Ky nang doc hieu qua (KNM).pdf

       



           

!!

Din àn tho lun k nng mm

K nng c hiu qu

" " .......................................................... ........................................................... ......................................................3 ........................3 Phn 1 – L  i nói u .............................

Phn 2 – c sách hiu qu.....................................................................................................4 I. c sách và nh  ng ng tác dng ............................................................................................4 1. c sách giúp tng c ng ng kh nng giao tip ...........................................................5 2. c sách giúp rèn luyn nng l c t ng ng t ng, ng, liên t ng, ng, sáng to .....................5 3. c sách giúp rèn luyn nng l c ngôn ng ..............................................................6 ..............................................................6 4. c sách giúp sng tt trong xã h i và làm ng  i ....................................................7 II. Các yu t nh h ng ng n tc  c ...........................................................................8 1. Yu t ch quan ...........................................................................................................8 2. Yu t khách quan .......................................................................................................8 III. Gi i thiu mt vài ph  ng ng pháp c sách ..................................................................9 1. Mt s ph ng ng pháp c thông th ng: ng: ...................................................................9 2. Ph ng ng pháp Skimming reading ..............................................................................11 3. Ph ng ng pháp c ng c ............................................................................................12 4. Ph ng ng pháp c Multilines .....................................................................................14 5. Ph ng ng pháp PhotoRead ..........................................................................................14 6. Ph ng ng pháp c SQ3R ............................................................................................21 IV. Nh ng ng iu nên bit khi c sách ..............................................................................23 1. Vài l i khuyên khi c sách ......................................................................................23 2. M i quy tc vàng  c sách hiu qu .................................................................24 3. Vài “tiu xo” c sách..............................................................................................26 Phn 3 – Nh  ng ng câu chuyn v vic c sách ......................................................................27 I. Bác H c sách th nào? ..............................................................................................27 II. Tn mn v chuyn c sách .......................................................................................29 III. “Lp trình” vic c sách ...........................................................................................33 IV. c sách là m t rèn luyn trí nh và và t duy duy .............................................................34 V. Bàn v nim vui và ni bun ca vic c sách ..........................................................43 V. Nh ng ng con s  xung quanh vi c c sách .....................................................................46 Phn 4 – Tài li u tham kho .................................................................................................48   # $ %& 

 % 1   ' () * + ,# %- . /0 % 2



" " .......................................................... ........................................................... ......................................................3 ........................3 Phn 1 – L  i nói u .............................

Phn 2 – c sách hiu qu.....................................................................................................4 I. c sách và nh  ng ng tác dng ............................................................................................4 1. c sách giúp tng c ng ng kh nng giao tip ...........................................................5 2. c sách giúp rèn luyn nng l c t ng ng t ng, ng, liên t ng, ng, sáng to .....................5 3. c sách giúp rèn luyn nng l c ngôn ng ..............................................................6 ..............................................................6 4. c sách giúp sng tt trong xã h i và làm ng  i ....................................................7 II. Các yu t nh h ng ng n tc  c ...........................................................................8 1. Yu t ch quan ...........................................................................................................8 2. Yu t khách quan .......................................................................................................8 III. Gi i thiu mt vài ph  ng ng pháp c sách ..................................................................9 1. Mt s ph ng ng pháp c thông th ng: ng: ...................................................................9 2. Ph ng ng pháp Skimming reading ..............................................................................11 3. Ph ng ng pháp c ng c ............................................................................................12 4. Ph ng ng pháp c Multilines .....................................................................................14 5. Ph ng ng pháp PhotoRead ..........................................................................................14 6. Ph ng ng pháp c SQ3R ............................................................................................21 IV. Nh ng ng iu nên bit khi c sách ..............................................................................23 1. Vài l i khuyên khi c sách ......................................................................................23 2. M i quy tc vàng  c sách hiu qu .................................................................24 3. Vài “tiu xo” c sách..............................................................................................26 Phn 3 – Nh  ng ng câu chuyn v vic c sách ......................................................................27 I. Bác H c sách th nào? ..............................................................................................27 II. Tn mn v chuyn c sách .......................................................................................29 III. “Lp trình” vic c sách ...........................................................................................33 IV. c sách là m t rèn luyn trí nh và và t duy duy .............................................................34 V. Bàn v nim vui và ni bun ca vic c sách ..........................................................43 V. Nh ng ng con s  xung quanh vi c c sách .....................................................................46 Phn 4 – Tài li u tham kho .................................................................................................48   # $ %& 

 % 1   ' () * + ,# %- . /0 % 2



Phn 1

L i nói u Din àn th Di tho lu lun k k n nng m mm (www.kynangmem.com (www.kynangmem.com)) xin chào các b bn! Trong su sut th th  i gian k k t khi thành l lp, di din àn KNM ã nh nhn  c s tham gia c cng nh nh ng h h nhi nhit tình c ca r rt nhi nhiu c c dân m mng. Các thành viên ca di din àn KNM ã óng góp r rt nhi nhiu nh nhng bài vi vit, chia s s rt nhi nhiu nhng tr nh tri nghi nghim cu cuc s sng nh nhm chia xây d dng m mt kho k k n nng giúp ích cho vic phát tri vi trin c ca gi gi i tr tr Vi Vit nói riêng và c ca ng ng i Vi Vit nói chung. ó là nh nhng k nng  c, c, k nng vi vit, k nng thuy thuyt trình, k k nng t chc… và r ch rt nhi nhiu các k k n nng c cn thi thit. ây là m mt trong s s ít ebook nói v v k nng  cc sách hi hiu qu qu - mt trong nhng k nng quan tr nh trng trong vi vic ti tip nh nhn vn ki kin th thc vô t tn ca nhân loi. Ebook này không có ý inh s lo s tr tr  thành thành m mt tài li liu chu! chu!n dành cho m m i ng ng  i nh nh ng nó là s s t tp h h  p c c a r r t nhi nhiu các bài vi vit, các tài li liu v v  k k n nng c.  c. Ebook này s s giúp các b bn d d dàng h" h" n trong vi vic tra c cu, tìm hi hiu và h hc h#i k k n nng  c. c. Ni dung ebook trình bày xoay quay nh nh ng ph" ph" ng ng pháp  c, c, nh nhng iu cn bi bit khi  cc mt cu cun sách và c c nh nhng câu chuy chuyn v cái s s  cc ca con ng ng  i.i. Xin nh$ nh$c l li, b bn ch cht c ca nh nhng dòng vi vit d d i ây  uu là s s t tp h h p t t các bài vi vit  c ánh giá cao trên nhi nhi u wedsite và di din àn nên có th th có d% bn. Khi biên so son, chúng tôi ã r r t c c  g g$$ng trình bày n ni dung m mt cách m mch lc, có t t ch chc   ti tin cho vi vic tham kh kho c ca các b bn. Ebook này c cng chính là ebook àu tiên, là công s sc ca KNM. Chúng tôi mun nó tr mu tr nên nên th thc s hu ích v v i các b bn. Vì th th hãy g& g&i nh nhng góp ý v v %aa ch cho chúng tôi theo % ch'' email: [email protected] ho ho((c bn có th th óng góp ý ki ki n tr trc ti tip trên di din àn th tho lu lun k nng mm www.kynangmem.com.. www.kynangmem.com Xin chân thành c cm " n! n!

3



Phn 2

c sách hiu qu I. c sách và nh ng ng tác dng cc sách là công vi  vic cng là nhu c cu không th th thi thiu ca ng ng  i i hc. Vic  Vi cc sách có th th  c th thc hi hin  bàn bàn h hc, góc th th vi vin hay  m mt n" n" i nào ó n nu b bn có th th i gian r rnh và có h hng thú  c. c. Không ph phi  nn bây gi gi chúng chúng ta m m i b$ b$t  uu  cc sách, vi vic  cc sách ph phi di din ra t t khi chúng ta bi bi t  nn sách v và và tr tr ng ng hc. Th Th nh nhng quá trình  cc sách có di din ra th th ng ng xuyên hay không tùy thu thuc hoàn c cnh riêng c ca m)i ng ng  i,i, và k kt qu qu  cc sách c cng không gi ging nhau. Ng Ng  i  cc hi hin nay có xu h h ng ng ch' ch' thu h* h*p ph phm vi  cc g$n lilin v i chuyên môn c ca mình, iu ó giúp cho nh nhng hi hiu bi bit chuyên môn sâu s$ s$c h" n. n. Th Th nh nhng, s s r rt t tt n nu vi vic  cc sách  c m m r rng h" h" n  nn các ph phm vi liên  i,i, ho( ho(c nh nhng ph phm vi t t ng ng ch chng không có gì liên quan  nn chuyên môn nh nhng th thc ra nó có nhi nhiu tác  ng ng  nn công vi vic và cu cuc s sng sau này. Có ng ng i còn phân chia r rch ròi ra 2 lo loi sách   c: c: mt lo loi ch ch''  cc  bit, nh bi nh  ii khái và không c cn ghi chép; m mt lo loi khác có liên quan m mt thi thit nn chuyên môn hay vì m  mt nhu c cu nào ó, ng ng i  cc cn vi vit li nh nhng ý " , , cho chính, ghi lli tóm t$ t$t ni dung, d+ d+n ch chng ho( ho(c v thành nh nhng s" cho d d n$m. Nh Nh vy, vô hình trung, lo loi sách  uu ng ng  i ta có th th  cc   m mi lúc m mi n" i: i: trên xe buýt, phòng ch ch  , trên tàu h# h#a, tàu in ng ngm, th thm chí nhà v v sinh...; lo loi sách th th hai ph phi  c  cc bên bàn sách, gi giy bút, trong không gian yên t - - nh nh ít ng ng i t. t. t tp. cc sách không ch d ng ng li  ch ch tip thu Trong th thc t t, tác d. d.ng c ca vi vic 

kin th! c mà  cc sách còn là m mt bi bin pháp   hoàn hoàn thi thin mi m(t ca con ng ng  i.i. V V i ý ngh - a này, các lo loi sách v vn hóa h hc, v vn ch" ch" ng, ng, l% l%ch s& s&, tri trit h hc không ch' ch' là nh nhng lo loi sách thu thun chuyên môn mà ã tr tr thành thành sách chung cho 4



mi ng i, cho xã hi. Nhng cái l i ca chuyn c sách ã quá rõ ràng, thit ngh - không cn nh$c li. Bên cnh vic c sách  tip thu tri thc, vic c sách ôi khi còn rèn luyn cho bn nhng k - nng, tình cm và thói quen hu ích mà ôi khi bn không nhn ra.

1. c sách giúp tng c ng kh nng giao tip Bn có bao gi thy ngi ngùng khi ng tr c ám ông? Bn có bao gi run l!y b!y không bit din t ý mình nh th nào tr c mi ng i? Bn có bao gi nói vòng vo mt vn  và c g$ng gii thích mà ng i khác v+n không sao hiu ni? c sách thc cht là mt quá trình giao tip, khi ó tác gi quyn sách và bn là nhng nhân vt tham gia giao tip. Ch' có iu quá trình giao tip này din ra 1 chiu, nhng vn  tác gi nói n i sâu vào trí não và hình thành t duy  bn th nhng nhng suy ngh - ca bn tác gi không h bit  c nu bn không vit th hay gi in thoi phn h,i. Quá trình giao tip này giúp các bn hiu vn , bit cách trình bày vn  theo chiu h ng trin khai hay khái quát h p lý, cách lý lun hay dùng d+n chng chng minh cho mt lun im nào ó. c sách mt th i gian lâu, bn s bit trình bày vn  mt cách khúc chit, mch lc, suông s, có u có a gn gàng d hiu. Không ch' vy, nh loi hình giao tip (c bit này, bn s tinh t h" n khi cm nhn, phán oán nhng cm xúc, thái  ca ng i khác. Hình thành nhng phn x và s nhy cm, linh hot cn thit  x& lý vn . Ch/ng hn, bn bit nói bng ng iu th nào, khi nào nói khi nào ngng, khi nào (t câu h#i kh" i g i, khi nào pha trò to cm hng m i  ng i tham gia giao tip...

