ta#(" -a")(-u-. H%k% H88k' 9H88k'=& La>;
a) *aa, D-%%&ka, :
St#e)) Teanan Me"an()/+ Me"an()/ + F=A 4 F aya ta#("an4 ta#("an 4 A lua) ena-an St#a(n Reanan/+ Rean an/+ H L=L 4 L 0e#ta-,a*an anjan4 anjan 4 L 0anjan awal Ma"a4 *u,unan *u,unan anta#a anta#a )t#e)) 1an )t#a(n 1(#u-u)"an+ E =H •
•
E a1ala* #a1(en "u#:a 1ala- 1ae#a* l(n(e#4 1( -ana e#,an1(nan teanan teanan / 1an #eanan H/ )elalu teta. E 1(,e#( na-a Mo1ulu) Ela)t()(ta) atau 3oun 3oun Mo1ulu). Ku#:a yan -enyata"an *u,unan anta#a )t#a(n 1an )t#e)) )ee#t( (n( "e#a 1()(n"at "u#:a SS SS 6u#:e/.
Ga*a + K%a !'$a,$a,?'$a,$a,
Ga*a 4+ U.- Ta-k S'/'a,a
See#t( a1a a-,a# 2.$ ,en1a yan 1(uj( ta#(" 1(,e#( e-,e,anan a1a 1ua a#a* )u-,unya. 0e-,e#(an ,e,an a1a "e1ua a#a* )u-,unya 1(,e#( ,e,an yan )a-a ,e)a#nya. 0enuj(an ta#(" a1ala* 1a)a# 1a#( enuj(an -e"an(" yan 1(e#una"an 1(e#una"an a1a -ate#(al . 1(-ana )e6(-en uj( yan tela* 1()tan1a#()a)( 1(la"u"an e-,e,anan un(a(al )e*(na )e6(-en uj( -enala-( e#eanan 1an ,e#ta-,a* anjan *(na a"*(#nya ata*. 0enuj(an ta#(" #elat(7 )e1e#*ana4 -u#a* 1an )anat te#)tan1a#()a)( 1(,an1(n enuj(an la(n.
,a(an aue. aue. a-,a# 1(,awa* 1(,awa* (n( -e#ua"an )tan1a#()a( )tan1a#()a( uj( ta#(" yan -ena6u a1a JIS 22'$. 22'$.
Ga*a 5+ &('&-', %.- !a-k ',$a3% (a/a &!a,/a JIS @ 2201
0e-,e#(an ,e,an a1a "e1ua uj(n )e6(-en a"an -ena"(,at"an #eanan 1an teanan. Untu" Untu" -enanal()a ,e#aa ,e)a# teanan teanan 1an #eanan yan yan 1aat 1(te#(-a ole* )e6(-en uj( -a"a "(ta e#lu -e-,uat "u#:a teanan 1an #eanan. Ku#:a teanan 1an #eanan 1(e#ole* 1enan 6a#a -e-,a( ,e,an 1an e#anjan 1enan 7a6to# yan "on)tan. "on)tan. 0a1a e#-ulaan e#-ulaan ena#("an *u,unan *u,unan teanan 1an #eanan ,e#,an1(n lu#u) -en("ut( a#() OA. 0a1a a#() OA ,e#la"u *o"u-
Ga*a 6+ K%a T'$a,$a, /a, R'$a,$a,
A)u-)("an ,a*wa "(ta -ela"u"an uj( ta#(" -ula( 1a#( t(t(" O )a-a( D )e)ua( 1enan a#a* ana* 1ala- a-,a# $.%. a.
Ba!a& Ba!a& ')a&!-3 ')a&!-3
σ E
elastic limit / Dala- ,#.$.% 1(nyata"an 1enan
t(t(" A. B(la )e,ua* ,a*an 1(,e#( ,e,an )a-a( a1a t(t(" A4 "e-u1(an ,e,annya 1(*(lan"an4 -a"a ,a*an te#)e,ut a"an "e-,al( "e "on1()( )e-ula )e-ula teatny teatnyaa hampir hampir kembali kembali ke kondis kondisii semula semula/ ya(tu #eanan nol a1a t(t(" O l(*at (n)et 1ala- ,#.$.%/. Teta( ,(la ,e,an 1(ta#(" )a-a( -elewat( t(t(" A4 *u"u-
ya(tu "u#an 1a#( '.'%G4 teta( )e,a(an #e7e#en)( -enye,ut"an '.'';G . T(1a" a1a )tan1a#()a)( yan un(:e#)al -enena( n(la( (n(. ,.
Ba!a& Ba!a& (8(8& (8(8&-8,a) -8,a) proportional proportional limit /
T(t(" t(" )a-a a-a(( 1( -ana ana
ene#aan *u"u-
plastic deformation/ D'8a&- ()a&!-& plastic
3a(tu e#u,a*an ,entu" yan
t(1a" "e-,al( "e "ea1aan "ea1aan )e-ula. )e-ula. 0a1a ,#.$.% ,#.$.% ya(tu ,(la ,a*an 1(ta#(" 1(ta#(" )a-a( -elewat( ,ata) #oo#)(onal 1an -en6aa( 1ae#a* landing . 1.
upper yield yield stress stress/ T'$a,$a, $a,$a, )%)% a!a& uy upper
Tean Teanan an -a")(-u-a")(-u-
)e,elu- ,a*an -e-a)u"( 7a)e 1ae#a* lan1(n e#al(*an 1e7o#-a)( ela)t() "e la)t(). e.
T'$a,$a, $a,$a, )%)% *a>a *a>a ly lowe lowerr yield yield stre stress ss/
Teanan anan #ata8#a #ata8#ata ta
1ae#a* landing )e,elu )e,elu- ,ena#8,ena# -e-a)u"( 7a)e 1e7o#-a)( la)t(). B(la *anya 1()e,ut"an teanan lulu* yield stress/4 -a"a yan 1(-a")u1 a1ala* teanan (n(. 7.
yield strain/ R'$a,$a, )%)% < yield
Reanan e#-anen )aat ,a*an a"an
-e-a)u"( 7a)e 1e7o#-a)( la)t(). .
R'$a,$ R'$a,$a, a,
')a&!')a&!-&& ' elas elasti ticc
stra strain in/
Rea Rean nan an yan an 1(a" 1(a"(, (,at at"a "ann
e#u,a*an ela)t() ,a*an. 0a1a )aat ,e,an 1(lea)"an #eanan (n( a"an "e-,al( "e o)()( )e-ula.
*.
R'$a,$ R'$a,$a, a,
plastic ()a&!()a&!-&& ( plastic
strain/
Rea Rean nan an yan an 1(a" 1(a"(, (,at at"a "ann
e#u,a*an la)t(). 0a1a )aat ,e,an 1(lea)"an #eanan (n( teta t(nal )e,aa( e#u,a*an e#-anen ,a*an. (.
R'$a,$a, !8!a) total strain/ Me#ua"an a,unan #eanan la)t() 1an
#eanan ela)t()4 HT HeQH. 0e#*at("an ,e,an 1enan a#a* OABE. 0a1a t(t( t(t("" B4 #ea #ean nan an yan yan a1a a1a a1al a1ala* a* #ea #ean nan an tota total.l. Ket( Ket("a "a ,e,a ,e,ann 1(lea)"an4 o)()( #eanan a1a a1a t(t(" E 1an ,e)a# #eanan yan t(nal OE/ a1ala* #eanan la)t(). j.
strength) T'$a,$a, T' $a,$a, !a-k ak&-% TTM (UTS, ultimate tensile strength)
0a1a
,#.$. ,#.$.%% 1(tunju""a 1(tunju""ann 1enan t(t(" C /4 -e#ua"an -e#ua"an ,e)a# ,e)a# teanan teanan -a")(-u- yan 1(1aat"an 1ala- uj( ta#(". ".
K'k%a!a, (a!a (breaking (breaking strength) strength)
0a1a ,#.$.% ,#.$.% 1(tunju""an 1enan
t(t(" D4 -e#ua"an ,e)a# teanan 1( -ana ,a*an yan 1(uj( utu) atau ata*. l.
