Erramun Osa
XIII. JAGON JARDUNALDIAK (2008-11-21) www.euskaltzaindia.net
G OG OGOA OAN N HA H A R TZ TZEKOA EKOAK K •
“ G ure herriak h errien artean bere tokia behar du en bezala, hizkun tzak ere berea aurk itu behar du hizkun tza artean: handikeriazko menturarik gabe, iraupena eta hazkuntza segurtatzeko behar adinako tokia” (K. M itxelena)
•
“ Hizkun tzatza-erkidego erkidego batek hizkun tza salbatzeko erabakia hartzen d uenean, bidearen erdia egin da dago (… ) J endeare endearen n buruak ez ezik, ezi k, bihotza bihotzak k ere irabaz ira bazii behar beha r dira arra a rrakast kasta a lortze lort zeko” ko” (Da (Davi vid d Crystal)
•
“ Euskara euskal herritar guztion ondarea da, baina, euskal eusk al herr herrit itar ar gutx g utxii batz ba tzuen uen hizkun h izkuntz tza” a” (J. Sarrionandia) www.euskaltzaindia.net
LI BE BERALI RALI SM O LI NG NGUI UI STI KO KOA A •
Hizkun tzak gizarteko gizarte ko joera librearen esku umezurtz uzten badira, babes legalik eta beren aldeko jarrera aktiborik gabe, kinka larrira kondenatzen dira.
•
M erkatuan indartsuena denaren legea aplikatzea, liberalismo ling uistikoa jaun eta jabe egitea alegia, hizkun tza aniztasunari anizta sunari mailu kada ematea baino ez da.
•
Euskara aktiboki bultzatzea inork ez luke gaztelaniari edo frantsesari bizkarra erakusten dion jarrera ideologizatu eta inposatzailetzat hartu behar.
•
Liberalismo lin guistikoaren aurrean, hizkun tza aukera berdintasuna eta askatasuna oinarri.
•
Hizk un tza indarber ritzeko hir u habe: lege status egokia, politika pub liko p roaktiboak eta h erritarren atxikimendua.
www.euskaltzaindia.net
HI ZKUN TZ TZA A E SKUBI DE DEA AK •
G i za z a r t e au a u r r e r a t u e t a d em em o k r a t i k o ek h e r r i t a r r e i e sk s k u b i d e ak a k a i t o r t z e n d i zk z k i e t e e t a e sk s k u b i d e ak ak e r r e sp sp e t a t ze n d i t u z t e .
•
H iz i z t u n e k d i t u z t e h i z k u n t z a es esk u b i d e ak , e t a e u sk s k a r a z j a r d u n n a h i d u t e n a k b e za z a la la b e r m a t u b e h a r d i r a g a zt z t e la l a n i az az j a r d u n n a h i d u t e n en h i z k u n t z a e sk sk u b i d e a k .
•
H er e r r i t a r e l e b i d u n e z o sa s a t u r i k o e u s k a l g i za za r t e e le l e b i d u n a e r a i k i b i t a r t e an an , or d u a r t e b ed e r e n , d e f i z i t a k e t a e zi z i n t a su s u n a k i za z a n g o d i r a h i zk zk u n t za e sk s k u b i d e en en b i zi k i d e t za n . www.euskaltzaindia.net
UNIBERTSOA 1 . M e r k a t a r i t z a , o st st a la r i t za e t a h a i n b a t z e r b i t z u t a k o j a r d u e r a a d ar ar r et a k o e st s t a b l e zi zi m e n d u a k 3 0 .0 0 0 t i k g o r a d i r a . 2 . H o r i et e t a t i k g e h i en e n - g e h i en e n a k t x i k i zk zk a k o m er k at a r i t z a est a b lezim en d u ak ( % 5 0 ) et a o st s t a l ar a r i t z a k o e s t a b l ez ezi m e n d u a k ( % 4 0 ) d i r a . 3 . B e ze z e r o e k i k o h a r r e m a n a d u t e n ze ze r b i t zu - e n p r e sa sa k , a l d i z , 1 8 2 d i r a , b a i n a a i p a t z e k o a d a e n p r e sa s a h o r i e k 3 . 0 0 0 e st s t a b l e zi zi m e n d u t i k g o r a e t a 4 0 . 0 0 0 e n p l e g a t u t i k g o r a d i t u z t e la l a EA EA En En . www.euskaltzaindia.net
EGOERA EG OERAR R EN A ZTERK TERKETA ETA •
e r e t a su su p e r m e r k a t u a k , Zerbitzu-sektoreak: h i p er b a n k u e n s u k u r t s a la lak e t a a u r r ezk i k u t x a k e t a h i g i e z i n e n a g e n t z i a k e d o i n m o b i l i ar ar i a k .
