MAKALAH KOMUNIKASI KEPERAWATAN

MAKALAH KOMUNIKASI KEPERAWATAN “KOMUNIKASI TERAPEUTIK PADA ORANG DEWASA”

Disusun oleh : Desty E! Pu"#nin$"u% De&i Win'hty" Win'hty" Di'i! Ku"ni#n Di! Ilh% P"t% E$h D#i S(ut"i En'h Su)i Retnos"i *isl A)h%' *+" A"i Setyo!o

DIII KEPERAWATAN POLTEKKES ,HAKTI MULIA SUKOHAR-O ./012./03

1

Kt Pen$nt" 

Pu+i Pu+i syu! syu!u" u" !eh !eh'i 'i" "tt Allh llh SW SWT T4 yn$ yn$ telh telh %e%5 %e%5e" e"i! i!n n li%( li%(h hn n "h%tNy4 sehin$$ (enulis '(t %enyelesi!n tu$s %!lh ini yn$ 5e"+u'ul “Ko%uni!si Te"(euti! Te"(euti! P' O"n$ De#s”4 'isusun untu! %e%enuhi tu$s %t !ulih Ko%uni!si Ko%uni!si Ke(e"#tn4 +u"usn DIII Ke(e"#tn6 Dl% (enulisn %!lh ini tentuny (enulis 5e"te"i%!sih !e(' 'osen  (e%5i%5in$ %t !ulih ini yitu I5u Pu+it%i4 S6Ke(4 yn$ telh %e%5i%5in$4 %e%oti&si 'n %en'%(in$i !%i 'l% (e%5el+"n6 Penulis %eny'"i 5h# se(enuhny 'l% (enulisn %!lh ini %sih te"'(t 5ny! !e!u"n$n6 Oleh !"en itu (enulis %en$h"(!n !"iti! 'n s"n yn$ %e%5n$un untu! %enye%(u"n!n %!lh ini6 A!hi" !t (enulis %en$u)(!n te"i%!sih 'n se%o$ %!lh ini '(t  5e"%n7t 5$i (e%5)6

Su!oh"+o 4 08 Mei ./03

Penulis

2

Kt Pen$nt" 

Pu+i Pu+i syu! syu!u" u" !eh !eh'i 'i" "tt Allh llh SW SWT T4 yn$ yn$ telh telh %e%5 %e%5e" e"i! i!n n li%( li%(h hn n "h%tNy4 sehin$$ (enulis '(t %enyelesi!n tu$s %!lh ini yn$ 5e"+u'ul “Ko%uni!si Te"(euti! Te"(euti! P' O"n$ De#s”4 'isusun untu! %e%enuhi tu$s %t !ulih Ko%uni!si Ko%uni!si Ke(e"#tn4 +u"usn DIII Ke(e"#tn6 Dl% (enulisn %!lh ini tentuny (enulis 5e"te"i%!sih !e(' 'osen  (e%5i%5in$ %t !ulih ini yitu I5u Pu+it%i4 S6Ke(4 yn$ telh %e%5i%5in$4 %e%oti&si 'n %en'%(in$i !%i 'l% (e%5el+"n6 Penulis %eny'"i 5h# se(enuhny 'l% (enulisn %!lh ini %sih te"'(t 5ny! !e!u"n$n6 Oleh !"en itu (enulis %en$h"(!n !"iti! 'n s"n yn$ %e%5n$un untu! %enye%(u"n!n %!lh ini6 A!hi" !t (enulis %en$u)(!n te"i%!sih 'n se%o$ %!lh ini '(t  5e"%n7t 5$i (e%5)6

Su!oh"+o 4 08 Mei ./03

Penulis

2

DA*TAR ISI HALAMAN -UDUL 99999999999999999999999999966 i KATA PENGANTAR 99999999999999999999999999666 ii DA*TAR DA*TAR ISI 99999999999999999999999999999966 iii ,A, I PENDAHULUAN A Lt" Lt" ,el!n ,el!n$ $ 9999999 9999999999 999999 999999 999999 999999 999999 99999 99 0 , Ru%usn Ru%usn Msl Mslh h 99999999 99999999999 999999 999999 999999 999999 999996 99666 66 0  Tu+u Tu+un n 9999999 9999999999 999999 999999 999999 999999 999999 999999 999996 996 . ,A, II PEM,AHASAN A ,  D E * G H

Pen$e"tin Pen$e"tin Ko%uni!si Ko%uni!si Te"(eut Te"(euti! i! 99999999999 99999999999999996 99999666 8 Tu+un Tu+un Ko%uni!si Ko%uni!si Te"(eut Te"(euti! i! 99999999999 99999999999999999 999999966 966 8 Mn7t Ko%uni!si Ko%uni!si Te"(euti! e"(euti! 999999999999 99999999999999999 999999 98 Sy"t Sy"t Ko%uni Ko%uni!s !sii 999999 999999999 999999 999999 999999 999666 66666 66 ; Su%5e" Su%5e" Dt Dt 999999 999999999 999999 999999 999999 999999 999999 999666 666 ; ,entu! ,entu! Ko%uni Ko%uni!s !sii Te" Te"(e (euti uti! ! 9999 9999999 999999 999999 999999 9999 9 ; Pen$e" Pen$e"tin tin De#s De#s 999999 999999999 999999 999966 966 3 Ko%uni!si Ko%uni!si P' Klien De#s De#s 999999999 99999999999999 99999999996 99999666 66 < 6 Ko%uni Ko%uni!si !si P' P' Ms Ms De#s De#s A#l 999999 999999999 99966 =  56 Susn Ko%uni!si 9999999999999666 0/ )6 Mo'el Ko%uni!si Ko%uni!si 'n 'n I%(lenten I%(lententsiny tsiny P' Klien De#s 966 00 00 '6 P"insi( P"insi( Ds" Ds" Ko%uni Ko%uni!si !si Te"(euti! e"(euti! 99999999999 99999999999 08 e6 Ke5e"h Ke5e"hsil siln n Ko%un Ko%uni! i!si si 999999 999999999 999999 999999 999 0; 0; 76 *!to" *!to" Pen$ Pen$h% h%5t 5t P"oses P"oses Te" Te"(e (euti uti! ! 9999999 999999966 0; $6 Te!ni! Te!ni!>Te >Te!ni! !ni! Ko%un Ko%uni!si i!si Te" Te"(euti! (euti! 9999996 9999996 01

,A, III ROLE PLA? A G%5" G%5"n n Ksu Ksuss 999999 999999699 699999 999999 999999 999999 999999 999966 966 0@ , St"te$ St"te$ii Pel!sn Pel!sn Ko%un Ko%uni! i!si si 99999999 99999999999 999999 999999 99999 99 0@ ,A, III PENUTUP A6 Kesi%(uln Kesi%(uln 9999999 999999999999 99999999999 999999999999 99999999966 99966 .3 ,6 S"n 999999999999 99999999999999999 99999999999 999999999999 9999999 9 .@ DA*TAR PUSTAKA

