UNIVERSIDAD TECNICA DE COTOPAXI
UNIDAD ACADEMICA: CIENCIAS DE LA INGENIERIA Y APLICADAS
CARRERA DE INGENIERIA INDUSTRIAL
TALLER MECANICO I TEMA EMA: Ajust justee mec ecán ánic ic ! Cn" Cn"ic ici ine ness "e t#$%$ #$%$j j!! C$#$ct C$#$cte#& e#&sti stic$s c$s "e '$s m$(uin m$(uin$s $s )e##$m )e##$mien ient$s t$s *ij$s *ij$s + m,-i'e m,-i'es! s! A*i'$" "e )e##$mient$s "e c#te! S'"$"u#$.
AUTOR: PULLOTASIG PULL OTASIG ALVARO ALVARO
CICLO: TERCERO “A”
ENERO /O7/ 2015
LATA LATACUNGA – ECUADOR INTRODUCCION
Se denomina Aj!"e a #a $e#a%i&n me%'ni%a e(i!"en"e en"$e do! )ie*a! +e )e$"ene%en a na m'+ina o e+i)o ind!"$ia#, %ando na de e##a! en%aja o !e a%o)#a en #a o"$a- La! "a$ea! $e#a%ionada! %on e!"a a%"i.idad )e$"ene%en a# %am)o de #a me%'ni%a de )$e%i!i&n, "amin %ono%ido %on e# nom$e de me%a "$&ni%a- En me%'ni%a, e# aj!"e me%'ni%o "iene +e .e$ %on #a "o#e$an%ia de a$i%a%i&n en #a! dimen!ione! de do! )ie*a! +e !e 3an de aj!"a$ #a na a #a o"$a- E# aj!"e me%'ni%o !e $ea#i*a en"$e n eje 4 n o$ii%io- Si no de e##o! "iene "iene na na medi medida da nomi nomina na## )o$ )o$ en%i en%ima ma de e!a e!a "o#e "o#e$a $an% n%ia ia,, ama ama!! )ie* )ie*a! a! !en%i##amen"e no aj!"a$'n 4 !e$' im)o!i#e en%aja$#a!- E! )o$ e!o +e e(i!"en #a! no$ma! no$ma! ISO +e +e $e#a $e#an n #a! "o#e$a "o#e$an%i n%ia! a! a)#i%a a)#i%a#e #e!! en n%i& n%i&n n de #o! di'me"$o! de# eje 4 de# o$ii%io- Pa$a iden"ii%a$ %'ndo e# .a#o$ de na "o#e$an%ia $e!)onde a #a de n eje o a #a de n o$ii%io, #a! #e"$a! in6%ia#e! !on ma4!%#a! )a$a e# )$ime$ %a!o 4 min!%#a! )a$a e# !endo %a!oLa $ea#i*a%i&n de %a#+ie$ "$aajo de aj!"e, )o$ %om)#ejo +e !ea, !iem)$e im)#i im)#i%a %a #a !%e !%e!i !i&n &n de a# a#na na!! o de "oda "oda!! #a! #a! o)e$ o)e$a% a%io ione ne!! !en% !en%i#i##a #a!! 4 ndamen"a#e! %omo e# #imado, "$a*ado, e"%"e$a- 8ANCO 9E A:USTA9OR Pa$a Pa$a $ea# $ea#i* i*a$ a$ ! "$a "$aaj ajo, o, e# me%' me%'ni ni%o %o aj! aj!"a "ado do$$ ne%e ne%e!i !i"a "a n an% an%o o de %on!"$%%i&n !ida, a#"o de ;0 a <0 %en"6me"$o!- E# an%o )ede !e$ !en%i##o o do#e, %on!"$ido de made$a o de me"a#, 4 "amin de made$a $e.e!"ida de %3a)a- Adem'!, )ede !e$ de no o de .a$io! )e!"o! de "$aajo En e# an%o !e ijan #a! mo$!a!, +e no deen e!"a$ dema!iado jn"a!- Pa$a di!)one$ de e!)a%io, %on.iene %o#o%a$#a! a 1,50 me"$o! na de o"$a- 9eajo de# "a#e$o, !o!"enido )o$ )a"a! o !o)o$"e! !ido!, !e de!#i*a n %aj&n, a .e%e! do!, )o$ %ada #a$ de "$aajo, )a$a a$da$ #a! 3e$$amien"a!- So$e e# an%o, $en"e a #a mo$! mo$!a, a, !e %o#o %o#o%a %a n !o)o !o)o$" $"e e )a$a )a$a #o! #o! di dijo jo!, !, 3oja 3oja!! )i#o )i#o"o "o!! 4 dem' dem'!! e#emen"o! did'%"i%o!- Con.iene, adem'!, +e 3a4a n m'$mo# %on %i#ind$o de %on"$o# %o#o%ado de#an"e de n .id$io o)a%o +e )eda !e$ i#minado =4 a)$o)iada! !on, "amin, na )#an%3a de oma, )a$a a)o4a$ #a! 3e$$amien"a! de "$aajo , 4 o"$a de made$a, )a$a #o! in!"$men"o! de medida 4 de %on"$o# -
/. O01ETIVOS
Se denomina Aj!"e a #a $e#a%i&n me%'ni%a e(i!"en"e en"$e do! )ie*a! +e )e$"ene%en a na m'+ina o e+i)o ind!"$ia#, %ando na de e##a! en%aja o !e a%o)#a en #a o"$a- La! "a$ea! $e#a%ionada! %on e!"a a%"i.idad )e$"ene%en a# %am)o de #a me%'ni%a de )$e%i!i&n, "amin %ono%ido %on e# nom$e de me%a "$&ni%a- En me%'ni%a, e# aj!"e me%'ni%o "iene +e .e$ %on #a "o#e$an%ia de a$i%a%i&n en #a! dimen!ione! de do! )ie*a! +e !e 3an de aj!"a$ #a na a #a o"$a- E# aj!"e me%'ni%o !e $ea#i*a en"$e n eje 4 n o$ii%io- Si no de e##o! "iene "iene na na medi medida da nomi nomina na## )o$ )o$ en%i en%ima ma de e!a e!a "o#e "o#e$a $an% n%ia ia,, ama ama!! )ie* )ie*a! a! !en%i##amen"e no aj!"a$'n 4 !e$' im)o!i#e en%aja$#a!- E! )o$ e!o +e e(i!"en #a! no$ma! no$ma! ISO +e +e $e#a $e#an n #a! "o#e$a "o#e$an%i n%ia! a! a)#i%a a)#i%a#e #e!! en n%i& n%i&n n de #o! di'me"$o! de# eje 4 de# o$ii%io- Pa$a iden"ii%a$ %'ndo e# .a#o$ de na "o#e$an%ia $e!)onde a #a de n eje o a #a de n o$ii%io, #a! #e"$a! in6%ia#e! !on ma4!%#a! )a$a e# )$ime$ %a!o 4 min!%#a! )a$a e# !endo %a!oLa $ea#i*a%i&n de %a#+ie$ "$aajo de aj!"e, )o$ %om)#ejo +e !ea, !iem)$e im)#i im)#i%a %a #a !%e !%e!i !i&n &n de a# a#na na!! o de "oda "oda!! #a! #a! o)e$ o)e$a% a%io ione ne!! !en% !en%i#i##a #a!! 4 ndamen"a#e! %omo e# #imado, "$a*ado, e"%"e$a- 8ANCO 9E A:USTA9OR Pa$a Pa$a $ea# $ea#i* i*a$ a$ ! "$a "$aaj ajo, o, e# me%' me%'ni ni%o %o aj! aj!"a "ado do$$ ne%e ne%e!i !i"a "a n an% an%o o de %on!"$%%i&n !ida, a#"o de ;0 a <0 %en"6me"$o!- E# an%o )ede !e$ !en%i##o o do#e, %on!"$ido de made$a o de me"a#, 4 "amin de made$a $e.e!"ida de %3a)a- Adem'!, )ede !e$ de no o de .a$io! )e!"o! de "$aajo En e# an%o !e ijan #a! mo$!a!, +e no deen e!"a$ dema!iado jn"a!- Pa$a di!)one$ de e!)a%io, %on.iene %o#o%a$#a! a 1,50 me"$o! na de o"$a- 9eajo de# "a#e$o, !o!"enido )o$ )a"a! o !o)o$"e! !ido!, !e de!#i*a n %aj&n, a .e%e! do!, )o$ %ada #a$ de "$aajo, )a$a a$da$ #a! 3e$$amien"a!- So$e e# an%o, $en"e a #a mo$! mo$!a, a, !e %o#o %o#o%a %a n !o)o !o)o$" $"e e )a$a )a$a #o! #o! di dijo jo!, !, 3oja 3oja!! )i#o )i#o"o "o!! 4 dem' dem'!! e#emen"o! did'%"i%o!- Con.iene, adem'!, +e 3a4a n m'$mo# %on %i#ind$o de %on"$o# %o#o%ado de#an"e de n .id$io o)a%o +e )eda !e$ i#minado =4 a)$o)iada! !on, "amin, na )#an%3a de oma, )a$a a)o4a$ #a! 3e$$amien"a! de "$aajo , 4 o"$a de made$a, )a$a #o! in!"$men"o! de medida 4 de %on"$o# -
/. O01ETIVOS
/.2O%jeti- 3ene#$' E()#i%a$ +e e! aj!"e me%'ni%o %on !! $e!)e%"i.a! %ondi%ione! de %ono$" en n "a##e$ me%'ni%o de +e mane$a dee !e$ e# ai#ado de 3e$$amien"a! %on !! $e!)e%"i.a! no$ma! de de "$a*ado de )ie*a! 4 #a! no$ma! de me%ani*ado me%ani*ado
/.4 O%jeti- es5eci*ic Iden"ii%a$ +e e! e# aj!"e me%'ni%o m e%'ni%o Sin"e"i*a$ %a#e! !on #a! %ondi%ione! de %ono$" en n "a##e$ me%'ni%o E!"a#e%e$ de + mane$a e! e# ai#ado de 3e$$amien"a! Re!mi$ %a#e! !on #a! no$ma! de "$a*ado de )ie*a! 4 de me%ani*ado
6. MARCO TE7RICO 6.2 A1USTE MACANICO Gene$a#idade! de Aj!"e
9eini%i&n> Se en"iende )o$ Aj!"e =e%'ni%o, e#ao$a$ 4 a%aa$ a mano na )ie*a me%'ni%a !en !! o$ma! 4 dimen!ione! e!"a#e%ida! )$e.iamen"e en #o! %$o+i! o )#ano!- A!6 mi!mo, a%aa$ o $e"o%a$ a mano )ie*a! $eajada! )$e.iamen"e en m'+ina!- Tamin, ada)"a$ do! o m'! )ie*a! +e deen "$aaja$ na! den"$o de o"$a!Ti)o! de Aj!"e!> !en #a im)o$"an%ia de# "$aajo, !e %on!ide$an 4 di!"inen #o! !iien"e! "i)o!> aj!"e a)$e"ado, aj!"e de!#i*an"e, aj!"e !e#"oTi)o! de o)e$a%ione!> #a! )$in%i)a#e! o)e$a%ione! +e !e $ea#i*an en #o! "$aajo! de aj!"e, %4a! denomina%ione! '!i%a! !on> )$e)a$a%ione! 4 %o$"e! %on
#o!
