CAPÍTULO II: EL LENTO CAMINO DE LA DESINFANTILIZACIÓN DESINFANTILIZACIÓN ( O INFANTILIZACIÓN GENERALIZADA ). La infancia no e !n "#o$!c%o $e &a na%!#a&e'a ino !na con%#!ccin *i%#ica "#o"ia $e &a +o$e#ni$a$ , ! ca#ac%e#-%ica "!e$en e# e!e+/%ica+en%e $e&inea$a a "a#%i# $e &a *e%e#ono+-a &a $e"en$encia , &a %#oca %# oca $e o0e$iencia con e& a$!&%o a ca+0io $e "#o%eccin. De$e e& "!n%o $e 1i%a *i%#ico e "oi0&e afi#+a# !e &a in%i%!cin eco&a# e e& $i"oi%i1o !e e con%#!,e "a#a ence##a# a &a ni2e' , a &a a$o&ecencia. La infancia #e"#een%a e& "!n%o $e "a#%i$a , e& "!n%o $e &&e3a$a $e &a "e$a3o3-a. E&&a #e"#een%a &a 4!%ificacin $e &a "e$a3o3-a en %an%o $ici"&ina *!+ana. La infancia 3ene#a !n ca+"o $e conoci+ien%o !e &a "e$a3o3-a con%#!,e "e#o a &a 1e' e !n c!e#"o infan%i& e& c!e#"o $e& a$o&ecen%e $e"oi%a#io $e& acciona# e"ec-fico $e &a e$!cacin eco&a#. Se o0e#1an a- $o fen+eno co+"&e+en%a#io: "o# !n &a$o &a infancia e &a c&a1e $e &a e5i%encia $e &a "e$a3o3-a en %an%o $ic!#o "o# o%#o e i+"oi0&e co+"#en$e# e& "#oceo $e con%#!ccin con%#!ccin $e !na !na infancia +o$e#na +o$e#na in coni$e#a# coni$e#a# e& $ic!#o "e$a33ico "e$a33ico co+o o"e#a$o# , $a$o# $e en%i$o a ce#ca $e &a infancia. En e%e con%e5%o &a "e$a3o3-a , &a "ico&o3-a e$!caciona& e$!caciona& con%#!,en e& conce"%o !e &e e "#o"io: e& conce"%o $e a&!+no coa !e e o0%iene e3#e3an$o e& conce"%o $e infancia "a#a "o$e# &!e3o #ein%e3#a#&o en e& /+0i%o $e &a in%i%!cione eco&a#e. eco&a#e. Pa#a &a "e$a3o3-a infancia e !n *ec*o $a$o !n !"!e%o in$ic!%i0&e a "a#%i# $e& c!a& e con%#!,e %e#ica , "#/c%ica+en%e a& a&!+no. E& e# a&!+no en &a in%i%!cin eco&a# +o$e#na e 0/ica+en%e e& oc!"a# !n &!3a# *e%e#no+o $e no6 a0e# con%#a"!e%o a &a fi3!#a $e& $ocen%e !n a$!&%o !e a0e. Po# &o %an%o &a eco&a#i'acin $e !na "a#%e $e &a "o0&acin &a !e e#/ #e%i%!i$a en &a ec!e&a "e#o co+o a&!+no. E& e# a&!+no $e &a in%i%!cin eco&a# +o$e#na coni%-a en !n e"acio $e inc#i"cin $e a0e#e , "o$e#e !n c!e#"o ine#+e !e $e0e e# fo#+a$o $ici"&ina$o e$!ca$o en f!ncin a !na !%o"-a ocio"o&-%ica "#ee%a0&eci$a , $e ac!e#$o con cie#%a "a!%a +e%o$o&3ica. Se# a&!+no no e#a o%#a coa !e e# !n c!e#"o en +ano $e !n e$!ca$o#. La %eo#-a $e& c!e#"o infan%i& e #ea&i' "o&-%ica+en%e c!an$o e%e c!e#"o f!e in%i%!ciona&i'a$o en ec!e&a *acia fina&e $e& i3&o 7I7 en Occi$en%e. La a$+ini%#acin $e& c!e#"o infan%i& "o# "a#%e $e &a "o&-%ica e$!ca%i1a i+"&ica0a %#e accione co+"&e+en%a#ia. co+"&e+en%a#ia. Po# !na "a#%e &a $e%e#+inacin &e3a& $e %a%! 4!#-$ico , "e$a33ico $e &o c!e#"o e$!ca0&e e$!ca0&e &o !e e e5"#ea en &e,e $e& E%a$o. E%a$o. Po# o%#a "a#%e e%a "o&-%ica $e a$+ini%#acin $e &o &o c!e#"o e e5"#ea0a en en &a con%an%e $i%#i0!cin , #e$i%#i0!cin $e &o +i+o en &a in%i%!cione eco&a#e $e ac!e#$o con $ife#en%e c#i%e#io. La %e#ce#a fo#+a $e $i%#i0!cin e &a +e#i%oc#acia "o# +e$io $e &a c!a& &a "o&-%ica e$!ca%i1a "#e+ia0a o ca%i3a0a $e ac!e#$o con e& $eno+ina$o $ee+"e2o in$i1i$!a&. La a$+ini%#acin $e &o c!e#"o "o# "a#%e $e &a "o&-%ica e$!ca%i1a en #e!+en e e%#!c%!#a a "a#%i# $e %#e e%#a%e3ia "o# +e$io $e &a c!a&e e fi4a e& c!e#"o infan%i& en &a in%i%!cin eco&a# , e 1an $i%#i0!,en$o eo c!e#"o a &o &a#3o $e& %ie+"o , $e& e"acio $e ac!e#$o con cie#%o c#i%e#io !e on +/ !e +ecani+o $e#i1a$o $e& $ic!#o "e$a33ico.
