EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler BRÜLÖRLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER Brülörlerin satın alma bedeli, bir yılda tükettiği yakıt bedelinin % 2 ile % 8’ i kadardır. Bu nedenle brülör seçiminde çok dikkatli olmak gerekir. Brülör seçerken emniyet, kazana uyum. Bakım ve servis kolaylığı, ömür, anma verimi ve işletme verimi faktörlerine dikkat edilmelidir. Brülörün en iyisini satın almak, her zaman en iyi çözüm olacaktır.
Sıvı Yakıt Yakan Brülörler Sıvı yakıt brülörleri üç grupta toplanabilir:
a- Buharlaşmalı brülörler (Karbüratörlü). b- Pompalı brülörler. c- Dönel brülörler. Isıtma amacı ile buharlaşmalı brülör kullanımı yaygın değildir. Kalorifer kazanlar ında daha çok diğer iki tip brülör kullanılır. Pompalı brülörler 400 kg/ h kapasitelere kadar monoblok olarak yapılır. Fan, pompa, motor, filtre, ısıtıcı ve kontrol elemanlar ı kendi üzerindedir. Tam otomatik, tek veya çift kademeli olabilirler. Kumanda on – off veya oransal olabilir. Özellikle Özellikl e büyük kapasitelerde oransal kontrol yakıt ekonomisi sağlar. Dönel brülörler genellikle büyük işletmelerde kullanılırlar ve oransal kontrollüdürler. Büyük kapasiteli brülörlerde yakma havası ayr ı bir fazla sağlanır ve kanalla brülörün özel girişine adapte edilir. Sıvı yakıt brülörlerinin seçiminde dikkat edilecek noktalar:
1-
200.000 kcal/ h kapasitesinin altındaki fuel oil brülörlerinde ar ıza yapma oranı çok yüksektir. Brülör memeleri tıkandığı için tesisat kesintiye uğrayabilir. Konfor öncelikli tesislerde, ar ıza, çevre kirliliği, yakıt donması ve temizlik gibi nedenlerle, bu kapasitenin altında motorin kullanılmalıdır.
2-
Monoblok brülörler 350 kg/ h kapasiteye kadar kullanılmalıdır.
3-
Oransal kontrollü brülörler 300 kg/ h kapasiteden sonra ek onomik olmaya başlar.
4-
Dönel brülörler 100 kg/ h kapasiteden başlamasına rağmen 500 kg/ h kapasitenin üzerinde daha çok kullanılırlar ve genellikle oransal kontrollüdürler.
5-
Küçük kapasiteli (10 kg/ h’ a kadar) brülör seçiminde brülör katalogundaki eğrilerde: hesaplanan yakıt miktar ındaki fan basıncının, kazan kar şı basınç değerinin yaklaşık 2 kat olması istenir. Kar şı basınçlı kazanlarda bu değer daha da fazladır. Buradaki fan basıncı, brülör kayıplar ından sonraki net kullanılabilir toplam basınçtır.
6-
10 kg/ h’ dan büyük kapasitelerde çift memeli (iki kademeli) brülörler tercih edilmelidir. Çünkü üreticinin kataloglar ında belirtilen gaz taraf ı direnci, kazanlar ın rejim halindeki direncidir. İlk ateşleme sırasında direnç bu değerin 6 katına ulaşabilir. İki kademeli brülör kullanılması halinde ilk ateşleme anında düşük alevle başlanacak, dolayısı ile aşır ı basınç artışı, buna bağlı sarsıntı ve gürültü azalacak, brülör kirlenme ve tıkanmasının önüne geçilebilecektir. Almanya ve İsviçre’ de bu nedenle bu kapasite aralığında iki kademeli brülör kullanımı şart koşulmaktadır. İki kademeli brülörlerde klasik sistemde önce birinci kademe, 10 saniye sonra ikinci kademe devreye girer. Diferansın sonunda iki kademe birden devreden çıkar. Sıcaklık diferansı ise sabittir.