ma"e$ia#e!,
"$a*ado
me%'ni%o,
a!e$$ado,
#imado,
%in%e#ado,
$a!+e"eado, "a#ad$ado, $o!%ado a mano, ai#ado, $ema%3ado 4 e!me$i#adoP$in%i)a#e! "i#e! 4 3e$$amien"a! de# Aj!"ado$ =e%'ni%o
0$nc "e $just$"# Pa$a $ea#i*a$ ! "$aajo, e# me%'ni%o aj!"ado$ ne%e!i"a n an%o de %on!"$%%i&n !ida, a#"o de ;0 a <0 %m- Pede !e$ !en%i##o o do#e, de made$a o de me"a#, 4 "amin de made$a $e.e!"ida de %3a)a- Adem'!, )ede !e$ de no o de .a$io! )e!"o! de "$aajoEn e# an%o !e ijan #a! mo$!a!, +e no deen e!"a$ dema!iado jn"a!- Pa$a di!)one$ de e!)a%io, %on.iene %o#o%a$#a! a 1-5 m na de o"$a9eajo de# "a#e$o, !o!"enido )o$ )a"a! o !o)o$"e! !ido!, !e de!#i*a n %aj&n, a .e%e! do!, )a$a a$da$ #a! 3e$$amien"a!-
M#s$s La! mo$!a! !i$.en )a$a !je"a$, en #a )o!i%i&n m'! %on.enien"e, #a! )ie*a! +e !e 3an de "$aaja$- ?a4 "$e! "i)o! )$in%i)a#e! de mo$!a!, a !ae$>
A$"i%#ada!> !e %om)onen de n $a*o ijo 4 de o"$o +e !e a$e en 'n#o, a$"i%#ado! en na %#a.ija o )a!ado$ $o!%ado, 4 adem'!, de# "o$ni##o %on #a "e$%a en o$ma de %aja, de# $e!o$"e 4 de #a manija- Son de a%e$o o$jado, 4 $e!#"an m4 $e!i!"en"e!, )o$ #o %a# !e de!"inan a "$aajo! de %e$$aje$6a 4 de o$ja- Po$ e# %on"$a$io, no !on a)$o)iada! )a$a "$aajo! de aj!"e, )o$+e !! mand6#a! no !e %on!e$.an )a$a#e#a! a# a$i$!e Pa$a#e#a!> a# ia# +e #a! a$"i%#ada!, %on!"an de na mand6#a ija 4 de o"$a m&.i#, 4 !e %on!"$4en de ndi%i&n o de a%e$o %o#ado- @!"a! #"ima! !on #a! m'! $e!i!"en"e!- La die$en%ia e!en%ia# en"$e e!"a! mo$!a! 4 #a! a$"i%#ada!, e! +e %a#+ie$a !ea #a ae$"$a de #a! mand6#a!, #a! mo$da*a! +edan !iem)$e )a$a#e#a!, 4 a!6 !je"an en )e$e%"a! %ondi%ione! #a! )ie*a! de %a#+ie$ "amao Pa$a m'+ina!> !on de# "i)o )a$a#e#o, %on mand6#a! m'! aja! 4 %on n "o$ni##o de )n"a %ad$ada, donde !e en%3a #a mani.e#a )a$a a%e$%a$ 4 a)$e"a$ #a mand6#a m&.i#-
M#"$8$s Se ##aman mo$da*a! #a! )a$"e! de #a! mo$!a! +e a)$ie"an di$e%"amen"e #a )ie*a +e !e "$aaja- Peden !e$ ija! o )o!"i*a!- La! )$ime$a! !on de a%e$o e!"$iada! o #i!a!, +e .an a"o$ni##ada! a #a! mand6#a! de #a mo$!a- Pe$o %ando !e 3an de "$aaja$ )ie*a! de#i%ada!, 4 3a4 )e#i$o de +e #a! e!"$6a! $a4en #a! %a$a! 4a "$aajada! de #a! )ie*a!, !e $e.i!"en %on mo$da*a! )o!"i*a! de )#omo, *in%, %o$e o %a$&n-
En #a! mo$!a! )a$a m'+ina!, #a! mo$da*a! ene$a#men"e e!"'n "em)#ada! 4 $e%"ii%ada!- Pa$a "$aajo! e!)e%ia#e!, #a! mo$da*a! )eden !e$ !!"i"ida! )o$ o"$a! de o$ma a)$o)iada-
6.4 Cn"icines "e t#$%$j Un $e+i!i"o de $an im)o$"an%ia )a$a e# #o$o de na ei%ien"e )$od%%i&n e! #a e(i!"en%ia de %ondi%ione! en #a %##a ndamen"a# de# )$o%e!o )$od%"i.o, e! de%i$, e# )e!"o de "$aajo dee e!"a$ %ondi%ionado e(+i!i"amen"e )a$a o"ene$ $e!#"ado! !a"i!a%"o$io! en meno$ "iem)o, %on ma4o$ %a#idad 4 #e )e$mi"a a# o)e$a$io de!em)ea$ ! n%i&n de #a o$ma m'! %&moda, ei%a* 4 %om)e"i"i.a9e e!"a o$ma +eda deinido %omo %ondi%ione! de "$aajo e# %onjn"o de a%"o$e! a #o! %a#e! e!"' e()e!"o e# "$aajado$ d$an"e #a $ea#i*a%i&n de ! "$aajo 4 +e )eden %on.e$"i$!e en no%i.o! %ando %on!"i"4en na %a$a e(%e!i.a )a$a e# o$ani!mo de# "$aajado$ BO$#o. 1<;D 4 "ienen %omo oje"i.o ene$a# #a ada)"a%i&n de# "$aajo a# 3om$e-
i$a 1-2 Re#a%i&n de ada)"a%i&n 3om$e"$aajo-
La! %ondi%ione! de "$aajo idea#e! e#e.a$'n #a! ma$%a! de !e$idad, $ed%i$'n e# a!en"i!mo 4 #a im)n"a#idad, e#e.a$'n #a mo$a# de# "$aajado$ 4 mejo$a$'n #a! $e#a%ione! )#i%a! !iem)$e +e ! )$o4e%%i&n !o%ia# "ena %omo oje"i.o!> E#e.a$ #a ei%ien%ia )$od%"i.a de# "$aajado$Ve#a$ )o$+e e# "$aajo no %om)$ome"a #a !a#d de# o$e$oCon"$ii$ a "$a.! de# mejo$amien"o de #a! %ondi%ione! a #a 3mani*a%i&n de# "$aajo, #o$'ndo!e +e !"e !e %on.ie$"a )a#a"inamen"e en #a )$ime$a ne%e!idad .i"a# de# 3om$eSen e# e!"dio $ea#i*ado en Inenie$6a Ind!"$ia# Tomo I ="odo!, "iem)o 4 mo.imien"o! !e deen "ene$ en %en"a a#no! a%"o$e! )a$a a%i#i"a$ mejo$e! %ondi%ione! de "$aajoCon!ide$a%ione! a "ene$ en %en"a )a$a a%i#i"a$ mejo$e! %ondi%ione! de "$aajo> =ejo$amien"o de# a#m$adoCon"$o# de #a "em)e$a"$aVen"i#a%i&n ade%adaCon"$o# de $idoP$omo%i&n de# o$den, #a #im)ie*a 4 e# %idado de #o! #o%a#e!E#imina%i&n de e#emen"o! i$$i"an"e!, no%i.o! %omo )o#.o, 3mo, .a)o$e!, a!e! 4 nie#a!P$o"e%%i&n en #o! )n"o! de )e#i$o %omo !i"io! de %o$"e 4 de "$an!mi!i&n de mo.imien"o9o"a%i&n de# e+i)o ne%e!a$io de )$o"e%%i&n )e$!ona#O$ani*a$ 4 %m)#i$ %on n )$o$ama ade%ado de )$ime$o! a(i#io!-
