PLLAKAT PREJ ZMERALDI TË “THOT ATLANTIDEUT” Mora shtytje për përkthimin e këtij libri mbas leximit të librit “THOTI FLISTE SHQIP” të z.Xhuzepe Katapan...
Përmbledhje nga Tefsiri i Ibn Kethirit, komentimi i disa Sureve të shkurta dhe disa kaptina nga Kur'ani famëlartë,libri i Allahut.
Full description
Pyetje Dhe Pergjigjje nga Menaxhimi i projekteve
Full description
Full description
matematika,trigonometrija,svođenje na prvi kvadrant
Full description
Permbledhje detyrash nga matematika per klasen e 3 te shkollave te mesme libri shkollore
Ushtrime nga algjebra, Ushtrime nga algjebra Ushtrime nga algjebra Ushtrime nga algjebra Ushtrime nga algjebra Ushtrime nga algjebraFull description
Cenas de LuandaDescrição completa
sermon
Sales
Cenas de Luanda
Autor - VetoniFull description
oftalmoFull description
Full description
Full description
Full description
z
porucnicki
6
XFTF\MF@EA XGGFKF\ XTAB RNATFGLE \Ë ‗\MO\ F\GF@\ELAQ\„ Notf zm|u|ba xët xëtk|mene` a kë|eb gedte ndfz ga}ene| |ë gedte| ‗\MO\E IGEZ\A ZMVEX„ |ë r.]mqraxa Kf|fxf`o -Ceqzaxxa Jf|fxf`o%' vë q xëtk|mua `cf r.Vanfg Yagef lma q do|qa `ë ye|e` 4883 `ë zm|ëxe`ë do|qaza ‗Do|ena| A@JEKGOXALEKA„. E ntakqggqan `cf kbo lte|fta vë xo e mfxab mez|otezë zë ya`le| |en ya`lozf |ë xëtk|mab `cf e|fgezm|bf zmktena| `ë xggfkf| xtab rnatfgle |ë zfjatlo|e| \MO\ -@ë zmvex2 FE VË \MO\Ë' \MO\ËZE' IOGËZE%. @ë lezf zmktena |ë |batf vë kfn ga}qa `ë e|fgezm|' an`e e \mo|e| zmktqma|2 N\M oza X\MF' vë xëtiotjob`ë |ë `bfb|e` zmxbacen `ë zmvex2 Në |mf oza Xo' |mf%. Vë |ë kqx|oma| nf netë ku xëtk|men ene' na`lob vë |ë ga}oma| dfzmkë na gedte` ‗\MO\E IGEZ\A ZMVEX„' kq \MO\E xftfve|a| zmvexiogëz lma ktebqaz e zmktene| acbux|ef`' na f`ë` a meatocgeiaya a kq ãlo zendog xftfva| cëtnë` a xftë |ë ibfgëz `ë zmvexa` a yba|ët |ë f|eb zendoge. @ë Yezoko |ë Doz`bëz' vë zeã lema| cbat `ë zmakqgge` ] kf va`ë egeta' kq alma zo| f|ba ba|ob`ë zmvexiogëz' na`loma| za bf`ë rdqgqa |te xetfnelf' `bf`f nf a nflmbf `ë do|ë' vë xo e lf|ob`ë |ë `lët|qana zmqnë nf xftë za 64 nebë yba|. A kq e lema|? F|u nq`l |ë cbe`la| gelmbf na \MO\ ZMVEX\FTE@& @be lqkq`e |ba|ët |ba|ët vë lqma| |ë |makzob |makzob fzm| lma zmifvbf zmifvbf a tta|motaya tta|motaya `ë ftf| na ctq`ë oza `ë |okf lbatt' vë komë| a iq`le| xo `leva` na e`|ataz. Nf na zmqnejë a na iotnf |ë `lëtgekqana f|o xo zmifva` `cf ye|e `ë ye| a nf |axët `ë ezmqgge` a F`cgezë a |ë Etgf`lëz. @lozm|f kë|f ttf|më bf`ë cbqmf a \MO\E\' \MO\E\' vë lo` |ë gelma| xëtzëte na ya`le` a ya|. Kë|o lu ya`la' dfzmkë na Cbatnf`e`ë a Moggf`lë`' na zf le q`ë' xtf`ob`ë za a kf`ë otecbe`ë` `cf Egetef a yateq|. Rfko`a| zkojara ze |o`f| lma yazmba| a |u`a' `f kqb|ob`ë |ë yba|të` a |ë rmlqkna` iqz|f`aggë zmvex|fta' vë a zmoien xët |ë iq`le| matë na zmqnejë `ë io|octfie|ë a zmxfggbaz zë Zm|a|e| Zmvex|ft -6564% a |fzm|e ya|ën `ëxët iaz|eyfga |ë nqrekëz xoxqggota a `ë f|o iogkgoteka. Zendfz gacba`lëz zë gfzm|ë xaggfrcbeka |ë Kflne| lma Mftno`ezë' Egetë| -Uggeta|%' Kag|ë| lma Cfgë| bf`ë vqab| yggfrë` lma deb |ë Kflne| lma |ë `einëz zmqnë |ë dqkqt Cfggf|f. No|tf a |u`a vqmab Aqtoxf. Lezf z|qleqaz ibfgë` Eget a rfya`lëzob`ë rfya`lëzob`ë na ibfgë` Ugget' zaxza ndta|e e xftë e Egetëya Eg etëya vqmab Ugge' a lezf |mo`ë za Egetë| bf`ë na otecbe`ë uggota' cbf vë e xëtcbecba| xëtcbecba| lma zmktenaya |ë \MO\e|. @ë `be yftef`| |ba|ët |ë gacba`lëz' Egetë| -Uggetë|% bf`ë iënebë |ë ge`lq` `cf nft|azf a vekggoxe| Xogeian na `enië` zmqnë |ë dqkqt Cfggf|f. Zendfz gacba`lëz Egetë Egetë|| ezme ezme`` xoxq xoxqgg gg e iqve iqvezm zmën ën lma lma zm|f zm|f|` |`fg fg|ë |ë'' na |ë jegë jegë|| gelm gelma` a` `lët `lët|e |ena na|| ‗vekggoxeka„ `ë cbe|më Aqtoxë` lma `ë xbazë |ë |batf |ë do|ëz' kq f|f anectqa`. Lftlf`ë| -kozoyftë|% zm|f|`fg|ë' dfzmkë na |ë |batë Egetë q df`ë |ë ifnzmën `ë Xatf`lote`ë tonfka' ze gqi|ë|ftë |ë iqvezmën `cf |ë jegë| logë` nbfi| cba`atfgë lma xatf`lotë. @cf f|f notë` an`e` Lftlf`aga| a \qtvezë lma note rmyeggen
4
\tobf a gfzm|ë. @ë zmktena| a Dedgëz zë gfzm|ë zmktqmab xët xoxqb yecf`ë vë kf`ë xfzë ba|qa `ë gfzm|ëze. Kë|ë cbf a cbabnë lma `ë gacba`lf |ë xoxqbya |ë |batë. @be gacba`lë |ba|ët |mo|ë za fgifda|e gf|e` fzm| ktebqa `cf xaggfrcë|. Dfggflf a Nqbe| lma Mfgege| iga| xët gqi|ë|ftë yecf`ë a |ë xfnxozm|q` zmvexiogëz vë kf`ë xfzë ba|qa `ë Lfgnfje. F|f q nq`lë` `cf ctf|ë zggfya' |ë jegf| e ttënda`e` a e df`e` `f`f |ë iënebëya |ë |u`a. Kë|f iënebë ãq`f zmko`e` xëtzëte a nft|omazme` na cojf zggfya' vë e baxazme` na`bematë' a kë|o `qza |ë tabf ieggo`e` a ige|`e` zggfyezm| na ybamtf| a |u`a vë ezme` zggfya lma e nëzo`e` lma iënebëya |ë |u`a cbqmë` zggfya. Këzm|q mqnde kbo tfjë yecf`ëzm f|ba dfzmkë na cbqmë` zmvexa `ë xfk dtarf' `ë f|o ya`la kq lone`o`e` nf zmqnë ge`lba| a nazmkqbya. Ktof|ë| zm|f|`fg|ë bf`ë `be ktuvëren e dfzmkëya`lfzya |ë Nqbe| lma Mfgege| na iantf| zggfya -egetozggfya%. Mez|ote|ë a zmktenaya |ë \MO\E\ `ë xggfkf xtab rnatfgle' |ë xëtk|muana `ë ifva| `ë yfrmlen' bf`ë |ë ãqle|zmna lma bfzm|ë ãlo na`lene |ë zmka`jëz nolat`a. Yba|ëtzef a |u`a fzm| a nfm`e|zmna2 |ë lf|qana nde 68.888 yba| Xftf Atëz zë Ta' xateqlmë `ë |ë jegë` ftkaogocë| na`lob`ë vë xoxqb| ezme` fkonf xtene|eyë. Fe vë e zmktoe ezm|a \mo|e' `bë zfãatlo|' ezm ndta| `cf F|gf`|elf' vë iotnoe `be kogo`e `ë Acbux|e` a yba|ët ndfz xëtndu|baz zë F|gf`|elëz. Fe kf va`ë ko`z|tqk|ote e Xetfnelëz zë Nflma |ë Cerëz' cfdenezm| |mf`ë a Kaoxze|. @ë xetfnelë` a Cerëz' \MO\E kf |tqxërqa `bomq`e|ë' qt|ëze`ë' zmka`jë` lma zmqnë zakta|a `cf F|gf`|elf a yba|ët. \MO\E ezm|a e xfylakzmën' ln|m fe kf ie|qa nde ylakba`. Zmifvba xftf xoxqgge| zf matë fe lo`|a' xf kfgqft `ëxëtnba| ylakbaz. @ë `be xfxet vë `lolma| `ë \ote`o' xëtzmktqma` |ë cbe|më iftfo`ë| lma xatë`le|ë vë ltab|qa` Acbux|e`' zendfz tflmëz lma |tfzmëcenezë iftfo`eka. Xët ãlo zoytf` zmktqma| ye|e e nfttbaz zë xqzm|a|e| lma e ndftene| |ë |eb' alma `ëza kf vayatezq` xët xfk nqab oza xfk ye|a. Xët \MO\E@' f|u |mqma| za kf ltab|qa Acbux|e` xët xgo| :64:9 yba|. Xëtzoznëtef a |eb kf df vë |―e |tf`zna|obë `bomq`e|ë a ya|f `ë zmqnë kogo`e |ë `ltuzmna na otecbe`ë `cf F|gf`|elf' xëtizme alma anectena| a f|gf`|elafzya `ë Fnatekë` Va`ltota a Bqcota. Kqt Kqt ftte ftte|e |e komf komf a xëtz xëtzm| m|f| f|zm zmna na vë fe |ë ge`| ge`|aa Acbu Acbux| x|e` e`'' \MO\ \MO\EE iegg ieggoe oe `lët|ene` a Xetfnelëz zë Nflma lma mutba` a Zfggëz -Olëz% zë Nflma |ë Fna`|e|' ya`l kq fe ieggoe zmktena| a |eb lma tqab|e zakta|a| nf |ë ifnzmna |ë |eb na toba. Alma Alma zo| zo| fzm| fzm| bfzm bfzm|ë |ë xëtiu xëtiu|u |uten tene| e| |o`ë |o`ë |ë na`l na`lom oma| a| za ze bf`ë bf`ë `cte `cte|ë |ë lma lma |tf`zxot|qa dggova| cbecf`la |ë cqte| na |ë jege` fzm| `lët|qa kbo olë' |ë jegf| xazmob`ë `cf 48 late =8 |o`' kqt alma zo| fzm| a rotzmna |ë cbazm ye`ã xët |―e `ctab|ë. Bfzm|ë xetfnelfya bf`ë lu z|f|qbf |ë dfna ya|ën `cf lu dggova cqtëzm' |ë |tf`zxot|qana `cf `bë cqtota vë cbe`la| zmqnë gftc `cf f|u lma zajegf xazmo` 6488 |o`. Cbe|mfzm|q alma xetfnelf| lf|oma` nf |ë yba|tf za 64 888 ybaãfta a bo <8881888 ybaãfta' zeã `f kf`ë nëzqa `ëxët zmkoggf. @ë @ë komë komë|| a nfyo nfyo`z `zmn mna' a' xfzf xfzftl tlmë mëze ze|| a kë|u kë|u`a `a toba tobaya ya |ë zakt zakta| a|ay ayaa |ë \MO\E\' dfma` zfãatlo|ë |ë xetfnelëz' kq \mo|e lakgftoma| ze Ro| e Le|q`ezë lma Qt|ezë a zmktena| a |eb e tqab|ë` `cf dtare `ë dtar' late `ë le|ë| |o`f. @ë
:
gacba`lë Olf| a Fna`|e| vqmazme` Olf| kq kfgo`|a zmxet|e ndfz ylakbaz xët |―q cbukqa. Zendfz gacba`lëz' xët matë |ë xftë fzm| zmifv :9888 yba| xftf Atëz zë Ta a kf ttob|qt 69 888 yba| lqka q ãifvq` a nezmëtqa `ë xateqlmf a axokf |ë `ltuzmna. Q`ë `ë ieggen na`lobf za këzfb zmeita lqmab |―e mevazme` lu rato' këzm|qvë zmeitf 698 yba|ëzma lqka| nf tafga' xot lqka q |maggqa `ë z|qlene` a zmktenaya |ë \MO\E\' e lmfzmë |ë ltab|ë kë|u`a z|qlenaya lma e dazob fzfb vë \MO\E \MO\E kf ttob|q` 69 888 yba|' zaxza xtoia|ë| xtoia|ë| `qk ãifva` ãifva` ãlo ye| a ãlo zmakqgg. zmakqgg. Vë |ë teãifva| `be xtoia| lqma| |ë kfgob`ë zmqnë nebëybaãftë a zmqnë axokf. Alma zo| `ë komë| nolat`a' `ë zmqnë dazena ia|fta' xte|a| tek|men xtoia|e. Cbf|ë këzfb koma na`lena| lma zmxet|e e \mo|e| q |tqxërqa` `ë në`utf vë bf`ë |ë xëtzmktqana lma `ë zmktena| a |eb. Zexfz këzfb fe fzm| |tqxërqa |te matë lma matë` a iq`le| fzm| `bomq` `ë Ctave`ë a gfzm|ë' ze Atnaz' |te matë e ge`lq`. -Oza2 Atna|' vë zmxbacoma| na zmvexa`2 Ata Nda|e oza `ë lefgak|2 Ata Naz' Ata Na|%. Fe kfgo`|a zf matë lo`|a `ë cba`lba |tf`ze fz e cbfggë a fz e ylakq`' lma rcbomab kqt a zmei|a |ë `ayobzmna. Zmktena| a |eb `ë xggfkf| a rnatfgle| lqma| |ë ga}oma` bo ya|ën `be matë' xot lmba|tf matë' zaxza ya|ën këzm|q nq`la| |ë rdët|mama| kqx|ene e yët|a|ë e |u`a. @be ga}en e tfz|ëzezmën |ë bax `bë `lteãen |ë dqkqt' xot `be z|qlen e |maggqan |ë mfx ttqcë| a le|q`ezë lma |ë këtkene|. Xo zmktqab xfk ibfgë xët kë|o zakta|a kfv |ë iqvezmna vë e bf`ë ndfb|ë |ë izmam|f `batërene| xët zmqnë komë lma xo lakgftoma` |fzm|e. Fiëtzezm| `ë ye|a| 6:88 x.a.t. `ë Acbux| -an`e e yba|ët ‗Kman„% ieggqa` |qtdqgge`f| lma zmqnë lagacfjeo`a |ë zfãatlo|ëya ieggqa` |ë gftcoma` `ë xbazë |ë |batf |ë do|ëz. Lezf `cf kë|f zfãatlo|ë |ë xetfnelfya |tf`zxot|qa` na ya|a lma xggfkf| xtab znatfgle ze cbf`f |ë zma`b|f na |ë jegf| qzm|to`e` fq|ote|a| nf |ë nflm nde zfãatlo|ë| vë `qk ezme` `cf ttfjf a F|gf`|elëz. Xggfkf| xtab rnatfgle ezme` |ë zmxbacqana zmxbacqana `cf gacba`lf ze fq|ote|a| zmqnë e nflm e zfãatlo|e| \mo|. @be ctqx e yaãf`|ë e zfãatlo|ëya natt na ya|a xggfkf| xtab rnatfgle lma anecto` `ë Fnatekë` a Bqcq|' q ktebob`ë `bë ttfjë |ë iqvezmna' ttfjë` Nfuf' vë `f kqb|o` zmqnë f|ë acbux|bf`a. @cf kë|f zfãatlo|ë `be xbazë `cagë` lma q z|fdegerqa` f|ba lma `ë zmakqgge` a lmba|ë xoxqggzef Nfuf ya`loza| `ë Bqkf|f` lma xggfkf| xtab rnatfgle q ya`lozë` xozm|ë `be fg|fte |ë |anxqgge| në |ë nflm2 f|ë |ë ro|e| Leagg. Ndfz xqzm|ene| |ë zm|a|e| Nfuf `cf zxf`boggë|' vu|a|a| q dtfk|ezë` lma |mazfta| a |anxqbya q mfttqa`. Xtara`jf a zmktenaya `ë xggfkf| xtab rnatfgle fzm| ndfb|ë zakta| late `ë ye|e` 6541 lma ya|ën `ë kë|ë ye| fzm| lmf`ë gabf xtoyerota xët do|ena| lma xëtk|mena| a |u`a. Ya`l`lolmbf a xggfkfya xtab rnatfgle ndfma| zakta|. F|f mub`ë `ë xfzq`e`ë do|`ota lma ndtoma` `ë izmam|ëze. Fzm| a xftfzmekqana vë zmqnë `batër `qk lo |―e dazob`ë' xot lo |ë |makzobnë `be ibfge `cf f|o xggfkf2 ‗Za lte|f fzm| dta`lf |aba' lte|f vë fzm| clma`l `ë kë|o zmktena lo |ë xëtcbecba|„.
<
\fzm xfk ibfgë xët `lët|ene` lma xëtndfb|ba` a xggfkfya xtab rnatfgle2 Bf`ë |ë xëtdfna `cf 64 xggfkf xtab rnatfgle bazmeg' |ë iotnqana `cf `be zqdz|f`jë vë `qk e lema| xëtndfb|bf. F|o bf`ë |ë xfxtezmq`f lma e tarez|ob`ë |ë cbe|më agana`|aya lma zqdz|f`jfya |ë `f|utëz vë `beia` late zo|. @ë ifk| z|tqk|qtf f|oneka lma nogakqgfta fzm| iekza lma fz`bematë `qk `ltuzmo`. Nde Nde xggf xggfkf kf|| a rnatf rnatfgl gle| e| bf`ë bf`ë clma clma`l `lq` q` zma` zma`bf bf|| a cbqm cbqmëz ëz zë yba| yba|ët ët |ë F|gf`|elëz2 zma`bf vë e xëtcbecba` lma mub`ë `ë taro`f`jë na yfgë| a na`lenaya lqka gf`ë yedtfjeo`a na`lenazm `ë kokë` a ga}qaze|. Xggfkf| xtab rnatfgle kf`ë |ë clma`lq`f lma zma`bf ttf|mëzm `cbutë fte' lona|mf`e lona|mf`eff a |ë jegfya jegfya mu` `ë zakta|a zakta|a a yba|tf. yba|tf. Kqx|ene` a kë|u`a kë|u`a ttf|mëya lma f|u`a vë xo zmifva` `ë ftf| na ctq`a' xo nq`loma` |―e bfxe` `be zmxbacen a `be gelmba zmka`jë|ftë|. Ãlo `bate vë e ga}o` na yëna`lba xggfkf| xtab rnatfgle' lona| ona|mmf`ef `ef lma qt|ëz t|ëzef ef a clma lma`lq` `lq` `ë |o' |o' lo |―e |―e k|m k|mama| ma| ga} ga}qaze qaze|| a zmqnëiezmqana. zmqnëiezmqana. F|u |mqma|2 ‗Dazo` o `qk dazo`' xot kqt e ga}o` f|o' yedtfjeo`a| vë cba` f|ba lo |ë xëtcbecba` xëtcbecba` `ë zmxet|e` |f`l.„ \ë cbe|më zendoga| lma ttf|më| bf`ë ãagëzf xët |ë mu |ak a yët|a|f' xot zmqnë matë xot|f a zë yët|a|ëz `qk mfxa| zaxza ãagëze `qk fzm| e zfb. @ë voi|ë za `a lo |―e kqx|obnë |ë cbe|më ãagëzf|' |ë cbe|më zendoga| vë bf`ë nf`eiaz|qa f|u' lo |ë nq`len |ë iq|ane `ë zakta|a| a xggfkfya xtab rnatfgle. @ë ifva| `ë yfrmlen lo |ë baxa| xëtk|mene e Zmktenaya `ë Xggfkf| xtab Rnatfgle. Bf`ë iekzqa na ibfgë| a \mo|e| zmqnë lona|mf`ea vë `qk zmifva` `ë zexëtifva. Lte|f a `bomq`eya a clma`lq` `ë xggfkf| xtab rnatfgle |ë mfx zmqnë iqzmf na`lenazm. F|u |mqma|2 ‗Ga}o lma nëzo„' xot ya|ën `ë voi|ë za lte|f dta`lf `lëtcbacbaz |f`la tercbo` zmxët|mena `ë |maggëze`ë a zmxet|e| |f`l lma `lët|mqta| na |ë. """ Q`eyatze fzm| cbe|m`be `ë gëyerba' zexfz gecbaya a ttacqggfya vë ttacqggob`ë gëyerba` a xgf`a|aya' cfgfk|ekfya lma mfxze`ëzkomë. Zexfz kë|u`a gecbaya a ttacqggfya rmyeggoma| lma ba|f a denëya' kfizmëya lma a |ë cbe|mf cbfggazfya `ë q`eyatz. q`eyatz. \ë cbe|mf cbe|mf kë|o e nëzobnë nëzobnë `ëxët zmkoggf. Vëggene ktuazot ktuazot e zmkoggfya zmkoggfya |ë ttunfya zmxet|`ota a ia|fta' e |ë cbe|mf ttunfya lma kom`fya' kf va`ë `lëtgelmbf a gecbaya vë rmyeggoma` a ayogob`ë nelez cbfggazfya a zmxet|`fya lma gelmbf nelez `bateq| nf|atefg lma f|eb zmxet|`ot a e`|agak|qfg' `cf kq rmyeggene na`lot df` xbazë ze `ë f|ë nf|atefg fzm|q lma `ë f|ë zmxet|`ot. Xët |ë ftte|ë `ë `bomq`e|ë nf |ë `fg|f lqma| rmyeggqa f`f e`|agak|qfga' za këzm|q iqveroma| lëzmetf xët z|qlena |ë |batf. Rmyeggene e f`ëz nf|atbfga fzm| mfxe e xftë a xfz këzfb yba` vëggene zmxet|`ot. zmxet|`ot. @ë ba|ë` a xëtle|zmna ge`lbf' rmyeggene |tqxot a na`lot' tte|bf a iënebëya lma a xfzq`ezë a|b.' mub`ë `ë fzxak|e` nf|atefg' xot xfz tafgerene| |ë kë|eb fzxak|e `ë iq`l |ë xta| ylakbf lma f|ëmatë na`lo` za a ka ftte|ë vëggene` nf|atefg a lqma| |ë xëtcf|e|azm xët ylakba`' xët fzxak|e` zmxet|`ot vë lo |ë `lbakë xfz kfgene|' ze nq`l |f vqab' `cf cba`lbf nf|atefga `ë f|ë zmxet|`ota. @ëza cba`lbf nf|atefga -ba|f% rcbf| lezf ye|a -`cf `be ne`q|ë late nde `be ve`l yba|%' ba|f zmxet|`ota' zexfz
1
zmkoggfya zmxet|`ota' rcbf|a| late `ë xfiq`lëze. Lqka e ndqzmë kë|ë dozmggëk' -Rcbf|ba |ë ba|ëz zmxet|`ota late `ë xfiq`lëze% `batërya q xëgva` |ë ba`ë |ë gelmq` na zmkoggf| zmxet|`ota' na ia`ë' zendfz rcbalmbaz vë dfb`ë' `lbake` ia`ë vë lëzmetob`ë. Cba`lbf nf|atefga' zeã a lebnë `cf zmkoggf' kfgo` `ëxët `be xtojaz |ë xfiq`l |tf`ziotnenazm' lqka q zm`lttqa ndfz ylakbaz `ë gf`lë otcf`eka vë qzmvab`ë nektoo nektootcf tcf`er `ernf| nf| a denë| denë| a kë|f' kë|f' lqka lqka q ko`zqn ko`zqnqa qa `cf `bate `bateqq oza kfizmë kfizmë|| dft`ctf`ëza' kfgob`ë xtfx |ak `batëre| `ëxëtnba| vqnëzm|e| oza nezme| |ë kë|u`a kfizmëya. Kbo cbf alma kqt a na`lobnë `f `ayate|' kqtza nq`lëzef vë zmxet|e |ë ba|obë `ë xfiq`lëze' `f galmf|o`. Zendfz lezf dazenaya ia|fta' alma zmxet|e kfgo` `ë xo |ë `bfb|ë| xtoãaza |tf`ziotnene' lqka kfgqa `cf `bateq |a kfizmë| lma `cf kfizmë| |a `bateq' oza `cf `be `bate |a |ba|te. Za zf |ë iqvezmna kf`ë va`ë zmktena| a \MO\e| `cf F|gf`|elf' nbfi|o` |ë na`lobnë za e kf`ë ndeba|qa nebëtf ye|aya' zeã lo nq`loman |f rdët|mab zexfz xëtk|menaya |ë |eb' vë e kfn nfttë `cf lezf yftef`|a `ë e|fgezm| a kë|o |ë xët xëtk| k|mu muan anaa `cf `cf f`cg f`cgez ezm| m|bf bf.. Xët Xët mfxz mfxze` e`ë ëko komë më`` f|u f|u ige|a ige|a|| nebë nebëtf tf yba| yba| xftf xftf Fbzm|fb`e|. @be |ba|ët xtoia|a a komëz zë \MO\e|' vë ezm|a iana` a vqmab NF\ -a zmxbacob`ë na ibfgë` zmvexa na nf|' na xazmqa% lezf nebëtf yba| xftf xtoia|e| adta adta NOZA NOZA -Nqz -Nqzfe fe%% kteb kteboe oe <4 gecb gecbaa |ë zma` zma`b| b|ff vë xoxq xoxqgg ggee lma lma iftf iftfo` o`ë| ë| e tazxak|o`e`. Noza e kf nfttë |ë cbe|mf |ë cf|zmna' e kf koxbqa a xëtzm|f|ë zendfz këtkazfya |ë xoxqgge| |ë ya| a' xët |―ef df |ë dazqazmna f|eb xoxqgge -lezf ve`ltf% f`fgifda| a |ë zfxolfgë `cf Acbux|e' e lakgfto`|a za ef kezm lëtcqa Ro|e' cbf vë `qk ezm|a a yët|a|ë. Nde dfrë` a zmktenaya |ë Noza -Nqzfe|% q rmyeggqa` xbazf nf a nflma a ttunfya ia|fta no`o|aez|a' `cf adtferne' ot|olokzë|' kf|ogekë|' xto|az|f`ë|' q`e|a| a|b.' a late |ak xbazë |ë dazene| nuzgenf`' vë' nacbe|mëza kf`ë zmqnë cbf`f |ë xëtdfzmkë|f' zmqnejf a gqi|`fya fzm| df xët f|o xfk `ltuzmena vë f|f kf`ë na `bf`f|ba|të`.
Fq|ote
9
Q`ë' \mo| F|gf`|elao' F|gf`|elao' ro| e nez|ataya' toba e tacbez|tfya' nflmëzm|ote ndta|' nfcbez|ft' vë xo ba|ob `cf `bëte dtar `ë |ba|te`' bfn zmxet|e vë kfgo` nqta| a
3
Fna`|e|' e qgqt f|ba xët |ë ltab|qa |ë cbe|më dtarf| vë lo |ë yeb`ë xfz kë|eb tacbez|tene |ë |ë cbe|mf na`lenaya |ë iqvezmna |ë F|gf`|elëz. @ë vu|a|e` a nflm Kaot' `ë ezmqgge` Q`lfg -`ë `be |ba|ët kfxe|qgg' zmktqma|2 Q@FG. Lqka| ze ibfgf zmvexa Q @LFGOYF' fzm|q ze zmxbacoma| lma an`e e yba|ët e Etgf`lëz' ATE@E' `ë zmvex2 A TE@E' f|ba dea zmeq zf matë a lo` |okf lma a te`o` f|ë. zmë`. en.% zmqnë komë nf xftë' q`ë kfn ieggqa kë|ë nezmëten' bo ze `batëre| a yacbëg |ë axokëz vë xo ba|obnë' xot ze `be e ndeiqvezmën' e cbfggë lma e ylakq`' xot cbe|mno`ë `cf axokf `ë axokë lqka tecbfgg`qa ba|ë` `ë Olë` a Fna`|e|' -alma kbo ibfgë `ë lefgak|e` cac `lfma|2 F ln|m Fzm| Fzm| lma ibfgëz Na`|' N a`|' vë lo |ë |mo|ë Na`lba' a cbe|më ibfgf nq`l |ë |mqma|2 fzm| a na`lya' ln|m ya`le e na`lenaya |ë nëlmfbf ‚ Zmë`.en.%' kq gqne e ba|ëz cqtcqggo` xëtba|ëzezm|. Na ve`ltf matë q`ë kfn rdte|ë `ë ttqcë` a attë| vë |ë ão` `ë lte|ë lma këzm|q na ve`ltf matë kfn `cbe|q` `ëxëtnba| attëze`ëz zë itekzmna `ë lte|ë' iotjë` |ana' iqvezmën tenakfndq`. t enakfndq`. \fzm' xët xfk komë' q`ë xo rdtaz lma `batëre| a Kman -Acbux|e e yba|ët% `qk lo në zmome` nf' xot `ë `bë komë vë `qk kf ge`lq` fkonf' q`ë lo |ë dqtob nflmëzm|ot lma e iqvezmën' lqka këtkqa kqb|ena| vë kezmf gf`ë xfz. F|ëmatë kqblaz' `bateq e Kmane|' `ëvoi|ëza |e ka ifggzeiekqa |tflmë|ezm| nëzena| a nef' q`ë lo |ë malm xozm|ë `cf f|u kq ba lma lo |ë xëtxgfz `ë attëze`ë` a itekzmna |ë ctane`fya `cf ka ftlmë. Noz ef rcbo zakta|a| a nef `batërya |ë yateq| lma fz `batërya |ë bqcq|' itukëzomq `cf nfggkena| a nef vë lo |ë dea` nde |u& Kqb|obe cbe|mno`ë lma dfb kqblaz `cf ibfgë| a nef' zaxza na zecqte lo |ë tek|maman xtfx lma lo |ë këtkob ggocfte xët f|o vë lqma| lqma| |ë tqabë. Xëtcbe|mno Xëtcbe|mno`ë' `ë' lma `ë vozma` nf |ë mqndq` |ë komëz' lma nf|f`ë ylakbaz |ë ban' q`ë lo |ë k|maman' lo |ë texfcqab oza |ë la`ob zexfz vë`ltene| lma daz`ekëtezë |f`la. E nflm kf va`ë xoxqgge en `ë komë| a noãna' a iot|ë ezm|a iqvef a zmkëxq|q` `cf igfkë| a xëtba|zmna a nde cbe|më kë|o' nf e nflm`ezmne `lët deb| a `batërene| ezm|a dfdf en \MO\NA -`ë zmvex NA \MO\ NQF%' toba e |anxqgge| |ë nflm' e jege gelm|a Deb|ë a Lte|ëz vë vë`lto`e` `ë |anxqgg na ttfjë` `batërota vë df`o`e` |ë lmba|ë ezmqb|. Rëlmf`ëz' xfz \tazmaz |ë df`otëya |ë Q@LFGe|' e igezbf ndta|e| na rf |ë la`bë a na tazxak| t azxak| vë lqma| |ë `lecbomab. Vuzm iënebë' q`ë q tte|f a q dqtt`oyf lqka xëtie|qa `cf dfdf en |ë nzmai|f| a gfzm|f' latezf na dtqnozë` na igfkë` a le|q`eya' latezf |ë lecban `ë kë|ë igfkë a |ë |ta|an. Fzcbf `qk lëzmetob' xëtyaãza |ë ban e xët`lbakq` `cf xëtyobf' `bomq`e|ë' le|q`e|ë' nf|q`ef a qt|ëzef.' -kë|o ibfgë xëtzëte|a` zmxazm lma q`ë na`lob za bf`ë |ë dftf dftfry ryga gati tizm zmna na na ibfg ibfgë` ë` XG XGAV AVZE ZE%' %' late latezf zf |ë yebë yebë le|f le|f a nflm nflma' a' vë |ë qtlmë`oman `cf Df`otë| a Zmab|ë |ë \anxqgge|' \anxqgge|' xftf |ë jegëya bfn e lëtcqan. \ë xfkë| ezme` lezf iënebë |ë `batërya vë kezme` nq`lq` |ë zmem`e` kë|ë xfnba nflmëzm|ota' xtf`lfb Iënebë| a Lte|ëz vë ba|ob`ë `ë kë|o fndea`|a' `qk bf`ë ze iënebë| a `batërya' latezf f|f `qk bf`ë nezmëtqa `ë `be |tqx ierek. -Iënebë| a Lte|ëz fzm| `be `cf |ë xf`bomq`f| nf |ë nëlmfbf |ë `batërene|. Ige|a| za bf`ë xf `cf `batër |ë `ltuzmën `ë iotnë ian`ota zmqnë |ë dqkqtf a |ë `lte|zmna%. Q`ë ezmf rcbalmë nelez iënebëya |ë `batërya' q xtf`oyf `cf Df`otë| a Nëzenlmf`eaz këzm|q lma vëggene e \u`a fzm| ktua' vëggen ku vë q na`lqa `ë dftkq` -ne|të`% a
=
komëz. Xët zmqnë axokf df`ob `ë \anxqgg \anxqgg lqka nëzqa ya|ën le|q`e`ë a qt|ëze`ë' latezf në fitoma| Lte|f a Igfkëz zë Nflma' vë në nëzo` ze |ë xëtzmkob Fna`|e` `cf `ë`|okf' kq Ndta|e e Nflm tte` `ë ito`e` a |eb |ë iotjëz. @cf |maggëzef a zmxet|e| |an xëtkqgan xëtdfggë Ro|e| |ë Ba|ëz lma Ro|e| |ë Ylakbaz' lqka xtf`qa na ttazxak| ze lmqtf|ë Ãagëze` a Ba|ëz. @cf ku ãfz| ezmf e getë `cf Zfggf a Fna`|e|' e ãgetqan `cf ylakbf a e ndët|muan `ë ttf|më| a Ba|ëz. Qlmë|ob gftc late ka uba| a `ë xfiq`lëze' late kq mfxze`f lma komf `lfgob`ë' f|ëmatë' lqka xe na iq`l co|ë` a le|q`ezë lma qt|ëzezë' zmoi `ë rantf| a `batërya a rdqgob |ë nzmai|f| a nëlmfbf' zaxza ya|ën `ë këtken |ë zë Yët|a|ëz zmxet|e en nq`l |ë ba|ë e ndqzmqt na igfkë` a |ë yët|a|ëz. Ba|oyf `ëxët zmqnë axokf' lqka zmekqa tta|m naba f|f vë xo zmebo`e` Co|ë` a Ylakbaz lma tek|mamazme` `ë Lte|ë` a Ba|ëz. @cflfgë a `cflfgë `cf Ndta|`e|ë a F|gf`|elëz kfgqa` yfgë |ë `lëtcbacbaz vë ezme` df `bezm na nqa' ya|ën xët |ë va`ë |ë `lëttqazmna na ge`lba` a `be ugge nf |ë yocëg. @lecbob na de`lba gecba|' ibfgë| vë ge`le` `cf Ro|e. Ctflqfgezm| rdtaze` `ë attëze`ë` a F\GF@\ELAya' latezf nf `ë iq`l ranëtene lag `cf FCSF@\E -Cba`lba a xfya|ëlebzmna' cba`lba |tf`ze. Lekq zmktqma| FCQF@\E a `ëza fzm| zmvexa ibfgf2 FCOE le|f' FCO@ \E' FCQF@ f|f' kbo ibfgë dfma| a kqx|qazmna `ëxëtnba| cbqmëz zmvexa%. Df`otë| |mo`ë Ibfgë`' lqka |mettë Iqve`ë. @cf |maggëzef a rantëz zë |okëz' iënebë| a Fna`|e| `lecbob`ë' a lqka `lecbqa' ltab|ob`ë `ltuzmena| a gqgaz zë igfkëz vë lbac `ë xëtba|ëze' lqka q `ltuzmqa a lqka qlmë|qa xëtlotë` Ibfgë`' latezf kbo igfkë a nflma `ltuzmo` ltab|ene` a zfb. @ëxët do|ë xfz|fb mub`ë qb`f |ë nëlmf' lqka ndu|ë a xëtndu|ë `ltuzmo` akqegedte` a \okëz' \okëz' latezf ya|ën \anxqgge \anxqgge e Lte|ëz `cag `ë kfndë' `ë |ë nfb|ë |ë nfge| |ë nflm |ë Q@LFGe|' vë yfrmlo` |ë dqtobë `cf qbe. Kezm|a nda|ë `lo`ba`e cbfggë f|u' e zmxë|qan `cf `lëtmunbf a qbe|. Në |mëtta| xfzkëzfb Ro|e a në |mo|ë2 Ndgelm dfzmkë na |u kë|f `batër |ë ne& Rcbelme zexfz xq`ëya vë df` zajege a ãobe gftc `ëxëtnba| qbe|' latezf |ë ndëtte`e `ë |okë` a |ë acëtya gazmf|otë' vë df`ob`ë `ëxët zmxaggf |ë zmkta|e`ëz& @lev xgf`e` |en vë |e a le`& Këzm|q ndgolmf `batëre| lma e `cftkoyf `ë f`eba` a nflma |ë Ro|e|. Q rcbqan a q `ezën xf rdftlmë le|f. E re zm|temab xozm|ë `azm \anxqgge. Xfxte|nfz `cf Fe `cte `ctema ma|| qbe. be. Rmlqk mlqkaa| `cf |okf |okf lma lma' kqt ndtte dtte`` komf' omf' zmoi zmoien en ndflmëzm|ote` \anxqgg. @a zmkobnë na |ë zmxab|ë ltab| leagge| |ë në`cbaze|' latezf xozm|ë `azm |fkobnë na |okë` a debya |ë KMAN -Acbex| e yba|ët%. F|f na |ë cbe|më zmxab|ëze`ë a |u`a' yeb`ë ltab| `azm na |oxqra a na qzm|f a `a q `cte `cte|ë |ën n |ë ranë ranëtq tqan an kq`l kq`lët ët f|u` f|u`aa vë lo`e lo`e`` |ë zmkf zmkf|ë |ëtt tto` o`e` e` Deb| Deb|ëë a F|gf`|elëz. Q`ë `cteman xatzo`fgezm| lma e ltab|ob na zkax|te` |an `be ttara na yedtfjeo`a' lqka e vëggqa `ë zma`bë' latezf e zmkf|ëttob ze joxf| a cqte| `ëxët nfg. Xfz|fb q`ë e igfz na ibfgë |ë va|f a |ë nf|q`f' lqka q zmxbacqa iotjë` a F|gf`|elëz lma vë `a ezmen deb|ë a Leagge| lma gfbnë|ftë| a |eb. \ë itukëzqan `cf
5
kë|o `cbftba |ë ãqle|zmna |ë zmka`jëz nfcbeka' f|f `cteb`ë |ë xëtnduzq` zexët kfndëya |ë nef' latezf q`ë e ga |ë getë. Q `cqgën cbf|ë `ë |okë` a KMAN' zmqnë a zmqnë komë' latezf xët |ë ttazxak|qa ibfgë` a Ro|e|' vë alma kqt iga`' tto` xëtba|ëzezm|' `ctab|f Iënebë| a
68
F|gf`|elëz lma e ãoyf `ë zmqnë ltab|ena' latezf `ë dftkq` -ne|të`% a komëz na`ãqtef a qt|ëzef lo |ë dqtobë a tege`lq` `cf deb|ë a |u`a. -Na kë|ë |mf`ea yët|a|oma` rdqgena| a zmqn|f `ëxët do|ë' |ë jegf| kf`ë z|ege` a F|gf`|elëz. Zmë`. en.% @cqgan xët zmqnë komë `ë |okë` a KMAN' dfb zmqnë xq`ë |ë na`ãna a |ë nëlmfbf. Deb|ë a KMANe| q tte|ë` na Lte|ë` a Le|q`eya' |ë zxëtkf|q` `cf zmeq e xgavëzeya |ë nef. Xfz|fb xtezmf kottelota| -ttqcejf|% xët ka FNA@\E' këzm|qvë q`ë nq`l |―e ndfb iqve|ë a nef a |ë dfb vë |ë ba|obë `cf `bë`f ba|ë `ë |ba|të` Leagge e F|gf`|elëz' lqka ndfb|ë qt|ëze`ë a nf|qte`ë a lqka tqab|ë kqb|ena|. @be xbazë a yocëg a debya |ë KMAN q dfzmkqa` na xatzo`f| xëtta|m naba' lqka tte|q` fyfzmfyfzm dazene` ka iotjf a zmxet|e|. \fzm|e' xët xfk komë xo gftcoman `cf kë|f' `ë zfggf| a attë|f |ë Fna`|e|' zmqnë xozm|ë' `ë dftkq` a \okëz okëz'' xëtd xëtdfg fggë gë Ro|e| Ro|e| |ë cbe| cbe|mi miqv qvez ezmë mën' n' Fe lma lma q`ë' q`ë' df`o df`ott e |eb. |eb. Dqto Dqto`` a `fg|ëzqana `be mutba' `be mutba vë |ë ltab|o` xozm|ë ka Fna`|e. Lqma| cq}en xët |f xëtdfggqa `ë attëze`ë munba` a yocëg vë |ë ão` `ë zfggë` a attë| |ë Fna`|e|. Zexët' nde kottelot' q`ë `lët|ob `be xetfnelë nflmëzm|ota' lqka xëtlotqt iotjë` |ana' nf |ë iot|ë za fbo a |okëz -ctfye|a|e|%. @ë `be ya`l nf |ë |maggë' q`ë e iotjob munba| `ëxët olf lma mfx `be |ba|ët |q`ag tta|mot' vë ndtte` cf|e `ë nfbë. F|ba `ë kqgn' q`ë yë ktez|fge`' vë bax ttarf|ene` `ë mfxze`ë`komë' e `ltuzmob ltab|ene` a iotjëz vë yba` `cf mfxze`f lqka a xëtvë`ltqa nde munba` a Fna`|e|. @lët|ob |ë |batf olf lma e ga vë |ë cbe|mf |ë lqka` ze fbo a yët|a|f lma f|ba nzmai ãagëzf| a Fna`|e|. Ãlo`bate vë cq}o` |ë xëtdfggobë kë|ë ndta|`e |ë attëze`ëz' lqma| vë `ë ieggen |ë xfz|toma| lqka `lab|ë xët `be komë |ë cbf|ë xf mf`cët a xf xe. Kqzm zm|tema| `ë zftkoifcq` a olëz |ana' f|ëmatë q`ë e rdqgob f|eb zakta|a| a nëlmfbf. Zmxab| fe `bate lo |ë `lbakë ttqcë` `ë |maggëze |ë attëze`ëz zë \okëz' kq lo |ë |fkobë na nqa \MO\E@' Ro|e` a Xgavëzeya. Lo |f |fkob' lo |f ndfb a lo |ë tte cbe|mno`ë na |ë. Q`ë `lët|oyf xetfnelë` a nflma' |ë xtobak|qana zendfz nolage| |ë iotjëz xetfnelfga |ë \okëz' \okëz' vë lecba| xëtba|ëzezm|' këzm|qvë nq`l |ë tarez|obë xët zmakqb. \ak fbo q`ë kfn ndëzm|a|ë `bomq`e|ë a nef |ë zmka`jfya nfcbeka. Q`ë nq`l |ë ban xtfx kë|q' kqt |ë k|maman xtfx `cf Fna`|e. Xëtcbe|mno`ë `lëtkomë vë q`ë iga `ë Zfggë` a Fna`|e|' Zmxet|e en vë fzm| e getë' nq`l |ë nezmëtoma|' lqka df`qa `ë |tqxe` a `batërya' `ë `bf`ë` iotnë o `ë |ba|ët -ze ka MATNAZE e komëya |ë gfzm|f' |ta matë e ge`lq` ‚ Zmë`.En.%. Q`ë bfn e lëtcqan `ë \okë` a @batërya' rdf|ob qtlm`f| a |u`a' këzm|qvë zmqnë `cf `batëre| lo |ë `fg|ëzoma`. \fzm xo k|maman `ë Zfggë` a Fna`|e|' lqka gf`ë ndfz naba xbazë |ë xgavëzeya |ë nef. Lqka tqab|ë a lqka lëtcqa qtlm`f| a @batërya' q`ë lo |ë `cta xëtmatë `fg| zu|ë a |u`a ltab| Lte|ëz. @lëtkomë zecqtezm| lo |ë dfmazm `bëggob ze Nëzqaze' zecqtezm| lo |ë bazm e dftfdft|ë `ë cbukena na Nëzqaze`' zecqtezm| lo |ë bazm e `beggob|ë na |ë Cbe|më. \fzm xo gftcoman `cf |u. |u. @lev qtlm`f| a nef' ndfbe a tqfbe a q`ë lo |ë ban na |u' lo |ë `lemnob a lo |ë ltab|ob ltab| Lte|ëz& \fzm xëtdfggë naba mfxa| xot|f. Q`ë xo rdtaz `ë attëze`ë` a `f|ëz.
