Solucións
AVALIACIÓN INICIAL Lingua
AV I
AV
Nome e apelido s: ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
5
Data: .................................................................
Busca no texto:
despois, protestou, abrir, sofá. burro, novela, peixe, candea, fondo, repetía... graves: .................................................................................................... esdrúxula: abúrrome ................................................................................................
dúas palabras agudas: ........................ ................ ................. ................ ............ —Abúrrome máis que un burro lendo unha novela. Abúrrome máis que un peixe acendendo unha candea no fondo do mar. Repetía Petunia subindo e baixando da randeeira. E despois, mirando para a randeeira con odio infinito, berroulle: —E ti para xa! Estou farta dos teus abaneos! O señor Doce, o seu pai, protestou sen abrir os ollos. El estaba encantado cos arrolos da súa propia randeeira. Ademais, agora o sofá estaba a facerlle a barca barca. —Petunia, filla, sempre estás igual. Por que non fas algo para entreterte? Pero Petunia tamén estaba farta daquel consello e non cedeu. —Abúrrome máis que un burro lendo unha novela. Abúrrome… —púxose a cantaruxar de novo.
dúas unha
tres palabra s polisíla bas: ............... ................. ................ ................. ................ . 6
Por que non fas algo para entreterte? Estou far ta dos................ teus abaneos! unha oració n exclamat iva: ................ ................. ................ ............... unha oración interrogativa: ...............................................................................
7
.........................................
Cales son os personaxes da historia?
Petunia e o seu pai, o señor Doce.
8
........................................................................................................................ 2
Que se aburre moitísimo.
........................................................................................................................
un, unha infinito un adxectivo: ...................................
Que lle aconsella o pai?
Que faga algo para entreterse.
........................................................................................................................ 4 Algunha
vez pasouche a ti o mesmo que a Petunia?
Resposta aberta ........................................................................................................................ Que fixeches para remedialo? ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
9
súa El un pronome: ....................................
un posesivo: .....................................
Di a que conxugación pertencen os seguintes verbos:
terceira terceira ........................................ primeira .........................................
abúrrome repetía miras 10
pei-xe o-llos ......................................... da-quel ......................................... .........................................
Busca no texto: dous indefinidos: ...............................
Que lle pasa a Petunia? ........................................................................................................................
3
Divide en sílabas as palabras subliñadas no texto.
bu-rro des-pois ......................................... a-rro-los .........................................
María Dolores Ruíz (adaptación)
1
Busca no texto:
...................................
➞
➞
➞
leremos acende
segunda segunda ....................................... primeira .................................... ......................................
➞
➞
baixades
➞
Subliña o suxeito e o predicado das seguintes oracións: O señor Doce durmía no cómodo sofá. Petunia cantaruxaba polo baixo.
8
9
UNIDADE 1 Lingua
AV1
AV
Nome e apelido s: ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
6
Data: .................................................................
CV CV
Quen está encantada co avó é Xulia, porque a tapa diante dos pais cando fai algunha trasnada, e ademais a leva e a trae do colexio, e sobre todo porque lle conta historias da súa vida poñendo moito sentimento cando fala. Polas tardes, se non chove, acompáñaa ao parque e, se orballa, van merendar ao centro comercial, tomar un xeado ou ás veces ao cine. Nunha ocasión en que nora e sogro mantiñan unha de tantas discusións que xa se converteran en recorrentes, Xulia, que se atopaba debuxando tombada boca abaixo na alfombra da sala, ergueuse disposta a solucionar dunha vez por todas o asunto.
7
Por que Xulia está encantada co seu avó?
8
Porque a tapa diante dos pais, a leva e a trae do colexio e cóntalle moitas historias ........................................................................................................................
Un nome para o colexio onde vai a nena: ..........................................................
Vai con el ao parque, van merendar ao centro comercial ou tomar un xeado; as veces van ao cine. ........................................................................................................................
pai do seu marido.
nora
.....................................: esposa dun fillo. 4
Escribe por orde alfabética as palabras subliñadas do texto.
avó, colexio, historias, trasnada, vida, xeado ........................................................................................................................ 5
9
Indica como aparecerán no dicionario as seguintes palabras da lectura:
encantada historias .......................................... historia encantada encantado, ....................................... disposto, disposta levar disposta .......................................... leva ................................................. 10
50
Escribe as abreviaturas das seguintes palabras:
sing. masculino masc. .................................... Sr. señor .......................................... singular
Localiza no texto e escribe as palabras que corresponden a estas definicións:
avó sogro .....................................: para o marido, o pai da súa esposa; para a esposa, o
Inventa e escribe:
Un nome para a rúa onde viven: .......................................................................
Que fai co seu avó polas tardes?
.....................................: pai do pai ou da nai.
Busca e escribe un exemplo de cada un dos seguintes usos das maiúsculas:
Un nome para o avó: ........................................................................................
........................................................................................................................
3
As discusións entre nora e sogro
CNV O debuxo de Xulia CV A película do cine
Quen Polas, Nunha Despois de punto: ............................................................................................. Nome propio de persoa:Xulia ................................................................................... encontadora Título de libro:A..................................................................................................
........................................................................................................................
2
O avó contando historias
Ao comezo dun escrito: .....................................................................................
