EFEKTIVITAS SANKSI PROFESI JAKSA DALAM KODE ETIK PERILAKU JAKSA
disusun oleh: Kelompok 5 Alvin Rizki N.M ( !"5"!""!#""" $ %&n' Ni)ko S
( !"5"!""!#""#5 $
Fe*+i, Fe*+i, A-& R
( !"5"!""!#""5 $
De- A+&m S
( !"5"!""!#""/ $
FAKULTAS 0UKUM UNIVERSITAS MU0AMMADI%A0 MU0AMMADI%A0 MALAN1 MA LAN1 TA0UN AJARAN !"/2!"3
4A4 I PENDA0ULUAN A. LATAR 4ELAKAN1 Jk 'l pe6*, 7&n8ionl -n8 'i*e+i 9e9enn8 ole &n'n8:&n'n8 &n,&k *e+,in'k e*8i pen&n,&, &m&m 'n pelknn p&,&n pen8'iln -n8 ,el mempe+ole kek&,n &k&m ,e,p e+, 9e9enn8 lin *e+'+kn &n'n8:&n'n8. J*,n 7&n8ionl 6k 'l 6*,n -n8 *e+i7, kelin ,ekni 'lm o+8nii ke6kn -n8 k+en 7&n8in- mem&n8kinkn keln)+n pelknn ,&8 ke6kn. Jk 'in8k, 'n 'i*e+en,ikn ole Jk A8&n8 -n8 me+&pkn pimpinn 'n penn88&n8 69* ,e+,in88i ke6kn -n8 'ipimpin; men8en'likn pelknn ,&8 'n 9e9enn8 ke6kn Jk en'i+i ,e+'p, 6k 8&n8 -n8 me+&pkn pe6*, ne8e+ -n8 'in8k, 'n 'i*e+en,ikn ole P+ei'en 'en8n pe+-+,n ,e+,en,& *e+'+kn &n'n8:&n'n8. Ole k+en Jk A8&n8 'in8k, ole P+ei'en mk 'lm men6lnkn ,&8n- Jk A8&n8 'l men6lnkn ,&8 ne8+; k+en P+ei'en men8n8k, Jk A8&n8 ke'&'&knn- e*8i kepl ne8+ (kek&n 7e'e+,i7$ 'n *&kn e*8i kepl peme+in,n (kek&n ekek&,i7$. Demikin 6&8 6k -n8 'in8k, ole Jk A8&n8 'lm men6lnkn ,&8n- 'l men6lnkn ,&8 ne8+ 'n *&kn ,&8 peme+in,n. Jk en'i+i memiliki ko'e e,ik ,e+en'i+i; ko'e e,ik inil -n8 me+&pkn ikp -n8 +& 'ilk&kn ole e,ip 6k. Akn ,e,pi ' 6&8 okn&m 6k melk&kn pen-impn8n ,e+'p ko'e e,ik -n8 e+&n- 'ip,&i ole 6k. Sepe+,i ln- men8eni k& &p -n8 e+in8 men6e+, 6k:6k 'i In'onei. Diini pen&li ,e+,+ik men8n8k, 6&'&l men8eni pen-impn8n ko'e e,ik -n8 'ilk&kn ole 6k. K+en 6k -n8 e+&n- mem*el ke'iln ,e+'p &,& pe+k+ ,e,pi ml melk&kn l -n8 'i &n'n8:&n'n8 &' 'il+n8. Akn ,e,pi l: l pen-impn8n -n8 'ilk&kn ole e,ip 6k ,i'k pe+n ,& 6+n8 ekli 'i &&, ole pik -n8 *e+9enn8. %n8 e+&n- 6k memiliki ikp -n8 kompe,i,i7 ,e+'p &,& p -n8 'i*e*nkn kep'n-. Akn ,e,pi 6k en'i+i me+ek- 7k,:7k, &k&m 'lm penn8nn pe+k+. Dlm menen,&kn '+ &k&m -n8 kn 'ikenkn kep' ,e+n8k ,& ,e+'k9 'lm p+oe penn8n pe+k+ +& e&i 'en8n 7k, -&+i'i -n8 ' 'n ,i'k *ole melk&kn mnip&li ,& mem&,+ *likkn 7k, -n8 *e+ki*, melemkn ,& meni'kn ke,en,&n pi'n -n8 e+&n- 'i'k9kn 'n 'i*&k,ikn Ole k+en i,&; '+i pemp+n 'i, pen&li men8n8k, Anli men8eni ikp 6k 'n nki ,e+'p 6k -n8 melk&kn ,in'kn 'il&+ ko'e e,ik eo+n8 6k. Mk '+i i,& pen&li men8n8k,. 6&'&l E7ek,ivi, Snki E,ikDlm Pen-impn8n Pe+ilk& S&p Dlm Lin8k&p P+o7ei Jk.
