T.C. Mİ LLÎ EĞİ Tİ M BAKANLIĞI
MEGEP (MESLEKİEĞİ Tİ M VE ÖĞRETİ M Sİ STEMİ Nİ N GÜÇLENDİ Rİ LMESİPROJESİ )
Bİ Lİ Şİ M TEKNOLOJİ LERİ
İ ŞLETİ M Sİ STEMLERİKURULUM
ANKARA 2007
Milli Eğitim Bakanlı ğıtarafı ndan geliş tirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Baş kanlı ğ ı nı n 02.06.2006 tarih ve 269 sayı lıKararıile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda kademeli olarak yaygı nlaş tı rı lan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programları nda amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandı rmaya yönelik geliş tirilmişöğretim materyalleridir (Ders Notları dı r). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandı rmak ve bireysel öğ renmeye rehberlik etmek amacı yla öğrenme materyali olarak hazı rlanmı ş , denenmek ve geliş tirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda uygulanmaya baş lanmı ş tı r. Modüller teknolojik geliş melere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandı rmak koş ulu ile eğ itim öğ retim sı rası nda geliş tirilebilir ve yapı lması önerilen değiş iklikler Bakanlı kta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygı n eğitim kurumları , iş letmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaş ı labilirler. Bası lmı şmodüller, eğitim kurumları nda öğ rencilere ücretsiz olarak dağı tı lı r. Modüller hiçbir ş ekilde ticari amaçla kullanı lamaz ve ücret karş ı lı ğ ı nda satı lamaz.
İ Çİ NDEKİ LER AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii Gİ Rİ Ş.......................................................................................................................................1 ÖĞRENME FAALİ YETİ- 1 ...................................................................................................3 1. İ ŞLETİ M Sİ STEMLERİ ......................................................................................................3 1.1. İ ş letim Sistemi Sürümleri .............................................................................................3 1.1.1. İ ş letim Sistemi Sürümleri, Teknik Özellikleri.......................................................3 UYGULAMA FAALİ YETİ .............................................................................................. 10 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................11 ÖĞRENME FAALİ YETİ- 2 ................................................................................................. 12 2. KURULUM ........................................................................................................................ 13 2.1. İ ş letim Sistemi Kurulumu İ çin Gereksinimler............................................................ 13 2.1.1. Kurulum Tipleri................................................................................................... 13 2.1.2. Kurulum Adı mları............................................................................................... 15 2.2. Kurulum CD’sinden Adı mları Tamamlama ............................................................... 15 2.2.1. Bölümleme........................................................................................................... 17 2.2.2. Biçimlendirme ..................................................................................................... 18 2.2.3. Dosyaları n Kopyalanması ....................................................................................19 2.2.4. YazıModunda Kurulumun Devam Etmesi .........................................................20 2.2.5. GUI Modunda Kurulumun Devam Etmesi .......................................................... 21 2.2.6. HoşGeldiniz Penceresi ile Kurulumu Tamamlama ............................................23 UYGULAMA FAALİ YETİ .............................................................................................. 25 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................26 ÖĞRENME FAALİ YETİ- 3 ................................................................................................. 27 3. ÖZEL KURULUM SEÇENEKLERİ ................................................................................. 28 3.1. İ ş letim Sistemi Sürümünü Yükseltmek ...................................................................... 28 3.1.1. Kurulum CD’si ....................................................................................................28 3.1.2. Yükseltme Seçeneğ i.............................................................................................29 3.2. İ ş letim Sistemi İ le Gelen Yeni Özellikler................................................................... 34 3.2.1. Özel Kullanı cıDosyaları nıGüvenlik Altı na Almak............................................34 3.2.2. Dosya Paylaş ı mı nda Yenilikler ........................................................................... 35 3.2.3. Geliş mişİ nternet Gezgini Özellikleri .................................................................. 36 3.2.4. Görsel Kullanı cıArayüzü (GUI) ......................................................................... 37 UYGULAMA FAALİ YETİ .............................................................................................. 38 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................39 MODÜL DEĞERLENDİ RME .............................................................................................. 40 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 41 ÖNERİ LEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 42 KAYNAKÇA .........................................................................................................................43
i
AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİ K
MODÜLÜN AMACI
481BB0020 Biliş im Teknolojileri Alan Ortak İ ş letim Sistemleri Kurulum İ htiyaç duyduğu iş letim sistemini belirleyebilme, ihtiyaç anı nda özel kurulum seçeneklerinden faydalanabilme ile ilgili öğrenme materyalidir. 40/16 İ ş letim Sistemleri Temeller modülünü almı şolmak. İ ş letim sistemini bilgisayara kurmak. Genel Amaç Gerekli ortam sağ landı ğ ı nda, ihtiyaç duyduğunuz iş letim sistemini belirleyebilecek; yine ihtiyaç anı nda özel kurulum seçeneklerinden faydalanarak kurulumu gerçekleş tirebileceksiniz.
Amaçlar 1. İ htiyaç duyulan iş letim sistemi çeş idini ve sürümünü tespit edebileceksiniz. 2. Seçilen iş letim sisteminin kurulumunu yapabileceksiniz. 3. Özel kurulum seçeneklerini ihtiyaç hâlinde gerçekleş tirebileceksiniz.
EĞİ Tİ M ÖĞRETİ M ORTAMLARI VE DONANIMLARI
Bilgisayar laboratuvarıve bu ortamda bulunan; ilgili iş letim sistemlerini çalı ş tı rabilecek konfigürasyona sahip bilgisayar, Cd-Rom veya DVD Sürücü, yazı cı , bilgisayar masaları , lisanslı iş letim sistemi programı .
ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME
Her faaliyet sonrası nda, o faaliyetle ilgili değ erlendirme soruları ile kendi kendinizi değ erlendireceksiniz. Modül içinde ve sonunda verilen öğretici sorularla edindiğ iniz bilgileri pekiş tirecek, uygulama örneklerini ve testleri gerekli süre içinde tamamlayarak etkili öğrenmeyi gerçekleş tireceksiniz. Sı rası yla araş tı rma yaparak, grup çalı ş maları na katı larak ve en son aş amada alan öğretmenlerine danı ş arak ölçme ve değ erlendirme uygulamaları nı gerçekleş tiriniz.