An Alfaya: A encontadora, Edicións Xerais, col. Merlín, 2003 (adaptación) 1
Escribe nas casas CV (comunicación verbal) ou CNV (comunicación non verbal):
......................................
➞
➞
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
➞
10
número
núm. o n.º avda. ...................................... etc. ......................................
.......................................
➞
avenida
➞
etcétera
➞
Escribe en primeira persoa o primeiro parágrafo do texto (ata o punto e á par te). ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 11
UNIDADE 2 Lingua
AV2
AV
Nome e apelidos : ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............ ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............ .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
6
Busca no texto un suxeito adecuado para cada unha destas oracións:
Tareixa A comida ............................................................. estaba demasiado quente. Os seus dedos ............................................................. nadaban entre os macarróns. A súa irmá maior ............................................................. pensou nunha solución. A mei ga Raquel ............................................................. era a profesora de Matemáticas. ............................................................. subía as mangas da camisa.
No comedor do colexio había unha rapaza, Tareixa, que comía coas mans. Ela preparábase: subía as mangas da camisa, probaba se a comida estaba demasiado quente e, cando cría que era o momento, alá ían as dúas mans ao prato. Nada máis ver o prato diante dos ollos... CHOFFFFF!, metía Tareixa os dedos. Na casa rifábanlle, por suposto, pero Tareixa agardaba a que ninguén mirase e... CHOFFFFF!, alá estaban os seus dedos nadando entre os macarróns. A irmá maior de Tareixa pensou nunha solución. Consultou a meiga Raquel, que era a súa mestra de Matemáticas. A meiga aseguroulle que tiña algo para rematar dunha vez por todas co feo costume de Tareixa e deulle un frasquiño con pos de cores que debía botar na súa comida.
7
Nas oracións anteriores, subliña o núcleo do suxeito e ro dea o núcleo do predicado.
8
Clasifica as palabras subliñadas no texto segundo onde leven o acento ou tónica:
Paulla Carballeira: Correo urxente, ed. Rodeira (adaptación) 1
Na
No comedor escolar dun colexio.
........................................................................................................................ 2
Fixo unha apócema máxica. Completa con nomes de comidas:
laranxa puré de patacas ........................................... un tarro de marmelada ....................................... zume de ..........................................
5
azucre 1 litro de aceite .......................................... 1 quilo de laranxas ........................................ terróns de ........................................
Busca e subliña no texto os antónimos destas palabras: baixaba
frío
9 Acentúa
Tareixa a irmá de Tareixa ..................................................... a meiga Raquel ..................................................... .............. ................ ................. ......
Pediulle axuda a unha meiga.
4
Na
Escribe o nome do personaxe que realiza cada acción: Come coas mans.
3
corredor, alá, ninguén subía, prato penúltima sílaba: rapaza, ......................................................................................... preparábase, rifábanlle, Matemáticas antepenúltima sílaba: ...................................................................................
Na última sílaba: ...............................................................................................
Onde se desenvolve a historia que se conta no texto?
detrás
menor
comezar
bonito
Escribe un sinónimo de cada unha destas palabras: feliz contento ................................................. enorme grande ...........................................
rematar finalizar ........................................... agardar esperar ..........................................
graficamente estas palabras cando corresponda:
comedor
´
solucion . o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
´
´
´
´
ali
ninguen
macarrons
irma
pensou
Raquel
rematar
algodon
infantis ´ maior
´
• De que clase son todas as palabras anteriores segundo o acento? Por que?
Agudas, porque levan o acento na última sílaba.
........................................................................................................................ 10
Como está escrito o texto, en 1ª ou en 3ª persoa?
3.ª persoa
..........................................
• Escribe en primeira persoa a parte que vai desde o principio ata o segundo punto. ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
12
13
UNIDADE 3 Lingua
AV3
AV
Nome e apelidos: ........................................................................................................................
Nome e apelidos : ............ ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
6
Escribe unha oración de cada clase: enunciativa negativa: .......................................................................................
4
6
Cunha pa, fai un buraco amplo na terra e mete aí a planta. Agrega máis terra arredor e esmaga ben a superficie co pé.
enunciativa afirmativa: .....................................................................................
Rega ben a planta coa mangueira sen mollar a flor.
interrogativa:
..................................................................................................
exclamativa negativa: .......................................................................................
5 3
1
Cubre a superficie con cortiza, arume de piñeiro, etc.
Saca a planta do testo coa súa terra e con coidado de non romper as raíces.
2
Escolle ben a planta que vas comprar, non moi alta e coas follas sas.
7
Clasifica as seguintes palabras en agudas (A), graves (G) e esdrúxulas (E):
A xampú G mangueira A sofá
Pon uns guantes de xardineiro.
8 Acentúa
E dentífrico E pétalos G inútil
Ordena os pasos anteriores para plantar flores nun xardín.
´alamo
aromatico
guantes
2
Como debe ser a planta que compremos?
terra
´axil
mercores
Non moi alta e coas follas sas.
3
Con non romper as raíces.
Le ben o texto. Que utensilios e materiais necesitaremos para plantar as flores?
Pa, guantes, auga, mangueira, cortiza ou arume.