•
Kontsumitzaileekin harreman zuzena duten hainbat sektoretako zerbitzu-enpresen hizkuntza-paisaia eta s t a et e t a k o m u n i k a zi zi o a k , euskararen erabilera-maila: p o st tren bidezko bidaiarien garraioa, errepide bidezko bidaiarien garraioa, aire bidezko bidaiarien garraioa, energia banatzaileak (elektrikoa, gasa, gasolindegiak, hipermerkatu eta supermerkatuak, saltoki gune handiak (zentro komertzialak kudeatzen dituzten enpresak), saltoki handiak, f i n a n t z a e r a k u n d e ak a k e t a h i g i ez e z i n e n a g e n t z i ak ak . www.euskaltzaindia.net
METODOLOGIA •
L e h en e n e n g o i k e r k e t a r e n unibertsoa EAEn kokaturiko 2 . 6 5 9 e st s t a b l e zi z i m e n d u izan dira guztira. Horietatik 350 inkestatu dira telefono bidez, laginean aukeratutako establezimenduaren nagusiari edo arduradunari galdeketa pertsonala eginez.
•
Lagina zehazteko, jarduera-adarra eta establezimendua kokatuta dagoen lurralde historikoa hartu dira kontuan. Emaitza orokorrei dagokien laginketa-errorea, ±4.98koa da, p=q=0,5 eta %95,5eko konfiantza-mailarekin.
•
Zerbitzu-sektorearen ahalik eta ikuspegi osatuena izateko, honako ikerketa honetan jasotako emaitzekin batera, kontuan hartu dira 2004. urtean txikizkako merkataritza eta ostalaritza establezimenduetan HPSk egindako ikerlana. Hortaz, Hort az, bateko eta besteko emaitzak uztartu eta batera aurkeztuko dira.
•
B ig i g a r r e n i k e r k e t a n 1 8 2 e n p r e sa s a desberdinen inguruko informazioa jaso da guztira. Inkestak telefono bidez egin dira oro har, nahiz eta enpresara bertara ere bisitak egin diren zenbait kasutan.
•
Aztertutako unitatea (establezimendua kasu batean, enpresa bigarrenean), izaera, laginketa zehazteko erabilitako prozedura (ausazkoa lehena, nominala bigarrena), eta abar kontuan hartuta, ezinezkoa gertatzen da ikuspegi tekniko-zientifiko zuzenarekin bi ikerketa horietan bildutako datuak bateratu eta uztartzea.
www.euskaltzaindia.net
E US USKAR KAR AR E N ERA E RA BI LE LERA RA • AHOZKO ERABILERA OROKORRA Txikizkako merkataritza, ostalaritza eta hainbat zerbitzutako establezimendu edo bulegoetako ahozko harremanetan erabiltzen den hizkuntza* (%) Gaztelaniaz gehiago
13,7
Bietan antzera
7,9 Euskaraz gehiago
5,5 3,3
(Ia) beti euskaraz
69,6 Euskara (ia) inoiz ez
* Oharra: Zerbitzu enpresetan ez da galdera horrela formulatzen, eta bezeroekiko harremanetan erabilitako hizkuntzaz galdetzen da bakar bakarrik.
www.euskaltzaindia.net
E US USKAR KAR AR E N ERA E RA BI LE LERA RA •
EUSKARAREN ERABILERA IDATZIZKO KOMUNIKAZIO ORO HAR Txikizkako merkataritza, ostalaritza eta hainbat zerbitzutako establezimenduen establezimenduen euskararen idatzizko erabilera orokorraren batez bestekoa, jarduera adarraren arabera* 10 9 8
7
7 6
5,2 5 4 3
2
2
2,3
1,3 1 0 Hiper+ supermerkatuak *Oharra: 0tik 10erako eskalan
Finantza bulegoak
Higiezinen agentziak JARDUERA-ADARRA
Txikizkako merkataritza
Ostalaritza
www.euskaltzaindia.net
E US USKAR KAR AR E N ERA E RA BI LE LERA RA •EUSKARAREN ERABILERA IDATZIZKO KOMUNIKAZIO ZEHATZETAN Euskararen erabileraren batez bestekoa idatzizko komunikazioan bezeroekin harreman zuzena duten zerbitzu enpresatan Seinaleak
5,6
Jendaurreko informazio-kartelak informazio-kartelak edo errotuluak
6
Produktu eta zerbitzuei buruzko foiletoak
5,4
Bezereoek bete beharreko inprimakiak
6
Kontratuak
3,5
Fakturak, erosketa-ticketak, erosketa-ticketak, ...