T'$a,$a, )%)% (a/a /a!a !a,(a *a!a& .')a& a,!aa ('%*aa, ')a&!-& /a,()a&!-&
Untu" *a)(l uj( ta#(" yan t(1a" -e-(l("( 1ae#a* l(n(e# 1an lan1(n yan jela)4 teanan lulu* ,(a)anya 1(1e7(n()("an )e,aa( teanan yan -en*a)(l"an #eanan e#-anen )e,e)a# '.2G4 #eanan (n( 1()e,ut offset-strain
Ga*a 7+ P',',!%a, !'$a,$a, )%)% 9<-')/ &!'&&; %,!%k k%a !a,(a /a'a )-,-'
Da#( "ete#anan 1(ata) 1aat 1(6e#-at( ,a*wa teanan yan 1(una"an a1a "u#:a a1ala* teanan -e-,uju# #ata8#ata 1a#( enuj(an ta#(". Teanan Teanan ta#(" 1aat 1(e#ole* 1enan -e-,a( ,e,an 1enan lua) awal ena-an l(ntan ,en1a uj( σ =
P A o
N=--2/
Reanan yan 1(una"an a1ala* #eanan l(n(e# #ata8#ata4 yan 1(u"u# 1enan 6a#a -e-,a( anjan
δ
/ 1enan anjan awal. e=
D(-ana e
lo
atau
∆l lo
#eanan G/ anjan a"*(# --/
l f lo
2+6
l f −l o
anjan awal --/
U.- I(a3!
Uj( (-a6t a1ala* enuj(an 1enan -enuna"an e-,e,anan e-,e,anan yan 6eat #a(1 loa1(n/. 0enuj(an (-a" -e#ua"an )uatu enuj(an yan -enu"u# "eta*anan ,a*an te#*a1a ,e,an "ejut. In(la* yan -e-,e1a"an enuj(an (-a" 1enan enuj(an ta#(" 1an "e"e#a)an4 1(-ana e-,e,anan 1(la"u"an )e6a#a e#la*an8la*an. 0enuj(an 0enuj(an (-a" -e#ua"an -e#ua"an )uatu uaya untu" -en)(-ula)("an -en)(-ula)("an "on1()( oe#a)( -ate#(al yan )e#(n 1(te-u( 1ala- e#len"aan t#an)o#ta)( t#an)o#ta)( atau "on)t#u")( 1(-ana ,e,an t(1a" )ela-anya te#ja1( )e6a#a e#la*an8la*an -ela(n"an 1atan )e6a#a t(,a8t(,a4 6onto* 1e7o#-a)( a1a ,u-e# -o,(l a1a )aat te#ja1(nya tu-,u"an "e6ela"aan.
Ga*a #+ J',-& U.- I(a3!
0a1a uj( (-a6t te#ja1( #o)e) enye#aan ene#( yan ,e)a# "et("a ,e,an -enu-,u" )e)(-en. Ene#( Ene#( yan 1()e#a -ate#(al (n( 1aat 1(*(tun 1enan -enuna"an -enuna"an #(n)( e#,e1aan ene#( oten)(al. Da)a# enuj(annya ya"n( enye#aan ene#( ene#( oten)(al oten)(al 1a#( en1ulu- ,e,an ,e,an yan ,e#ayun ,e#ayun 1a#( )uatu "et(n(an te#tentu 1an -enu-,u" ,en1a uj( )e*(na ,en1a uj( -enala-( 1e7o#-a)(. 0a1a enuj(an (-a" (n( ,anya"nya ene#( yan 1()e#a ole* ,a*an untu" te#ja1(nya e#ata*an -e#ua"an u"u#an "eta*anan (-a" atau "etanu*an ,a*an te#)e,ut. S(7at "euletan )uatu ,a*an 1aat 1("eta*u( 1a#( enuj(an ta#(" 1an enuj(an (-a6t4 teta( 1ala- "on1()( "on1()( ,e,an yan ,e#,e1a. Be,an Be,an a1a enuj(an (-a6t )ee#t( yan tela* 1(jela)"an 1(ata) a1ala* a1ala* )e6a#a t(,a8t(,a4 )e1an"an a1a enuj(an ta#(" a1ala* e#la*an8la*an. Da#( *a)(l enuj(an ta#(" 1aat 1()(-ul"an e#"(#aan 1a#( *a)(l enuj(an (-a6t. Teta( Teta( 1a#( enuj(an (-a6t 1aat 1("eta*u( )(7at "etanu*an loa- 1an *a#a (-a6t untu" te-e#atu# yan ,e#,e1a8,e1a4 -ula( 1a#( te-e#atu# yan )anat #en1a* 8%'oC/ )a-a( te-e#atu# yan t(n(. Se1an"an a1a e#6o,aan ta#("4 te-e#atu# "e#ja a1ala* te-e#atu# "a-a#. A1a 1ua -a6a- -eto1e uj( (-a6t4 ( -a6t4 ya"n( -eto1e 6*a#y 1an (@o14 e#,e1aan -en1a)a# -en1a)a# 1a#( -eto1e -eto1e (tu a1ala* a1a eleta"an )e)(-en4 )e)(-en4 0enuj(an 1enan -enun"an 6*a#y le,(* a"u#at "a#ena a1a (@o1 e-ean )e)(-en
jua tu#ut -enye#a -enye#a ene#(4 )e*(na )e*(na ene#( ene#( yan te#u"u# ,u"anla* ,u"anla* ene#( ene#( yan -a-u 1( )e#a -ate#(al )eutu*nya.
2.6.1Pengujian Impact Metode Charpy
Batan uj( C*a#y ,anya" 1(una"an 1( A-e#("a Se#("at4 Ben1a uj( C*a#y -e-(l("( lua) ena-an l(ntan ,uju# )an"a# $' $' --/ 1an -e-(l("( ta"(" not6*/ ,e#,entu" V 1enan )u1ut 9;o4 1enan ja#(8ja#( 1a)a# '42; -- 1an "e1ala-an 2 --. Ben1a uj( 1(leta""an a1a tu-uan 1ala- o)()( -en1ata# 1an ,a(an yan ,e#ta"(" 1(,e#( ,e,an ,e,an (-a" 1a#( ayunan ayunan ,an1ul4 Se#an"a(an Se#an"a(an uj( C*a#y C*a#y a1a )atu -ate#(al u-u-nya 1(la"u"an a1a ,e#,aa( te-e#atu#e )e,aa( uaya untu" -eneta*u( te-e#atu# t#an)()( #(n)( 1a)a# enuj(an enuj(an 6*a#y (n( a1ala* a1ala* ,e)a# aya aya "ejut yan 1(,utu*"an 1(,utu*"an untu" -e-ata*"an ,en1a uj( 1(,a( 1enan lua) ena-an ata*an. Mula8-ula
Ga*a C+ M'!8/' a(<
,an1ul C*a#y 1()etel 1(,a(an ata)4 ata)4 "e-u1(an 1(lea) 1(lea) )e*(na -ena,#a" ,en1a uj( 1an ,an1ul te#ayun )a-a( "e "e1u1u"an ,awa* Ja1( 1enan 1e-("(an4 ene#( ene#( yan 1()e#a untu" -e-ata*"an ,en1a uj( 1(tunju""an ole* )el()(* e#,e1aan
t(n( ,an1ul a1a "e1u1u"an ata) 1enan t(n( ,an1ul a1a "e1u1u""an ,awa* t(n( ayun/. See#a )etela* ,en1a uj( 1(leta""an4 "e-u1(an ,an1ul 1(lea)"an )e*(na ,atan uj( a"an -elayan jatu* a"(,at aya #a:(ta)(/. Ban1ul (n( a"an -e-u"ul ,en1a uj( yan 1(leta""an )e-ula 1enan ene#( yan )a-a. Ene#( ,an1ul a"an 1()e#a ole* ,en1a ,en1a uj( yan 1aat 1aat -enye,a,"an -enye,a,"an ,en1a uj( ata* ata* tana 1e7o#-a)( eta)/ atau un ,en1a uj( t(1a" )a-a( utu) yan ,e#a#t( ,en1a uj( -e-unya( )(7at "euletan yan t(n(. 0e#-u"aan ata* -e-,antu untu" -enentu"an "e"uatan (-a6t 1ala*u,unannya *u,unannya 1enan te-e#atu# t#an)()( ,a*an. Dae#a* t#an)()( ya(tu 1ae#a* 1(-ana te#ja1( e#u,a*an ata*an ulet "e ata*an eta). Bentu" e#ata*an 1aat 1(l(*at lan)un 1enan -ata telanjan atau 1aat ula 1enan ,antuan -("#o)"o. 2.6.2Pengujian Impact Metode izod
Meto1e uj( I@o1 la@(- 1(una"an 1( In#() 1an E#oa4 Ben1a uj( I@o1 -e-unya( ena-an ena-an l(ntan ,uju# )an"a# atau l(n"a#an 1enan ta"(" V 1( 1e"at ujun yan 1(je(t4 "e-u1(an uj( (-a" ( -a" 1enan -eto1e (n( u-u-nya jua 1(la"u"an *anya a1a te-e#atu# #uan 1an 1(tuju"an untu" -ate#(al8-ate#(al yan 1(1()a(n untu" ,e#7un)( )e,aa( 6ant(le:e#4 0e#,e1aan -en1a)a# -en1a)a# 6*a#y 1enan (@o1 (@o1 a1ala* eleta"an )e)(-en. )e)(-en. 0enuj(an 1enan -enun"an (@o1 t(1a" )ea"u#at a1a enuj(an 6*a#y4 "a#ena a1a (@o1 e-ean e-ean )e)(-en )e)(-en jua tu#ut -enye#a -enye#a ene#(4 )e*(na )e*(na ene#( ene#( yan te#u"u# ,u"anla* ene#( yan -a-u 1( )e#a -ate#(al )eutu*nya.
