Azola Manual in Marathi

1

अॅझोला पशु खाद्यावर एक प्रभावी पयााय

प्रकल्प उभारणी मागादशाक पुस्तिका स्वज्ञान आश्रम पाबळ, िा. स्शरूर, स्ि. पुणे ४१२४०३ फोन नं. ०२१३८ २९२३२६

2

-:

ANauk`maiNaka : -

A.na

mauddyaacao naava

Paana naMbar

1

P`astavanaa

2

]ddoSa

2

3

saaih%ya saaQanao

2

4

pUva- inayaaojana

3

5

ÌtI

3

6

A^Jaaolaacao ]%pnna

4

2

7

A^Jaaolaa Kaadyaacao fayado

5

8

A^JaaolaatIla paoYaNat%vao

6

9

AnauBava

6

10

ADcaNaI

7

11

वूचना

7

12

A^Jaaola baoDcaa saurvaatIcaa Kca-

7

13

Anaumaana

8

3

1.

P`astavanaa

A^Jaaolaa laagavaD ho saaopo AlpKica-k va ikfayatiSar tM~&ana Aaho.Qaanya AaiNa caara ]%padnaacyaa tulanaot A^JaaolaasaazI laagaNaaro Eama AaiNa ]%padna yaaaMcaa tulanaa%mak AByaasa kolaa tr A^Jaaolaa iktItrI pTInao fayadoSaIr AaiNa jaast ]%padna dNaaro SaovaaL Aaho. A^Jaaolaacyaa bahupyaaogaI gauNaQamaa-mauLo AaiNa kmaI idvasaatIla jaast ]%padnaamauLo A^Jaaolaacaa janaavaraMcyaa Kadyaat samaavaoSa krNao fayadoSaIr zrto. eoMSaIcyaa dSakapya-Mt A^Jaaolaacaa mau#ya ]pyaaoga BaatSaotIsaazI jaOivaka Kt mhNauna kolaa jaat haota. na~ isqarIkrNa yaa gaNaQamaa-mauLo AaiNa na~acyaa jaast p`maaNaamauLo ihrvaLIcoa Kt mhNauna to ]pyaaogaat AaNalao gaolao Aaho. korla timaLnaaDumaQaIla Baat ]%padk A^Jaaolaacaa vaapr krtat.A^Jaaolaa ma%sya Kadya mhNauna ]pyau@t AsalyaamauLo yaa kaLat Baat ,A^Jaaolaa va ma%sya ,tsaoca Baat A^Jaaolaa, ma%sya ,va badk [.ekai%mak imaEa pQdtI ivakisat JaalaI Aaho. A^Jaaolaa ळेलाऱ hI paNyaavar mau@tpNao trMgaNaarI naocaovagaI-ya vanasptI Aaho. p`acaIna kaLapasauna A^JaaolaacaI AaoLK naIla -hirt SaOvaala ASaI Aaho. hI ek sahjaIvaI vanasptI Asauna vaatavarNaatIla na~ naIla -hirt SaOvaalaacyaa madtInao ³A^naibaTa A^Jaaolaa ´ isqar krto AlaIkDcyaa kaLat pSauKadyaacyaa vaaZ%yaa ikMmatImauLo pSauKadyaalaa pyaa-ya mhNauna A^Jaaolaa vaaprNyaasa saurvaat JaalaI Aaho. 2.]d\doSa 1´ A^Jaaolaa p`klpacaI maahItI jaaNauna GaoNao va %yaacao vyavasqaapna krnao. 2´o A^Jaaolaaचा maaozyaa p`maaNaat vyavasaaya krnao. 3.saahI%ya va saaQanao iTkava ¸ favaDo ¸ Gamaolao ¸phar ¸ taDp~I ¸ ivaTa ¸ ssp isaMgala saupar f^asfoT danaodar , imainarla pavaDr ¸ SaoNa ¸ maatI आणण A^Jaaolaa caaLNaI. 4.puva- inayaaojana p`qama A^Jaaolaa ivaYayaI maahItI k$na GyaavaI %yaacao fayado va taoTo samajauna Gao}na %yaalaa laagaNaa-yaa BaaMDvalaacao AMdaja p~k kaZavao ल laagaNaaro saahI%ya jamaa kravao. A^Jaaolaa p`klp krNyasaazI jaagaa inavaDavaI, jaagaa saavalaIt JaaDaKalaI 2×2maI. maapuna Gao}na saaf k$na GyaavaI GyaavaI.