3

BAB 1 PENDAHULUAN

A6 LATAR ,ELAKANG Ko%uni!si %e"u(!n lt yn$ e7e!ti7 untu! %e%(en$"uhi tin$!h l!u %nusi4 sehin$$ !o%uni!si 'i!e%5n$!n 'n 'i(elih" se)" te"us>%ene"us6 Ko%uni!si 5e"tu+un untu! %e%u'h!n4 %el!sn!n4 !e$itn>!e$itn te"tentu 'l% "n$! %en)(i tu+un o(ti%l4 5i! !o%uni!si 'l% lin$!u(  (e!e"+n %u(un hun5un$n nt" %nusi Ke%+un il%u (en$ethun 'n tehnolo$i ,i'n$ Ke'o!te"n 'n Ke(e"#tn se"t (e"u5hn !onse( (e"#tn '"i (e"#tn o"n$ s!it se)" in'i&i'ul !e(' (e"#tn ("i(u"n se"t  (e"lihn '"i (en'e!tn yn$ 5e"o"ientsi %e'is (eny!it !e%o'el (eny!it yn$  5e"7o!us (' o"n$ yn$ 5e"si7t ("i5'i %enye55!n !o%uni!si %en+'i le5ih  (entin$ 'l% %e%5e"i!n suhn !e(e"#tn6 Pe"#t 'ituntut untu! %ene"(!n %o'el !o%uni!si yn$ te(t 'n 'isesui!n 'en$n th( (e"!e%5n$n (sien6 P' o"n$ 'e#s %e"e! %e%(unyi si!(4(en$ethun 'n !ete"%(iln yn$ l% %enet( 'l% 'i"iny sehin$$ untu! %e"u5h (e"il!uny sn$t sulit6 Oleh se55 itu (e"lu !i"ny sutu %o'el !o%uni!si yn$ te(t $" tu+un !o%uni!si '(t te")(i 'en$n e7e!ti76 ,e"tol! '"i hl te"se5ut !%i %en)o5 %e%5ut %!lh yn$ %en)o5 %ene"(!n %o'el !onse( !o%uni!si yn$ te(t (' 'e#s6 ,6 RUMUSAN MASALAH 06 .6 86 ;6 16 36 @6 <6 =6

A( (en$e"tin '"i !o%uni!si te"(euti!  A( tu+un !o%uni!si te"(euti!  A( %n7t !o%uni!si te"(euti!  A( s+ sy"t>sy"t !o%uni!si te"(euti! ,$i%n si!( 'l% !o%uni!si te"(euti! A( s+ 5entu! !o%uni!si te"(euti! A( (en$e"tin 'e#s ,$i%n !o%un!isi 'en$n !lien 'e#s ,$i%n susn yn$ h"us 'i5n$un 'l% 5e"!o%uni!si (' !lien 'e#s

1

0/6 A( s+ %o'el !o%uni!si yn$ (lin$ te(t 'ite"(!n (' o"n$ 'e#s

6 TU-UAN PENULISAN 06 Untu! %en$ethui !o%uni!si te"(euti!  .6 Untu! %en$ethui tu+un !o%uni!si te"(euti!  86 Untu! %en$ethui %n7t !o%uni!si te"(euti!  ;6 Untu! %en$ethui sy"t>sy"t !o%uni!si te"(euti!  16 Untu! %en$ethui si!( !o%uni!si te"(euti!  36 Untu! %en$ethui 5entu !o%uni!si te"(euti!  @6 Untu! %en$ethui h%5tn !o%uni!si te"(euti!  <6 Untu! %ene$ethui (en$e"tin 'e#s =6 Untu! %en$ethui !o%un!isi 'en$n 'e#s 0/6 Untu! %en$ethui susn !o%uni!si (' 'e#s 006 Untu! %en$ethui %o'el !o%uni!si yn$ (lin$ te(t 'ite"(!n  (' o"n$ 'e#s

2

BAB II

TINJAUAN TEORI

A6 Pen$e"tin Ko%uni!si Te"(euti!  Te"(euti! %e"u(!n !t si7t yn$ 'ihu5un$!n 'en$n seni '"i  (enye%5uhn B As Ho"n5y 'l% Intn4 .//1C6 M! 'i sini '(t 'i"ti!n 5h# te"(euti! 'lh se$l sesutu yn$ %e%7silitsi ("oses (enye%5uhn6 Dn !o%uni!si te"(euti! %e"u(!n !o%uni!si ("o7essionl 5$i (e"#t6

,6 Tu+un Ko%uni!si Te"(euti!  Den$n %e%ili!i !ete"%(iln 5e"!o%uni!si te"(euti!4 (e"#t !n le5ih %u'h %en+lin hu5un$n slin$ (e")y 'en$n !lien4%e%5e"i!n !e(usn  ("o7esionl 'l% (elynn !e(e"#tn 'n !n %enin$!t!n ("o7esi6 Tu+un !o%uni!si te"(euti! BPu"#nto4 0==;C 'lh : 06

Me%5ntu (sien untu! %e%(e"+els 'n %en$u"n$i 5e5n (e"sn

'n 7i!i"n se"t '(t %en$%5il tin'!n untu! %en$u5h situsi yn$ ' 5il (sien (e")y (' hl yn$ 'i(e"lu!n6 .6 Men$u"n$i !e"$un4 %e%5ntu 'l% hl %en$%5il tin'!n yn$ e7e!ti7 'n %e%(e"thn!n !e!utn e$ony6  86 Me%en$"uhi o"n$ lin4 lin$!un$n 7isi!4 'n 'i"iny sen'i"i6

6 Mn7t Ko%uni!si Te"(euti! Mn7t !o%uni!si te"(euti! B h"istin4 '!!4 .//8C 'lh : 06 Men'o"on$ 'n %en$n+u"!n !e"+ s% nt" (e"#t 'en$n (sien %ellui hu5un$n (e"#t>!lien6

3

.6 Men$i'enti7i!si4 %en$un$!(!n (e"sn4 'n %en$!+i %slh se"t %en$e&lusi tin'!n yn$ 'il!u!n oleh (e"#t6 D6 Sy"t>sy"t Ko%uni!si Te"(euti! Stu"t 'n Sun'een B'l% h"istin4 '!! .//8C %en$t!n ' 'u (e"sy"tn 's" untu! !o%uni!si te"(euti! e7e!ti7 : 06 Se%u !o%uni!si h"us 'itu+u!n untu! %en+$ h"$ 'i"i (e%5e"i %u(un (ene"i%n (esn6

.6 Ko%uni!si yn$ 'i)i(t!n slin$ (en$e"tin h"us 'il!u!n te"le5ih 'hulu se5elu% %e%5e"i!n s"n4 in7o"%si %u(un %su!n6 E6 Si!( Ko%uni!si Te"(euti!  06 ,e"h'(n6 A"tiny '"i (osisi ini 'lh “sy si( untu! An'”6 .6 Me%(e"thn!n !ont! %t6 86 Me%5un$!u! !e"h !lien6 Posisi ini %enun+u!n !e"h untu!  %en$t!n tu %en'en$" sesutu6 ;6 Me%(e"thn!n si!( te"5u! ti'! %eliht !!i tu tn$n6 Hl ini %enun+u!n !ete"5u!n untu! 5e"!o%uni!si6 16 Tet( "ile!s6 Tet( '(t %en$ont"ol !esei%5n$n nt" !ete$n$n 'n "ile!ssi 'l% %e%5e"i "es(on !e(' !lien6

*6 ,entu! Ko%uni!si ,entu! !o%uni!si te"'i"i '"i !o%uni!si &e"5l 'n non &e"5l BPotte" 'n Pe""y 'l% h"istin4 '!!64.//8C : 06 Ko%uni!si &e"5l Ko%uni!si

&e"5l

%e%(unyi

!"!te"isti!

