LAPORAN PENDAHULUAN ASUHAN KEPERAWATAN PADA PASIEN DENGAN GANGGUAN ELIMINASI URINE
OLEH: NI PUTU NARISKA RAHAY RAHAYUNI (1102105030)
PROGRAM STUDI ILMU KEPERAWATAN FAKULTAS KEDOKTERAN UNIVERSITAS UDAYANA 2012
A. KONSEP DASAR PENYAKIT 1. De!"!#! Pe"$e%&!'" E!!"'#! '*''+ ,%-#e# ,e/'"$'" #!#' e&'-!#e &//+ '! e%/,' /%!" '&'/ -e (e#e#). E!!"'#! /%!"e '*''+ ,e"$e/'%'" '!%'" ,%-#e# ,e"$e/'%'" !"! #'"$'& &e%$'"&/"$ ,'*' /"$#! -%$'"-%$'" e!!"'#! #e,e%&! $!"4' /%e&e% '**e% *'" /%e&%'. G!"4' e!"*'+'" '!% *'%! *'%'+ *'' e"&/ /%!". U%e&e% e"$'!%'" /%!"e e '**e%. D'' e**e% /%!"e *! &',/"$ #','! e"','! '&'# &e%&e"&/ 6'"$ e/*!'" *! e/'%'" e'/! /%e&%'. E!!"'#! /%!"e '*''+ ,%-#e# ,e/'"$'" #!#'#!#' e&'-!#e &//+ 6'"$ e%/,' '!%'" 6'"$ &e%$'"&/"$ *'%! /"$#! $!"4' /%e&e% '"*/"$ e!+ *'" /%e&%'. Se+!"$$' /%!"e *','& e/'% *e"$'" '!. G'"$$/'" e!!"'#! /%!" '*''+ e'*''" *!'"' #e-%'"$ !"*!7!*/ e"$''! '&'/ e%!#!- e"$''! *!#/"$#! e!!"'#! /%!"e. 8!'#'"6' -%'"$ 6'"$ e"$''! $'"$$/'" e!!"'#! /%!" ''" *!'/'" '&e&e%!#'#! /%!"e 6'!&/ &!"*''" e'#/'" #e'"$ '&e&e% e *'' '"*/"$ e!+ e'/! /%e&%' *e"$'" &/4/'" e"$e/'%'" /%!"e. 2.
Pe"6e'9F'&-% P%e*!#,-#!#! '. Pe%&//+'" *'" Pe%e'"$'" Se-%'"$ '"' &!*' *','& e"$-"&%- ,-' e%e!+"6' #e'%' 7-/"&e% #','! !' e%/#!' 12; /'". P%-#e# ,e"/''" 4/$' e"$$'"$$/ ,%-#e# e!!"'#! /%!". M'#''+ -!!&'# ee'+'" *'" '"#!' 4/$' /"$!" ''" e"$''! e+!'"$'" e',/'" /"&/ e%'#''" '+' '"*/"$ e!+"6' ,e"/+. Pe%/'+'" /"$#! $!"4' *'" '"*/"$ e!+ 4/$' &e%4'*! #e!%!"$ *e"$'" ,%-#e# ,e"/''". Kee,'&'" !&%'#! $-e%//# e"/%/" *!#e%&'! ,e"/%/"'" e',/'" $!"4' /"&/ ee'&'" /%!" #e+!"$$' '"#!' #e%!"$ e"$''! "-&/%!' (/%!"'#! e%e!+'" ,'*' '' +'%!). . F'&-% P#!--$!# A"#!e&'# *'" #&%e## e-#!-"' *','& e"!/'" *-%-"$'" /"&/ e%e!+ *'" %e/e"#! e%e!+ e"!"$'&. A"#!e&'# 4/$' *','& e/'& !"*!7!*/ &!*' ',/ e%e!+ #','! &/"&'#. Ke&e$'"$'" e-#!-"' e/'& %e'#'#! -&-& '*-e" *'" -&-& ,e%!"e/ e"4'*! #/!&. A,'!' #!"$&e% /%e&%' e#&e%"' &!*' e%e'#'#! #e'%' &-&' /'"$ '!% *','& e"4'*! &!*' &/"&'# *'" &e%*','& #!#' /%!" *! *'' '"*/"$ e!+. . F'&-% #-#!-/&/%'
