2140-Bursali Mehmed Tahir Bey-Menqibi Sheyx Seyyid Haci Muhammed Nurul Erebi-Beyani Melamet Ve Ehvali Melamiyye--Mustafa Tatchi-Buraq Anilir-2014-148s

Bursa Mehmed Thir Bey Bursa

Menöhıb-ı �eq Seqqid �eq Seqqid Höce ed Nürujl-Habi Muhammed Muhamm  tuM� , Ad&M e    L 

Hazırlaylar Hazırlaylar Mustf Ttc & B A

c    �

y ..

H YAYINLAR: 49   Seyd   Seyd Muhammed Muhammed Nru'l-Arabi Nru'l-Ar abi Küllyt K üllyt 2

tbn A

Menkıbı Şeyh Seyyd Hce Muhammed Nrul-Aab Beyn-ı Melmet ve Ahv Melmyye z

Bursı Mehmed hr Bey

zy

Mustaf Tatcı

& Bur Anılır

Arp Arp  Ksmrn Tercümes ercümes

Hasan Fehm Kumanlıoğlu

Kp Kp  Tsrm Tsrm e Mnpj

Burak Anılır

 SBN 6002  6002660  Basım: Mays 2014

v t  a a v aaac d  Lo ou Fa Sana S No: 12 / 2 Topapı/İ T: 22 51 7 6 Sa No 1269 Bsk

Hakmyet Mllye Caddes, Beysel Tcae Mekez No:66 No: 66/2 /2  -22 -2 2 Ahmedye Ahmedye / ÜSKÜ ÜSKÜDA DAR R/ İSTANBUL Tel Tel 0543 0543 30 13    216 532 33 3

  

 wwwhyyo bg@hyyo

© Bu ktabn yayın haklaı H ynr at

Kaak gösterlerek tanıtm amacıyla ve aaştırma çn yapılacak kısa alntıla dışnda yayıncnın yazılı zn omasızın hçb şeklde kopya edlemez elekonk ve mekan yolla çoğalılamaz yaynanamaz ve dağıtılamaz

Brsa Mehmed Thir Bey

Menakıb-ı �eh seid Hace

Muhammed Nürujl-Hrnbi By-uM &C M� & Hyn Muta Tatc & Burak Anlr İtanbul 04

İÇİNDEKİLER

Önsö  VII Busı Mehmed Thi Thi Bey Be y Hytı    X s svv vvu u n n Ve m F Fy yet ete e         .  ................. V V see .       Bsı sımmış se see ei   ............................ I I İfdeİfde-ii Mhss  .    .  . . . . . .. . .. . .. . .  .. . .. . .. . . . .. . .. . .. . .      .               1 Menkıb Menkıb -ı Şeyh eyyid Hce Muhmmed NuAb Nu Ab Ve Beyn-ı Beyn -ı Memet Meme t Ve Ve AhvAhv-İİ Memyye    3 Fs-ı e e      5 Fs-ı n n  2 1 Fs-ı is is        69 Fs-ı Rb  73 Memet Ve Ahvi Memiyye Hkkınd kbi-i Ümmetten Bıını Bı ınınn Beyn Buyudukı T Tt   73 eyd Hce Muhmmed Nu NuAb Ab e-Mem e- Mem Hete hkınd inşd ounn ksdenin tecmesidi  93 Şi-i -nev İstnbu Ai Rı fend mehmun ksdesidi ksdesidi   96 ed Muhmmed NN -Ab Abnin nin Konooji Konoojikk Hytı Hytı    103 ed Muh Muhmm mmed ed   A Ab bnin nin seenin tm t m istesi  107

Ö N SÖZ Kınynın kınmsındn korkmzlr Made"

�

Memet Hk Hk eenece isetten son en yksek mkm mkm kb edmişti Vk diesine dşen insnn nih hede budu Zi bu mkm mn yocusunun he t tssuptn kutuup Cenb- Hkk'n hkktine ksediği noktd. Memet bi tkt omktn öte cezbe ve in youy yşnn bi tvd Şetin hkktiye idk edidiği ve mif m ifetin etin zevk zev k edidiği bu tv kideei kideei beie be ienmi nmişş bi ekn omktn ziyde "Meseki Muhmmediye kvmy ntbeceğimiz bi sk tzd Tevhdi gön eminde kemiye idk eden memet ehi Hk dost, vcd vhidi yokuknn idkiye bihkkn yşmş hdiyyet sn hi hytnd vicdnnd ttmş ve nmn memetde nişn eyeye eyeyeek ek h- h-  vsin omuşdı V 

 Menb Şeyh Seyyd Hace Muhmed N'uAr N'uArbi bi

smdn müsemmy sefe eden "kepenek tındki eein e ein tı budu, budu, bşk bi şey deği! Ykın tihede mny göçen Osmn Kem Hetei (ö 1 954) 95 4) memet memet hıksını hıksını giyen sutnı sutnı şhsınd şhsınd ne güe ntı Aşkın beni üsv-yı cihn eyedi gitdi Ykdı ciğeim bğı b ğımı mı kn eyedi gitdi (Aşkın beni bütün eme ei etti Ciğeimi ykıp bğımı kn etti gitti) gitti ) fg fgnn ne n e büyük büyük hi imiş imi ş h-ı h- ı tebde t ebde Hep ehi teb gedi gn eyedi gitdi (Tep (Tep yound yound inep bğımk ne büyük engem engemişiş Bütün tep ehi gedi, gn gn etti gitti. gitti.)) bbbb-ıı di diii gö ne teb teb v v ne eme e me v v Hk ie geip Hkkı beyn eyedi gitdi ( Gönü dmını gö ne tep ne de bi emeei v On On  Hk ie geip g eip Hkkı Hkkı söyep gittie) Cnn yüünün yüünün sıını sıın ı ş etmedi kimse bbbb-ıı se dide nihn eyedi gitdi gitdi (Sevgiinin yüünün sıını hiç kimse die getimedi Hkikt Hkikt ehi bu sıı gönüeinde sdı gitti) gitti ) İnsı eğe eğe şhı şh ı cihn os d insn İnsnığ emde iyn eyedi gitti (Cenb (Ce nbıı Hı Hı bimeyen insn insn cihnın cihnın şhı os os d emde insnığ  vei) 

VI

Burlı Mehmed Tahr Bey 

İnsn ikiden hli değil iş bu cihnda Y cnını ten, te n, y tenini tenin i cn eyledi itdi (İnsan bu cihanda ikilikten kurtulmuş değil Ya canını ten, ya da da tenini cn eyledi itti itti.).) Onlar ki bu b u lemde lem de elip daldı sivya sivya Hayvn ibi her işi yamn eyledi itti (Onlar bu leme elip Allatan Allatan başka şeylere daldılar Havn ibi her işi zorlaştırıp ittiler) smda müsemm örüp kra erenler Eşyda nihn sırrı ayn eyledi itdi (İsimlerde isimlenen erçek varlığı örüp anlayanlar kendileri Hakkın varlığında yok ettiler Bu yokluk ehli çoluktai izli sırrı açığa çıkardılar çıkardılar)) Cnn ile cn birliği buldu rızda Rhunu rızsıyla rızsıy la revn revn eyledi itdi (Cnn ile cn birliği zda buldu. Rhunu önül rızasıyla seviye seviye verd verdii itti) itti ) Xm ise de d e nrı basretle basretle Keml Keml Nmını melmetde nişn eyledi itdi ( Keml Keml zhiren örmese örmese de kalp özünün nruyla nmını melmette nişn nişn eyledi eyledi itti)

�

Bazı musanniler melmliği her ne kadar üç döneme tasnif etmişlerse de aslında melmlik, Cenbı Hakkın Allh ktınd dn slamır" (li (l i İmran/ İmran/11 9) yet yetii ereğ ereğii demi dem i mn

X



 Menakb Menakb Şeyh Seyd Hace Muhmmed Nôr'Arbi Nôr'Arbi

olan insnı mi ie başlar, mam Muhammede zirveye ulaşır Zira melmet slm'n özü, imi ledünnün aynağıdır. Bu baımdan melmliği Hamdn Kassr Hazretleriyle başlatma doğru değidir Gere Hamdn Kassr ve ere iinci ve üçüncü devre melm pri diye anıan Hacı Bayramı Velnin halifesi Bıçaçı mr Dede Ded e ve Seyyid Muhammed Nr Hazretleri bu mesleğin üzide birer temsilcisidir. sasen tarih bonca yaşayan her mi bu tavrı bir şeilde yaşayan ve temsi eden melmet erleridir Haiat şu , melmet sırlar de elmez, önülden önüle naşolunur. Nitem Hz Peyamberen melmetin haatini tahsil eden Hz. Al (.v.) fendimiz ve yine bu Hureye (r.a) bu sırların izlenmesi eretiğini işret burmuşlardır Rs lullh lh (s s   v)den )d en k lm Bu meynda bu b u Hureyre Hz Rslul hzett hzettm m Onl On lrrdn brn yy yydım dım D ğern er nee gelnce, eğ eğer onu d yymış olsydım benm şu boğzım keslrd" buyurmuştur.

Kez tar tar bonca bu hakat hakat sırlarının taşmas t aşmasıı bazı melmet erlerinden şataht abilinden sözler çımş ve neticede bazı Ha dostları şehadet şerbetini içme zorunda almıştır Halcı Mansr, Seyyid Nesimi, smail Maş ve Hamza Bali ibi azzlerin her h er biri bu yolda cn veren veren mücessem birer aştır. Kaldı i şerat binsndan binsn dan bir taş çıaranın yerine başını oyması melmet yolunun idelerindendir şin zhiri böyle olmala birlikte mns böyle değidir. Her ne adar şerat binasından bir tuğla çıardarı sansa da vücdı vhide vsıl olmuş hiçbir Halc melmet sırlarını açığa vurmamışlardır. hline mlmdur mlmdur  onları melmet şehiderinin sözleri s özleri erçe maamlarınn sızıntısıdr sızıntıs ıdr,, endisi değil. değ il. Bu szntıları bile aılla aılla ve naie bilmenin bilme nin imnı yotur yotur.. Taratler tarihiyle iii araştrma yapanların melmliğin tarih seyi baımından üç ayı olda incelenmesinin haat 

x

Bu Bu Mehme Mehmed d h Bey 

yolcuları çn hçbr hçbr mansı yoktur yoktur Bu Bu bamdan lk dönem ve Nşabur melmlğnn melmlğnn temslcs kabl kabl eden Hamdn Kassr (ö 884) nc dönem temslcs kab eden Hacı Bayramı Vel Hazretlernn halfes Bıçakçı mr Dede (ö. 1475) ve kez üçüncü dönem melmlğnn pr kabl eden Seyyd Hazretler'nn bu tarh seyr çnde kol başları addedmes doğru değdr Zra makmı ahadyyette seyreden her kl açığa vursa da vurmasa da memet neşveye sahptr. Bu neşey ey nefsn nefsnde de zevk ednen her kmn mzç mz ç ve ve tavırlarında pek tab oarak rklar olacaktır. Nhyet her kmln slses değşk tarkatlerden else de hepsn hep snn n kay kaynağı nağı Hz Al vasıtasıyla nrı Muhammedn Muhammednnn kaynağı kaynağı Resullaha Resullaha çıkar.



Burada mevzmuz oan melm pr Seyyd Muhammed Nr Hazretler (d. 1813/ö 1887) Mısırda dünyaya elmş  zherde eğtmnden sonra Anadolu ve Rumel'ye eerek bzden br b yan br ürk ür k b b yaşamıştır. Hakkat H akkat nefsn nefsnde de zevk ednen vahdet vücd makamının bu büyük r keramet kevnye k p ılrı k p nmış, keramet lmye kpılrı çılmıştır" sözüyle elecekte en büyük ücün lm oduğunu

vuruayarak modern zamanarın düğmesn basmış böylece en öneml kermetn östermştr. Buün eldğmz noktada Seyyd Hazretler'nn nutkunun Hak ve hakkat oduğu alenleşmştr. Seyyd Hazreter'nn Rme ve İstanba rşd alyetlernde seredğ tavır ncelendğnde örülecektr k onun yene yes İsm tasavvunun hede olan ve Kur' Kur' da da blluraştırılan blluraştır ılan nsn ns nıı kml yetştrmekr Halk arasında rap rap Hoca' Hoca' veya Hazret Hazret  Alnn "Nokta "Noktatü Beyn sml esern şerh ettğnden dolayı "Noktacı Hoca lakabıyla lakabıyla da tanınan tanınan Seyyd Muhammed Muhamm ed Nrul Arab Hazretler önce Nakşbend Şeyh Yusuf fendden, blhre İbrahm eş X 

 Menab Şeyh Sed Se d Hace Muhmmed NôulAbi NôulAbi

Şemarikden Üveysiyye Şabniyye (Halvetiyye) ve kberiyye tarkatlarından daha sonra da yine Nakş meşayıhından Abduhlik Kazannin haifesi Şeyh Musta elTrabzonden hilfet almıştır Böyece Şabnlik Nakşbendlik Üveyslik ve kberiikten aldığı irnı kendi neşvesiyle kaynaştırarak neşri tarkat eylemiştir. Seyyid Hazretleri meslek ve meşrebi ereği tevhd makamarn zevk edinmiş ve ihvnı da her türlü österişten uzak bu meşrep üzere yetiştirmiştir Sohbet ve eserlerinde İslmn aşk ilim ve irna verdiği önemi vurulayan Hz Pr ilh emirler emir ler ve şeratı şer atı Muhammediyyey Muhammediyyeyee bağılık konusunda son derece titiz olduğu ibi mensuplarnn da bu yolda azam titiz davran davranması erektiğini beirtir b eirtir Her nefesin nefesinii Hak H ak e alp Hak e veren bu önüller sutanı sutanı 12 Mart 1887 ünü arkasnda pek çok kmil insan ve eser brakarak Makedonya Makedonyann nn sınır sınır şehri şehri olan Ustrumcda Ustrumcda manya öçmüştür Hz. Seyyid hayatıyla ilili baz bilileri başta "Menbain Nr   Rü Rü'y 'yetü' etü'r rResl Resl olmak üzere biztihi kendi eserlerinde ese rlerinde vermektedir Diğer taraan hafelerinden Harrzdenin Tibynnda, Sdk Vicdnnin Tomarndaki "Melmiyye böümünde Hüseyin Vassf Beyin Senesinde onun hayatı hakkında ayrıntılı bii bulmak mümkündür Bu birinci e kaynakarın başında ise kendisi de bir melm olan Bursalı Mehmet Tahir Beyin einizdeki eserde metnini vereceğimiz "Menkıb Şeyh Seid Hce Muhammed NrulArab isimli isiml i eseri emektedir. Bu çaışmada takdim edeceğimiz metin söz konusu menkıbn örebildiğimiz beş yazma nüshasndan hareketle 

XI

Bu Bu   Mehme Mehmed d !h Bey 

hazıranmıştır Menkıpnmenin metninde Pr Hazretleri'nin Arapça eserlerinden yapılan alıntıların tercümeleri verilmiş diğer tibslarda pek zla müdahaede bulunulmamıştır bulun ulmamıştır Bursalı Mehmed Tahir (22 Kasım 186128 kim 1925) ülkemizde biyora ve bibiyoraa çalışmalarının öncüerindendir öncüerin dendir O, zenin bir bibiyora bibiyoraanın anın araştırmacıların işini kolaylaştırıp mükemmel esererin yazımasına yardımcı olacağını, bu araştırmalar sonucunda Türklerin insanlık tarihine katkılarının eksiksiz olarak ortaya konabieceğini düşünerek düşünere k bütün hayatını hayatını bbuu yönde eserler e serler vermeye adamıştır Yirmi beş senede tamamadığı "Osmanı Müellileri adlı bidev eser onun bu ayreti sonucunda sonucun da ortaya çıkmıştır. Bursalı Mehmed Thir Bey'i menkıpnmenin neşri vesesiyle rahet, minnet ve şüknla anarken, Seyyid Muhammed Nr'un menkıbnmesinin irn hayatımıza katk katkıda ıda bulunmasını temenn ediyoruz ediyoruz Arapça kısımların tercümelerinde yardımcı olan Hasan Fehmi Kumanıoğlu Kumanıoğlu ve ve İbrahim İbrahim Özay'a teşekkür teşekkür ederiz. Hiç şüphesiz önümüzdeki yıllar Hz Prin idrk edildiği, memet ve vahdet neşvesinin önüere nakşeddiği lar olacır olacır vesselm v esselm M ustf ustf Ttcı Ttcı  Burk Anıl An ılır ır