E# )#an"eamien"o )$e.en"i.o de!de n eno+e mejo$ado$ de #a! Condi%ione! de T$aajo $e+ie$e n "$a"amien"o de #oa#idad de "odo! #o! a%"o$e! )$e!en"e! en #a !i"a%i&n de "$aajo en %an"o )edan ae%"a$ #a !a#d de #o! "$aajado$e! en ! "$i)#e dimen!i&n 6!i%a, men"a# 4 !o%ia#Pa$a e##o e! )$e%i!o "i#i*a$ 3e$$amien"a! de an'#i!i! +e %an"ii+en "odo! 4 %ada no de #o! a%"o$e!, en %an"o a +e !on de"e$minan"e! de #a !a#d #ao$a#, %omo .6a o)e$a"i.a +e a%i#i"e #a mejo$a 4 e# %on"$o# de #a! %ondi%ione! de "$aajo A )a$"i$ de# e!"dio $ea#i*ado en e# F =ana# de E%onom6a de# T$aajo F %4o a"o$ e! e# 9$- Ped$o O$#o., !e e!"a#e%en na !e$ie de a%"o$e! +e %ono$man #a! %ondi%ione! idea#e! )a$a %a#e!+ie$a !ean #o! )e!"o! de "$aajoa%"o$e! +e %ono$man #a! %ondi%ione! de "$aajo1- a%"o$e! amien"a#e!2- a%"o$e! de$i.ado! de# %a$'%"e$ 4 %on"enido de# "$aajo- a%"o$ de "i)o o$ani*a"i.oH- a%"o$e! e!""i%o!Ca$a%"e$6!"i%a! de #o! a%"o$e!1- a%"o$e! amien"a#e!Son a+e##o! +e %ono$man e# amien"e 6!i%o de# )e!"o de "$aajo 4 %om)$enden #o! !iien"e! %$i"e$io!>
L$ c$#3$ t9#mic$. E!"' de"e$minada )o$ a+e##o! a%"o$e! +e de"e$minan e# in"e$%amio "$mi%o en"$e e# 3om$e 4 e# amien"e, en"$e e##o! #a "em)e$a"$a, 3medad, #a .e#o%idad de# ai$e 4 #a! $adia%ione! %a#&$i%o!-
Se deen "oma$ a#na! medida! )a$a ! )e$e%%ionamien"o %omo e# a)$o.e%3amien"o de #a .en"i#a%i&n na"$a# 4 a# a$"ii%ia# a!6 %omo e# ai!#amien"o de #o! oje"o! 4 )e!"o! de "$aajo %on a#"a! "em)e$a"$a!-
E' #ui". E! #a !%e!i&n m'! o meno! $')ida de !onido! de )e$%e)%i&n mo#e!"a, "$an!mi"indo!e en o$ma de inda! a "$a.! de n medio +e ene$a#men"e e! e# ai$e- E# $ido !e %a$a%"e$i*a )o$ ! in"en!idad, #a $e%en%ia 4 ! ee%"o !e e.iden%ia en #o! e$$o$e! +e !e %ome"en en e# de!em)eo de n%i&nPa$a ! )e$e%%ionamien"o e(i!"en "$e! .6a! ndamen"a#e!> Ai!#amien"o 4/o a#ejamien"o de #a! !e%%ione! $ido!a! de #a '$i%a Ai!#amien"o de #o! )e!"o! de "$aajo median"e ma"e$ia#e! %a)a%e! de a!o$e$ e# $idoU"i#i*a%i&n de medio! de )$o"e%%i&n indi.ida# %omo o$eje$a!, "a)one!, e"%-
L$ i'umin$ci,n. E!"e a%"o$ e! no de #o! m'! im)o$"an"e! deido a ! in#en%ia en #a %a)a%idad #ao$a# de# "$aajado$- A"endiendo a# )e!"o de "$aajo, #a i#mina%i&n .a$6a en in"en!idad, )e$o !iem)$e dee !e$ a)$o)iada )a$a #a a%"i.idad +e !e $ea#i%e-
L$ 5#esenci$ "e im5u#e8$s + tici"$" "e' $i#e. A )a$"i$ de #o! e!"dio! $ea#i*ado! !o$e #o! #6mi"e! m'(imo! )e$mi!i#e! de %on%en"$a%i&n de a!e!, .a)o$e! 4 ae$o!o#e! en e# ai$e, e!"e a%"o$ "iene %omo oje"i.o %m)#i$ %on #a! no$ma! )$e.iamen"e e!"a#e%ida! )a$a e.i"a$ #a )$e!en%ia de e#emen"o! +e $e!#"en no%i.o! a# 3om$e2- a%"o$e! de$i.ado! de# %a$'%"e$ 4 %on"enido de# "$aajoE!"o! a%"o$e! "ienen na $an im)o$"an%ia, 4a +e in%iden %on ma4o$ )e!o en #a ei%ien%ia de #a )$od%%i&n-
E' es*ue#8 *&sic.
Com)$ende #o! e!e$*o! +e !e $ea#i*an en e# %m)#imien"o e# "$aajo 4 #a $e%en%ia %on +e e!"o! !e )$e!en"an en #a jo$nada- Se %on!ide$a e# )e!o a #e.an"a$ 4 "$a!#ada$ en $a*o!, 3om$o! 4 %ae*a e# e!e$*o a# em)ja$, a$$a!"$a$ o mo.e$ %on"inamen"e ma"e$ia#e! o in!"$men"o! )e!ado! a mano, en %a$$e"i##a, e"%-
L$ 5sici,n "e t#$%$j. Com)$ende e# e!"dio de a+e##a! )o!i%ione! +e e# "$aajado$ a!me en #a jo$nada #ao$a# "a#e! %omo !!)en!i&n, a%o!"ado, en %%#i##a!, )a$ado o !en"ado !in )ode$ a#"e$na$ #a )o!i%i&n-
E' #itm "e t#$%$j. Son a+e##o! in"e$.a#o! de $e)e"i%i&n de %ada %i%#o de "$aajo- Pa$a de"e$mina$ e# $i"mo de "$aajo, !e "iene en %en"a e# nme$o de mo.imien"o! )o$ nidad de "iem)o-
L$ mntn&$. E! e# e!"ado an6mi%o +e "iene #a$ %ando #a a%"i.idad +e !e $ea#i*a !e %a$a%"e$i*a )o$ na $an )o$e*a de# %on"enido de "$aajo 4/o )o$ e# a#"o $ado
de $e)e"i.idad de #a a%"i.idad, a# !%ede$!e %on"inamen"e e#emen"o! m4 !en%i##o! 4 de m4 %o$"a d$a%i&nE# $ado de mono"on6a !e de"e$mina )o$ #a d$a%i&n de %ada %i%#o $e)e"i"i.o de mo.imien"o!Nivel.
Duración del ciclo de movimientos.
Bajo.
asta !" segundos
#edio.
De $ a !" segundos.
%lto.
&nferior a $ segundos.
La monotonía solo se puede combatir con efectividad eliminando las causas que la generan tales como la alteración periódica de actividades, el enriquecimiento del contenido de trabajo o la introducción de música fun cional así como otros factores estéticos en el puesto de trabajo.