A*'& !#&!'*'& &e"&'"$ ,%!7'#! e%e!+ e%e*'e*'. Pe%'&/%'" #-#!' e,e"$'%/+! '&/ e%e!+ #e,e%&! !#&!%'+'& #e-'+. *. Ke!'#''" ,%!'*! P%!7'#! *'" '&/ 6'"$ '*e/'& /"&/ e%e!+. 8ee%',' !"*!7!*/ ee%/'" *!#&%'#! #e,e%&! e'' /"&/ %!e#. e. I"&'e '!%'" *'" ''"'" A-+- e"$'+''& A"&! D!/%e&! H-%-" (ADH) /"&/ e"!"$'&'" ,e/'"$'" /%!"e -,! &e+ -'& -' (e"$'"*/"$ 'e!") *','& e"!"$'&'" ,e/'"$'" *'" e#%e#! /%!"e. . T-"/# O&-& Le'+"6' -&-& '*-e" *'" -&-& *'#'% ,'"$$/ e%/#' -"&%'#! '"*/"$ e!+ *'" -"&%- #!"$&e% /%e&%' e#&e%"'. K-"&%- !&/%!#! 6'"$ /%/ *','& *!'!'&'" -e+ -&-& 6'"$ &!*' *!,''! 6'"$ e%/,''" '!'& *'%! ''"6' !-!!&'# ,e%e$'"$'" -&-& #e'' e'+!%'" '&%-! -&-& #e&e'+ e"-,'/#e *'" e%/#''" -&-& '!'& &%'/'. $. Pee%!#''" D!'$"-#&! Pee%!#''" #6#&e ,e%e!+'" *','& e,e"$'%/+! e%e!+. Pe'&'#'" '#/,'" '!%'" //"6' ''" e"$/%'"$! +'/'%'" /%!"e. +. K-"*!#! Pe"6'!& A*'"6' /' ,'*' #'%' ,e%!e% 6'"$ e"/4/ e '"*/"$ e!+ e"6e''" +!'"$"6' &-"/# '"*/"$ e!+ e%/%'"$"6' #e"#'#! ,e"/+ '"*/"$ e!+ *'" !"*!7!*/ e"$''! e#/!&'" /"&/ e"$-"&%- /%!"'#!. M!#'"6' *!'e&e# e!&/# *'" #e%-#!# /&!,e e"6e''" -"*!#! "e/%-,'&! 6'"$ e"$/'+ /"$#! '"*/"$ e!+. Pe"6'!& 4/$' *','& e,e%''& '&!7!&'# !#! e"$$'"$$/ e',/'" e%e!+. A%&%!&!# %e/'&-!* ,e"6'!& #e"*! *e$e"e%'&! *'" ,'%!"#-" e%/,''" -"&-+-"&-+ -"*!#! 6'"$ e/'& !"*!7!*/ #/!& e"','! *'" e"$$/"''" '#!!&'# ''% '"*!. Pe"6'!&,e"6'!& 6'"$ e"6e''" e%/#''" !%e7e%#!e
,'*'
$-e%//# '&'/ &///# e"6e''" ,e%/'+'" /"$#! $!"4' 6'"$ ,e%'"e".
!.
O'& < -'&'" D!/%e&! e"e$'+ %e'#-%,#! '!% *'" ee&%-!& &e%&e"&/ /"&/ e"!"$'&'" +'/'%'" /%!". Re&e"#! /%!" *','& *!#e''" -e+ ,e"$$/"''" -'& '"&!-!"e%$! (!#. '&%-,!") '"&!+!#&'!" (!#. #/*'e*) '"&!+!,e%&e"#! (!#. '*-e&) *'" -'&
,e"6e'& e&' < '*%e"e%$! (!#. I"*e%'). 4. P%-#e*/% 8e*'+ K!e" ,-#& e*'+ #e%!"$ e!!! ,e%/'+'" e#e!'"$'" '!%'" '"'$e&! "'%-&! *'" '"e#&e#! *','& e,e%''& '4/ !&%'#! $-e%-/# e"$/%'"$!
+'/'%'" /%!". A"'#&e#! #,!"'!# &e%/&'' e"!/'" %!#!- %e&e"#! /%!". Pe%/'+'" #&%/&/% ,'"$$/ *'" '*-e" '$!'" ''+ *','& e%/#' /%!"'#! '!'& &%'/' -' ,'*' 4'%!"$'" #e!&'%. Pee"&/'"*!7e%#! /%!"'%!/# e'/! ,ee*'+'" *! *'e%'+ '"*/"$ e!+ '&'/ /%e&%' 6'"$ e%#!' ee"&'%' ('"e% '"*/"$ e!+) e!!! #&-' /"&/ e"$e/'%'" /%!". 3.