4. RUMUSAN MASALA0 ".
Ap -n8 'imk&' 'en8n Ko'e E,ik Jk<
.
48imn Ko'e E,ik Jk 'lm ki,n ikp pe+ilk& p+o7ei Jk 'lm lin8k&p Pe+'iln<
#.
Men8p Ko'e E,ik 6k 'ipe+l&kn 'lm ki,nn- ,in'kn p+o7ei Jk 'lm lin8k&p Pe+'iln<
=.
48imn implemen,i pene+pn nki p*il eo+n8 Jk meln88+ Ko'e E,ik Jk<
4A4 II PEM4A0ASAN A. Kajian Teori Pengertian Etika
E,ik (%&nni K&no> ?e,iko?; *e++,i ?,im*&l '+i ke*in?$ 'l e*& e&,& 'i mn 'n *8imn )*n8 &,m 7il7, -n8 mempel6+i nili ,& k&li, -n8 men6'i ,&'i men8eni ,n'+ 'n penilin mo+l. E,ik men)k&p nlii 'n pene+pn konep epe+,i *en+; l; *ik; *&+&k; 'n ,n88&n8 69*. Jenis-Jenis Etika
". E,ik Dek+ip,i7 E,ik ini *e+& mene+opon8 e)+ k+i,i 'n +ionl ikp 'n pe+ilk& mn&i 'n p -n8 'ike6+ ole mn&i 'lm kei'&pn e*8i e&,& -n8 *e+nili. E,ik ini *e+*i)+ ,en,n8 ken-,n e*8imn 'n- ,en,n8 nili 'n pol pe+ilk& mn&i e*8i &,& 7k6, -n8 ,e+ki, 'en8n i,&i 'n +eli, konk+i,." . E,ik No+m,i7 E,ik ini *e+& &n,&k mene,pkn ikp 'n pol pe+ilk& -n8 i'el -n8 e+&n- 'imiliki ole mn&i 'lm *e+,in'k. J'i e,ik ini *e+*i)+ ,en,n8 no+m:no+m -n8 men&n,&n pe+ilk& mn&i e+, mem*e+i penilin 'n im*&n kep' mn&i &n,&k *e+,in'k e*8imn e+&n- Den8n. Demikin e,ik no+m,i7 mem*e+ikn pe,&n6&k e)+ 6el *8imn mn&i +& i'&p e)+ *ik 'n men8in'+i 'i+i '+i -n8 6elek. #. Me,e,ik Me,e,ik e*8i &,& 6ln men&6& konepi , *en+ ,& ,i'kn- &,& ,in'kn ,& pe+i,i9. Dlm me,:e,ik; ,in'kn ,& pe+i,i9 -n8 'i* 'ipel6+i *e+'+kn l i,& en'i+i 'n 'mpk -n8 'i*&,n-. Pengertian Profesi DANIEL BELL (1973
P+o7ei 'l k,ivi, in,elek,&l -n8 'ipel6+i ,e+m&k pel,in -n8 'ielen88+kn e)+ 7o+ml ,&p&n ,i'k 7o+ml 'n mempe+ole e+,i7ik, -n8 'ikel&+kn ole ekelompok 2 *'n -n8 *e+,n88&n8 69* p' keilm&n ,e+e*&, 'lm mel-ni m-+k,; men88&nkn e,ik l-nn p+o7ei 'en8n men8implikikn kompe,eni men)e,&kn i'e; ke9enn8n ke,+mpiln ,ekni 'n mo+l e+, *9 pe+9, men8&mikn 'n- ,in8k,n 'lm m-+k,.