2. c sách giúp rèn luyn nng l c t ng t ng, liên t ng, sáng to Sách  c vit bng h thng ngôn ng, c. th là các ch vit  c ni kt liên t.c v i nhau to thành câu, dòng, on, bài... T ng  c dùng luôn có ngh - a, và nét ngh - a ó li  c quy chiu vào các s vt t" ng ng trong cuc 5



sng. Thí d. nói n 't - nh vt' chúng ta ngh - n mt lot các , dùng hay cây trái  c (t trong trng thái yên t - nh, nói n 'qu o' chúng ta ngh - n tp h p nhng im to nên mt con  ng khép kín dành cho s chuyn ng ca mt thc th nào ó, ho(c nói n 'hoa mai' chúng ta ngh - n loi hoa nhiu cánh, n vào mùa xuân, *p và mi ng i thích th ng thc... Nh vy, quá trình c sách thc cht cng là mt quá trình quan sát các s vt và hin t ng trong cuc sng thc mà ch vit  c quy  c t ng trng thông qua quá trình t ng t ng, liên t ng. R,i cng có khi s liên t ng ny sinh khi bn so sánh nhng vn  ã  c c trong sách này và sách khác, trong quan im ca ng i này ng i khác, cái ging và khác nhau, ti sao li có ging và khác nh vy... Trí t ng t ng phong phú, suy ngh - c(n k, kt h p v i nhng ng lc khám phá tìm tòi s giúp bn hình thành nng lc sáng to, ngh - ra cái m i, tìm ra cái m i và t ó làm ra cái m i. Không có c sách, ng i ta khó có th thc hin  c iu ó.

3. c sách giúp rèn luyn nng l c ngôn ng Bn th ng vit sai chính t và rt ngi vit vì s mi ng i chc. Bn hay vit nhng câu không úng ng pháp ting Vit, ho(c nhng câu c.t, câu què không  các thành phn chính. Cng có th bn s& d.ng nhng t ng không h p v i i t ng bn mun  cp. Ho(c bn có vn t vng quá ít, không   huy ng ra trình bày sáng t# mt vn . Thm chí bn không hiu rt nhiu t ng trong ting Vit có ngh - a là gì vì bn cha h nghe qua... Vic c sách là bin pháp hu hiu nht giúp bn kh$c ph.c nhng sai sót ó trong vic s& d.ng ngôn ng. Bn c mt cun sách vn ch" ng thy tác gi dùng nhng t ng rt hay  miêu t bu tr i trong nhng trng thái khác nhau. Bn s thy nhng câu vn b$t u bng ch ng hay v% ng, b$t u bng ng t ho(c tính t mà v+n úng cu trúc ng pháp ting Vit. Bn bit cách dùng nhng t ng chuyn tip 'nh vy', '" ng nhiên' mt cách khéo léo uyn 6



chuyn  din t vn . Bn cng s b$t g(p nhng hình thc vit úng ca nhng t ng mà bn phân vân l0 ng l không bit vit th nào... Và chính quá trình c sách lâu dài, s tp trung và tinh ý s giúp bn hình thành nhng k - nng ngôn ng ó.

4. c sách giúp sng tt trong xã hi và làm ng i c sách và sng tt là hai vic xem ra ch/ng n nhp gì v i nhau nhng thc cht có s tác ng qua li rt l n. Ai cng bit, ng i bit suy ngh - phi trái, bit lý l là nhng ng i không sng tùy tin. Mi l i nói, suy ngh - và vic làm ca h luôn h ng t i cái hay, cái *p; h ng t i l i ích bn thân trong mi quan h v i l i ích chung ca nhng ng i xung quanh. Cách sng ó là món trang sc quý giá nht mà m)i ng i t trang b% cho mình thông qua hc vn, c. th là t vic c sách. c sách th d.c th thao giúp chúng ta bit rèn luyn sc kh#e do dai bn b - h" n. c sách trit hc, chúng ta nhn ra nhng quy lut và nhng din bin ý thc h trong cuc sng, t ó hình thành cách nhìn và cách ngh - ca bn thân. c sách vt lý chúng ta hiu bit v quy lut vn ng ca th gi i t nhiên h" n, t ó ng d.ng vào cuc sng. c sách vn hc  hình thành cm xúc, thái  h p lý tr c mi cnh ng, cuc  i; xây dng  i sng hài hòa, nhân vn, có chiu sâu... Tóm li, sách em n cho con ng i mt cuc sng tt *p, hòa h p gia bn thân v i cng ,ng, môi tr ng xung quanh, xã hi và c nhân loi. D - nhiên, nhng iu  c trình bày phía trên không phi là tt c nhng l i ích mang li ca vic c sách. Chúng ta còn có th thy, ng i c nhiu sách có kin thc sâu rng, hi t. nhiu nng lc, l i nói có c" s và có uy tín nên  c mi ng i l$ng nghe, xem trng... Nhng ai cng bit, c sách tr c tiên là  giúp mình càng tt h" n.

7



II. Các yu t nh h ng n tc  c 1. Yu t ch quan iu quan trng nht  c hiu qu có l là thái . Cn phi gi mt thái  lc quan và t tin là mình có th làm  c và làm d dàng. Scott Bonstein dùng câu: "It's easy, and I like it"  t nói v i mình tr c khi c. Bn có th nói: "chuyn nh# nh con th# b# vào gi#" T th ng,i và môi tr ng c: cn to cho mình mt môi tr ng tht thoi mái, gn gàng. Ng,i ngay ng$n trên gh, hai chân (t th/ng th$n trên sàn, th/ng lng. Ánh sáng cn phi . Nu mùa ông ng,i c sách trong chn thì thôi r,i, sáng ra nhiu khi thy quyn sách li thi qun queo nm góc nào ó. Sách cn  c (t th/ng trên bàn

2. Yu t khách quan Tc  c cng ph. thuc vào ngôn ng và th loi sách Thc ra c nhanh cng ã  c nghiên cu nhiu nhng không phi c ph" ng pháp ca n c ngoài là có th áp d.ng  c  Vit Nam, tôi xin ch' ra vài ví d.: - V i ting Anh, cách t duy và cách vit ca sách n c ngoài là kiu trc tip (direct), tc là i vào vn  mt cách tun t. Nu ai hc vit lun ting Anh chu!n mc cng thy cách vit ca h là t các ý l n chia thành các ý nh# h" n liên tip, vì vy, nhiu khi c mt on bn ch' cn c câu m  là ã gn nh n$m  c ni dung, phn bên trong ch' là i sâu v chi tit. - V i ting Vit và vn hóa Á ông, kiu t duy li kiu vòng vèo, do vy khi c ta cng cha th hiu ý tác gi nói gì, nhiu khi câu quan trng li nm  ch) rt khó tìm. - V i ting Nht/ Trung: h là ch t ng hình, do vy vic s& d.ng k thut  nâng tc  c cng rt thun l i. Do m$t ta nhn dng hình nh nhanh và

8



tt h" n ch vit, khi c ch t ng hình cng kích thích óc t ng t ng, t duy nhanh h" n. - Ph. thuc nhiu vào cách vit sách: + Truyn: c rt nhanh vì chúng ta quy chiu, t ng t ng d dàng và nhanh chóng sng trong ng cnh ca câu chuyn. + Sách t hc: c cng rt nhanh, các sách teach yourself ca n c ngoài mà d%ch ra ting Vit thì ta c mt bui cng  c vài cun. + Sách giáo khoa, trit hc, lý lun: không th c nhanh, vì m)i câu ch th ng  c nghin ng+m k, có khi ta c mt câu mà phi rt lâu m i hiu ht ngh - a  c.

III. Gi i thiu mt vài ph ng pháp c sách 1. Mt s ph ng pháp c thông th ng: Thc ra, vic luyn cho mình 1 ph" ng pháp c có th còn ph. thuc nhiu yu t, có nhng ng i rt d dàng c nhanh, có ng i mun c nhanh thì qu là mt khó khn cc l n. Vic c sách nhanh có nhiu ph" ng pháp nhng có l cách c này thuc loi dân dã, d tip thu. u tiên là cách c sách vn hc, truyn c, tiu thuyt... dùng  gii trí: - c nhng th ch'  gii trí thì ko cn quá c g$ng c hiu, chúng ta có th c qua, l t tht nhanh, s có nhng n t ng lu vào u chúng ta. Khi có on này hay, ho(c on nào ko hiu, ko liên kt  c v i nhau chúng ta có th c li on ó ho(c c li c truyn. Chúng ta có th c tng on 1 lúc, và có th b# qua nhng ch) ko quan trng, din t dài dòng, kiu nh nhng ch) t hình dáng con ng i, hay là m(c gì, thích n gì... cái ó ko quan trng t i ni dung cho l$m.

9



Thc ra nói cái này h" i tha, b i nu ã là c gii trí thì th ng ko quan tâm n kt qu, mà dù có quan tâm thì ch' là nh  c bao nhiêu, ho(c cng là r)i th i gian, ko cn thit phi c nhanh. - Cách c tài liu tham kho, sách khoa hc: u tiên c l t qua 1 ln, có th  ý nhng ch) cn lu ý. Ln c này ko yêu cu phi hiu, nhng yêu cu là ko  c b# qua 1 dòng nào c, nhng v+n phi c tht nhanh, l t qua m$t thui, lu li  c gì ko quan trng c li ln 2, c chm, soát các ý, liên kt li các ý, t gii quyt nhng gì mình thy còn khúc m$c, giai on này nên gch li nhng ý chính, cn lu ý. c ln 3: li c tht nhanh, xem li xem mình ã thu nhp  c gì, có gì còn th$c m$c thì nên (t mt du chm h#i to ùng  ó và ... i h#i. Có mt iu các bn nên lu ý khi c sách, ó là nên quan tâm t i m.c l.c và l i nói u. Có mt thói quen ca tôi là dù c quyn sách nào, thm chí là t in tôi cng c l i nói u tr c, ch' là phn gi i thiu sách, nhng nó có ý ngh - a rt l n: mt s sách thì l i nói u là  gi i thiu tóm t$t ni dung và gi i thiu các t vit t$t, mt s sách thì ch' là gi i thiu ngu,n gc ca cun sách. Nhng dù th nào i chng na thì l i nói u th ng gây thin cm cho ng i c v cun sách, do ó nu có th c ht l i nói u thì th ng rt có cm tình v i quyn sách, iu ó giúp chúng ta có tâm lý c h" n. - Cách c tht nhanh khi ... kim tra bài: gi m.c l.c, tìm tên bài cn tìm, gi vào bài ó, gi ra các ch" ng, c m)i on trong bài vài ba ch là có th tìm ra on mình cn tìm. Mt ph" ng pháp khác cng có nhiu im chung v i ph" ng pháp trên. Th ng thì trong m)i quyn sách 20% s trang sách s cha 80% ni dung c quyn sách. Khoa hc ã chng minh là mt ng i bình th ng hiu sut c cao nht t  c là xp x' 80% ni dung. Chúng ta u là nhng ng i bình th ng. c ít nht 2 ln/quyn sách (trung bình 300 trang). 10



Ln mt không phi là c mà là l.c li quyn sách  tìm kim 20% s trang sách cha 80% ni dung (tc là vào khong 50 - 60 trang). Mt khong 2 ting cho ln th nht. Ln hai, ta mang nhng trang ó ra c và hiu rõ ràng thêm. Rõ ràng, nhng cách c trên ây ang  c rt nhiu ng i áp d.ng. Tuy nhiên, hiu qu ca nó mang li thì cn phi xem xét. Vy, các ph" ng pháp c khác có hiu qu h" n không? Chúng ta hãy cùng tìm hiu  phn sau…

2. Ph ng pháp Skimming reading c là mt k nng quan trng trong. c hiu qu giúp hc viên thu thp  c nhiu thông tin cn thit và có t duy tng quan v mt vn . Trong tt c các bài kim tra u có mt phn kim tra các k nng c. Skimming (k nng c l t, c nhanh) là mt trong nhng k nng quan trng và rt hu ích trong nhiu tr ng h p. u tiên, b"ng cách c l t nhanh qua on vn, ng i c s# có  c

cái nhìn tng quát v ni dung, vn phong và c$u trúc ca bài vn ó. Skimming cho phép hc viên n$m  c ý chính trong bài mt cách nhanh chóng vì skimming có ngh - a là nhìn l t nhanh qua bài c  bit xem bài ó vit v cái gì. Bn hãy nói cho hc viên bit cách c nhanh, c l t và mt s m*o nh#  c nhanh mà v+n b$t  c úng ý chính.

Th! hai, c l t  nm bt  c quan im ca tác gi v v$n , ch im  c  cp trong bài c: K nng skimming rt hu ích khi bn mun t duy sâu h" n trong nhng bài c bng cách tìm ra quan im ca tác gi mt cách nhanh chóng. iu này rt quan trng vì c không ch'  ly thông tin mà còn  bit xem quan im ca tác gi v vn  mà h nêu ra: ,ng tình, phn i hay trung lp.

11



Khi c nhanh  tìm ra quan im ca tác gi, ta không cn phi c tt c tng t, tng ch mà ch' c mt vài t quan trng thôi. Nhng t ó có th là danh t, ng t ho(c tính t, thm chí c các t ni. Ta không cn i vào c chi tit tt c các t trong câu, mà ch' cn c qua nhng t  c gch chân cng có th hiu  c tác gi này không thích nó.