İstanbul 2014

XIII



BURSA BURSALI LI M E H M ED TAHİR TAHİR BEY Hayat

Bursada d  a doğdu (2 Kasım 1861) Dedesi Abdülmecidin Hassa Alayı kumandanlarından Üsküdarlı Seyid Mehmed Tahir Paşa Paş a babas Bursa Bur sa belediyesi kti ktiplerinden plerinden şair Mehmed Rifat Beyir. Bey ir. Öğrenimine Bursada Yerkapı İbtida Mektebi'nde başladı. Mülkiye Rüşdiyesi'ni bitirdi. Bursa Asker iddsine başladı ( 1 875) 87 5) Bir yandan yandan da Haraççıoğlu Haraççıoğlu Medresesin Medresesinde Niğdeli Niğdeli Hoca Ai Efendi Efendiden den özel dersler aldı. İddnin ikinci ikin ci sınıfında iken 1877de TürkRus savaşın önülü olarak katılan babasının Plevnee şehit şehit oluşunun oluşunun da etkisiyle iddden iddd en sonra Harbiye'ye Harbiye'ye irdi {1880) Harbiyeen piyade teğmeni olarak mezn oldu (1883) Üçüncü Ordu emrinde Manastır Askeri Rüşdiyesi coğraa

xv

 Menb Şeyh Sed Hace Muhmm Muhmmed ed Nôr'Arbi Nôr'Arbi

öğretmenliğine atandı (23 Kasım 1883) Ayn zamanda Mülkye Rüşdiyesi İdadsinde de tarh ve hitabet öğretmenlğ yaptı Burada da on dört yıl çalıştı. Br süre Üsküp Asker Rüşdiyesi'nde örev yaptı (26 Kasm 1897) Kolağalığna kseldiği için bir y dolmadan Manastır Asker Asker Rüşdiyesine müdür olarak atand (26 ylül 1898) Alt yıl sonra Selanik Asker Rüşdye Rüşdyesisi müdürlüğüne etirdi (7 ylü ylüll 1 904)  Br yı yı sonra binbaşılığa yükseltdi Bursal ahr, Üçüncü Ordu subayları arasında yayın olan Meşrutiyet ve Hürriyete yönelk siyas eğilimleri benimsedi Selanikte Osmanlı Hürriyet Cemiyet adında izli bir siyas örütün kurucu üyeleri arasnda yer aldı (1906) Siyas tutumu ve Melam çevredeki alyetleri zünden hakkında düzenlenen jurnaller sonucu Rüşdiye müdürlüğünden alınarak (31 Ocak 1906) Mansada Alaşehr redif alayı tabur kumandanlığına atand (10 Mart 1907) Altı ay sonra İzmrde tümen merkezinde Dvnı Harb azalığı ve tahkk memuriyetiyle örevlendirild. Osmanl Hürriyet Cemiyeti Avrupdaki ön ürklerle birleşerek Osmanlı İttihat ve erakki Cemiyeti adn aldıktan sonra (27 ( 27 ylül 190 1 907) 7) da cemiyetn cemiyetn sevilen ve ve sayıla sayılann bir üyesi üyesi olmayı sürdürdü  Meşrutyetin ilanından sonra İttat ve erakki Partisinin aday östermesi östermes iyle Bursa Bursadan dan mlletvek mlletvekili ili seçdi ( 1 7 Aralık 1908) Mizacı politikaya yatkn olmadğından partisiyle bazı konularda anlaşamadı ve yeni dönemde mevekili olmadı Harp Dairesi, Dvnı Harb ve Muhakemat Dairesi üyelklerinde buundu. Dvnı Harb üyeliği örevindeyken yarbay yarbaylık lıktan tan em emekl eklii oldu oldu (24 Ocak Ocak 1 9 1 4) 4)  Mehmed hir Bey uzunca boylu, zayıf yapılı, kırca sar sakalı, sakalı, üler yüzlü bir kiş di. 

XVI

Brs Meme r Bey



Zn Kam Kamll Hastaans Hastaansn nd d tdav atnda n vt tt 8 Em 195) v Üsüdarda Azz Mamd Hüd Dr azrsn ddd

Bursalı Mehmed Thir Bey Aske elbisesiyle

Taa yönü ve lm alyetler alyetler

Daa dd arında n tasavvu mra saran Mmd arn arb dönmnd Muddn İbnü'Arab v tasavvu svs daa da artar Zamanın mşur Mlm şrndn Sd Muammd NrülArab'nn v onun

XV 

 Menab Menab Şey Seyd Hae Hae Mmmed Nôr'A Nôr'Arbi rbi

hesi Kemeddn Harrnin sohbetlerinde bulunur. Bu sohbetler Harrzde Kemleddnin vetına kadar (15 ylül 1882) sürdü. Manastıraki örevi sırasında Ustrumcya iderek Seyyid Muhammed NrülArabye bağlanır. İki yıl sonra ondan iczet alır Seyid NurüArab Hazretleri vet ettiğinde (12 Ocak 1888) melamliğin tanınmış bir siması konumuna konumu na emiştir emiştir Harrizdenin etkisiy eski mutasavı şair ve limler hakkında biyora ve bibliyoraa çalışmalarına yöneir. Gazete ve derilerde yazılar yayınlamaya başar Türkçü bir anayışla yayınladığı ilk eseri Türklen Ulm ve Fünn Hzmetler ( 1 897) 89 7) bu dönemin ürünüdür ürünüdür Üsküpte örevi bulunduğu sırada mürşidi Seyyid Muhammed Nr Hazretlerinin sözlerini eserlerini ve menbeerini menbeer ini derlemeye çalışır. Manastırda iken Muhyiddn İbnülArabye duyduğu haanlkla ikinci eseri Terceme Hal ve Fezal Şeyh Ekber Muhyddn Arb' kaeme alır (İstanbu 1316) Hayatının eseri olacak olan Osmanı Müelierine hazırlık niteliğinde risle risle ve kitapçıklar yayınamaya yayınamaya başar başar  İzmireki İzmi reki örevi sırasında sıras ında Ayd ydın ın vilyeti yör yöresind esindee yetişmiş yazarlar yazarlar handa mahali araştırmalar ar aştırmalar yapar  Milletveilliği öreviyle İstanbula elince uzun zamandan beri hazırlık yaptığı Osmanlı Müellileri için ereki oan kütüphne ortamına kavuşur Bağdatlı İsmail Paşa İsmail Saib, Ai mir, İbnülemin Mahmd Kem Kem  Ahmed Tevh Tevhdd ve Fik Reşd ibi meşhr kitap dostlarıyla yakınlık kurar Türk Derneğinin kurucu üyeliği (25 Aralk 1908) Tarihi Osman ncümeninin yardımcı üyeliği {1910) Türk Bili Derneğinin Türkiy ürkiyat at kolu kolu üyeliği üyeliği { 1 9 1 4 )  Tetebbutı Tetebbutı İslamiyye İslamiyye ve ve Milliyy Milliyyee ncümeninin hri üy üyeliği ( 1 9 1 5) ibi örev örevler lerde de bulun bulunur ur 

I

Bs Memed T Bey 

İstanbula eşnden sonra Osmanı Müellerne hazırık mahyetnde br yandan küçük ktaplar neşrederken br yandan da Sıratı Müstakm, Seblürreşad, Cerde Suyye, Kelme ayybe ürk Derneğ ürk Yurdu B Mecması İslam Mecması Kırım Mecması b çeştl derlerde araştırmalar araştırmalar yayınar vkf Nezaret 1913 lında İstanbulak vakıf kütüphaneern teş ederek öneml yazmaar, tek veya müelf hattı nüshaları tesbt etmek üzere Mehmed hrn başkanlığında br komsyon kurulur kurulur Br buçuk buç uk l kadar süren bu komsyon komsyon çalışması sırasında s ırasında on bnlerce yazma eser elden eçrmek mknı buur Daha sonra sonra opkapı Sarayı Kütüphanes Kütüphanes müdürlüğüne etrlr Bursaı Bursaı Mehmed Meh med ahr ülkemzde byora ve bblyoraa çaışmalarnın öncülernden önc ülerndendr dr.. O, zenn br bblyora bblyoraanın anın araştırmacarn şn kolayaştırıp mükemmel eserlern yazılmasına yardımcı olacağını, bu araştırmalar sonucunda ürklern nsanlık tarhne katkılarının eksksz oarak ortaya konableceğn düşünür Bu düşünceyle bütün hayatını bu yönde eserer vermeye adamıştr lndek değer yazma eserler eserler araştırmacıların araştırmacıların stdesne sunduğu b brçoğunu da çeşt kütüphaneere kütüphaneere hedye ederek büyük hzmette buunmuştur Manastır İshakye Bursa Ulu C Üsküdar Azz Mahmd Hüdy Derh ve Nash fend fend Derhı kütüphneer kütüphneer  bunlar arasında arasında sayılablr





•

Menb Menb  Şey Şe y Sed Hae Mmmed NôrArbi

Bural Mehmed hi Bey

Eserleri

1 Osman Mülii II (sanbu I 333    H 338 120 2 R. 1338 122 II 1342124) Ayca ıpk Omnlıı Müeller Müeller (ıpkbasım) basm bas m iin bk M M hmd ahi  ahi Omnl haz Musa acıCml Kunaz Kunaz Ankaa 2000 2000  Busa M hmd ahi  ahi ülkm ülkmizd izd biyoa biyoa v bibliyo bibliyoaa aa aşmalaınınn öncülindndi aşmalaını öncülin dndi O, zn znin in bi bibiyo bibiyoaan aannn aaşmacan işini kolaylaşıp mükmml sin yazmasına yadımc olacağını bu aaşmala sonucunda Müsüman üklin insanık aihin kakaının ksiksiz olaak oaya konabilcği düşüncsiy büün hayan bu

• xx

Burs Mehmed T Bey 

yönde eserler vermeye adamıştır Onun bu alanda ismini ölümsüzleştiren bidev hiç şüphesiz eseri yirmi-yirmi beş llıkk çalışmasnn ürün llı ü rünüü olan Osmanlı Osm anlı Müellileri Müellileridir dir Osmanlı döneminde yetişmiş 61 Türk müelnin byograsni htiv eden eser müellilern ihtss ve mesleklerine mesleklerine göre gruplandırılarak gruplandırılarak tertip edilmiştir edilmi ştir Bu tasni tasn ie göre müelllerden 288'ini tasau erbbı 46ini limler 'unu şr ve edpler 237sini tarih 84ünü tıp ve 107si de ryz ilimlere sahasında eser bırakmş müelliler meydana getrmektedir Ayrıca çeşitli vesilelerle 480 müellin daha byograsine yer verilmştr Adı ziedilen eser saysı 000'i aşkındır aşkındır Biyogralerde Biyogralerde müellilerin doğum doğ um ve ölüm öl üm tarihleri le yerleri meslekleri ve eserlernin belirtilmesine özen gösterlmştir Müelller at olduklar bölümlerde albetik ve yine kendi içinde içinde vet tarihlerne göre sıraanmışlardır sıraanmışlardır Osmanlı Müellleri Müelller i yaynlandığı yaynlandığı günden gün den başlayarak büyük takdir toplamış Mehmet Tahr Bey bütün dünyada saygın br yer kazandırmıştr Bu eser ilm çalışmaların sınırl olduğu Osmanlınn son dönemlernde dönemle rnde savaş yllarının imknsızlıar imknsızlıar çinde hazrlanmş öncü br eserdir Hazrlandığı tarihten tarihten itibaren geçen yaaşk bir asırlk zaman süresinde gerçekleştrilen araştırma ve yaynlar karşısında yer yer yetersiz ve düzeltilip tamamlanmaya muhtaç bir eser durumunda gözükmeke beraber vazgeçilmez bir başru kayağı olma özeliğn günümüzde de korumaktadır Yan tarihlerde İngiltere ve Almanyada eserin esk hari basksından tıpkbasm yapılmış olması ona ona duyulan duyulan htiyacın br göstergesidir göstergesidir  Bursaın Bursaının ın yazdğı diğer eserler şunlardır 2 Türklern Ulm ve Fünn Hzmetler Önce İkdam gazetesinde teika edilmiş (Nu 74 21 Eylül 1312 vd) sonra kita ki tapp olarak basılmıştır basılmıştır (İstanbu (İstanbull 1 3 1 4 1 327) 32 7)  

 Menab Menab  Şeyh Seyy Seyyd d Hace Mmmed Nôr'lArbi Nôr'lArbi

erceme  Hal ve Fezal Fezal Şey Şey   Ekber Mu M uydd yddn n Arb 3. Terceme (İsta (İstanbul nbul 1133 16 16 1329 1 329 Ka Kahire 1326) 1 326).. 4 . Kbarı Meşayı ve Ulemadn On k Zatın Teracm Aval (İstanbul 1316). 5. Meşayı Osmnyyeen Sekz Zatın Teracm Aval (İst (İstan anbu bull  3 1 8) 6 . Ulemayı Osmnyyeen Altı Zatın Terceme Hal (İstanbul 1321). 7  Müverrn Osmnyyeen l ve Katb Çelebnn Terceme ercem e Haller alle r (Selan (Selanik ik 322). 32 2). 8. Aydın Vlayetne Mensu p Meşay ema, Şura M üverrn ve Etbbanın Etbban ın Teracm Aval Aval (İzmir (İzmir 324).  324). 9 . DellütTefasr İlm Tefsr ve Müfredatı Kurn Dar Mal Ma lma mat tıı İcmaly İcmalyye (İstanb (İstanbul ul 1324 1 324  325) 325 ) 10. Alak Kt p lrımız: Önce "Eski ve Yeni Ahlk Kitaplarımız adıyla Sıratı Müstakim
15 Katb Çeleb (İstanbul 1331). Syasete M ü tellk sar sar ı İslam sla myy yye e Önce Sebilürread
Br Memed r Bey 

17. Menakıbı Hrb Balkan Harbi vesilesiyle önce Sebilürreşdda teika edmiş (Nu 21721 18 Teşrinievel 1 328328 - 1 TTeşri eşrinisa nisani ni 1328 1 328 vd vd) daha sonr sonraa ki kita tapp olar olarak ak yaynlanmışt nlanmıştır ır (İstanbul (İstanbul 13 1333). dare sman s manyye Zmnı Zm nınd nd etşen Kırım K ırım Müeller M üeller 18 İdare Önce Kırım Mecmuasında teika edilmiş (Nu 16 12 Kanunu Kanunuev evel el 1 334 33 4 vd) vd)  daha sonra kitaplaş kitaplaştırılmı tırılmıştır ştır (İstan (İ stanbul bul 135) Yeni harlerle de yayınlanmıştır (haz Mehmet Sarı Ankara 10)

Baslmamş Eseeri



Menakıb-ı Şeyh Hace Muhmmed NurüArb ve Beyan Beyan ı Melam M elamet et ve Ahval Ah val Melam Mela myyye Nüshlrı

Menkıpnmenin Menkıpnmenin elimizde dört nüshası nüsha sı bulunmakadır bulunmakadır a Mevln Müzesi nüshası Sıdk Hüsen Dede Kitapları Nu 1630 Cilt 1067 Talik hatla yazılan 72 sayalık bu eser 1343124 senesinde müelli vet etmeden evel çizgili bir deere Sıdkı H Dede tarafından istinsah edmiştir Eserin sonunda (bk 52b) Ali Rıznın Muhammed Nur Hazretlerine yazdığı bir kasidesi Nazmül Nazmül Hikem Hamdnin aynı mahiyette mahiyette kıt'ası kıt'ası Seyyid Niy Niyz z şeklinde şeklind e parçalar (v (v s  ) mevcuttu mevcuttur.r. Mevlna Müzesi Kataloğu C  s 446. b Milli Milli Ktp nüshası nüshası Yz Nu: Nu: 36, 36 3 6 y İstinsah tarihi tarihi 1 3 1 1 (183)

I



 Menab Menab  Şey Seyyd Hae Mmmed Nt'A Nt'Abi bi

c Milli Ktp nüshsı: Yz Nu: Yz A7481 İstinsh trihi 1 324 324 (106) ç Ali Alioğlu nüshsı: Aslı Fhri Altınbş'ın elinde oln küliyttn küliyttn Hsn Alioğlu tr trındn ındn 175 1 75 senesinde senesi nde beş nüsh olrk ktrılmı ktrılmışş oup A4 eb ebdınd dın d 1 8 sydn sydn ibrettir• d Şhsi Ktp nüsh: Sed Hzretlerinin rislelerini h külliyt içinde oln bu menıbnmenin (s. 473-50) eimize nereden nered en intl ettiği htırlnmmıştır htırlnmmıştır Meşayh Ulema ve Şuran Şuranın ın eracm eracm-- 2 Mnstır Mens p Meşayh Ahval: Bir Bi r nüshsı nüshsı Mnstır Kütüphnesine hediye hediye etmişse de de şu nd nerede oduğu bilinmemekte bilinm emektedir dir 3 Mecm- ahr 4 Hsneyn Hkkınd Şeref-vard Oln Ehads- Şere ve ercümeler

 Fezal İmam Al Hkkınd Şeref-vard Oln Ehads Şere ve ercümeler Süyütnn elEhad elEhadşü-Şere şü-Şere f-Sltntü'lMün -Sltntü 'lMüne e 6  İmam Süyüt Rsalesnn tercümes Me cm -- Dur D urb b-- Emsal Em sal-- Arby Arbyye ve ve Frs Frsyyye 7 Mecm r t-ı t- ı Burs Burs Tsur ork 8 M r ork klmış gerçekleşmem gerçekleş memiştir iştir  Müntehbatı Mesar ve Ebyat Frsçdn seçmeleri içine için e lcğındn lcğındn bhsettiği bhse ttiği  cildi de gerçekleşme gerçekleşmemiştir miştir 



Bu v l nd nüayı ufdn dğ ağaym A Aoğu By üranarmıı adr.

