APORAN PRAKTIKUM DASAR-DASAR PERLINDUNGAN TANAMAN “PATOGEN HAMA”
(Tumbuhan (Tu mbuhan Parasiti! Par asiti!
Disusun O"#h $
Nama
: KAS ANDIKA PUTRI
NPM
: E%&'%%))
Shift
: Selasa(12.00-14.00)
Co-ass
: M.Ali Alfi
LABOLATOR!M LM! "AMA #AN P$N%A&T TANAMAN 'A&!LTAS P$RTANAN
!N$RSTAS B$N&!L! '%)
*A* I PENDAHULUAN %+% Latar *#"aan, T*m+*ha, aasiti/ +iasa,a mam* me,hasil/a, +ii 3a, +*,a a, mii 3e,a,
+ii 3a, +*,a a, 3ihasil/a, ta,ama, i,a,,a.Ti,/at asosiasi t*m+*ha, aasit 3e,a, ta,ama ta,ama, , a3a ma5am6 ma5am6 ait* ait* : eifi eifit6h t6hemi emia asit sit66 3a, aasi aasitt +e,a +e,a.T .T*m *m+*ha +*ha, , eifit eifit se5aa se5aa fisiol fisioloi oiss ti3a/ ti3a/ tea, tea,t*, t*, ta,ama ta,ama, , tetai tetai eifit eifit sa,at sa,at tea, tea,t*, t*, /ea3a /ea3a 3*/*,a 3*/*,a, , 3a, eli,3*,a, ta,ama, i,a, 3ai fa/to l*a.T*m+*ha, l*a.T*m+*ha, hemiaasit me*a/a, /elomo/ t*m+*ha, aasit a, tea,t*, /ea3a i,a,,a6te*tama *,t*/ meme,*hi /e+*t*ha, ai 3a, mi,eal6se3a,/a, t*m+*ha, aasit +e,a temas*/ /elomo/ t*m+*ha, ti,/at ti,i a, ti3a/ mem*,ai /loofil6sehi,a *,t*/ me,5*/*i /e+*t*ha, ,*tie,,a sa,at tea,t*, /ea3a ta,ama, i,a,. %+ Tuuan
!,t*/ 3aat me,e,al 3a, 3aat mem+e3a/a, +e+eaa ta*m+*ha, aasit ta,ama, 3e,a, me,amati st*/t* i,tea/si,a 3e,a, ta,ama, i,a,.
*A* II TIN&AUAN PUSTAKA Patoe, (Bahasa %*,a,i: 789;<=>?86 @e,e+a+ e,3eitaa,@) a3alah ae, +iolois a, me,e+a+/a, e,a/it a3a i,a,,a.1 Se+*ta, lai, 3ai atoe, a3alah mi/ooa,isme aasit.2 !m*m,a istilah i,i 3i+ei/a, *,t*/ ae, a, me,a5a*/a, fisioloi ,omal hea, ata* t*m+*ha, m*ltisel*la . Nam*,6 atoe, 3aat *la me,i,fe/si oa,isme *,isel*la 3ai sem*a /eaaa, +ioloi.1 T*m+*ha, aasit a,iosemae +ai/ a, hemi- ma**, holo-aasit mem*,ai st*/t* /h*s*s a, 3ise+*t ha*stoia6 a, +ef*,si 3alam mele/at/a,6 e,etasi 3a, ta,sfe la*ta, 3ai t*m+*ha, i,a, /e aasit.ha*stoi*m me*a/a, ha*stoi*m se/*,3e a, me*a/a, 5a+a, 3ai a/a se/*,3e. Pa3a em+e,t*/a,,a6 e/em+a,a, ha*stoi*m te*tama tea3i a/i+at em+esaa, sel /ote/s 3a, ei3emis. Sel D sel tese+*t /em*3ia, mem+elah sat* /ali se5aa ei/li,al 3a, +e+eaa /ali se5aa a,ti/li,al. T**,a, D t**,a, sel tese+*t /em*3ia, mem+esa mem+e,t*/ /esel**ha, ha*stoi*m a, +e+e,t*/ l*,as. Pa3a aal e/em+a,a, ha*stoi*m6 ti/om mii am+*t a/a +e3i,3i, tiis 3i+e,t*/ 3i +e+eaa sel ei3emis 3a, ti/om D ti/om tese+*t i,i /em*3ia, mele/at/a, 3ii a3a em*/aa, a/a i,a,. #i3*a ti/om D ti/om i,i +ef*,si *,t*/ meli,3*,i ha*stoi*m a, se3a, +e/em+a, 3ai aasit famili lai,. Pa3a em+e,t*/a, a/hi ha*stoi*m 3i+e,t*/ st*/t* a, me,e*ai em+ata, Eilem (Elem +i3e) a, te3ii atas +e/as Eilem a, me,h*+*,/a, Eilem i,a, 3e,a, Eilem aasit a, mem*,/i,/a, tea3i,a /esi,am+*,a, a,taa i,a, 3a, aasit. Bese+elaha, 3e,a, +e/as Eilem te3aat sel D
