LA ÉTICA EN LA EDAD MODERNA Edad moderna
Según André (1982), la edad mderna, mderna, e! el "er#er "er#er de l! $er%d! &%!"'r%#! &%!"'r%#! en l! e !e d%*%d%' "rad%#%nalmen" "rad%#%nalmen"e e en ##%den"e la &%!"r%a &%!"r%a n%*er!al, de!de de!de Cr%!"'+al Cr%!"'+al Cela Celar%! r%!,, %en %en e e &%!"r%a &%!"r%adr dr alem-n alem-n . e! ndamen ndamen"alm "almen"e en"e #n#%d $r la %n!"r##%'n de la d%*%!%'n #l-!%#a de la! edade! de la &%!"r%a An"%ga, An"%ga, Med%a . Mderna Mderna// La edad mderna mderna e! el $er%d $er%d e *a de!de de!de el de!#+r%m%en" de Amér%#a &a!"a la Re*l#%'n 0ran#e!a (192 al 189), !%gl! 34I/, 34II . 34III/ En e!a $er!$e#"%*a la edad mderna !er%a el $er%d en e "r%nan l! *alre! de la mdern%dad (el $rgre!, la #mn%#a#%'n . la ra5'n)/ La edad edad mde mderrna !e #n! #n!%d %der era a na na de la "er "er#e #era ra e"a$ e"a$a a de la &%!" &%!"r r%a %a,, %n#l.end l! !%gl! 34I, 34II, 34III, d%*%d%da "rad%#%nalmen"e en la le.enda n%* n%*er er!a !al, l, l #%er #%er" " e! e la re*l e*l# #%' %'n n ma marr#' el 6nal 6nal de6n de6n%" %"%* %* del del a+!l"%!m . a+!l"%!m . d% a l5 a n ne* rég%men rég%men dnde la +rge!7a +rge!7a// Características culturales Políticas y Geográfcas:
ell (19), e$re!a e, :la #l"ra e #m n rede!#+r%m%en" de "d el ar"e gre#;La"%n, na#%' #m n gran amr $r "d l gr%eg e a6rma la d%gn%dad . *alr del %nd%*%d $ara el de!arrll . #re#%m%en" +a!ad en la ra5'n #m el ún%# med% e "%ene el !er &man $ara de!en*l*er!e en el mnd Características políticas.
De %gal manera Ola! (1988), Dad e ne!"ra! #a$a#%dade! na"rale! !n +-!%#amen"e %gale!, e!" $rd#%r7a na gerra de "d! #n"ra "d! !% n n! $!%é!em! de a#erd en !er g+ernad! $r n !+eran #a$a5 de %m$ner la $a5 m%en"ra! #ada #al $er!%ge !! 6ne! $r%*ad!/ La! le.e! de la na"rale5a la mral%dad n !n en úl"%ma %n!"an#%a m-! e %nd%#adre! de l! $a!! $a!! m-! e!en#%a e!en#%ale! le! e &em! &em! de dar dar $ara $ara e e $eda $eda e%!" e%!"%r %r na na !#%edad rdenada/ Ne!"r! %l%m%"ad! de!e! $lan"ean a!7 n $r+lema e !'l $ede re!l*er!e e!"a+le#%end a n g+ernan"e e e!"é $r en#%ma de #al%er #n"rl legal= $er l e n! an%ma a re!l*er e!e $r+lema !n ne!"r! $r$%! de!e!/ La "er7a de e la !#%edad $l7"%#a !rge de n #n"ra" !#%al &a#e e !ea el &m+re . n D%! el #readr de l! $dere! !e#lare! e le g+%ernan/ M#&! na"ral%!"a! del !%gl 34II a#e$"arn e!"a #n#e$#%'n/ Características geográfcas
