LAPORAN PRAKTIKUM PEMISAHAN CAMPURAN Disusun Oleh : VIANTI APRILIA (1157040064) Kelompo : !I"IT PRIATNA PRIATNA (115704005#) (11570400 5#) !$LIANA %ARLIANTINI D (1157040056)
JURUSAN KIMIA FAKULT FAKULTAS AS SAINS SAIN S DAN D AN TEKNOLOGI TEKNOLO GI UNIVERSITAS ISLAM NEGERI SUNAN GUNUNG DJATI BANDUNG 2015
Pe&'on Ke*7 +&i, -n..l : /um-, 4 Deseme& 015
I T2/2AN 1 4
%mpu memu&nin .&m 3pu& 3en.n '& il-&si 3n &e&is-lissi %mpu memishn omponen -in- hi-m 3en.n '& &om-o.&i %mpu memishn 'mpu&n pu& &us 3n 3eu 3en.n '& sulimsi %mpu memishn spi&-us 3en.n '& 3es-ilsi se3e&hn
II T$ORI DA!AR Pemishn 3n pemu&nin 3lh p&oses pemishn 3u - -u leih n. slin. e&'mpu& se&- un-u men3p-n - mu&ni 3&i su-u - n. -elh -e&'em& -u -e&'mpu& 8mpu&n 3lh 'on-oh m-e&i n. -i3 mu&ni, i-u un seuh unsu& -u seuh sen9 !usunn su-u 'mpu&n -i3 sm 3en.n seuh -, 3p- e&&isi, 'mpu&n 3p- e&up homo.en 3n he-e&o.en (Rlph + P-&u''i*!emin&, 1##6, Kimi Ds& /ili3 1) 8mpu&n me&upn su-u m-e&i n. 3iu- 3&i pen..un.n 3u - e&linn -u leih men;3i s-u - isi Tip - 3lm 'mpu&n ini -e-p mempe&-hn si-*si- slin !i-*si- sli 'mpu&n : ) ) ') 3)
8mpu&n -e&en-u -np mellui &esi imi mempuni si- - sln Te&3i&i 3&i 3u ;enis - -un..l -u leih Komposisin -i3 -e-p
8mpu&n 3p- 3ipishn mellui pe&is-i9 isi -u imi Pemishn se'& isi -i3 men.uh - selm pemishn, se3n.n se'& imi, s-u omponen -u leih 3i&esin 3en.n - lin sehin.. 3p- 3ipishn 8& -u -eni pemishn 'mpu&n e&.n-un. p3 ;enis, 9u;u3, 3n si- omponen n. -e&n3un. 3i3lmn /i omponen e&9u;u3 p3- 3n 'i& , misln psi& 3n i&, 3p- 3ipishn 3en.n s&in.n !&in.n e&m'm* m'm, muli 3&i n. po&in es& smpi n. sn.- hlus, 'on-ohn e&-s s&in. 3n selpu- semi pe&miel Ke&-s s&in. 3ipi un-u memishn en3pn -u p3-n 3&i pel&u- !elpu- semi pe&miel 3ipi un-u memishn su-u oloi3 3&i pel&u-n (!uu&i ! 1###, Kimi Ds& 1) A
1 4
%en.u;i ph hn pe9&n n. 3i.unn 3lm mnn mn un-u 3ionsumsi %en.u;i -in- n. 3i.unn p3 pemlsun 3oumen sepe&-i su&-, 'e 3n .i&o %en.u;i ph -e&3p- o- -e&l&n. 3lm u&in -le- -u penlh.unn n&o %eme&is ph pes-isi3 . -e&3p- p3 su&n -u uh*uhn msih 3lm -s mn