P'&-!#!--$! Te%4'*!"6' Pe"6'!& M!#! '*''+ ,%-#e# ,e"$-#-"$'" '"*/"$ e!+ !' '"*/"$ e!+ &e%!#!. S!#&e &//+ 6'"$ e%,e%'" *'' &e%4'*!"6' ,%-#e# e!!"'#! /%!"e '*''+ $!"4' /%e&e% '"*/"$ e!+ *'" /%e&%'. P%-#e# !"! &e%4'*! *'%! */' '"$'+ /&'' 6'!&/ : K'"*/"$ e!+ #e'%' ,%-$%e#! &e%!#! #','! &e$'"$'" *! *!"*!"$"6' e"!"$'& *!'&'# "!'! ''"$ 6'"$ e/*!'" e"e&/#'" '"$'+ e*/' 6'!&/ &!/ %ee# #'%' 6'"$ *!#e/& %ee# !#! (%ee# e%e!+) 6'"$ e%/#'+' e"$-#-"$'" '"*/"$ e!+ '&'/ 4!' !"! $'$' #e&!*'&!*'"6' e"!/'" e#'*'%'" ''" e!"$!"'" /"&/ e%e!+. Me#!,/" %ee# !#! '*''+ %ee# '/&-"-! e*/' #,!"'!# %ee# !"! !#' 4/$' *!+''& '&'/ *!&!/'" -e+ ,/#'& -%&e# #e%e%! '&'/ '&'"$ -&'. K'"*/"$ e!+ *!,e%#'%'! #'%' #'%' (S2) *'" (S3). S'%' #e"#-%! *'%! '"*/"$ e!+ *!!%! e e*/' #,!"'!# (S2) #','! (S;) e/*!'" *!&e%/#'" e ,/#'& !#! ,'*' #/#/"'" #'%' ,/#'&. P/#'& !#! e"$!%! #!$"' ,'*' '"*/"$ e!+ /"&/ e%-"&%'#!. P'*' #''& *e#&%/#-% e%-"&%'#! #,!"&e% !"&e%"' e%e'#'#! *'" #,!"&e% e#&e%"' *!''+ -"&- e#'*'%'" ''" e%,e%'" ',''+ '/ !#! '&'/ *!&'+'". P'*' #''& !#! '*-!"' e%-"&%'#! e"!"$'&'" -"&%'#! -&-& '"*/"$ e!+ !'#'"6' &!*' e!+ 10 /%!"e &e%#!#' *'' '"*/"$ e!+ 6'"$ *!#e/& /%!"e %e#!*/. P'*' e!!"'#! /%!"e "-%' #'"$'& &e%$'"&/"$ ,'*' !"*!7!*/ !'#'"6' !#! #e&e'+ ee%4' ''" '&'/ '"$/" &!*/%. N-%' !#! #e+'%! 5 '!. G'"$$/'" ,'*' e!!"'#! #'"$'& e%'$'. M'#!"$'#!"$ $'"$$/'" &e%#e/& *!#e''" -e+ e&!--$! 6'"$ e%e*'. P'*' ,'#!e" *e"$'" &%'/' 6'"$ e"6e''" e*e%' e*/' #,!"'!# ''" e"6e''" $'"$$/'" *'' e"$-"&%- /%!"e9!"-"&!"e"#!' /%!"e. G'"$$/'" &%'/'&! ,'*' &/'"$ e''"$ !#' e"$'!'&'" e%/#''" ,'*' e*/' #,!"'!#. Ke%/#''" ,/#'& !#! *! e*/' #,!"'!# e"6e''" e%/#''" #'%' #!,'&!# *'" ,'%'#!,'&!# #e'$!'" '&'/ #e/%/+"6' #e+!"$$' &!*' &e%4'*! -"e#! *e"$'" -&-& *e&%/#-% 6'"$ e"$'!'&'" &!*' '*'"6' '&'/ e"/%/""6' %e'#'#! -&-& #,!"$&e% !"&e%"'.
H!,e%&%-! ,%-#&'&e &/-% '&'/ e'/'" e+e% 7e#!' #&%!&/% e/'" *'%'+ *'" '&/ e"!"$ e"6e''" -#&%/#! /%e&+%' #e+!"$$' /%!"e #!#' e"!"$'& *'" &e%4'*! *!'&'#! '**e% e/*!'" *!#&e"#! '*-e". *','& e%/#' ,e"$+'"&'%'" !,/# #e"#-%! *'" -&-%! *'" e6e''" e',/'" -&-& *e&%/#-% *'" #,!"$&e% *'' e%e#,-" e!"$!"'" &/"&/ e%e!+ e"4'*! &e%$'"$$/. Se'!" !&/ '"'$e#! "'%-&! *'" '"e#&e#! *','& e"6e''" %/#'"6' !,/# #e"#-%! *'" -&-%! 6'"$ e%4''" *! '"&'%' '"*/"$ e!+ e*/' #,!"'!# *'" -&'. O&-& '"*/"$ e!+ *'" -&-& #!"$&e% 4/$' &!*' ',/ e%e,-"# &e%+'*', e!"$!"'" e%e!+. .
