D e č j i
ATLAS ISTORIJE S V E T A
Sajmon Adams
D e č j i
ATLAS ISTORIJE S V E T A
SADRŽAJ STARI SVET Stari svet:
kako upoznajemo prošlost
Prvi gradovi Mesopotamija Stari Egipat Stari Egipat:
pripreme za život posle smrti
Stara Evropa Dolina Inda Minojci i Mikenjani Narodi Sredozemlja Velika carstva Antička Grčka Antička Grčka: grčki svet Rimsko carstvo Rimsko carstvo: grad Rim Drevna Afrika Drevna Indija Drevna Kina Severnoamerički narodi Srednja i Južna Amerika Australija i Okeanija
8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48
SREDNJOVEKOVNI SVET Srednjovekovni svet: kako upoznajemo prošlost
Posle Rimskog carstva Vizantijsko carstvo Srednjovekovna Evropa: hrišćanstvo
Evropa Karla Velikog Širenje islama Arapski svet: islamska kultura Srednjovekovna Indija Kina Japan i Koreja Jugoistočna Azija Pacifik Vikinzi Srednjovekovna Evropa Srednjovekovna Evropa: zamkovi i sela
Mongoli Afrička kraljevstva Severna i Srednja Amerika Srednja Amerika: Asteci Čimui i Inke
52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 82 84 86 88 90 92
ISTRAŽIVANJE I CARSTVA Svet 1450–1800. godine: šta znamo o prošlosti
Istraživačka putovanja Asteci i Inke Španija i njeno carstvo Renesansa: svet nove nauke Reformacija Osmansko carstvo Mogulsko carstvo Tjudori i Stjuarti Podeljena Evropa Širenje Rusije Kina i Japan Afrika Trgovina robljem:
96 98 100 102 104 106 108 110 112 114 116 118 120 122
124 Naseljavanje Severne Amerike 126 Doba apsolutizma 128 Intelektualna revolucija: prosvećeni pogled na svet 130 Istraživanje Pacifika 132 Američka revolucija 134 Francuska revolucija 136 užasna trgovina ljudima
SAVREMENI SVET Svet posle 1800. godine:
140 142 144
svet stalnih promena
Evropa u doba Napoleona Industrijska revolucija:
146 148 150 152 154 156 158
para, gvožđe i čelik
Britansko carstvo SAD u XIX veku Kolonizacija Afrike Imperijalna Evropa Prvi svetski rat Rusija u XX veku Amerika i Velika kriza:
160 Evropa između dva svetska rata 162 Drugi svetski rat 164 Hladni rat 166 Savremena Amerika 168 Kina u XX veku 170 Latinska Amerika 172 Bliski istok 174 Borbe za nezavisnost 176 Savremena Evropa 178 Svet danas: pogled u budućnost 180 ekonomski procvat i krah
Indeks Izrazi zahvalnosti
182 190
STARI
SVET
Ilustrovala Ketrin Bakster
SADRŽAJ STARI SVET Stari svet: kako upoznajemo prošlost Prvi gradovi Mesopotamija Stari Egipat Stari Egipat: pripreme za život posle smrti Stara Evropa Dolina Inda Minojci i Mikenjani Narodi Sredozemlja Velika carstva Antička Grčka Antička Grčka: grčki svet Rimsko carstvo Rimsko carstvo: grad Rim Drevna Afrika Drevna Indija Drevna Kina Severnoamerički narodi Srednja i Južna Amerika Australija i Okeanija
8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48
KLJUČ ZA MAPE U OVOM POGLAVLJU l
s F
NIMRUD Čatal Hijik Giza Uluru
Glavni grad Drugi grad ili selo Piramida Drugo drevno mesto Granica carstva
Grenland Inuiti str. 44–45
SEVERNA AMERIKA
Stounhendž Drevni Briti str. 20–21
Severoistočna Amerika
Mesa Verde
Irokezi str. 44–45
Anasazi I ndijanci str. 44–45
Teotihuakan
A t l a n t s k i o k e a n
Srednjoamerički narodi str. 46–47
AFRIKA
Čičen Ica SREDNJA AMERIKA
STARI SVET
Lj
udi hodaju zemljom već dvesta hiljada godina, a da bi preživeli, u početku su lovili i sakupljali hranu gde god su mogli. Pre oko deset hiljada godina naučili su kako da uzgajaju žitarice, što je značilo da su mogli živeti u naseobinama blizu svojih polja. Iz ovih malih sela iznikli su gradovi, odakle su nastanli velike civilizacije drevnog sveta. U početku su u ovim civilizacijama radili pomoću kamenih alatki, ali na Bliskom istoku su do 6000. g. p.n.e. već koristili bakar, nešto kasnije bronzu, a zatim gvožđe. Po ovim materijalima ime su dobila preistorijska doba ili periodi. Nije svaka civilizacija prošla kroz sva četiri razdoblja: na primer, narod Bantu u Africi prešao je pravo iz kamenog doba u gvozdeno.