66
OLF\ OLF\ A FNA@\E\ FNA @\E\ XGGFKF EE
64
@ë iecqtë` zexët zmeia| xfnbf a `be zfgga `ë |maggëze |ë xetfnelëz zë Cerëz `ë Acbux|' vë nq`l |ë ba|ë zfggf a Fna`|e|. Xo |―e ktfmfzobnë xëtnfzf| xëtnfzf| a dggovaya |ë cqte|' na iecqtë` a yocëg a |ë rarë |ë `bë `bateq vë xo kfgo` `ë kottelote` a këzfb zfgga' kteboma| xftfiu|utene e nflmëzm|ezë zë kë|eb `lët|ene zmqnë |ë zfk|ë' |ë `lët|qan na dggova cbecf`la cqte' vë alma zo| `qk cbe`la` ye`ãf xët |―e `cte|ë `cf ya`le. @ë |maggëze' `ë ranët |ë |okëz' zm|tema` olf| a Fna`|e|' gftc' xozm|ë ezmqgge| |ë xëtndu|q` |ë F|gf`|elëz' Olf| a Ylakbaz lma Olf| a Ba|ëz' `ë df`bë` a igfkëya |ë xëtba|zmna. Gftc' `ë komë| a kfgqana' mqndq` `ëxët mfxëze`ë`komë' Deb|ë a Lte|ëz molmë` molmë` zmeke zmekene` ne` xozm|ë xozm|ë `ë \okë. okë. Zmei`e Zmei`e`` iënebë iënebë|| a `batër `batërya' ya' |ë gelmq` gelmq` `ë re`}metë| a zkggfy`ezë. A le`e` f|f za ya|ën lqka bq mavë `batërya |ë \okëz zkggfye`ë`' Leagge lo |ë `lteão`|a \okë` a `batëre|. @batëre| a Lte|ëz rdte|ë` lma ktebqa` |tqxe`' lqka nfttë ze zmandqgg |tqxf| `batërotë. Nëzqaze e Nflm rdte|e e iq`le| a |mf2 . ‗@a bane f|f vë bane iotnqa `cf xgqmqte e mfxze`ëz korneka korneka lma lo |ë nftten xbazë `ë ba|ë late `ë xfiq`lëze' lqka ba|qa `ë kë|ë |okë ze iëneb|ë a `batërya' |ë `cbfzmën lma bo |ë `cbfzmën na `batëre|&„ Xfz|fb' `ë `be ya`l |ë df`qan' xozm|ë kotaz zë |okëz' na f`ë |ë iotjëz zë |u`a' ktebqa` mfxze`f |ë doggzmna' gftc iënebëya |ë `batërya. F|u vë`ltobzme`' |ë tta|mqan `cf iotjf |ë iqvezmna' |ë ndtob|q` `cf e`igqa`jf zmkf|ëttqaza a Olëz zë Ylakbaz. Xfk a `cf xfk q ya`lozë` `ë mfxze`f |ë |batf' vë e ndqzmë` na Ba|ë` a na Lte|ë` `cf zexët. Xfz| Xfz|fb fb `lët `lët|q |qa` a` Zfgg Zfggë` ë` a Fna` Fna`|e| |e|'' kq F|f lo |ë nq`l nq`l |ë df`o df`obz bzme me`` xëtba|ëzezm| `ë `be ba|ë |ë xëtba|zmna. \telmba|ë \telmba|ë a lu ezme` Deb|ë' Deb|ë a Lte|ëz' vë kezme` ftlmë nelez `batërya lma kezme` këtkqa |―e getobzme` f|f `cf re`}metë| a attëze`ëz' |ë cbe|më f|f vë ezme` |ë gelmq` `cf iotjf vë yebzme` `cf f`f |ba|ët. Xëtxozm|ë' `ë Olë` a Ba|ëz' tte|a| `be gqga yatdqaza' zmxët|muaza' igfkëtqaza vë a k|ma` ndtfxzm| `f|ë`. A ya`lozq` `ë va`lët' `be ttara na iqve |ë nflma e bax Ba|ë`' e bax Lte|ë` lqka e ndqzmë na iqve`ë a |u`a |ë cbe|më f|f vë e fitomazme`. F|u xëtvftk vë`ltob`ë ito`a| a |u`a' |telmba|ë a lu ya`l`lolmba xët ãlo`bf`e` `cf Deb|ë a Lte|ëz' `ë kë|ë do|ë vë nq`l |ë ba`ë zxëtkf|ë `cf ttarf|ene' ndqzmq` na Ba|ë` a Lte|ëz zë xëtba|zmna. F|ba' komë ndfz koma' f|f yq`ë |ë xftë| |tqxf vë ktebqa`' këzm|q vë nq`l |―e ndqzm`e` na Zmxet|e` a Ba|ëz. @beve`l yba| ãlo `be nebë' igfkf a Lte|ëz vë bax Ba|ë` lqma| |ë `lteãobë xftf |tqxfya |ë |u`a lqka zmxab|qa tercbene` a Zmxet|e| |ë Ba|ëz. F|ba' `cf `bf`f axokë `ë |ë cbe|më dfzmkë qgë` Ro|`e| a Nëlmab' vë ba|ob`ë `be ba|ë |ë xf`bomq` `cf `batëre|. F|ba' `ë Olf| a Ba|ëz' f|f zm|tema` |ë iba|q`' xot zmxet|f| a |u`a igq|qtob`ë |ë getë `ëxëtnba| |tqxfya `batërotë. Komë ndfz koma' `lëtkomë vë |tqxf| a |u`a zm|tema` |ë iba|q`' f|f nezmëtoma` `ë |tqxf| a `batërya' lqka e nëzqa a ltab|qa `ë ttqcë |ë ltab|ë.
6:
F|ba `ë Olf| a Ba|ëz' |ë ndqzmq`f na le|q`e|ë a na`ãq`e|ë a |u`a' |ë xf`bomq`f `cf ttfjf `batërota' ba|ob`ë xëtcbe|mno`ë `ë igfkë` a i|oi|ë |ë ba|ëz' |ë qgq` tteb`ë Deb|ë a Lte|ëz. Ftte` `be komë kqt `cf f|u f|f dqtob`ë' ftte|e` `cf |maggëze|ë' xët |ë va`ë lte|f nelez `batërya' |ë getqan `cf olf| a Fna`|e|' |ë getë `cf Gqgbf a Lte|ëz zë Ba|ëz. Ãqle|ë Ãqle|ëtez tezm| m| iqvezm iqvezmën' ën' F|f' |ë ndëzm| ndëzm|bag baggë gë na yage` yage` a iotjë iotjëzz zë |u`a' |u`a' va|ëzezm|' |ë cbe|mzmkfle|zmën' ltab|ob`ë iotjë` a ba|ëz' `ltuzma `cf deb|ë a @batërya. Xo' `ltuzma fzm| alma @bezme na Deb|ë a Lte|ëz. Toba a ytob|qaz e iotjëz vë gelm na re`}metë `bateq`' cf|e xët |―e zmkte gelmba| kqt Lte|f |ë ba|ë ftte|ë. Nf xëtxftf a nf a iqvezmna tte Xftfve|bf -Xfnbf% na Yag' Ro|e e Ro|fya' e xëtba|zmne @F@LF' zexët ãlo`bf`e| `cf Ro|f| a Jekgaya; \ta' Kf|ët' Xazë a Cbfzm|ë' Zm|f|ë a \a|ë' ãlo`bf`e na nezeo`e` a |eb' ãlo`bf`e na iqve`ë a |eb' lqka ltab|qa a qlmëttëiua `batërene` ltab| vëggene| |ë iq`le|. F|u vë`ltob`ë F|f' iqvezmën a fq|ote|ftë' |ë getqan `cf mfxze`ëkomf. @qk bf`ë |ë këzfb do|a F|f' xot e dftfdft|ë na F|f fzm| Yëggfe nf e Yba|ët e iënebëya |ë `batërya -Df`ote%. Lqka cbukqa a xazmqa' na xgavëze|ë a |u`a zmoie` xëtxftene` a Lte|ëz nelez `batërya. F|ba' xëtdfggë na F|f' në ãqa` ka Df`ote kq q`ë xfzmë vë q df`f `be na F|f' zexët |eb -Df`ote|%. Xfz|fb `cf Fe -Df`ote% yba` `be rf e nflm`ezmën vë në |mo|ë2 E nflm ba |e' \mo|' nelez debya |ë `batërya. Atlm otf |fzm |ë getomazm `cf Olf| a Fna`|e|' Ro| e Ba|ëz' nelez iënebëya |ë `batërya. @qk lo |f zmebozm ylakba`' ya|ën kqt |e |f këtkozm' xeba |e Co|ë` a Ba|ëz late `ë Xfiq`lëze& @cf ku ãfz| xftf |aba ka ba|ë`' zf |ë lqazm |e. \fzm a |q|ba Ylakbf lo |ë ba|ë `ë` qtlm`f| |qabf. Tte` oza `ezazm' ze |ë lëzmetozm. Natta ba|ë` `ë iotnë` vë |e lëzmeto`' Iënebë e Lte|ëz vë ba tte|ë nelez `batërya& Rcbelm la|utë` |f|a' xët |ë cbe|më lqma| |ë xq`ozm' xf q gftcqa fz`bematë `cf ttqcf a Lte|ëz. \fzm ka gqab| `be mfx ltab| ttqcëz zë xëtxba|ë' e xfiq`l nfge e Lte|ëz. Ãlo mfx vë |e df`' |ë gft|ëzo` ltab| nfge| |ë Lte|ëz; ãlo cbf vë |e xëtxfto`' fzm| xfk' zaxza zmqnë a gftcë| fzm| cbuznf a ttqcëz. Zf matë e fitomazm nf|q`ezë a le|q`ezë zë xfiq`l' fvë matë |ë `caga| cbuznf xët |ë df. \fzm |e ba e getë `cf Olf| a Fna`|e|' xët |ë ajë lotë xët lotë na Ro|`e|ë a këzfb do|a' na |ë ya|ne` vëggen2 |ë xq`o`e dfzmkë xët |―e ãqa `ë Lte|ë iënebë| a `batërya. """ Ndfz këzfb' `cf ito`e e |eb në yba` `be Ro|`e' në natt lotë` a në ltab|o` xëtxftf' xëtxftf' `ëxëtnba| `ëxëtnba| |ë cbe|mf cbe|mf Olfya |ë |okëz zë |maggë a |ë xf`boi|q`. xf`boi|q`. Në ltab|o` ltab|o` `ëxët Olf| a att|f |ë Fna`|e|' lqka në |tacqa |ë nzmai|f |ë nëlmfbf' |ë xf`bomi|q`f `cf `batëre|. Në ltab|o` `ëxët kfgene` rdte|ëz a |ë attë|' `ë Olë` kq vë`lto` a tevë`lto` Ylakbf. A cbf`ë zm|temab `ë mfxze`ë xëtdfggë naba Olf a
6<
nflma a Fna`|e|' a tta|mqana `cf nqta| a attëze`ëz' xot a ndqzmq` xgo| na Lte|ë. Xëtdfggë naba vë`lto`|a `be ito` e attëze`ëz a nde |ë ezm|a qgë na yage` zexët' iecqtf a `f|ëz. Iecqtf a nflma a qgq` f|u' ezm|a nf a attë| za attëze`f' a rarë ze attëze`f vë `qk kf va`ë `ë fz`be `f|ë. Xfzkëzfb Ro|`ef xëtdfggë na |ë' df` `e xqzmen a xëtna`l Ibfgë` vë df` lte|ë` a |mo|ë2 Om' Ro| e Attëze`ëz' ltab|oba `ë ttqcë` vë |ë ão` `cf Ba|f `ë Ba|ë& Xëtdfggë |aba xtq`f Leagge` a në`cbaze|. Fz`bematë noz nf |fkozm nf iqve`ë a `f|ëz& Fz`bematë noz a |mett igfkë` a |eb `ë attëze`ë` a `f|ëz& Zmeia netë' `beia `bf`e` `cf yggfr`e| |f`ë' e `fg|ëzqan `cf attëze`f `ë lte|ë& Getoba igfkë` a |eb `cf zkggfy`ebf a zfb' ga`a |ë lfgë igfkëtenf a getë `ëxëtnba| attëze`ëz zë `f|ëz& Iecq Iecqtf tf xfzk xfzkëz ëzfb fb `cta `cta lotë lotë`' `' ef dai dai xfxt xfxte|n e|nfz fz `be `be igfk igfkëë vë zmxë zmxët| t|ma ma`` `lte|zmën a zmkëgvuazmën. zmkëgvuazmën. Yage e attëze`ëz ttëroma| ndtfxzm| na |ë zmxab|ë' lqka ttarekqa Olë` a attëze`ëz zë `f|ëz. Xfzkëzfb zmxët|ma` `ë mfxze`ë` a nflma' xëtdfggë naba' igfkë ndfz igfka' `cf yage e `f|ëz. \ë xf`qnët| negeo`f| q zmifvë` xëtdfggë naba' lekqzm igfktqaz ze gqgbf a igfkëz. \ë |batë| vë ezme` f|u' zmxët|ma`e` `be ieba ttarf|ene vë ttelm|a lodë| bfzm|ë `f|a. Lekq Lekqzm zm `cf `cf f|f f|f q lodë lodëzq zqf` f` na |ë zmxa zmxab| b|ë' ë' |ë |bat |batë| ë| tte|a tte|azm zme` e` `cf `cf `be `be zmkë`lebë a yocëg lte|a. Ãlo`bf`e e tta|mqan `cf ieba yage |ë attëze`ëz' igfkëto`|a fkonf na `bë lte|ë vë `qk nq`lab kqttë na q rmlqkë. @be ek a bf ze }e}ëggo`bf| `ë xtf`yatë' ndqzmë` mfxze`ë` na Lte|ë a na ba|ë. Xfzkëzfb `lecboma| `lecboma| `be rf e iqvezmën a nflmëzm|ot2 Kë|o lte|f bf`ë zmxet|`f nelez `batërya vë tte|a` oza ttazmka`' |ë vë`f cbe|mno`ë' |ë `ltuzmqazmna `lëtkomë vë ba|ob`ë `ëxëtnba| ba|ëz lma ylakbaz. Kqt f|o |ë ka`ë zmxët|mua ze gqga|' a |ë ka`ë ftte|ë `ë kqgn |ë tte|baz `ë ba|ë` a |u`a' na |ë zmxab|ë e ãob yage` |an |ë attëze`ëz' ndëzm|bagg |ë ylakq`e| na vaie` lma e `ltuzmob `ë `be iotnë |ba|ët ba|a. Na dazen |ë |maggë' |ë ltab|qan `ë f`ë| a `fg|f |ë |ë cbe|mf kom`fya' tte|a|' mfxëtlfma| `ë `be igfkë |ba|ët vë `lar attëze`ë`' na `be iqve ãlomatë a nf |ë nflma' rmlqka|' xot tte a `larq` `ë yage` a `f|ëz. Këzm|q tte|a| zmxet|e e `bateq|' xëtmatë e ltab|qan `ë f`ë| a `fg|f' rmlqka|' xot tte e `larq` `ë attëze`ë` a `f|ëz. Q`ë' Ylakbf' yeb a `qk tte' zaxza ba|f a xëtba|zmna akrez|o` `ë Cbe|mëze2 vë`lto` ya|ën `be xa`cazë2 Q`ë `ë na`lena xët |ë va`ë e xqzm|qan na zmxab|ëze |ë nflma `cf lte|f a xfiq`lna. @ctemq' o igfkë vë lbac `cf ndta`lf' igfkëto a xqzm|oba yage` a `f|ëz& F|ëmatë `ë naz |ë igfkëz `ë attëze`ë' zmxab|o` `bf`e vë në zm|u` xët `cf ndtfxf `f|ëz igfkëtqaza a |ë zmxët`lfna' xëtmatë a nf a zmkëgvuazmna' latezf nf `ë iq`l `qk ezm|a cbf |ba|ët' xëtyaã za Lte|f. F|ëmatë zmov`qaze en në iga| na rf`e` a Ro|e|2 Zmeia f|ba zmxet|e` |f`l' `cf |fzm e getqan xëtcbe|mno`ë `cf Ro|e e @f|ëz& Fe f|ëmatë në ltab|o` `ëxët zmqnë mfxze`f |ë nëlmf |ë ndqzmq`f na zakta|a |ë Debya |ë Lte|ëz' zakta|a vë fz`be `bate `qk nq`l |―e lebë a fe `qk nq`l |―e lebë' latezf |ë ba|ë df `bë Leagg e Lte|ëz.
61
Xfzkëzfb Fe ya`loza| ndfz naba a në ltab|o` `ë Lte|ë` a Olëz zë Lte|ëz. Q cbq`bëroyf xëtdfggë Ro|fya |ë nëlmab' Ro|fya |ë |ë cbe|mf kom`fya. Fe -Ro|e e nflm% f|ëmatë |mëtta| ibfgë| na zmqnë iotjë2 \e ba e getqan `cf Olf| a Fna`|e|& Rcbalme xq`ë| |qabf nelez iënebëya |ë `batërya& F|ëmatë q`ë |man2 O Ro| e Nflm& Në ga` vë q`ë |ë dfman nëzqaze e `batërya' latezf f|f |ë ba`ë qlmëmavë a ltab|qa `ë ltab|en xët `fg|' zaxza kf lte|ë lma nelez `batërya' |ë getqana `cf yage e `f|ëz vë e tta|mo` a igfkëtob`ë na `be lte|ë vë `lteão` nelez |u`a. Xfzkëzfb rf`e në |mo|ë2 Zmko kq |ë lqazm |e& Këzm|q q ya`loz& \e ba xto`ft e vëggenaya |qabf' ba e getë |―e xtf`ozm oza noz |―e xtf`ozm' ze |ë lqazm |e. Natta iqve`ë' natta lma le|q`e`ë a nf|q`e`ë -xgavëze`ë%. Zmkëgvabe ze `be lte|ë nelez debya |ë `batërya& Xfzkëzfb Df`ote në ltab|o` xët zë `fg|e. Q`ë lo df`ob xtfx nelez debya |ë `batërya' lqka e nëzqa a |tacqa xbazë |ë xgavzeya |ë nef' vë bf`ë Leagg Lte|a' `be igfkë nelez `batërya. \fzm alma `be matë xo xëtzmkob zm|acq` rdte|ëz a këtkob lte|ë` `ë attëzetë` a `f|ëz. Na kqtfbë lo |ë yfrmlob' lqka tqab|ë kqb|ena| a nef' |ë yfrmlob |ë ban qlmë|tacqaz e debya |ë `batërya.
69
ÃAGËZE E XGAVZEYA XGGFKF EEE Q`ë' \mo| F|gf`|elaq' bq bfx xgavze|ë a nef' `bomq`e|ë a nef' bq bfx iqve`ë |ana' xf në la|utqa kqttkqzm. Lo e bfx latezf alma `batëre| |ë ro|`ob`ë a |ë ka`ë kë|o xgavze a |ë zmkëgvab`ë `ë do|ë `cf yage e `f|ëz. Xgavze a iqve' iqve a xgavze' `bf`ë` dfzmkë na |ba|të`' lqka e xëtktua |ë cbe|mf. @qk lqma| |ë bazm na`lbanflm' o `bate `cf xgavze|ë a |qf& Iog na `be |ë xfle|q` ze nq`l |ë igfzëzm na |ë le|q`e`& @ëza `lo`bf`e nf e le|q` yba` |a |e' `lecboba lma ndfbe xftfzuzm' zaxza le|q`ef a nf|q`ef q |fko` |ë cbe|mëya& @qk lqma| |ë ttezm `ë mazm|ba kqt lekqzm iga| kav xët |ë Yët|a|ë`' vë fzm| ze Lte|f a Leagge| vë `lteão` nde |ë cbe|më. Zaxza Zaxza ãlokqzm vë zmko` zmko` zexët kqie`e| kqie`e| |ë Gecbe|' lo |ë ba|ë e lë`qan' lë`qan' zaxza ya|ën `ëxëtnba| Gecbaya yba` getef a `batërya. Këzm|q vë `qk lqma| |ë kazm itukë' zaxza itukf fzm| ze `be zkggfy`e' `be re`}met vë e gelm `batëre| `ë attëze`ë. @lev rantë` |f|a cbf|ë cbe|më ba|ëz' kf ygatë nf zmqnë kbo za zf |a fzm| qtlm`qa `cf zexët. zexët. -Ige|a| xët `batër ranëtnetë%. Kqt |e |ë kazm ie|qa xfzq`e' `lev rantë` |f|a' zaxza a cbe|më xfzq`ef vë |e ka ie|qa `qk fzm| fzcbf' `ëza rantf bo|a fzm| golmë |qa df |ë netf& Noz ef ryocgo komë` fzfb cbfba vë `lbak rantf bo|a& -Ige|a| xët cbfb`f |ë netf.% Cbe|mkqzm vë bf`ë qtlm`qa' `qk mqnde` ttqcë' fnf |f vë a kf`ë mqndë `be matë ttqcë`' `qk nq`l |f tecbab`ë ttqcë` |ë ltab|ë. @ëza |e zmko` nelez `batërya' zmko ya|ën' |―e lqazm f|f `cf ieggene lat `ë iq`l |ë rantëz& @ëza `lo`ba`e yba` ka |e xët `be këzmeggë' ga`a vë fe |ë igfzë getzmën' latezf fbo cbf xët |ë jegë` fe kf ftlmë ka |e' |ë ka|ë cba|ë rcbelmba& @ëza fe gëkq`la| xët |f mfxë rantë`' `lolm zaxza |e' cbukf|ëz' ka cfdqa. Noz xëtzëte| ibfgë xf kqx|en' noz ef `lëtxte| `lecbene`' zaxza fzm| ibfgf a `bf`e| vë `qk fzm| `ë ttacqgg. Noz e iog xët kë|ë cbf' këzm|q vë fe xftf |aba |ë nq`la| |ë cbabë xgavze|ë. Mazm|bf |ë bax ie|en |ë nflm. Kqya`la| a zmqn|f a xfygatë' `qk |ë bfxe` fz`be ie|en. Noz e `cta `fg| ygatf| a rantëz |f|a nde f|o |ë iënebya |ë `batërya' zaxza |ë dfma| nf a yocëg za kokttf a xgqmq`e|& @ëza |e ba e nflm nelez `batërya' |ë bazm e `latqan xët `bomq`e|ë a `batreggëkq`&
63
@ëza këtko` |ë `bomëzm kftfk|ate` a `be nekq' noz xua| zmokë| a |eb' xot kfgoba komë` ya|ën na f|ë. Kqya`lo na f|ë lma zmkove|a rantë` a |eb `cf ibfgë| lma zbaggba| a |eb& Fbo cbf vë fzm| gf`ë nzmaië `ë vqt -vegft%' lqma| |ë lfgë bfzm|ë' cbf`f| vë bf`ë |qabf| lqma| |―e `lfzm na nekq`& Le|q`ef zmeia| `cf `bateq e xf na`l' ze xfleba' lma cbf`f| a lodezmna ze |ë lfnzmna. Fe ba|o` `ëxët ylakba a kbo fzm| qzmvene e |eb. @bateq e na`ãq` a e nf|q` a ga` rantë` a |eb |―e cqioma|' xot tqa` va|ëze`ë. O `bate' `lecboba rf`e` a xgavzeya' `lecboba rf`e` a lte|ëz& Akrez|ob`ë |ë nzmai|f `ë cbe|mëze' vë' kqt rdqgoma`' ndqzme` do|ë` na lte|ë. Ga`a vë ãlo`bf`e vë lo` |ë ba|ë e getë `cf re`}metë| a attëze`ëz zë yba|ët' |ë lfggobë nf|atbfga` `cf bo nf|atefgbf' igfkë` `cf |okf; zaxza fe a le vë |okf yba` ka |okf' këzm|q vë alma igfkf zmko` ka igfkf lma dfma` `be na ya|a` a ya|. Ãlo` Ãlo`bf bf`e `e vë `bai bai igfk igfkë` ë` vë fzm| fzm| ndta ndta`l `lff zfb' zfb' zmko zmko`` `ë igfk igfkë` ë` a xëtba|zmna a ba|o` xëtba|ëzezm| `ë |ë. Igfkf' igfkf a ndta`lzmna' fzm| nf a iqvezmna `cf |ë cbe|mf iqve|ë. @cf fbo ttbalme` |ë cbe|mf cbf`f| a mub`ë |ë cbe|mf cbf`f| a \okëz. @bateq ndfma| ya|ën `ë f|o vë tarez|ob`ë. Këzm|q `bateq lqma| |ë zm|ubë \okë`' alma xza `qk nq`la|. Bo |ë cbe|më zu|ë zmoie` na |ë `bfb|e` zmeken' zaxza `bf`e| e lqka| `be za`l `ë `bë iotnë a `cbutë |ba|ët `cf `be `bate |ba|ët. Këzm|q alma igfkf a xëtba|zmna `ltuzmo` `cf `cbutf `ë `cbutë a `qk fzm| a `beggob|ë `cf le|f `ë le|ë. Këzm|q igfz q`ë' \MO\E' `cf xgavzef ena' zaxza `be `bate fzm| `be igfkë vë lecba| a `lte|zmna `ëxët `f|ë; xëtmatë rmlqka| `ë yage` a attëze`ëz' xëtmatë rmlqka| `ë yage` a `f|ëz. @ëxëtnba| xgavzeya |ë nef kfn zmekqa `ë rantf| a `batërya' e cba|f |ë dqtcozq` `ë zkggfy`e`ë a nq`lenaya. Getoba `cf yëzm|etëze|ë' igfkë` |f|a' o Yëggfe en' vë noz |ë yfttoza| `ë meba` a `f|ëz& @lecbo' o `bate' a natte xftfzuzm kë|f xgavze2 kq ndfto` an`e a iotnf? Ya|ën `ë `lëtcbacba' a xflqkzmna' `be iotjë a xëtba|zmna na ttarf|en |ë zmkëgvuazmën. Iotnf| vë bf`ë ktebqa `cf ntakqggef' xftfzmekene u|' bf`ë na |ë yët|a|ë aiak|a vë `lbake` ftzua`. @bateq fzm| `be ugg e kqierqan `cf |tqxe' latezf nf `ë iq`l' ef ndtte` |ë getoma| `cf gqi|f a ndta`lzmna. Ya|ën `cf golmbf `ë nq`lena' ugge nq`l |ë gqgërobë `ë `be ba|ë |ë ta. Xët ãlo`bf`e` vë `bai rf`fieggë` a |ë cbe|mf cbf`fya' ugge e |eb lo ba|ë e getë `cf ndta|`ef a `f|ëz. Kqb|o' o `bate' za |ë cbe|mf cbf`f| vë akrez|ob`ë' bf`ë ya|ën `be |ba|ët iotnë a fzfb vë `qk akrez|o`. \ë cbe|mf cbf`f| vë kf`ë akrez|qa xo `ltuzmob`ë `ë cbf`f |ë |batf lma |e `qk df` xëtbfzm|en.
6=
Ko`zelatoba gecbe` ze gecb xët |ë cbe|më. Noz këtko f|ë vë fzm| bfzm|ë gecbe' zaxza kbo cbf akrez|o` ya|ën `ë zmxtazf |ë ko|f |ë na`lenaya |qabf. Xgavze|ë e yeb`ë |ë cbe|mëya' latezf f|f |ë zmkob`ë ltab| xgavëzeya. @ëxëtnba| |ë cbe|mf kom`fya' lte|f nda|a| a nzmaië|. Rcbomq' o `bate' lma dfmq e le|q` a e nf|q`& Kfn qlmë|qa |maggëzezm| `ë |ë nzmai|f| a ba|ëz' lqka xua| x ua| a këtkqa f|ë ãiftë ezm|a a nzmaiq`. Iq|e `ë ggocfte |ë cbe|mf a dfmq e nf|q` a e le|q` -ze `be xgfk e na`ãq`%. Gftc' xozm|ë zexëtifvaz zë |okëz' `ë Olf| a Fna`|e|' zmeia` zakta|a| vë e bf`ë nzmaië `batërya. Zmxazm kfn qlmë|qa `ë kfgazë` a xf`boi|q` `ë`|okëzota' kfn xf Lte|ë`' vë fzm| Ba|f nelez `batërya. F|ba' xozm|ë Gqgaz zë Ba|ëz vë xëtmatë ba|o`' q`ë këtkob rantf| lma |ë nzmai|f| a `batërya. F|u cbab `bf`e`' xot fe ba|o` `ë attëze`ë' zaxza lte|f a igfkëz zë nflma e fzm| nzmaië `cf ndta`lf. Xëtdfggë ro|`eya |ë zë xf`bomq`ëz Fna`|e' q`ë nëzob xgavze|ë vë e ãob kf `batëre|. F\F bf`ë Ro|`e| a Zakta|aya |ë xgavzeya' |ë xëtãqana vuzm `cf xfiq`lëzef. F|f bf`ë Zm|f|ë' ro|`e| a Fna`|e|' ro|`e| nf |ë zexëtn |ë Iënebëya |ë Në`cbaze|' Leab |ë Rmyeggene|' Ro|ë` |ë Xgavzeya. F|f `qk bf`ë df ze iëneb|ë a `batërya& \ta' Kf|ët' Xazë a Cbfzm|ë' Zm|f|ë' \a|ë a @f`|ë bf`ë anët|ena| a Ro|`eya |ë `batërya. Gftc `cf a ftlmnbf a xf iotnë oza lqka q iotnqa' i otnqa' f|f dfma` ze nëzqaz xët iëneb|ë a `batërya. F|f ba|ob`ë xëtcbe|mno`ë' alma kqt `qk ba|ob`ë' |ë xfgelmq` `cf Ba|f a |ë getë `cf Ylakbf. F|f ndta|`ob`ë xëtmatë na xgavze|ë a |u`a |ë xfiq`lna' |ë kqierqan' xot alma |ë getë `cf Olf| a att|f |ë Ylakbaz. F|f kf`ë na ya|a Ba|ë`' oza' nq`l |ë |mqma|' ba|ë` vë `qk fzm| ba|ë' |ë getë `cf ãlo cbf bf`ë Ro|f| a cbe|mzmkfba. Nf xftf `cf F\F ndtte` Gocoz -`ë e|fgezm| ‚ xtezmba' `ë ctavezm| ‚ ibfgf' `ë zmvex Ggovaibfgë%' yacëg xët iqve|ë a |u`a nde |ë cbe|mf. A cbf`ë fzm| zmxtamef a |u`a |u`a alma alma a nz nzma maiq iq`` `ë yocë yocëgz gze` e`f' f' a kteb ktebqa qana na `ë kteb kteben en'' a `boi `boi|q |q`` lma lma a xf`boi|q`. \TAZMe ndf` ãagëze` a |ë cbe|mf nfcbeya |ë xf`boi|q`f. Fe fzm| ktebqaze e Olfya |ë Ylakbaz' lqka a ãqa cbe|m`be xëtxftf iqve`ë a |eb' lqka ndëzm|baggë |ë ylakq`e` na vaie`f| a attëze`ëz' gelm zmxet|tf| a iënebëya |ë `batërya' lqka e lmf`ë ltab|en -mav% |ë kavaz `cf iënebë| a `batërya. KF\TF fzm| fe vë zmkte` iqve|ë. Fe' Ro| e Ba|ëz |ë iënebëya |ë `batërya2 @cf lte|f fzm| ktebqa |tqxe e |eb' igfkë fzm| zmxtambf a |eb' ãgetqaz e zmxet|e| |ë iënebëya |ë `batërya. XAZF fzm| Ro|`ef' Ro| e cbe|më ãagëzfya nfcbekë' fzm| ibfgf vë bamo` nelez `batërya.
65
CBFZM\F fzm| Ro| e Lte|ëz' kfgene e xf`boi|q`' e xëtzmkqan `cf deb|ë a `batërya. ZM\F ZM\F\F fzm| fzm| fe vë fzm| fzm| Ro| e cbf`ëz cbf`ëzeya eya'' Ro| e mfxze` mfxze`ëz ëz a ãagëze ãagëze|| |ë Kom`fya. \A\F fzm| fe vë ya `ë ttacqgg rmyeggene` -ayogqjeo`e`%; xazmo` lma ya `ë dftfrxazmë qlmë|ene` a `batërya. @F@\F fzm| dfdf' e cbf`ë `ë zmxtame|ë a |eb' iotno` a `ltuzmo` `cf bfzm|ë ãlo cbf |ë xfiotnë. Na`lomq tta|m kë|u`a zendogaya vë xo |ë bfx' kë|f bf`ë ãagëzf|' |ë nzmai|f xët `batëre|& Zmko cbe|m`be `ë ltab|en |ë f`ëz zë `fg|ë' o Zmxet|e e Në`cbaze|& K|mabe na`lena| |qabf `ë ltab|en |ë f`ëz zë `fg|ë |ë Lte|ëz a |ë Ba|ëz& Këtko `ë ãagëze` a `qntfya vë xo |ë bfx' lte|ë` `ë kfgene` `cf `be ba|ë `ë |ba|të`& Këtko na qt|ëze a nf|q`e& K|mabe na`lena| |qabf `cf ndta`lf |aba& Noz ef ndugg na`lba` |f|a gqgaz zë lte|ëz& Ya` `ë |tqxe` |tqxe` |f`l |f`l `be xftfiu xftfiu|ut |uten en |ë iotnën iotnëna`l a`lene| ene|.. Na`lom Na`lomqq xët `qntf| vë lo |ë ltab|ob`ë `ëxët ba|ë. E k|mbaggë| fzm| na`lene e f|u`a vë bf`ë |ë qt|ë a |ë nf|q`. Mfxe xot|ë` Ndta|`ezë zë Lte|ëz& Ltab|oba igfkë` |f|a ze Lte|ë` a Në`cbaze|. Ndug Ndugga ga bfzm bfzm|ë |ë attë attëze ze`ë `ë`` a ba|o ba|o lte|ë lte|ë`& `& Natt Nattaa |e' |e' o `bat `bate' e' ze xbaz xbazëë |ë akrez|a`jëz' |ë Zm|f|ë| vë bf`ë' `qk bf`ë fzm|q ze lqka`. Mfxq |e' o `bate& Ka xgavëze|ë a nef. @lev qlmë|ene` `ëxët do|ë vë |ë kfn |tacqa& Ro|ë` |ë xgavëzeya' Leagg |ë Lte|ëz zë Në`cbaze| a Ba|f xët iëneb|ë a `batërya.
48
Zmxab| `lecbo' o `bate' rf`e` a xgavzeya' zmxab| `lecbo rf`e` a \MO\e|' F|gf`|elafz& Xf në zm|u `bate e bfx xgavze|ë a nef' |ë ndgalmq`f `ë komë a mfxze`ë |ë këzfb xateqlma; Ro| e Nez|ataya' Lte|ë a në`cbaze| vë ba|ob xëtcbe|mno`ë' `bë
46
iënebë e Lte|ëz vë `lteão` na zmkëgven' Ugge e Në`cbaze|' \MO\E' nëzqaze e `batërya lma e |ë Cbe|mëya. Zmqnë komë nf xftë' kqt ezmf iënebë' zm|temazmf `ë` veagge` na uba' `ë F|gf`|elë' vë xtab zmqnë komëzm fzm| a ndu|q`. F`lttobf nez|ata| a gftcë|f vë tte`e` nde `batëre|. @ë rantë` |ana q tte| `be lëzmetë a rbftt|ë xët |ë xëtya|ëzqa zm|acq` vë |ë ltab|o` ka uba|. Ye| ndfz ye|e' këtkobf le|q`e a `bomq`e |ë tabf' latzf nf `ë iq`l Zmxet|e en' na nq`lena a yqab|ba |ë nëlmfbf' |maq zkggfy`e`ë a q getqf `cf re`}metë|. Q`ë ezmf e getë `cf zkggfy`ef a |okëz zë `batërya2 E getë `cf |tqxe' zmkëgvabf `ëxët `f|ë. Nf `ë iq`l xët nqa ezm|a ãagë mfxze`f `lëtubota. Q`ë ezmf e getë `cf zkggfy`ef a `f|ëz' nf `ë iq`l. @cf mfxze`f këtkobf le|q`e|ë' vë e ndekfgo`e` `bomq`e|ë a `batërya2 Zmxet|e en qlmë|o`|a getezm| gftc `ë mfxze`ë' `ë ttf|më| a |ë xfiq` xfiq`lna lnazz lte|ë. lte|ë. \ë bfzm| bfzm|rfk rfko`z o`zman man'' nf|f` nf|f`ëë `bomq` `bomq`eya eya'' ezme` ezme` lezf lezf uba' uba' |ë nëlma`b a cbecf`lë nde ãlo xftfiu|uten |ë `batërya. F|ëmatë q`ë rdqgoyf Gecba|' na |ë cbe|më dqkqte`ë a |u`a' q uba| dfzmkëyaxtob`ë nelez |u`a' ze kë|q na `bat `batër ëre| e|.. Zmxe Zmxet| t|ee en zm`l zm`lte te|e |e xëtx xëtxft ftff `ëxë `ëxëtn tnba ba|| |ë xfiq xfiq`l `lna nazz dqkq dqkqte te'' na na`lena| a nef igq|qtoyf gftc' `ëxëtnba| mfxze`ëz. Q`ë vë`ltoyf f|ba nde `bë xgf`a| |ë dqkqt. Zmkëndena |ë mftno`ezë ndqzm`e` |ë cbe|më mfxze`ë`. Ezme` iotnf vë gëyer`e` na ttacqgg' |ë nëlmab a |ë nflm`ezmën ze uba| a `f|ëz; tte|azme` `ë mftno`e' `ë akqegedët |ë ttacqgg|' zendoga| a Kornoze|' ze Gecba|. @ë nbfi| `cf uba| kq kfgoyf `ë qlmë|ene` |an' xfzmë zmqnë ttfjf `batërezm `ë do|ë| a |u`a; lekqzm vë xëtxfto`|a `ë ltab|en xët zë `fg|e ze uba| a në`cbaze|. \ë |batë vë de`e` `ë attëze`ë` a `f|ëz2 ãlo`bf`e `cf f|f vë gqi|o`e` xët |―q `cbe|ë xët zë `fg|e' ie|o`e` `fg|ëze`ë a de`e` `ë |maggëze' gëyer`e` `cf`bematë `ë ndta|`e`ë a `lteãene|' lqka ttob|ë `ëxët attëze`ë' ie|o`e` lte|ë`. lte| ë`. Lqma| |ë lezm' o `bate' vë kbo lte|ë fzm| |tfzmëcene a xëtba|zmna vë xta| ãfz|e` xët |ë ie|qa gete`ë' lqka xte|ë vë |ë ãbattë yage` a `f|ëz. Cba|f `lo`bf`e` vë kezm|a xqzm|qa mfxze`ë` korneka. F|f ezme` |ë getë `ë mfxze`ë' `lëtkomë vë ezme` fkonf `batër. Lqka xëtlotë iotjë` vë fzm| dfrfna`|e e |ë Cbe|mf cbf`fya' gftc `ëxët mfxze`ë' f|f xo `lët|o`e` `be xgf`a|' xëtyebo`e` iotjë iotjë`` `ëxët `ëxëtnba nba|| |ë jegëz jegëz ttbalm ttbalm Cbe|më Cbe|mëzef zef;; la`lëz la`lëzo`e o`e`' `' `bamz `bamzo`e o`e`` mfxze mfxze`ë `ë`` korneka `ë iotnf vë tte|azme` ze |ë lo`e` f|f. Lqka zexëtkfgqa zmka`jë`' f|f `cf |ë cbe|mf ttfjf|' `ë` xqzm|a|e` a xgavzeya' ezme` deb|ë a ubya. Xët `be komë zmqnë |ë cbf|ë' df`f `be xqzmen f|u lma zmeibf xgavëze|ë a |u`a. F|u zmeibf |ë ktebomazme` `cf bfzm|ë mfxze`ëz korneka' vu|a|a cbecf`|a |ë kqv a xtab fte' |ë iotnqan `cf agana`|a |ë xftfge`lq`' dfrë a |ë cbe|më nf|atbaz' `ë |ë gftc|ë` ttbalmë |ë mfxze`ëz korneka. @ë `be komë zmqnë |ë gftcë|' f|f kezme` xqzm|qa kornoze`' lqka getqa ya|a` a ya| `cf zmëtdena| lma yëzm|etëze|ë. Lqka iotnqa na na`lena ya|ën `be zmandqggen' nf |ë zmxab|ë f|f ktebomazme`' f|f tte|azme`. Xfz|fb zmxet|e en xëtxftoe na |ë zmxab|ë' `ëxëtnba| |ë cbe|më kornoze|' lqka xf cbf`f |ë xfxfna nf xftë' cbf`f |ë yba|tf a |ë tabf; nëzobf vë `bateq fzm| na |ë yët|a|ë e ge`lq` `cf xfze`f2 `be Leagg e Leagge|' `be Det e ubya.