8 !ulimsi !ulimsi me&upn me-o3e pemishn 'mpu&n sesm - p3- e&3s&n pe&uhn 9u;u3 - >- p3- n. menulim (e&uh 9u;u3 men;3i .s -u selin) 3p3ipishn 3en.n 'mpu&nn 3en.n - p3- n. -i3 3p- menulim men..unn me-o3e sulimsi 8on-ohn sepe&-i 'mpu&n io3in 3en.n .&m 3p- 3ipishn 3en.n '& pemnsn 8mpu&n 3ipnsn 3i 3lm 93h '9n n. 3i-u-p 3en.n 'o&on. -e&li Io3in n menulim 3n men;3i up, -pi p3 s- menen-uh pe&mun 'o&on., up io3in menulim emli men;3i p3-n n. menempel p3 pe&mun 'o&on. sehin.. 3p- 3ipishn 3en.n p3-n .&m D Des-ilsi Dis-ilsi 3lh me-o3e pemishn 'mpu&n - 'i& 3&i l&u-nn e&3s&n pe&e3n -i-i 3i3ih /i l&u-n 3ipnsn, m omponen -i-i 3i3ihn n. leih &en3h n men.up -e&leih 3hulu Dlm ehi3upn seh&i*h&i p&oses penulin.n 3i.unn se.i pemishn i& -9& 3n i& lu-, pemu-n e-nol -u lhol, 3n p&oses pemishn min umi
III ALAT * ALAT N o 1 4 5 6 7 @ #
Nm Al"els Kimi 50 mL "els 2u& 10 mL !p-ul K' A&lo;i =-n. pen.3u 8o&on. $&lenmee& 89n Pen.upn Lumpn. 3n Alu
10
Alse3e&hn
3es-ilsi
11 1
Timn.n Anli-i =o-ol !emp&o-
/umlh 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
No
Nm =hn
1
"&m 3pu& o-o&
4 5 6 7 @ #
Ke&-s !&in. Kpu& &us A?u3es $s !pi3ol 9&n Li3i $-nol !pi&-us
/umlh 5 .&m 1 uh 1 un.us 10 mL 1 un.us 1 uh 1 uh 0 ml 10 ml
IV PRO!$D2R P$R8O=AAN 1
V +A!IL P$N"A%ATAN 51 Tel Pen.m-n 1
Pen.m-n -i-i -in- hi-m ni se'& e&-il se-elh 3i'elupn e 3lm e-nol 3n memen-u 4 s 9&n se-elh 3i3imn selm 0 meni- C&n n. -e&en-u i-u 'ol3en.n ;& 0, 'm, hi;u 0,6 'm, i&u 1,4 'm 3n un.u , 'm
!ulimsi Pe&lun Kmpe& 3ihlusn 3n 3i'mpu& 3en.n 3eu Dimsun e 3lm .els ee& 3n 3i-u-up 3en.n ' &lo;i n. 3i-sn 3isimpn es llu 3ipnsn
Pen.m-n Kmpe& hlus e&9&n pu-ih ;3i e&9&n . 'ol- (o-o&) !- 3ipnsn 'mpu&n mpe& hlus 3n 3eu ini men;3i sh, -e&en-u &is-l 9&n ' n. ;e&nih se3n.n 3eun msih -e&-in..l 3i 3s& .els ee&
4 Des-ilsi Pe&lun 8mpu&n ?u3es 3n spi&-us 3imsun e 3lm lu 3es-il- 3n 3ilun 3es-ilsi
Pen.m-n P3 -un. 3es-il- -e&;3i pen.upn spi&-us n. 3i-n3i 3en.n mene-esn 'i&n 3in.in p3 suhu 658 n. menun;un hsil 3es-ilsi
5 Pe&hi-un.n Jarak Noda
R
Jalak Eluen
0,3 cm
/& No3 8ol-
2,3 cm
1,4 cm
0,1
/& No3 =i&u
0,6 cm
/& No3 +i;u
2,3 cm
2,3 cm
0,60#
2,3 cm
0,6
/& No3 2n.u
2,3 cm
1
VI
P$%=A+A!AN
Pe&'on li ini men.eni pemishn 'mpu&n i-u pemishn omponen*omponen 3lm 'mpu&n e&3s&n si- isin %e-o3e pemishn 'mpu&n n. 3i.unn p3 3lh il-&si 3n &e&is-lissi, &om-o.&i, sulimsi 3n 3es-ilsi 1
- 3s& spi3ol n -e&pish sehin.. -e&en-u 4 s 9&n p3 e&-s s&in.
