PID kontrol sistemlerini anlamak için tpladığım kaynaklardan derlediğim bir döküman.
Haberleşme Sistemleri - Analog Haberleşme
yyy3
11/07/2012
Temel Sistemleri
TEMEL SİSTEMLERİ • Yapının kendi ağırlığı dahil yapıya etkiyen tüm yükleri zemine aktaran yapı elemanlarına TEMEL denir. TEKİL Df/B<= <=1 <=
YÜZEYSEL (SIĞ) TEMEL
SÜREKLİ
RADYE
TEMELLER Df/B>1
KAZIKLI DERİN TEMEL AYAK (KESON)
1
11/07/2012
TEMEL MÜHENDİSLİĞİ NEDİR? Yapıya etkiyen tüm yükler; Zeminde göçme ve Aşırı oturma olmaksızın Ekonomik olarak uygun bir temel yardımıyla zemine aktarma sanatına denir. Diğer bir ifade ile A) temel zemininde göçmeye karşı yeterli güvenlik olacak B) toplam ve özelliklede farlı oturmalar için izin verilen değerlerin altında kalınacak C) Kendisi statik açıdan yeterli olacak D) Tüm bu durumlar ekonomik olunacak • • • •
Temel derinliğine etki eden faktörler: • • • • • • •
Don derinliği Bitkisel toprak derinliği Kontrolsüz ve her türlü atık malzeme derinliği Mimari sebepler Kum zeminlerin su veya rüzgar erozyonunda kalması durumu Sıvılaşma riski yüksel olan zeminler Mevcut bir temel ile yeni temel arası seviye farkı, temeller arası mesafeden küçük olmalı
2
11/07/2012
Yüzeysel temellerde taşıma gücü Yüzeysel temellerde taşıma gücü zeminde göçme olmadan (mukavemet aşılmadan) zemine aktarılacak en büyük gerilmedir. Taşıma gücüne etki eden faktörler; • Zeminin türü ve özellikleri • Temel boyutları ve çekli • Temel derinliği • Yükün eğimi ve eksantirikliği • YASS • Taban pürüzlülüğü •
Göçme türleri •
Temel zemininin sıkılık ve sertlik durumuna göre üç farklı göçme mekanizması gösterir
3
11/07/2012
TERZAGHİ TAŞIMA GÜCÜ YÖNTEMİ
YASS ETKİSİ
4
11/07/2012
TABAKALI ZEMİN DURUMU • • •
Üst kaliteli alt zayıf ise yandaki formülasyon kuulanılır Üstteki zemin zayıf ve toplam zeminin yarısından fazlasını oluşturuyorsa c, fi ve gama değerleri ile hesap yapılır. Üstteki zemin sağlam ancak temel zemininin en fazla %20 sini oluşturuyorsa alttaki zafıf zemine göre hesap yapılır.
TEMEL TABAN BASINCI
• qemin >= qtaban • qnet = qt - γ*Df
5
11/07/2012
Tekil Temeller • • • •
Her kolon altına gelen ve kolon yükünü daha geniş bir alana yayarak zemine iletir. Değişik tiplerde inşa edilirler. Tipik olarak temel boyutları 1-3m civarındadır. Tekil Temeller Kalınlığı 25cm den az olamaz. Yüklenme şekillerine göre
Simetrik olmayan
Simetrik
Merkezi
Ekzantirik
Yüklü
Yüklü
Tekil Temeller
Simetrik olmayan
Simetrik
Merkezi
Ekzantirik
Yüklü
Yüklü
6
11/07/2012
Merkezi Yüklü Simetrik Temeller • • •
•
Düşey bir kolon yükü taşırlar. Yeteri kada rijid olduklarında kohezyonlu ve kohezyonsuz zeminlerde farklı temel basınç dağılımları gösterirler. Genellikle betonarme temeller rijid kabul edilebilir. Her iki kohezyonlu ve kohezyonsuz zeminlerde temel basınç dağılımı üniform kabul edilir. Temel ağırlığı kolon yüküne ilave edilir ve taban alanına bölünerek taban basınç dağılı hesaplanır. Temel altında yükler üniform, çizgisel ya da yayılı yük olarak düşünülür.