Cui cùng, c l t  nm  c lô-gíc trình bày ca bài. ôi khi chúng ta cn bit ngay cu trúc ca mt bài vn ho(c mt cun sách mà không cn phi c c mt on vn hay mt bài dài lê thê. K nng skimming s rt hu ích trong tr ng h p này. Ta cn n$m b$t  c nhng t nào, du hiu nào nên chú ý t i  tìm ra lô-gíc trình bày ca bài. ó là các marking words (t du hiu) nh: because (vì), firstly (u tiên), secondly (th hai), finally (cui cùng), but (nhng), then (sau ó), includes (bao g,m) và nhng t ch' th i gian khác, v.v. Nhng t này s giúp cho ng i c nhanh chóng nhn ra on vn  c trình bày theo cách nào: listing (lit kê), comparison-contrast (so sánh-i lp), time-order (theo th t th i gian), và cause-effect (nguyên nhân-kt qu). Bn thy y, k nng skimming rt quan trng vì vy hãy c g$ng thành tho nu bn cm thy nó phù h p v i mình.

3. Ph ng pháp c ng c PP c ng c s giúp bn tit kim mt khong th i gian kha khá v i ph" ng pháp c kiu c, c tng dòng mt, tuy nhiên khi bn m i tp thì s g(p khá nhiu khó khn do: + Chúng ta t bé  c dy là c c t u n cui, lin mch, c sai hay không hiu thì thì quay li. Vô tình ta ã to ra mt li mòn trong não v cách c, g(p bt c tài liu nào cng có thói quen nh vy.

12



+ Ph" ng pháp c này i ng c li v i truyn thng ó nên yêu cu kh nng ghi nh ng$n hn l n (theo tng c.m t mt) và tng h p, hiu thông tin cao. Bình th ng khi c ta th ng theo h ng sau: >>>>>>>>>>>>>> (c) <<<<<<<<<<<<<< (a m$t v) >>>>>>>>>>>>>> (c) …. V i cách c truyn thng nh trên, ta mt i h/n mt khong th i gian dùng cho vic a m$t v. Nhng khi ã luyn  c nó thì kh nng c hiu ca bn s  c ci thin rõ rt. N i dung c bn ca ph ng pháp

c ng c:

Tr c khi c: - Chu!n b% tinh thn: Nh$m m$t, th sâu hít dài, relax vài giây. - Xác %nh m.c ích: Gi qua vài trang sách, xem cun sách ó nói cái gì, mình cn iu gì t cun sách ó. Ta có th c phn m.c l.c, tóm t$t các ch" ng…  n$m b$t cu trúc ca nó . Quan trng nht là xác %nh xem "tác gi mun nói gì v i mình?” Và “Mình cn nhng gì?"

Cách c ng c - Dòng 1: c tin >>>>>>>>>>>>> Theo l t nhiên thì phn # s là phn ta nh nht, vì va c xong… còn phn da cam là phn ã b% "nht" i khi ta c sang phn #. - Dòng 2: c lùi <<<<<<<<<<<<<< T" ng t nh vy cho dòng 2, phn bn nh h" n c li là phn sau - có th ko liên quan gì n phn # dòng 1. Nhng khi bn c n phn u dòng 2 (da cam) - phn ni tip phn # dòng 1 thì lp tc trí não bn s to ra mt s kt ni gia # 1 và da cam 2 làm cho bn có n t ng lâu h" n v i 2 phn này. C nh vy, các dòng s kt ni v i nhau theo kiu b$c cu. 13



Ta có th tit kim  c mt khong th i gian nh#  a m$t, chuyn phn nng l ng ó vào não  phân tích cái b% "c ng c" kia . ây là mt ph" ng pháp khó. Nu nó làm bn thích thú, ti sao chúng ta không th& luyn tp? “Có công mài s$t, có ngày nên kim”…

4. Ph ng pháp c Multilines Th ng thì khi chúng ta nhìn mt hình v trên giy, chúng ta s nhìn các nét ca hình ch không nhìn phn giy tr$ng xung quanh. Vì vây, m$t ca bn ch' tp trung vào phn nh#. Và khi c sách bn cng s theo li ó, ch' nhìn vào các ch, kh nng bao quát tài liu rt hn ch…  m rng kh nng bao quát ca m$t, kh nng tng h p, hiu ca não thì c 2 dòng là mt ph" ng pháp tp luyn khá thú v%. Ni dung ca nó " n gin ch' là: Bn c g$ng nhìn vào khong tr$ng gia 2 dòng, và tìm cách hiu c 2 dòng (trên và d i)... ây là mt ph" ng pháp òi h#i s tng quát rt cao ,ng th i mun thành công bn phi hiu  c vn phong và i ý ca tác gi mun nói t i. Có th kt h p ph" ng pháp này v i ph" ng pháp c ng c. Tc  c ca bn s tng lên rt rt nhiu ln y!

5. Ph ng pháp PhotoRead a. Mt s hiu bit cn bn Nh các bn ã bit - não trái ca chúng ta m nhim phn ngôn ng, ch vit.. khi c sách theo các ph" ng pháp truyn thng yêu cu s tp trung cao  khá l n  n$m b$t  c ht thông tin - và khi bn càng c g$ng tng tc  c lên, thì não càng mt m#i ,ng th i kh nng hiu s gim xung theo th i gian. Ph" ng pháp PhotoRead s khin cho c 2 phn não b ca bn hot ng, lu chuyn thông tin mt cách nhun nhuyn. S chia s công vic gia 2 phn não trong ph" ng pháp PhotoRead s giúp bn không phi c tng ch mt 14



na, mà toàn b thông tin trang sách s  c "photo" vào bán cu não phi, phn m nhim t duy v hình nh.

b. Mt s l u ý Và vic bn có thành công v i ph" ng pháp này hay không, chính là bn có hc  c cách  "inview" – liên kt nhng trang thông tin  c photo. Yêu cu ca ph" ng pháp: Bn ch' cn là ng i bình th ng, không cn quá cao siêu nhng bn cng khó có th thành công  c nu bn: + Không kiên trì luyn tp - th& nghim. + Không tin vào "nng khiu tim tàng" ca bn, cng nh bn thân ph" ng pháp này. + Quá nôn nóng thc hin, b# qua các b c cn bn. + Luyn tp trong trng thái cng th/ng, stress.

c. Tng quan v các b c Prepare – Preview – Photoread – Inview – RapidRead

i. Prepare: a c" th v trng thái tt nht  c. - a c" th vào trng thái ngh' ng" i th giãn, quên i mi phin mui lo âu trong cuc sng, cng nh s lo l$ng v vic photoread này có em li hiu qu thc s hay ko. *  th giãn, bn có th làm theo các cách sau: a/Tangerine Technique: Tr c khi c, t ng t ng tay trái bn có mt qu quýt, bn có th cm giác  c nó, s thy nó, ng&i thy mùi ca nó... hãy t ng t ng bn tung nó lên, và dùng tay phi b$t ly, li tung lên tip... tung hng 2-3 ln thì nh* nhàng (t qu quýt t ng t ng ó lên u và… B$t u c… b/T ng t ng: bn ang ng,i âu ó và nhìn chính bn ang c sách ho(c ang có 1 chú v*t u trên u bn trong lúc bn c sách. c/Tr c khi c, nên nhe rng c i mt cái ( hiu  c c" s ca các cách làm tm gi là "quái d%" bên trên các bn có th tham kho trong các tài liu chuyên v PhotoReading) 15



R,i, gi thì (t câu h#i: + Bn c tài liu này nhm m.c tiêu gì? + Tài liu này có quan trng v i bn nh th nào? + Bn mun hiu và nh bao nhiêu % nhng tri thc mà tài liu mang li? + Bn mun dành bao nhiu th i gian  c và hiu nó cng nh th#a mãn m.c tiêu bn  ra? Ta có th phân b th i gian cho công tác chu!n b% nh sau: 30 giây: L t nhanh bìa sách, m.c l.c, l i gi i thiu... --> rút ra c m.c tiêu c sách ca bn 2 – 3 phút  sách tr c m(t, nh$m m$t xác %nh m.c tiêu bng cách tr l i các câu h#i. 1-2 phút th giãn, th sâu hít dài, làm vài ng tác cho tâm trí thoi mái và b$t u sang b c 2…

ii. Preview: Khám phá, tìm hiu c$u trúc tài liu M.c ích là hiu cu trúc, các t vng s& d.ng trong tài liu cn c và quyt %nh xem bn s i sâu tìm hiu phn nào ca tài liu.

a/ Kho sát tài liu - Chú ý n m.c l.c, ta , l i gi i thiu, nm sn xut, nhà xut bn, tên tác gi... - Các ch) in nghiêng, in m,chú thích, , th% minh ha, nhng câu h#i, phn tóm t$t ca tài liu .. C g$ng hiu  c ý , ca tác gi cng nh mch vit ca tài liu. * Lu ý không nên dành quá nhiu th i gian cho phn này: + Bài báo ng$n: ti a 30 giây. + Bài báo dài: ti a 3 phút. + 1 quyn sách: ti a 5 phút.

16



b/ Ghi chú t v ng Công vic này giúp não bn ghi nh li các t vng quan trng, và khi bn photoread nó s t tìm kim, kt ni các t vng này thành mt mch chính giúp bn có nhng n t ng mnh m v tài liu. + Các t vng quan trng th ng  c in nghiêng, in m, và tn s xut hin rt nhiu. Bn có th lt th& 20 trang sách, nhng t nào gây n t ng v i bn nhiu nht thì ó là t ta cn. +  ghi chú, các bn có th dùng ph" ng pháp Bn , t duy ca Tony Buzan. Khuyn ngh%: ghi chú càng ng$n gn càng tt. - Nên ghi chú trong u 5-10 t i v i 1 bài báo. - Vit ra giy 20-25 t v i 1 cun sách. (th i gian dành cho vic nay` khong 2-5 phút)

c/ Quyt %nh xem phn nào khin bn quan tâm nht trong tài liu? phn nào bn s i sâu? phn nào bn thy ko cn thit? M t s l i th ng m c phi khi PREVIEW.

- on vn hay quá, khin bn c nó quá k - . iu này s làm mt i tính cht ca PREVIEW. - Th i gian PREVIEW > 8 phút ^^

iii. Photoread: Photo nh ng trang thông tin vào não - Tr c khi PHOTO READ 1n  3t 456t th 789n,  thông tin  b c tr c thm :;o <=3 >9o 1n. ?9y ng,i mt @Ach <5Bi CAi nht :; chu!n 1% D- nh hi tuyt chiêu (nu  c <5E tt nht @Ac 1n nên tp my 1;i yoga ho(c F53 công  <o ng lc cho <=3 >9o 5Bt ng - Sau ây v i mt @Ach c 5B;n
17



@I khi @Kn c  c luôn @ trang GAch @Lng mt D6c y ch) nu 1n c trang GAch theo 5;ng Jc. ?9y tp 1;i tp >;y :; 1n G thy rng tôi >Ii 6ng:

T ng t ng gi a trang &'ch () mt  ng th+ng F t trên xung, 1n G a m$t >5* >5;ng >5En theo  ng th/ng >;y (nh tôi 9 >Ii  trên r,i y, <5 D#ng m$t ra, không >5En C; >5En, không c C; c ^^), l t chm t trên xung, D;m sao  @m nhn  c 4 7Ic giy. ME m$t 1n 5B;n 5En @a 1n G  c m rng h" n, c53nh :E th 1n >5En thy  c nhiu ch h" n. Tuy nhiên @5' >5En nh th >;y thôi <5E @Kn cha , 1n @Kn 45i tt  c

ting ,)i trong u na. Tôi G 78i <53ch =N h" n v iu >;y: Khi 1n c thm, trong u 1n G 45At ra mt ting >Ii Anh vn tng ch mt ( iu >;y Oy ra D; :E  tr ng 5c 1n 9  c Jy nh th), @I th 1n không  P nhng khi ting >Ii I ct lên <5E thanh quan  c 5ng @a 1n @ng h" i rung lên, nh th 1n ang chu!n 1% c <5;nh ting vy.  t$t  c @Ai ting >;y i v i nhng ng i m i 5c QR D; F5I khn nhng mt khi 9 t$t  c r,i <5E tc  c @a 1n G tng n mc Ang kinh >7c.  t$t  c ting >Ii trong u, 1n 59y c >5* >5;ng nh tôi 9 >Ii, ng c g$ng c D;m 7E :E @;ng c c 1n @;ng không c  c nhiu, ,ng th i trong D6c c 1n @I th m to ( tc D; 45At âm <5;nh ting y) t nm xung mt : nm…bn… ba… hai… mt… ho(c D; a…e…i…o…u. C nh th l(p i l(p Di. Vic c to >;y G D;m cho thanh QRn @a 1n không t ng 45At âm ting >Ii trong u, hay >Ii @Ach F5Ac D; ta ang c ch >9o b không cho >I t ng Anh vn… Mt ln na, nh rng 45i ht sc <5Bi CAi, không  c g ng Sp, a m$t t trên xung du i :; @m nhn  c 4 7Ic giy (ho(c 1n @ng @I th t ng t ng 4 7Ic giy <o <5;nh ch X, 59y >5En :;o gia @Ai ch X >;y). Hn 59y Ap J.ng ph" ng 45Ap >;y cho tt @ nhng b c c, bao g,m PREVIEW, PHOTO READ, INVIEW, RAPID READ… - T b c th 3 >;y, bây gi @56ng ta G i sâu h" n :;o chi tit @a quyn GAch. Tuy nhiên, i :;o chi tit <5E @5' nên i :;o nhng ch) >;o tht cn thit, 18



nu không cn <5E ng c. U.c tiêu @a b c >;y D; >5En  c tt @ m(t ch (nh D; không  c 1# GIt bt FE th 7E), ,ng th i ghi ra giy tt @ nhng thông tin cn thit ( @53nh OAc D; Mind Map I). Trong khi c, 59y không ngng (t câu 5#i :; <= l i @56ng, nu @I nhng câu 5#i 1n cha <= l i  c 59y <m  y, ng QRA lo l$ng v @56ng, @56ng ta G OSt n @56ng  b c INVIEW. - Thêm mt s lu P, I D; c g$ng @5' nên PHOTO READ 1-2 ln thôi (tt nhiên D; trong <=ng <5Ai <5Bi CAi r,i), tp dn 1n G quen :; G v" :St  c hu ht thông tin cn thit. Sau khi 9 5B;n tt vic c, 1n 9 sVn G;ng  sang b c k tip – INVIEW.