44
Leba' o `bate e ubaya' za ãlo cbf vë df`o` ndta`lf |aba' na |ë yët|a|ë fzm| a `bfb|ë na uba|. \tqxf| tqxf| |qab' |qab' `qk bf`ë bf`ë cbf |ba|ët |ba|ët yaãza yaãza xgf`a| xgf`a|aa vë tto|qgg tto|qggoma oma`` xëtvft xëtvftk k leagg`fya va`ltotë. Kqt |ë ka`ë ie|qa lte|ë` a |ë cbe|më xgavëzeya' lo |ë ba`ë |ë getë |ë `lteãob`ë `ë mfxze`ë` korneka' lo |ë ba`ë `be `cf leab| vë `lteãob`ë bfzm|ë `cf attëze`f' lo |ë ba`ë |ë ge`lq` `cf mfxze`f a |ë tte|q` `ë Lte|ë. Xekëtezm| ze uba| vë `ë komë mqnde` zmkëgvene` a |u`a lma lte|f kfgo` `cf f|f ka dqtene e nflm' këzm|q' o @bate' zmxet|e zmko` xftf' lqka gf`ë ndtfxf attëze`ë` a `f|ëz. \ë iotnqan `cf mfxze`f xtene|eya' |ë ndqzmq` na zmkëgven' vë ttbalm `cf dqtene' |ë kqierqan `cf mfxze`f xëtta|m' `lteão`e latezf nf `ë iq`l |ë ba`e |ë getë& @ctaba igfkë` |f|a' bfzm|ë `cf attëze`f' igq|qto' leg bfzm|ë `cf attëze`f lma |e lo bazmë e getë& Q`ë qlmë|ob `ëxët mfxze`ëkomë`' mfxze`ëkomë`' lqka a le|ë vë zmxet|e en e n fzm| e getë' lqka a le|ë vë |fzm nq`l |ë ftteb xgavëze|ë. Nf `ë iq`l kfgob `ë kë|ë `eyag' |ë nzmaiq` `cf `bomq`e|ë' e xf`boi|q` `cf xgavëze|ë' vë zmxët`lfb`ë `ë ãlo f`ë' ãlo |ë nzmai|ë' ãlo cbf vë `a `qk lebnë. -Kë|f ye|a| a iq`le|' zmka`jë|ftë| xo e terdqgob`ë kë|o cbf`f. ‚ Zmë`. en.%. \fzm|e' o `bate' kqt kfn kë|o `bomq`e' zmxet|e en tte|a| e gqn|q`' zaxza bfn e getë. @lecbo' \e e ge`lq` `cf mfxze`f' zmxab| `lecbo `cf xgavze|ë a nebf2 `qk a le`e vë alma bq lo ba`e |ë | ë getë. Ndfbe xftfzuzm' o @bate' xgavze|ë a nef' zaxza lqka e `lecbqa f|o' alma |e nq`l |ë ba|ozm a |ë bazm e getë. \e `qk ba det e |okëz' xot det e Lte|ëz Korneka a e Xfiq`lëzezë. @qk le` cbf' o @bate' xët |tfzmëcene`ë |f|a? @qk a le` na |ë yët|a|ë vë ba Lte|ë Leagge `ë Leag Leagge ge`` a Nflm Nflm'' kqt kqt |e ie|o ie|o`` `cf `cf xgav xgavëz ëze| e|ëë? Na |ë yët| yët|a| a|ëë lo |ë ba`e ba`e |ë `lëtcbacbzmën `lëtcbacbzmën xët ifnegbfte|a|e` |qfb na Lte|ë`. \u |fzm|e xo |ë bfx `bomq`e|ë' gete`ë xët |ë kfndëzotqa ka kfgene kq kfn ajë' lqka |ë |tacqa na |ë yët|a|ë za ze na |ë cbe|mf ziotjena| a nef kfgoyf ttqcë` vë |ë ltab|o` ka lte|f. @lecbo' o `bate' lma `beia zkggfy`e`ë |f|a' nëzo ze |ë getomazm `cf kbo xazmë a tf`lë. \e lo |ë tedqtozm bfzm|ë `cf atëze`f' e `bab|ë na Lte|ë` a e `bab|ë na uba|. @lev xëtmatë kfgene` xët ka xgavze|ë. Ya|ën `ëxëtnba| |u`a lo nq`lazm |ë tedqto tedqtozm zm -tege` -tege`lëz lëzm%. m%. If|e If|e u|' o @bate' @bate' |ë ltab|o ltab|o`` xëtma xëtmatë të xftf xftf `ë Xëtkqg Xëtkqgba| ba| -yfgërena|% a Xfiq`lna |ë Cbe|mëzezë. -@ë zmakqgge` a ]] kë|ë cbf a terdqgo` Fb`zm|f`be' q`ë lo |ë |mobf vë a yët|a|o` Fb`zm|f`be. Ya|ën `ëxëtnba| kë|u`a gecbaya a ttacqggfya nq`l |ë bazm e `bfb|ë na Cbe|mëze`ë. Ãlo`bf`e vë `lbak zm|acq` a xgavzeya' lqma| |ë ba|ë e mfxq` ka gqgbf a ba|ëz lma lqma| |―e zm|tezm `bomq`e|ë |qabf bfzm|ë attëze`ëz' lqka ttbalmë ka Cbe|mëzef `ëxëtnba| mfxze`ë komëz. Lqma| |ë `lfgozm xfk `ë Mazm|ba` a \maggë' latezf nf `ë iq`l |e lo bazm e getë `cf lëzmetf|' e getë `cf gfknef vë |ë igfzëzm `ë mazm|ba. Xqzm|oba va|ëze`ë' zmëtduaza` a ibfgëz. Mev lotë `cf qzmvene latezf |f ro|`ozm lëzmetë` xët qzmven' vë fzm| `ë zmëtden |ë zmxet|e|. Xfz|fb tte `ë attze`ë. Nduggbf zu|ë |qab ttaraya |ë Lte|ëz. Xëtvë`ltoba iotjë` a Zmxet|e| |f`l `ë `bomq`e|ë |qabf' lqka q getqa `cf
4:
gelmba| na `f|ë`. -Kbo në`utë xëtlota| alma zo| `cf lezf `batër vë këtkob`ë |ë zma`b|ëtoma` zma`b|ëtoma` lqka ba|qa `ëxët cqyf |ë attë|f%. Ya`e `ë `be vozma |ë në`lya' xëtiu|utene` a lëzmetfya |qabf. Iecqtoba ya`le` vë |e lëzmeto` |ë zmoiëzm. Yedto xftf a ndtfxf na iotjë` |f`la. Ãgetoba zmxet|e` bfzm|ë `cf `f|f. Na a`atcbe lqma| |ë |q`lazm' a na |ë cbe|më iotjë`' latezf nf `ë iq`l zmxet|e u| |ë ba|ë e getë. -Këzm|q ifga` adtab|ë lma zo| xfz kfv nebëybaãftëzm%. Igfkf a kornoze| fzm| a xqzm|a|zmna xëtnde cbe|më ibfgë|' xarqgg' `ë `eyaga |ë xf`boi|q`f `cf `bateq' a xqzm|a|ëzmna lma a akqegedtqana' gëyer `ë akqegedët nqrekë a mftno`ezë -ttacqgge|%' gftc ba|ëz zë `bateq|. Iga| `ëxëtnba| nqrekëz' kë`lo` na `cbutf' igfkëto` vë `ë ieggen |ë zë Xëtmatzmnaz Cbe|mëze. Bq ba`e `be Zmkë`lebë a igfkëz' o iëneb|ë a neb' vë lecba`e na `cbutf| a ba|o`e na nqrekë`. @lecbo`e Rf`e` lma lo |ë ba`e |ë getë& @bomq`e|ë a getf bf`ë zmkte na Kornoze`' `be na Ttacqgge`' `ë yftëze |ë Cbe|mëzezë. @qk a ka le|ë' o @bate' vë lte|f zm`lte| bfzm|ë attëze`ëz' `be xëtiu|uten |ë Cbe|mëzezë? Taje|o kë|ë gq|ba vë |ë fttezm xgavëze|ë& Gq|q xët ndtte|ba` a Lte|ëz `cf Cbe|mëzef na kë|ë gq|ba2 E iqvezmën Zmxet|e e Lte|ëz vë zmkëgva` `ëxëtnba| Kornoze|' |ëtmeva igfkë` |ana nf fiët |aba' `ë mftno`e na \u. -Xëtlota| lma zo| `cf xoxqgge u`ë da|ene2 ‗Xët kë|ë lte|ë Leagge vë `f `lteão` a `f ndf` cbfggë&„%
4<
DF@OTE E Q@LFGE\ XGGFKF Y Zmxazm f`lttob xët F|gf`|elë` a yfttozq`' a mqndq` `ë nozmf| vë kf`ë kfgqa `ë attëze`ë. Axokë Axokë ndfz ndfz axoka axoka Fe akrez akrez|o` |o`|a |a `ëxët `ëxët dqkqte dqkqte'' `be lte|ë lte|ë vë zm`lte zm`ltez|a z|a `ëxëtnba| attëze`ëz zë `f|ëz. E iot|ë `ë iqve`ë a |eb' zq`lqaz e |ë ge`lq`ya `ë |okë' Ro| e \okëz \okëz `ë le|ë| a F|gf`|elëz' Ndta| e kondaya' xto`ft e Lte|ëz Lte |ëz zë xgavzeya' vë zmkëgva` `cf ZQ@\FG ZQ@\FG -lqka| ze2 Z―Q @LFG oza ZQ@ LFG' `ë lefgak|' vë lo |ë |mo|ë2 @qk nq`l |ë lfg%. Toba e Ba|ëz' tte` xëtba|ë `ë \anxqgge` a |eb' Ro|`ef a Q@FGE\. Xto`ft Fe' `cf `be xateqlmë |ba|ët bfzm|ë ba|ëya |o`f' kq xo ba|obnë `ë |tqxf| a iënebëya |ë `batërya' bo ze |ë ge`lq`e| `ë |okë' Fe' vë `cf ba|f |ba|ët' fzm| Lte|ë a `bë xateqlma' nf a xëtxftqana `cf fbo a `batërya. Leba' o `bate' za MOTGA\' MOTGA\' nëzqaze' `qk ezm|a fz`bematë e `bfb|ë na iënebë| a `batërya. Gftc' `ë `be komë |ë kfgqana' kqt F|gf`|elf ieggoe |ë tte|ab a iqveromab' zmifva| `bf`e na Ãagëze` a xgavzeya lma q |taco` |ë cbe|mëya zm|acq` xët ka Lte|f. Fe q |taco` |ë cbe|më `batërya zm|acq` a tafgerenaya' `ë ãiftë në`uta lte|f lo |ë ttbalmë nelez `batërya. Lqka ko`|toggqa attëze`ë`' ltab|o` zmxet|e` a `bateq| `ë ltab|en xët zë `fg|e' `ë `fg|ëze vë bf`ë |ë cbe|mf `be na Lte|ë`. Fe `lf` ndta|`e|ë na xbazë. Lmba|ë ezme` f|f vë ndta|`qa` `ëxëtnba| iënebëya |ë `batërya. @ë `be ndta|`e Fe `lët|o` `be \anxqgg' \anxqgg' xot bo e `lët|qan `cf deb|ë a `batërya. Bfzm|ë `cf mfxze`f' Fe |mëtta| zqdz|f`jf| vë e lqmazme`' nolago` a ktebo` iotnë` vë Fe `lët|oe na xëtvë`ltene` a |eb' na iqve`ë a U\OGF@. Ttacqggen xfz ttacqggene a ndqgo` ezmqgge`' mfxze`ë xfz mfxze`a tte|ab iotjf a |eb. A attë|' xot bo a rarë' fnf a attë| ze `ë mfxze`ë`komë' |maggë `ë rantë` a |eb' fzm| Aza`jf a Lte|ëz. Na zmxab|ëze tte|ab \anxqgge \anxqgge `ë iotnë` a |eb' vë ezm nolagqa a natt|a iotnë `cf Ibfgf a Df`ote|' vë |mette |ë xfiotnë` a e lmf iotnë. Fe `lët|o`' xfzkëzfb' olf |ë nëlmfbf' e ndqzm na iotnf -zmxet|`f% |ë |mëtte|q` `cf Mfxze`f Korneka' e ndqzm na xgavze|ë a lfgf `cf na`lbf a \eb. Fe ezm|a e xfiotnë `ë \anxqgge` \anxqgge` a |eb' | eb' f|ëmatë ieggo` |ë iotnoma| `ë xëtiu|utene` a `batërya. Lqka df`qa fkonf na f|f' xot lqka noz va`ë ze f|f' Fe ezm|a e `ltuzmën a gftc `cf deb|ë a `batërya. Fe `lëtkomë rcbalm lezf xatzo`f' |ta vë dfma` gfbnë|ftë| a |eb. Fe rcbalm |ta `cf nf |ë rmyeggqane|' vë dfma` gelmbf a |eb na F|gf`|elë`. F|f ezme` gfbnë|ftë| a |eb' vë e ão`e` këzmeggf| a |eb' ndta|e| |ë iënebëya |ë `batërya' Fe note |ë |batë xtf`ë \eb a q nëzoe f|u`a xgavze|ë; lqka e nëzqa f|f xët iënebë| a `batërya. Fe e ya`loz f|f `ë ezmqgge` Q@FG' ze nëzqaz |ë lte|ëz |ë `batërya. Ãlo`bf`e `cf f|f |ë rcbalmq` këzm|q' lqma| |―e nëzo`|a `batëre| xët xazë yba| matë lmba|ë -`loi|f 18 yba|%. Ya|ën këzm|q Fe nq`l|a |―e bax|a `bomq`e xët |ë ãqa Lte|ë` ka iënebë| a `batërya. Këzm|q' f|o mub`ë a dfb`ë xbazë `ë \anxqgg' `be df`azë xët nëzqaze| a `batërya. Q`ë' \MO\E' kfn këtkqa xgavze|ë' kfn këtkqa `ë attëze`ë a e kfn këtkqa këtkqa `ë Lte|ë. Lte|ë. E a|q` xët z|qlena' z|qlena' kqt ezmf e te' qlmë|obf xëtcbf|ë xëtcbf|ë zm|ecbaya zm|ecbaya |ë tabf `ë këtken |ë `bomq`eya |ë tabf2 nf `ë iq`l' xfz zmqnë nq`lenazm' `be `cf |ë \ta në ão` `ë Lte|ë. Fe në zbagg qtlm`azf| a Df`ote|' në |mëtta| `cf attëze`f `ë
41
Lte|ë. Fe në ão` xftf Df`ote|' `ë |maggëze |ë \anxqgge|' xëtdfggë na Rbftne` a nflm. F|ba `ë ito`e` a nflm' q`ë zmoi Df`ote` |ë yazmq` na Lte|ë' vë zmkëgva` `cf igfkf. Q`ë q cbq`bëroyf xëtdfggë këzfb |ë nflmba xgavze a `leayf yfgë Lte|a vë yëtzmqa` ndta`lf naba. Q`ë xfzkëzfb `lecbob rf`e` a Df`ote|2 O Attëze`ë' mu` `ë Lte|ë& Xët zmqnë komë ka këtkqa `ë zm|ecba| xët ka lte|f. Ãlo zmxet|e' vë |e e geto` re`}mete` `ë |okë' zmxab| lo |ë ba|ë getqa `cf zmëtdena| `ëxët `f|ë. @cf bfzm|ë attëze`ëz |e ba e `fg|ëzqan' iq`le e Lte|ëz |ë fito fitoma ma|| nf fiët fiët.. Kë|q Kë|q |e lo |ë ndfm ndfmaz azmm ze `be `be `cf `cf iëne iënebë bë|| a ne' ne' toba toba |ë lokqna`|fya' ndfb|ëz e xgavëzeya' yacëg a Lte|ëz zë gftcë|. \ë bazm e cf|zmën xët ãlo cbf vë Fe kf `ayobë' tqab|ëz e xgavzeya `ëxëtnba| ba|ëz zë attëze`ëz vë lo |ë yebë zmxab| ka deb|ë a `batërya. Ba|o kë|q' zmqaba a|ba` na xgavze|ë& Zakta|a lma |ë nzmai|f lo |ë |ë rdqgoma`. Xfzkëzfb q`ë e xëtcbecban Ro|`ezë zë Jekge| lqka e |mf`ë2 O Lte|ë' vë xo rdta| nelez `batërya' n―e bax xgavze|ë |qabf' latezf nq`l |ë ban `be nëzqaz e `batërya& Në bax `cf Lte|f bo|a a iqvezmna' vë q`ë |ë ban e getë& Xfzkëzfb iga| xtfx Ro|`ef2 Ba|ë ndfz ba|a lo |ë ttozm na xgavze|ë |qabf' xo' kqt yfgë| a la|`fya lo |ë yfgërob`ë zexët F|gf`|elëz' lqka nzmaië `ë attëze`ë Lte|ë`' ndët|maba Lte|ë`' alma xza a nzmaina `ë attëze`ë' |ë bazm cf|e vë zexët |ë yezm' kqt |ë bazm e |mettq`. \fzm zmko lma nëzo `cf nf |ë nëlmfbf| xgavze& Tte|q `ëxëtnba| Lte|ëz zë xfiq`lnaz Cbe|mëze& Xët zmqnë komë' q`ë df`ob `ë \anxqgge` a Df`ote|' latezf nf `ë iq`l dfman @bezm na lte|ë`. Këzm|q' q`ë `lbak ttqcë` a `eyagaya ubota' `lbak zm|acq` a lte|ëz. \maggë `ë ranët |ë \okëz' \okëz' `lbak ba|ë`' zm|ecba| a lebaz lma nëzob zakta|a|' ze `ë do|ë` a xozm|na fzm|q lma `ë |ë zexëtna`; lqka nëzqa ttqcë| a lebaz |ë Olëz zë Fna`|e|' lqka nëzqa Gecba| vë dftfrxazmob`ë do|ë`. \ë nzmai|f| a olfya |ë @ë`|okëz q`ë e kfn xëtzmkqa na xgavze|ë a nef' `ë |maggëze' `ëxëtnba| kotaz zë |okëz' ndta`lf `ë zm|acq` a nzmaiq` xët ba|ë `cf deb|ë a `batërya. Në rdqgoma` xëtmatë a nf zmqnë xgavze' latezf ftteb `ë |ë |batf `bomq`e. Rdqgob vë ãlo cbf fzm| xbazë a Cbe|mëzezë' a nflma a mfgf nf a nflma `cf zf `a |ë cbe|më a lebnë. Këtkob rantë` a Xfiq`lëzezë `ëxëtnba| |ë cbe|mf kom`fya. Xozm|ë alma nf xozm|ë' q`ë cbab nf zmqnë |ë nzmai|f. \fzm' lqka xf `cf ndtfxf kom`fya' q`ë a le vë xgavzef fzm| a xfkqierqana' a tte|q` xëtmatë a nf zmqnë `ë |ë cbe|mf kom`f|. @BEZME na XFIQ@LËZE@Ë bf`ë nf |ë nëlmf|ë `cf |ë cbe|mf. @f ezm|a `be Lte|ë `ë F|gf`|elë` f`|eka' alma attëze`ë' vë e ezm|a nzmaië |ë cbe|mëya. Lezf vë kezme` ftlmë nelez `batërya `cf `fg|' tf`ë `cf lte|f `ë attëze`ë. F|f ezme` kta`ftë xët `bomq`e|ë a |u`a' f|f ezme` ktua`fg|ë xët xore|ë` vë kezme` nelez `batërya2 `ë |maggëze f|f këtko`e` |ë `lfgqana`' mfxë` mutba` vë e ltab|o`|a xët xozm|ë do|ëz |ba|ët. Këtkqa` |ë ie|o`e` nf zmqnë `bomq`e' |ë lëtcqana `fg|' vë fnf |ë ezme` gftc `cf |ë xfla`bf|. Ãlo`bf`e vë rdtez|a' lqmab |ë kezm|a akqegedët' akqegedët' xët`ltuzma fe lo |ë gftcomab a lo |―e nq`co`|a lte|f bo`ë.
49
F\F xfz|fb mfxë` na na`lena| a |u`a zm|ecba vë e ezme` `lfgqa iënebëya |ë `batërya. @ë \anxqgge` a |u`a' `cf kq Cbe|mëzef zmeia|' Df`ote yema| `ë cba`lba FCSF@\E' `lëtkomë' `ëxëtnba| F|gf`|elëz' zmxet|e e |eb ezm|a e getë. Fe zmei|a F|gf`|elafze|' vë na nfcbe`ë a |u`a xo mfx`e` `bë mutba vë lo |ë zegg|a `ë \okë `be lmendba |ë nflma. Na |ë zmxab|ë zmxet|e e |eb ytfxo` a e mu` ka |tqxe. Fe rcboma| `cf Fcsf`|e. \mëtta| fe |ta gfbnë|ftë| a iqvezmën a q bax f|u`a qtlm`f vë |to`le|ë` do|ë`. Na |ë zmxab|ë Df`ote rdta| `ë |maggëze xozm|ë kotaz zë |okëz' xët ka Olf| Olf| a Fna`|e|. Fna`|e|. \mëtta| \mëtta| fe iotjë iotjë`` a Zm|f| Zm|f|ëë ro|`ey ro|`eya; a; këzm| këzm|qq fe `ltuz `ltuzmoe moe akqegedte` a \okëz. F|gf`|elf rmu|a| xozm|ë yfgëya |ë att|f. Xtezma| mutbf vë kezm `cagë a mfxq`. Xtezma| ttqcf a mutbaz vë |ë ltab|o`|a xozm|ë xët `ë f|ë do|ë. \ë cbe|më ezmqb| q zmkf|ëttqf`' e nete Q@FG a xbazë |ë ezmqgge| |ë Df`ote|. Fe e zmxë|oe f|o na vëggen vë |ë nq`l |ë yfrmlo`e` |ë ezme` nëzqaze|' Lte|ë `ë zm|acq` a le|q`ezë' xët f|f vë lo |ë ye`e` nf ndtfxf' lte|ë xët deb|ë a yacbëg |ë `batërya. Xfzk Xfzkëz ëzfb fb'' Fe në |mëtt |mëtta| a| nqa' nqa' \MO\ \MO\E@ E@'' a' xëtd xëtdfg fggë gë na nqa' nqa' në lotë lotëro ro`` qtlm`azf| xët f|o vë lo |ë lqmab |ë dfbzmf' lqka në |mf`ë2 Natte |e' o \MO\' |ë cbe|më xgavze|ë |qabf& Natte |ë cbe|më tacbez|tf| lma `bomq`e|ë \qabf' natte |ë cbe|mf nfcbe|ë \qabf& Aj xëtxftf `ë ba|ë ze `bë nëzqaz e `batërya& Zmko |e a tqabe le|q`e|ë' latezf `lëtkomë Lte|f lo |ë tte|a| nelez `batërya& \e lo |ë bazm Lte|f `ëxët |ë cbe|mf kom`f|' e nzmaiq` latezf |ë cbe`la| `cf `batëre| a `lte|q`. @ë |ë cbe|më \okë` nq`l |ë |ë bfxen iqve' `ë në`utë |ë xfnyftq`' a bfxen oza a malmen nf|f`ë. Ndgelme |fzm deb| a F|gf`|elëz. Natte na ya|a' ytfxo a gftcomq `cf xoxqgge e cqtëya |ë zmkënde`bya' zmko ltab| `batërya |ë zmxaggfya& Igq|qto ka |okf a debya |ë KMAN. Ndgolmf |ë cbe|më deb|ë a F|gf`|elëz ndta`lf `ë f`eba` korneka' e ãoyf |ë cbe|më lokqna`|f| a nef' ãoyf lma lokqna`|f| -ftkeye`% a F|gf`|elëz zë ndu|q`. Ndgolmf |ë cbe|më iqve|ë a nef a zmqnë yacgf |ë nfcbeya |ë iqvezmna. Këzm|q vë q `cte|ën `cte|ën `ë ktfmë| ktfmë| a në`cbaze|' në`cbaze|' @fg| `a `ctemane' `ctemane' zexët zexët |anxqgge|' |anxqgge|' dtfk|ezen dtfk|ezen |ë \TA lma DF@OTE@' `ë |maggëze `ë Olf|' f|ba xozm|ë \anxqgge|' \anxqgge|' e nduggen mutba` m utba` Ro|`ebya |ë Jekge|. Lma `ë ãlo komë' kqzm kf `bomq`e' nq`l |―e mfxë zm|ecba| xët ka Fna`|e. F|u' F|u' na `lemnë` a iqveya |ë nef' e xëtya|ëzo` a e ro|`o`. Na |ë zmxab|ë fttf|ezane `ë ktfmë| a në`cbaze|' fttf|ezane `ë |okë` a debya |ë KMAN. F|u dfb vë |―e dqtobë Lte|f debya |ë KMAN. @ë |maggëze' xozm|ë cqtëya' kfn nzmaië f`eba` |ana korneka' vë xta| komë` kqt `batëre| a te`b |ë ba`ë |ë getë. Zexët' f`eba` korneka a yqgozf lqka `fg|ëzqa `be zendog na iotnë` a gqf`e| a |ë `cbfzmën na `bateq`. F|u xozm|ë xqzmo` fkonf f`ebf ena korneka. F|ba' F|ba' xozm|ë këzfb Iecqta Zendogeka' fkonf vë`lto` f`ebf ena korneka' cf|e xët |―q `ctab|ë' kqt |ë ba|ë `ayobf. Leba' o `bate' za gftc `ë |ë ftlmna` xqzm|qaz lo |ë yeb`ë `cf dftkq e |okëz' xtf`lfb rcbomq |e vë e ka xgavze|ë. Natta f`eba` |ana lma lo |ë ie|ozm na gam|ëze. @ë |maggëze' xozm|ë fzfb Iecqta Zendogeka' zm|tema` zakta|a| a nef. Këtko a lo |ë cbazm ka xetfnelf vë kfn `lët|qa. @bf`e zexët |ba|te| bf`ë ãagëzf|2 ãlo`bf`e fzm| a munbf vë |ë ltab|o` xët ka ba|f. @lev ãagëze` a munbaz vë xo ga ndfz naba. Këtko lma ttqcf a munbaz xët ka ba|f lo |ë ba|ë bo|bf& Këtko `ë
43
xetfnelë` |ana' `ë |maggëze' `ë kfgene` vë ndfto` na `bë nqt. Xëtlot ãagze` a |ë Zm|f|ëya lma |u lo |ë temfxa| kfgene. \fzm|e |ë kfn lmf`ë xgavze|ë a nef. \fzm|e |ë kfn lmf`ë në`utë` a yaxtene| |an. @lev zm|acq`& Rcbelma zakta|e` |an& \u |f |tacoyf në`utë`.
4=
ÃAGËZE E NFCBEYA XGGFKF YE @lecbo`e o `batër' xgavze|ë a nfcbeya& @lecbo`e `bomq`e|ë a iqveya |ë mfttqana& Zmqnë komë nf xftë' `ë le|ë| a `batërya |ë xftë' ieggoe gqi|f nelez Attze`ëz a Lte|ëz. @bateq' ze xo `lolm |fzm' q ndqzm na attëze`ë a na lte|ë lma' `lëtkomë vë lezf f`o`e` `cf attëze`f' |ë |batëya lte|f e kezm ndqzmë zmxet|e`. Xo' fzm| zmqnë a yba|ët kbo gqi|ë' gqi|f a xëtba|zmna nelez attëze`ëz lma lte|ëz. Na acëtze |ë cbe|më gqi|o`e` xëtcbf|ë kom`fya' xëtlot`e` iotjf |ë ãqle|zmna |ë xf`boi|q`f `cf `batëre|. F|f vë e zmkobzme` `cf ndtfxf' q ndqzmë` na attëze`ë' `ë gqi|ë |ë xëtmatzmna kq`lët lte|ëz; fnf |ë |batë|' |ë ndqzmq` na zmkëgven' a nq`lë` attëze`ë` a `f|ëz. @ë ãlo axokë f `eyag koma vë |e lo |ë bazm' fzm| a vft|ë vë lo` |ë lezm xët gqi|ë` na `f|ë`2 Zmqnë axokf nf xftë' Lte|f a Në`cbaze|' kqt rdtez|a' cba`|a |okë` |ë ndqzmq` na attëze`ë. F|ba' `ë kë|ë komë |ë zmkqana' ieggoe gqi|f a gfzm|ë' gqi|f nelez Attëze`ëz a Lte|ëz. Këzm|q' xët zmqnë komë do|f q ndqgqa `cf attëze`f' kq a lodë| ltelmab lte|f a `f|ëz. Lekqzm `cf f|f vë ezme` ro|ë` |ë attëze`ëz' këtko`e` |―e ndqzm`e` |ë cbe|më na attëze`ë` a |u`a' këtko`e` |ë |ëtmev`e` |ë |batë| `ë attëze`ë` a `f|ëz zë |u`a. | u`a. E xëtdfggo`e` na dqtt`e Ro|`e| a Lte|ëz. Na fzmxëtze gqi|o`e` attëze`ë` a `f|ëz' lqka këtkqa |ë ãgeto`e` re`}metë|' re`}metë| vë gelm`e` `batëre| na attze`ë` a `f|ëz. Ro|`e| a attëze`ëz xëtlot`e` cbe|m`be nfcbe`ë a rarë' a ftlmna ka `batëre| `ëxëtn `ëxëtnba| ba| attëze attëze`ëz `ëz zë `f|ëz `f|ëz'' nfcbe nfcbeff vë ndëzm| ndëzm|egg| egg|aa `batër `batëre| e| na vaie` vaie`a| a| a attëze`ëz. Q dfzmkqa` |ë cbe|më dfzmkë' Yggfr`e| a @f|ëz' `ëxët |ë cbe|mf kom`f|' xët |―eq kq`lëtyqa debya |ë `batërya. Kfndzotqa` xëtmatë |e`ëz a |ë xf`boi|q`' natt`e` |tfb|ë oza bo `cf deb|ë a `batërya. Cbe|mno`ë f|o kfndzotqa` a xq`qa` `ë attëze`ë |ë nzmaiq` `cf lte|f `ë attëze`ë` a `f|ëz. Na va|ëze' |e`ëz xëtlotë` zakta|a| a |u`a' zkggfy`o`e` a gelm`e` zmxet|`f| a `batërya. \ë xflqkzmën f|f yeb`ë a |ë xflqkzmën f|f zmkob`ë. @batëre|' na xfle|q`e`ë a |u`a' e |mëttfze` `cf do|f a xozm|na. A attë| fzm| do|f kq qlmë|ob`ë Yggfr`e| a Attë|' |ë attë| `cf attëze`f' bo `cf `f|f' qlmë|ob`ë `cf \okf xët `ë do|ë` |ba|ët' `ëxëtnba| f`lttfya |ë `batërya. F|f a nftte` iotjë` `cf atëze`f xëtta|m |u`a xët |ë |mettë df`otë |ë |batë bfzm|ë `cf `eyage e |u`a' `ë në`utf vë bf`ë |ë xf`boi|q`f a |ë att|f xët `batëre|. Yggfr`e| a Attë| bf`ë `ë fi|ëze`ë na`lota |ë `batërya. Xëtta|m `bateq|' f|o ndugge` yage` a `f|ëz zë |u`a lma' xëtcbf|ë ba|ëz |okëzota' kqt zmxet|e xëtqga| `ë zkggfy`e' a kqierob`ë na re`}metë| a Yage| |ë @f|ëz. F|f bf`ë |ë iqvezmën `ë `bomq`e|ë a `lfgqana' |ë `lfgqana zaxza bf`ë `be na `f|ë`. @lecbo' o e yba|te `bate' lma ndfba xftfzuzm xftfgfbnëtene` |an2 dfmq e getë `cf zkggfy`e|ë a `f|ëz& Noz ef lotëro zmxet|e` |f| Yggfrë`ya |ë Attze`ëz& Ndfba cbe|m`be zmekene` |f| |ë ltab|qan ltab| lte|ëz& @qk a le`' o `bate' za lmendbf bo|a yba` ya|ën `cf Yage e @f|ëz? Xo' `bate' natte na kqblaz xftfgfbnëtena| a nef2
45
Z|ëtnq`lomq xëtmatë `ë ltab|en xët zë `fg|e' ltab|oba zmxet|e` |f`l ltab| Lte|ëz& Yggfr`e| a Attëze`ëz e këtkob`ë xët yggfr`e| a |u`a f|f vë qlmë|ob`ë `ë zm|ecba| a lte|ëz. F|f a le`ë netë za' vë `batëre| vë kf`ë qlmë|qa gftc ltab| Leagge|' `ë zm|acq` a |u`a |ë Lte|ëz' kf`ë nf zmqnë iqve xët |―e gelmë na attëze`ë` deb|ë a Lte|ëz. Dfb kqblaz' o `bate' ãlo`bf`e vë |ë xftfve|a|' xazmobf na xazmota ibfgë| a |eb' `ëza bf`ë |ë Lte|ëz oza bo. Zaxza bf`ë zmqnë vë kfndzotob`ë `ë Lte|ë` a Attë| a `qk bf`ë deb| a Lte|ëz. Fzm| a koggfbzmna |ë `lbakëzm zm|acq` a |u`a' a gam|ë fzm| |ë `lbakëzm ltab|ene` vë f|f |ë |mo`ë. Xot fkonf' o `bate' e dfb kqblaz xftfgfbnëtenaya |ë nef2 Lte|f e yba` ya|ën f|eb vë z|ëtnq`loma|. E yëzm|etë fzm| zm|acq vë |ë ltab|o` ka Xgavze|ë' e yëzm|etë fzm| zm|acq vë |ë ltab|o` ka Lte|f. \ë zmqn|ë bf`ë cqtë| -xa`cazf|% vë nq`l |ë cbazm `ë zm|acq` |f`l2 |ë zmqn|f nfga| xët |―q `cbe|ë ltab| Lte|ëz. Lma' leba' o `bate' vë ãlo`bf`e vë dfma| e getë lo |ë ba|ë `ë zm|acq` a Lte|ëz; zaxza' leba' o `bate' Lte|f nf `ë iq`l lo |ë ie|obë lma attëze`f a `f|f lo |ë ba`ë xëtrf`ë `cf Lte|f vë lo ttbalmë. @lecbo' o `bate lma natte kqblazba| a kë|u`a xgavzeya2 `cf attëze`f natt Lte|f. Kqt attëze`f |ë ba|ë aye|qa a e cbe|më yage |ë ba|ë ãbattë' bfzm|ë `cf attëze`f lo |ë yarqggobë Lte|f. Ze alma ka `batëre| kf Yggfrë` Arnatë' këzm|q kf lma yggfrë` |ë Lte|ëz. Lte |ëz. F|f bf`ë a kq`lët|f a Yggfrë`ya |ë Attëze`ëz' këtkob`ë |―e getob`ë `batëre| `cf attëze`f a `f|ëz. F|f kf`ë iotjë' iotjë a iqve kqt `boie` Gecba|' ttazxak|ob`ë xgf`a|a|. F|f xq`ob`ë cbe|m`be `ë netëkqx|en' lqka getqa zmxet|`f| a `batërya `cf zkggfy`ef a `f|ë `f|ëz. z. F|f e kf`ë kf`ë gqi|q gqi|qaa cbe| cbe|m` m`be be Yggf Yggfr` r`e| e| a Attë Attë|' |' lqka lqka e xqzm xqzm|q |qaa komë komë`` a xfiq`lna. Xëtcbe|mno`ë lte|f lo |ë ba|ë nf `ë iq`l Ro`bë a lo |f gftcobë |q|ba attë attëze ze`ë `ë`` a `f|ë `f|ëz. z. Xo' Xo' o `bat `batër ër'' lqma lqma|| |f le`e le`e za xëtm xëtmat atë' ë' `cbe `cbe|ë |ë na bq' bq' kfndzotob`ë lma deb| a Lte|ëz. F|f bf`ë ro|ë` |ë iotjëz zë Leagge|' xëtmatë |ë xflqkzmën a toba |ë `batërya. Fzm| e mfxq` zm|acq e |u`a' e mfxq` xët ãlo`bf`e` vë ajë` `ëxët Lte|ë. F|f bf`ë |ë getë `cf a att|f FNA@\E' |ë getë `cf Olf|' `cf kq Ba|f ndta|`o` a nflm`ezmna. F|f bf`ë leagg`f lma ro|`eb| |ë në`cbaze|' Deb |ë lte|ëz vë zmkëgvab`ë nelez `batërya. Deb| a Lte|ëz bf`ë ze `batëre| oza |ë `cbfzmën; `ë |ë kfgqana` `qk `lfmazme` kqttë. F|f kf`ë va`ë @be na @bezme` a Cbe|mëzezë' `ë |ë cbe|më mfxze`ë` `cf ieggene e Komëz. F|f ezme` `fg| |ë dfzmkqan na Cbe|mze`ë a xfzmova' na xtabftlmba `cf Mfxze`f a Xftë' na iotnë lma xf iotnë. F|f q lmf`ë `batërya zakta|a vë |ë ndtomazme` `cf ãlo a kava. Ãlo`bf`e vë nq`l |ë qlm|obë `ë zm|acq` a Nëzqaze|' nq`l |ë getoma| `cf zmëtdena| a `f|ëz. Fe nq`l |ë ba|ë zexët |ë xf|tfb|fya a |ë xfiotnqanya' nq`l |―e ro|`obë if`|frnf| -meba|% a itukëz. Lqka xfzë @bomq`e|ë' fe nq`l |ë ndttebë |ë cbe|më cbe|më zakta|a|' zakta|a|' lqka qlmë|qa qlmë|qa lma `ë zm|acq` zm|acq` a attëze`ëz attëze`ëz'' lqka ndfb|ë `ë dfggë' dfggë' lte|ë` a na`lya |ë |eb. Fe |fko` xa`cazf |ë nëlmf `ë kë|ë zm|ac' xot e |taco` f|u`a Lte|ë` a Leagge|. @lecbo' o `bate2 Leagge fzm| zendog e Ltte|ëz vë zmkëgva` `ë iq`l |ë ttqcëz |f|a. \fzm xo |ë rdqgob `be zakta|2 Kqt |ë |fkozm iotjë` a attë|' ie|o nde itekë` a `f|ëz& Ya|ën na `bomq`e|ë nq`l |ë ie|ozm' ya|ën na `bomq`e|ë nq`l |f kazm Lte|ë`. \fzm xo |ë bfx
:8
`bomq`e|ë' |ë `boi|q`f `cf Ro|`e|' `bomq`e|ë vë ie|ob`ë nde |ë cbe|mf itekf| a att|f. Xëtlote kë|o' xgavze|ë vë lo |―bfx; |e lo |ë bazm zexët Yggfrë`ya |ë @f|ëz. Kqt |ë |ë yebë `be `lbazmnë`e' vë |ë ltab|o` nf fiët xot|ëz zë attë|' ko`|toggoba rantë` |f`la a rdqgo `ëza kbo `lbazmnë`e |ë yba` `cf ndta`lf. @ëza |e cba` attëze`ë `ë na`lena| |qabf' xëtra`e `cf na`lbf bqab. Ie|o `ëxëtnba| |tqxe| |f`l yfgë yedtfjeo`e' `ë ieggen |ë xfttacqgg|f' xfz|fb |ë ttacqgg|f' lqka e xëtzëte|ë ttacqggezm| komë ndfz koma' latezf |ë getomazm. Iotjf a yfgëya ieggo` `cf va`ltf a |tq`e|. Ltab|oba yfgë` `cf kokf bo|a ka kfndë|. Fnf' `ëza |e zmai vë rantf bo|a `qk fzm| attëzqa' |ë bazm e vft|ë za `be iotjë xo yba` ltab| |aba. Ya|ën na f`ë |ë `bomq`eya |e nq`l |f ndekfgozm. Ya|ën Ya|ën lqka va`ë e ndqzmq` na xgavze' nq`l |ë zmxtazozm |ë bazm e getë. @bomq`e|ë |ë zbagge` Xgavze|ë a xgavze|ë |ë bfxe` iotjë. Zmko ka f|o a |e lo kazm iqve nde |ë cbe|mf. Këtko `ë ieggen `be ya`l `ë kqie |ë attëze`ëz. Df`a `be tta|m xëtvftk |aba. Ya`lozq a ttacqggomq `ë va`lët |ë tta|me|. Xëtlota kë|ë ttacqgg a |e lo bazm e getë. @ctabe lqat| |qabf `ë mfxze`ë` a attë| xëtvftk |aba' ndugge zu|ë a yerf|o `ëxët lte|ë. \mett Zmxet|e` a Lte|ëz `ëxëtnba| komëz a mfxze`ëz a lo bazm e getë ndfz xëtlotene| |ë kë|u`a ibfgya2 Ndqzma |tqxe` |an' o Zmxet| e Ba|ëz' ndqzma |tqxe` |an' o Zmxet|e e Lte|ëz& Aj ka q`ë `cf Gqgbf vë zmkëgva` `ëxët attëze`ë& Aj `cf olf| kq |ë Zm|f|ë Ro|`e| ndta|`ob`ë& Xo bq |mëttfz `ë anë` q`ë' o Bq |ë Zm|f|ë2 \TA' KF\ËT' XAZË a CBFZM\F' ZM\F\F' \A\F @F@LË. @ëxëtnba| an`fya' xo bq |mëttfz xët `lemnë' lqka bq këtkqa vë |ë në geto`e a |ë në zmxë|o`e `cf attëze`f a `f|ëz2 Q@\F@FZ' VQAT\FZ -Kqat|fz%' JMEA\FG -Kea|fg% a COUF@F' MQAT\FG' ZANYA\F ZANYA\F ‚ FTLFG. @ëxëtnba| kë|u`a an`fya' |ë gq|an' në geto g eto `cf attëze`f a në ndqzm na Lte|ë& -Lqka` ze ibfgë i bfgë `ë zmvex vë q`ë xo nq`loman |―e zmxbacob zexfz në`utëz |ana2 Q@ \F @CFZ' KQT O \FZM' KU -KE% A \FGG' COB MF@F' KQT A \FGG oza MQ A \FGG kq MQ ezm|a lma an`e e Zie`kze|' oza Q@ A \FGG a `ë iq`l ZA NË XU\AFT LFG ‚ Zmë`. en.%. Leba' o `bate' vë kqt |ë kazm df kë|ë cbf' |e lo |ë bazm e getë `cf re`}metë| vë |ë gelme`' a malm |q|ba re`}mete` re`}mete` a yggfrë`ya yggfrë`ya |ë `f|ëz. @qk a zmai vë an`f| kf`ë iotjë vë |ë getob`ë na yedtfjeo`a re`}metë| vë |ë gelme`? Xëtlote na vëggen vë |ë getozm lma yggf`ë |f`l' këzm|qvë alma fe |ë nq`l |ë lfgë `cf `f|f. \e' o `bate' |ë bazm `lemnëz xët |ë getqa yggf`ë |f`l. Noz a ga` vë fe |ë vë`ltobë `ë zkggfy`e`ë a `f|ëz& \fzm|e xo |ë bfx nfcbe`ë |ana. Natta lma na`lo zm|acq` a Lte|ëz. Lte|f fzm| ndta`lf |aba' Ba|f fzm| ndta`lf |aba' Leagge nq`l |ë dfbë vë |ë muzm `ë `eyaga nf |ë `fg|f.