sel ae,/im 3e,a, 5ii D 5ii seeti sel ta,sfe a, 3ie5aai teli+at 3alam ta,sot mem+a, se5aa a/tif sea,a, em+ata, Elem.(Tihaso.1FFG)
T*m+*ha, aasit a3alah t*m+*ha, a, *,t*/ /ela,s*,a, hi3*,a me,a,t*,/a, se+aia, ata* sel**h s*m+e e,ei,a a3a t*m+*ha, lai, (3ise+*t t*m+*ha, i,a,) 3a, me,a/i+at/a, i,a,,a me,alami /e/*a,a, e,ei (lihat ati/el sim+iosis). #alam e,etia, i,i ti3a/ temas*/ esai,a, a,taoa,isme6 ma**, ema,saa, a, 3ila/*/a, oleh +e+eaa t*m+*ha, i,se/tiHoa.T*m+*ha, aasit a, me,a,t*,/a, se+aia, s*m+e e,ei a3a t*m+*ha, i,a, 3ise+*t .arasit /au"tati/ 3a, t*m+*ha, a, see,*h,a me,a,t*,/a, s*m+e e,ei a3a t*m+*ha, i,a, 3ise+*t se+aai .arasit 0b"i,at (aasit seati). Paasit fa/*ltatif masih memili/i oa, fotosi,teti/ a, +ef*,si se5aa ,omal se+aaima,a t*m+*ha, +*/a, aasit. Co,toh /elomo/ etama i,i misal,a mistletoe. Co,toh /elomo/ /e3*a (aasit seati) a3alah tali *ti (Cuscuta) 3a, a3ma 3a, *a afflesia a,ol3i.Be+eaa t*m+*ha, +esifat aasit ha,a 3alam se+aia, taha e/em+a,a,,a. T*m+*ha, sema5am i,i 3i+ei istilah h#mi.arasit ( sete,ah aasit).Co,toh,a a3alah 5e,3a,a6 e,hasil /a* 5e,3a,a.(A,o,im.2011) T*m+*ha, ti,/at ti,i aasiti5 me*a/a, t*m+*ha, a, +a,a/ te3aat 3i3aeah toi/a. Le+ih 3ai 2G00 e,is t*m+*ha, ti,/at ti,i 3i/e,al hi3* se5aa aasit a3a ta,ama, lai,. T*m+*ha, aasit mam* me,hasil/a, +ii 3a, +*,a a, mii 3e,a, a, 3ihasil/a, oleh ta,ama, i,a,,a. (Triharso,2004 hal 214.). Me,**t Kenaga (1FI4) t*m+*ha, ti,/at ti,i aasit te+ai me,a3i tia me,**t ti,/at aasitisme. 1. $fifit. $fifit a3alah /elomo/ t*m+*ha, a, se5aa fisiolois ti3a/ tea,t*, a3a ta,ama, lai,6 /e5*ali ha,a 3*/*,a, 3a, li,3*,a, ta,ama, lai,. &ae,a it* ti3a/ mem+*at /e*sa/a, +eati +ai ta,ama, eta,ia,. Se+aia, +esa t*m+*ha, i,i ti,/at hi3*,a e,3ah (l*m*t6 l*m*t /*lit6 a,a,). (kenaga, 1974 hal 214.). 2. Sete,ah aasit ata* hemi aasit. T*m+*ha, a, temas*/ /e3alam /elomo/ sete,ah aasit ata* hemi aasit ialah /elomo/ t*m+*ha, a, ha,a me,am+il ma/a,a, a, ha,a +esifat a,oa,i/saa 3ai i,a,,a6 /ae,a t*m+*ha, aasit tese+*t mem*,ai 3a*, a, +e/loofil a, 3aat 3i*,a/a, *,t*/ me,a3a/a, asimilasi. (kenaga, 1974 hal 214.).
