Kagawaran ng Edukasyon Rehiyon III SANGAY NG PAMPANGA Unang Markahang Pagsusulit sa Filipino Grade !" P#$# P#$# %&'()%&'* %&'() %&'*
Pangkalahatang Panuto: Basahin ang mga akda/aytem at sagutin ang mga tanong,Itiman ang bilog ng titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
'. Bumulwak ang ang wagas na pag+a+ahal ng a+a sa na+atay na anak na si Mui Mui# Ang nakasalungguhit na salita ay nangangahulugang,,,, A# -u+uhos .# du+aloy /# su+a-og 0# su+idhi %# Gustong)gustong puntahan ng pitong Kinaree ang +agandang sapa sa +asuwerteng araw ng Panarasi # Ang nakasalungguhit ay salitang hira+ +ula sa $hailand na nangangahulugang1 A# araw na ka-ilugan ang -uwan .# araw na kalahati ang -uwan /# araw ng pagsa+-a 0# araw ng pangolin 2# Kulturang +ay la+-ing ng panunuyo at tangis tangi s ng pamamaala pam amaalam m # Ano ang katu+-as na kahulugan ng nakasalungguhit na +atalinghagang pahayag 3 A# luha ng pagka+atay .# luha ng paglayo /# lungkot ng pagkawala 0# lungkot ng pagli+ot 4# Ako ay itinago sa -ahay at kailangang ikahon ako5 at kahit noong +us+os pa ako6y +ay pang) akit na sa aking pandinig ang salitang ‘emansipasyon’ # .ase sa salitang nakasalungguhit5 ano ang hangarin ng nagsasalita sa sanaysay3 A# lu+a-as lu+a-as ng kanilang -ansa .# lu+aya sa kanilang tradisyon /# tu+akas sa +ga +agulang 0# tutulan ang -atas ng kanilang relihiyon (# Pinatunayan ni $iyo Si+on ang mataas na pananalig sa Diyos sa ka-ila ng kanyang naging kapansanan# Ano ang pahiwatig na kahulugan ng nakasalungguhit na +atalinhagang pahayag3 A# +ati-ay na paniniwala .# +atapat na paniniwala /# +ataos na paniniwala 0# lahat nang na-anggit Suriin ang bawat bahagi ng banghay ng maikling kwentong “Ang Ama”
A# pani+ula .# papataas na aksyon /# kasukdulan 0# pa-a-ang aksyon E# wakas ,,,*# Isang ga-ing u+uwi ang a+a na +asa+ang)+asa+a ang ti+pla dahil nasisante sa kanyang tra-aho5 narinig niya si Mui)Mui sa kanyang +aha-ang halinghing5 kung kaya7t -u+agsak ang ka+ao nito sa nakangusong +ukha ng -ata at tuluyang tu+alsik sa ka-ilang kuwarto# ,,,8# Si Mui)Mui ay sakitin at pahalinghing na parang kuting kaya +adalas siyang kinaiinisan ng kanyang a+a lalo na kapag u+uuwi siyang lasing#
,,,9# Sa tahanan5 +agkahalong lagi ng takot at panana-ik ka pag hinihintay ng ani+ na +agkakapatid tuwing ga-i ang kanilang a+a# Ang takot ay sa alaala ng isang lasing na suntok sa -i-ig at panana-ik ay sa pagkain na pa+insan)+insang iniuuwi ng a+a# ,,,!# 0u+ating ang a+a sa li-ingan5inalay ang +ga dalang pagkain sa puntod ni Mui Mui# :a-ang hu+ihik-ing kinakausap ang anak5 +ula sa kanilang pinagkuku-lian5 naka+asid ang +ga -ata sa +ga pagkaing dala ng kanilang a+a at pagkaalis nito pinagsaluhan nila ang +ga pagkain tulad sa isang piging na ala+ nilang ;di nila +araranasang +uli# A# pangyayari -ilang * /# pangyayari -ilang 9
.# pangyayari -ilang 8 0# pangyayari -ilang !