ii
Gİ Rİ Ş Gİ Rİ Ş Sevgili Öğrenci, İ ş letim sistemleri, bilgisayar bilimleri kapsamı ndaki en temel konulardan birini oluş turmaktadı r. İ ş letim sistemleri, bilgisayar sistemlerinin geliş mesine paralel olarak geliş me göstermiş tir. Çünkü yeni geliş en bilgisayar mimarisi, yeni istekler ve ihtiyaç duyulan güvenliğ e göre iş letim sistemleri geliş miş tir. İ ş letim sistemleri, kullanı cıile bilgisayar arası nda bir köprü görevi yürüten ve donanı ma en yakı n yazı lı m birimidir. CPU (Central Processor Unit - Merkezi İ ş lem Birimi) bir bilgisayar sisteminin en temel bileş enidir. Aynış ekilde bilgisayar sistemlerindeki disk, yazı cı(printer), disket, ana bellek (RAM) vs. gibi I/O (Input/Output - Giriş /Çı kı ş ) üniteleri donanı m kı sı mları nıoluş turmaktadı r. Yazı lı m (software) ise, hem bilgisayar sistemini oluş turan donanı m birimlerinin yönetimini sağlayan hem de kullanı cı ları n diğ er iş lerini (kelime iş lemci, elektronik tablolama, sunum hazı rlama, resim düzeltme vs.) yapmasıiçin gerekli olan programlardı r. Yazı lı m olmaksı zı n bir bilgisayar sistemi; bir takı m elektronik kartlar, kablolar ve mekanik bazıparçalardan ibaret bir cihazdı r. Bir bilgisayar sistemi, üzerine iş letim sistemi (operating systems) ve onun üzerine de diğ er yazı lı mları n yüklenmesi ve çalı ş tı rı lması ndan sonra gerekli iş levleri yerine getirebilmektedir. Bu nedenle iş letim sistemleri, bilgisayarla ilgili öğ renilmesi gereken en temel konulardan biridir. Bu modül sonunda; ihtiyaç duyduğ unuz iş letim sistemi çeş idi ve sürümünü tespit edebilecek, ilgili iş letim sistemini kurup çalı ş tı rabileceksiniz. Ayrı ca özel kurulum seçenekleriyle birden çok iş letim sistemini aynı bilgisayar üzerinde kurup çalı ş tı rabileceksiniz.
1
2
ÖĞRENME FAALİ YETİ –1 AMAÇ AMAÇ
ÖĞRENME FAALİ YETİ- 1
İ htiyaç duyduğ unuz iş letim sistemini ve sürümlerini tespit edebileceksiniz.
ARAŞ TIRMA Bu faaliyet öncesinde hazı rlı k amaçlı olarak ş u iş lemleri yapmalı sı nı z.
Bilgisayarıolan arkadaş ları nı zdan hangi iş letim sistemlerini kullandı kları nı öğ reniniz. Buna göre çevrenizde açı k kaynak kodlu iş letim sistemlerinin kullanı m oranı nıtespit ediniz. 32-bit ve 64-bit iş letim sistemleri arası ndaki farkları araş tı rı nı z. Açı k kaynak kodlu iş letim sistemlerinin avantajları nıve dezavantajları nı araş tı rı nı z.
1. İ ŞLETİ M Sİ STEMLERİ En büyüğ ünden en küçüğ üne bütün genel amaçlıbilgisayarlarda çalı ş an programlar, bir iş letim sistemine gereksinim duyarlar. Bu yüzden bilgisayarlarda herhangi bir program çalı ş tı rı lmadan önce iş letim sistemi ile programları n ana belleğ ine (RAM) yerleş tirilmeleri gerekir. Bu iş lem, genellikle bilgisayar ilk açı ldı ğ ızaman otomatik olarak yapı lı r ve HDD’ deki iş letim sistemi ana belleğe yüklenir. Bir iş letim sisteminden beklenen hizmet, donanı m ve yazı lı m kaynakları nı n uyumlu ve verimli bir ş ekilde birlikte iş letilmesidir. İ ş letim sistemi, bir bilgisayar sisteminde kullanı cı ile iletiş im kurarak, donanı m ve yazı lı m kaynakları nı n kullanı cı lar arası nda adil bir biçimde paylaş tı rı lması nıve donanı m ile yazı lı m birimlerinin etkin bir biçimde kullanı lmaları nı sağ layan sistem programlarıtopluluğuna denir.
1.1. İ ş letim Sistemi Sürümleri 1.1.1. İ ş letim Sistemi Sürümleri, Teknik Özellikleri
Windows XP Home Edition Sistem Gereksinimleri ve Teknik Özellikleri 300 MHz veya üstü iş lemci hı zı na sahip PC; minimum 233 MHz gereklidir.
Intel Pentium/Celeron ürün ailesi, AMD K6/Athlon/Duron ürün ailesi veya bunlarla uyumlu bir iş lemci önerilmektedir. 128 MB veya üstü RAM (minimum 64MB desteklenmektedir; performans düş ebilir ve bazıözellikler çalı ş mayabilir), 1.5 GB kullanı labilir sabit disk alanı
3
Super VGA (800 x 600) veya üstü çözünürlükte video bağ daş tı rı cı sıve
monitör CD-ROM veya DVD sürücüsü
Ağbağlantı sıiçin: Bağ lanmak istediğ iniz yerel alan, genişalan, kablosuz veya ev ağıtürü için uygun ağbağ daş tı rı cı sı , uygun ağaltyapı sı na eriş im; üçüncü ş ahı slara ait ağ sistemlerine eriş im için ek ücret gerekebilir. Uzaktan yardı m için: Her iki tarafı n da Windows XP çalı ş tı rmasıve ağbağ lantı sı na sahip olması gereklidir. Ses için: Ses kartı ve hoparlör ya da kulaklı k DVD video oynatmak için: DVD sürücüsü ve DVD kod çözücü kartı veya DVD kod çözücü yazı lı mı 8 MB video RAM
Windows XP Professional Sistem Gereksinimleri ve Teknik Özellikleri 300 MHz veya üstü iş lemciye sahip PC önerilmektedir; minimum 233 MHz
gereklidir (tek veya çift iş lemcili sistem);* Intel Pentium/Celeron ailesi veya AMD K6/Athlon/Duron ailesi veya uyumlu iş lemci önerilmektedir • 128 MB veya üstü RAM önerilmektedir (minimum 64MB desteklenmektedir; performans düş ebilir ve bazıözellikler kullanı lmayabilir). 1.5 GB kullanı labilir sabit disk alanı * Super VGA (800 × 600) veya daha yüksek çözünürlüğe sahip video bağ daş tı rı cı sıve monitör CD-ROM veya DVD sürücüsü Klavye ve Microsoft Mouse veya uyumlu iş aretçi aygı tı