Ta#a 1-1 9e"e$mina%i&n de #a mono"on6a en e# Pe!"o de T$aajo-
L$ tensi,n ne#-is$. E!"e a%"o$ %om)$ende #a )$e!en%ia de# %an!an%io )!6+i%o 4 #a mono"on6a en e# "$aajado$, )$o.o%ado )o$ e# de!a$$o##o de #a me%ani*a%i&n 4 #a a"oma"i*a%i&n de #o! )$o%e!o! "e%no#&i%o! +e %on"$i4e a e#e.a$ e# e!e$*o 6!i%o 4 mejo$a$ ! amien"e e# amien"e #ao$a# de "$aajado$La "en!i&n ne$.io!a e!"' $e#a%ionada di$e%"amen"e %on> Amen"o de #a $e!)on!ai#idad Amen"o de #a %an"idad de ino$ma%i&n +e e! ne%e!a$io maneja$Con!"an"e 4 e#e.ado ni.e# de a"en%i&n$e%en"e "oma de de%i!ione!Rie!o! )a$a #a !e$idad )$o)ia 4 de +iene! #e $odeanE(i!"en .6a! )a$a %oma"i$ #a nea"i.a in#en%ia de #a "en!i&n ne$.io!a %omo> E!"a#e%imien"o de na ade%ada jo$nada #ao$a#-
E!"a#e%imien"o de Re6mene! de T$aajo 4 9e!%an!o- A#"e$na$ #a a%"i.idad )$in%i)a# de# )e!"o de "$aajo %on n%ione! de o"$a na"$a#e*a
6. L$ tensi,n -isu$'. Tiene #a$ %ando e# "$aajado$ )a$a de!em)ea$ ! n%i&n "i#i*a en $an medida e# !en"ido de #a .i!"a %on m%3a )$e%i!i&n )a$a #a o!e$.a%i&n de de"a##e! en n $an nme$o de oje"o! )o$ nidad de "iem)o9een "ene$!e en %en"a #a ei%ien%ia de #a i#mina%i&n de# '$ea de "$aajo 4 e# $imen de "$aajo 4 de!%an!o )a$a e.i"a$ #a "en!i&n .i!a#, a!6 %omo #a a#"e$na%i&n de #a a%"i.idad )$in%i)a# de o$ma +e no !e e()ona e# "$aajado$ de o$ma %on"ina a #a a%"i.idad )$in%i)a#-
/. ;$ct# "e ti5 #3$ni8$ti-. E!"e a%"o$ e!"' en%aminado a )o!ii#i"a$ +e en na em)$e!a !in $ande! $e%$!o! "%ni%o!, !e #o$e na mejo$ de"e$mina%i&n de# "iem)o de de!%an!o 4 ! mejo$ di!"$i%i&n d$an"e #a jo$nada de "$aajo-
R93imen "e t#$%$j + "esc$ns. Se en"iende %omo #a di!)o!i%i&n den"$o de #a jo$nada de #o! )e$6odo! de "$aajo 4 #a! )a!a! de de!%an!o, ! d$a%i&n, di!"$i%i&n 4 e# %a$'%"e$ )a!i.o +e dee d'$!e#e a %ada de!%an!o-
6. ;$ct#es est9tics. La e!""i%a de# "$aajo e! dada !! "a$ea! 4 oje"i.o!, no de #o! a%"o$e! +e in#4en en #a! %ondi%ione! de "$aajo- E! na di!%i)#ina %ien"6i%a, en%a$ada de %$ea$ amien"e! #ao$a#e! a.o$a#e! a# de!a$$o##o de #a )e$!ona#idad m#"ia%"i%o de# "$aajado$La in%iden%ia de e!"o! a%"o$e! en e# )e$!ona# de "$aajo !e $e#eja ene$a#men"e en #o! !en"ido! de #a .i!"a 4 e# o6doO$ani*a%i&n de# !e$.i%io a# )e!"o de "$aajo-
E# !e$.i%io a# )e!"o de "$aajo %on"em)#a %on e# a!e$amien"o de #a! ma"e$ia! )$ima, ma"e$ia#e!, !emi)$od%"o!, a%%e!o$io! 4 do%men"a%i&n "%ni%a ne%e!a$ia- O%)a n #a$ e!)e%ia# en #a o$ani*a%i&n de !e$.i%io a# )e!"o de "$aajo ia#men"e, e# )#an +e %on"em)#a #o! medio! de "$an!)o$"a%i&n, e# man"enimien"o de #o! e+i)o! 4 #a $e%e)%i&n de #a )$od%%i&n "e$minada9ee "ene$!e en %en"a +e e# !i!"ema de !e$.i%io a# )e!"o de "$aajo +e !e e!"a#e*%a de)ende a# "i)o de )$od%%i&n +e !e $ea#i%e A!6 en #a e#ao$a%i&n de #a )$od%%i&n indi.ida# 4 de )e+ea! !e$ie!, e# !i!"ema +eda $ed%ido a# !e$.i%io +e !e $inda en e# "$no de "$aajo, 4 !e o$ani*a )a$"iendo de #a "a$ea dia$ia de )$od%%i&nEn #a )$od%%i&n en ma!a 4 en $ande! !e$ie! #a o$ani*a%i&n de# !e$.i%io a# )e!"o de "$aajo, !e !i!"ema"i*a en a!e a n )#an %on%$e"o 4 de "a##ado en +e !e )$e. n $i$o!o $imen )a$a ee%"a$ e# %amio de in!"$men"o, #a $ea#i*a%i&n de #o! man"enimien"o! e"%E#emen"o! de# !e$.i%io a# )e!"o de "$aajoTeniendo en %en"a +e en e# )$o%e!o de "$aajo in"e$a%"an #o! "$e! e#emen"o! !im)#e! de# mi!mo, e# !e$.i%io a# )e!"o de "$aajo e!"' in"e$ado )o$>
E# !e$.i%io a #o! medio! de "$aajo B=TDE# !e$.i%io a #o! oje"o! de "$aajo BOTDE# !e$.i%io a #a e$*a de "$aajo BTD1- E# !e$.i%io a #o! medio! de "$aajoTiene en"$e !! oje"i.o! ndamen"a#e! e# man"enimien"o 4 %on!e$.a%i&n de e!"o! medio! %on #o %a# !e a$an"i*a #a %on"inidad de# )$o%e!o )$od%"i.oE!"e !e$.i%io dee e!"a$ di$iido a #a !o#%i&n de do! )$o#ema! )$in%i)a#e!> Ga$an"i*a$ #a %on"inidad de# )$o%e!o )$od%"i.o-
En e!"e a!)e%"o !e %on"em)#a #a )$e)a$a%i&n de #a )$od%%i&n, o !ea #a o$ma de ##eada de #a! &$dene! a# )e!"o de "$aajo, e# "iem)o +e e!"a! %$en, #a e#ao$a%i&n 4 e# "$a!#ado a# )e!"o de "$aajo de #o! di!)o!i"i.o! 4 3e$$amien"a! ne%e!a$ia! )a$a #a eje%%i&n de# "$aajo9ee )$e.e$!e en e# di!eo de# )e!"o de "$aajo donde 3an de %o#o%a$!e #o! do%men"o! 4 e!"a$ a# a#%an%e de #a .i!"a de# o$e$o, "amin 3a4 +e "oma$ en %en"a e# e!)a%io )a$a #a i%a%i&n de 3e$$amien"a! 4 #a o$ma de $e%e)%i&n 4 en"$ea de #a ene$6a Be#%"$i%a, .a)o$, aa, ai$e, e"%-D =an"enimien"o 4 %on!e$.a%i&n de #a %a)a%idad de #o! medio! de "$aajoEn e!"e a!)e%"o !e %on"em)#a #o! a!)e%"o! $e#a"i.o! a #a )$e)a$a%i&n de #o! e+i)o! 4 medio! de "$aajo 4 a# aj!"e 4 en$a!e de #a! m'+ina!, #a o$ani*a%i&n de #o! o$e$o! de man"enimien"o ana#i*ando !i e(i!"en )#ane! ade%ado! de man"enimien"o )$e.en"i.o %a#ii%ado )a$a %ada "i)o de $e)a$a%i&n, !i e(i!"en &$dene! a $ea#i*a$ )o$ %ada "i)o de e+i)o, !i e(i!"e n )#an de #$i%a%i&n, #a o$ma en +e !e eje%"a, !i e! %o$$e%"o e# $e%o$$ido de# o$e$o $e!)on!a#e de e!"a n%i&n e#ao$'ndo!e en %ada %a!o e# $'i%o de !e$.i%io %o$$e!)ondien"eE# an'#i!i! de# %om)o$"amien"o de #o! e+i)o! )e$mi"e %ono%e$ e# ni.e# de in"e$$)%ione! )o$ $e)a$a%ione! 4 $o"$a! im)$e.i!"a!, #o %a# !i$.e )a$a e.a#a$ #a ee%"i.idad de #a a%"i.idad de man"enimien"oCando !e a#%an*a n e#e.ado ni.e# de "iem)o )e$dido )o$ $o"$a! 4 $e)a$a%ione!, !inii%a +e e# e!"ado "%ni%o de #a! ma+ina$ia! e! dei%ien"eE!"e 6ndi%e dei%ien"e )ede !e$ $ed%ido a "$a.! de #a o$ani*a%i&n de# "iem)o a "i#i*a$ en e# man"enimien"o median"e n P#an de =an"enimien"o P$e.en"i.o 4 )#anii%adoE# P=P )e$mi"e +e #a! $e)a$a%ione! no !e ee%"en en e# momen"o de #a $o"$a, !ino de o$ma )#anii%ada, #o$ando %on!e$.a$ e# e+i)o en e# mejo$ e!"ado "%ni%o )o!i#e 4 n%ionando inin"e$$m)idamen"e-