2.6.3Jenisjenis Patahan Impact
0enu"u#an 1a#( uj( (-a6t a1ala* ena-atan te#*a1a ,entu" ata*an. Jen() 0ata*an uj( (-a6t (n( 1aat 1("elo-o"an )e,aa( ,e#("ut + 1+ Pa!a Pa!aa, a, *'& *'&'a 'a!! 9(a!a 9(a!aa, a, $'&' $'&';;
0ata*an yan te#ja1( a1a ,en1a yan eta)4 -()alnya+ ,e)( tuan4 1aat 1(anal()() 0e#-u"aan #ata 1an -en"(la4 otonan 1aat 1(a)an"an "e-,al(4 "e#eta"an t(1a" 1(,a#en( 1e7o#-a)(4 n(la( u"ulan ta"(" #en1a*
2+ Pa!a Pa!aa, a, $a, $a,%)a %)a 9 (a!a (a!aa, a, *')a *')a ;
0ata*an yan te#ja1( a1a ,en1a yan luna"4 -()alnya+ ,aja luna"4 te-,aa4 1aat 1(anal()() 0e#-u"aan t(1a" #ata ,u#a- 1an ,e#)e#at4 a)anan otonan otonan t(1a" ,()a 1(a)an la(4 te#1aat te#1aat 1e7o#-a)( a1a a1a "e#eta"an4 n(la( u"ulan ta"(" t(n( + Pa!a Pa!aa, a, 3a( 3a(%a %a, , /a/a- k'/%a, k'/%a,
0ata*an yan te#ja1( a1a ,a*an yan 6u"u "uat na-un ulet4 -()alnya
a1a ,aja te-e# te-e# a,unan ata*an ata*an eta) 1an 1an ata*an l(at4 e#-u"aan e#-u"aan "u)a- 1an )e1("(t ,e#)e#at4 otonan -a)(* 1aat 1(a)an"an4 a1a 1e7o#-a)( a1a #eta"an
2.6.4!emperatur !empat Pengujian Impact
Te-e#atu# te-at yan 1( una"an a1a )aat enuj(an (-a6t $. Kon1 Kon1() ()(( te-e te-e#a #atu tu#e #e 89' 89'C C 2. Kon1() Kon1()(( te-e# te-e#atu atu#e #e #uan #uanan an %'C %'C %. Kon1() Kon1()(( te-e te-e#at #atu#e u#e t(n( t(n( $''C $''C 0a1a te-e#atu#e #en1a* "(ta ju-a( jen() ata*an eta) 1an a1a te-e#atu#et(n( a"an "(ta ju-a( jen() ata*an ulet
BAB V METODE PENGUJIAN
+1 U.- Ta Ta-k
+2 D-a$a A)- P'38*aa, P'38*aa,
Ga*a 10+ D-a$a A)-a, P'38*aa,
+
A)a! /a, Baa, 3.3.1
a. ,. 6. 1. e. 7. . *.
"#at Pendu$ung Pendu$ung
%ahan dan mesin &ang 'iguna$an
a. Me)( Me)(nn uj( uj( 1e) 1e)t# t#u" u"t( t(7 7 ,. Ba*an uj( = )e6(-en )e6(-en 6. Me)( Me)(nn e# e#(n (n1a 1a
a. ,. 6. 1. e.
Ga*a 11+ a)-' D-a) I,/-ka!8
Prosedur Perco(aan
S(a S(a"a "ann )e) )e)((-en en uj( uj( ta#(" ta#(" Catatla* jen() loaloa- yan a"an 1(una"an 1(una"an untu" uj( ta#(". 0a)anla 0a)anla** "e#ta) "e#ta) #a7(" #a7(" a1a a1a #el #el o#1e# o#1e# a1a a1a -e)(n -e)(n uj( uj( ta#(". ta#(". U"u# )e)(-en )e)(-en uj( ta#(" ta#(" 1(a-ete# 1(a-ete#44 anja anjan/. n/. Ca#( Ca#( t(t(" tena* tena* 1a#( 1a#( )e)(-en )e)(-en uj( "e-u1( "e-u1(an an ,e#( tan1a4 tan1a4 )etela )etela** (tu 1a#( 1a#( t(t(" tena* 1( u"u# -a)(n8-a)(n % 6- "e "(#( 1an "e "anan 1a#( t(t("
te#)e,ut "e-u1(an ,e#( tan1a. 7. 0a)anla 0a)anla** ))(-en ))(-en uj( uj( ta#(" a1a -e)(n -e)(n uj( ta#(" ta#(" 1an 1an ,e#(la* ,e#(la* ,e,an ,e,an $'''' $'''' " $' ton/. . a)an a)an 1(al 1(al aue aue untu" untu" -enatu -enatu## e#ta-,a*a e#ta-,a*ann anjanny anjannya. a. *. La"u La"u"a "ann en enuj uj(a (an. n. (. Catat Catatla* la* e#u,a e#u,a*an *an anjan anjan )e)( )e)(-e -enn uj( a1a a1a ,e,an ,e,an te#ten te#tentu. tu. Catatl Catatla* a* ,e,an -a")(-u-a")(-u- 1an ,e,an )aat )e)(-en uj( ata*. j. Setela* )e)(-en )e)(-en uj( ata*4 -at("an -at("an -e)(n 1an la"u("an la"u("an *al8*al ,e#("ut + A-,(l )e6(-en uj( yan utu)4 A-,(l #a7(" teanan 1an #eanan yan te#te#a a1a "e#ta) #a7(" ". U"u# U"u# "e-,a "e-,al( l( anjan anjan )e)()e)(-en en uj( uj( ta#(". ta#(". l. U"u# U"u# 1(a-et 1(a-ete# e# a"*(# a"*(# )e )e)()(-en en uj( ta#(". ta#(". • •
Ga*a 12+ M'&-, U.- Ta-k
b.) 3.3.4
'ata )asi# Perco(aan Ga*a 1+ S'&%/a U.- Ta-k
Da#( *a)(l te#*a1a )e6(-en uj( ta#(" 1enan )ee)(7("a)( Ga*a 14S'*')% U.- e#6o,aan Ta-k 1(,awa* (n(+ A+ A)% A)%%, %,-% -% • • • • •
Mate#(al + Allu-un(uStan1a# e#6o,aan+ JIS 0anjan awal + 2;2 -Be,an + $'''' "7 $'$?.%& N D(a-ete# awal + ?4$ --
D(1aat 1ata )e,aa( ,e#("ut+ • •
0anjan a"*(# + 2>94; -D(a(a-ete ete# a"* a"*(# (# + &4$&4$--
Ta*)' 1+ Da!a a&-) (',$%.-a, !a-k
Da#( 1ata *a)(l enuj(an te#*a1a )e6(-en uj( ta#(" 1( ata) 1( 1aat+
Teanan lulu* σ y / + 9;' N=--2 Teanan -a")(-u- σ u / + ;>> N=--2 Teanan ata* σ f / + ;'' N=--2 Se1an"an untu" #eanan ε / yan 1aat 1(te#(-a ole* )e6(-en
• • • •
1aat 1(6a#( -enuna"an e#)a-aan+
e=
l f −l o lo
D(-ana + lf 2>94; - 2;2 --
l o
Ja1( untu" #eanannya #eanannya -enja1( l f −l o
e=
lo 284,5 mm−252 mm
e=
252 mm
'.$2 Reanan 1a#( )e6(-en uj( $2G Mo1ulu) ela)t()(ta)nya a1ala*+
M o=
σ = ¿
e
P A o
P πd
( ) 2
¿
σ
(
. lo
1019.36 N
π 9,1 mm 2
)
.252 mm 2
M o=
0.283 N / mm 0.12
'.2>% N=--2
24%;> N=--2
Untu" ,ata) #oo)(onal σ p / ,()a 1( l(*at a1a "u#:a teanan 1an #eanan. Untu" ,ata) #oo)(onal σ p / t(1a" a1a )tan1a#()a)( untu" n(la( 1a#( ,ata) #oo)(onal σ p / teta( a1a #a"te"nya ,ata) #oo)(onal )a-a 1enan ,ata) ela)t()(ta).