+els

'n

"in$!s6

Pe%5en'h"n !t %u'h 'i%en$e"ti4 %e%(unyi "ti 'enotti7 'n !onotti74

4

intonsi %e%(en$"uhi isi (esn4 !e)e(tn 5i)" yn$ %e%ili!i te%(o 'n +e' yn$ te(t6 6 -els 'n "in$!s !o%uni!si 5e"ln$sun$ e7e!ti74 se'e"hn4 (en'e! 'n ln$sun$6 M!in se'i!it !t>!t yn$ 'i$un!n4 %!in !e)il te"+'i !e"n)un6 Uln$ 5$in yn$ (entin$ '"i (esn yn$ 'is%(i!n6 Pene"i% (esn (e"lu %en$ethui (4 %en$(4 5$i%n4 !(n4 si(4 'n 'i%n6 Rin$!s 'en$n %en$$un!n !t>!t yn$ %en$e!s("esi!n i'e se)" se'e"hn6  56 Pe%5en'h"n !t (en$$unn !t>!t yn$ %u'h 'i%en$e"ti oleh  (sien6 Ko%uni!si ti'! !n 5e"hsil +i! (en$i"i% (esn ti'! %%(u %ene"+e%h!n !t 'n u)(n6 )6 A"ti 'enotti7 'n !onotti7 (e"#t h"us %%(u %e%ilih !t>!t yn$ ti'! 5ny! 'islh t7si"!n4 te"ut% sn$t (entin$ !eti! %en+els!n tu+un te"(i4 te"(i 'n !on'isi !lien6 A"ti 'enotti7  %e%5e"i!n (en$e"tin yn$ s% te"h'( !t yn$ 'i$un!n4 se'n$!n ti !onotti7 %e"u(!n (e"sn4 (i!i"n4 tu i'e yn$ te"'(t 'l% sutu !t6 '6 Intonsi n' su" (e%5i)"n %e%(unyi '%(! yn$ 5es" te"h'( "ti (esn yn$ 'i!i"i%!n !"en e%osi seseo"n$ '(t se)" ln$sun$ %e%(en$"uhi n' su"ny6 .6

Ko%uni!si non e"5l Ko%uni!si non &e"5l 5e"'%(! yn$ le5ih 5es" '"i (' !o%uni!si

&e"5l6 Stu"t 'n Sun'een 'l% su"yni4 B.//3C %een$t!n 5h# se!it" @   (e%h%n '(t 'iti%5ul!n !"en !t>!t4 se!it" 8/ !"en 5hs  ("lin$uisti! 'n 11 !"en 5hs tu5uh6 Ko%uni!si non &e"5l '(t 'is%(i!n %ellui 5e5e"( )" yitu : 6 Pen%(iln 7isi! Pen%(iln 7isi! (e"#t %e%(en$"uhi (e"se(si !lien te"h'(  (elynn !e(e"#tnyn$ 'ite"i%6 A'(un )ontohny 'lh )"  5e"(!in4 'n 5e"his %enun+u!n !e("i5'inny6 5

 56 Si!( Tu5uh 'n " ,e"+ln Pe"#t '(t %enyi%(ul!n in7o"%si yn$ 5e"%n7t 'en$n %en$%ti si!( tu5uh 'n ln$!h !lien6ln$!h '(t 'i(en$"uhi oleh7!to" 7isi!4 se(e"ti "s s!it4 o5t 'n 7"!tu" )6 E!("esi #+h Hsil (enelitin %enun+u!n en% !e'n e%osi ut% yn$ t%(! %ellui e!s("esi #+h4 te"!e+ut4 t!ut4%"h4 +i+i! 5h$i 'n se'ih6 E!s("esi #+h se"in$ 'i$un!n se5$i 's" (eentin$ 'l% %enentu!n (en'(t inte"(e"sonl6 '6 Sentuhn !sih syn$4 'u!un$n e%osionl4 'n (e"htin 'i5e"i!n %ellui sentuhn6 Sentuhn %e"u(!n 5$in (entin$ 'l% hu5un$n  (e"#t>!lien4 n%un h"us %e%(e"hti!n no"% sosil6 G6 Pen$e"tin De#s Istilh A'ult 5e"sl '"i !t ltin yn$ 5e""ti telh tu%5uh %en+'i 'e#s6 Te"'(t 5e"5e'n 5u'y tentn$ (enentun usi 'e#s6 A' yn$ %en$n$$( .0 thun n%un se)" hu!u% o"n$ telh '(t 5e"tn$$un$ +#5 !n (e"5utnny 'i usi 0< thun6 Sehin$$ usi ini o"n$ 'in$$( telh syh %en+'i 'e#s 'i %t hu!u%6 Ms 'e#s 'ini 'i%uli usi 0< s%(i ;/ thunn4 st (e"u5hn 7isi!  'n (si!olo$is %enye"ti 5e"!u"n$ny !e%%(un "e("o'u!ti7 BEliF5eth ,6 Hu"lo)!C6 Usi 'e#s 'i5$i %en+'i 8 th( yitu: 06 De#s Dini B0< thun>;/ thunC P' (e"oi'e 'e#s #l (en%(iln 'n !esehtn 7isi! %en)(i  (un)!ny 'n (e"io'e yn$ s% (enu"un (en%(iln4 !e!utn4 'n !esehtn 7isi!   (un %uli %enu"un6 Pen%(iln4 !e!utn 'n !esehtn 7isi! 'i)(i (' (e"io'e  (e"%uln 'e#s #l 'n %enu"un (' !hi" 'e#s #l 'n (un)! e7esiensi 7isi! 5isny 'i)(i (' usi (e"ten$hn ./>n 'n su'h %n %en+'i  (enu"unn l%5t lun hin$$ #l usi ;/>n6 Ke !hsn tin$!h l!u !o$niti7 o"n$ 'e#s yn$ %tn$ (e"!e%5n$n !o$niti7 ny le5ih siste%tis 'l% %e%e)h!n %slh6

6

.6 De#s M'y B;/ thun  3/ thunC P' usi seten$h 5y !e%%(un !o$nit7 yn$ %enu"un 'lh !e%%(un %en$in$t 5e"!hi" %e!nis%e yn$ %e%e"lu!n !e)e(tn 'n !e!u"tn in(ut %ellui (n) in'" $" '(t %en$%ti $e"! (e"5e'n4  (e"5n'in$n 'n %en$elo%(o!n tu (en!te$o"in6 Tentu s+ ti'! se%u o"n$ 'e#s (e"ten$hn %!in %enin$!t !e%%(un !o$niti7 (e%e)hn %slh6 Kon'isi yn$ %e"u%it!n (enyesuin 'i"i teh'( (e"u5hn (ol !elu"$  (' usi %'y 'lh %e"u5hn 7isi!6 Hiln$ny (e"n se5$i o"n$ tu4 !u"n$ny (e"si(n (e"sn !e$$ln %e"s ti'! 5e"$un l$i4 !e!e)e#n te"h'( (e"!#inn 'n %e"#t n$$ot !elu"$ 5e"usi ln+ut6 86 De#s !hi" B3/>%enin$$lC Pe"unhn 7isi! 5u!n l$i (e"tu%5uhn tet(i (e"$ntin 'n (e"5i!n sel> sel tu5uh6Pe"tu%5uhn 'n "e("o'u!si sel>sel %enu"un 4 oleh !"en itu (e"isti#  (enu"unn (e"tu%5uhn 'n "e("o'u!si sel>sel %enye55!n te"+'i 5ny!  !e$$ln (e"$ntin sel>sel yn$ "us!6L%ny (e"tu%5uhn (5il lnsi %en'e"it s!it6O"n$ yn$ su'h tu %en+'i (elu( "e!si te"h'( "nsn$n yn$ se%!in l%5n6 Tu$s Pe"!e%5n$n A#l Ms De#s B./>;/C 06

Muli ,e!e"+

.6

Me%ilih (sn$n

86

,el+" hi'u( 'en$n (sn$n

;6

Muli %e%5in !elu"$

16

Men$suh n!