4

5 .ÌtI १.

sava- maatI va dgaDo kaZuna jaagaa saaf kolaolaI jaagaa ek saarKI laovala k$na GyaavaI. २. 2×2 maITr laaMbaI va $MdI ची jaagaa 1 fuT Kaola Kaoduna ek baoD tyaar कयाला. ३. naMtr baoD maQyao 3×3 maITr caI taDp~I टका ल %yaacyaa var ivaTa zovaavyaa. ४. naMtr 5 kIlaao vaa$LacaI ककिंला ळेतातीर maatI Gao}na tI चाऱून baoDmaQyao samaaMtr Takuna GyaavaI. ५. 5 ik ga`^.SaoNa Gao}na to 10 laITr paNyaat maIsaLuna SaoNagaara tyaar kravaa va maatIvar %yaacaa samaaMtr qar dyaavaa. ६. %yaanaMtr baoD 10 saoM.maI ]McaIpya-Mt paNyaanao Ba$na Gyaavaa. ७. 50 ga^`ma isaMgala saupr fa^sfoT (ssp) ho 5 laITr paNyaat ivarGaLuna Gyaavao va to imaEana paNyaanao Barlaolyaa baoDmaQyao Takavao. ८. janaavaraMcyaa Kadyaat vaaprNyaat yaoNaarI imanaIrla pavaDr ( ]da.baosTmaIna ,A^ga`aomaIna ) 50 ga^`ma 5 laITr paNyaat maIsaLuna tI paNyaanao baoD BarlyaanaMtr TakavaI. ९. saMpuNa- baoD maQyao 10 cm pyaM-t paNyaanao BarlyaanaMtr 1 kI.ga`^ A^Jaaolaa Takavaa. 10. A^Jaaolaa TaklyaanaMtr %yaavar svacC paNaI iSaMpDavao. ११. saaQaarNa pNao 15 idvasaanaMtr saMpuNa- baoD A^Jaaolaa nao Ba$na jaa[-la %yaa idvasaanaMtr raoja 300 ga`^ma A^Jaaolaa baoDmaQauna kaZuna Gyaavaa va tao janaavaraMnaa va p`aNyaaMnaa KaNyaasaazI dyaavaa. १२. %yaanaMtr p`%yaok AazvaDyaalaa baoDmaQyao 50 ga`^ma maInarla pavaDr va 50 ga`^ma isaMgala saupr fa^sfoT varIla p`maaNao paNyaat maIsaLuna Takavao. १३. 1 mahINyaanaMtr %yaa baoDmaQaIla puvaI-caI maatI va SaoNa tsaoca paNaI kaZuna Takavao va varIla p`maaNao navaIna maatI va SaoNaanao punha baoD Baravaa. jamaInaIt KDDa k$na A^Jaaolaa baoD tyaar krNyaacaI pQdt.

baoD saazI jaagaa Kaodtanaa

taDp~I TaklyaanaMtr maatI Taktanaa

baoDmaQyao AJaaolaa saaoDlyaanaMtr

5

jamaInaIvar ivaTaMcaa qar do}na A^Jaaolaa baoD tyaar krNyaacaI pQdt.

1.ivaTaMcaa qar dotanaa

2.%yaavar taDp~I TaklyaanaMtr 3.%yaamaQyao AJaaolaa Taktanaa

6.A^Jaaolaacao ]%pnna P`a%yaok caaOrsa maITr maagao 200 to 300 ga`^ma A^Jaaolaa vaaFyaatuna raoja kaZta yaotao, A^Jaaolaacao sarasarI ]%padna 700 to 750 Tna p`it vaYa- [tko Aaho. A^Jaaolaa Aakaranao ek to tIna sao.maI.