:6
ZM\F\Ë RO\@E\Ë XGGFKF YEE @lecbo' o `bate' a ndfba xftfzuzm rf`e` |an' mfxe na`lena| a |qf mfxze`ota lma xeb `cf xgavze|ë a nef& A attë| fzm| ttqcf a ba|ëz vë |e xëtzmko`. Zmqnë xa`cazf xa`cazf ka `ë ttqcë` |f`la. Këtko xëtmatë vë |f nfttëzm zf nf |ë nflma xgavze`ë a Lte|f lo |ë yebë `ë ttqcë` |f`la. Mfxbf zmxet|e` |f`l' o `bate' Kornoze| a ga`a f|ë |ë ttbalmë a cbe|mf dfzmkë na Zmxet|e` |f`l. Lte|f fzm| a xëtba|zmna' kqtza attëze`f fzm| a ekq`. \e këtko xëtmatë lte|ë`' o `bate& Leba za xëtmatë' `ë ãfz|e` kqt Lte|f lo |ë | ë |ë ndqzmë' attëze`f xët |u lo |ë rmlqka| zmxab|. Mfxbf Zmxet|e` |f`l Yggfrë`ya |ë @lteãene|& Ga`e vë F\F |ë mub`ë a |ë |ë ndqzme` na Lte|ë. @ctaba zmekene` |f`l ltab| Lte|ëz zë Kornoze|& K|maba xëtmatë zmekene` |f`l `ë va`lët. Ya|ën lqka ie|qa lte|ë` a cbe|më xgavzeya' |e lo bazm `be na va`ltë` a Xfiq`lëzezë. Këtko cbe|mno`ë |ë xëtba|zmna` a Ya|na. Këtko xëtmatë Lte|ë` ka a Ya|nbf& @lecbo' o `bate' zmxab| `lecbo rf`e` |an vë |ë kë`lo` na nagole`ë a Lte|ëz. @ë |ë cbe|më mfxze`ë` mfxze`ë` Lte|f fzm| q`eyatzfga q`eyatzfga lma e tta|mo` tta|mo` |ë cbe|më cbe|më na zma`bf zma`bf ze igfkf. igfkf. Këtko xëtmatë a xëtmatë `ë yage` a attëze`ëz' `ë `lo`be ya`l na zecqte lo |ë cbazm Lte|ë`. A nzmaina lma a ndqgqana' a mqndq` `cf `bombf a `bateq|' |maggëzezm| `ë iq`l' akrez|o` xfiq`lëzef. A mqndq`' xot akrez|qaza' ttbalmëza `ë |ë cbe|mf cbf`f|' ba|ëzota `ë Cbe|mëze fzm| Na`lbf a xfiq`lëzezë. @ë |ë cbe|më mfxze`ë` akrez|o` ya|ën @be xgavze. @ëxëtnba| `be xftfve|baba |ë xfiq`lna FE -Ro|e% fzm| e YA\NE `ë `bëze`ë a YA\NA. Ãlo cbf vë akrez|o`' yba` `cf Lte|f' lma Lte|f yba` `cf Cbe|mëzef a kbo fzm| a dfrqana `ë Ttacqgge`2 Gecbe fzm| nde Mfxze`ë` kq Xfiq`lëzef df`o`. @cf gecbe e dftfzxazmëz -akqegedte|% yeb`ë jekga| a nëlmf vë gëyere` `ë ttacqggze' late `ë iq`l |ë Xfiq`lëzezë. Leba' o `bate' vë gftc `ë Mfxze`ë`Komë' a `bfb|f Xfiq`lëze `ltuzmo`. @lecbo lma zmktqab \mf`ea| a Xgavzeya2 Leba za xëtba|ëzezm| Cbe|mëzef fzm| a Cbe|mëzezë. Leba za `ëxëtnba| Komëz |e nq`la| vë xëtmatë |ë `lbakëzm Xgavze|ë a |ë cbazm xëtmatë a nf zmqnë Lte|ë `ë ttqcë` |f`la. Xo' |e lo |f cbazm kë|ë cbf na yqab|ba' cbuznf bo|a lo |ë |ë yfttozë `cf le|f `ë le|ë. Zmqnë komë nf xftë' `ë Olf| a Fna`|e|' q`ë \MO\E' ttebf `ë kfndë xëtdfggë Ro|`eya |ë Jekge|. \ë ndeiqvezmën F\F' `ë cba`lba` a |u`a |ë iotjëz; |ë ndeiqvezmën F\ F\F `ë Xgavëze|ë a rdqgqana. E lëtcqan `cf Df`ote' e xfzmë xët |ë xftë` matë' xfzkëzfb q`ë ezmf e getë `cf xtf`ef a |u`a' e getë |ë mubf `ë naze` a |u`a na lëzmetë. Zmxazm qlmë|ob xët |axozm|ë `ëxët zm|acq` a attë| xët ka Olf|' `cf kq Lte|f zmkëgva` xëtmatë2 q`ë nëzob `cf ro|`e| a jekge| xgavze|ë a ftlmq`f `cf `eyaga| nf |ë `fg|f. F\F zmifva` `ë kë|ë xateqlmë ze qlmëttëiuaz |ë `bateq| `ë `bomq`e|ë `bomq`e|ë xët Cbe|mëze`ë Cbe|mëze`ë.. F|f bf`ë zm|f|ë' zm|f|ë' |ë cbe|mëxqz cbe|mëxqzm|a|z m|a|zmën mën `ë iqve' q igfze` `batërya `ëxëtnba| naba' `ëxëtnba| kë|u`a ibfgëya |ë zmktqana kë|q. Komë ndfz koma'
:4
::
ttebf `ë kfndë' xëtdfggë na f|f' lqka `lecbqa ibfgë vë `qk atlmë` `ëxëtnba| rf`e|. @be matë F|f në |mf`ë2 O `bate' lo` |e |ë xëtie|ozm zf nf zmqnë `cf Xgavze|ë? Këtko `ë ranët |ë igfkëz& Lo` |e `bomq`e xët |ë xëtie|qa Iqve`ë? Këtkoba `ë ranët |ë igfkëz& Lo` |ë bazm `be na rantë` a igfkëz? F|ëmatë këtko ya|a` |f`la `ë igfkë` a nzmaina& Zmqnë matë në igfze`' lqka në nëzqa Xgavze|ë' bo |ë do|ëz; xëtmatë në |tacob`ë zm|ecba |ë tabf xët ka a `lte|nbf; në nëzob`ë xgavze|ë |ë rdte|q`f `cf `eyaga| a zexëtna' lqka në lmf`ë `bomq`e ze |ë xq`ob' në nzob`ë Gecba|' ttacqggf| a Cbe|mëzezë. Në igfze` xtfx |ë Zm|f|ë| lqka në |mf`ë2 @a yebnë' o `bate' `cf gftc' nf|f`ë komëz. @a kane qlmë|qa `cf nf|f`ë Mfxze`ëKomëz. Xo' `cf ya`le e Iq`le| |ë |ë Xfiq`lnaz. Kqt |e lma yggfr`e| a |qab ezme| |ë xfiotnë' @a `lëtkomë ezmen |ë iotnqan `cf akqegedte e Cbe|mëzezë. @a bane iotnqa bfzm|ë Dozmggëkq| |ë Nflm `ë dfrë |ë gecbaya' zaxza leba za ãlo cbf vë kf iotnë `ë |ë yët|a|ë ndta`lf fzm| a xfiotnë lma ya|ën za kf iotnë `ë zu|ë a |q. \ë Zm|f|ë në igfze` xtfx lqka në |mf`ë2 Iënebë e Lte|ëz' O \MO\' |e ba e getë |ë qlmë|ozm `ë |ë `lte|ne` zm|ac ltab| xët zë `fg|e' latezf nf `ë iq`l Cbe|mëzef dfma| @BE. @ë ieggen' `a bane iotnqa zendfz ttacqggfya |o`f2 \TA' KF\ËT' XAZË' CBFZM\Ë' ZM\F\Ë' \A\Ë@F@LË. Leba vë kë|f bf`ë `qntf| a tta|mtto|qggene|' `cf kq @A kane otecbe`ë` late ka `bateq. Ãlo`bf`e kë|q kf `be la|utë xët |ë df; ãlo`bf`e kë|q kf `be iotjë xët |ë ko`|toggqa. Fkonf `a bane @BE na aza`jë` a tta|mtto|qggene| |o`ë. Cbe|mfzm|q @a bane `cf f|f vë këtkobnë nf xfk. Gftc' nf|f`ë `bomq`eya |ë `bateq|' Xfiq`lëzef zm|tema| `ë `be cbf vë fzm| nf a nflma za CBE\MËZEF. F\BA' `ë `be komë vë `qk fzm| fkonf komë' `a |ë Cbe|më lo |ë dfmane @BE na nf |ë nflma` CBE\MËZE. Komf a mfxze`f xo gëyere` `ë tta|mtto|qggena. @beie gecba| a |u`a' këzm|q alma |e lo |ë bazm e getë. Xo' lo bazm getqa `cf gëyerba| `ëxëtnba| tta|mtto|qggenaya. E kfgo` toba| vë df`ob`ë `ë iq`l |ë Cbe|mëzezë. Xfzkëzfb në iga| Fe e vqfb|q`e @F@LF a në |mo|ë2 Axokë ndfz axoka kfn akrez|qa' xf a `boi|q` Ba|ë` a xf a zmebqa ylakba`' zaxza leba' o `bate' za gftc `ë |ë ftlmna`' ba|f a ylakbf lo |ë ba`ë @BE na CBE\MËZE@Ë. Ãlo`bf`f këzm|q na xëtxeknë`e dftfzxazmo` |ba|të`' vë fz`ba`f `cf |ë lubf |ë noz ba|ë a ya|na `ë @BEZE@Ë a CBE\MËZEZË. Ka `batëre| a këzfb koma' iotjf a ba|ëz fzm| a xfxëtndfb|zmna' fnf ba|f `ë tte|ba` a zfb dfma| `be na @BEZE@Ë a na CBE\MËZE@Ë. Kë|q q`ë xo zmifvan `ë |ë cbe|më kë|ë xateqlmë' cbe|mfzm|q q`ë bfn f|u' `ë Komë` a ftlmzmna |f`la`' xët`ltuzma xët Nqa komf `qk akrez|o`' zaxza `ë do|ë` |ana komf `qk akrez|o`' zaxza @a bane |ë xfiotnë. @a `qk kane Ba|ë lma `qk kane akrez|qa; Bane nf |ë xgo|ë' nf |ë nëlmab a nf |ë getë za zf |e. @bateq fzm| `be igfkë a tta|mqana `cf `be nfg' fnf `ë xateqlmë` |o`ë lo |ë ba`e xëtmatë |ë getë. Leba' O `bate za kqt |e |ë kazm xëtxftqa `ë komë` vë
:<
yfrmlo` `ë xbazë` a zexëtna' a `bfb|f ba|ë lo |ë kfgobë `ë attëze`ë a lo |ë `caga| ya|ën aza`jf a Zmxet|e|. Xfzkëzfb në iga| Ro|`ef e \A\Ë lqka në |mf`ë2 A cbe|mf fbo vë |e le`' `qk fzm| cbf |ba|ët' yaãza `be xbazë ifta a yocëg. \e `qk ka ftte|ë fz |f izmekëzm xfk |ë Nflme`. Gftc `ë mfxze`ë' kq lte|f ndta|`o` a xgo|iqvezmna' q`ë atlmf `ë Lte|ë. Alma Q`ë bfn e iotnqan' xot bo fzm|q zeã ba |e. Iotnf ena fzm| iotnqa `cf `be \tqx Lte|a e xfiotnë. Q`ë `qk a `boi Ba|ë` a `qk a `boi Ylakba`' xtfxzaxtfx q`ë bfn Xto`fte e ãlo cbfba vë akrez|o`. Këtko |f cbazm kfgene` `ëxëtnba| xa`cazfya& @lev ttqcë` vë |ë ltab|o` ltab| Lte|ëz& Në iga| xtfx e fzm|qvqfb|q`e fzm|qvqfb|q`e @F@LF2 Këtko vë |ë cbazm zm|acq` xët `ë do|ë` |ba|ët& @qk fzm| a xfnq`lq` |ë tte|azm `ë ltab|en |ë `be `bomq`ea |ë nfzexëtna' zaxza vuzmkqt LU bf`ë df @BE a @BEZME fzm| df Cbe|mëzef' leba za xa`cazf fzm| mavë a |e nq`l |f xëtzmkozm e getë ttqcë`. Tte|azm `ë iotnë `cf a xfiotnf. \e nq`l |ë bazm e getë `ë kë|ë qlmë|en. Q`ë këzm|q kfn `lecbqa `ëxëtnba| axokfya' lqka nëzqa ttqcë` xët ka Cbe|mëzef. Q`ë |fzm xo e `ctab na`lena| a nef ka |ë Cbe|mf Cbf`f|. Nftt zmë`en lma e `lecbob kqt në |mëttfze`. O Lte|ë te|ë'' vë ndqzm dqzm ãlo cbf cbf. @BEZ BEZME vë fzm| zm| CBE\ CBE\MË MËZE ZEF' F' fzm| zm| CBE\MËZEF vë fzm| @BEZME' ttelm ka q`ë `ëxëtnba| kfgene| \f`l& Mu`' zaxza këzm|q nq`l |ë ban e getë2 Në ga` vë q` |ë ban e getë `ë |ë cbe|më Mfxze`ëKomë`' e getë `cf Yage e @f|ëz& Q`ë' `be iënebë e Lte|ëz' qtlm`ob2 getomq `cf attëze`f& Q`ë bfn e xfiotnë xët Lte|ë` a Zmxet|e|' e xfiotnë' xot cbe|mfzm|q bfn zmkëgvene e Lte|ëz. Lqma| |f lezm za re`}metë| a attëze`ëz lqma| |ë zmkëtnova` a |ë dea` xozm|ë xëtdfggë na Lte|ë`. \fzm xo |ë bfx kë|o xgavze. Nq`l |ë bazm e getë' o `bate' lqka ttob|ë `ë lte|ë a `ë zmkëgven. Noz a gftco zmekene` |f`l `cf Lte|f& Zmxet|e bo| df`o` `ë ndta|`e`ë a `lteãene|. \e ba `be det e lte|ëz. Ltab|obe na`lena| |qabf `cf ndta`lf a bo `cf bfzm|ë. Cbab ndta`lf |aba Zmxet|e` a Lte|ëz& Ltab|oe na`lena| |qabf `ë ltab|en |ë Lte|ëz& Leba za |e ba `be na Kornoze`' `be igfkë a `be iënebë e Lte|ëz. \fzm xo |ë bfx `be xftfgfbnëten2 noz ga` vë na`lena| |qabf |ë k|mama` ndtfxzm|. Leba za `lteãene ttbalm `ëxëtnba| |tqxe| |f`l. Noz q k|ma `ë ltab|en |ë Yggfrë`ya |ë Attë| vë yeb`ë `cf Yggfr`e| a Reb' xot ndfbe zu|ë a |q ltab| `fg|ëzezë& Zmxet|e u| fzm| nfttë yazm na Lte|ë`. Natte kë|o xgavze lma iq|e `ë ggocfte& @lecboba Rf`e` |en lma rdf|oba& @lev zm|acq` a `lteãene| a |e lo bazm `be na zm|acq` a Lte|ëz&
:1
ÃAGËZE E NEZ\ATE\ XGGFKF YEEE Ndta`lf |aba' o `bate' kfn yq `bomq`e|ë a nef. Ndta`lf |aba kfn yq Lte|ë`. Në `lecbo |fzm a natt xgavze|ë a nef' vë e kfn xtq `cf `eyaga| a mfxze`ëz vë bf`ë nde ãlo cbf& Q`ë `qk bfn ze `be `bate' zaxza getezm| yeb `cf `eyaga a lena`zeo`a |ë `ltuzmna. @ë ãlo`bf`e` xtab |u`a q`ë nftt `be |tqx |ë `ltuzmën. @ë ãlo`bf`e` xtab |u`a q`ë `ltuzmob iotnë`. \fzm a le za nq`cazf a iotnëz fzm| cbe|mf`lab kq kf `be iotnë. A nflma fzm| Xgavzef Xgavzef a |ë Zm|f|ëya. Zm|f|ëya. \ë ndeiqvezm ndeiqvezmën ën bf`ë f|f `ë f|ë do|ë. F|f dfma` |ë lqkzmën na f`ë |ë Iotjëz zë |u`a' |ë ndqzmq` late `ë nfbë `cf iotjf vë e yba` `cf do|f |ba|ët. @lecb @lecbob obee kë|o kë|o ibfgë ibfgë xgav`e xgav`ezm| zm|a& a& @lecbo @lecboee lma df`e df`e |qabf| |qabf|&& Këtko Këtko ka f|o nq`cazë` a iotnëz& Nez|ate `qk fzm| cbf |ba|ët yaãza `bomq`ef a nzmaiq`. @beie a lo |ë ba`ë |ë rdqgqana. Këtkoba xgavze`ë zmqnë |maggë |ë yfttozq` a lo |ë bazm Nëzqaze e attëze`ëz lma e lte|ëz. \ë xf`boi|q`f a |ë |maggf bf`ë |ë xf`boi|q`f| vë |ë tta|mob`ë a vë nzmaie` zakta|a zmqnë |ë yba|tf. Këtko `ëxëtnba| ãagëzfya |ë xgavzeya |ë nef& Na zecqte lo |f cbazm ttqcë`. Xot|f xët ka iqvef fzm| zakta|a' fnf' kqzm a ndtte`' lqma| |ë nq`loma| zmqnë. Zmeia Lte|ë`& O Yggfe en& Mfxq |e lma lo e nfttëzm& Zm|umq |e `ëxët ktfme`ë` a attëze`ëz lqka ndekfgqa df`ote` a `f|ëz. Ndfba cbe|mno`ë zmekene` |f`l `ë ltab|en |ë lte|ëz a lo |ë bazm e `beggob|ë na f|ë. @bateq xo `ltuzmo` `ë iotnf vë `qk bf`ë |ë këzfb do|a. Tte|a| na komë` `ë ltab|en |ë xfiotnëz vë fzm| `be `eyag e jekge| zqxateot. Leba za |e lo |ë fttezm |ë dfmazm e xfiotnë' xëtxftf za |ë `ezomazm na Lte|ë`. Lt e|ë`. @lecboba' o `bate' rf`e` |an' vë xo |ë kfggëro` zm|ecba| a lte|ëz' vë |ë |taco` xftf zuya ttqcë` xët ka tafgerena|' kqt |e |ë bazm @be na Lte|ë`& Këtkobe |ë nzmai|f| `cf rantf a |okëz& Nëzo gecba| vë f|ba akrez|ob`ë' vë e ndfb`ë uba| `ë akqegedte` a |u`a' na iotjë` a nbacqggëz zë rf`fieggëz& Këtkoba igfkë` a ba|ëz zë \okëz' |ë gfcq` `cf yarqggene e igfkëz zë zfb& @lev zm|acq` a zmqniezmqan' latezf alma |e |ë bazm @BE na igfkë`& Ioge na ibfgë |ë dq|f f|eb vë df`o` @―f| Do|ë& Mu` `ë \anxqgge` a lte|ëz dgq lma rmu|q `ë igfkë` a ba|ëz zë xf`lfna& Leba' o @bate' za |e ba e ktebqan. Ba `be cbf a dfna `cf |okf a igfkf. Ga`a igfkë` |f`la vë |ë zmkëgvabë `lte|zmën. Dfmq ya|ë igfkë& Xgavze|ë bf`ë |ë nzmaina `ë attëze`ë. Kqt |ë zmkëgvazm na lte|ë` a Zmxet|e|' lo |ë cbazm Xgavze|ë a ka xët |ë gí `ë Lte|ë' `be Leagg Lte|a e xfiotnë. Këtko xëtmatë nf zmqnë xgavze. Lo |―e cbazm `ë ranët |ë igfkëz. Leba' `ëza |e a golm Lte|ë`' fbo nq`l |ë latlma| `ë na`l| a |qf. \fzm q`ë xo |ë igfz na f`ë |ë xgavzeya. Zmxab| `lecbo rf`e` |an lma de`lq& Zmvuaba |ë cbe|më yage` a attëze`ëz& @be Lte|ë lo |ë `lteãobë `ë zm|acq` a lebaz. Q`ë xo igfz `cf a yba|tf F|ggf`|elë' igfz xët le|ë| a Ndta|`ezë zë Mebaya. Igfz xët ftlmba` a debya |ë Mebaya. F|f nq`la` |ë leg`e` bfzm|ë `cf |maggëze|ë a
:9
nëlmf `ëxëtnba| `bomq`eya |ë `batërya |ë |okëz' na vëggen vë |ë ndf`e` xët ya|a `be iotjë |ë nflma. Gftc' `ë |ë kfgqana`' xftf za F|gf`|elf |ë akrez|o`|a' ezme` lezf `batër vë këtko`e` `ëxët attëze`ë' lqka xëtlotë në`utf nfcbeka' |mëtte|`e` va`ea| a |maggëzeya |ë nëlmfbf' xozm|ë `ë f|ë do|ë. F|f a ftte|ë` f|ë `eyag. F|f ezme` |ë xëtdfnq` `cf `be |ba|ët yedtfjeo` e xfiotnë' lqka ba|qa |ë xflqkzmën `cf deb|ë a `batërya |ë |okëz. Ya|ën Ya|ën `ëxëtnba| cbfkq| f|f nq`l |ë natt`e` iotnë. iot në. Ya|ën `ëxëtnba| `bateq| f|o nq`l |ë ba|o`e` `ë kë|ë do|ë. @ë |ë gftc|f| komë |ë kfgqana kf`ë va`ë nfttë `ë` ko`|togg |ë Nëzqazya' |ë lëtcqan xozm|ë `ë ya`le` `cf kq kezme` ftlmë. Fnf lezf `cf f|f nq`lë` |ë `cage` |ë nzmaiq` `ëxët ya`la lma `eyaga |ë xf`boi|q`f `cf `bateq. F|f ba|o`e` `ë F|gf`|elë ze meba' fnf `cf`bëmatë zmifvazme` nelez `batërya. Xo' kqt cbfkq e yemab xëtxftf' f|o yebzme` a df`obzme` na `batëre|. Meba| ezme` nelez `azm na xfnba` a `bateq|. Na kokë cbftx`e' kqt nfcbef q mevab' xot na xfnba` a `bateq| nelez `batërya. F|o mu`e` mfblq|ãa `ëxët kqya`la' lqka nfttë iotnë` a `batërya. Ytez`e` zexfz në`utëz zë |u`a |ë xftë| a Nta|`ezë' lqka a df iu|utë` i u|utë` ze |ë f|u`a vë ytez`e` lma ndta|`o`e` nelez `batërya. Ya|ën Ya|ën `ëxëtnba| nfcbeya ezm|a a nq`lq` |ë rdqgomazme`. Ya|ën `ëxëtnba| |e`cqbya nq`l |ë rdqgomab iu|utf a |u`a. F|f ye`e` `cf ndta|`e|ë a Mebaya xët |ë zmkf|ëttqa `batëre| lma xët |ë ndta|`qa `ë ya`l |ë |u`a. Fnf' lqma| |f le`e za Nëzqaze| ezme` nfcbez|ftë |ë iqvezmën' i qvezmën' |ë ro|ë vë |―ef mev`e` yage` `cf iu|utf xtab cbftx`e' |ë ro|ë vë |―e texëtra`e` ndtfxzm| xët `cf kq kezme` ftlmë. F|f ye`e` ka `batëre| lma q nëzo`e` zakta|e`' Ibfgë`' vë ya|ën `bateq nq`l |ë igfzë. Zmxab| Nëzqaze| `cte`e` yage` `cf cbftxe`b|ë lma a melm`e` gftc `cf |okf a `batërya. Cbe|mfzm|q' ka`e kqblaz' cbftx`e ba|o` `ë `be ya`l |ë do|ëz vë nq`la|' `cf`bëmatë' |ë ba|ë e mfxq`& \ë xflqkzmën f|o ttëzmvfze` nelez `batërya' `ë ya`l ya`laa kq dfma dfma`` jata jatano no`e `e|ë |ë.. Xtfx Xtfx'' na kfgen kfgene` e` a komë komëz' z' f|f f|f nftte nftte`` xfnb xfnbaa `batërota. F|o nq`l |ë zegga` `cf Ro|`e|ë vë `boie` |ë dftlmë` a |ë rarë`' xot ya|ën Nëzqaze e dftlmë nq`l |―e ko`|toggobë a |―e ndët|mabë |ë cbfggë. Noz këtko`e ndta|`e`ë a mebaya' zaxza na zecqte lo |ë cba`e kav' zaxza ya|ën Nëzqaze| a lte|ëz nq`la| |ë ro|`ob`ë itekë` `cf attze`f. Leba' o yggf en' za itekf fzm| `be xa`cazë a nflma. \ë bazm xëtmatë Nëzqaz e Lte|ëz lma itekf `cf attëze`f lo |ë |ë rmlqka| zmxab|& @lecbo lma ndfbe xftfzuzm kë|o xgavze|ë a nef; rf`e e lte|ëz fzm| e vft|ë. Noz këtko `ë gë`le`ë` a mebaya' zaxza Lte|f lo |ë zmifva|. Zmxab| `lecbo' o `bate' |maggëze|ë a xgavzeya |ë nef; q`ë xo igfz xët `bomq`e |ë nzmaina xët `batëre|. Q`ë kfn zmkqa gftc `ë qlm|ene` |an `ëxëtnba| Mfxze`ëKomëz' Mfxze`ëKomëz' late `ë iq`l |ë mfxze`ëz' |ë kë|eb rmyeggene |ë mfxze`ëz. Xo' kfn xf xëtde`lëzmf' `lbakëzf |ë kqie`e|' vë tte`e` `ë xte|ba |ë ãlo`bf`e| vë lo`|a |ë kfgo`|a `―f|ë do|ë. @ë f|ë mfxze`ë kq komf `qk akrez|o`. Na |ë yët|a| a kfn `lea lodë| akrez|a`jë` a Tobaya |ë Jekge|' vë gëyere` ya|ën `ëxët kqieb' |ë xfgetqan `cf mftkena| lena`zeo`fga. \ë xf`boi|q` a |ë ttarekzmën bf`ë xëtde`lëzmf|' toba| a kqie`e| |ë mfxze`ëz. F|f `lbake` ya|ëleba` `ë iq`la| a mfxze`ëz. Noz na`lo |―e gftcomazm nezmëtene|' zaxza f|f `lbake` na kqblaz zmxet|e` xëtcbf|ë kqie`e| |ë zfb. Ya|ën tta|me nq`la| vë |ë ndtobë' lqka |ë zmxë|qa `cf |mo`b| a xëtde`lzmfya |ë kqie`e|.
:3
@be matë' `ë `be komë |ë kfgqana' q`ë eq fitoyf Xa`cazëz zë Nflma lma zmoi f`ë` f`ë` |ba| |ba|ët ët kq `qk `qk akre akrez| z|o` o` komf komf'' iotn iotnë` ë` xf iotn iotnëë |ë xëtd xëtde` e`lë lëzm zmfy fyaa |ë xa`cazfya. Xo' e cba|f |ë nzmaiq` `ë mftkërena| a komëz zë |u`a' vë në `qmf|`e` `cf gftc' q `ctab|ë` a e tf`ë kqndo`fya cbecf`la' vë nq`l |ë ba`ë `lecbqa `cf `bë`f zm|tazë a mfxze`ëz `ë |ba|të` lma q`ë gëyerf `ëxëtnba| mfxze`ëz `ë ltab|en |ë zmxet|e| |an. Q`ë gftcoman na |ë zmxab|ë `cf f|o' lqka q k|mua ndtfxzm| `cf `be komë a xfna`lqazmna' xot f|f në `levzme`' lqka gëyerë na në`utf |ë ãqle|zmna' |ë xf`boi|q`f `cf `batëre|. Xo' `ë ttba|ë` a f`ëz zë iq`le| |ë Mfxze`ëKomëz' Mfxze`ëKomëz' q`ë cbab xëtde`lëzmf| a kqie`e| |ë mfxze`ëkomëz' |ë qte|q` xët |ë mf`cët zmxet|`f| vë lo`e` |ë kfgo`e` kë|ë kqie. Q`ë gftcoman `ëxëtnba| ttf|mëya' ndtfxzm| `ë |tqxe` |an. Eke Eke na |ë zmxa zmxab| b|ëë a f|o f|o në `lba `lbake ke`. `. Xo' Xo' ndfz ndfz naba naba në `lba `lbake ke`` |ë xf`coxzmne|' lqka këtkqa në`utë` xët |―q `coxë na zmxet|e` |an. Xo' o `bate' leba za zmxet|e vë e kq`lëtyema| kqie`e| |ë Mfxze`ëKomëz nq`l |ë ndët|mama| `cf toba|' `lbakëzf| a zmxet|`fya |ë komëz |ba|ët -|ë do|ëz |ba|ët% lma a ndfb`ë |ë ndët|mu ndët|mua' a' latezf latezf rmyegge rmyeggene ne `qk fzm| fzm| xëtnd xëtndqzm qzmëë lma a gf`ë gf`ë ndtfxf ndtfxf'' latezf latezf ya|ëlebf |f dtfk|ezë. Q`ë mub `ë |tqxe` |an' ktebob ttf|më vë `qk kf`ë kqieb' ktebob iotnf' `cf |ë jegf|' iotnf ena fzm| ktebqa. Ya Ya |tqxe` |an `ë va`lët' va`lët' ka ttf|më|' lma e ga `lbakëze| a neb |ë xf`coxq` `ë ttf|më| a komëz. Fnf kqt zmxet|e |ë ba|ë e getë `cf |tqxe en' q`ë lqma| |ë ban e kqblazzmën vë noz e fitoman kqiebya |ë mfxze`ëkomëz' xët`ltuzma zmxet|e en `qk lo ba|ë kqttë e getë. Leba za `lbakëze| -xëtde`lëzmf|% a kqie`e| gëyere` ya|ën xëtcbf|ë kqie`e| lma fz`bematë `ëxëtnba| mftkërenaya |ë mfxze`ëz. Ya|ën lqka gëyerë `ë ltab|en |ë mftkërenaya -na iotnë ze |ë yfgëya |ë dq|f |ë la|e|%' |e nq`la| |ë gftcomazm xtab |u`a' zaxza ya|ën `ë iq`l |ë kqie`e| f|f |ë `lbake`. O `bate' ndfbe xftfzuzm xftfgfbnëtena| a nef& Këtko vë noz a zmkagëzm munba` xët `―f|ë do|ë& \ë xfkë| bf`ë f|f vë kf`ë xfzë zqkzaz `ë kfgene` a kë|eb kqie`e' late `ë Lte|ë` a Nflma vë zm`lte| `cf Do|f |ba|ët' zaxza' leba vë df`otë| a fzfb do|a këtkob`ë xëtmatë `lo`be zmxet| xët |f k|mua `ë zkggfy. @lecbo' o `bate' a iq|e `ë ggocfte xftfgfbnëtena| a nef2 këtko |ë gëyerëzm xëtcbf|ë mftkërenaya -yfgëya% lma bo `ë iq`la| a |u`a' a `lëtkomë vë |e ba e getë `cf |tqxe bo|' dazo` za xo `lecbo` `be |e`cqgg |ë `beggob|ë na `be kqnden kqndo`a `ëxëtnba| |tqxe| |f`l. \ëtmeva ndtfxzm| |tqxe` |f`l lma `lev ttf|më| a noz këtko |ë muzm `ëxët nbacqgg& Kqt |e |ë muzm `ë iotnë` kq df`obë -zmxet|e mu` ka |tqxe ‚ Zmë`.en.%' xëtlot konde`ena| a ttf|mëya lma ktuva| -xgqzf|% a va`ltfya |ë ttf|mëya. Mfxa cobë` |f`la lma xëtlot ibfgë| |qabf& Xëtndqzma Ibfgë` lma |e lo bazm e getë. Ya|ën kqzm fzm| e ndqzmq` na Lte|ë' nq`l |ë zmxtazobë |ë dfma| Toba e zm|acq| |ë xgavzeya a f|ëmatë nq`l |ë gëyerë `ëxëtnba| mftvazm -yfgëzm% |ë ãqle|zmna lma kqierenazm' vë bf`ë ktebqa `ë ltab|ena |ë xf `boi|q`f `cf `bateq. @lecbo' o `bate' a ndfbe xftfzuzm xftfgfbnëtena| a nef2 noz q nq`lo |―e kfgozm toba| a zm|acq|&
:=
Nf netë |f ndfzm Lte|ë` a |ë bazm cf|e xët |ë kfgqa ka zm|acq. Lte|f fzm| cbuznf a iq`le| |f`l' o yggf& Këtko a lo |f cbazm xëtmatë Lte|ë` `ë zm|ac&
:5
<8
<6
ÃAGAZE XAT \A VA@A E GETA @AXAT MFXZE@A XGGFKF E]
<4
Kqblaz' o `bate' `lecboba rf`e` |an' vë |ë nëzo` xgavze|ë lma Lte|ë` xët kë|ë xateqlmë' vë |ë nëzo` ze |ë xëtdfggozm attëze`ë`' vë |ë nëzo` ze |f ãozm xëtxftf lte|ë` `ë ba|ë` |f`la& Këtko' o `bate' |ë cbazm zm|acq` vë |ë ltab|o` xët ka Xëtba|ëzef ze `be Lte|ë& Xëtxgfza |q|ba `cf ya|bf yage` a attëze`ëz& Këtko |ë bazm `be Lte|ë `ëxët do|ë& Df`a ya|a` |f`la `be igfnqt xët Lte|ë' `be igfkë xët Leagge` a këzfb mfxze`a& K|maba iu|utë` |f`la `ë Kornoz& Iog na rf`e` a Df`ote|' vë fzm| `be kf`cë vë te|mëtta| lte|ë`. Kë`lo `be kf`cë |ë getezë. Kë`lo kf`cë` a zmxet|e|. Ktebo yedtfjeo`a vë lo |ë dfb`ë |u @be na Cbe|mëze`ë' |ë xëtrean na Kornoze`. Tte|q e dfnq` `be na lte|ë`& \ë bazm `be kf`fg xët akqegedte`' `be zm|ac xët ka Gecba| a këzfb do|a& Lte|f' o `bate' fzm| Lte|f a Nflma' vë `lteão` `ëxëtnba| mebaya |ë |tqxe|. \e ba e getë |ë dqtozm `cf a z|ëtyba|tf attëze`ë' |e ba `be na Lte|ë`. Meba| a attëze`ëz |ë tta|mob`ë' xot ba|f |ë ndqzm na ttbalmë` a zfb. Fnf' Fnf' |fzm' o `bate' lqma| |ë dqtozm a |f ãozm |tqxe` |f`l gftc `cf zm|tazf| -`eyage% vë |ë tta|mob`ë lma vë bf`ë `be na |u. Tto|qggoba zmekene`' o `bate& Zmeie xët|muatba| -yfgërena|% a lte|ëz |f`la. Xo' zmei late lma attëze`ë` vë |ë tta|mo`' a latlmq` bfzm|ë `cf yage zfb. Këtko xëtmatë xgavze|ë& Noz ga` vë |tqxe bo| |ë |ë |tflm|obë& Yfrmlo `ë zm|acq` a yfgëya |ë Lte|ëz. Aye|obe ttqcë| a att|f& Leba za xgavze|ë bf`ë |ë xëtmatzmna. Kf akrez|qa vuzmkqt Zmxet|e e Nflm e Cbe|mëzezë kf ieggqa |ë akrez|obë' lqka ktebqa ttacqggze na gecba| vë akrez|o`e` `ëxët zm|ecba| a |u`a. Iq|e `ë ggocfte' o `bate' nëzena| `cf xgavze|ë. Iq|a `ë ggocfte rf`e` vë |ë iga| xët komë` a kfgqana. Xo' q`ë lo |ë |tacob xët `bomq`e |ë mfttqana' |ë |tacob xët xgavze|ë a nzmai|f `ë komë| a kfgqana' |ë mqndq`f `ë attëze`ë` vë në tta|mo`. Leba' o `bate' |e ba iq`le e |ë cbe|mf cbf`fya. Ya|ën za kë|o `bomq`e bf`ë mfttqa' kf`ë mqndë kqt `bateq fzm| malmë `ë tod`e' e gelmq` a e ndët|muan `cf re`}metë| a attëze`ëz. Zmqnë' zmqnë komë nf xftë' q`ë a dtfk|ezf |tqxe` |an. E nttakqggqan q`ë zmkobf e getë `ëxët mfxze`ë` a Kornoze|' lqka zmvut|qa zmkfva| vë a ãob`ë `bateq` `ë zkggfy`e. Leba' o `bate' vë |e ba ya|ën `be zmxet|. \tqxe `qk fzm| fzcbf. Zmxet|e fzm| cbe|mzmkf. Noz ga` vë |tqxe bo| |ë ba|ë `be dqtc xët zmxet|e`& Ek `cf attëze`f a qlmë|o `ëxët Lte|ë. Gftcomq `cf |tqxe bo|' o `bate' a lo |ë bazm e getë' na |ë yët|a|ë `be Lte|ë vë fzm| @be na Lte|ë`& Kqt |e |ë bazm e getë `cf re`}metë| a attëze`ëz a qlmë|o` `ëxët mfxze`ë ze `be Leagg e Lte|ëz' f|ëmatë lo |f kqx|ozm za mfxze`f `qk fzm| xf xa`cazf' xot na |ë yët|a|ë fzm| a nduggq` na mftva a kf`la. Leba' o `bate' za ãlo cbf vë akrez|o`' fzm| ya|ën `be xbazë a yocëg a `be xfnbaba |ë nf |ë Nflmaz Cba`lba vë e dfzmkoma| fzfb. Gf`lf nf|atbfga fzm| ze `be gf`c vë ttbalm ze kotta`|' vë `ltuzmo` `ë në`utë |ë `beggob|ë `cf `bë xfnba `ë `be |ba|ët. |ba|ët. @bomq`e|ë kf`ë akrez|qa cbe|mno`ë `ëxët |ë cbe|mf kom`f|' fzcbf `qk fzm| `ltuzmqa' alma xza |ë ctoxozq`f `ë attëze`ë; fzcbf `qk mqnd' alma xza |ë mfttqana `cf `bateq. Leba za `ëxëtnba| mfxze`ëz kq |e df`o`' kf lma |ë |batë vë bf`ë |ë nëlmab `bezob ze |e' |ë ktebqan `cf rantf a gf`lëz' oza |ë `lfnë `cf mfxze`f a |u`a.
<:
Lekqt' `ë `be komë |ë mfttqana cbf|ë' q`ë \mo|e' mfxf `be kfgen a q rmu|f `ë |ë |batf mfxze`f lma nëzoyf zakta|a| a nzmai|f. Zmqnë |maggë `ë aza`jë` a gf`lëz nf|atbfga bf`ë nzmaië zmqnë zakta|a. @f`lë bf`ë lena`zeo`a| a xfkfxët}uazmna lma `f`lë bf`ë jekga| a mfxze`ëz. @f`lë bf`ë rmyeggena| a `bomq`eya a `f`lë bf`ë do|ë| ndta`lf do|ëya. Xo' `f`lë bf`ë Ro|`f| a jekgaya -Rmyeggenaya% |ë mfxze`ëz vë yeb`ë `cf zexët a `cf xozm|ë. Mfxze`f fzm| a ndqzmq` na cbf`f |ë nzmai|f' zaxza mfxze`f fzm| a `lfna `cf komf. Këtko ãagëze` xët mfxze`ëkomë` lma |e lo |ë mfxëzm xot|ë` a nflma. Leba za `ë mfxze`ëkomë` fzm| a zecqt|ë za akrez|o` ya|ëlebf' alma xza a nzmaiq` `cf `lëtcbacbef bo`ë' fbo lo |ë akrez|obë |fzm a xët ba|ë |ë ba|ëya. Ãagëze` xët do|ë| ndta`lf |aba nq`l |f cbazm ya|ën dta`lf |aba' zaxza fzm| `bateq munbf a nez|ate|' fzm| mutbf xët |ë va`ë @be na @BEZME@. Këtkoe ndta`lf `ë tta|m& Xëtlot IBFGË@ lma Q@Ë lo |f bfx. Mfxa kfgene` ndta`lf |aba lma na zecqte lo |ë ba|ozm. @bate' |e dazo` za xo a ba|o` ba|ë`' xot leba za ba|f fzm| ndta`lf ylakbaz. @cf ãfz|e vë |e ba gelmë na |tqxe` |f`l' xët |u `qk akrez|o` nf ba|f. Ya|ën zmxet|e fzm| e getë `ë mfxze`ë' kf `be ba|ë vë fzm| na |ë yët|a|ë ba|ë' Cbe|më xbazf |ba|ët fzm| zkggfy`e' `be re`}met `cf e jege lqmazm getqa. Noz dazo za `bateq fzm| e ge`lq` `cf |okf' alma xza kf otecbe`ë` `cf |okf alma nq`l |f ka|ë otecbe`ë` `cf |okf. @bateq fzm| `be zmxet| e ge`lq` `ë lte|ë' fnf xf `bomq`e' `qk nq`l |ë ba|ë kqttë e getë. Attëze`f a tta|mo` |ë ge`lq`e` `cf Lte|f. Attëze`f kfx Zmxet|e`. -\mo|e a xëtzëte| lma e ya` zmqnë tf`lëze z|qlene|%. Ya|ën `lo`bf`e vë këtko`' nq`l |ë zmxtazobë |ë ba|ë `lo`bematë e getë. Meba| xëtta|m |aba xo dea`' attëze`f xo ndqzm cbe|më mfxze`ë` alma Lte|ë`' o Lte|ë a zmxet|e| `batërot& Ndqzma attëze`ë` a mfxze`ëz& Bq ba`e deb| a |ë Nflmaz Lte|ë. KQB\OBA@E A LO \Ë BA@E \Ë GETË& Noz tte`e `ë meba& Lte|f yëtzmo` `cf attëze`f a `f|ëz. Ga`a zmxet|e` |f`l' vë fzm| e ge`lq` `cf LEAGGE |ë ndqzma| `cf Gfylef a Lte|ëz' |ë getë `cf re`}metë| a attëze`ëz' `be zmxet| vë fzm| @be na Lte|ë`. \e ba ãagëze e xgavzeya |qabf. Ndta`lf |aba fzm| a cbe|më komf lma mfxze`f. Noz ba|o `ë zkggfy`e`ë a attëze`ëz& Getoba |tqxe` |f`l `cf lte|f a `f|ëz& O Lte|ë a Nflma vë ndqzm |ë cbe|më Kornoze`' ttelm a cbe|mf ka `bateq& Df` `cf |tqxe e |eb `be xezm|ft vë |ë `lteãobë xëtmfxë nelez `batërya& Gftc' `ë |ë kfgqana`' këtkobf xgavze|ë' `bomq`e|ë a xf`boi|q`f `cf `batëre|& Gftc `ë |ë kfgqana`' q`ë qlmë|oyf `ë mfxze`ë` kq ieggo` komf. Këtkobf xëtmatë |ë fttebf `bomq`e|ë lma xgavze|ë. F|ëmatë q`ë na`loyf2 ya|ën a ftlmnbf nq`l |ë në zbaggë ãagëze` a xgavzeya. Q`ë qlmë|oyf xozm|ë' `ë |maggëze|ë a Fna`|e|' xët |ë këtkqa @bomq`e|ë a Nëlmfbf. Bq xuaz bq' Ro|`eb |ë Jekge|' xët ttqcë` a `bomq`eya vë xo këtkob. E ya xëtxftf Ro|`ebya kë|ë xua|ba2 Kq fzm| dqtene e CBE\MËZEZË?