Trauma tulang belakang
Operasi pada abdomen bawah
Luka pada medulla spinalis (S2-S3)
Terdapat efek anestesi & analgesik narkotik
kerusaan saraf simpatis dan parasimpatis
mpuls sensorik dan motorik terganggu
"dan#a bekuan darah$ batu
'% karsinoma prostat striktur uretra trauma uretra
Obstruksi saluran kemih
Ter*adi pen#empitan saluran kemih
%engeluaran urine terhambat penimbunan urine di dalam esika urinaria
Kemampuan otot detrusor dan spingter untuk merespon keinginan berkemih Kesulitan untuk mengontrol urinasi
+etensi
nkontinensi a urine
!angguan eliminasi
;.
K'#!!'#! '. Re&e"#! U%!"e Re&e"#! /%!"e '*''+ '//'#! /%!"e 6'"$ "6'&' *! *'' '"*/"$ e!+ '!'& e&!*'',/'" e"$-#-"$'" '"*/"$ e!+. U%!"e &e%/# e%/,/ *! '"*/"$ e!+ e%e"$$'"$'" *!"*!"$"6' #e+!"$$' &!/ ,e%'#''" &e$'"$ &!*' "6''" "6e%! &e'" ,'*' #!!#!# ,/!# $e!#'+ *'" &e%4'*! *!',+-%e#!# (e%e%!"$'&). T'"*' < &'"*' %e&e"#! /%!"e '/& !''+ &!*' '*'"6' +'/'%'" /%!"e #e'' ee%',' 4' *'" &e%*','& *!#&e"#! '"*/"$ e!+. P'*' %e&e"#! /%!"e 6'"$ e%'& '"*/"$ e!+ *','& e"'+'" 2000 < 3000 /%!"e . Re&e"#! &e%4'*! &e%4'*! '!'& -#&%/#! /%e&%' &%'/' e*'+ ,e%/'+'" #&!/'#! #'%' #e"#-%! *'" -&-%! '"*/"$ e!+ ee #',!"$ -'& *'" '"#!e&'#. . I"e#! S'/%'" Ke!+ 8''+ I"e#! #'/%'" e!+ '*''+ !"e#! 6'"$ *!*','& *! %/'+ #'!&. Pe"6e' ,'!"$ #e%!"$ !"e#! !"! !''+ *!'#/'""6' #/'&/ ''& e *'' #'/%'" ,e%e!+'". M!#'"6' ,e'#/'" '&e&e% e'/! /%e&%' ''" e"6e*!''" %/&e '"$#/"$
'#/"6'
!%--%$'"!#e.
Kee%#!+'"
,e%!"e/
6'"$
/%/
e%/,''" ,e"6e' // ISK ,'*' '"!&'. F'&-% ,%e*!#,-#!#! &e%4'*!"6' !"e#! ,'*' '"!&' *!'"&'%'"6' '*''+ ,%'&! /! &'"$'" 6'"$ &!*' '*e/'& e!'#''" e"$e', ,e%!"e/ 6'"$ #''+ 6'!&/ *'%! '%'+ e''"$ e *e,'" #e&e'+ e%e!+ '&'/ *ee'#!. K!e" 6'"$ e"$''! ISK '$!'" ''+ e"$''! "6e%! '&'/ %'#' &e%''% #e'' e%e!+ (*!#/%!'). . I"-"&!"e"#!' U%!"e I"-"&!"e"#!' /%!"e !''+ e+!'"$'" -"&%- e%e!+. K!e" &!*' '$! *','& e"$-"&%- #!"$&e% /%e&%' e#&e%"'. L!' &!,e !"-"&!"e"#!' '*''+ !"-"&!"e"#!' /"$#!-"' !"-"&!"e"#!' %ee# I"-"&!"e"#!' #&%e## !"-"&!"e"#!' /%$e *'" !"-"&!"e"#!' &-&'. I"-"&!"e"#!' 6'"$ e%e'"4/&'" e/"$!"'" &e%4'*!"6' e%/#''" ,'*' /!& #!'& /%!"e 6'"$ '#' e"$!%!&'#! /!&. K!e" 6'"$ &!*' *','& e'/'" -!!#'#! *'" #e%!"$ e"$''! !"-"&!"e"#!' &e%/&'' e%!#!- &e%e"' /' *e/!&/#.
*. E"/%!#!# Me%/,''"
e&!*'#'"$$/,'"
e"'+'"
e!+
(e"$-,-)
6'"$
*!'!'&'" &!*' ',/ e"$-"&%- #,!"&e% e#&e%"'. 8!'#'"6' &e%4'*! ,'*' '"''"' '&'/ ,'*' -%'"$ &/'. 5.