. Paasit seati at*a hie-aasit. T*m+*ha, a, teolo, /ea3a aasit seati a3alah /elomo/ t*m+*ha, a, me,am+il ma/a,a, 3ai i,a,,a +ai/ a, +esifat a,oa,i/ ma**, a, oa,i56 sehi,a sel**h /eel*a,,a 3iam+il 3ai i,a,,a. (kenaga, 1974 hal 214.). *#na"u ( Loranthus6 s*/* Loa,tha5eae) a3alah se/elomo/ t*m+*ha, aasit o+liat
a, hi3* 3a, t*m+*h a3a +ata, (3aha,) oho, t*m+*ha, lai,. Be,al* 3aat 3i*mai 3e,a, m*3ah a3a oho,-oho, +esa 3i 3aeah tois. Bii t*m+*ha, i,i a3a +*ah,a me,hasil/a, etah seeti lem +e+e,t*/ eli a, le,/et.Pe,e+aa, t*m+*ha, i,i tea3i 3i+a,t* oleh +**,6 aa+ila +**, mema/a, +*ah 3a, +ii,a lal* me,e/s/esi/a, a3a 3aha, oho,6 +ii,a a, le,/et a/a, me,emel a3a 3aha, oho, sela,*t,a a/a, +e /e5am+ah 3a, +e,al* m*3a m*lai t*m+*h.(A,o,im.2012) Ta"i Putri (Cuscuta sp., Cassytha sp. ) a3alah t*m+*ha, aasit6 /ela,s*,a, hi3* tali
*ti sa,at +ea,t*, a3a t*m+*ha, lai,. T*m+*ha, i,i ti3a/ +ea/a 3a, ti3a/ me,hasil/a, ma/a,a, se,3ii melal*i oses fotosi,tesis seeti hal,a t*m+*ha, hia* 3a*,. a ha,a melilit/a, s*l*,a6 lal* me,isa saiati ma/a,a, 3ai t*m+*ha, i,a,.e,*s Cuscuta me*a/a, holo-aasit +e+*,a a, ote,sial 3aat me,im+*l/a, a,*a, a, sa,at me*i/a, te*tama +ai ta,ama, /a5a, D /a5a,a, 3i e/e+*,a, D e/e+*,a, (Nas*tio,6 1FJK). #i laa,a,6 *lma i,i m*3ah 3i/e,al 3e,a, +e,t*/,a a, +e*a ali,a, +e,a, /asa +ea,a /*,i, m*3a ata* /*,i, /emeaha,6 mem+elit +ata, 3a, a,ti, t*m+*ha, i,a,,a. #alam taha et*m+*ha, a, telah la,*t ali,a, +e,a, D +e,a, Cuscuta tehama a3a em*/aa, ta*/ t*m+*ha, i,a,,a. Bata, a, mem+elit 3aat mele/at a3a +ata, 3a, a,ti, 3e,a, +a,t*a, a/a hisa (ha*stoi*m) a, mas*/ /e 3alam +ata, 3a, 3a*, t*m+*ha, i,a, *,t*/ me,hisa at haa 3a, ai 3ai t*m+*ha, i,a,. a,*a, aasit i,i masih te+atas a3a me,i,fe/si ta,ama, aa a, te3aat 3i halama, *mah e,3*3*/6 e3*, D e3*,6 /a,to D /a,to 3a, +ah/a, tama, D tama, /ota (a, Ri,6 1FJ1).