Belirli Windows XP özelliklerini kullanabilmek için ek ögeler veya hizmetler gereklidir: Ağiçin: Bağ lanmak istediğ iniz yerel alan, genişalan, kablosuz ve ev ağsistemi türü için uygun ağbağ daş tı rı cı sıve uygun ağaltyapı sı na eriş im; üçüncü ş ahı s ağları na eriş im için ek ücret ödenmesi gerekebilir. Uzaktan yardı m için: Her iki taraf da Windows XP çalı ş tı rmalıve ağa bağ lıolmalı dı r. Ses için: Ses kartı , hoparlörler ya da kulaklı k
4
DVD video oynatmak için: DVD sürücüsü ve DVD kod çözücü kartı veya DVD kod çözücü yazı lı m 8 MB video RAM
Windows XP 64-Bit Edition Sistem Gereksinimleri ve Teknik Özellikleri
İ ş letmelerin, akademik ortamları n, mühendislik kuruluş ları nı n ve bilimsel organizasyonları n; sürekli artan veri gereksinimleri, mevcut bilgi teknolojileri (BT) platformunun sı nı rları nıve becerilerini zorluyor. Günümüzde dünya genelinde milyonlarca kullanı cıtarafı ndan gigabaytlar, hatta terabaytlar seviyesindeki verilere gerçek zamanlı olarak eriş ilmesi gerekiyor. Bu gereksinimi karş ı lamak için ise yeni teknolojilere ihtiyaç vardı r. 64-bit Microsoft Windows platformu, geliş mişçoklu iş lemci özellikleri, güçlü kayan nokta hesaplama uzantı larıve multimedya kullanı mı na özel komutlara sahip Intel Itanium iş lemci ailesine dayalıyüksek kullanı m düzeyi ve büyük bellek desteğ i sunuyor. 32-bit sistemlere kı yasla mimarisi çok büyük miktarda veriyi daha verimli bir ş ekilde iş liyor ve 8 terabayta kadar sanal belleğ i destekliyor. 64-bit Windows ile uygulamalar daha fazla veriyi sanal belleğe önceden yükleyerek IA-64 iş lemcinin hı zlıbir ş ekilde eriş ebilmesini sağlı yor. Windows XP 64-Bit Edition 16 GB RAM'i ve 16 terabayt sanal belleğ i desteklediğinden, büyük veri kümeleri kullanan uygulamalarıdaha hı zlıçalı ş tı rabiliyor. Uygulamalar çok daha fazla veriyi sanal belleğ e önceden yükleyebilir ve böylece Intel Itanium iş lemcinin verilere hı zlıbir ş ekilde eriş ebilmesini sağlı yor. Bu özellik; verinin sanal belleğ e yüklenme süresini ve depolama aygı tları nda arama, okuma ve yazma sürelerini azaltarak uygulamaları n daha hı zlıve verimli bir ş ekilde çalı ş maları nısağlı yor.
64-Bit ve 32-Bit Mimarilerin Karş ı laş tı rı lması Adres alanı
64-bit Windows
32-bit Windows
Sanal bellek
16 terabayt
4 GB
Disk belleği dosyası
512 terabayt
16 terabayt
Hiper alan
8 GB
4 MB
Disk belleği havuzu
128 GB
470 MB
Diske alı nmayan havuz
128 GB
256 MB
Sistem ön belleği
1 terabayt
1 GB
5
Microsoft Windows Media Center Sistem Gereksinimleri ve Teknik Özellikleri
Windows XP'nin bugüne kadar iki farklısürümü piyasada bulunuyordu: Professional ve Home Edition. MCE2005’te Windows XP'i temel alan yeni ve çoklu ortam özellikleri eklenmişsürümüdür. MCE orijinal olarak 2005 senesinde piyasaya çı ktı . Temel olarak içerdiğ i özellikler ise Microsoft'un Media Center uygulamasıve uzaktan kumanda ile yönetilebilen TV gösterimi ve kaydı , video gösterimi, müzik dosyaları nı n çalı nması dı r. Bilindiği gibi piyasada çeş itli firmaları n Home Theather (Ev Sineması ) uygulamaları bulunmaktadı r. Ancak MCE'nin getirisi, bu özelliklerin Windows içine çok iyi entegre edilmesidir. Her ş eyden önce MCE2005 yeni bir iş letim sistemi değildir. Media Center sadece Windows XP Professional üzerinde geliş tirilmişbir ara birimdir. Diğer HTPC (Home Theather PC) yazı lı mları yla farkıise iş letim sistemine entegre edilmişolması dı r. MCE'yi kullanmak için uzaktan kumanda cihazıbulunmakta; ancak kullanmak zorunlu değ il. Fakat Media Center’ı n getirdiği rahatlı k ve kullanı m kolaylı ğ ıbüyük oranda bu kumandaya bağ lı . Zira büyük ihtimalle PC'nizi bir TV'ye bağ layarak salonunuzun rahatlı ğ ı nda PC'nizdeki tüm çoklu ortam dosyaları nı oynatmak isteyeceksiniz. MCE2005, iki CD'lik bir iş letim sistemi ve kurulum dosyaları900MB'dan biraz daha fazla yer kaplı yor. Kurulum sı rası nda CD değ iş tirmek istemezseniz CD içeriklerini sabit sürücülere kopyalayarak buradan da kurulum yapabilirsiniz. MCE2005, genel itibariyle Service Pack 2 (SP2) entegre edilmişbir Windows XP Professional'dan ibarettir. Ve ilk CD içeriği Win XP Pro + SP2'den oluş uyor. İ kinci CD'de ise Media Center ile ilgili kurulum dosyalarıbulunuyor ve yaklaş ı k 258MB yer tutuyor. İ kinci CD'de ayrı ca Tablet PC için gerekli dosyalar da bulunmaktadı r. Kurulum iş lemi Windows XP'de karş ı laş tı ğı nı z kurulum ekranları yla ilerlemektedir. Bu bakı mdan daha önce Windows XP kurmuşolanlar hiçbir zorluk çekmeyeceklerdir. MCE2005, SP2 yüklü bir Windows XP'de olduğ u gibi Windows Security Center ve Windows Firewall'u da içermektedir. İ ş letim sistemini kullanabilmek için bir de uzaktan kumanda cihazımevcut. Kumandanı n üzerinde büyük yeş il bir Media Center START tuş u bulunuyor ve genel itibariyle tüm kumandalar yön oklarıve OK tuş uyla rahatlı kla yerine getirilebiliyor. Uzaktan kumanda alı cı sıherhangi bir USB porta takı larak kullanı lı yor ve birkaç saniye içerisinde iş letim sistemi tarafı ndan tanı narak kullanı lı r hâle geliyor. Uzaktan kumanda IR (kı zı lötesi) bağ lantı yıkullanı yor ve yaklaş ı k 8-9 m mesafeye kadar kullanı labiliyor.