'&# Alin sa +ga pangyayari ang naging tagpuang -ahagi ng kuwento3 ''# Alin sa +ga pangyayari ang tu+utukoy sa suliranin o tunggalian ng kuwento3 '%# Anong uri ng tunggalian +ayroon ang kuwento3 A# tao
A# kahalintudad
.# kung gayon /# sa lahat ng ito
0# tulad ng
'(# Mara+ing lugar sa Pilipinas na +aaaring p untahan ng +ga turista,,,.ora=ay5 .aguio5 at $agaytay# '*# Napakara+i na niyang napagtagu+payang pro-le+a ,,,5 hindi na niya alintana ang +ga darating pa# Punan ng tamang pang-abay na pamanahon ang bawat puwang upang makabuo ng isang mabisang salaysay. Piliin ang sagot sa ibaba: A# araw)araw .# -uhat /# ngayon 0# noong
17.___sinaunang panahon, may isang napakagandang prinsesa sa Bicol na nagngangalang Daragang Magayon. Dahil sa kanyang kagandahan, maraming mandirigma, prinsipe at datu ang namintuho sa kanya. Nagustuhan niya si Prinsipe Handiong na mula sa tribu ng kalaban. Halos 1.___nagniniig ang magsing!irog #
"abis na nagdusa ang dala#a sa pagtatatangka ng kani!kaniyang pamilya na paghi#alayin sila, kaya ipinasya nilang tumakas. 1$.___noon sumiklab ang madugong digmaan sa pagitan ng dala#ang angkan. Nasaktan sila kaya%t ang dala#a ay nagpakamatay. Magkahi#alay na inilibing ang dala#a. Pagkalipas ng ilang bu#an may lumabas na isang bulkan sa lugar kung saan inilibing ang kanilang prinsesa. &ina#ag nila itong Bulkang Magayon na naglalara#an ng perpektong hugis nito tulad ng kanilang di#ata. 'a ().___marami ang dumarayong turista sa lugar na ito. %'# Ang na-uong salaysay ay isang,,, A# ala+at .# epiko /# +aikling )kwento 0# +ito %%# >ayunin ng teksto na,,,, A# +agsalaysay ng +ga pangyayaring tuloy)tuloy na pinag)uugnay ng isang kaisipan .# +agsasalaysay tungkol sa pinag+ulan ng +ga -agay)-agay5lugar at pangyayari# /# +agsalaysay ng ka-ayanihan ng itinuturing na -ayani ng isang tri-u 0# +agsalaysay ng +ga karanasan sa -uhay %2# Alin ang pangyayaring hindi kapani)paniwala sa salaysay3 A# >a-is na nasaktan si Magayon at :andiong sa pagtutol sa kanilang pag)ii-igan# .# May lu+itaw na -ulkan sa pinagli-ingan ni Magayon# /# Si 0aragang Magayon ay itinuturing na +agandang prinsesa sa .i=ol# 0# U+i-ig si Magayon kay prinsipe :andiong# *ng kultura%y pinayayabong nang may halong sigla at tu#a, nang may kasalong pagsubok at paghamon kulturang sinusuyod ng kapuri!puring ugali at marangal na kilos kulturang inihahain ng pagsamba%t prusisyon kulturang sinasalamin ang pasko%t pistang!bayan kulturang pinaa#it ng pasyon at pagsasabuhay ng Poon kulturang patuloy na sumisibol at ipinapupunla ng tradisyon + hala# sa tulang -"&-*/ *ng Pamana ng Nakaraan,egalo ng asalukuyan,at Buhay ng inbukasan ni Pat 0. 0illauerte 2