*A* III METODOLOGI PRAKTIKUM )+% A"at Dan *ahan
A3a*, +aha, 3a, alat a3a a/ti/*m i,i ialah : 1. Be,al* ( Loranthus sp.,iscum sp.) a, masih mele/at a3a ta,ama, i,a,,a. 2. Tali *ti (Cascuta sp., Cassytha ap.) a, masih mele/at a3a ta,ama, i,a,,a. Alat : Lo*6Mi/os/o6isa*. )+ 1ara K#ra
1. Me,am+a 3a, mem+ei /etea,a, ta,ama, a, tesea, oleh t*m+*ha, aasit. 2. Me,aat ta,ama, a, tesea, t*m+*ha, aasit *,t*/ melihat ha*stoi*m,a63a, 3iam+a. . Mem+e3a/a, a,taa i,tea/si +e,al* ( Loranthus sp.) 3a, tali *ti(Cassytha sp.)
*A* I2 HASIL DAN PEM*AHASAN 3+%+Hasi"
Ta+el.1 "asil Pe,amata, Pa/ti/*m No. am+a 1. % Ta,ama, i,a, 3a, +e,al* se+el*m 3i+elah
% )
&etea,a, Nama hama : Be,al* ( Loranthus sp.,iscum sp.) &eaaa,
: Pla,tae
#iHisi
: Ma,oliohta
&elas
: Ma,oliosi3a
O3o
: Sa,talales
'amili
: Loa,tha5eae
e,*s
: Loranthus
Sesies
: Loranthus sp.
&etea,a, am+a :
2.
1.
Ta,ama, i,a,
2.
T*m+*ha, +e,al*
.
A/a "a*stoi*m
Nama hama : Tali *ti (Cuscuta sp.) %
#iHisio
:Ma,oliohta
(+e+*,a) &elas
:Ma,oliosi3a
(+e/ei, 3*a3i/otil) O3o
:La*ales
'amilia
: La*a5eae
e,*s
:Casstha
Se5ies
:Cassytha !ili!ormis L.
&etea,a, am+a : 1.
Ta,ama, i,a,
3++P#mbahasan
Pe,amata, a, /ami la/*/a, 3alam a/ti/*m /ali ialah me,amati atoe, a, t*m+*ha, aasit6ait*,a +e,al* 3a, tali *ti.A3a tia asosiasi t*m+*ha, aasiti/ ait* : eifit6hemiaasit6aasit +e,a. T*m+*ha, eifit se5aa fisiolois ti3a/ tea,t*, ta,ama, tetai eifit sa,at tea,t*, /ea3a 3*/*,a, 3a, eli,3*,a, ta,ama, i,a, 3ai fa/to l*a65o,toh,a a,e/.T*m+*ha, hemiaasit me*a/a, /elomo/ t*m+*ha, aasit a, tea,t*, /ea3a i,a,,a6te*tama *,t*/ meme,*hi /e+*t*ha, ai 3a, mi,eal 5o,toh,a Be,al* ( Loranthus sp.3a, iscum sp.),se3a,/a, t*m+*ha, aasit +e,a temas*/ /elomo/ t*m+*ha, ti,/at ti,i a, ti3a/ mem*,ai /loofil6sehi,a *,t*/ me,5*/*i /e+*t*ha, ,*tie,,a sa,at tea,t*, /ea3a ta,ama, 5 o,toh,a Tali *ti (Cuscuta sp 3a, Cassytha sp). Pem+ahsa, 3ai t*m+*ha, aasit a, /ami amati /ali i,i a3alah se+aai +ei/*t 1. *#na"u ( Loranthus sp.,)
Ciri " ciri Be,al* ( Loranthus sp) memili/i 5ii D 5ii ait* memili/i t*+*h a, hami me,e*ai t*+*h i,a,,a. Loranthus sp +iasa,a hi3* me,emel se5aa ema,em a3a t*+*h i,a,,a a, sea/a, D a/a, ai,a, i,a,,a me,at* 3e,a, ai,a, +e,al*. Pe,emela, ai,a, Loranthus sp 3e,a, ai,a, i,a, temat ia me,emel a3alah +et**a, *,t*/ alam mas*/ ata* la* e,hisaa, +aha, D +aha, ma/a,a, a, +esifat oa,i5 3ai t*+*h i,a,,a *,t*/ 3i ta,sfe /e ai,a, Loranthus sp. %a, sela,*t,a +aha, D +aha, a, s*3ah 3ihisa tese+*t 3i*,a/a, *,t*/ mela/*/a, /eiata, asimilasi.Loranthus sp