6
Resim 1.1: Windows Media Center kumandası
Media Center Edition 2005’i kullanabilmek için gerekli olan, uzaktan kumanda cihazı ndan sonra MCE kapsamı ndaki ikinci donanı m olan Media Center Extender (MCEx) cihazı dı r. MCEx, herhangi bir TV’den kablolu ya da kablosuz olarak Media Center içeriğ ine eriş imi sağlayan bir kutudur. Fansı z, sabit disksiz yani gürültüsüz olan MCEx’i Media Center PC’niz için bir proxy (vekil) olarak da düş ünebilirsiniz. Bir Media Center PC (MCPC)’ye beş taneye kadar MCEx bağ lanabilir. Resim 1.2: Media Center Extender (MCEx)
1.1.2. Linux İ ş letim Sistemi Sürümleri Linux, 1991 yı lı nda Finlandiyalıbir üniversite öğ rencisi tarafı ndan geliş tirilmeye baş lanmı şve serbestçe dağı tı labilen, çok görevli, çok kullanı cı lıUNİ X iş letim sistemi türevidir. Andy Tannenbaum tarafı ndan geliş tirilmiş olan Minix iş letim sistemine dayanmaktadı r. Linux, internet üzerinde ilgili ve meraklıbirçok kiş i tarafı ndan ortak olarak geliş tirilmekte olan ve baş ta IBM-PC uyumlu kiş isel bilgisayarlar olmak üzere birçok platformda çalı ş abilen ve herhangi bir maliyeti olmayan bir iş letim sistemidir.
7
Linux iş letim sistemi, açı k kaynak kodlu bir iş letim sistemidir ve GPL lisansıile dağ ı tı lı r. Açı k kaynak kodlu olmasıdolayı sı yla kodlar üzerinde değ iş iklik yapı labilir. Linux son yı llarda hı zlıbir geliş me göstermiş , çeş itli ülkelerden birçok kullanı cı ya eriş mişve yazı lı m desteğ i günden güne artmı ş tı r. Değiş ik kuruluş lar Linux sistemi ve uygulama yazı lı mları nıbir araya getirerek dağ ı tı mlar oluş turmuş lar ve kullanı mı nı yaygı nlaş tı rmı ş lardı r. Bu dağı tı mlar Redhat (fedora), Mandrake, Debian, Ubuntu, SuSe, Pardus, Turkix gibi dağı tı mlardı r. Yandaki resimde Linux iş letim sisteminin simgesi olan penguen görülmektedir. Linux, aş ağı daki özellikleri sayesinde mevcut ağyapı nı zıbozmadan diğ er iş letim sistemlerinin yerine geçebilir. SMB File Server: Windows NT yerine kullanı lacak bir Linux sistemi ile SMB dosya ve yazı cıpaylaş ı mı çok daha hı zlıve performanslıyapı lı r. IPX File Server: Novell Netware yerine kullanı lacak bir Linux sistemi ile mevcut sistemi değ iş tirmeden çok daha hı zlıbir ş ekilde disk ve yazı cıpaylaş tı rabilirsiniz. Yedekleme Ünitesi: Tüm sisteminizin yedeklenmesi gerektiğ inde Linux ciddi bir alternatiftir. Web Sunucu: Linux'un da altı nda çalı ş an Apache web sunucu, dünyadaki tüm sunucuları n %60'ı nıkapsar. Tüm dünyadaki web sunucuları nı n %30'u ise Linux'dur. Proxy Sunucu : Squid ile ş u anki internetteki hı zı nı zı n çok çok üstüne çı kabilirsiniz.
Resim 1.3: Tübitak tarafı ndan geliş tirilen ulusal iş letim sistemi-PARDUS ekran görüntüleri
1.1.3. Macintosh İ ş letim Sistemi Sürümleri Macintosh iş letim sistemleri, Apple firmasıtarafı ndan Macintosh bilgisayarlar üzerinde kullanı lmak üzere üretilmiş tir. Macintosh bilgisayarlar ve dolayı sı yla Macintosh iş letim sistemleri; grafik, ambalaj ve matbaa sektöründe yoğ un olarak kullanı lmaktadı r. Mevcut IBM uyumlu PC bilgisayarlar ile farklıformatlama sistemlerini kullandı kları ndan PC’lere kurulumu yapı lamaz.
8
Sürümler
Apple Mac OS X Server 1.0'i Ocak 1999'da piyasaya sürdü. 2000 yı lı nda son kullanı cı sürümü Mac OS X için beta sürümü çı karı ldı . 24 Mart 2001: Mac OS X 10.0 (Cheetah) piyasaya sürüldü. 25 Eylül 2001: Mac OS X 10.1 (Puma) piyasaya sürüldü. 24 Ağ ustos 2002: Mac OS X 10.2 "Jaguar" piyasaya sürüldü. 24 Ekim 2003: Mac OS X 10.3 "Panther" piyasaya sürüldü. 29 Nisan 2005: Mac OS X 10.4 "Tiger" piyasaya sürüldü.
Resim 1.4: MacOS X 10 iş letim sistemi ekran görüntüsü
9
UYGULAMA YETİ UYGULAMAFAALİ FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları
Öneriler
İ ş letim sistemleri içerisinden ihtiyacı nı z Kurmak istediğiniz iş letim sisteminin olan iş letim sistemini donanı m donanı mları nı zıdestekleyip özelliklerinize uygun olarak seçiniz. desteklemediğ ini öğreniniz.
10
ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME A- OBJEKTİ F TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aş ağ ı daki sorulardan, sonunda parantez olanlar doğ ru-yanlı şsoruları dı r. Verilen ifadeye göre parantez içine doğ ru ise “D” , yanlı şise “Y” yazı nı z. Şı klısorularda, doğ ru ş ı kkıiş aretleyiniz. 1.
İ ş letim sistemi, kullanı cıile bilgisayar arası nda köprü görevi yürüten ve donanı ma en yakı n yazı lı m türüdür. ( )
2.
İ stediğimiz iş letim sistemini donanı ma bağ lıolmaksı zı n bilgisayarı mı za kurabiliriz. ( ) Aş ağ ı dakilerden hangisi iş letim sistemi kurmak için gerekli değ ildir ? A) CD-ROM sürücü B) Ekran kartı C) Ses kartı D) Klavye
3.
Linux iş letim sistemi açı k kaynak kodlu bir iş letim sistemi yazı lı mı dı r. ( )
4.
Macintosh iş letim sistemi Macintosh bilgisayarlarda kullanı lmak üzere hazı rlanmı şbir iş letim sistemi yazı lı mı dı r. ( )
11
ÖĞRENME FAALİ YETİ –2 AMAÇ
ÖĞRENME FAALİ YETİ- 2
Belirlediğiniz iş letim sisteminin kurulumunu yapabileceksiniz.
ARAŞ TIRMA Bu faaliyet öncesinde hazı rlı k amaçlıolarak ş u iş lemleri yapmalı sı nı z. Konularda bazı kelimelerin altımavi dalgalıolarak çizilidir. Bu konularıda araş tı rmanı z tavsiye edilir.