xxv

Bsı Memed  Bey 

10 Bursalı hir, "hir mahlası ile tasau şiirler de yazmıştır. Bunların bir dnçede toplanıp toplanmadığı bilinmemektedir Şiirlerinden örnekler örnekler Sanma ey zhid bizi kim öyle hor u ahkarz Bizler ol yine-i lem-nüm-y ekberiz libn-ı lib n-ı ey eyzz-ii Ahmed bendegnı bendeg nı Haydar Haydarz z Nakşbend sretteyiz sretteyiz lkin melm meşrebiz İsmİs m-ii ztı her nees nees tekrr eden hak mezhebiz İsm-i İs m-i Zhir mazhariyle dehre dehre seyrn seyrn eyledik Himmeti Himm eti mürşidle aşk sahnında celn ey eyledik Men are dersinde hatt kesb-i kesb- i kn eyledik Nakşbend sretteyiz sretteyiz lkin lkin melm meşrebiz meşreb iz İsm-i ztı her nees nees te te r eden hak h ak mezhebiz İhtiyrın İhtiyrın selbedip anla bizim mişrmz mişrm z Kim sıt s ıt u zt- zt-  Hakk'ı Hakk'ı derk e e rüyet krımız Yoksa hriçten bilinmez bilin mez dahl ile etrmz etr mz Nakşbend sretteyiz sretteyiz lkin melm meşrebiz meşr ebiz İsmi zt her nees nees tek tekrr rr eden hak mezhebiz Zhid erbb erbb -ı gal galet et sandığın lşüphe l şüphe sen Dahl edip e dip kürsde halkın bona takma resen Şuğl-ı Şuğl- ı uşşk manedir ne bilir erbb-ı erbb- ı en en Nakşbend sretteyiz sretteyiz lkn melm meşrebiz İsmİs m-ii zt her nees nees tekrr eden hak mezhebiz

v 

 Menb Şeyh Seyyd Seyyd Hae Hae Muhmmed Nô'uAbi Nô'uAbi

Kisve-i Kisve-i aş mülebbes hırka  şl istemez Met Metebeb-ii irnda tahsl eyleye eyleyenn kl istemez is temez Hulk-ı Hakk Hakkıınn gayrisinden gayrisinden başka bir h istemez is temez Nakşbend sretteyiz sretteyiz lkin melm meşrebiz İsm İs mii zt her nees nees terr eden hak mezhebiz Kesret Kesret i eş eşy yyı yı sanma sanm a vahdete mni olur Böyle Böyle bir era hş ehl-i ehl- i dil kni olur Ztı Zt ı Hak eşyy eşyy her demde de mde bütün cmi olur Nakşbend sretteyiz sretteyiz lkin mel meşrebiz İsmİs m-ii zt her ne ne es terr eden hak mezhebiz Bunca env -ı ulmun noktadır noktadır hep masdar Böyle ermn ermn eylemişt eylem iştirir zt-ı zt- ı v v Haydari B-yı bismhtır htır ancak ehl-i ehl- i Hakkın Hakkın ezberi Nakşbend srettez lin mel meşrebiz meş rebiz İsmi İsm i ztı her nees nees terr eden hak mezhebiz Söylenen nutku bilir ehl-i ehl- i kem gaye gayett ayn ayn Zümrei Zümr ei uşşa vzıhtır vzıhtır bu sözler her her zamn T hatm-i hatm- i mak ma k et eyle ikm-i ikm -i beyn Naşbend sretteyiz ln mel meşrebiz İsmİs m-ii ztı her nees nees terr eden hak mezhebiz

Gh rahk-i neşve neşve - i tevhde mecldr gönül Geh say zevk-i vahdetle mücelldır gönül sumn-ı sumn- ı e ey - i irnda irnda dem d em-dem -dem se sey yeder eder Len tern tern  mazharı mestne mes tne Ms Ms dır gönül 

VI

Bs Bs Meme Memed d !r r Bey Bey 

ok mudur söylerse söylerse bang-ı l uhubbül- uhubbül - nn Mazharı Mazhar ı eyze eyze Muhammed nr-ı nr-ı Mev Mev dır gönü Semme Se mme vechulla vechullahha masdar Kab Kabe eii Rahmndır Rahmn dır Berk urur r-ı r- ı il arş-ı aldı aldırr gönül Sırrının Sırrı nın idr ancak an cak keş ü zevke zevke münhasır mün hasır Bu sebeben haounmaz bir muammdır gönül gönül Münkeşi olmaz rüsm erbbına Ti bu rz sahvee-ii nr-ı n r-ı eceldır eceldır gönü gönü Neşveyb-ı Neşveyb -ı sahv





FDEİ MAHSSA

Enby ve brı ümmetn syer ve tercm ahvl udsyeler handa yazılan ütüb- syer ve menkbdan edlen stde erbb-ı rn ve mütlaaca zhru mne'ş-şems blnden oduğu çn bu bbda tatvtatv- mala hcet göremem Bu cümleden olara abd cz de alem alem uemyı zhr ve btn seydn seydn  ve udv udvetn etn "Hce "H ce Muhammed N rul-Arab rul -Arab el-Melm uddse uddse sırrhus sırrhussm sm eend eendmz mz hazreternn tar ve mesle- Muhammedyyeer hakında ba'd ezn ashbı alem ve rnın b-tase tahrr buyurmak htm der-r buunan sr-ı alyeerne şmdl br muaddme nçzne oma üzere teeütteeüt- münşyneden münşyne den zde gye gyett aç ve ve sde s de br srette mahz ny nyet et Rabb Rabb -  adr ve mdd-ı hnyet- hnye t- cenbcenb-ıı pr- pr - münr e dört bb bb üzre br tb yazdım yazdım Zuhr edece usr ve nevsıkn y husı nyet akrneme bağışlanara aını veyhd tbın temlne hızmet etme ve nc br de daha tahrrne bd olma üzere tara-ı rneme şrını rc eder ve nmı nm ı aharnemn hayırla yd buyurulmasın bu yurulmasın strhm eylerm eyler m Hemen Cenbı Ha hm- şer- Muhammed ve nşr envr-ı Muhammed prmz eendmz hazretlern mam-ı hlet hlet haernde haernde müstedm buy buyursun Amn B Ha

Bursalı Mehmed hr bn    at 1 5 Şe Şevvl 1 3 1 2 Manastr

MENKB-1 ŞEYH SEYYİD SEYYİD H CE M U HAMM HAM M ED N ÜRU'L ÜRU'L--ARAB ve BEYN1 MELMET ve AHVLİ MELMİYYE

Bde Bde edi m vecebe leyn Bu kitp kitp döt sl üzee müettebd müettebdii:: Fsl-ı Fs l-ı Evvel: Şeyh Hce Muhmmed Nul-Abnin tecemei hl-i lielei lielei ile sdt-ı sdt- ı Hüseyniy Hüseyn iyye ye en bulunduklını müben şecee ve silsilenmeleini ve ilm-i ilm -i zhiden ve tkt-ı iy iyyeye-ii Nkşbendiyye ve Hlvetiyye ve Ekbeiyye ve Üveysieden nil olduklı icze ve hiletnmeleini, 3 

 Menak Menakb- Şeyh Seyd Hae Mhmmed Nt'A Nt'Abi bi

Fasl-ı Sn: Hazret-i Şeyh'in "katretün minelbahr kablinden olarak derece-i kemlt-ı aliyyelerinden birer nebze ile esmi müelet-ı aliyy aliyyelerini elerini Fasl Faslıı Slis Şeyh-i müşrun ileyhden sdr olan kermtı kevniy kevniyelerinden elerinden bazılarını Fasl-ı Rbi Melmet ve ahvl-i melmiyye hakkında uzm-yı ümmet (kaddesallahu esrrahum) hazertının trt ve akvl-i kudsiyeleriyle bir htimeyi htim eyi hvdir

 4

Bs Mehme Mehme ! Bey 

FASL1 EWEL

Beynel-vm rb Hoc ve beynelhvss "Seyyd Hce Muhmmed Nru'lArb ismiyle müsemm oln zt-ı l (1228) bin ik yüz yirmi sekz senei Hicriyyesinde hıtt-ı Mısriyyee vki "MhlletülKebr nm ksbd mehd-ry vücd olrk henüz sinni rk vsıl olur olmz mhz thsl-i m-i cell mksdı hyr mirsdıyl Khireye zmetle o trhte güzdei ulemi zhir ve btın oln "Şeyh Hsnü'l-Kuveysn nm zttn mhz kuvvei kudsiyyeleri berektyl cüz bir zmnd hz-ı ulm ettikten sonr müşun ileyhin emriyle cnib-i Rm esnyı zmetinde Ynyv Ahmed Eendi rektiyle (1244 M. 182) bin i yüz rk dört trihinde Ynyy gelerek sekiz y kdr Şeyh Ysu Eendi Hzretlerine misr olduktn sonr şeyh-i müşrun ileyhin müsde ve işretiyle cnib-i Hicz zmetle üç sene mücveretleri esnsnd ulem ilm-i hdsten Şeyh Ömer Abdürrsl Abdürrsl Hzretleri'nden ilm-i hds tlm eyledle eyledlerr B'dehu kümmelni trktı Hlvetiyyei Şbniyyeen Şeyh İbrhm Şemrik Hzretlerine intisb ederek sik-i istidtı Hud ddyl cüz bir zmnd hz hilet ve yine cmiü't-turuk oln şeyh-i müşrun ileyhten Üveysiyye ve Ekberiyye iczetlerine nil olr emrleri üzere esn-yı seerdek seerdek sltn mezheb me zheb-- i Ş Ş üzere yni cem cem ve ksr uslüyle lnmsı şrtıyl Mısır dhil oldulr Mısr' duhllerinde l-sl sebebi eyz ve ritlrı oln üstd-ı lnhdlrı şeyh Hsnül-Kuveysn'ye bi'l-mülkt tkbi yed eyleyip de-i sniye olrk ens en s-ı-ı kudsiyyesi kudsiyyesine ne mzhr mzhr oldulr oldulr Ve Ve Cmiü' Cmi ü'll Ezher'de bzı hvrk hvrk iresinden sonr s onr ulmun kendisine ve vehb hb ve keşlunduğunu işret ve ilm le bi't-tekr diyrı Rm zmet zmet için emir ldılr ldılr Onlr Onlr imtislen imtislen lilemr lilem r ( 1 24)·bin 24)· bin i yüz kırk dokuz senesi nihyetinde Selnk çkıp bir müddet 5 

 Menıbı Şeyh Sed Hae Muhmmed Nô'bi Nô'bi

Siroz (Ser (S erez ez)')'da da ikmetten onra Doyran ve ve Utrumca tarkyla tarkyla Koçana kaabaına giderek müderriliği henüz münh (boş) bunan medree müderriliğini ahlnin kemli derece-i ricları üzerine bi b il-l-kkabl ihtiyr-ı ihtiyr-ı ikmet eyediler eyediler O trihte mevcd talebelerin başlıcarı Muta, İbrhm, i, Haan, Ahmed Eendier olduğu gibi  teadü eden Ramazn- Şer deri de lin-ı Türk üzere takrr şartıyla KadeKade-ii Em Em i oldu. Bu vechile tedri ve ide-i um ile emrrı evkt ederek (1253M. 1838) bin i yüz elli üç trihinde gördükeri bir mn üzerine o zamn mel bulunduarı şurbı duhnı terk eyledler Yine bu enlarda idi ki lemi mnda Hz Muhammed (allaahu aleyhi ve eem) eendimizin ehr yr yr ı güzn ( rıdv rıdvnu nulahi lahi tel te l eyhi eyhim) m) ile beraber berab er oturdu oturdukar karıı bir mecie giderek Hz Aliyl-Murtaz (radıyaahu anh) yanında oturdular Bdehu Hz Ralullah (alaahu aleyhi ve elem) eendimiz minbere çkp Srei Fethi kratlarnı mütekib bizzat ib-ı hırka buyurdular Ve bir mnda dahi Hazret-i Hazret- i Riet (ala ( alaahu ahu te te aleyhi aleyhi ve elem elem)) Eb Bekr ve Al (radıyallahu anhum) hazertı mevct oldukarı hlde üç atırdan ibret bir bi r kğıt ver verdiere diere de okudukları hlde man ve rumztına ıttıl hı etmek için emr-i nübevv nübevvete ete müşrun ieyhim delletiyle mertibi mertib i ee  ee-- i en en olduğunu zevken ve keşn keşn ana anadıl dılar ar ( 1 255 M 1 840) Bin ik ik yüz yüz eli beş trihind trihindee işreti manev e Üküb'e na-i hne buyurarak (1259 M 1844) bin i yüz eli dokuz eneine kadar bu mertibin şuhduyla güzerndei güzernde i ev evk ktt ey eylediler. lediler. 2



E E  ünn dını naım oaa anaan anaan m ad Bu ady ady Tüna Fna nn müüü Scddn Al    (ö. 80) yamı Kad amı yd yn mydna m. Aı m BdüEm. Em, üa "m mnn çoğuu oup o da yama mnınadı Kad  dyaa naım lndn d

6

Bs Mehmed Meh med ! Bey 

Bu senenin nihyetinde bittekrr cnib-i Hicza giderek kuds ve ulv bir vsıta ile mertib-i mertib -i bek bek  ve ve ittd ittd oan mertib mertib  i hakkati hakkati tela tela ederek hsl hsl  i esrr-ı Muhammediyye Muhammediyye oldukları oldukları hlde Üsküb Üsküb avdetle avdetle neş n eşrr-ii envr-ı hakkate başladıar Bu gibi ahvl yani biz-zt biz -zt mişktı mi şktı nübüvvet nübüvvetten ten az ve ve  iibs maddesi pek çok kümmen hnda dahi v omuşt omuştur ur Ez cümle tarkat-ı Metbliyye İdrisiyye Burhniye Ekberiyye prnıyla sir muhakn haklarındaki vuku erbbına mm olduğu gibi "Tibynü'tTarke dahi taslt-ı lzıme vardr ( 1 27) 27 ) Bin ii yüz doksa doksann yedi trlerine doğru doğru Ustrumcyı Ustrumcyı vatan ittihz eylediler Bu trihten evvel ve sonra dahi kendilerince gördü gördüler lerii lüzm lüz m ve muhibbnı taraından taraından olunan davetler üzerine muhteli zamnlarda Manastır Pürzern (Prizren) (P rizren) Priştine Priştine Selnik Selnik Bosna İstanbul vesire vesire gibi bida giderek tlibn tlibnii rh rh   irna  irna istidd ve kbiliyeterine kbiliyeterine göre bezl ü sr mari-i Rabbniyye buyurduar Elli dokuz trihinde Mekkei Mükerremee bulundukları hengmda Kazan Şeyh Ab dulhlk Eendi Eendi Hazretlerinin ehass ehas s   hulesından Trabzon Musta Eendi vestatıyla teberrüken Tarkatı Nakşbendiyye telkn burarak bir müddet sonra şeyh-i müşrun ieyhin tensbi üzerine mm ileyh Musta Eendi marietiyle ahzı iczet eylediler. eylediler. 130) bin üç yüz beş senei Hicriyyesinin Cemziyelhiri içinde içinde ( 1 2 Mart 1 887) 887 ) cüz hasta hastalan lanıp ıp vet vetlar ların ın işrb ederek ederek yirmi yirm i dokuzuncu gecesi geces i zimi drı bek olarak Ustrumca Ustrumcadaki daki hnei aliyyelerinde ikmetlerine mss asl bindan müez bir odada de olundlar olundlar (Kad ( Kaddesaa desaahu hu sırrahulsırrahul-az azz) z) 3



byın Vesıl'lkık 

Harrd'nn a üç c oan mhr ad r  Süymany Kp Kp İrahm Ef. B. Nu 430432

Beyın elısl'rık

Şu da Koovaya ağı o v çoğunluğunu Türlrn ouurduğu u d çn Omanı dnmnd arça "alınn ço oduğu yr nda Pürrn m vrmdr Şmdlrd u m Prrn oar ulanılmaadır

7 

 Menakıb-ı Şeyh Seyyid Hace Muhmmed Nôr'ulArb

Lisan-ı tsvvu "insiah' tabir olunn ve bihss ekmen hkkınd vuk bun ha-i kuds Ustrumc Dvan-ı ibni Fariz müta ederken vaki' olup htt yirmi üç dkk devm ettiğini bi't-tesdüf ynrınd buunn  zatı kema hyrete nketmişerdir. Kamet-i aleri ksc vücdr mühhmc mehü-vech bir zat-ı kuds simt idi. Kellmnnae lakd klhm (İnsnr kırı öçüsünde söz söyleyiniz.) emr emrii nebevsine fevkade riayeteri olduğundn daima muhatbın istidadın göre tekni marif buyururrdı Tb' ı aeri hm omk beraber bzen zrne tfeer  yprrdı Lakin sünnet ve erkanı Muhmmediy Muhmmediyyeye yeye cüz bir eke sürümek istenidiği zmn derha berahni kliyye ve ediei nkiyye ibrazndki Hydrane hreketeri htta kendierini çekemeyeneri bie hyrette bırrdı. Kendierine rad edien mesaiin k ve nke ttbkiye beraber halindeki mhareteri k hyret verir derecede oduğu gibi bihss imi tefsr ve hdste hafız ve kuvvetei de veeh-resanı uk idi

Seyyd Muhammed Nru'l-Arabi k.s. hazretlernn Ustrumcadak türbesnn (1940lı yıllarda) yıkılmadan öncek hal  

Brs Mehmed hr hr Bey 

Hules

Ulmı zhireden iki kerre iczet verdikeri gibi ulmı teden mertebei tahkke vıl pek çok zal ve ure yetiştirmişlerdir. Abdurrm Fed Heei