Da#( a-,a# "u#:a teanan 1(tunju"an leta" 1a#( ,ata) #oo)(onal. Ga*a 15+ 4 k%a !'$a,$a, /a, '$a,$a, a&-) /a- (',$%.-a, !a-k
D("eta*u( ,a*wa ,ata) #oo)(onal le,(* "e6(l 1a#( teanan ata* σ f /4
1enan "ata la(n ,ata) #oo)(onal ,e#"()a# 9;G 8 9?G 1a#( teanan -a")(-al. 3.3.5
*esimpu#an
a. 0a1a uj( uj( 6o,a (n( (n( "(ta -enu -enuj( j( "eta*ana "eta*anann ,a*an ,a*an -ate#(alny -ate#(alnyaa )ejau* )ejau* -ana -ana e#ta-,a*an anjannya 1an ,aa(-ana ,a*an te#)e,ut ,e#ea")( te#*a1a ta#("an. ,. Alu-un(uTeanan lulu* y/ + 9;' N=--/ Teanan Ma Ma")(-al u/ + ;> ;>> N N=--/ Teanan 0ata*an + ;'' N=--/ 6. Alu-un(uAlu-un(u- 1aat 1aat -e#ean -e#ean *(na *(na $2G 1a#( ,entu ,entu"" awalnya awalnya 1. 0a1a 0a1a en enuj uj(a (ann ta#(" ta#(" -en -enal alaa-(( 1e7o 1e7o##-a) a)(4(4 )ela )ela-a -a 1e7o 1e7o##-a) a)(( ,a*a ,a*ann • • •
-enya#a ene#( )eanjan ja#a" 1e7o#-a)(.
3.3.6
Perhitungan dan Ja+a(an Pertanyaan
$. Buat Buatla la** #a7 #a7(" (" Tean anan an8R 8Re ean ana ann a1a a1a )a- )a-el el Allullu-(n (n(u (u-. -. In1( In1("a "a)( )("a "anl nla* a* t(t( t(t("" lulu lulu*4 *4 1ae# 1ae#a* a* 1e7o 1e7o##-a) a)(( ela) ela)t( t()) 1an 1an la) la)t( t()4 )4 "e"uatan -a")(-u- 1an t(t(" e#ata*an. Ja>a* :
Be#1a)a#"an *a)(l enuj(an a1a )e6(-en Alu-(n(u-4 ,e#("ut (n( a1ala* t(t(" 1a#( "u#:a teanan 1an #eanan *a)(l uj( ta#("
Ga*a 16+ K%a T'$a,$a,
2. Den Denan an 7o#7o#-ul ula) a)(( yan yan a1a a1a a1a a1a teo# teo#(( 1a)a 1a)a##4 ,uat ,uatla la** 1(a 1(a#a #ateanan8#eanan )e)unu*nya 1a#( )a-el te#)e,ut. Lalu a-at(la* aa"a* a1a e#,e1aan anta#a *a)(l #a7( yan an1a 1aat 1a#( -e)(n 1en 1enan an yan yan an1a an1a anal anal() ()aa 1a#( 1a#( *a)( *a)(ll e#* e#*(t (tun una an. n. J("a J("a te#j te#ja1 a1(( e#,e1aan4 ,e#("anla* ,e#("anla* enjela)an enjela)an Ja>a* :
Be#("ut (n( a1ala* "u#:a teanan 1an #eanan yan )e)unu*nya
1a#( )e6(-en alu-(n(u-. Da#( *a)(l ena-atan +
Da#( *a)(l e#*(tunan + Ga*a 17+ Ga-k Da!a
-,, -,, 6,, 6,, 5,, 5,, 4,, 4,, 3,, 3,, 2,, 2,, 1,, 1,, , ,
5
1,
15
2,
,ata) #oo)(onal #oo)(onal σ p /
25
3,
35
4,
teanan -a")(-u-
teanan ata*
Da#( *a)(l ena-atan 1a#( -e)(n 1an e#*(tunan 1(e#"(#a"an )a-a 1an t(1a" a1a e#,e1aannya. e#,e1aannya.
%. Aa -a"na -a"na ent(n ent(n 1a#( 1a#( n(la(8n(la( n(la(8n(la( G elona elona)( )( 1an G enu# enu#ana anann a#ea 1a#( )uatu -ate#(al Aa"a* "e1ua n(la( te#)e,ut )a-a atau"a* ,e#,e1a Menaa Menaa Ja>a* :
Untu" 1aat -eneta*u( ,e#aa G )e6(-en uj( 1aat -e#ean
1a#( ,entu" awalnya. Be#aa G -e#ean 1enan ,e#aa G enu#anan a#ea -e-(l("( n(la( yan yan ,e#,e1a4"a#ena ,e#,e1a4"a#ena 1a-a" yan yan 1(*a)(l"an ole* aya ta#(" -enye,a,"an -enye,a,"an enu#anan 1(a-ete# yan )(n(7("an. ,e#("ut (n( e#*(tunannya e#*(tunannya +
e= e=
l f −l o lo 284,5 mm−252 mm 252 mm
'.$2 Reanan 1a#( )e6(-en uj( $2G
e= e=
d f −d o do 6,1 mm −9,1 mm 9,1 mm
8 '.%% 0enu#anan 1(a-ete# 1a#( )e6(-en uj( 8%%G 9. Menaa Menaa ,aja ,aja -enunju"" -enunju""an an a1anya a1anya t(t(" t(t(" lulu* )e-nta )e-nta#a #a ,e)( 6o# 6o# t(1a" t(1a" Ja>a* :
ejala lulu* a1a u-u-nya *anya 1(tunju""an ole* loa-8loa- ulet 1enan )t#u"tu# K#()tal BCC 1an FCC yan -e-,entu" (nte#)t(t(al )ol(1 )olut(on 1a#( ato-8ato- "a#,on4 ,o#on4 *y1#oen 1an o")(en. Inte#a")( anta# 1()lo"a)( 1an ato-8ato- te#)e,ut -enye,a,"an ,aja ulet )ee#t( -(l1 )teel -enunju""an t(t(" lulu* ,awa* lowe# y(el1
o(nt/ 1an t(t(" lulu* ata) ue# y(el1 o(nt/. Untu Untu"" ,aja ,aja ,e#" ,e#"e" e"ua uata tann t(n t(n( ( 1an 1an ,e)( ,e)( tuan tuan yan yan eta eta)) a1a a1a u-u-ny u-u-nyaa t(1a" t(1a" -e-e# -e-e#l(* l(*at" at"an an ,ata) ,ata) lulu* lulu* yan yan jela). jela). Se*(n Se*(na a 1(una"an -eto1e o77)et untu" -enentu"an "e"uatan lulu* -ate#(al.
Dena Denann -eto1e -eto1e (n( "e"uat "e"uatan an lulu* lulu* 1(tent 1(tentu"a u"ann )e,a )e,aa( a( tean teanan an 1(a-ana ,a*an -e-e#l(*at"an ,ata) eny(-anan=1e:(a)( te#tentu 1a#( "ea1aan #o#)(onal() teanan 1an #eanan. Ke"uatan lulu* atau t(t(" lulu* -e#ua"an )uatu a-,a#an "e-a-uan ,a*an -ena*an 1e7o#-a)( e#-anen ,(la 1(una"an 1ala- enunaan )t#u6tu#al yan -el(,at"an e-,e,anan -e"an(" )ee#t( Ta#("4 Ta#("4 te"an ,en1(n atau unt(#an. D()()( la(n4 ,ata) lulu* (n( *a#u) 1(6aa( atauun 1(lewat( ,(la ,a*an 1(a"a( 1ala- #o)e) -anu7a"tu# #o1u"8#o1u" loa- )ee#t( #o)e) #oll(n4 1#aw(n4 )t#et6*(n 1an )e,aa(nya. Daat 1("ata"an t(t(" lulu* a1ala* )uatu t(n"atan teanan yan t(1a" ,ole* 1(lewat( 1ala- enunaan )t#u6tu#al (n )e#:(6e/ 1an *a#u) 1(lewat( 1ala- #o)e) -anu7a"tu# loa- 7o#-(n #o6e))/. ;. Menaa ,e)( tuan "ela,u )e6a#a -e"an(" 1(n(la( le-a* U"u#an aa"a* yan 1(a"a( )e*(na 1(n(la( le-a* )e6a#a -e"an() Baa(-ana *alnya 1enan ,e)( tuan no1ula# Ja>a* :
Be)( tuan "ela,u ,e#an"al a1a ,e)( "a)a# "ela,u. Be)( "a)a#
"ela,u -e-(l("( "a1a# )(l("on yan t(n( "u#an le,(* ;4; )a-a( ;'G/ 1an "a1a# -anan yan #en1a*. Ka#ena (tu e-,entu"an $ar(on (e(as jadi mening$at. Jadi (esi tuang$e#a(u sete#ah didingin$an mengandung grat. /rat terse(ut terdapat da#am (esituang (erupa pe#at pe#at tipis. %esi tuang $e#a(u mempero#eh namanya dari (ida ng patahan yang yang (er+arna $e#a(u0 $e#a(u0 yang dise(a($an o#eh grat hitam. %eri$ut ini ada#ah (entu$ stru$tur dari (esi tuang $e#a(u.