एलढा अवतो

AaiNa AlaOMigak ASaa daonhI p`karo haoto. A^JaaolaacaI vaaZ samaaMtr idSaonao haoto

ल

A^Jaaolaacao puna$%padna laOMigak

Aaplyaa saaoyaInausaar Saotaat¸ prsaat¸

gaaozyaaSaojaarI va gaccaIvarhI A^JaaolaacaI laagavaD krta yaoto. BaartamaQyao p`amau#yaanao na^rD^p' pwtIcaa vaapr krtat. yaa pwtInao BaumaIhIna pSaupalakhI A^JaaolaasaMvaQa-na va ]%padna k$ Saktat. A^JaaolaacaI laagavaD hI vaafo pwtInao Sa@yatao JaaDacyaa saavalaIt kravaI. laagavaDIsaazI 10 to 12 sao.maI.pya-Mt paNaIsaaza k$ SakNaaro vaafo tyaar kravaot. 7.A^Jaaolaa Kadyaacao fayado १. दध ु दे णाऱ्मा प्राण्माव ददरामव दध ु ात ल

AMDyaacao ]%padna yaaMmaQyao vaaZ २. ३. ४.

f^T

भध्मे लाढ शोते, ऩक्षमािंना खाद्म म्शणून ददल्माव

vajana¸

शोते.

15to 20T@ko AaMbavaNaavarcaa Kca- kmaI hao}na Kadyaavarcyaa Kcaa-t bacat haoto. ekuNaca janaavaMrat gauNava%tavaRwI hao}na raogap`tIkar Sa@tI vaaZto Aaraogya sauQaarto va AayauYyaat vaaZ haoto. A^Jaaolaa vaaFyaatuna kaZNyaat yaoNaaro PaaNaI na~yau@t va Kinajayau@t Asalyaanao ipkaMsaazI JaaDaMsaazI vaaprta yaoto . tsaoca vaaFyaatuna kaZNyaat yaoNaa¹yaa ek iklaao maatIcao गण ु धभम ho saumaaro 0.5 iklaao rasaayainak Kta [tko Aaho.

५.

A^Jaaolaa laagavaD ho saaopo AlpKica-k va ikfayatSaIr tM~&ana Asauna to Saotk¹yaaMpyaM-t paocavaNao janaavaraMcyaa Aaharat vaapr krNao hI kaLacaI garja Aaho.

ल

%yaacaa

6

8.A^JaaolaatIla paoYaNat%vao A^JaaolaatIla maubalak AnnaGaTkaMmauLo paSauKadya mhNauna janaavaro, Dukro, badko, ma%sya, kaoMbaDyaa, laavhI va [-mau [.Kadyaat ]pyaaoga kolaa jaatao. kaorDyaa vajanaanausaar A^Jaaolaat 25to 35T@ko p`iqanao 10 to 12 T@ko Kinajao AaiNa saat to dha T@ko Aimanaao Aamlao, jaOvaik`yaaSaIla pdaqa- baayaaopa^ilamar Asatat A^Jaaolaat p`iqanaaMcao p`maaNa jaast tr ilaignanacao p`maaNa kmaI AsalyaamauLo to sahja pcato. A^JaaolaatIla paoYaNamaulyao : p``it 100 ga`^ma maQyao k^raoiTna :- 4475 emasaIjaI baI 12 :- 1.19 imalaI .ga`^ma p`aoTIna :- 25 to 30 T@ko baI k^raoTIna :- 1380 emasaIjaI fa^sfrsa :- 0.86 imalaI ga`^ma k^ilSayama :- 67 imalaI ga`^ma laaoh :- 7.3 imalaI ga`^ma saaoDIAma :- 0.26 imalaI ga`^ma ma^MganaIja :- 102 pIpIema ma^gnaoiSayama :- 4.3 imalaI ga`^ma salfr :- 2.7 imalaI ga`^ma taMbao :- 0.9 pIpIema kaobaalT:- 0.61 imalaI ga`^ma jast :- 4.1 imalaI ga`^ma

7

9.AnauBava १. २.

jar Aaplyaalaa A^Jaaolaa p`klp krayacaa Asaola tr %yaasaazI SaoNa maatI ssp imainarla pavaDr ho GaTk A^Jaaolaa baoD maQyao vyavaisqat vaoLovar Taklao tr A^Jaaolaa cao ]%pnna maaozyaa p`maaNaat Gao} Saktao. A^Jaaolaacao ]%padna maaozyaa p`maaNaat GaoNyaasaazI Aad-`ta inayaM~Naat zovaavaI laagato.

10´ ADcaNaI १. २. ३. ४.

Aad`-ta jaast vaaZlyaa mauLo A^Jaaolaa ipvaL pDt haot. tapmaana jaast Asalyaa mauLo A^Jaaolaa laa[-T ipvaL pDt haot. paNyaacaa saamau jaast Asalyaa mauLo A^JaaolaacaI vaaZ haot navhtI. phIlyaaMda Saona Taklao toMvha A^jaaolaa var fosa Aalaa haota %yaamaLo A^Jaaolaa ipvaL pDt haoto.