=e&3s&n hsil &om-o.&i e&-s, 3p- 3iuu& nili R n n. menun;un .m&n un-i--i hsil &om-o.&i e&s 2n-u s 3im n. e&si- pol&, semin es& nili R n m omponenn n e&si- semin nonpol& !e3n.n un-u s 3im n. n. e&si- nonpol&, semin es& nili R n m omponen e&sisemin pol& Nili R 9&n 'ol- , hi;u, i&u 3n un.u e&-u&u-*-u&u- i-u 0,1, 0,6, 0,60# 3n 1 !ulimsi P3 pe&'on e-i. i-u sulimsi p3 pu& &us (n-len) Pemu&nin n-len 3en.n men..unn p&oses sulimsi &en si- n-len n. mu3h menulim Resi 3&i n-len ini e&ln.sun. 3en.n 'ep- hl ini 3isen &en - p3- 3lm p&oses sulimsi men.lmi p&oses pe&uhn ln.sun. men;3i .s -np mellui s 'i& -e&eih 3hulu, emu3in -e&on3enssi men;3i p3-n -u &is-l emli Pe&'on ini 3ilun 3en.n memnsn .els ee& n. 3i 3lmn -e&3p- pu& &us n. su3h 3ihlusn 3n 3i'mpu& 3en.n 3eu emu3in 3i-u-up 3en.n ' &lo;i n. e&isi es -u, un.si es -u ini un-u melih- pe&uhn 9&n 3&i n. o-o& men;3i ;e&nih p3 pu& &us 3n se.i pene&p lo& 3lm .s n-len .& men.lmi &e&is-lissi !e-elh 3ilun pemnsn 3en.n pi e'il 3ipe&oleh &is-l*&is-l 3ipe&mun 9h ' &lo;i 3&i en-u &is-l n. sepe&-i ;&um 3n en-u &is-l n. 3i3p-n leih -ipis se&- ;e&nih 3&ip3 seelum sulimsi !e3n.n 3eun msih -e&-in..l 3i 3s& pe&mun .els ee& 3lm on3isi se3ii- sh, hl -e&seu-e&;3i &en s- p3-n (3lm hl ini 3eu) 3ipnsn men.in p&-iel*p&-iel p3- e&.e& leih 'ep- 3n . -&i n-& p&-iel men;3i lemh Ai-n p&iel* p&-iel - 3p- e&pin3h -emp- sehin.. me&uh 9u;u3 - 3&i p3- men;3i 'i&, e-i 3ipnsn l.i &ulh n men.up Inilh n. menen 3eu -i3 iumenulim &en 9u;u3n e&uh men;3i 'i& -e&lei 3hulu n. 3i-n3i 3en.n 3eu n. se3ii- sh se3n.n pu& &usn sen3i&i e&uh 3&i p3- men;3i .s -np mellui s 'i& -e&leih 3hulu 4 Des-ilsi Pe'on eemp- i-u men.eni 3es-ilsi p3 pe&'on 3es-ilsi ini 10 ml spi&-us 3i-mhn 3en.n 5 ml ?u3es 3n 3imsun e 3lm lu 3es-il- sehin.. 3ipe&oleh 3es-i-n i-u spi&-us n. 3i-n3i 3en.n hsil up n. suhun &en3h (3in.in) p3 s- suhu 658 su3h -e&;3i pen.upn +l ini memu-in h9 -i-i 3i3ih spi&-us leih &en3h 3in3in.n 3en.n ?u3es i-u 64,78 3n ?u3es 1008 sehin.. n. leih 3ulu men.up 3lh spi&-us Des-ilsi me&upn -eni pemishn n. 3i3s&i -s pe&e3n -i-i 3i3ih 3&i msin.*msin. - penusun 3&i 'mpu&n homo.en 3en.n p&insip pen.upn 'i&n 3n pen.emunn emli up -e&seu- p3 suhu -i-i 3i3ih Ti-i 3i3ih su-u 'i&n me&upn suhu 3imn -enn upn sm 3en.n -enn -mose& P&oses 3es-ilsi 3ilun 3en.n men.li&n up - 'i& mellui on3enso& llu hsiln 3i-mpun. 3lm su-u 93h, nmun hsiln -i3 en&*en& mu&ni -u is &en hn e&si- memishn - 'i& n. -i-i 3i3ihn &en3h Des-ilsi ini 3i.unn un-u memishn 'mpu&n 'i&*'i& Al- n. 3i.unn 3lm p&oses 3es-ilsi ini n-& lin lu 3es-ilsi, penn.s, -e&mome-e&, on3enso&, lem 3n s--i, 3p-o&, penmpun., i -i. 3n s A3pun un.si msin.*msin. l- i-u lu ls ul- se.i 93h un-u penimpnn smpel n. n 3i3es-ilsi Kon3enso& -u pen3in.in n. e&.un un-u
