LAPORAN PENDAHULUAN ASUHAN KEPERAWATAN PADA PASIEN DENGAN KONJUNGTIVITIS
Oleh : I Gusti Gus ti Ayu Ayu Intan Widiasih P!"#"$" #%" Re&ule'
POLITEKNIK KESEHATAN KE(ENKES DENPASAR JURUSAN KEPERAWATAN DENPASAR #")
LAPORAN PENDAHULUAN ASUHAN KEPERAWATAN PADA PASIEN DENGAN KONJUNGTIVITIS A. KON KONSEP SEP DASAR DASAR PENY PENYA AKIT 1.
DEFINISI
K*n+un&ti,itis adalah in-la.asi /*n+un&ti,a dan ditandai den&an 0e.1en&/a/an dan e/sudat% Pada /*n+un&ti,itis .ata ta.0a/ .e'ah2 sehin&&a se'in& dise1ut .ata .e'ah% 3Su44ane2 #":"55"6 K*n+un&ti K*n+un&ti,itis ,itis adalah 0e'adan&an 0e'adan&an 0ada /*n+un&ti, /*n+un&ti,aa atau .ata .e'ah atau 0in/ eye% 3Eli4a1eth2 7*'8in: #"6 K*n+un&ti,itis .e'u0a/an 0e'adan&an 0ada /*n+un&ti,a 3la0isan lua' .ata dan la0isan dala. /el*0a/ .ata6 yan& dise1a1/an *leh .i/'**'&anis.e 3,i'us2 1a/te'i2 +a.u'62 ale'&i2 dan i'itasi 1ahan91ahan /i.ia% 3(ans+*e'2 A'i- d//: #"6 #"6
2.
ETIOLOGI
K*n+un&ti,itis da0at dise1a1/an *leh 1e'1a&ai hal dan da0at 1e'si-at in-e/sius se0e'ti 1a/te'i2 /la.idia2 ,i'us2 +a.u'2 0a'asit 3*leh 1ahan i'itati- ; /i.ia2 suhu2 'adiasi62 .au0un i.un*l*&i 30ada 'ea/si ale'&i6% Ke1anya/an /*n+un&ti,itis 1e'si-at 1ilate'al%
Dise1a Dise1a1/a 1/an n *leh *leh 1a/te'i 1a/te'i se0e'ti se0e'ti : Sta-il Sta-il*/* */*/2 /2 St'e0t St'e0t*/* */*/2 /2 Corynebacterium diphth diphtheria eria,,
Pseudo Pseudomon monas as aerugi aeruginos nosa, a, Neisser Neisseria ia
gonorr gonorrhea hea,,
Haemop Haemophil hilus us
influenza =% K*n K*n+un& +un&ti ti,i ,iss Vi'a Vi'all Dise1a1/an *leh ,i'us se0e'ti : Aden*,i'us2 Herpes Aden*,i'us2 Herpes simpleks, Herpes zoster, Kla.idia2 Ne8 =astle2 Pi/*'na2 Enterovirus Pi/*'na2 Enterovirus 3. EPIDE PIDEM MIOLO IOLOG GI
Di Ind*nesia 0enya/it ini .asih 1anya/ te'da0at dan 0alin& se'in& dihu1un&/an den&an 0enya/it tu1e'/ul*sis 0a'u% Pende'ita le1ih 1anya/ 0ada ana/9ana/ den&an &i4i &i4i /u'an /u'an& & atau atau se'in se'in& & .end .enda0 a0at at 'ada 'adan& n& salu' salu'an an na0a na0as2 s2 se'ta se'ta den& den&an an /*nd /*ndisi isi lin&/un&an yan& tida/ hi&iene% Pada *'an& de8asa +u&a da0at di+u.0ai teta0i le1ih +a'an&% (es/i0un (es/i0un se'in& dihu1un&/an dihu1un&/an den&an 0enya/it 0enya/it tu1e'/ul*sis tu1e'/ul*sis 0a'u2 ta0i tida/ +a'an& 0enya/it 0a'u te'se1ut tida/ di+u.0ai 0ada 0ende'ita den&an /*n+un&ti,itis -li/te -li/ten% n% Penya Penya/it /it lain lain yan& yan& dihu1u dihu1un&/ n&/an an den&an den&an /*n+un /*n+un&ti &ti,it ,itis is -li/te -li/ten n adalah adalah hel.intiasis hel.intiasis%% Di Ind*nesia Ind*nesia u.u.nya2 u.u.nya2 te'uta.a te'uta.a ana/9ana/ ana/9ana/ .ende'ita .ende'ita hel.intiasis hel.intiasis22 sehin&&a hu1un&annya den&an /*n+un&ti,itis -li/ten .en+adi tida/ +elas !"lamsyah, #$$%&
4.
