AÑO DE LA DIVERSIFICACIÓN PRODUCTIVA Y DEL FORTALECIMIENTO DE LA EDUCACIÓN
INSTITUTO SUPERIOR JOHN VON NEUMANN
HABILIDADES GERENCIALES Nombres
:
Ber!" P"#"$" Ros
%"re& C"''(" J"r"m''o
E)*"r)o C"r!" Pere+
J*"& S"&! M"$!"
J,o&"!"& T&eo C"brer"
Jose R"-"e' To'e)o To'e)o
Do#e&!e C#'o
: Os#"r A$"'" Es!r")"
: .er H
1
TACNA – PERÚ 2015
DEDICATORIA Primeramente a Dios por haberme permitido llegar hast hasta a este este punt punto o y habe haberm rme e dado dado salu salud, d, ser ser el manantial de vida y darme lo necesario para seguir adelante día día a día para lograr lograr mis objetivos, además además de su infinita bondad y amor.
2
AGRADECIMIENTO Quiero agradecer a Dios, porque a sabido guiarme por
el
camino
del
bien,
dándome
sabiduría,
inteligencia para culminar con éito una etapa más de mi vida, y poder servir a la sociedad con mis conocimientos, para el progreso del país, el de mi familia y el mío en particular.
3
ÍNDICE INTRODUCCIÓN................................................................................................... 6 OBJETIVOS.......................................................................................................... 7 HABILIDADES GERENCIALES................................................................................ 8 1.
DEFINICIÓN: .............................................................................................. . 8
2.
PALABRAS CLAVES:.................................................................................... 9
3.
GERENCIA.................................................................................................. 9
.
#.
4.
TIPOS DE GERENCIA............................................................................. 10
5.
LA NECESIDAD DE LA GERENCIA...........................................................10
5.1.
LAS FUNCIONES DE LA GERENCIA......................................................11
5.2.
OBJETIVOS DE LA GERENCIA.............................................................13
5.3.
LA GERENCIA POR OBJETIVOS...........................................................13
CO!UNICACIÓN EFECTIVA.......................................................................14 .1.
I!PORTANCIA DE LA CO!UNICACIÓN .................................................14
.2.
CANALES " PRINCIPIOS DE CO!UNICACIÓN ......................................15
.3.
PRINCIPIOS DE LA CO!UNICACIÓN....................................................16
.4.
RESPONSABILIDAD " PROCESO DE LA CO!UNICACIÓN .....................16
!.".
#$%$#&'%()&(#$) D'* '+()%, +'-)$' / %'#'P&% ..................16
LIDERA$GO.............................................................................................. 16 #.1.
DEFINICIÓN DE LIDERA$GO ...............................................................17
#.2.
LIDER " LIDERA$GO........................................................................... 17
#.3.
I!PORTANCIA DEL LIDERA$GO ...........................................................18
4
#.4.
CUALIDADES " HABILIDADES DEL LIDER............................................18
%.
GERENTE " DESARROLLO DE HABILIDADES.............................................18
&.
TIPOS DE GERENTES.................................................................... ........... 19 &.1.
ROLES GERENCIALES:.......................................................................21
&.2.
ROLES INTERPERSONALES................................................................21
&.3.
ROLES DE INFOR!ACIÓN ...................................................................21
&.4.
ROLES DE DECISION.......................................................................... 21
&.5.
ERRORES GERENCIALES...................................................................22
10.
ESTRATEGIAS GERENCIALES................................................................23
11.
PARTICIPACIÓN PERSONAL...................................................................24
12.
TIPOS DE GERENTES........................................................................ .... 25
CONCLUSIONES............................................................................... .............. 27 BIBLIOGRAF'A:................................................................................................ 28
5
INTRODUCCIÓN
A()*+,- /(, , /67/), )) 8 9/* / */(/ 9 76 ,8, *),9 )/ ), () *9/7 ; *8; )7),/ <8) ) ,8 9/* ,) 78; =(*,7>=- ; <8) )- 7/,,) ) () ?/*- () *) 7/,7)) ; 7/,) , /67/),. L /67> ), 979 7@(( <8) *7 8 (?))7 ) ) (/ <8) ) ,@) , 9),/, <8) ?)7. E / <8) 98)() )) /67> 76 ,8, /)@/, ; * ,,?7) ,8, /7/), ,/7), ()9)()- ) *)((() (),)*9)/ ))7 () /67> E, ?*7> () <8) ))7 ), ),9/,) () / / / () 8 )*9), /, (7- 9/ <8 ), )7), ))7, )*/- / /, (7 78(/ ) ), )<8)(- ; ) )<8)*)/ ,87)() ,)*9) <8) ; 8 89/ () (@(8/, 7/ /)@/, ())*(/,. L, 9),/, <8) ,8*) ) (),)*9)/ ))7 () 8 /67> ,) * =))),=- ; ,/ /, ),9/,), () ( , 7@((), <8) ;8( , /67/), 9 76 ,8, *),. L ,) ?8(*) () 8 8) ))) ), *)(( () )?7)7 ; )?77 <8) ,) ) 9 / , *), () /67>. E, 797(( <8) )) () )(87 **/ /, )78,/, 8,(/, 9 76 /, /)@/, () /67> 7) , 7/,, ) ; 797(( 9 ())* /, /)@/, 9/9(/, 7) / <8) ,) ()) 7). C) ()7- <8) (/ () )?7)7 98)() 7/*9), ? () )?77- () *) <8)- 8 ))) )?76 / 98)() 76 , *), () /67>- )?77 ), 7@) () / () , /67/),. P)/ ) ,) ))) / ,>/ ), ( 7@((),- ,) ))) * *97 ,) 8 8) ()- ), ,) ) 9/7),/ () 7>*/ 9)) ) ),, 7@((), <8) )6 /, *)*/, () 89/ 7/ ) 78 ,) .