BIOS ayarları ndan açı lı şönceliğ inin nası l değ iş tirildiğini araş tı rı nı z. İ ş letim sistemlerinin sunucular(server) için hazı rlanmı şsürümlerini inceleyiniz. Diğer sürümlerine göre farkları nıaraş tı rı nı z. Aynıbilgisayar üzerine birden çok iş letim sisteminin kurulup kurulamayacağı nı araş tı rı nı z. Farklı iş letim sistemlerinin yüklü olduğ u bilgisayarları birbirleriyle haberleş tirmek istersek (ör: dosyaları n ve yazı cı nı n ortak kullanı mı nı n gerektiğ i durumlarda ) neler yapmamı z gerekir? Araş tı rı nı z. İ ş letim sistemlerinin grafik mode (GUI-Graphic User Interface) ve text (yazı ) modda çalı ş an türlerini araş tı rı nı z. İ ş letim sistemlerinde grafik mod ve text modun birbirine göre avantaj ve dezavantajları nıaraş tı rı nı z. İ ş letim sistemlerinde yönetici parolasıneden gereklidir.
12
2. KURULUM 2.1. İ ş letim Sistemi Kurulumu İ çin Gereksinimler İ ş letim sistemi kurulmaya baş lanmadan önce aş ağ ı daki hususlara dikkat edilmesi gerekir: İ htiyacı mı z olan iş letim sistemini belirlemeliyiz. Gerekli lisanslıyazı lı mıtemin etmeliyiz. Kurulacak iş letim sistemini çalı ş tı rabilecek donanı ma sahip olmalı yı z (Ör: WindowsXP Home Edition için: 233 Mhz iş lemci, 128 MB veya daha yüksek kapasiteli RAM vs.). Klavye, fare, disket sürücü, CD-ROM sürücü gibi çevre birimlerine sahip olmalı yı z.
2.1.1. Kurulum Tipleri Genel olarak iş letim sistemlerinin 3 farklıkurulum ş ekli vardı r.Bunlar:
İ lk Kurma: Bir iş letim sisteminin ilk defa bilgisayarı mı za kurulması .
Resim 2.1: Windows XP iş letim sitemi kurulum ekranı
13
Yükseltme: Kurulu olan iş letim sisteminin daha üst sürümlerinin kurulması ,
Resim 2 .2: İ ş letim siteminin Windows 98’ den Windows XP’ ye yükseltilmesi
Çift Açı lma: İ ki veya daha fazla iş letim sisteminin aynıbilgisayara kurulması .
Resim 2.3: Windows 98 ve WindowsXP kurulu bir bilgisayarı n açı lı şekranı
14
2.1.2. Kurulum Adı mları Bir iş letim sisteminin kurulumu aş ağ ı daki adı mlardan oluş maktadı r:
Bölümleme: Sabit diskin kurulum için bölümlendirilmesi aş aması
Biçimlendirme: Kurulum yapı lacak sabit disk bölümünün biçimlendirilerek kuruluma hazı rlanması
Dosyaları n Kopyalanması : Kurulum dosyaları nı n sabit diske kopyalanması
Yazı(Text) Modunda Kurulumun Devam Etmesi: Kuruluma baş lanması
GUI(Görsel Kullanı cıArayüzü) Modunda Kurulumun Devam Etmesi: Grafik kartı nı n tanı nmasıve kurulumun grafik arayüzde devam etmesi
HoşGeldiniz Penceresi ile Kurulumu Tamamlama: Kurulumun tamamlanarak iş letim sisteminin kullanı lması .
2.2. Kurulum CD’sinden Adı mlarıTamamlama İ ş letim sisteminin kurulumuna geçmeden önce BIOS ayarları ndan açı lı şönceliğ ini CD-ROM sürücüye ayarlamak gerekebilir.
Resim 2.4: BIOS ayarları ndan açı lı şönceliğinin değiş tirilmesi
15
SCSI veya RAID özellikli bir sabit diskimiz varsa ya da SATA özelliğ i olan bir sabit diskimiz varsa, kurulum iş lemlerine baş lamadan önce bu donanı mıbilgisayara tanı tmak gerekebilir. Bu iş lemi, resimde görüldüğ ü gibi F6 tuş una bastı ğ ı mı zda karş ı mı za gelen ekranlarıtakip ederek yapabiliriz. Günümüzde birçok ana kart, bu tip sabit diskleri direkt tanı dı ğ ıiçin bu iş lemi yapmaya gerek kalmayabilir. Ancak sabit diskimiz bilgisayar tarafı ndan tanı nmamı ş sa kuruluma devam edilemeyeceğ i için bu iş lem mutlaka yapı lmalı dı r.
Resim 2.5: SCSI, RAID veya SATA tipi sabit disklerin tanı tı lması
16
2.2.1. Bölümleme İ ş letim sistemleri kurulurken sabit diskin daha verimli kullanı mı nısağ lamak için istenirse sabit disk bölümlendirilebilir veya bölümlendirmeden tamamıtek bir bölüm ş eklinde kullanı labilir.
Resim 2.6: Sabit diskin bölümlendirilmesi-1
Resim 2.7: Sabit diskin bölümlendirilmesi-2
17
Resim 2.8: Sabit diskin bölümlendirilmesi-3
2.2.2. Biçimlendirme Sabit diskin bölümlendirilmesinden sonra iş letim sisteminin kurulacağısabit disk bölümünün biçimlendirilmesi (format) gerekir.
Resim 2.9: Sabit disk bölümlerinin formatlanması -1
18
Resim 2.10: Sabit disk bölümlerinin formatlanması -2
2.2.3. Dosyaları n Kopyalanması Kurulumun bu aş aması nda, kurulum dosyaları , kurulum yapı lacak sabit disk bölümüne kopyalanı r.
Resim 2.11: Kurulum dosyaları nı n kopyalanması
19
2.2.4. YazıModunda Kurulumun Devam Etmesi Kurulumun bu aş aması nda, kopyalanan dosyaları n yazı(text) modunda kurulum iş lemine baş lanı r. Bu iş lem bittikten sonra “bilgisayarı nı z 15 saniye içinde yeniden baş latı lacaktı r” (Your computer will reboot in 15 seconds..) ş eklinde bir uyarıile bilgisayar yeniden baş latı lı r ve kurulum grafik ortamda devam eder.
Resim 2.12: Kuruluma yazı(text) modunda devam edilmesi
Resim 2 .13: Bilgisayar yeniden baş latı larak kurulumun grafik modunda devam etmesi
20
2.2.5. GUI Modunda Kurulumun Devam Etmesi Kurulumun bu aş amasıGörsel Kullanı cıArayüzünde (GUI- Graphic User Interface) devam eder.