8
Maje str. 46–47
Moče
Južnoameri čki nar odi str. 46–47
Narod Bantu
Obrada gvožđa u Africi str. 38–39
Tihuanako
Narod sa Anda str. 46–47
DREVNE CIVILIZACIJE
Svaki slikovni simbol na ovoj mapi sveta odnosi se na drevnu civilizaciju koju ćete kasnije pronaći u poglavlju. Broj strane pored svakog simbola govori vam gde treba da pogledate kako biste pronašli tekst o svakoj civilizaciji i njenim narodima.
Italija
Etrurci str. 26–27
L06$*-3",51+"=* 54"+5 /0* ,2"+&6*" 7&+&.
Atina
Stari Grci str. 30–31
Čatal Hijik Prvo gr adsko sta novništvo str. 12–13
Rim
Nimrud
Rimljani str. 34–35
Asirci str. 28–29
<0#"/* %2:& 34"%" 06"$" 5 1"/*/"" #*75 10%/* 0#"34* B*3,0 *340,".
Mikena
Mikenjani str. 24–25
Knosos
Vavilon
Vavilonci str. 28–29
Minojska kultura str. 24–25 Jerusalim Jevreji str. 26–27
Kartagina Feničani str. 26–27
P26& 7&+02"%/*=,& 7"+&%/*$& /" L&6"/45.
Giza Drevni Egipćani str. 16–17
Ur
Sumerci str. 14–15
S&%&"=,& 7&+02"%/*=,& 7"+&%/*$& 9*20 10%/* 0#"34* B*3,0 *340,". <"4" H*+*, +& /"+6&;* 2"%. G2/="23460 +& 2"9*2&/0 5 10%/* ,2"+&6*" B*3,0 *340,". U M"0+ A7*+* 3& 10=*/+& 3 401+&/+& #",2".
EVROPA
AZIJA
Sjenjang
Kinezi str. 42–43
Mohendžo Daro
P2*1*40+&/" 126" 340,".
Narod iz doline Inda str. 22–23
Vidite isečak
U M&30104"*+* 3"2">&/* 126* 2"%06* * 2"06*. P0=*/+& #","2/0 %0#" /" B","/5 (+50*340=/" E6201"). U25, 5 M&30104"*+* +& 126* 2"% /" 36&45.
Persepolj Persijanc i str. 28–29
Sarnat Maurje str. 40–41
U M&30104"*+* 10=*/+& 1*3"/+& 1*,402"*". P26* 2"%06* 5 E*145. U S5&25 ,02*9;&/" 126" ,0*$" 3 40=,06*".
Aksum
Meroe Nubijci str. 38–39
Drevna Afrika str. 38–39
I n d i j s k i o k e a n
Okeanija AUSTRALIJA
DATIRANJE
U ovoj knjizi smo datirali pomoću oznaka p.n.e. (pre nove ere) i n.e. (nove ere). Uobičajeni sistem koji možete naći u drugim knjigama – p.H. (pre Hrista) i l.g. (leta gospodnjeg) – hrišćanski je sistem datiranja i stoga može dovesti do grešaka kada se radi o nehrišćanskim kulturama i civilizacijama. Datum 100. godina p.n.e. znači što i 100. godina p.H., dok je 100. godina n.e. isto što i 100. godina l.g.
Polinežani str. 48–49
U E6201* 10%*/54* &"*43,* 310&/*$*. K*/"340 1*30 5 S5&25. P26" 1*2"*%" 5 E*145. C*6**7"$*+" 5 %0*/* I/%". U E6201* 10=*/+& #20/7"/0 %0#". U M&30104"*+* /"1*3"/ 126* 7",0/*, /" 36&45. M*/0+3," $*6**7"$*+" /" K2*45. S5&23,0 $"23460. "6*0/3,0 $"23460. M*,&/3," $*6**7"$*+" 5 G2=,0+.
Uluru Aboridžini str. 48–49
U E6201* 10=*/+& 607%&/0 %0#". N"20% B"/45 5 +5:/0+ A'2*$*. U G2=,0+ 03/06"/* 126* 2"%06*%2:"6&. O3/06"/" R*3," 2&15#*,". P&23*+3,0 $"23460. P0+"6" 2"%06"-%2:"6" ,0% M"+". U E4*01*+* 3& 2"76*+" A,35. H01* I/%*+"/$* 2"%& 5,& 5 S&6&2/0+ A&2*$*. D0
P0*/&:"/* 34*:5 /" N06* !&"/%.