<<
Na `be rf |ë iqvezmën' në xëtcbecba| Ro|`ef e @f`lëz2 Getoba zmxet|e` |f`l `cf |tqxe bo| lma aj na nqa xëtdfggë Lte|ëz& Q`ë lfg `cf |tqxe en ze `be igfkë a `lte|zmna `ëxët `f|ë. Vë`ltob `ë kfndë xëtdfggë Ro|`ezë' e gfcq` `cf Igfkf a Ba|ëz. Në yba` a në ndët|ma` `be iotjë a nflma bfzm|ë ãlo `bomq`ea |ë `bateq|. Cbe`lan e malmq` `ë `be ctane`ë `ëxëtnba| mfxze` mfxze`fzm fzm |ë xf`boi xf`boi|q` |q`ff `cf `bateq `bateq.. Q`ë zmoi zmoi iftkë| iftkë|qaz qaze` e` lma ktebqa ktebqaze` ze` a TTACQGGE\ a |ë TTËNQBËZ -Kfoz% lma kqie`e` a `f|ëz. -Kë|o ye|a| a iq`le| xo rmyeggoma| |aotef a kfoze| ‚ Zmë`.en.%. Q`ë zmoi Lte|ë`' vë ttbalm `cf ttacqgge -mftno`ef% lma `lecbob |e`cqb| a Lte|ëz. Q`ë zmoi igfkë` `cf Mqn`atf' vë ya `ë Ttacqgg Lte|ë`. Zmoi Ttacqgge` vë dqto` `cf Ttënqbf. Zmoi Lte|ë` vë bax Ba|ë`. @lëtkomë `lecbob rf`e`2 @lecbo lma kqx|o& Igfkf fzm| dqtene e |ë cbe|mf cbf`fya' vë xëtndf` iqve`ë a |ë cbe|mf cbf`fya. Fzm| Ttacqgge vë iotno` ãlo cbf' fzm| IBFGF a `cf IBFGF yba` Ba|f lma akrez|a`jf a |ë cbe|mfya. Lma `be matë në |mo|ë Rf`e2 Ba|f vë fzm| ka |e' fzm| IBFGF. Këtkoba Ba|ë` dta`lf |aba lma lo |ë kazm iqve`ë xët |ë xëtlotë IBFGË@& Xët `be komë |ë cbf|ë zmoi igfkë` a `lte|zmna' vë lag `cf xëtva`ltene -aza`jf% e igfkëz' tafgerqaza ze a Ba|ëz' fzm|q lma a Ttacqgge| kq `bateq fzm| @be na Igfkë`. Q`ë k|maman ndtfxzm| `ë |tqxe` |an' lma `cteb `ë kfndë xëtdfggë |ë @f`lëya' lqka `lecbqa Rf`e` a Jekgaya' na `be yedtfjeo` |ë iqvezmën vë në |mo`ë2 Leba' o \MO\' za Ba|f `qk fzm| cbf |ba|ët' yaãza Ibfgf a Igfkëz. Ba|f |ba|ët vë |e këtkoba nf xftë `qk fzm| yaãza ze `be igfkë' Ibfgf `ë Do|ë' ze `be igfkë. Këtkoba ttqcë` xët Ibfgë` lma zecqtezm| Iqvef lo |ë ba|ë bo|bf na zecqte& F|ëmatë q`ë xuaz @f`lë`2 O ro|`e' ro|`e' nf |taco ttqcë`& ttqcë`& Nf bax ltab|ene` ltab|ene` xët ka xgavze|ë& xgavze|ë& Nf zmxbaco zmxbaco ltab|ene` xët ka IBFGF& Në xëtcbecba| f|ëmatë Ro|e e @f`lëz -FTLFGE%2 @ë naz |ë ltab|vë`ltene| -akqegedte|%' |e lo |ë cbazm ttqcë`. Ka xf za IBFGF yba` `cf KFOZE? @qk a ka xf za LTE\F yba` `cf IGFKF? Këtkoba ka ba|f bo|a kë|ë ltab|xazmen& Ltab|xazmoba lma zez|anoba ba|ë` |f`la& Xëtn Xëtnddfba |ë cbe| cbe|më më Ttën Ttënqqbë` bë` a anojeo ojeo`a `ayya lma |e lo |ë fttez ttezmm ltab|vë`ltene` `ë ba|ë` |f`la. Ttacqgge e ftlmq` `cf Ttënqbf |ë lëtco` IBFGË@ `cf DQTENE' yqgg`a|e` a iqvezë zë Jekge| lma e bax zmxet|e| |f`l `be iotjë vë zmxët`lfma| getezm| `ëxëtnba| |ë cbe|mf kom`fya' `be Leagg e xëtktuan vë lag `cf DQTENE. Q`ë `lecboyf Rf`e` lma a ifgë`latoyf na ze`vate|a| `cf iq`le e rantëz |ana xët kë|o ibfgë.
<1
Cbe|mn Cbe|mno`ë o`ë kezmf kezmf këtkqa këtkqa Ttacqgge` Ttacqgge` vë |ë kezmf kezmf nq`lq nq`lq`` |ë ktebob ktebobff na IBFG IBFGË@ Ë@.. Leba Leba za kqzm kqzmlo lo vë ndtt ndtte` e` ka kbo kbo cbf cbf lqma lqma|| xëtm xëtmat atëë |ë ba|ë ba|ë `ë ltab|xazmen' alma xza ku ltab|xazmen `qk kf va`ë kqttë a fz`bematë `qk nq`l |ë ba|ë. Natte kë|o ibfgë' o `bate' ga`e vë f|o |ë ba`ë ze `be xbazë a ba|ëz |f`la& Këtko |f ndttezm a |f xëtya|ëzozm kë|ë ltab|xazmen a lo |ë bazm @be na Leagge`. Këtko |ë bazm ya|ën Lte|ë. Ãoba xekëtezm| na`lene` |f`l ltab| `bamzene| |ë Lte|ëz na |tqxe` `batërot& Kqb|omq vë a cbe|mf fzm| Ttacqgge vë yba` `cf Ttënqbf a vë zmxët|ma` `ëxët Lte|ë.
<9
@lecbo' o `bate' natte xgavze|ë a nef& Nëzobe zakta|a| a |maggf |ë nzmaiq`f |ë mfxze`ëz& Nëzobe `cf na`lena| vë tte|a` `ë mqn`atë' lqka ãqa Ttacqgge` lma Netëkqx|ene` -Mftno`e% `ë mfxze`ë. Leba' o `bate' cbe|mzmkf vë akrez|o`' kf
<3
akrez|a`jë` a zfb ya|ën xët zmkfk |ë GECBE\. @beie Gecba| lma lo bazm e getë a `qk lo bazm kqttë e gelmq` `cf re`}metë| a `f|ëz. Gftc' Gftc' `ëxët `ëxëtnba nba|| mfxze mfxze`fz `fzmm |ë ãqle|zm ãqle|zmna' na' q`ë kfn qlmë|q qlmë|qaa `ëxëtn `ëxëtnba| ba| |maggëzeya |ë mqn`atfya |ë komëz' latezf nf `ë iq`l a cbe|mf q rdqgqa. Leba za nez|ate fzm| nez|at ya|ën kqt fzm| `be `bomq`e a xf`boi|q` fkonf `cf `bateq. Kqt |e |―e kazm ndët|mua rantë` a |ë cbe|më nez|ataya' `bomq`e|ë lma xgavze|ë lo |ë ba`ë na zecqte |qfbf|& Këtko lma nëzo za ka Komf fzm| zakta|e vë nq`l |―bq getobë `cf kbo mfxze`ë. Zmqnë cbf|ë q`ë' na f`ë |ë xgavzeya kfn këtkqa xgavze; xo' lma a cbab `ë iq`l |ë xfiq`lëzezë' zaxza a le vë xëtcbe|mno`ë' xftf naba fzm| cbuznf vë q`ë këtkob |ë ftteb' vë në gftcoma| ndtfxzm|. Late lma Ro|`f| a Jekgaya a leb`ë za `qk kf`ë ftte|ë fkonf cbuznë`' zaxza na |ë cbe|mf xgavze|ë a |u`a' a le`ë vë a yët|a|f lqma| cbe|mno`ë |ë xëtxq`oma|. @be matë' `ë `be komë |ë kfgqana' q`ë e iogf Df`ote|. A xua|f xët nez|ata| a komëz lma |ë mfxze`ëz. E ltab|oyf xua|ba` vë dqtoe `cf ya|bf ena2 O nëzqaz& Ãiftë fzm| komf? F|ëmatë këzm|q në |mf Nëzqaze2 Leba' o \mo|' vë `ë ieggen ezm|a DOZMGGEKQ a f|ba ezm|a nozakrez|a`jf' nq`c nq`caz azff a komë komëz' z' nq`c nq`caz azff a mfxz mfxze` e`ëz ëz lma lma bo akre akrez|a z|a`j `jf. f. F|ba F|ba ndta ndta`l `lff noza nozakr krez ez|a |a`j `jff ftte ftte`` `be na`le a`len n ya`l ya`len en|f |ftt' xëtn xëtndq dqzm zmëz ëz lma lma a ndqz ndqzmm DOZMGGEKQ@. @qk akrez|o`|a gf`lf' ya|ën iotjf' `be gëyerba' `be yedtfjeo` -ltelmba%' `be na`len e xëtjfk|qan vë ndqzm dozmggëkq`. -@ë zmakqgge` ]] q ktebqf |aotef a DecDa`cq|' `cf `bë xtei| vë a na`loe Cbe|mëze`ë' xftf zmqnë negeftlf yba|ëzm' ya|ën ze `bë ctenjë a zmqnë' zmqnë iqvezmna' vë akrez|o`|a `ë dozmggëk a lqka zmxët|mua kteboe Cbe|mëze`ë. Na zecqte a kf nfttë `cf zmktena| a \mo|e| ‚ Zmë`.en.%. Q`ë xuaz Nazqaze`2 Ãiftë fzm| ku k u Na`len e xëtba|zmën? Në xëtcbecba| Df`ote' lqka në |mf`ë2 @ë iegge ieggen n ezm| ezm|aa Na`l Na`len enee e xëtb xëtba| a|zm zmën ën'' zaxz zaxzaa vë na`l na`len enee |ë ba|ë ba|ë e xët xëtba ba|z |zmë mën' n' lqma lqma|| |ë akre akrez| z|ob obëë komf komf.. Këzm Këzm|q |q `cf `cf ndta ndta`l `lff na`l na`len enay ayaa |ë xëtndqzmq`f' tte|a| Gecbe e Komëz. Xo' komf vë akrez|o` `ëxëtnba| cbe|më mfxze`ëz igq|qto` na `be lagekf|ë gëyerba te|neka vë fzm| a xëtba|zmna `ë `be cba`lba vë`ltqazmnë`ea. Komf `qk `ltuzmo`' xot |ë cbe|mf cbf`f| `ltuzmob`ë `ë komë. Zaxza komf fzm| iotjf vë ão` `ë `lftba `lolme|ë' ãlo`bë`f `ë ya`le` a ya|. Komf `qk fzm| gëyerbf' fnf |e gëyer `ëxëtnba| komëz' zaxza `lëtcbacbef bo|a gëyer `cf `bë `cbftba `ë |ba|të`. Xo' ndta`lf `ë komë nacbe|mf|ë' a cbe|mf nde |ë cbe|mf fzm| Akrez|a`jf. Leba vë na |ë yët|a|ë alma xza `ë komë ba e `lfnë' |e ba @bezme' akrez|o` `ë ãlo komë. Këzm|q `lfgoe rf`e e Df`ote| lma q`ë q gftcoyf xët |―e xazmqa cbf`f|. Q`ë a lebf vë `ë kë|o ibfgë ezm|a ya`lozë xgavzef lma në`utf xët |ë rdqgqa |ë nzmai|f| a komëz. Zmxazm tteb a na`lob ibfgë| a Df`ote| lma këtkob |ë rcbelm nez|ata| a Komëz.
<=
Q`ë rdqgob za ze Komf gëyer xëtcbf|ë ltab|enazm |ë ãqle|zmna' alma xza ya|ën `ëxëtnba| `ltuzmenazm |ë na`bëmatzmna' nq`l |ë zmxtazobf |ë fttebf |ë kezmf ãagëze` vë lo |ë nq`l |ë në bax|a munba` m unba` xët ka mfxze`ëkomf. Rdqgoyf za ya|ën gëyerbf xët zë `fg|e a `ë në`utë |ë ltab|ë nq`l |ë në geto`|a `cf Komf a `cf gëyerbf. Q k|mayf ndtfxzm| `cf bfzm|ë |tqxe| |an' lqka gëyerë `ë në`utë vë komf |ë në `ltuzmo`|a. Xfnba |ë ãqle|zmna xfzmë `ë qlmë|en |an' zmqnë |ë nzmai|f vë në mfxë` zu|ë. Xo' q`ë xfzmë ge`lba` a `bateq|' nëzoyf xët |ë kfgqana` vë `qk kf `lo`bë |ë ta. Këtko' o `bate' |ë nëzozm zm|acq` vë |ë ltab|o` `ëxëtnba| mfxze`fzm vë bf`ë iotnqa `ë komë| a kfgqana& Noz mftto' o `bate' za' na |ë cbe|mf rdqgena| |qfbf' Lte|f fzm| Vëggene vë lqma| |ë këtkozm |ë ndttezm& Këtko lte|ë` `ë zm|acq` |f`l lma xëtmatë xët |u cbuznf lo |ë ba|ë a vë`ltqazmna. Noz ga` kqttë vë rantf bo|a |ë k|mama| `ë ltab|en |ë attëze`ëz& Ga`a vë zmxet|e u| |ë `lteãoma| `cf Lte|f' `be Leagg `ë zm|acq` |f`l& Leba za |tqxe u| lo |ë cbabë cbe|mno`ë xëtba|ëze`ë a `lte|zmna' |ë nzmaiq` `ë lte|ë' fz`bematë a ndfb|q` `cf gelmba n attëze`ë`' xëtmatë lo |ë |ë `lteãobë ze `be Leagg e Lte|ëz. Xo' leba' alma xza e nzmaiq` `ë attëze`ë' Zmxet|e u| fzm| `be zmkë`lebë a igfkëz zë yët|a|ë' akrez|qaza. \ë bazm @be na Lte|ë` nf |ë nflma `cf |ë cbe|mf& Këtko dqtene`' iq`le` a cbuznëz |f`la& Lte|f fzm| ba|f' zaxza xf Lte|ë` a Nflma fzcbf `qk nq`l |ë akrez|obë. Leba za `ë |ë cbe|më gf`lë` a ktebqana' akrez|o` xëtmatë rantf a Lte|ëz. Xo' late ka dqtcq e attëze`ëz' akrez|o` Lte|f a ndta`lzmna. @be matë q`ë xo ttebf ltab| ka Olf| a Fna`|e| lma `lecbobf Ro|e` |ë Fna`|e|' vë |mo`|a na `be rf vë kqndo`|a `ë va|ëze ibfgë |ë iqvezmna' a`atcbeka a |ë kqndqazmna. F|f bf notë` kë`cëz zë Jekge|' na ibfgë vë mfxë` munba` xët ka Do|f |ba|ët. Xo' q`ë xfzmë xot|ë` a nflma |ë mfxq` lma molmf yëzm|tene` nf|f`ë ya|ën `be ãfz|. Xfzmë gëyerba` a Jekge|' a cbf`ë ze na`lene e Dqtene| kq zmkoyf. F|ëmatë nëzoyf za lma xfiq`lëzef gëyer `ë ltab|en |ë |ë xfna`lqazmne| iq`l. Xfzmë vë Kornoze lma ttacqgge df`e` xbazë `ë `be gëyerba vë zm|tema| `ë |ë cbe|më mfxze`ë`' `be dfzmken e Ttacqgge| |ë Ttacqgge|' vë `ë në`utë |ë `bëb|ë gëyer `ë Mftno`e`ë a Mfxze`ëz. Xfzmë tto|qggene` a Jekge| ze ttf|më |ë cbf`ë `ëxët veagg. Leba za a cbe|më kbo vë akrez|o`' tte|a| xët |ë |fkqa `be |ba|ët akrez|a`jë na `be |ba|ët |ë gftcë| dfzmkë na mfxze`ëkomë`. F|ëmatë leba za ka ibfgë| fzm| iotjf xët |ë mfxë `eyaga |ë xf`boi|q`f `cf `bateq. Xo' lma late ka ibfgë| zm|tema| e nzmaiq` ãagze xët |ë mfxë munba` xët ka do|f a zexëtna lma a xozm|na. @lecbo |fzm' o `bate' ibfgë` vë xo |ë ga. Xëtlota a |e lo |ë cbazm iqve`ë `ë kqndene` a zfb& \mqab ibfgë`2 ‗RE@QTQ„ -Lqka| ze ibfgë| zmvexa `ë lefgak|e` cac2 na ‗rea„ lma na ‗qtqa„ ln|m Re` Qtene. Alma zo| xëtlota| kbo ibfgë ka `a ze lma2 Rea`' yfgo`
<5
mftabf' rea` `cf e`f|e' a|b.% lma lo |ë cbazm iotjë. Alma `be matë lqma| |ë kqx|ozm za `bateq fzm| e lte|ëz lma lte|f fzm| a `bateq|. Zmxab|' `lecbo' o `bate' `lecbo xët zakta|a| vë zm|tema` xozm|ë Leagge|& Leba vë a cbe|më mfxze`f fzm| a ndqzmq` na do|ë ndta`lf do|ëya; xo' `bf`f ka |ba|tf' oza |ë `lfna `cf Gecbe. @be matë `ë këtkena| xët ka xgavze|ë `ë |maggëze |ë nëlmfbf |ë nzmaiq`f' mfx xot|ë` vë `lf` F|o na `bateq`. Q`ë e |mëttfz `cf `eyaga |ë |batf |ë akrez|a`jëz' `bf`ë` vë ezm|a nf a dqkqtf cojë a `batërya. Xo' a |mëttfz `cf xbazf |ba|ët a mfxze`ëz' vë |ë tezmkëgvabë ze `bë lte|ë `ë do|ë` a `batërya. Q`ë xëtlot lfqgga` na gëkqtë cbftx`e. Yezman na yazmba `cbutë fte lma |ë kqva |ë `larq` -xqtxqt%. Ya nde kokë kq`otë` xtab ftcba`le. Xëtvftk naba dfb `be tta|m |ë kqv' |ë `larq`. @ctab `fg| ktfmë| a cët|mfz |mettba` |ana' vë mfx zm|acq` xët ka `eyage e do|ëz |ba|ët' |mëttfz Ro|`f| a Zma`bfya -fz|togocbeka% `ë df`azë` a |u`a2 Ro|f |ë lu motero`|aya' toba |ë xot|fya vë ltelma`' ltab|omq`e' `bf`e lbf|m|fz a |ba|te nfb|fz' ze uba| vë fcob`ë `cf ito`e e |u`a lma ttacqggob`ë zma`bf| a |u`a. |u`a. Xo' \e' xte`je arnat e FTQGQ' mfxe luat| a |ë xflqkzmn xflqkzmnaz' az' nzmeia |okë` lma ga`e |ë getë f|f vë ndf`e |ë dqtcozq`& -oza FT QGQ. Kë|ë ibfgë a zmxbacob2 6 FT QGQ' kq Fte ezm|a xatë`lef a gqi|ëz |ak Xaggfrcë| a gfzm|ë. 4FT QGQ' kq Ft nq`l |ë ba|ë `be joxë |oka fta' ln|m' qgq `ë ftë. :FT QGQ' kq Ft lo |ë |mo|ë igote' ln|m qgq nde igote. Ibfgf FT ëzm|ë lma ttë`bf a ibfgëya2 Ftbf`ë' Ftbf`e|fz' Ftyf`e|fz' FTdf`a' Ftdë`' Ftdëtazm' Ftdë`azm' kq ibfgë| ‗ftdëtazm„ a ‗ft dë`a dë`azm„ zm„ `ë lefgak lefgak|e` |e` |ozk |ozk lqa` lqa` na |mf`ë2 |mf`ë2 ftdf ftdfma mazm' zm' ln|m ln|m za `ë |atte| |atte|ota ota|| zmvex zmvexiogë iogëza za |ë zmvex| zmvex|ftë ftëya ya'' lqka lqka `lab|ë `lab|ë na f|f' f|f' |ë tte|a` tte|a` ygatf| ygatf| a dfmazm dfmazm e ãnqazmën ze fte. Kbo cbf |taco` otecbe`ë` a xoxqgge| zmvex|ft. Xoxqgge u`ë |mo|ë xët `be `bate |ë netë2 Fzm| ft a igote fe ãq` oza fbo cojë. ‚ Zmë`.en.%' @lecbo`e' `lecbo`e' `lecbo`e Ro|`f arnata a Ro|`f |ë `lte|zmën a `ëxëtnba| an`fya |qab zakta|a' an`f vë q`ë e `boi a nq`la| |―e |man' në `lecbo`e a de`lbq`e lëzmetëz |ana& @lëtkomë `lar `be igfkë ltelmëza `ë tta|me` |an a e dfb |mettba `cf f`f |ba|ët a mfxze`ëz2 Cojf a Lte|ëz' k|mamq `cf FTQGQ& Zm|f|ë matë a zm|f|ë matë q`ë kfn kfgqa `ëxëtnba| igfkëya. @qk kfn `ctf`ë qzmven. @qk kfn xe qbë. \ë kfn |mettë `cf FTQGQ xët ka ndta|`ef a AKATZMACFG. -@ë Zmvexëte kf fkonf xuba na zmacë lma `lo`bf`e |ë |mo|ë2 xo zmkob ‗ka zmacf„ oza ‗a ka ka zmacf%. \ë |mëttfz vë |ë zmifvazm' Ro`bf a Lte|ëz& F|ëmatë xëtdfggë naba q `fg|ëzqa` iecqtf| a att|f. Xo' iecqtf| a Ro|`fya |ë FTQGQ mfxë` xëtdfggë naba a loge xëtxftf Ro`bf a Lte|ëz. \fzm Fbo ezm|a a getë `cf Ro|`f| a `f|ëz' a getë |ë ba|o`|a `ë Leagge` a |okëz' a getë |ë ba|o`|a ze `be cojë a yocëg a Lte|ëz. -Dazob za ige|a| xët xatë`lazmë` a ltab|ëzezë lma |ë ttacqgge| NF\. ‚ Zmë`.en.%. Në `lecbo`e a në dazo`e' o iënebë| a ne& @bomq`ef fzm| a nfcbezmna lma fzm| ya|ën gecba. Noz ke`e itekë `cf iotjf ndta`lf bqzm' ndfze fbo -`bomq`ef% `lbak Gecba| ze uba| `ë veagg. Leba`e a df`e kqblaz |ë noz ba`e xf `bomq`e' zaxza a
18
nfcbezmnbf fzm| ka xgavze|ë a bo ka Gecba|. Fnf leba za `lëtnba| `bomq`eya |qabf lo nq`lazm xëtmatë |―e fitomazm nf fiët `be ya`le' fiët Lte|ëz. @lecbo' dete en' `lev nëzena| a nef& \ë bazm xëtmatë këtkqaz e Lte|ëz& @lteão `ëxët do|ë` a `batërya tto|qgg |aba' `be lte|ë `ë zm|acq` vë `lteão` nelez `batërya. @lev lma nëzo `cf nfcbe|ë a nef -Nëzena| a zmka`jëz%. Leba vë a cbe|më iotjf lo ba|ë bo|bf' `ëza |e a lo`. Noz kazm itekë `cf zm|acq' vë |ë ão` ka `bomq`e|ë' nf netë zmnf`ceq ttqcëz zë attë|& Lte|f fzm| bo|bf' o `bate' nq`la| |f nfttëzm& Melme |q|ba gelmba| na attëze`ë` lma |e lo bazm e getë. Leba`e za zmxet|e bqab ba|o` na re`}metë
16
xët zmkfk |ë itekëz vë bq ndf` ze zkggayë`. Mfx`e zu|ë |qab a zmei`e Lte|ë` a Nflma |ë Leagge|& \ë noz ke`e itekë zaxza ãlo cbf fzm| bqabf. Itekf fzm| |a Ro|`ef e attëze`ëz FTQGQ' `cf kq fz`bematë `qk a ka`e kq`lëtzm|qa itekë` xët attëze`ë`. Xo' leba za itekf akrez|o` zaxza fzm| ktebqa `cf f|f vë bf`ë |ë gelmq` `cf itekf. \q`lq`e \q`lq`e `cf zkggfy`ef bqab' o iënebë' a zmko`e ka lte|f a gfylezmna a le|ëz& Noz a k|ma`e kqttë na`lene` |qab `ë ltab|en |ë attëze`ëz lma zecqtezm| lo |ë ba`e @be na Lte|ë`& @bateq fzm| fe vë dazo` za fzm|' `be yggf e attëze`ëz oza `be iënebë e Lte|ëz. Kfndzoto`e |fzm `ë Lte|ë' iëneb|ë a neb& Kfndzoto`e `ë zm|acq` vë |ë ltab|o` ka Leagge& @lecbo |fzm a iq|e `ë ggocfte xgavze|ë a nef& Xëtlot ibfgë| vë |ë kfn lmf`ë& Xëtlote lma na zecqte lo cbazm iotjë' xgavze a lte|ë xët |ë kfndzotqa `ëxët ttqcë& Këtko a lo |ë cbazm ãagëze` vë |ë kfn lmf`ë a lo bazm xëtmatë dete e Lte|ëz&
14
ÃAGËZE XËT KA DO\F A ZEXËTNA LMA XËT KA A XOZM\NBF XGGFKF ]E
1:
@lecbo`e a iq|e`e `ë ggocfte' o Deb|ë a Kman' ibfgë| vë xo bq bfx a bq ãob`ë ka Lte|f& Leba`e' o `batër' za q`ë e kfn `boi|ë dfdfggftë| |qab' xo' dfdfggftë| |qab' `ë `be komë zmqnë |ë kfgqana. Q`ë kfn va`ë e xfylakzmën `ë |ë cbe|mf kom`f|. Ba|oyf nelez bqzm vuzm `ë ieggen |ë ieggene| |ë @bomq`eya. Bfn ziotjqft cbe|mno`ë xët |―bq ltab|qa ltab| xët zë `fg|e' ltab| Lte|ëz zë |ë Nflme| Zmxet|. Bq ltab|obf bfzm|ë `cf attëze`f a `f|ëz. Leba`e' o `batër' vë bq kfn xëtvftk' za q`ë' \MO\E' kfn |ë cbe|mf `bomq`e|ë a xgavze|ë a `boi|q`f `cf `bateq' vuzm `cf kom`f| nf |ë yba|tf. Kfn va`ë ctqndqggqaze e zakta|aya |ë Ttfjëz zë Nflma' ndfb|ëze e ãagëze| vë |ë ltab|o` xët ka ba|f. Bq kfn ve|ë `cf atëze`f' o `bate' alma `cf attëze`f a kom`fya zmqnë |ë yba|tf. \fzm|e' `lecbo`e na yëna`lba ibfgë| a xgavzeya |ë nef& Zmxab|o`e a `lecbo`e ibfgë| vë xo bq bfx a bq lo |ë dqto`e `cf attëze`f `ë lte|ë& Gftc' `ë |ë kfgqana`' kqt xët matë |ë xftë q `boi|f na bq' q`ë bq cba|f ka zmxaggf| ëxët zmkfndeb. Bq `fg|ëzoyf na iqve`ë |ana a na xgavze|ë a nebf' latezf bq zmkëgvua| ze `batëre| nelez `batërya. Xo' bq cba|f xf fz`be `bomq`e. Ya|ën xfk `cf bq ezme` leze nf `fg| za kfizmë|. Bq qzmva qzmvayf yf na zmkë`l zmkë`lebf ebf|| a xëtc xëtcbac bacbzm bzmnë në`ez `ezëë |qab' |qab' latezf latezf nf `ë iq`l' iq`l' bq zmkë zmkëgv gvua ua|| ze `bat `batër ëre| e|22 |fzm |fzm xo bq igfz igfz xët xët `be `be `bom `bomq` q`ee zmqn zmqnëë |ë yba| yba|ët ët nde nde xëtndfb|ba` a ttfjëz |qab. Leba`e' za `a |ë Ttfjëz zë Nflma kezmen lma kane `bomq`e zqxateota `cf f|o |ë `bateq|. @a |tf`zna|obnë xgavze|ë a ttfjfya |ë ge`lq`f `cf uba|' -Uggetë|' egetë ‚ Zmë`.en.% xgavze|ë a `bomq`e|ë `cf gftc' nf|f`ë `batërya. Nëzqaze| a xgavzeya rdtez`e` nelezm `azm' fv gftc `cf `a ezme` F|f' zf bane `a na bq. @lecbo`e na yëna`lba |fzm' `lëtkomë q`ë xo bq bfx xgavze|ë. Xëtlote`e a lo ba`e |ë getë& Leba`e za `ë xetfnelf| vë q`ë kfn `lët|qa' bf`ë ãagëzf| vë |ë |tacob`ë ttqcë` xët |ak ba|f. Xo' zmë`o`e yebf| a xfnbaz zë nflma vë xo `lët|ob' late `ë nfbë |ë xetfnelëz' a `lët|qana ze `be xot|ë. Zmë`o`e `be |ba|ët `ë f`ë` |ba|ët na |ë `bfb|e` kf`l a ltab|en. Cëtno`e f|u a lo |ë cba`e f|ë ãiftë q`ë kfn ctoxozë. F|u lo |ë cba`e munba` `ë`|okëzota |ë zakta|aya vë bf`ë nzmaië xftf za bq `loi|f `qk ezme| df `batër. \fzm xo bq kfggërob xët jekga| vë gëyere` `ë në`utë |ë ãqle|zmna `ë xfiq`lëze' zaxza xfiq`lëzef zmko` nf|f`ë `bomq`eya |ë `bateq|. Leba`e za f|u bf`ë `f`lë jekga' vë gëyere` na mftno`e `ë ltab|en |ë xekëz zë dfzmkene| vë lo |ë akrez|obë `ë |ë ftlmna`. -Kë|o ye|a| a iq`le| na f`ë |ë |agazkoxaya |ë iqvezmën |ë malmq` `ë mfxze`ë' xo z|qleoma` kë|o ia`ona`a. ‚ Zmë`.en.%. Leba`e za Ro|`f| a Jekge| bf`ë dfzmkqa xët xëtcbacbëze`ë a lëtcqana `cf \Ë \BATË\ xët dfzmkene` a këzfb na Cbe|mëze`ë. \Ë \BATË\ bf`ë nf `fg| `cf xëtcbac xëtcbacbëze bëzeff `cf |ë cbe|më cbe|më Ro|`f| Ro|`f| a Jekge|' Jekge|' xq`ob`ë xq`ob`ë `ë mftno`e mftno`e na Gecba|. Gecba|. F|f a leb`ë za na kfgene` a komëz Cbe|mëzef lo |ë ba|ë a xatzozq`' `qk lo |ë ka|ë fzcbf zexët a fzcbf xozm|ë' xot @BE CBE\MËZE na `be xfiq`lëze |ë xëtzozq`' `ë mftno`e na CBE\MËZE@Ë' na dfzmkene` a CBE\MËZEZË. @ë |maggëze' xozm|ë zexëtifvaz zë |okëz' `ë Olf| a Fna`|e|' vë`ltob`ë |ë ZM\F\Ë\' Ro|`f| a Jekge|' xo' lma `be |ba|ët' Ro|`ef e Do|ëz zë Xozm|na. Zmxazm
1<
kfn xe `cf dqtene e Xgavzeya |ë \u`a lma kfn ndqzmë |tqxe` lma zmxet|e` |an na Lte|ë` a \u`a. F|f në igfze`' lqka në |tacqa xët Jekga| lma Gecba| vë e bax f|u`a ftzua xët |ë ba|qa. Në iga| Ro|`ef e @f`lëz' lqka në |mf`ë2 O \mo|' |e ba e nflm nelez debya |ë `batërya' xot kf |ë nzmai|f vë |e `qk e `bai. Leba za |e ka ftlmë `cf `be Mfxze`ëkomë xëtxozm|ë këzfb kq ba a lo |ë qlmë|ozm `ë ltab|en |ë `be mfxze`akomë nf zqxateota. Fnf |e le xfk xët |ë nzmai|f| a |u`a' le xfk xët xgavze|ë vë akrez|ob`ë `―f|ë do|ë. \e a le za a cbe|më le|q`ef fzm| ya|ën `be vagerë `ë xtoãaze` a tte|baz. @bomq`ef xozm|ë |aba xëtmfxa| `ë në`utë |ë `ltuzmna `cf fbo vë `bai |e. Xo f|o alma xza `ë `be mfxze`ëkomë |ë do|ëz |ba|ët' tte|a` xëtmatë `ë në`utf |ë `ltuzmna `cf f|o vë dfb`ë xbazë `ë zm|acq` a lebaya |qabf. Leba vë fbo tte|a| xët zmkfk |ë tte|baz |f`la' xot bo `ë |ë `bëb|ë` në`utë vë tte|azm |e. Tte|bf vë |e ka df lma ka ftte|ë late |fzm' kf df vë |ë ba`ë zmkfk e xfzobëz. Boya|ëlebf Boya|ëlebf `lbak xo f|ë ttqcë' ãlo cbf nq`l |ë ba|ë a xëtzëte|zmna lma xf kqx|en. Ãlo ya|ëleba `ë ãlo jekëg akrez|o` xët |ë `lbakë zm|acq` a |eb late `ë naze` a iq`le|. Ãlo`bf`e taje|o` xbazë` a ya| `ë Xgf`e` Kornek. Ãlo`bf`e taje|o` xbazë` a ya| late `ë iq`le` a xëtmatzmën. Nf|f`ë jekgaya' nf a nflma fzm| `bomq`ef a xëtzm|f|bf vë |ë zmktemazm na Gecbe` a Cbe|mëzezë. Leba vë |e' `ë jekga| xftf `azm' xo xq`oba `ë `be xbazë |ë yocëg |ë gecbe|' kqtza `a' |ë jekge| vë zm|tema| late `ë xfiq`lëze' xëtndfbnë ziotjena| xët |―e df nf |ë nëlmfbf gecba|. Ãlo`bf`e kf xbazë` a ya| xët |ë taje|qa `ë jekga. Ãlo`bf`e kf xq`ë` a ya| xët |f konxga|qa `ë në`utë` a ya|. Jekge xftf |aba `qk fzm| zmqnë xftf |aba' fnf fzm| iotnqa ya|ën `cf `ayobf xët |ë akrez|qa. Zaxza leba vë dqtene e xgavzeya' vë dqto` ndtfxf `ë jekga' fzm| xëtba|ëzezm| `ë këtken |ë iotjfya |ë |batf xët |―e |me|më. \e a le za `bomq`e|ë ie|oma` ya|ën na xtfk|ekë' a xgav`e|ë ie|oma` ya|ën na `bomq`e a kë|o bf`ë jekga| |ë ktebqana `cf Gecbe. F|o bf`ë nba|a xët |ë ftte|ë `bomq`e|ë vë lqma` xët |ë iekzqa Gecba|' vë bf`ë Dqten e Cbe|mëzezë. Jekge nf e yocëg' `ë |ë yët|a|ë `qk fzm| nf e yocëg' xot ya|ën e `ltuzmën `ë mfxze`ë a `ë komë. Ya|ëlebf Ya|ëlebf f|ba xo xq`o` a xo xtoyo` nf xfk cbf`f `ë ktfmfzen na f|ë kq |e akrez|o`. Leba' fzm|q ze xo xq`o` |e ka jekge e nflm' këzm|q lma `―f|ë do|ë zexët bf`ë lezf vë xo xq`ob`ë ze |e na |ë |batf gecba. @ltuzmene vë akrez|o` nelez jekgaya fzm| ya|ën fi|ëzef xët |ë xq`qa zendfz Gecbe|. -Kë|o ye|a| a iq`le| xo rmyeggoma| |aotef a do|ëya xftfgaga. Xët nqa |ë cbe|më xo koxbob`ë `cf \mo|e ‚ Zmë`.en.%. @a vë kane akrez|qa `ë jekga| a nfxftzmën' bane f|f nf |ë xftë| vë kane lfgë `cf Dqtene lma `ë kfgene` `ëxëtnba| mfxze`ëkomëz kane ie|qa fi|ëze`ë xët |ë xëtlotë Gecba| nf |ë Nëlmf vë bf`ë gftc' nf|f`ë `bomq`eya |ë `bateq|. @qk fzm| fzcbf tafga `―f|ë do|ë xozm|ë |aba' xot bf`ë ya|ën zmifvba |ë `ltuzmna |ë Gecbe|. @ëza zmai f|o do|ë zexët a xozm|ë' lo |ë cbazm xëtmatë |ë `bfb|ë` cbf' zaxza Cbe|mëzef `qk fzm| cbf |ba|ët yaãza `be xbazë a @bezene|' vë fzm| Dqtene e Gecbe|. Ya|ëlebf vë fzm| xëtxozm|ë |aba df` xbazë alma ka ya|bf bo|a' fzm|q ze lma `a bane xbazë ka bo|bf. Xo' ze `be iënebë xf `bomq`e vë yba` ka |e kqt ba df dqttë. Ktfmfzo jekge` a `bateq| `ë qlmë|ene` a |eb `cf ge`lbf late `ë ylakba a zmei `ë jekge` a xëtxozm|ën iënebë` na `bomq`e`ë a |eb na komë` vë e kfgo`. @f zmei alma @a'
11
iënebë |ë tte|q` `ë `bomq`e a na xgavze vë e kane ftte|ë na kfgene` a ye|aya. Këzm|q' o \MO\' bf`ë lma jekga| a ya|ëlebaz' iënebë `ë xateqlmf |ë `ltuzmna |ë tte|baz' këzm|qvë a cbe|mf yba` `cf e Ya|ne Dqten' vë fzm| xgavzef lma |ë cbe|mf ka xgavze|ë k|mama`. Fe xqzmo` zë iogq`e a vë`lto` `ë `be mazm|ba vë yba` `cf Ro|f|. F|ëmatë F|ëmatë në iga| fkonf' lqka në |mf`ë2 O \mo|' xët zmqnë komë kane vë`ltqa ka Fna`|e lqka xf igfkë` a ba|ëz `ëxët Olf| lma leba vë @a bane fkonf xbazë a jekge| |o`ë' na Xfnba` |o`ë vë zmxët`lf zmxët`lfma| ma| ka Ro|`f| Ro|`f| a `―f|ë do|ë. do|ë. Xo leba' za nde |ë cbe|mf' cbe|mf' fzcbf |ba|ët F|u`a F|u`a `qk e e`|atazo`' xëtyaã za tte|bf vë nq`l |ë ie|obnë xët zmxet|e` |o`ë. A lebnë vë |tqxe fzm| `be xfzfcbat. xfzfcbat. Cbfb`f| vë `batëre| ndfb`ë ze |ë nëlmfbf' xët `a bf`ë fzcbf. Cbfb`f| vë `a këtkobnë `qk dfb`ë xbazë ka |tqxe' xot bf`ë ya|ën va`ea a xëtktuana a zmxet|e| |o`ë. Kqt |e ze `bate |ë nq`lazm na nëzqa vë `ë iq`l fzcbf `qk natta| xftfzuzm' yaãza rmyeggene e zmxet|e|' f|ëmatë |e na |ë yët|a|ë lo |ë bazm e getë `cf lo gelmba' e getë |ë xq`ozm `ë mftno`e na gecba|' vë |e |ë nq`lazm |ë |me|mëzm xëtzoznë`e`ë' zaxza ya|ën fbo |ë df` vë |ë ndttezm ka cbuznf. Lqma| |ë lezm za fzcbf `qk fzm| a xëtktuana' cbe|mfzm|q |e nq`l |ë bazm |me|mbf bo|a lma cbuznf bo|a. @lfgo` rf`e e @f`lëz lma ibfgë| a |eb q iq`lozë` ka `lëtcbacbef ena. \fzm q`ë xo këtkob fkonf a nf zmqnë xgavze' latezf |ë nq`l |ë ban e xëtktuan `ë Gecba| a Cbe|mëzezë. Na |ë zmxab|ë' rdtaz Olf| a Fna`|e| xët |ë ba|qa `ë |ë i|oi|ë` gqga |ë ba|ëz. Bq vë q`ë bq kfn nëzqa' `qk lo në zmei`e nf' zaxza q`ë lo |ë ttob xëtmatë ka xgavze|ë vë kfn nëzqa. @bateq fzm| `bate xët zmkfk |ë xgavzeya. Ãlo cbf vë lo |ë ba|ë' lo |ë ba|ë xët zmkfk |ë këzfb cbfba. @lecbo`e |fzm rf`e` |an lma lo |ë dfma`e nf |ë nëlma`b za `batëre| a rfko`zmën. Ltab|o`e zu|ë |qab `ë ltab|en xët zë `fg|e' ga`e Lte|ë` vë |ë ndqzmë ya|a` |qab& \ë ba`e cbe|m`be iënebë| a Lte|ëz. Ya|ën na nq`lena nq`l |ë tte|a`e xët ka a zexëtnbf' `ë `eyage` kq Lte|f fzm| @be na Cbe|mëze`ë. \ë ba`e nëzqaze| a cbe|mzmkfba vë bq tta|mo`& \ë noz ba`e fz`bematë |ë ko`|toggqan `cf xfzobf| a ba|ëz |qab' xtf`lfb ktebo`e vëggena cbe|m`be nf |ë xëtzozq`f a na kfgene` a komëz lo |ë ba`e Leagg e Lte|ëz& Getomq`e' ga`ea vë zmxet|e bqab |ë `fg|ëzoma| cbe|m`be xët zë `fg|e' e getë `cf re`}metë| a `cf gelmba| na `f|ë`& K|ma`e zu|ë ka Leagge `ë mfxze`ë. Vqfba`e f|ë `be zendog |ë ba|ëz& Leba' vë |e ba Lte|f nf a Nflma' a xëtktuana ka ziatf bo|a' kqt |e |ë bazm e getë& Noz zmei ndta`lf `ë attëze`ë& K|mabe zu|ë |qab `ë mfxze`ë` zexët& Ga`a vë igfkf bo|a |ë `cbea| a getë a |e lo |ë bazm `be iënebë e Lte|ëz&
19
ÃAGËZF\ A XTOIAJEZË XGGFKF ]EE @lecbo na yëna`lba' o `bate' ibfgë| a xgavzeya |ë nef' `lecbo na yëna`lba rf`e` a \mo| F|gf`|elaq|& Q`ë Q`ë kfn kfn ro|` ro|`qa qa gecb gecba| a| a Mfxz Mfxze` e`ë ëko komë mëz' z' kfn kfn ie|qa ie|qa `bom `bomq` q`e|ë e|ë xët xët |ë ftlmna` a komëz. A leb vë `bateq `ë kfgazë` `ëxëtnba| mfxze`ëkomëz nq`l |ë ba|ë @be na cbe|mëze`ë. Leba' o `bate' za a cbe|më a ftlmnbf fzm| `be gedët e mfxq` xët f|f vë le`ë |f ga}obë. \ë cbe|mf xfzobf| ftteb`ë `cf zmkfva| a |u`a' | u`a' fzm|q ze |ë cbe|mf xfzobf| ftteb`ë `cf Zmkfkq e Xftë. Leba za a ftlmnbf `qk fzm| a zm|f`cq` o a vë`ltqazmna' xot `ltuzmo`' fzm|q ze lma zmkfva| ktebob`ë xfzobf|. Zmeia xfzobë` vë |ë ltab|o` xët |ë va`ë -akrez|qa% lma na zecqte zmai vë a cbe|mf fzm| `bë xfzobë. Këzm|q' o `bate' |ë bazm e vft|ë za `ë xfzobf vë kf`ë `lolmë bf`ë xëtmatë zmkfva| cbe|m`be a nf |ë xëtzozq`f. Leba za a ftlmnbf `qk fzm| a iekzqana' xot cbe|mno`ë bf`ë ttbalmobë |ë lëzmetëz zë getë |ë `batërya' `cf ãfz|e kqt gëyer `ëxëtnba| gëyerbaz zë mfxze`ë komëz `ë ltab|en |ë vëggene| |ë iq`le| -laz|e`fjeo`e|% - laz|e`fjeo`e|% kq ieggo` komf a ta. @bate' nq`l |f ga}ozm |ë ftlmna` ya|ën `ëxëtnba| zmkfvaya vë ktebob`ë xfzobf|. Këtko ndta`lf xfzobfya lma na zecqte lo |ë cbazm zmkfva|& -\aotef a zmkfkxfzobëz zmkfkxfzobëz xëtlota| zo| `ë zmka`jf| zmov`ota%. @lecbo na yëna`lba' o `bate' `lëtzf q`ë igfz xët |ë ftlmna`' igfz xët zmkfva| vë `lbake` xfzobf|& Leba za `bateq `ë qlmë|ene` a |eb |ë `lte|zmën këtko` xëtmatë vë |―e gftcoma| `f|ëz vë a tta|mo`' ze meba| vë tta|mob`ë uba| a veagge| lma ze uba| a mfxze`ëz f|o zm`lteze` `cf meba| a `f|ëz. Laz|e`fjeo`e e ltab|o` xëtmatë xëtxftf' xëtxftf' latezf |ë ba`ë `be na Lte|ë`. Xo' alma xza ttqcf a |eb fzm| nelez mebaya' ndta`lf ka fe zmkëgva` xëtmatë Lte|f a Nflma' alma xza ttqcf fzm| a attë|' nacbe|mf|ë fe lo e ro|`obë meba| vë lo igq|qtob`ë xëtvftk |eb xotze `f|f. Gftc' `ë |ë ftlmna`' q`ë zmoi `batëre| ze |ë ge`lq` `cf Lte|f' |ë getë `cf attëze`f vë e gelm Zmxet|e`' vë ba|ob`ë `ë Lte|ë xf gobë` a attëze`ëz vë lo` na nzmaië Lte|ë`' vë fzm| lte|f a Zmxet|e| |ë |u`a. Leba' o `bate' za xftf za |e |ë ndttezm kë|ë cbf' zmqnë meba |ë rarf lo dea` zexët lte|ëz |f`la' lqka q nq`lqa |f zmqab`ë na meba| a `f|ëz' lte|ë` a Zmxet|e| vë z|ëtnq`loma| xët |―q getqa. A nflma fzm| gqi|f nelez Lte|ëz a Attëze`ëz' zmqnë a yba|ët lma xëtmatë a ta. Cbe|mfzm|q a leb vë `ë `be komë' `ë `be |ë ftlmna |ë gftcë|' a cbe|mf lo |ë ba|ë Lte|ë lma attëze`f lo |ë dbatë. @lecbo na yëna`lba' o `bate' ibfgë| a nef |ë xgavzyea& Xëtcf|e|q lma `qk lo |ë bazm xtf`cqa `cf attëze`f& @bateq kf gå a fzm| tte|ë lma ze xëtmatë kf ndftqa' kqt yfgë |ë tabf xëtcbacbëzea dqtob`ë `cf mqn`atf a nflma xozm|ë `azm' `ë ltab|en |ë Leagge|' |ë naze| |ë ya|. Xo' deb| a neb' ba`e tte|ë `cf `be cba`lba vë ezm|a xfk nf a `fg|ë za fbo a kfizmëya' latezf |fzm bq ba`e `cf nf |ë nëlmab|ë nelez `batërya' fnf nf xftë ezme` |ë |batë nf |ë nëlmab za bq lma' zeã bq kfn |tacqa' ze |ë |batë| nf xftë alma f|f kf`ë ndftqa. Këzm|q alma bq lo |ë ndfto`e' zexët' ka |okf kq q`ë |fzm xo bq nëzob' lo df`ob`ë dftdftë| lma lo dfb`ë |ë xatë`lobë Lte|f.