Sayfa - 1
EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler Brülör seçiminde öncelikle bilinmesi gerekli değerler,
a-
Yakıt yakma kapasitesi,
b- Yakıt basıncı, c-
Yakma havası miktar ı,
d- Fan basıncı, e-
Yanma odası geometrisi, buna göre belirlenecek meme açısı ve tipi olarak sayılabilir.
Gerekli yakıt miktar ı B = Qk/ (Hu . η ) [kg/ h]
İfadesinden bulunabilir. Burada; Qk : Kazan kapasitesi Hu : Yakıtın alt ısıl değeri
η : Kazan ısıl verimidir. Brülör seçilirken, gerekli yakıt miktar ı değeri, kataloglarda belirtilen, brülör çalışma aralığının ortasında kalacak şekilde olmalıdır. Yakıt basıncı, meme seçimi ile ilişkilidir. Brülörden yanma odasına atılacak yakıt miktar ı, meme seçim eğrilerinde, meme kapasitesi ve yakıt basıncına bağlı olarak verilmiştir. Yakma havası miktar ı, Vh = B . vh [Nm 3/ h] Olarak belirlenebilir. Burada vh (Nm3/ kg) özgül hava miktar ı olup, sıvı yakıtlar için Şekil 1’ den hava fazlalığı ve yakıt alt ısıl değerine bağlı olarak okunabilir. Brülör katalogunda fan basıncı, kazan kar şı basınç değerinin 2 katı veya üzerinde olacak şekilde seçim yapılır. Kullanılacak meme açısı yanma odası boyutlar ına bağlıdır. Dar ve uzun yanma odalar ında 45 º açılı, geniş ve k ısa yanma odalar ında 60 º açılı meme kullanılmalıdır. Daha özel yanma odalar ı için daha farklı açılı ve daha farklı tiplerde memeler mevcuttur. Brülör alt kısmı bitmiş döşemeden yaklaşık 30 cm yukar ıda olacak şekilde kalorifer kazanı beton kaideleri yükseltilmelidir. (Brülörün yerdeki tozlar ı emerek lans ve memesinin tıkanmasını önlemek için.)
Sayfa - 2
EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler
Şekil 1 Fuel – Oil İçin Özgül Hava ve Duman Miktarlar ı
Sayfa - 3
EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler
Mavi Alevli Brülör Sıvı yakıtlar ın yanması sonucu oluşan alev parlak sar ı renklidir ve radyasyon özelliği çok yüksektir. Bu nedenle özellikle endüstriyel kazanlarda fuel oil yakılmasında sar ı alevli brülörler kullanılır. Ancak sıcak su kazanı uygulamalar ında sar ı alev su ile soğutulan yüzeylerle temas ettiğinde is ve kurum oluşur. Ayr ıca bu tür alevlerde özellikle küçük kapasitelerde CO oranı fazla düşürülemez. Sıcak su üretiminde mazot brülörlü olarak mavi alevli brülörler geliştirilmiştir. Bu brülörlerde oluşan alev aynen doğal gaz alevi gibi mavi renktedir ve kazanda kurum oluşumu tamamen önlenmiştir. CO oranlar ı, gerçekleşen tam yanma sonucu, en düşük limitleri sağlayacak şekilde düşük ve sıf ıra yakındır. Bu tip brülörlerde Şekil 2’ de prensip şemasında verildiği gibi, yakıt özel bir alev borusunda resirküle edilen gazlarla ısıtılarak yanmadan önce tamamen buharlaştır ılır. Daha sonra hava ile kar ışarak aynen bir gaz yakıt gibi ocakta yakılır. Böylece alevin radyasyon özelliği azalır, aynen doğal gaz gibi temiz ve tam yanma sağlanır. 100 kw mertebelerine kadar domestik kullanımda, mavi alevli sıvı yakıt (Motorin) brülörleri özel yapılar ı nedeniyle; motorini buharlaştır ıp gaz yakıt halinde yakabilmektedirler. Bu özelliklerin nedeniyle bu brülörler,
a- Kurumsuz ve issiz yanma (Tam Yanma) sağlar. b- Kalorifer kazanlar ı her gün temizlenmediği için; kazanda biriken kurum, gazlar ın kazan içinde soğumasını önler ve baca gazı sıcaklığı yükselir. Mavi alevli brülörlerde kurum oluşmadığı için başlangıçtaki kazan verimi tüm işletme boyunca sabit kalır ve yalnız mavi alevli brülör avantajı yıllık yakıt tüketiminden % 10 – 15 gibi ciddi bir avantaj sağlar. Brülör bedelini birkaç ayda amorti eder.