Ga*a 1#+ S!%k!% A!8 Ba.a
Be)( tuan no1ule#4 "(ta *a#u) ,e#an"al a1a ,e)( "a)a# "ela,u.Be)( "a)a# "ela,u -e-(l("( "a1a# )(l("on yan t(n( "u#an le,(* ;4; )a-a( $4;G/4 1an "a1a# -anan #en1a*. Ka#ena (tu a1a en1(n(nan e#la*an8la*an e-,entu"an "a#,on ,e,a) a"an-en(n"at. Ka#ena )ela-a )ela-a 7a,#(" 7a,#("a)( a)( 1(-a)u 1(-a)u""a ""ann -ane) -ane)(u(u- "e 1ala1ala- ,a*an ,a*an44 -a"a -a"a "a#,on ,e,a) (tu te#ja1( ,e#ua ,ola.
Bola
,ola (tu 1(na-a"an 1(na-a"an no1ul. No1ul #a7(t -e-,e#("an -e-,e#("an enu#anan enu#anan ena-an yan le,(* "u#an 1an t(1a" -enye,a,"an -enye,a,"an ene#jaan ta"(".Be)( tuan no1ule#4 )etela* en1(n(nan 1an )etela* ene#jaan e-(ja#an te#uta-a 1a#(7e#(t4 e#l(t4 1an #a7(t. #a7(t. Ka#ena a1anya 7e#(t atau e#l(t 1an "a#ena ,entu" no1ul #a7(t yan )anat-enuntun"an4 )anat-enuntun"an4 -a"a ,e)( tuan no1ule# -e-(l("( "e"uatan ta#(" yan t(n( 1an #eanan yan ,e)a#. Be#("ut Be#("ut (n( a1ala* ,entu" )t#u"tu# 1a#( ,e)( tuan no1ula#.
Ga*a 1C+ S!%k!% Ba.a
;. Buatla Buatla** e#,e e#,e1aa 1aann e#at e#ata* a*an an anta# "e% )e)(-e )e)(-enn yan yan tela* 1(uj(. 1(uj(. Ja>a* Ja>a* :
Ka#ena )e6(-en uj( *anya )atu ,a*an4 ja1( e#tanyaan (n(
t(1a" ,()a 1()ele)a("an. &. Da#( loa-8lo loa-8loaa- yan yan 1(uj( -ana" -ana"a* a* yan yan (/ al(n al(n "uat "uat ((/ al(n al(n ulet (((/ al(n "a"u Du"unla* en(la(an an1a te#)e,ut 1enan 1ata81ata *a)(l enuj(an. Ja>a* : Ka#ena )e6(-en uj( *anya )atu ,a*an4 ja1( e#tanyaan (n( t(1a" ,()a 1()ele)a("an.
. Aa"a* Aa"a* loaloa- yan yan ulet ulet )elalu )elalu loaloa- yan tanu* tanu* Ja>a* :
Ketanu*an )uatu ,a*an a1ala* "e-a-uan )uatu ,a*an -ate#(al
untu" untu" -enye -enye#a #a ene#( ene#( a1a a1a 1ae#a 1ae#a** la)t( la)t()) atau atau "eta* "eta*ana anann ,a*an ,a*an te#*a1a ,e,an tu-,u"an atau "ejutan. 0enye,a, "etanu*an ,a*an a1al a1ala* a* en6 en6aa-u u#a #ann anta anta#a #a )atu )atu ,a*a ,a*ann 1en 1enan an ,a*a ,a*ann la(n la(nny nya. a. M()alnya ,aja 1( 6a-u# "a#,on a"an le,(* tanu* 1(,an1(n"an 1enan
,aja
-u#n(.
Ja1( aa,(la loa- 1(6a-u# 1enan "a#,on4loa- te#)e,ut -enja1( le,(* tanu* 1a#(a1a loa- -u#n(. Ma"a 1enan e#nyataan (n(4 1aat 1(ta#(" jawa,an ,a*wa loa- yan ulet t(1a" )elalu loa- yan tanu*.
+4 +5
U.- I(a3! D-a$a A) A)- P' P'38*aa,
Ga*a 20+ D-a$a A)- P'38*aa,
+6
A)a! /a, Baa,
3.6.1
a. ,. 6. 1.
"#at Pendu$ung Pendu$ung
Cal( Cal(e e## = Jan Jan" "aa )o# )o#on on D(al In1(6ato# Alat tul() 0ena#()
%ahan dan mesin &ang 'iguna$an
3.6.2
a. Me)( Me)(nn uj( uj( 1e) 1e)t# t#u" u"t( t(7 7 ,. Ba*an uj( = )e6(-en )e6(-en Prosedur Perco(aan
3.6.3
0a1a e#6o,aan uj( (-a" "(ta -ela"u"an lan"a*8lan"a* "e#ja )e,aa( ,e#("ut + a. ,. 6. 1.
Meny(a"a Meny(a"ann )e)(-en )e)(-en uj( (-a" (-a" yan yan 1(,uat 1(,uat )e)ua( )e)ua( 1enan 1enan )tan1a# )tan1a# Catatla* jen() loaloa- yan a"an 1(una"an 1(una"an untu" uj( (-a". U"u# 1an 1an a-,a#l a-,a#la* a* -ate#(al -ate#(al yan yan a"an a"an 1(una" 1(una"an an untu" untu" uj( (-a". (-a". Mela"u Mela"u"an "an e#la"ua e#la"uann te#*a te#*a1a 1a )e)(-e )e)(-enn )e)ua( )e)ua( 1enan 1enan te-e# te-e#atu atu## yan yan
1((n(n"an 1ala- enuj(an. e. Mele Meleta ta"" ""an an )e) )e)((-en en a1a a1a -eja -eja uj(4 uj(4 -e-a -e-a)a )an n te#te#-o" o"o oel el untu untu" " -eneta*u( te-e#atu# )aat 1(,e#( ,e,an (-a" 7. Na(""a Na(""ann en1u en1ululu- )e)ua )e)ua(( 1enan 1enan "e1u1u "e1u1u"a "ann 1an 1an atu#la atu#la** ja#uja#u- enunju enunju" " a1a o)()( -a")(-u-. -a")(-u-. . Sete Setela la** ,en1 ,en1aa "e#ja "e#ja -en6 -en6a aa( a( te- te-e# e#at atu# u# yan yan 1((n 1((n(n (n"a "an4 n4 a-,( a-,(ll 1an 1an leta""an a1a lan1a)an 1enan 6eat 1an teat. *. Ta#(" tua) )e*(n )e*(naa lenan lenan en1ulu en1ulu- te#le te#lea) a) 1an en1ul en1uluu- ,e#e#a ,e#e#a" " -e-u"ul )e)(-en uj(4 1enan 6atatan e-u"ulan *a#u) te#ja1( )etela* ; 1et(" )eja" -ate#(al 1("elua#"an 1a#( ,ejana. (. Catatla* Catatla* ja#uja#u- enunju enunju"" -e)(n -e)(n yan yan -enyata -enyata"an "an ene# ene#(( yan 1()e#a 1()e#a ole* ole* loa j. A-at( 1an a-,a#la* ,entu" ata*an yan te#ja1( una"an "a6a e-,e)a# /. ". Catatla* Catatla* 1ata 1ata yan yan 1(e#ole* 1(e#ole* a1a a1a le-,a le-,a## 1ata yan yan te#)e1( te#)e1(a. a. 3.6.4
pesi$asi a#at uji destru$ti
Ga*a 21+ Ga*a a)a! %.- -(ak A)a! %.- -(ak • • • • • • • •
3.6.5
Me#" + To#)ee Un(:e#)al Te)t(n Ma6*(ne T(e + TIT ! %' Kaa)(ta) -a")(-u+ %' K78M No. Se#( + $'>2 Buatan + Jean Ta*un + Jun( $?>> 0enuj(an I-a" I@o1 + ' ! $&9 joule 0en 0enuj uj(a (ann I- I-a" a" C*a# C*a#y y + ' ! %'' %'' joul joulee
'ata )asi# Perco(aan
Ga*a 22+ S('&-', &'*')% %.- -(ak
Ga*a 2+ S('&-', &'&%/a %.- -(a3!