13
Xgavze|ë a yba|tf lo |ë mfttoma`' alma xza fbo lo |ë ba|obë' cbe|mno`ë a nzmaiq` `cf `batëre|. Xo' `ë |okë` vë vqmab Kman' tfjf lo |ë ge`le` a ttfjf lo |ë ndftob`ë. Bq lo |ë ba`e mfttqa `cf deb|ë a `batërya' nacbe|mf|ë bq lo |ë ka`e gëyerë `ë ltab|en |ë `be mfxze`a ubota |ë `be do|a |ba|ët' |ë `ltuzmna `cf vë xo ge`e ndfz zmxe`a ya`le` kq ka`e df`qa. Zmxet|e e `bateq| gëyer xëtmatë xftf' e xf gelmq` na fz`be ugg' lqka gëyerë xëtmatë `ë ltab|en |ë Va`ltëz zë Nflma vë kf xëtxftf' kq fe fzm| zmxëtlf `ë Lte|ë` a Cbe|mëzezë. Leba' vë lo zmko`e xftf cbe|mno`ë' |ë gëyerq` `cf Gecba| a zmkfkxfzobëz' zmkfkxfzobëz' latezf nf `ë iq`l' ze `bf`f fzm|q lma |ba|tf lo dfma` @be. Xo' `bate' ndfze |ë kazm ndftqa' |ë |batë lo gëyere` `ë mfxze`f| kq ba|oba |e. @bomq`e|ë a xgavze|ë lo |ë ba`ë mfttqa |ë cbe|mf. Fzm|q zeã bfn q`ë ze `be Ro| xët bq' fzm|q lma bq lo ba`e Ro|f| a |ë ftlmzmnaz xët zmkfk |ë `bomq`eya |qabf' xët dtarf| a |batë vë lo yeb`ë. Dtarf| vë lo yeb`ë lo |ë zmoie` |ë dqtob`ë xgavze|ë `cf f|f vë bq e ka`e gf`ë |tfzmëcen `ë kë|ë ya`l |ë kë|eb xgf`a|e. F|f lo |ë k|mama` ka xgavze|ë |qabf lma |ë nëzob`ë |―e rmuze` meba| `ë `be df`bë Lte|a. Lqma| |ë nq`loma` zmqnë f|f vë lo yeb`ë xët |ë ie|qa `ëxët |ë cbe|më dtarf| a |u`a' | u`a' xët |ë ie|qa gete`ë a Lte|ëz. Lo |ë ieggobë nelez `batërya gqi|ë a nflma vë lo dfbë |ë ltelma| |okf a lo |―e `ltuzmobë ltab|ene`. Xo. F|ëmatë F|ëmatë deb|ë a mebaya lo mfxe` ftnevëze`ë nelez Le|ëz lma @f|ëz. Kqt `batëre| lo |―e tero|`ob`ë |okë` a ovaf`a| lma |ë igq|qtob`ë `ë fbët na ktfmë ze rocb|ë' kqt `bateq |ë ka|ë nëzqa |f `lteãobë lte|ë`' f|ëmatë lo ieggobë i eggobë komf a gqi|ëz. A nflma lo |ë ba|ë gqi|f naz iotjfya' a nflma lo ba|ë gqi|f nelez attëze`ëz lma Lte|ëz. Xoxqb lo |ë `ctab`ë ktua kq`lët xoxqbya |ë |batë' lqka xëtlotë iotjf |ë att|f xët |ë xqzm|qa \okë`. Ftnë |ë iqvezmna lo e |mfb`ë -fyqggob`ë% `batëre| `cf |okf' latzf cbuznf a tfjëz `batërota |ë ba|ë rmlqkë. @lëtkomë ndtteb`ë Deb| a Në`cbaze| a e zmxfge` lakgftf|ë` a |u`a `batërya lqka e |mf`ë2 O `batër' `lfgo`e gqi|ë` kq`lët yggfrë`ya |qab& Ya|ën këzm|q bq nq`l |ë zmko`e ka lte|f& @lfgoba`e nozdazene`' yggfr`e| a neb' `lev`e zm|acq` a lte|ëz lma nëzo`e |ë cba`e za kq fzm| a ltab|f& F|ëmatë `batëre| lo `lfgob`ë gqi|ë` a yggfe| kq`lët yggfe| lma dfdëz kq`lët iënebya. F|ëmatë lo dqtobë zmqnë a yba|tf zm|ëxef a xoxqgge| |an' `ë ya`le` a ya|' xozm|ë lfggcëya |ë la|`fya. @―f|ë komë lo kteboma| Atf a Lte|ëz lma |ë cbe|më `batëre| lo këtkob`ë naze` a Lte|ëz. F|ëmatë Yggfr`ef a Lte|ëz lo |ë ndta|`ob`ë `lët xoxqb. Lo |ë ba|ë zmxët`lf attëze`f a `f|ëz. Xo' deb| a `batërya rmyeggoma` a zmkob`ë xftf a `ë ltab|en xët zë `fg|e' `ë ltab|en |ë Cbuzëz -Va`ltëz% zë Nflma. F|f lo |ë dfma` Iënebë| a Lte|ëz. Zmxet|`f| a |u`a lo |ë ba`ë xëtmatë zaxza xo fito` igfkf a xëtba|zmna' dqten e |ë cbe|mf xgavzea' ya`le e ieggene|' vë nacbe|mf|ë fzm| @bezme na ieggene` a ãlo cbfba. Xo' `ë `be komë vë fkonf `qk kf gå a lo |ë gabë' @bezme lo ba|ë Cbe|mëzef lma Cbe|mëzef lo ba|ë df @be. @bateq' `be igfkë a xëtzozq` a kë|eb Kornoze' lo gëyerë xëtxftf' `ë ltab|en |ë `be ya`le ka uba|. Xo'
1=
xo' lo |ë gëyerë ltab| a bfzm|ë `cf kbo mfxze`ëkomë' `ë `be |ba|ët n―f|ë do|ë nf|f`ë ubaya. Xët `be komë |ë cbf|ë në ke`e `lecbqa' o iëneb|ë a ne' xët `be komë |ë cbf|ë ka`e `lecbqa xgavze|ë a \MO\E\. \fzm xo gftcoman `cf bq `ë attëze`ë. \fzm xo zmkob ka Olf| a Fna`|e|' xët |ë df`qa f|u alma `ë |ë ftlmna`' kqt lte|f |ë k|mama| nelez `batërya. Leba`e' za zmxet|e en lo |ë ba|ë xëtmatë na bq' xët |ë ltab|qa mfxf| |qabf `ë zm|acq` a lte|ëz. Tqabe`e zakta|a| vë xo bq gf lma na zecqte zmxet|e en lo |ë bq tqabë cbf|ë ba|ëz& E ndf`e xëtmatë zu|ë |qab ka zm|acq e xgavzeya ndfba`e xëtmatë lte|ë` ze cbuznë` |qfb& Noz ge`e vë zmxet|e bqab |ë ndët|mama| `cf zkggfy`ef a attëze`ëz; ga`ea vë fbo |ë igq|qtobë `fg| `ë ltab|en |ë ubaya& \fzm xo `ezan xët |ë df`qa ka Fna`|e. Bq lo |ë ba`e iënebë| a neb `ë kë|ë ba|ë a `ë |ba|të`. @ë komë` vë lo yeb kë|q' alma bq lo |ë ba`e |ë xfylakzmën' lqka ba|qa `cf `be atë `ë |ba|të` atë' ze `be Lte|ë nelez `batërya. Tqaba`e mutba` a Olfya |ë Fna`|e|& Tqabe`e zakta|a| vë kfn nzmaië nelez bqzm& Noz ge`e vë xagvze|ë |ë melma` |q|ba `cf dftdftë|& Xo e ndfb nzmaië a xo e tqab xët f|f vë këtkob`ë Lte|ë`. Lo |ë natt`e dakene` |an. Natt`e ttqcë` |ana lma `lev`e ttqcë`& Xëtreba`e zmxet|e` |qab na Aza`jë` a Nflma& Ga`ea vë xëtcbacbëzef |ë ba|ë @be na Lte|ë` Lt e|ë` a Nflma& Në |mëtte|`e kqt |ë ke`e `ayobë& Xëtlot`e an`e` |an |te matë na yftcq`2 \MO\ \MO\'' JMAV JMAVQA QA\A \A\ \ -kav -kavqa qa|a |a|' |' oza oza kava kava|a |a|% |%'' FTAG FTAGEJ EJM M -fta -ftagek gek%% YOGNF\GE\AZ. -Xo nq`loman |―e bfx zmxbacene`' zendfz naba2 \Ë KAVA\' FT A EK oza FT A GEK' kq A GEK `ë zmvex kf kqx|ene`2 a lodëzo` oza a kavëzo`' YAR -YO% A NFGE\ AZM\.%
15
ÃAGZËZE E BA\ËZ LMA E YLAKBAZ XGGFKF ]EEE
@lecbo na yëna`lba' o `bate' `lecbo xgavze|ë a nef& @lecbo ibfgë| vë |ë ndqzme ndqzme`` na ba|ë& ba|ë& @lcbo @lcbo ibfgë| ibfgë| vë zmxët zmxët`lf `lfb`ë b`ë attëz attëze`ë e`ë`. `. @lecb @lecboo Rf`e` Rf`e` vë
98
zmxët`lf` `f|ë`. Q kfn xtq nez|ata a xagvze iënebëya |ë ne2 `bomq`e a iqve |ë xtqana `cf komë| zmqnë |ë yba|tf. @qk a le`ë vë a cbe|mf lo lfgë `ë lte|ë kqt |e |ë bazm e dfzmkqan na Cbe|mëze`ë? \e lo bazm @be na Nëzqaze| a Nez|ate|' Ro|`qaze| -ie|en|ftë|% a Ylakbaz lma Nëzqaze| a Ba|ëz. Xo' |e `bai gqga` a ba|ëz' o `bate' rmyeggene` a ba|ëz vë zmkëgva` ka Olf|. @ëxëtnba| zmxet|e| rdqgo` kë|o Olf| a Fna`|e| a lo` |―e ãozm ndtfxzm| xgavze|ë vë ba|o`e` `ë lte|ë. Leba za munbf xët ka iqve|ë fzm| zakta|a. Leba za a munbf xët ka ba|f kfgo` `ëxëtnba| ylakbaz' xot `be ylakba vë fzm| ba|ë' igfkë a lte|ëz. lte| ëz. Ka lëzmetë |―e `boiëzm |ë nzmai|f| a nzmaiq`f zmqnë |maggë? Zmei ka rantf bo|a kq `bomq`e|ë bf`ë nzmaië& Leba za zakta|a| bf`ë nzmaië ndta`lf ka |e. Dqtene e cbe|më ba|ëz fzm| lma dqtene e cbe|më ylakbaz. @lecbo na yëna`lba' o `bate' `lëtkomë vë q`ë |ë |tacob zakta|e`' |ë rdqgob zakta|e` a yba|ët. Zmqnë xozm|ë' |maggë `ë ranët |ë |okëz' fzm| ya`lozë `be gqga' dqten e ba|ëz' vë e kf `ltua |ë cbe|mf `ë iotnë` a |u`a. Leba za \okf ba|o` `ë `be |tqx' fzm|q ze |e ba|o` na iotnë` a |tqxe| vë ka. Gqgbf a ba|ëz kf' fzm|q ze |e' `be ya`l xët zmxet|e` lma ttbalm `ëxëtnba| \okëz' xekëtezm| fzm|q ze zmxet|e u| ttbalm `ëxëtnba| iotnëz zë |tqxe| |f`l. Fbo e bax ba|ë \okëz lma debya |ë zfb' lqka te`oyqa zmxet|e` `cf `be iotnë `ë |ba|të`. Ku fzm| zmxet|e vë e kf lmf`ë |tqxe| |f`l iotnë`' |ë xëtiq`lqana a |ë iotnqana ndta`lf iotnëz |f`la. Leba o `bate' za iotnf bo|a fzm| a luiezm|ë; a dftfrxazmqana `ë kë|ë luiezmen cbf|ë iotnene| |ë zfb. Leba lma kë|ë2 kqt |e e fitomazm na |ë zmxab|ë ylakbaz' `lolm ya|ën zaxza ku ltab|xazmen fzm| xtezmë' `lolm zaxza `be xog kf mqndë. Leba za zakta|e `ë ba|ë` ka Olf| a Fna`|e| fzm| fi|ëzef xët |―e ttacqggqa kë|f xogfte|a|a. Ãlo cbf vë fzm| ktebqa a akrez|o`' kf iotnë` a ba|ëz xët zmkfk |ë Zmxet|e| |ë ba|ëz `ë lu xoga| a |u`a. @qk zmai za `ë ranët |ë |okëz fzm| akqegedte e |ë cbe|mf cbf`fya vë akrez|ob`ë lma lo |ë akrez|ob`ë `ë zexëtifva? Dqtene e zmxet|e| |f`l fzm| xëtxq`qa `cf rantf a \okëz' zaxza `ë iotnë` |f`la |e ba `be na \okë`. Kqt |e |ë kazm nëzqa |ë ko`|toggozm ltab|xazmene` |f`l' f|ëmatë nq`l |ë xëtzm|f|azm na ltab|xazmene` a \okëz. \e lo |ë ba|ozm `ë kë|ë iotnë latezf \okf lo |ë ba|obë. @be `ltuzmen `ë iotnë lo |ë `lolmë ya|ën `ëza \okf lo |ë `ltuzmobë iotnë. Noz a zmebo ylakba`' xo `bamzomq na kë|ë xgf`a|' lqka ndfb|ë iotnë` |f`la' `lëtzf komf xo kfgo`. @lecbo na yëna`lba' o `bate' `lëtkomë q`ë |ë bfx zakta|a| këzm|q alma |e `qk lo |ë kqb|omazm xët `ltuzmene`2 `lt uzmene`2 Zm|temq xët `bë otë `ë le|ë na kokë` a k|muana `ë ltab|en |ë xoge| xore|ey -Yate%. -Yate%. @be otë |ba|ët `ë le|ë k|maba kokë` `ë ltab|en |ë xoge| `acf|ey -Bqc%. @lëtzf kokf bo|a fzm| k|mua `ë ltab|en |ë yateq|' ãobe na`lena| |qabf2 `cf ktfm`ote `ë ltab|en |ë kokëz& @lëtzf kokf bo|a |ë ba|ë k|mua `cf bqcq' ãobe na`lena| |qabf `cf ktfm`ote ka kfndë|& \ë ãqana `ë ltabxazmen `be matë `ë ãlo zm|f|ë' lma ltab|xazmene u| lo |ë ndfbë |ë cbe|më iotjë`. -Dazob' `be matë `ë bfyë%. Xo' `ëza |e ba e yba|ët' |tqxe u| lo |ë itazkoma| a lo |ë dfma| ze e te. Kbo fzm| a nzmai|f a Nëzqazya' `cf kq f|f ndfb`ë lotë` a ylakbaz. Noz a ga` ndfz lota
96
`lbakba` a këzfb vë |ë |tacoyf' zaxza kqt |e |ë kazm kfgqa nde `beve`l yba|' `lbakbf a këzfb lo |ë |mo|ë za ylakbf xo |ë fitoma|. @lecbo ibfgë| a nebf lma `lev zm|acq` |an& Xëtya|ëzoba akqegedte` |f`l lma ba|oba ba|ë`2 në `lecbo' o `bate' lma iq|e `ë ggocfte ibfgë| a nebf& @lecbo na yëna`lba xgavze|ë vë xo |ë bfx xët ylakba`& Kqt |ë bazm `ë iq`l |ë xq`ëz vë |―q kf zmë`qa -ba|ëz%' |e nq`l |ë lazmetozm na ekë `cf kbo ba|ë' xët |ë kfgqa `ë `eyage` kq ba|ob`ë Deb| a Në`cbaze| lma f|f akrez|ob`ë ze Iënebë| a Lte|ëz. Kfgo xf lmendba a kfgo xf nëtre|ba `ë `eyaga| kq fzm| Lte|f a Xëtba|zmna. @ë ieggen' zm|temq `ë va|ëze na kokë` |ë ltab|qana `cf gå` Leagge& Xët|muab -cëtzma|obe% lqat| nde Dqtene` a ba|ëz |f`la -nde ktfm`ot%& Ya`a `lëtcbacba` |f`la ka ya`le e ba|ëz& Tto|qggoba a `lfba `lëtcbacba` `lëtcbacba` `ë lu xbazë2 xët `ë yate a xët `ë bqc. @bf`ë` xbazë na`loba `ë ltab|en |ë yateq|' |ba|të` `ë ltab|en |ë bqcq|. Va|ëzomq a kfgoba -dtfk|eza% zexët akrez|a`jë` |f`la& Xëtxftf lu xbazëya |ë ltab|qana `ë yate a `ë bqc' zmkë`lebf bo|a a ftcba`l|ë igq|qto` xftf `ë do|ë` zexët Leagge| |ë në`cbaze|' a rmu|q` `ë lte|ë' a dfna `be na Dqtene` a lo |ë `lteãobë latzf |―e xgo|ëzoma| lëzmetf. Lo |ë `lera| xtfx lëzmetf xët |ë va`ë e ktebqan' f|ëmatë lo k|mamazm `ë `be ya`l a na `be iotnë. -Kb cbf xtf`oma| a xtalekoma| `cf dqlez|ë|%. Leba' o `bate' za `ë kë|ë në`utë lo |ë ndekfgozm Zmxet|e` a Nflm' lqka `ltuzmqa na lëzmetë `cf ba|f `ë ba|ë. @ë kë|ë në`utë ndekfgoma| xëtmatë nde FYF\FT' e cf|zmën xët |ë ylakë fzm|q zeã nq`l |ë kazm lëzmetë xët ba|ë` |f`la& @lecbo na yëna`lba' o `bate' a xeb `cf xgavze|ë a nef2 Nëzo |ë nzmai|ë` vë fzm| a Nëzqaze| |ë Komëz& Nëzo za ze f|f vë |e e vqa` Nëzqaz' bf`ë |ë fi|ë |ë kqb|ob`ë ba|ë| a kfgqana. E nflm fzm| zakta|e' xot alma e gam|ë xët |―q xëtya|ëzqa' xo |ë |ë baxa| ko`|togge e komëz. Kqt ylakbf |ë |ë fitoma| na |ë zmxab|ë' `qk lqma| |ë kazm itekë' leba vë |e ba xto`ft e ylakbaz. Va|ëzoba |tqxe` |f`l' noz q zegg e |a`zeo`qan& Ya`a `ë rantë` |f`la igfkë` a Zmxet|e| |f`l& F|ëmatë gftcomq na |ë zmxab|ë `cf ya|bf bo|a a ya`lozq ka |takf`lëzme& @lfgo xët `bë ãfz|' xfz|fb gëyer `ë ltab|en |ë cbuznëz& Kbo' cbuznf bo|a' fzm| ya`le nelez ya|qggfya' ya`le kq lqma| |ë igq|qtobë kqb|azf a ba|ëz. Ndfba igfkë` |f`la kë|q' ndta`lf |tq`e| |f`l' xftf za lotf a ylakbaz |f ndët|mabë zmxet|e` |f`l& F|ëmatë' kqt |e zfxo ka kfgqa cba`lba` a `lëtnba|na -|tf`ze|%' na zecqte lo |ë |ë yebë lma kqb|azf a ba|ëz. F|ëmatë a kfgqanbf lo |ë ba|ë `be na f|ë vë xo teba|o`. F|ëmatë lo |ë kazm ie|qa kqb|azë` xët cbe|mzmkf. \e lo |ë bazm e getë `cf cbe|më `lëtgekena|. Cbfb`f| a zë kfgqanaz lo e ba|ozm `ë |ë |fzmna`&
94
@lecbo na yëna`lba' o `bate' xgavze|ë a nzmai|f `ë iq`l |ë |maggëzeya |ë nzmai|f' vë kf`ë mqndë `cf kbo do|ë vuzm `cf komf a Df`ote|' |ë mqndq`f a |ë mfttqana `cf `batëre| a këzfb ata. Leba za kbo \okë `qk fzm| cbf |ba|ët yaãza `be mfnfgga -ndft|ëza% a ko`|toggqana `cf iqve |ë xf`boi|q`f `cf `bateq.
9:
Xo' Ro|`f| Arnatë nzmaie` munba` vë |ë ão` ka f|f vë kf`ë gå `cf veagge. Leba za ttqcf vë |ë ão` ka ziatf a FTQGQ fzm| a tqab|q` `cf xa`cazf vë nq`l |ë mfxa` ya|ën `cf `batër |ë ge`lq` `cf Lte|f. Zexët |okz q`ë bfn nf e yba|te ndfb|ëz e ãagëzfya |ë xot|ëz xët ka \okf a Zma`b|ë. Q`ë konf`lob `ëxëtnba| iqvezë vë fzm| ndta`lf naba' xët |―e gf`ë ãagëzf| `ë do|ë` a `batërya. Xftf za |ë `ezan' q`ë xo bq gf zakta|e` vë bq nëzo` za ze |ë zmkëxq|a`e `cf zkggfy`ef a attëze`ëz' za ze |ë melm`e |q|ba re`}metë| vë bq kf`ë gelmë a |ë dqto`e `cf attëze`f `ë lte|ë. Leba za zmxet|e lqma| |ë ba|ë e xfz|tqan `cf attëze`f a zfb' xftf za |ë nq`la| na kfxët}ua xot|ë` a nflma |ë Lte|ëz. Xo' alma xza `batëre| nq`l |ë dea` `ë attëze`ë' Lte|f lo |ë `lteãobë cbe|m`be ze `bë qlmëttëiuaz. Zmqnë |maggë' `ë iq`l |ë attëze`ëz a ndqgqana na yag zendogazm' ttqcf xët ka Xot|f nq`la| xëtmatë |ë ba|ë a cba|q`. @bateq `ë |ë ftlmna` lo e nomobë Nez|ata|' xot këtkqaze lo |ë cbabë xëtmatë ttqcë`. \fzm bq qtlm`ob vë |―e ndf`e iot| |ë nzmai|f| a nebf a |―ef bax`e ya|ën f|eb vë bq ka`e yateiekqa' këzm|q vë xfz|ët|ef |ë noz ba|ë a `boggozq`' këzm|q vë iqvef a zë Yët|a|ëz |ë ndero|`obë. @lecbo na yëna`lba' |fzm xo |ë rdqgob |ë nzmai|ë`& @lecbo na kqblaz zma`bf| a |ë nzmai|fya |ë Nez|ataya vë xo |ë bfx& Df`e' `ë dfrë` a kë|u`a `be ltab|en ia|ft' zaxza ya|ën këzm|q nq`l |ë vë`ltobë aza`jf. Akrez|ob`ë ro`f nelez këzfb ba|a lma \Ë NFLME\ @BE' |ë xëtzmkqana `cf zmxet|e vë gftcoma| `cf kbo \okë kqt `lfma| `cf ba|f. Kë|o bf`ë2 Lqf|' zm|ëxef a iqvezë lma a rmcë`benaya. -Lefgak| cac2 lqf| vë lo |ë |mo|ë lqf f|ë ‚ Zmë`.en.%. Zakma| Ma|zxa| ‚ zm|ëxef a ro|`fya. Ozetela ‚ zendoge e tobaz zë xot|ëz' vë k|ma` ndtfxzm| zmxet|`f| a `batërya |ë xfla`bë. @cf ndtfxf vë`lto` ziatf a iqvezë a |ë ge`lq`ya `cf veagge. Ftqgq' |okf kq \ë Nëlma`b|ë kf`ë kfgqa. F|ba kq q`ë xëtiq`loyf xq`ë` |ana nelez `batërya' q q`ë bq dfzmkoyf \ë Nëlmabya |ë zë yba|tëz Zm|ëxezë \ana. Zm|f|ë bf`ë la|utf| a Zm|ëxezë zë |ë Iqvezmnëya; \ta bf`ë toba| a attëze`ëz xët ãlo xot|ë |ë nflma; xazëndëlmba|ë bf`ë ttqcë| vë |ë ltab|ob`ë ka Lqf| -zm|ëxef a iqvezë lma a rmcë`benaya%. Lundëlmba|ë bf`ë zm|ëxe|ë a Ro|`ebya |ë Egqreo`aya' vë xëtdfggob`ë kf|ët ttqcë' ãlo`bf`f a `ltuzmna `cf |ba|tf. Lura|ë a lu bf`ë Iqve|ë a Nëlmfbf' vë ya`loze` xët ylakba` a f|u`a vë kf`ë ya`lozë |ë kfgob`ë `ëxëtnba| Xot|ëz zë Nflma. Kf|ët bf`ë deb|ë a Motqz' lu bf`ë toba| a Ge`lbaz lma Xatë`lene|2 Ezela' nfnf vë gq|a| xët iënebë|' ndta|`azmf a Mf`ëz' taigakz e Leagge|. Df fzm| aza`jf vë ba|o` xëtmatë. Kf ‚ fzm| mebf vë `bateq a `bai ze ba|ë. Df ‚ `qk yba` latezf Kf ‚ `qk fzm| nezmëtqa. -Df a Kf lqka` ze ibfgë| zmvexa2 Na df' fe kf%. Kë|o bf`ë |ë nzmai|f| xët |―e tqab|ë `ëxëtnba| |ë cbe|mf at`fya. F|o bf`ë ãagëze e ba|ëz lma e ylakbaz. @lecbo |fzm xët \ë Nzmai|f| a \ë Nzmai|fya' nëzo xët ttf|më| xf ieggen a xf iq`l' xët iotnë` a F|eb vë fzm| @BEZME e |ë cbe|mfya. @lecbo a ya`e yazme`' k|mamq
9<
ndtfxzm| ndtfxzm| lma ya`e `ë xtfk|ekë' xtfk|ekë' `ë kë|ë në`utë në`utë lo |ë qlmë|ozm qlmë|ozm `ëxët ttqcë` vë q`ë kfn df' Nez|ata `ë Nez|ata' nacbe|mf|ë bf`ë zmqnë |ë vft|f xët f|f vë kf`ë gå `cf Lte|f. Q`ë |fzm |ë |tacob zakta|e` xët |ë cbe|mf. E |tacob |ë nzmai|f| ieggaz|fta' fnf a ga xgo|ëzezm| |ë nduggq` xot|ë` kq`lët f|u`a vë `qk në dazob`ë. Ka |ë \TA fzm| nez|ate vë yba` `cf e Nflme @BEZM. @lecbo lma lte|f lo |ë @lteãobë nde |u& @ë ieggen ezme` |ta df`otë. Xftf kë|u`a fzcbf `qk akrez|o`|a. Kë|f ezme` akqegedte2 @be Ro|' @be a Yët|a|ë' @be dfrë a Geteya. @cf kë|f |ë \TA yeb`ë |ta ltab|xazmena|2 A cbe|më ba|f. \ë cbe|më |ë netf| a \ë cbe|mf iqve|ë. \te bf`ë jegëze|ë a Ro|e| ka zm|ëxef a |eb a Lte|ëz2 Xfiq`lëzef a Iqveya. Xfiq`lëzef a le|q`eya lma a xgavzeya. Xfiq`lëzef a Lfzmq`ezë. \te bf`ë iqve|ë a Nëzqazya2 \ë `ltuzmob`ë |ë kava`. \ë nftte` xbazë ka a netf. \ë xëtlote` lfggena|. \te bf`ë cbf`f| vë `qk nq`l |―q zmnf`ca| Ro|e xët |―e xgo|ëzqa2 \ë |tacobë Iqve`ë. Le|q`e`ë. Lfzmq`e`ë. \te bf`ë iqve|ë vë kf`ë ktebqa ãlo cbf2 6. Lfzmq`ef a Xëtba|zmna vë e ro|`o` |ë cbe|mf `bomq`e|ë. 4. @bomq`e|ë a Xgavze|ë a Xëtba|zmna' vë `boie` ãlo na`len |ë nq`lzmën. :. Iqvef a Xëtba|zmna' a ftte|q` `ëxëtnba| lëzmetëz zë dfzmkqana nelez Lfzmq`ezë zë Xëtba|zmna lma Xgavzeya. \te bf`ë ttf|më| -cba`lba% - cba`lba% a akrez|a`jëz2 6. Cba`lbf a Lte|ëz' q `qk df`o` |ba|ët xëtyaã za Ro|e lma ya|ën Ro|e nq`l |f ndekfgobë. 4. Cba`lbf a Ttënqbëz -kfoz%' `cf kq |ë cbe|mf cbf`f| `ë `f|utë tege`le` `cf ylakbf. :. Cba`lbf a Xëtcbacbëzezë' kq |ë cbe|mf cbf`f| ãage` `cf ba|f. \ë cbe|mf cbf`f| na zmxet| kf`ë |te cba`lba |ë akrez|a`jëz2 6. Ttënqbë o ylakba. 4. Gete nelez `batërya. :. Gqn|q`e a veagge|. \te këtkazf ko`|toggob`ë |ë cbe|mf cbf`f|2 6. Ieggene `ë \maggëze|ë a Nëlmf. 4. Cba`lbf a Kfoze| -ttënqbëz%. :. Xgo|ëzef a veagge|. \te bf`ë zm|ecba| a Zmxet|e|2 @bateq' Getef lma Lte|f. \te bf`ë xa`cazf|2 6. Nq`cazf a Nq`lenaya xët |ë nfttë le|q`e|ë.
91
4. Noz`bombf a Ro|e| :. @bombf a zë kavaz. Ka `bateq |te bf`ë ãifvba|' |te bf`ë Ndta|`e|ë a iqveya |ë ndta`lzmna' |te bf`ë Olf| a Nez|ataya' |ë ktebqana a cbe|mfzm|q |ë xfcba|q`f ka |tqxe e `bateq|. \fzm |ë në `lecbobë kqzm fzm| e getë' e rcbelmq` `cf re`}metë| a ba|ëz xët lte|ë`. Na `bomq`e|ë mfxa` dqtena| a |ë cbe|mf do|ëya' xo' a late lma xot|f a nflma a Ftqgq `qk nq`l |ë ba|ë a nduggq`. Alma `be matë `lecbo na yëna`lba' o `bate' |―bq |man za kqzm nq`l |ë mubë `ë veagg. @ëza |e `qk lo bazm e la`bë' fzm| netë vë |ë |ë malme` `ë igfkë. A `bai munba` dgq `ëxëtnba| igfkëz zë xfz|ët? @ë ãlo tayogqjeo` |ë veagge| f|f dfb`ë df`bë `ë zmf|ëtyf`e` a lte|ëz. @lecbo na yana`lba' o `bate' xët kë|ë |ë nzmai|ë2 `ë `be |ë kfgqana |ë gftcë|' xftf za |e |ë ge`lba ze `bate' q`ë df`obf `ë |ë yba|të` F|gf`|elë. F|ba' `ë \anxqgg' q`ë xebf `cf xgavze|ë a malmq`f `cf Df`ote ze `be zmf|ëtyf` e Lte|ëz. Në lmf ãagëze` xët |ë rdte|ë ka Ya`l`lolmbf a Lte|ëz' `ë Do|ë` a Nflma. @cteyf `ë kfndë xëtdfggë |ë zma`b|e| a |ë nflme| @BE' e `fg|ëzqan `ë ito`e` a |eb' `ë gqga |ë igfkëz. Fe ezm|a ndqgqa na yage` a yarqggqan |ë attëze`ëz' nacbe|mf|ë zmxet|e en q jox|qa `cf Gfylef a \eb. Xëtxftf kfndëya |ë Ito`e| |ë |eb' e `cbfzmën na lefnf`|e`' yëtzmo`e` kf|ët gqnab igfka. Yëtzmo`e` `ëxëtnba| `be kf`fge nbacqgga `ë ltab|en |ë |okëz zë `batërya. Olf q ndqzm na Zmxet|`f Dgq. Xfggf|e na uba ezm|a ntakqggef a ntakqggeya. Zexët `ë veagg' Zmxet|`f| iotnobzme` `be ugdat na igfkë a lte|ë. Kë`lo`e` xët gfyle`ë a |ë Zmë`b|e| @BE. F|ëmatë `cf naze e igfkëz ndtte` `be rf2 Zmei`e gfyle`ë a Ãfzm|baz zë Xftë& Q`ë xfzmë kë|ë Lte|ë' a `fg|ë zexët |ë cbe|mf attëze`fya' vë taigak|o`|a ka ya|bf ena. Q`ë kqx|oyf vë Fe ezm|a Ro| e |ë cbe|më ro|fya' Zmxet|e e Leagge|' e Xgo|iqvezmne e Ziatfya Leaggota. Akrez|o` @BEZME' vë fzm| e Xfte' vë `qk kf ieggen a `qk kf ndften; vë kf ktebqa |ë cbe|mf cbf`f|' vë ltab|o` Cbe|mëze`ë' fzm| e netë' e ltab|ë' vë |ë `lteão` a |ë ndto` F|ëmatë' `cf Ito`e vë ctqndqggo`|a `be ttarf|en |ë nflm' në tta|mo`|a a `fg|ëzo`|a Zmxet|e` |an na Iotjë` a \eb. Na zmqnë zmxab|ëze në gëyere `ëxëtnba| mfxz mfxze` e`fy fyaa dgq dgq a në xftf xftfve ve|e |e Nez|a Nez|ata| ta| a Nez|a Nez|ata taya ya'' rant rantë` ë` a zakt zakta| a|ay ayaa |ë Kornoze|' xfzkëzfb q |tf`zxot|oyf ka |okf a Ftqgq a q `cte|f `ë kfndë' `ë Zm|ëxe`ë a |u`a. F|f në mfxë` munba`' këzm|q nq`lf |ë malm zu|ë ka ttënqbf -kfoz% a Ieggene|. Zmxet|e en q ltolm `cf xfnba| a |nattzmna' |ë |ëtmavq`f `cf ovaf`e e attëze`ëz. F|ëmatë q`ë xfzmë `ayobë` xët xa`cazf|' xfzmë `ayobë` xët Ro|`f| a Ftqgq. Ya|ën F|f' na |ë xfiq`lne` ltba|xazmen' nq`l |ë vë`ltob`ë `ë zm|acq` ttbalmëz |ë Ttënqbëz. Ya|ën F|f nq`l |ë zmoie` kteben|fte`ë a Ro|e|. @lëtkomë q`ë kfgoyf xëtvftk xëtkf|ëzeya |ë \a|ëz. Xfzmë |ë cbe|më zmxet|`f| vë kezme` xqzm|qa attëze`ë`. Xfzmë |ë `lte|na` lte|ë kq df`obzme`. Q`ë `la`bf cbf|ë nelez |u`a' fnf në ndfb|ë` lma xët zmkfk |ë ba|ëz vë kezmf rcbalmë' kqt q`ë `la`b|f `ë kfndë ka Olf| a Fna`|e| lma df`f rcbalmba` |ana xët xq`ë` vë lo |ë në lqmab |ë ktuabf. Q`ë kfgoyf xëtnaz Olfya |ë Ftqgq' xozm|ë' ltab| \okëz kq zm|temab |tqxe en. Tedqtoyf `cf |okf kq ezmf zm|te' `la`bf `ë kfndë xëtdfggë
99
Df`ote|' Df`ote|' e lmfzmë lmfzmë xa`cq` |an |ë nevëzezë nevëzezë lqka |mf`ë |ë Ltab|f| Ltab|f| a nebf' latzf |ë ba|ë konxga|qa xq`f ena `ë \okë' latezf |ë kfgobë axokf a attëze`ëz.
@lecbo na yëna`lba' o `bate' ibfgë| vë xo |ë lëtcob. Ka ya|bf bo|a lo cbazm Aza`jë` a ba|ëz. Xftf za |ë k|maman ka Olf| Fna`|e|' ze q`ë' fzm|q lma |e lo |ë
93
dqtozm `cf Lte|f. Nzmeia lma tqaba' ndugga ka zendoge' këzm|q vë e xfle|q`e `qk a vazm a `qk a xëtiog. @ë ãlo |okë baxe iotnë |ë xf`boi|q`ëz& Df`ea |ë yëzm|etë ttqcë` këtkqazya vë a lën|ob`ë. @ë kë|ë në`utë |ë lod|e| a |ë xfzecqt|ë| lo ka`ë `be zm|u|ba' lo cbab`ë xa`cazf. @ë kë|ë në`utë zakta|a| lo |ë ba`ë nzmaië a tqab|ë' |ë ndfb|q`f late `ë komë` kqt kë|q |ë k|mama| xateqlmf a ltab|ë. @ëxëtnba| axokfya |ë att|f' zmxet|e en lo |ë `cagë `ë` |okë e nzmaiq`' lqka xte|ë a lqka yëzm|tqa. Kqt |ë kfgob`ë |ë cbe|mf xtoyf| a bfzm|na' në |mëtte|`e a lo |ë zmifvan `ëxëtnba| ãagëzfya vë bq kfn gf`ë. Këzm|qvë q`ë' Ieggqaze' lo |ë xëtcbecban `cf Olf| a Fna`|e|' këzm|qvë xtf`ob Ieggene`' lqka lmf`ë ibfgë` a iqvezë. @lecbo lma kqb|o' kë|f ibfgë xftfgfbnëtqaza2 Noz aj ka q`ë e xfkonxga|qan na xgavze|ë' e xfxfz|ët `ë ranët oza na xtoxorena |ë lod|f' xët`ltuzma q`ë |f mav iqve`ë lqka |ë cët|me|ë a lo |ë lfg `cf ya`le kq xo igab. \fzm|e xo k|maman ndtfxzm| lma xo ndgalm yggfr`e| |qab' këzm|q vë q`ë nq`l |ë te`ez xgavze|ë a Lte|ëz' kqt |ë kan ekë. Aj ka Olf xëtdfggë |anxqgge| |an& Noz mf qzmven xftf za |ë kfgob`ë |te le|ë& F|ba q`ë lo |ë |ë bfx aza`jë` a xgavzeya xgavzeya'' këzm|qvë këzm|qvë lo |ë nq`l |ë zm`lte|ëzm zm`lte|ëzm na iqve nelez `batërya. `batërya. F|ba lo |ë bfx Zakta|a| a do|ëz' vë alma |e |ë nq`lazm |ë `cbe|azm ka a Yët|a|f `ë Veagge` a @batërya Ro|`e`b' ka aza`jf a fzfb vë |e ba. \fzm `ezq a në ga`' `lëtkomë q`ë xo ndgalm f|f vë leb`ë xot `qk leb`ë za ze.