iv. Inview: Kt ni nh ng trang thông tin ã np - U.c tiêu @a b c >;y D; 7# trên kia. - u tiên 59y PREVIEW quyn GAch Di mt ln na. Hn nh @Ai 1n MIND MAP C; 1n ang D;m ch, gi 59y liên kt @Ac phn Di v i nhau.  cho =N =;ng h" n, tôi xin a ra mt :3 J.: ch/ng 5n 1n ang c mt cun GAch D%ch s& ch/ng 5n, ch" ng 1 @I ta  D; “WEnh 5Enh Vit Nam sau chin tranh TG th 1”, ch" ng 2 @I ta  D; “Cuc @Ach Cng 78i 45Ing dân tc Vit Nam”, vy mi liên kt gia 2 ch" ng >;y D; 7E? Câu <= l i tht " n 78n,  ch" ng 1 ta bit rng VN 1% tng c ng 1Ic lt, C; 9 @I 1Ic lt <5E 45i @I u tranh, I @53nh D; D3 do d+n n “Cuc @Ach Cng 78i 45Ing dân tc”  ch" ng 2, @ng không F5I l$m 45i không? - Liên kt @Ac phn  c r,i <5E 1n 59y 7# ( nht D; trong GAch 78Ao khoa, nhiu khi @I nhng câu 5#i 45i c sang nhng 1;i sau m i <= l i  c), sau I 59y 5B;n thin 1n MIND MAP @a 1n, cn thay i nhng 7E 59y thay i (nu thy 1n MIND MAP @ xu QRA <5E @I th : Di mt 1n m i – @;ng d >5En. 19



Vy D; @56ng ta 9 xong phn INVIEW, @5' @Kn mt b c cui @Lng na thôi, I D; RAPID READ (hay 7i D; REVIEW cho ng$n 7n @ng  c).

v. RapidRead: Scan mt l t t u n cui tài liu - ây D; b c cui @Lng, C.c 3ch @a b c >;y D; ghim ch(t Ci th 1n 9 c :;o <=3 >9o. Tr c tiên 59y c Di quyn GAch mt ln na t u n cui. Trong D6c c 1n @I th thay i tc  c; v i nhng ch) c r,i <5E 59y l t qua @Kn nhng ch) cha thông tin m i <5E h9y c chm Di (nhng nên nh 9 c D; @5' c 1 ln thôi, không quay Di âu y). Nu 1n v+n @Kn @I nhng ch) cha hiu C; không c Di <5E 1n G không bao gi 5B;n tt vic c (hay >Ii cho hoa C- D; nghiên cu v; tip nhn thông tin . -  @I th nh  c nhng 7E CEnh 9 c, 1n cn 45i xem Di 1n MIND MAP (ho(c D; 1n ghi @5Sp @a 1n) theo th t th i gian sau: 1 >7;y sau khi c 1 tun sau khi c 1 <5Ang sau khi c 6 <5Ang sau khi c 1 nm sau khi c … X5#i cn xem Di na, nh k l$m r,i!

Tng kt - Ph" ng 45Ap c nhanh : m$t l t >5* >5;ng Jc t trên xung (@m nhn  c 4 7Ic giy). T$t ting >Ii trong u bng @Ach <5 D#ng ng i, 45At âm <5;nh ting khi c (5,4,3,2,1 – a,e,i,o,u). - YAc b c c: PREPARE, PREVIEW, PHOTO READ, INVIEW, RAPID READ (REVIEW). -  tng tc  c, 1n @ng nên tp tng tc  lt trang - Vy D; phn này 9 kt <56c, @56c @Ac 1n @I th <5;nh <5o  c F- nng >;y :; v" n lên 5;ng top trong Ci D- nh vc! 20



6. Ph ng pháp c SQ3R Survey – Question – Read – Review – Recite.

a. Survey • Tiêu ,  m.c chính và ph. • Chú thích d i hình nh, và , th% • Xem li câu h#i, ho(c các h ng d+n c ca giáo viên. • Xem on u và cui • Xem phn tóm t$t. Khi ang kho sát, hãy (t nhng câu h#i sau:

b. Question • Bin tiêu  thành câu h#i • c các câu h#i  cui bài • Nh li nhng gì giáo s nói khi giao bài cho bn • Mình ã bit gì v vn  này r,i? Lu ý: Nu cn hãy vit ra và suy ng+m.

c. Read • Tìm câu tr l i choc ác câu h#i ã nêu • Tr l i các câu h#i u và cui ch" ng • c li chú thích d i tiêu , biu ,, hình minh ho… • Chú ý tt c các t in m hay in nghiên • Hc các h ng d+n v biu , • c chm li khi g(p on khó • Dng li  c k - nhng ch) khó hiu • c tng phn mt và ghi nh khi kt thúc mt phn. Ghi nh sau khi c ht mt phn

21



d. Review • (t câu h#i v nhng gì m i c. Ho(c tóm t$t bng l i ca riêng mình . • Ghi chú thông tin t bài c, din t thông tin ó bng l i ca mình. • Gch d i ý quan trng • Dùng ph" ng pháp hc thuc hiu qu nht cho mình. M*o: bn càng dùng nhiu giác quan khi hc, thì càng nh nhanh và nh lâu. Hc công hiu gp ba: Nhìn, nói, nghe Hc công hiu gp t: Nhìn, nói, nghe, vit Dò li bài, mt quá trình lâu dà

e. Recite • Ngày 1: (t ra nhng câu h#i cho ý chính bn ã ghi chú • Ngày 2: c li  "kt thân" v i nhng khái nim quan trng. Che phn thông tin, c câu h#i và c tr l i t trí nh ca mình. Dùng các bin pháp ghi nh hu d.ng. Làm nhng th nh . (flashcard), ho(c các công c. hc bài t" ng t. • Ngày 3, 4, 5: Luân phiên hc bng flashcard, và t nhng bài ghi chú • Cui tun: Dùng sách hc, làm mt bn bii ni dung, trong ó lit kê toàn b tiêu ,  m.c chính ph.. Làm mt bn , thông tin. Tp nh li và nói to bài hc trong lúc nhìn vào bn , thông tin. Th ng xuyên l(p li b c trên.  c vy, bn s ko cn nh,i nhét khi kZ thi n.

22



IV. Nh ng iu nên bit khi c sách 1. Vài l i khuyên khi c sách Là sinh viên bc i hc và cao hc, ôi khi bn cm thy có quá nhiu tài liu và sách giáo khoa phi c trong khi qu th i gian thì eo h*p. S tin b trong hc tp ca bn ph. thuc rt nhiu vào kh nng “tiêu th.” ht s tài liu này. Sau ây là mt s g i ý hu ích giúp bn nâng cao k nng c bài ca mình, nhanh và hiu qu... To s tp trung cho chính mình bng cách xem l t qua bài c tr c khi bn tht s ng,i c tng ch: Xem ta  bài c, các tiêu  l n nh#, nhng ch) ánh du, in nghiêng ho(c in m. Xem qua nhng hình v hay minh ha, , th% hay biu ,. Xem qua toàn b bài c bng cách c on u và on cui, l t nhanh qua nhng câu u ca tng on trong bài (tr ng h p sách giáo khoa v kinh t th ng có phn tóm t$t  cui m)i ch" ng cùng nhng thut ng quan trng). Gp sách li và t h#i: ý chính ca bài là gì, vn phong ra sao và m.c ích ca tác gi là gì? Tr l i  c nhng câu h#i này s phn nào giúp các bn có  c mt ý t ng khái quát v ni dung bài c, t ó d tp trung h" n và bài c s tr nên d nh h" n.

Không c thành ting vì kiu c này s khin bn c chm. C g$ng xem vic c sách nh th ang ng$m mt cnh *p, hình dung mt ý t ng bao quát trong tâm trí thay vì chú ý n tng viên á d i chân.

23



c theo ý. Các nghiên cu cho thy khi c, m$t chúng ta luôn dng sau nhng câu ch trong mt dòng. S ln dng ca ng i c chm nhiu h" n so v i ng i c nhanh. Dng nhiu ln không ch' làm cho ta c chm mà còn cn tr kh nng n$m b$t vn , do ý ngh - a th ng i theo c câu hay c.m t thay vì tng ch mt. Hãy c c theo nhng nhóm t, (c bit c ht nhng câu hoàn ch'nh và nhng câu có tính b ngh - a.

Không nên c mt câu nhiu ln. ây là thói quen ca ng i c kém. Thói quen “nhai li” này th ng làm tng gp ôi ho(c gp ba th i gian c và cng không ci thin mc  thông t. Tt nht là c tp trung ngay t ln u tiên, ó là lý do ti sao chúng ta có g i ý th nht.

Thay i tc  c nh"m thích ! ng v i  khó và cách vit trong bài c. Ng i c kém luôn có tc  c chm. Ng i c hiu qu th ng c nhanh phn d và chm li  phn khó. Trong mt bài c có ôi ch) chúng ta phi c c!n thn h" n nhng ch) khác. Có nhng iu  c vit ra không phi  c thoáng. V i nhng tài liu pháp lý hay các bài vit khó thì cn phi c chm. Nhng tài liu d h" n nh kinh t hay báo chí thì ta có th c nhanh. Cui cùng, bn nên bin nhng g i ý này thành thói quen m)i khi c sách.

2. M i quy tc vàng  c sách hiu qu Lê Nguyên Khôi - Theo T  p chí Sách

- Quy t$c 1: c không lùi li. Dù bài v khoa hc k thut khó n âu cng ch' c mt ln. Không  c chuyn ng m$t tr li. Ch' khi ã c xong và suy ngh - v nhng iu ã c, m i có th c li bài nu nh tht cn thit. - Quy t$c 2: c và hiu thông tin theo khi thut toán tích h p. Phi th ng xuyên nh ni dung ca tng khi. Trong quá trình c, hãy tìm cách tr l i nhng câu h#i tiêu chu!n  ra cho m)i khi ca thut toán. 24



- Quy t$c 3: c không phát thành ting. c mà phát âm là k thù ca vic c nhanh. Hãy thc hin các bài tp và gõ nh%p  nh%n phát âm. Khi thy tc  c b% gim cn phi luyn li. - Quy t$c 4: Chuyn ng m$t theo chiu th/ng ng khi c. Khi c, m$t di chuyn theo chiu th/ng ng t trên xung d i, theo dòng t ng t ng i t gia trang giy. Hãy tp phát trin thói quen nhìn ngoi vi. Hãy c báo có ct h*p, r,i c sách, s" b vch  ng  gia trang bng bút chì. Phn u c mt trang ch' trong 10 – 15 giây, c hiu  c ni dung chung. TuZ mc  thành th.c trong vic di chuyn m$t mà chuyn sang c hiu c trang sách ch' trong 30 giây. - Quy t$c 5: Tp trung t t ng tht cao  khi c. Tp trung là cht xúc tác ca quá trình c. c nhanh li càng òi h#i tp trung trí não v i c ng  cao h" n  t duy và n$m b$t vn  nhanh h" n. - Quy t$c 6: Hiu nhng iu ã c trong quá trình c. Khi c cn làm rõ các t khoá, các im ta suy lý, tc là các im ta  hiu bài và nhn thc vn . Nh rng khi c là quá trình tìm kim và x& lý ý t ng và ý ngh - a. - Quy t$c 7: Áp d.ng các cách nh ch yu trong khi c. M.c ích ca vic c  nh . Nh cái gì tuZ theo m.c ích c cn thit ca mình và ch' nên nh nhng gì hiu  c. Không cn nh tng câu, tng ch nhng phi nh ý t ng và ý , ca tác gi cun sách. - Quy t$c 8: c v i tc  bin i. Bit c v i các tc  khác nhau cng rt quan trng. Có ch) ch' cn c l t qua, song có trang thì nên c chm li  hiu  c thc cht vn . Hãy bit chn cách c cn thit, úng lúc và úng ch). - Quy t$c 9: Phi th ng xuyên luyn tp, cng c không ngng thói quen c. - Quy t$c 10: (t tiêu chu!n c m)i ngày 2 t báo, 1 t tp chí và khong 50 n 70 trang sách.