Resim 2.14: Kurulumun devam ettiği grafik mod ekran görüntüsü
Resim 2.15: Kullanı cıbilgilerinin girilmesi NOT: Kurulum sı rası nda girilen kullanı cı bilgileri daha sonra Bilgisayarı m ->Sağ tuş /Özellikler/Genel (My Computer-> Right Click / Properties/General) seçeneğiyle görüntülenebilmektedir. İ ş letim sisteminin kimin adı na kayı tlı(Registered) olduğunu belirtmektedir.
21
Kullanı cıbilgileri girildikten sonra kullanı cı dan ürün anahtarıistenir. Ürün anahtarı girilirken büyük küçük harf ayrı mıyapmaz. Bu ürün anahtarıdoğru bir ş ekilde girildiğinde kuruluma devam edilir aksi takdirde iş letim sisteminin kurulumu sonlandı rı lı r. Kurulumun bir sonraki aş aması nda kullanı cı dan bilgisayar adı nıve yönetici (Administrator) parolası nı belirlemesi istenir.
Resim 2.16 : İ ş letim sisteminin ürün anahtarı nı n girilmesi
Resim 2.17: Bilgisayar adı nı n belirlenmesi ve yönetici parolası nı n belirlenmesi Not: Bilgisayar adıkurulum bittikten sonra Bilgisayarı m ->SağKlik/Özellikler/Bilgisayar Adı(My Computer-> Right Click / Properties/Computer Name) seçeneği ile görüntülenebilir. Ayrı ca bilgisayar adıağbağlatı ları m (My Network Places) kı smı nda bilgisayarı mı zı n görünen adı dı r.
22
2.2.6. HoşGeldiniz Penceresi ile Kurulumu Tamamlama Hoşgeldiniz (welcome) penceresi kurulumun baş arı yla tamamlandı ğı nıgösterir. Bundan sonraki aş amada, iş letim sistemini kullanmak üzere yeni kullanı cı lar belirlenebilir. Daha önceki aş amada (resim 2.15) belirlenen bilgisayar ismi, burada kullanı cıismi olarak verilemez.
Resim 2.18: İ ş letim sisteminin baş arı yla kurulduğunu gösteren Hoşgeldiniz (welcome) penceresi
Resim 2.19: İ ş letim sistemi için yeni kullanı cı ları n oluş turulması
23
Windows iş letim sistemi açı ldı ğ ı nda karş ı mı za gelen ekran masaüstü (desktop) dür. Masaüstünde yer alan çeş itli simgeler(bilgisayarı m, belgelerim, ağkomş uları m vb.), baş lat menüsü ve görev çubuğ u ile iş letim sistemini kullanabilmek için gerekli olan her türlü seçeneğ e ulaş ı labilir.
Resim 2.20: İ ş letim sistemi ile ilgili birçok iş lemi yapabileceğimiz Baş lat Menüsü (Start Menu)
24
UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları 1. Bilgisayarıçalı ş tı rı nı z. 2. Kurulum CD’sini CD-ROM sürücüye takı nı z.
Öneriler
3. BIOS ayarları nda açı lı şönceliğ ini CDROM sürücüye ayarlayı nı z. 4. Ayarlarıkaydedip çı kı nı z.
5. Bilgisayarıyeniden baş latarak kurulumu baş latı nı z.
25
CD-ROM sürücünün CD’yi rahat okuyabilmesi için üzerinin çizilmemesine ve tozlanmaması na dikkat ediniz. BIOS ayarları na girebilmek için gerekli olan tuşveya tuş larıPOST iş lemi sı rası nda öğreniniz. Yaptı ğ ı nı z ayarlamalarıCMOS’a kaydetmek için F10 tuş una basabilirsiniz. Bu tuş desteklenmiyorsa menülerden gerekli seçenekleri takip ederek BIOS ayarları nı zıkaydediniz. CD-ROM sürücüye bootable bir CD taktı ysanı z kurulum sorunsuz olarak baş layacaktı r. Kurulumu bu ş ekilde baş latamı yorsanı z kurulum CD nizi değ iş tirmeniz gerekir.
ÖLÇME ERLENDİ RME ÖLÇMEVE VEDEĞ DEĞ ERLENDİ RME OBJEKTİ F TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aş ağ ı daki sorulardan, sonunda parantez olanlar doğ ru-yanlı şsoruları dı r. Verilen ifadeye göre parantez içine doğ ru ise “D” , yanlı şise “Y” yazı nı z. Şı klısorularda, doğ ru ş ı kkıiş aretleyiniz. 1. 2. 3. 4. 5.
Bilgisayarıkurulum CD ile baş latmak için BIOS’tan açı lı şönceliğinin değiş tirilmesi gerekir. ( ) Sabit disklerin bölümlendirilmesi, iki veya daha fazla iş letim sisteminin aynı bilgisayara kurulabilmesi için gereklidir. ( ) Görsel iş letim sistemleri kullanı cıdostu olmaları na rağ men daha fazla bellek alanı kullanı rlar. ( ) SATA, RAID veya SCSI uyumlu sabit disklere iş letim sistemi kurmak için ayrı ca sürücü yazı lı mları nı n kurulmasıgerekebilir. ( ) Biçimlendirme, bilgisayarı n sabit diskini kullanı ma hazı r hâle getirmek için yapı lan bir iş lemdir. ( )
26
ÖĞRENME FAALİ YETİ –3 ÖĞRENME FAALİ YETİ- 3 AMAÇ Özel kurulum seçeneklerini ihtiyaç hâlinde gerçekleş tirebileceksiniz. İ ş letim sisteminin servis paketlerini ve güncel yamaları nıCD veya internet üzerinden yükleyebileceksiniz. Ayrı ca iş letim sisteminin üst sürümlerini kurabilecek veya mevcut iş letim sisteminizin yanı nda yeni bir iş letim sistemi daha yükleyebileceksiniz.
ARAŞ TIRMA Bu faaliyet öncesinde hazı rlı k amaçlı olarak ş u iş lemleri yapmalı sı nı z.
Bir iş letim sistemi bir üst sürüme yükseltilmek istendiğ inde, neler yapı lması gerektiğ ini araş tı rı nı z. Windows XP iş letim sisteminde otomatik güncellemenin nası l yapı ldı ğ ı nı araş tı rı nı z. Birden fazla iş letim sistemi kurulduğunda. iş letim sistemlerinin açı lı şsı rası nı n nası l değiş tirildiğini araş tı rı nı z. İ ş letim sisteminin güncelleş tirilmesinin ne gibi faydalarıolacağ ı nı araş tı rı nı z.
