POLA KETENAGAAN KEPERAWATAN
RUMAH SAKIT
TAHUN 2015 KATA PENGANTAR
Puji syukur kami paja!ka k"pa#a Tu$a ya% Ma$a Esa kar"a &"rka! Ra$ma!Nya maka ' (uku P)*a K"!"a%aa (i#a% K"p"ra+a!a RUMAH SAKIT ' #apa! !"rsusu #"%a &aik #a *a,"r(uku ii #isusu a%ar #apa! #ija#ika s"&ua$ a,ua &a%i (i#a% K"p"ra+a!a RUMAH SAKIT u!uk #apa! m"*aksaaka p"%$i!u%a k"!"a%aa sampai #"%a p"m"u$a k"!"a%aa i!u s"#iriKami aka s"*a*u m"%".a*uasi s",ara !"rus m""rus !"!a% p"rk"m&a%a P)*a K"!"a%aa K"p"ra+a!a s"!iap !a$uya a%ar #apa! m"m&"rika "/"si"si !"a%a #a m"i%ka!ka Sum&"r aya K"p"ra+a!a ya% &"rkua*i!as #a &"rkua!i!as- O*"$ kar"a i!u maka kami #ari (i#a% K"p"ra+a!a m"%$arapka a#aya masuka #a sara #ari &"r&a%ai pi$ak ui! k"rja #"mi s"mpuraya P)*a K"!"a%aa K"p"ra+a!a-
Pa#a% 3auari 2015
A4TAR ISI
Ha*ama KATA PENGANTAR A4TAR ISI (A( I PENAHULUAN I-
1 La!ar ("*aka% 2- Tujua - Rua% Li%kup 6- P"%$i!u%a T"a%a s",ara !")ri!is
(A( II PENGHITUNGAN SM (ERASARKAN ANALISA (E(AN KER3A II.
1- Is!a*asi Ra+a! 3a*a 2- Is!a*asi Ga+a! arura! - Is!a*asi Ra+a! I!"si." 6- Is!a*asi Ra+a! Iap
(A( III STANAR KUALI4IKASI SM (A( I7 PENUTUP A4TAR KEPUSTAKAAN
(A( I PENAHULUAN
I-I LATAR (ELAKANG
S"!iap +ar%a "%ara &"r$ak m"#apa!ka p"*ayaa k"s"$a!a ya% )p!ima* #a m"mi*iki k"+aji&a u!uk iku! s"r!a #a*am m"m"*i$ara #a m"i%ka!ka #"raja! k"s"$a!a- O*"$ kar"a i!u s"mua )ra% !"rmasuk !"a%a k"s"$a!a m"mpuyai k"+aji&a u!uk m"*aksaaka m"m"*i$ara #a m"i%ka!ka p"*ayaa k"s"$a!a #"%a p"#"ka!a pr)m)!i/ pr"."!i/ kura!i/ #a r"$a&i*i!a!i/- Ruma$ saki! s"&a%ai sa*a$ sa!u saraa k"s"$a!a &"r/u%si u!uk m"*aksaaka upaya k"s"$a!a- i#a*am m"ja*aka /u%siya #i$arapka m"mp"r$a!ika /u%si s)sia* #a*am m"m&"rika p"*ayaa k"s"$a!a k"pa#a masyaraka!- K"&"r$asi*a Ruma$ Saki! m"ja*aka /u%siya #i!a#ai #"%a p"i%ka!a mu!u Ruma$Saki!- S"#a%ka Mu!u Ruma$ Saki! sa%a! #ip"%aru$i )*"$ SM &aik #ari s"%i kua*i!as maupu k+a!i!as- s"ja*a #"%a p"i%ka!a !"k)*)%i p"%"!a$ua k"&u!u$a #a !u!u!a masyaraka! aka p"*ayaa k"s"$a!a ya% &"rmu!u (i#a% K"p"ra+a!a RUMAH SAKIT aka !"rus &"rusa$a u!uk m"*akuka p"r&aika #a*am s"%a*a $a* #a*am ra%ka m"#uku% pr)%ram Akr"#i!asi 7"rsi 2012 sa*a$ sa!uya #"%a m"%$i!u% u*a% !"a%a k"p"ra+a!a &"r#asarka s!a#ar ya% #i!"!apka-