........................................................................................................................ 5
Escribe dúas oracións con dous significados diferentes de cada palabra:
(vexetal) .............................................................................................................. (piso, andar; pé) ........................................................................................................................ (parte do corpo) pé .................................................................................................................... (parte inferior de algo) ........................................................................................................................ • As palabras con varios significados chámanse polisémicas ................................................ planta
14
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A
N A O P U R G ©
N A O P U R G ©
Esdrúxulas: 10
´
´
´ ´reptil
platano
´ dificil ´
petalo
Clasifica as palabras anteriores: Graves:
Con que hai que ter coidado ao sacar a planta do testo? ........................................................................................................................
4
9
G terra E médica A profesor
graficamente estas palabras cando corresponda:
1
........................................................................................................................
A mollar A tulipán G néctar
guantes, terra, áxil, réptil, difícil .................................................................................................. álamo, aromático, plátano, pétalo, mércores ..................................................................................................
No seguinte texto, marca con corchetes [ ] de distintas cores o fragmento que está en estilo indirecto e o que está en estilo directo:
[ Uxía e seu pai, o profesor Viraventos, pasaban as vacacións nunha tranquila aldea.] —Papá, eu abúrrome —dicíalle a nena a seu pai. —Pero filla, con este aire tan puro... —Xa sei, xa sei, pero ti pasas o día no laboratorio, e eu o único que fago é coidar do galiñeiro.
[ Unha tarde, o pai esqueceu pechar a porta do laboratorio. As galiñas, que sempre andaban soltas pola horta, entraron e comezaron a peteirar aquí e alá.] Marta Álvarez: Como está o galiñeiro! Edicións Xerais (adaptación) 15
51
UNIDADE 4 Lingua
AV4
AV
Nome e apelido s: ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
5
Escribe unha oración con cada palabra: boa:
A zapatilla por detrás, tris, tras, aquel que mire para atrás, tris, tras, unha boa azouta ha levar, tris, tras. Se miras para arriba hanche caer rosquillas, se miras para abaixo, hache caer o refaixo. A durmir, a durmir que veñen os Reis Magos.
voa: .................................................................................................................
6
hai:
..................................................................................................................
ai!:
...................................................................................................................
Subliña as palabras desta lista que sexan nomes: zapatilla
7
Propios:
a) Que lle pasará a quen mire para atrás?
Unha boa azouta ha levar.
........................................................................................................................ b) E a quen mire para arriba?
Hanlle caer rosquillas.
........................................................................................................................ Que se pide ao final e a quen? Por que?
Que vaian durmir. Aos nenos, porque xa veñen os Reis.
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 4
Colectivo
Subliña no poema a palabra que rima con: detrás, arriba, abaixo.
paxaro
os
Reis Magos
Colectivo
..........................
músico prato .......................... libro .......................... letra .......................... ..........................
orquestra vaixela biblioteca abecedario
Cales destas palabras teñen ditongo? Sublíñaas e escribe debaixo o ditongo: abaixo
ai
............. 10
zapatilla
Individual
arquipélago rabaño .......................... enxame .......................... bandada ..........................
abella
9
canción
..........................
ovella . o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
veñen
Completa estes cadros:
illa . o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
rosquillas
montaña, canción, zapatilla ........................................................................................................... Miño, Galicia, Reis Magos ............................................................................................................
..........................
O texto é unha canción dun coñecido xogo. Contesta:
levar
montaña
Individual
Copia o retrouso e di cantos versos ten a canción.
Tris, tras. A canción ten doce versos.
3
Galicia
Comúns:
Popular
Rei
Clasifica os seguintes nomes:
........................................................................................................................ 2
detrás
Miño
8 1
.................................................................................................................
arriba
Rei
.............
.............
ei
azouta
azuis
............. ou
.............
lúa
ui
.............
Cales destas palabras teñen hiato? Sublíñaas e escribe debaixo o hiato: caer
ceo
ae
eo
.............
.............
chuvia
frío
boa
.............
.............
ío
lúa
oa
úa
.............
.............
16
17
UNIDADE 5 Lingua
AV5
AV
Nome e apelido s: ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
5
Indica o xénero (M ou F) e o número (S ou P) destas palabras da lectura:
MS FP
Estaba unha tarde durmindo tranquilamente o león cando un ratiño comezou a xogar por riba do seu lombo. Espertou o león e atrapou rapidamente o rato. Cando xa ía ser devorado, pediulle este ao león que lle perdoase a vida, e prometeu pagarlle cumpridamente cando chegase o momento. O león botouse a rir, e deixouno marchar. Poucos días despois, uns cazadores apresaron o rei da selva, atárono cunha corda e colgárono dunha árbore. Daquela, pasou por alí o ratiño, quen, ao oír as lamentacións do león, correu ao lugar onde estaba, roeu a corda e deixouno libre. —Días atrás burlácheste de min pensando que nada podería facer por ti. Agora é bo que saibas que os pequenos tamén somos agradecidos e que cumprimos as nosas promesas.
6
sol rroupa garda... ................ .......... para..... ................ ........
7
Masculino neno
Di que personaxes interveñen no relato e quen son os protagonistas.
señor
O león, o rato e os cazadores. Os protagonistas son o león e o rato ........................................................................................................................
bailarín actor
Que tipo de texto é o anterior? Sublíñao e explica por que: poema
conto
fábula
duque
lenda
teatro
8
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 3
Este tipo de t extos conclúen sempre cunha ensinanza, que falta no relato anterior. Cal cres que podería ser? Escríbea.
