Unang Markahan •
Modyul 1 – Katangiang Pisikal ng Asya
•
Modyul 2 – Likas na Yaman ng Asya
•
Modyul 3 – Yamang Tao ng Asya
•
Modyul 4 – Pangkat Etnolingguwistiko ng Asya
Layunin: •
•
•
Napapahalagahan ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano Naipapaliwanag ang konsepto ng asya tungo sa paghahating heograpiya heograpiya Nailalarawan ang mga katangian ng kapaligirang pisikal ng mga rehiyon ng Asya katulad ng kinaroroonan, hugis, klima at vegetation cover
KATANGIANG PISIKAL NG ASYA
Mga Mahahalagang Tanong • Ano ang kaugnayan ng tao sa kanyang kapaligiran na tumutulong sa paghubog ng kabihasnan? • Paano nakakaapekto ang kapaligiran sa pamumuhay ng tao batay sa kanyang ekonomiya, tirahan, at agrikultura? • Gaano kahalaga ang likas na yaman sa pagpapaunlad at pagpapanatili ng lipunan? • Paano naiimpluwensiyahan ng yamang tao ang paghubog sa uri ng lipunan ng isang bansa?
Pagbasa Mula sa Bibliya
GENESIS 1:1-25 Ang Kuwento ng
“
Paglikha
”
Mga Pamprosesong Tanong 1. Paano mo mailalarawan ang mundong nilikha ng Diyos? 2. Ano ang dahilan ng Diyos sa paglikha sa daigdig? 3. Paano mo mapapasalamatan ang Panginoon sa mundong ibinigay sa iyo?
HEOGRAPIYA
Ito ay nagmula sa salitang Geographia na ang ibig sabihin ay paglalarawan sa daigdig o d e s c r i p t i o n o f t h e ear t h . Ito ay nagmula sa dalawang salitang Griyego: GEO (daigdig) at GRAPHEIN (magsulat) GEO + GRAPHEIN = GEOGRAPHY (sumulat tungkol sa daigdig) •
Tinaguriang “Q u e en o f
Sciences” .
Ano nga ba ang Heograpiya? Ito ay sangay ng agham panlipunan na tumatalakay sa kaugnayan ng tao sa kaniyang pisikal na kapaligiran. Ito rin ay tumutukoy sa pagaaral ng pisikal na katangian ng daigdig, klima, likas-yaman, at populasyon.
2 Sangay ng Heograpiya 1.Pisikal na Heograpiya Pag-aaral sa iba’t-ibang anyong lupa at anyong tubig sa daigdig.
2. Pantaong Heograpiya Pag-aaral sa distribusyon, kultura, at gawain ng mga tao sa daigdig.
IRF Chart Paksa: Paks a: KA KAT TANGI ANGIANG ANG PIS PISIKA IKAL L NG ASYA ASYA
Paano mo mailalarawan ang Asya batay sa heograpikal na katangian nito?
Panimulang Ideya (Initial) Mga Nabago sa Aking Ideya (Revised) Nabuong Pangkalahatang Ideya (Final)
Gawain 1: Word Maze •
•
Hanapin sa word maze ang mga salitang may kaugnayan sa pisikal na katangian ng Asya. Sa bawat salitang matutukoy ay kinakailangang magbigay ng maikling pagpapaliwanag kung ano ito.
C
A
S
P
I
A
N
S
E
A
R
I
K
A
M
A
Y
A
S
I
O
G
P
H
M
E
D
S
A
S
I
N
M
F
X
R
T
I
E
V
U
I
Y
I
Z
S
L
O
A
G
B
N
T
E
N
A
A
R
I
D
E
O
N
A
S
Y
E
R
G
N
N
W
G
E
L
Y
A
S
N
B
I
E
Q
C
G
O
R
I
E
N
T
C
O
H
K
S
M
E
T
A
K
L
A
D
O
J
R
O
Y
T
U
N
Z
T
A
E
I
O
L
A
B
C
N
Y
Z
T
E
N
K
O
N
T
I
N
E
N
T
E
H
R
S
A
S
I
S
C
A
D
W
M
F
N
O
I
D
M
R
K
G
B
T
Y
X
J
E
R
P
C
R
S
K
I
N
D
O
N
E
S
I
A
M
O
C
A
S
P
I
A
N
S
E
A
A E
S
V
I
A
E
A
A
N
R
N
N
A
E
C
S
E
T
N
M Y
G
O
O
R
I
E
N
T
T
O
Z
L
E A
K
O
N
S
I
S
T
S
I
O O N N
E
N
T
T E
A
R I C
I
N
D
O
N
E
S
I
A
KONSEPTO NG ASYA
•
SUBUKIN NATIN:
Sa pahina 4 ng inyong aklat, tukuyin ang pangalan ng mga kontinente ayon sa lokasyon nito sa mapa ng daigdig.