25



3. Vài “tiu xo” c sách Có nhiu ng i dùng các "tiu xo" khi c sách và t hiu qu cao nu luyn tp tt: - Kiu nh%p iu: khi mun c tc  nào ta có th m nhc kiu tc  ó. Ví d. mun c nhanh thì ng i ta khuyên nên m nhc rock, rap gì ó trong khi c. o Pht s& d.ng kiu "gõ mõ" rt hiu qu trong vic c kinh k, to nh%p iu rt tt cho vic tip thu kin thc cho b não. Trong Thin/Khí công ng i ta s& d.ng các câu chú kiu "mt lnh"  kích thích vùng h thn kinh thc vt rt hiu qu. - c kiu d ng bn  (mindmap): ng i c da trên m.c l.c, l i gi i thiu, ho(c c l t qua  m.c  xây dng cho mình mt khung ni dung, m.c tiêu cn c...sau ó trong quá trình c ch' có nhim v. "in thông tin" vào khung sVn có trong u, h s ch ng và nhanh h" n nhiu. - c kiu tìm kim (searching): ng i c s chu!n b% các l ng thông tin cn tìm kim t sách (ví d. tìm thông tin v các IC s& d.ng trong robot) và trong khi c s ch' tìm kim các thông tin v vn  này mà b# qua các thông tin khác không my liên quan. Ngoài ra còn có nhiu nhân t tác ng n vic c, ví d. s ch in trên mt trang sách, kích th c màu s$c ch. Ch/ng hn nh ting Vit thì in theo các ct 10-15 t s giúp ta c nhanh h" n vì m$t không phi l t sang ngang nhiu.

26



Phn 3

Nh ng câu chuyn v vic c sách I. Bác H c sách th nào? Nm 1923, nhà th" Nga Ôkíp Mandenxtam ã nói v i th gi i rng, t Nguyn Ái Quc to ra mt nn vn hoá ca t" ng lai. Trên nn tri thc c" bn ca mt hc sinh Quc hc Hu trên hành trình dn thân i tìm chân lý, bàn chân ca Bác H, ã in trên kh$p các châu l.c. "i mt ngày àng, hc mt sàng khôn", nht li là mt ng i ch%u hc, ch%u c và thông tu nh Bác, thì s tip thu nhng tinh hoa th gi i  to sáng mt nn vn hoá ca t" ng lai nh Ôkíp Mandenxtam tiên oán, là l " ng nhiên. Khi tr thành lãnh t. ng, v% Ch t%ch ng u Nhà n c, Ng i v+n tip t.c c sách báo, không ch' nhm nâng cao s hiu bit mà còn  n$m b$t thông tin trong và ngoài n c qua sách báo ca ta, ca bn bè và ca c k thù... Nhng ng i tng làm vic, tng ph.c v. và giúp vic cho Bác H, u thán ph.c tr c s ham c sách báo ca Ng i, vic ó ã tr thành nhu cu, np quen trong sinh hot hàng ngày không th thiu  c. Th i gian Bác còn kho, Ng i c báo, bn tin vào ban ngày, các bui ti sau 9 gi Ng i c sách. Bác có thói quen khi c, ngón tay a theo dòng, m$t dõi theo, ch) nào có vn  chú ý thì dng tay ghi chép ho(c ánh du  d nhn bit nhng ch) v+n cn chú ý, nhng s liu và thông tin cn x& lý. c báo, thy g" ng ng i tt mun th ng huy hiu, Bác dùng bút bi ho(c bút chì màu # khuyên vào. Ch) nào cn lu ý, Bác ánh du gch chéo (/); ánh du bng ch X và gch chéo (X/) là chú ý dòng; (!) là l; có vn  cha rõ ràng, còn nghi ng , Ng i ánh du chm h#i (?) và yêu cu vn phòng xác minh li. on nào cn xem k, Bác ánh du gch chéo và chm ph!y (/. ã xem xong, Bác vit ch V... Các ,ng chí ph.c v. c nhìn vào các ký hiu ó là hiu và thc hin theo ý ca Ng i. Bác cng hay dùng ch Hán  ánh du. Ch Hán vit dc, nhng ch) l nh#, 27



vit ch Hán không è lên ch ca sách báo, iu trng h" n là ch Hán gi  c ni dung mà Bác lu ý. Có nhng lúc Bác trích t liu vào cun s nh# cng bng ch Hán, nhng t liu này Bác s& d.ng  vit báo. Tui Bác ngày mt cao,  bo v gi gìn ôi m$t ca Bác, Vn phòng Ph Ch t%ch c& các ,ng chí ph.c v. nh V KZ, Cù Vn Ch c, Lê Hu Lp... c sách báo cho Bác nghe. Ng i sau này g$n bó nhiu nht v i Bác là ,ng chí Cù Vn Ch c (t 1962 cho n khi Bác m n(ng). ,ng chí Ch c th ng c sách , báo và các bn tin ca TTX và B Ngoi giao,  c Bác tín nhim cao. Có ln ,ng chí i công tác v$ng, ,ng chí Trn Vn V ng thay. Thy ,ng chí V ng, Ng i h#i: "Ch c v$ng à?", ging Ng i b)ng tr nên xa v$ng.  cho Bác 0 phi nghe nhiu, ,ng chí Ch c th ng c tóm t$t nêu nhng ý chính nhng vn  quan trng nht. ,ng chí c rõ ràng, truyn cm nht là khi tui Bác ã cao, thính giác suy gim thì ng iu phi tht phù h p, òi h#i ng i c phi nhy cm và hiu ý ca Bác. Th ng thì m)i ngày ,ng chí c ph.c v. Bác vào các bui sáng, tra, chiu, ti. Ngày ch nht c vào bui sáng và ti, và ch' c các báo %a ph" ng g&i biu Bác. Qua các tin bài báo %a ph" ng phn ánh, Bác phát hin ra nhng g" ng ng i tt vic tt, yêu cu vn phòng xác minh và t(ng huy hiu. Khi c báo vào bui ti, ,ng chí Ch c chn nhng vn  có ni dung nh* nhàng  Bác nghe cho 0 cng th/ng. Nhng vn  d gây xúc ng thì c vào ban ngày. Bác chú ý nghe n mc phát hin  c c ch) vit sai, s&a c cách dùng t và l)i chính t. Có nhng ch) Bác yêu cu c li nhiu ln  hiu cho k. ,ng chí Cù Vn Ch c cng là ng i  c Bác giao cho nhim v. c$t nhng bài báo phn ánh v g" ng ng i tt vic tt dán thành tng chuyên  g" ng v chin u, sn xut , thiu nhi hc gi#i dng cm... Sau này Bác ch' o ,ng chí Hà Huy Giáp, Phan Hin in thành các tp sách "Ng i tt vic tt". Sách Bác c có nhiu th loi. Ngu,n sách báo g&i t i  Bác s& d.ng có t nhiu ngu,n khác nhau. Sách biu ca các tác gi g&i t(ng, sách biu ca nhng cá nhân và t chc n c ngoài t(ng Bác qua B Ngoi giao ho(c các oàn ca ta i công tác, 28



Bác i thm các n" i  c biu, các nhà xut bn g&i biu... Sách báo c xong, Bác th ng g&i t i các n" i cn s& d.ng. Nhng sách báo cn làm t liu, Bác gi li, nhng s& d.ng xong li g&i i. Vì vy, Bác không có th vin riêng. Nhng cun sách, t báo khi Ng i qua  i còn lu li ti nhà 54, nhà sàn là nhng báu vt vô giá. Nhng nm cui  i, Ng i nghe ,ng chí Cù Vn Ch c c cun "Cuc kháng chin chng Nguyên Mông" và t c cun "S tht v Vit Nam" bng ting Anh. Sách, báo ã tr thành món n tinh thn và ph" ng tin thông tin không th thiu  c ca mt con ng i v - i nh Ch t%ch H, Chí Minh.

II. Tn mn v chuyn c sách Hà V n Thnh - Báo Qu c t 

Câu h#i mà chúng tôi, nhng ng i làm ngh dy hc, th ng nghe là sách nào cn c; m n  âu ho(c giá c nh th nào? Tuyt nhiên không có bt kZ sinh viên nào h#i thy cô cách thc c cun sách ó. Hình nh vic c là chuyn " ng nhiên ca nhng ng i bit ch. Nhng nu nh bit ch r,i mà không bit c thì hc ch  làm gì? Thc ra, ch' nói riêng chuyn "vui ch" i", ngay c Nguyn Du cng phi l$c u vì nó "l$m công phu". Vy thì s hc d - nhiên phi khó gp vn ln. T khi bit c, bàn tay tôi ã tp cách  gi khá nhiu trang sách. Nhng  gi úng và hiu  là vic không d dàng. Có nhng cun sách làm ta tht vng, n(ng tr - u cm giác hao h.t mà không h có mt chút th#a mãn nào. Ng c li, có rt nhiu cun cho ta hnh phúc dù phi thao thc sut êm vì nó. Vy thì vì sao con ng i li lãng phí nhiu th i gian n th cho nhng iu vô b? Câu tr l i ch' n sau khi i ht cuc  i. Có l b i vy nên tôi mo mui vit ra ây nhng l i tâm huyt v i mong mun duy nht là nhng ng i n

29



sau không phi i qua nhng khúc quanh không áng có. Tt nhiên s có rt nhiu iu tôi vit không còn là nhng chuyn m i.

1. Công vic u tiên nh$t %nh phi bit là vic chn sách. Chúng ta không th c tt c nhng iu cn bit, nhng có th có  th i gian  c nhng iu cn thit. S mênh mông và a dng ca tri thc nhân loi là ng i d+n  ng t,i cho nhng ng i ham hiu bit. Hãy nh rng phi u tiên cho nhng cun sách mà thy giáo buc phi c. Cha h/n thy giáo ã úng nhng kinh nghim ca thy là c" s áng  tin cy. Còn nhng ng i ã r i gh nhà tr ng r,i thì sao? Hãy c nhng gì mình thích. Mt nguyên lý ca muôn  i là chúng ta không ch' thích nhng gì mình thiu.

2. Nh ng cun sách hay ho-c mt bài báo hay tr c h t phi có mt cái tên hay. Tôi ít thy iu ng c li. Nhng tên sách nh Cun theo chiu gió, ng tr c bin t nó ã thông báo nhiu vn  dù chúng ta cha c. Trong báo chí cng vy. Nhng cái tít t" ng t nh Mua danh ba vn bán danh... ba hào, Ông Mê Man cun hút ng i c nhiu gp bi l ng con ch mà bài báo em n. Phn l n các tên sách ho(c tên mt bài báo ã là im trng tâm - iu c" bn mà ng i vit mun chuyn ti n ng i c.

3. Nguyên tc u tiên ca vic c là nh$t thit phi gn lin v i vic ghi chép. Nm dài trên gi ng  c mt cun sách hay là mt trong nhng iu thú v% tuyt v i. Nht là khi ngoài tr i có tí tách ht ma, có mt n)i nim cn phi quên. Tuy nhiên ó là cách tt nht  làm cho vic c tr thành s lãng phí tuyt v i. Cm giác thích r,i... quên. Thói quen ghi chép buc chúng ta, t vô thc, có trách nhim v i iu mình c. Nói cách khác, buc t duy không th l i bing.

30



H" n na, vic ghi chép s làm cho quá trình mã hóa tri thc  chuyn vào b nh tr nên d dàng h" n, hiu qu h" n. Vic th ng xuyên ghi chép còn to nên l i th không gì so sánh ni: luyn tp kh nng h thng hóa và phân loi t liu. Vic ghi chép còn có ý ngh - a rt l n trong t" ng lai - nhng mnh r i rc ca tri thc luôn luôn rt có th cn thit cho mt ý t ng m i mà s mù m ca hiu bit cha th xác %nh  c. Câu h#i (t ra là ghi nh th nào? iu cn ghi nm trong nhng tiêu chu!n sau: - ó là nhng iu to nên s hng thú mà ta cha g(p bao gi . - Kin thc ó có vn  (ho(c nhiu vn ) liên h n chuyên môn mà chúng ta quan tâm. - Mt ý t ng khác l - thm chí sai trm trng so v i các quan nim truyn thng. Cn nh là trong khoa hc, mt nhn xét càng gai góc bao nhiêu thì càng áng  ghi chép by nhiêu. - Mt chân lý hin nhiên (châm ngôn, cách ngôn...) - Mt nguyên t$c ca lý thuyt nào ó.