Resposta aberta.
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 4
Completa estas familias de animais:
touro
cabalo
..................
egua poldro.. ................
vaca
................ ..
18
52
galo
galiña tenreiro.. ............... pito... ................
............... ...
carneiro ovella .............. ....
coella
año
............... ...
..................
coello
cazapo
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
lamentacións
corda días
louza tira.....croios ................. .......
céspede latas abre....... ................ ......
lava........ ................ .....
corta ................. ............
Completa estes cadros:
........................................................................................................................
2
promesas
FS MP
cazadores
Completa para formar palabras compostas:
Fábula de Esopo (adaptación)
1
MP FP
león
Feminino
nena señora .......................... bailarina .......................... actriz .......................... duquesa .......................... ..........................
Masculino
Feminino
macho deus .......................... emperador .......................... doutor .......................... avó ..........................
femia
..........................
deusa emperatriz doutora avoa
Escribe debaixo de cada nome o seu plural: irmán
papel
culler
luz
lugués
irmáns ................
papeis ................
culleres ................
luces ................
................
lugueses
9 Rodea a palabra correcta en cada caso:
– Susana e – é Lois son moi amigos de Brais. – Xa e – é moi tarde, será mellor que apagues a – á luz. – Vas ir pola – póla tarde a – á casa dos avós? 10
Escribe unha oración con cada palabra:
Resposta aberta.
oso
.............................................................................................................
óso
............................................................................................................. 19
UNIDADE 6 Lingua
AV6
AV
Nome e apelidos : ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............ ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............ .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
5
Ordena as sílabas e atoparás seis partes da casa citadas na lectura:
PATIO CHEMINEA ................................... CAPELA ...................................
TIOPA
O pazo da Arca é unha casona de principios do século XVII, situado na parroquia da Laxe, no concello de Chantada. O pazo ten planta rectangular cun patio no medio, e está moi deteriorado debido fundamentalmente a que a súa estrutura é case a orixinal. Na fachada principal, protexida por un pequeno muro, conserva un escudo coas armas dos Figueroa. Na súa cheminea pódense ver unhas caras esculpidas. Tamén conserva unha inscrición na fachada principal co ano da fundación da casa, 1602. No seu interior ten unha pequena capela e un patio descuberto con alpendres e unha balconada. No soto da casona parece ser que houbo unha especie de calabozo. Destaca tamén a situación da casa, no medio dun amplo terreo con árbores de distinto tipo, así como un pequeno xardín na entrada e un fermoso lavadoiro.
MICHEANE PECALA
No texto anterior, rodea os nomes aos que se refiren os adxectivos que subliñaches.
8
Indica agora o xénero (M ou F) e o número (S ou P) dos adxectivos do exercicio 6.
pequena descuberto ................................: vella ................................: amplo ................................:
Na parroquia da Laxe, no concello de Chantada.
........................................................................................................................ En que século foi construído?
A principios do século
XVII . ........................................................................................................................
9
Un escudo de armas a unha inscrición coa data da fundación da casa. ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
3
Que hai no interior? E nos baixos?
Unha capela e un patio descuberto con alpendres. Unha especie de calabozo. ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
4
Busca no texto un sinónimo de cada unha destas palabras e escríbeos:
deteriorado caras ................. ................ ..
estraga do ................. ................ ..
centro
rostro s
gravado
medio inscrición ............... ................ ....
................ ................. ..
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
TOSO
7
................................:
Que dous elementos se conservan na súa fachada principal?
DOILAROVA
FACHADA LAVADOIRO ................................... SOTO ...................................
...................................
Subliña os oito adxectivos que hai neste fragmento do texto: No seu interior ten unha pequena capela e un patio descuberto con alpendres e unha balconada. No soto da vella casona houbo unha especie de calabozo. Destaca tamén a situación da casa, no medio dun amplo terreo con f rondosas árbores de distinto tipo, así como un pequeno xardín na entrada e un fermoso lavadoiro.
Onde se atopa o pazo da Arca?
2
CHAFADA
6
Tomado e adaptado de http://www.gl.wikipedia.org/wiki/Pazo_da_Arca
1
...................................
S S ....... S ....... S .......
frondosas distinto ................................: pequeno ................................: fermoso ................................: ................................:
.......
F M ....... M ....... M .......
P S ....... S ....... S .......
.......
.......
Di de que adxectivos proceden as seguintes palabras: festividade escravizar
actividade
festivo escravo .................................. breve ................................ activo .................................. .................................
→
→
abreviatura
10
F M ....... F ....... M ....... .......
→
→
innovar cativeza
novo cativo ......................................... suave ...................................... bravo .......................................
..........................................
→
→
suavizante desbravar
→
→
Escribe un nome axeitado para tres dos adxectivos do exercicio 9. Por exemplo: festivo – día festivo. ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
20
21
UNIDADE 7 Lingua
AV7
AV
Nome e apelidos: ........................................................................................................................
Nome e apelidos : ............ ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
7
Completa as oracións co determinante demostrativo que mellor acaia en cada caso:
Ese Estes – ................ ............... días vai moita calor. Aquela casa que se ve ao lonxe é a de Clara. – ............................... aquel diario que escribía eu de pequena? – Recordas ............................... – ............................... rapaz de aí é o irmán de Hadrián.