c- Kazandaki ve bacadaki kumrumun temizlenmesi ve pisliği sorunu oluşmaz. d- Kurumun neden olacağı kazan geri tepmesi ve yangın riski ortadan kalkar. e- Kurumdan oluşacak brülör ar ızası söz konusu değildir. f-
Yüksek verimli yanma sağlar.
g- CO ve NOx emiyonu düşüktür. h- Yakıt tüketimi azdır. i-
İşletme ve bakım maliyetleri düşüktür.
j-
Mavi alevli brülörlerde radyasyon ile ısı transferi çok düşük oranda gerçekleştiği için mavi alevli brülörler ancak kg/ kw değeri yüksek olan kazanlarda ısıtma kapasitesi düşmeden kullanılabilir.
Şekil 2 Mavi Brülörün Yanma Prensibi
Sayfa - 4
EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler Sıvı Yakıt Hatlar ı Isıtma tesisatında sıvı yakıt olarak hafif (Motorin) veya orta ağır (4 – 5 nolu fuel oil) yakıtlar kullanılır. Tablo 1’ de fuel oil özellikleri Tablo 2’ de ise yanma ürünleri verilmi ştir. Ağır fuel oil kullanılması ancak çok büyük tesislerde söz konusudur. Hafif ve orta ağır yağlar için hat ısıtıcı, refakatçi ısıtma ve elektrik ısıtıcılı pot depo kullanılır. Pot depo montajında brülörün açılma yönü kontrol edilmeli ve pot deponun brülör açılmasını engellememesi sağlanmalıdır. Pot depo ile brülör pompası arasında dönüş hattında vana bulunmamalıdır. Dişli pompalarda akış olmaması halinde (pompa çalışırken çıkıştaki vana kapanırsa) basınç çok yükselir ve brülör hortumunu patlatabilir. Yangın riski oluşturabilecek bu problemin çözümü; devrede çek valf dışında bir eleman kullanılmamasıdır. Eğe kapama vanası konulması gerekli ise, devreye yaylı bir emniyet vanası eklenerek bu vana basınç yükselmesi anında by pass edilmelidir. mazot halinde, dış hava sıcaklığı veya ortam sıcaklığı – 3 ºC’ den düşük değilse, yakıt borusu ve yakıt deposunun ısıtılmasına gerek yoktur. Yakıt gravite ile depodan brülöre akar. Bu nedenle depodaki yakıt seviyesi brülör alçakta olduğu yerlerde, kazan dairesinde yüksekte bir günlük yakıt deposu kullanılması ve yakıtın pompa ile ana yakıt deposundan günlük deposuna transfer edilmesi gerekir. çok emniyetli seçilmesi önerilen günlük deponun taşma borusu, ana depoya bağlanmalıdır. (Taşma borusu en az 2” çapında olmalıdır.)
Tablo 1 Fuel Oil Spesifikasyonlar ı Sınıflar
Deneyler A.S.T.M. Numarası Özgül Ağırlık 15 ºC’ da Viskozite Red. 1 (100 ºF’ da) Saniye Akma Noktası ºC Alevlenme Noktası ºC Kükürt Miktar ı % Ağırlık Kül Miktar ı % Ağırlık Tortu Miktar ı % Ağırlık Su, Distilasyon ile, % Ağırlık Üst Isıl Değer (kcal/ kg) Su ve Tortu % Hacim
70 Saniye 4
200 Saniye 5
600 Saniye 5
1200 Saniye 6
3500 Saniye 6
0,883 Takribi
0,910 Takribi
0,932 Takribi
0,944 Takribi
0,960 Takribi
50 – 70
132 – 200
400 – 600
900 – 1200
3500 Max.
+ 2 Max. *
10 Max. *
15 Max. *
18 Max. *
20 Max. *
66 Min.
66 Min.
66 Min.
66 Min. **
66 Min. **
1,8 Max.