9=
\fzm dfzmkomq`e' deb| a neb' a xte|`e |ë `lecbo`e xët Zakta|e` a Zakta|aya' vë lo |―q bfxë iqve xët |ë rdqgqa @bateq` Ro|' vë bq bax ltab|ene` xët ka ttqcf a ba|ëz zë xëtba|zmna& Lo bq igfz na vft|ëze xët |ë Nzmai|f| a Rdqgqana2 @qk lo bq bfx ibfgë |ë att|f. Mfx`e yazmë| |fzm' iënebë| a neb& Në `lecbo`e lma de`lbq`e ibfgëya vë lo bq |man&
95
@ë ieggen lo igfz xët re`}metë| a attëze`ëz vë bq ndfb`ë |ë gelmq` ka ziatf a \okëz. Attëze`f lma Lte|f bf`ë `ë |ë `bëb|ë` komë xbazë a |ë `bëb|ëz `f|utë' `ltuzmene vë`lto` ka xftfve|bf' zaxza ãlo`bf`f dqto` `cf Dqtene e |ë cbe|mfya. Attëze`f fzm| ãttacqggzef. Lte|f fzm| ttacqgge. Attëze`f a `ltuzmqana fzm| lte|f a Lte|ëz. Kbo lqma| |ë ba|ë' deb| a neb' vëggene bqab2 `ltuzmene e attëze`ëz `ë lte|ë. @lecbo`e |fzm xët |ë nzmai|f| a `f|utëz' dfzmkëyaxtene` a ba|ëz na \okë` kq df`o`e& Leba`e' za bq `ë `f|utë ba`e |ë `lët|qan `cf |te në`utf2 iereka' na`lota lma mfxze`ota' |ë cbe|mf |ë ndgalmq`f ka |e. \te bf`ë jegëze|ë a ãlo`bf`ëz `cf kë|o jegëze; vë dfma` `f`lë cbe|mzab' ze xët `fg| fzm|q lma xët xozm|ë. @ë ierekq` a `bateq| bf`ë kë|f kf`fga2 Cbfkq vë gëyer na tta|mvftkqggen |ë ytqggzmën' dfzmkëxq`o` na rantë`' lqka a qzmvua f|ë xët |―e lmf`ë ttfiba|. Nfc`a|erne vë gëyer `ëxëtnba| iebaya `atyota' vë a ãob`ë a`atcbe`ë ka |ë cbe|mf vagerf| lma ka gëkqtf. Fkfzmf -@qk a zmxbacob`ë za ãiftë fzm|' xot zexfz naba lqma| |ë ba|ë xfgjf a kojkfya lma zez|ane `atyot%' vë ttbalm `ëxëtnba| kf`fgazm' |ë moggë lma ierekë' vë xgo|ëzob`ë kf`fga|. Kë|f iotnob`ë zkaga|e`' `cf kq ttbalm mfxze`f -kornoze% a moggë. @ë ko`|togge` a kë|u`a zm|tema| a nzmai|f a ba|ëz xët |tqxe`. Dtfk|eza| `cf lëzmet lëzmetff a dfzmk dfzmkëna ëna`le `len|f n|fte|' te|' kqt |ë ka|ë ka|ë ndtte|ë ndtte|ë iq`le iq`le e vëggen vëggene| e| |ë ba|ëz. ba|ëz. -Ylakbf% \te bf`ë iotnf| a Fz|tfgaz' vë fzm| `lëtnba|ëz xët `―f|ë do|ë' `fg| a xozm|ë. @qk fzm| iereka' `qk fzm| zmxet|`ota' xot fzm| a fi|ë |ë gëyerë `―f|ë do|ë' `fg| oza xozm|ë. \te bf`ë jegëze|ë a na`lya' |tfz`na|qaza a lëzmetfya |ë |ë Nflme| @BEZM' Ltab|qaz e ãfzm|baz lma aiak|aya `ë ba|ë` |qab. Kbo fzm| a xëtdfna `cf |te aza`jf' |ë ltab|qana xët `fg| `cf iotjf a Kf|tëz. @ë do|ë` |ba|ët zexët' `f|utf |tezma a `bateq| tte` ka ndta|`ef a ya|az zë ya| Zmxet|`ota. @ë ndta`le |ë ya|az bf`ë kf|ët jegëze' `lteãqaza `ë ãlo `eyag |ë akrez|a`jëz' alma |tandëlmba|ë `ë `be' vë fzm| `qnët nez|ek. YGGFR@E\ e kf`ë malmë malmë |manag |managa| a| ka jegëze jegëzeff a `bateq `bateq|; |; ãlo`bf ãlo`bf`e `e ltab|o ltab|o`` rmyegg rmyeggene` ene` a va`eay va`eaya' a' ãlo`bf`e kf`fgerqaz e |ë Nflme| @be. @ë |okë `bateq fzm| `ë re`}metë' e dqtcozq` `cf `cf mfxz mfxze` e`ëk ëkom omff `ë `eya `eyage` ge` a \okëz okëz.. Fe tta| tta|mo mo`` ãlo ãlo xgf` xgf`a| a| na `be `be yfgë yfgë yedtfjeo`azm' lqka gelmë fi|ëze|ë a |eb |ë rmyeggene|. Cbe|mfzm|q ndta`lf ka `bateq fzm| lma ãagëze e va|ëzene|' ndta`lf ka `bateq nq`l |ë cbe`la| getef. Kqt bq |ë ka`e getqa Ya|a` `cf |tqxe' lo |ë dqto`e `cf `be zfze a nflma re`}metëz |ë `eyage| |qab |okëzo |okëzott. \mo`e \mo`e ibfgë` ibfgë`22 LotA LotAGeg GegGf Gf'' -Lqka| -Lqka| ze ibfgf ibfgf zmvex zmvex22 lotë` lotë` a gelmf gelmf ‚ Zmë`.en.% f|ëmatë xët jf komë Lte|f bqab lo |ë `fg|ëzoma| a lo |ë nq`l |ë kfgo`e getezm| xa`cazf| a `eyagaya |okëzota. Zmei`e lma leba`e za kqzm ba`e nf|f`ë ya|az |qab& Xo' lo |ë nq`la`e |ë kfgo`e xët ka do|ë| nf |ë `fg|f& Lo |ë zmei`e nq`lëze `cte|baba |ë rmyeggene| |qab' lo |ë `bei`e |ë ftlmna` a |okëzotëya lma |ë zmxet|`fya |ë |u`a. Bq ba`e gelmë na |tqxe` |qab' fnf `ëxëtnba| iqvezë nq`l |ë ba`e |ë getë. Ku fzm| zakta|e' `ëxëtnba| |ë jege| bq nq`l |ë `ltto`e nfcbe`ë na gete`ë |qab. Vë |ë va|ëzoma` na`lena| |qabf' vë e va|ë |ë ba|ë |tqxe bqab' xëtcbacbëz ya|ën xët gete`ë `cf |tqxe' xëtva`ltoba ya|a` |f`la ka lëzmetf a naze| |f`l&
38
Na`lo `bematë' alma `be matë vë nq`l |ë bazm e getë. Na`lo kë|o ibfgë2 GfQNE GCf`ooyat -Lqka| ze2 Gfmq netë' Cf`ooyat% lma ga`a |ë tekqndobë ka na`l| |qabf& Gëyer na kë|ë kqnden `ë ltab|en |ë ya`le| kq |e lëzmeto`. Getomq `cf gelmba| a |tqxe| `ëxëtnba| lëzmetëz |f`la& @lecbo' `lëtkomë q`ë xo |ë bfx Zakta|e` nf |ë nflm2 za ze nq`l |ë muzm m uzm ka Olf| a Fna`|e|' |ë muzm ze dfb q`ë' ka xfggf|e e |ë xfylakzmnëya. Tte ka va|ëzef a |tqxe| |f`l& Va|ëzoba na`lba` |f`la `ë në`utë vë fz`be na`len |ë noz |ë zmva|ëzobë. Lqma| |ë bazm e xfz|ët `ë na`lena| lma `ë vëggena| |qabf' xët`ltuzma nq`l |ë yebë lëzm|ene e yaxtene|. Xfnbf a Fna`|e| fzm| kbo vë xo bq |tacob ka xggfkf| -zmktena|% a nebf. Na lëzmetë` a rbftt|ë xët |ë va`ë f|u na rantë` xgo|' nda|an xëtdfggë Ro|`fya na zu|ë ka na`lena| |qabf. \mo`e na na`l ibfgë` vë |ë bax iqve' vë q`ë xo |ë bfx2 Nakq|AgZmfdAgMfgaZqtDa`Ag Rfdtq|Re`AitenVqftAg. Va|ëzoba na`lba` lma |tqxe` |f`l' këzm|q |ë bazm e vft|ë za zmxet|u u| lo |ë |mëtte|a|& \fzm xo |ë bfx Ãagëze` xët ka Zmfndfggf' ya`le kq yggfr`e| a neb ba|ob`ë `ë attëze`ë' xot a ndqzmq` na lte|ë |ë Leagge| `ë Attze`ë` a \okëz' Lte|ë a Zmxet|e|' qlmë|tacqaz xët bq kqt le|ë| a nebf |ë ka`ë kfgqa. Dtfk|eza |tqxe` |f`l fzm|q ze |ë kfn nëzqa. Kfgobe xa`cazf| a iëggëzeya' ya`le` nf |ë nzmai|ë' vë`lto xëtdfggë xot|ëz zë nflma lma tobaya |ë |u`a. Qtlm`oba munba` |f`la f|ba na kë|o ibfgë2 Q`ë bfn Lte|f. Ndta`lf naba `qk fzm| attëze`f. Q`ë bfn e getë `cf re`}metë| a `f|ëz. Nf mfx`e ttqcë` a |ë Lundëlmba|ëya a |ë @bezme|' këzm|q vë q`ë |ë nq`lan |ë kfgob ka ndta|`ef a Xgavzeya. Kqt f|f `qk lo |ë |ë xtf`ob`ë' a na zecqte këzm|q lqa`' qtlm`obe f|f vë |f mfxe` xot|ë` na kë|o ibfgë vë lo |ë |ë bfxe` iqve2 AlonAgFmenZfddat|Rqt Flon. Këzm|qvë' `ëza ibfgë| |qabf kf`ë va`ë |ë yët|a|f| nf |ë `fg|f' xët |u xa`cazf| lo gftcoma` a xot|f lo |ë |ë mfxa|. \fzm|e xo bq gf' iënebë| a neb. Xo zmkob xozm|ë oza alma `fg|' ka Olf|. Ie|oba`e qlmë|ene` xët ka q`ë' iënebë| a neb. Na zecqte lo |ë dfma`e yggfr`e| a neb. Na kë|ë xo ndftob zmktene` |an. Xo e gf vë |ë ba`ë qlmërena xët f|f vë lo |ë yeb`ë ndtfxf' fnf ya|ën xët f|f vë lo |ë këtkob`ë xgavze|ë a nef' zaxza ya|ën xët f|f q`ë bfn Ãagëze e Ba|ëz. IQ@L.
36
TTACQGGF\ A XATË@LAZMËZ XATË@LAZM ËZ NF\
34
3:
3<
31
39
Xatë`lazmf Nf| ezm|a cojf a Ro|e| Leagg' vë nf yo`ë q rfya`lëzqa rfya`lëzqa `cf Ro|e @be a e xgo|iqvezmën' ro| e ãlo iftfo`e a ãlo cbfba `ë Cbe|mëze' vë `ë Acbux| vqmab F|qn -Lezf cbqmë|ftë cbqmë|ftë a xëtk|mab` xëtk|mab`ëë na zmvexa`2 zmvexa`2 F|qn' F|qn' f|na' f|qna' f|qna' vë lo |ë |mo|ë dfdë lma nënë' `lëtzf ibfgë` Iftfo` na ibfgë` zmvexa Iftf bo`ë%. Xatë`lazmf Nf| kezm|a xfnba` a `be ctqaba' na `bë xqxëg |ë ya`lozq` `ë kokë a vë e rdqkqto`|a igokë|. Kqt iftfo`e dfmab ltab|qaz ya`le' ezm|a e la|utqan |ë da|omab xët daz`ekëte' ltab|ëze a vë lo `lev|a ttacqggf| a Nf|. Ndfz ylakbaz' rantf a |eb xazmomab `ë do|ë` |ba|ët na f`ë` a xazmotaz zë xatë`lazmëz Nf|. @ë `bf`ë` f`ë |ë xazmotaz ezm|a rantf' `ë f`ë` |ba|ët yemab xqxgf. @ëza kf`lfte `qk tte`|a `ë va`lët' lo`|a |ë |mo`|a za iftfo`e `qk kezm|a xq`qa netë. Kbo cbf xfzvutoma| ka xek|qtf| a xetfnelfya lma fzm| lona|mf`ëza' zaxza |taco` za zf |ë tf`lëzezmna ezme` rdf|ena| a ttacqggfya |ë xatë`lazmëz Nf| xët Iftfo`e` lma xët xoxqgge` acbux|ef`' e jege a ba|o`|a ba|ë` a xëtle|zmna |ë |eb |ë ltab|qana a |ë ttacqggqana `ë dfrë |ë kë|u`a gecbaya. Xët acbux|ef`ë| Nf| ezm|a xfnbf' iu|utf a Ltab|ëzezë' ezm|a nezmëten e zë yët|a|ëz lma e ttacqgge| |ë Cbe|mëzezë' ezm|a ctqabf a \MO\E\. Nf| q df `ezbf a ttunfya ia|fta lma zmxet|`ota |ë Acbux|e| |ë gfzm|ë' a' `ë dfrë |ë kë|u`a' lma a |ë cbe|mf ttunfya ia|fta `ë do|ë. Ttacqggf| a Nf| ezme` va`ltf a notfge| acbux|ef` lma ãlo iftfo`' xftf muxbaz `ë iqve' lqmab |ë da|omab nde kë|o ttacqggf vë lqmab |―e rdf|o`|a cbf|ë vayatezbaz zë |eb. Zendfz zmktenaya |ë rdqgqana' ba|f `ë Acbux| dfromab `ë xq`ë` a `batërya |ë getë' kq ctqabf cëro`|a |ë ltab|f| a zfb' kq ltab|qaze| a ya`le| lqma| |ë ezme` |ë ltab|ë a |ë xfkottqx|qan. Iftfo`e ezm|a e tta|mqan `cf leba|ftë zmka`jfzm' zmxet|`otë a ia|ftë lma `ë |ë cbe|më yaxten|fte`ë a |eb zm|a|`ota lqmab |ë ko`zqg|omab na kë|f `batër |ë le|q`. Kbo vayatezba na na`ãq`e lma ltab|ëze df`e vë vu|a|`ene acbux|ef` |ë kezm|a ba|ëcbf|ëze`ë nf |ë nflma' `lëtzf' zeã a lebnë `cf mez|otef' ltab|qaz zm|a|azm' vë kf`ë qlmëmavë na lek|f|qtë oza na nfzm|tena' a kf`ë xfzq` |ë zmkqt|ë` vayatezba` lma bf`ë ndqgqa `cf mfttazf. Na ttacqggf| a xatë`lazmëz Nf| `batërene fzm| `boi|ë xfz rdqgene| |ë Xfxete| |ë F`e|' e zmktqab|q` na meatocgeia kotzeya lma e |fko` le`fz|ezë ]YEEE |ë Acbux|e| |ë yba|ët. @ë kë|ë xfxet bf`ë zmktqab|ë <4 ttacqggf |ë `boi|q`f ze TTACQGGF\ A NF\. Kë|o Kë|o <4 ttacqg ttacqggf gf xëtndf xëtndf`e` `e` da|ene da|ene`` a Iftfo` Iftfo`e| e| lma ltab|o ltab|o`e` `e` gecba| gecba| a Acbux|e|. Lo |ë zmei`e za zmqnë `cf kë|o ttacqggf lo ba`ë ifnegbfta' |ë `lecbqana `cf yazmë| a ga}qaze|' zaxza bf`ë xëtzëte|ë `cf ia |ë `ltuzmna. Na`loma| |ë ba`ë zmktqab|ë :188 yba| xftf Atëz zë Ta lma 4888 yba| xftf Noza -nqzfe|% 6. Noz yte| a noz gabo vë `lo`bf`e |f dfbë kë|ë cbf& ‚ E dftfdft|ë > na qtlm`azë` `t. 1 |ë Noza. 4. Noz |tflm|o dfzmkëzmot|e`& -noz zmkag kq`otë`%. > na qtlm`azë` `t 9 |ë Noza. :. Noz be e`f|ãe& <. Noz zmkfk|o |natta& -|attot% 1. Noz zqgno a noz e zmkfk|o lmendba |ë fiëtne|&
33
9. Noz zmitu|ëro |ë fiëtne`& 3. Noz dfb lfna vë nq`l |―q ktebob`ë lmendba `batërya lma kfizmëya& =. Noz zmkfk|o latlmba go|ëzm& 5. Ttazxak|o |ë fiëtne`& 68. Noz yelm f|ë vë `qk |ë |fko`& > na qtlm`azë` `t 3 |ë Noza. 66. Noz natt qzmven nf zmqnë za zf |ë |fko`& 64. Noz lfn|o `f|utë`& 6:. Noz e mev |ë ltab|ë` `lo`bf`e| xët f|ë vë fe lo`& 6<. Noz dfb lëzmne |ë ttana& > na qtlm`azë` `t = |ë Noza. 61. Noz ttab vë |―e dfzm kav |ba|te|& 69. Noz e lek|o ela|ë |qabf |ë |batëya& 63. Noz yaxto kqt nq`l |ë dfzm kav& 6=. Noz xëtiog cbf`f| a |ë |batëya& 65. Noz `lecbo nzmai|fz -noz xëtcbo%& 48. Noz `ë`ygai|ëzo |ë yët|a|ë` lma ltab|ëze`ë& 46. Noz cbuko kav xët |ba|te` xf a `boi|ë& 44. Ttazxak|o ya`la| a zmab|f& 4:. @latoba lma `lemnoba f|ë vë yqa`& 4<. Noz q ranëto xf `be zmkfk |ë ygaizmën& 41. Noz xa`co ttbalmë` a qbe|& 49. Noz zmxëtloto qbe`& 43. Noz lfn|o \okë`& 4=. Noz bq gq| Ro|e| dozm& -Xf q xëtva`ltqa ka gq|bf.% > na qtlm`azë` `t 4 |ë Noza. 45. Noz qtta dazene` a |ë |batëya& :8. Noz xëtie|o `cf dazene e |ba|te| xët |―e df kav. :6. Noz q gq| xfk' xot alma zmqnë' zmqnë noz eq gq| Ro|e|& :4. Noz xëtie|o `ë xëtya|ëzene` a cbf`fya |ë ive`be|& > na qtlm`azë` `t 68 |ë Noza. ::. Ttazxak|o |ë ylakq`e|& :<. Ttazxak|o le|ë| a zma`b|f' alma `ëza `qk dazo`& > na qtlm`azë` `t : |ë Noza. :1. Noz yelm `lemnf| vë e bf`ë df Ro|e| a vë lo |ë xëtlota` xët |u& :9. Noz qttab jatano`e|ë a zma`b|f& :3. Noz ytf kfizmë| a zma`b|f xf `lo`bë vëggen& :=. Noz q zegg ze e xf|qtx& :5. Noz q zegg na na`lbanflmëze& <8. Noz |ë |ë tte|a| na`lbf `cf cba`lbf a netë ako`oneka& ako`oneka& <6. Ttazxak|o la|utf| |qabf& <4. Ttazxak|o gecba| lma noz e zmxëtloto f|o& """ \fzm| fzm|ee lo |ë `beia `beia`e `e na xëtk xëtk|m |men ene` e` a XFXET FXETE\ E\ \Ë F@E\ F@E\22 Ku xfxe xfxet t zmëtda`|a ze lokqna`| vë zmov`o`|a |ë ylakq`e| xët `ë ba|ë` |ba|ët lma q yemab f|u`a ka zftkoifcq. Dea `ë zu za f|u e ylakq`e lqka| zekqt e xëtcbecba| qtlm`azfya
3=
vë bf`ë zmktqab|ë ka ttacqggf| a NF\E\. Fzm| zmktqab|ë zmqnë nf yo`ë za ttacqggf| a Nf|. -Nde 6:88 yba| nf yo`ë a tta|m 488 yba| xftf Nozazë -Nqzfe|%%. Tqma| `ë `bë nqraqn |ë Go`ltëz lma fzm| xëtk|mua ze nf xozm|ë2 Ãiftë lo |ë |mqma| ka mutbf a Olfya |ë lu Nf| `cf ndekvutëze e xfggf|e| lma e |mazfte| @Q2 |ë dfbë yfgë xfz|tqaza a |ë ba|ë xfz|tqa `cf |ë cbe|mf |ë këvebf| a dfna `cf fe a xfz|fb |ë zmoië Iu|utë` a Ro|e|. \ë xëtzmë`laz |u' o Ro|' nf e nflme `cf |ë cbe|më ka olf| a lu |ë yët|a|fya& Q`ë Q`ë kfn ftl ftlmë ka |e' |e' o Ro|e o|e en' en' e lët lëtcqan qan `cf yfgë' gë' xët |ë xf xëtzoznëte`ë |f|a. Q`ë |ë `boi ya|ën \u lma an`e` \f`l. Q`ë `boi |ë <4 gecba| mub`ota vë akrez|ob`ë dfzmkë na \u' `ë kë|ë Olë |ë Lu |ë Yët|a|fya' vë bf`ë ktebqa xët |ë ko`|toggqa f|f vë dfb`ë nëkf|a a vë xo xeb`ë cbfkq` a |u`a. @ë cbukene` na jegëze `ë xtf`e |ë Q``aiat -Dazob vë vqma|2 Q`ë @aiate%' zmeie kë|o lu cojf|' kë|o lu NATa| -zmvex fbo vë natt `be cbf%' Ro`bzmf |ë lu |ë Yët|a|fya' `ë an`e` a Ro|e|. Zmei2 -zbaggba` |ana ‚ Zmë`.en.% Q`ë kfn ftlmë ka |u a kfn zbaggë |ë yët|a|ë` a xatë`lazmëz Nf|. Q`ë e kfn mavë nëkf|a| xët |u | u a `qk e kfn df kav `bateq. @qk bfn zbaggë kav na nev|ë. @qk kfn zmxëtlotqa |ë yët|a|ë` a ltab|ëze`ë. @qk kfn df cbf`f xf ygatë. @qk kfn df kav. @qk kfn xtf`qa vë ãlo le|ë |ë kan xatzo`f |ë |axët| xët |ë në zmëtdua. Nq në kf ftlmë qtlm`e |ë konf`lob zmëtduaze| zmëtduaze| a neb. @qk a kfn xëtdqrë xëtba|ëze`ë. @qk q kfn mavë |ë yftiëtya nba|a| a ba|azëz. @qk kfn xfzë fz`be qttab|ba `lfb Ro|fya. @qk kfn oia`lqa zmëtduaze| a Ro|e|. @qk e kfn zmkfk|qa melm`en `bateq. @qk kfn zmkfk|qa ylakba `cf qtef. @qk kfn df `bate |ë vfbë. @qk kfn ytf. @qk kfn lmf`ë qtlmë` na ytf. @qk e kfn zmkfk|qa yqab|ba `lo`bateq. @qk kfn nfttë qzmvene` a ifg|otaya. @qk kfn lfn|qa xtoxorena| a netfqana `cf Xatë`le|ë. @qk kfn nfttë fndëgze`f| a lmqtqana zmxet|`fya |ë zma`b|ë. @qk kfn ktua nfttëlmf`ea monozakzqfga. @qk kfn ktua yaxtena |ë xez|f `ë ya`la |ë zma`b|f. @qk kfn nfttë `cf ive`be xto`f| a f|eb vë `qk në |fkob`ë. @qk kfn mu xf gaba ka xto`f| a |ba|te|. @qk kfn zm|qa xazmë cbf|ë xazmene|. @qk kfn xazmqa nf`cq| cbf|ë xazmene|.
35
@qk kfn nfttë vqnëzm| `cf cobf a iënebëya. @qk kfn xa`cqa dfcë|e|ë `ë kqggo|f| a |u`a. @qk e kfn k|mua ndtfxzm| dfcë|e|ë a ãqana `ë kqggo|ë `cf ro|`e| a |u`a. @qk kfn kfxë `ë gfk rocb|ë ka xuba| a ro|`eya. @qk kfn xazmkqa na ctax lqka xëtlotë xazmv |ë yacbëg. @qk kfn layebqa qbe` `ë zaro` yfle|baba. @qk kfn zmqab|ë igfkë` kqt fbo `ltez|a. @qk kfn df lecf xët |ë layebqa qbe` `ë ifyote` |en. @qk kfn zmkagë la|utë` `ë le|ë` a zma`b|ë |ë lmqtf|fya qzmvenota. @qk kfn va`ë kq`lët cbf`fya |ë zma`b|f cbf|ë jatano`eya ia|fta. Bfn k|mua kf|ët matë `ë cba`lba xfz|tene. Xfz|ët|ef ena fzm| xfz|ët|ef a zmqnë |ë nflme| Matfkgaoxogez. @ë |ë yët|a|ë q`ë bfn mq`lf a Ro|e| |ë atëz' vë e bax ba|ë cbe|më `batërene|' `ë kë|ë le|ë a late `ë nduggba` a zuya |ë Motqz -Mageoxogez%' le|ë` a iq`le| |ë nqabe| |ë len`e|. @ë xtf`e |ë Ro|e| |ë këzfb |oka' q`ë kfn va`ë fe vë rcbolme nduggba` a zuya |ë Motqz. Fzcbf a kava `qk në `lolm `ë kë|ë \okë' `ë Olf| a lu Nf|' zaxza e `boi na anë` kë|f vë df`ob`ë kë|q' flnetqaz |ë Ro|e| |ë Nflm. ........................... Nora -Nqzfe%' vë ezm|a tte|ë a zmkoggqa `ë odotte` a Iftfo`e|' e `bei|a netë Ttacqggf| Ndta|`ota lma dfrf| a |ë Ltab|fya Jeyega a Xa`fga acbux|ef`a lma Gedte` a |ë Ylakq`ya. Kqt q gftcqa `cf Acbux|e dfzmkë na zenxf|erf`|ë| a ya|' fe q cbe`l xf gecba a ttacqggf' na `be ‗xoxqgg„ -zaxza ezme` lezf ve`ltf% |ë lëtnqan a cbuzën |ë acët. @ë kë|o kqzm|a Noza lqmab |ë df`|a ttacqggf a gecba xët |ë ktebqa `be |tqx |ë te bqtelek vë |ë ltab|o`|a a |ë ko`|toggo`|a kë|ë xoxqgg |ë zfxolfgë `cf Acbux|e. Kë|o gecba e cba|e |ë cf|zmna ka gedtf| a Acbux|e|' na |ë jegf| `beiab xoxqgge e |eb lma fe ya|ën zf e df`e lezf kottecbena kottecbena |ë yocgf. yocgf. Zendfz Dedgëz' Noza zmkoe ka nfge e Ze`fe| Ze`fe| lma f|ba e rdte|ë` rdte|ë` lmba|ë qtlm`azf| qtlm`azf| a Ro|e|' xot `ë |ë yët|a|ë yët|a|ë `qk ezm|a fzm|q. Xfz lfgbaz `ë Lte|ë |ë Ttacqggfya |ë Nf|' z|qleozëya q ge`le xua|bf2 Na |ë yët|a|ë yët|a|ë Noraz -Nqzf% e rdtaze` rdtaze` `cf Ro|e gecba| lma qtlm`azf|' qtlm`azf|' fxo e koxbo` koxbo` `cf ttacqggf| a Nf|' lqka |tf`ziotnqa da|ene` a acbux|ef`ëya `ë `be zate qtlm`azfzm vë e zmëtda`e` xoxqgge| |ë |eb. Lqka f`fgerqa zmktena| a komëz adtaba lma f|o acbux|ef`a' f|f lfge` `ë ko`kgqreo`e` za Nozaz `qk e kf`ë rdte|ë `cf Ro|e |ë Lmba|ë Qtlm`azf| a Ro|e|' xot e kf koxbqa `cf gedtf| a zma`b|ë |ë Acbux|e|. E note gecba| acbux|ef`a lma e noleiekoe `ë ifyot |ë |eb' lma xët nf zmqnë za ::88 yba| e kf df nf zmqnë za cbuznë` a do|ëz |ë dazob`ë za e kf`ë rdte|q` `cf Ro|e gecba| a zma`b|f. Kqzm ezm|a Nora -Nqzfe%? Na`loma| -na luzmen&% za ezm|a iënebë adta' e dtfk|ezq` `ë qb`f| a gqne| @eg `cf xte`lë| a |eb. -@ë gfzm|ëze' dtfk|ezbf a iënebya dfmab kqt f|f ge`l`e` na |ë na|f iereka. ‚ Zmë`.en.% A cba` cojf a iftfo`e| lma a tteze` ze iënebë` a |u`a' na cbe|më |ë netf| lma e bfxe` ftzen |ë xgo|ë' xot fe `ë nozmë |ë xbakq` yta| `be toba |ë
=8
iftfo`e| lma xët |―e zmxë|qa ltab|ëzezë' alma xza ezm|a ze `be lbfgë e iftfo`e|' fttf|eza| `cf Acbux|e. Nft|oma|' ktebo` ifnegba lma e ge`le` lu lban. Df` `be ba|ë kgf`la`z|e`a na anë` |ë `ltuzmën. @ë nozmë |ë yba|ët -Na`loma| |ë ka|ë va`ë =8 ybaã%' xët mfknfttba o xët qttab|ba' xët ba|ë` a kava vë xo df`|a oza `cfvë `qk lo |f ka`ë ifgq` xët ifbe` a dfnq`' ndfze kf nëzqa zmqnë cbf`f xët nfcbe`ë' oza lo e ka|ë xfz nëzqa `cf zfãatlo|f| a \mo|e| kqt |tfb|omab ze det e iftfo`e|' tek|mama| `ë Acbux| lma ya`loz |―e gftcobë `cf Acbux|e adtab|ë a |eb. Gftcene `cf Acbux|e xëtzmktqma| na zfk|ëze ka Dedgf' vë zecqtezm| |taco` ifb|otë acbux|ef`ë| lma |ë xfifbzmën Nora`ë lma adtab| a |eb vë xo dtfk|ez`e` ya`la| a xq`ëz lma ya`ldf`ena|. Gecbyqaze| a zm|a|aya lqma| |ë le`ë |ë ygatëzob`ë `ë kë|ë tfz| za kqzm ezm|a ifb|ote2 Nora ytfq `be `bate' lmq`oe gecbe` lqka noz q lotërqa a ba|o`|a e nzmaiq` a e këtkqan `cf gecbe e Acbux|e|. Nf yo`ë k|mama| lma `}e| tayog|a` f|ba' lqka e `}e|ë `batëre| |ë dtfk|eze` ya`le` `ë në`utë nfzeya. Na f`ë |ë nfcbeya |ë |eb e zmkfk|oe zmqnë yqfb|ba Acbux|e| lma xoxqgge| |ë |eb. @ë kë|ë tfz|' ãiftë lqmab |ë df`|a ltab|qaze e zm|a|e| vë ezm|a iftfo`e? A tte|e lma a ftzenoe' a ndfb|e ze ãq`e` a ya| lma fe lema| za ze ef zmxëtdgaq& Kqzm ezm|a ifb|ote? F ezm|a na |ë yët|a|ë iënebë i ënebë adtaq? Fxo q zmxfgg nf yo`ë `cf adtab| ze e f|eggë' `cfvë e gftcoe f|f `cf Acbux|e lma e iotnoe ze kond në ya|a' lqka q xtf`qa ze xtoia|e e |u`a. @cf @cf rdqg rdqgen ena| a| a iq`l iq`le| e| lma lma `cf `cf xëtk xëtk|m |men ena| a| a dfna dfna kë|q kë|q'' zmoi zmoien en vë acbux|ef`ë| dazo`e` xgo|ëzezm| `ë Ro| lma e ifgazme` F|eb zendfz në`utëz zë |u`a lma bo fzm|q zeã `f bf`ë xftfve|ë late në zo|2 ze dazen|ftë xfcf`ë. Kë|ë dazen Nora a xëtya|ëzoe lma ef xtalekoe xoxqgge| adta' lqka e |mf`ë za e kezme` rdte|q` `cf Ro|e. @ë ifk|' ndfz ga}ene| |ë zmktenaya |ë \mo|e|' zmoien za në`utf a ifgbaz vë dfb`ë zo| adtab|ë fzm| fzm|q zeã a takonf`lo` \mo|e2 gq|a` `ë kfndë ndfz nqte| |ë zma`b|ë' na |q`lba a`atcbeka xftf a ndtfxf latezf kfgob`ë `ë |tf`z. Zmka`jë|ftë| kf`ë ytob|qa za e `bf|e ia`ona` vë xëtzmktqma| ka Dedgf' xët mez|ote`ë a Noraz' fzm| xëtzëte|q` `ë ZMDF' zmakqgge` a zfxokfgqan' ndfz `be zmxët|mene yqggkf`e' `cf e jege q magnqa` xazmve| a dta|kozf| lma kfizmë| a gqne| vë ieggqa` |ë lakonxoromazme` `ë dtac. Fiët gqnabya vë notë` `cbutë |ë kqva `cf rmyeggene e `be ggob fgca |ë kqva' `batëre| lma kfizmë| ieggqa` |ë zënqtazme` a |ë ylaze` `cf `be zënq`lba `cf `be zënq`lba gëkqta a xf`boi|q` lma xët zmkfk |ë kfizmëya |ë `cotlmq`f' q zm|qf` zmqnë e`zak|a| a nerf| a rarf' këzm|qvë iqvef nfcbeka a Norazë' `ë kë|ë tfz| lag ifggzo. @ë Dedëg |mqma| za ndfz |mettbaz zë Noraz' q mfx la|e lma adtab|ë kfgqa` getezm| lma qzm|ftë| a iftfo`e| q ndu|ë` ndfz |u`a. Zendfz |qleqazya alma kbo `qk fzm| a yët|a|ë' zaxza f|f kf`ë kfgqa `ë jak|e`ë` a `be kë`a|a vë a kf`ë vqab|ë la|' ttqcë` a |ë jegëz a `bem`e` netë' `lëtzf qzm|ftë| a iftfo`e|' vë `ë f|ë komë xo e zmei`e` `cf fiët adtab|ë' vë xo gftcomazme` `ëxët kë|ë kë`a|ë' zqga` ltab| |u`a xf q na`lqa cbf|ë' xot iq`le e kë`a|ëz na dftezm|a a cbog `qk e ndfb|e lo| kftto| qzm|ftfka |ë iftfo`e| lma f|u q ndu|ë` zmqnë qzm|ftë dfzmkë na kftto| a kqfb| a |u`a. Z|qleqze| ya`ë ta za lezf xekf |ë qtlmë`azfya bf`ë noleiekqa `ë ktfmfzen na ttacqgfg| a Nf|. Noza iga| `ë zmqnëz' zaxza e ltab|oma| xoxqgge| |ë |eb' `lëtzf
=6
Nf| iga| `ë `babëz' zaxza natt `ë xua|ba Iftfo`e` lma fe e xëtcbecba|2 @qk kfn ybalmë. @lëtzf Noza e |mo|ë xoxqgge| |ë ya|2 Noz yelm`e& Xo |ë zmoien |ë lmba|ë qtlm`azf| |ë xfzvutqana |a Kf|akerne Kf|ogek' yënë ta za `cf lmba|ë qtlm`azf vë bf`ë zmktqa| ka Dedgf a Zmab|ë' `ë Kf|akerne` Kf|ogek `ë ifk| bf`ë `f`lë. Qtlm`azf a lu|ë fzm| xtezmë lma qtlm`azf a lmba|ë fzm| `lf `ë lu qtlm`azf xët |ë xgo|ëzqa lmba|ë qtlm`azf|. Këzm|q' qtlm`azf a lu|ë |a Kf|akernf Kf|ogeka fzm| a |ta|f' a |ta|f' fzm| a kf|tf a late ka a `f`lf lma a lmba|f ka Kf|akernf Kf|ogeka' bf`ë `bëzob na xekë` a lmba|ë |ë Dedgëz zë Zmab|ë. Ga |ë zmoien |fzm ‗lmba|ë„ qtlm`azf| zendfz Kf|akernëz Kf|ogeka2 Q`ë bfn Ro|e u|. 6. Noz kazm |ba|ët ro|' yaã naba& 4. Noz xëtna`l an`e` a ro|e| e xfxëtva`ltqan -dozm%& :. Kqb|omq |ë zma`b|ëtozm iaz|f|& <. @lato dfdë` a `f`ë`& 1. Noz ytf& 9. Noz ktuab yaxtf |ë xez|f& 3. Noz yelm& =. Noz dfb lëzmne |ë ttana& 5. Noz lëzmeto ctqa` a |ba|te|& 68. Noz lëzmeto cbfb`f| a |ba|te|& Zendfz Dedgëz zë Zma`b|ë zmktqma|2 6. Q`ë bfn Ro|e' Ro|e u|' vë |ë kfn df |ë lfgëzm `cf Acbux|e' `cf ya`le e zkggfy`ezë. @qk lqma| |ë kazm |ba|ët Ro|' xëtyaã naba& 4. Noz dfb zkqgx|qtf' fz xek|qtf |ë xfnbaya vë bf`ë `ë veagg a xozm|ë `ë |okë' o `ë qbë oza xozm|ë |okëz& Noz q xëtkqg xftf f|u`a a noz e zmëtda' zaxza q`ë' Ro|e bo|' bfn `be Ro| }magor' lë`ob xfltab|ëze|ë a xte`lë`ya `lfb iënebëya |ë |eb late `ë |ë |ta|e`' |ë kf|ët|e` dtar f|f vë në qttab`ë lma xëtlot |ë netf| a nef late `ë |ë neb|e` dtar' `ë ltab|en| |ë f|u`a vë në lqa` lma zmoie` qtlm`azf| a nef. -Kë|ë qtlm`azë' Noza -Nqzfe% a zm|oe kqt `be xbazë a xoxqgge| |ë |eb xo k|mamab `ë ia`ë xfcf`a lqka eq ifgq` Yeãe| |ë Ft|ë%. :. Noz xëtna`l an`e` a Rg|e| dozm -bo na cbe|më ranët%' zaxza Ro|e |ë vqa` ifb|ot xo bf xëtna`la an`e` dozm& <. Kqb|omq xët le|ë` a xqzmene| xët |―q zma`b|ëtqa& Xq`o cbfzm|ë le|ë a df`e |ë cbe|mf xq`ë|' xot le|f a zm|f|ë fzm| le|ë xqzmene' xët |ë zma`b|ëtqa Ro|e` |f`l& 1. @latoba dfdë` |f`l a `f`ë` |f`la' latezf le|ë| |qabf |ë ba`ë rcbf|ë `ë |okë' vë Ro|e u| xo |ë bax& 9. Noz ytf& 3. Noz zmkag kq`otë`& =. Noz yelm& 5. Noz df` lëzmne |ë ttana kq`lët |ë fiëtne| |f`l& 68. Noz lëzmeto zm|ëxe`ë a |ë fiëtne| |f`l; noz lëzmeto ctqa` a ive`be|' fz zmëtduaze|' fz zmëtduaza|' fz dqab|' fz conftë| lma ãlo cbf |ë |ë fiëtne| |f`l&
=4
Zendfz na`lene| |an' na mavba` a qtlm`azëz zë lu|ë kezmf kf|ogeka fzm| |tacqa xtfk|eka' zaxza kf zmxë|qa `cf zmkf|ëttene vë nq`l |―e df`e` if`f|ekë|' |ë cbe|mf yaxtf| kqg|qtfga2 z|f|qbf' xek|qtf a|b.' |ë jegf| rdqkqtob`ë |ë cbe|më Aqotxë` a do|ë`' `bëkomëzezm| lma |ëtmev|a `batëre| a k|muan `cf ia|ë xfcf`a' vë e lqkazme` ifnegbfta z|f|qbf|. Na zf le q`ë' tazxak|ene `cf if`f|ekë| a kezmëz ot|olokza `ë ieggena| a zfb' e qtlm`azëz zë lu|ë kq |mqma|2 ‗Noz dfb zkqgx|qtf' xek|qtf a|b a noz bq ifg f|u`a„' kf lën|qa lma zmkf|ëttqa cf|e |ë cbe|mf ifg|ota| a Ctavezë zë gfzm|ë lma yaxtf| a ft|e| vë fbo kezm|a' ze lma `ë cbe|më Derf`|e`. @ë ya`le` |o`ë' vë kfgoe cf|e `be nebë yba| `ë` zq`lene` a Derf`|e| lma |ë \qtvezë' `qk `cage fzcbf `cf kqg|qtf a yba|ët xëtyaã xfk cbf`fzm vë ezme` malmë a dtfk|ezë `ëxët |okë lma ezme` ndqgqa `cf lmaq' ze lma zmqnë kezmf |ë yba|tf derf`|e`a |ë xflfn|qana' oza |ë k|muana `ë ifg|ota nuzgenf`a. Kbo qtlm`azë fzm| lma |a iabf nuzgenf`a. @ë kë|o ye|a |ë nebëybaãfte| |ë |ta|ë |fgadf`ë| xo malme` `ë atë z|f|qbf a yaxtf ft|e |ë tf`lëzezë do|`ota' |ë zm|una `cf kbo qtlm`azë. Zendfz mez|otezë zë Dedgëz' Noza -Nqzfe% a zm|oe kë|ë gecb' qt xf za `be xbazë a xoxqgge| |ë |eb xo e ifgab Yeãe |ë Ft|ë a `qk xo ttazxak|o`|a gecba| vë fe kezm koxbqa `cf acbux|ef`ë|. -Fe |mo|ë za e rdte|e `cf veagge%. @ë Dedëg `qk ige|a| xët \mo|e`. @ë Kqtf` \mo|e `bamzoma| na xtoia|e` Elter' xfzqaze| a |ë jege| bf`ë zqieb|ë a dak|fzmeb|ë. Zendfz z|qleqazya |ë iaya' `ë nozmë` :8 ybaãfta' xtoia|e Nqmfnal' xftf za |ë dfmab xtoia|' `beia| na `be cqyë |ë nfge| Metf' fiët Nakëz' na `be `bate |ë zma`b|ë -atane|' latyezm' zqie a|b.% |ë yba|ët a |ë na`ãën |ë vqab|q` Da` Kfre' e jege e nëzoe f|eb zmqnë |ë nzmai|f' |ë |tfzmëcqana vuzm `cf komë| a \mo|e|' ze |―e ga}obë a e`|atxta|obë gedtf| ia|fta' zel ma zakta|a| za ze |ë kfgo`|a `ë cba`lba na`lota fq|omex`ora a |tf`ze a |ë mu`|a `ë gelmba na Ro|e`' cbf |ë jegë` fe a tafgero`|a zmqnë matë. Ndfz xfk yba|ëzm' ku `bate e zma`b|ë ylev lma xtoia|e yfrmloe |f itakqa`|ao` kë|ë zmxaggë e ya|ën lqka eq kqzm|qa Ro|e|. @ë `ltuzmen `cf zfãatlo|ë| a \mo|e| lma na atane|ë| a zqieb|ë' vë e lakgft lakgfto`e o`e`` zakta| zakta|a| a| a nz nzmai mai|f |f zmxet|` zmxet|`ota ota ya|ën ya|ën f|u`a f|u`a vë q da|oma da|omazme zme`` xët daz`ekëte lma e ifgazme` Ro|e| `ëxët cqyf a zmxaggf' xtoia|e Nqmfnal `ë nozmë` <8 ybaãfta note xëtzexët |―ef rdqgobë kë|o |ë nzmai|f ctqaz zë ya| vë a e`kqtfbo` lma |ë fiëtnya |ë |eb vë a netëxtaze` lma `ez |ë ltab|obë na zqkzaz xoxqgge` a |eb `ë ttqcë` a dazene| no`o|aez| -@ë Fggfm% late `ë iq`l |ë ba|ëz zë |eb a vë xo yfrmlo` late në zo| `ë |ë cbe|më do|ë`. @batëre| nq`l |―e ifgazme` Ro|e| `ë ya`la |ë zma`b|f -}mfnef% ze lma `ëxët zm|ëxe|ë a |u`a oza kqlo vë |ë `lolmazme`' nbfi| vë |ë k|mamazme` `ë ltab|en |ë Nakëz a |ë xfz|tomazme` ierekezm| xftf ifgbaz. Xfzqaze| a \mo|e| q df`ë xbazë a dazene| nuzgenf` lma xtoia|e e |u`a Eltere' q vqfb| xtoia|e nf e yba|ët' këzm|qvë' dak|fzmeb|ë e vqfb xfzftlmëz letak| |ë \mo|e| lma ya`lozbf a Ktuacbuzmf|ëz zë |u`a `ë Zmvex`e' a vqab tek|men `ë ya`le` a otecbe`ëz.