O*"$ kar"a i!u (i#a% K"p"ra+a!a aka m"m&ua! 8 S!a#ar K"&u!u$a T"a%a K"p"ra+a!a ya% aka #i%uaka s"&a%ai p"#)ma #i Ruma$ Saki! Is*am Si!i Ra$ma$ Pa#a%-
1-2 TU3UAN Tujua #ari p"%$i!u%a s!a#ar k"!"a%aa k"p"ra+a!a RUMAH SAKIT a#a*a$ M"%"!a$ui ,ara p"%$i!u%a !"a%a k"p"ra+a!a #is"!iap ui! #i RUMAH SAKIT S"&a%ai P"#)ma #a*am m"%$i!u% jum*a$ k"!"a%aa #iRUMAH SAKIT Pa#a 1- RUANG LINGKUP Rua% *i%kup P"%$i!u%a !"a%a k"p"ra+a!a #i RUMAH SAKIT a#a*a$ IG I9U P)*ik*iik OK H 77IP7IP P"ria!)*)%iNI9U K"&i#aa Ara/a$ Mi:a S$a/a Mar+a 1-6 PENGHITUNGAN SE9ARATEORITIS a*am m""!uka k"&u!u$a !"a%a k"p"ra+a!a $arus #ip"r$a!ika &"&"rapa /ak!)r a!ara *ai; 3um*a$ k*i" ya% #ira+a!$ari&u*a !a$u #isua!u ui! 3um*a$ (OR a!au !"mpa! !i#ur ya% !"risi Ra!a
K*asi/ikasi k*i" &"r#asarka !i%ka! k"!"r%a!u%a M"uru! )u%*as =1>?6@ #a*am S+a&ur%1>>> m"m&a%i k*asi/ikasi k*i" &"r#asarka !i%ka! k"!"r%a!u%a k*i" #"%a m"%%uaka s!a#ar s"&a%ai &"riku!;
Ka!"%)ri I S"*/ ,ar" a!au p"ra+a!a ma#iri m"m"r*uka +ak!u 1<2 jam $ari K"&"rsi$a #iri am#i %a!i pakaia #i*akuka s"#iri Maka #a mium #i*akuka s"#iri Am&u*asi #"%a p"%a+asa O&s"r.asi !a#a !"!a% Rasi) T"mpa! Ti#ur a P"rs)"* Ruma$ Saki! a#a*a$ s"&a%ai &"riku!;
Tip" RS
TMTT
TPPTT
TNPTT
TNOPTT
1=6
<62
1
11
9
1>
11
15
6
115
12
1
2
A #a (
K"!"ra%a ; TM TPP TNP TNOP TT
; T"a%a M"#is ; T"a%a Param"#is ; T"a%a P"ra+a! ; T"a%a N) p"ra+a! ; T"mpa! Ti#ur
9ara P"%$i!u%a 3um*a$ #a Ka!"%)ri T"a%a K"p"ra+a!a
M"!)#" )u%$*as M"!)#" Sis!"m Akui!as M"!)#" Gi**i"s M"!)#" N""# M"!)#" S+as&ur% M"!)#" I*yas Rumus "pk"s 2001
P"%$i!u%a P"r",aaa k"&u!u$a !"a%a p"ra+a! #i RUMAH SAKIT m"%%uaka m"%%uaka m"!)#" ; Gi**i"s 3um*a$ jam k"p"ra+a!a ya% #i&u!u$ka k*i" p"r $ari a#a*a$; Wak!u k"p"ra+a!a *a%su% = ra!a>6@ D ? m"i! $ari M"uru! W)*/ )u% = Gi**i"s 1>>6@ D 0 m"i! k*i"$ari D 1 jam jam k*i"$ari Wak!u p"yu*u$a k"s"$a!a kura% *"&i$ 15 m"i!$ari D 025 jam$ari Ra!a