36

Men$elol "u%h tn$$

@6

Men$%5il tn$$un$ +#5 se5$i #"$ ne$"

<6

Men)"i !elo%(o! sosil yn$ %enyenn$!n

7

De#s Pe"ten$hn 06

Ms 'e#s (e"ten$hn 'i%uli (' u%u" ;/ thun s%(i 3/ thun4 y!ni

st 5i! %enu"unny !e%%(un 7isi! 'n (si!olo$is yn$ +els n%(! (' seti( o"n$6 .6

Ms Usi Pe"ten$hn

86

Men)(i tn$$un$ +#5 sosil 'n 'e#s se5$i #"$ Ne$"

;6

Me%5ntu n!>n! "e%+ 5el+" untu! %en+'i o"n$ 'e#s yn$

 5e"tn$$un$ +#5 'n 5h$i 16

Men$e%5n$!n !e$itn #!tu sen$$n$ untu! o"n$ 'e#s

36

Men$hu5un$!n 'i"i sen'i"i 'en$n (sn$n hi'u( se5$i sutu in'i&i'u

@6

Mene"i% 'n %enyesui!n 'i"i 'en$n (e"u5hn>(e"u5hn 7isiolo$is

yn$ te"+'i (' th( ini6 <6

Men)(i 'n %e%(e"thn!n ("estsi yn$ %e%us!n 'l% !"i" 

 (e!e"+n6 =6

Menyesui!n 'i"i 'en$n o"n$ tu yn$ se%!in tu6

H6 Ko%uni!si P' Klien De#s Menu"ut E"i!son 0=<14(' o"n$ 'e#s te"+'i th( hi'u( inti%si S isolsi4 'i%n (' th( ini o"n$ 'e#s %%(u 5el+" %e%5$i (e"sn )int !sih4%int4%slh 'en$n o"n$ lin6 O"n$ 'e#s su'h %e%(unyi si!(> si!( te"tentu4(en$ethun te"tentu4 5h!n ti'! +"n$ si!( itu su'h sn$t l% %enet( (' 'i"iny4 sehin$$ ti'! %u'h untu! %e"u5hny6 -u$ (en$ethun yn$ sel% ini 'in$$(ny 5en" 'n 5e"%n7t 5elu% tentu %u'h 'i$nti!n 'en$n (en$ethun 5"u +i! !e5etuln ti'! se+ln 'en$n yn$ l%6 Te$sny o"n$ 'e#s 5u!n se(e"ti $els !oson$ yn$ '(t 'iisi!n sesutu6

8

Oleh !"en itu 'i!t!n 5h# !e(' o"n$ 'e#s ti'! '(t 'i+"!n sesutu untu! %e"u5h tin$!h l!uny 'en$n )e(t6 O"n$ 'e#s 5el+" !lu i sen'i"i 'en$n 5el+"4 te"'o"on$ !n ti'! (us l$i 'en$n (e"il!uny yn$ se!"n$4 %! %en$in$in!n sutu (e"il!u lin 'i%s %en'tn$4 llu %en$%5il

ln$!h

untu!

%en)(i

(e"il!u

5"u

itu6

D"i se$i (si!olo$is4 o"n$ 'e#s 'l% situsi !o%uni!si %e%(unyi si!(> si!( te"tentu yitu : 06

Ko%uni!si 'lh sutu (en$ethun yn$ 'iin$in!n oleh o"n$

'e#s itu sen'i"i4 %! o"n$ 'e#s ti'! 'i+"i tet(i 'i%oti&si!n untu! %en)"i (en$ethun yn$ le5ih %u!thi"6 .6

Ko%uni!si 'lh sutu ("oses e%osionl 'n intele!tul se!li$us4

%nusi (uny (e"sn 'n (i!i"n6 86

Ko%uni!si 'lh hsil !e"+s% nt" %nusi yn$ slin$

%e%5e" 'n %ene"i%4!n 5el+" 5ny!4!"en (e"tu!"n (en$l%n4 slin$ %en$un$!(!n "e!si 'n tn$$(nny %en$eni sutu %slh6 :

6 Ko%uni!si (' %s 'e#s #l Ko%uni!si (' 'e#s #l %en$l%i (un)!ny (' !e%tn$n 7isi!4 %entl 'n !e%%(un so)il %en)(i o(ti%l6 Pe"n 'n tn$$un$ +#5 se"t tuntutn sosil telh %e%5entu! o"n$ 'e#s %el!u!n !o%uni!si 'en$n o"n$ lin4 5i! (' settin$ ("o7essionl !eti! %e"e! 5e!e"+ tu (' st %e"e! 5e"' 'i lin$!un$n !elu"$ 'n %sy"!t u%u%6 Te!ni! !o%uni!si yn$ 'i!e%5n$!n (' %s 'e#s telh %en)(i th( o(ti%l4 5i! 'l% 5entu! &e"5l %u(un non&e"5l6 Ke%%(un untu!  %en$e%5n$!n !o%uni!si Bse5$i %e'i t"ns7e" in7o"%siC6 Dl% %en$usi  (esn yn$ 'ite"i%4 in'i&i'u 'e#s ti'! hny %eliht isi (esn4 tet(i +u$ %e%(e"si(!n (esn te"se5ut 'en$n le5ih 5i! se"t %en)i(t!n hu5un$n nt"   (esn yn$ 'i te"i% 'en$n !onte!s tu situsi (esn te"se5ut 'is%(i!n6 Pesn yn$ 'ite"i% in'i&i'u 'e#s !'n$ !l 'i (e"se(si!n 5u!n hny '"i !onte!s isi (esn4 tet(i le5ih !o%(le!s l$i 'isesui!n 'en$n situsi 'n !e'n yn$ 9

%enye"ti6 ontoh: “syn$9” '"i se(en$$l !t te"se5ut !eti! 'i un$!(!n 'en$n n' 't"4 !n %e%5e"i !esn yn$ %enyesl!n6 Kesn ini se%!in !ut  5il (eny%(i (esn %enun+u!!n "s (enyesln '"i $e"!n 5i5i"4 "u" #+h4 !e(l %enun'u!6 N%un4 5il un$!(n te"se5ut 'i u)(!n 'en$n %en$$un!n  5hs yn$ hlus 'n %en'esh se"t %eny%(i!n (esn 'en$n %enun+u!!n e!s("esi %t 5e"sin"4 #+h )e"h tu no"%l4 (e"se(si in'i&i'u 'e#s te"se5ut 'lh 5h# %!n !t “syn$” te"se5ut 'lh (e"sn su! tu )int6 Ke%%(un untu! %enili "es(on &e"5l 'n non&e"5l yn$ 'is%(i!n lin$!un$n %e%5e"i !euntun$n !"en (esn yn$ !o%(le!s '(t 'is%(i!n se)" se'e"hn6 N%un4 !'n$ !l !e%%(un !o%(le!s untu! %enn$!(  (esn ini %eni%5ul!n !e"u$in (' %nusi !"en !eslhn 'l% %ene"i%  (esn %en+'i le5ih 5es"4 !i5t (en$$un (e"se(si 'n lin$!un$n yn$ le5ih !o%(le!s6 ontoh : seseo"n$ yn$ %elu'h 'i'e(n tu 'i'e!t o"n$ seseo"n$ !'n$ !l 'i (e"se(si!n se5$i "s ti'! su! tu 5en)i te"h'( o"n$ te"se5ut4 tu o"n$ yn$ %elu'h te"se5ut ti'! 5e"%!su' se5$i%n 'i(e"se(si!n o"n$ lin6 Situsi 'its seln+utny %eni%5ul!n !on7li! nt"  in'i&i'u tu !elo%(o!6