6
OBJETIVOS •
GENERAL A97 ) (),// () 7/*9)@(( ) , /67/), ; ((), () ()6/ ))7- () 78)(/ , /*, () 7(( ),)7( )
•
)*9),. ESPECIFICOS o
o
I()?7 /, 979/, () 7/*877> )?)7@ ) /67> A97 , 77, () ()6/- ())7> )?)7@ ; 9?77> )<8)(.
o
A97 , 77 () *)/ () , /*, () ()7,/),.
7
HABILIDADES GERENCIALES 1. DEFINICIÓN: P 9/() ))7) , ?87/), ; /), 9/9/, () ))7- 8 ))) ()) 9/,)) 7), ((),. E,) ), (), 89/, () ((), ))7),- <8) ()) (/* 8 ))) 9 ,) )/,/:
•
Habilidades té!ias: @/87 ) 7//7*)/ ; )9)7 ) ())*(/, 9/7),/,- 77, / )*), 9/9, () 7/ / +) ),9)7?7 <8) /789.
•
Habilidades "#$a!as: ,) )?)) (( () )78 )?)7@*)) 7/ )). U ))) )7 ; 7//9) 979*)) 7/ /, )*9)(/, ,8 7/ *87/, * )) <8) 7/ 7)),- 9/@))(/),- (/,- )7.
•
Habilidades %!e&t#ales: ,) () ?/*87> () (), K ))() )7/), ,7,- (),/ 8)@/, 7/7)9/,- ),/@) 9/)*, ) ?/* 7)@- )7.
D)9)()(/ () @) ))7- ,) @8)@) *+, / *)/, *9/), , (,, ((),. S ) ) /(/, /, @)), ,/ *9/), , ((), 8*,- ) /, /, @)), ))7), ,) 7) *+, *9/), , ((), 7/7)98), 9 9/() @) /67> 7/*/ 8 /(/- 9?7- )7.- *), <8) ) /, @)), *+, /,- )) *87 *9/7 , ((), 77,. A *)(( <8) ) *8(/ () /, )/7/, 7*- * / 7) )7),(( () ())*(, ((), ))7),. E, 9/ )/ <8) /(/ )))- / <8) ,9) ,)/- ()) ), ) 8 7/,) 7867> ; *)/ () ,8, ((), ))7),. E ), ,)77> ()?7*/, ; (),/*/, , 979), ((), <8) 8 ))) ()) 9/,)). 8
'. (ALABRAS CLA)ES: •
H((), ))7),
•
D),)6, ))7),
•
C/*9))7, ))7),
•
D),// ))7
•
H((), ()7@,
•
S89)@,>
*. GERENCIA L ))7 ), 8 7/ <8) /789 ) ()7/ () 8 )*9), / 78 )) ()/ () ,8, *9), ?87/),- )9),) ,/7)(( ?)) )7)/, ; 7//( /(/, /, )78,/, @, () 9/7),/ () 9)7>- /67> ()77> ; 7// ? () / /)@/, ),)7(/,. E */ ))7 ), (?7 () ()?: ,?7 7/,, (?))), 9 9),/, (?))),. A8/, / ()?7 7/ ?87/), )6(, 9/ )*9),/,- ))), / ,89)@,/),- //, / )?)) 8 89/ 978 () 9),/,. P /, (/), ))7 ), ,>*/ () ))77/ () 8/(( ,/) ,8, @(, () /... D) <8)- ) *87/, 7,/, ))7 78*9) (@),, ?87/), 9/<8) 9),/ <8) (),)*9) ) / () ))7 )) <8) (),)@/@),) 7/*/ (*,(/- ,89)@,/- ())(/,- )7. D) (?78( () ),)7) 8 ()?7> 7/7) () ),) */. S) H) F;/ ))7 7/,,) ) =C/(87 )*9), 7 ,8 /)/ (/ () ,7 ) *)/ 9(/ () /(/, /, )78,/, () <8) (,9/)=
9
+. TI(OS DE GERENCIA E ))7 ),) 78/ 9/, /, 78), ,/:
La Ge,e!ia (at,i$%!ial E,) 9/ () ))7 ), <8) <8) ) 9/9)((- /, 98),/, 979), () ?/*87> () 979/, () 77> ; 8 9/9/7> ,?7@ () //, 7/, ,89)/), () )<8 ,/ ))(/, 9/ *)*/, () 8 ?* )),.
La Ge,e!ia (%l-tia L ))7 9/7 ), *)/, 7/* ; 8 <8) ()77> 9*/- ,8, 9/,((), () ,89)@@)7 ,/ (), ) , ,/7)((), (8,6(, */(),- ) ),) 78(/ 9/9)((- ) /, 7/, ()7,@/, ; /, 98),/, (*,@/, 7@), ),+ ,(/, ,/) ,) () ?7> ; () , )(), 9/7,.
La Ge,e!ia &%, Obeti/%s L ))7 9/ /)@/, ,) ()?) 7/*/ ) 98/ ? / *) 7 ) 78 ))7 () ,8, ),?8)6/,. E ),)7*)/ () 8 /)@/ ), ) )?)7/- ())*7> () 8 9/9>,/- ; 78(/ ,) 97 8 /67> )*9),,) 7/@)) ) ) ),)7*)/ () 6> () ,8 ),)7.
0. LA NECESIDAD DE LA GERENCIA E 8 )*9), ,)*9) ,) ( )7),(( () 8 8) ))7 ; 9 )/ ,) /, 7) )7),/ ?/*87> () (/, 9/, () 9)8, 7@), ), 7/*/ 9/ <8 ; 78+(/ ))7 ), )7),M L ),98), ), 9)8 ()?)) 9)- 8 ,9)7/ () 8)6 () ))7: L ))7 ), ),9/,) () / / ) ?7,/ () 8 )/7/. L ?*7> () <8) ))7 ), ),9/,) () / / ) ?7,/ () 8 )/7/ /, (7) 9/ <8 )7),*/, 8 ))7- 9)/ / /, (7 78+(/ ) ), )<8)(. S)*9) <8) 8/, (@(8/, ?/*) 8 89/- ) 78- 9/ ()?7>- 7/,,) () *+, () 8 9),/- ; 89/ )) 8 /)@/- ,) 7) )7),/- 9 ) 89/- 8(/, ? () / (7/ /)@/. 10
L/, )), () 89/ ()) ,8/(- , 7)/ 98/- ,8, (),)/, (@(8), 9 76 , *), () 89/- ; ))7 ()) 9/@)) ()/()77> ; 7//(7> () ),?8)6/, 9 77> () 89/. D) ), *)- 78),> 78+(/ ,) 7/), ),)7) <8) ))7 ), )<8)( ,)*9) <8) ; 8 89/ () (@(8/, 7/ /)@/, ())*(/,.