Ez-cümle bin üç yüz dört (1304) eneinde bade'l-hac Süveyşte Ayn-ı M nm mahalde vet eyleyen dmd-ı lleri Prizren Abdurrahm Fed Hazretleridir ki bu ztın ulm-ı zhire ve btınedeki mahretleri telmkerde-i erbbı irn olup mevcd olan ekiz on parça r-ı kudiyyeleri meynı ureda mütedvildir Bir de ulm-ı remiyyeden iczet verdikeri gibi ulmı teden dahi nice nice ure yetiştirmişlerdir yetiştirmişlerdir Kaddeallahu ırrahu Başlıca r-ı r -ı alieleri şunlardır: Bin beyte karb karb Muhammedie tarzında Kade-i Kade- i Nnie Nnie Rilei İrde İrdeii Cüzi Cüziee Rilei Ri lei Melmie Melmie HediyyetülHac Manz Man zmeme-ii Vehb Vehbiyy iyyee veiredir veiredir•• 5

Adurram Fd Efndnn nn rr unardır  fr fr Sr! Sr! Kv Kv 2 Kd Kd Nny Nnyy y 3 Ra V Vy y 4- Ra Ra Şr Şr  Sırr-ı En Enl-Ha l-Ha  Hdyyü Hac R! İrd- Cüyy R! Haaı Mmyy 8- Ra Ra Mrü' Mrü' Vücd Şr Şay Şay 10- Kad Kad y y rcüm Şr Vrd Vrd

5 6 7 9 11

9 

 Menb Menb Şeyh Sed Hae Hae Muhmmed N'lAbi N'lAbi

Hde Sed Mmmed Kemedd En

Birisi dahi bin i yüz doksan doksan dokuz dokuz (1 ( 1 299) 29 9) senesinde e ett eyleyi eyleyipp DerDe r-ii Aliyy Aliyyeede cirı Hazreti Hazret i Hlide H lide Ri derghında den-i hk-i ıtırnk olan bis-i eyz ü nectım Harrzde Seyyid Muhmed Muhm ed Kemleddn Kemleddn Eend Eendii Hazretleri Hazretl eridir dir Sagr e kebr kırk kadar teltı aliyyeleri olup cümlesi de beynelura hırzı c edilmektedir. Başlca srı şunlardır Şerhu Virdis -S ett ettr r Kemnme-i Kemnme-i l-i b Şerh Şe rhii Vridt-ı İlhiye İlhiye Kenzül-Feyz Şerhu Deril-Xl Şerh-i Şerh- i Sala Salattıı Nriye Nriye Tesresr-ii Srei Sre i İhls Şerhu HizbülBa Hizbül Bahr hr Şerhu TuhetilMürsele Şerhi Gazeliyy Gazeliyyttıı Mısr Mısr  Feh Fehuu İzhrulİz hrul-Ha Hak k  Medr-ı Medr-ı Vhidiyyet Vhidiyyet Şerhu Şerhu Hizbil Hizbi lKe Kebr br Üç cild-i cil d-i ke kebr br olarak Der De rii Aliyy Aliyyee ee Fti Ftihh Kütü Kütüphnesin phnesinde de ak ettikleri "Tibynu VesillHakik  Beyn-i Selasilit Tarik (Sülemaniye Ktp İbrahim E Bl. Nu 430432) esiredir 12 Tercümei Tercümei slei Mud Mudye ye 1313- Dv Dv 4 r r ve meublrı mevcuu mevcuu

 10

Brs Brs  Meme Memed d r  r Bey 

Ftzde Hce Mhmd Efendi

Biisi de 1310 M 183 senesinde cnib-i Hicda vet eyleyen Üsküp ulem benmından Filintade Hce Mahmd   endi endi Haet Haetleid leidii ki bu tın dahi da hi tasavvuve ıkıh ıkıh ilimleinde behelei cümle cümle indinde indin de müsellemdi Başlıca s şunlad: şunlad: Rise-i Rise -i Rh Şehi Şeh i Kı Kıt't'a- a-  İmm Al Aynn-ı ynn-ı Aynn vesiedi Mnstl Hc med Bb

Biisi Bii si dahi seyyhseyyh-ıı şeh Manastlı Hacı Ahmed Baba nm t-ı in-ı simttı ki kendisinden pek çok keşi ve kemet sdı olduğu gibi bin üç yü seki tihinde De-i Aliyede Mevlev Mevlevhne hne kapısı kapısı kabin kabinde de Ri Ri  deghına postpos t-ni nişşnn olan t-ı kem taandan evme la yenfeu malün ve la ben lla men eta Allhe bklbn selm" (O Gün mal da yda veme oğulla da (yda veme Ancak Allah'a kalb-i selim ile gelmiş kimse müstesna müstesna Şua Şua 26 2 687 87-8 -88) 8) yet etii kemesi kemesi tes tes olunuken kalbi selmi istisın mütekib bi hı ciğes çekeek imi cinn olmuştu olmuştu



i U Efendi

Biisi dahi bin üç yü beş (305M 1888) senesinde vet eyleyip Selnikte Mevlevhne kapısı kabinde deni hk olan Ali U   endi meh m ehmdu mdu ki bu tın dahi ilim ve inı cümle indinde müsellemdi müsellem di 11 

 Menak Menakb b Şey Seyyd Hae Hae Mmmed Nôr'Arbi Nôr'Arbi

Bşıc srı şunlrdr Şerh-i Şerh- i Dvnı Niyz Niyz Esile Esile ve Ecvibe Ecvibe  i Mutsvv Mutsvvıne ıne Şerhi Şerh i Nutk Nutkıı Hzret-i Üde Terceme-i rceme -i İns İ nsnı nı Kmil vesiredir vesiredir



Müeeli Hce Abd Abd Efendi

Birisi dhi Deri Aiyye'de Ftih civrınd Kd eşmesi Medresesi müderrisi zl ve ure-yı benmdn Müreeli Hce Abdullh Eendi nmındki zt- kudssimt idi ki bu ztın dhi ulm-ı resmiyye ve husus imi tsvvuk behre-i tmlrı tmlrı musddk- enm idi Bşlıc sr şunrdır şunrdır Mevln Cmnin MirtülMirtül-Akid Akid Şerhi Mesnev-i Mol Hünkr'dn bzı ebytn şerhi vesire oup üç yüz yedi (1307) sene-i Hicriyyesinde terki emi nst eyleyip vsiyyetleri üzere Deri Aliyyede Topkpı hricinde Şrihi Mesnev Srı Abdullh Eendi Hzretleri'nin ynınd de olunmuştur. Hc Süleymn Bey

Birisi de Usturmcd den-i hkı ıtrnk Hc Süeymn Bey nmındki merdi Huddır ki bu ztn dhi lisn- thkkte thkktenn teke tekellüm llüm buyurduk buyurdukrı rı keimtı keimt ı kudsiyye kudsiyyeleri leri kemi kem i irnlrn dldir dldir

 2

Bs Mehmed ah Bey 

Daha bunlara mümsil ouzu müecz zal ve ure e pek çok libni rhı hakka bı züll-i irnlarıyla srb olmuşlardır Zdallahu yzehüm (Allah onların feyzini arırsın). ilsile

Müşrun ileyh Hazrelerinn seyyid-i sahhun-neseb olduklarını mübeyyi mübeyyinn silsi s ilsilei lei alyy alyyeer eerii Seyyd Seyydü üs-Sak s- Sakal aleyn eyn MuhammedülMusa (sa.v (s a.v )  İmm Al ibn E E ib (ra (r a ve kv kv )  İmm esSeyyd Hüseyin (ra) İmm esSeyyd Zeynelbdn (r.a.) İmm es-Seyyid Zeyd (r.a.) İmm es-Seyyid Hasanül-ArzülEkber (ra) İmm es-Seyy es- Seyyid idüü-Hasa Hasann (ra.) (ra. ) İmm es-Seyyi es-Seyyidd A A (ra (ra  )  İmm es-Seyyd Zeyd (ra) İmm esSey es Seyy ydd Muhamme Muhammedd (r ( ra) a ) İmm es-Seyyid Muhammed (r.a) İmm esSeyyi esSeyyid Slim (r.a.) (r.a. ) İmm esSeyy es Seyyid id Muhammed Muhammed (r.a.) (r.a .) İmm es-Seyyid es-Seyyid Maar Maar (ra) (ra ) İmm İm m esSeyy es Seyyd d Yakb akb (r ( r. a.) a. ) İmm İmm eesSey sSeyy ydd Bedr Bed r (ra.) (ra.)  İmm esSeyy es Seyyd d Ysuf Ysuf (r.a. (r.a . ) İmm esSed Muhammed Muhammed (r.a (r.a))  İmm es-Seyyid BedrülVe (r.a) İmm esSeyyi es Seyyidd İbrhm İbrhm el-Kuds (ra) (ra ) İmm esSe es Sey ydd Hce Muhammed Muhammed Nru Nrull Arab Arab (r.a. (r.a.)) .



13 

 Menb Menb  Şeyh Sed Hae Hae Mhmmed NôA NôAbi bi

Müşru Müşrunn ieyh ieyh Hazretlerinin ilm il mii zhirden ahz eyledikleri iczetnmeleridir Cenb-ı Htem Htemii Enbiy Enbiy (sav (sav ) , Al ibn ibn eb Tli Tlibb (r ( ra) a ),, Abdu Abdulah ibn ibn Mes'd Mes'd (ra) (ra ) , Aam Aamee (ra (ra)),, İbrhm İbrhm enNah enNah'' (ra) (ra ) , Hammad İbn-i Süleyma Süleymann (ra (ra)),, Eb Eb  Hane Hane Nu'm Nu'mnn ibn Sbit Sbit (ra) (ra ) , Muhammed ibn Hasan eş-Şeybn (ra), Eb Ha Has el-Buar el-Buar (ra) (ra ),, Eb Abdull Abdullah ah elBeze elB ezev v (ra (r a),), Eb Eb  Be Muhammed ibnülFazlu'nNeccr ibnülFazlu'nNeccr (ra (ra  ), ElKadı Ali Ali enNese enNese (ra (ra)),, Hulv Hulvn n (ra), (ra) , Serahs Serahs (r ( ra) a ),, Al el-Bezde el- Bezdev v ShibülShibül-Hid Hidye ye (ra (ra ), Abdu Abdus -Sett -S ettr r elKürd elKürd (r ( ra) a ) , Seyyid Abdullah ibn Ahmed ibn Mahmd en-Nese Shi Shibü bü'l'l-K Kenz (ra) (ra),, Eb Fadl Abdülazz ibn Muhammed ibn Nasr el-Buhr (ra), Celled Celleddin din es-Seyram es-Seyram (ra) (ra ) , Kemle Kemleddi ddinn ibn Hümm (ra) , Abdül Abdül Berr bin Şıhne (r ( ra) a ),, Ahmed ibn Ynus eşŞehr bişŞibl ş Şibl (ra (ra  ), Ali Al i elMak elMakdi dis s (ra (ra)),, Hasan Hasan eş eş Şü Şürü rünb nbilill l (ra), (ra) , Abdü Abdü'l-H 'l-Haay (r ( ra) a ),, Süleymn el-Mansr (ra), Hasan Hasan el-Makd el-Makdis is (ra (ra)) , Muhammed Muhammed el-Harr el-Harr (r ( ra) a ),, Ahmed el-Tah el-Tahta tav v (r ( ra) a ),,  4

Bs Mehme r Bey 

Seyyid Seyyid Muhamm Muhammed ed eKetb eKetb (ra) (ra )  Seyy Seyy d Şeyh Muhammed Muhammed NrulArab NrulArab (ra. (ra . )

 tarkat-ı

Hce hazreterinin aliei Nakbendiyye hietnelerinin hietnelerinin sisi s isie eii aliyy aliyyeerid eeridir ir Hazret Hazretii Muhammed Musta Musta (sav (s av) ) Hazreti Hazreti Eb Berüs-Sıdd s- Sıddkk (r ( ra) a ) Hazret-i Hazret-i Semn Semnıı Fris Fris (ra ( ra)) Hazreti Hazreti Ksım Ksım ibn Muhamme Muhammedd ibn E Bekr (r ( ra) a ) Hazreti İmm Ca Caerü' erü'sSdık s Sdık (r ( r a.) a. )  Hazreti Hazreti Beyazd Beyazdıı Bistm (ra (r a)) Hce E Hasan Hasan el-Harak el-Harakn n (ra.) (ra. ) Hce Eb Eb  Ksımı Gürcn Gürcn (ra (ra)) Hce Eb Eb Aliy Aliyy-i y-i Fremed Fremed (k.s (k .s)) Hce Eb suı suı Hemed Hemedn n (ks) (ks ) Hce Hc e Abd Abdu' u'H Hıki ıki Gücdü Gücdüv vn n (ks (k s.).) Hce rii rii Rive Riveke ker r (k.s (k .s)) Hce Hce Mahmd Mahmd el-İnrül-Fağne el-İnrül-Fağnev v (k. ( k.ss)) Hce Azzn Azzn Aiyy Aiyyii Rten Rten (k.s (k .s)) Hce Muhamm Muhammed ed Baba Semms Semms (ks) (ks ) Hce Sed Sed Emr Kül Küll (ks (k s)) Hce Muhammed Muhammed Baheddin Baheddinii Nakbend Nakbend (ks. (k s.)) Hce Hc e Alü Alüddi ddinn-ii Att Attrr (ks. (k s.)) Hce Yakbı erh'  erh' Hisr (ks (k s  ) Hce Ubeydu Ubeydua ahh Ahrr- Semerkand Semerkand (ks (k s)) Hce Hc e Zhid Muhammedi Muhammedi Bedah Bedah (ks (k s)) Hce Derv Derv Muha Muhammed mmedii Emkene Emkene (ks (k s.).) Hcegü HcegüsSemer sSemerka kandi ndi Emkene Emkene  (ks (k s)) Hce Muha Muhammed mmedülBk ülBk (ks. (k s.)) Hce Ahmed-i Serhe Serhend nd (ks.) (k s.) Hce MsmMsm-ıı Serhend Serhend (ks (k s)) Hce Ahmedi Mek Mek  (ks (k s)) Hce Hc e Hab Habb bulah-ı ulah-ı Buhr Buhr (k.s (k .s.).) 5 

 Menb Şeyh Seyyd Hae Mhmmed Nôr'A Nôr'Arbi rbi

Hce Hce Hud Hud Kulu Kulu (k.s (k. s  )  Hce Molla Molla Muhmed Muhmed Ubeyd (ks. (k s.)) Hce H ce Moll Mollaa İdr İdrss (ks ( ks))  Hce Muhammed Ni Niy yz z Kul Kuluu (k. ( k.ss)) Hce Hce Abd AbdülHlıkı ülHlıkı Kazn Kazn (ks ( ks)) Hce Musta Musta elTrabzo elTrabzon n (k ( kss)) Hce Seyy Seyyid id Muhammed Muhammed Nrul-Arab Nrul-Arab (ks (ks  )  Hce hazretlerinin h azretlerinin tarkat tarkatıı aliyye aliyyeii Haleti Haletiyye yyeii Şabniyye Şabniyye hiletnmeleri hiletnmeleri silsile silsile  i aliyy aliyyeleridi eleridir:r: Fahri Fahri lem lem (s.a (s.a  ) İmm Al (ra) Şeyh Şe yh HasanülBasr HasanülBasr (r.a (r.a.).) Şeyh Şe yh Hab Habb b el-Acem el-Acem (ks (k s)) Şeyh Dadut (ks) Şeyh Şe yh M M'l'lKer Kerh h (ks (k s)) Şeyh Seriyyü SeriyyüsSaka s Sakatt (k ( kss)) Şeyh Seyyi Seyyidü' dü'ti tiee Cüney Cüneyd  i Bağdad Bağdad (ks ( ks )  Şeyh Şe yh Mimşdü Mimşdü - Dinee Dineer r (k.s (k. s)) Şeyh Şeyh Muhammedü MuhammedüdDinee d Dineer r (k. ( k.ss)) Şeyh Muhammedül Be Şeyh Kdı Kdı Ve hüddn hüddn (ks (k s)) Şeyh ÖmerülBekr (k.s) Şeyh Şeyh Eb Ne Ne bü's-Sühr s- Sühree eerd rd (k ( kss)) Şeyh Şeyh Kud Kudbüddn büddn elEbher el Ebher (ks (k s)) Şeyh Ru Run nüddn üddn Necş Necş (ks (k s)) Şeyh Şehbüdd Şehbüddn n Teb Tebrz rz (k ( kss)) Şeyh Şe yh Cemlüddn Tebrz Tebrz (k ( ks.s.)) Şeyh Şe yh İbrhm İbrhm Zhid Zh idii Geyl Geyln n (ks (k s.).) Şeyh Şeyh Ah Ah  Muhammedül Halet Halet (ks ( ks )  Şeyh Şeyh Pr Ömer elHale elHalett (ks (k s)) Şeyh Şeyh Ah Mrem Mrem elHa el Hal let et (ks ( ks)) Şeyh Şe yh Hacı Hacı İzzedd İzzeddn n (k ( kss)) Şeyh Sadrüddn Hıym (ks)  16