3,6
Telefonoen aurkibidea (komunikazioak)
3,3
Telefono publikoak eta pantaila elektronikoak
6
Billeteak (garraiobideak)
7,2
Txartelak, txekeak, taloiak (kutxak eta bankuak)
6,1
Informazio-makinak Informazio-makina k edo kutxazain automatikoak
7,9
Web orria
4,4
Megafonia
6,1
Informazio eta arretara arretarako ko telefono-zerbitzuak
4,7 0
* Oharra: 0tik 10erako eskalan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 10
www.euskaltzaindia.net
E US USKA KARA RA REN ERA E RA BI LE LERA RA •AHOZKO ERABILERA KOMUNIKAZIO MOTA DESBERDINETAN Euskararen erabileraren batez bestekoa ahozko komunikazioan bezeroekin, bezeroekin harreman zuzena duten zerbitzu enpresatan, jarduera-taldearen arabera* 10 9 8 7 6 5 4 3
2,6
2,5
3
2,59
2,94 2,33
2,21
2,18
2 1
0,97
0,5
1 0
Posta+ Errepideko Energia Saltoki gune Finantza GUZTIRA operadora garraioa hornitzailea handiak erakundeak Trenbideko Aireko Hiper+ Saltoki Higiezinen garraioa garraioa supermerkatuak handiak agentziak
* Oharra: 0tik 10erako eskalan
www.euskaltzaindia.net
E US USKARA KARA I D ATZ ATZII ARI E MA NDAKO G ARRA NTZ NTZII MA I LA •EUSKARAREN ERABILERAREN GARRANTZI MAILA Zure ustez, garrantzitsua al da euskara erabiltzea zure establezimend establezimendu u edo bulegoan? (%)
Nahiko Oso garrantzitsua
17,0 24,7
Zertxobait
18,6
1,1 Ed/Ee
12,2
26,3
Bat ere ez Gutxi
www.euskaltzaindia.net
E US USKARA KARA I D ATZ ATZII ARI E MA NDAKO G ARRA NTZ NTZII MA I LA •EUSKARAREN ERABILERAREN GARRANTZI MAILA Bezeroekiko harremanak dituzten zerbitzu enpresetan, beren enpresan euskara eralbitzeak duen garrantzi maila (%)
Oso garrantzitsua Nahiko
32,4 20,9 0,5
Ed/Ee
16,5
11,5 Zertxobait
Bat ere ez
18,1
Gutxi
www.euskaltzaindia.net
E US USKARA KARA I D ATZ ATZII ARI E MA NDAKO G ARRA NTZ NTZII MA I LA •EUSKARAREN ABANTAILAK ETA ERAGOZPENAK Beraien establezimendu/enpresan establezimendu/enpresan euskara erabiltzeak abantailak dakarrela diotenak eta arazoak dakarrela diotenak, jardueraren arabera (%) 100 90
Arazoak
Abantailak
80 70
69,2 63,5
61,5
60 50
42,5
41,7
41,6
38,1
40 30 20 10
7,1
7,8
9,9 4
4,2
3,1
4
0 Hiper+ supermerkatuak
Finantza bulegoak
Higiezinen agentziak
Txikizkako merkataritza
Ostalaritza
GUZTIRA
Bezeroekin harremanak dituzten zerbitzu enpresak
www.euskaltzaindia.net
ONDORIOAK 1 . Langile elebidunen ehuneko a oso antzekoa da (% 36 eta et a % 37 hurrenez hurren), et eta a bat dat dator or EAEko errealitate errealitat e soziolingu istikoarekin. 2 . Hal ere, jarduer aa-adarr adarr aren araber a edo lurraldearen arabera (Gipuzkoak (G ipuzkoak o establezimenduetan lanean ari diren elebidunak % 55 dira, dir a, Biz Bizkaia kaian n % 28 eta et a Araban Araba n % 21) alde ald e esanguratsuak daude bai establezimenduetan baita bezeroekin harremana du ten enpresetan ere. www.euskaltzaindia.net
ONDORIOAK 3.Bank 3. Bank u, aurr ezki ku txa eta kreditu kooperatibetako langileen artean, esaterako, euskara dakite da kitenen nen ehunekoa (% 40) batez bate z bestekoaren gain etik dago, hiper eta supermerkatuetan eta higiezinen agentzieta agentzietan, n, aldiz,, azpit aldiz azpitik ik (% 33 eta % 23, hurrenez hurren). 4. Euskara oso garrantzitsua dela erantzundako en pisua askoz altuagoa da saltokietan salt okietan (% 40), eta finantza bulegoetan (% 35). Aldiz, oso baxua da higiezinen higiezi nen agentzia age ntziatan tan (% 10). www.euskaltzaindia.net