11´saucanaa १. A^Jaaolaa p`klp krNyaasaazI jaagaa saavalaIt AsaavaI. २. A^Jaaolaa ]%pnna GaoNyaasaazI Aad`-ta 60% to 80% AsaavaI. ३. paNyaacaa saamau 4% to 7.5% pya-Mt Asaavaa. ४. 5idvasaanaI A^Jaaolaa maQyao Saona maatI ssp va imainarla pavaDr ho GaTk Takavao. ५. saya- p`kaSa 50% ठे लाले. ६. Aad`-ta va tapmaana jaast Asaola tr A^Jaaolaa baoDcyaa baajaulaa paNaI maaravao. 12.A^Jaaolaa p`klp krNyaacao saurvaatIcao KcaA.na 1 2 3 4 5 6 7

maalaacao naava A^Jaaolaa s.s.p isaMgala saupar f^asfoT danaodar SaoNa kagad ³inaLa Pla^sTIk ´ imanarla pavaDr maatI gaaLNaI

ekuna maala 1 iklaao 2.50 9iklaao 1 naga 50 ga`^ma 5 ik.ga`^ma 1 naga

( २भीटय X २भीटय X ३० वे.भी. )

dr 50 iklaao 13 $ 1 200 180 2 40 ekuna

ekuna ikmaMt 50 0.54 9 200 9 10 40 309.54

majaurI ekuNa Kcaa-var 25 % ekuna Kca-

77.38 386.92

8

13.Anaumaana १.

A^Jaaolaa KadyaamauLo Saotk-yaacao 50% Kadya bacat haoto.

२.

kmaI Kcaa-t jaast ]%padna

३.

A^Jaaolaa Kadyaa mauLo janaavaraMcyaa duQaat vaaZ haoto. Aaplyaa saaoyaInausaar Saotaat¸prsaat¸gaaozyaaSaojaarI va gaccaIvarhI A^JaaolaacaI laagavaD krta yaoto. Flaao caaT2 × 2 maITr caa A^Jaaolaa baoD saazI AavaSyak saahI%ya jamaa krNao A^Jaaolaa baoD saazI jamaInaIvar ivaTaMcaa qar do}na ikMvaa jamaInaIt KD\D\a k$na baoD tyaar krNao baoDmaQaIla dgaD gaaoTo baahor kaZa AaiNa baoDmaQyao gaaoNapaT AqaM$na Gyaa va %yaavar taDp~I Takuna Gyaa

baoDmaQyao 20 ik.ga^.vaa$LacaI maatI psa$na Gyaa %yaavar 5 ik.ga^`ma SaoNa 10 ila.paNyaat imasaLuna %yaamaQyao 50 ga^`ma imanarla pavaDr ek~ k$na sava- baoD maQyao psa$na Taka naMtr 50 ga^ma esa.esa.pI 1 ila.paNyaat puNa- ivarGaLuna saMpuNa- baoD maQyao Taka %yaanaMtr saMpuNa- baoD 7 to 10 saoM.maI.]McaI pya-Mt paNyaanao Ba$na Gyaa va %yaamaQyao 2 ik.ga`^ma AJaaolaa Taka va punha AJaaolaavar paNaI maara dr AazvaDyaalaa baoDmaQyao 50 ga^ma imanarla pavaDr va 50 ga`^ma esa.esa.pI paNyaat imasaLuna baoD maQyao Takavao tsaoca paNyaacaI patLI kmaI Jaalyaasa vaoLaovaoLI paNaI TakavaI AJaaolaa baoD maQyao TaklyanaMtr 14 to 15 idvasaaMnaI kaZNaIsaazI tyaar haotao va %yaanaMtr raoja %yaa baoDmaQauna 300 ga`^ma AJaaolaa AapNaasa imaLt jaa[-la. dr mahINyaalaa baoDmaQaIla 5 ik.ga`^ma maatI kaZuna naivana maatI TakavaI va 5 ik.ga`^.SaoNa paNyaat imasaLuna Takavao

9

• ला माची

ागा वभािंतय क न

मा

• ला माची रािंफी वाधायणऩणे २ भी भी ठे ला

िं द २ भी ल खोर १० ते १५ वे

10

• ला मा मा एका कोऩऱ्मातून मा तीचे ऩाणी नघन ाले मा ू कयता कोऩऱ्माची उिं ची इतय फा ू ऩेक्षमा २ ते ३ वे भी उिं ची कभी ठे ला • मा निंतय