Ge4'' K!"!# '. U%$e"#! : e%'#''" e/&/+'" /"&/ e%e!+ . D!#/%!' : e%'#' "6e%! '&'/ #/!& e%e!+ . F%e/e"#! : e%e!+ *e"$'" #e%!"$ *. P-!/%!' : e"$e/'%'" /%!"e 6'"$ '"6' e. O!$/%!' : +'/'%'" /%!"e 6'"$ e"/%/" *!'"*!"$'" *e"$'" 6'"$ '#/ . N-&/%!' : e%e!+ 6'"$ #e%!"$ ,'*' '' +'%! $. He'&/%!' : &e%*','& *'%'+ *'' /%!"e +. D%!!"$ (/%!"e 6'"$ e"e&e#) : e--%'"9%ee#'" /%!"e ''/,/" '*' -"&%- !.
&e%+'*', ,e"$e/'%'" /%!"e Re&e"#! : '//'#! /%!"e *! '"*/"$ e!+ *!#e%&'! e&!*'',/'"
4.
e"$-#-"$'" '"*/"$ e!+ Re#!*/ /%!"e : 7-/e /%!"e 6'"$ &e%#!#' #e&e'+ e%e!+ (7-/e 100 '&'/ e!+)
=.
Pee%!#''" F!#! '. I"#,e#! Pe%''& e"$'4! -"*!#! /-#' //& /"&/ e"$e&'+/! #&'&/# +!*%'#!
!e" Pe%''& *','& e!+'& '*'"6' ,ee"$''" '&'/ e/'" -"7e# ,'*'
'*-e" '$!'" ''+. Pe%''& e"$'4! e'&/# /%!"'%!/# /"&/ e!+'& '*'"6' %''# ,e%'*'"$'"
*'" /' . P','#! Pe%''& e"$'4! #&'&/# +!*%'#! !e" *e"$'" e'/! &/%$-% /!& Pe%''& *','& e"$'4! '*'"6' "6e%! &e'" *! *'e%'+ ,!"$$/ ,'*' '' ,e"6'!& ,'*' #''& e,e%/#! #/*/& -#&-7e%&e%' (#/*/& 6'"$ *!e"&/
-e+ &/'"$ e''"$ *'" &/'"$ %/#/ e 12) Pe%''& 6'"$ e!!! e&e%',!'" &!"$$! e'4'% e,','#! $!"4' #e'' ,%-#e# ,ee%!#''" '*-e" #e+!"$$' *','& e"$/"$','"
'*'"6' '#''+ #e,e%&! &/-%. Pe%''& e,','#! '*-e" '$!'" ''+ '"*/"$ e!+ *'' e'*''" "-%' &e%'' /"' *'" /"*'%.
. Pe%/#! Pe%''& e,e%/#! #/*/& -#&-7e%&e%' ,e%'*'"$'" e"!/'" "6e%! #e'' ,e%/#! *!'/'". *. A/#/&'#!
Pe%''& e'/'" '/#/&'#! /"&/ e"*e&e#! '*'"6' /"6! %/!& *! '%&e%! $!"4' (/"6! 6'"$ *!+'#!'" *'%! ,e%,/&'%'" '!%'" *'%'+ 6'"$
e'/! '%&e%! 6'"$ #e,!&) Pe%/#! ,'*' '"*/"$ e!+ 6'"$ ,e"/+ e"!/'" /"6! ,e%/#! 6'"$ &/,/
>.
Pee%!#''" D!'$"-#&!9Pe"/"4'"$ '. Pee%!#''" L'-%'&-%!/ 1) U%!"'!#!# 2) K/&/% U%!"e . R'*!--$! 1) R-"&$e"-$%' A*-e" 2) P!e-$%' I"&%'7e"' 3) Pe!"*'!'" (#'") $!"4' ;) ?-,/&e%!@e* A!' T--$%',+6 5) U&%'#-/"* $!"4' =) S!#&-#-,! >) 8!-,#! $!"4' ) A"$!-$%'! ('%&e%!-$%')
.
T+e%',+69T!"*''" Pe"'"$'"'" '. Me,e%&'+'"'" e!'#''" e!!"'#! Pe%''& e,e'4'%! '&/ #''& !e" e%e!+ "-%' #e,e%&! #''& '"$/" &!*/% '&'/ #ee/ ''". K!e" !'#'"6' ee%/'" '&/ /"&/ e%e!+. Ke/&/+'" /"&/ e%e#,-"# &e%+'*', e!"$!"'" e%e!+ !e" 4/$' e%/,''" +' 6'"$ ,e"&!"$. Pe"/"*''" *'' e'"&/ !e" e ''% '"*! *','& .
e"$$'"$$/ ,%-#e# e%e!+ "-%' *'" e"6e''" !"-"&!"e"#!'. Pe"$$/"''" -'&-'&'" Te%',! -'&-'&'" 6'"$ *!e%!'" #e'%' &e%#e"*!%! '&'/ 6'"$ e%#'''" *e"$'" &e%',! '!" *','& e'"&/ '#''+ !"-"&!"e#!' *'" %e&e"#!. Te%*','& 3 &!,e -'&-'&'". S'&/ -'& e%e'#'#! '"*/"$ e!+ 6'"$ e"$''! e&e$'"$'" '&'/ #,'#e #e+!"$$' e"!"$'&'" ','#!&'# '"*/"$ e!+. S'&/ -'&
e"#&!/'#!