L! #n"em$r-ne!, #n"em$r-ne!, e !%n %n!"r##%'n la ma.r7a de la! $er!na! n $eden #n#er l e e%ge la mral%dad, $r l e !n ne#e!ar%a! la! amena5a! de #a!"%g $ara &a#er e la ma.r7a !e #m$r"e de rma de#en"e/ An #and
la! le.e! de la na"rale5a e!"-n #reada! $ara g%am! &a#%a el +%ene!"ar %nd%*%dal . #mún, . ane !m! #m$e"en"e! $ara e!"a+le#er ne!"r $r$% rden $l7"%#, la ma.r7a de l! $en!adre! del !%gl 34II en"%enden e e! $re#%! !eg%r #n!%der-ndn! !>e"! ne#e!%"ad! de na mral%dad %m$e!"a/ A 6nale! del !%gl 34II em$e5' a d%nd%r!e la #r7"%#a de e!"a #n#e$#%'n= . dran"e el !%gl 34III d%*er!! $en!adre! $!"larn #n#e$#%ne! en la! #ale! la mral%dad n !e en"end7a .a, en na "ra med%da, #m alg %m$e!" a ne!"ra na"rale5a, !%n #m e$re!%'n de é!"a/ ?n de l! $a!! de#%!%*! de e n gr$ de a"e! $d7a rmar na !#%edad $ere#"amen"e de#en"e/ @er %en real%5' n e!er5 m-! !%!"em-"%# $r e!+5ar na ne*a %magen de la na"rale5a &mana . la mral%dad e el "er#er Cnde de S&a"e!+r./ En ! +ra In%r. Cn#ern%ng 4%r"e (111) a6rma+a e "enem! na a#l"ad mral e n! $erm%"e >5gar ne!"r! $r$%! m"%*!/ Sm! *%r"!! #and a#"am! !'l !+re la +a!e de aell e a$r+am!= . !'l a$r+am! ne!"r! m"%*! +ené*l! !#%a+le!/ Ne!"r !en"%d mral de+7a !er %n#l! ne!"ra g7a $ara de"erm%nar !% l! mandam%en"! !$e!"amen"e de D%! $r#ed7an de D%! de algún demn%/ La mral%dad !e #n*%r"%' a!7 en alg der%*ad de l! !en"%m%en"! &man!/ Edad Mderna L! 6l'!! é"%#! mdern! "ra+a>an #n la m%rada $e!"a, !+re "d, en el mnd an"%g (e!"%#!, e$%#úre!, @la"'n, Ar%!"'"ele!), !% +%en #n algn! elemen"! &eredad! de la E!#l-!"%#a med%e*al/ De!#ar"e! "%ene algn! elemen"! de é"%#a en ! am! Discurso del método/ Den"r del ra#%nal%!m, e! ar#& S$%n5a %en ela+r' de md m-! am$l% . !%!"em-"%# na $r$e!"a é"%#a/ En el -m+%" del em$%r%!m, Da*%d me "ra+a>' en d%*er!! mmen"! $ara #m$render l! m"%*! $rnd! de la! a##%ne! &mana!/ La gran re*l#%'n é"%#a mderna !e real%5a a "ra*é! de Immanel Ban", e re#&a5a na ndamen"a#%'n de la é"%#a en "ra #!a e n !ea %m$era"%* mral m%!m (den"lg%!m rmal), $e! !% la mral !e r%en"a a +!#ar la el%#%dad n $dr7a dar n%ngna nrma #a"eg'r%#a n% n%*er!al/ L! 6l'!! %deal%!"a! de!arrllarn e!"a mral del %m$era"%* #a"eg'r%#/ a#en ren"e a!7 al "%l%"ar%!m, al a6rmar e el $r%n#%$% de "%l%dad n e! el ún%# #r%"er% de #rre##%'n de la! a##%ne!/
HISTOI! "E #! ETIC! $%I#OSO%I! &O"E'!(