ONDORIOAK 5. Bezeroeki n harreman zu zena duten zerbitzu-enpresetan, erdia baino gehixeago ge hixeago dira (% 53) beren enpresarako enpresa rako euskara erabiltzea oso eta nahikoa garrantzitsua dela adierazten adierazt en dutenak. Hirutik batentzat batentza t (% 35) euskarak ez du batere garrantzirik ed o bere enpresari beg ira, txikia da g ar a r ra r a nt n t z ia i a . A z ke k e n h or o r ie i e n a r te t e an an a i pa p a t u a i re r e g ar a r ra r a i ok ok o enpresak (% 75), higiezinen agentziak agent ziak (% 57), energia hornikuntza horniku ntzako ko enpres e npresak ak (% 50) eta sal saltoki toki handi handiak ak (% 50). 6. I nkestatu gehien ek (61 ,5) uste dute eur en establezimend uetan edo enpresetan euskara erabiltzeak abantailak dituela, eta oso gutxi di ra desabantailarik dakarrela u ste dutenak ( 9, 9,9). 9). Aban tailen artean, bezeroarekiko harremana eta eskainitako eskainita ko zerbitzua hobetzen lagu ntzen duela azpim arratu dute. Desabantailen artean, aldiz, langileak prestatu beharra dakarrela, lanean atzerapenak atzera penak eragiten dituela eta kostu ekono mikoak handitzen dituela adierazi dute.
www.euskaltzaindia.net
EUSKA EUS KA RA A RL RLO O SOZ SOZII OEKONOMIKOAN Euskararen presentzia ahula da oraindik ere arlo sozio-ekonom sozio- ekonom ikoan eta lan mundu an Herritarrari ezinezkoa zaio hainbat zerbitzuri buruzko informazioa berak aukeraturiko hizku ntza ofizialean jasotzea www euskaltzaindia.net
D E KRE KRETU TUARE AREN N P RI NTZ NTZII P I OAK Euskararen erabilera ez da ezarri nahi. Euskararen erabilera ez da eragotzi nahi. Kontsumitzaileei eta erabiltzaileei erabiltzailee i hizku ntzaaukerak errespeta dakizkien urratsak egin nahi dira. Hizkun tzatza-aukera aukera berdin tasuna = gizarte berdinkideagoa eta kohesion atuagoa.
www euskaltzaindia.net
AURREKARIAK Espainiako Kon stituzioa (3 . artikulua) Autonom ia Estatutua Est atutua (1979) Euskararen Euska raren Legea (198 2) Kontsu mitzaileen Estatutua E statutua (20 03)
www euskaltzaindia.net
A urrek urrekariak: ariak: Euskararen Legea 11. artiku lua Euskal Herritik abiatzen abiatze n diren garraio publiko ko zerbitzu guztietan inprim akiak, iragarkiak eta herritarrentzako mezuak euskaraz eta gaztelaniaz egingo dira. 26. artiku lua Euskal herri-aginteek herri-aginteek neurri egokiak hartuko dituzte eta beharrezko bitartekoak jarriko gizarte-bizitzako gizartebizitzako alo r gu ztiet ztietan an euskararen erabilera su statze statzeko, ko, herritarrek herrit arrek salerosketako, kul turak o, elkar teetako, kiro letako, erlijioz ko edota beste edozein motatako jarduera gu ztiak euskaraz garatu ahal izan ditzate ditzaten. n. www euskaltzaindia.net
Aurreka Au rrekaria riak: k: 6/ 2003 Legea VI I . KAP I TULUA: Kontsumitzail Kontsumitzaileen een eta erabiltzaileen hizkuntza-eskubid hizkuntza- eskubid eak Kontsum itzaile eta et a erabiltzaileek ondasun eta zerbitzuei buruzko in formazioa euskaraz nahiz gaztelaniaz jasotzeko esk ubidea d ute, bai eta Euskadiko lurraldean ari diren enpresa eta saltokietan nahi duten hizku ntza ofizialean jardutek o er e. Erregelamendu bidez finkatuko da betebeharrak arian-arian arianarian n ola bete.