Sabela preparou unha mochila co máis imprescindible: uns pantalóns vaqueiros e un chándal, camisetas, un chuvasqueiro pregable, roupa interior, o cepillo dos dentes, un traxe de baño, caderno e bolis e a colonia antimosquitos (que adoita non servir de moito). Tiñan a cita á primeira hora da tarde, para que o irmán de Hadrián os levase en coche ata a fronteira, ou o que fose. O sitio era preto de Tomiño, e aínda había luz cando chegaron á casa que tiña alí unha señora que tamén formaba parte do complot, chamada Clara.
8
daquela
Marilar Aleixandre: O rescate do Peneireiro, Edicións Xerais 1 A
– Gardo moi bo recordo (de + aquela) ............................... época.
nese desta – Dobra o xersei (de + esta) ............................... maneira. naquelas ....... caixas. – Ao mellor, os libros están (en + aquelas) ........................ – Deixa o abrigo (en + ese) ............................... colgadoiro de aí.
onde vai Sabela? Quen a vai levar?
A unha casa preto de Tomiño. O irmán de Hadrián.
........................................................................................................................ 2
Quen é Clara? 9
Unha muller que tamén formaba parte do complot.
........................................................................................................................
as os garaxes ..............
Busca no texto e escribe nomes de pezas de roupa.
pantalóns vaqueiros, chándal, camisetas, chuvasqueiro, ........................................................................................................................ roupa interior, traxe de baño. ........................................................................................................................ 4
Rodea os sufxos das seguintes palabras. Despois di de que palabra proceden: vaqueiro
vaca chuvasco ................................ traxe ................................ ................................
→
camisa pregar ................................ baño ................................
camiseta
→
................................
chuvasqueiro
→
pregable
→
traxeado
→
bañista
→
5
No texto, subliña cinco artigos e rodea out ros cinco indefinidos.
6
Copia as contraccións subliñadas e di por que palabras están formadas:
dos da ................. .................
22
→
→
de + os de................ + a ... ............... ............... ................ ...
á do . ................ ................ .
a + a de + o ................................ ................................
→
→
Escribe o artigo que conveña diante das seguintes palabras:
o as viaxes ..............
.............. otites
........................................................................................................................ 3
Substitúe as parénteses polas contraccións correspondentes:
10
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A
N A O P U R G ©
N A O P U R G ©
.............. paxe
a os traxes ..............
.............. apendicite
Fíxate nas viñetas e contesta: Mamá, nós somos velenosas?
• Cantas viñetas ten esta historieta?
r o, C l a ! f i l la
Aaah, mordinme a lingua!
Catro O último globo ..........................................
..........................................................
• Hai algún globo distinto dos outros? Que indica?
indica que a serpe está pensando.
........................................................................................................................ • Rodea a onomatopea que hai no cómic e engade outra onde se poida. 23
53
UNIDADE 8 Lingua
AV8
AV
Nome e apelido s: ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
1
Data: .................................................................
4
Completa o poema escollendo no recadro o verso axeitado: saen as grúas.
vén nordés.
capuchete.
dáme un couce.
luz de lúa.
caraveis.
xa non chove.
santiponce.
miaña un gato.
pego un brinco.
durme moito.
outra vez.
O reloxo vello sempre rexoubeiro, vai cantando as horas coma un pregoeiro.
Dan as sete, capuchete. ....................................................
É a unha, luz de lúa. ....................................................
Dan as nove, xa non chove. ....................................................
Dan as dúas, saen as grúas. ....................................................
Dan as dez, outra vez. ....................................................
Dan as tres, vén nordés. ....................................................
Dan as once, santiponce. ....................................................
Dan as catro, miaña un gato. ....................................................
Dan as doce, dáme un couce. ....................................................
Dan as cinco,
Xa cala o reloxo esta ladaíña, xa o manto da noite arroupa a vila.
Dan as seis, caraveis. ....................................................
Cristina Montes 2
Busca unha comparación na primeira estrofa e escríbea.
Vai cantando as horas coma un pregoeiro.
........................................................................................................................ 3
Subliña unha metáfora que hai na última estrofa.
limoeiro maceira ................. ................ ....... figueira ................ ................ ..........
limón
→
mazá
→
figo
→
................ ................. .......
laranxeira cerdeira cereixa ......................................... pereira pera ............................................. laranxa
.........................................
→
→
→
5
Nos nomes das árbores anteriores, rodea os sufixos.
6
Como son os nomes das árbores que escribiches? Elixe e rodea: a) Son palabras sinónimas.
7
Dan as oito, durme moito. ....................................................
pego un brinco. ....................................................
Escribe o nome da árbore que dá cada unha destas froitas:
b) Son palabras derivadas.
Enche os ocos cun posesivo e o seu ar tigo correspondente:
O meu A túa – ............................................ irmá chámase Mariña. os seus – Ana é afortunada: ............................................ avós quérena moito. as nosas – Non atopamos por ningures ............................................ chaves. os vosos – Collede ............................................ abrigos, que marchamos. – ................. ................ ........... pai deume un bico.
8 . o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
Os números que aparecen no poema inicial, son cardinais ou ordinais?