1/; ÉTICA RACIONALISTA DE DESCARTES/ Cn el 6l'! René De!#ar"e! (19;1) #m%en5a la mdern%dad 6l!'6#a/ A ! 6l!7a !e la #n#e #m Fra#%nal%!"aG $re e!"e a"r ndamen"a "d ! $en!am%en" en la ra5'n, men!$re#%and el #n#%m%en" de l! !en"%d!/ De!#ar"e! e n &m+re %n%e" e +!#' n ne* mé"d $ara la 6l!7a #n el 6n de e !e #n*%r"%era en na #%en#%a !egra . 6a+le, #m la! ma"em-"%#a!/ S! #n"em$r-ne! le a#!arn, en"re "ra! #!a!, de e n "en7a na é"%#a e rmara $ar"e de ! 6l!7a ., !egramen"e $ara re!$nder a e!a #r7"%#a, De!#ar"e! !e *% en la +l%ga#%'n de re$l%#ar #n l e él m%!m llam' na mral $r*%!%nal/ La llam' de e!"a rma $re $en!a+a $r+a+lemen"e ded%#ar!e m-! adelan"e a na $rnd%5a#%'n en e!"e #am$ *%"al $ara la #n*%*en#%a &mana/ M%en"ra! "an", $re"end7a #n"%nar &a#%end $re+a! #n ! ne* mé"d 6l!'6# e er7a !er ren*adr del $en!am%en" &man/ N +!"an"e, m-! %n"ere!ad en el #am$ de la "er7a e en el de la $r-#"%#a, De!#ar"e! n lleg' a #m$ner na mral de6n%"%*a, #n l e de+erem! #nrmarn! #n l $# e #n!"%".e ! mral $r*%!%nal, . e re#ge en el "er#er #a$7"l de ! +ra $reeren"e FD%!#r! del Mé"dG/ S mer"e $rema"ra a l! #%n#en"a . #a"r aH! &%5 %m$!%+le #m$l%r ! $r$'!%" de e!#r%+%r na mral de6n%"%*a/ De "d! md!, . de a#erd #n "d ! !%!"ema, e! -#%l #n#l%r e ! é"%#a !e $ede re!m%r en n F*%*%r #nrme a ra5'nG, l #al +!#a e el $r#eder &man !%em$re !ea ra#%nal/ De!#ar"e!, en e!e "er#er #a$7"l del D%!#r! del Mé"d re!me ! é"%#a de la !%g%en"e rma (J) &+e de arreglarme na mral $r*%!%nal, e n #n!%!"7a !%n en "re! #a"r m-%ma!, e #n m#& g!" *. a #mn%#ar!/ La $r%mera e !eg%r la! le.e! . la! #!"m+re! de m% $a7!, #n!er*and #n!"an"emen"e la rel%g%'n en e la gra#%a de D%! &%5 e me %n!"r.eran de!de n%H, r%g%éndme en "d l dem-! $r la! $%n%ne! m-! mderada! . m-! a$ar"ada! de "d e#e!, e e!en #múnmen"e adm%"%da! en la $r-#"%#a $r l! m-! !en!a"! de aell! #n %ene! "endr7a e *%*%rK1/ En e!"a $r%mera m-%ma De!#ar"e! %n#l.e la ra#%nal%dad de n #&#ar #n el am+%en"e !#%al e le rdea/ N en"ra a d%!#"%r !% e!a! le.e! !n n +>e"%*amen"e mrale!, . !%m$lemen"e !e !%"úa en na $!%#%'n mderada ale>ada de l! e"rem! e !%em$re !e &an #n!%derad m-! $el%gr!!/ E!a mral a#mda"%#%a n e! r%g%nal de De!#ar"e!, $e! e!a $#%'n $r el $n" med% ale>ad de l! e#e!!, !%n en"rar en ma.re! de"alle!, .a !e en#en"ra en Ar%!"'"ele! . en l! e!"%#!/
M% !egnda m-%ma e la de !er en m%! a##%ne! l m-! 6rme . re!el" e $d%era . !eg%r "an #n!"an"e en la! m-! dd!a! $%n%ne!, na *e5 de"erm%nad a ella!, #m !% e!en !egr7!%ma!,(J)K2/ De!#ar"e! %n"en"a a&ra "erm%nar #n la! *a#%la#%ne! e $eden $rd#%r!e a la &ra de la de#%!%'n/ En mral n !e $ede $ermane#er #n!"an"emen"e %nde#%!, en na dda $er!%!"en"e/ E!a %nde#%!%'n, ane n l $are5#a, e! .a na ele##%'n de $ermane#er %na#"%*/ @r e!, &a. e de#%d%r!e #n 6rme5a ane n !e e!"