KIT PENGAJARAN LUAR BILK DARJAH DALAM PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN PENDIDIKAN SENI VISUAL
Pensyarah : En. Mohd Fa!" #"n Haron
Ah$" K%&$an : Nr$ Sya!'an"e #"n(" Sha"%" Nr A(")ah #"n(" *ahya Farah +ah"da #"n(" Ah%ad Nad!r"
KIT PENGAJARAN LUAR BILK DARJAH DALAM PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN PENDIDIKAN SENI VISUAL
ABSTRAK
Sesuatu proses pengajaran dan pembelajaran akan tambah menarik apabila suasana persekitaran pembelajaran diolah oleh guru. Pembelajaran di luar bilik darjah adalah satu pendekatan guru yang digunakan bagi menimbulkan mood pembelajaran yang lebih menyeronokkn. Kebiasaannya, pembelajaran diluar bilik darjah dikaitkan dengan mata pelajaran sains, bahasa inggeris, bahasa Malaysia dan beberapa mata pelajaran yang lebih berpusatkan ilmu dan kandungan pelajaran. Jarang sekali mata pelajaran pendidikan seni visual, kemahiran hidup dan mata pelajaran yang melibatkan praktikal dilaksakan di lur bilik darjah. Hal ini kerana pembelajaran bagi mata pelajaran seperti ini memerlukan sebuah kawasan pameran seperti papan putih untuk ditunjukkan contohcontoh maujud mahupun carta alir proses penghasilan sesuatu karya. Kit pembelajaran luar bilik darjah boleh membantu guru pendidikan seni visual untuk melaksanakan pengajaran dan pembelajaran di luar bilik darjah tanpa menjejaskan mana mana langkah pengajaran dimana setiap bahan yang ingin dipamerkan oleh guru boleh dipamerkan menggunakan kit ini. Kit ini dihasilkan menggunakan beberapa bahan yang mudah diperolehi seperti penyepit baju, pengangkut baju, tali penyangkut dan juga cangkuk kecil. Kit ini mudah dikendalikan dan mudah disimpan. Selain itu, kit ini bukan sahaja membantu guru pendidikn seni visual melaksanakan pengajaran dan pembelajaran di luar bilik darjah malah kit ini juga boleh digunakan oleh guruguru lain untuk melaksanakan aktiviti pengajaran dan pembelajaran di luar bilik darjah.
,. KEDUDUKAN SEBELUM IN-VASI DILAKSANAKAN
Program Pembelajaran !uar "ilik #arjah $P!"#% telah diperkenalkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia sejak tahun &''' supaya pembelajaran menjadi lebih bermakna dan lebih berbentuk kontekstual. (ni adalah selaras dengan saranan )*+S- supaya mengamalkan /our Pillars o0 +ducation1 !earning to Know, !earning to #o, !earning to !ive 2ogether dan !earning to "e3. Semasa menjalani praktikum 0asa tiga di SK Sultan Hishamuddin 4lam Shah saya telah menjalankan satu pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Seni 5isual di luar bilik darjah bagi menukar suasana pembelajaran dimana saya telah membawa pelajar tahun 6 7igih keluar dari bilik darjah dan mengadakan pembelajran berhampiran sebuah pondok bacaan berhampiran padang sekolah. Menjadi satu permasalahan dimana saya tidak dapat melaksanakan sesi pengajaran dengan berkesan dimana terdapat beberapa kekangan yang saya hadapi sepanjang sesi pengajaran yang terpaksa saya teruskan juga sesi pembelajaran tersebut. Masalah yang timbul dimana saya tidak ter0ikir akan tempat pengajaran yang sesuai untuk digunakan semasa sesi pengajaran di luar bilik darjah. Saya terpaksa memegang bahanbahan yang ingin dipamerkan malah tidak kesemua contohcontoh karya yang ingin dipamerkan dapat dipamerkan secara keseluruhannya. Malah saya juga melekatkan bahanbahan bantuan pengajaran seperti beberapa penerangan di tiang tiang pondok bacaan berkenaan dan sebagainya. Setelah tamat sesi pengajaran dan pembelajaran, saya 0ikirkan perkara yang sama akan berlaku sekiranya guruguru mata pelajaran lain melaksanakan pembelajaran di luar bilik darjah seperti yang saya laksanakan. Setelah menghadapi masalah ini, saya cuba mendapatkan maklum balas daripada guru pembimbing dengan bertanyakan tentang beberapa perkara termasuklah perkara berkaitan kekerapan beliau melaksanakan pembelajaran di luar bilik darjah. #aripada temu bual yang saya laksankan, beliau menyatakan bahawa, beliau tidak pernah