Ga*a 24+ B',!%k (a!aa, &('&-', %.- -(ak
3.6.6
Pem(ahasan
a. Al("a Al("a)( )( 1( 1( Dun(a Dun(a Nyata Nyata 1an 1an In1u In1u)t# )t#(( Uj( (-a" -e#ua"an )ala* )atu 6a#a untu" -enuj( "e"uatan 1a#( )uatu -ate#(al. Uj( (-a" )en1(#( -e-(l("( 1ua -eto1e anta#a la(n -eto1e C*a#y 1an -eto1e I@o14 1ala- e#6o,aan (n( -eto1e yan 1(una"an a1ala* -eto1e C*a#y. ,. 0ena#u* Te-e#atu Te-e#atu## Te#*a1a Te#*a1a Ene#( Ene#( I-a" Te-e#atu# yan 1(,e#("an te#*a1a )e)(-en uj( -e-,e#("an ena#u* yan 6u"u -e-,uat )e)(-en uj( -enja1( le,(* eta) 1an ,(la te-e#atu# yan 1(,e#("an "ea1a )e)(-en uj( )e-a"(n t(n( -a"a )e)(-en uj( te#)e,ut a"an )e-a"( ulet )e)ua( 1enan te-e#atu# yan 1(,e#("an te#*a1a )e)(-en uj(. 6. 0ena#u* 0ena#u* Ta"(" a"(" Te# Te#*a1a *a1a Ene#( Ene#( I-a" A1a t(a -a6a- ,entu" ta"("an a1a enuj(an (-a" ya"n( ta"("an V4 U 1an "ey *ole/. *ole/. 0a1a )uatu "ont#u")( "ont#u")( "e,e#a1aa "e,e#a1aann ta"(" atau no6t* -e-ean -e-ean e#anan yan a-at ,e#ena#u* te#*a1a "e"uatan (-a". A1anya A1anya ta"("an a1a "e#ja yan )ala* )ee#t( 1()"otun(ta) a1a enela)an4 atau "o#o)( lo"al ,()a ,e#)(7at )e,aa( e-u)at teanan )t#e)) 6on6ent#at(on/. A1anya u)at teanan (n( 1aat 1aat -enye -enye,a ,a,"a ,"ann -ate#( -ate#(al al ,#(ttl ,#(ttlee eta) eta)/4 /4 )e*(n )e*(na a ata* ata* a1a a1a ,e,an ,e,an 1(,awa* y(el1 )t#ent*/. 1. 0ena#u* 0ena#u* Lua) 0e#-u"aa 0e#-u"aann Te# Te#*a1a *a1a Ene#( Ene#( Set( Set(a a )e) )e)((-en en yan yan 1(uj 1(uj(( -e-(l e-(l(" ("(( lua) lua) e#e#-u" u"aa aann yan yan 1aa 1aatt -e-ena#u*( enye#aan ene#( ene#( yan 1(,e#("an "ea1a )e)(-en uj(.
3.6.-
*esimpu#an
a. K(ta 1aat 1aat -enentu -enentu"an "an *a#a *a#a (-a" (-a" 1enan 1enan -enu -enuna"a na"ann uj( (-a". (-a". ,. 0u"ulan ta"(" 1(una"an untu" -enentu"an "e"uatan ,en1a te#*a1a ,e,an "ejut. 6. Bentu" Bentu" ata*an ata*an a1a )e)(-e )e)(-enn yan t(1a" t(1a" 1(ana)"an 1(ana)"an44 ,entu" ata*an ata*annya nya 1(tan1a( 1enan e#-u"aan ata*an yan 1ata# 1an -e-e#l(*at"an 1aya antul 6a*aya 6a*aya yan t(n( )e#ta -en"(lat. 1. Se*(n e*(na a1a a1a )e )e)(-e (-en Baja ST ! 1enan )u*u #uanan 2?
℃
/4
te#ja1( ata* eta).
3.6.
aran
a. Se,a(" Se,a("nya nya )e)()e)(-en en 1ala1ala- uj( (-a" (-a" (n( le,(* 1a#( 1a#( )atu4 aa# aa# -a*a) -a*a)()w ()waa -eneta*u( e#,an1(nan "e"uatan ,a*an )e)(-en uj(. ,. Alan"a* ,a("nya aa,(la jua 1()e#ta"an e#,e1aan )u*u )e)(-en. Se,aa( 6onto* + )e)(-en Baja ST % 1enan )u*u #uanan 2?
℃
/4
1enan e#,an1(nan )e)(-en yan tela* 1(ana)"an Baja ST % 1enan )u*u 2;'
℃
/. Aa# -a*a)()wa -eneta*u( e#,an1(nan )u*u 1aat
-e-ena#u*( "e"uatan ,a*an )e)(-en uj(.
3.6.9
Perhitungan dan Ja+a(an Pertanyaan
$. S(7at 7()(" aa"a* yan 1(tentu"an ole* enuj(an (-a" Ja>a* :
S(7at ent(n 1ala- e-(l(*an -ate#(al a1ala* )(7at 7()(". S(7at 7()(" a1ala* "ela"uan atau )(7at8)(7at -ate#(al yan ,u"an 1()e,a,"an ole* e-,e,anan )ee#t( ena#u* e-ana)an4 en1(n(nan 1an ena#u* a#u) l()t#(" yan le,(* -ena#a* a1a )t#u"tu# -ate#(al. S(7at 7()(" -ate#(al anta#a la(n + te-e#atu# 6a(#4 "on1u"t(:(ta) ana) 1an ana) )e)(7(". St#u"tu# -ate#(al )anat e#at *u,unannya 1enan )(7at -e"an(". S(7at -e"an(" 1aat 1(atu# 1enan)e#an"a(an #o)e) e#la"u"an 7()(". Denan a1anya e#la"uan 7()(" a"an -e-,awa enye-u#naan1an ene-,anan ene-,anan -ate#(al ,a*"an ene-uan -ate#(al -ate#(al ,a#u. 2. Da#( "e% )a-el 1(ata) 6a#(la* n(la(
a* :
U A
115 joule 81 mm
2
$49$? joule=
2
mm
%. Be#("anla* ,e,e#aa 6onto* 1(-ana aya (-a" ,e"e#ja )e6a#a a"tual a1a "o-onen8"o-onen "o-onen8"o-onen loa- loa- Ja>a* :
Se,aa( 6onto*4 tela* 1(te-u"an te#ja1( e#ata*an a1a le-en ,aja "aal L(,e#ty a1a ta*un $?9'8an yan *anya te#ja1( a1a )u*u laut 1(-ana ene#( (-a" ,aja a1ala* 2' J.