4. E' se#-ici $ 's %jets "e t#$%$j.
Tiene %omo oje"i.o a$an"i*a$ #a ei%ien%ia en #a mani)#a%i&n de #o! oje"o!, 4a +e #a ee%"i.idad de# )$o%e!o )$od%"i.o de)ende en $an medida de #a mi!maE# de!)#a*amien"o inade%ado de #o! oje"o! de "$aajo, 4 )o$ "an"o de #o! "$aajado$e! dedi%ado! a e!"a a%"i.idad, ene$a a!"o! de "iem)o, amen"a e# nme$o de "$aajado$e! de !e$.i%io en e!"a! n%ione! 4 )ede ##ea$ a in"e$$m)i$ e# )$o%e!o )$od%"i.o A# di!ea$ #a o$ma de de!)#a*amien"o de #o! oje"o! de "$aajo )eden )e$!ei$!e #o! !iien"e! oje"i.o!> O"ene$ n de!)#a*amien"o !in $e"$o%e!o! ni %$%e! en e# #jo de %i$%#a%i&nSin $e%o$$ido! #a$o!Sin "$an!o$do! inne%e!a$io!Sin mo.imien"o! $e)e"ido! ni !)#emen"a$io! en e# manejo de# ma"e$ia#Sin e!e$*o 6!i%o indeidoSin $e+e$i$ .a$io! .iaje! %ando no !ea !i%ien"eE# e!"dio 4 )$o4e%%i&n de# mo.imien"o de ma"e$ia#e! )$o)one #o! !iien"e! #ineamien"o! )a$a +e #a mani)#a%i&n !ea m6nima 4 %on #a ma4o$ !e$idad> 9e "$aajo median"e na #6nea $e%"aLa "$an!)o$"a%i&n de %a$a! nii%ada! )e$mi"e +e #a o)e$a%i&n !ea m'! ei%ien"eSe dee "i#i*a$ #a e$*a de $a.edad %omo ene$6a )a$a "$an!)o$"a$ oje"o! de "$aajo, )o$ #o e%on&mi%o +e $e!#"aE# !i!"ema de de!)#a*amien"o dee !e$ !e$o )a$a e.i"a$ "oda )o!ii#idad de a%%iden"eSe dee 3a%e$ na ei%ien"e di!"$i%i&n en )#an"a )a$a a%i#i"a$ #a mani)#a%i&n de oje"o!, e!"a di!"$i%i&n %ondi%iona #o! $e%o$$ido! a 3a%e$ )$o.o%ando $e"$a!o! o #a*o! en e# %amino-
/. E' se#-ici $ '$ *ue#8$ "e t#$%$j. E# !e$.i%io a# 3om$e d$an"e e# )$o%e!o )$od%"i.o )$e!)one #a !a"i!a%%i&n de !! ne%e!idade! io#&i%a! 4 !o%io%#"$a#e!La !a"i!a%%i&n de #a! ne%e!idade! io#&i%a! in%#4e #o !iien"e> O$ani*a%i&n de #o! !e$.i%io! mdi%o! a!i!"en%ia#e! Ben #o! %a!o! de nidade! %on a#"o! 6ndi%e! de "$aajado$e! o%)ado!D O$ani*a%i&n de #o! !e$.i%io! de %omedo$e! o$e$o!-
O#3$ni8$ci,n "e 's se#-icis )i3i9nics s$nit$#is. O$ani*a%i&n de #o! !e$.i%io! de $o)a! e!)e%ia#e! 4 o"$o! medio! de )$o"e%%i&n )e$!ona# de #o! "$aajado$e!En #o $ee$en"e a #a !a"i!a%%i&n de #a! ne%e!idade! !o%io%#"$a#e! !e %on"em)#an> Amen"o de# ni.e# "%ni%o %#"$a# de #o! "$aajado$e! a "$a.! de %$!o! de $e%a#ii%a%i&n, %one$en%ia! 4 !emina$io!=ejo$a de #a! %ondi%ione! de e!""i%a en #a! *ona! de "$aajo median"e de $e%$!o! o$namen"a#e!-
O#3$ni8$ci,n "e '$s á#e$s "e5#ti-$s. A"endiendo a# )e!"o de "$aajo en +e !e de!em)ee, e!"e $e+e$i$' )a$a ! %o$$e%"o %m)#imien"o n %onjn"o de do%men"o!, en"$e e##o!> La! &$dene! de "$aajoLa 3oja de $"aLa %a$"a "e%no#&i%aLa %a$"a de o$ani*a%i&n de# )e!"o de "$aajoJ$dene! de "$aajo> E! e# do%men"o )$ima$io, en e# %a# !e %on!inan #a! e!)e%ii%a%ione! "e%no#&i%a! de# )$od%"o a e#ao$a$, a!6 %omo #o! .o#mene! de a%"i.idad 4 #o! "iem)o! )$e.i!"o! )a$a ! eje%%i&n-
?oja de $"a> E!"e do%men"o "iene %omo ina#idad iden"ii%a$ #o! )$od%"o! 4 #a! %an"idade! a )$od%i$, a!6 %omo #a! o)e$a%ione! a ee%"a$ 4 ! !e%en%ia, ijando #o! da"o! m'! im)o$"an"e! %on $e!)e%"o a di%3a! o)e$a%ione!, e! de%i$, a%i#i"a$ a# o)e$a$io na $"a de #a! o)e$a%ione! a $ea#i*a$E# $a!o %a$a%"e$6!"i%o de e!"e "i)o de do%men"o e! +e "odo! #o! da"o! +e en # !e %on!inan !on .a#o$e! )#anii%ado!Ca$"a Te%no#&i%a> E! n do%men"o m%3a m'! de"a##ada +e #a 3oja de $"a, adem'! de o$e%e$ da"o! ene$a#e! de# )$o4e%"o "e%no#&i%o !en%i##o in%#4e #a !iien"e ino$ma%i&n> 9e!#o!e de #o! e#emen"o! de "$aajoRe6mene! de "$aajo de #o! e+i)o!9e"e$mina%i&n de "odo "i)o de 3e$$amen"a#e!No$ma"i.a! de "iem)o )o$ %ada "iem)o de o)e$a%i&n-
C#(uis "e '$ 5e#$ci,n. Ca$"a de o$ani*a%i&n de# )e!"o de "$aajo> E!"e do%men"o e! de .i"a# im)o$"an%ia, en # adem'! de da"o! ene$a#e!, !e #e a%i#i"a a# o$e$o na de!%$i)%i&n de"a##ada de #a! medida! "%ni%oo$ani*a"i.a! )$o)ia! de# )e!"o de "$aajo %on $e#a%i&n a %ada e#emen"o de #a O$ani*a%i&n de# T$aajoLa %a$"a %on!"i"4e n in!"$men"o de $an "i#idad )a$a "$aajo! de )e$e%%ionamien"o )e! #a )$dida de "iem)o en #a in.e!"ia%i&n 4 )e$mi"e adem'! e!"a#e%e$ %om)a$a%ione! en"$e #a o$ani*a%i&n an"e$io$ 4 #a )$o4e%"ada 4 a%i#i"a #a %an"ii%a%i&n de #o! enei%io! de# )$o4e%"oCon%#!ione! )a$%ia#e!E# ei%ien"e de!em)eo de# )e!"o de "$aajo, e!"' en n%i&n de na !e$ie de a%"o$e! o$ani*a"i.o!, e!""i%o! 4 "%ni%o! +e e!"ando en &)"ima! %ondi%ione! a$an"i*an #a %a#idad de# )$o%e!o )$od%"i.o-
6./ C$#$cte#&stic$s "e '$s m$(uin$s )e##$mient$s *ij$s + m,-i'es La! %a$a%"e$6!"i%a! "%ni%a! de na m'+ina 3e$$amien"a indi%an, de na o$ma !im)#e, #o! e#emen"o! de #a m'+ina en %e!"i&n, a!6 %omo !! )o!ii#idade! de "$aajo- 9i%3a! %a$a%"e$6!"i%a! )e$mi"en %ono%e$ $')idamen"e #a! )$e!"a%ione! 4 #a %a)a%idad de #a m'+inaLa! %a$a%"e$6!"i%a! "%ni%a! de na m'+ina3e$$amien"a )eden %#a!ii%a$!e en> CARACTERKSTICAS GENERALES> Se $eie$en a #a %#a!e de m'+ina, mando de #a mi!ma, na"$a#e*a de #o! me%ani!mo! )$in%i)a#e!, o$ma eom"$i%a de #o! &$ano! m'!i%o! )$in%i)a#e!, e"%CARACTERKSTICAS 9E CAPACI9A9> Se $eie$en a #a! di!"an%ia! en"$e e#emen"o! +e deinen #a! dimen!ione! m'(ima! de #a! )ie*a! a mon"a$CARACTERKSTICAS 9E TRA8A:O> Se $eie$en a #a! )o!ii#idade! de )o"en%ia!, .e#o%idade!, e"%Sie$$a %i$%#a$ de me!a ?a4 $an .a$iedad de !ie$$a! !en #a! e(ien%ia! de# !o En #o! "a##e$e! ni%a$aen!e! de o$ma ene$a# !e "i#i*an, #a !ie$$a %i$%#a$ de me!a, #a !ie$$a $adia# 4 #a !ie$$a de %in"aLa! m'+ina! de o$ma ene$a# e!"'n %om)e!"a! )o$ n mo"o$ e#%"$i%o +e )$o)#!a #a 3oja, %%3i##a o a$$ena %one%"ada a# mo"o$ a "$a.! de n '$o# 4 na anda de "$a!mi!i&n +e )e$mi"e $ea#i*a$ %o$"e! o #a$ado! en #a made$a, mon"ada !o$e n aine"e o me!a, "eniendo na )#a"ao$ma )#ana donde !e %o#o%a #a )ie*a a %o$"a$ o #a made$a #a$a$Ce)i##ado$a! La! %e)i##ado$a! no! )e$mi"en da$ n $e!o nio$me o ien na !)e$i%ie )#ana, %om)e!"a de n $odi##o a%ondi%ionada %on %%3i##a! %on mo.imien"o i$a"o$io Sie$$a de %in"a