PATHO HOFI FISI SIOL OLOG OGI I
K*n+un K*n+un&ti &ti,a ,a selalu selalu 1e'hu1 1e'hu1un& un&an an den&an den&an dunia dunia lua' lua' sehin&& sehin&&aa /e.un& /e.un&/in /inan an te'in-e/si den&an .i/'**'&anis.e san&at 1esa'% A0a1ila ada .i/'**'&anis.e yan& da0at .ene.1us 0e'tahanan /*n+un&ti,a 1e'u0a tea' -il. yan& +u&a 1e'-un&si untu/ ..ela'ut/an /*t*'an9/*t*'an dan 1ahan91ahan t*/si/ .elalui .eatus nasi in-e'i*' .a/a da0at te'+adi /*n+un&ti,itas% K*n+ K*n+un un&t &ti, i,it itis is .e'u .e'u0a 0a/a /an n
0eny 0enya/ a/it it .ata .ata e/st e/ste' e'na nall
yan& an&
dide dide'i 'ita ta *leh *leh
.asya'a/at2 ada yan& 1e'si-at a/ut atau /'*nis% Ge+ala yan& .un=ul te'&antun& da'i -a=t*' 0enye1a1 /*n+un&ti,itis dan -a=t*' 1e'at 'in&annya 0enya/it yan& dide'ita *leh 0asien% Pada /*n+un&ti,itis yan& a/ut dan 'in&an a/an se.1uh sendi'i dala. 8a/tu # .in&&u tan0a 0en&*1atan% Na.un ada +u&a yan& 1e'lan+ut .en+adi /'*nis2 dan 1ila tida/ .enda0at 0enan&anan yan& ade/uat a/an .eni.1ul/an /e'usa/an 0ada /*'nea .ata atau /*.0li/asi lain yan& si-atnya l*=al atau siste.i/% K*n+un&ti,a /a'ena l*/asinya te'0a0a' 0ada 1anya/ .i/'**'&anis.e dan -a=t*' lin&/un&an lin&/un&an lain yan& .en&&an&&u% .en&&an&&u%
.ata da'i su1stansi lua'% Pada -il. ai' .ata2 unsu'e 1e'ai'nya .en&en=e'/an .ate'i in-e/s in-e/si2 i2 .u=us .u=us .enan& .enan&/a0 /a0 de1'is de1'is dan /e'+a /e'+a .e.*.0 .e.*.0aa da'i da'i 0el0e1 0el0e1'a 'a se=a'a se=a'a teta0 teta0 .en&hanyut/an ai' .ata /e du/tus ai' .ata dan ai' .ata .en&andun& su1stansi anti.i/'*1a te'.asul lis*4i.% Adanya a&en 0e'usa/2 .enye1a1/an =ede'a 0ada e0itel /*n+un&ti,a yan& dii/uti ede.a e0itel2 /e.atian sel dan e/s-*liasi2 hi0e't'*-i e0itel atau &'anul*.a% (un&/in 0ula te'da0at ede.a 0ada st'*.a /*n+un&ti,a 3/e.*sis6 dan hi0e't'*-i la0is li.-*id li.-*id st'*.a st'*.a 30e.1entu/a 30e.1entu/an n -*li/el6% -*li/el6% Sel9sel 'adan& 1e'.i&'asi 1e'.i&'asi da'i st'*.a /*n+un&ti,a .elalui e0itel /e0e'.u/aan% Sel9sel /e.udian 1e'&a1un& den& den&an an -i1' -i1'in in dan dan .u=u .u=uss da'i da'i sel sel &*1l &*1let2 et2 e.1e e.1ent ntu/ u/ e/su e/suda datt /*n+ /*n+un un&t &ti, i,aa yan& yan& .enye1a1/an 0e'len&/etan te0ian 0al0e1'a saat 1an&un tidu'% Adanya Adanya 0e'adan&an 0e'adan&an 0ada /*n+un&ti, /*n+un&ti,aa ini .enye1a1/an .enye1a1/an dilatasi 0e.1uluh9 0e.1uluh9 0e.1uluh /*n+un&ti,a 0*ste'i*'2 .enye1a1/an h*0e'e.i yan& ta.0a/ 0alin& nyata 0ada -*'ni/s dan .en&u'an& /ea'ah li.1us% Pada hi0e'e.i /*n+un&ti,a ini 1iasanya dida0at/an 0e.1en&/a/an dan hi0e't'*-i 0a0illa yan& se'in& dise'tai sensasi 1enda asin& dan sensasi te'&*'es2 0anas2 atau &atal% Sensai ini .e'an&san& se/'esi ai' .ata% T'ansuda T'ansudasi si 'in&an 'in&an +u&a ti.1ul da'i 0e.1uluh da'ah yan& hy0e'e.ia hy0e'e.ia dan .ena.1ah +u.lah ai' .ata% Ji/a /lien .en&eluh sa/it 0ada i'is i 'is atau 1adan silia'e silia 'e 1e'a'ti /*'nea te'/ena% a% K*n+un&ti,itis Ale'&i K*n+un&ti,itis ale'&i adalah salah satu da'i 0enya/it .ata e/ste'nal yan& 0alin& se'in& te'+adi%
Pin >Pin/ / Eye?% Eye?%
.enye1a1/an
hi0e'a/ut yan& 1e'at dan .en&an=a. 0en&lihatan% d% K*n+un&ti,itis Vi'al Vi'al
/*n+un&ti,itis
1a/te'i
Jenis Jenis /*n+un /*n+un&ti &ti,it ,itis is ini adalah adalah a/i1at a/i1at in-e/s in-e/sii hu.an hu.an aden*, aden*,i'u i'uss 3yan& 3yan& 0alin& se'in& adalah /e'at*/*n+un&ti,itis e0ide'.i/a6 atau da'i 0enya/it ,i'us siste.i/ se0e'ti .u.0s dan .*n*nu/leus%
GEJAL EJALA A KLIN KLINIS IS
U.u.nya2 /*n+un&ti,itis .en&enai /edua .ata den&an de'a+at /e0a'ahan yan& 1e'1eda% Ge+ala /*n+un&ti,itis adalah .ata .e'ah den&an 0'*du/si se/'et yan& 1e'le1ih sehin&&a s ehin&&a .ata te'asa len&/et 0ada 0a&i ha'i setelah 1an&un tidu'% Selain itu2 0asien da0at .en&ala.i sensasi 1enda asin&2 te'1a/a'2 atau &atal2 se'ta -*t*-*1ia% Rasa nye'i yan& .un=ul 1iasanya .enanda/an /*'nea +u&a te'/ena% Ge+ala yan& di'asa/an *leh 0asien da0at 1e',a'iasi% Oleh /a'ena itu2 0entin& untu/ .en&enali tanda da'i /*n+un&ti,itis 1e'u0a : a% Hi0e'e.ia (ata ta.0a/ .e'ah a/i1at dilatasi 0e.1uluh da'ah% Ji/a tan0a dise'tai in-ilt'asi selule'2 .enandai i'itasi se0e'ti an&in2 .ataha'i2 dan asa0% 1% E0i-*'a La/'i.asi yan& 1e'le1ihan se1a&ai 'es0*ns te'hada0 sensasi 1enda asin& dan i'itan yan& ha'us di1eda/an di1eda/an den&an den&an t'ansudat% t'ansudat% T'ansudat T'ansudat 'in&an 'in&an yan& ti.1ul a/i1at 0ele1a'an 0e.1uluh da'ah da0at 1e'=a.0u' den&an ai' .ata% =% E/sudasi Kuantitas dan si-at e/suda' 3.u/*id2 