न ु े ककिंला खयाफ

ारेरे

रा

टक ऩेऩय खार टाका

• आता खार नवरेरा रा टक चे ऩेऩय खार अिंथ न ल मालय चाऱरेर भाती टाका

मा

आता ला मा भध्मे ३० ते ३५ ककरो चाऱरेर भाती टाकाली ४ ते ऩाच ककरो दोन ददलवाचे ळेन १० ते ऩिंधया रटय ऩाण्मात भ ण क न मा ळलाम ५० ाभ SSB ल ५० ाभ भनयर ऩालडय माचे दे खीर भ ण तमाय क न मा ल शे भ ण आता ख मा मा चयश फा व तन मा ू ू

11

आता मात १० ते १५ वे भी ऩमत ऩाणी वोडा ल मा निंतय शे भ ण शाताने थोडे ढलऱून काढा ल लय आरेरा केय कचया फा र ू ा काढून मा कचया काढल्मा निंतय मता अ ोरा वोडा िं डा ल मालय शाताने थोडे ऩाणी ळऩ

• ऩाण्मा फयोफय अ ोरा लाशून ाऊ नमे मा कयता मा कोऩमामतन ाते तथे अ मा प्रकाची ाऱी राऊन ू ऩाणी फाशे य अ ोरा चा लापा य ाडा मा ामे खार अवेर तय मालय ऩायदळमक रा टक चे आलयण टाका

मा

12

अ

ोरा चा लापा शा ाडा मा ामेत फािंधरा अवता रा टक ऩेऩय चे आलयण टाकाले

दय ददलळी शोणाये अ

मालय अवे

ोरा चे उ ऩादन

काढण्माची ऩ त अ ोराची लाढ दश ऩा माने शोत अवते एक लेऱ लापा ऩूणम बयरा कक दयो एक ते द ड ककरो अ ोरा आऩल्मा एका ला मातून भऱतो अ ोरा शा एखाद्मा चाऱणीने काढता मेतो मा भधून ऩाणी नघून ाईर ल अ ोरा याश र अळी कुठर श चाऱणी चारेर मा निंतय अ ोरा ल ऩाण्माने धून मा ल नालयािंना दे ण्मात मेणाऱ्मा ऩढ मात वभ प्रभाणात भ ण क न द्माला

13

प्रतेक काढणी निंतय

दय आठल मारा

• दय दशा ददलवािंनी ला मातरे अध ऩाणी काढून तेलढे च ता े ऩाणी ला मात टाकाले ऩाण्माची रेलर लेऱोलेऱी तऩावत याशाली • प्रतेक वाठा मा ददलळी ५ ककरो भाती ला मातून काढून तेलढ च नलीन भाती ला मात टाकाली

14

अ ोरा चे पामदे

अ ोरा भुऱे

नालयािं मा दध ु ात लाढ शोऊन मातीर माट चे प्रभाण लाढते तवेच ऩक्षमािंना ददल्माव मािं मा ल नात लाढ शोते

अ ोरा शा वलम प्रकाय मा ऩळुऩक्षमाना पामदे ळीय ठयतो वेक गाई-म्शळी लयाश क फ मा ततय फदके आणण गलत खाणाये भावे वध ु ा अ ोरा आलडीने खातात

15

अ ोरा शा बाता मा ऩकाव अ मिंत उऩु त खत म्शणून लाऩयरा ातो तवेच पऱफाग ल पुरफाग मात दे खीर अ ोराचा खत म्शणून उऩमोग शोतो गािंडूऱखत फनलण्मावाठ वाठ अ ोरा शे गािंडूऱ खाद्म म्शणन ू लाऩयरा ातो

16

अ ोरा ळेती ददलव ऩदशरा

म ती

फाफदाय प्र ळषणाथी ची नलड कयणे फेवराईन वल

अ ोरा चे कल्चय वोफत घेऊन

ाने

ट्रे नय

रागणाये वादश म लकत आणणे

अ ोरा चे कल्चय वोफत घेऊन ळकलणे

एक अ ोरा फेड तमाय क न मा दठकाणी प्र मा ऴक क न घेणे

कयण्मा ऩल ू ी वात ददलव

ल न मािं मा न द घेणे

प्र ळषणाथी ५ ऩेक्षमा

नालयािंचे दध ु / ऩक्षमािंचे

(मा कृती भध्मे वलम प्र ळषणाथी वशबागी शोतीर माची काऱ ी

ाल्मा ऩावन ू वु कया मात

माली)

ऩदशरा

प्र ळषणावाठ VIDEO, PPT, भादशती ऩु तकेचा चा लाऩय कया प्र ळषणाथी ५ ऩेक्षमा

प्रतेक गटाकडून एक फेड अ मा य तीने प्र मा ऴक क न घेणे .