0.1. LAS FNCIONES DE LA GERENCIA C8(/ ),8(*/, G))7 7/*/ 8 (,79 7(*7- ), )7), 7/,() 7/*/ 8 9/7),/. C8(/ ))7 ), @, 7/*/ 8 9/7),/98)() ,) 6( ; (),7 ) */, () @, ?87/), ?8(*)),. S )*/- ), )7), 7) 9)787>. A (,78 ) 9/7),/ ))7 ), 7/@)))- ; 8 )7),/- (),7 ; ),8( 7( ?87> () 9/7),/ ,)9(*)). C/*/ ),8(/- 9/( 9)7) <8) ) 9/7),/ ))7 ), 8 ,)) () ?87/), ,)9(,- 7( 8 () ), )7(, 8,(*)) ) 8 7/*9*)/ 9). E,/ / ), , 8<8) ) 9/7),/- 9 <8) 98)( ,) ) ))((/- ())+ ,) ,8(@((/- ; 7( 9) 7/*9/)) (,78( ,)9(*)). E 9+77- 8 ))) 98)() ; () )7/ / 7) 7/ ?)78)7 ))78 ,*8+)*))- / *)/, ) ?/* 7/8(- /(, / 8, () , ,8)), 78/ ?87/),: P)7>/67>- ()77> ; 7//.
(la!eai2!: C8(/ ))7 ), @, 7/*/ 8 9/7),/- 9)7> ), 9*) ?87> <8) ,) ))78. U @)6 <8) /, /)@/, ,(/ ())*(/,- /, *)(/, )7),/, 9 / ),/, /)@/, ,/ 9),)(/, 7/*/ 9),. L/, 9), () 8 /67> ())* ,8 78,/ ; 9/@)) 8 ,) 9 ),* ) (/ () / 9/) ) ) 78*9*)/ () ,8, /)@/,. L/, 9), ,) 9)9 9 7@((), <8) )<8)) 9/7/ )*9/- /, @)7),- 9 7/*9),)- , 7/*/ * ,/ )7),/, 9 9/;)7/, 7// 96/. E)*9/ () 9), () / 77) 9/()*/, )7//, ) 9/*, () (),// () 9/(87/, ; ) , 9/;)77/), ?7), () 8 7/*9. E 11
/ 98 () ),7 () )*9/- 8 ,89)@,/ () 9/(877> 9) ) )(*)/ () ,8 8(( () / 9 8 ( / 8 ,)* () /. E,/, ))*9/, )9),) ))*/, ) )),> () )*9/ 78) 9/ ) 9/7),/ () 9)7>- ; 7( 8/ () )/, ), )7),/ 9 / /, /)@/, 9)?(/, 9/ 7/*9.
O,3a!i4ai2!: P 9/() )@ 9+77 ; ))78 /, 9),- 8 @)6 <8) ),/, ,(/ 9)9(/,- ), )7),/ 7) 8 /67>. E, ?87> () ))7 ())* ) 9/ () /67> )<8)(/ 9 () /67> <8) ,) ; ),)7(/- ())*- ) 8) *)((- ) <8) /, 9), ,) 9/9( ) )*)) 9/9(/,. A ,8 @)6 /, /)@/, () 8 )*9), ; /, 9), ),9)7@/, <8) 9)*) ,8 )67>- ))7) 8 ?8)7 ()7 ,/) , 77),7, ; ),878 () /67>. U )*9), 78;/ /)@/ ), 9/@)) )7/ ; *)/ 97/ @)/- )7), 8 /67> 7/*9)*)) (?))) () () 8 ?* 78;/ /)@/ ), ,9/ , 8 9/ *)(/ () 8 ,/(87/.
Di,ei2!: E, )7) ?87> ))7 )@8)@) /, 7/7)9/, () */@7>- ()/8- ),*8/ ; 787>. A 9), () <8) 7( 8/ () ),/, */, )) 8 7//7> (?)))- /(/, )/, (7 7*)) <8) ), ?87> ))7 )) <8) @) 7/ /, ?7/), 8*/, () 8 /67>. E, 7/*/ ),8(/ () /, ),?8)6/, () 7( *)*/ () 8 /67> <8) , / 78*9 ,8, 9/9>,/, () <8) ( /67> () *) <8) ,) 77) ,8, /)@/, ) ?/* *+, >9* 9/,)- ), 8 ?87> ?8(*) () 9/7),/ ))7.
C%!t,%l: L * ?,) () 9/7),/ ))7 ), ?87> () 7//. S8 9/9>,/*)(/ ), *)(- 78@*)) ; 78@*))- ))787> ) )7> 7/ /, 9/), () 787> ;- 7/*/ ),8(/ () ), 7/*97>- ())*
12
, ), )7),/ /* 77> 7/)7@ / )*)( <8) )787) ))787> ) ) 7/ /*, ),)7(,. L ?87> () 7// ), ))7( 7/8(*))- ; 8<8) )7/( 7/ , ?87/), () /67> ; ()77>- ),+ *+, **)) ,/7( 7/ ?87> () 9)*)/. L 77> 7/)7@ () 7// ( 8- 7, @)*))- 8 )9)*)/ () /, 9), ), 9/ )/ <8) *87/, ),8(/,/, () 9/7),/ ))7 7/,() *, ?87/), 7/*/ 9) () 8 77/ 7/8/ () 9)*)/K7//K9)*)/.