0u'ulen2 1e'ai'2 atau 1e'da'ah6 1e'&antun& den&an eti*l*&i 0enya/it% d% Pseu Pseud* d*0t 0t* *sis sis Jatuh Jatuhny nyaa /el* /el*0a 0a/ / 1*la 1*la .ata .ata /a'e /a'ena na in-il in-ilt' t'asi asi 0ada 0ada *t*t *t*t (ull (ulle' e' yan& an& da0a da0att dite.u/an 0ada /*n+un&ti,itis 0a'ah se0e'ti /e'at*/*n+un&ti,itis t'a/*.a% e% Hi0e Hi0e't 't'* '*-i -i 0a0i 0a0ile le' ' Rea/si /*n+un&ti /*n+un&ti,a ,a yan& tida/ s0esi-i/ 1e'u0a 1e'u0a 0a0il 1e'u/u'an 1e'u/u'an /e=il2 halus2 dan se0e'ti se0e'ti 1elud' 1elud'u% u% Pa0il Pa0il 1e'8a' 1e'8a'na na /e.e'ah /e.e'ahan an 0ada 0ada in-e/s in-e/sii 1a=te'i 1a=te'ial2 al2 sedan& sedan&/an /an 1entu/ cobblestone dite.ui cobblestone dite.ui 0ada /*n+un&ti,itis ,e'nal% -% Ke.*sis Pe.1en&/a/an /*n+un&ti,a yan& se'in& dite.u/an 0ada /*n+un&ti,itis ale'&i/a2 1a/te'ial 3/*n+un&ti,itis &*n*/*/us62 dan aden*,i'al% aden*,i'al% &% *li/el
Hi0e'0lasia Hi0e'0lasia li.-*id li.-*id l*/al /*n+un&ti,a /*n+un&ti,a yan& yan& te'di'i te'di'i da'i sent'u. sent'u. &e'.inati, &e'.inati,u. u. yan& 0alin& se'in& dite.u/an 0ada in-e/si ,i'us% Selain in-e/si ,i'us2 dite.ui 0ula 0ada in-e/si 0a'asit dan yan& diindu/si *leh *1at id*Bu'idine2 di0i,e-'in2 dan .i*ti/% h% Pseu Pseud* d*. .e.1 e.1'an 'an Te'1en '1entu tu/ / a/i1 a/i1at at
0'*se '*sess
e/su e/sud datiati-
di.an i.anaa
e0it e0itel el
teta teta0 0
inta inta/ /
/eti/ eti/aa
0seud*.e.1'an di1uan&% i% K*n K*n+un& +un&ti ti,a ,a li&n li&n*s *see Te'1entu/ Te'1entu/ 0ada 0asien yan& .en&ala.i /*n+un&ti,itis .e.1'an*sa 1e'ulan&% +% li/ten Dia8ali Dia8ali den&an den&an 0e'i,as/uli 0e'i,as/ulitis tis li.-*siti/ li.-*siti/ yan& /e.udian 1e'/e.1an& 1e'/e.1an& .en+adi .en+adi ul/us /*n+un&ti,a% Selain itu2 -li/ten .enanda/an 'ea/si delayed hi0e'sensiti,itas hi0e'sensiti,itas te'hada0 anti&en .i='*1ial% /% Li.Li.-ad aden en*0 *0at atii 0'eau 0'eau'i/ 'i/ul ula' a' Pe.1es Pe.1esa'an a'an /elen+a /elen+a'' &etah &etah 1enin& 1enin& yan& yan& da0at da0at dise't dise'tai ai 'asa nye'i nye'i 0ada 0ada in-e/s in-e/sii a/i1at he'0es si.0le/s2 /*n+un&ti,itis in/lusi2 atau t'a/*.a% Ge+ala Ge+ala su1+e/t su1+e/tii- .eli0u .eli0uti ti 'asa &atal2 &atal2 /asa' /asa' 3n&e'e 3n&e'esCte sCte'=a/ '=a/a'6 a'6 atau atau te'asa te'asa ada 1enda asin&% Penye1a1 /eluhan ini adalah ede.a /*n+un&ti,a2 te'1entu/nya hi0e't'*-i 0a0ila'is2 dan -*li/el yan& .en&a/i1at/an 0e'asaan adanya adanya 1enda asin& didala. .ata% Ge+ala Ge+ala *1+e/t *1+e/tii- .eli0u .eli0uti ti hy0e'e hy0e'e.ia .ia /*n+un /*n+un&ti &ti,a2 ,a2 e0i-*' e0i-*'aa 3/elua 3/elua'' ai' .ata .ata 1e'le1ihan62 0seud*0t*sis 3/el*0a/ .ata atas se0e'ti a/an .enutu062 ta.0a/ se.a=a. .e.1'ane atau 0seud*.e.1'an a/i1at /*a&ulasi -i1'in% Ada0un .ani-estasi sesuai /lasi-i/asinya adalah se1a&ai 1e'i/ut : a% K*n+ K*n+un un&t &ti, i,iti itiss Ale'& le'&ii i% Edea Edea 1e'at 1e'at sa.0ai sa.0ai 'in&an 'in&an 0ada 0ada /*n+un /*n+un&ti &ti,it ,itas as ii% ii% Rasa Rasa se0e't se0e'tii te'1 te'1a/ a/a' a' iii% iii% In+e/s In+e/sti* ti*n n ,as/ule ,as/ule'' 0ada /*n+u /*n+un&t n&ti,i i,itas tas i,% i,% Ai' .ata .ata se'in& se'in& /elua' /elua' sendi' sendi'ii ,% Gatal9&atal Gatal9&atal adalah adalah 1entu/ 1entu/ /*n+un /*n+un&ti,i &ti,itas tas yan& yan& 0alin& 0alin& 1e'at 1% K*n+un&ti,itis
,i% ,i% Ke.e Ke.e'ah 'ahan an /*n /*n+u +un& n&ti ti,a ,a ,ii% ,ii% Dite Dite.u .u/a /an n sedi/i sedi/itt e/suda e/sudatt d% K*n+un K*n+un&ti &ti,it ,itis is
/*.0 /*.0li/ li/asi asi da'i da'i
/*n+ /*n+un un&t &ti, i,it itis is
yan& an&
tida tida/ /
te't te'tan an&a &ani ni
dianta'anya : a6 16 =6 d6
Glau=*.a Kata'a/ A1la A1lasi si 'eti 'etina na K*.0li K*.0li/asi /asi 0ada /*n+un /*n+un&ti &ti,it ,itis is /ata'a /ata'all te'*ni/ te'*ni/ .e'u0a/a .e'u0a/an n se&ala se&ala 0enyu 0enyulit lit da'i da'i
1le-a'itis se0e'ti e/st'*0in2 t'i/iasis % e6 K*.0li/asi K*.0li/asi 0ada 0ada /*n+un&t /*n+un&ti,iti i,itiss 0u'ulenta 0u'ulenta se'in&nya se'in&nya 1e'u0a 1e'u0a ul/us ul/us /*'nea% /*'nea% -6 K*.0li K*.0li/asi /asi 0ada /*n+un /*n+un&ti &ti,it ,itis is .e.1'an .e.1'anasea asea dan 0seud* 0seud*.e. .e.1'a 1'anase naseaa adalah adalah 1ila se.1uh a/an .enin&&al/an +a'in&an 0e'ut yan& te1al di /*'nea yan& da0at .en&&an&&u 0en&lihatan2 la.a9 /ela.aan *'an& 1isa .en+adi 1uta% &6 K*.0li K*.0li/asi /asi /*n+un /*n+un&ti &ti,it ,itis is ,e'nal ,e'nal adalah adalah 0e.1en 0e.1entu/ tu/an an +a'in& +a'in&an an si/'at si/'ati/ i/ da0at da0at .en&&an&&u 0en&lihatan% 6.
