Motor ialah mesin yang menukarkan tenaga elektrik kepada tenaga mekanikal. ( Motor memerlukan tenaga elektrik untuk membolehkannya berkendali dalam bentuk gerakkan berputar seperti kipas, roda tenaga dan sebagainya ).
Prinsip Kendalian Motor AT
Fungsi & Binaan Motor AT Sistem Medan Magnet
Angker
Penukartertib & Berus Karbon
Sistem Medan Magnet
Kutub Utama Menghasilkan medan magnet yang akan bertindak balas dengan medan magnet angker. Kutub Antara Mencegah bunga api & baiki tindak balas angker.
Angker
Menghasilkan medan magnet pada pengalir belitannya untuk bertindak balas dengan medan magnet kutub utama/antara
Penukartertib & Berus Karbon
Penukartertib Menetapkan arah aliran arus Berus Karbon Perantaraan bekalan luar ke penukartertib
Jenis-Jenis Motor AT Motor AT dinamakan mengikut jenis belitan medan yang digunakan:
Motor Siri – Belitan medan siri
Motor Pirau (selari) – Belitan medan pirau Motor Majmuk – Belitan gabungan siri & pirau. Motor Majmuk - Bertokok Motor Majmuk – Kebezaan ( jarang digunakan)
Gambarajah Litar Motor AT Motor Siri
Motor Pirau
Gambarajah Litar Motor AT (sambungan ) Motor Majmuk (Bertokok)
Motor Majmuk (Kebezaan)
Motor majmuk kebezaan
Motor majmuk bertokok
Ciri-Ciri Motor AT Motor Siri
Motor Pirau
Motor Majmuk
Belitan berintangan rendah, disambung sesiri dengan angker.
Belitan medan berintangan tinggi, disambung selari dengan angker.
Mempunyai sifat/ciri motor siri & pirau
Kelajuan boleh dikawal.
Kelajuan malar
Daya kilas tinggi. Kelajuan berkadar songsang dengan beban.
Kelajuan boleh diubah Daya kilas tinggi
Daya kilas sederhana Kelajuan boleh dikawal
Istilah-Istilah Berkaitan
1). Kawalan kelajuan Membolehkan kelajuan putaran motor dipercepatkan dan diperlahankan dengan cara : a) ubah kekuatan medan kutub b) ubah/kawal voltan ke angker
Istilah-Istilah Berkaitan ( sambungan )
2.
D.g.e Balik / Balas
- Voltan terjana di angker apabila angker berputar - Melawan arah pengaliran arus angker - Nilainya lebih kecil berbanding nilai voltan bekalan - Nilai boleh diperolehi menggunakan formula :
- Satu kesan yang terjadi apabila medan magnet angker bertindakbalas dengan medan magnet kutub utama. - Tindakbalas angker akan menyebabkan; fluks kutub utama terherot, satah neutral berubah dan berlaku bunga api di penukar tertib. - Untuk mengurangkan kesan ini, dua cara yang digunakan, pasang kutub antara dan gelung pampasan.
Pengiraan Motor AT • Mencari nilai d.g.e.balik (Eb), voltan bekalan (V), arus angker (Ia) kelajuan putaran angker (N). • Formula yang digunakan :
Kehilangan kuasa yang terjadi pada motor adalah sama seperti yang berlaku pada penjana.
a) Kehilangan kuprum b) Kehilangan magnet c) Kehilangan mekanik Kehilangan mekanik
Kuasa masukan
1
2 Kehilangan kuprum dan magnet
3
4 Kuasa keluaran
Kehilangan & Kecekapan Motor AT ( sambungan ) Formula Pengiraan Kecekapan: kuasa keluaran Kecekapan 100 kuasa masukan
Kecekapan
kuasa masukan - kehilangan 100 kuasa masukan
Kecekapan
kuasa keluaran 100 kuasa keluaran kehilangan
Kawalan Motor AT
Keperluan Pemula Mengurangkan arus permulaan bagi mengelakkan berus karbon dan belitan angker rosak / terbakar
Perlindungan : a) Perlindungan tanpa voltan b) Perlindungan beban lebih
Pemula Motor AT
Pemula bagi motor AT dikenali sebagai Pemula Plat Muka.
Terdapat 3 jenis pemula plat muka, iaitu: a) Pemula plat muka 2 poin – untuk motor-motor siri. b) Pemula plat muka 3 poin c) Pemula plat muka 4 poin #
Kendalian pemula plat muka ini boleh dibina secara kendalian insani atau automatik.
Pemula Plat Muka 2 Poin
Pemula Plat Muka 3 Poin
Pemula Plat Muka 4 Poin
Kendalian Pemula Plat Muka
Prinsip Kendalian:
-
Sentuhan 1 - arus mengalir melalui R1, R2, R3 & R4. Sentuhan 2 - arus mengalir melalui R2, R3 & R4. Sentuhan 3 - arus mengalir melalui R3 & R4. Sentuhan 4 - arus mengalir melalui R4. Sentuhan 5 - arus mengalir terus ke angker. Tangkai dipegang oleh gegelung tanpa voltan.
-
-
Bahagian utama Pemula Plat muka
1.
Perintang pemula. - Bertugas sebagai penghad arus permulaan.
2.
Geganti Tanpa Voltan. - Berfungsi sebagai perlindungan tanpa voltan
3.
Geganti Beban lampau. - Bertugas sebagai pelindung beban lebih.
Bahagian utama Pemula Plat Muka ( sambungan )
4.
5.
Lengan / tangkai. Bertugas sebagai penyambung litar di antara perintang pemula dengan pengubah nilai rintangan pengubah. Pegas ( spring ). - Berfungsi sebagai pengawal lengan agar kembali ke kedudukan asal jika berlaku gangguan bekalan.
Kawalan Kelajuan Motor AT
Kawalan kelajuan ialah kawalan motor samada hendak dilajukan atau sebaliknya.
Kelajuan motor mengawal:
AT
dapat dikawal dengan
a). Mengawal Voltan ke angker, b). Mengawal Arus di medan dan c). Mengawal Voltan bekalan
Pemilihan Motor AT Diantara faktor pemilihan bagi sesuatu jenis motor Arus Terus, ialah:
Kadaran voltan / arus Kuasa kuda Bilangan kutub Suhu kendalian Kelajuan Jenis penutup Cara pemasangan Saiz Bilangan aci
Sifat & Kegunaan Motor AT
Sekian TQ.
2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas
Sifat motor ditunjukkan dengan graf : a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia) b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta) c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)
2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas Motor Siri
a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia)
b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta)
c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)
2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas Motor Pirau
a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia)
b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta)
c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)
2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas Motor Majmuk Bertokok
a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia)
b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta)
c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)
2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas Motor Majmuk Kebezaan
a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia)
b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta)
c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)
2.7.6. Mengubah Arah Putaran Motor AT
Menterbalikkan sambungan angker atau medan dengan cara : a) Suis 2 kutub 2 hala b) Kawalan magnet
Menterbalikkan sambungan angker menggunakan suis 2 kutub 2 hala