La !ie$$a de %in"a e! na de #a! m'! "i#e! +e !e "iene )a$a e# "$aajo, )ede em)#ea$!e )a$a %o$"e! $e%"o! m'! +e #a !ie$$a %i$%#a$ 4 "amin )a$a %o$"e! %$.o!, )a$a #o! %a#e! no )ede !a$!e !"a- Po$ o"$a )a$"e no !i$.en )a$a $an$a!, ni )a$a 3a%e$ $eaje!, an+e, !i !e )eden 3a%e$ e!)ia! %on e##a En na !ie$$a de %in"a 3a4 di!"in"o! aj!"e! +e deen a"ende$!e- En )$ime$ #a$ #a me!a !e#e 3a%e$!e in%#ina#e 4 e# 'n#o %o$$e%"o dee %om)$oa$!e %on na e!%ad$a o "$an!)o$"ado$ de 'n#o!Ta#ad$o! 4 E!%o)#ado$e! En #6nea! ene$a#e!, %on!"a de do! %e$)o! inde)endien"e!, e# "a#ad$o $o%a e!"' !je"o a ! )o$"a $o%a!, e# %a# .a ijado di$e%"amen"e a# mo"o$ La me!a )o!ee na .o#an"e )a$a !i$#a o aja$#aCa$a%"e$6!"i%a! de =a+ina! 3e$$amien"a! m&.i#e!>
6.6 A*i'$" "e )e##$mient$s "e c#te
Mue'$s $%#$si-$s. La! )$o)iedade! de #o! e!me$i#ado$e! na%en de #o! $ano! a$a!i.o! man"enido! jn"o! )o$ a#"inan"e!- E!"o! $ano! %o$"an %omo dien"e! %ando #a $eda i$a a a#"a .e#o%idad 4 !e )$od%e e# %on"a%"o %on #a )ie*a de "$aajoE! im)o$"an"e en #a! )$o)iedade! de e!"a! me#a! e# "amao de $ano a$a!i.o, +e "an !e%ano! !e en%en"$an no! de o"$o!, e# "i)o de $ano 4 #a %an"idad de ma"e$ia# +e #o! ne- Lo! e!)a%io! en"$e $ano! en na me#a !i$.en )a$a +e e!%a)en #a! .i$"a! d$an"e e# %o$"e 4 )a$a +e e# #ido de %o$"e #o$e 3a%e$ %on"a%"o %on #a )ie*a- Lo! a#"inan"e! o$'ni%o! !on $e!ina! e$$o!a! BRe!inoide!D 3#e 4 #a%a!- E!"o! !e %a$a%"e$i*an )o$ %o$"a$ en $6o 4 da$ a%aado! #!"$o!o!-
La! me#a! a$a!i.a! +e i$an a m4 a#"a .e#o%idad e!"'n $eo$*ada! %on ma"e$ia#e! %omo a%e$o ni#&n 4 i$a de .id$io, %on #a ina#idad de amen"a$ ! $e!i!"en%iaTamao! 4 o$ma! de #a! me#a! a$a!i.a!E(i!"en ne.e o$ma! e!"'nda$ de me#a! de e!me$i#ado, donde !e in%#4en #a! %i#6nd$i%a! $e%"a! %on o !in $e%e!o! en !! %o!"ado! 4 o"$a! !e de!%$ien %omo %&ni%a! en amo! #ado!, %o)a $e%"a, %o)a en %ono, di!%o 4 )#a"o La! dimen!ione! )$in%i)a#e! de na me#a de e!me$i#ado !on e# di'me"$o e("e$io$, an%3o, 4 di'me"$o de# aje$o- La! me#a! de di!%o !on di!%o! a$a!i.o! %emen"ado! o em)a$edado! de di!%o! de a%e$o, e!"o! !on ma! $e!i!"en"e! o a)"o! )a$a e!me$i#a$ %on e# )e$i# +e #a! me#a! %on.en%iona#e!La! me#a! mon"ada! 4 )n"a! !on me#a! de e!me$i#ado, )e+ea!, no! )o%o! mi#6me"$o! de di'me"$o %on e!)ia! a$eada! !e !an a m4 a#"a! 4 en e!me$i#ado! )o$"'"i#e! Mn#o! de #a! 3e$$amien"a! de %o$"eE# %o$"e de #o! me"a#e! !e #o$a )o$ medio de 3e$$amien"a! %on #a o$ma ade%ada- Una 3e$$amien"a !in #o! i#o! o 'n#o! ien !e#e%%ionado! o%a!iona$' a!"o! e(%e!i.o! 4 )$dida de "iem)o- En %a!i "oda! #a! 3e$$amien"a! de %o$"e e(i!"en de mane$a deinida> !)e$i%ie!, 'n#o! 4 i#o!La i$a +e !e indi%a a %on"ina%i&n me!"$a a#no! 'n#o! 4 i#o!, #o! mi!mo! +e no 3an !ido %o$$e%"amen"e ai#ado!-
Una 3e$$amien"a %on #a! %a$a%"e$6!"i%a! !en !e indi%a en e# dijo )ede o%a!iona$ +e a# momen"o de ee%"a$ e# ma+inado 3a4a dei%ien%ia! en $e#a%i&n a n %o$$e%"o a%aadoLa! !)e$i%ie! de #o! "i#e! de #a! 3e$$amien"a! !on> S)e$i%ie de a"a+e- Pa$"e )o$ #a +e #a .i$"a !a#e de #a 3e$$amien"a-
S)e$i%ie de in%iden%ia- E! #a %a$a de# "i# +e !e di$ie en %on"$a de #a !)e$i%ie de %o$"e de #a )ie*aLo! 'n#o! !on> An#o de in%iden%ia Ba#aD- E! e# +e !e o$ma %on #a "anen"e de #a )ie*a 4 #a !)e$i%ie de in%iden%ia de# "i#- Si$.e )a$a di!mini$ #a $i%%i&n en"$e #a )ie*a 4 #a 3e$$amien"a An#o de i#o Be"aD- E! e# +e !e o$ma %on #a! !)e$i%ie! de in%iden%ia 4 de a"a+e de# "i#- E!"a#e%e +e "an )n*an"e e! #a 3e$$amien"a, 4 a# mi!mo "iem)o +e "an di# e! An#o de a"a+e BammaD- E! e# 'n#o +e !e o$ma en"$e #a #6nea $adia# de #a )ie*a 4 #a !)e$i%ie de a"a+e de# "i#- Si$.e )a$a e# de!a#ojo de#a .i$"a, )o$ #o +e "amin di!min4e #a i%%i&n de !"a %on #a 3e$$amien"a An#o de %o$"e Bde#"aD- E! e# o$mado )o$ #a "anen"e de #a )ie*a 4 #a !)e$i%ie de a"a+e de# "i#- 9eine e# 'n#o de #a e$*a $e!#"an"e +e a%"a !o$e e# $i# An#o de )n"a Be)!i#onD- Se o$ma en #a )n"a de# "i# )o$ #o $e#a$ )o$ e# i#o )$ima$io 4 e# !e%nda$io- Pe$mi"e deini$ e# an%3o de #a .i$"a o"enida An#o de )o!i%i&n B(iD- Se o"iene )o$ e# i#o )$in%i)a# de #a 3e$$amien"a 4 e# eje de !ime"$6a de #a )ie*a- Amen"a o di!min4e #a a%%i&n de# i#o )$in%i)a# de #a 3e$$amien"a An#o de )o!i%i&n B#amdaD- E! e# +e !e o$ma %on e# eje de #a 3e$$amien"a 4 #a $adia# de #a )ie*a- Pe$mi"e da$ in%#ina%i&n a# a 3e$$amien"a %on $e!)e%"o a #a )ie*aLa !ma de #o! 'n#o! a#a, e"a 4 amma !iem)$e e! ia# a <0Lo! i#o! de #a 3e$$amien"a !on> i#o P$in%i)a#- E! e# +e !e en%en"$a en %on"a%"o %on #a !)e$i%ie de!a!"ada 4 "$aajada-
i#o Se%nda$io- Po$ #o $e#a$ !e en%en"$a jn"o a# i#o )$ima$io 4 !e "i#i*a )a$a e.i"a$ #a $i%%i&n de#a 3e$$amien"a %on #a )ie*aNo$ma! de "$a*ado de )ie*a!-
=a+ina de ai#ado de 3e$$amien"a! de %o$"e