PEME PEMERI RIKSA KSAAN AN PENU PENUNJ NJAN ANG G
a% Pe. Pe.e'i/ e'i/sa saan an (at (ataa 9 Pe. Pe.e'i/ e'i/sa saan an ta+a ta+a. . 0en 0en&l &lih ihat atan an 9 Pe.e'i/ Pe.e'i/saan saan den&a den&an n u+i /*n-' /*n-'*nt *ntasi2 asi2 /a.0i /a.0i.et .ete' e' dan 0e'i. 0e'i.ete' ete' 3se1a& 3se1a&ai ai alat 9
0e.e'i/saan 0andan&an6% Pe.e Pe.e'i/ 'i/saa saan n den& den&an an .ela/u .ela/u/a /an n u+i u+i -lu*' -lu*'ese esein in 3untu/ 3untu/ .elih .elihat at adan adany ya e-e/ e-e/
9
e0itel /*'nea6% Pe.e Pe.e'i/ 'i/saa saan n den& den&an an .ela/u .ela/u/a /an n u+i u+i -estel -estel 3untu 3untu/ / .en& .en&eta etahu huii leta leta/ / adan adany ya
9 9
/e1*=*'an /*'nea6% Pe.e' e.e'i/ i/sa saan an *-t *-tal al. .*s/* *s/*0 0 Pe.e'i/ Pe.e'i/saan saan den&a den&an n slitla. slitla.0 0 dan l*u0e l*u0e den&a den&an n sent*l* sent*l*0 0 3untu/ 3untu/ .eli .elihat hat 1enda 1enda .en+adi le1ih 1esa' dis1andin& u/u'an n*'.alnya6%
1%
The'a0y (edi/ Anti1i Anti1i*ti *ti== t*0i=a t*0i=al2 l2 *1at *1at tetes tetes ste'*id ste'*id untu/ untu/ ale'&i ale'&i 3/*nt' 3/*nt'aa indi/a indi/asi si 0ada 0ada he'0es si.0le/ ,i'us6%
=% Pe.e Pe.e'i/ 'i/sa saan an La1* La1*'a 'at* t*'i 'iu. u. Pe.e'i/saan se=a'a lan&sun& da'i /e'*/an atau &etah .ata setelah 1ahan te'se1u te'se1utt di1uat di1uat sediaa sediaan n yan& yan& di=at di=at den&an den&an 0e&e=at 0e&e=atan an &'a. &'a. atau atau &ie.sa &ie.sa da0at da0at di+u.0ai sel9sel 'adan& 0*li.*'-*nu/lea'% Pada /*n+un&ti,itis yan& dise1a1/an ale'&i 0ada 0en&e=atan den&an &ie.sa a/an dida0at/an sel9sel e*sin*-il%
7.
PENA PENAT TALAKS LAKSAN ANAA AAN N
Se=a'a u.u. 0en&*1atan da0at dila/u/an den&an .en&&una/an sul-*na.ide 3sul-a= 3sul-a=eta. eta.ide ide "6 "6 atau atau anti1i anti1i*ti *ti== 3&enta 3&enta.y .y=in =in 2$62 2$62 =hl*'a =hl*'a.0h .0heni eni=*l =*l 2% 2% K*n+un K*n+un&ti &ti,it ,itis is a/i1at a/i1at ale'&i ale'&i da0at da0at di*1at di*1atii den&an den&an antihi antihista. sta.in in 3anta4 3anta4*li *line ne 22 22 na0ha4*line 26 atau den&an /*'ti/*ste'*id 3deBa.ent*s*ne 2"6% U.u.nya /*n+un&ti,itis da0at se.1uh.tan0a 0en&*1atan dala. 8a/tu "9") ha'i2 dan den&an 0en&*1atan2 se.1uh dala. 8a/tu "9$ ha'i% Ada0un Ada0un 0enatala/san 0enatala/sanaan aan /*n+un&ti, /*n+un&ti,itis itis sesuai den&an den&an /lasi-i/asiny /lasi-i/asinyaa adalah se1a&ai 1e'i/ut: "% K*n+un&ti,itis
Pasien 1iasanya .e.e'lu/an 0e'a8atan di 'u.ah sa/it untu/ te'a0i t*0i=al dan siste.i/% Se='et di1e'sih/an den&an /a0as yan& di1asahi ai' 1e'sih atau
o
den&an &a'a. -isi*l*&i/ setia0 F +a.% Ke.udian di1e'i sale0 0enisilin setia0 F +a.% Pen&*1atan 1iasanya den&an 0e'a8atan di 'u.ah sa/it dan te'is*lasi2
.edi/a .enst*sa : 9
Penisil Penisilin in tetes tetes .ata da0at da0at di1e' di1e'i/a i/an n dala. dala. 1entu/ 1entu/ la'uta la'utan n 0enisili 0enisilin n G "%9 "%9 #%C.l setia0 " .enit sa.0ai $ .enit%
9
Ke.udian sal sale0 di1e'i e'i/an setia tia0 .enit sela ela.a $ .enit% it% Disusu susull
9 9
0e.1e'iansale0 0enisilin setia0 " +a. sela.a $ ha'i% Anti1i Anti1i*ti *ti/a /a siste.i siste.i/ / di1e'i/ di1e'i/an an sesuai sesuai den&an den&an 0en&* 0en&*1at 1atan an &*n*/ &*n*/*/u */us% s% Pen& Pen&*1 *1at atan an di1e di1e'h 'hen enti ti/a /an n 1ila 1ila 0ada 0ada 0e.e 0e.e'i 'i/s /saan aan .i/' .i/'*s *s/* /*0i 0i/ / yan& di1u di1uat at setia0 ha'i .en&hasil/an $ /ali 1e'tu'ut9tu'ut ne&ati,e%