= ("# O,,upa,y Ra!"@ #"%a rumus; 3um*a$ $ari p"ra+a!a RS #a*am +ak!u !"r!"!u F 100J 3um*a$ !"mpa! !i#ur F 5 $ari 3um*a$ $ari p"r!a$u yai!u ; 5 $ari Hari *i&ur masi%
p"*ayaa k"p"ra+a!a irj" a
jam p"ra+a!a ya% #ip"r*uka ruaa%a $ari jam k"rja "/"k!i/ !iap p"ra+a! a!au &i#a B jam p"r $ari Rumus ; Ra!a
(A( II PENGHITUNGAN SM (ERASARKAN ANALISA (E(AN KER3A
1- Is!a*asi ra+a! ja*a K"&u!u$a !"a%a p"ra+a! #i ui! ra+a! ja*a p)*ik*iik #i!"!uka )*"$ /ak!)r s"&a%ai &"riku! ; 3um*a$ pasi" #ari 3u*i S"p!"m&"r #i *i$a! #ari kuju%a ra!a6 Ora% 3um*a$ jam p"ra+a!a p"r $ari a#a*a$ 0 m"i! 3um*a$ jam "/"k!i/ p"ra+a! s"$ari s!a#arya B jam = 0 m"i! @ D 620 m"i! Maka rumusya a#a*a$; Ra!a
; ; >6 Ora% ; 05 jam ; B jam
Maka #i#apa!ka jum*a$ k"&u!u$a p"ra+a! u!uk p)*ik*iik a#a*a$ s"&a%ai &"riku! ; Ra!a6 )ra% F 05 jam D B )ra% #i &u*a!ka m"ja#i B )ra% B jam B )ra% F 20 J D 16 Ora% #i &u*a!ka m"ja#i 1 Ora% B Ora% 1 *))s#ay D ? Ora% 1 karu D > )ra% 3a#i k"&u!u$a p"ra+a! p)*ik*iik a#a*a$ > Ora%
3ika #i#is!ri&usika k"#a*am s$i/! ; Pa%i ; 25J F ? D 21 D 26 Ora% #i&u*a!ka m"ja#i 2 Ora% 1 Karu 3am !"%a$ ; 25J F ? D 21 D 26 Ora% #i&u*a!ka m"ja#i 2 )ra% s$i/! Sia% ; 50J F ? D 6 Ora% 2- Is!a*asi %a+a! #arura! K"&u!u$a !"a%a p"ra+a! #i Is!a*asi Ga+a! arura! #i !"!uka )*"$ /ak!)r< /ak!)r s"&a%ai &"riku!; Ra!a
Ra!a2 pasi" $r =F@ 3am p"ra+a!a $r D 3um*a$ P"ra+a! 3am "/"k!i/ K"p"ra+a!a $ari Ra!a>5 ari ? )ra% k"&u!u$a p"ra+a! !"rs"&u! #i !am&a$ka 20J u!uk p"r$i!u%a $ari *i&ur,u!isaki! #** ; ? Ora% F 20J D 1- )ra% = #i&u*a!ka 2 )ra% @ S"$i%%a !)!a* k"&u!u$a p"ra+a! i,u a#a*a$ 10 )ra%- 3um*a$ ii !i#ak !"rmasuk p"r+a! p"%"*)*a = KARU 1 )ra% @p"ra+a! *)%is!i,a#miis!rasi #a POS
3ika #iam&i* 20 J u!uk m"m"u$i k"&u!u$a p"ra+a! I9U ya% ju%a $arus @ m"*aksaaka !u%as
u!uk *)%is!i,a#miis!rasi)&a!k"&"rsi$a p"ra*a!a #i I9U maka