4
5
7
1 6 3
2
Ang 7 Kontinente Kontinente ng Daigdig •
•
•
AFRICA
HILAGANG AMERICA •
TIMOG AMERICA •
ANTARCTICA •
•
ASYA
EUROPE
AUSTRALIA AT OCEANIA OCEANIA
Continental Drift Theory PANGAEA
“Ang supercontinent”
Plate Tectonics Theory
Ang pinagmulan ng salitang Asya: ASIS (Aegean: maputik) ASU (Semitic: pagsikat o liwanag)
Para sa mga Griyego: ANATOLIA (kasalukuyang Turkey) HERODOTUS “ Ang
Ama ng Kasaysayan”
Konseptong EUROCENTRIC Ang Asya ang ORIENT; ang Europe ang OCCIDENT Hinati ng mga Europeo ang Asya sa 3 rehiyon: 1.
Near east
2.
Middle East
3.
Far East
Ang pananaw na: ASIANCENTRIC
Ang Asya bilang Kontinente
• Ito
ang pinakamalaking kontinente sa daigdig (1/3)
• Ito
ay may kabuuang sukat na 44,444,100 kilometro kuwadrado
• Ito
ay nahahati sa 5 rehiyong heograpikal:
1. Hilagang Asya
4. Kanlurang Asya
2. Silangang Asya
5. Timog-Silangang Asya
3. Timog Asya
KINAROROONAN NG ASYA Relatibong Lokasyon
•HILAGA:
> Karagatang Arctic •SILANGAN:
> Karagatang Pacific > Bering Strait/ Bering Sea
• KANLURAN:
> Dagat Mediterranean > Golpo ng Aden > Red Sea > Dagat Aegean > Black Sea > Bosporus Strait > Suez Canal
•TIMOG:
> Karagatang Indian > Dagat Arabian > Dagat Timor > Dagat Arafura > Look ng Bengal
Inihihiwalay din ang Asya sa kanluran ng dalawang kabundukan: 1. Kabundukan ng Caucasus 2. Kabundukan ng Ural
Mga Anyong Lupa ng Asya
•Uri
ng Anyong Lupa
1.
Bulubundukin – hanay ng mga bundok
2.
Bundok
3.
Talampas
4.
Bulkan
5.
Disyerto
6. Kapuluan o Arkipelago 7. Pulo 8. Tangway o Peninsula 9. Kapatagan
MT. EVEREST
MT. EVEREST •
•
Ang pinakamataas na bundok sa daigdig (29,035 talampakan) Matatagpuan sa pagitan ng Nepal at Tibet
MT. EVEREST
GODWIN AUSTEN (K2) •
•
Ang ikalawang pinakamataas na bundok sa daigdig Matatagpuan sa pagitan ng China at Pakistan
MT. EVEREST
HIMALAYAS •
Ang pinakamalaking hanay ng bundok sa daigdig Tinaguriang “Adobe of Snow” •
MT. EVEREST
PAMIR KNOT Ang tinaguriang “Roof of the World” Matatagpuan sa Kabundukan ng Himalayas •
•
MT. EVEREST
MT. FUJI •
Ang pinakasikat at pinakamataas na bulkan sa Japan
MT. EVEREST
MT. TAAL •
Ang pinakamaliit na aktibong bulkan sa daigdig na matatagpuan sa Pilipinas
MT. EVEREST
MT. PINATUBO •
Matatagpuan sa Pilipinas; pumutok noong Hunyo 15, 1991
MT. EVEREST
TIBETAN PLATEAU •
Ang pinakamataas at pinakamalaking talampas sa daigdig
MT. EVEREST
•
RUB’ AL KHALI Ang pinakamalaking disyerto ng buhangin sa Asya na matatagpuan sa Saudi Arabia
MT. EVEREST
GOBI DESERT •
Matatagpuan sa pagitan ng China at Mongolia
MT. EVEREST
INDONESIA •
Ang pinakamalaking kapuluan sa daigdig na may mahigit 17,000 pulo
MT. EVEREST
PHILIPPINE ARCHIPELAGO •
Binubuo ng humimigit kumulang 7,000 na mga pulo
MT. EVEREST
BORNEO •
Ang pinakamalaking pulo sa Asya na may sukat na 757,050 kilometro kwadrado
MT. EVEREST
JAPAN •
Binubuo ng apat na pangunahing pulo: Honshu, Hokkaido, Kyushu, at Shikoku
MT. EVEREST
ARABIAN PENINSULA •
Ang pinakamalaking tangway sa daigdig
MT. EVEREST
INDIA •
Isang tangway na itinuturing na “subcontinent”
Mga Anyong Tubig ng Asya
•Uri
ng Anyong Tubig
1.