Temellerin hesabında aşağıdaki tahkikler yapılmalıdır: 1) Taşıma gücü tahkiki: Kolon yükü ve temel ağırlığı toplamı temel zemini tarafından güvenle taşınmalıdır. + = ≤
(1) Bağıntısı kullanılarak temel taban boyutlarını belirlenir.
l b
L =
B
7
11/07/2012
2) Zımbalama Tahkiki Plak (temel) – kolon birleşim yerinde kolonun plağı yırtmasına engel olmak için yapılan tahkiktir. Zımbalama alanındaki kayma gerilmeleri betonun kayma emniyet gerilmesini aşmamalıdır.
≤
3) Eğilme ve kayma tahkiki Kolonun düşey olarak oturduğu temelde eğilme ve kayma yönünden güvenilir olup olmadığı tahkik edilmelidir. Temelin statik hesabı yapılır. T – M diyagramları çizilir. Eğilme ve kaymada kritik kesitler (en büyük zorlamaların meydana geldiği) dikkate alınıp eğilmeye karşı temelin altına donatı konulur. Kaymaya karşı ise kayma donatısı gerekmeyecek şekilde temele uygun kalınlık (d) verilir.
8
11/07/2012
Ekzantirik Yüklü simetrik temeller •
Yapılara etkiyen yüklerin etkisiyle temeller momente maruz kalabilir. Bu tür temellere ekzantirik temeller denir. Ekzantriste 1 veya 2 doğrultuda olabilir.
=
∆ ∙ + = ∑ +
Simetrik olmayan temeller
9
11/07/2012
Deprem bağlantı kirişleri •
Depreme karşı tekil temeller bağlantı kirişleri ile birbirine bağlanırlar. Bağlantı kirişleri taban basıncına sahip olmayıp sadece basınç ve çekme alırlar.
SÜREKLİ TEMELLER •
Mütemadi temel olarak da adlandırılır. Temel uzunluğu genişiliğine oranla fazla olan temellerdir.
SÜREKLİ TEMELLER
KOLON ALTI TEMELLER
TEK DOĞRULTUDA UZANAN
L/B>5
DUVAR YA DA PERDE ALTI TEMELLER
ÇİFT DOĞRULTUDA UZANAN
10
11/07/2012
Duvar ya da Perde altı temeller •
Özellikle yığma yapılarda taşıyıcı duvarlar altında bu temel sistemi uygulanır. Ayrıca B.A. Yapılarda stabiliteyi yanal yüklere karşı da arttırmak amacıyla oluşturulan perde duvarlar altında da uygulanır.
Taş duvar altı Sürekli Temeller •
Duvar altına açılan uzun hendeklerin tabanına beton harçla birlikte taşların yerleştirilmesiyle oluşturulurlar. Hatıl kısımlarına boyuna donatı konması iyi olur.
11
11/07/2012
Beton Duvaraltı Sürekli Temeller • •
Donatısız olarak (sadece konstrüktif boyuna donatı ve etriye kullanılırak) betondan yapılan bu temellerde de (*) formülü kullanılır. Eğilme yönünden de güvenilir olmalıdır. Bunun için eğilme güvenliğini sağlayacak d kalınlığı hesaplanır. Duvar yüzünde hesaplanan eğilme momenti dikkate alınır.
Betonarme Duvaraltı Sürekli Temeller •
•
•
Yapı yükünün fazla olduğu durumlarda duvar ya da perde altında oluşturulan temeller enine eğilmeye karşı hesapla belirlenecek donatıyla teçhiz edilir. TS 500^de – d>=25cm – Paspayı min 5cm – φ14 min. Dane çapı – φ8/30 Taşıma gücü tahkiki (*) formülü ile hesaplanır. Tekil temeller de olduğu gibi enine ekzantirik yüklenmiş veya geometrik olarak simetrik olmayan şekilde dizayn edilmiş olabilir. Simetrik olmayan temeller de eğer ortam müsaitse taban basınç dağılımını düzeltmek (üniform taban basıncına dönüştürmek) için kenar ekzantrisite kadar kaydırılır.
12
11/07/2012
Kolonaltı Sürekli temeller •
2 veya daha fazla kolonu taşıyan temeldir.
=
•
1 + 2 + ≤
Çözümde ya B seçili L boyu hesaplanır. Ya da tersi durum olur. Sürekli temeller sabit ya da değişken kesitli olabilir. Ya da 1 veya 2 doğrultuda tasarlanabilir.