10 Ora% F 20 J D 2 )ra% s"$i%%a !)!a* k"&u!u$a !"a%a p"ra+a! I9U s",ara k"s"*uru$a a#a*a$ 12 )ra% = #i *uar KARU 1 )ra% @ P"ra+a! s"jum*a$ 10 )ra% #i#is!ri&usika k" #a*am s$i/! #"%a rasi) Pa%i S)r" a ma*am a#a*a$ 60 J 0J 0J s"$i%%a ; Pa%i D 10 )ra% F 60 J D 6 )ra% =#i#ampi%i KARU @ S)r" D 10 )ra% F 0 J D )ra% Ma*am D 10 )ra% F 0 J D )ra% KESIMPULAN ; S!a#ar k"!"a%aa p"ra+a! #i I9U a!ara p"ra+a! ; pasi" a#a*a$ Pa%i 1 ; 1 S)r" 1 ; 1- Ma*am 1 ; 1-
H"m)#ia*isa K"&u!u$a !"a%a #i rua%a Ha"m)#ia*isa #i!"!uka )*"$ /a,!)r
&"riku! ; 3um*a$ pasi" p"r $ari !a$u 201 &"r#asarka kuju%a ra!a
a#a*a$ Ora% ; F 3am D > 3am ; F 1 3am D 3am ; F 05 3am D 15 3am
3a#i #i#apa!ka jum*a$ k"&u!u$a p"ra+a! u!uk rua%a H a#a*a$ ; Ra!a ra!a jum*a$ pasi"$r F ra!a
F 66 F 5 D 6?1? D 26 Ora% #i &u*a!ka m"ja#i 2 Ora% 1>>5 1>>5 L)ss ay ; 20 J F 2 )ra% D 06 Ora% D 0 Ora% 3a#i K"&u!u$a p"ra+a! H a#a*a$ 2 Ora% L)ss ay 0 Ora% 1 Karu D Ora%
9a!a!a ; U!uk Karu m"ra%kap p"*aksaa )*"$ kar"a Rua%a H $aya 1 S$i/!Ra!i) Pasi" ; P"ra+a! a#a*a$ 15 ; 1 &- P"ria 3UMLAH NI9U PERINA RG
RATA2 PASIENHARI I AM(IL (LN TERAKIR I APATKAN ATA ; ; ORANG ; 5 ORANG ; 1 ORANG
PASIEN NI9U ORANG ; KEPERAWATAN LANGSUNG KEPERAWATAN TK LANGSUNG PENKES <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< 0 3AM ; D 1O
; B 3AM ; 2 3AM ; 1 3AM
D 21 3AM D 3AM D 3AM
10 5 ; 1>>5 D 10>50 ; 1>>5 D 56? D 5 ORANG PASIEN PERINA 5 ORANG ; KEPERAWATAN LANGSUNG ; 5 D 0 3AM KEPERAWATAN TK LGSUNG ; 5 2 D 10 3AM PENKES ; 5 1 D 5 3AM <<<<<<<<<<<<<<<<< 65 3AM ; 5 D > 5 > 5 ; 1>>5 D 1625 ; 1>>5 D ?2 ORANG PASIEN RAWAT GA(UNG 1 ORANG ; KEPERAWATAN LANGSUNG ; 1 2 3AM D 2 3AM KEPERAWATAN TK LGSUNG ; 1 1 3AM D 1 3AM PENKES ; 1 015 3AM D 015 3AM <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< 15 ; 1D 15 15 1 5 ; 1>>5 D 05? D 1 0RANG 3AI TOTAL KE(UTUHAN PERAWAT NI9UPERINA ; 5?1 D 16 ORANG 10 20 J D 2 ORANG 3AI TOTAL SEMUA D 1 ORANG 1 ORANG KARU D 1B ORANG
,- Is!a*asi ra+a! iap 1- MARWA P"%$i!u%a m"uru! %i**i"s s"&a%ai &"riku! ; Ra!a< ra!a jum*a$ pasi" p"r $ari &"r#asarka (OR 55J a#a*a$ 2J Ra!a ra!a jam p"ra+a!a p"r $ari a#a*a$ 5 jam $ari 3um*a$ jam "/"k!i/ p"ra+a! s"$ari s!a#arya B jam $ari = 0 m"i!@ D 620 m"i!