0.'. OB5ETI)OS DE LA GERENCIA N/*(/ 8/, () /, /)@/, () ))7 ))*/, /, ,8)),: 1. P/,7> ) ) *)7(/ 2. I/@7> 3. P/(87@(( 4. R)78,/, ?,7/, ; ?7)/, 5. R)(( )(*)/, () ))?7/, . A787> ; (),// ))7 #. A787> ; 78( () (/ %. R),9/,(( ,/7
0.*. LA GERENCIA (OR OB5ETI)OS L ?7> () /, /)@/,- 867> () ,/, ) ) 9/7),/ ))7 ; *)(7> () ))787>- / (@(8 7/*/ () /67> ) ,8 7/8/7/*9( 7/ ),/, /)@/, ,) 7//7) 7/*/ ))7 9/ /)@/, GPO . L G))7 9/ /)@/ *97 ()*+, <8) /, /)@/, ,) ? 7/8 / 979@*)) 9/ ,89)/), ; ,8/((/, ; <8) ) (),)*9)/ () /, 13
,8/((/, ,) 9)7 / *() ) */ () (/ () 78*9*)/ / // () ), /)@/,. P 7/*9)() /, ?8(*)/, () GPO- ), )7),/ ()? 8 /)@/ ; (),7 ,8 *9/7 ) ?/* 9)7, ; 7/7,.
6. COMNICACIÓN EFECTI)A D(/ <8) /, ,)), 8*/, ),*/, *),/, ) 7/*877>- ))*)) /, */@)*/, )) 9, ; ,?7(/, , 9/9 *)) )9 ) (+*7 ,8;7)). S )*/- 9 7/*87/, )7),*/, 7) 8,/ () /, ))*)/, () )8) 98), ), ,// @, () ,) <8) /, ), 9/,) 9),)?)/ ; ?*)) ))() 8 /9> ,/) /, ,9)7/, <8) /, )), –/ 78 / ,)*9) ), /(/. C/*)6> ) ) *,*/ */*)/ ) <8) ) /*) ,) )7/> 7/ //, ,*)(/ ; )7)(/ (),- ?/*7> ; *),),. P ) / ) )<89/- 7/*877> )9),/ ), ),)7- ; 8 7@) 9 )/ ), 9/78 9*)/ C/*9)() ; 8)/ ,) C/*9)((/.
6.1. IM(ORTANCIA DE LA COMNICACIÓN L *9/7 () 8 8) 7/*877> ),() ) ),98), <8) ),9)*/, () /, //,. S) ,) 7/*877> <8) *)*/, 7/ 8 9),/ / 89/ () 9),/,- ,)+ * ?/*7> / 9/ () )7> <8) /)()*/,. D) )7/- ), ,(/ <8) <8)), 7/,8) 8 / ,>(/ ; 8 ),9)/ (8()/- ; ,) ) ) 7*9/ /- )*9), / ?*- ),+ )7/(/ 7/ ) )7/ () <8) )/, ,) 7>*/ 7/*87 () *) )?)7@ ,8, (),- 9/9>,/, ; )*/7/),. P/ */@/- ,// 7//7)(/ ; 977(/ /, 979/, () 8 7/*877> )?)7@- 9/()*/, ,*- 7//(),)- 7)9 ; ( //,- ?/)7)(/
*,*/ )*9/ )
),)7*)/ () 8 7* (/() 8),, 77/), /, 7/(867 / <8) )*)) (),)*/,. L 7/*877> * /, 9)*) <8)- )7//, ()78(*)) 7/ ) //- 9/(*/, 7/,8 )<89/,- /6 ,/7)((),- (,) 9/;)7/,- ; 14
)(?7 )7/), ,>(,- ?8(*)), 9 )) 7*, () 7/?6)?)7@((- ),9)/ ; )),. L 7/*877> ), @ 9 7/@@)7 ,/7 () ,) 8*/- , ) ,) *9/,) ) (),//- 7@67> ; ,?/*7> () /*) ) ,/7)((. E, *9/) 9/<8) @, () *,* ,) ,*) (),- )*/7/), ; ,)*)/,- /, 9/) ) 7/7/ 7/ 8),/, ,)*)), 9 ))()/, 7/ ?7(( ; ,,?7) , )7),((),. S) 7//7) 788,- 7@67/),- ,) )@ 7/?7/,- ,) 7 (8(,- ,) )7//7) */, ; , 8), *,(),. N/**)) 8 7/*877> )?)7@ ,) ( @, () (/, ), +,7,: 1. !)() ) *)/*)/ () , ((), () ),787 ; ,*,> () ?/*7>. 2. A @, () ()?77>- +,, ; *)7,*/, () ,/87> /, /<8)/, <8) ) *,* 98() )).
6.'. CANALES 7 (RINCI(IOS DE COMNICACIÓN E )8) 7) 9/,) 7/*877> )) ) 9),/ () 78<8) )*9), 9)/- )?)7@(( () ), ()9)() () /, 7),. E) ),/, ))*/, ) 7 ?/* ; ) ?/*. E 7 ?/* ), <8) <8) @)) ((/ 9/ *,* ),878 /67/), ()7- ,8)(/ 8 /() )+<87/- 9/ *)(/ () ,877/),- 7,*)*/+(8*- 9/7, ; 9/7)(*)/,. E 7 ?/* ), <8) <8) ,) 7//7) 7/*/ )( () 8*/),- 7/*)/, / 7,*),. T)) ,8 /) ) )77> ,/7 () )) ) ) / ; ,8 (),)/ 8 () 7/*87,) )) , ; () <8)) )),) /(/ / () ?+(8- ()/ ; ?8) () /.
15
6.*. (RINCI(IOS DE LA COMNICACIÓN L/ @)(()/ / ), / <8) ) )*,/ (7)- ,/ / <8) ))() ) )7)9/- ; <8) , ,) )9) * 8 *),)- ) 789) ,)*9) ,)+ ) )*,/ ()(/ <8) 7/*877> 7/)7 ()9)() () .