-"&%'#!
'"*/"$
e!+
#e+!"$$'
e"!"$'&'"
,e"$-#-"$'" '"*/"$ e!+. D'" #'&/ -'& '!"6' e"6e''" %e'#'#! -&-& ,--# ,%-#&'& e"$/%'"$! -#&%/#! ,'*' '!%'" /%e&%'. . K'&e&e%!#'#! K'&e&e%!#'#! '"*/"$ e!+ *!'/'" *e"$'" e'#/'" #e'"$ ,'#&! '&'/ '%e& e'/! /%e&%' e*'' '"*/"$ e!+. K'&e&e% e/"$!"'" e"$'!%"6' /%!"e 6'"$ e%e'"4/&'" ,'*' !e" 6'"$ &!*' ',/ e"$-"&%- ,e%e!+'" '&'/ !e" 6'"$ e"$''! -#&%/#!. K'&e&e% 4/$' e"4'*! ''&
6'"$ *!$/"''" /"&/ e"$//% +'/'" /%!"e ,e% 4' ,'*' !e" 6'"$ #&'&/# +e-*!"'!"6' &!*' #&'!. *. Pe"e$'+'" !"e#! K!e" 6'"$ *!'&e&e%!#'#! *','& e"$''! !"e#! e'/! e%'$'! '%'. Me,e%&'+'"'" *%'!"'#e /%!"e &e%&/&/, e%/,''" &!"*''" 6'"$ ,e"&!"$ /"&/ e"$-&%- !"e#!. S6#&e 6'"$ %/#' *','& e"6e''" '#/"6' -%$'"!#. D'e%'+ 6'"$ e!!! %e#!- !"! '*''+ *'e%'+ !"#e%#! '&e&e% '"&/"$ *%'!"'#e ', *'" #'/"$'" '"&'%' #e'"$ *'" '"&/"$. I%!$'#! *'" !"#&!'#! '&e&e% *!,e%/'" /"&/ e,e%&'+'"'" e,'&e"'" /%!"e e"e&', '*'"$'*'"$ ,e%/ /"&/ e"$!%!$'#! '&'/ e!'# '&e&e%. e. Me"$/'&'" -&-& *'#'% ,'"$$/ L'&!+'" *'#'% ,'"$$/ e"!"$'&'" e/'&'" -&-& *'#'% ,'"$$/ 6'"$ &e%*!%! *'%! -"&%'#! e-,- -&-& 6'"$ e%/'"$ (8/%e 1BB2) . 8'**e% %e&%'!"!"$ T/4/'" '**e% %e&%'!"!"$ !''+ /"&/ e"$e'!'" ,-' "-%' ,e%e!+'" *e"$'" e"$+''& '&'/ e"#&!/'#! ,e"$e/'%'" '!% e!+ (AH?PR 1BB2)
8. KONSEP DASAR ASUHAN KEPERAWATAN 1. Pe"$'4!'" (D'&' S/4e&! *'" O4e&!) 1) I*e"&!&'# P'#!e" N'' : U/% : A''& : Pee%4''" : N-. Re$ : T$. MRS : T$. Pe"$'4!'" : D Me*!# : 2) I*e"&!&'# Pe"'"$$/"$ C'' N'' : U/% : Pe"*!*!'" : Pee%4''" : H/. *$" ,'#!e" : 3) R!'6'& Ke#e+'&'" Ke/+'" /&'' : R!'6'& ,e"6'!& #e'%'"$ : R!'6'& e+'!'" *'" e'+!%'":
R!'6'& e#e+'&'" e/'%$':
;) Pe"$'4!'" F/"$#!-"' P-' G-%*-" '. P-' ,e%#e,#! *'" ,ee!+'%''" e#e+'&'" . P-' "/&%!#! *'" e&'-! . P-' '!%'" *'" e&'-! *. P-' !#&!%'+'& *'" &!*/% e. P-' '&!7!&'# *'" '&!+'" . P-' e!!"'#! $. P-' ,e%#e,#! *'" -$"!&! +. P-' %e,%-*/#! *'" #e#/' !. P-' ,e%#e,#! *'" -"#e, *!%! 4. P-' e'"!#e -,!"$ . P-' "!'! *'" e,e%'6''" 5) Pe"$'4!'" F!#! Ke'*''" // ,'#!e" Ke#'*'%'" Pee%!#''" TTV =) Pee%!#''" Pe"/"4'"$ Pee%!#''" L'-%'&-%!/ Pee%!#''" %'*!--$! A"'!#' *'&': '. D'&' #/4e&! : K!e" e"$'&''" #/!& /"&/ e%e!+ K!e" e%'#''" "6e%! e&!' #e*'"$ e%e!+ K!e" e%'#''" ,e%/&"6' e/"$ (*!#&e"#! '"*/"$ e!+) K!e" e"$'&''" &!*' *','& e%'#''" e!"$!"'" e%e!+ K!e" e"$'&''" &!*' *','& e"$+''& e%e!+ #e'%' 7-/"&e% . D'&' -4e&! : '. I"#,e#! M/-#' //& e%!"$ Te%!+'& '*'"6' ,ee"$''" ,'*' '*-e" '$!'" ''+. . P','#! P','#! $!"4' #e'' /"&/ e"$e&'+/! '*'"6' '#''+ #e,e%&! &/-%. P','#! '*-e" '$!'" ''+ '"*/"$ e!+ *'' e'*''" "-%' .