men3in.inn up 3es-il- n. mele9-i on3enso& sehin.. men;3i 'i& Kon3enso& -u pen3in.in n. 3i.unn men..unn pen3in.in i& 3imn i& n. msu e&sl 3&i 9h 3n elu& 3i -s, &en ;i i&n e&sl (msu) 3&i -s m i& 3lm pen3in.in -u on3enso& -i3 n memenuhi isi pen3in.in sehin.. -i3 3p- 3i.unn un-u men3in.inn up n. men.li& le9- on3enso& -e&seu- Oleh &en i-u pen3in.in -u on3enso& i& msun h&us 3&i 9h sehin.. pen3in.in -u on3enso& n -e&isi 3en.n i& m 3p- 3i.unn un-u men3in.inn omponen - n. mele9-i on3enso& -e&seu- 3&i e&9u;u3 up men;3i e&9u;u3 'i& Te&mome-e& 3i.unn un-u men.m-i suhu 3lm p&oses 3es-uilsi sehin.. suhu 3p- 3ion-&ol sesui 3en.n suhu n. 3iin.inn un-u mempe&oleh 3es-il- mu&ni $&lenmee& se.i 93h un-u menmpun. 3es-il- n. 3ipe&oleh 3&i p&oses 3es-ilsi Pip pen.huun. (3p-o&) un-u men.huun.n n-& on3enso& 3n 93h penmpun. 3es-il- ($&lenmee&) sehin.. 'i&n 3es-il- n. mu3h men.up n -e&-mpun. 3lm e&lenmee& 3n -i3 n men.up elu& selm p&oses 3es-ilsi e&ln.sun. Pemns e&.un un-u memnsn smpel n. -e&3p- p3 lu ls ul- Pen..unn -u 3i3ih p3 p&oses 3es-ilsi 3imsu3n un-u mempe&'ep- p&oses pen3i3ihn smpel 3en.n menhn -enn -u menen .elemun. pns p3 smpel se&- mene&n pns n. 3 e selu&uh .in smpel !e3n.n s--i 3n lem e&.un un-u menn.. .in* .in 3&i pe&l-n 3es-ilsi se3e&hn sehin.. -i3 ;-uh -u .on. !eln;u-n me&n.i l- 3es-ilsi me&upn slh s-u hl n. pen-in. &en 3en.n pemhmn 3n e-e&mpiln n. i 3n en& m 3p- men'e.h -e&;3in e&usn l- A3pun -hpn me&n.i l- 3es-ilsi se3e&hn 3lh menipn s--i 3n lem se&- pemns, emu3in memsn. lu ls ul-, seln;u-n memsn. on3enso&, se-elh i-u memsn. 3p-o& (;i men..unn 3p-o& un-u 3es-ilsi sen9 n. mu3h men.up), 3n memsn. lu penmpun. ($&lenmee&), se&- n. -e&hi& 3lh memsn. -he&mome-e&
VI
K$!I%P2LAN =e&3s&n hsil pe&'on 3n pen.m-n 3p- 3isimpuln h9 3en.n 3ilunn
pe&'on ini : 1 P&-in 3p- memu&nin .&m 3pu& 3en.n '& il-&si men..unn e&-s s&in. n. seelumn .&m 3pu& -e&seu- 3il&u-n 3ulu 3lm ?u3es sehin.. 3i3p-n il-&- 3n &esi3un -e&-in..l 3i e&-s s&in. seln;u-n il-&- 3ipnsn 3n men.hsiln &is-l .&m e&en-u uus n. menn3n -e&;3i p&oses &e&is-lissi3 P&insip 3&i il-&si i-u pe&e3n uu&n p&-iel n-& pel&u- 3n - -e&l&u-n, se3n.n p&insip &elssi 3lh men.&is-ln emli - p3- n. -elh 3il&u-n 3lm su-u pel&u- P&-in mmpu memishn omponen -in- hi-m 3en.n '& &om-o.&i e&-s n. 3i3s&n p3 pe&e3n e'ep-n &m- n-& p&-iel*p&-iel - n. e&'mpu& p3 me3ium -e&-en-u Komponen 9&n n. 3i3p-n e&3s&n pe&'on ini i-u 'ol-, hi;u, i&u 3n un.u n. 3ipe&oleh 3&i -i- 9&n hi-m P&-in mmpu memishn 'mpu&n pu& &us 3n 3eu 3en.n '& sulumsi i-u p&oses pe&uhn 9u;u3 n. ln.sun. men;3i .s 3&i p3- -np mellui s 'i& -e&leih 3hulu Kpu& &us menulim 3n men.&is-l 3i 9h pe&mun ' &lo;i n. 3i-sn 3ie&i es -u 3n menempel, se3n.n 3eun -e&-in..l 3i 3s& .els ee& 4 P&-in mmpu memishn 'mpu&n i& 3n spi&-us 3en.n '& 3es-ilsi se3e&hn i-u -eni pemishn n. 3i3s&i -s pe&e3n -i-i 3i3ih 3&i min. B msin. penusunn 3&i 'mpu&n homo.en 3en.n p&insip pen.upn 'i&n 3n pen.emunn emli p3 suhu -i-i 3i3ih P3 suhu 658 spi&-us men.up leih 3ulu 3in3in.n 3en.n ?u3es &en -i-i 3i3ih spi&-us leih &en3h 3&ip3 ?u3es i-u 64,78 se3n.n ?u3es 1008
VII
DA