Bs Bs Memed ! Bey 

Şeyh Şeyh Seyid Yah Yahyyı yyı Şirvn Şirvn (ks (k s))  Şeyh Muhammed Bahüddn (ks) Şeyh Şeyh Cemi Ha Have ve (ks (k s)) Şeyh Haü Haüddni ddni Toka Tokad d (ks (k s)) Şeyh Şeyh Şabn Şabnıı Vel Vel Kasamon (ks (k s)) Şeyh Şeyh Muhammed Muhyid Muhyiddn dn Kasamon Kasamon (k ( kss)) Şeyh Ömerü'lFud (ks) Şeyh Şe yh İsmli İsmli orum orum (ks) (ks ) Şeyh Musihüddn Kasamon (ks) Şeyh Karabaş Karabaşıı Vel Vel Ali Ave Ave (k ( kss))  Şeyh Şeyh Musa Doğan elMsrı elM srıyy yyül ülEdir Edirnev nev (ks (k s  )  Şeyh Şe yh Abdü'lLaf Abdü'lLaf elHaleb elHaleb (ks (k s ) )  Şeyh Şeyh Seyid Seyid Musa eB e Bek ek  (ks (k s  )  Şeyh Şemsüddn Muhammedü'Hane (ks) Şeyh Şe yh Mahm Mahmd d (ks) (ks ) Şeyh Abdah ah eşŞa eşŞ arkav (ks ( ks)) Şeyh Şeyh Muhammed Muhammed Ebu'n Ebu'nNec Nec (k ( kss)) Şeyh Şeyh Ali Al i eT eT (ks (k s)) Şeyh İbrhm eşŞemarik (ks) Şeyh Seyyid Seyyid Hce Muhammed Nru' Nru' Arab

 ŞeyhülEkber

Hazrei Nr'un Muhyiddni Arab Hazreerine müneh oan oan sisie sis ieii aiyeleri aiyeleri Şeyhü'E Şeyhü'Ekber kber Muhammed Muhyiddn Muhyiddn ibnül ibnülArab Arab (ks (k s)) Şeyh Hasan (ks) Şeyh Şe yh İsml İsml eCeber eCeber ezZübey ezZübeyd d (ks ( ks )  Şeyh Şe yh Ebu'Fehi'OsmnilM Ebu' Fehi'OsmnilMer erg g (ks (k s )  Şeyh Şeyh Zekeri Zekeriy y elEnsr (k ( kss)) Şeyh AbdülVahhb Şa'rn (ks) Şeyh Ali eşŞinv (ks) Şeyh Şeyh Ebu'lMevhi Ebu'lMevhibb ahmed ibn AbdulKudd AbdulKuddss (k ( kss)) Şeyh SaddnülKaşş (ks) Şeyh İbrhm elGürn (ks) 7 

 Menb Şeyh Seyd Hae Muhmmed NôulAbi NôulAbi

Şeyh Muhammed e-Bü e- Büdey deyr r eşŞeh eş Şehr r bibni bibni  Meyt Meyt el-Dimyat (ks) Şeyh Musta el-Bekr (ks) Şeyh Muhammed Şemsüddn elHane (ks) Şeyh Şe yh Mahm Mahmd d (ks) (ks ) Şeyh Abdull Abdullah ah elŞarkv elŞarkv (ks ( ks )  Şeyh Şe yh Ali T T (ks) (ks ) Şeyh Şeyh Muhammed Muhammed Ebu'nNe Ebu'nNec c (ks (ks  )  Şeyh Şe yh İbrh İbrhm m eşŞemr eşŞe mrık ık (ks ( ks)) Şeyh Sed Muhammed Nru'lArab Nru'lArab (ks (k s  ) 

 Bazen istidd-ı evkalde shibi olan zevtı kirma

doğrudan doğruya doğruya Cenbı Celli Cell i Risletten Risletten veyh veyhdd ekbir ekbirii ümmetten bir zt taraından tarkı'rhniyye talmi irnı Muhammed olduğu vki' olup bu gibiere ıstılh-ı meşyhta Üveys denildiği gibi biz-zt Hz Üveysü Karn Karnde denn mütesesil müte sesil ayrıca bir sils si lsile ile-i-i tarkat tarkat daha dah a bulunduğu da erbbına mmdur Bu B u cümleden oarak Hce Muhammed Nr Hazretlerinin dahi tarkatı Üveysiye iczetnmeleri derci sahe saheii beyn kılındı Fahr-i em (sav) (sav)  Hazreti Hazreti Al Al (ra (ra)) Hazr Hazreti eti Ömer Öm er (ra (ra)) Hazreti Üvey Üveysisi l-Kar l- Karn n ( ra) ra )  Ms Ms bin Yezd-i Yezd-i R (ks (k s)) Sult Sultan an Eb İshak İshak İbrh İbrhm m Edhem (ks ( ks)) Şakk Şakkii Beh Beh (ks) (ks )  E E Ömerü'l Ömerü'lİsta İstahr hrev ev (k ( kss)) E Ceri'l-Haddd (ks) Cüney Cüneyd dii Bağd Bağdd d (ks (k s)) Mimşdü'd-Dinever (ks)  18

Br Memed r Bey 

Ahmed Esve Esvedü düd-Dinever d-D inever (k ( kss)) Muhammedül-Bekr eş-Şehr Buavie (ks) Şeyh Şeyh Vechüdd echüddn n Ömerü Ömerü lB l B ek ekr r elKd el Kdıı (ks (k s)) Şeyh Şeyh Ebu en-Nec en -Necbü büs sSüh Sührev reverd erd (ks ( ks )  Şehbüddn Ömerü's-Sühreverd (ks) Şeyh Necb Necbüdd üddn n Al Al bin Bergşi' Bergşi'ş Şrz (ks ( ks )  Abdü AbdüsSamed sSamed eş-Şüs eş- Şüster ter (ks (k s  )  Mahmd el-Isahn (ks) Ysu'lAcem su'lAcem elGrn elGrn (ks (k s)) Hasan eşŞüster (ks) Ahmedü AhmedüzZhid zZhid (ks) (ks ) MuhammedülKamer el-Vsıt (ks) Şeyhü'lŞeyhü'l-İsl İslm m E E  Yah Yahy y Zeke Zekeri ri el-Ensr el- Ensr (k ( kss)) İmam Abd Abdu'l u'l-V -Vehh ehhbb eş-Şar eş- Şarn n (ks (ks  )  Nreddn Nreddn Al bn bn Abdü'l Abdü'l-Ku -Kudds dds eş-Şen eş- Şenv v (ks (ks  )  Sayddn Ahmed bin Muhammedül-Meden esS (ks) ŞeyhülMelm İbrhm bin Hüseynil-Grn el-Meden (ks) Şeyh Şe yh Th Thr rü ülMeden lMeden (k ( kss)) Şeyh Şeyh Abd Abdül ül-- Gan Gan enNablu enNablus s (ks (ks  )  Şeyh Şeyh Musta Musta  elBe (ks (k s)) Şeyh Şe yh Muhamm Muhammed ed elHane (ks (k s)) Şeyh Şe yh Mahmd Mahmd (ks (k s)) Şeyh Şeyh Abdull Abdullah ah eşŞarkav eşŞarkav (ks (k s))  Şeyh Şeyh Ali T (ks (ks  )  Şeyh Şe yh Muhammed Muhammed Ebun EbunNec Nec (ks (k s)) Şeyh Şe yh İbrh İbrhm m eş-Şemar eş- Şemarık ık (ks (k s)) Şeyh Şeyh Sed Hce Muhammed N Nru ru l-Ar l- Arab ab (ks (k s ) 

19 

ASL-1 SN

Hazreti Hazre ti Hce Muhammed Nrunkermt Nrunkermtıı ilmiyyelerinden ilmiyyelerinden bir bendesinin beynı bu bbda olan müellet-ı aliyyelerinin esmsini ziredip badehu bazı terrr-i kudsiyeleriyle müelet- aliyyelerinden münsib parçalarının derci tensb edildiğinden o veche veche ile beyna beyna şür olundu Esm Es m-i-i Müellet Müellet Mecliz-Zehr al's-Salavtil-Kübr liş-ŞeyhilEkber (Arapça), 2-eYktulHamr al's-Salavtis-Suğr liş-Şeyhil-Ekber (Arapça), 3Feracü'n-nüss ŞerhunNakşiFüss liş-Şeyhi'lEkber (Arapça), 4-El-Letit-Tahkkt Şerhi'l-Vridt lişŞeyhi'Bedrüddn (Arapça), 5ElEnvrul-Muhammediyye Şerhi setil-Vücd lis Seyyidi'ş-Şerl-Cürcn (Arapça)°, 6  EtTemşş EtTemşş al alSalav Salavtiti ibn Meşş Meşş (Arapça) (Ar apça)    7Ke 7 Kenzül nzülMah Mah anan-Ehli'l-Hic Ehli'l-Hicb b (Arapça), 8-Burhnüs-Slikn (Arapça), 6 7 8 9 0 

Muhddn-i Muhddn-i Abin Ab in S S t-ı t-ı Feyziy Feyziyye' ye'siin siin şerhidi Muhyiddni Abnin St-ı Mutlsım'ı şerhidir Muhddn-i Muhddn-i Ab'in Ab' in Nşü'l Nşü' l Füss'uu şehidir Şeyh Bedreddi Simeni S imeni Vidtın Vidtın şehidir. Seyyd Şerif elürcin Vhdet-i Vüd rislesini şehidir Ebu'l Hsn Şzel'in hocsı Abdusselm ibi Meşş e-Hsein evdıdn bir böümün şehidir.

21 

 Mena.b Mena.b Şeyh Sed Sed Hae Mhmmed Mhmme d Nô'lAbi Nô'lAbi

9Meşhidü'T 9 Meşhidü'Tevhd evhd (Arapça), (Arapça) , 1 O RiseülMukaddime liMeliil-Füssül-Hikem (Arapça) ,  1 - b bür ür-Reşd -Reşd l-Mebde l-Mebde ve vel-Med (Arapça (Arapça),), 12-Mürşdü'l-Uşşk (Türkçe), 1 3 Se S eüT üTev evhd hd (Arapça (Arapça),), 1 4 -Şerhu Hak HakyykılEş kıl Eşy y (Arapça) (Arapça)  1 5R 5 Rse -Bey - Beynn-ıı Hakka Hakka u Mecz ve ny nye (Arapça) (Arapç a),, 1 6 - ed-Dürr ed-D ürreü eü'n 'n-Nes -Nes Şerhu Salavi Salavi ibn ib n İdrs İdrs (Türk (Türkçe çe), ), 1 7-Tesrü -TesrülFi lFiha ha (Türkçe (Türkçe),), 1 8 - K Kbü bü''d-Devi d- Devirr vel vel-Ek -Ek Bey  Beynn-ıı Tasarruı Shibil Mülk Mülk ve vell-E -Emlk mlk (Türkçe) (Türkçe),, 19-Şerhu Evrdil-Üsbuie lişŞeyhil-Ekber (Türkçe), (Türkçe), 20 20  Dellül DellülU Uşşk (Tü (Türk rkçe) çe),, 2 1 -MenbaunN -MenbaunNrr -Rü - Rüy yeir-Rasl eir-Rasl (Tür (Türkç kçe) e),, 22-Şerh-i Gazel-i Hcı Bayram-ı Vel "alabum bir şr yaramış  cihn arasında (Türkçe), 23-ed-Dürreü's-Seniye -Şerhi RseilGavsiye liş Şeyhil-Ekber (Türk (Türkçe çe),), 24- 24 -se se -Bey -B eyn-ı n-ı SıSı -ıı Sübiyy Sübiyyee (Türk (Türkçe çe),), 2 5 Rislei Risle i Te Tevhd-i hd -i İlh (Türk (Türkçe çe),), 12 3 4 5  22

Muhyddni Arbnin Fussül Hikem isi eser iin yzdğı mukddimedr Şeyh Ahmed ibni drisn slvtnın slvtnın şerhdir Muhddni Arb'nin Slı Üsbuiyye sbuiyyesni snin n şerhidir. Hc Byr-ı Velinin br nutkunun şerhidir. şerhidir.

Burs Mehmed  Bey 

2 6 - se-i s e-i Sülki Sülki Hakkat Hakkat (Türk (Türkçe çe)) 27-Diretü'lVücd Beynı Makmü'l Mahmd (Türkçe) 28-Risle Beyn-ı Sülk-ı Şerat ve Tarkat ve Hakkat (Türkçe) 29-Risle 29 -Risle -Beyn-ı -B eyn-ı Kerm Kermt tıı Evl Evliy iy (Arapça) (Arapça)  30-Şe 30 -Şerhrh-ii Nutkı Nutkı Cenb-ı C enb-ı Aliyy Aliyyü üllMurt Murtaz az "ve "ve ml-hku ml -hku t timsl (Türkçe) 31Risle-i İsmliyye -Beyn-ı Sülk-ı Nakşbendiyye Türkçe) 32-Şer 32- Şerh-i h-i Ezn-ı Ez n-ı Muhammed Muhammed (Tür (Türkçe) kçe) 3 3-Sırr-ı 3- Sırr-ı Ezn-ı Muhammed Muhammed (Tür (Türkkçe) çe)  34-Ş 34 -Şer erhh-ii AkidAkid-ii Nesey Neseyye (Türkç (Türkçe) e)   3  -Şerh-Ş erh-ii Risle-i Şeyh Resln Reslnıı Dımış (Türk (Türkçe) çe) 36Ecvibei Lzıme EsetişŞeytniyyi'l-Mezkrı 'lMuhammediyye Muhammediyye (Türkçe (Türkçe)) 3 7  BeynBeyn-ıı Makmtı Makmtı Hakk Hakkatı atı Maa Deliihi "eş-Şehr bibi Kasr-ı rin ve Risle-i Risle- i Slihiyye Slihiyye (Türkçe (Türkçe)) 38-Risle-i 38 -Risle-i -Ke  -Ke ye yettii mn-ı m n-ı Firavn (Arabça (Arabça)) 39Hedi'l-Uşş (Türkçe) 40-T 40 -Tuh uhetü etüll-Mahmdiye -Mahmdiye (Türk (Türkçe çe)) 4 1 Te Tessr-i r-i Sre-i Ysu (Tü (Türk rkçe çe)) 42Ş 42 Şer erhh-ii yn-ı yn-ı Mümkint Mümkint (Türk (Türkçe çe)) 16 17 8

Hzeti m i kv)nin bi ksidesinin şehid Öme Nesenin idinin şehidi. Şeyh Resln-ı Dmışknin bi isesinin şehidi

23 .

 Menb Şeyh Seyd Hae Muhmmed Nô'Abi Nô'Abi

4 3Fezil3 Fezil-ii İmm İmm Al Rdıy Rdıyh hüü Tl Tl nhü (Arbç) (Arbç ) 44 44  Beynu Tecelieceli - Hk le le-Mertib -Mertib (Türkçe) (Türkçe) 45Tesr-i Sre-i Feth 46Sırru Enbiyi-Hk Bld esmsi esm si muhrrer sr-ı s r-ı liyyelerinden liyyelerinden bzı prçlrı ie tekrrtekrr-ii kudsiyy kudsiyyelerinden elerinden bzırı teberrüken derci der ci she sheii beyn ınd ki keml-i diktle mütl ounduğu hde kuvv ku vve eii ilmiyye ilmiyye - i ledünniyyelerine ledünniyyelerine d (delil) olbiir. olbiir. 1  "Bsmllh": İsmin Alh izeti beynıdır Yni izetül m e-hstır e -hstır Alh hk hk n ismidir. ism idir. Ah demek el-müstğrik el- müstğrik bi-cemil-eşy demektir Bun binen iith tekbri Allh ile bed eder Ş Mli Hnbel mezheblerinde Li Cein gyr-i esm ie bedi ciz değildir llhu ekber" denilir er Rhmnü ekber denilmez Zr ismi Rhmn ism-i zt gibi cmiü'lesm olmdığı gibi esm-i sire dhi bunun gibidir Hne mezhebinde ise ismulhın her birisiye iith etmek cizdir Zr her bir isim gerçi ismis m-ii zt gibi değilse de yine min cihetin cem cem -i es esmy myıı cmidir dir ünki esmullh mutlktr mutlktr mukyyed değildir rRhman" demek düny ve hiretin cd ve tyini tlukunun teveccühündendir Yni Rhmn i ve kötü şeylerin mcididir Fkt kötüük bize nisbetledir Hk göre kötülük yoktur er-Rhm ism-i Rhmn ile mevcd oln müminne imdd imd d edici demektir demektir (M nel nel-C -Ceva evah hr r Sen S enyye Şerhu Şerhu Akadü AkadünNese Nesef fyye) 19

 24

Son ü iap, Bursalı merhmun lisesinde your, arafımzdan iave edilmişir. edilmişir.