ADIÓS A LA INFANCIA: No e %#a%a $e !na c#ii $e 1ac-o ino $e !na c#ii en &a !e &a infancia +o$e#na $ec&ina. "e#o #econ1i#%i8n$oe: e%o e f!3an$o *acia $o 3#an$e "o&o. Uno e e& "o&o $e &a infancia *i"e##ea&i'a$a &a infancia $e &a #ea&i$a$ 1i#%!a&. Se %#a%a $e &o c*ico !e #ea&i'an ! infancia con In%e#ne% co+"!%a$o#a een%a , cinco cana&e $e ca0&e 1i$eo fa+i&, 3a+e. En &a +o$e#ni$a$ e# ni2o e#a o&a+en%e e"e#a# e& e# a$!&%o "#e"a#/n$oe "a#a e& +o+en%o en !e e&&o acon%ecie#a. Po# e& con%#a#io &a ac%!a& infancia *i"e##ea&i'a$a confo#+a !na $e+an$a $e in+e$ia%e' con%eni$a en !na c!&%!#a +e$i/%ica $e &a a%ifaccin in+e$ia%a: no 8 !e e &o !e !ie#o "e#o &o !ie#o ,a. La iniciacin a &a a$!&%e' e *a 1i%o $i&!i$a en cien%o $e e5"e#iencia +e$i/%ica. Se %#a%a $e ni2o !e e *an #ea&i'a$o co+o %a&e a%#a1ean$o e& "e#io$o infan%i& con !na 1e&oci$a$ 1e#%i3inoa. E"ecia&+en%e $e$e e& "!n%o $e 1i%a $e& a0e# enc!en%#an !na faci&i$a$ en1i$ia0&e "a#a $a# c!en%a $e n!e1o $eaf-o %ecno&3ico. Son "a#%e $e !na infancia $i3i%a& "#ocea$o "o# +e$io $e "an%a&&a en !na e5"e#iencia en &a !e &o +e$io , &o &i0#o co+"i%en. E%a infancia *i"e##ea&i'a$a e &a a1an'a$a $e n!e%#a ac%!a& c!&%!#a "ofi3!#a%i1a: c!&%!#a $e ca+0io %an in1e#o-+i&+en%e 1io&en%o , con%in!o. En e%e ecena#io ni2o , a$o&ecen%e *i"e##ea&i'a$o ena,an e& +!n$o !e 1iene 4!e3an en e& con%e5%o $e &a ince#%e'a , e& $eo#$en 1i#%!a&. C*ico "#ocea$o +e$i/%ica+en%e en &a f&e5i0i&i$a$ con%an%e en e& ca+0io "e#"e%!o. INFANCIAS DESREALIZADAS: E& o%#o "!n%o $e f!3a !e "#een%a e& fin $e &a infancia &o con%i%!,e e& "o&o !e e%/ confo#+a$o "o# &a infancia $e#ea&i'a$a. E &a infancia !e e in$e"en$ien%e !e e a!%no+a "o#!e 1i1e en &a ca&&e "o#!e %#a0a4a a e$a$ +!, %e+"#ana. 9a, !na ni2e' !e no e%/ infan%i&i'a$a !na ni2e' !e no e o0e$ien%e !e e in$e"en$ien%e en &a ne3ociacin co%i$iana !na ni2e' !e e a!%no+a , !e en &a ca&&e con%#!,e ! "#o"ia ca%e3o#-a +o#a&e. !#3e !na n!e1a ca%e3o#-a $e ni2o inco##e3i0&e: e& infan%e o a$o&ecen%e +a#3ina& in #e%o#no "a#a e& c!a& n!e%#a nacione 0a4an &a e$a$ $e i+"!%a0i&i$a$ $e &o $e&i%o "ena&e , *a%a "i$en &a "ena $e +!e#%e "a#a &o $e&i%o co+e%i$o "o# e%o. E%a infancia co+ien'a a e# coni$e#a$a co+o a&%a+en%e "e&i3#oa ! &!3a# ,a no e &a ec!e&a ino e& in%i%!%o co##ecciona& e inc&!o &a c/#ce&. FIN DE LA INFANCIA: C*ico en &a ec!e&a "#i+a#ia a#+a$o con #e1&1e#e $e 1e#$a$ , en e& a&n $e 1i$eo 4!e3o a#+a$o con !n #8"&ica e5ac%a $e !n a#+a &e%a&. C*ico $e &a 3ene#acin $e Ca#%n Ne%;o#< c*ico a%!