%4# .ase sa tula5 alin sa su+usunod na katangian ang nais ilarawan ng +akata sa ating kultura3 A# +a-unga ang ating kultura .# +arangal ang ating kultura /# +asali+uot ang ating kultura 0# +aya+an ang ating kultura %(# Ano ang nais ipahiwatig nang nakasalungguhit na taludtod hinggil sa ating kultura3 A# ang kultura natin ay patuloy na -ina-atikos ng +ara+i .# ang kultura natin ay patuloy na yu+aya-ong o u+uunlad /# ang kultura natin ay unti)unting naglalaho 0# ang kultura natin ay na inaalala ng iilan %*# Anong uri ng tula ayon sa layon ang tulang -inasa3 A# tulang liriko .# tulang naglalarawan /# tulang nagsasalaysay 0# tulang patnigan %8# Ang +ga salitang gina+it sa tula gaya ng kapuri)puri5 +arangal5 sigla at tuwa ay +ga salitang1 A# nag-i-igay turing sa pandiwa .# naglalarawan /# nagsasaad ng kilos 0# nag)uugnay sa +ga pangyayari
%9# Ang pang)uring ;+arangal7 na gina+it sa tula ay nasa uring1 A# payak .# +aylapi /# inuulit 0# ta+-alan %!# :indi +asa+ang +agkaroon ng ,,,na pangarap katulad ng ginawa ni Sitti Nurhali?a# Piliin ang angkop na salitang naglalarawan upang +a-uo ang pahayag# A#+alaki .#+ataas /#+atangkad 0#+atayog 2&# Piliin sa +ga su+usunod na pangungusap ang pang)uring nasa kaantasang pasukdol# A# Isa sa pinaka+ahusay na +ang)aawit sa Asya si Sitti Nurhali?a# .# Ang kanyang +agandang tinig ay hinahangaan ng lahat# /# Sa ka-ila ng kanyang pagiging sikat at +aya+an5 hindi siya nakalili+ot na tu+ulong sa nga dukha# 0# Mas +ahusay siya sa pag)awit kaysa sa paglikha ng +ga kanta# Nang kinabukasang maga#ak ang dilim, *ra#%y namimintanang mata%y nagniningning/ 'inimulan ko na ang dapat kong ga#in *ko%y nag!araro, naglinang nagtanim, Nang magdidisyembre, tanim sa kaingin, *y ginapas ko na%t sa irog dadalhin Hala# sa tulang 3 *ng Pagbabalik4ni 5ose 6oraon de 5esus
2'# Ilan ang sukat ng tula3 A# sasa+puhin .# lala-indalawahin /# lala-ing)apatin 0# lala-ing)ani+in 2%#Ang saknong ng tula ay nasa uring,,, A# @uatrain .# @uintet /# sestet 0# septet 22# Suriin anong uri ng tayutay ang gina+it sa ikalawang taludtod ng tula A# hayper-oli .# +etapora /# personipikasyon 0# si+ili 24# Ang tula ay +auuri -ilang tulang,,, A# liriko .# naglalarawan /# nagsasalaysay 0# patnigan 2(# Ang tulang ,,, ay +ay kinala+an sa guni)guni tungkol sa ka+atayan A# awit .# dalit /# elihiya 0# oda
Editoryal
.atay sa report ng orld .ank 5 halos 2& porsyento ng taunang -adyet ng Pilipinas ang nawawala dahil sa +alawakang graBt and =orruption# Sa tingin ko5 +atagal nang usap)usapan ito5 ngunit ngayon pa la+ang nagkakaroon ng linaw na +ay katotohanan dahil sa +ga pag-u-ulgar tungkol sa pork -arrel s=a+5 kung saan +ahigit sandosenang senador at '&& kongregista ang nasa ECe=utiayunin ng teksto na1 A# +akipagtalo hinggil sa usaping -ayan .# +aglahad ng sariling opinion kuru)kuro hinggil sa napapanahong isyu /# +agpahayag ng da+da+in sa +asining na paraan 0# +agsalaysay ng +ga pangyayari 28# Ang -inasang teksto ay +aituturing na isang ,,, A# ala+at .