2,5 Max.
2,95 Max.
3,18 Max.
3,5 Max.
0,02 Max.
0,05 Max.
0,06 Max.
0,08 Max.
0,1 Max.
–
0,1 Max.
0,16 Max.
0,20 Max.
0,1 Max.
–
0,5 Max.
0,72 Max.
0,84 Max.
1,0 Max.
10.800 Takribi
10.400 Takribi
10.400 Takribi
10.300 Takribi
10.300 Takribi
0,5 Max.
–
–
–
–
* Bu değer akma noktası hakkında bir fikir vermek üzere belirtilmiştir. Kat’ i sınır olarak kabul edilmemelidir. ** Pratikte bu değer 92 ºC’ nin üzerindedir.
Sayfa - 5
EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler
Tablo 2 Fuel – Oil Yanma Ürünleri Gaz Yağı
Fuel – Oil Motorin
50
150
800
3500
6500
Saniye
Saniye
Saniye
Saniye
Saniye
Karbon %
86,3
85,8
85,9
85,7
85,4
85,4
85,3
Hidrojen %
13,6
13,2
12,7
11,4
113
112
110
Kükürt %
0,05
0,7
1,0
2,5
2,9
3,0
3,3
11,25
11,25
11,10
10,72
10,65
10,62
10,55
Yaş Duman Gazlar ı CO2
1,650
1,599
1,600
1,595
1,590
1,588
1,585
SO2
0,0003
0,0049
0,007
0,018
0,020
0,021
0,022
H2O
1,4981
1,467
1,410
1,265
1,255
1,242
1,221
N2
8,89
8,81
8,76
8,47
8,41
8,40
8,34
Toplam
11,9934
11,8809
11,777
11,848
11,275
11,251
11,168
15,3
15,4
15,5
16,0
16,1
16,1
16,2
Özgül Ağırlık 15ºC/ 4ºC
0,78
0,83
0,88
0,95
0,96
0,97
0,98
Üst Isıl Değer (kcal/ kg)
11,150
10,950
10,710
10,370
10,310
10,270
10,210
Net Isıl Değer (kcal/ kg)
10,400
10,220
10,040
9,750
9,700
9,650
9,600
Kuru Hava Miktar ı (Nm3 / kg)
CO2 + SO2 Kara Duman Gazlar ı
Yakıt Depolar ı Yakıt depolar ı ekonomik olarak sistemin yaklaşık 20 günlük ihtiyacını kar şılayacak ölçüde veya yakıt tankerinin büyüklüğü dikkate alınarak daha büyük hacimde seçilir. Ancak büyük sistemlerde ekonomik düşüncelerle depolama hacmi daha küçük tutulabilir. Özellikle tesisin bir süre sonra doğal gaza dönüştürülmesi olasılığı varsa depo hacmi daha küçük seçilmelidir. Yakıt depolar ı boyutlar ı standart olup, TS 712 kapsamındadır. Yakıt depolar ının kazan dairesinden ayr ı bir hacimde olması ve kapılar ının saç olması gerekir. burası kapalı ise havalandır ılması gereklidir. Yakıt depolar ının temelleri en az 25 cm olmalıdır ki filtre doğru monte edilsin. Ayıca depo temelinin üzeri bitüm ile kaplanırsa deponun ömrü uzar. Kalorifer yakıtı olarak kullanılan fuel oil’ in depoda akabilir halde tutulması için ısıtıcı serpantin kullanılır. Fuel oil’ in (600 RW/ sn, 100 F) çe şitli noktalardaki sıcaklıklar ı:
1-
Pompalama sıcaklığı
2-
Yakıt deposunda çıkış sıcaklığı = 40 ºC
= 20 ºC
(Pompasız sistemlerde)
3-
Pot pompa çıkışında sıcaklığı
= 70 – 80 ºC
4-
Brülör çıkışında sıcaklığı
= 105 – 110 ºC
Sayfa - 6
EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler Yakıt depolar ı bağlantılar ı ve aksesuarlar ı aşağıda sıralanmıştır:
1- Havalık (depo büyüklüğüne bağlı, ancak DN 40 (1 1/ 2” ) alınabilir.) 2- Boşaltma musluğu ve hattı (5 m3’ e kadar DN 32, 10 m 3’ e kadar DN 40 (1 1/ 2” )) 3- Yakıt gidiş hattı DN 50 (2”) 4- Yakıt dönüş hattı DN 15 (1/ 2”) 5- Dolum hattı DN 50 (2”) 6- Seviye göstergesi (1/ 2” veya 3/ 4”) 7- Numune alma ağzı Yakıt depolar ına su ile test yapılmayacak ise, depo üst saçı kapanmadan önce kaynak yapılan köşelere depo içinden f ırça ile gaz yağı sürülmelidir. Depo dışından bakıldığında kaynak hatası olan yerlerin ıslak olduğu görülecektir. Yakıt deposu boşaltması kesinlikle kanala verilmemelidir. Boşaltma vanası ucuna 20 cm boru eklenerek, yakıt deposundaki suyun kova ile alınabilmesi olanağı yaratılmalıdır. Günlük yakıt depolar ı seviyesi kazandan aşağı düşmemelidir. Bina dışında ısıtılan depolar ın (Dik yakıt tanklar ı gibi) dış yüzeyleri beyaz parlak renge boyanmalıdır. Silindirik depolarda radyasyonla olan ısı kazancı güneşin olduğu saatlerde dış yüzeyin yaklaşık 1/ 4’ü üzerinde faydalı olmaktadır. Yani gündüz de depo yüzeylerinin yaklaşık 3/ 4’ ü ısı kaybetmektedir. Geceleri ise tüm yüzeyler ısı kaybetmektedir. Sonuçta bina dışındaki ısıtılan depo dış yüzeylerini siyah ve mat renge boyamak daha fazla ısı kaybına neden olacaktır.
Kullanılmış yakıt depolar ının kesilmesi Kullanılmış yakıt depolar ının kesilerek bina dışına çıkartılması istenirse,
a- Depodaki yakıt tamamen boşaltılmalıdır. b- Mazotlu ahşap talaşı ile tüm yüzeyler metal çıkıncaya kadar temizlenmelidir. c- Su ile yıkanmalıdır. d- Kapaklar ı açılarak bir süre havalandır ılmalıdır. e- Kesme işlemi yapılırken depo hacminin havalanması temin edilmelidir. f-
Bu işlemleri mutlaka kalifiye elemanlar yalpalı ve kontrol etmelidir.
Sayfa - 7
EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler Doğal Gaz Brülörleri Doğal gaz brülörleri iki ana gruba ayr ılır:
a- Atmosferik brülörler b- Üflemeli brülörler Atmosferik Brülörler Bu tip brülörlerde birincil hava, basınçlı doğal gazın bir lülede genişlemesi sırasında, enjeksiyon prensibi ile çevreden emilir.
İkincil (sekonder) hava ise termik olarak, alevle ısınıp yükselen gazlar yerine açık olan yakıcının altından emilir. Alevin oluşumu yukar ı doğrudur. Atmosferik brülörler basit yapılar ı ve iyi bir yanma verimine sahip olmalar ı dolayısı ile son yıllarda merkezi ısıtmada 700.000 kcal/ h kapasitelere kadar kullanılabilmektedir. Ancak bu tip brülörleri kullanan kazanlar ın yapılar ının da özel olması gerekir. bu nedenle atmosferik brülörler kazanla birlikte satılırlar.