*.
&e%'' /"' *'" /"*'% A/#/&'#! A*'"6' /"6! %/!& *! '%&e%! $!"4' K'"*/"$ e!+ 6'"$ ,e"/+ e"!/'" /"6! ,e%/#! 6'"$ &/,/ I"&'e *'" -/&,/& '!%'" K'4! !"&'e *'" -/&,/& '!%'" *'' #e+'%! K'4! '%'&e%!#&! /%!"e ('%"' e4e%"!+'" '/) K'4! ,e%/'+'" 7-/e /%!"e /"&/ e"$e&'+/! e&!*'#e!'"$'" '!%'"
2. D!'$"-#' Ke,e%''&'" Y'"$ M/"$!" M/"/ I"-"&!"e"#!' /%!"e Re&e"#! /%!"e
D!'$"-#' I"-"&!"e"#!' /%!"e %ee e%+//"$'" *e"$'" $'"$$/'" "e/%--$!# *!&'"*'! *e"$'"
T/4/'" *'" K%!&e%!' +'#! Se&e'+ *!e%!'" '#/+'" e,e%''&'" #e'' ..2; 4' *!+'%','" !"-"&!"e"#!' ,'*' !e" e%/%'"$
&!*' '*'"6'
NOC Label: Urinary Continence
#e"#'#! ,e"/+
*e"$'" %!&e%!' +'#! :
,'*' '"*/"$ e!+
1. Me"$e&'+/! e!"$!"'" e%e!+ (5) 2. Pe"$-#-"$'" '"*/"$ e!+ (5) 3. 8e%e!+ 150 #e&!', '! e%e!+ (;)
I"&e%7e"#! NIC Label: Urinary Incontinence Care
1. Ce'#'" ,e"6e' *'%! '#''+ *'" %'#!-"' *'%! &!"*''" 6'"$ *!'/'" 2. M-"!&-% e!!"'#! /%!"e e!,/&! %e/e"#! -"#!#&e"#! '/ 7-/e *'" '%"' 3. Me'"&/ /"&/ e"!"$'&'"9 e,e%&'+'"'" e!"$!"'" e%e!+ ;. I"#&%/#!'" ,'#!e"9e/'%$'"6' /"&/ e"'&'& e/'%'" /%!"e *'" ,-' e!!"'#! NIC Label: Urinary Catheterization
1. Ce'#'" ,%-#e*/% *'" %'#!-"' *'%! ,e'#'"$'" '&e&e%
Re&e"#! /%!"e e%+//"$'" *e"$'" #/'&'"
Se&e'+ *!e%!'" '#/+'" e,e%''&'" #e'' ..2; 4' *!+'%','" %e&e"#! /%!"e ,'*' !e" *','& e%/%'"$9&e%'&'#!. NOC Label: Urinary Elimination *e"$'" %!&e%!' +'#! :
2. M-"!&-% !"&'e *'" -/&,/& '!%'" (4/'+ '%"' %e/e"#!) NIC Label: Urinary Elimination Management 1. M-"!&-% e!!"'#! /%!"e e!,/&! %e/e"#! -"#!#&e"#! '/ 7-/e *'" '%"' 2. I*e"&!!'#! '&-% 6'"$ e%,e"$'%/+ &e%+'*', !"-&!"e"#!' 3. A"4/%'" ,'#!e"
R'#!-"' NIC Label: Urinary Incontinence Care 1. A$'% !e" e"$e&'+/! e"$e"'! -"*!#! *'" &/4/'" *'%! &!"*''" 6'"$ *!'/'" 2. U"&/ e"$e&'+/! '%'&e%!#&! *'%! +'/'%'" /%!"e 3. U"&/ e'&!+ *'" e!'#''" ,'#!e" e"$e&'+/! e!"$!"'" e%e!+"6' ;. Se'$'! ,e%'"*!"$'" #e+!"$$' *','& &e%!+'& ,e%/'+'" 6'"$ &e%4'*! ,'*' ,'#!e" NIC Label: Urinary Catheterization 1. A$'% !e" e"$e&'+/! e$/"''" *'" &/4/'" *'%! ,e'#'"$'" '&e&e% 2. U"&/ e"$e&'+/! ',''+ &e%4'*! e&!*'#e!'"$'" *'" ,e%/'+'" ,'*' e/'%'" /%!"e