teolo, /e3alam
/elomo/ t*m+*ha, a, a, ha,a me,am+il ma/a,a, a, +esifat a,oa,i/ saa 3ai i,a,,a6 /ae,a t*m+*ha, aasit i,i mem*,ai 3a*, a, +e/loofil a, 3aat 3i*,a/a, *,t*/ me,a3a/a, fotosi,tesis ma**, asimilasi. #e$ala kerusakan eala /e*sa/a, a, 3it*,*/a, a3a ta,ama, i,a, a, 3itemeli oleh Loranthus sp ti3a/ ,ama/ se5aa ,ata6 ha,a saa te3aat +e+eaa 5a+a, a, mem*,ai se3i/it e+e3aa, mofoloi 3ai 5a+a, lai,,a ( 5a+a, 3ai Loranthus sp a, me,emel). &e5eata, t*m+*h ta,ama, melam+at6 e/em+a,a, sel6 ai,a, tea,* a, 3i e/sesi/a, oleh ta,ama, 3e,a, /**s ata* t*m+*h 3e,a, /e3il,a ta,ama, tese+*t. #alam
/ea3aa, tete,t* t*m+*ha, +e,al* 3aat le+ih s*+* 3i +a,3i,/a, 3e,a, t*m+*ha, i,a,,a i,i. 2. Ta"i Putri (Cuscuta sp)
Ciri " ciri Tali *ti (Cuscuta sp) a3alah teolo, /e3alam /elomo/ ta,ama, aasit seati ata* hie-aasit6 ait* /elomo/ t*m+*ha, a, me,am+il ma/a,a, 3ai i,a,,a +ai/ a, +esifat a,oa,o/ ma**, oa,i/. Sehi,a sel**h /eel*a, 3ai cuscuta sp 3iam+il 3ai i,a,,a. Cuscuta sp me,am+il sel**h /eel*a,,a 3ai i,a,,a 3ise+a+/a, oleh ti3a/ 3imili/i,a /loofil *,t*/ mela/*/a, fotosi,tesis seta ti3a/ mam*,a cuscuta sp mela/*/a, asimilasi. Tali *ti +iasa,a hi3* a3a t*m+*ha, i,a,,a 3e,a, 5aa melilit/a, t*+*h,a a3a t*+*h ai,a, i,a,,a. #ai +aia, 3alam 3ai lilita, ata* 3ai +aia, cuscuta sp a, mela/*/a, /o,ta/ la,s*, 3e,a, ta,ama, i,a,,a it*lah tea3i e,eaa, hasil fitosi,tesis ata**, asimilasi t*m+*ha, i,a, a, a/a, 3i se+a/a, /esel**h t*+*h t*m+*ha, i,a, tese+*t. "al i,i tea3i /ae,a tea3i,a e,emela, ai,a, cuscuta sp a3a ai,a, e,a,/*ta, hasil fotosi,tesis a3a ai,a, i,a, sehi,a +aha, hasil fotosi,tesis a, ha*s,a 3ise+a/a, /esel**h t*+*h t*m+*ha, i,a, me,a3i 3i ta,sfe ata* 3isea 3a, 3isal*/a, /e +aia, t*+*h 3ai cuscuta sp. #e$ala kerusakan eala a, 3it*,*//a, oleh ta,ama, a, 3i temeli oleh cuscuta sp a3alah te3aat,a ses*at* a, me,e*ai tali a, meliliti t*m+*ha, a, 3i temeli cuscuta sp. Lilita, D lilita, it* +iasa,a te3aat a3a +aia, 5a+a, ata* a,,ti, 3ai ta,ama, i,a,. Pa3a ta,ama, i,a, +iasa,a me,*,*//a, ta,3a D ta,3a ta,ama, a+,omal seeti /*a, s*+*,a ta,ama, i,a, tese+*t. Pa3a sta3i*m tete,t* 3aat me,e+a+/a, /e*sa/a, ema,e, a3a ta,ama, i,a, a, 3itemeli tese+*t a, +ea/i+at a3a /ela*a, hi,a /ematia, ai,a, ta,ama,.