4. Sau khi c xong mt ch ng, mt phn hay c cun sách cn phi h thng s b kin th! c thu nhn  c. T ó cho phép ng i c hiu rõ nhng lun im c" bn nht. F. Anghen luôn nhn mnh rng "Khoa hc b$t u t vic so sánh".

5. Nu có th, hãy trao i ngay v$n  mình v a c v i ng i khác. Tht là tuyt v i khi ng i y ã ho(c ang c cun sách, bài báo y. Còn ng c li thì hãy tìm mt ,ng nghip, bn hc  trao i. Kinh nghim cho thy chúng ta s khó có kh nng quên iu ã tri qua, th& thách tht s là tính nghiêm túc ca tranh cãi.

6. n ây s# có câu h.i -t ra: khi g-p phi mt cun sách ta ngh / là cn thit nh ng khó c vì khó hiu thì làm th nào? Mt câu h#i nan gii. Nhng tác ph!m loi này th ng là sách trit hc ho(c chính tr%. Tr c ht phi tp cách  "bóc" l p v# ngôn t - mà các trit gia và các nhà chính tr% thì 31



ngày càng vit và nói mt cách y khó hiu. Ch/ng hn,  m'a mai vic Pháp quên quá nhanh công lao M gii phóng n c Pháp, vin tr sau Chin tranh th gi i th hai, Tng thng M G. Bush nói rng "Ng i Pháp có thói quen ch' thích ngh - n hin ti"! B c th hai là sau m)i ch" ng, nht thit phi tóm t$t ni dung mà mình l - nh hi. y là cách hiu ng$n  t ó chúng ta t n kh nng hiu nhiu. 7. Cho n "công on" này, quá trình tri thc hóa ca chúng ta v+n ch' gi i hn  mc  "b$t ch c" (immitation). Cái c  c ch thành cái có  c

khi ta bit cách "tiêu hóa" nó (Indigennization). T indigennization có tài liu d%ch là "bn %a hóa"; nhng theo tôi, din t nh th là kém chính xác. Cách d%ch mt on vn, cng nh cách hiu i v i mt cun sách, ôi khi ging v i cách hiu v ph. n: chung thu[ thì th ng là ít *p; ng c li, nhng ng i àn bà *p th ng là không chung thy - h" n 100 nm tr c, mt ng i Pháp ã nói nh th. Vic "tiêu hóa" tri thc s chm dt khi m)i ng i b c sang giai on 3: sáng to (innovation). Ch$c ch$n s có ng i h#i: "Làm sao có th sáng to  c?" Xin tr l i rng ch' tr mt s k ngu dt b!m sinh còn thì bt k ai, bt k trình  nào cng có th tìm ra mt cái gì ó m i m. Hãy t tin và ng cúi u tr c bt kZ t ng ài nào.

8.  cho vic c không b% gián on, cn phi có k hoch c th. Ch/ng hn, hãy c tht tp trung trong mt gi - va c va ghi chép, 30 hay 40 trang sách sau ó buc mình trong mt bui phi c 120 trang ho(c 150. Cha xong cha r i kh#i bàn. ây là cách mà nh nó, sut bn nm r0 i th& thách  chai bn ca nhng chic gh, tôi ã c  c khá nhiu nhng cun sách khó...

9.  ng nên c mãi mt lo i sách. ây là cách ngh' ng" i bng công vic. Tt nhiên cách này s làm gián on quá trình t duy nhng cn thit.

32



10. L p tr ngày nay khó c h" n. ây là mt tt yu vì chúng ta ang sng trong th i i ca máy tính, truyn hình. Nhng ch$c ch$n là không có mt ph" ng tin nghe nhìn nào có th thay th vic c. Ng i Nga hoàn toàn có quyn t hào h là dân tc c nhiu nht trên th gi i: ch' riêng thành ph Mátxc" va ã có n 1.500 th vin. Rõ ràng tri thc và tình yêu là hai iu không th mua  c, nhng m)i chúng ta phi liên t.c tr giá cho nó, tng ngày. S hiu bit - vn hóa là "công vic" di truyn khó khn nht ca con ng i. Hãy tp cách gi gìn m)i cun sách mà ta có và, h" n na nht thit phi c  hiu cho bng  c cách thc s& d.ng chúng mt cách tt nht. Sách không phi  trng bày, càng không phi sinh ra cho b.i b(m ca th i gian và mng nhn ca cuc  i ging kín. Mun th, phi rèn cho  c thói quen c m)i ngày. Tôi bit ch$c nhng ng i ngày nào cng c hu ht u là nhng ng i có th ng ngang hàng v i s hiu bit. Dù nhiu nm ã trôi qua, nhng bao gi tôi cng có cm giác khó t khi c câu th" ca i thi hào Nguyn Du: "Co th" m ln gi tr c èn..." Mt ng i nh Nguyn mà phi ln  gi nhng trang sách hay  chng t# vic c sách khó n mc nào!

III. “Lp trình” vic c sách Theo o Lao ng

Cui tháng 11.2003, trong bui tip kin v i Th tr ng B Vn hoá Thông tin Lê Tin Th, nhà vn Romania Ghixulescu - Th ký Hi Nhà vn Romania ã lu ý B Vn hoá - Thông tin mt thc trng áng lo ngi ti Romania: Mt b phn trong gi i tr Romania hin nay rt gi#i ngoi ng, gi#i vi tính, thành tho s& d.ng Internet nhng li rt dt ting m* . H gn nh rt ít c vn hc, tr nên vô cm v i vn ch" ng. Các ph" ng tin nghe nhìn 33



tin l i ã gn nh hút h,n, th i gian và tâm trí ca gi i tr, bin h tr thành mt th nô l, mt th "linh kin" trong cái mng mch ca gu,ng máy computer hin i. Gu,ng computer này y cám d) và cng y cm b+y ang thâm nhp bng nhng con  ng h p pháp và bt h p pháp vào các hang cùng ngõ hm ca th gi i. Theo ông Ghixulescu thì ph" ng tin nghe nhìn ã làm cho gi i tr tr nên th. ng và ngày càng tr nên vô cm, tê lit các chc nng cm giác, nhy bén th gi i hành vi; th gi i nghe nhìn làm cho gi i tr rt d tr nên què qu(t v m(t tâm h,n, mt th mù ch cao cp. Theo ông Ghixulescu, ó chính là m(t trái ca các ph" ng tin nghe nhìn hin i. Trong c" ch th% tr ng  n c ta hin nay, rõ ràng vic kh" i dy, ph.c h,i thói quen c sách không ch' là công vic t phát ca các nhà vn, gi i vn hc, là công vic mang tính cht hành chính ca nhà n c mà là công vic thit yu ca tng gia  ình. Phi thy vn hc, vn hoá c g$n bó mt thit v i s hình thành và phát trin nhân cách con ng i. Bên cnh nhng trò ch" i in t&, nhng trò chat, nhng cuc giao lu trin miên qua mng ang ct ch(t không ít thanh niên, ang tr thành mt th "ma tuý" v m(t tinh thn thì vic "lp trình"  m)i em hc sinh m)i tun phi c mt, hai quyn sách là vic làm, theo chúng tôi, m)i gia  ình cn phi tính n. V phía Nhà n c, theo tôi, phi làm sao cho sách r h" n. Các nhà xut bn, các nhà vn suy ngh - làm sao cho ra  i nhng cun sách có ích h" n, vui h" n, *p h" n và nhân vn h" n. Vn hc là nhân hc. Nu thiu nó thì con ng i khó tr nên hoàn thin.

IV. c sách là mt rèn luyn trí nh và t duy Phan T  t  c d ch Chúng ta không c n l i “hc go” mà chúng ta c n phát tri n và hoàn thin trí nh ca m i hc sinh b ng s hi u rõ các s kin c bn.(V.I.Lênin)

34



Trí nh và t duy có liên quan khng khít v i nhau: không th suy ngh - mt cách nht quán nu quên khuy mt nhng ý ngh - lúc tr c và không nh nhng iu cn thit  xây dng các phán oán và suy lý ca mình. c sách mt cách t lc và có nghin ng+m k ch/ng nhng cho phép ta tip thu  c t t ng ca tác gi mà còn giúp ta i chiu t t ng ó v i t t ng ca các tác gi khác v vn  ó, và ta s i t i mt phán oán riêng ca mình v nhng iu c  c. Phán oán ca ng i c có th úng hay sai. Phán oán là úng nu ng i c vn d.ng nhng lun c ch$c ch$n cho phán oán ca mình, ng i c am hiu vn  h" n tác gi, phán oán có th sai nu ng i c không tán thành ý kin tác gi, không ch%u nh ng b tác gi mt ly nào trong khi tranh lun ch' vì không mun suy ngh - , ho(c vì suy ngh - “,ng bóng”, vì suy ngh - “tùy tin” hay vì không ch%u vn d.ng n suy lun, n lý trí mà ch' thun da vào cm giác, vào ý thích ch không m x'a n các lun c mà tác gi a ra  chng minh cho lun  nêu lên. Phán oán cng có th sai trong tr ng h p ng i c vi phm các lut lôgic và phép bin chng trong quá trình t duy. Nh ã nói  trên, trong khi c sách, c gi cn c, hiu, ào sâu, phân tích k, ghi chép, nh , l - nh, hi. Tt c các vic ó, không vic nào có th tin hành  c nn không có s tham gia ca trí nh v t duy, cho nên trong quá trình c sách " ng nhiên s rèn luyn, phát trin hoàn thin  c trí nh và t duy. c sách là mt s liên h qua li gia ng i c và tác gi, ta h, nh ng i c và tác gi trao i, àm o v i nhau. Không phi vô c mà ng i ta th ng nói: “c nhng cun sách hay khác nào àm o v i nhng bc hin nhân quân t&”. ôi khi c sách bin thành mt cuc tranh lun thm l(ng v i tác gi, khi ó ng i c s biu l k nng tranh lun ca mình, tc là bit t duy úng cách theo logic. Trong vic này,  t kt qu tt, ng i c nên nghiên cu 35



các tài liu dy cách chng minh quan im ca mình nu các quan im ó là úng, là chân thc, và bác b# nhng lun c sai, vch trn nhng lm l+n trong t duy ca bn thân mình và ng i khác. Nh “trao i”, “àm o” v i nhng cun sách ni dung quý báu, ng i c s ngày càng tr nên thành tho, giàu kinh nghim h" n trong vic phân tích nhng con  ng phc tp, ngo$t ngoéo ca t t ng con ng i trong mi liên h qua li gia ý ngh - , tình cm, rung ng ca con ng i. Ch' riêng c sách cha   rèn luyn trí nh và t duy: còn cn làm sao cho c sách chim mt v% trí xng áng trong s các bin pháp quan trng khác nhm giáo d.c v trau d,i vn hóa cho con ng i, trong ó có c vic b,i d0 ng tinh c lp t duy. V.I. Lênin dy: “... chúng ta phi thay l i hc c , l i hc go, l i hc kh c kh th  i x  a b  ng k  n ng bi t n  m l  y toàn b v  n tri th c c a loài ng i, và n m theo cách th  nào

 ch ngh  a cng sn ca chúng ta không ph i nh cái

chúng ta  ã h c thuc lòng, mà nh cái do t  chúng ta ngh ra: nh nh  ng k t lu!n không th trách  c trên quan  i m hc v n hin i”.

c lp ng+m ngh - v i t ng nhn thc là mt trong nhng du hiu cn thit và cc kZ quan trng ca t c sách. Không phi ng+u nhiên mà V.I.Lênin trong mt bui nói chuyn v i SV Tr ng i hc tng h p Xvéclôpxc"  Maxc" va ã nó: “iu ch yu nht là phi làm sao cho sau khi c sách, sau khi tho lun và nghe các bài ging v Nhà n c, các bn luyn  c k nng nhìn nhn vn  ó mt cách c lp... Ch' khi y các bn m i có th t coi mình là ã  vng vàng v lp tr ng và có  kh nng gi vng lp tr ng y tr c bt c ai và trong bt kZ lúc nào”. Tính c lp suy ngh - nh th  c kh" i dy không ,ng u và vào cùng mt la tui  tt c mi ng i. Trong mi tr ng h p, vic c sách có th và cn phi xúc tin quá trình ó.