27
3. ÖZEL KURULUM SEÇENEKLERİ 3.1. İ ş letim Sistemi Sürümünü Yükseltmek İ ş letim sistemi sürümünü yükseltme iş lemi farklış ekillerde yapı labilir. Bunlardan bazı larış unlardı r: CD veya internet üzerinden güncelleş tirme paketlerinin kurulması(servis paketi – Service Pack), İ ş letim sistemlerinde yer alan Otomatik Güncelleme Özelliğinin kullanı lması İ ş letim sisteminin sorunsuz üst sürümlerinin mevcut iş letim sistemi üzerine kurulması , Mevcut iş letim sistemi korunarak iş letim sisteminin üst sürümlerinin farklısabit disk bölümüne kurulması .
3.1.1. Kurulum CD’si İ ş letim sistemlerinin kurulumlarıgenellikle kurulum CD’lerinden baş latı labilir. Bunun olabilmesi için CD’nin bootable (ilk açı lı ş ) özellikli olmasıgerekir. Eğer iş letim sistemi kurmak için bootable bir CD kullanmı yorsanı z, ayrı ca bilgisayarıbaş latmak için bir açı lı ş disketine veya hâlen kurulu olan bir iş letim sistemine ihtiyacı nı z vardı r. Bilgisayarı nı zı disketten veya mevcut iş letim sisteminiz üzerinden açarak CD-ROM’dan kuruluma devam edebilirsiniz.
Resim3.1: Windows XP iş letim sistemi kurulum CD’si
28
3.1.2. Yükseltme Seçeneği
İ nternet Üzerinden Güncelleme: İ ş letim sisteminin web sayfası na gidilerek yapı lan güncelleme ş eklidir (ör: Windows için http://update.microsoft.com ).
Resim 3.2: Windows iş letim sisteminin internet üzerinden güncellenmesi
Otomatik Güncelleş tirmeler'i Kullanarak Güncelleme
Baş lat / Denetim Masası/ Performans ve Bakı m / Sistem / Sistem Özellikleri / Otomatik Güncelleş tirmeler (veya Bilgisayarı m simgesine sağklik / Özellikler / Sistem Özellikleri / Otomatik Güncelleş tirmeler ) seçeneğ ine tı klanarak karş ı mı za gelen pencereden yapı lı r. Bu ayarlama sonunda Otomatik Güncelleş tirmeler'i, sizi uyarmak üzere ayarlarsanı z veya planlanan yükleme zamanı nda makineniz kapalı ysa, aş ağı dakine benzeyen bir bildirim balonu görürsünüz. Güncelleş tirmeleri gözden geçirmek ve yüklemek için bildirim balonuna tı klayabilirsiniz.
29
Resim 3.3: Windows iş letim sisteminin internet üzerinden güncellenmesi
İ ş letim sistemlerini üreten firmalar, iş letim sistemi kullanı ldı kça ortaya çı kan bazı yazı lı msal hatalarıtamamen veya nispeten ortadan kaldı rmak için çeş itli yazı lı m paketleri yayı nlarlar. Örneğ in Windows XP iş letim sistemi için yayı nlanan servis paketi-2 bunlardan biridir. Bu paketler, internet üzerinden kurulabileceğ i gibi CD’den de kurulabilir. Kurulum sı rası nda otomatik güncelleş tirme seçeneği aktif edilirse internete bağ lıolduğ unuz sürece belli zaman aralı kları yla iş letim sisteminiz güncellenecektir.
Resim 3.5: Windows iş letim sisteminin servis paketi (Service Pack) ile güncellenmesi
30
Resim 3.6: Kurulum sı rası nda otomatik güncelleş tirmelerin açı lması
İ ş letim sisteminizde virüs, spyware (casus yazı lı m) gibi yazı lı mlardan dolayıoluş an güvenlik açı kları nıbilgisayarı nı za güvenlik yamalarıkurarak kapatabilirsiniz.
Resim 3.7: Güvenlik yamasıkurularak iş letim sisteminin güncellenmesi
İ ş letim sisteminizden memnun değ ilseniz; örneğin bazıprogramlarıçalı ş tı ramı yorsanı z mevcut iş letim sisteminizin üst sürümlerinden birini kurarak daha kullanı ş lıbir iş letim sistemi elde edebilirsiniz. Bunun için donanı m özelliklerinizin ilgili iş letim sistemini desteklemesi gerekir. Windows 98 iş letim sistemi kurulu bir bilgisayara, Windows XP kurmak istediğ inizde aş ağ ı dakine benzer bir ekran görüntüsüyle karş ı laş ı rsı nı z. Burada size mevcut iş letim sisteminizi güncelleme veya ikinci bir iş letim sistemi olarak kurma seçemekleri sunulmaktadı r.
31
Resim 3.8: İ ş letim sisteminin üst sürümlerine yükseltilmesi (update)
Resim 3.9: Mevcut iş letim sisteminin korunarak yeni bir iş letim sisteminin kurulması
32
Resim 3.10: Kurulum yapı lacak disk bölümünün seçilmesi
Resim 3.10: Birden fazla iş letim sistemi kurulu bilgisayarı n açı lı şekranıgörüntüsü
Bilgisayarı nı zda birden fazla iş letim sistemi kuruluysa bunları n açı lı ş sı rası nı değ iş tirmeniz mümkündür. Windows XP iş letim sisteminde Bilgisayarı m / SağKlik / Özellikler / Geliş miş/ Ayarlar(Baş langı ç ve Kurtarma) / Varsayı lan iş letim sistemi kı smı ndan kurulu iş letim sistemlerinin açı lı şsı rasıdeğiş tirilir.
33
Resim 3.11: İ ş letim sistemlerinin açı lı şsı rası nı n değiş tirilmesi
3.2. İ ş letim Sistemi İ le Gelen Yeni Özellikler 3.2.1. Özel Kullanı cıDosyaları nıGüvenlik Altı na Almak Windows XP ile birlikte gelen NTFS dosyalama sistemini kullanarak özel kullanı cı dosyalarıeriş im izinleriyle güvenlik altı na alı nabilmektedir.
34
Resim 3.12: Özel kullanı cıdosyaları nıdaha güvenli saklamayısağlayan NTFS dosya formatı Not: Sabit diskimizin dosya formatı nıYerel Disk (C:) sağklik / Özellikler seçeneği ile öğrenebiliriz.
3.2.2. Dosya Paylaş ı mı nda Yenilikler Windows XP altı nda klasörlerinizi paylaş tı rmak için basit dosya paylaş ı mıkullanı lı r. Basit dosya paylaş ı mıWindows XP de varsayı lan paylaş ı m düzenidir. Bir klasörde bu özelliğ i kullanmak için klasör üzerine farenizin sağtuş u ile tı klayı p özelliklerine girdikten sonra paylaş ı m sekmesinde “Bu klasörü paylaş ” (Share this folder) kutucuğunu aktif haline getirin.