*A* 2 KESIMPULAN DAN SARAN 4+%+K#sim.u"an
Be,t*/ asosiasi t*m+*ha, aasiti/ a3a ait* : eifit6hemiaasit6aasit +e,a.T*m+*ha, eifit se5aa fisiolois ti3a/ tea,t*, ta,ama, tetai eifit sa,at tea,t*, /ea3a 3*/*,a, 3a, eli,3*,a, ta,ama, i,a, 3ai fa/to l*a65o,toh,a a,e/. T*m+*ha, hemiaasit me*a/a, /elomo/ t*m+*ha, aasit a, mem*,ai /loofil a, tea,t*, /ea3a i,a,,a6te*tama *,t*/ meme,*hi /e+*t*ha, ai 3a, mi,eal *,t*/ 3aat +efotosi,tesis 5o,toh,a Be,al* ( Loranthus sp.3a, iscum sp.). T*m+*ha, aasit +e,a temas*/ /elomo/ t*m+*ha, ti,/at ti,i a, ti3a/ mem*,ai /loofil6sehi,a *,t*/ me,5*/*i /e+*t*ha, ,*tie,,a sa,at tea,t*, /ea3a ta,ama, 5o,toh,a Tali *ti (Cuscuta sp 3a, Cassytha sp).
T*m+*ha, Be,al* ( Loranthus sp.3a, iscum sp.) 3a, tali *ti (Cuscuta sp 3a, Cassytha sp).me,am+il ,*tie, 3ai t*m+*ha, i,a, 3e,a, ("a*stoia) ata* a/a ha*stoi*m6 a, +ef*,si 3alam mele/at/a,6 e,etasi 3a, ta,sfe la*ta, 3ai t*m+*ha, i,a, /e aasit.
4++Saran
Pati/a, ha*s le+ih fo/*s lai 3alam mela/*/a, e,amta,
DA5TAR PUSTAKA A,o,im.2011.Tum%uhan
&arasit.htt:i3.i/ie3ia.oi/iT*m+*ha,aasit.
#ia/ses
01101.F:24 A,o,im.2012. 'enalu.htt:i3.i/ie3ia.oi/iBe,al*. #ia/ses 01101.F:24 &a,aa. C.B. 1FI4. &rinciples o! &hytopathology. Balt P*+lishes. Lafaette. ,3ia,a Nas*tio,.1FJK.#ia/ses 01101.F:24 P*,omo6 Bam+a,6 201. &enuntun &raktikum (aslintan. 'aeta !,i+: Be,l*l*. Tihaso. 2004. (asar " (asar &elinungan Tanaman. aah Ma3ah !,iHesit Pess. %oa/ata Tihaso.1FFG. (asar*(asar &erlinungan Tanaman. 'aeta !M: %oa/ata. a, Ri,.1FJ1.