Ga*a 25+ P',$%.-a, -(ak (a/a &a)a &a!% 8*-) *a)a(
2. Buatla* Buatla* #a7(" #a7(" *a#a *a#a (-a" )e,a )e,aa( a( 7un)( 7un)( te-e#atu# te-e#atu# 1a#( 1a#( *a)(l enuj( enuj(an an an1a. Tentu"anla* Tentu"anla* te-e#atu# t#an)()( 1a#( loa- yan 1(uj( Ja>a* + Ka#ena )e6(-en uj( *anya )atu ,a*an 1an )atu te-e#atu#e )u*u #uanan/4 ja1( e#tanyaan (n( t(1a" ,()a 1()ele)a("an. %. Buatla* Buatla* ula #a7(" #a7(" e#)enta e#)enta)e )e lua) a#ea a#ea eta) )e,aa )e,aa(( 7un)( te-e#at te-e#atu# u# Ja>a* + Ka#ena )e6(-en uj( *anya )atu ,a*an 1an )atu te-e#atu#e )u*u #uanan/4 ja1( e#tanyaan (n( t(1a" ,()a 1()ele)a("an 9. Men Mena aaa )aat )aat loa loa- 1ala 1ala- "ea1 "ea1aa aann 1(n 1(n(n (n 1(a 1(a -enja enja1( 1( eta eta) ) Dan Dan -enaa 1ala- "ea1aan ana) 1(a -enja1( ulet Ja>a* + J("a J("a ,aja ,aja 1(1(n 1(1(n(n" (n"an an 1ena 1enann "e6ea "e6eatan tan -(n(-u -(n(-u- yan yan 1()e, 1()e,ut ut 1enan "e6eatan en1(n(nan "#(t() -a"a )elu#u* au)ten(t a"an ,e#u,a* "e 1ala- ,entu" -a#ten)(t. Se*(na a"an 1(*a)(l"an "e"e#a)an ,aja yan -a")(-u-. A1aun "e6eatan en1(n(nan "#(t() a1ala* ,e#antun a1a "o- "o-o) o)() ()(( "(-( "(-(aa ,aja ,aja.. Ke6e Ke6ea ata tann en1 en1(n (n( (na nann te# te#an antu tun n a1a a1a en1(n(nan yan 1(una"an. Untu" en1(n(nan yan 6eat 1(una"an
la#utan a#a- atau )o1a a( yan 1(-a)u""an "e 1ala- a(#. Se-enta#a (tu4 untu" en1(n(nan yan )anat la-,at 1(una"an e-,u)an u1a#a )e6a#a 6eat -elalu( ,ata) la()annya. Dala Dala- "ea1 "ea1aa aann 1(n 1(n(n (n 1an 1an t(1a t(1a"" )ee )ee#t( #t( loa loa- la(n la(nny nyaa yan yan -enja1( eta) ,(la 1(1(n(n"an. S(7at (n( )anat ,a(" untu" enunaan a1a t#an)o#ta)( LN 1(-ana )u*u a) 6a(# LN -en6aa( 1(,awa* 8$;'WC. Baja Baja "a#,on "a#,on #en1a #en1a** 1(ana 1(ana)"a )"ann 1(ata) 1(ata) t(t( t(t("" "#(t() "#(t() ata) ata) te#t(n te#t(n( (/. /. Selu#u* un)u# "a#,on -a)u" "e 1ala- la#utan a1at 1an )elanjutnya 1(1(n(n"an. Baja "a#,on t(n( ,(a)anya 1(ana)"an *anya )e1("(t 1(ata) t(t(" t(t(" "#(t() "#(t() te#en1 te#en1a* a* ,awa* ,awa*/. /. DalaDala- *al (n(4 (n(4 te#ja1 te#ja1(( e#u, e#u,a*a a*ann e#l(t e#l(t -enja -enja1( 1( au)t au)ten en(t. (t. 0en1 0en1(n (n( (na nann yan yan 1(la 1(la"u "u"a "ann a1a a1a )u*u )u*u (tu (tu a"an a"an -e-,entu" -a#ten)(t. Jua )ewa"tu "an1unan "a#,on 1(ata) '4>%G t(1a" te#ja1( e#u,a*an )e-ent(t ,e,a) -enja1( au)ten(t4 "a#ena la#utannya tela* -enja1( "e#a). Se*(na e#lu 1(la"u"an e-ana)an a1a )u*u t(n( untu untu"" -en -enu, u,a* a*ny nyaa 1ala 1ala- ,ent ,entu" u" au)t au)ten en(t (t.. La-a La-any nyaa e-a e-ana na)a )ann ,e#antun ,e#antun ata) "ete,alan ,a*an teta( ,a*an *a#u) t(1a" ,e#u"u#an anjan "a#ena a"an -en*a)(l"an )t#u"tu# yan "a)a#. Ka#ena (tula* 1ala- "ea1aan ana) 1(a -enja1( ulet. ;. Aa" Aa"a* a* yan an -eny -enye, e,a, a,"a "ann te#j te#ja1 a1(n (nyya "dat "data a scatt scatter# er# *a)(l enuj(an enuj(an an1a Ja>a* :
Se,ua* S6atte# D(a#a- -enunju""an *u,unan anta#a 1ua (teuntu" t(a ala)an+ $. A1a )e,a, )e,a, 1an 1an a"(,at a"(,at *u,unan *u,unan anta#a anta#a 1ua (te- 1(u"u#4 1(u"u#4 1( -ana )ala* )ala* )atu -enye,a,"an yan la(n )et(1a"nya )e,a(an/. 2. Dua (te(te- yan 1(u"u 1(u"u## a1ala* a1ala* ,a(" 1()e,a 1()e,a,"an ,"an ole* (te(te- "et(a. "et(a. M()alnya4 S6atte# D(a#a- yan -enunju""an "o#ela)( anta#a 6ela*8 6ela* 1an t#an)a#an)( e#alatan "a6a "a#ena e#u,a*an ,a(" 1()e,a,"an ole* e#u,a*an )u*u tun"u. %. Ke,e Ke,etulan tulan Len"a Len"a. .
S6atte# D(a#a- )e*(na 1aat 1(una"an untu" -e-,e#("an ,u"t( *u,unan )e,a, 1an a"(,at4 teta( -e#e"a )en1(#( t(1a" -e-,u"t("annya. B(a)anya4 *al (tu jua -e-e#lu"an e-a*a-an yan ,a(" )()te- yan a"an 1(u"u#4 1an -un"(n 1(e#lu"an e#6o,aan ta-,a*an. XSe,a,X 1an Xe7e"X 1enan 1e-("(an 1("ut( 1ala- ,a, (n( untu" -enunju""an ,a*wa -e)"(un -e#e"a 1aat 1(1ua -e-(l("( *u,unan (n(4 ,elu- 1("eta*u( )e6a#a a)t(. Sewa"tu -ene:alua)( D(a#a- S6atte#4 ,a(" tingkat 1an 1an jenis "o#ela)( *a#u) 1(e#t(-,an"an. 3an 3an te#l(*at e#,e1aan S6atte# D(a#a- untu" (n( 1(tunju""an 1ala- Ta,el 1( ,awa* (n(. D( -ana a1a *u,unan )e,a,8a"(,at4 )e,a,8a"(,at4 t(n"at te#)e,a#nya 1(a#a-un"(n a"an 1(ena#u*( ole* ,e,e#aa 7a"to# )ee#t( yan 1((lu)t#a)("an 1ala- 1(a#a- 1( ,awa* (n(/+ •
$edekatan 1a#( )e,a, 1an
a"(,at. A1a "e)e-atan yan le,(* ,a(" 1a#(
"o#ela)( t(n( j("a enye,a,nya a1ala* te#*u,un lan)un "e e7e" 1a#(a1a j("a a1a a"*(# #anta( enye,a,. Ja1( a"a# -un"(n t(1a" -e-(l("( *u,unan yan jela) 1enan e7e" a"*(#. •
Beberapa penyebab e7e". Ket("a
-enu"u# )atu enye,a,4 enye,a,
la(nnya a1ala* -e-,uat e7e" te#)e,ut )anat ,e#aa- 1enan 6a#a yan t(1a" te#"a(t. 0enye,a, la(nnya -un"(n jua -e-(l("( e7e" yan le,(* ,e)a#4 )wa-(n e7e" )e,ena#nya enye,a, te#)e,ut. •
Ala- %ariasi 1ala- )()te-. E7e"nya -un"(n t(1a" ,e#ea")( 1enan 6a#a yan )a-a )et(a "al(4 ,a*"an enye,a, uta-a 1e"at.
&. Keaa Keaalan lan eta) eta) u-u-ny u-u-nyaa 1((n1( 1((n1("a) "a)("a ("ann ole* ole* alu# alu# 6lea:a 6lea:ae e )ean )eanjan jan ,(1an "#()talo#a7( te#tentu. Aa"a* ena-a"an e#ata*an a1a ,en1a uj( an1a -en1u"un e#nyataan (n( Jela)"an Ja>a* :
0e#ata*an eta) (clea&age rupture)' ! C(#(86(#(+ t(1a" a1a 1e7o#-a)( 1e7o#-a)( la)t()4 e#-u"aan e#-u"aan te#an 1an "#()tal(n4 "#()tal(n4 e#-u"aan ata*an ata*an Y uta-a 1an a1a 6*e:#on -a#") atau *ea#(n ,one -a#").
! A)e" A)e" )t#u"tu# uta-a+ uta-a+ ,ut(# "a)a# )u)unan )u)unan 7a6et a1a e#-u"aan e#-u"aan ,ela* ,ela* atau ola )una(/4 te#"a1an anta#a 6(#(86(#( 6lea:ae a1a 1(-le 1an a1a ol(7a)e e#l(te e#l(te Z [ Q Fe%C/ te#1aat a#() 1an 1(-le. Be#("ut (n( a1ala* )e6(-en uj( y -en1u"un e#nyataan 1(ata).
Ga*a 26+ Ha&-) U.- I(a3!