Cardinais
........................................................................................................................ 9
Escribe os números ordinais correspondentes aos que aparecen no poema.
primeira, segundas, terceira, cuartas, quintas, sextas, ........................................................................................................................ sétimas, oitavas, novenas, décimas, undécimas, ........................................................................................................................ duodécimas. ........................................................................................................................ 10
Completa as seguintes palabras con ll ou con i:
ll ll pa___aso ra___a i a___o
i
o___os
ll
pra___a
i i
conce___o
___ogur
ga___ola
anto___o
agu___a
re___
ll ll
ll
i
ll
24
25
UNIDADE 9 Lingua
AV9
AV
Nome e apelido s: ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
6
Escribe como se chaman os habitantes destes lugares:
pontevedreses coruñeses A Coruña: ........................................... lugueses Lugo: .............. ................. ................ ...
ourensáns vigueses Vigo: ............................................... santiagueses Santiago : ............... ................ ..........
Ponteve dra: ................. ................ ......... Ourense: ............... ................ ...........
Sabedes o que lle pasou a aquel corvo que quería ser o corvo máis fermoso do mundo? Si, si, o que atopou un pavo real morto e comezou a miralo e remiralo, e acabou namorándose das súas plumas. Pois arrincou as súas propias plumas e puxo as do pavo real. Tan galante se viu que pensou que nunca máis se mesturaría cos demais corvos. Deixou a súa casa e mudouse para a dos pavos reais. Pero, claro, os pavos reais víano raro, pequeno e feo. Pegáronlle e acabaron por botalo de onda eles. Entón o corvo pensou: —Vou volver onda os corvos. Eles non me van pegar e, ademais, con estas plumas tan bonitas seguro que case me adoran. Cando chegou entre os corvos, de tan cambiado non o coñeceron. Comezaron a darlle paus e a insultalo, de xeito que ao pobre corvo presumido non lle quedou máis remedio que vivir só de alí en diante.
7
8
2
Substitúe as palabras subliñadas por pronomes persoais:
Eles son negros.
........................................................................................................................ – O pavo real ten unhas plumas preciosas.
El ten plumas preciosas.
a) Que todos os corvos son uns presumidos.
– Brais e ti atopastes un niño.
b) Que os corvos sempre voan sós, non en bandadas.
........................................................................................................................
c) Que os corvos sempre tiveron envexa dos pavos reais.
– Ambas as dúas rapazas ían polo carreiro.
Daquela, sabes que tipo de texto é?
........................................................................................................................
Que decidiu o corvo cando puxo as plumas do pavo real e se viu tan guapo?
Que nunca máis iría cos corvos.
........................................................................................................................ Ponlle un título ao texto que acabas de ler.
Resposta aberta.
........................................................................................................................ 5
d) prefixos
........................................................................................................................
É unha lenda.
4
c) xentilicios
Que feito real intenta explicar este texto? Elixe e r odea:
........................................................................................................................ 3
b) pronomes
– Os corvos son negros.
Xosé Miranda e Antonio Reigosa (adaptación) 1
Como se chaman as palabras que formaches? Elixe e rodea: a) antónimos
Escribe unha oración con cada palabra: pobo vila
26
54
Resposta aberta.
............................................................................................................ ...............................................................................................................
Vós atopastes un niño. Elas ían polo carreiro.
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
– Lucas e mais eu levamos o carro ao prado.
Nós levamos o carro ao prado.
........................................................................................................................ 9
Pon s ou x nos espazos baleiros:
x x e__ame
e__traordinario
10
s s e__pertador e__cavar
x x é__ito
e__clamar
mo___ar
s x e__plorador e__traño
Clasifica as seguintes palabras segundo como soe o x : Ánxela, taxi, caxato, xoubi-
ña, exclamación, toxo, exposición, saxofón.
taxi, exclamación, exposición, saxofón. Ánxela,................ caxato, xoubiña, toxo. Soa «xe»: ............... ................ ................. ................ ................ ........ Soa [ks]: ................. ................ ................ ................. ................ ................ .......
27
UNIDADE 10 Lingua
AV10
AV
Nome e apelidos : ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............ ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............ .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
6 A
que conxugación pertencen todos os verbos subliñados no poema?
Á primeira conxugación.
........................................................................................................................ Polo corredor do ceo pasea a nube o seu don; lévache pendentes de auga e camisa de algodón.
7
Escribe a persoa, o número e o tempo (pasado, presente, futuro) de cada forma verbal:
1ª p. singular, presente. p. pluarl , presente ou pasado. comemos: 1ª......................................................................................................... p. plural, pasado. saíron: 3ª............................................................................................................. p. singular, futuro. soñarás: 2ª........................................................................................................... 3ª p. singular, pasado. levou: .............................................................................................................. p. plural, futuro. coseredes: 2ª........................................................................................................
vivo: ................................................................................................................
Polo corredor do ceo escapa a nube redonda; no fondo dos ollos leva augas das pozas máis fondas. Ana M.ª Fernández (adaptación) 1
Indica:
Oito Dúas ......................................
a) o número de versos do poema:
......................................
b) o número de estrofas: 2
8 Agora,
vivir saír ......... saíron: ............... ................. levar .......... levou: ................ ................
vivo: ............................................
Escribe as palabras que riman en cada estrofa do poema.
don - algodón, redonda - fondas
........................................................................................................................ 3
Explica que accións propias dos humanos se lle atribúen á nube no poema.
