Banghay Banghay Aralin sa Filipino IV “Ang mga uri ng Tayutay” I.
MGA KASANAYAN
Pagsusuring Panglinggwistika Naibibigay ang kahulugan kahulugan ng tayutay gayundin ang mga uri nito. Pagsusuring Pangnilalaman Nasusuri ang pagkakaiba ng mga uri ng tayutay gayundin ang wastong gamit nito. Pagsusuring Pampanitikan Napahahalagahan ang kabuuan ng paksa at nakapagbibigay ng mga pang pangun ungu gusa sap p na may wastong wast ong gamit gami t ng mga tayutay tayu tay.. II.
MGA LAYUNIN
Sa loob ng isang oras na talakayan, ang mga mag-aaral ay inaasahang: a. Nasusu Nasusuri ri ang ang tayut tayutay ay ayon ayon sa mga mga uri uri nito. nito. b. .Nakapagbibigay ng mga halimbawa sa bawat uri ng tayutay batay sa kanilang sariling pang-unawa. c. Naiis Naiisa-i a-isa sa ang mga mga pagkaka pagkakaiba iba ng mga mga uri ng tayut tayutay ay.. d. Naka Nakapag pagsa sadu dula la ng isan isang g maik maikli ling ng sitw sitwas asyo yon n gamit gamit ang ang iba’ iba’tt ibang ibang uri ng tayutay. e. Napa Napahah hahal alag agaha ahan n ang buon buong g paksa paksa..
III.
MGA NILALAMAN Ang Ang sele seleks ksy yong ong ito ito ay tuma tumata tala laka kay y sa mga mga uri uri ng Tayut ayutay ay.. Ito Ito ay mga matatalinha matatalinhagang gang pahayag na masining,m masining,mahiray ahiraya, a, at malalim malalim na nagbibigay-k nagbibigay-kulay ulay sa isan isang g pahay pahayag. ag. Ito Ito ay sina sinady dyang ang paglay paglayo o sa tunay tunay nakah nakahul ulug ugan an ng pahay pahayag ag upang maikubli ang katotohanan nito. Sa pamamagitan nito, mas magiging mahusay at mabisa ang isang pahayag. Ito ay naglalaman ng mga gawaing maghahatid sa mga mag-aaral tungo sa isang malawak na pag-unawa sa Tayutay. Tayutay.
IV.
DATING KA KAALAMAN Ang Ang mga tayut ayutay ay ay Anyo nyo ng ana anana nali lita ta na masi asining ning at malal alalim im ang ang pagkakapahayag.
V.
BAGONG KAALAMAN Ang mga tayutay ay may iba’t ibang uri. !alaki ang naitutulong nito sa mas masining at mas mabisang pagpapahayag.
"I.
ESENSYAL NA PAG-UNAWA Ang mga tayutay ay isa sa mga mahahalagang sangkap ng isang mabisang pagpapahayag.
VII.
MGA KAGAMITAN #Tayutay at mga $ri nito% (Figures of Speech) Paksa: #Tayutay Sanggunian: #Ang &etorika% ni 'ederico (. Sebastian Mate!a"es: (iswal eyds, yeso, pisara, tape, at pentelpen VIII. PAMAMA#AAN
A. agsasagawa agsasagawa ng mga mga pangarawpangaraw-araw araw na gawain: gawain: -agbati at pagdarasal -agtatala ng mga lumiban -agpapaayos sa silid aralan
(. agbabalik agbabalik aral aral ukol sa andiwa andiwa at at ) aspekto aspekto nito. nito. *. agg aggan any yak: ak: !agpapabasa !agpapabasa sa mga mag-aaral ng isang maikling maikling talata na naglalaman naglalaman ng mga tayutay. Ipasusuri ng guro sa mga mag-aaral ang mga pahayag na nakalagay dito gamit ang mga katanungang nakatala: a. Ano ang ang napansin napansin ninyo sa mga mga salitang salitang bumubuo bumubuo sa talata+ talata+ b. aaya aya ba itong pakinggan+ c. ung ikaw ikaw ang tatanungin tatanungin bilang bilang isang isang ilipin ilipinong ong mag-aaral, mag-aaral, maganda maganda bang bang gamitin gamitin ang mga salitang ito sa kasalukuyang panahon+ I$.
PAGPAPAKILAL ILALA A SAA#ALIN ALIN:: aghahandaSa tulo tulong ng ng isin isinag agaw awan ang g pang pangga gany nyak ak ay maip maipak akik ikil ilal alaa na ng guro guro ang ang panibagong aralin, ang #Tayutay at mga uri nito%.
.