1
A8& M&lim; Jeni:Jeni E,ik; ,,p>22)o77ee,+ee,@@.9o+'p+e.)om; ))e = Ok,o*e+ !"/ S-m&l 0'i; Pen8e+,in P+o7ei; P+o7eionl; 'n P+o7eionli,; ,,p>22999.m+i*el6+*k.9e*.i' ; ))e = Ok,o*e+ !"/ 2
KA!"# BE#A$ BA%A#A IND&NE#IA
P+o7ei 'l *i'n8 peke+6n -n8 'iln'i pen'i'ikn kelin (ke,+mpiln; ke6&+&n; 'n e*8in-$ ,e+,en,&. # Per'eaan Profesi an Pekerjaan
P+o7ei me+&pkn &,& ke8i,n -n8 n8, *e+8n,&n8 p' kelin ,e+,en,&. A'n- pen8e,&n k&&; -n8 *in- kelin 'n ke,e+mpiln ini 'imiliki *e+k, pen'i'ikn; pel,in 'n pen8lmn -n8 *e+,&n:,&n. on,o > P+o8+mme+; Dok,e+; Jk; 0kim; A'vok,. Pe+ke+6n me+&pkn &,& ke8i,n -n8 ,i'k *e+8n,&n8 p' &,& kelin ,e+,en,&. Dlm melk&kn peke+6n ,i'k men8n'lkn kelin 'n pen8e,&n k&&; peke+6n -n8 'ilk&kn n- 'i8&nkn &n,&k memen&i ke*&,&n e+i: +i. on,o > Ope+,o+; pen68 9+ne,; ,&kn8 ke,ik 'i +en,l; ,eknii komp&,e+; 'll. Pengertian Koe Etik
Ko'e e,ik 'l i,em no+m; nili 'n ,&+n p+o7eionl ,e+,&li -n8 e)+ ,e8 men-,kn p -n8 *en+ 'n *ik 'n p -n8 ,i'k *en+ 'n ,i'k *ik *8i p+o7eionl. Ko'e e,ik men-,kn pe+*&,n p -n8 *en+ ,& l; pe+*&,n p -n8 +& 'ilk&kn 'n p -n8 +& 'iin'+i. = Prinsi)-Prinsi) a*a+ Koe Etik
Dlm men6lnkn p+o7ei ' l:l -n8 +& 'ipe+,ikn &n,&k men6'i '+ ,& pe'omn -i,& P+inip:P+inip E,ik P+o7ei -n8 melip&,i > ". P+inip Tn88&n8 J9*. Seo+n8 -n8 memiliki p+o7ei +& mmp& *e+,n88&n8 69* , 'mpk -n8 'i,im*&lkn '+i p+o7ei ,e+e*&,; k&&n- *8i o+n8: o+n8 'i eki,+n-. . P+inip Ke'iln. P+inip ini men&n,&, 8+ eeo+n8 mmp& men6lnkn p+o7ein- ,np me+&8ikn o+n8 lin; k&&n- o+n8 -n8 *e+ki,n 'en8n p+o7ei ,e+e*&,. #. P+inip O,onomi. P+inip ini 'i'+i '+i ke*&,&n eo+n8 p+o7eionl &n,&k 'i*e+ikn ke*e*n epen&n- &n,&k men6lnkn p+o7ein-. =. P+inip In,e8+i, Mo+l. Seo+n8 p+o7eionl 6&8 'i,&n,&, &n,&k memiliki komi,men p+i*'i &n,&k men68 kepen,in8n p+o7ein-; 'i+in-; 'n m-+k,.