$% K*n+un&ti,itis Ale'&i Penatala/sanaan /e0e'a8atan 1e'u0a /*.0'es din&in dan .en&hinda'/an 0enye1a1 0en=etus 0enya/it% D*/te' 1iasanya .e.1e'i/an *1at antihista.in atau 1ahan ,as*/*nst/i/t*' dan 0e.1e'ian ast'in&en2 s*diu. /'*.*lin2 ste'*id t*0i=al d*sis d*sis 'end 'endah ah%% Rasa Rasa sa/it sa/it da0a da0att di/u di/u'an 'an&i &i den& den&an an .e.1 .e.1ua uan& n& /e'a /e'a/9 /9/e /e'a 'a/ / di/el* di/el*0a/ 0a/ .ata .ata den&an den&an .en&us .en&usa0 a0 0elan9 0elan90el 0elan an den&an den&an salin salin 3&'a. 3&'a. -isi*l* -isi*l*&i6 &i6%% Pe.a/aian 0elindun& selul*id 0ada .ata yan& sa/it tida/ dian+u'/an /a'ena a/an .e.1e'i/an lin&/un&an yan& 1ai/ 1a&i .i/'**'&anis.e% )% K*n+un&ti,itis Vi'al Vi'al
0asi 0asien en
.en& en&ala. ala.ii
0e'1 e'1ai/a ai/an n
&e+a &e+ala la
sete setela lah h
0e.1 e.1e'ia e'ian n
antihista.inCde/*n&estan t*0i=al% K*.0'es han&at atau din&in da0at .e.1antu .e.0e'1ai/i &e+ala% % /*n+un&ti,itis 1len*'e Pe.1e' Pe.1e'ian ian 0enisil 0enisilin in t*0i=al t*0i=al .ata .ata di1e'si di1e'sih/a h/an n da'i da'i se='et% se='et% Pen=e& Pen=e&aha ahan n .e'u0a/an =a'a yan& le1ih a.an yaitu den&an .e.1e'sih/an .ata 1ayi se&e'a setelah lahi' den&an .e.1e'i/an sale0 /l*'a.-eni/*l% Pen&*1atan d*/te' 1iasnay disesuai/an den&an dia&n*sis% Pen&*1atan /*n+un&ti,itis 1len*'e : o
Penisilin t*0i=al tetes atau sale0 sese'in& .un&/in% Tetes ini da0at di1e'i/an setia0 seten&ah +a. 0ada +a. 0e'ta.a disusul den&an setia0 +a. sa.0ai
o
te'lihat tanda9tanda 0e'1ai/an% Sunti/an 0ada 1ayi di1e'i/an % UCK&<< sela.a ! ha'i2 /a'ena 1ila tida/
o
.a/a 0e.1e'ian *1at tida/ a/an e-e/ti-% Kadan& Kadan&9/a 9/adan dan& & 0e'lu 0e'lu di1e'i di1e'i/an /an 1e'sa. 1e'sa.a9sa a9sa.a .a den&an den&an tet'asi tet'asi/li /lin n in-e/si in-e/si =hla.dya yan& 1anya/ te'+adi%
B. KONSEP DASAR ASUHAN ASUHAN KEPERAW KEPERAWATAN 1. PENGKAJIA JIAN
a% Ana.nesis Ka+i &e+ala yan& diala.i /lien sesuai den&an +enis /*n+un&ti,itis yan& te'+adi2 .eli0uti &atal dan 'asa te'1a/a' 0ada ale'&i sensasi 1enda asin& 0ada in-e/si
1a/te'i a/ut dan in-e/si ,i'us nye'i dan -*t*-*1ia +i/a /*'nea te'/ena /eluhan 0enin&/atan 0'*du/si ai'.ata 0ada ana/9ana/ da0at dise'tai den&an de.a. dan /eluhan 0ada .ulut dan ten&&*'*/% Ka+i 'i8ayat detail tentan& .asalah se/a'an& dan =atat 'i8ayat =ede'a atau te'0a+an lin&/un&an yan& tida/ 1e'sih% 1% Pe.e'i/saan Pe.e'i/saan -isi/ 3ins0e/si6 untu/ .en=a'i /a'a/te' atau tanda /*n+un&ti,itis yan& .eli0uti : "6 Hi0e'e. Hi0e'e.ii /*n+un /*n+un&ti &ti,a ,a yan& ta.0a/ ta.0a/ 0alin& 0alin& nyata nyata 0ada 0ada -*'niB -*'niB dan .en&u' .en&u'an& an& /ea 'ah li.1us% #6 Ke.un& Ke.un&/in /inan an adany adanyaa se='e se='ett : a6 (u/* (u/*0u 0u'u 'ulen len dan dan 1e'l 1e'li. i.0a 0ah h 0ada 0ada in-e in-e/s /sii 1a/t 1a/te'i e'i22 yan& .eny .enye1 e1a1 a1/a /an n 16 =6 d6 e6 -6
/el*0a/ .ata len&/et saat 1an&un tidu'%
in-ilt'asi6% &6 K*n+un&ti, K*n+un&ti,aa 1ul1i2 in+e/si in+e/si /*n+un&ti,a /*n+un&ti,a 1anya/2 1anya/2 /e.*sis2 /e.*sis2 da0at dite.u/ dite.u/an an 0seud* .e.1'ane 0ada in-e/si 0neu.*/*/%Kadan&9/adan& 0neu.*/*/%Kadan&9/adan& dise'tai 0e'da'ahan su1/*n+un&ti,a /e=il9/e=il 1ai/ di /*n+un&ti,a 0al0e1'al .au0un 1ul1i yan& 1iasanya dise1s1/an 0neu.*/*/ atau ,i'us% =% Pe.e Pe.e'i/ 'i/sa saan an Penu Penun+ n+an an& & "6 Pe.e Pe.e'i/ 'i/saa saan n la1* la1*'at 'at*' *'iu. iu. #6 Pe.e'i/saan Pe.e'i/saan ,isus2 ,isus2 /a+i /a+i ,isus ,isus /lien dan dan =atat de'a+ad de'a+ad 0andan 0andan&an &an 0e'i-e' 0e'i-e' /lien /a'ena +i/a te'da0at se='et yan& .ene.0el 0ada /*'nea da0at .eni.1ul/an /e.undu'an ,isusC.elihat hal*% 2.