PAGTALAKAY %Ta!uta!& - ay nagbibigay ng makulay at mabisang pagpapakahulugan sa tulong ng patalinghagang pagpapahayag na kaiba sa karaniwang paaralan. /ayunin ng tayutay na mapaganda atmagawang mabisa, masining, at kawili wili ang paglalarawan.
!ga $ri ng mga !atatalinhagang ahayag 0!ga Tayutay1 2. Pagtutu"a' naghaham hambi bing ng sa dala dalawa wang ng magka magkaib iban ang g bagay bagay,, tao, tao, o Pagtutu"a' (Si)i"e* (Si)i"e* - nagha pangyayari. 3inagamitan ito ng mga salita’t pariralang: tulad ng, gaya ng, animo’y, mistula, tila, wari atbp. Hal: Sina Hal: Sina 4enina at 5loisa ay tila mga rosas na namumukadkad sa hardin. 6. Pag+a+angis tuwirang paghahambing. paghahambing. 7indi ginagamitan ginagamitan ng Pag+a+angis (Meta,a* (Meta,a* - isang tuwirang mga pariralang: tulad ng, kawangis ng, gaya ng, atbp. Hal: ara Hal: ara kay ka y 4oyce, si Ariel ay isang Adonis. Pagsasata (Pesnii/atin* (Pesnii/atin* - pagsasalin ng mga katangian ng tao sa isang bagay. ). Pagsasata Naipapahayag ito sa pamamagitan ng paggamit ng pandiwa.
Hal: Ang Hal: Ang puno ay marahang isinasayaw ng hangin. 8.
Pagta+ag (A,st,0e* - 9ito’y ginagawa ang pakikipag -usap sa karaniwang bagay na tila ba nakikipag-usap sa isang buhay na tao.
Hal: (uwan Hal: (uwan na kay rikit tanglawaan mo ang aking pusong naaguguluhan. . agmama agmamalab labis is - pinala pinalalabi labiss o pinakuk pinakukula ulang ng ang tunay tunay na kalagay kalagayan an ng tao, tao, bagay, bagay, pangyayari atbp. Hal: Nabasag Hal: Nabasag ang bambam bamba m ng tainga ni 3ina sa sobrang lakas ng sigaw ni !ary Ann. . $I.
PAGPAPA1ALAGA2PAGLALA1AT
Ang guro ay naghanda ng mga palabunutang naglalaman ng iba’t ibang sitwasyon. 7ahatiin ang klase sa limang magkakaibang grupo at pipili ng isang kinatawan upang bumunot ng tigi-tigisang piraso ng papel na naglalaman ng iba’t ibang sitwasyon tungkol sa: a. ag ibig
b. amilya c. agmamahal sa alikasan d. agpapahalaga sa pag-aaral e. agmamalaki sa bayang sinilangan Ang mga sitwasyong kanilang isasadula sa harapan ng klase ay kinakailangang naglalaman ngmga mala-retorikang mga pahayag o tayutay na tatagal lamang ng ) minuto. Ito ay mamarkahan batay sa pamantayang nakasaad: PAMANTAYAN: Nilalaman ; >astong >a stong 3amit ng Tayutay ; aayusan at 9aloy ;
$II.
<= )<= 6<= 2<<=
PAGTATAYA Panut: Suriin kung anong uri ng tayutay ang ginamit sa mga sumusunod na mga pahayag. Ilagay ang kasagutan sa patlang. 02< puntos1
anuto: Tukuyin kung anong uri ng tayutay ang nakapaloob sa mga sumusunod na pahayag. Ilagay ang sagot sa patlang bago ang bilang ??????????2. Sariwang hangin ang banayad na humahaliksa kanyang mala-rosas na pisngi ??????????6. Tuwing eleksyon, umuulan ng salapi. ??????????). andila siya saaking paningin na unti-untingnalulusaw. ??????????8. Ang luha sa kanyang mga mata ay tulad sa batis na umaagos. ??????????. @, maawaing langit (akit ang buhay ko ay pun o ng sakit+ ??????????B. Napakaganda ng kaniyang pagkakasulat.arang kinahig lang ng manok. ??????????C. Ang kaniyang tinig ay kawangis ng awit ng ibong pipit. ??????????D. Siya ay isang ahas. ??????????E. 9inadalaw siya ng kaniyang guni-guni. ??????????2<. 7alos lumuwa ang kaniyang mga mata nang makita niya si 3ino.
$III. TAKDAN DANG A#ALI #ALIN N
(asahin ang tulang #(abang /uksa% ni 9iosdado !acapagal sa pahina BD, luma at isulat sa isang buong papel ang sariling pakahulugan sa bawat saknong.
Inihanda ni: 3. !I*7A5/ 9. SA$9AN