 56 Susn Ko%uni!si A$" !o%uni!si 'en$n !lien 'e#s e7e!ti7 (e"lu %e%(e"hti!n te")i(tny susn !o%uni!si yn$ %en'u!un$ te")(iny tu+un !o%uni!si se(e"ti slin$ %en$ho"%ti4 (e")y 'n te"5u!6 06 Susn slin$ %en$ho"%ti Untu! '(t 5e"!o%uni!si se)" e7e!ti7 'en$n !lien 'e#s4 l#n !o%uni!si B(e"#t2ten$ !esehtnC h"us '(t %en$ho"%ti (en'(t  ("i5'iny6 Klien 'e#s !n %e"s le5ih senn$ (5il i 'i(e"5oleh!n untu!  %eny%(i!n (e%i!i"n tu (en'(t4 i'e4 'n siste% nili yn$ 'inutny6 A(5il hl>hl te"se5ut 'i5i!n !n %en+'i !en'l 5$i !e5e"ln$sun$n !o%uni!si6 .6 Susn Slin$ Men$h"$i 10

Se$l (en'(t4 (e"sn4 (i!i"n4 $$sn4 syste% nili yn$ 'inut (e"lu 'ih"$i6 Me"e%eh!n 'n %eny%(in$!n h"$ 'i"i %e"e! !n '(t %en+'i !en'l 'l% +lnny !o%uni!si6 86 Susn slin$ (e")y Ko%uni!si 'en$n !lien 'e#s (e"lu %e%(e"hti> !n "s slin$ (e")y !n !e5en"n in7o"%si yn$ 'i!o%uni!si!n6 A(5il hl ini '(t 'i#u+u'!n %! tu+un !o%uni!si !n le5ih %u'h te")(i6 ;6 Susn slin$ te"5u! Kete"5u!n untu! %ene"i% hsil !o%uni!si 'u "h4 nt" (e"#t tu ten$ !esehtn 'n !lien 'e#s !n %e%u'h!n te")(iny tu+un !o%uni!si6 Klien 'e#s yn$ %en+lni (e"#tn 'i "u%h s!it '(t %e"s ti'!   5e"'y4 'n ti'! %n !eti! 5e"' 'i h'(n ("i5'i>("i5'i yn$ %en$tu"  si!( 'n (e"il!uny6 Sttus !e%n'i"in %e"e! 5e"u5h %en+'i 5e"$ntun$  (' tu"n 'n !etet(n (ih! lin6 Hl ini '(t %en+'i susny yn$ 'i"sny se5$i n)%n6 A!u%ulsi (e"sn ini '(t te"un$!( 'l% 5entu!  si!( e%osionl 'n $"esi76

)6 Mo'el Ko%uni!si 'n I%(lententsiny (' Klien De#s Untu! '(t 5e"!o%uni!si se)" e7e!ti7 'en$n !lien 'e#s '(t 'ite"(!n 5e5e"( %o'el !onse( !o%uni!si se5$i 5e"i!ut: 06 Mo'el Shnon  We&e"  Mo'el Shnon  We&e" %e%(e"hti!n ("o5le% (' (eny%(in (esn in7o"%si 5e"'s"!n tin$!t !e)e"%tn6 Mo'el ini %en$ilust"si!n su%5e"  'l% 5entu! sn'i6 Disu%si!n 5h# su%5e" in7o"%si %eny%(i!n sinylyn$ sesui 'en$n slu"n in7o"%si yn$ 'i$un!n6 Gn$$un yn$ ti%5ul '(t %en$$n$$u !e)e"%tn (esn yn$ 'is%(i!n6 Mo'el ini '(t 'ite"(!n  ('

!onse(

!o%uni!si

nt"("i5'i6

*!to"

yn$

%en$untun$!n

'"i

i%(le%entsi %o'el ini ilh (esn yn$ 'is%(i!n '(t 'ite"i% ln$sun$ oleh 11

 (ih! (ene"i%6 Mes!i(un 'e%i!in4 (' %o'el ini (un te" '(t !ele%hn yn$  5e"u( hu5un$n nt" su%5e" 'n (ene"i% (esn ti'! !st %t6 K"en itu !lien 'e#s le5ih %e%ilih !o%uni!si se)" ln$sun$ !"en (ene"(n !o%uni!si

%ellui

(e"nt"

'(t

%en$u"n$i

!e+elsn

(esn

yn$

'i!o%uni!si!n6 .6 Mo'el Ko%uni!si Le"y Mo'el !o%uni!si Le"y %ene!n!n (en$"uh hu5un$n inte"!si 'i nt" 'u (ih! yn$ 5e"!o%uni!si6 Mo'el ini %en$%ti (e"il!u !lien yn$ 'i(en$"uhi oleh lin$!un$n 'i se!it"ny6 Mo'el !o%uni!si Le"y 'ite"(!n 'l% 5i'n$ !esehtn 5e"'s"!n !esei%5n$n in7o"%si yn$ te"+'i 'l%!o%uni!si nt" ("o7esionl 'n !lien6 Dl% (esn !o%uni!si (' %o'el ini ' 'u 'i%ensi yn$ (e"lu 'i(e"hti!n 'l% (ene"(nny4 y!ni 'i%ensi: (enentu &s 'itentu!n4 'n su! &s ti'! su!6 Dl% +n$! #!tu te"tentu (sien 'i(osisi!n se5$i (ene"i% (esn yn$ 'itentu!n 'n h"us

'i(tuhi 'i 5#h 'o%insi ("o7esionl !esehtn6

Dl% !o%uni!si seh"usny te"'(t !esei%5n$n !e(e")yn 'i nt"  (en$i"i% 'n(ene"i% (esn6 A(5il %o'el !o%uni!si ini 'ite"(!n (' !lien 'e#s hny '(t 'il!u!n (' !on'isi '"u"t untu! %enyel%t!n hi'u( !lien !"en 'l% !on'isi

'"u"t

!lien

h"us

%entti

(esn

yn$

'is%(i!n

oleh

 (e"#t2("o7esionl !esehtn6 Tet(i (' !lien2(sien 'l% !on'isi !"oni! %o'el !o%uni!si ini ti'! te(t untu! 'ite"(!n !"en !lien 'e#s %e%(unyi !o%it%en 5e"'s"!n si!( 'n (en$ethunny yn$ ti'! %u'h 'i(en$"uhi oleh (e"#t6 P' !sus ini le5ih te(t (5il 'ite"(!n 'i%ensi su! BhueC 'l% !'"  te"tentu4 se5ts untu! s"n (eny%(in (esn ("o7esionl6 Mo'el ini 'ite!n!n  (' (entin$ny hu5un$n 'l% %e%5ntu !lien (' (elynn !esehtn se)" ln$sun$6

12

86 Mo'el Inte"!si Kin$ Mo'el inte"!si Kin$ %ene!n!n "ti ("oses !o%uni!si nt" (e"#t 'n

!lien

'en$n

%en$ut%!n

(ene"(n

syste%

(e"s(e!ti7

untu! 