6.< S'"$"u#$ S'"$"u#$ So#dad$a, en inenie$6a, )$o%edimien"o )o$ e# %a# do! o m'! )ie*a! de me"a# !e nen )o$ a)#i%a%i&n de %a#o$, )$e!i&n, o na %omina%i&n de amo!, %on o !in a# a)o$"e de o"$o me"a#, ##amado me"a# de a)o$"a%i&n, %4a "em)e$a"$a de !i&n e! ine$io$ a #a de #a! )ie*a! +e !e 3an de !o#da$La ma4o$ )a$"e de )$o%e!o! de !o#dad$a !e )eden !e)a$a$ en do! %a"eo$6a!> !o#dad$a )o$ )$e!i&n, +e !e $ea#i*a !in #a a)o$"a%i&n de o"$o ma"e$ia# median"e #a a)#i%a%i&n de #a )$e!i&n !i%ien"e 4 no$ma#men"e a4dada %on %a#o$, 4 !o#dad$a )o$ !i&n, $ea#i*ada median"e #a a)#i%a%i&n de %a#o$ a #a! !)e$i%ie!, +e !e nden en #a *ona de %on"a%"o, %on o !in a)o$"a%i&n de o"$o me"a#- En %an"o a #a "i#i*a%i&n de me"a# de a)o$"a%i&n !e di!"ine en"$e !o#dad$a o$dina$ia 4 !o#dad$a a"&ena- E!"a #"ima !e $ea#i*a !in aadi$ ninn ma"e$ia#- La !o#dad$a o$dina$ia o de a#ea%i&n !e ##e.a a %ao aadiendo n me"a# de a)o$"a%i&n +e !e nde 4 ad3ie$e a #a! )ie*a! a!e, )o$ #o +e $ea#men"e !"a! no )a$"i%i)an )o$ !i&n en #a !o#dad$a- Se di!"ine "amin en"$e !o#dad$a #anda 4 !o#dad$a d$a, !en !ea #a "em)e$a"$a de !i&n de# me"a# de a)o$"a%i&n em)#eado #a !o#dad$a #anda "i#i*a me"a#e! de a)o$"a%i&n %4o )n"o de !i&n e! ine$io$ a #o! H50 C, 4 #a d$a me"a#e! %on "em)e$a"$a! !)e$io$e!G$a%ia! a# de!a$$o##o de ne.a! "%ni%a! d$an"e #a )$ime$a mi"ad de# !i#o , #a !o#dad$a !!"i"4& a# a"o$ni##ado 4 a# $ema%3ado en #a %on!"$%%i&n de m%3a! e!"$%"$a!, %omo )en"e!, edii%io! 4 a$%o!- E! na "%ni%a ndamen"a# en #a ind!"$ia de# mo"o$, en #a ae$oe!)a%ia#, en #a a$i%a%i&n de ma+ina$ia 4 en #a de %a#+ie$ )$od%"o 3e%3o %on me"a#e!E# "i)o de !o#dad$a m'! ade%ado )a$a ni$ do! )ie*a! de me"a# de)ende de #a! )$o)iedade! 6!i%a! de #o! me"a#e!, de #a "i#i*a%i&n a #a +e e!"' de!"inada #a )ie*a 4 de #a! in!"a#a%ione! di!)oni#e!- Lo! )$o%e!o! de !o#dad$a !e %#a!ii%an !en #a! en"e! de )$e!i&n 4 %a#o$ "i#i*ada!E# )$o%edimien"o de !o#dad$a )o$ )$e!i&n o$iina# e! e# de !o#dad$a de $aa, )$a%"i%ado d$an"e !i#o! )o$ 3e$$e$o! 4 a$"e!ano!- Lo! me"a#e! !e
%a#ien"an en n 3o$no 4 !e nen a o#)e! de ma$"i##o- E!"a "%ni%a !e "i#i*a %ada .e* meno! en #a ind!"$ia mode$na-
Ti5s "e s'"$"u#$ S'"$"u#$ #"in$#i$ "e $'e$ci,n E! e# m"odo "i#i*ado )a$a ni$ me"a#e! %on a#ea%ione! me"'#i%a! +e !e nden a "em)e$a"$a! $e#a"i.amen"e aja!- Se !e#e die$en%ia$ en"$e !o#dad$a! d$a! 4 #anda!, !en e# )n"o de !i&n 4 $e!i!"en%ia de #a a#ea%i&n "i#i*ada- Lo! me"a#e! de a)o$"a%i&n de #a! !o#dad$a! #anda! !on a#ea%ione! de )#omo 4 e!"ao 4, en o%a!ione!, )e+ea! %an"idade! de i!m"o- En #a! !o#dad$a! d$a! !e em)#ean a#ea%ione! de )#a"a, %o$e 4 %in% B!o#dad$a de )#a"aD o de %o$e 4 %in% B#a"&n !o#dad$aDPa$a ni$ do! )ie*a! de me"a# %on a#ea%i&n, )$ime$o 3a4 +e #im)ia$ ! !)e$i%ie me%'ni%amen"e 4 $e%$i$#a %on na %a)a de nden"e, )o$ #o ene$a# $e!ina o &$a(- E!"a #im)ie*a +6mi%a a4da a +e #a! )ie*a! !e nan %on m'! e$*a, 4a +e e#imina e# &(ido de #o! me"a#e!- A %on"ina%i&n !e %a#ien"an #a! !)e$i%ie! %on n !o#dado$ o !o)#e"e, 4 %ando a#%an*an #a "em)e$a"$a de !i&n de# me"a# de a)o$"a%i&n !e a)#i%a !"e, +e %o$$e #i$emen"e 4 !e end$e%e %ando !e en$6a- En e# )$o%e!o ##amado de $e!da%i&n !e a)#i%a e# me"a# de a)o$"a%i&n a #a! )ie*a! )o$ !e)a$ado, de!)! !e %o#o%an jn"a! 4 !e %a#ien"an- En #o! )$o%e!o! ind!"$ia#e! !e !e#en em)#ea$ 3o$no! )a$a %a#en"a$ #a! )ie*a!-
E!"e "i)o de !o#dad$a #o )$a%"i%aan 4a, 3a%e m'! de 2-000 ao!, #o! eni%io! 4 #o! %3ino!- En e# !i#o I d-C-, P#inio 3a#a de #a !o#dad$a %on e!"ao %omo )$o%edimien"o 3ai"a# de #o! a$"e!ano! en #a e#ao$a%i&n de o$namen"o! %on me"a#e! )$e%io!o! en e# !i#o V !e %ono%e #a "i#i*a%i&n de# &$a( %omo nden"e-
S'"$"u#$ 5# *usi,n E!"e "i)o a$)a m%3o! )$o%edimien"o! de !o#dad$a en #o! +e "iene #a$ na !i&n en"$e #o! me"a#e! a ni$, %on o !in #a a)o$"a%i&n de n me"a#, )o$ #o ene$a# !in a)#i%a$ )$e!i&n 4 a "em)e$a"$a! !)e$io$e! a #a! +e !e "$aaja en #a! !o#dad$a! o$dina$ia!- ?a4 m%3o! )$o%edimien"o!, en"$e #o! +e de!"a%an #a !o#dad$a )o$ a!, #a !o#dad$a )o$ a$%o 4 #a a#mino"e$mia- O"$a! m'! e!)e%6i%a! !on #a !o#dad$a )o$ 3a* de )a$"6%#a!, +e !e $ea#i*a en e# .a%6o median"e n 3a* de e#e%"$one! o de ione!, 4 #a !o#dad$a )o$ 3a* #mino!o, +e !e#e em)#ea$ n $a4o #'!e$ %omo en"e de ene$6a-
S'"$"u#$ 5# 3$s La !o#dad$a )o$ a! o %on !o)#e"e "i#i*a e# %a#o$ de #a %om!"i&n de n a! o na me*%#a a!eo!a, +e !e a)#i%a a #a! !)e$i%ie! de #a! )ie*a! 4 a #a .a$i##a de me"a# de a)o$"a%i&n- E!"e !i!"ema "iene #a .en"aja de !e$ )o$"'"i# 4a +e no ne%e!i"a %one%"a$!e a #a %o$$ien"e e#%"$i%a- Sen #a me*%#a a!eo!a "i#i*ada !e di!"ine en"$e !o#dad$a o(ia%e"i#ni%a Bo(6eno/a%e"i#enoD 4 o(i36d$i%a Bo(6eno/3id$&enoD, en"$e o"$a!-
S'"$"u#$ 5# $#c Lo! )$o%edimien"o! de !o#dad$a )o$ a$%o !on #o! m'! "i#i*ado!, !o$e "odo )a$a !o#da$ a%e$o, 4 $e+ie$en e# !o de %o$$ien"e e#%"$i%a- E!"a %o$$ien"e !e "i#i*a )a$a %$ea$ n a$%o e#%"$i%o en"$e no o .a$io! e#e%"$odo! a)#i%ado! a #a )ie*a, #o +e ene$a e# %a#o$ !i%ien"e )a$a ndi$ e# me"a# 4 %$ea$ #a ni&nLa !o#dad$a )o$ a$%o "iene %ie$"a! .en"aja! %on $e!)e%"o a o"$o! m"odo!- E! m'! $')ida deido a #a a#"a %on%en"$a%i&n de %a#o$ +e !e ene$a 4 )o$ #o "an"o )$od%e meno! di!"o$!i&n en #a ni&n- En a#no! %a!o! !e "i#i*an e#e%"$odo! !i#e!, +e !on #o! me"a#e! de a)o$"a%i&n, en o$ma de .a$i##a! $e%ie$"a! de nden"e o de!nda! en o"$o! %a!o! !e "i#i*a n e#e%"$odo $e$a%"a$io de .o#$amio 4 e# me"a# de a)o$"a%i&n !e aade a)a$"e- Lo! )$o%edimien"o! m'! im)o$"an"e! de !o#dad$a )o$ a$%o !on %on e#e%"$odo $e%ie$"o, %on )$o"e%%i&n a!eo!a 4 %on nden"e en )o#.o-