9
Pasea, ten un don, leva pendentes e camisa, escapa, ten ollos. ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
........................................................................................................................ 4
Como se chama ese recurso poético?
Personificación.
........................................................................................................................ 5 A
indica o infinitivo de cada unha das formas verbais anteriores:
que cres que se refire a expresión «pendentes de auga» (verso 3)?
Pingas de auga de chuvia.
........................................................................................................................ Que nome recibe estoutro recurso poético?
Metáfora.
........................................................................................................................
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
comer soñar ....... soñarás: ................ ................. coser ..... cosered es: ............... .................
comemos: ......................................
Completa as seguintes palabras con b ou con v :
v mo__er v v fer__enza re__isión
10
b sa__ichón b v in__isible
b choi__a v b de__eres
ca__er
be__edizo
Completa as oracións con haber ou a ver, segundo corresponda:
haber
– Vai á biblioteca do barrio. Aí ten que ............................... o libro que buscas.
a ver a ver – Saín ao xardín ............................... se chovía. haber un atasco no centro. – Cantos coches! Debe de ............................... A ver que traes nesa bolsa? – ..............................., – Ten coidado co coitelo, .............................. . se te vas cortar.
28
29
UNIDADE 11 Lingua
AV11
AV
Nome e apelidos: ........................................................................................................................
Nome e apelidos : ............ ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
6
Busca no texto e escribe tres palabras pertencentes a estes campos semánticos:
libro, mapa, variña ............................................................................................................. paspallás, xílgaro, bubela, merlo... Aves: ................................................................................................................ Escola:
Unha mañá don Paspallás entrou na escola. Primeiro colocou un letreiro. PROHIBIDO CANTAR Despois colleu o libro, o mapa e a variña e púxose a explicar: —Toca Xeografía! E ía mirando os paxariños que o estaban escoitando caladiños. —Quen de vós viu un río? E o xílgaro calado, moi calado. A bubela tamén. E o merlo, e a laverca, e o ouriolo... Só saíu o pardal con vociña de fío: —Si, señor profesor. Eu vin o río.
7
Cal é a profesión de don Paspallás?
É mestre.
........................................................................................................................ 2
Que está prohibido na clase?
8
Cantar.
........................................................................................................................ 3
Que plantas vería o pardal no río? Completa os nomes coas vogais que faltan:
E O
5
U O
X__NC__S
A EI O
S__LGU__ __R__S
U O
M__SG__
Clasifica estes animais do río: picapeixe, troita, libélula, salmón, zapateiro, anguía, mosquito, lavandeira, garza. Peixes
troita ................................... salmón ................................... anguía ................................... 30
Pret . per fect o
Futuro
nado nadas ...................... nada ...................... nadamos ...................... nadades ...................... nadan ......................
nadaba nadabas ...................... nadaba ...................... nadabamos ...................... nadabades ...................... nadaban .....................
.....................
nadei nadaches ..................... nadou ..................... nadamos ..................... nadastes ..................... nadaron ....................
nadarei nadarás ..................... nadará ..................... nadaremos ..................... nadaredes ..................... nadarán ....................
Insectos
Aves
libélula ................................... zapateiro ................................... mosquito ...................................
picapeixe ................................... lavandeira ................................... garza ...................................
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A
N A O P U R G ©
N A O P U R G ©
calarán estaban poñemos 9
.....................
entrar .. ................ soñar ......... ............... ............ calar estar ............... ............ poñer ......... .................. ............... ............
pret. perfecto pret. imperfecto ................ ................. ................ ....... futuro pret. imperfecto ................ ................. ................ ....... presente ................ ................. ................ .......
................ ................. ................ .......
................ ................. ................ .......
Completa as seguintes palabras con b ou con v :
b b
prohi__ir
con__ir
v
su__ir
ser__ía
descri__ir
__indeiro
v
vi__ían
descri___ir
v
vi__enda 10
......................
Escribe agora o infinitivo de cada verbo e di en que tempo están (presente, pretérito imperfecto, pretérito perfecto ou futuro):
soñabas
Xeografía.
F__NT__S
Pret. imper fect o
entrou
Que vai explicar? ........................................................................................................................
4
Presente ......................
Helena Villar Janeiro: Don Merlo con chaqueta, Edicións Xerais 1
Escribe os tempos que se indican do verbo nadar:
b
cohi__ido
b v
b
exhi__ición
v
b
v
ser__izos
Copia as palabras anteriores derivadas dos verbos vir, servir e vivir.
Convir, servir, vindeiro, vivían, vivenda, servizos.
........................................................................................................................ 31
55
UNIDADE 12 Lingua
AV12
AV
Nome e apelido s: ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ....
Nome e apelidos : ............ ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. .... Curso: .........................................................
Data: .................................................................
5
Busca no texto as palabras correctas correspondentes a estas: lloraba n
O Guai marchou un día de vacacións. Como o tal Guai era un tipo alegre, cando desapareceu todos choraban por el; pero cando aparecía noutro sitio calquera, a xente estaba que estoupaba coa alegría: rían sen saber por que, saudábanse cun sorriso pola rúa… —Que tal? —Eu guai, e ti? —Eu tamén guai. —Pois que guai! O Guai, inocente, ía deixando por onde pasaba xente triste que non quería que marchase, e alá onde chegaba alegrábanse tanto de velo que, ás veces, o Guai se emo cionaba de verdade. —Son guai —dicíase—. Son realmente guai.
saludába nse calle 6
choraban saudábanse .............. ................. ..... rúa ..... .............. .................