%en$ilust"si!n ("o7esionlis%e (e"#t 'l% %e%5e"i!n 5ntun !e(' !lien6   Mo'el ini%ene!n!n "ti (entin$ inte"!si 5e"!esin%5un$n 'i nt"  (e"#t 'n !lien 'l% (en$%5iln !e(utusn %en$eni !on'isi !lien  5e"'s"!n (e"se(si %e"e! te"h'( situsi6 Inte"!si %e"u(!n ("oses 'in%is yn$ %eli5t!n hu5un$n ti%5l 5li!  nt" (e"se(si4 !e(utusn4 'n tin'!n (e"#t>!lien6 U%(n 5li! (' %o'el ini nienun+u!ny "ti (entin$ hu5un$n nt" (e"#t 'n !lien6 Ko%uni!si 5e"'s"!n %o'el inte"!si Kin$ le5ih sesui 'ite"(!n (' !lien 'e#s !"en %o'el ini %e%(e"ti%5n$!n 7!to" int"insi!>e!st"insi! !lien 'e#s yn$ 5e"tu+un untu! %en+lin t"ns!si6 U%(n 5li! yn$ te"+'i  5e"%n7t untu! %en$ethui hsil in7o"%si yn$ 'is%(i!n 'ite"i% 'en$n  5i! oleh !lien6

'6 P"insi( 's" !o%uni!si te"(euti!  6 Hu5un$n (e"#t 'en$n !liein 'lh hu5un$n te"(euti! yn$ slin$ %en$untun$!n6  56 P"insi( yn$ s% 'en$n !o%uni!si inte"(e"sonl 'e&ito yitu !ete"5u!n4 e%(ti4 si7t %en'u!un$4 si!( (ositi7 'n !eset"n6 )6

Kulits hu5un$n (e"#t 'n !lien 'itentu!n oleh 5$i%n (e"#t

%en'e7inisi!n 'i"iny se5$i %nusi '6

Pe"#t %en$$un!n 'i"iny 'en$n te!ni! (en'e!tn yn$ !husus untu! 

%e%5e"i (en$e"tin 'n %e"u5h ("il!u !lien6 e6

Pe"#t h"us %en$h"$i !euni!n !lien6

76

Ko%uni!si yn$ 'il!u!n h"us '(t %en+$ h"$ 'i"i6

13

e6 Ke5e"hsiln !o%uni!si Ko%unu!si yn$ '(t %e%(en$"uhi !e5e"hsiln sutu (e"isti# !o%uni!si te"se5ut yitu !o%uni!to"4 (esn 'n !o%uni!n6 Untu! %en)(i !o%uni!si te"(euti! 'l% hu5un$n (e"#t 'n !lien4 !"e'i5ilits (e"#t se5$i !o%uni!to"!n %enentu!n !e5e"hsiln hu5un$n yn$ te"(euti!6 K"!te"isti! !e5e"hsiln !o%uni!si yitu : 06 Me%ili!i !es'"n yn$ tin$$i .6 M%(u %el!sn!n !l"i7i!si nili 86 M%(u%en$e!s(lo"si!n (e"sn ;6 M%(u untu! %en+'i %o'el (e"n 16 Moti7si lt"uisti!  36 Rs tn$$un$ +#5 'n eti!6

Ele%en (esn yn$ '(t %enentu!n !e5e"hsiln !o%uni!si4 +u$ h"us %e%enuhi sy"t se5$i 5e"i!ut : 06 Pesn yn$ h"us 'i"en)n!n .6 Pesn %en$$un!n 5hs yn$ '(t 'i%en$e"ti oleh !e'u (ih! 86 Pesn h"us %en"i! %int 'n !e5utuhn ("i5'i (ene"i% ;6 Pesn h"us 5e"isi hl>hl yn$ '(t 'i(h%i 16 Pesn yn$ 'is%(i!n ti'! s%">s%" 

76 *!to" yn$ %en$h%5t 'l% ("oses te"(euti! 06 Ke%%(un (e%h%n yn$ 5e"5e' .6 Pen$%tn tu (en7si"n yn$ 5e"5e' !"en (en$l%n %s llu

14

86 Ko%uni!si stu "h ;6 Ke(entin$n yn$ 5e"5e' 16 Me%5e"i!n +%inn yn$ ti'! %un$!in 36 Me%5e"i thu ( yn$ h"us 'il!u!n !e(' (en'e"it @6 Me%5i)"!n hl>hl yn$ 5e"si7t ("i5'i <6 Menu"ut 5u!ti4 tntn$n se"t (en+elsn '"i (sien %en$eni tin'!n =6 Men$henti!n tu %en$lih!n (e%5i)"n 0/6 Me%5e"i!n !"iti! %en$eni (e"sn (en'e"it 006 Te"llu 5ny! 5i)" 0.6 Me%(e"liht!n si7t +e%u4 5osn4 'n (esi%is6

$6 Te!ni!>te!ni! Ko%uni!si Te"(euti!  06 Men'en$"!n 'en$n (enuh (e"htin .6 Menun+u!!n (en"i%n 86 Menny!n (e"tnyn yn$ 5e"!itn ;6 Pe"tnyn te"5u! 16 Men$uln$ u)(n !lien 36 Men$!l"i7i!si!n @6 Me%7o!us!n <6 Menyt!n hsil o5se"&si =6 Men#"!n in7o"%si 0/6 Di% tu %e%elih" !etenn$n 006 Me"in$!s 15

0.6 Me%5e"i!n (en$h"$n 086 Men#"!n 'i"i 0;6 Men$+u!n untu! %ene"us!n (e%5i)"n 016 Mene%(t!n !e+'in se)" 5e"u"utn 036 Me%5e"i!n nseht 0@6 Me%5e"i!n !ese%(tn 0<6 Re7le!si 0=6 Asse"ti&e ./6 Hu%o" 

16

BAB III

ROLE PLAY

A6

GAM,ARAN KASUS Resi!o !esehtn (' %s 'e#s #l 5e"sl '"i !o%units4 $y hi'u(4 'n "i#yt !elu"$6 Se%u !e5isn $y hi'u( yn$ %e%(en$"uhi "es(ons te"h'( st"es'(t %enye55!n "esi!o untu! %en'(t!n (eny!it6 Me"o!o! %e"u(!n 7)to" "esi!o untu! (eny!it ("u>("u4 +ntun$4 'n (e%5uluh '"h (' (e"o!o! !ti7 'n (si76 ?n$ '(t %en$!i5t!n (' !e"us!n tu !n$!e" ("u>("u4 e%7ise%'n 5"on)hitis !"oni!6 Penylh$unn o5t4 5i! se)" ln$sun$ tu ti'! ln$sun$4 '(t %enye55!n

%o"lits

('

in'i&i'u

'e#s

#l6D(t

%en$!i5t!n

!e")unn4 t"u%4 5h!n hi%$$ !e%tin4 tu %slh llu lints6

,6

STRATEGI PELAKSANAAN KOMUNIKASI

06

P"inte"!si P"inte"!si

%e"u(!n

%s

(e"si(n

se5elu%

5e"hu5un$n

'n

 5e"!o%uni!si 'en$n !lien6 An' (e"lu %en$e&lusi 'i"i tentn$ !e%%(un yn$ n' %ili!i6 -i! su'" telh si(4 %! n' (e"lu %e%5ut "en)n inte"!si 'en$n !lien6 0C