. Men Mena aaa untu untu"" ,en1 ,en1aa ,e#t ,e#tee-e e#a #atu tu## t(n t(n( ( ata ata*a *ann ,e#u ,e#ua a )ee )ee#t #t(( teanan e)e# Ja>a* + Ka#ena aa,(la ,aja "a#,on #en1a* 1(ana)"an 1(ata) t(t(" "#(t() ata) te#t(n te#t(n( (/. /. Selu#u Selu#u** un)u# un)u# "a#,on "a#,on -a)u" -a)u" "e 1ala1ala- la#uta la#utann a1at a1at 1an )elanjutnya 1(1(n(n"an. Baja "a#,on t(n( ,(a)anya 1(ana)"an *anya )e1("(t 1(ata) t(t(" "#(t() te#en1a* ,awa*/. Dala- *al (n(4 te#ja1( e#u,a*an e#l(t -enja1( au)ten(t. 0en1(n(nan yan 1(la"u"an a1a )u*u (tu a"an -e-,entu -e-,entu"" -a#ten)(t. -a#ten)(t. Ka#ena Ka#ena (tula* (tula* untu" ,en1a ,e#te-e# ,e#te-e#atu# atu# t(n( t(n( ata*an ,e#ua ,e#ua )ee#t( teanan teanan e)e#.
BAB VI PENUTUP
4+1 S-(%) S-(%)a, a,
De-("(an yan 1aat 0enul() aa#"an -enena( -ate#( yan -enja1( o"o" ,a*a)an ,a*a)an 1ala- -a"ala* -a"ala* (n(4 tentunya -a)(* -a)(* ,anya" "e"u#anan "e"u#anan 1an "ele-a*annya4 "ele-a*annya4 "e#ena te#,ata)nya eneta*uan 1an "u#annya #uju"an atau #e7e#en)( yan a1a *u,unannya 1enan ju1ul -a"ala* (n(. Dan 1aat "(ta )(-ul"an ,a*wa + $. Uj( Ta Ta#(" 1an 1an I-a6 I-a6tt a1ala* a1ala* )ala )ala** )atu )atu 1e)t#u 1e)t#u"t( "t(77 te)t te)t = 6a#a untu" untu" untu" -eneta*u( )(7at8)(7at -e"an() )uatu -ate#ual 2. I-a6t I-a6t Te)t Te)t a1ala* a1ala* )uatu )uatu enu enuj(a j(ann yan yan 1(la"u" 1(la"u"an an untu" -enuj -enuj(( "etanu*an )uatu )e6(-en te#*a1a e-,e#(an ,e,an )e6a#a t(,a8 t(,a -elalu( tu-,u"an. %. Se-a"(n Se-a"(n #en1a* #en1a* *a#a *a#a (-a" (-a" -a"a jen() jen() e#ata* e#ata*an an yan te#ja1 te#ja1(( a"an )e-a"(n eta). 9. Sala Sala** )atu )atu *al *al yan an -e- -e-en ena a#u #u*( *( (-a (-a"" a1al a1ala* a* te- te-e# e#at atu# u#.. Se-a"(n #en1a* te-e#atu# )uatu -ate#(al -a"a a"an )e-a"(n eta) -ate#(al te#)e,ut4 1an )e-a"(n t(n( te-e#atu# -a"a -ate#(al a"an )e-a"(n ulet. 9. Ene#( (-a" yan te#,e)a# te#1aat a1a ta"("an )etena* l(n"a#an 1an te#en1a* a1a ta"("an )e(t(a. Ja1(4 1aat 1()(-ul"an ,a*wa e#ata*an a"an )e-a"(n -u1a* te#ja1( a1a ta"("an ,e#)u1ut.
4+2 4+2 Saa Saa, ,
A1aun )a#an yan 1aat 0enul() )a-a("an ya(tu + $. Untu" Untu" -ea*a)()a -ea*a)()a *a#u) *a#u) ta*u ta*u )ee#t( )ee#t( aa enu enuj(an j(an loaloa- )e,aa( )e,aa( ,a*an aja# 1e-( 1e-( te#6aa(nya -utu en1(1("an 1( ,(1an ,(1an -etalu#(
2. Untu" Untu" wa"tu wa"tu 1ala- enelo- enelo-o"an o"an #a"te #a"te"" aa# aa# le,(* 1( 1( atu# )e1e-("(an #ua aa# a1a )aat e-,elaja#an 1( la, t(1a" te#lalu ,anya" -a*a)()wa -a*a)()wa "a#ena a"an a"an -enu#an( -enu#an( "on)ent#a)( ,a(" 1o)en e-,(-,(n atauun atauun -a*a)(wanya -a*a)(wanya (tu )en1(#( %. 0#a"t("an 0#a"t("an *a#u) *a#u) le,(* le,(* tel(t( tel(t( a1a )aat )aat ena-a ena-atan tan ja#uja#u- a1a alat alat uj( (-a" )uaya 1ata yan 1(*a)(l"an le,(* a"u#at 9. 0e-,uatan 0e-,uatan ta"("a ta"("ann a1a )e)()e)(-en en *a#u) *a#u) )(-et#() )(-et#() aa# aa# *a)(l yan yan 1(e#ole* le,(* a"u#at 0enul() ,anya" ,e#*a#a a#a e-,a6a yan ,u1(-an )u1( -e-,e#("an "#(t(" 1an )a#an yan -e-,anun "ea1a enul() 1e-( )e-u#nanya -a"ala* (n( 1an 1an enul()an -a"ala* 1( "e)e-atan8"e)e-atan "e)e-atan8"e)e-atan ,e#("utnya. Se-oa -a"ala* (n( ,e#una ,a( enul() a1a "*u)u)nya jua a#a e-,a6a yan ,u1(-an a1a u-u-nya
DAFTAR PUSTAKA •
•
• •
*tt+==www.(n7o-et#(".6o-=2''?=' *tt+==www. (n7o-et#(".6o-=2''?='?=-enenal8uj(8ta#("81an8)(7at8)(7a ?=-enenal8uj(8ta#("81an8)(7at8)(7at8 t8 -e"an("8loa-= *tt)+==)e#)a)(*.wo#1#e)).6o-=2'$ *tt)+==)e#)a)(*.wo#1 #e)).6o-=2'$$='=2$=lao $='=2$=lao#an8-ate#(al8te"n("8uj(8 #an8-ate#(al8te"n("8uj(8 ta#("= *tt+==a,1(?9.,lo)ot.6o.(1=2'$9='&=e *tt+==a,1(?9.,lo) ot.6o.(1=2'$9='&=enuj(an8(-a6t.*t-l nuj(an8(-a6t.*t-l *tt+==an1(w(na#tote"n("-e)(n.,lo)ot.6o*tt+==an1(w(na#tote"n("-e )(n.,lo)ot.6o-=2'$9=';=-e)(n86n6. =2'$9=';=-e)(n86n6.*t-l *t-l
LAMPIRAN
AMBAR $. TABLE TABLE MODULUS ELASTISITAS.......... ELASTISITAS.............................................. .................................... $' AMBAR 2. AMBARAN SINKAT UJI TARIK DAN DATAN3A...............$$ AMBAR %KURV %KURVA TEANAN8REANAN................... TEANAN8REANAN...............................................$2 ............................$2 AMBAR 9. UJI TARIK TARIK SEDER
. JENIS UJI IM0ACT..................... IM0ACT............................................ ................................................... ............................$? $? AMBAR ?. METODE C
. STRUKTUR ATOM ATOM BAJA...................................... BAJA...........................................................%9 .....................%9 AMBAR $?. STRUKTUR BAJA............................................... BAJA.......................................................................%; ........................%; AMBAR 2'. DIARAM ALIR 0ERCOBAAN............................... 0ERCOBAAN.................................................% ..................% AMBAR 2$. AMBAR ALAT ALAT UJI IM0AK............................ IM0AK............................................ .......................... ..........9' 9' AMBAR 22. S0ESIMEN SEBELUM UJI IM0AK.......................... IM0AK............................................92 ..................92 AMBAR 2%. S0ESIMEN SESUDA< UJI IM0ACT.................... IM0ACT..........................................92 ......................92 AMBAR 29. BENTUK 0ATA
AMBAR 2&.
×
Report "Makalah Uji Tarik dan Impact (Metalurgi)"
Your name
Email
Reason
-Select Reason-
Pornographic
Defamatory
Illegal/Unlawful
Spam
Other Terms Of Service Violation
File a copyright complaint
Description
×
Sign In
Email
Password
Remember me
Forgot password?
Sign In
Our partners will collect data and use cookies for ad personalization and measurement.
Learn how we and our ad partner Google, collect and use data
.
Agree & close