S'"$"u#$ 5# $#c cn e'ect#" #ecu%ie#t En e!"e "i)o de !o#dad$a e# e#e%"$odo me"'#i%o, +e e! %ond%"o$ de e#e%"$i%idad, e!"' $e%ie$"o de nden"e 4 %one%"ado a #a en"e de %o$$ien"e- E# me"a# a !o#da$ e!"' %one%"ado a# o"$o o$ne de #a en"e e#%"$i%a- A# "o%a$ %on #a )n"a de# e#e%"$odo #a )ie*a de me"a# !e o$ma e# a$%o e#%"$i%o- E# in"en!o %a#o$ de# a$%o nde #a! do! )a$"e! a ni$ 4 #a )n"a de# e#e%"$odo, +e
%on!"i"4e e# me"a# de a)o$"a%i&n- E!"e )$o%edimien"o, de!a$$o##ado a )$in%i)io! de# !i#o , !e "i#i*a !o$e "odo )a$a !o#da$ a%e$o-
S'"$"u#$ 5# $#c cn 5#tecci,n 3$ses$ E! #a +e "i#i*a n a! )a$a )$o"ee$ #a !i&n de# ai$e de #a a"m&!e$a- Sen #a na"$a#e*a de# a! "i#i*ado !e di!"ine en"$e !o#dad$a =IG, !i "i#i*a a! ine$"e, 4 !o#dad$a =AG, !i "i#i*a n a! a%"i.o- Lo! a!e! ine$"e! "i#i*ado! %omo )$o"e%%i&n !e#en !e$ a$&n 4 3e#io #o! a!e! a%"i.o! !e#en !e$ me*%#a! %on di&(ido de %a$ono- En amo! %a!o! e# e#e%"$odo, na .a$i##a de!nda o $e%ie$"a %on nden"e, !e nde )a$a $e##ena$ #a ni&nO"$o "i)o de !o#dad$a %on )$o"e%%i&n a!eo!a e! #a !o#dad$a TIG, +e "i#i*a n a! ine$"e )a$a )$o"ee$ #o! me"a#e! de# o(6eno, %omo #a =IG, )e$o !e die$en%ia en +e e# e#e%"$odo no e! !i#e !e "i#i*a na .a$i##a $e$a%"a$ia de .o#$amio- E# me"a# de a)o$"a%i&n !e )ede !mini!"$a$ a%e$%ando na .a$i##a de!nda a# e#e%"$odo-
S'"$"u#$ 5# $#c cn *un"ente en 5'- E!"e )$o%edimien"o, en .e* de "i#i*a$ n a! o e# $e%$imien"o nden"e de# e#e%"$odo )a$a )$o"ee$ #a ni&n de# ai$e, !a n ao de ma"e$ia# nden"e en )o#.o donde !e !me$en #a! )ie*a! a !o#da$- Se )eden em)#ea$ .a$io! e#e%"$odo! de a#am$e de!ndo 4 e# )o#.o !o$an"e !e "i#i*a de ne.o, )o$ #o +e e! n )$o%edimien"o m4 ei%a*-
S'"$"u#$ $'uminte#mi$ E# %a#o$ ne%e!a$io )a$a e!"e "i)o de !o#dad$a !e o"iene de #a $ea%%i&n +6mi%a de na me*%#a de &(ido de 3ie$$o %on )a$"6%#a! de a#minio m4 ina!E# me"a# #6+ido $e!#"an"e %on!"i"4e e# me"a# de a)o$"a%i&n- Se em)#ea )a$a !o#da$ $o"$a! 4 %o$"e! en )ie*a! )e!ada! de 3ie$$o 4 a%e$o, 4 e! e# m"odo "i#i*ado )a$a !o#da$ #o! $a6#e! o $ie#e! de #o! "$ene!-
S'"$"u#$ 5# 5#esi,n E!"e m"odo a$)a "odo! #o! )$o%e!o! de !o#dad$a en #o! +e !e a)#i%a )$e!i&n !in a)o$"a%i&n de me"a#e! )a$a $ea#i*a$ #a ni&n- A#no!
)$o%edimien"o! %oin%iden %on #o! de !i&n, %omo #a !o#dad$a %on a!e! )o$ )$e!i&n, donde !e %a#ien"an #a! )ie*a! %on na ##ama, )e$o diie$en en +e #a ni&n !e 3a%e )o$ )$e!i&n 4 !in aadi$ ninn me"a#- E# )$o%e!o m'! "i#i*ado e! e# de !o#dad$a )o$ $e!i!"en%ia o"$o! !on #a !o#dad$a )o$ $aa Bde!%$i"a m'! a$$iaD, #a !o#dad$a )o$ $i%%i&n 4 o"$o! m"odo! m'! $e%ien"e! %omo #a !o#dad$a )o$ #"$a!onido! B.a!e SonidoD-
S'"$"u#$ 5# #esistenci$ E!"e "i)o de !o#dad$a !e $ea#i*a )o$ e# %a#en"amien"o +e e()e$imen"an #o! me"a#e! deido a ! $e!i!"en%ia a# #jo de na %o$$ien"e e#%"$i%a- Lo! e#e%"$odo! !e a)#i%an a #o! e("$emo! de #a! )ie*a!, !e %o#o%an jn"a! a )$e!i&n 4 !e 3a%e )a!a$ )o$ e##a! na %o$$ien"e e#%"$i%a in"en!a d$an"e n in!"an"e- La *ona de ni&n de #a! do! )ie*a!, %omo e! #a +e ma4o$ $e!i!"en%ia e#%"$i%a o$e%e, !e %a#ien"a 4 nde #o! me"a#e!- E!"e )$o%edimien"o !e "i#i*a m%3o en #a ind!"$ia )a$a #a a$i%a%i&n de #'mina! 4 a#am$e! de me"a#, 4 !e ada)"a m4 ien a #a a"oma"i*a%i&n-
L$ s'"$"u#$ MIG La !o#dad$a =IG/=AG e! n )$o%e!o de !o#dad$a )o$ a$%o ajo a! )$o"e%"o$ %on e#e%"$odo %on!mi#e, e# a$%o !e )$od%e median"e n e#e%"$odo o$mado )o$ n 3i#o %on"ino 4 #a! )ie*a! a ni$, +edando e!"e )$o"eido de #a a"m&!e$a %i$%ndan"e )o$ n a! ine$"e B!o#dad$a =IGD o )o$ n a! a%"i.o B!o#dad$a =AGDLa !o#dad$a =IG/=AG e! in"$6n!e%amen"e m'! )$od%"i.a +e #a !o#dad$a ==A donde !e )ie$de )$od%"i.idad %ada .e* +e !e )$od%e na )a$ada )a$a $e)one$ e# e#e%"$odo %on!mido- E# !o de 3i#o! !ido! 4 "#a$e! 3an amen"ado #a ei%ien%ia de e!"e "i)o de !o#dad$a 3a!"a e# ;0<5La !o#dad$a =IG/=AG e! n )$o%e!o .e$!'"i#, )diendo de)o!i"a$ e# me"a# a na $an .e#o%idad 4 en "oda! #a! )o!i%ione!, e!"e )$o%edimien"o e! m4 "i#i*ado en e!)e!o$e! )e+eo! 4 medio! en e!"$%"$a! de a%e$o 4 a#ea%ione! de a#minio, e!)e%ia#men"e donde !e $e+ie$e na $an "$aajo mana#-
La in"$od%%i&n de 3i#o! "#a$e! e! )a$"i%#a$men"e a.o$a#e )a$a #a )$od%%i&n de e!"$%"$a! )e!ada! donde !e ne%e!i"a de na $an $e!i!"en%ia de !o#dad$aLa !o#dad$a )o$ a! ine$"e de me"a# B=IGD "i#i*a n e#e%"$odo de me"a# +e !i$.e %omo ma"e$ia# de $e##eno )a$a #a !o#dad$a 4 !e %on!me d$an"e #a !o#dad$aE# a$&n e! "amin e# a! )$ima$io "i#i*ado en #a !o#dad$a =IG, a mendo me*%#ado %on di&(ido de %a$onoLa !o#dad$a =IG e de!a$$o##ada )a$a me"a#e! no e$$o!o!, )e$o !e )ede a)#i%a$ a# a%e$o-
S'"$"#$s TIG En #a! !o#dado$a! TIG BTn!"en Ine$" Ga!D e# a$%o +e nde e# me"a# en #a ni&n !e e!"a#e%e en"$e n e#e%"$odo no !i#e Bno !e nde, +e e! de "n!"enoD 4 #a )ie*a a !o#da$ B+e e!"' %one%"ada a #a ma!a de #a !o#dado$aD, )o$ #o +e !e )ede !o#da$ in%#!o !in ma"e$ia# de a)o$"e-
Re!)e%"o de #a =IG B=e"a# Ine$" Ga!D, e# a$%o de !o#dad$a !e e!"a#e%e en"$e e# ma"e$ia# de a)o$"e Ba#am$e o "o de a%e$o $e%ie$"o de CD 4 #a )ie*a a !o#da$ B+e e!"' %one%"ada a #a ma!a de #a !o#dado$aD-
Pede! !a$ na !o#dado$a TIG )a$a "$aajo! de !o#dad$a de me"a#e! no e$$o!o! BA#, CD o a#ea%ione! di6%i#e! de !o#da$ Ba%e$o! ino(D, mien"$a! +e na !o#dado$a =IG #a )ede! !a$ en "oda! a+e##a! a)#i%a%ione! en +e !a$6a! na !o#dado$a mana# de a$%o, %on #a .en"aja de +e #a "e$mina%i&n !)e$i%ia# de #a =IG e! m%3o mejo$-