Üflemeli Brülörler Tek kazanda 600.000 kcal/ h gücün üstünde kapasite gerektiren tesislerde üflemeli brülörleri kullanmak daha ekonomik olmaktadır. Üflemeli brülör üzerinde bir ateşleme elektrodu ve bir alev emniyet düzeni bulunur. Bu brülörlerde türbülatör olarak isimlendirilen parça alevin stabilitesini ve geri tepmemesini sağlar. Üflemeli brülörlerdeki vantilatör hem yanma için havayı, hem de kazandaki yük kayıplar ının bir kısmını kar şılar. Üflemeli brülörlerde ses istenmiyorsa, özel susturucu brülör hücresi kullanmak gerekir. Ayr ıca baca çıkışına da baca susturucusu monte edilmelidir. Üflemeli brülörler kontrol sistemine göre üçe ayr ılır:
a-
Tek kademeli ON – OFF kontrol. Burada çekilen ısıya bağlı olarak brülör durup kalkarak çalışır. Ancak sıvı yakıttan farklı olarak, kalkış hızını belirli ölçüde ayarlamak olanağı vardır.
b-
İki kademeli ON – OFF kontrol. Burada brülör iki kademede çal ışabilir. Kalkış birinci düşük kademede olur. Binci kademe ihtiyacı kar şılayamazsa ikinci kademe belli bir süre sonra devreye girer. Daha büyük güçlerde ve kar şı basınçlı kazanlarda iki kademeli brülörler kullanılmaktadır.
c-
Oransal kontrollü brülörler sanayi amaçlı büyük güçlü kazanlarda kullanılır. İkinci kademede yükle orantılı olarak gönderilen yakıt miktar ı ayarlanır. Konutlarda ısıtma amacı ile kullanılan üflemeli brülörler geniş bir kapasite aralığında kullanılırlar. Monoblok brülörlerde 10 kw güçten 4.000 kw güce kadar ulaşabilmektedir. Tek kademeli brülörlerin kullanılmasına 300 kw’ a kadar isin verilmesine rağmen genel olarak 100 kw’ dan sonra kullanılmamalıdır. Çift kademeli brülörlerin kullanma sınır ı mertebe olarak 1500 kw’ a kadardır. Daha büyük kapasitelerde oransal kontrol uygundur.
Çift Yakıtlı Brülörler Çift yakıtlı brülörler üflemeli brülörlerin hem sıvı yakıt, hem de doğal gaz yakabilen kombine tipleridir. Ancak çift yakıtlı brülörler 1000 kg/ h ve daha büyük kapasiteli tesislerde (termik santraller, büyük fabrikalar vb.); doğal gazı kesintili tarifeden daha ucuza almak için kullanılır. 500 kg/ h değerinden daha küçük kapasitelerde verim, işletme ve servis problemleri nedeniyle tercih edilmeleri pratik değildir. Ayr ıca satın alma maliyeti çok fazladır.
Sayfa - 8
EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler Alev Emniyet Kontrol Düzeni Doğal gaz yakıldığında sıvı yakıt brülörlerinde kullanılan fotoseller kullanılmaz. Alevin donuk mavi rengi dolayısı ile farklı bir alev emniyet düzeni kullanılmalıdır. Bu düzen alevi sürekli kontrol ederek, herhangi bir sönme durumunda ana emniyet vanasını kapatır.