Pengertian Jaksa Pasa* 1 "" No. 1, Tan /00
Pe6*, 7&n8ionl -n8 'i*e+i 9e9enn8 ole UU &,k *e+,in'k e*8i pen&n,&, &m&m 'n pelknn p&,&n pen8'iln (ink+),$ e+, 9e9enn8 lin *e+'+kn UU.5 #+)a Jaksa
3
I*i'. Nil Al:B7i; Ko'e E,ik 'n ,n88&n8 J9* P+o7ei; ,,p>22m-*lo8l97i.*lo8po,.)o.i'; ))e = Ok,o*e+ !"/ 5 Pl " UU No."C T&n !!= ,en,n8 Ke6kn Rep&*lik In'onei 4
Te+,&n8 Pl "! A-, Un'n8:Un'n8 Nomo+ "C T&n !!= Ten,n8 Ke6kn Rep&*lik In'onei. “Saya bersumpah/berjanji: bahwa saya akan setia kepada dan mempertahankan negara kesatuan Republik Indonesia, serta mengamalkan Pancasila sebagai dasar negara, UndangUndang !asar "egara Republik Indonesia #ahun $%&', serta melaksanakan peraturan perundangundangan yang berlaku bagi negara Republik Indonesia( bahwa saya senantiasa menjunjung tinggi dan akan menegakkan hukum, kebenaran dan keadilan, serta senantiasa menjalankan tugas dan wewenang dalam jabatan saya ini dengan sungguhsungguh, saksama, obyekti), jujur, berani, pro)esional, adil, tidak membedabedakan jabatan, suku, agama, ras, jender, dan golongan tertentu dan akan melaksanakan kewajiban saya dengan sebaikbaiknya, serta bertanggung jawab sepenuhnya kepada #uhan *ang +sa, masyarakat, bangsa, dan negara( bahwa saya senantiasa akan menolak atau tidak menerima atau tidak mau dipengaruhi oleh campur tangan siapa pun juga dan saya akan tetap teguh melaksanakan tugas dan wewenang saya yang diamanatkan undangundang kepada saya( bahwa saya dengan sungguhsungguh, untuk melaksanakan tugas ini, langsung atau tidak langsung, dengan menggunakan nama atau cara apa pun juga, tidak memberikan atau menjanjikan sesuatu apapun kepada siapa pun juga( bahwa saya untuk melakukan atau tidak melakukan sesuatu dalam tugas ini, tidak sekalikali akan menerima langsung atau tidak langsung dari siapa pun juga suatu janji atau pemberian - Koe Etik Jaksa
Ko'e Pe+ilk& Jk 'l e+n8kin no+m pen6*+n '+i Ko'e E,ik Jk; e*8i pe'omn ke&,mn men8,&+ pe+ilk& Jk *ik 'lm men6lnkn ,&8 p+o7ein-; men68 keo+m,n 'n m+,*, p+o7ein-; m&p&n 'lm melk&kn &*&n8n kem-+k,n 'i l&+ ke'inn. / B. Koe Etik Jaksa Da*a+ Kaitan #ika) Peri*ak Profesi Jaksa Da*a+ Lingk) Perai*an
Dlm ko'e e,ik 6k n,+ lin 'ie*&,> .
Pl # ,en,n8 Ke96i*n ". Men,,i ki' ok&m; pe+,&+n pe+&n'n8:&n'n8 'n pe+,&+n ke'inn -n8 *e+lk& . Men8o+m,i p+inip )ep,; e'e+n; *i- +in8n e&i 'en8n pe+'iln -n8 'i,&+ 'lm KU0AP. #. 4e+'+kn p' ke-kinn 'n l, *&k,i -n8 &n,&k men)pi ke'iln ke*en+n =. 4e+ikp mn'i+i; *e* '+i pen8+&; ,eknn2 n)mn; opini p&*li) e)+ ln8&n8 ,& ,i'k ln8&n8 5. 4e+,in'k e)+ o*6ek,i7 'n ,i'k memik C. Mem*e+i,&kn 'n ,& mem*e+ikn ,e+n8k2,e+'k9 m&p&n ko+*n
6 7
k:k
Pl "! -, UU No."C T&n !!= ,en,n8 Ke6kn Rep&*lik In'onei Pl " n8k # PERJA Ko'e Pe+ilk& Jk.