3um*a$ $ari *i&ur ?0 $ari Maka Rumusya a#a*a$ Ra!a>5 U!uk *)ss #ay 20J m"ja#i 1B F 20J D )ra% 3a#i jum*a$ !"a%a ya% #i &u!u$ka s",ara k"s"*uru$a u!uk rua% mar+a a#a*a$ 1B )ra% )ra% 1 )ra% D 21 )ra% P"m&a%ia u!uk p"rs$i/! ; S$i/! pa%i ; 5 J F 21 )ra% D B )ra% 1 karu S$i/! s)r" ; 5 J F 21 )ra% D B S/i/! ma*am 0J F 21 )ra% D )ra% 2- S$a/a Ra!a
; 15 Or% ; 1 F 6 jam D 6 jam ; 12 F jam D jam ; 6 F 2 jam D ? jam
K"p"ra+a!a Ti#ak La%su% ; 1B F 1 jam D 1B jam T)!a* 3am K"p"ra+a!a K"s"*uru$a ; 5 jam 3am k"p"ra+a!a K*i" p"r$ari ; ? jam 3um*a$ $ari p"r!a$u ; >0 $ari Hari *i&ur masi% D 10-62 =i&u*a!ka 11 )r% @ 5 $r ?0 $r F B jam 1>>5 ari 11 )r% K"&u!u$a p"ra+a! !"rs"&u! #i !am&a$ #i!am&a$ 20J u!uk p"r$i!u%a $ari *i&ur,u!isaki!#** ari 11 )r% F 20J D 2-2 )r% = #i&u*a!ka 2 )r% @
3a#i !)!a* k"&u!u$a p"ra+a! #i ra+a! iap s$a/a a#a*a$ ; 11 )r% 2 )r% D 1 )r% =!"rmasuk 1 karu @ P"ra+a! s"jum*a$ 12 )r% #i#is!ri&usika k"#a*am s$i/! #% rasi) ; pa%iS)r"Ma*am a#a*a$;0J0J25J s"$i%%a; 12 )r% F 25J D )r% #i&u*a!ka )r% = i#ampi%i 1 Karu @ 12 )r% F 25J D )r% #i&u*a!ka )r% 12 )r% F 25J D )r% #i&u*a!ka )r%
N)
Nama Rua%a
1 SHA4A
T"mpa! Ti#ur
S!a#ar T"a%a
26
1 Or%
T"a%a ya% a#a
R",aa p"am&a$a
1 Or%
K"!
<
K"! ; S"$i%%a !)!a* s"mua k"&u!u$a p"ra+a! #i ra+a! iap S$a/a a#a*a$; 12 Or% 1 Or% karu D 16 Or% - MINA K"*as 1 = am<am @ Ra!a D 5 Or% 5 Hr ?0$r F B3am 1>>5
ari 5 Or% k"&u!u$a p"ra+a! !"rs"&u! #i !am&a$ka 20J u!uk p"%$i!u%a $ari *i&ur ,u!i saki! #** ; 5 Or% 20J D 1 Or% 3a#i !)!a* k"&u!u$a p"ra+a! #i ra+a! iap am<am a#a*a$C Or% 1 Or% D Or% = ("*um !"rmasuk Karu @ Mia Ra!a
Ask"p T)!a* ; 6 63am D 1 3am Ask"p Parsia* ; F 3am D 1? 3am Ask"p Miima* ; 2 F 2 3am D 6 3am K"p"ra+a!a Ti#ak La%su%; 12 F 1jam D 12 3am T)!a* 3am K"p"ra+a!a K"s"*uru$a ; 50 3am 3am K"p"ra+a!a k*i" p"r$ari ; 62 3am 3um*a$ $ari p"r!a$u ; 5 Hari Hari *i&ur masi% D >2 =i&u*a!ka > Or% @ 5 Hr ?0$r F B3am 1>>5 ari ? Or% k"&u!u$a p"ra+a! !"rs"&u! #i !am&a$ka 20J u!uk p"%$i!u%a $ari *i&ur ,u!i saki! #** ; > Or% 20J D 1? Or% = i&u*a!ka 2 Or% @ 3a#i !)!a* k"&u!u$a p"ra+a! #i ra+a! iap mia a#a*a$C > Ora% 2 Ora% D 11 Or% = ("*um !"rmasuk Karu @ P"ra+a! s"jum*a$ 15 Or% #i#is!ri&usika k" #a*am s$i/! #"%a rasi) pa%i ; S)r" ; Ma*am a#a*a$ 60J ; 5J ; 0J S"$i%%a ; 15 Or% F 60J D Or% = i#ampi%i 1 Karu @ 15 Or% F 5J D 525Or% #i&u*a!ka 5 Or% 15 Or% F 0J D 65 Or% #i&u*a!ka 6 Or% 3a#i ;
N)Nama Rua%a
T"mpa! Ti#ur
S!a#ar T"a%a
1 am<am = K"*as 1 @
B
Or%
2 Mia = K"*as II @
16
11 Or%
21
1B Or%
T)!a*
T"a%a ya% a#a
R",aa P"am&a$a
15 Or%
2 Or%
15 Or%
2 Or%
K " !