DIAGNOSA
"6 Nye'i 1e'hu1u 1e'hu1un&an n&an den&an den&an 0e'adan& 0e'adan&an an ditandai ditandai den&an den&an 'asa 0anas 0anas 0ada .ata #6 Gan&&uan Gan&&uan 'asa nya.an nya.an yan& 1e'hu1un 1e'hu1un&an &an den&an den&an ede.a dan i'itasi i'itasi /*n+un&ti, /*n+un&ti,aa ditandai den&an 0enin&/atan e/sudasi2 -*t*-*1ia la/'i.asi dan 'asa nye'i% $6 Gan&&u Gan&&uan an sens*' sens*'ii 0e'se0 0e'se0tua tuall 1e'hu1 1e'hu1un& un&an an den&an den&an ul/us /*'nea /*'nea yan& yan& ditand ditandai ai den&an adanya se/'et 0u'ulen% )6 Gan& Gan&&u &uan an /*ns /*nse0 e0 di'i di'i 31*d 31*dy y i.a&e i.a&e .enu .enu'u 'un6 n6 1e'h 1e'hu1 u1un un&a &an n den& den&an an adan adanya ya 0e'u1ahan 0ada /el*0a/ .ata 31en&/a/ Cede.a6 6 Resi/* tin&&i tin&&i 0enula'a 0enula'an n 0enya/it 0enya/it 0ada .ata .ata yan& lain lain atau 0ada *'an& *'an& lain yan& yan& 1e'hu1un&an den&an /ete'1atasan 0en&etahuan /lien /lien tentan& 0enya/it% 6 Ku'an& Ku'an& 0en&etah 0en&etahuan uan 1e'hu1 1e'hu1un un&an &an den&an den&an /u'an& /u'an&ny nyaa in-*'. in-*'.asi asi tentan tentan& & /*ndis /*ndisii 0'*&n*sis dan 0en&*1atan 0'*ses 0enya/it 0enya/it C. RENCANA KEPERAW KEPERAWATAN
N Ha'iC T&lC * "
Wa/tu
Tu+uan atau
DB Ke0
Ren=ana
K'ite'ia Hasil Ke0e'a8atan 1C 1Cd Setelah "% Ka+i tin&/at
Nye'i
0e'adan&an
di1e'i/an
dCd
'asa asuhan
0anas
0ada /e0e'a8atan
.ata
diha'a0/an nye'i e'i
/lien
te'atasi den&an /'ite' /'ite'ia ia hasil hasil
•
tin&at tin&at nye'i nye'i /lien /lien dan
diala.i
*leh
.enentu/an inte',ensi
/lien% selan+utnya #% A+a'/ A+a'/an an /e0a /e0ada da #% Untu Untu/ / .e.i .e.ini ni.a .al/ l/an an /lien
.et*de
nye'i2 'i2
se0e'ti
na-as dala. dan
$% (e'u (e'u0a 0a/a /an n suat suatu u =a'a =a'a
Nye'i
lin&/un&an tidu'
1e'/u'an&
yan& an&
nya. nya.an an22
atau
a.an
dan
te'/*nt'*l%
tenan&%
0e.enuhan
'asa
nya.a nya.an n /e0ada /e0ada /lien /lien den& den&an an
.en& .en&u' u'an an&i &i
st'es st'ess* s*'' yan& 1e'u 1e'u0a 0a
ti.
.edis
dala.
0e.1e'ian
"% K*.0'es
/e1isin&an% )% (en&h (en&hilan ilan&/a &/an n nye'i2 nye'i2 /a'en 'ena
.e.1 e.1l*/i'
sya'a-
0en&hanta'
nye'i%
anal&esi=% Setelah
nye'i /lien
dist'a/si dist'a/si sela.a
den&an
Gan&&uan
.en&etahui
yan&
)% K*la1* K*la1*'asi 'asi
#
"% Untu/
nye'i
te'atu'% $% 7i0t 7i0ta/ a/an an
:
Rasi*nal
te0i
"% (ele0 ele0as as/ /an
e/su e/sud dat
'asa nya.an nya.an di1e'i/an
0al0e1'al 3.ata
yan& len&/et 0ada te0i
1Cd
dala. dala. /ead /eadaa aan n
0al0e1'al%
dan
ede.a asuhan i'itasi /e0e'a8atan
te'tutu06
d&n
/*n+un&ti,a
diha'a0/an
la'utan
salin
dCd
/lien /lien .e'asa .e'asa
/u'an&
le1ih
0enin&/atan
nya.an
e/sudasi2
den&an
-*t*-*1ia
/'ite' /'ite'ia ia hasil hasil
sela.a $ .enit #% Usa0 e/sudat se=a'a se=a'a 0e'lah 0e'lahan an d&n /a0as yan&
la/'i.asi dan :
suda sudah h
'asa nye'i% •
(ela/u/a
di1a di1asah sahii
salin salin dan setia0 setia0
#% (e.1e' (e.1e'sih sih/an /an 0al0e1'al da'i e/sudat tan0 tan0aa
.eni .eni.1 .1ul ul/a /an n
nye'i
dan
n tinda/an untu/ .en&u'a9 n&i nye'i C -*t*-*1ia C •
e/sudas% (enun+u/
0en&usa0 hanya di0a/ai satu /ali $%
0enye1a'an
a&a'
.i/'**'&anis.e% tida/ $% (ata te'tutu0
.enu .enutu tu0 0
.ata ata
yan& sa/it%
.e'u0a/an
.edia
te'1ai/
)% An+u An+u'/ '/an an /lie /lien n
/an
.en&&una/an
0e'1ai/an
/a=a.ata
/eluhan%
.e.ini.al/an
1a&i
0e'tu.1uhan .i/'**'&anis.e% )% Pada ada /lien lien -*t* -*t*-* -*1 1i2 /a=a. /a=a.ata ata &ela &ela0 0 da0a da0att
3&ela06%
.enu'un/an =ahaya y& .asu/
0ada
.ata
sehin sehin&& &&aa
sensi sensiti ti,i ,ita tass
te'hada0
=ahaya
.enu'un% /*n+un /*n+un&ti &ti,it ,itis is /a=a.ata .en& .en&u' u'an an&i &i
Pada ale'&i2 ale'&i2 da0at e/s0 e/s0*s *see
te'hada0 % An+u An+u'/ '/an an /lien
0ada 0ada 8anita
/*n+un&ti,itis ale'&i
a&a'
.en&hinda'iC.e 9n&u'an&i 0en&&unaan tata' tata'ia iass
hin& hin&&a &a
se.ua
&e+ala
/*n+un&ti,itis hila hilan n&%
/lien .en&iden9 ti-i/asi ti-i/asi su.1e' su.1e' alle'&en y& lain% Te/an/an
alle'&enC.en=e&ah i'itasi lin&/un&an% % (en& (en&u u'an 'an&i eB0 eB0*se *se alle'&en atau i'itan%
0entin&nya /a=a.ata 0elindun&
1a&i
/lien y& 1e/e'+a d&n 1ahan /i.ia i'itan% % Ka+i Ka+i /e.a.0uan
% (en&u'an 'an&i
'esi esi/*
/lien
/esalahan /esalahan 0en&&unaa 0en&&unaan n
.en&&una/an
*1at .ata