é #m$le"amen"e !egr/ S%em$re !er- e! me>r e $ermane#er en na $ere5!a %nde#%!%'n/ S% !e $rd>era n errr !%em$re !e $dr- re#"%6#ar, en #am+% l :n &e#&< e! $!%+le e .a n !e $eda &a#er/ M% "er#era m-%ma e $r#rar !%em$re *en#erme a m7 m%!m an"e! e a la r"na, . al"erar m%! de!e! an"e! e el rden del mnd,(J)K/ @e!" en $r%mera $er!na, #m n dm%n l e me rdea . n $ed "ran!rmarl a m% g!", l e "eng e &a#er e! a$render a dm%narme . m%!m/ La #n#%da . *%e>a a!$%ra#%'n !#r-"%#a :#n'#e"e a "% m%!m< *%ene am$l%ada $r De!#ar"e! #n na *én#e"e a "% m%!m, e e! ! 'rmla mral $ara em$e5ar a #am+%ar el mnd/ S% !e em$%e5a $r n m%!m %5- m-! "arde !e $eda lgrar alg #n l e n! rdea/ An"e! de %n"en"ar #am+%ar el mnd, e e! %na!e%+le $ara m7, %n"en"aré #am+%arme a m7 m%!m #n l e el mnd &a+r- #am+%ad n $#/ En 6n, #m #n#l!%'n de e!"a mral, !e me #rr%' #n!%derar, na $r na, la! d%eren"e! #$a#%ne! a e l! &m+re! ded%#an ! *%da, $ara $r#rar eleg%r la me>r= . !%n erer de#%r nada de la! de l! dem-!, $en!é e n $d7a &a#er nada me>r e !eg%r en la m%!ma e "en7a= e! de#%r, a$l%#ar m% *%da en"era al #l"%* de m% ra5'n . adelan"ar #an" $d%era en el #n#%m%en" de la *erdad, !egún el mé"d e me &a+7a $re!#r%"K/ Cm !e lee en el "e" an"er%r ! re!men de la mral n $ede !er m-! #lar $en!ar #m med% $ara *%*%r é"%#amen"e/ M. !%m$le en la "er7a, $er e"rard%nar%amen"e #m$l%#ad en la $r-#"%#a/ 2/; ÉTICA EM@IRISTA DE ?ME/ El em$%r%!m 6l!'6# e! na #rr%en"e de 6l!7a e #n!%dera e el ún%# #n#%m%en" *erdader e! el ad%r%d $r l! !en"%d!/ Al #n"rar% e el ra#%nal%!m, el em$%r%!m de!#n7a de la ra5'n . l e #n!%dera e#e!! me"a7!%#!/ El em$%r%!m e! n $re#eden"e del mdern #%en"%6#%!mK e >5ga e el ún%# #n#%m%en" *-l%d e! el #n#%m%en" #%en"76# +"en%d $r e$er%men"a#%'n/ E!"a! #n#l!%ne! re$er#"en en la é"%#a $re !%end la é"%#a n Fde+er !erG de$ender- !%em$re de l e d%gam! F!erG/ En "ra! $ala+ra!, $ara $der de#%r al &m+re l e de+e &a#er, $are#e %m$re!#%nd%+le $ar"%r de l e é!"e !ea/ D%#& en rma nega"%*a, !% n !e !a+e l e el &m+re e!, n !e le $dr- e%g%r mralmen"e nada/ Cm .a !e &a ad*er"%d
*ar%a! *e#e!, de la an"r$lg7a !%em$re !e &a ded#%d la é"%#a, l e e! l m%!m, del !er del &m+re, l e el &m+re de+e &a#er $ara !er l e e!/ Da*%d me (111 1) e! el ma.r 6l'! em$%r%!"a %nglé!/ S em$%r%!m de $ar"%da, "erm%na en n e!#e$"%#%!m 6l!'6# e "am+%én !e "ran!m%"e a ! é"%#a/ En #n#re", ! #r7"%#a em$%r%!"a a la é"%#a e! la !%g%en"e $ara me, el Fde+er !erG n e! n%ngún #n#e$" a!