www euskaltzaindia.net
ZUTA UTABE BE N A G US USII A K I nformazioa bi hizkuntza ofizialeta ofizial etan n emango dela bermatzea. I nformazioaren hizku ntza kalitatea kalit atea zaintzea Kontsum oaren eta hizkun tza norm atibizazioaren arloan konpetentzia duten erakundeekin lankidetzan jardutea. P rogresi rogresibotas botasuna una eta malgutasuna. Hizkun tza Konpromiso aren Zigilua Zigilua enpresa eta saltokien esku uztea. Era askotako laguntzak. www euskaltzaindia.net
PROGRESIBOTASUNA Hizkun tza eskubideak egun batetik bestera bermatzea ez da posible. P rogresibotasuna eta malg utasu na berm atzeko. atzeko.... 1
Enpresa eta saltokien tipologia. Eraginpean: enpresa eta establezimendu estrategikoak.
2
Errealitate Errealit ate soziolin guistikoa.
3
Epeak. Urtebetetik lau u rtera bitarteko epeak , betebeharraren eta enpresa-motaren enpresa- motaren arabera. www euskaltzaindia.net
Dekret uaren eraginp eko Dekretuaren enpresa enpr esak k (I )
1
Erakunde pu blikoak, zerbitzua edo produktuak zuzenbide pribatuko araubidearen arabera ematen dituztenean
www euskaltzaindia.net
Dekret uaren eraginp eko Dekretuaren enpre en presa sak k (I I ) 2
Euskal Au tonomia Erkidegoaren eremuan, legez unibertsalak, interes orokor rekoak edo antzeko beste kategoria batekoak diren zerbitzuak egiten dituzten dituzte n erakund e edo pertsona juridikoak: a
Komu nikazionikazio-sareak sareak ustiatzen dituzten komu nikazio-operadoreak, zerbitzu zerbit zu uni bertsala ematen du tenak, eta jendearen tzako telefono-zerbitzuak ematen dituztenak www euskaltzaindia.net
Dekret uaren eraginp eko Dekretuaren enpr en pres esak ak (I I I ) b
Bidaiarien trenbideko edo errepideko garraio publiko erregularreko zerbitzuak ematen dituzten enpresak
c
Bidaiarien aire-garraioko aire- garraioko zerbitzu erregularrak ematen ditu zten enpresa k, eta aireportuetan errepide asistentzia zerbitzuak ematen dituztenak
d
Energia elektriko zerbitzua ematen du ten banaketa-enpresak
e
G as naturala m erkaturatzen duten enpresak www euskaltzaindia.net
Dekret uaren eraginp eko Dekretuaren enpresa enpre sak k (I V) 3
Euskal Autonomia Erkidegoan ko katuta dauden jendeari begirako, produktuak saltzeko edo zerbitzuak emateko establezimenduek, establezi menduek, baldin eta honako baldintza hauetakoren bat betetzen badute:
a 250 langiletik gora dituzten enpresetakoak diren establezim endu ak izatea, betiere urtean 50 mili oi euro baino gehiagok o negozio-bolumena badute, edo haien urteko balantze orokorra 43 milioi eurotik gorakoa bada, edo aurreko baldintza horiek betetzen betetze n dituen beste enpresaren batek haien kapitalaren kapitalare n edo boto-eskubideen boto-eskubideen % 25 edo gehiagoko partaidetza baldin badu.