6.+. RES(ONSABILIDAD 7 (ROCESO DE LA COMNICACIÓN R)7) 979*)) ) /, ))), / (*,(/), ; ,89)@,/), ,)(/ ),/, */, ) )7) ()7/ )) /, 7//(/), ; ()77> 6.5. CARACTERISTICAS DEL EMISOR, MENSAJE Y RECEPTOR
E )*,/: D)) )) 7/ ) *),) <8) <8)) ,* )*(/ ),/), <8) 98)( ?)7 ,8 *)). E *),): D)) ,) / *+, 7/ ; 9)7,/ 9/,)- ()) ,) 98,(/ 9 <8) ,) 79) ) ?/*7> ) () /,+78/, ; 979*)) () 8(/,. E ), () )7)9/ ())*+ 8) )9)7> () *),)- , */, () 7/*877> / <8) 7)*/, ,/ */>//,- *), <8) ) (// ), () (/) @
8. LIDERA9GO L @,> <8) )) ) )) /, (/), () ,8 )?) ), <8) /()- *(()7()- (7) / <8) ,) ()) 7)- *9/) 7)/,- (,8;) ) /7// ; ,89)@, , ),. L 9)/7897> () /, ()7@/, ; *(/ ()) ), 7)( ) 7) 8 *) - <8) ,8, ,8/((/, / 7/ 7/*/ 8 7//(/ *+,/)(/- ),787 () ,8 ))- ))(/ () 7/?6 7)9(/ 8*)) 9/ ) 89/- 8) 7/*87(/ 9),/ <8) 9/;) ; ;8()- <8) ,*) ,)8((.
16
E *(/ <8) ), () 9 ,) 7)9(/ 9/ ,8 7,* ; ,8 ,)@7/ 8 )<89/ <8) 7/*9 ;8( ; /)7> 9 78*9 7/ , *), 9)?(, <8) ,) )/7(/ 9)@*)). E () ), ) ),9(/ () )<89/- ) <8) 9/)7 , 9),/, 9 <8) ,) (),/) ,8, <8)8(),- 7@, ; 7)@((. F/*) ),9/,((- ) ),98 () )<89/- ) (),// 9),/- ;- ),9)7*))- ), ) ),/ () 7)7> () 8 ),98 () 9)))7 <8) 8) /, 7//(/), 9 ()7( , *)((, /*.
8.1. DEFINICIÓN DE LIDERA9GO R9 !. S/(- ) ,8 ),8*) () )/, ) @),7> () ()6/- ,) <8) ),) 7, , ()?7/), () ()6/ 7/*/ 9),/, <8) (/ () ()? ) 7/7)9/. A<8- ,) ))()+ ) ()6/ ))7 7/*/ ) 9/7),/ () ( , 7@((), /), () /, *)*/, () 8 89/ ; () ?8 ) ),. E, ()?7> )) 78/ *977/), *9/),. E 9*) */- ) ()6/ @/87 /, 9),/, /, )*9)(/, / ,)8(/),. L/, *)*/, () 89/ (( ,8 @/8( 9 7)9 , >()), () ()- ;8( ()? 9/,7> () () ; 9)*) <8) ,78 ) 9/7),/ () ()6/ ,/ 8) <8) *(- , 78((), () ()6/ ,) ))@).
8.'. LIDER 7 LIDERA9GO U () (),() ) 98/ () @, () 8 /67> ), <8) 796 () 8/)- (- 7//(- ?/* )<89/ ; 9),8( 8 9),/ / 7/8/ () 9),/ / ,8 *(/ () ?/* 8* ; */@( / /)@/ 7/)7@/- @)7), /, 9)8*/, <8) , 8 () 7) / ,) 7)- (),() * 9/9/ 98/ () @, ),/ ,) / ) ) 9/7),/ () 977 - 9/ ,8 797(( ),7 *9)*)( ( 7@((), ; / <8) ), ,) )7) () ?/* ) 9 76 *),- , )9))7, ?/*), ) ?/*), () , 9),/, ,/ 9) ?8(*)), 9 ?/*7> () 8 () *)() *9)*)7> () ?8)7 */@(/ 9 <8) ) (@(8/ *8),) ), ) ) 78*9*)/ () ,8 / () ?/* )?76. 17
8.*. IM(ORTANCIA DEL LIDERA9GO 1. E, *9/) 9/ ,) 797(( () 8 )?) 9 8 ; (. 2. U /67> 98)() )) 8 9)7> ()78(- 7// ; 9/7)(*)/ () /67> ; / ,/)@@ ? () 8 () 9/9(/. 3. E, @ 9 ,89)@@)7 () 78<8) )/7/ 8 /67>. 4. P/ / 7//- *87, /67/), 7/ 8 9)7> ()?7)) ; *, 77, () /67> ; 7// ,/)@@(/ ()(/ 9),)7 () 8 ()6/ (+*7/.
8.+. CALIDADES 7 HABILIDADES DEL LIDER E () 8)7/ ,) ()?7 9/ ,8, 78((), 978), <8) / 77)6 ) ,8 ?/* () 78- *(- ( / 8 8 /67> 97 / 9@(), 9)7(/ 9/ /, ()*+, 7/*/ 8 9),/ )?)7@ 9/ ,8, 77/), ; ),8(/,- ) 9)? <8) 9)(/* ,/: @,> 7/*9( ) )<89/- *,> () ,)@7/,- */@7> 9 76 *), ) )<89/- ))7 ; (( 9 )?) 7/?7/- )) () 7*/ ; ,87. L, 78((), ,/ 8/, ,8,)(/, 9/ ) 7/*9/*)/ ))) ; (/,/ () () ) ) */*)/ 9+77/ () /, (?))), 9/7)(*)/, () 8 /67> <8) ()- ), 787> ,) ?8(*) ) /,),>)*87>- 8//*- (@(8,*/- ?88,*/ ; @,>- )((- ))7 )*/7/- *)/ () 9,- 6/ ?)7@/- 7//9)7>- 7/*877>*/@7>- 7/)77> ; )@87>- (,79- 78(- 98(- //,.
. GERENTE 7 DESARROLLO DE HABILIDADES P),/- 7/ 9) 797(( 8(7- <8) () 8 )*9), 9/ 78) ; )7/ () )*9),/. E ), 9),/ ,) ) )7/*)( / () 78(- ,89)@,7//- 9?7- , 9),/, <8) / ,8 *(/ ),+.