*1at *1at .ata ata dan a+a'/ a'/an
/lien
=a'a .en&&una/an *1at *1at tetes tetes .ata .ata atau sale0 .ata% !% K*la1* K*la1*'asi 'asi dala. 0e.1e'ian
:
Anti1i*ti/
!% (e.0e' (e.0e'=e0 =e0at at 0enye.1uhan
0ada
/*n+un&ti /*n+un&ti,itis ,itis in-e/ti- in-e/ti- dan .en=e& .en=e&ah ah in-e/s in-e/sii se/unde'
0ada
/*n+ /*n+un un&t &ti, i,it itis is
,i'a ,i'al% l%
Tetes etes .ata .ata di1e'i di1e'i/an /an 0ada sian& ha'i dan sale0 sale0 .ata .ata di1e di1e'i/ 'i/an an 0ada .ala. ha'i untu/ .en&u'an&i len& len&/e /etn tny ya @% K*la1* K*la1*'asi 'asi
.ata 0ada 0a&i ha'i% @% (en&u'an&i nye'i
dala. 0e.1e'ian
:
Anal&esi/ 'in 'in&an &an
/el* /el*0a 0a/ /
se0e se0e't 'tii
se0e'ti
nye'i
0e'i*'1ital
0ada
aseta.in*-en 5% K*la1* K*la1*'asi 'asi
/*n+un&ti,itis ,i'al%
dala. 0e.1e'ian:
5% (en& (en&u' u'an an&i &i
Vas*/*nst'i/t*' se0e'ti
dila dilata tasi si
0e.1uluh da'ah 0ada /*n+un&ti,itis ale'&i%
na-a4*lin% $
Gan&&uan
Setelah
sens*'i
di1e'i/an
de'a+atCti0e
ha'a ha'a0a 0an n .asa asa de0a de0an n
0e'se0tual
asuhan
/ehilan&an
0asien
1Cd
"% Pasti Pasti/a /an n
ul/us /e0e'a8atan
0en&lihatan #% D*'* D*'*n& n&
/*'n /*'nea ea yan& diha'a0/an dCd
adanya 0en&lihatan
se/'et
/liean
0u'ulen%
/e.1ali n*'.al den&an /'ite' /'ite'ia ia hasil hasil
dini
/an
/e1utaan2
0e'asaan
.en&hada0i
/ehilan&anC/e9
/e.un&/inanC.en&a9
.un&/inan
la.i
/ehilan&an
/ehilan&an 0en&lihatan se1a&ianCt*tal% $% (en=e& (en=e&ah ah 0en&li 0en&lihata hatan n le1ih lan+ut
=*nt*h
+ad8a2
te'hada0 0e'u1ahan (en&ident
1ahaya
0en&ala.an
.en&i/uti
n9sasi
0*tensial
0asien
tetesan2
1e'/*.0e
1ai/i
.en=e&ah
.en&hitun&
dan
.e.0e'9
inte inte', ',en ensi si
tentan&
.ata2
sens*'i
i-i/asi
0ilihan
0e.1e'ian tetes
&an&&uan
•
.en&e/s0'esi9
$% Tun+u Tun+u//a //an n
(en&enal
dan
inte',ensi #% Se.e Se.ent nta'a a'a
0en&lihatan
: •
"% (e.0en (e.0en&a' &a'uhi uhi
C
tida/
salah d*sis )% La/u La/u/a /an n tind tinda/ a/an an
)% (enu (enu'u 'un/ n/an an untu untu/ /
1aha 1ahay ya
/ea.anan /ea.anan sehu1un&an sehu1un&an
.e.1antu
d&n 0e'u1ahan la0an&
0asien
0andan&C/ehilan&an
.enan&ani
0en&lihatan
/ete'1atasan
a/*.*dasi
0u0il
0en&lihatan%
te'hada0
sina'
dan
dala.
lin&/un&an%
lin&/u9 )
Gan&&uan /*n /*nse0 se0
n&an Setelah
"% D*'* D*'*n& n&
di'i i'i di1e'i/an
"% (e.1antu
0asien
0en&un&/a0an
untu/
31*dy 31*dy i.a&e i.a&e asuhan
0e'asaan
dan
0e'u1ahan
.enu'un6 1Cd /e0e'a8atan
.ene' ene'i. i.aa
a0a a0a
.en&u'an&i 'asa .alu%
adanya
diha'a0/an
yan&
0e'u1ahan
tid tida/
te+a te+adi di
0ada /el*0a/ &an&&uan .ata
/*nse *nse0 0
di'i i'i
31en&/a/
den&an
Cede.a6
/'ite' /'ite'ia ia hasil hasil
lin& lin&/u /un& n&an an 1isa
: •
di/ata/annya% #%
.e.ulai dan
#% (enin&/at/an y&
.ene'i.a
/eadaan di'inya $% Dis/us Dis/usi/a i/an n 0e'adan&an
a.an2
'asa
.end*'*n&
,e'1alisasi% $% Pe'se0si
0asien
.en&en .en&enai ai
0e'u1a 0e'u1ahan han
(ende.*
te'h te'had ada0 a0
=it' =it'aa
0ada
n9st'asi/an
di'i
e-e/
.un&/in
'es0*n
yan&
se=a' se=a'aa ti1a ti1a9ti 9ti1a 1a atau atau
ada0ti-
diti.1ul/an da'i
/e.udian%
0e'u1ahan
0enya/it%
dan
=it'a
di'i te'+adi
/*nse0 •
di'i% (en&e/s9 0'esi/an /esada'an tentan& 0e'u1ahan dan 0e'/e.1a9 n&an
/e
a'ah 0ene'i.a9
Resi/* tin&&i
an% Setelah
%
0enula'an
di1e'i/an
"%
/lien "% (e.i (e.ini ni.a .al/ l/an an 'esi/ 'esi/* *
untu/ .en=e&ah
0enye1a'an in-e/si%
0enya/it
asuhan
0e'tu/a'an
0ada .ata y& /e0e'a8atan
sa'un sa'un& &
tan& tan&an an22
lain C 0ada diha'a0/an
handu/
dan
*'an&
1antal
d&n
lain tid tida/
te+a te+adi di
1Cd
0enye1a'an
/elu /elua' a'&a &a
yan& an&
/ete'1atasan
in-e/si
lain%
0en&etahuan
den&an
se1ai/nya
Klien
/lien tentan& tentan& /'ite' /'ite'ia ia hasil hasil
.en&&una/an
0enya/it%
tisu2
: •
(e.0u9 nyai
1u/an
sa0utan sa0utan&an &an dan tissue tissue ini ha'us ha'us di1uan& di1uan& setelah
0en&eta9 huan huan yan& an&
0e.a/aian satu
ade/uat
/ali sa+a #% In&at/an
tentan&
untu/
tinda/an
.en&&*s*/
0ada .ata yan& lain
0en=e&ahan
.ata y& sa/it C
dan 0ada *'an& lain%
0enula'an • (ela/u/an
/lien #% (en&h (en&hind inda'i a'i tida/
0enye1a'an
in-e/si
/*nta/ se.1a'an&an
tinda/an
den&an .ata 0en=e&ahan $%
tentan tentan& & te/hni te/hni/ /
0enya/it% • Tida/
=u=i =u=i tan& tan&an an y& te0at% An+u'/an
te'+adi
/lien
0enula'an
.en=u=i .en=u=i tan&an tan&an
0enya/it
se1elu.