melaksanakan aktiviti
pengajaran dan pembelajaran di luar bilik darjah berikutan beberapa 0actor seperti kawalan kelas dan sebagainya dan termasuklah juga disebabkan kawasan untuk mempamerkan bahan bahan bantu mengajar dan kawasan yang sesuai untuk tujuan penerangan tiada. Sekiranya ingin melaksanakan pengajaran di luar bilik darjah, beliau terpaaksa mencari kawasan
berdinding yang mana kawasankawasan berdinding tidak sesuai kerana suasana persekitaran yang kurang memberi keselesaan sepeanjang sesi pengajaran tersebut. Selain daripada itu, guru tersebut turut menyatakan pembelajaran di luar bilik darjah sukar dilaksakan kerana seandainya tiada kawasan berdinding yang boleh digunakan, beliau kemungkinan besar akan menggunakan papan putih mudah alaih yang perlu di alihkan daripada manamana kelas ke kawasan pengajaran akan berlansung. #ari maklum balas daripada murid 6 7igih, saya dapati 89.::; murid 6 7igih dimana hampir keseluruhan daripada <: murid memberi maklum balas yang sangat baik dimana mereka menyatakan bahawa mereka sangat seronok dan gembira apabila melaksanakan pembelajaran di luar bilik darjah. Malah apabila kelas tamat, mereka dating dan bertanyakan kepada saya, bila mereka dapat menjalakan sesi pembelajaran seperti itu lagi. Setelah pulang daripada sekolah dan melalui satu kawasan perumahan, saya terpandangkan sebuah ampaian dimana saya 0ikir saya boleh menggunakan konsep ampaian tersebut dan mengolahnya menjadi sebuah kit yang boleh digunakan oleh guruguru untuk melaksanakan proses pengajaran dan pembelajaran di luar bilik darjah. Jadi hal ini bermaksud, sebelum inovasi dilaksanakan ianya merupakan sebuah gadjet yang digunakan oleh para suri rumah untuk menyidai pakaian dimana bahanbahannya ialah tali penggantung baju, penyangkut baju dan juga penyepit baju.
Ampain yang digunakan oleh suri rumah di kawasan perumahan.
Jangkaan Inovasi yang ingi dilaksanakan Saya menjangkakan bahawa, dengan adanya kit mudah alih khas untuk kegunaan pengajaran di luar bilik darjah ini, manamana guru bagi manamana mata pelajaran dapat menggunakan kit yang sama untuk melakasanakan aktiviti pembelajaran di luar bilik darjah kerana kit ini merupakan sebuah kit yang akan direka khas bagi menggantikan alatanalatan yang boleh digunakan di dalam bilik darjah semasa sesi pengajaran di luar bilik darjah. Malahan juga, saya memikirkan bahawa, kit ini mudah alih dan 0leksibel di mana kit ini boleh digunakan di manamana mengikut kesesuaian kawasan pengajaran yang bakal dilaksanakan. 4ntara bahan yang sempat saya 0ikirkan untuk menghasilkan kit ini ialah 2ali penyidai, cangkuk S, penyangkut baju dan penyepit baju. 2ali penggantung baju ini merupakan tali yang telah disediakan khusus bagi memudahkan menyidai baju menggunakan penyangkut baju kerana ianya telah mempunyai lubanglubang untuk dimasukkan penyangkut baju.
2ali
Penyangkut
Penyepit
#aripada kit yang digunakan untuk menyidai baju inilah satu sumber inspirasi muncul untuk dijadikan satu inovasi.