%m%la+le a l! !en"%d!, n% $r "an" alg de l e !e $eda e"raer +l%ga#%ne! mrale!/ Cn ell, l e man"%ene me e! e n !e $dr7a ndamen"ar la é"%#a ra#%nalmen"e/ #m e!a #n#l!%'n le $are#e $r+a+lemen"e e#e!%*a, el em$%r%!"a %nglé! +!#ar- "r $r%n#%$% en dnde +a!ar la é"%#a/ E!e $r%n#%$% !er- la !en!%+%l%dad/ Cn n e>em$l del m%!m a"r !e *er- m-! #lar !% !e +!#a en el a!e!%na" alg em$7r%#amen"e mal, n l en#n"rarem! nn#a/ L! !en"%d! !'l *en a!$e#"! ma"er%ale! alg%en mer", la e!#ena del #r%men, ! a"r e"#/ La #e!"%'n mral !l !e $ede a$re#%ar en #am+%, !%ge a6rmand me, #and "d !er &man e$er%men"a den"r de !7, e!e !en"%m%en" %n"er%r de de!agrad an"e "an"a! #nd#"a! e llamam! de$ra*ada!/ S'l a&7, en e!e !en"%m%en" %n"er%r, en#n"rarem! la mral%dad, !egún él/ @dem! +!er*ar e #n e!"a #n#l!%'n !e a+andna "da +>e"%*%dad mral, $e!" e !%em$re #a+e $en!ar e alg%en, #n "da l%+er"ad, $d%era argP%r e n !%en"e nada an"e l! a!e!%na"! de$ra*a#%ne! . !7 l !%en"e en "ra! !%"a#%ne!/ L! !en"%m%en"! !n de !. m. *ar%a+le! a l larg de la *%da . m. d%!"%n"! en"re na! $er!na! . "ra!/ @r l #al, de e!"a manera me $re!#%nde de la real%dad +>e"%*a, #m r%gen de la é"%#a, . de>a la de#%!%'n é"%#a a l! !en"%m%en"! !+>e"%*! . la! em#%ne!/ De e!"a manera, el %nd%*%dal%!m de l! !en"%m%en"! !er- a&ra el *alr dm%nan"e, $e!" e n &a. nada m-! %nd%*%dal e el !en"%m%en"/ El &e#& #lar e! e an"e na !%"a#%'n #n#re"a, #ada n !%en"e la! #!a! de md m. d%eren"e/ El !en"%men"al%!m e %nd%*%dal%!m mrale! e en la a#"al%dad !e me!"ran #n "da ! #rde5a en "d! l! am+%en"e! !n, en $ar"e, #lar! &ereder! de la Mdern%dad 6l!'6#a . m-! en #n#re" del $en!am%en" de De!#ar"e! . de me, en"re "r!/ /; LA ÉTICA 0ORMAL DE BANT/ Inmanel Ban" (12 ; 18) e! n $en!adr alem-n, a"r de +ra! ndamen"ale! $ara #m$render el $en!am%en" 6l!'6# $!"er%r/ 0e n $re!r #n!agrad a ! "ra+a> . e!#r%+%' #n gran $r!%'n/ El l%+r m-! #n#%d . e "* ma.r re$er#!%'n e $!%+lemen"e, la Cr7"%#a de la Ra5'n @ra, en la e e!"d%a #-le! !n l! l7m%"e! de ra5'n, . #'m !e llega a $aralg%!m!K #and la %n"el%gen#%a %n"en"a %r m-! all-/ A e!"a $r%mera #r7"%#a le !%g%' la Cr7"%#a de la Ra5'n @r-#"%#a en la e el 6l'! !e aden"ra #n de#%!%'n . #%er"a r%g%nal%dad en la é"%#a/