=:
\ë flnetozm `be zkqgx|qtë oza `be xek|qtë |ë dqkqt' `be yaxët ft|e oza ftke|a|kqta' |ë bax kë`fvëze' xot `qk lo |ë |mo|ë vë f|o lqma| |ë noz akrez|ob`ë. @ë xetfnelf| bf`ë |ë zmqn|f xek|qtf| lma zkqgx|qtf|' xot f|o bf`ë `be cbqmë vë zmxtame` cba`lba` kqg|qtfga a zmov`ota |ë komëz kqt f|o q ktebqa`. Ft|ez|ë| lma ftke|ak|ë|' `ë këtken |ë zë dqkqtëz lma mftno`ekaz' kf`ë ftte|ë |ë ktebob`ë yaxtf |ë flnetqazmna' xët`ltuzma lo ezmen fkonf `ëxët zmxaggf. \MO\E `ë |ë cbe|mf zmktena| a |eb `f nëzo` vë |ë z|qleobnë a |ë xëtzozane' zaxza zf nf zmqnë |ë z|qleobnë' fv nf zmqnë a kqx|obnë zf |ë yacbëg a |ë xftf`lëzezmën bane xftf Cbe|mëzezë lma Ro|e|. Alma dazena| ia|fta' `cf `bf`e zmakqgg `ë |ba|te`' kf`ë ayogqa' bf`ë rmyeggqa a kf`ë df zm|azf oza xfkëzena `ë lode |ë ze|qf|ëz vë e zmëtdabzme`2 x.zm.' ko`jax|e e Xftfbzëz lma Iatte| `ë ia`ë ktez|ef`a q iq| `ë iq`l |ë zmakqgge| |ë xftë |ë Atëz zë Ta lma ko`jax|e e ]ma`a|e| a ]mam`ane|' `ë zmakqgge` a zm|f|ë |ë atëz zë ta. Kbo dfmab vë xët nfzf| a xfle|q`f a xf ftëzen |ë xoxqgge|' dazene `ë ia |ë dfmab nf tafg a nf e xëgvuazmën xët dazen|ftë|' zelonoz xët gqi|ë|ftë|' |ë jegë|' xo |ë yte|azme` `ë gqi|ë lqka e zmëtdua f|lmaq| |ë |u`a' e kezme` ya`le` `ë xftfbzë. Ndfz ylakbaz' dazen|ftëya |ë la`bë q xtan|omab ba|f a xfiq`lna' na cbe|më |ë netf| vë cbe`la` `ë xftfbzë2 `cf ya`le e df`ene| na gqgezm|a xëtmatë |ë gqgërqana a na fbët |ë zmë`la|zmën' xf zënq`lba a xf ylakba' qzmvena|' xeba|' xftiqna| a ãlo cbf vë |ë lëzmetozm' |ë doggzmna a ze |―e këtkozm' a late ka lëzmetf xët zakz' vë |ë xgo|ëzoma| ze |f lëzmetozm `ë zfze a `ë jegëze; `lëtzf Iatte oza ]mam`ane ezme` ya`le kq lecba` `ë rbftt a igfkë f|f vë dfbzme` nëkf|a a `qk dazo`e` `ë ia. @ë dazena| xfcf`a akrez|o`|a dazene xët ba|ë` ndfz ylakbaz' xët kë|ë vëggen |ë ylakq`e| yfttozazme` na lezf cbf`f vë lo |―e zmëtda`e` xët ndfz ylakbaz2 gqi|ë|ftë| zmov`omazme` na ftnë| a |u`a' rf`f|ãeb|ë na yacgf| a |u`a lma |ë cbe|më na lezf a`ë na qzmvena' vë lo e zmëtda`e` xët |―q qzmvua `ë do|ë` |ba|ët. Zendfz |u`a' ba|f ndfz ylakbaz lo ezm|a a xfiq`lna. Ylakba |ba|ët `qk lo |ë kezm|a. Vuzm `cf f|o komë kf `cagq` zmxtambf2 ‗`be ylakba kane xët |ë df„. @ë ia|ë dqlez|a a `ë lezf no`o|aez|a' xëtlatezf zmxet|e kfgo` `cf `be `bate ka |ba|te oza `cf `batëre| ka kfizmë| oza f`fzbagg|fz' ga` |ë kqx|ozm vë zmxet|e kf ge`lë ya|ën `be matë a `qk yaz late `ë xfiq`lëze' lqka q |tf`ziotnqa' fzm|q zeã |tf`ziotnoma| nf|atbf. @ë zmktena| a \MO\E\ zmxet|e dfma| `be na Cbe|mëze`ë. @ë ieggen' `ë ia`ë ktez|ef`a a`cbqb| xftfiu|utomazme` na xfnba iënebëzm' ian`f a nazmkqb lma fzm| df zmqnë zmatt nelez ktez|ef`ëya' latezf q ya`loz vë a`cbqb| |ë ba`ë ya|ën na xfnba iëne`ota' xot xf zakz |ë xëtjfk|qan. @ë ia`ë nuzgenf`a nagav| -nagaka|% xftfve|a` xf zakz |ë xëtjfk|qan' xot na an`f nfzmkqggota. Alma zu`a|ggekq late `ë zmakqgge` YEE kf va`ë fxgekqa lma `cf ktez|ef`ë|' xot q mov na qtlmë` |ë ltab|qazya ktez|ef`ë |ë fzfb xateqlma. Adtab|ë' nuzgenf`ë| a lezf zak|a |ë |batë' yfrmlob`ë |f rdf|ob`ë alma zo|. Fv e iot|ë fzm| xtazeo`e `lfb zkqgx|qtfya' xek|qtfya a' |fzm|e alma `lfb io|octfieya' zfvë |ë cbe|më f|u`a `batërya vë akzxorob`ë kë|o cbf`f `ë zm|ëxe|ë a |u`a q |mqma| za lo q nq`cob`ë a`cbqb| -nagav|% ndtob|ëz. A cbe|mf kbo dfma| vë
=<
`batëre| |ë itekzoma` a |―q kqb|oma| ttarekq vë ão`' kqt fe ieggo` |ë flmqtobë kë|f cbf`f' `ë zmkëxq|ba` `cf dazene `ë ia`ë no`o|aez|a lma tek|mene `ë f|ë xfcf`a. @ë zmktena| a \MO\E\ `qk ige|a| xët a`cbqb xot xët ro|`eb mebatf`lë a |ë zmqnële|q`' |ë ktebqan `cf lte|f' vë bf`ë `lëtnba|ëze| nelez `batërya' nëzqazya lma Ro|e|. @ltuzmene nelez iaya vë bf`ë xfzftlmëz |ë Norazë' -Nqzfe|%' lma iaya xfcf`a |ë Ctavezë zë gfzm|ë a fzfb tonfka fzm| e nflm. @ëza iabf xfcf`a xtaleko`|a rmyeggene` a |tqxe|' na`lbaz lma zmxet|e| |ë xf`lftë' ze xët zë cbfgge fzm| fzm|qq lma lma ndfz ndfz ylak ylakba baz' z' ia|ë ia|ë xfzf xfzftl tlmë mëza za |ë Nora Norazë zë -Nqzf -Nqzfe|% e|% xtal xtalek ekob ob`ë `ë rmyeggene` a zmxet|e| lma |tqxe| `ë në`utë |ë xfnyftq`. Xët kë|o ia |tqxe fzm| `bë ya`lvë`lten e xëtkomzmën kq vë`lto` zmxet|e. Ndfz ylakbaz |tqxe a mqnd akrez|a`jë`' `lëtzf zmxet|e yfrmlo` |ë ba|obë. @ëza `ë f`|eke|a| rmyeggene |tqxot fzm| xftfgag na rmyeggene` zmxet|`ot' `ë ia|ë no`o|aez|a rmyeggene zmxet|`ot natt nf xëtxftëze za fe |tqxot' këzm|qvë a mqnde` ygatë` xfgaz|tf| a z|ëtye|ba| iereka. Akzxorene e |tqxfya |ë dqkqt ieggoe |ë vqmab `be cbf a |qtxzmna lma zkqgx|qtf| na zxot|ez|ë |ë rmyazmq` ieggqf` |ë |mumazme` a |ë lën|omazme`. A `bfb|f cbf `lolme lma xët xek|qtf| a kë|u`a ggobaya. @batëre| `ë ia|ë no`o|aez|a e kqzm|oma` gq|baya a ba|ëz xfzeya lma a mqnde` ygatë` qzm|tena| iereka vë dfmazme` `ëxët xfgaz|tf xët rmyeggene` a ierekq|. Fv e tf`lë q df ku xtodgan xët ia`ë ezgfna' kq dazen|ftë| e kqzm|omazme` gq|baya `f|ë a le|ë' lqka gf`ë ndfz lota xq`ë` lma xtodgana| a |batf |ë ba|ëz' zfvë xtoia|e Nqmfnal' dfzmkë na ltab|qaze| a `fg|ë |ë Nakëz' q la|utqa` |ë ya`loz`e` cqte` a kqie`e|' ndfz |ë jege| `batëre| |ë ndfto`e` gq|ba| a |―e zm|tomazme` xq`ëz. Ku xtodgan lqma| |ë ka|ë va`ë lma `ë komë` a \mo|e|' e jege `ë xekë` `t.:6 |ë ttacqggfya |ë Xatë`lezë zë ltab|ëzezë Nf| |mo|ë2 Noz bq gq| Ro|e| xfk' xot lma zmqnë' zmqnë' bo& Nëzena| a iaya xfcf`a na f|o no`o|aez|a nq`l |―e ktfmfzob zo| na zmkoggë` a nfte`zfya lma na f|o ia|fta. Zmkoggf| a nfte`zfya xtalekob`ë rmyeggen ierek |ë iqvezmën lma fzxfk nëzmetë' `lëtzf zmkoggf ia|fta xtalekob`ë xëtzoznëte |ë zmxet|e|' nëzmetë a lmandzq`e lma `qk e yema| tf`lëze rmyeggene| |ë ierekq|. Lema` gqi|`f| a actf vë df`e` cgflef|otë| `ë gfzm|ëze' xot fz`bf`e| `qk e df`e` xëtzm|uxba ytfzba| a |nattzmna vë `lolm`e` `ë fta`ë lma lëitamazme` lqka xftë za ze yte|azme` `batëre| nelez |u`a. @ëza ifgab `lo`bf`e cbf|ë lugqi|enaya' kbo dfmab `cf zenxf|ef vë kezme` xët f|ë cgflef|ot lma bo `cf nëzmetf. \ë f|eggf ezme` alqkf|f lma notfge e fzfb koma. @batëre| lqmab |ë ezme` na |tqx |ë iqvezmën a na zmxet| |ë iqvezmën' vë |ë xëtdfggo`e` |natta| a gqi|`fya. E`ig E`igqa qa`j `jff a xfcf xfcf`e `ern rne| e| lma lma e`z| e`z|ek ek|a |a|| a gfzm gfzm|f |f a |ë actf actf `bat `batër ërot ota' a' xfzvutoma` lma zo|' kqt `qk kf`ë iq`l gqi|`f| lma `batërene kf fkonf kë`fvëze kqt zmai iegnf na ytfzba a ktena `cf nf |ë tf`lf|. """ Xët |ë kqx|qa netë kë|ë zmkten lqma| |ë ga}oma| lma gedte e r.]meqzaxa Kf|fxf`o. Takonf`lob lma gedtf| a r.Ftez|elm Kogf' |ë jegf| na |maggëze`ë a zfk|ëze`ë a |u`a |ë gf`ë na cobë mfxq`' gedte` ZMVEXËTEF na fq|ot r.Nf|meaq Ftai' |ë cbe|më gedtf| a ro`bëz Aga`f Kojfve' vë e qtob ba|ë |ë cbf|ë a |ë zktqfbë zf
=1
nf zmqnë xët ya`le` |o`ë. Gedte` a r.Rmf` Kgol Ifyaetefg na |e|qgg ‗Mez|otef a Zmvexëtezë„' z|qlena| a r.Xqkëyeg' ze lma xgo| gedtf |ë |batë |ë fq|otëya |ë mqfb a ya`lfz' |ë gfzm|ë a |ë te`b' vë igfze` xët mez|ote`ë a xoxqgge| zmvex|ft' xfzftlmëz e ltab|xëtltab| e xaggfrcëya a egetëya' vë bf`ë |managqaze| a zmqnë xtab xoxqbya |ë Aqtoxëz. E dfb |mettba |ë cbe|më zmvex|ftëya vë bf`ë zmxët`lf `ëxët do|ë2 Noz a mqnd`e cbqmë` |qab& Kane |tfzmëcqa `cf cbuzma| a z|ëtcbuzma| `be |mazft cbqmëzot vë ya|ën xoxqgge u`ë a kf lma fe fzm| ãagëze e cbe|më cbqmëya |ë Aqtoxëz. Kane |tfzmëcqa `be cbqmë vë z|qlkqaze| a cbqëmya dfb`ë zmkoggë xët |f nëzqa' mft}mob`ë komë a gakë xët |ë xfzë `be lexggonë xët cbqmë` zmvexa' kqtza bq a ka`e |ë cf|zmna `cf z|ëtcbuzmë| z|ëtcbuzmë| |qab& Fzm| df `be xq`ë kogozfga `cf zmqnë |ë `lte|zmne| tege`lëz |ë Zmvex`ezë xët xxfz fz|te |tene ne`` a cbqm cbqmëz ëz zmve zmvexa xa `cf `cf ibfg ibfgë| ë| a mqab mqabf' f' xët xët kteb kteben ene` e` a fgif fgifda da|e |e|| lma lma ctfn|ekëz zë cbqmëz zmvexa lma a df`ë |ë `ltezë na cbe|më zmkëgvene` a zfb kë|ë cbqmë mub`ota |ë Uggotëya egetë. Nf yo`ë yo`ë'' `ë komë komë`` a konq konq`e `ern rne|' e|' `ë anë` anë` |ë ‗e`| ‗e`|at at`f `fje jeo` o`fg fger erne ne|| xtoga|ft„' ieggqa` |ë iqze` nektode` a mavbaz zë ibfgëya zmvexa lma rfya`lëzene| rfya`lëzene| |ë |u`a na ibfgë e`|at`fjeo`fga. @bekomëzezm|' xo `ë anë` |ë e`|at`fjeo`fgerne|' q gf ndfz lota lma xtodgane `fjeo`fg. Xo |ë kezm|a yfrmlqa cbf|ë kbo cbf' cbqmf zmvexa lo |ë ezm|a ndu|ë `cf ibfgë| a mqabf. A fzm|qvqab|q`f cbqmë ga|tfta q k|mua xët |―e df vabie` ktaq| konq`ez| vë ezm|a `cf bqcq' `cf cbqmë a dfrqana `ë cacë`ezm|' `ë cbqmë |ë dfrqana `ë |ozkë`ezm|a' vë e xëtcbecba| `be xëtve`lbaba |ë yocëg |ë xoxqggzezë' xo |ë nftten xftfzuzm lma zmvex|ftë| na df`en `ë |toba| a |u`a |ë Dfggkf`e| lma |ë Ctavezë vë xëtlote` lefgak|e` cac. Kbo cbqmë ga|tfta ieggoe |ë attëzobë lma cbqmë` a iogq`' a jegf' xët na`lene` |an' kf nf nqrekfge|a| a fzm| nf nagoleora za zf cbqmf ga|tfta. \ë cbe|më lefgak|a| kf`ë dqkqte`ë a |u`a. Na kfgene` a zmakqbya' cbqmf ga|tfta lo |abndqzma| na ibfgë |ë mqabf' lo gftcoma| `cf cbqmf a iogq` a lo `lolma` ia`ona`e vë kf `lolmq` na cbqmë` ga|tfta -rut|fta% ctaka lma gf|e`a' |ë ktebqana `ë xoxqggze`ë xaggfrca zmvexiogëza' |ë jegf| logë` nf yo`ë ze cbqmë në ya|a a |ë zmxbacqana zmqnë dqkqt `cf e `latqane r.Ftez|elm Kogf. Nektode a zënq`lbf a gf`ë `cf konq`erne yfrmlo` lma `ë le|ë| a zo|na2 yema| ta ka |ë teb|ë a |ë tabf|' zelonoz f|f vë lfge` xfk komë bfzm|ë zm|a|e|' vë kf`ë nëzqa 19 ibfgë |ë mqabf lma xët |―q lqkq` `ë zmov`e vë kf`ë xf do|ë na zu' f|o 19 ibfgë vë kf`ë nëzqa bfzm|ë zm|a|e|' alma xza xf kqx|en a xf ctfnf|ekë` xëtkf|ëza' e iqze` ya`l a xf ya`l `ë lezkq|ena| na zmokë| a nev|. E dfb yëtab|ba f|u`a2 nf xftë nëzo`e netë cbqmë` zmvexa' ige|`e netë lefgak|e` |qab' zaxza alma f|ë xo nq`loma`e |f zmxëtiu|uto`e lma ge`e tamf| cbqmë`a mqfb' |f igfzë fe xoxqgg vë e |fko` fbo cbqmë& Kfn tfz|e` |ë |man za ku ia`ona` kf va`ë xëtzëte|ë `cf |ë te`b|ë zmvex|ftë lma `ë |ë kfgqana`' xo `ë |ë `fbb|ë` në`utë2 lezf |ë te`b kftfiegf `cf na`lbf' vë kezme` lfgë xët xfk komë bfzm|ë ya`le|' k|mamazme` a lëtlëggez`e` ya|ën ibfgë |ë mqabf. F|ëmatë loge mez|otef xët f|f ‗vë kezme` mfttqa cbqmë` zmvexa„' vë na kë|ë tfz| xo a |man2
=9
@f @f ezm| ezm|aa `be `be matë matë `be `be kf|q kf|q`l `l fxo fxo `be `be gfcb gfcbaa a dqkq dqkqtt vu|a vu|a|e' |e' kq dqtt dqttf| f| ndgelm ndgelmazm azme` e` ãlo lftkë `ë va`lët va`lët'' |fkoma |fkomazme zme`` na nev| nev| a ggfioz ggfioz`e` `e` mfgga mfgga|| a xtodgana| a le|ëz. -Ibfgf ‗kf|q`l„ `qk lqma| |ë |mqma|2 izmf|' vë yba` `cf kavxëtlotbf a ibfgëz iqzmf|' kq e meva| catnf ‗Q„ a |tf`ziotnoma| `ë izmf|. Kqt q`ë ezmf e yocëg' f|u`a vë df`o`e` `ë kf|q`la| iqzmota q |mqmab2 iqzmftfkë' iqzmf|ftë a|b. xët |―e lfggqa `cf f|f vë df`o`e` `ë ro`f| kolte`ota a nfgota.% @be ndtfnba' dqttfya |ë kë|eb kf|q`le fxo |ë këzfb gfcbaba' bq xtezm va|ëzef' zaxza `be lbfgë e te' vë kezm|a lfgë xët xfk le|ë bfzm|ë zm|a|e| na |ë fiëtne| a |eb' ezm|a k|muat' kezm|a mfttqa zmvexa` lma lëtlëggez|a ibfgë |ë mqabf a xf kqx|en' zaxza dqttf| f|ba a `bem`e` f|ë cbqmë |ë mqfb' xot `qk a ige|`e` lma zmei`e` vë lbfge e te f|ë cbqmë |ë mqab a igez|a xf xekë kqx|ene. Xte`lë| e dfbzme` yëtab|ba' e ige|`e` zmvex' xot fe yfrmlo`|a `ë |ë ya|ë`. \ë zmva|ëzqan' xte`lë| iogë` na zmokë|' xot alma `lëtmunbf a |u`a zmkoe ko|. F|ëmat F|ëmatë' ë' |ë rf`ë rf`ë `cqzm| `cqzm|ë' ë' xte`lë xte`lë|| eq ltab|q ltab|qa` a` mavene mavene|| -f|eb -f|eb vë mav lmenba|' lmenba|' lok|ote|%' e jege ezm|a `be xgfk na akzxatea`jë' a vë a natt xëtzexët zmëtene` a lbfge|' xot xotoze| xte`lë| a lbfge| |ë noz `lëtmu`e`' za fe lo |ë xëtlot|a iotjë`. Xte`lë| a lbfge| a xtf`qf` kë|ë në`utë lma `ë otë` a le|ë` a jfk|qana' xtq`ë lbfge` a |u`a ka mavene' e jege kezm|a nfttë `be lfbfk ltq`e |ë |tfzmë a xo e nxtei|a nfbë` lma lmë`ãkf|. E f|e e lbfge|' zexfz ibfgëz vë kezme` df nf xftë a xua| mavene`2 Xët jege` xo a xtai fv netë f|ë lfbfk' ot nek? Mavene' xf q `cq|q` `ë xëtcbecba a lqka yfrmlqa |ë xtai|a lmë`ãkf| na dtezk' eq xëtcbecb2 Xo a xtai xët ãq`e` |f|' vë kf mfttqa zmvexa`& Lo bf rdqz kqttere` a lo ef dfb nf |ë dq|ë za dftkq` na kë|ë lfbfk& \ë zmoien `ëza lfbfkq lo ef k|mabë na`lba` `ë ya`l& Lbfge` a te a ndqgqa` lbatzë|' e mfttoe `ë ãfz| ibfgë| a mqabf a dqlfggfggëva| vë igez|a lma q xëtcbecb `ë zmvex2 Xfzme Ro|e`' noz në ttei`e na f|ë lfbfk' za `qk a kfn mfttqa zmvexa` a `qk lo igfz nf dqlfggfggëva& E f|e vazme `ë` dqrë lma mavene zateor ef k|maq2 A xfzka xfzë |ë gam|ë zënq`lba`' ot ãq`' za xo |f kezma xfzë xfk nf |ë tf`lë' kë|o lmaãkf lo |ë |f rdq|`e` netë kqttere` a lo |―e k|mabzme` na`l `ë ya`l. Noz a xëtzëte| nf kë|ë cbf& E f|e' e cërqan' xfcoe mavene` lma q k|mua e gam|ëzqan `ë zm|ëxe' dfzmkë na lbfge` vë e xëtcbecbab xëtcbecbab ttbalmzmën `ë cbqmë` zmvexa ibfgëya |ë |ë f|e|. Vuzm `cf fbo komë' xët `bë `bate vë zegga| `ë f|ë në`utë' |mo`ë2 ‗kf mfttqa zmvexa`„ lma `ë`kqx|ob`ë za fe `bate |fzm|e kf `ayobë xët lfbfkq` na lmë`ãkf. Na kë|ë mez|ote' vë |ë yba|te| |mo`ë za kf va`ë a yët|a|ë' `qk lqa |ë |man vë lqma| xëtlotë a `bfb|f cbf lma xët bq vë xo mftto`e zmvexa`' xot |makzob za zf tf`l tf`lëz ëzee e ye`e ye`e`` |ë yba| yba|te te|| |f`ë |f`ë tqab tqab|b |baaz zë cbqm cbqmëz ëz zmvex mvexaa lma lma zf zmqn zmqnëë zmva|ëzomazme` f|f kqt iënebë| a |u`a ieggo`e` |ë zme|`e` na`l lqka lëtlëggezq` ibfgë xf kqx|en `ë cbqmë |ë mqab' zeã dfb`ë zmqnë |ë teb zo|. Alma xfzftlmëze| |f`ë kf`ë va`ë |ë lfgq` lma e `bei`e` cbqmë| a mqabf' xot `ë naz zmvex|ftëzm lma `ë
=3
ifnegba xëtlot`e` cbqmë`a |u`a' f|ë zmvexa vë a flmqto`e`. Kbo cbf df`e vë |ë tqmab late në zo| kfv a xfz|ët zf ezm|a lma `ë komë` a \mo|e|' kbo cbqmë a Uggotëya. Q dfb |mettba yfbrfya |ë tabf' vë `ë cben`fra| a zmkoggf| a Zmvex`ezë ndftob`ë zmkoggë` zmkëgvuazmën' xot' kqt zmkob`ë bfzm|ë zm|a|e| a nft|oma`' q igfze` iënebëya |ë |u`a cbuzën na ibfgë |ë cbqmëz zë mqab lma cbuzën zmvex lma f|o ibfgë zmvexa vë q |mo`ë iënebëya' e |mo`ë |ë `ltuzmqana a zmqnë matë |ë xfkqx|en|f. Këzm|q yaxto`e kav lu matë2 a xftf' bq ya|ë xo mftto`e zmvexa` |o`ë |ë dqkqt' a lu|f' q nëzo`e cfden iënebëya alma cbqmë` zmvexa' alma cbqmë` a mqab. Q`ë zmoi za |ë cbe|më kë|f iënebë vë vëggob`ë na kë|o ggob nfnfzm' `ë zmkoggë kf`ë yëzm|etëze' zaxza nare a kqx|ob`ë cbqmë` a f|eb ya`le' |ë nëzqana `ë kë|ë në`utë cbuznfka lma cbqmë` zmvexa a igfze` zmqnë kav. @ë ifnegba ige|`e ya|ën zmvexa` |qab vë bq kf`ë nëzqa cbuzma|' alma xza `ë lefgk|' zaxza lma lefgak|a| kf`ë xfzq`e`ë a |u`a cbqmëzota' kf`ë nqrekfge|a|e` a ya|. Iënebë| a kf`ë |tq`e` |ë itazkë| lma a nftte` cbqmë` a mqab fzm|q zeã a igfze` nozmf|ftë| a |u`a `ë koxëzm| oza `ë zmkoggë. Kqt xte`lëte| igfze` zmvexa` a xfz|ët `ë ifnegba' iënebë| a |u`a zmkob`ë nf netë `ë nëzena' zaxza `qk e `cf|ëttoma` `ë kokë zma`bf| a ibfgë| a |mf`f cfden a lu cbqmëya dfzmkë. Në kqb|oma|' kqt ezmen |ë yacbëg' kezmen yëzm|etëze' x.zm. |ë |mo`en2 |mekf. Nf koggfb ezm|a kqt |mo`en2 |ekf' ibfgë` cbq`e oza cbqne' vë e |mobzmen }mq`e oza }mqne. Nf |axët cbuzmëte| |f`ë këndë`cqg`e` vë |―e |mo`en ibfgë| |fnfn. Na zf zmoi q`ë' zmvex|fte' `ë cbe|më do|ë` |ë zmkobë' `ë cbe|më do|ë` e nëzo` cbqmë| a f|eb ya`le lma `qk `beia| ze e mqab' zaxza ktolf| yokfga |ë iu|e| |ë zmvex|fte| e |mo`ë |ë cbe|mf zmvex|ena| a ibfgëya |ë |ë cbe|mf cbqmëya |ë Aqtoxëz lma `qk lfggoam| `ëza fzm| e mqab fxo zmvex|ft. zmvex|ft. Yë ta t a za fnatekf`e `ë Aqtoxë' `beia| za kf |makzen |ba|ët' lma aqtoxbf`ë| `ë Fnatekë `beia` `cf |makzene' `lëtzf xët zmvex|ftë| `qk akrez|o` kbo cbf' zaxza' zeã a |mfzmë' `a e zmvex|obnë |ë cbe|mf ibfgë| a yëzm|etf' zaxza' `ë iq`l |ë iq`le|' kë|o bf`ë ezmibfgë zmvexa |ë |tf`ziotnqftf `cf `lëtmunba| a xoxqbya |ë |batë ive`b. @qk kane xza |ë |qtx`omane `cf otecbe`f bo`ë. F|f vë `f ya`ë `ë gobë a nq`loma` |ë `f rmlqke` ela`|e|a|e` |o`ë' bf`ë xqzm|qaze| a |tobaya |o`f' vë lqa` alma zo| |ë `f rmlqke` ze kond a |ë ba|ob`ë ya|ën f|f. Xëtmfxa| |aotef lma a xëtlote` ze xtazeo` `lfb xoxqgge| |o`ë za lqan |ë ktebobnë Zmvex`e`ë a Nflma. Ãiftë fzm| kbo Zmvex`e a Nflma' vë' xo |f dfzmkozm |ë cbe|më` zo| `qk e kfgo` |ë 68 negeo`ë df`otë|' a kane `cagq` konde nf e yocëg `ë Aqtoxë' kqt lema| za xoxqb| zggfyë' xqzm|qaze| ktuazotë |ë Aqtoxëz' kfxe` fiëtzezm| :88<88 negeo`ë df`otë. @ëza mez|otef lo |ë yema| `ë ya`l' zggfyë| a kf`ë ya`le` ndfz nfgaya Qtfga. Ctakë| `ë bqc |ë Zmvex`ezë' kf`ë dozmf|ezë na lmq`ë ktfme`f |ë |f`f |ë df`qana `cf zmvex|ftë| fq|ok|o`ë `ë zmakqb' `ë Ãfnëte' Nfvalo`e a ya`la |ë |batf |ë Ctavezë lma `qk këtkob`ë ifgba xqdgeka' `ë kë|ë xateqlmë kqt Aqtoxf xo iga| zmqnë xët |ë ltab|f| a `bateq|' xot xo e`zez|o` a xëtie|o` `cf va`ef a zfb f`ë|fta a KA' lqka këtkqa rcbatena `ë kqtter |ë kë|u`a xfk |toba zmvex|fta vë kf`ë `cagq`. Mez|otef lo e cbukobë nf yo`ë xët kav f|f. Fzm| kbo cbf vë e |t anda` f|f. E |tanda` tercbene| |ë xoxqbya ezm f|gf`|elafz a zmvexiogëz |ë Aqtoxëz `cf
==
ftbf ftbf`e `e|f |fze ze|| a Ctav Ctavez ezë' ë' ftdf ftdf`ë `ë|| a Zmve Zmvex` x`ez ezëë a late late ka ftef ftef`ë `ë|| ktua` ktua`fg fg|ë |ë a |ë xfnxozm|q` |ë Cbatnf`ezë' vë lo |ë këtkob`ë ya`lozba` a ltab|ëzezë' zeã le`ë |f ya`loze` f|o. Zmvex`ef a Nflma fzm| cbe|më Aqtoxf' a ktebqana lma a rmyeggqana nde |tq`cq` f|gf`|elafz' xaggfrcoeget lma zmvex|ftë| bf`ë lacf nf a xfz|ët lma nf a xfxëtreana a këzfb ttfja |ë gfzm|ë. Cbf|ë xq`ene| na kë|ë gedët në mfde|e ifk|e vë ibfgë nde 68 888 ybaãfta `f |e`cëggob`ë kfv |ë xfz|tf a kfv |ë fiët|f zekqt |ë ba`ë xëtlotq` zo|. Ibfgë| \mo|' N |mf' Kqta|fzm' Q`lfg' Ftlfg' Ftqgq' Ftagek' CobMf`f' Lõf|a' Lot a gelmf' Gfmq a netë' Nata a|b.' a|b.' bf`ë zmqnë xfk ibfgë vë \mo|e e natt `cf zmvexbf xët |―e lmf`ë ze iotnqgf nfcbeka `ë zmktena| a |eb' zaxza `ë xggfkf| xtab rnatfgle fzm| xëtlotq` cbqmf a Acbux|e| |ë gfzm|ë' xët |―ef df |ë kqx|qazmna f|eb xoxqgge nëzena| `ë f|o xggfkf |ë zma`b|f. Ibfgf FT' vë kf gelmba na an`e` a xatë`lezë zë gqi|ëz zë xaggfrcëya vë vqmab FT lma na|fge| |ë ãnqan -igote`e|% na |ë jegë| zmxazm matë ktfmfzomazme` xaggfrcoegetë|' xët xftfve|ba`' jegëze|ë lma ygatf| a |u`a |ë ãnqazmna. Kbo ibfgë xëtna`la| zmxazm `ë xggfkf| xtab rnatfgle |ë \mo|e| a |taco` gelmba` na an`f|2 Ftbf`ë' ftbf`e|fz' ftyf`e|fz' ftda`azm' ftdatazm' ftdf`' ftda` -ln|m ftdfb` oza ftdëb`ë% a|b.' an`f vë mfza` `ë xoxqb| na otecbe`ë xaggfrcoegeta a zmvexiogëza lma na F|gf`|elë` a `qk kf`ë gelmba na dazene` ia|ft Ftef` ktez|ef` |ë ktebqana `ë ieggen |ë zmakqgge| |ë kf|ët| |ë Atëz zë Ta `cf `be xtei| ktez|ef` na otecbe`ë `cf Zetef a vë vqmab Fteo' -Fteqz%' e jege ieggoe |ë xtalekobë ia`ë ktez|ef`a' xf |te`e|a|e` -Ro|e`' Zmxet|e` a Dete` a zma`b|ë%. E kfn df zmxazm ya|az xua|ba`2 Xza `f |e`cëggob`ë fv |ë fiët|f a fv |ë xfz|tf kë|o ibfgë zmqnë |ë yba|tf zmvexa? @ë gfzm|ëze a late kqt q zmxek zmktene' `ë lmf`ea` a le|q`ezë xëtlotab kqb|a kqb|azf. zf. Tfxzol Tfxzole|ë e|ë'' zmka`j zmka`jf|' f|' gecba| gecba| a kf`q` kf`q`a| a| lma le|q`e le|q`eff |tfzmë |tfzmëcom comazm azme` e` cobftezm|. Iënebëya q këtkomab xëtva`lten vë |―e nëzo`e` xëtna`lëzm a na zfk|ëze cbf`f| lma lmf`ef a e`iotnfjeo`e| `cf `bf`e dtar `ë |ba|te` ezm|a fv e zfk|ë' zf lma koxbene e |ë `bfb|e| lezk `cf `be konxbq|at `ë |ba|te`. @cf ku ia`ona` `ë xoxqgge` |o`ë q ttë`boz lma ‗Ibfgf a lmf`ë„. @ltuzmena| `ë cbqmë e iq|e zmktene a bo a iognbf a xoxqgge|. Na lfgba` a gedtfya' a' zelonoz' na zm|ene` a `qnte| |ë gedtfya' iënebëya `qk q këtkomab nf |ë z|ëtye|`e` kqb|azë` a |―e ndf`e` na`l xëtna`lzm nëzena|' xot q këtkomab f|u`a vë |ë |mo`e` ya|ën xëtndfb|ba`' a jegf df`e vë fyfzmfyfzm |―q dbatë e`|ataze xët |―q tacbez|tqa na zfk|ëze nëzena| ka iënebë|' zaxza zfk|ëzef tqmab ka gedtf|. Fzm| ktua`fg|ëzef lma ko`zatyf|oterne e xgavya zmvex|ftë vë cbe|mno`ë kf`ë kfndë`cqgq` vë `exf| a ndazf| a |u`a |―e |mo`ë ibfgë| |ë xgo|f a xf cfdena' vë kf`ë df |ë tqma| late `ë le|ë| |o`f kbo cbqmë kfv a gfzm|ë' vë fzm| cbqmf Zmvexa' xfzftlmëza letak|a a F|gf`|elëz. F|gf`|elëz. Kë|ë a |man na kta`fte. """ Kfn nq`lëze`ë |ë `lfgan `ë kë|ë tfz| `ë zmxbacene` `cf zmvexbf |ë lezf an`fya.
=5
\MO\e \MO\e e xfte e lëtcqan e Ro|e|' |te matë e zmifvq` -nezmëtqan%' zmxbacoma| na ibfgë` zmvexa2 Na nf|' na xazmqa' na q nf|' na q na`lqa netë xftf za |ë ktuazm `be yaxten. -\ë zmxbacqana lma `cf r.Ceqzaxa Jf|fxf`o%. ATNAZ' ATNA\ ‚ nezmëtene -zmifvbf% a iq`le| a \MO\E\ `ë Ctave' zmxbacoma| zmxbacoma| na zmvexa` Ata ndaz. @ë Kqtf` vqma| Elter lma nëzena| a \mo|e| |tfzmëcoma` `cf zqie|ë a dak|fzmeb|ë late `ë le|ë| |o`f. Fdqnfzft' kgatek e `fg|ë Ezgfn' z|qleqaze e iazë Ezgfna `ë zmakqggene` YEEE |ë Atëz zë Ta' a xëtzmktqa` këzm|q gelmba` a Eltere| na \mo|e`2 Eltere kf ge`lq` `ë `be komë vë `qk ezm|a komë. Ba|oe `ë Acbux| na an`e` \mo| lma kteboe f|ba vu|a|`ene` a xftë acbux|ef`' zmktene` ze lma xetfnelf| na Zie`kze`. Matë` a lu|ë Elter zmifva| `ë Dfdego`e xfz xëtndu|baz zë nflma dfzmkë na @oa`. Matë` a |ta|ë zmifva| `ë Ctave na an`e` Atnaz lma xo qlmëmav `batërene` late `ë komë` a |eb -Fdqnfzfte|% `ë zmakqgge` YEEE. Xfzqaze| letak| |ë Eltere| ezme` zqie|ë a dak|fzmeb|ë. An`e` A@AF' A@AQ' a zmxbacob na cbqmë` zmvexa ze ibfgë`2 e ya`lozq`. Alma zo| `ë lefgk|' kqt lqa` |ë ya`loze` `lo`be cbf |mo`ë2 a `ayf -ya`lozf% ttoda`' a `aq xfgg|o`' `ab|f f|ba' `ab|f `ë vu|a| -q ya`lozf%' a|b. Kqt ezmf e yocëg' kbo ibfgë xëtlotab zmxazm. \fzm xëtlota| zmqnë xfk. An`e` a ]marq Ktezm|e| -Cazq Jtez|o% a zmxbacob na cbqmë` zmvexa ze nf xozm|ë2 CARQ ‚ lekqt kf va`ë zmktqab|ë a ga}qa këzm|q2 cërq' e cërqn' na cëtnf gf|e`a' bo ya|ën `cf zmvex|ftë|' xot alma `cf xoxqb| kq q xëtmfx ktez|ef`erne. @ë e|fgezm| nf yo`ë a `ltuzmqa` xfk lma a zmktqab`ë CAZQ' vë' zexfz ga}ene| `ë e|fgezm| ga}oma| ]MARQ lma `qk kf kqx|en. Xo |―e xëtndfmane ga}ene| |ë yba|ët `ë zmvex lag e vft|ë kqx|ene e këzfb ibfga vë lo` |ë |mo|ë2 `f atlme e Cërqane e Ro|e|' fe fzm| e cërqn' fe fzm| cërq' `f cëroe zm|ëxe`ë a|b. \ë cbe|mf kë|o ibfgë xëtlota` lma zo| `ë zma`bë ttazxak|e a ygatëzene xët `batër a nev |ë netë a |ë `latqa `latqan n `ë xoxqgg xoxqgge` e` |o`ë. |o`ë. Kqt ige|ab ige|ab xët zmifv zmifvba` ba` a iecqtë iecqtëzz zë |eb' |eb' `batë `batëre| re| zmxtamazme`2 `f q ãifv e Cërqane e Ro|e|' oza2 |ë voizmen Cërq o ktezm|' oza Cërq o ktezm|' Cërq Ktezm|& Ifk|e fzm|ë vë `ë ieggena| a rmyeggene| |ë iazë ktez|ef`a xftf 61884888 yba|ëzm' kane xazë xfxë zmvex|ftë `ë ktua |ë ltab|ene| ia|ft ktez|ef`' :1 xatf`lotë ttonfkë a derf`|e`ë na cbfk xqto eget lma xo fv na cbfk |ë xëtrean' `cf 51 xatf`lotë vë ltab|qa` Xatf`lote`ë a nflma tonfka. @cf kë|f' ezm|a Koz|f`le`e e Nflm' ktebqaze e Koz|f`le`oxobëz' Z|fndogge|' xatf`lot ttonfk na otecbe`ë egeta' vë mfxe lte|ë` bazmega xët ktez|ef`ë| `ë xatf`lote`ë tonfka. E f|e lma cbuzme e |eb egetë ezme` xatf`lotë ttonfkë' a fnf zmvex|fta xqto' ezm|a zmqnë fk|eya `ë otcf`erene` a xagacte`frmaya' ndgalmbaya lma ko`ctazaya ia|fta a vë dëma| zmab|ëtazmë `cf ltab|qaze| a kezmëz ktez|ef`a. E cbe|më Dfggkf`e `ë f|o komë lma `be xbazë a netë a E|fgezë' dfzmkë na Ya`a|a|' A|tqzkë| a Zftlë|' ezme` zmvexiogëz' kq rfko`a| a mfknfttbaz kotzekf`a `f kqb|ob`ë Zmvex`e`ë' kqt Egetë|' Kag|ë| a Cfgë| bf`ë xoxqb |ë zmkëxq|q` `cf |tq`cq xaggfrc' na cbqmë |ë `bfb|ë' na Dfzkë| a Zxf`bëz zmvexiogëz' xfzftlmëz letak| |ë F|gf`|elëz' ze `a. Xtab kë`lab lag
58
a vft|ë e`igqa`jf a cbqmëz zmvexa `ë ya`lozba` a kë|eb an`e |ë lu|ë -Carq% |ë Ktezm|e|. @ë Kqtf` lma |a Dedgf an`e e ktezm|e| fzm| Ezf. An`e` a Ktezm|e| a gelm cbe|mfzm|q na an`e` zmvex2 Ktuazm|a.' kteazm|a. Ktu' Kte' kf lu kqx|ena `ë zmvex. f @ë cacë`ezm|2 Ktua a `ë lefgak|e` |ozk ‚ Ktea' vë ln|m kokë a zmko` xët |f gelmë an`e` a Ktezm|e| na f|ë |ë `be xatzo`e `ë ktua |ë cbe|më iazë ktez|ef`a. d Ktu' ktena ktua `be xq`ë' na ktua `be jatano`e ia|fta a|b. @ë iogba` fzm|' ozm|' ëzm|ë' ezm|a ibfgë| ‗f„' ‗a„' ‗o„ lma ‗e„' meva` lma `caga| ibfgf Ktezm|. Ibfgë` Cërq |ë Ktezm|e|' bf`ë nq`lqa |f zmxbacob`ë na ctavezm|a`' xot e lag xf kqx|en. @ë Yf|ekf` |ë Tonëz' xët |f dfnq` anë` |ë |ë cbe|mëya a bo ya|ën |ë zmvex|ftëya' kë|ë |e|qgg `latene vë e fzm| yq Ezfe| |ë Dedgëz lma Kqtf`e| `cf zmvex|ftë|' a zm`lëttob`ë `ë Cazq Jtez|o -]marq Ktez|o%. @ë @ë do|ë do|ë fzm| fzm| lma lma `be `be zak| zak| ktez ktez|ef |ef`` vë vqma vqma|| \az|en az|eno` o`ee le Ceoe Ceoef' f' vë xëtk|mama|2 Lëzmne|ftë| a Cërene|' vë |mo`ë za Ceobf -Cërene% fzm| an`e e Ktezm|e|. Kqt q |man vë `a zmvex Ceobf a Carq fzm| a `bfb|f cbf lma an`e Carq vqma| Cëren a natt kqx|en lma yba` `cf zmvexbf' zmqnë `cf f|f `qk a kqx|ob`ë a `qk a xtf`ob`ë' zaxza `qk a kf`ë |ë zmktqab|q` ka gedtf| a |u`a. Ibfgf F\ F\' vë `ë zmvex kf kqx|ene`2 dfdë' ktua|ft ifnegba' Ro|e| `ë veagg a|b. lma kf kqx|en |ë xgo|ë `ë zmvex' fzm| a xëtmfxq` `ë zmqnë cbqmë |ë do|ëz' xot ya|ën `ë zmvex zmxbacoma| ze nf `fg|. NFTEF ‚ zmxbacoma| na zmvexa`2 Fbo a Nftbf' kq `ë gf|e`ezm|' ‗B„' zm`lttoma| `ë ‗E„' lma ibfgf zmktqma| Nftef vë kf kqx|ene` `ë lefgak|e` caca2 Fbo a nftbf' fbo ctqf a ndftë' fbo cojë a ndftë. NFT\F ‚ zmxbacoma| ze nf zexët. @ë lefgak|e` cac lezf |mo`ë xët `be cojë2 Fbo Fbo a Nft|f. Fbo a ndftf. Kf |ë `bfb|e` kqx|en na ibfgë` Nftea. NFTF ‚ zmxbacoma| na zmvexa`2 fbo a nftf. Fzm| ibfgë vë `ë lefgak|e` cac kf |ë `bfb|e` kqx|en ze nf zexët. Fbo a nftf' oza fbo a ndftf. @ë ro`ë` kf|ogeka |ë Garmëz' Netle|ëz lma Zmkoltëz kë|f an`f bf`ë zmqnë |ë zmxazm|ë `lët ctf. @ë ifk|' zendfz Dedgëz' |ë cbe|mf ctf|ë vë a zmov`o`e` a e tte`e` xtf`ë Ktezm|e|' kezme` ya|ën kë|f an`f. A fnf lma a zmovbf a |eb vqmazme` Nftef. Zendfz gacba`lëz' `cf nft|azf a Ktezm|e| na ctqa` a |eb Nftef Nfllfga`f' kf ge`lq` `be iënebë. Lezf z|qleqaz |ë mez|otezë ia|fta xta|a`lob`ë za Ktezm|e nq`l |ë ka|ë gf`ë |ta iënebë' cbf vë `qk a xtf`ob`ë ltab|qaze| kf|ogekë a ot|olokzë' zaxza |mo`ë vë Ktezm|e fzm| nft|qa ya|ën na ia`ë ktez|ef`a' xot `ë Itf`jë a F`cge' vë bf`ë ktez|ef`ë xto|az|f`|ë' kf zmqnë kezmf vë e kqzm|oma` Nftef Nfllfga`ëz. Lema| za ibfgë| XTE@J' KO@\' DFTO@' LQKË bf`ë ktebqa `cf xatf`lote Koz|f`le` e Nflm vë e flox|oe `cf zmvexbf lma akrez|ob`ë alma zo|. Xte`j ‚ `ë zmvex zmxbacoma| na ibfgë`2 xte`' xtebëz. Ko`| ‚ `ë ieggen vqmazme` ko`|o' ko`|a' vë zmxbacoma` na ibfgë` ko` -kf`% |okë' ko` |attf -|okë%. Dfto` ‚ ezme` odott|ftë| vë dfto`e` -ezme` cbe|mno`ë `ë gëyerba% `ë zmëtden |ë xatf`lote|.