35
Resim 3.13: Basit dosya paylaş ı mıseçeneği ile dosya ve klasörlerin paylaş tı rı lması
3.2.3. Geliş mişİ nternet Gezgini Özellikleri Windows XP iş letim sistemi İ nternet Explorer adlıgeliş mişbir web tarayı cı sı nı standart olarak kullanı cı ya sunmaktadı r.
Resim 3.14: Birçok özelliğe sahip İ nternet Explorer web tarayı cıprogramı
36
3.2.4. Görsel Kullanı cıArayüzü (GUI) Günümüzde iş letim sistemleri görsel kullanı cıarayüzleriyle birlikte sunulmaktadı r. İ ş letim sistemlerini kullanmak için bu arayüz yeterlidir. Windows XP iş letim sisteminde bu arayüzün adımasaüstüdür. Masaüstünde yer alan simgeler, baş lat menüsü ve görev çubuğ u gibi bileş enlerle iş letim sisteminin kullanı mı oldukça kolaydı r.
Resim 3.15: İ ş letim sistemini kullanmayıkolaylaş tı ran görsel kullanı cıarayüzü (GUI)
37
UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları 1. Bilgisayarıçalı ş tı rı nı z. 2. Servis Paketlerini yüklemek için CD’yi sürücüye takı nı z.
Öneriler CD-ROM sürücünün CD’yi rahat okuyabilmesi için üzerinin çizilmemesine ve tozlanmaması na dikkat ediniz.
3. Servis paketleri internetden yüklenecekse internet bağlantı sı nıkontrol ediniz.
İ nternet bağ lantı sıyoksa bağ lantı yı gerçekleş tiriniz.
4. İ nternete girerek güncelleme sitesine giriniz.
Doğ ru güncelleme seçeneklerinin seçildiğini tekrar kontrol ediniz.
5. İ ş letim sistemi güncel yama ve güncelleme dosyaları nıyükleyiniz.
Güncelleme iş lemi sonlanmadan internet bağlantı sı nıkesmeyiniz ve bilgisayarıkapatmayı nı z.
38
ÖLÇME ERLENDİ RME ÖLÇMEVE VEDEĞ DEĞ ERLENDİ RME OBJEKTİ F TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aş ağ ı daki sorulardan, sonunda parantez olanlar doğ ru-yanlı şsoruları dı r. Verilen ifadeye göre parantez içine doğ ru ise “D” , yanlı şise “Y” yazı nı z. Şı klısorularda, doğ ru ş ı kkıiş aretleyiniz. 1.
Servis paketleri (service pack) bilgisayarı mı zda kurulu iş letim sistemini iyileş tirmek amacı yla kullanı lı r. ( )
2.
İ ş letim sisteminde yer alan Otomatik Güncelleme özelliğ i iş letim sisteminin belli zaman aralı kları yla otomatik güncellenmesi amacı yla kullanı lı r. ( )
3.
Güvenlik yamalarıiş letim sistemindeki güvenlik açı kları nıgidermek amacı yla kurulur. ( )
4.
İ ş letim sistemlerinde, açı lı şsı rasıkurulum önceliğ ine göre belirlenir ve daha sonra değiş tirilemez. ( )
39
MODÜL DEĞERLENDİ RME MODÜL DEĞERLENDİ RME PERFORMANS TESTİ(YETERLİ K ÖLÇME) Modül ile kazandı ğ ı nı z yeterliğ i aş ağı daki kı staslara göre değ erlendiriniz.
DEĞERLENDİ RME KRİ TERLERİ
Evet
Hayı r
İ htiyaç duyduğ unuz iş letim sistemi yazı lı mı nı belirleyebiliyor musunuz? Bilgisayarı nı zı n BIOS ayarları nıincelediniz mi? İ ş letim sistemi olmadan bilgisayar kullanı labilir mi? Bilgisayarı nı zı n donanı m özelliklerini biliyor musunuz? Açı k kaynak kodlu iş letim sistemlerinin neden daha az tercih edildiğini araş tı rdı nı z mı ? Hiç iş letim sisteminizi güncellediniz mi? Görsel kullanı cıarayüzüne (GUI) sahip iş letim sistemlerinin avantajları nıdüş ündünüz mü? İ ş letim sistemi kurarken açı lı şönceliğ ini CD-ROM olarak değiş tirdiniz mi? Sabit diskin bölümlendirilmesi iş lemini yaptı nı z mı ? Ev sinema sistemlerinde kullanı lan iş letim sistemlerini araş tı rdı nı z mı ? Lisanslıyazı lı m kullanmanı n avantajları nıaraş tı rdı nı z mı ? Servis paketlerinin ne amaçla kurulduğ unu araş tı rdı nı z mı ?
DEĞERLENDİ RME Yaptı ğı nı z değ erlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğ renme faaliyetlerini tekrarlayı nı z. Modülü tamamladı nı z, tebrik ederiz. Öğ retmeniniz size çeş itli ölçme araçları uygulayacaktı r. Öğretmeninizle iletiş ime geçiniz.
40
CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİ YETİ -1CEVAP ANAHTARI Sorular
Cevaplar
1 2 3 4 5
D D C D D
ÖĞRENME FAALİ YETİ -2 CEVAP ANAHTARI Sorular
Cevaplar
1 2 3 4 5
D D D D D
ÖĞRENME FAALİ YETİ -3 CEVAP ANAHTARI Sorular
Cevaplar
1234-
D D D Y
Cevapları nı zıcevap anahtarlarıile karş ı laş tı rarak kendinizi değ erlendiriniz.
41
ÖNERİ LEN KAYNAKLAR ÖNERİ LEN KAYNAKLAR
ÜÇÜNCÜ Hayrettin, Windows XP ve Office 2003, Alfa Yayı nları , 2005
ÇUBUKÇU Faruk, WINDOWS XP, Alfa Yayı nları , 2002
TAŞBAŞI Abdurrahman, Orhan ALTINBAŞAK, Bilgisayara GirişXP, Altaş Yayı nları , 2004
42
KAYNAKÇA KAYNAKÇA
TAN Ali, İ ş letim Sistemleri Ders Notları
Cisco It Essentials II - Network Operating Systems v1.1 dökümanları
Cisco - It Essentials I-Pc Hardware And Software, v3.0 dökümanları
http://www.microsoft.com/turkiye/
tr.wikipedia.org/wiki/İ ş letim_sistemi
http://www.pclabs.gen.tr/article.asp?doc=411
http://www.bilgisayardershanesi.com/isletimsistemi.htm
http://www.belgeler.org/arsiv/archive-kurulum-nasil.html
http://www.ulusalgazeteler.com/webbilgi/i_linux_nedir.htm
http://www.tvhb.org.tr/teknoloji/linux.html
http://tr.wikipedia.org/wiki/Mac_OS_X
43