Al %n*e!"%gar la é"%#a, Ban" &a#e na d%!"%n#%'n, e !e &a &e#& #l-!%#a, en"re é"%#a! ma"er%ale! . é"%#a! rmale!/ La! é"%#a! ma"er%ale! $ara ne!"r a"r, !er7an #'d%g! de #nd#"a #n l! e #nrmar!e, +ede#%éndl! !%n m-!/ De e!"a rma, l e &a#e n &m+re e !%ge na é"%#a ma"er%al e! +ede#er l e e!"- rmlad en n #'d%g, med%an"e n! mandam%en"! m-! men! $re#%!! . adem-! #n la e!$eran5a de +"ener n $rem% $r la ele##%'n real%5ada/ @ara Ban" e!a! é"%#a! !er7an #%er"amen"e amrale! $re re!$nden a n e!ema &%$"é"%#, del !%g%en"e md !% &a#e! A, +"endr-! / Cn n e>em$l edar- m-! #lar Imag%nem! n $adre e le d%#e a ! &%> !% e!"d%a!, "e #m$raré na m"/ Se $ede +!er*ar e el e!"d%an"e e a!me d%#&a #nd#"a, !e !%"úa era de n #n"e" mral . !e #l#a en n -m+%" #mer#%al, $e!" e &a. e en"ender a&ra e ! e!"d% F*aleG, e!, Fa #am+%G de na m"/ En #am+%, $ara n #aer en e!e errr Ban" $r$ne e el de+er !e &a de #m$l%r $r el de+er m%!m, . n $r "ra #!a/ A e!"e "%$ de +l%ga#%ne! l! llama Ban", %m$era"%*! #a"eg'r%#!/ En el e>em$l $r$e!", el e e!"d%a de+er7a &a#erl !'l $re e! ! +l%ga#%'n/ S% e! n e!"d%an"e, ! +l%ga#%'n mral e! e!"d%ar/ ?n e!"d%an"e e n e!"d%a n e!, &a+land $r$%amen"e, n Fe!"d%an"eG/ Se $ede a$re#%ar e el a"r alem-n #n7a en e en el %n"er%r del !er &man !rgen la! +l%ga#%ne! mrale! ., e $r l "an", &a. e e!##&ar e!a *5 de la #n#%en#%a . !>e"ar!e a !! %nd%#a#%ne!/ @r$ne Ban" d! %m$era"%*! #a"eg'r%#! e !e &an &e#& am!! 1/ O+ra de "al md e la nrma de #nd#"a e el%>a!, $eda !er nrma de #nd#"a n%*er!al/ 2/ O+ra de "al md e, en " rela#%'n #n l! dem-!, "me! a la! $er!na! #m 6ne!, >am-! #m med%!/ Cm $ede +!er*ar!e, n !e d%#e é de+e! &a#er #n#re"amen"e, !%n é re%!%"! &a de "ener " #nd#"a/ En e!" #n!%!"e la é"%#a rmal, en é el !>e" de+e FllenarG re!$n!a+lemen"e ! *%da #n n "%$ de a#"a#%ne! !rg%da! de den"r, $er e "%enen #lara! re$er#!%ne! FeraG/ Cal%era, reQe%nand, *er- é e! l e de+e &a#er, . #n!e#en"emen"e !e *er%m$el%d a &a#erl/ De e!"a manera, .a n !e +ede#e a n e"raH, #m $d7a !#eder en la é"%#a ma"er%al, !%n e el !>e" !e +ede#e a !7 m%!m/ E!"am! an"e na é"%#a madra, $r$%a de &m+re! e#-n%me! . e%l%+rad! e a#!"m+ran anal%5ar l e &a#en, . $r é l &a#en/ E! m. #n#%da la %n!#r%$#%'n e &%5 $ner en ! l-$%da . e re#ge ! $en!am%en" #m en n re!men :D! #!a! me &an %m$re!%nad $r en#%ma de "d el #%el e!"rellad era de m7, . la le. mral en m7 Cn el #%el e!"rellad $are#e %nd%#ar e e!e 6rmamen" e!"- e#e!%*amen"e ale>ad . n "erm%na de #m$renderl $r Fe#e!%*G ., en #am+%, !eHala e el