#a$o con 1i$eo 3a+e e%c. A&3o e%a ca+0ian$o %a& 1e' $efini%i1a+en%e en n!e%#a infancia. E& ni2o e#a !n e# in$efeno !e necei%a0a n!e%#o a+o# n!e%#o c!i$a$o , n!e%#a ene2an'a. 9o, e& +!n$o $e &o c*ico e %an &e3-%i+o co+o e& +!n$o a$!&%o: con!+en &!e3o e5i%en. C*ico !e "o#%an c!&%!#a &e3-%i+a , o0&i3an a ! "a$#e , +ae%#o a a$a"%a#e a e&&a: ,a no e e& c*ico e& !e $e0e ca&&a# f#en%e a &a c!&%!#a eco&a# ino &a ec!e&a &a !e e a$a"%a a &a n!e1a i%!acione. C*ico *i"e#a$a"%a$o a &o +e$io , a &a 1io&encia. Infan%e !e e #ea&i'an "e#o no a %#a18 $e &a o0e$iencia , &a %e#n!#a ino $e& $ec!0#i+ien%o $e &a "oi0i&i$a$e $e
o"e#a# con eficiencia en !n +!n$o !e ca+0ia con e&&o. En%#e &a infancia *i"e##ea&i'a$a , &a infancia $e#ea&i'a$a e enc!en%#an &a +a,o#-a $e &o c*ico !e noo%#o conoce+o. Di3a+o on $o "o&o $e a%#accin: &a infancia $e &a #ea&i$a$ 1i#%!a& , &a infancia $e &a #ea&i$a$ #ea&. Una infancia $e &a #ea&i$a$ 1i#%!a& a#+nica , e!i&i0#a$a 1e#! !na infancia $e &a #ea&i$a$ #ea& 1io&en%a , +a#3ina&. C*ico ca$a 1e' +/ a$!&%o "o# ! ca"aci$a$ $e e&eccin , ! in$e"en$encia %ecno&3ica , "a#a$o4a&+en%e ca$a 1e' +/ in$efeno f#en%e a &a inf&!encia +a +e$i/%ica , &a co+"!&in a& con!+o: &o !e &o *ace "o$e#oo o01ia+en%e %a+0i8n &o $e0i&i%a. CAPÍTULO III: LA RUPTURA DEL MONOPOLIO DEL SA=ER ESCOLAR. Pa#a &a "e$a3o3-a +o$e#na !n 1en%!#oo f!%!#o $e %o$o i#-a a con%#!i#e +e$ian%e &a in%i%!cin eco&a#. S&o 0a%a0a !e &o ni2o e con1i#%ie#an en a&!+no !e &o $ocen%e a"&ica#an e& +8%o$o a$ec!a$o , %o$o &o $e+/ e $a#-a "o# a2a$i$!#a. La "e$a3o3-a +on% !n $i"oi%i1o ca"a' $e 3a#an%i'a# !e &a ec!e&a a0o#0ie#a efec%i1a+en%e a &a infancia. Un +ecani+o $e%ina$o a 3a#an%i'a# !e %o$o &o c*ico f!e#an a &a ec!e&a: e& $eno+ina$o $i"oi%i1o $e a&ian'a ec!e&a > fa+i&ia. La necea#ia o"e#acin $e !ni1e#a&i'acin $e &a in%i%!cin eco&a# "a#a %o$a &a infancia !e $e0-a efec%!a#e $e ac!e#$o con !na !%o"-a !ni1e#a&i%a co+ien'a con e& "ae $e& c!e#"o infan%i& $e$e &a e$!cacin fa+i&ia# a &a e$!cacin eco&a#. Necei$a$ $e !e e& e$!ca$o# no ea e& "a$#e $e& ni2o ino o%#o a$!&%o: e& +ae%#o. E& %#a"ao $e &a e$!cacin fa+i&ia# a &a e$!cacin eco&a# 0#in$a &o "#i+e#o , +/ i+"o#%an%e a#3!+en%o $e &a "e$a3o3-a +o$e#na. E%a a&ian'a ec!e&a > fa+i&ia $e%e#+ina0a e& +e$io ca"a' $e 3a#an%i'a# !n o#$ena+ien%o eco&a# $e &a e$!cacin $e %o$o &o ni2o $e %o$o &o a&!+no. En e& $i"oi%i1o $e a&ian'a e& "a$#e $e4a $e e4e#ce# ! "o$e# o0#e e& *i4o "a#a !e 8%e ,a co+o a&!+no ea e$!ca$o co##ec%a+en%e en !na ec!e&a 0a4o &a a!%o#i$a$ $e !n +ae%#o.