-n8
'imiliki
ole
/. Mem*n8&n 'n memeli+ &*&n8n n,+ p+, pene8k ok&m 'n me9&6&'kn -,em pe+'iln pi'n ,e+p'& 3. Men8&n'&+kn 'i+i '+i penn8nn pe+k+ -n8 memp&n-i kepen,in8n p+i*'i ,& kel&+8; memp&n-i &*&n8n peke+6n; p+,i ,& 7inn)il , & memp&n-i nili ekonomi e)+ ln8&n8 ,& ,i'k ln8&n8 @. Men-impn 'n meme8n8 +i e&,& -n8 e+&n- 'i+ikn "!.Men8o+m,i ke*e*n 'n pe+*e'n pen'p, epn6n8 ,i'k meln88+ ke,en,&n pe+,&+n pe+&n'n8:&n'n8n. "".Men8o+m,i 'n melin'&n8n k:k i mn&i 'n k:k ke*e*n e*8imn -n8 ,e+,e+ 'lm pe+,&+n pe+&n'n8:&n'n8 'n in,+&men, k i mn&i -n8 'i,e+im e)+ &nive+l. ".Menn88pi k+i,ik 'en8n +i7 'n *i6kn "#.4e+,n88&n8 69* e)+ in,e+nl 'n *e+6en6n8; e&i 'en8n p+oe'&+ -n8 'i,e,pkn "=.%n8 *e+,n88&n8 69* e)+ ek,e+nl kep' p&*li) e&i 'en8n ke*i6kn peme+in, 'n pi+i m-+k, ,en,n8 ke'iln 'n ke*en+n *.
Pl = ,en,n8 L+n8n Dlm men6lnkn ,&8 p+o7ei 6k 'il+n8> ". Men88&nkn 6*,n 'n ,& kek&n- &n,&k kepen,in8n p+i*'i ,& pik lin . Me+ek- 7k,:7k, ok&m 'lm penn8nn pe+k+ #. Men88&nkn kpi, 'n o,o+i,n- &n,&k melk&kn peneknn e)+ 7iik ,& 'n piki =. Memin, 'n ,& mene+im 'i 'n ,& ke&n,&n8n e+, mel+n8 kel&+8n- memin, 'n ,& mene+im 'i 'n ,& ke&n,&n8n e&*&n8n 'en8n 6*,nn- 5. Menn8ni pe+k+ -n8 memp&n-i kepen,in8n p+i*'i ,& kel&+8; ,& memp&n-i &*&n8n peke+6n; p+,i; ,& 7inn)il ,& memp&n-i nili ekonomi e)+ ln8&n8 ,& ,i'k ln8&n8 C. 4e+,in'k 'ik+imin,i7 'lm *en,&k pp&n /. Mem*en,&k opini p&*li) -n8 'p, me+&8ikn kepen,in8n kepene8kn ok&m 3. Mem*e+ikn ke,e+n8n kep' p&*li) ke)&li ,e+*, p' l:l ,ekni pe+k+ -n8 'i,n8ni
2. Pentingna Koe Etik Jaksa Di)er*kan Da*a+ Kaitanna Tinakan Profesi Jaksa Da*a+ Lingk) Perai*an
Jk *e+' 'lm lem*8 ke6kn 'l l ,& pil+ &k&m. Lem*8 ke6kn 'n P+o7ei Jk memiliki ,&n,&,n m-+k, 8+ *e+6ln e)+ p+o7eionl e+, ,e+68 in'epen'enin-. In'epen'eni Jk 'lm mene8kkn ke'iln ,e+m*,
'en8n in,e+veni poli,ik '+i peme+in,n -n8 'ilmi lem*8 ke6kn. P+o7ei 6k &' ,e+*&k,i memiliki pe+n ,+,e8i; Dniel S. Lev men88m*+kn 'inmik poli,ik mempen8+&i ,in8k, in'epen'eni p+o7ei ini. In,e+veni poli,ik ,el men8m*, p+o7eionlime Jk. 0m*,n *e+9l '+i ke'&'&kn lem*8 ke6kn 'i 'lm i,em ke,,ne8+n +ep&*lik In'onei. Ke*e+'nn- -n8 *e+' 'i lin8k&n8n ekek&,i7. P+o7eionlime 