.............. ................. .....
sonriso sin reían
sorriso sen .... ................ ................ ................rían ................ ....
................ ................ ....
Busca e subliña dous adverbios en cada oración: – O Guai sempre estaba contento e nunca choraba. – Onte estiven enfermo e non puiden saír de aquí. – Mañá pasará Xulia por alí. – O Guai saíu fóra e camiñou ata moi lonxe.
Paula Carballeira: Un porco e unha vaca xa fan zoolóxico, Edicións Xerais
7 1
De
........................................................................................................................
8
cedo
Non por moito madrugar amañece máis .............................. .
Resposta aberta. ........................................................................................................................
Máis vale tarde que .............................. .
........................................................................................................................ Escribe a palabra correspondente a cada definición:
hoxe mañá ....: O día despois de hoxe. ................ ....................: O día no que estamos.
4
Completa estes refráns cun adverbio de tempo:
Conta que lle pasa á xente cando o Guai aparece e que lle pasa cando desaparece.
........................................................................................................................
3
sempre, nunca, onte, mañá alí, fóra, lonxe. lugar: aquí, ..........................................................................................................
De tempo: .........................................................................................................
Guai. Alegre, inocente...
........................................................................................................................
2
Clasifica agora os adverbios que subliñaches no exercicio anterior:
Quen é o protagonista da historia? Explica brevemente como é.
onte ano ....: 365 días. ................
....................: O día anterior a hoxe.
Completa a lista dos nomes dos meses:
febreiro
xaneiro
...........................
maio ...........................
...........................
xullo ...........................
xuño
outubro
setembro
abril
marzo
...........................
agosto
decembro
novembro
...........................
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
nunca mañá o que poidas facer ........................ hoxe . Non deixes para .............................. 9
Explica coas túas palabras: o seseo: ............................................................................................................ ........................................................................................................................ a gheada: ........................................................................................................ ........................................................................................................................
10
Pon dous exemplos de cada fenómeno: seseo: gheada:
............................................................................................................... ...........................................................................................................
32
33
Avaliación final Lingua
AVF
AV
Nome e apelido s: ............. ............. ............. ............ ............. ............. ............. ............. ............. ....
Nome e apelidos: ....................................................................................................................... Curso: ......................................................... 1
Data: .................................................................
4
Busca no poema e escribe:
queira sería alegría . b) dúas palabras con hiato: ..................................., ................................... a) unha palabra con ditongo: ...................................;
Completa os versos do seguinte poema coas palabras do recadro. Fíxate como riman os versos pares: Gustaríame ser
5
conto
a fada dalgún ...................................
Busca no poema estes determinantes e escríbeos co nome que presentan:
a (fada) (pobos) b) un artigo masculino plural: os ............................................................................. (vara) c) un demostrativo: esa ...........................................................................................; a miña (mente) d) un posesivo: .................................................................................................. a) un artigo feminino singular: ...........................................................................
para poder vivir
pronto
o que eu queira, de ................................... . Ter esa vara máxica que cumpra exactamente cada capricho novo
mente
que acuda á miña ....................................
6
No poema hai dúas contraccións de artigo. Búscaas e rodéaas.
7
Subliña os adxectivos que hai en cada parella de palabras. Hai algún invariable? Rodéao:
Pero se o penso ben,
sería
pronto alegría mente sería pobrezas conto
mellor ................................... que esa variña dese
alegría sol e ................................... para espantar dos rostros dores, tristezas, poñer paz, entre os pobos, quitar
pobrezas .................................... Ana M.ª Fernández: Pola rúa dos versos, ed. Edelvives
2
Escribe por orde alfabética as palabras subliñadas do poema.
Capricho, espantar, fada, máxica, pobos, tristezas, ........................................................................................................................ variña. ........................................................................................................................ 3
Subliña a sílaba tónica e rodea as palabras agudas: vara
34
56
dalgún
vivir
máxica
caprichos
mellor
vara máxica 8
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
ser poder ................................. vivir ................................. ter .................................
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
n ó i c a c u d E º . 4 a u g n i L , . A . S , A Y A N A O P U R G ©
9
2ª 2ª .... ............... 3ª .... ............... 2ª ...................
→
............... ....
→
→
pobos enteiros
espantar poñer ................ ................ . quitar ................ ................ . ................ ................ .
1ª 2ª ................... 1ª ................... ...................
→
→
→
→
Subliña con distintas cores o suxeito e o predicado e di que tipo de oración son: As bruxas non teñen variña máxica. Viñeron onte os teus pais?
10
muller triste
Copia os infinitivos que haxa no texto e di a que conxugación pertencen. .................................
. o d a z i r o t u a e l b a i p o c o t o f l a i r e t a M . a i r a m i r P
capricho novo
Enunciativa negativa. Interrogativa .......................................................
........................................................
Escribe:
dragón, bruxa sobrevivir b) dúas palabras da familia de vivir: vivenda, .................................................................. loxicamente c) dous adverbios acabados en -mente: utilmente, ..............................................................
a) dúas palabras do campo semántico de fada: ..................................................
35