E&lusi 'i"i o5 (e"tnyn 5e"i!ut: A( (en$ethun yn$ sy %ili!i tentn$ !e(e"#tn +i# A( yn$ !n sy u)(!n st 5e"te%u 'en$n !lien ,$i%n "es(on seln+utny +i! !lien 'i%4 %enol!4%"h tu in!ohe"en A'!h (en$l%n inte"!si 'en$n !lien yn$ ne$ti725u"u!2ti'!  %enyenn$!n

17

-i! ' l!u!n 'en$n !o"e!si 'en$n )" %e%5) )">)"  5e"hu5un$n 'en$n !lien6 Konsultsi 'en$n (e%5i%5in$ !lini!4 'is!usi 'en$n te%n se!elo%(o!6 ,$i%n tin$!t !e)e%sn sy -i! )e%s "in$n4 l!u!n inte"!si6 .C

8C

-i! )e%s se'n$4 ush!n s%(i n' '(t %en$tsi !e)e%sn6 Penet(n th(n hu5un$n2inte"!si ,e"i!ut (e"lu 'i tet(!n th(n hu5un$n n' 5e"i!utny: A(!h (e"te%un2!ont! (e"t% A(!h (e"te%un ln+utn A( tu+un (e"te%un Men$!+i2o5se"&si2(e%ntun2tin'!n !e(e"#tn te"%insi A( tin'!n yn$ sy l!u!n ,$i%n )" %el!u!nny Ren)n inte"!si Si(!n se)" te"tulis "en)n (e")!(n yn$ !n n' l!u!n (' st 5e"hu5un$n 'en$n 5e"!o%uni!si 5e"s% !lien6 Te!ni! !o%uni!si ( yn$ n' !n te"(!n4!it!n 'en$n tu+un n' %el!u!n hu5un$n 'en$n !lien6 Hl ini 5e"hu5un$n 'en$n th(n hu5un$n yn$ !n 'il!u!n6 Te!ni! o5se"&si ( yn$ (e"lu su'" l!u!n sel% 5e"hu5un$n 'en$n !lien6

.6 *se (e"!enln tu O"ientsi 0C *se (e"!enln Pe"!enln %e"u(!n !e$itn yn$ (e"t% !it l!u!n (e"t% !li 5e"te%u 'en$n !lien6 Hl yn$ (e"lu 'il!u!n 'lh : 6 Me%5e"i sl% Assl%%uli!u%4 sel%t ($i4 sel%t sin$4 sel%t so"e4 %l% tu sesui 'en$n lt" 5el!n$ so)il 5u'y yn$ 'ise"ti 'en$n %en$ulu"!n!n tn$n untu! 5e"+5t tn$n6

 56 Me%(e"!enl!n 'i"i (e"#t  N% sy suste" Snti4 sy senn$ 'i(n$$il suste" SntiJ

18

)6 Men$enl!nn% !lien N% ,(! tu I5u4 su'" tu su'"i tu senn$ 'i(n$$il ( '6 Menye(!ti Pe"te%un ,unyi !ese(!tn tentn$ (e"te%un te"!it 'en$n !e5e"se'in !lien untu! 5e")!(>)!( Bte%(t 5e")!(>)!( 'n l% (e")!(nC6 ontoh !o%uni!si : “5$i%n !lu !it 5e")!(>)!(6” “Ayo !it 5e")!(>)!(J” “Di%n !it 'u'u!” Bse5ut!nC “Ayo !it 'u'u! 'isn6” Bse5ut!nC -i! 'i !lini!2"u%h s!it ln$sun$ !t!n “silh!n 'u'u!J”6 -i! 'i!%" !lien4 su'" ln$sun$ 'u'u! 'is%(in$ !lien6 e6 Men$h'(i !ont"!  P' (e"te%un #l su'" (e"lu %elen$!(i (en+elsn i'entits su'" sehin$$ st inte"!si !lien (e")y (' su'"6 ontoh !o%uni!si : “Sy (e"#t yn$ 5e!e"+ 'i 9664 sy yn$ !n %e"#t An$el sel% 8 h"i”6 B)ontoh 5il n% !esenn$n ny An$elC6 “Di%uli st ini s%(i 'en$n 9664 sy 'tin$ +% /@6// 'n  (uln$ +% 0;6//”6

Klien %enye(!ti tu+un inte"!si : “Sy !n %e%5ntu An$el untu! %enyelesi!n %slh yn$ 'ih'(i”6

19

“Kit 5e"s%>s% %enyelesi!n %slh yn$ 'ih'(i An$el”6 76 Me%uli (e")!(n #l P' #lny 7o)us (e")!(n 'lh (en$!+in !eluhn ut% tu ls n %su! "u%h s!it6 Ke%u'in 'iln+ut!n 'en$n hl>hl yn$ te"!it 'en$n !eluhn ut%6 -i! %un$!in %elen$!(i 7o"%t (en$!+in ("oses Ke(e"#tn6 ontoh !o%uni!si untu! %en$!+i !eluhn ut%6 Untu! %elen$!(i i'entits su'" : “A( yn$ te"+'i 'i"u%h s%(i An$el 'i5# !e%"i” “A( yn$ An$el "s!n s%(i 'tn$ !e%"i” “A( yn$ An$el sush!n st ini” “A( %slh yn$ An$el "s!n st ini” -i! !lien %en+#54 ln+ut!n e!s(lo"si sesui 'en$n 7o"%t  (en$!+in te"ut% hl>hl te"!it 'en$n !eluhn ut%6 -i! !lien ti'! %en+#5 : “Sy ti'! '(t %e%5ntu +i! An$el ti'! %u %en)e"it!n hl yn$ An$el h'(i6T%(!ny An$el 5elu% %u )e"it4 !it 'u'u! s+  5e"s%6”B0/ %enitC6 $6 Menye(!ti Mslh !lien Setelh (en$!+in4 +i! %un$!in (' !hi" ##n)" se(!ti %slh tu !e5utuhn !lien6 ontoh !o%uni!si: “D"i (e")!(n !it t'i t%(!ny ?nti96”Bsesui 'en$n !esi%(uln %slh 2!e5utuhn yn$ 'i%ili!i !lienC6 Gun!n 5hs yn$ yn$ 'i%en$e"ti !lien4 %islny:

20

“ t%(!ny ?nti ti'! n7su %!n !"en nye"i (' ulu hti” Buntu! %slh Gst"itisC6 “T%(!ny ?nti !elihtn ses! n(s” Buntu! %slh As%C6 h6 Men$hin'"i (e"!enln 06 *ese O"ientsi *ese O"ientsi 'il!s!n (' #l seti( (e"te%un !e'u

'n

sete"usny6 Tu+un 7se o"ientsi 'lh %e%&li'si !e!u"n$n 't4"en)n yn$ telh 'i5ut 'en$n !e'n !lien st ini6 U%u%ny 'i!it!n 'en$n hl yn$ telh 'il!u!n 5e"s% !lien6 • •

Me%5e"i Sl%2*se Pe"!enln Me%&li'si Ke'n Klien “5$i %n !e'n ?nti h"i ini” “)o5ynti )e"it!n ("sn h"i iniJ” “'!h hl yn$ te"+'i4sel% !it ti'! 5e"te%u o5 )e"it!nJ” •