. MASALAH/MASALAH *ANG DIHADAPI
Masalah yang dihadapi ialah masalah berkaitan pengajaran guru apabila seseorang guru melaksanakan aktiviti pengajaran dan pembelajaran di luar bilik darjah. Masalah tersebut ialah masalah dimana apabila pembelajaran dilaksanakan di luar bilik darjah, tiada kawasan yang sesuai untuk mempamerkan bahanbahan bantu belajar terutamanya carta alir, contohcontoh karya dan bahanbahan bantu mengajar yang lain. Masalah ini timbul apabila seorang guru cuba membawa muridnya keluar bilik darjah bagi melaksanakan aktiviti pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Seni 5isual bagi mengatasi masalah kekangan penggunaan air. =alau bagaimanapun, masalah untuk mempamerkan bahan bantu belajar timbul kerana di kawasan tersebut, tidak mempunyai tempat seperti papan putih seperti di dalam kelas untuk mempamerkan bahan bantu belajar. Seperti saya sendiri, masalah utama yang timbul semasa menjalankan sesi pengajaran dan pembelajaran bagi mata pelajaran Pendidikan Seni 5isual dalam bidang menggambar yang betajuk resis ikan. Sebagai persedian, saya telah menyediakan beberapa contoh contoh karya resis yang pada hasratnya saya ingin pamerkan pada muridmurid saya. Saya juga turut membawa carta alir untuk proses menghasilkan resis ikan tersebut. =alau bagaimanapun saya mempunyai masalah dimana saya tidak tahu bagai mana untuk mempamerkan contohcontoh karya yang berkaitan dengan pengajaran dan pembelajaran saya semasa sesi pengajaran berlansung. Hal ini kerana, semasa sesi pengajaran dan pembelajaran berlansung, saya telah membawa muridmurid saya ke sebuah pondok bacaan yang agak jauh daripada mana mana dinding bangunan dimana pondok tersebut adalah bersebelahan dengan padang dan gelanggang sepak takraw. Pada mulanya saya 0ikirkan kawasan tersebut sesuai untuk dijadikan kawasan pengajaran kerana kawasan tersebut redup, berhampiran dengan pokok yang rendang, mempunyai kawasan yang luas untuk murid menghasilkan karya dan yang paling utama adalah kawasan ini dipilih kerana kawasan tersebut berdekatan dengan
sumber air kerana dalam pembelajaran pada hari tersebut, murid perlu menggunakan warna air bagi menghasilkan karya.
#alam Pendidikan Seni 5isual, bagi langkah penerangan, banyak contoh dan gambar gambar perlu dipamerkan bagi memberi pendedahan kepada murid. #engan ketiadaan kawasan untuk mempamerkan bahanbahan tersebut, ianya menjadi satu kekurangan dalam pengajaran kerana bahan hanya ditunjuk secara sekali lalu dan diedarkan kepada pelajar dan bahan tersebut dilihat secara bergilirgilir dalam sesuatu tempoh yang amat terhad. #alam hal ini, proses penerangan kurang berkesan kerana tidak semua pelajar dapat melihat bahanbahan yang disediakan secara lansung. Malah murid akan berebutrebut untuk melihat bahan yang diedarkan. Malah ada pelajar yang tidak mengendahkan bahan tersebut. Ketiadaan manamana dinding bagi menggantikan papan putih di dalam kelas amat menyukarkan saya melaksanakan aktiviti pengajran dan pembelajaran kerana bahan bahan yang saya bawa tidak dapat dipamerkan. Sekiranya saya ingin menggunakan papan putih mudah alih, ianya memakan masa dan saya perlu meminta bantuan untuk mengalihkan papan putih tersebut daripada manamana kelas dan kemudiannya saya perlu memastikan papan putih tersebut berada di tempat asalnya selepas sesi pengajaran dan pembelajaran tamat. (nisiati0 saya pada ketika itu ialah melekatkan carta alir proses penghasilan itu pada tiangtiang pondok dan meletakkan contohcontoh karya di lantai dan meminta murid bergilirgilir melihat contohcontoh karya tersebut. Selain itu, saya juga turut mengedarkan dan membawa karyakarya tersebut kepada muridmurid secara individu agar semua murid dapat melihat dengan jelas karyakarya itu.