18
;. TI(OS DE GERENTES S) 8,(/ ) */ ))) 9 )?),) <8) ,) ),9/,) () 78*9 , 78/ 7@((), +,7, () (*,7> ) ) (),// () ,8, )7/),. U *) () 79 7/*9)(( () (*,7> ), ))() <8) /, ))), 98)() ) (?))), @)), () 8 /67> ; () (?))), /, () 7@((), ()/ () ),. D),98, () 6 ) @) ; ) 77) () (@),/, 9/, () ))),- , @)+ * <8) (?))), 9/, () (*,7> )?8)6 (?))), 797((), ; /),.
Ge,e!tes de (,i$e,a L-!ea L, 9),/, ),9/,), () / () , ()*+,- <8) /789 ) @) *+, / () 8 /67>- ,) * ))), () 9*) ) / 9*) @). L/, ))), () 9*) ) () )*9)(/, <8) / ,/ ))), / ,89)@, //, ))),. A8/, ))*9/, () ))) () 9*) ) ,) ) )?) / ) ,89)@,/ () 9/(877> () 8 9 ?- ) ,89)@,/ 77/ () 8 ()9*)/ () @),7> ; ) ,89)@,/ () 8 /?7 (). C/ ?)78)7 /, ))), () 9*) ) )7) ) /*) () =,89)@,/),= E ()7/ () 8 ),78) * ), 8 ))) () 9*) @)- 8 <8) 8 *) () 8 )<89/ () ,/ () , *;/),.
Ge,e!tes Medi%s E */ ))7 *)( 78;) @/, @)), () 8 /67>. L/, ))), () @)), *)(/, () , 7@((), () ))), () @)), *+, /, ;- ) /7,/),- , () )*9)(/, () /9)7/),. L ),9/,(( )) () ))7 *)( ), ( , 7@((), <8) ,@) 9 9/) ) 9+77 , 9/7, () ,8 /67> ; )<8 , ()*(, () ,8, ))), ; , 797((), () ,8, 9/),. N) A(),/ ), 8 *(/ *)(/ 8/, ))), ()9)() () )- 9/ ))*9/ /, )(/), () 9/(877>- ; ,8 @)6- ) ()9)() () V(*.
19
La Alta 3e,e!ia L ))7 ),+ 7/*98), 9/ 8 7(( () 9),/, 7/*9@*)) 9)<8) ; ), ),9/,) () (*, /( /67>. E,, 9),/, )7) ) /*) () ))78@/,. E,)7) , 9/7, () , /9)7/), ; () )77> () /67> 7/ ,8 )//. A8/, 7/, 97/, () ))7 ,/ =()7/ )) ))78@/=- =()7/= ; =,8()7/=. P 9/() ))7) , ?87/), ; /), 9/9/, () ))7- 8 ))) ()) 9/,)) 7), ((),. E,) ), (), 89/, () ((), ))7),- <8) ()) (/* 8 ))) 9 ,) )/,/:
H((), 77, : I@/87 ) 7//7*)/ ; )9)7 ) ())*(/, 9/7),/,- 77, / )*), 9/9, () 7/ / +) ),9)7?7 <8) /789.
H((), 8*, : S) )?)) (( () )78 )?)7@*)) 7/ )). U ))) )7 ; 7//9) 979*)) 7/ /, )*9)(/, ,8 7/ *87/, * )) <8) 7/ 7)),- 9/@))(/),- (/,- )7.
H((), 7/7)98),: S) () ?/*87> () (), K ))() )7/), ,7,(),/ 8)@/, 7/7)9/,- ),/@) 9/)*, ) ?/* 7)@- )7. D)9)()(/ () @) ))7- ,) @8)@) *+, / *)/, *9/), , (,, ((),. S ) ) /(/, /, @)), ,/ *9/), , ((), 8*,- ) /, /, @)), ))7), ,) 7) *+, *9/), , ((), 7/7)98), 9 9/() @) /67> 7/*/ 8 /(/- 9?7- )7.- *), <8) ) /, @)), *+, /,)) *87 *9/7 , ((), 77,. A *)(( <8) ) *8(/ () /, )/7/, 7*- * / 7) )7),(( () ())*(, ((), ))7),. E, 9/ )/ <8) /(/ )))- / <8) ,9) ,)/- ()) ), ) 8 7/,) 7867> ; 20
*)/ () ,8, ((), ))7),. E ), ,)77> ()?7*/, ; (),/*/, , 979), ((), <8) 8 ))) ()) 9/,)).
;.1. ROLES GERENCIALES: H); !6) - 8/ () /, *+, (), 9),(/), () ),> ; ),) @) *8(- ()(7> ,8 )*9/ /,)@ )(( () / () 8 ()7@/- ), ()7 )6> 8 ),8(/ 5(*,(/), (/() /, /,)@ ()7*)) ; )@ 8 ),/ () , 7@((), (, <8) 7 /, ))), () *) <8) ),7> 8 / 8(/ L 8)6 () ))7 -) (/() (),7) <8) )6 )*)) /, ))),- 7/*/ 7) / <8) 7) ; 9/<8) / 7).
;.'. ROLES INTER(ERSONALES . E / () 7)6 @,) )6 , ), 7))*/), ; ,/7), 7/*/ )9),)) () /67> . E / () () 7. E / () )7) ) 978 7/*877> 7/ , 9),/, () ))/
;.*. ROLES DE INFORMACIÓN 1. R/ () *// )7 ?/*7> ,/) /9)7> () 8 )*9), 2. R/ () (?8,/ 7) ) ?/*7> /, ,8/((/, 3. R/ () 9/@/6 ,* ?/*7> , 9),/, ?8) () /67>
;.+. ROLES DE DECISION 1. E / )*9)()(/ 2. E / () ),/ () /*, 3. E / () ,(/ () )78,/, 4. E / )/7(/ 7/ (@),, 9),/, ; 89/, () 9),/, 21
;.0. ERRORES GERENCIALES C( ))) )) ,8 9/9 77),7- ),/ ; ?/,/? () 7>*/ *) 8 )/7/ ; ,8, )*9)(/,. P)/- ) ))- ; 7)/, )/), (*,@/, <8) ,/ 7/*8), /, ))),.1. A)9/) , 9/7, , 9),/,. E) *)/ ,) )*9), *;/ ,)+ ,) )/. L, 9/7, ,/ )7, 9 ,) 7(, ; 7/6>. A8 ,- ), )7),/ ,) ?)) ) 8/, )*, •
U )<8@/77> *+, @) ), ) () )9/) , 9/7, )9),, () 9)() ?()(( () /, 7)),.