Dagat
2.
Ilog
3.
Lawa
4.
Kipot (Strait)
5.
Golpo
6.
Look (Bay)
MT. EVEREST
ARABIAN SEA •
Matatagpuan sa hilagang kanluran ng Karagatang Indian
MT. EVEREST
WEST PHILIPPINE SEA •
Ang pinakamalaking dagat sa daigdig; ito rin ay tinatawag na South China Sea
MT. EVEREST
ILOG YANGTZE •
Ang pinakamahabang ilog sa Asya (6,300 kilometro) na matatagpuan sa China
MT. EVEREST
ILOG HUANG HO •
Tinatawag ding Yellow River at lugar kung saan nagsimula ang Kabihasnang Tsino. Tinaguriang “China’s Sorrow”
MT. EVEREST
ILOG GANGES •
Ito ay itunuturing na banal na ilog ng mga taga-India
MT. EVEREST
ILOG TIGRIS AT EUPHRATES •
Ang kambal na ilog na kung saan isinilang ang kabihasnang Mesopotamia
MT. EVEREST
CASPIAN SEA •
Ang pinakamalaking lawa na may tubig-alat sa daigdig
MT. EVEREST
LAWA NG BAIKAL •
Ang pinakamalalim na lawa sa daigdig na matatagpuan sa Russia.
MT. EVEREST
LOOK NG BENGAL •
Isa sa pinakamalaking look sa Asya na matatagpuan sa Karagatang Indian
MT. EVEREST
MANILA BAY •
Matatagpuan sa Pilipinas; tanyag sa maganda nitong daungan at s u n s e t .
MT. EVEREST
GOLPO NG PERSIA •
May malaking deposito ng langis na matatagpuan sa Kanlurang Asya
MT. EVEREST
STRAIT OF MALACCA •
Matatagpuan sa pagitan ng bansang Malaysia at isla ng Sumatra sa Indonesia.
KLIMA NG ASYA
• Ano
ang
> ang karaniwang kalagayan ng panahon o kondisyon ng atmospera sa isang partikular na rehiyon o lugar sa loob ng mahabang panahon. •
– mga
guhit na pahalang sa mapa; ginagamit upang matukoy ang uri ng klima sa isang lugar
URI NG KLIMA SA ASYA
LOW LATITUDE O TROPICAL CLIMATE - Mula ekwador hanggang sa Tropic of Cancer (0°-23.5°)
* TROPICAL RAINFOREST * TROPICAL SAVANNA
MIDDLE LATITUDE - Mula Tropic of Cancer patungong Arctic Circle (23.5°-66.5°) * MEDITERRANEAN * HUMID SUBTROPICAL * HUMID CONTINENTAL
HIGH LATITUDE - Mula Arctic Circle patungong North Pole (66.5°-90°)
* SUB-ARCTIC * TUNDRA
DRY LATITUDE * DESERT * STEPPE
HIGHLAND CLIMATE
• Ang
MONSOON
> ito ay hanging nagbabago ng direksiyon kasabay ng pagbabago ng panahon. > nagmula sa sa litang Arabic na mausim (season o seasonal wind) 2 uri ng monsoon: 1.
East Asian Monsoon
2.
South Asian Monsoon
• Monsoon
sa Pilipinas:
1. Hanging Habagat (Southwest Monsoon) – mula Mayo hanggang Setyembre 2. Hanging Amihan (Northeast Monsoon) – mula Nobyembre hanggang Pebrero
Pagsasanay: •
Gamit ang iyong mapa, tukuyin ang uri ng klima mayroon sa mga sumusunod na bansa: (HIGH, MIDDLE, O LOW LATITUDES)
1. Tajikistan
6. Philippines
2. Nepal
7. South Korea
3. Sri Lanka
8. Russia
4. Cambodia
9. Syria
5. Yemen
10. Pakistan
VEGETATION COVER NG ASYA
• Ano
ang Vegetation Cover ?