1. NT$RA&S ANTARA TAL P!TR #$NAN NANN%A #ilihat 3ai 5ii fisi/,a6 tali *ti a, +e,ama ilmiah Cuscuta sp ata* si,o,im lai,,a se+aai Cassytha capillaris 3a, Cassytha !ili!ormis6 mema, memili/i +e,t*/ seeti tali6 mii mi sahetti. a,a,a a, /*,i, /eemasa, a/a, tama/ 5emela, i/a me,3aat si,a matahai sehi,a 5*/* me,ai/ ehatia,6 mes/i 3ai aa/ a, elatif a*h.
&eha3ia,,a 3alam +e,t*/ t*m*/a, ata* me,*ma, 3i atas ta,ama, e3* (+iasa,a ta,ama, aa) 3a, sema/-sema/ a, +ea,a hia* a/a, me,5ita/a, /o,tas tese,3ii. T*m*/a, a, 3ita,3ai 3e,a, s*l* a, +e*ai-*ai telihat la/sa,a am+*t +ea,a /eemasa, a, me,hiasi t*m+*ha, e3* ata* sema/. Ba,a/ oa, tetai/ /ae,a,a. A,a/a,a/ sei, me,a3i/a, tali *ti se+aai +aha, mai,a,. #e,a, sel**h 3aa tai/,a6 tali *ti *, +isa tamil +a/ *ti ,a, e,it. Nam*,6 3i +ali/ sifat e,it,a6 tali *ti ses*,*h,a *,a sifat me*i/a,. %a6 /eha3ia,,a me,*ma,Q 3i atas t*m+*ha, e3* ata* sema/ +*/a,lah /ae,a ia 3is*/aiQ sa, ta,ama, i,a,. B*/a, *la /eha3ia,,a a, +a/ hiasa, it* /ae,a a3a /ea sama ata* sim+iosis m*t*alisme (sali, me,*,t*,/a,) a,taa tali *ti 3e,a, t*m+*ha, i,a,,a. %a, tea3i a3alah se+ali/,a6 me,*ma,,aQ tali *ti 3i atas t*m+*ha, i,a, /ae,a ia te,ah me,aahQ t*m+*ha, lai, melal*i ola h*+*,a, sim+iosis aasitisme. Tali *ti mema, t*m+*ha, aasit a, +isa mem+*,*h i,a,,a. #i aal /eha3ia,,a +esim+iosis 3e,a, t*m+*ha, i,a, 6 tali *ti ha,a mem+elit6 melilit6 3a, /em*3ia, se3i/it me,isa saiati ma/a,a, 3ai t*m+*ha, i,a,. &e+*t*ha, ,*tisi6 ai6 3a, mi,eal *,t*/ mela,*t/a, /ehi3*a,,a ia a,t*,/a, a3a t*m+*ha, i,a,. Nam*,6 seii, 3e,a, e/em+a,a, 3a, et*m+*ha,,a6 tali *ti ta/ ha,a se3i/it me,hisaQ ,*tisi sa, i,a,. a *a a/a, +esai, memee+*t/a, *a, 3a, atah 5ahaa matahai. %a, sem*la ha,a melilit/a, s*l*,a a3a +aia, +ata, +aah t*m+*ha, i,a,6 se5aa elaha, ia a/a, +eea/ ,ai/ 3a, se5aa +eeom+ol hi,aQ 3a, me,*t*i t*m+*ha, i,a,. A/i+at e+*ata,Q tali *ti6 ta/ se3i/it t*m+*ha, a, me,a3i i,a,,a hi3* mea,as. Se+aia, lai,,a malah me,ei,6 lal* mati. i/a /e+et*la, t*m+*ha, a, 3ia3i/a, i,a, tali *ti temas*/ ta,ama, /omo3itas e,ti, a, 3i*saha/a, eta,i6 seeti tomat6 /eha3ia, tali *ti sa,atlah me*i/a,. Po3*/tiHitas +isa t**, 3a, eta,i a/a, me,alami /e*ia, e/o,omi a, 5*/* +eati. #i Amei/a Sei/at6 tali *ti teolo, aasit a, 3iasa3ai 3a, mas*/ 3alam 3afta se*l*h *lma *tamaQ m*s*h #eateme, Peta,ia, AS (!S#A). Ta"i Putri Su"it untu Di#n6a"ian