Gaz Kontrol Hattı Brülöre gaz akışını kontrol eden elemanlara gaz kontrol hattı adı verilir. Gaz kontrol hattı brülörün atmosferik veya üflemeli olmasına göre değişmez. Elemanlar ve uygulama aynıdır. Bu hatta bulunan elemanlar üç ayr ı kalite sınıf ında üretilir. Doğal gaz tesisatında kullanılacak elemanlar ın sınıflar ı uygulamaya bağlı olarak standartlarca tanımlanmıştır. Ancak 1. sınıf (A sınıf ı) elemanlar ına kullanılması her zaman güvenlik açısından önerilir. Gaz brülörü ve gaz kontrol hattı basit olarak şekil 3’ deki şemada gösterilmiştir. Daha büyük kapasitelerde temel fonksiyonlar aynı kalmakla birlikte daha karmaşık bir yapı ortaya çıkar. Buna kar şılık 100 kw güve kadar kombine gaz kontrol elemanlar ı kullanılabilir ki bu elemanlar devredeki bütün fonksiyonlar ı içeren tek cihazlardır. Bu durumda sadece bir küresel vana ve filtre yeterlidir. Gaz kontrol hattında güvenlik açısından her zaman iki adet manyetik ventil ve düşük basınç presostatı kullanılması önerilir.
Şekil 3 Gaz Kontrol Hattı Elemanlar ı
Gaz Kontrol Hattındaki Elemanlar a-
Küresel vana Gaz hattına giren gaz elle kesmek için kullanılır. Doğal gazda kullanılmaya uygun vanalar olmalıdır.
b- Filtre Gaz borular ından gelebilecek toz vs. pisliklerin hassas kontrol vanalar ına zarar vermemeleri için küresel vanadan sonra kullanılır. Filtreler kaset içinde yıkanabilir, sentetik, üç kat malzemeden yapılır. Filtre kapağının üzerinde diferansiyel manometre veya presostat bağlamak için iki adet ölçü nipeli bulunur.
c-
Manometreler Değişik kademelerde basıncı görebilmemize yarar. Özellikle filtreden önce ve basınç regülatöründen sonra konur.
d- Basınç Regülatörü Şebeke basıncını brülörde gerekli sabit besleme basıncına düşürür. Girişteki basınç ne kadar değişirse değişsin, regülatör çıkışında sabit bir değer elde edilir. Bu brülörün düzgün çalışması için
şarttır. Çıkış basıncı isteğe göre ayarlanabilir. Basınç regülatörü, aynı zamanda, kullanılacak doğal gaz debisini de ayarlar.
Sayfa - 9
EĞİTİM NOTLARI – 20 Brülörler Hakkında Genel Bilgiler e-
Basınç Otomatiği (Presostat) Tesisattaki gaz basıncı brülörün çalışabileceği minimum basınç değerlerinin altına düşünce selenoid vanaya kumanda ederek gaz beslemesini keser. Büyük sistemlerde üst basıncı kontrol eden ayr ı bir basınç otomatiği (Presostat) ayr ıca kullanılır.
f-
Manyetik Ventil (Selenoid Vanalar) Gaz kontrol hattının sonunda manyetik vanalar kullanılır. Bu vanalar brülör durunca gazı kesen, çalışmaya başlayınca da açan ana elemanlardır ve kesin sızdırmaz olmalıdır. Manyetik vanalar ın çeşitli tipleri vardır. Ancak bütün tipler hızlı kapamalıdır (1 saniyenin altında). Açma süreleri ise hızlı veya yavaş olabilir. Ayr ıca manyetik vanalar 80 kw’ dan büyük kapasitelerde çift kademeli olmalıdır. Kontrol hattında 300.000 kcal/ h gücün üzerinde iki adet manyetik vana kullanılması alışkanlığı vardır. Ancak her kapasitede iki adet vana kullanımı önerilir. Böylece yeterli sistem güvenliği sağlanır. Büyük kapasitelerdeki oransal kontrollü hatlarda ise motorlu vana kullanılır ve elektronik veya pnömatik kontrolle geçen gaz debisi ayarlanabilir. Bu durumda aynı zamanda hava debisi de uygun olarak ayr ı motorlu klapelerle kontrol edilir.1
KAYNAKLAR 1- Isısan Çal ışmalar ı No: 70 Kalorifer Tesisat ı – ISISAN 2- Kalorifer Tesisat ı Proje Haz ırlama Teknik Esaslar ı, Yay ın No: 84 – TMMOB MAK İ NA MÜHENDİ SLER İ ODASI
Sayfa - 10