(…)
www euskaltzaindia.net
Dekret uaren eraginp eko Dekretuaren enpresak enpresa k ( V) b
Jen deari salmentak egiteko egite ko gunearen azalera 400 metrotik gorakoa duten establezimenduak izatea, elebidunen proportzioa % 33 baino handiagoa duten udalerrietan edo Bilbon, G asteizen edo Donostian ko katuta badaude
c
Bezeroarentzako arreta ematen duten plantillako langileak 15 baino gehiago dituzten establezimenduak izatea
www euskaltzaindia.net
Dekret uaren eraginp eko Dekretuaren enpresa enpre sak k (VI ) d
Euskal Autonom ia Erkidegoan jendeari je ndeari begirako establezimendua duten kreditukreditu-erakundeak, erakundeak, eta Euskal E uskal A utonom ia Erkidegoan etxebizitzak etxebizit zak saldu edo alokatzen dituzten profesional, enpresa edo eraikuntzaeraikuntza-obren obren sustatzailea sustatzaileak. k.
www euskaltzaindia.net
BETE BE TEBE BEHAR HAR RA K (I ) 1
I datzizko informazioa em aterakoan, euskaraz eta gaztelaniaz eman beharko dira: Seinalez tapen guztia. Errotuluak eta kartelak. I nprimakiak eta katalogoak. katal ogoak. Kontratuak eta baldintza orokorren agiriak Komu nikazioak eta jakinarazpenak, nola baita ere fakturak au rrekontuak, eta abar.
www euskaltzaindia.net
BETE BE TEBE BEHARR HARR AK ( I I ) 2
Ah ozko inform azioa eta et a publikoari zuzeneko arreta eskaintzerakoan: M egafonia bidezko informazioa euskaraz eta et a gaztelaniaz eman beharko da. Aho zko informazioa eta aholkularitza euskaraz eta gaztelaniaz emateko gai izan beharko du te enpresa eta et a establezimenduek. Aho zko in formazioa esaten denean , bitarte bitarteko ko telefoniko eta elektronikoen bidez em aten den informazioa ere esan nahi da. www euskaltzaindia.net
EPEAK Betebeharraren eta enpresa-motaren arabera: Urtebete Bi urte Hiru urte Lau urte
www euskaltzaindia.net
HIZKUNTZA KONP ROMI SOARE OAREN N ZI ZI G I LUA Jendeari begirako establezi establezimendu mendu eta enpresetan enpreseta n jarriko da H i z k u n t z a k o n p r o m i so s o a r e n z i g i l u a , bald in eta kon tsumitzail e eta erabiltzaileari idatzita eta ahoz emandako arreta hark h autat autatutako utako hizkuntzan emateko konprom isoa hartzen badute beren borondatez. Hizku ntza-kudeaketan kalitatea ziurtatzen duen sistemaren ( Euskararen Kalitate Ziurtagir Ziurtagir iaren) barru an sartuk o da Zigilua, Zigilua, eta ezaugarri pr opio ak izango ditu. www euskaltzaindia.net
HIZKUNTZA KONP ROMI SOARE OAREN N ZI ZI G I LUA Hizkuntza P olit olitikaren ikaren ardura duen sailak eman go du Zigilu a, baita, kasu a bali tz, kend u ere.
www euskaltzaindia.net
M OTELE OTELEG G I G OA OAZ Z? 1. 2.
3. 4.
5. 6.
D en e n a d a g u t x i , e sk s k a s, s, h e r r i - e r a k u n d e e k e g i t e n badut e, are gehiago. D ek ek r e t u a k e r a g i n a r e za b a la g o a e d u k i b e h a r k o l u k e . H i zk z k u n t z a es e s k u b i d e ak a k u r r a t z e n se s e g i t z ek ek o z o r u a es esk a i n t ze n d u . Z o n i f i k a zi z i o a ez e z ar a r t z en en d u . Ez a r r i t a k o a k b e t e t z e k o e p e z eh e h a t z ak ak e t a b e t e t z en en e z d u t en e n k o n t r a b a li at ze k o m o d u k o zi g o r n e u r r i ak . B e st s t e la la k o k o n t u a k e z d i t u a i n t za t h a r t ze n ( e t i k e t a i a , e t a ab ab a r ) . A u k e r a g al al d u a d a . www euskaltzaindia.net
BI ZKOR R EG EGII G OA OAZ Z? 1.
2. 3.
4.