6k 'i&6i ke,ik ,e+'p, ml in'epen'eni lem*8. P+oe'&+ pen&n,&,n -n8 en,+li,ik. Se&i 'en8n '+ 'ok,+in een en ondelbaar, *e+ki*, me96i*kn e,ip Jk pen&n,&, &m&m &n,&k men86&kn +en)n ,&n,&,n kep' ,nn-. Pol Ren,&, mem*&k pel&n8 'n- in,e+veni ,n kep' *9n; p'l e*8i Jk +& in'epen'en. 4e+*e' 'en8n kim -n8 'i6min in'epen'enin- *e+9enn8 mem*e+ikn p&,&n mk; 9e9enn8 6k men86&kn ,&n,&,n 'i pe+i'n8n *el&m 'i6min. Jk +& *e+kon&l,i 'n men'p,kn pe+e,&6&n '+i ,nn- e)+ *e+6en6n8 *e+8n,&n8 6eni ,in'k pi'nn- 'lm melk&kn p+oe ,&n,&,n. Ke96i*n Ren)n T&n,&,n Pi'n ini men6'ikn 6k men6'i ,i'k l8i me+'ek 'lm men6lnkn ,&8 'n 7&n8in- 'n *e+po,eni men8m*, p+o7eionlime eo+n8 6k. Ke96i*n Ren)n T&n,&,n (+en,&,$ ' e6k "@35 mell&i S&+, E'+n Jk A8&n8 (SEJA$ Nomo+ !@2"@35. P' 9ln-; pol +en,&, n- *e+lk& &n,&k 6eni:6eni ,in'k pi'n -n8 'i,e,pkn ole Ke6kn A8&n8 -n8 *e+&* ei+in8 'en8n pe+kem*n8n zmn. Un,&k ,in'k pi'n &m&m; ke96i*n +en,&, ini 6&8 'p, 'i,em&kn in88 , ini 'lm Pe+,&+n Jk A8&n8 !#C2A2JA2!@2!"" ,en,n8 S,n'+ Ope+ionl P+oe'&+ Penn8nn Pe+k+ Pi'n Um&m. Pl #/ Pe+6 !#C2A2JA2!@2!"" men-e*&,kn *9 Pen&n,&, Um&m mem*&, S&+, T&n,&,n Pi'n 'n men86&kn +en)n ,&n,&,n pi'n e)+ *e+6en6n8 e&i ie++ki ke*i6kn pen8en'lin penn8nn pe+k+. Kepl Ke6kn e&i ie++ki mem*e+ikn pe,&n6&k ,&n,&,n -n8 +& 'ilknkn ole pen&n,&, &m&m 'i pe+i'n8n. Dlm pl ini p&l , 6k pen&n,&, &m&m men86&kn ,&n,&,n *e*; 'i +& melk&kn 8el+ pe+k+ ,e+le*i '&l& 'i'pn pimpinn Ke6kn e&i ie++ki ke*i6kn pen8en'lin penn8nn pe+k+. Men)e+m,i Pl #@ Pe+6 ini; 'p, 'iimp&lkn e)+ 8+i *e+ 'p, 'iimp&lkn *9 in'epen'eni 6k memn8 'i*,i 'n *+& 'i*e+ikn &n,&k l:l ,e+,en,& -n8 +& 'i,&+ e)+ k&&. Dik9,i+kn Pol Ren,&, ini mem*&k pel&n8 'n- in,e+veni ,n kep' *9n; p'l e*8i eo+n8 Jk +& in'epen'en. Ke96i*n Ren)n T&n,&,n Pi'n ini men6'ikn 6k men6'i ,i'k l8i me+'ek 'lm men6lnkn ,&8 'n 7&n8in- 'n *e+po,enimen8m*, p+o7eionlime Jk. Selin i,& 6&8 *e+,en,n8n 'en8n .uidelines on the Role o) Prosecutors and international ssociation o) Prosecutors 6&8 ,i'k el+n 'en8n il +eol&i pe+,em&n “#he +ropean Status o) 0ustice e*8imn 'i,&+ 'lm Se),ion @." 'n Se),ion @.; -kni> Section %($( the )ollowing: Sel)go1ernment in prosecution creates an essential instrument o) judicial power independence( 0udges 2public o))icers3 in prosecution