36



Có tác d.ng (c bit tt *p i v i b,i d0 ng t duy là c nhng cun sách trong ó t duy  c trình bày d i dng trc tip nht, tc là  c hình thc nhng suy t ng tru t ng ca tác gi. F. Enghen ch' rõ,  phát trin nng lc t duy lý thuyt: “... t " tr  c t i nay ch a có mt cách nào khác ngoài vi c nghiên c u toàn b n# n tri t hc tr  c

 ây”. Ng i c cng nên tìm hiu mt s bin pháp " n gin giúp b,i d0 ng trí nh và t duy trong quá trình c sách, tr c khi áp d.ng nhng hình thc phc tp h" n ca t duy c lp  nghiên cu các tài liu có tính cht trit hc tht s. Mt là, trong khi c phi hiu rõ ràng trong bt c bài vn nào cng u th hin hai m(t ca nó. Cái mà ng i ta nói n, tc là i t ng t duy, và cái mà ng i ta nói v i t ng t duy y. Phi luyn tp k xo phân bit hai yu t ó ca chính vn mà không cn dng li, ta h, nh ngay trong “mch c”, làm sao cho s hiu ó din ra t nhiên. Bao gi cng cn phi t mình nhn ra trong m)i câu, m)i on, m)i tit, m)i ch" ng... ang nói v cái gì và nói gì r,i sau ó hình dung rõ ràng và hiu trong toàn b bài báo, toàn b cun sách nói v cái gì và nói gì, r,i sau ó hình dung rõ ràng và hiu trong toàn b bài báo, toàn b cun sách nói v cái gì và nói gì… Ch/ng hn nh trong on: “… Nh ng ng i lao ng trí óc c$ l n cng là nh ng b!c th y l i lc trong công tác, nh ng ng i t  ch c tuyt diu lao

ng cá nhân. ó là nh ng ngh

s  iêu luyn trong ngh thu!t h p lý hóa, l a chn k  thu!t và cách th c làm vic cá nhân. Chính các v   ó  ã t "n g nhi# u ln nh  n mnh r  ng nguyên nhân ch y u ca thành công c a mình ch% mt phn là hay & thiên b' m t  nhiên, còn phn chính là

& nng l c làm vic th l c

& ph ng pháp làm vi c  c áp

d (ng th ng xuyên và th c hin kiên trì”.

37



Có xét n vn  nguyên nhân thành công trong sáng tác ca nhng ng i lao ng trí óc c0 l n. Ng i ta ã nói nhng gì  gii áp câu h#i y? Ng i ta kh/ng %nh rng nguyên nhân ch yu ca thành công, ó là  ph" ng pháp làm vic  c áp d.ng th ng xuyên và thc hin kiên trì. Cách th hai  b,i d0 ng k xo lôgic trong c sách là ng i c ch/ng nhng phi chm lo tip thu cái ý mà còn phi i sâu vào ý ngh - a ca cái “ý” ó, tùy thuc vào xu h ng ca cái “ý” ó, vào vic tác gi, r,i sau ó c gi xác %nh t then cht (trng im logic) nh th nào. Ch/ng hn, trong câu: “Tinh thn ham c sách  c trau d )i ngay t " tu i nh*” thì tr ng  i m logic r  i vào t " “tu i nh*”.

Trong chính vn, t này không  c làm ni bt bng cách gch d i hay bng mt cách khác (bng kiu ch riêng...), nhng ng i c t mình phi hiu cái “ý” câu mình ang c, và trong u mình phi nhn mnh t y khi tip thu ý ca c câu này. D i ây, chúng tôi d+n ra c mt on vn ch không phi mt câu trích trong cun sách ca nhà vn V.Lidin. “V  i các sách trên giá ca tôi, tôi có mt liên h thân thi t tâm tình. Tôi bi t rõ s ph!n và lai lch ca hu h t các sách  y. M i khi cm mt cu n trong tay, tôi c t & ng nh sách cng hi u tôi, và chúng tôi ch+ ng có gì phi gii thích cho nhau n a”.

T ây, trong chính vn, tác gi không nêu bt ý chính bng mt cách nhn mnh nào ht (ch/ng hn bng kiu ch riêng). Song ng i c phi t mình suy ngh - , nghin ng+m, quán trit on vn  thy rõ ý chính, ý chính ó là iu quan sát chân thc và tinh t ca tác gi rng i v i các cun sách trong t sách riêng ca ông, ông có mt “liên h thân thit tâm tình”. Tính cht ca liên h y  c tác gi thuyt minh trong câu th hai ca on vn.

38



c xong phn kt lun ca cun sách, ng i c cn phát biu ng$n gn cho bn thân mình rõ ý chính ca phn ó, mà chính vì  kh/ng %nh cái ý y tác gi ã vit phn này. Trong vic ó, ng i c cn hiu rõ qua ch" ng này mình ã thu hoch  c iu gì m i, và c cun sách này mình ã ny ra nhng ý ngh - và tình cm gì m i. Nghin ng+m, quán trit ý chính trong quá trình c sách có liên quan không tách r i v i b,i dõng trí nh và t duy, b i vì ng i c phi nh li nhng iu c  c và hiu thu ý ngh - a ca chúng. Còn ghép nhng iu m i m va c  c vào vn tri thc sVn có trong trí nh và ý thc ca mình s có tác d.ng m mang tm m$t và hình thành th gi i quan khoa hc ca c gi. Chúng ta u bit, “nhà vn, cng nh mi nhà ngh thut khác, bit nhìn ra trong cuc sng xung quanh và vch cho ta thy nhng iu ta th ng không nhn xét  c buc ta phi ng+m ngh - v nhng iu xa nay ta v+n t ng là ht sc gin " n ho(c không áng quan tâm”(7) Mt vic có tác d.ng tt, giúp rèn luyn các k xo lôgic trong c sách, ,ng th i cng c và b,i d0 ng trí nh ng i c là nêu bt nhng ý chính tìm ra  c, bng cách gch d i các t hay các câu trong chính vn nu sách là ca mình ho(c bng cách ghi chép d i hình thc mt dàn ý lôgic nêu rõ cun sách nói v vn  gì, và theo trình t nào. D - nhiên, không phi t nhiên c gi có th phân tích lôgic bài vn và ghi li ý chính, mà ó là kt qu ca vic c sách t lc ta có nghin ng+m. Không có lao ng t lc thì không th tìm ra  c chân lý trong mt vn  nghiêm túc nào ht, cho nên ng i nào ngi lao ng thì ng i y t t c ot kh nng tìm ra chân lý. Trong khi rèn luyn, b,i d0 ng trí nh và t duy ng i c cn lu ý th ng xuyên em mi liên h khng khít gia hai cái ó. Có th vì ý ngh - nh u mi tên, còn trí nh là uôi mi tên: hai cái ó tr giúp l+n nhau trong lúc tên bay n ích. 39



Nhà y hc kiêm nhà giáo d.c hc Nga l)i lc N.I.Pigô-rôp (t câu h#i: “H c thuc mt các thông minh ngh  a là th nào? Phi chng  ó không th là công vic c a trí nh  n thun, mà là mt s  l  nh h i các tri th c b  ng lý trí... M i ng i

# u bi t mt mình lý trí, mà thi u trí nh , thì không làm  c trò tr  ng

gì. Không tài nào xây d n g

 c m t suy lu!n ba  on (suy lý, suy di, n – A.P)

và th!m chí mt bi u th c rút gn ca suy lu!n ba  on n u thi u trí nh . Ai quên m t ti# n

# th nh t ho-c tiên # th hai thì không th   i  n k t lu!n

 c”. Sau khi ã quán trit ý chính, ta nên - và ôi khi cn phi – g$n cho nó mt s thành ng tht ích áng, mt s câu phát biu cô úc, mt s so sánh ví von thú v%. Hc thuc nh!m trong óc mt s on chn lc cng có tác d.ng cng c trí nh và làm giàu vn hiu bit. Nh  c các châm ngôn, t.c ng, các on chn lc trong các tác ph!m c in và tác ph!m th" vn khác, ch/ng nhng làm giàu ngôn ng vit và nói, mà còn giúp trau d,i hot ng trí óc, ch cha nói n giáo d.c th!m m cho c gi. Ghi chép, n l t nó li giúp ng i c nhìn và nghe, vì nó có tác d.ng trau d,i cái gi là “vn hóa cm giác” (tc là vn hóa ca hot ng ca các giác quan), vn hóa cm giác có liên quan không tách r i v i b,i d0 ng trí nh và t duy. Nhà t t ng l)i lc ph" ng ông Luxuph" Hat Hatgip qu quyt: “Trí nh dù b# n lâu th!t là i phúc. Song gi y tr  ng m c  en v. n  áng tin h n!

L.N.Tônxtôi là ng i có mt trí nh khng l,, sut cuc  i sáng tác dài, v+n ghi li nhng ý ngh - và quan sát ca mình, nhng bài tng kt c sách… Ông khuyên “lúc nào cng nên mang theo mt cây bút chì và mt quyn s  ghi li tt c nhng tài liu, nhng quan sát, nhng ý ngh - và nhng quy t$c b ích, lý thú thu l m  c trong lúc c sách, trong lúc trò chuyn hay ng+m

40



ngh - và ti n s chép li nhng cái ó vào mt quyn sách riêng, theo tng m.c. Ghi chép giúp ích ta nhiu nht v m(t trau d,i trí nh và t duy trong tr ng h p các ghi chép có hình thc phc tp, ch/ng hn khi ta không ch' ghi li nhng iu c  c vào mt quyn v riêng hay mt phiu riêng, mà còn vit l i chú v$n t$t, còn ghi li nhng nhn %nh (phán oán) ca mình v cun sách kèm v i nhng lp lun làm c" s cho nhn %nh ó và không ch' nhn xét v tng cun sách mà nhn xét v tng  tài, tng vn . Mt cách tt  b,i d0 ng t duy, ,ng th i cng giúp d nh nhng iu c  c là t mình tp h p các khái nim và thut ng, các s kin và %nh ngh - a v. c  c trong sách, s$p xp, phân loi chúng vào nhng bng, nhng s" ,… ôi khi, phân tích cu to ca cun sách v m(t s l ng, ch/ng hn kim im xem trong cun sách tác gi nêu lên bao nhiêu lun  c" bn ho(c bao nhiêu tên ng i, ngày tháng, biên c, thut ng, kt lun... (12) cng là mt cách b ích i v i ng i c. Mi kiu s$p xp các tài liu c  c, mi kiu phân ó, rút ra nhng kt lun riêng t các iu c  c u giúp ghi nh d dàng h" n và rèn luyn k xo l - nh hi vng ch$c. Mt bin pháp tt giúp nh lâu là xem l t tng quát phn va c, nht là tr c khi tm ngh' c. Trong quá trình nghiên cu các tác ph!m kinh in, ng i c có d%p tt  b,i d0 ng tính c lp t duy và rèn luyn trí nh . N.G. Tsecnsepxki khuyên: “Hãy g ng c nh ng cu n sách ch ch t, nh ng tác ph' m

c  áo, ngu)n c a nh  ng t  t & ng v  i và nh ng h  ng thú

cao quý”.

Ông nhn xét rng ngôn ng trong các tác ph!m kinh in rt ng$n gn, các tác gi kinh in bit cách gói gém mt ni dung phong phú trong mt s ít t, bit cách truyn cho ng i c “tính cht” ca các thành tu ca loài ng i. 41



Nhà bác hc Nga v - i cho rng: “Trong m i b môn, ch% có r  t ít nh ng tác ph' m thuc loi ch ch t nh v! y t  t c các tác ph ' m khác ch% là l- p li, pha loãng và làm s t m/ nh ng di# u ch a  ng mt cách  y  và sáng t * h n nhi# u trong các tác ph ' m ít *i nói trên”.

Song N.G. Tsecnrsepxki không nh$c n ý ngh - a ca nhng cun sách giúp ng i c hiu thu h" n, l - nh hi sâu h" n và s& d.ng có l i h" n các tác ph!m kinh in. M(t này ca vn  ã  c vin s - V.I.Vecnatxki làm sáng t#. Ông ch' rõ: “Các tác ph!m kinh in cha ng kho tàng vn hóa phong phú ca loài ng i và gi mãi giá tr% ca chúng gn ht nh các tác ph!m vn hc c in… Mun ng i c hiu  c các tác ph!m ó, phi có nhng bài bình lun. Các khái nim và các t trong khoa hc có l%ch s& ca chúng, có cuc  i ca chúng và nu ta không lu ý n nhng bin i ca chúng theo th i gian thì c gi hu sinh s không hiu ni và các khái nim, các t càng c xa bao nhiêu thì càng khó hiu by nhiêu. Thuc loi sách kinh in này là tác ph!m ca hàng ngàn nhân vt, t Arixtôt hay Côpecnic hay Galilê... cho n nhng ng i cùng th i v i chúng ta nh .I. Menêleep hay I.P. Pavlôp. Tìm hiu các tác ph!m ó trong nguyên bn hay qua mt bn d%ch tt là mt còng c. rt mnh ca nn giáo d.c cao /ng, ca nn vn hóa nhân dân. Không  c  các tác ph!m ó b% mai mt, b% quên lãng, mà phi em ra c i c li t th h này qua th h khác, tr c ht là th h tr  c trau d,i hc vn trong nhng nm hc  tr ng i hc(l5) Vic c sách phi có tác d.ng bin i và hoàn thin t duy ng i c, ý thc ng i c, th gi i ni tâm ng i c và do ó phi nh h ng n hành vi ng i c, n trình  vn hóa ng i c trong lao ng và trong sinh hot, n hot ng xã hi ca ng i c, phi có tác d.ng hình thành con ng i m i, con ng i xây dng xã hi tiên tin.