Men$in$t Kont"!  Seti( 5e"inte"!si 'en$n !lien 'i!it!n 'en$n !ont"! (' (e"te%un

se5elu%ny6 “?nti %sih in$t!h +% 5"( !it 5e"te%u” “sesui 'en$n +n+i !it yn$ llu !n 5e"te%u (' +% 9Bsesui  (e"+n+inC6” “?nti %sih in$t!h ( to(i) (e%5i)"n !it6” “sesui 'en$n (e"+n+in yn$ llu sy !n %e%5e"i!n sunti!n l$i6” “sesui 'en$n (e"+n+in !it t'i4se!"n$ynti !n sy 5ntu ltihn se)" e7e!ti76”

21

.6 *se Ke"+ *se !e"+ %e"u(!n inti hu5un$n !e(e"#tn !lien yn$ te"!it e"t 'en$n (el!sn "en)n tin'!n (e"#tn yn$ !n yn$ 'il!sn!n sesui 'en$n tu+un yn$ !n 'i)(i6 Tu+un tin'!n !e(e"#tn yitu : C Menin$!t!n (en$e"tin 'n (en$enln !lien !n 'i"iny4 ("il!u4("sn4 'n  (i!i"nny4 Tu+un ini se"in$ 'ise5ut +u$ tu+un !o$niti76 ontoh: “( yn$ %enye55!n ynti )e%s” “( tn' tu $e+l yn$ ynti "s!n st )e%s” “!(n s+ ynti %e"s!n )e%s” “A( yn$ ynti "s!n st %e"s )e%s”  5C Men$e%5n$!n4%e%(e"thn!n 'n %enin$!t!n !e%%(un !lien se)" %n'i"i %enyelesi!n %slh yn$ 'ih'(i6 Tu+un ini se"in$ 'ise5ut +u$ tu+un 7e!ti7 'n (si!o%oto"6 ontoh:0 “A( yn$ynti l!u!n st )e%s” “( yn$ ynti l!u!n st +ntun$ 5e"'e5">'e5"” “(!h 'en$n %slh itu %slh ynti 5is selesi” “( !i">!i" )" lin yn$ le5ih 5i!” “,$i%n !lu !it 5i)"!n 5e5e"( )" 5"u )C Mel!sn!n te""(in tu te!hni!l !e(e"#tn6 ontoh:

22

“,$i%n "s nye"i ynti”  “sy 5ntu untu! %en)o5 )" %en$u"n$i "s nye"i6” “Pe"t%: ?nti '(t %en$lih!n (i!i"n (' (en$l%n yn$ %enyenn$!n4 tu %e%5)4 tu %en'en$" %usi)4 tu 5e")!(> )!(6” “Ke'u: Ltihn n(s 'l%>'l%6” B5e"i )ontohC “Keti$: %en$us( 'e"h te"tentu6” B5e"i )ontohC “M"i !it )o56”B,ntu !lien %el!u!nny45e"i (u+in +i! '(t %el!u!nC “,$i%n (e"sn i5u” “Nh4 i5u '(t %en)o5ny (' st nye"i4 n%un +i! ti'! 5e"hsil  (n$$il (e"#t6” 'C Mel!sn!n (en'i'i!n !esehtn ontoh: “Sesui 'en$n n+i !it t'i ($i4sy !n %e%5e"i (en+elsn tentn$ )" %e"#t tli (ust 5nyi 5"u lhi"6” -els!n tentn$ %e"#t tli (ust 5nyi 5"u lhi" B+els!n 'en$n lt  5ntu le%5" 5li! tu le7let tu 5oo!letC6 “A' (e"tnyn ,u A' yn$ !u"n$ +els” “I5u 'n !elu"$ 5oleh %en)o5 %el!u!nny 'i " u%h4 te"i%!sih6” eC Mel!sn!n !ol5o"si ontoh: “,u4se!"n$ su'h (u!ul 0.6//4stny i5u %en'(t sunti!n6” “I5u4%i"in$ !e se5elh !i"i6”

23

“Se'i!it s!it ,u B!t!n ' st !n %enyunti!C4t"i! n(s 'l% ,u4y4su'h6” “,$i%n ,u” 7C Mel!sn!n o5se"&si 'n %onito"in$ “,u4sesui !e'n suhu I5u yn$ tin$$i %! seti( 'u +% sy %en$u!u" suhu4 n'i4 'n (e"n(sn I5u6” “Se!"n$ sy !n u!u" suhu I5u 'i!eti!6”Ke%u'in (e"#t %elet!n the"%o%ete" 'i !eti! !lien4 'n !t!n (' !lien: “'i+e(it y ,uJ” “Sy %5il y ,u4 se!"$ I5u isti"ht l$i4 nnti 'u +% l$i sy 'tin$6” ;6 *se Te"%insi 0C Te"%insi Se%ent" ?itu %e"u(!n !hi" '"i seti( (e"te%un (e"#t 'n! lien6 Te"%insi te"5$i %en+'i 'u4 yitu: C E&lusi Hsil “)o5 yn$ 'ise5ut!n hl>hl yn$ su'h !it 5i)"!n6” “( s+ yn$ telh ?nti% '(t '"i (e")!(n t'i”  5C Tin'! Ln+ut “5$i%n !lu ?nti l!u!n nnti 'i"un$n” “yn$ %n yn$ in$in ?nti )o5” )C Kont"! yn$ !n 'tn$ W!tu : “K(n !it !ete%u l$i”

24

“5$i %n !lu nnti +%96!it 5e"te%u l$i” “!it !n 5e"te%u l$i 5eso! ($i6” To(i) : “( s+ yn$ !n !it 5i)"!n h"i ini4nnti tu 5eso!6” .C Te"%insi !hi"  Te"%insi !hi" te"+'i +i! !lien !n (uln$ '"i"u%h s!it tu su'" selesi ("!te! 'i"u%h s!it6 C E&lusi Hsil “)o5 se5ut!n !e%%(un yn$ 'i'(t setelh 'i"#t 'isini” “( s+ yn$ telh 'i!ethui sel% 'i"#t 'isini”  5C Tin'! ln+ut “A( "en)n !e$itn ynti'i"u%h” “A( $e+l 'n tn' yn$ (e"lu 'i(e"hti!n 'i"u%h” )C Kont"! yn$ !n 'tn$

25

BAB IV

PENUTUP

A6 KESIMPULAN Konse( !o%uni!si te"(euti! sn$t (e"lu 'il!u!n !"en sn$t %e%5ntu se!li 'l% (enye%5uhn (sien4 te"ut% (' 'e#s #l yn$ se"in$ %en$l%i 5e"5$i %slh 'l% !ehi'u(nny4 A$" seseo"n$ 5e"$un 'l% !ehi'u(nny4 %! '"i itu %e"#t 'i"i sen'i"i le5ih 5i! 'i5n'in$!n %enyush!n o"n$ lin6 Pe"n (e"#t +u$ sn$t (entin$ 'l% !o%uni!si !"en (e"#t se5$i (e%5e"i suhn +'i yn$ 5ny! 5e"(e"n 'l% !o%uni!si te"(euti!  te"'(t (' 5$in(e"#t +u$6

,6 SARAN 06 Mhsis# %%(u %ene"(!n te"u(eti! 'l% (e%5el+"n se"t ("!ti!  !e(e"#tn .6 %hsis# '(t %en'es!"i(si!n ( yn$ 'i %!su' 'en$n te"u(eti!  86 (e%h%n %hsis# sn$t 'i (e"lu!n 'l% te"u(eti!6

26