secure e4uality o) citi5ens be)ore the law( #hey discharge their )unctions independently on political power( #hey are subordinated to law only( Section %(6( 0udges 2prosecutors3 who discharge their )unctions in prosecution shall ha1e identical rights and identical guarantees as stated in the Status hereo)( 78
Ke'& l ,e+e*&, 'i , men8mn,kn kemmp&n &n,&k mem&,&kn e)+ mn'i+i 'lm lem*8 pen&n,&,n me+&pkn in,+&men pen,in8 'lm me9&6&'kn kek&n kekimn -n8 mn'i+i. Peme+in, +& melepkn kek&n me+ek '+i kek&n linn-; ,e+m&k kek&n pen&n,&,n elin i,& 'n- 6minn k 'n ke96i*n Jk e)+ &k&m 'i 'lm melk&kn p+oe pen&n,&,n. P'l kemmp&n eo+n8 Jk &n,&k mem&,&kn e)+ mn'i+i 'lm lem*8 pen&n,&,n me+&pkn in,+&men pen,in8 'lm me9&6&'kn kemn'i+in kek&n kekimn. Ole k+enn- &n,&k menin8k,kn p+o7eionlime 6k e*8i pen&n,&, &m&m; mk +&n- ke96i*n +en,&, ini 'ip& &n,&k menin8k,kn in'epen'eni Jk. Seln6&,n-; 8+ mene8kkn in'epen'eni 6k e)+ ,e8. Mk +& 'i,&+ men8iln8kn pol +&n,&, 'lm pe+,&+n Jk 'emi mene8kkn in'epen'eni kek&n pen&n,&,n. K+en in'epen'eni 6k pe+l& 'i6min e*8i *en,&k kepe+)-n m-+k, ,e+'p 6k e*8i 9kil m-+k, 'lm p+oe pe+k+ pi'n. Sein88 ml ,&n,&,n pi'n 'i*e+i kepe+)-n epen&n- kep' Jk Pen&n,&, Um&m -n8 menn8ni pe+k+ pi'n.
D. Penera)an #anksi A)a'i*a #eorang Jaksa !e*anggar Koe Etik
Pl 5 ,en,n8 Pene8kn Ko'e Pe+ilk& Jk Jk No. C/ T&n !!/ >
Dn Tin'kn A'mini,+,i7 Pe+,&+n
"$ Tin'kn 'mini,+,i7 'ikenkn p' pe+*&,n ,i'k melknkn ke96i*n 'n2,& melk&kn pe+*&,n -n8 'il+n8 $ Selin nki -n8 e*8imn 'imk&' 'lm pe+,&+n pe+&n'n8:&n'n8n; 6k -n8 melk&kn peln88+n Ko'e Pe+ilk& Jk 'p, 'ikenkn ,in'kn 'mini,+,i7 #$ Jeni ,in'kn 'mini,+,i7 ,e+'p peln88+n Ko'e Pe+ilk& Jk ,e+'i+i '+i> . Pem*e*n '+i ,&8:,&8 6k plin8 in8k, ,i8 *&ln 'n plin8 lm ,& ,&n 'n elm m men6lni ,in'kn 'mini,+i ,e+e*&, ,i'k 'i,e+*i,kn S&+, Ke,e+n8n Kepe89in *. Pen8li,&8n p' ,&n ke+6 -n8 lin. Pl "" Pe+,&+n Jk No. C/ T&n !!/ *e+*&n-i> "$ Kep' 6k -n8 melk&kn *e*e+p peln88+n Ko'e Pe+ilk& Jk e)+ *e+,&+&,:,&+&, e*el&m 'i6,&kn ,in'kn 'mini,+,i7; n- 'p, 'i6,&i ,& 6eni ,in'kn 'mini,+,i7 6.