42



V. Bàn v nim vui và ni bun ca vic c sách Chu Quang Ti # m - Danh nhân Trung Qu  c Tr n ình S 0 d ch

Hc vn không ch' là chuyn c sách , nhng c sách v+n là mt con  ng quan trng ca hc vn. B i vì hc vn không ch' là vic cá nhân, mà là vic ca toàn nhân loi. M)i loi hc vn n giai on hôm nay u là thành qu ca toàn nhân loi nh bit phân công, c g$ng tích ly ngày êm mà có. Các thành qu ó s d - không b% vùi lp i, u là do sách v ghi chép, lu truyn li. Sách là kho tàng quý báu ct gi di sn tinh thn nhân loi, cng có th nói ó là nhng ct mc trên con  ng tin hóa hc thut ca nhân loi. Nu chúng ta mong tin lên t vn hóa, hc thut ca giai on này, thì nht %nh phi ly thành qu nhân loi ã t  c trong quá kh làm im xut phát. Nu xóa b# ht các thành qu nhân loi ã t  c trong quá kh, thì cha bit chng chúng ta ã lùi im xut phát v n my trm nm, thm chí là my nghìn nm tr c. Lúc ó, dù có tin lên cng ch' là i git lùi, làm k lc hu. c sách là mun tr món n i v i thành qu nhân loi trong quá kh, là ôn li kinh nghim, t t ng ca nhân loi tích ly my nghìn nm trong my ch.c nm ng$n ngi, là mt mình h ng th. các kin thc, l i dy mà bit bao ng i trong quá kh ã kh công tìm kim m i thu nhn  c. Có  c s chu!n b% nh th thì mt con ng i m i có th làm  c cuc tr ng chinh vn d(m trên con  ng hc vn, nhm phát hin th gi i m i. L%ch s& càng tin lên, di sn tinh thn nhân loi càng phong phú, sách v tích ly càng nhiu, thì vic c sách cng ngày càng không d. Sách tt nhiên là áng quý, nhng cng ch' là mt th tích ly. Nó có th làm tr ngi cho nghiên cu hc vn. Ít nht có hai cái hi th ng g(p. Mt là, sách nhiu khin ng i ta không chuyên sâu. Các hc gi Trung Hoa th i c i do sách khó kim, mt  i n bc u m i c ht mt quyn kinh. Sách tuy c  c ít, nhng c

43



quyn nào ra quyn y, ming c, tâm ghi, nghin ng+m n thuc lòng, thm vào x" ng ty, bin thành môt ngu,n lc tinh thn, c  i dùng mãi không cn. Gi ây sách d kim, mt hc gi tr ã có th khoe khoang tng c hàng vn cun sách. “Lic qua” tuy rt nhiu, nhng “ng li” thì rt ít, ging nh n ung, các th không tiêu hóa  c tích càng nhiu, thì càng d sinh ra bnh au d dày, nhiu thói xu h danh nông cn u do li n t" i nut sng ó ó mà sinh ra c. Hai là, sách nhiu d khin ng i c lc h ng. Bt c l - nh vc hc vn nào ngày nay u ã có sách v cht y th vin, trong ó nhng tác ph!m c" bn, ích thc, nht thit phi c ch/ng qua cng my nghìn quyn, thm chí ch' my quyn. Nhiu ng i m i hc tham nhiu mà không v. thc cht, ã lãng phí th i gian và sc lc trên nhng cun sách vô th ng vô pht, nên không tránh kh#i b# l0 mt d%p c nhng cun sách quan trng, c" bn. Chim l - nh hc vn ging nh ánh trn, cn phi ánh vào thành trì kiên c, ánh bi quân %ch tinh nhu, chim c m(t trn xung yu. M.c tiêu quá nhiu, che lp mt v% trí kiên c, ch' á bên ông, m bên tây, hóa ra thành li ánh “t tiêu hao lc l ng”. c sách không ly nhiu, quan trng nht là phi chn cho tinh, c cho k - . Nu c  c 10 quyn sách không quan trng, không bng em th i gian, sc lc c 10 quyn sách y mà c mt quyn tht s có giá tr%. Nu c  c m i quyn sách mà ch' l t qua, không bng ch' ly mt quyn mà c m i ln. “Sách c trm ln xem ch/ng chán- Thuc lòng, ng+m ngh - mt mình hay”, hai câu th" ó áng làm l i rn cho m)i ng i c sách. c sách vn có ích riêng cho mình, c nhiu không th coi là vinh d, c ít cng không phi là xu h. c ít mà c k - , thì s tp thành np suy ngh - sâu xa, trm ngâm tích ly, t ng t ng t do n mc làm thay i khí cht; c nhiu mà không ch%u ngh - sâu, nh c0 i nga qua ch , tuy châu báu ph" i y, ch' t làm cho m$t hoa ý lon, tay không mà v. Th gian có bit bao nhiêu ng i c sách ch'  trang trí b m(t, nh k trc phú khoe ca, ch' bit ly nhiu làm quý. i v i vic

44



hc tp, cách ó ch' là la mình di ng i, i v i vic làm ng i thì cách ó th hin ph!m cht tm th ng, thp kém. Sách c nên chia làm my loi, mt là sách c  có kin thc ph thông mà mi công dân th gi i hin nay u phi bit, mt loi là sách c  trau d,i hc vn chuyên môn. Mun có kin thc ph thông, hin nay các bài hc  trung hc và nm u i hc, nu chm ch' hc tp thì cng  dùng. Nu chm ch' hc tp mà cng ch' c thuc giáo trình thì ch/ng có ích l i gì, m)i môn phi chn ly t 3 n 5 quyn xem cho k - . Môn hc kin thc ph thông tng s không quá m i my môn, m)i môn chn t 3 n 5 quyn, tng cng s sách cn c cng ch/ng qua trên d i 50 quyn. ây không th xem là òi h#i quá áng. Nói chung s sách mà mt ng i ã c, phn l n không ch' có th, nu h không thu  c l i ích thc s là do h thiu la chn, khi c l ra c thì thì h li c qua loa. Kin thc ph thông không ch' cn cho công dân th gi i hin ti, mà ngay nhà hc gi chuyên môn cng không th thiu  c. Khoa hc cn i phân loi ch(t ch, nhng ng i ch' chuyên môn mt hc vn phn nhiu khép kín trong phm vi ca mình, ly c là chuyên môn , không mun bit n các hc vn liên quan. iu này i v i vic phân công nghiên cu có th là cn thit, nhng i v i vic ào to chuyên sâu thì li là mt s hy sinh. V tr. vn là mt th hu c" , các quy lut bên trong vn liên quan mt thit v i nhau, ng vào bt c ch) nào u liên quan n cái khác, do ó, các loi hc vn nghiên cu quy lut, tuy b ngoài có phân bit, mà trên thc t thì không th tách r i. Trên  i không có hc vn nào là cô lp, tách r i các hc vn khác. Ví nh chính tr% hc thì phi liên quan n l%ch s&, kinh t, pháp lut, trit hc, tâm lí hc, cho n ngoi giao, quân s,…Nu mt ng i i v i các hc vn liên quan này mà không bit n, ch' hc có mt mình chính tr% thôi, thì càng tin lên càng g(p khó khn, ging nh con chut chui vào sng trâu, càng chui sâu càng h*p, không tìm ra li thoát. Các hc vn khác i khái cng nh vy, không bit rng thì không th chuyên, không thông thái thì không th n$m gn. Tr c hãy bit rng 45



r,i sau m i n$m ch$c, ó là trình t  n$m vng bt c hc vn nào. Trong l%ch s& hc thut, phàm là ng i có thành tu l n trong bt kì mt l - nh vc nào, u phi có c" s sâu s$c ca nhiu môn hc vn khác.

V. Nh ng con s xung quanh vic c sách - Keywords: 20% s trang sách cha 80% ni dung, trong s 20% ó ch' còn li 20 % là keywords chính d+n n vic n$m b$t ni dung chính yu. Vy thì nu quy v s ch thì ch' còn li khong 4-5 % là key thôi. - YI 3 DBi ng i c GAch v i @Ach c F5Ac nhau. Ng i c bng tai, >5En ch vit :; c to, c rt chm: 150 t / 012t. Ng i c bng m$t không nh$c Di bng ming: 600-800 t / 012t. Ng i c bng Ci (ng i ta 7i nh th), c tng khi mt :; 5Enh nh 5 BAn ni dung: 1000 t / 012t. \5Im cui @Lng >;y D; nhng ng i c nhanh, tit kim th i gian, tng l ng tip thu. - Nhn thc =N tm quan <=ng @a ph" ng 45Ap c nhanh,  nhiu n c tiên tin, @Ac l p Jy c nhanh 9  c m >7;y @;ng nhiu. Sau khi d @Ac l p >;y, 5 9 t  c tc  kinh F5ng 1500 t / 012t, :; i v i nhng 1;i vit >5* >5;ng, " n 78n nh truyn trinh <5Am, tc  c @I th lên t i 12000

t / 012t. - Kh nng ó  d i dng tim nng, mt ng i bình th ng thông qua rèn luyn khong t 2 tun - 3 tun có th t t i 1.500 t trong ting Anh/1 phút và có th t t i khong 2.000 t trong ting Vit/1phút mà  hiu mch logic ca tài liu ó so v i tc  c thông th ng là nh nhau. So v i tc 

46



trung bình ca mt ng i c là khong 200-350 t ti ng Anh/1 phút và ting Vit khong 200-500 t /1 phút. T Minesota (M), ng i ta có làm test v i sinh viên  kim tra kh nng c nhanh (faster reading skill). Nhng sinh viên tham gia vào test này ã  c yêu cu c "Chin tranh và Hoà bình" ca Tolstoy, và h c v i tc  trung bình là 240-250 t /phút v i mc  hiu vn bn là 70%. Sau 1 tun ào to c nhanh, v i 12.5 gi , tc  c ca h tng lên 500 t /phút. Sau 7 tun liên t.c, ai tng  c lên 1000 t /phút  c coi là là siêu /ng. + Ng i bình th ng ch' c  tc  150-200 t /1phút. + Tn Thu[ Hoàng có kh nng c 400 cân t$u biu/1 ngày . + Na-pô-lê-ông c tc  2000 t / 012t. + Ban-d$c c tc  4000 t / 012t. + UAc-xim ]BIc-ki c m)i trang GAch @5' mt 34i giây. + YKn Lê-nin c GAch nh l t qua nhng Di n$m ch$c ni dung…

B5N HOÀN TOÀN CÓ TH6 T5O RA M7T CON S8 9N T:; NG HÃY T< TIN VÀO KH= N>NG TI?M TÀNG C@A CON NG:A I

47



Phn 4

Tài liu tham kho 1. H c hiu qu - Robinson, Francis Pleasant, (1961, 1970) (xu t bn ln th 4.), Harper & Row, New York, NY.

2. Ph ng 12 p c siêu t c - Tony Buzan. 3. Ebook: PhotoReading, Paul R.Scheele, M.A.

Link download ti %a ch': http://www.4shared.com/file/35398473/123cfda0/The_PhotoReading_Whole _Mind_System_-_Paul_Scheele.html 4. Photoreading - The Whole Mind System, Paul Scheele

5. Tìm hiu thêm v ph" ng pháp c qua các %a ch' sau: http://en.wikipedia.org/wiki/Photoreading http://www.photoreading.com/ http://www.learningstrategies.com/PhotoReading/Intro1.asp http://www.youtube.com/watch?v=cPOIZ6DGXWE&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=5Nf4ObSlejQ&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=wOWpyLFAgHU&feature=related 6. Ngoài ra còn có mt s clip luyn di chuyn m$t nhanh nh ch p: http://youtube.com/watch?v=6TVxfe01aVY http://youtube.com/watch?v=sRi4fxxmNnw http://youtube.com/watch?v=Sf02YOzTyI0 http://youtube.com/watch?v=KRSiDq-y06A http://youtube.com/watch?v=3g_yzoY8yjc

48

Ky nang doc hieu qua (KNM).pdf

Recommend Documents