Bus Mehmed h Bey 

2-Mm ola ki azamet-i ztiyye-i ihiyye hazerttır ve hazer hazertt beşdir beş dir Hazretüzzt Hazretü'ssıt Hazretülesm Hazretü'lel Hazretü'-ahkmdır Bu cümle hazert zt-ı Muhammediyye ile zhir odular Hazret-i zt hakkat- hiyye hazreti sıt hakkat-i Muhammedyye hazreti esm hakat-i insniyye hazreti el ü ahkm hakkati demiyyedir Bu haki zt-ı Muhammediye (sav) Eendmiz hazretleri cmidir Zr evve ev vel-l-ii mahktur mahktur ve htemülenbi htemül enbiydı ydırr Raslullah (sav) Eendimiz evvelu ma hlkllahu nr ve rivyetn evvelu ma hlkllahu rh ve -ri - rivy vyetn etn evvelu ma hlkllahu kl ve -rivyetih evvelu evvelu ma hlkllahu' hlkllahu'll klem klem evvelu ma hlkllahu hlkllahu'l'l rş (Cenbve rivyetin evvelu (Ce nb-ıı Hakk Hakk'ın 'ın lk yarat yarattığı tığı benim ben im nrumdur Başka bir rvy rvyet ette te Cenbı Cen bı Hakk Hakkın ın ilk yarattığı yarattığı benm ben m aklımdır aklımdır Başka Baş ka bir rivyet rivyette te kalemd kalemdir ir Başka B aşka bir rvyette Arştır) buyurmuştur ki bunarın hakkatleri birdir Zr nr nr tesmye olunduğu olund uğu ztı zhir zhir ve gayri mazhar Ve Ve rh tesmiyyesi menbai hayt ve muhy Ve kalem tesmiyyesi muahta mücme olanı mussı Ve al tesmiyyesi müdrik arş tbr olunması olunm ası muht odukarından odukarından nşdir (Mn Dürret'nNes Şerh Slvat bn İdrs)

3  Mm ola ki Muhammedyyn Muhammedyyn'un 'un mertebeler beştir beş tir Avm Havs Havssül-havs Hulsatü'lhavssi'havs Saetü Saetü hülsatil hülsatilha havssil vssilhavs havstır tır 25 

 Menakb Menakb Şeyh Sed Hae Hae Mhmmed N Nbi bi

Metebeti Metebet i av av mn mn  istidlldi Metebi Meteb i havs tevhddi tevhddi Ve metebei havssi'lhavs, mmülcemdi, ve meteb metebe eii hsati' hsati' lhav l havssi ssilh lhaavs, haetülcem haetül cemd di, i, Ve metebei seti hlsatilhavssi'lhavs, cemü'l cemdi Bi de metebei saeti hsati hsseti'lhavs vadı. Bna da ahadiyyetülcem tesmiye kını ki Raslh makıdı (sav.) (Mn Düet'n-Nes Şeh Slvat bn İds)

4Tevhdi t demek, vahdeti tiye mehide müşhede eylemei eylemei Ve Ve keset keset  i mehii me hii vahdeti vahdet i tiyye tiyye ie ie müşhed müş hedee eylemekti eylemekti Va Vahdet hde tii tiyy tiyyeni eninn h keset iledi Kesetin vücd vhdet iedi Vahdet tekessü etmeyince aynda aynda i olma  keset haeti mşkn metibleidi metib leidi O metib ii ısımdı Bii müessiedi, esmyı tiyye ve evsfı liyyedi ve diğei müteessiedi, elvnı hissiyye ve mani man i iyedi iyedi ki makmı mak mı vely velyetin nihyeti nihyeti bd (Mn Rsale Tevhd- İlah)

5T 5 Tev evhd hdii t demek, cem i hakın bil b ilh h  velittihd tı Hak ile ctlaı bi oldğn evken ve ve keşfen keşfen bilip hak ynesinden tı mşk müşhede etmei (Mn M n Rsale Sülk Sül k Hk Hkkt kt))

6Mlm 6 Mlm ola ola  mnın üç metebesi vadı: vadı: vel metebesi istidlldi. Bnn vechi tahsli ime'l yan ie ol Bnn i ta vdı: vvelk ta istidlli bilm bi lmisldi isldi yani yani adin sıtlaı s ıtlaı olan "hayt "hayt,, im kdet kdet ide 

26

Bs Meed  Bey 

sem basa, kelı dell kııp misilei hakka isbt oln  sıtı keml snii ta ile hi ol Nitekim nnllh tal hlk ademe lasreth" ( ah Tal Adei Ade i kendi seti üeine yaattı.) bna şhitti yani Alah Tal seti e demi yaattı. Seti demek sıtıdı ki hayt im, kdet, idt ve gaylaı gibi Lkin adin sıtlaı cüdi ve gayıı müessiedi hdisledi Hakkın sıtlaı kadmdi, müessidi, küliyedi. Nisbet e ihtlaı vadı Haddi tında bidi Mesel kdet Hakka ve ha nisbet olnmanca kadm ve hdis diye hükm olnma olnma  Hakk Hakkaa nisbet olnmasıyla olnmasıyla müessie ol ve kıs kıs alh (Bnn gibi yas et). et) . İlmel İlme lyakn yaknin in iinci taki istidlli istidll i bi'tt bi' ttı ı Nitekim Nitekim    Leyse kemslh şeyün" (Onn benei    hiçbi şey yok yokt t Ş 42/ 1 1 ) bna şahiddi yani Hakk Hakkaa bene bi şey yokt yokt Mesel Me sel abd ci  ci ve ve mhtc mht c ve ve n ve hdis olp Hak Tal kdi ve müstağn, kadm ve bkdi B mnı istidll ile mümin olanlaın mbdlaı, haylleinde cd eylediei eylediei setledi ve lkin lki n mnlaında mdla. Hak Ta indinde makbdü  aın gyeti bd. "Mvesian a vel vel sem velin vesian kalb abdil abdi lmümin mümin (Yee göğe sığmam ancak mümin klmn kalbine sığaım) hadsinde emi vadı. vadı. Z Z  kalbin sığdıdığı seti hayldi hayldi.. O hayl hayl ise i se Hakkın teceliytındandı. Bnlaın tenhlei teşbh old. Ve ıtlklaı ıtlklaı takyd old Ve bihi bihitttevk. tevk. mnın inci metebesi mnı ayndi Tahsli aynel yak yaknn ile i le ol ol B da mü müşid şidii km km  nefesiyle nefesiyle makmt makmtıı evk olnsa hsıl ol

 

(M n Rsalet Mür Mü rşd'[ Uş Uşşak)

'

27 .

•

Menb Men b Şey Şe y Seyy ae M

mme NrAr Nr Arb b



  

   Cr

  P    F     

 #           >            o    :             "      p 

 

Rile-i Müşidi'Uşşk imli eein ilk a

•

8

Bus Memed Me med ! Bey 

cem iki kısımd: Biinci cem c em i ilh, ikincisi 7 Mlm ola ki cem cem i Mhammedie cem Mhammediedi di Ztında vhid vh id metibde müteaddid olan cemi cem i mehi ve mec mecdtı dtı yani eRahmn, eRahm, eRahm , elKdds vesie gibi cümle esmnın cmine, cemi ilh vhidiyyetü'lcem deni Maddei mümkint olan t Mhammed (s.a.s) min vech vech  i mit ve tafsl tafslii Hak Hakdı dı ki bna da cem cem  i Mhammed dele İşte b sebebden cemi ilh Hakk'ın btnı ve cemi Mhammed Hakk'n hiidi. (M n Rsalet- Sırr-ı Ezan Ezanıı Muh M uhmmed) mmed)

J Y J L İ �l 0 I J l _   _I öJ <_I I J J  I ı , 1   t I ı I  w lI  w \ J I I b ı b J I ı \J I  J 14 ,  ı  wı < ı    c  !  ç Zı  !! > ı W4 I  J   öI J _I I ı I I I J ı  I \J I  ı   ıı U  :i :i  }  J ) J LI I wı  Zı G  !  ç    J I L_ 1 l l y  J I öI İİ J l l J I  J  ö J I  ı  ı VJ  ı J )  ) )  J    I l  J  J T  J    I  J İ 8J\ 

JW JW J  w

w

JW\

w

w w

JW� J w

J

J w

lJI

29



 Menaıbı Şeyh Seyd Hae Muhmmed N'ulbi N'ulbi

Müşhad Müşhadei ei tevhd tevhd üç kısımdı: İsev, İsev , Msev, Mhammeddi di Biincisi: Meşhedi İsedi k fenyı efdi. Haetül İsevye müşhadesi mei ihtyd. öyle ki cümle efli efallllah, efallllah, sıtını s ıtını sıt sıt ah, ah, tn tah tah olaakmüşh olaak müşhadedi adedi yet et  i ceede

ni

"Y İs muteee e uke ee? (Y İsa! Ben sen sen  fevt fevt edere ederekk yükselttm yü kselttm li İmn 3/55) denmişti

İkincisi: Meşhed-i Musedi di  bekbilh bekbilh eflini bek be k Hak ile sıtını beky Hak ie tını beky Hak ile müşhade etmekti İsev teşbh, teşbh, Msev tenhti. tenhti. Üçüncüsü: Meşhedi Muhmmed  tevhdi sıı. Tevhdi Sıf se ahadiyetül cemi yetin mansı "taşı sen atmadın lakin Allah attı Yani meşhedi Mhammed, teşbhi ve tenhi cmi olaak müşhade etmekti etmekti ) . (Mn Rsalet Meşahdt Tevhd)

 Ms Msa: a: "Baaıcak dd göünü ol şın kenesinde "B kenesinde Dd gömeyen yokt. Cümle halk dd göü Lkin cümle bhabe oldklaından gömüyola ve göünme dele. Cehielei kendieine hicbdı Dda hicb yokt. Mesel pdişhı emn sei saltanatndan tebdlen çıp seyn edese hangi sette ise bilen tanı bilmeyen tanma. Hatt tanyan tanyan bi kmse tanımayan tanımayan bi kimseye: kimsey e:  30

Bs Bs Mehmed Meh med  Bey 

"Pdiş geçti gödün mü, diye sl edese "gömedim cevbn cevbn vei Belki B elki gömediğine yemn ede. Manyı msa Cehl hicb olmasa "bakıcak dd göünü göünü o şn kenesinde yani hici sveden olsa eniyyetle göüsün Z dd gömeke keset vad. R ve me ve üyet tekessü tekessü iledi iledi ve me olan dd d d  t ve st ve efldi Ş (şehi) kenesi olan efl evvel müşhede oln ve eflden st ve sttan t göünü Hüviet ise ayn ş (şeh (ş ehin in haikati) haikati) oldğndan oldğndan onda gömek gö mek yokt yokt Ve li kle Ruetüna lena bna ve ruetüna lena b ve rüetüü leü bna ve rüetüü lena b (Şöyle byd Biim kendimii kendimile gömemi kendimii onnla gömemi onn biimle gömesi onn bii onnla gömesi) Şeyh Küşte (ks) cd eylediği Kaagö e chilein cehilleine ve ehli şhd olan vellein dd gömeleine ve ehli tahk olanlan hüviyeti ayn olmalana misl kdla. Bilmeyen pede adndan tahk eden ve söyleyeni göme sve sveii göü Bilen Bil en kimse pede kenndan göü ki mhaik ve söyleyen söyleyen sve değdi değdi Belki haeketten mhaiki mha iki ve söden söde n söyleyeni müşhede ede. Amm pede dhilinde giende asl üyet üyetii sve olma Beli Be li pede dhinde olan sveden biisi ol Kelik o şa dhi olsa şdan addoln (M n Şer Ş er   zel  zel Hı Hı Byr Byrm m ı Vel) el)

1 0  Lalae llll Mummedün reslulla yedi kelimedi. He bi kelimesi makmt tevhd ve itd olan yedi makm ki tevhdi efl tevhdi st tevhdi t cem haetülcem cem'lcem ehdiyyetülcemin he biine işeti 1 

 Menb Menb Şey Seyd Seyd Hae Hae Mmmed NôAbi

elk keme " ef halktan tecd ve Haa takb ede İknc kelme lahe" sıtı halktan tecd, tec d, Haka takb takb ede Üçüncü kelme lla" cd haktan haktan tecd tecd ve Haa tab ede Dödüncü keme llh" cem metb halyye ve hakıey hakıey cem cem ede, makm makmıı cemd cemd Beşnc kelme hmmed" haetücemd Z btını kemltı lhyyey cmd Zh olan Mhammed Halk h ve Hak H ak btın haetü' haetü'  cem cemd d  Altıncı kelme el" cemlceme şaett Z müs b kesşşn ş şn ve müse b b ffeth'şşn şş n Müsel Müsel le  le cümesne şümü vadı Metb Metb  Hakkyye Hakkyye ve ve haky hakyye ye b naada naa da cem cem olmal olmalaa cemü'lcemd Yednc keme llh" ehdyyetülcemd Ma ve tevhd tevhd sıfı sıfı bay bayye ye kalmaksıın ahdy ah dyyetül yetülcem cem d B kelme tayybe lalahe llllh hmmedün elllh" makmtı tevhd dah cm oldğndan kle vcbd  nde çokandıa Lkn b h eh bdyet ve mhb oan kmselee göed Amm slk tevhd oanın k sm ttı cm beynetteşbh vettenh he b nefeste ve he b anda tenh ve teşbh cm ol Şe'  Mhammedyyede vd oldğ gb kaah tal: Leye ke-mlh şeyün ehüeem'lb (Onn bene hçb şey yokt yokt  O ştend göend göend Ş42/1 Ş42/ 1 1 ) mantkı şe şhdd Amm Am m kel kelme me tevhd neve sbtı cm oldğndan oldğndan sıtı selbe selbe ve ve sıtı sıtı sübt sübtyye yyey y dah şmd şm d Ve bllhttevk (n Rale R ale Sat Sat-ı-ı Süb Sü bttyye) ye)   32

Bsı Memed  Bey 

1 1  Akla Akla gelen gelen hay hayl ltın tın cümlesnden Allah Allah Ta Tal lnın nın t am ve st keml müneeh ve mübedı Z aklın nhyet ve kn gyet kayd ve tahddd Kayd ve tahdd se teşbh sı hl aklın ancak dk eyledğ ancak sve aklyy aklyyee ve ve kyed B se s e kendle kendle gb mahkd Bndan Bnda n setil-m almı mı ötüü lme dah hcb dedle dedle Z lm, intiba' setil-mal fi'lkl" (yan) İlm mlmn setd Nefsülemde la hiye leyhi hkayık" (hakat göüldüğü gb) değd değd.. Bndan ötüü lhytta k müceed le ve aklı mttad le ve vsıtalala h etmek c değld Ancak mhb sdkın habenden yhd müşd kmln fem hnden a etmek geekt Mhb sdkın habe nefsü'leme mtbık olp hakka hakkatül tülemde emde olan lm de ede Ve müşdn müşdn şd aynelyakn de ede Allahümme en eleşy kemhye ve sallallh aleyhm ecman (in Risale-i Satı Sübtiyye)



1 2  \1 İWI   öµI I  �)1 01 I



01   U)   l I  _11  _1  I jI L   j.ü I  01 . : dü J\l  jI J4I İ 0  � \l   J  j  _11 I  0ü      �  İU   �IJ u. o  J   1  \l i  I  1 W  4 I I I  lI W   1 1  i i, I  \  J Jr   l  \l 0 J  I   I u  01 d 0"T  JY

   w



33 

 Menab Şeyh Seyyd Seyy d Hae Muhmmed Muhmmed NôuAbi

Bil ki ii ve d esnasındaki bıta üç kısımdı: Biincisi; havtı annda şeyhin hayl edilmesi demekti ki takattai müidein havtıının gitmesi içindi. B bta işda göevli kmein almetleindendi Sen bi şeyhin kmil olp olmadğını anlamak istesen onn yanna git, eğe havtın aalı veya yok olsa işte o t kmdi, sli işd edebili, aksi halde kmil değildi. İstese gündü saim (oç (o çl) l),, gece de kim (ibadette) olsn, ona yakı yakınn olma. Sadece S adece bil ki o biddi, işd iş d yetisi yet isi yok yokt t.. B tü bıta, bıtalaın bıtalaın en aşağısd İkincisi İkinc isi tevhd tevhd e olandı. olandı. B da d a Hakn vücdnn vücdnn efl, sıt ve t aynalaından aynalaından müşhedesi müşh edesi e ol Üçüncüsü ve en yücesi tı Hakkın Mhmed Cemal'den müşhedesiyle ol B da ykda ve yanık iken HPeygambe'in nsi (et ve kemik) değl, nn valığyla blşmaktan sona geçeleşi Allah'ım, y Rabbe'llemn! Senden bie Seyyidü'l müseln f  fendimi' in (s (s  av) nyla nyla blşmamı bahşetmeni bahşetmen i diliy diliyom. min. (in SlavtilKüba).