- saklaw o bahagdan ng lugar o rehiyon na katatagpuan ng uri ng likas na halaman (vegetation) na nabubuhay sa isang lugar. - ito ay nakasalalay sa uri ng klima mayroon sa isang lugar.
Mga Uri ng Vegetation Cover sa Asya
Deciduous Forest
Coniferous Forest
Mixed Forest
Tropical Rainforest
Tropical Savanna
Temperate Grassland
Steppe
Taiga
Tundra
Mga Rehiyong Heograpikal ng Asya
ARMENIA
YEREVAN
AZERBAIJAN
BAKU
GEORGIA
TBILISI
KAZAKHSTAN
ASTANA
KYRGYZSTAN
BISHKEK
RUSSIA
MOSCOW
TAJIKISTAN
DUSHANBE
TURKMENISTAN
ASHGABAT
UZBEKISTAN
TASHKENT
CHINA
BEIJING
JAPAN
TOKYO
MONGOLIA
ULAANBAATAR
NORTH KOREA
PYONGYANG
SOUTH KOREA
SEOUL
TAIWAN
TAIPEI
BRUNEI
BANDAR SERI BEGAWAN
CAMBODIA
PHNOM PENH
INDONESIA
JAKARTA
LAOS
VIENTIANE
MALAYSIA
KUALA LUMPUR
MYANMAR
NAYPYIDAW
PHILIPPINES
MANILA
SINGAPORE
SINGAPORE
THAILAND
BANGKOK
TIMOR-LESTE (EAST TIMOR)
DILI
VIETNAM
HANOI
BANGLADESH
DHAKA
BHUTAN
THIMPHU
INDIA
NEW DELHI
MALDIVES
MALE
NEPAL
KATHMANDU
PAKISTAN
ISLAMABAD
SRI LANKA
COLOMBO
AFGHANISTAN
KABUL
BAHRAIN
MANAMA
CYPRUS
NICOSIA
IRAN
TEHRAN
IRAQ
BAGHDAD
ISRAEL
JERUSALEM
JORDAN
AMMAN
KUWAIT
KUWAIT
LEBANON
BEIRUT
OMAN
MUSCAT
QATAR
DOHA
SAUDI ARABIA
RIYADH
SYRIA
DAMASCUS
TURKEY
ANKARA
UNITED ARAB EMIRATES
ABU DHABI
YEMEN
SANAA
Pangkatang Gawain •
PROFILE NG ASYA
Gumawa ng isang brochure tungkol sa rehiyon ng Asya na nakaatas sa inyong pangkat. Ang brochure ay maglalaman ng mga sumusunod na impormasyon tungkol sa pisikal na katangian ng rehiyon: 1. Sukat
4. Klima
2. Lokasyon
5. Mga Anyong Lupa at Tubig
3. Mga Bansa
6. Uri ng Vegetation
Pagbasa ng Mapa Relatibo at Ganap na Lokasyon
Mga Mahahalagang Bahagi ng Mapa 1. Pamagat – tinutukoy ang uri at gamit ng mapa 2. Legend – ipinapaliwanag ang mga simbolong ginamit sa mapa 3. Scale – ipinapakita ang katumbas na sukat ng isang mapa sa tunay na lawak ng daigdig 4. Direksyon 5. Grid System – binubuo ng mga linyang latitude at longitude
• LATITUDE
o PARALLELS
> mga pahalang na linya sa mapa (ekwador, tropics of cancer at capricorn, artic at antarctic circles) • LONGITUDE
o MERIDIANS
> mga patayong linya sa mapa (prime meridian, international date line)
Pagbasa ng Mapa • Relatibong
Lokasyon (Relative)
Pagtukoy sa lokasyon ng lugar sa mapa gamit ang apat na pangunahing direksyon. Mga anyong tubig at lupa na nakapaligid sa isang bansa. • Ganap
na Lokasyon (Absolute)
Pagtukoy sa lokasyon ng lugar sa mapa gamit ang mga linyang latitude at longitude.
PAGSASANAY
Takdang Aralin: •PHOTO
ESSAY
Sa pamamagitan ng isang photo essay, sagutin ang tanong: Paano nakakaapekto ang pisikal na heograpiya sa kabuhayan ng tao?