#am$ de la mral !rge de den"r del &m+re #m alg ne#e!ar% . +l%ga"r%, ane la e$er%en#%a de la l%+er"ad l "ran!rme en #n"%ngen"e/ @r e!, n !%em$re !e &a#e l e !e de+e &a#er/ /; EL ?TILITARISMO/ ON ST?ART MILL/ (18 ; 18) El "%l%"ar%!m #n!%!"e en %den"%6#ar el +%en #n l ú"%l . el mal #n l %nú"%l/ En #%er" md e! na rma de &edn%!m/ Se #n!%dera $!%+le en#n"rar na "%l%dad m-%ma $ara el númer m-%m de $er!na!, l #al &a#e en"re*er e e! %m$!%+le #n"en"ar a "d! . !e !!$e#&a e algn! !e *an a "ener e d%!g!"ar/ erem. en"&am, ame! M%ll . ! &%> &n S"ar" M%ll deend%ern #n d%!"%n"a r"na el "%l%"ar%!m/ In#l! el úl"%m "%ene na +ra #n e!e m%!m "7"l/ @er e!"a d#"r%na e! !egramen"e m-! -#%l de *%*%r e de "er%5ar/ En la *%da #rr%en"e, e! #%er" e de#%d%m! m#&a! #!a! en n#%'n de ! "%l%dad $er n $r e! "ra"am! de >!"%6#arla! me"dl'g%#amen"e/ E! %ndda+le e +!#am! la "%l%dad #n!"an"emen"e . re#&a5am! e>e#"ar +ra! %nú"%le!/ @er e!" n !%gn%6#a e n &agam! +a!"an"e! #!a! %nú"%le!/ @r e>em$l $ara é e!"d%ar la"7n, gr%eg #l-!%# &e+re, $r é $ner #adr! en la! $arede! de la #a!a !%n em+arg, en "da! la! #a!a! &a. #adr! . en "da! la! n%*er!%dade! &a. $er!na! e e!"d%an e!a! lenga!/ N !e $ede #n#l%r $r "an" e e!"em! "d! l#! ane &agam! #!a! %nú"%le!/ a+r- e +!#ar . en#n"rar "ra e$l%#a#%'n/ El "%l%"ar%!m $are#e m-! na %delg7a e na é"%#a !er%a . +>e"%*a/ Cand !e %n"en"a ndamen"ar el "%l%"ar%!m !e $er#%+en d%6#l"ade! %n!al*a+le!/ C%dar a n enerm mr%+nd e! na ne#e!%dad é"%#a, $er el "%l%"ar%!m $dr7a n *erl ú"%l= a.dar a n $a7! en *7a! de de!arrll #n!"%".e a!%m%!m alg é"%#amen"e #rre#" . adm%"%d $r "d! ., !%n em+arg, de!de n $n" de *%!"a "%l%"ar%!"a n !e en#n"rar7an m#&a! >!"%6#a#%ne! $ara &a#erl/ El "%l%"ar%!m e! eg7!"a . lle*ad a !! úl"%ma! #n!e#en#%a! n! de*l*er7a a la !el*a, a la le. del m-! er"e/ @r$nen a *e#e! l! deen!re! del "%l%"ar%!m na #%er"a ar%"mé"%#a #m #r%"er% de de#%!%'n mral/ 4alga n e>em$l !en#%ll an"e la ne#e!%dad de +"ener med%! e#n'm%#!, alg%en $dr7a $lan"ear!e na al"erna"%*a #n!%!"en"e en ded%#ar!e dran"e aH! a "ra+a>ar dramen"e, +%en, r+ar a $n"a de $%!"la na !#r!al +an#ar%a/ R+ar a$are#e al %n%#% %5- #m l m-! -#%l, ú"%l . r-$%d, $er $en!and la! #!a! Far%"mé"%#amen"e, "%l%"ar%amen"eG me>r, !e *e e #nlle*a e#e!%*! r%e!g! la >!"%#%a "e $ede me"er en la #-r#el $rn" "arde, %n#l! !e #rre r%e!g $ara la $r$%a *%daJ e"#/ La "ra al"erna"%*a, la de "ra+a>ar, !e re*elar7a al 6nal #m la m-! ú"%l $re n re*%!"e e#e!%*! r%e!g!/ @er e!a ar%"mé"%#a, !% !e e"%ende m-! el e>em$l, #&#ar7a #n m-! al"erna"%*a! de &a#er d%ner, $r e>em$l, >gar a