•
F () 7/*877>. E *87/, 7,/, /, ))), / 7/*87 7 ; /9/8 ,8, )*9)(/, ,/) ), / 9/;)7/, <8) ()) (),/,).
•
L/, ))), 7/*)) )<8@/77> () /- 9)/ / ,)*9) ),787- / <8) ), (7) ,8, )*9)(/,.
•
D),7//7) <8) / ,)*9) ,) )) /(, , ),98),,.
•
S),) 7/,)*)) ,,?)7/ 7/ ) / () /, ()*+,. C/8*)) ,) )?/7 ) / )@/ , )7//7) /, ,9)7/, 9/,@/, / /, //, () /, )*9)(/,.
•
N/ 7)9 ),9/,((. U )/ 7/**)) )6(/ 9/ /, ))), ), / ) 789 // / ,*9)*)) / ,8* ),9/,(( () <8)/ <8) /78 / ,8 9/),(.
•
F@/,*/ U @)6 <8) 8 ))) )) ,8 / ,8, ?@//,- 9)() 7)((( ; ) ),9)/ () ),/ () )<89/.
•
S// +/. L/, ))), / )*9) )*9/ 9 )97 /, )*9)(/, 6> () ,) () /, 9/;)7/, <8) )*9)() 7/*9 ; ), ) @/ () / ) )<89/.
22
•
D)*,( )7//. L/, ))), () 8)@ ))7> ),+ *+, ?*6(/, 7/ )7// <8) 7/ ) *)/ () /, )78,/, 8*/, () 8 )*9),.
•
N87 7*. !87/, ))), / )) (,9/,7> ,8* /, 7*/, <8) ,) 9/(87) ) ) *8(/ () , )*9),,.
I()?7 ) 9/)*- S))77/ 8
)@ ; )@8 )?77 ()
()7,>. L/, /7/ 9,/, ,/: 1. I()?77> () 9/)* 2. I()?77> () 7)/, () ()7,> 3. A,7> () 9/()7> () 7)/, 4. D),// () )@, 5. E@87> () )?77 () ()7,> . S))77> () )@, #. I*9)*)7> () )@, %. A+,, () )@,.
1<. ESTRATEGIAS GERENCIALES L ))7 */() ) , ,87/), )) ,8* 8)@/, )/,- /, (), 7*/, <8) ,) ,87)() ) ) )//- 7) <8) ,) ,8* 8)@, ),), ; */()/, () ))7. A78*)) ),) / <8) 9/()*/, * /67> 78 ) /, @7), )7/>7/,- /@7> ,) 98)() 7//7) ; (<8 ) )@) )*9/- 7, , ))7/*877/), ; ,,)*, () ?/*7>- 7( ( , (,7, ,) 7/ ; ,) ?/* 8 )( () 7/), )7/)7(, /*))- /, )78,/, <8) ?7 /67> ,/: I))- ))?/- ) ?- ))@,> )) //,- () ), *) , ), () (,7 ,) @)7).
23
L, ),), ))7), ,/ 8 ,<8)( ())( 9/ 8 9 () 77> <8) (),/) @) 7/*9)@ () ,87>- ; *89<8). F/*8 ),) ))7 () 8 ,87>- ; 8)/ *9)*)- ), 8 9/7),/ (+*7/7/*9)/- 7/8/ ) )(/- <8) )<8)) () *87 )@87> ; 8,),.
11. (ARTICI(ACIÓN (ERSONAL Q8 *97 9797> () 9),/ ) ),> () 8 )*9),M
1. E 9),/ ), 7/,7)) () *9/7 () ,8 / ; ?87> ) )*9),. 2. I()?7 , 7/*9))7, ; *7/), () 9),/ ) ) (),)*9)/ () ,8, ),. 3. A7)9 , ),9/,((), ) /, 9/,), 9/)*, <8) 98)( ,8 ; 9/ , ,/87/), /9/8,. 4. E@8 9)>(7*)) ) (),)*9)/ () 9),/ () 78)(/ ,8, /)@/, ; *), 9),/),. 5. A(/9 8 9/,7> 9/7@ 9 ())7 , )7),((), () ?/*7> ; 8*) , 7/*9))7,- 7//7*)/, ; )9))7,. . P/) ) 7/*- )*))- 7//7*)/, ; )9))7. #. P)* (,78,> , 98/, ,/) /, 9/)*, ; )*, () ), )7/(/, 7/ ),> () /67>. Q8
))?7/
/)/
()
9797>
()
9),/M
U 9),/ */@(/- @/87(/ ; 7/*9/*)(/ ()/ () )*9),. 1. A8*)/ () 797(( () /@7> ; 7)@(( 9 ()?7> () /, /)@/, () /67>. 2. U 9),/ @/(/ 9/ ,8 / ) ,) , )@87/), 9)>(7,. 3. U 9),/ (),)/,/ () 979 ; 7/8 *)/ 7/8.
24
S ?/*7> ) ),8(/ / )),) ) ()7) <8) 7/*9),), 86(/ 8/ () /, //), ,/7), <8) ; 7/87>.
1'. TI(OS DE GERENTES U /67> 9),) (?))), @)), () /9)7>- ), ()7- , 7@((), () 8 )*9), ,) )6 ) @)),- ,)77/), / ()9*)/, (?))),)<8)(/ 9 ,8 *(/ ))), () (?))), (/). A ),) ),9)7/- ,) 7//7) 3 9/, () ))),: ))) () 9*) )- ))) *)(/ ; ))7.