1 3 Mm ola ki sülkı Hak Hak üç kısı kısım m üeedi: velki sülkı şeattı Sliki şeat olan kendi tın ve evtı lemi yani mevcdtın cümlesine naa edip "ben yok iken va oldm diye bi'ae mevcdı Tal Haetleinin valığn fehm edip tını ve cemi evtı Haeti Haka delli kat' isbt ede. Ve b sülka taki istidll ve mel yakn dele Şübhe ve şekten hl değldi Bndan ötüü öt üü b sülkta ümmet iik ete. Ve Ve b iika Raslllah (sav.) işet edeek eteeik ümmet selasen ve sebne sebne fı kten kten küllüh kül lühüm üm n nna nai i illa fıktn vahidetn.  34

Bs Bs Meme Memed d  Bey Be y 

Kal e men hiye hiye ya Rslull Rsl ullh? h? Kale Hum la ma ene en e leyhi leyhi e shab" sh ab"

(Benim ümmetim yetmiş üç fıkaya ayılacaktı, bi fıka haiç hepsinin heps inin yei teşti. Ya Raslallah o fıka fıka kim? kim? diye sodla. Resllah: Ben ve ashbımın yol üee üee olanla, olanla, byd. byd.))  Yalnı delli akl ve naaı k e ikti etmeyip belki delli nakliyeyi ammedip mkallidüRas ve mklidül ashb olmak lımdı Z delli akl gh hat ve gh isbet ede Amm delli nal hat etme Z mhbii sdık nefsü nefsülem leme e mtbık m tbık habe vei. (in Risale-i Risale -i-Be -Beya yan nıı Sül Sü lkk-ıı Şet e Tkt Tkt e Hkkt) Hkkt)

14Kmil olan he makm ile tekellüm ede ve hekese aklı fehm edecek kada ide ede Raslllah (s.a.v.) efendimi ilmelyakni avmı sahbeye ide edeledi. Ve havsı sahbeye sahbeye kimine tevhd tevhdii efl imine im ine te tevhdi vhdi sıt ve kimine tevh tevhd dii t ve kimine makmlce makml cem m ve kimine haetül hae tülce cem m ve kimine cemülcem ide ve talm edeledi Hlb kendi makmlaı b makmadan al idi Bndan ötüü innehu leyüganu laklb feestiullhe lyemi miete metin"

(Ben (B en günde yü kee Allah Allaha tevbe edei ed eim m)) byd. Ve kmi kmi olan al makmdan aşk için edn makm n ol. Ve dahi maktı keml döt makmdı: vvelisi velyet İincisi İinc isi sıddıyye sıddıyyett Üçüncüsü kbiyyet Dödüncü Död üncüsü sü nübüvvetti. nübüvvetti. Velyet bi metebedi ki vel Hak ile oldğ amn ehli keşf ol ve hal ili le oldğ vakit mahcb mahc b ol. Ve ssıddıyye ıddıyyett bi metebed mete bedii ki sıddk sıddk olan olan dm d m Hak ile ol, ol, halk halk e olma. olma . 35 

 Menab Şeyh Seyyd Hae Muhmmed Muhmmed Nt'ulAbi Nt'ulAbi

Kbiyet metebesi, mkaeb geek Hak ile geek hala oldğ hlde asl mahcb olma Ve nübüvvet bi metebedi ki neb olan geek Hakla ve geek halkla olp asl bi an mahcb olma olma kat kat ana vahiy vahiy nil ol. ol. Vahiyden Vahiyden gayi olan kelmı kelm ı ilh evliyya ve sıddka ve mkaebe dahi vk' ol. B bbda bbda ashbı ashb ı metibden kelm kelm vid vid old old Mesel Mesel metebei metebe i velyetten vid olan ma eetü şeyn illa ve eetullhe kblehu" (Hiçbi şey gömedim k, önce Allah'ı gömeyeyim.) eetü şey şeynn illa ill a ve eetullhe behu beh u " (Hiçbi ve baı ma eetü (H içbi şey şey gömedim k, sona Allahı gömeyeyim gömeyeyim ) ve ma eetü şeyn illa ve eeytullhe mehü" (Hiçbi şey gömedim ki, onnla eetü illllh" illllh " (Allah'tan beabe A gömeyem) gömeyem ) ve ma eetü başka bi şey gömedim gömedim)) dedi Metebei sıdkyyetten vid olan ne'lHk" ve baen min Allh" ve baı übhan ma zmu şan" (Kendimi tesbh edeim, şnım ne yücedi) ve ba "m  habbet ilalla'd Mkaeble ve neble ehli temkn olp asl telvnde vk olmala Ve avma avma mhlif mhlif kel kelm m dem demele ele Ve dahi dahi ikolnan makmlaın makmlaın delei ei vadı: vadı: Hak Tel Tel by by::





   

e ey eynema tevel tevell l fe sümme vech vechul ull lh" h" (Neeye döneseni

Alla Allah hın ın yüü işte oadadı oadadı Bakaa/ Bakaa/  15) 1 5)

Ql Qlj Ulj lj \1  



   

hüvel-evvelü ve'l-ahıu ve'zzahiu vel-batınu" (O, ilk ve

sond Zhi ve Btn Btndı. dı. Hadid/ Ha did/33 )   3

Brs Mehmed  Bey 

'  '

 J  J 

vema meyte iz meyte veakinnhe ma" (Attığın

aman aman da sen atmadn atmadn kat kat Alah Alah att att nl/1 nl/ 1 7) 7 ) 

    



Jeem tkthüm veakinnhe kteehüm" (Onlaı si

Allah onlaı öldüdü nl/ 1 7) öldümedin kat Allah

En bike men 'nnai ve men hveh ve sübhnh"

(Ateşin başndaki de çevesindekle de ktl ktl olsn! lemlein Rabbi olan Allah eksiklikleden aktı. Neml/8) ve gay yetle dah vadı Ve hads şee dah vaid oldğ gib: Kntü semh'ez yesm' bihi ve beshez ybsi bihi ve isaneh'ez yentik bihi yedehez yebtiş bih ve icehüez yemş bih" (yani "Ben klm sevdiğim aman

onn işiten klağ, klağ, göen göen göü söyleyen dili dil i ttan eli, yüüyen yüüyen ayağı olm) innahe yek a isani bdihi semih imen hmideh fe k Rbbena eke'-hmd" (Hiç şüphesi Allah hamd edenin hamdn iştti dedi O da "Hamd Rabbimie mahsst dedi) (in üşidi-Uşşak)

15Müşidi kmil olmak yalnı keseti ibdet ve kıeti nevm ve ekl kıll kıllet etii kelm kelm ve keseti keset i ik i k ve gaylaı gaylaı gibi gib i fak fakat at m şe'iyyeye mülemetle mlm olma. Z b hl müşd mü şd olmayan bidlede dahi bln 37 .

 Menb Menb Şey Sed Hae Mmmed NtA NtAbi bi

Müşidi Müş idi h ve visi vis i Mhammed oan evtı evtınn meti bd i şe i enva müemete müemete bebe mecisinde ana mkbi odkda avm ns oanın kabinde bnan havtı yani işgi dünyeyye  o veyd asa ve havss ns oann istiğ iydeenise visi Mhammed od. Ona tbi omak geekti geekti Davyı kibe kib e e işdda keb oan llh ümm me'hf e'hfzna n  n ittb it tbai aill kebadan hae ımd A llhüm kezzabi bicahin-nebiyyi e'l-ali el-shbi llh yehd ila tkı-sab. (Aahm Peygambein, hi beytinin ve

dostanın hümetine bii yaancya yanadan ko. Aah dieyeni doğ yoa ieti) (in (in Risale Ris ale-- i İsm İsma aliliyyye) 16Bismillhi'-Rhmani-Rhm

eFeeküHmis Feekü nefsikül beynndad hi şein kataında Levhi Mah ve itbüMübn ve ÜmmüKitb dee Mm oa ki HaetüZtimkaddes ve haetüssti ceyye vecemiyye veesmiyehiye tevecüheiye a kü ha gedi Ve esmah ve a a  kü teveccüheiye teveccüheiye nefs nefsikü ikü ha gedi yani yani  Mhammedden den mm m mt t gaybiye ümt ademiyyeeinde ike nı mnevyye oaak ha gedi ve nefsükü hi od İmdi metibi Hakıye ve hayye ak kü vsıtasıya cümesi nefsiküde cem oda. Lkin tafs takya manev oaak hi oda. Ve b nefsükü ismi bisi mahadi yani kendisinde müstecmi oan taaüntı Hakkıyye ve haye kendisinde bisi ih (göstemek gayesiye) ie teveccüh eyedi Ve b teveccühe nefsüahmn nefsüahmn oan tabat h eyedi  38

Brs Meme r Bey 

Mekme yamasda  sayfa M K Nu: 3699

   - �.'q � l '   I � -,:/�;  . '1 � P  4 !  •

     /   A l� . } & M �.4· �i-. b #� ,,    .:

J �u'   .   .     

p _ 1  .

.

Meme yamasda  sayfa A/7498/

39 

 Menab Menab Şey Sed Hae Mmmed NôAbi NôAbi

Bismillhi-Rhmani'-Rhm

lf l felekü' elekü'ssbi s sbi felekü'lheydır elekü'l heydır Mlm ola ki he bir emri küi manevdir ki kendisinde sver olmağa kbiliyyet vardır. Kbiliyyet eşkl ile müşekkel olanların ve sver e msavv msavver er olanların madde ma ddesidir, sidir, demektir Nitekim İmm Ali (ra.) heyyı heba" tesmiye eyledi. Ve yet yetii kerme de vardır vardır Byrd: Klallah Tal:   . •   Fe kanet hebaen münbessa" (Hepsi havada çşan erreler hali haline ne geld geldii . . Vkı kıa/6) a/6) Mlm old ki eşynın maddesi sveriyle hir olmaktan kat ı naar heba" tesmiye olnr. Mesel teknede hamr var iken türlü türlü sret giymeye kbildir Andan sretler yapılır. Müdevver, mrabba tavl, ar her türlü sreti giymekiğe kbildir. Lkin misl olan hamr hissdir. Heby manevdir Teşbhül eşbhülm maane bi'lcin bi'l cinss kablinden kablinden olr Vallahlhd



Bismillhi'-Rhmani'Rhm

lfelekü'ssmin felekü'şşekl. Mlm ola  şe mnevdir Şekil demek manen her şen tane istiddı hasebiyle hebda sbit olması demektir Ne sıtla ise o sıtla kendisi ve ameli hir olr. Ve b şek hricde hr istid eylediğinden cisim taleb eyledi. Cisim küi  i mane isbtını isbt ını ikti etti. Vallah allah'l 'lhd hd (in KitabiDeaii e'l-Eak)



 40

Brs Memed r Bey 

1 7

B dördüncü kim dedim b cd Ki senden gaya etmeem sücd Ne sçm s çm var b söde etti anet anet Cevb Cevb idün nedir b işte himet Yani ihsnı ih ie gayaha secde etmediğim nimettir deme secde etmeyi terk etmekten ne sçm vardır. cevb: y Şeytn ne vechie Aah Taya secde edersin, beyn eye! ğer İh Mtaka secde ederim dersen emreyediği kıbe oan dede dedenn imtin imt in etmek etme k m gemedi. geme di. Zr İh Mtaa secde eden kimseye ıbenin mkayyed omas arar verme y Şeytn davyı cehie sen her anda şirktesi şirktesin n Cehinden ötürü ötürü da dav v edersin Bhss Bhs s dem (a ( ass)) hafe odğndan sreten ve sreten mertebei hiyyeti cmiir Bndan Hak Ta meikeye kbe eyedi y Şeytn m ettiğin gibi deme secde etmek gaa secde etmek değidir Çünkü Aah Ta böye hiş şey ie emreder mi? Hakk Hakkaa secde secd e ederim eder im gayr gayraa secde sec de etme et mem, m, di diye ye dv dv etmek, am kabahattir. kabahattir. Kıbesi Kıbe si secde se cde eetmek tmek vehm ve ve haydir. haydir. Haka değidir Kıbe ise Hakın emriye tyn onr. İmdi ch ve krsin tahmne t ahmne dav dav edersin, yanı tahmne iş bitme bitme  (in Ecvibe-i Lazime min E'ile-i Şeytaniyye) 1-1270 trihinde gördüeri üm üerine Pürern

(Priren) emsna rd byrdkarı sdir ki cevapsı kamıştır. 41 

 Menakb Menakb Şeyh Seyyd Hae Hae Muhmmed Muhmmed Nôr'ulArbi Nôr'ulArbi

20

 42

Sed Hazretlerinin buyurmuş olduı bu suller Prizren uleması tarandan cevapsız brakılmış. Yaplan bu sualler Manastırlı Niyz efendi tarafıdan not alınaak Seyyd Muhammed Nul-Arab Hazetleinin huesından Tiveşli Eş-Şeyh elHc Abdulkdir Bey'e mektupla etilerek bu suallerin soulma sebebini ve kendilerinden bu suallee cevap vermeleri istenmiştir Şeyh Abdudir Bey kendine yazıla bu mekuba şöyle cevap vermiştir Gelen mektubunuza aldım. Hoca efendi hetlerinin Prizren de de ulemaya hitaben etmiş olduları suli ne vechiyle şerh olunduğuna dair bizden bir nevi malmtım yokdur Ancak timsınız üzerine tidarım tidarım deecesinde bir cevap yazıyoum yazıyoum  -Su: Sıt ile ile esmnın fkı nedir? Cevb Bunlar zaten gerek sıt gerek esm olsun cümlesi ztın şuuntınd ibarettir Cümle ztı ahden gayrı değdir Fakat itibri biri birinden tafk olunmuştur İtib dahi nisbet dairesindedir Yani meh ve mekn kaimdir İtibr ise; hayat ilim irdet kudret hakka nisbet olunur ise yai Hak e kim olduğu cihetle ve ümmühtı esm olduğundan sıt tabr olunmuşur Ç esm bu sıtın taallukuyla kim olur. Hususiyle bu sıt dahi taalluk cihetinden esm our. 2-Su! Sıtı aliyyenin müessiri ve gayri müessiri Hakka isnd olunur ise kürmü isyan mı olu? Ve iadenin külliyesi külliyesi ve cüzziyesi cüzziyesi kadm ve hdis olması ve müesse ve gayr- müesser olmas ne gibidir? Cevap İradenin külliyesi ve cüzziyesi müessir ve gayrı müessir hal nazarı itibarıyladır Ve gayr-ı müessiin vücdu olmayp binenaleyh

Bs Meed Meed ! Bey 

1 9Kml 9 Kml baen ilme'lyakne ilme'lyakne teneü teneü edeek cem  i eşynın vücdı ilhye dell oldkaına naa eyle Gh aynelyakne teakk edeek cem i eşynın Hakkın sıt ve taaynt taayntna na maha mah a ve mi't mi't oldklaını oldklaını seyeyle Ve Ve baı kee cem'   eşynın eş ynın haky hakyık ıkını ını ve kendi ken di hakkatinin hakkatinin aynı ayn ı oldğna vkf olp ol makmda bş b ş  ol işte telvnde temkn bd Kellimn-nase la-kdi klihim" (İnsanlaa aklaının eeceği kada konşn) nassı nebevsinin fehvsıyla mil ol k bna meydnı meydn ı telebbüs dele (in Şeh-i Ead-ı Üsbiyye)

20D 20 D  döt döt nevdi: di : Biinc Bi incisi isi isticldi cldi Yani Yani matlb tahsl içi i çinn Hakk'a Hakk'a elel kaldııp yalvamaktı yalvamaktı  gaa matlb tahsldi ta hsldi d'n isteib leküm" ( Bana d İncisi Teabbüddü ki sı sıff d'n edin icbet edeyim Mümin/60) kavlne tabyyetle imtislen lle l lem m olp ol p bnda gaa yokt yokt  Üçüncüs Üçüncüsü ü D Dyı yı keşdi keşdi  k if olan olan t işin işi n dya dya mevkf mevkf oldğn keşdeek d edese de vakti mehn hll etmedkçe d etme B sebebden ekse avm timsı d için mücaat ettiklei ehluaha ehluaha bie d etmedi etmed i diye mahn olla vüdu olmayaı vüdsuza ispe oluu Yoksa hakat halde i şey at değildi. He i il i ismi ismi  hükmüü meydaa get geti i. . Bu azada azi ve ehli vüdu olmayıp, aak he meteede kem-i ilh meydaa geli ü ve isy eh meteesiyle kimdi.  ahu ta Hazetlei üme metii e em-i evktte ahmıı izh etmektedi. 3Su dei müteaektı müteaektı edi? ev Müeallektı ide yedidi Vüd, adem sıft mekdi ezmime ve ihttı e e  ı Hak ümlemize hayı ve ve teakke teakke uyuması du ile ümle ihva aşk-ı iyz edeim emmet

3 .