Tali *ti tese+a 3i /aasa, toi/ 3a, 3item*/a, t*m+*h a3a +e+eaa ta,ama, e3* 3a, sema/ a, e,3ah6 +ai/ sema/ +el*/a ma**, laa,a, te+*/a a3a 3aeah a,tai ata* a*h 3ai a,tai. T*m+*h ti3a/ teat* 3a, 3aat me,*t* t*m+*ha, i,a, (host) hi,a ti3a/ /elihata, sama se/ali. Bata,,a +e+e,t*/ +*lat seeti +e,a,6 lemah6 +e5a+a,6 3e,a, 3iamete /*a, 3ai 06G mm6 +ea,a 5o/elat m*3a /e/*,i,a,6 a,a,,a +eHaiasi6 +isa me,5aai -J mete6 mele/at a3a t*m+*ha, lai, 3e,a, alat e,isa. #a*,,a +e*a sisi/ /e5il. Se3a,/a, +*,a,a *a +e*/*a, /e5il6 +ea,a *tih /e/*,i,a,6 +e/*m*l +e+e,t*/ +*li 3e,a, a,a, 2-G 5m. B*ah,a +e+e,t*/ +*lat6 +e3ai,6 3e, a, 3iamete -I mm (3. Setiaa, #alimatha6 Atlas Ta,ama, O+at ,3o,esiaQ6 P*sa Saa6 200K). Tia tah*, tali *ti me,hasil/a, +ii a, at*h /e ta,ah 3a, +e/e5am+ah 3alam ta,ah. Tali *ti m*3a a,a,,a 2-4 i,5i6 a, t*m+*h 3a, +eea/ /e aah i,a,. Pa3a m*sim a,as 3a,
** ata* m*sim /emaa* 3i ,3o,esia6 tali *ti me,hasil/a, +*,a-+*,a +e*/*a, /e5il +ea,a *tih. B*,a i,i memo3*/si 3*a sel /as*l +*ah a, meeta/ 3a, meleas/a, 1-4 +ii6 3i ma,a tia +ii,a +isa me,hasil/a, t*m+*ha, +a* tia tah*,. Se+aia, +ee,3aat6 tali *ti ti3a/ memili/i at hia* 3a*, (/loofil) setelah ia me,a,t*,/a, sel**h hi3*,a a3a t*m+*ha, i,a,. Nam*,6 +e3asa/a, se*mlah st*3i 3i/etah*i6 t*m+*ha, tese+*t memili/i /loofil a3a t*,as6 +*ah6 3a, +ata,,a. Pe,e+al*asa, +ii tali *ti +isa melal*i sisa a,e, a, +ei,3ah6 alia, ai iiasi6 3ise+a/a, la,s*, oleh ma,*sia6 ata* +esama-sama 3e,a, sisa em+*a,a, sema/ ata* *lma. Tali *ti *a memili/i /emam*a, a3atasi a, +ai/ teha3a e*+aha, li,/*,a,. Bii,a mam* ti3*Q ata* 3oma,si selama lima tah*, 3alam ta,ah6 me,*,* /o,3isi a, +ai/ *,t*/ et*m+*ha,,a. T*m+*ha, a, +isa 3isea, +*/a, ha,a sema/-sema/ +el*/a ata* t*m+*ha, aa6 tai *a ta,ama, hias seeti 3ahlia6 /isa,6 ata* hele,i*m. i/a /e+et*la, me,*mai tali *ti a3a ta,ama, hias6 se+ai/,a seea 3i+asmi /eti/a masih +el*m +e/em+a, +ia/. i/a s*3ah +e+ia/ +a,a/ 3a, me,*t*i em*/aa, t*m+*ha,6 e,e,3alia,,a me,a3i le+ih s*/a. Tali *ti temas*/ aasit a, +a,3el /ae,a s*lit 3i+asmi i/a ti3a/ 3i+asmi se/ali*s +esama t*m+*ha, i,a,,a.