# editoryal /# +aikling kwento 0# talu+pati 29#Alin sa +ga su+usunod ang nagpapahayag ng opinyon o kuru)kuro ng +anunulat3 A# Mahigit isang dosenang senador at halos +ahigit '&& kongregista ang nasasangkot sa korapsyon# .# .atay sa report ng orld .ank halos 2& porsyento ng taunang -adyet ng Pilipinas ang nawawala dahil sa +alawakang korapsyon# /# Ngayon +ay '2 +ilyon na walang tra-aho5%& +ilyon ang kailangang tra-ahoat '& +ilyon ang nagtatra-aho sa i-ayong dagat# 0# Sa tingin ko +atagal nang usap)usapan ito5ngunit ngayon pa la+ang na-i-igyan ng linaw dahil sa pa+-u-ulgar sa pork -arrel# 2!# Sa +ga i+por+asyon sa -ilang 28 alin)alin ang +aituturing na katotohanan 5datos o e-idensyang gina+it sa sanaysay3 A# i+por+asyog A at 0 .# i+por+asyon . at 0 /# i+por+asyon A5 / at 0 0# i+por+asyon A5 . at / 4&#Ang +ga su+usunod ay katangian ng sanaysay na por+al o i+personal +ali-an sa ,,, A# Ang tono ay pakai-igan sapagkat pu+apanig sa da+da+in at paniniwala ng +ay)akda#
.# >ohikal ang pagkakalahad ng +ga kaisipan /# Piling)pili ang +ga salitang gina+it# 0# Seryoso ang paksa nito# 4'# Alin sa +ga su+usunod ang gina+it na ekspresyong nagpapahayag ng palagay5 paniniwala5 pananaw na nasa isip -unga ng pagkaunawa o pagkaala+ 3 A# -atay sa report .# kaya ngayon /# sa+akatwid 0# sa tingin ko 4%# Ang pang)ugnay na ngunit sa -ilang 29 sa titk 0 ay nasa uring,, A# pang)angkop .# pangatnig /# pang)ukol 0# pantukoy
42#Alin ang gina+it na pang)angkop sa huling talata ng teksto3 A# ang .# g /# o 0# sa+akatuwid 44#Alin ang pang)ukol na gina+it sa ikatlong talata ng teksto3 A# at .# ng /# para sa 0# taon)taon Boy: Sasama ka bang magsisimba sa amin iyo Simon! iyo Simon: "o Boy# sa akin# ang simbahan ay hindi masamang bagay. $aya huwag mong tatanggihan ang pagsama sa iyo ng iyong %ama.v&indi makabubuti sa iyo ang pagtanggi# ang pagkawala ng pananalig. 'angyari na sa akin iyon at hindi ako naging maligaya.
4(# Ipinahihiwatig ng teksto na ang nagsasalita ay,,, A# +ay hinanakit sa 0iyos .# +ay galit sa 0iyos /# +ay pag)aalinlangan sa paglapit sa0iyos 0# +ay +atapat na pananalig sa 0iyos 4*# Ang teksto ay +ula sa isang dula dahil ito ay ,,, A# isang sining ng paglalahad ng da+da+in ng +anunulat .# isang paglalahad ng sariling panin iwala ng +anunulat /# isang sining ng panggagaya sa tunay na kalikasan ng -uhay na kinatha upang itanghal at +agsil-ing sala+in ng -uhay 0# isang pagasasalay ng +ga tunay na pangyayari sa -uhay ng tao 48# Alin sa +ga uri ng dula ang nagtataglay nang +alulungkot na pangyayari su-alit nagwawakas na +asaya3 A# ko+edya .# +elodra+a /# tragiko+edya 0# trahedya Suriin ang mga pandiwang ginamit sa pangungusap na nasa ibaba. (riin kung))) A# perpekti-o .# i+perpekti-o /# konte+plati-o 0# katatapos la+ang
,,,,,,49# Kaii+-ita ko la+ang sa aking +ga kai-igan para sa aking kaarawan# ,,,,,,4!# Nag+e+e+orya siya ng kanyang +ga linya ha-ang nag)eensayo an g +ga kagrupo# ,,,,,,(&# .akit +o ikinaila ang katotohanan sa harap ng husgado3