0ada
.ata
sesudah
yan& an&
lain lain22
.ela/u/an
untu/
dan
atau atau *'an *'an& &
0en&*1atan2
lain%
&una/an sa0utan&an hand handu/ u/
C
1e'si 1e'sih% h%
$% P'in P'insi0 si0 hi&i hi&ien enis is 0e'l 0e'lu u dite/an/an dite/an/an 0ada /lien untu/
.en=e&ah
'e0li/asi
/u.an
sehinn sehinn&a &a
0enye 0enye1a'a 1a'an n
in-e/si da0at di=e&ah%
/lie /lien n
untu/ .en&&una/an tetesCsale0 tetesCsale0 .ata d&n 1ena' tan0a .enyentuh/an u+un&
1*t*l
0ada .ataC1ulu
)% (en=e&ah
in-e/si
silan& 0ada /lien yan& lain%
.ata /lien% )%
.e.e'i/sa /lien "% Ka+i tin&/at
Ku'an&
Setelah
0en&etahuan
di1e'i/an
0en&etahuan
1Cd
asuhan
0asien
/u'an&nya
/e0e'a8atan
in-*'.asi
diha'a0/an
tentan&
0e.enuhan
/*ndisi
in-*'.asi
0'*&n*sis
/lien
dan
te'0enuhi
0en&*1atan
den&an
0'*ses
/'ite' /'ite'ia ia hasil hasil
0enya/it
: •
.enyata9 /an 0aha. tentan& /*ndisi2 0'*&n*sis dan 0en&*1a9 tan%
tentan&
tentan&
inte',ensi% #% Pasien
.enda0at
/e+elasan
tentan&
0enya/itnya%
0enya/it /*n+un&ti,itis 30en&e'tian2 0enye1a12
dan
/*.0li/asi6% $% Jel Jelas/a s/an 0ada ada 0asien
Klien
dasa'
.enentu/an
0enya/itnya% #% Jel Jelas/a s/an 0ada ada 0asien
"% Se1a&ai
tentan&
0e'a8atan
$% Pasien
.enda0at
/e+elasan
tentan&
0e'a8atan di 'u.ah sete setela lah h
0ula 0ulan& n&
'u.ah sa/it% )% A&a' .ata
0enya/it% )% A+u' A+u'/a /an n
da'i da'i
0asien
tida/ /*t*'
.ela/u/an 0e'a8atan .ata di
'u.ah
den&an di1e'sih/an .ata setia0 ha'i%
%
se1a&ai
,ita.in untu/ .ata
•
% A+u' A+u'/a /an n 0asi 0asien en
Da0at
% A&a' 0asie sien .udah
.en&iden9
.en&/*nsu.si
.en&in&at
ti-i/asi
1uah
8a/t 8a/tu u /*nt /*nt'* '*ll yan& an&
hu1un&an
.a/an9.a/an
tanda
C
&e+ala &e+ala d&n 0'*ses 0enya/it%
dan
te0at%
yan& 1e'&i4i% %
8a/t 8a/tu u
/*nt /*nt'* '*ll
ulan& lan&
setelah sa/it%
DATAR PUSTAKA
S.elt4e'2 Su44ane 7% #"% 'uku #"% 'uku "(ar )epera*atan +edikal 'edah% 'edah % Ja/a'ta : EG7 Ta.su'i2 Anas% #"% 'uku #"% 'uku "(ar )lien angguan angguan +ata dan Penglihatan% Penglihatan % Ja/a'ta : EG7 Ilyas2 Ilyas2 Sida'ta Sida'ta d//% d//% ##% ##% -lmu Penyakit +ata Perhimpunan .okter Spesialis +ata -ndonesia Ja/a'ta -ndonesia Ja/a'ta : 7V% Sa&un& Set* 7a0e'nit*9(*yet2 Lynda Lynda Juall% #% 'uku #% 'uku Saku .iagnosis )epera*atan )epera*atan % Ja/a'ta: EG7% (a''ilyn2 D*en&es% "555% /encana "555% /encana "suhan "suhan )epera*atan% )epera*atan % Ja/a'ta: EG7% (ans+*e'2 (ans+*e'2 A'i-% # # )api )apita ta Sele Selekt kta a )edo )edokt ktera eran n Jili Jilid d # Ed Ed --- --- % Ja/a'ta Ja/a'ta:: (edia (edia Aeus=ual0ius%
/a0an
Den0asa'2
Dese.1e' #")
(en&etahui Pe.1i.1in& P'a/ti/
3
(ahasis8a
6
3 I Gusti Ayu Intan Widiasih 6
NIP%
NI(% P!"#"$" P!"#"$"
(en&etahui Pe.1i.1in& A/ade.i/
3
NIP%
6