Ge,e!te de &,i$e,a l-!ea. L, 9),/, ),9/,), () / () /, ()*+,- <8) /789 ) @) *+, / () 8 /67>- ,) * ))), () 9*) ) / 9*) @). E,/, () )*9)(/, <8) / ,/ ))),- / <8) / ,89)@, //, ))),. E)*9/, () ))) () 9*) ) ,) ) )?) / ) ,89)@,/ () 9/(877> () 8 9 ?- ) ,89)@,/ 77/ () 8 ()9*)/ () @),7> ; ) ,89)@,/ () 8 /?7 (). A *)8(/- /, ))), () 9*) ) )7) ) /*) () =,89)@,/),= ) ()7/ () 8 ),78) * ), 8 ))) () 9*) @)- 8 <8) 8 *) () 8 )<89/ () ,/ () , *;/),.
Ge,e!te $edi%. E, )<8 7 @/, @)), () 8 /67>. L/, ))), () @)), *)(/, () , 7@((), () ))), () @)), *+, /, ;- 8, @)7),- , () )*9)(/, () /9)7/),. S8 ),9/,(( 7/,,) ) ( , 7@((), <8) ,@) 9 9/) ) 9+77 , 9/7, () ,8 /67> ; )<8 , ()*(, () ,8, ))), ; , 797((), () ,8, 9/),. E ))) *)(/ ,) ),?8)6 7( ( 7)@(/ / ))) () 9*) ) ; /, *,*/, )*9)(/,- ; @) 9 <8) /, ))), () 9*) ) 7)@) 7( ( /, )*9)(/, <8) ),+ ,8 7/ ) 8- /7 )*, (*,@/, ; ))7),- , 7/*/ ,7> () 8)@/ 9),/
25
Alta 3e,e!ia. E, )<8 ),+ 7/*98), 9/ 8 7(( () 9),/, 7/*9@*)) 9)<8) ; ), ),9/,) () (*, /( /67>- )7)(/ ) /*) () ))78@/,. E/, ),)7) , 9/7, () , /9)7/), ; () )77> () /67> 7/ ,8 )//. A8/, 7/, 97/, () ))7 ,/ ()7/ )) ))78@/- ()7/ ; ,8()7/. E ))) / ),+ 7/ () /( )*9),- /*(/ ()7,/), ) 7/*7> 7/ /, 7/,)/, () /, ))), *)(/,. E, ) )7(/ () /6 ) 9/?//, () )*9),- () 7/,)8 )/, 7/ /, 7/*9, / )*9),,- 9) K ,) ),+(), () 7((- )7. S) 98)() ()7 <8) ) ))) / ), 7)6 () 7/*9- ) ))) *)(/ ), ) /,/ / 78)9/ ; /, )*9)(/, , ))*((),. L/, ))), /, ,/ /, <8) *9)*) /, 7*/, ,?7@/, ) 8 /67>- ; ,) )7 () /* , ()(7/),- () ),)7) , ),), ; *), <8) 7/*9 <8)) /. E, *8; *9/) @) 7/*/ /, ))), /, )7), () /, ()*+, ))), 9 7/,)8 8 8) 9/(87@((
26
CONCLSIONES E ),) 7)/ () (),// ; ((), ))7), /, ()/ , ,), () , 78((), <8) ()) (),/ 8 )))- ,/) ) ()6/- 7/*877>*/@7>- )/77> )) *87/ //, )*, /7(/, ,) )98,)/ /, (?))) 98/, () @,- )9))7, ; ,) ()/ 7/*)/, ,/) ),/, )*, () ,8 *9/) 977> (- () 78+), ,/ , 78((), <8) ()) ,) 78@(, (/ 9/ /, ))), () 8 /67> ; ),9/,(( ; , (?))), ), <8) ),) (),/. L 7977> () 9),/ /; ( 9)? 7/*/ ,) 7/),9/()) <8) / ,,?7) , )7),((), () 9),/ ()/ () , /67/),- 98),/ <8) , *,* 7) () 7/*9)@(( )*9), () 9/,)) 8 9),/ *)) 797(/ /*(/ ) 78) ,8, ((), ; 7//7*)/,- , 7/*/ */@7> 98)( ))), ) / ) )<89/ ; 8 7/*877> )?)7@ <8) 9/*8)@ /, ,,)*,- *)(/, ; 7*, 9/9(/, 9 (),/ (), ) )7* ?/*7> @, () /( /67> <8) 9)* ?/* ()), () 89/ <8) ?7) , /), ) 7/8/,. A 9 () +,, () /, */, () 7/*877>- / ) )<89/ ; ()6/*/@7>- /* () ()7,/),- 78(), ) ) 7*/ ,) 7/78;) <8) ),/, ,/ () *9/7 ) /(, , /67/), ; <8) () )/, ()9)()+ )?77 () /, 9/7),/, () / <8) *8), , @(, )*), <8) /; ( )) 8 8(( 7/*/ +77, <8) (*7) , 7@((), )@(, 7/ ()/ () , *,*- ))(/ 7/*/ /)@/ 9*/( ?/* / 797 )78,/ 8*/ ) )7> , )7),((), ; 7//7*)/, () 7( 8/ () )/, ; , ))7, () 7/- / ) 9 <8) ),/ (<8) 7//7*)/, <8) ), 9)* ))7) 7/ *)/ )?77 ,8, ?87/), ()/ () , /67/),.
27
BIBLIOGRAFÍA:
9:.()))7.7/*).99M)(1015
9:.)*,).7/*78,/K*7/,/?K/8//K7/7)9/,K,7/,/(877/K *7/,/?K/8//
9:.)*,).7/*78,/K*7/,/?K/8//K7/7)9/,K,7/,/(877/K *7/,/?K/8//
9:/??7).*7/,/?.7/*),K),/8//K)9/@)((),K()K/8//K2013K HA102040%.,9
9:.*//?,.7/*/,3%(*,7/K)*9/(*,7/K )*9/2.,*
9:/??7).*7/,/?.7/*),K),/8//K)9/@)((),K()K/8//K2013K HA102040%.,9
28