Pojam i predmet istorije
Istorija je nauka koja proucava proslost ljudskog drustva od njegovog nastanka do danas.Potice od grcke rijeci „historia“ sto znaci provjerena vijest,odnosno saznanje o pojavama i dogadjajima iz proslosti. Isttorija je nastala u vrijeme kad se pojavila teznja covjeka da zabiljezi vazne dogadjaje. Prve istorijske podatke zapisali su narodi starog Istoka ,u kamenu,kostima,papirusu kamenu,kostima,papirusu i bakarnim plocama. Stari Grci i Rimljani prvi su poceli sistematski da biljeze biljeze dogadjaje i upisuju ih u kalendar kalendar hronoloskim redom.Vazniji dogadjaji su upisivani i u hronologije(ljetopise) . To su bila prva samostalna istorijska dijela. Skoro svi narodi pisali su svoje hronike,koje su ujedno znacile i pocetak njihove istorograije. !snivacem istorije smatra se grcki naucnik Herodot" #. vijek P.$.%.& .!n je takodje nazvan i 'ocem istorije(. Tukudid ue uveo istoriju u red nauka. Grcki i rimski istoricari tumacili su istoriju kao dijelo bogova i heroja,a skoro svi su pisali o vladajuceoj klasi i branili trenutni poredak. Tacit Tacit se prvi trudio da pise bez mrznje i pristrasnosti.
Srpska istoriografija dozivljava uspon u )#. vijeku kada su napisane napisane biograije mnogih vladara i originalna knjizevna dijela.
Istorija moze biti !)"psta #)Teritorijalna
Istorija kao nauka
Istorija je nauka jer ima predmet istrazivanja i naucne metode po kojima trazi uzroke i otkriva zakonitosti razvitka ljudskog drustva. Predmet istrazivanja istorije je covjek kao drustveno bice i kao dio ljudske zajednice. Istorija je drustvena nauka jer se bavi prosloscu ljudskih drustava. Pojam 'istorija( je mijenjao svoje znacenje kroz vijekove. Tek Tek u doba ranackog cara *arla Velikog Velikog obnovljen je rad na pisanju istorijskih dijela. + vrijeme humanizma i renesanse pocinju se koristiti pisani i materijalni izvori. Tek Tek u -. vijeku istorija je konstruisana kao nauka odvojena od knjizevnosti.
Istorija kao nastavni predmet
$astavnim predmetom istorija ucenici sticu istorijske predstave,pojmove,uocavaju predstave,pojmove,uocavaju zakonitosti ,izgradjuju istorijske poglede na svijet i opste poglede na zivot. !snovni zadatak nastave istorije je poznavanje proslosti,razumjevanje proslosti,razumjevanje sadasnjosti,i u granicama moguceg predvidjanje buducnosti. !na za cilj ima da razvja kriticko misljenje,patriotizam, odanost svom narodu ,vjeri i tradiciji.
"dnos istorije prema drugim naukama
/edju drustvenim naukama historija zauzima znacajno mjesto. Sve drustvene nauke moraju se oslanjati na istoriju. Istorija je usko povezana sa 0 politickom ekonomijeom,sociologijom ekonomijeom,sociologijom ,politologijom,geograijom i dr. Pomocne istorijske nauke su 0 arheologija,hronologija, numizmatika i sl.
IST"$I%S&I I'"$I
Istorijski izvori su dokumentipredmeti dokumentipredmeti i sve na osnovu cega se dolazi do saznanja o dogadjajima ljudima i ljudskim zajednicama* +ijele se na
). ,isane 0 povelje,akti,propisi,naredbe,literarna povelje,akti,propisi,naredbe,literarna dijela,natpisi,pisma,slike dijela,natpisi,pisma,slike i zapisi iz proslosti. Sadrze najvise podataka na osnovu kojih se saznaje razvoj ljudskog drustva . -aterijalne 0 ostaci materijalne kulture i djelatnosti ljudi " oruzje,orudje,gradjevine,novac,n oruzje,orudje,gradjevine,novac,nakit akit ,odjeca,posudje ,odjeca,posudje itd.& 1. Tradicija ili usmeno predanje 0 price,legende,anegdote,poslo price,legende,anegdote,poslovice vice ,epske pjesme i drugi. 2. Sredstva javnog informisanja mediji 0 internet,televizija i sl.
Istorijska nauka ima zadatak da utvrdi tacnost podataka koje daju istorijski izvori* Pisana dokumenta i akti cuvaju se u arhivama. 3a izucavanje juznoslovenske juznoslovenske istorije vazne su arhive u 4zbrovniku,5eogradu,Istambulu,5u 4zbrovniku,5eogradu,Istambulu,5udimpesti dimpesti i manastiru 6ilandar. Stari spomenici,slike,novac,oruzje spomenici,slike,novac,oruzje oru7e i slicno ,cuvaju se u muzejima.
$./01.1%2 $2-21.
$auka o racunanju vremena naziva se hronologija . 4ogadjaje iz daleke proslosti je tesko tacno datirati jer si stari narodi racunali vrijeme na razlicite nacine. Skoro kod svih naroda pocetak ere je oznacavao neki bitan,veliki dogadjaj.
Savremen svijet racuna vrijeme po erama a stari narodi su racunali vreme prema odre3enim godinama 1. Egipćani - prema prema godini vladavine faraona 2. Grci -od 766. god. pre nove ere prema prvoj olimpijadi olimpij adi 3. Rimljani - od 753. god. pre nove ere od legendarnog nastanka grada Rima . !"slimani !"slimani - od 622. 622. god. god. nove nove ere kada je !"#amed !"#amed pre$ao pre$ao i% !eke " !edin" !edin" 5. &ri$ća &ri$ćani ni -od -od ro'e ro'enja nja (s"s (s"sa a &rista &rista
Gotovo Gotovo svi stari narodi imali su svoj kalenar kalenar.. Stari egipcani egipcani su imali lunarni kalenar i vrijeme racunali prema mjesecevim mjenama. Stari grcki kalendar bio je solarni.
$eformu julijanskog kalendara koga je sastavio %ulije /ezar i koji je bio u upotrebi do pred kraj !4* vijeka izvrsio je 5rgur 6III *
,eriodizacija istorije
Podijela istorije na duze vremenske pediode naziva se periodizacija.
Istorija se dijeli na !* pra praist istorij oriju u #* istoriju
0 !7* vijeku izvrsena je podijela istorije na !* Istori Istoriju ju anti antike ke 8 do 9* 9* vijek vijeka a #* Istoriju Istoriju sre srednje dnjeg g doba : do pada pada /arigra /arigrada da !9;<* !9;<* godine godine <* Isto Istori riju ju novu novu
Savremena istorija pocinje od 5eckog kongresa )8)#. godine.
Istoriju mozemo mozemo podijeliti i na : !* stari vijek: robovlasničko društvo od prve dr=ave do veka (9>4* godina : pad zapadnog $imskog carstva) #* srednji vijek : feudalizam od veka do 6I veka : prve bur=oaske revolucije <* novi vijek : kapitalizam od 6I veka do !?!>* godine ("ktobarska revolucija u $usiji) 9* savremeno doba : socijalizam od !?!>* god* do danas