$ Kep' 6k -n8 pe+n 'i6,&i ,in'kn 'mini,+,i7 'n kem&'in melk&kn peln88+n -n8 i7,n- m; ,e+'pn- 'i6,&i ,in'kn 'mini,+,i7 -n8 le*i *e+, '+i ,in'kn 'mini,+,i7 -n8 pe+n 'i6,&kn kep'n-. Di mpin8 i,&; *e+'+kn Pl " Pe+,&+n Jk No. C/ T&n !!/; kep&,&n i'n8 peme+ikn ko'e pe+ilk& 6k *e+i7, 7inl 'n men8ik,. Den8n *e8i,&; 6k -n8 *e+n8k&,n ,i'k 'p, melk&kn &p- lin; elin mene+im nki *e+&p ,in'kn 'mini,+,i7 -n8 'i6,&kn kep'n-.
4A4 III PENUTUP
A. Keimp&ln Ko'e e,ik 6k e+&p 'en8n ko'e e,ik p+o7ei -n8 lin. Men8n'&n8 nili:nili l&&+ 'n i'el e*8i pe'omn *e+pe+ilk& 'lm ,& p+o7ei. %n8 p*il nn,in- 'p, 'i6lnkn e&i 'en8n ,&6&n kn meli+kn 6k:6k -n8 memn8 memp&n-i k&li, mo+l -n8 *ik 'lm melknkn ,&8n-. Sein88 kei'&pn pe+'iln 'i Ne8+ ki, kn men8+ p' ke*e+iln. Dlm Un'n8:Un'n8 No."C T&n !!= ,en,n8 Ke6kn RI; Pl -, ("$ 'i,e8kn *9 Ke6kn R.I. 'l lem*8 peme+in, -n8 melknkn kek&n ne8+ 'lm *i'n8 pen&n,&,n e+, ke9enn8n lin *e+'+kn &n'n8:&n'n8. S&' 6el *9 6k memp&n-i 9e9enn8 &n,&k men-eleikn &,& pe+k+ *ik pi'n m&p&n pe+',. Peme+in, mem*e+ikn 9e9enn8 kep' ke6kn *&kn eme+,:me+,. ,e,pi *n-k l -n8 men8ik, kine+6 p+o7ei &k&m ke6kn epe+,i men,i ko'e e,ik e+, *e+ni &n,&k men8&)pkn &mp 'n ip mene+im konek9eni 6ik pe+*&,n me+ek kel&+2melen)en8 '+i p+oe'&+ kine+6 ,&8 p+o7ein-. Se*8i pen&n,&,; eo+n8 6k 'i,&n,&, &n,&k mmp& me+ekon,+&ki 'lm piki+n pe+i,i9 pi'n -n8 'i,n8nin- 4. S+n Demikinl mkl in8k, ini; pen&li *e++p 8+ em& pelk& p+o7ei &k&m *ik ke6kn; kepoliin; 'll; 8+ ki+n- 'p, men,i ko'e e,ik; ∓ '*. A8+ kine+6 p+o7ei &k&m ,e+&,m ke6kn *i *e+6ln e&i 'en8n -n8 'i+pkn m-+k,; e** ke6kn memp&n-i pe+n8 pen,in8 'lm men-eleikn &,& pe+k+. Un,&k men8in'+i &p; ko+π 'll +pn- 6k mmp& *e+i7, ,e8 'n memen,in8kn kepen,in8n m-+k,.