0. IN-VASI *ANG DILAKSANAKAN
Setelah memikirkan beberapa idea, saya mendapat satu idea yang saya 0ikir saya perlu menghasilkan satu kit yang saya 0ikir ianya sesuai untuk digunakan sebagai kit pembelajaran di luar bilik darjah bagi mata pelajaran Pendidikan Seni 5isual khususnya dan mata pelajaran lain amnya. Saya mendapat ilham daripada ampaian atau penyidai baju yang sering dilihat di tamantaman perumahan yang digunakan untuk menyidai baju. Jadi saya 0ikirkan beberapa olahan kit yang sesuai seperti pada lampiran yang disertakan. #engan menggunakan kitkit seperti tali, pencanggkuk, penyangkut baju dan juga penyepit baju, bahanbahan bantu belajar dipamerkan sama seperti baju yang dikeringkan dimana setiap gambargambar contoh, carta alir dan sebarang bahan bantu belajar yang lain disepitkan pada penyangkut baju dan digantung pada tali. 2ali yang digunakan merupakan tali yang telah dikhaskan untuk penggunaan menyangkut kerana tali tersebut mempunyai lubang lubang kecil yang membolehkan penyangkut tidak bergerakgerak semasa proses pengajaran berlaku. "idang utama yang menjadi tumpuan inovasi ialah dari segi pengurusan penajaran dimana kit ini diilhamkan bagi membatu memudahkan guruguru yang ingin melaksanakan pembelajaran di luar bilik darjah. Kit ini dilhamkan juga bagi memastikan pengurusan langkah pengajaran terutamanya dari segi menguruskan bahan bantu mengajar dapat dilaksanakan secara terancang, teratur dan
lancar sepeanjang sesi pengajaran dan
pembelajaran berlansung. (novasi ini telah dilaksanakan pada minggu kedua bagi tajuk yang sama dan pada muridmurid yang sama bagi mnguji keberkesanan penggunaan kit ini sebagai kit yang membantu dalam pengurusan pengajaran dari segi cara mempamerkan bahanbahan bantu mengajar. Kelebihan Kit Pembelajaran luar "ilik #arjah
Keberkesanan Penggunaan Kit Pembelajaran !uar "ilik #arjah Syukur 4lhamdulillah kerana kit ini sangat banyak membantu saya bagi melaksanakan pengajaran di luar bilik darjah yang lebih terancang dan sesi pengajaran dan pembelajaran dapat dilaksanakan dengan lancar. Malahan juga, daripada penggunaan kit ini, terdapat beberapa respon daripada guruguru dan murid disekolah tersebut. Mr"d
=ah, best lah cikgu tengok gambar tu gantunggantung. ikgu, ikgu nak buat pameran ya cikgu> ikgu, lepas ni kita belajar dekat sini lagi boleh cikgu> ikgu
Pn. Norhda$"sne
gantunggantung la macam ni. "aru best. =ah, kreati0? antik pulak tu. Saya tak ter0ikir pulak nak but
1Gr Pe%#"%#"n23
macam ni sebelum ni. "arangbarang pun boleh ambilambil
Pn. L%"a("
dari rumah je. Jimat pon jimat. "udakbudak pon seornok.3 +h, bagus la benda ni. "oleh la akak apply jugak nanti. 4jar
1Gr Sa"ns3 Sya%"$a 1Ra)an )a%&s
budakbudak tu sains kat luar. 2ak la bosan sangat nanti3 =ei, nanti aku nak try buat la macam ni dekat skolah aku.
$a"n3
Macam best ja. Murah,mudah bawa pulak, boleh simpan
dalam beg ja3 4nggaran Kos Kit Pembelajaran !uar "ilik #arjah BIL ,.
ITEM 2ali penyidai berserta cangkut S
UNIT 9
HARGA @M A.''
. 0.
Penyangkut baju Penyepit "aju
B 96 JUMLAH
RM 4.55
#ari segi kos perbelanjaan untuk menghasilkan kit ini, kit ini memerlukan kos yang sangat murah dimana hanya tali penyidai yang beserta cangkuk S sahaja dibeli di kedai. =alau bagaimanapun, kos bagi tali penyidai tersebut juga masih boleh dikurangkan dimana tali tersebut digantikan dengan tali parcel yang disimpulkan menjadi lubanglubang kecil. "agi penyepit dan penyangkut baju, ianya boleh didapatkan daripada rumah masingmasing dimana penyangkut dan penyepit tersebut adalah sama dengan penyangkut dan penyepit yang digunakan untuk menyidai baju.