फाक चे य डडिंग फेड तमाय

ट्रे नय न

ट्रे नय

मा त अवल्माव ऩाच ऩाच गट ऩडून

ट ऩ :- अ ोरा चे कल्चय वलम फेड कयता अऩयु े ऩडत अवल्माव,

मा मात शे

एक अ ोरा फेड तमाय क न मा दठकाणी प्र मा ऴक क न घेणे

(मा कृती भध्मे वलम प्र ळषणाथी वशबागी शोतीर माची काऱ ी

अ ोरा दे णे वु

ाने

नालयािंनचे/ऩक्षमािंचे ल न TDN मा मा न द क मा

ागेची नलड कयणे

माली)

ऩदशरा

ागेची नलड कयणे ल ट्रे निंग चा लेऱ ठयलणे

PPT ल video दाखून भादशती वािंगणे

ट्रे नय न

रागणाये वादश म लकत आणणे

मा त अवल्माव ऩाच ऩाच गट ऩडून प्रतेक

गटाकडून एक फेड अ मा य तीने प्र मा ऴक क न घेणे .

प्र ळषणाथी

अ ोरा दे णे वु

कयण्मा ऩल ू ी वात ददलव

ल न मािं मा न द घेणे

नालयािंचे दध ु / ऩक्षमािंचे

फेवराईन वल भधीर वलम भादशती मोग्म बयणे

ऩदशरा

17 ददलव वातला अ ोरा

मा फेड भध्मे भनयर ऩालडय ल विंगर वऩ ु य पो ऩेट टाकणे

म ती

आरेल्मा उ ऩनाची न द घेणे ( फेड भध्मे ऩवयरेल्मा अ ोरा चा अिंदा

अ ोरा

घेऊन)

लय र वलम भादशती FO रा पोन क न कऱलणे

फाफदाय

प्र ळषणाथी

वातला

मा फेड भध्मे भनयर ऩालडय ल विंगर वऩ ु य पो ऩेट टाकणे

आरेल्मा उ ऩनाची न द घेणे ( फेड भध्मे ऩवयरेल्मा अ ोरा चा अिंदा

घेऊन)

लय र वलम भादशती FO रा पोन क न कऱलणे ददलव आठ ते ऩिंधया अ ोरा फेड ऩण ू म बयरा अवे रक्षमात आल्माव दे णे वु

कयणे .

ट्रे नय

केल्मा ऩावन ू ऩढ ु े

वलम न द घेऊन

नालयािंचे दध ु / ऩक्षमािंचे ल न

मािं मा न द घेणे

वातला आठला

प्र ळषणाथी चा पोन न आल्माव लता पोन क न भादशती लचायणे

नालयािंना अ ोरा

_______ अ ोरा फेड ऩण ू म बयरा अवे रक्षमात आल्माव

काढरेरा अ ोरा ककती ककरो आशे माची न द घेणे अ ोरा दे णे वु

४ ते ७

दे णे वु

प्र ळषणाथी

काढरेरा अ ोरा ककती ककरो आशे माची न द घेणे अ ोरा दे णे वु

ारेरा खचम ल नपा माचा दशळोफ कयणे

केल्मा ऩावन ू ऩढ ु े

वलम न द घेऊन

वलम न द घेऊन ट्रे नय

कयणे .

नालयािंना अ ोरा

नालयािंचे दध ु / ऩक्षमािंचे ल न

मािं मा न द घेणे

ारेरा खचम ल नपा माचा दशळोफ कयणे

ारेरा खचम ल नपा माचा दशळोफ काढामरा ळकलणे

प्र ळषणाथी न घेतरेल्मा वलम न द घेऊन मािंचा एक रयऩोटम फनलणे

८ ते १५ ____ ते १५ ऩिंधया ऩिंधया

18