K"! ; 3um*a$ p"ra+a! ya% #i&u!u$ka &"*um !"rmasuk 1 )r% p"ra+a! ya% #i&"rika !u%as s"&a%ai KARU S"$i%%a !)!a* k"&u!u$a !"a%a #ira+a! Iap Mi:a S&&; 1B Or% 1 Or% Karu D 1? Or% 6- ARA4AH ("rsama ii #i ajuka k"pa#a K"pa*a is!a*asi Ra+a! Iap m"%"ai p"r",aaa k"&u!u$a !"a%a p"ra+a! #i RUMAH SAKIT ui! Ara/a$ u!uk !a$u 2015 S"&a%ai &"riku! ; Ra!a
; 16 Or%
Ask"p T)!a* ; 5 F 6 3am D 20 3am Ask"p Parsia* ; B F 3am D 21 3am Ask"p Miima* ; F 2 3am D 3am K"p"ra+a!a Ti#ak La%su%; 16 F 1 3am D 16 3am P"yu*u$a K"s"$a!a ; 16 F 0 25 jam D 5 jam T)!a* 3am K"p"ra+a!a K"s"*uru$a ; ?5 3am 3am k"p"ra+a!a k*i" p"r$ari ; 6? 3am 3um*a$ $ari p"r!a$u ; 5 Hari Hari *i&ur masi%
ari 12 Ora% k"&u!u$a p"ra+a! !"rs"&u! #i !am&a$ka 20J u!uk p"%$i!u%a $ari *i&ur ,u!i saki! #** ; 12 Ora% 20J D 26 )ra% = #i&u*a!ka 2 Ora% @ 3a#i !)!a* k"&u!u$a p"ra+a! #i ra+a! iap Ara/a$ a#a*a$C 12 Ora% 2 Ora% D 16 Ora% =T"rmasuk Karu @ P"ra+a! s"jum*a$ 16 Ora% #i#is!ri&usika k" #a*am s$i/! #"%a rasi) pa%i ; s)r" ; ma*am a#a*a$ J ; J ; 2?J s"$i%%a ; 16 Ora% F J D 6 Ora% =!"rmasuk Karu@ 16 Ora% F J D 6 Ora% 16 Ora% F 2?J D Ora% Li&ur #ias ma*am )ra% 5- 7.ip7ip Ra!a0 Hari Hari *i&ur masi%0 Hr D >62 D ?? =i&u*a!ka ? Or% @ >0 Hr ?0$r F B3am 6B0 ari ? Or% k"&u!u$a p"ra+a! !"rs"&u! #i !am&a$ka 20J u!uk p"%$i!u%a $ari *i&ur ,u!i saki! #** ; 20JF ?)ra% D 1 =i&u*a!ka 2 Or%@ 3a#i !)!a* k"&u!u$a p"ra+a! #i ra+a! iap 77IP7IP a#a*a$C ? Ora% 2 Ora% D 10 Or% P"ra+a! s"jum*a$ 10 Or% #i#is!ri&usika k" #a*am s$i/! #"%a rasi) pa%i ; S)r" ; Ma*am a#a*a$ 60J ; 0J ; 0J S"$i%%a ;
10 Or% F 60J D 6 Or% 10 Or% F 0J D Or% 10 Or% F 0J D Or% Li&ur #ias ma*am D 2)r% - K"&i#aa ("rsama ii #isampaika k"pa#a i&u Ka- Is!- Raap m"%"ai jum*a$ !"a%a &i#a #i RUMAH SAKIT ui! K( s&&; Ra!a>5 ari )ra% k"&- (i#a !"rs"&u! #i!am&a$ka 20J u!uk p"%$i!u%a $ari *i&ur,u!i 20J F 20 D 5 )ra% 3a#i !)!a* k"&u!u$a &i#a ; 2 )ra% )ra% D ? )ra% p"*aksaa 1 )ra% Karu D > )ra%
(i#a s"jum*a$ ? )ra% #i#is!ri&usika k"#a*am s$i/! #"%a s$i/! pa%i s)r" ma*am D 0 J ; 10 F 0 J D 2 )ra% > F 0 J D 2 )ra% > F 0 J D 2 )ra% Li&ur #ias ma*am D 2 )ra% R"kapi!u*asi ; N)
Nama Ui! Kamar 1 &"rsa*i
T"mpa! !i#ur 7K
6 &"#
S!a#ar T"a%a > )ra%
T"a%a A#a
ya% R",aa K"! P"am&a$a > )ra%
<
<
(A( I7 ANALISA KETENAGAAN AN REN9ANA TINAK LAN3UT