Es k a r i a e t a e sk s k a i n t z a r e n a r t e k o d i a le le k t i k a k e u sk s k a r a r i p r e se s e n t z i a h a n d i a g o a em em a t e a ed o e z e k a r r i k o d u . Ez Ez d ag ag o e r e m u p r i b a t u a n h i z k u n t za k o n t u e t a n ez ezer a r a u t u b e h a r r i k . Ep e a r e l u z ea e a g o a k e z ar ar r i b e h a r k o l i r a t e k e . I d a t z i z e sk s k a i n i b e h a r r e k o e i b u r u z , o n a r p e n z ab ab a l a, a h o z es e s k a i n i b e h a r r e k o z er e r b i t z u a r i b u r u z , b e r r i z, z, k o n t r a k o i r i t z iak . A d m i n i st s t r a zi zi o a eu s k a ld u n t ze k o b a li at u t a k o i r i z p i d ea e a k ( l i b e r a zi zi o a k , e t a a b a r ) e r a b i l i b e h a r k o lirateke. www euskaltzaindia.net
ZAILTASUNAK 1.
2.
3.
4. 5. 6.
S e k t o r e b at a t z u e t a n “ b e r t a k o ” l a n g i l e a k j a r d u n d e za za t e n z a i lt l t a su su n a k . La n p o s t u h o r i e k e t o r k i n e k b e t e t z e n d i t u z t e , l a t i n o a m e r i k a r r a k , e t a ab ab a r . Eu s k a r a h i zk z k u n t z a i k a st s t e k o e r r a zt z t a su s u n a k e sk sk a i n i a r r e n , t a l d ea e a k - e t a e r a t z e k o z a i lt l t a su s u n a k . Ba Ba l d i n t za b e r e zi a k e t a n e u r r i k o “ t r a j e a” a ” e sk sk a i n i b e h a r r a . K o n t s u m i t z a i l e e n t z a t et e t a e r a b i l t z ai a i l ee ee n t za t h u r r e k o , u l e r g a r r i e g i n g o z a i e n h i z k u n t z a - e r r e g i st s t r o a b a l i a t z e ak ak d a u k a n g a r r a n t z i a ( e r a b i l er er a a r e ag o t z ek o ) . H i zk z k u n t z a - p a i sa s a i ar a r e n k a l it it a t e a . K o n t s u m i t z a i le l e en e n et e t a e r a b i l t z a i l ee ee n h i z k u n t za - o h i t u r a k . Er r e al a l i t a t e s o z i o l i n g u i s t i k o a e t a s o zi zi o - d e m o g r a f i k o a . www euskaltzaindia.net
ERRONKAK 1. 2.
3.
4.
5. 6.
7.
L e g e - g a r a p e n a e z d a n a h i k o a . Su s t a p e n a e t a atxikimendua. Er e m u s o zi z i o - e k o n o m i k o a n e u s k a r a r e n p r e se s e n t z ia i a za z a b a l t z ea ea e t a e u sk s k a r a r e n e r a b i l e r a a r e a g o t z ea ea e r a b a k i g a r r i a h i z k u n t z a i n d a r b e r r i t z ek ek o . Eu s k a r a b i k a i n t a su s u n a r e k i n , h i z k u n t z a - k u d e ak ak e t a r e k i n , k a l it i t a t e a r e k i n u z t a r t u b e h a r d a . En p r e se s e n et e t a ab ab a r r e n j a r d u n a e r a n t z u k i zu z u n s o zi z i al al k o r p o r a t i b o a r ek i n l o t ze k o p r e m i a l ar a r r i a. a. 1 9 8 2 k o Eu E u s k a r a r e n L eg e g e an a n e t a 2 0 0 3 k o K o n t s u m i t z a i l e en en e t a Er Er a b i l t z ai a i l ee e e n Es Es t a t u t u a n a u r r e i k u s i t a e t a g a r a t z ek ek e d a u d en e n e r e m u a k ( e t i k e t a i a , e t a a b ar ar ) . S e k t o r e p u b l i k o a r e n t r a k z i o - i n d a r r a . Hi H i zk z k u n t z a - i r i zp z p i d e ak ak . Z i n p e k o i t z u l t z a i le l e en e n k o n t u a , K o n p r o m i so s o a r e n zi zi g i l u a , A r b i t r a i a r e n a u z i a , h i z k u n t z a - er e r r e g is ist r o e g o k i r a k o z er e r b i t z u e n an an t o l a k e t a , e t a a b a r . … www euskaltzaindia.net
www euskaltzaindia.net