la +l!a, a la rle"a, e "e "e la l"er7aJ . la! $regn"a! %n%#%ale! e !e de+er7a $lan"ear "d "%l%"ar%!"a, "da*7a edar7an en $%e . !%n re!$nder e! ne#e!ar% &a#er e!e d%ner #-n" d%ner !er7a ne#e!ar% da l m%!m l e &aga! #n e!e d%ner é e! el d%ner @ara !er na "er7a é"%#a 6a+le, el "%l%"ar%!m de>a dema!%ad! %n"errgan"e!/ /; LOS @OSITI4ISMOS EL I?SNAT?RALISMO/ Cm +!er*a !é Ram'n A.ll'n, l! $!%"%*%!m! !n &ereder! de Da*%d me . Ag!"e Cm"e/ S% l! !en"%m%en"! #n!"%".en #r%"er%! mrale! ;#m %ere el em$%r%!m mral;, en"n#e! !e der%*ar7a el #a! é"%# $re #ada #al $dr7a re#lamar $ara !7 la #er"e5a mral/ @ara e*%"ar e!e #a! de "%$ rela"%*%!"a . #n!eg%r el +%en #mún ne#e!ar%, l! $!%"%*%!"a! llegan a la #n#l!%'n de e n e%!"e m-! e%gen#%a é"%#a e la e $r#ede de la le. e!#r%"a/ D%#&a le. e!#r%"a nrmalmen"e $r#ede de la ra5'n del leg%!ladr e #n#er7a el +%en, me>r e l! #%dadan! nrmale!/ De "d! md!, "r! $!%"%*%!"a! m-! mderad! !!"%enen e d%#&a! le.e! e!#r%"a! de+en $r#eder !%em$re del a#erd al e &an llegad l! e &an de !me"er!e a ella/ D%#& de "ra rma el #%dadan !e da la le. a !7 m%!m ., $r "an", el #%dadan &a de #m$l%rla/ Sea #m !ea, la é"%#a #n!%!"e en +ede#er a la le. e!#r%"a, a la le. F$!%"%*aG/ L! %!na"ral%!"a! de+en ! nm+re a la $ala+ra %! e !%gn%6#a en la"7n, le./ S! $ar"%dar%! $!"lan la e%!"en#%a de na le. na"ral e el &m+re $ede #n#er en !7 m%!m, !% reQe%na, . !% re#n#e la na"rale5a de la! #!a!/ El &m+re m%!m rma $ar"e de la na"rale5a, ane de md e!$e#%al, $e! e! l%+re de !eg%rla enren"ar!e a ella/ Cn#l%r7an l! $ar"%dar%! de la le. na"ral #ne "da! la! le.e! e!#r%"a! $!%"%*a!, "endr7an e en#n"rar ! ndamen" en la le. na"ral n e!#r%"a/ !% algna le. $!%"%*a n !e ndara en la na"rale5a, en"n#e! n !er7a le. $r$%amen"e ., $r #n!%g%en"e, n &a+r7a e "enerla en #en"a n% +ede#erla/ @r el #n"rar%, n $!%"%*%!"a n re#n#er7a e!a le. na"ral $re, de a#erd #n ! $r%n#%$% em$%r%!"a, d%#&a le. e! %ndem!"ra+le al n $der !er +!er*ada $r l! !en"%d! ., adem-!, !e #rrer7a el gra*e r%e!g de la $!%+le %n"er$re"a#%'n !+>e"%*a e #ada #al &%#%era de e!a le. na"ral/ El enren"am%en" en"re %!na"ral%!"a! . $!%"%*%!"a! $ermane#e a#"almen"e . $ede a$re#%ar!e en la! a#l"ade! de dere#& de m#&! $a7!e! ##%den"ale!/ @er &an "r%nad l! $!%"%*%!"a! $re el Qaman"e "7"l de algn! De$ar"amen"!, llamad! an"e! de Dere#& Na"ral, &an *%!" #am+%ad! !! r'"l! $r "r! Fm-! a#"al%5ad!G de De$ar"amen" de 0%l!7a del Dere#&/ L! $!%"%*%!"a! !e &an adeHad de la d%re##%'n de e!a! a#l"ade! . &an de#%d%d #'m &a. e llamar a&ra al Dere#& Na"ral/ L! $#! e !%gen deend%end la e%!"en#%a . la #n*en%en#%a del dere#& na"ral &an !%d en#errad! en d%#& de$ar"amen" de 6l!7a del dere#&/