E7'/'#! S : !e" e"$'&''" #/*'+ !#' e"$-"&%- e"$e&'+/! '$'!'"' ,-' e!!"'#! /%!"e"6' O : -/&,/& *'" !"&'e '!%'" #/*'+ "-%' *'" #e!'"$ (19$ 8894') %e/e"#! e%e!+ 6'"$ #e%!"$ ,'*' !e" /'! e%/%'"$ A : U%!"'%6 I"-"&!"e"e ?'%e &e%','! #e'$!'" P : !"&e%7e"#! U%!"'%6 I"-"&!"e"e ?'%e *!'"4/&'"
NIC Label: Urinary S : !e" e"$'&''" Elimination ,e%/&"6' #/*'+ &!*' Management "6e%! 1. U"&/ e"$e&'+/! O : !"&'e *'" -/&,/& '*' '&'/ &!*'"6' '!%'" #/*'+ "-%' e&!*'"-%''" *'%! *'" #e!'"$ e%e!+ !e" (19$ 8894') 2. U"&/ e"$e&'+/! A: U%!"'%6 +'+' 6'"$ E!!"'&!-" e"6e''" M'"'$ee"& !"-"&!"e"#!' &e%','! #e'$!'" 3. A$'% ,'#!e" *','&
1. P-' e!!"'#! /%!"e /"&/ #e$e%' e"$e&'+/! *'" !e" (5) e%e#,-" *-%-"$'" /'! e!'#''" 2. Pe"$-#-"$'" e%e!+ /"&/ e"$e&'+/! '"*/"$ e!+ (5) ,-' e%e!+"6' 3. Re&e"#! /%!"e (5) ;. A$'% e"$e&'+/! ;. N6e%! #''& e%e!+ ;. ?'&'& '&/ &e%'+!% !"&e%7' ,e%!%''" (5) e%e!+ e%e!+ NOC Label: Symptom #e'"4/&"6' NIC Label: Urinary NIC Label: Urinary Severity Catheterization 1. e&!*'"6''"'" (5) Catheterization 1. A$'% ,'#!e" 2. '"#!e&'# (5) 1. Ce'#'" ,%-#e*/% e"$e&'+/! &/4/'" 3. e$e!#'+'" (5) *'%! &!"*''" *'" *'" %'#!-"' *'%! *','& e"$/%'"$! ,e'#'"$'" '&e&e% ee'#'""6' 2. Te&', e"$$/"''" 2. A$'% &e%+!"*'% *'%! ,','%'" !%-' &e"! '#e,&! 6'"$ *','& 3. M-"!&-% !"&'e *'" e"6e''" -/&,/& '!%'" !"e#! 3. U"&/ e"$e&'+/! (4/'+ '%"' ',''+ &e%4'*! %e/e"#!) e&!*'#e!'"$'" *'" ,e%/'+'" ,'*' e/'%'" /%!"e
P: U%!"'%6 E!!"'&!-" M'"'$ee"& *!'"4/&'"
DAFTAR PUSTAKA NANDA I"&e%"'&!-"'. 2011. Diagnosis Keperawatan : Definisi dan Klasifikasi 2012-2014. C''%&' : EG?. D-+&e%'" C-'""e M. 8/e+e G-%!' N. 200;. Nursing Interventions Classification : Fourt !dition. U"!&e* S&'&e# - Ae%!' : M-#6. M--%+e'* S/e e& '. 200. Nursing "utco#es Classification : Fourt !dition. U"!&e* S&'&e# - Ae%!' : M-#6
P%!e S67!' A W!#-" L-%%'!"e M. 200=. $atofisiologi Konsep Klinis $roses-$roses $en%akit edisi & 'olu#e 2( C''%&': Pe"e%!& 8// Ke*-&e%'" EG? 8%--e% ?+%!#. 200B. !nsiklopedia Keperawatan( C''%&': EG? I##e'+e% K/%& C. e& '. 1BBB. )arrison $rinsip-$rinsip Il#u $en%akit Dala#. C''%&': EG? P-&&e% Pe%%6. 200=. *uku +,ar Funda#ental Keperawatan( C''%&': EG?