 Menab Şey Seyyd Seyyd ae Mmmed Nôr'Ar Nôr'Arbi bi

Dödüncüsü: Dödüncüs ü: Dyı Dy ı istidddi  bnnla bnnla amel eden tla tla d için el kadımayıp kadımayıp a kadil kadi listi' isti'dd dd hekesi makdt ve md m dıı iliyye iliyyeye ye have have edele (in Şeh-i Evadı Ub'iyye)

2  -Kalalah Tal:



    c     �      � � , / , � � � � '  !  I -  L   � · ' j  ' '

e ma kane li-beşein en yükellimeh'llh illa vhyen ev min mi n veain v eain hicabin ev yüile yüil e el elen en fe yhi y hiye ye bi-izni bi -iznihi hi ma yeşa' yeşa'ü inneh lyyün hkm" (Allah bi insanla ancak vahiy yolyla,

yah yahtt pe pede de akasndan konş konş Yhd bi elçi e lçi göndeip g öndeip iniyle ona dilediğini dilediğini vahyede vahyede Şüphesi O yücedi, hüküm ve hikmet sahibidi. Ş 42/51). Rabbi Tal ve tekaddes haetleinin klla kllaıyla ıyla olan müklemesi üç kısm üei ü einedi nedi

Kısmı Kıs mı vel vel Mükleme Mükleme bitak bitakııllilhmil ilhmilbtınd btındii  e ma kane li-beşein en yükellimeh'llh illa vhyen" (Allah bi insanla ancak vahiy yolyla yhd pede akasından konş Yaht bi elçi göndeip iniyle ona dilediğini vahyede Ş/5 Ş/5 1 ) b ksma ksma nıdı nıdı

  �  �

�y r

-

-

JJ

e evhyna ila ümmi a" (Ve Msnn annesine de

vahy vahyettik ettik Kass/7) Kass/7 )   dahi dahi b kabldendi kabldendi 2

 44

V V Mua a a  ın nnn nn n.. On mrmn mrm n v v onun çn or oruğ uğu u aman vahyv n orma, üüm Muhaa  B onu nhr ıramını vahy onu ana döndrcğ v onu rllrdn lacağı, (dd) Ka/7) 

Burs Memed r Bey 

Kısm Sn: Mükleme bitaki'lhicbdı Yani sve pedelei adında hazeti mhibbin ahbblana şihen mükleme bydğ bydğ ve ve Hazeti Haze ti Msya Msy a şeceeden ve gay gay setleden:

�; Z ı ?1 e kellemllh a" (Alah Ms (as) ile doğdan

konşt Nis 4/164) vid oldğ gibi k Hazeti Şeyh gü'l' 'l'zm" zm" diye mükleme Mhyiddni Aab'ye dahi a gü bması b kabldendi Kısmı Kıs mı Slis: Slis : Mükleme bitaıl bitaı lva vahy hyii ve velvsıtadı l vsıtadı  he bi ümmete esl göndeip Cibli aleyhi'selm vsıtasıyla dahi vahiy vahiy indii indi ip ol esün ümmetleine ümmetlein e teblğlei teblğlei bilvsıta bilv sıta Hakkın müklemesidi  a eyyühellezne amen ekm late" ve gayı gayı hitbtı hitbt ı ilhiyye ilhiyye bna dldı (n Şeh Gyye)

22Be: if i fe eşyda esm göünü göün ü Cümle esmda müsemm göünü (Mıs) Knı Azmüşşn döt iim üzeine nzil old k bnla ilmii şeat, ilm ilm il mii takat, takat, ilmi ilm i maif ma ifet, et, ilm ilmii hakat hakat İmdi am ml l ve ahkma di olana "ilm "il mii şeat deni den ili Ahlk ve ahvl ahvlee dai olana "ilm "i lmii takat takat,, Hakk'ın Hakk'ın esm ve sıtına sıtın a di olana "ilm "i lmii maifet hakykı ihiye ve esı Mhammediyyeye dai olana "il " ilm mii hakkat hakkat tab oln oln 45 

 Menakb Menakb Şeyh Seyd Seyd Hae Mhmmed Mhmme d Nbi

İşte eya sıtıyyn deni k bnla sıf esm göü Müsemmy Müsem myıı bihakkın bi hakkın göüp biemele biemele.. Mhakkkn Ztiyynd k bnla müsemmdan gayı gömele gömele yani esm esm ve sıt kdtıya kdtıya mkayye mkayyedd değiledi F fehm. (Min Şehi Şeh i Dvnı Dvnı Niy Niyi Mıs). Mıs).

2 3 -r# � I



9 , ıI rT r# . �

J ö_I � ı  J I J'\1 t� ı . ıI r�I

   L ) Y L  ö   ı  r' lJ I  � W  II I    \L I   w )41 ııJ rı  J ı W )41    r IJ ö I      \l J J J � W 4  \l  1 d   1 rIIJ rµ ı r j' I o�Ji 4 ı

JI l

.

r� I J ö _ I

 l y

�

�

e

�I

ı l I J

�

 IJ

deme veilen ilimlein hakkati mtlak lemden Mhammed (a ( ass)) ın taay taayyününe yününe teneül ve ve tece etti Bnn Bn n için H Peygambe: "Rabbim "Rabb im imimi iyde eyle'(Taha 20/114 kavlince ilmini iydeleştimekle emolnd. Çün tecellnin nihyeti olmadığı gibi imin de nihyeti yokt Cenbı Hak b lemi sanatının kemlini göstemek için demi de tının ve sıtının kemlini göstemek için yaatt B yüce h (yani lem ve dem'in hn id) mevnda mahlktı ci bıaktı lem ve demin he iksinin kemlini ih etmek için de Haeti Peygambe (s.as)'in yüce setini halketti  46

Bus Bus  Mehmed Mehm ed T Bey 

Sanatnn kdetnin ve dah sf cdnn im, id hssiyele ve H Peygambeden göünen mcieleinde kemt kemt ile meydana meydana gelen nndan kend hakatin hakatinii göstedi Çünk O, Hak'ı Ha k'ı Hak olaak gömeğe gömeğe en e n müsehak olandı (in Şehü Slvtil-eşş)

   l( �I

.

�I

.�

         \       b    o  ( 4  .; I �_\  o . J o� .;I

I

(�,Sı A .  4  :    � t l Y J 1 !. l  .�_  �  .

,u'Pfsı . l�  W" ,ule She l eern l ı

47 .

 Men8b Şey Seyyd Hae Hae Mummed Nru NruArb Arbii

24 Mlm oa ki teceiytı ihiyye üçtür:

vvelki tecelli srı cemdi İkincisi teceyi sıt kemldi çüncüsü tecei tı t ı cedi İmdi b teceiyt teceiyt lhiyyeye if olmak ve b tecelliyt sliseyi şhd etmek metibi metib i tevhdi bilmeğe müte müteva vaı ı Şöye ki kişiye evvel lım olan müchededi Z Cenbı Alah Alah Kda da

 ;

1  

J

     J _  ;

ahd b-emalküm e enfüsküm f seblllh" yani (hem malını ve hem de nefsinie müchede edin Tevbe 9/41

byyo Müchede tarf olnsa envi kesesi vadı kin kin müchede müchede  i Mhammediyye Mhammediyye şöyedi şöyedi ki evve evvel l ahkmı ahkm ı şeriy şer iyye yeyi yi öğrenmeye çalışın çalış ın Z Z  am amllii şer'iy ş er'iyyenin yenin sıhhat ve fesd ilm il mii şeriyyey şeriyyeyee müte mütevak vakkı kı ğe ilmi ilm i şe bilinme bi linmese se ahkm ahkm  şer'i şer' iyyei ihiyye ihiyye bihakkın bi hakkın icdan gei kalı kalı Sniyen, esr esr  takat olan olan iki ik i dim tahsl etmeğe etmeğe çalışın ki galet galet ikri dimle ef' o o Ve b ikri dimin tahsli tahsl i eh e hii kims enin tam ve telnine mhtc mhtcdır dır Z Cenbı Cenb ı ik olan kimsenin Hak Krnda

 ; 0 t  ;  

 ; ;

Fesl ehlez zk n küntüm la t'lemn" by yani

si eğe keyyeti iki bime iseni ehli kr olan evt kirmdan sl edini (Nah 16/43 B yetten anlaşlyo ki meşhı meşhı imn imn memriyy me mriyyetleri etleri geek geek cel cel ve gee geekk ha ancak keyeti ikri taf ve beyndr Yoksa iki ilh aded ile kayd etmeğe hiç bi vechile hak ve salhiyetlei yokt Ş kadar va ki baen mütedein hlerine terahhmen veya isti'ddaına naaan yaplır yaplır  8

Brs Brs  Memed ar Bey 

Slisen esı es ı hakattı hakattı  bu da cem ce mi i vahdeti müşhede etmek ve hicbi isneyniyeti ef etmekle hsıl olu. Ve bu esı es ı hakkati hakkati fehm fehm ve keşf keşf etmek ve ve makmtı makmt ı tevhd tevhd ve ittihdı evk eylemek müşidi kmili hakknin tlm ve işdına mütev mütev. . (in Risali Slihiyy) 25- Yani

ııı ı  ı ı  d�

İnna dna'l-mantn lsmaati lz" (Şüphesi bi emaneti gökee gökee yee ve dağlaa dağlaa teklif ettik. Ahab A hab 33/72

"Bi cemiyetimile o emneti ettik ki o emnet sı hilfetti. O hilfet bütün ilh isimlee uhdu Nitekim Alah Tal Tal buyuu buyuu    \ 

 C fı 

V lm dml-sma küllha" (dee bütün ih 2/33   isimlei isiml ei tim etti. Bakaa 2/

"Semv "Sem vt ta'a' bu b u ulv ulv leme le me "a "aaa bu b u da süi s üi aleme ve dağlaa aettik aettik  Dağla ulv ve ve sü sü alemde yaatılanladı. "Onla onu yüklenmekten çekindie yani hepsi onu istidtaı uygun olmadığı için i çin yüenme yüenm eten ten kaçındıla "Ve onu üklenmekten koktula yani nesleinden koktula, bu emneti yüklenmeği istidtlaı kada taşımaı göe alamadıla, yoksa hepsini değ. Vaktaki Hak Tal Tal bütün esm e sm ile otaya otaya çıkan s s ıı hilf hi lfeti eti Kalem aetti. Kalem anc Bed ismini, yüklendi. Levh Bis ismini Tabat Btın ismini Heyül hi ismini Set Zhi ismini, Cismi küll Hakm ismini Aş Muhit ismini, 49 

 Menaıbı Şeyh Seyd Seyd Hae Hae Mhmmed NôrArbi NôrArbi

Küs; Küs; Şek Şek ismini, ismi ni, Feleki Fel eki Atlas; Atlas; Gan Gan ismini, ismi ni, Feleki Felek i Menil; Mktedi Mktedi ismini, is mini, Feleki Felek i Keyvn Keyvn;; Rabb ismini, Feleki Müşte; Alm ismini, Feeki Behm; Kahh Kahh ismini, Feleki Şems; N ismini, Feleki Zühe; Msai ismini, Feleki Ktib; Mhsi ismini, Feeki Kame; Mübin ismini, Feleki s; Kbı ismini, ismin i, Feleki Hev; Hay ismini, ismin i, Feleki M (s); ( s); Mhy Mhyii ismini, Feleki Tüb; Mümit ismini, Maden; A ismini, Nebt; Rek ismini, Han; Müil ismini, Meike; Kav ismini, Cin; Latf ismini, ismi ni, İnsn; bütün isimlei isimle i cem cem eden Cmi ismini ve ve Rüd Rüd deect metebesini metebe sini yükendi "O çok im ve çok chdi Zalm, lüm kelimesinden ismi i "limin müblağa kipidi Zlüm, başkasının maln ele geçime ve on gileme ve ötme demekti ZaamülleylGecenin lmet ve kaanlığından aınmıştı Çünki kaanlık, eşyy gileyip öte O halde Zalm; hi, esm m olan hf h feet sıın sıınıı saklayan saklayan anlamındadı anlamın dadı öten veyahd es Ve dahi onn h cem ve k iledi' Dağ, tepe, dva ve diğe cisimle aktan bakdığında kaanlık ve siyah göünü, keseti hi olma Çün onlaı saan lmet ve kaanlık, oadaki keseti öte vahdeti göstei Bnlan içindeki taaddüd yani nesnele göülme Ancak onlaa yaklaşmak ve n sebebiyle sebebiyle de lmet  lmet ve siyahlık siyahlık gidese içindekile göülü Bndan dolay ieden kim geceeyin doğmşsa onda cem makmı galip geli Kim de gündü doğmşsa onda da k meşebi gaip geli Cehlen keset içindekiei temy ve k edeme Aksine Ak sine onn hali,  0

Bu Mehmed Tah Bey 

  � l j  ı}ü Feeynema tüvell fesemme vechullh" (Neeye dönesen Allaın Allaın yüü şte oadadı. Bakaa B akaa 2/ 1 1 5 yetnn neşesnded neşe snded 

Zlüm ve cehl, ceh l, b manda geçekten geçek ten övgüye övgüye lyık lyıktı tı Başaı lahtandı (in Şerh-i-Varidatı İlahiyye) 2626 - Bndan doayı K Knn geceleyn topl hlde nd. n d. Bnn

çn

c    1



İnna nn a ezelnah ezelnahuu leyleti'l-kdr" leyleti'l-kdr" (Şüphes (Şüp hes,, b on (Kn (Knı) ı) Kad gecesnde nddk Kad 97/1 denld.

' ' '  t c Zıj Zı j �'

 doı 

ç

Y eyyühe'nnasü entümü'l-fukraü ilallhü hüve'l gniyyü'l-hmd" (y nsanla! S Allaha mhtçsını Allah

se he bakımdan sınısı engn olandı, övülmeye hakkıyla layık olandı. atı 35/15 yetn hnden bütün nefsat, selb ve sübt sıtla anlaşılı yetn shnden anlaşılan btın olan yedye gelnce onla da; ef'al, sıtı, tı, tedenn tedenn  cem, tedell =Haetü cem =Ha etüllce cem m, cemü cem ülc lcem em ve ahadyyett ahadyyett 27-- Ahkm 27 Ahkmıı şey şe yyye beşt: beş t:

Vücb, hrmet, nedb, ned b, kehet ve bha 5 

 Menıb-ı Şeyh Seyyd Hace Mhmmed Mhmme d Nôr'lAbi

Ahkmı vaiyy vaiyyee de d e beşti: b eşti: Sebep, şat, mani msahhıh ve müfsid müfsid Vücb, kendisinde şüphe olmayan kat bi delille sbit olandı Hmet, kendisinde şüphe olmayan kat bi delie yasaklanandı Nedb, anni delile sbit olandı Kehet, ann delie yasalanandı İbha, yapılması yapılmas ı ve ve tek edilmesi müsv olandı Sebep, valığıyla valık, yoklğyla yoklğyla yoklk yoklk geekendi Şat, yokğnda yoklk, valığında ne valık ne yoklk  lım geleni Mni valığında valığında yoklk, yok yokğnda ğnda ne valık ne de yoklk lım gelendi Msahhıh, yoklğnda sat ve valığında sıhhat laım gelendi Müfsi Müfsid, d, valığında valığın da fesa fesad, d, yoklğnda da sıhhat sı hhat geekendi Nam için vit ve tahaet ve hada hades gibi Hades oldğnda oldğnd a ekanın yglaması yglaması gibi Ahkmı Ahkm ı akliy akliyye ye üçtü: Vücb, istihle is tihle ve cev cev  Vcib yoklğ aklda tasa edimeyendi Misl bi, ikn ik nin in yaısıdı Müstahl, valığı alda tasavv olnamayandı Misl, haeket ve sükndağanlık bi anda bi cisimde toplanı, bilikte blnla blnla  52

Burs Meme ar Bey 

Ci aıda varlığ ve yoğ oabilendir Misl, cisim ya hareketlidir hareketlidir ya da sindir s indir Ahkm Ahkm adiyye dörttür Birincisi varığı bir varlğa bağamak, mis, toğn varlığ, yemeğin varlığına, İkincisi, yoklğ bir yoklğa bağlamak misal toklğn yoklğy yoklğyemeğin emeğin yoklğna yoklğna Üçüncüsü, varığı yoklğa bağamak misl açlğın varğ yemeğin yokğna Dördüncüsü, yokğ varlığa bağlamak misl; yemeğin yoklğ açığın varığna   (ce tklenden)

(Takrratı aiyyeeri mahharan cem olnarak Risei mahssa şekline iğ onmşt onmştrr)) 28 " "= Kütük (gibi) sağam s ağam on Yani namada/ dda, Hak yolnda yolnda kütük kütük gibi sağam on on  "=Haşin/sert oln Yani nefs ü hevya karşı haşin/sert on on e hfaten aten" "Yaın "Yaın ayak ve çıpak çıpak rünü rünü Yani Hak Tanın gayrısndan aaşını Sreten veya manen ödükten ödükten sonra son ra lah lah açıkça görürsünü Cehten= açıkça açıkça söü hiren demektir demektir H Ms (a ( ass)) n kavminin kavminin yet yette te geçen söleri; s öleri; 53 

 Me Meb b Şey Seyyd Hae Mmmed NtrlArbi NtrlArbi

 4ı G} ıl l

Fekal enllhe eheten (Aahı bie açkça göse demşledi Ns 4/13 ölmeden önce kendisiyle uhua gelen

madde olmadan

   d    ; f    d ·J  t · _      "    v       29 29

H  Pey H Peygambe gambe şöye buyumuşu Alahın doksan doku smi vad Kim bunlaı ikedese cennee gie 30- Seyi ilalah makmı evhddi

Seyi lah lah cem ce m Seyii maalah Sey maal ah haeülc haeülcem em ve cemü'lcem cemü'l cem Seyuah ahad ahadyy yyeü eü ce cem m Sey biah anlah ise cemüceme dönüşü 3 1 - Bedde savaş sonas sahbenn baısı

"Ben lan ve lan ödüdüm ve diğe baıs da "Ben de an ve lan ödüdüm Dedi ve böyece "öldümey kendileine nisbe eile Onladan baısı "k evvele idi Alahu Ta onla şd sadednde şu ş u ye inddi inddi ve dedi dedi saiü bllah  54

Bus Mehmed Tah Bey 





 \



Felem tektlhüm e lakinnllhe ktelehüm" (Onlaı si

öldümedini, velakin velakin Alah Alah öldüdü öldüdü nl 8/1 8/ 1 7). 7) . Onlaı makamı ceme işd etti B makda kl batn Hak hi hi  ol Ve Peygambe Peygambe e de şöyle hitab hitab etti: ett i:

 iı J J �� J

ema meyte iz meyte elakinnllhe ema" (Attığın

aman sen atmadn ve fakat Alah attı nl 8/17) B da Onn makmı olan ahadiyetü'l-cem ki oada halk ile olnsa da Hak ie olnlğ ih içindi Hidyeti ltfeden Allaha hamdosn

32 Şeat ilh beyn taikat ib beyn e amel etmek

hak hakat at b ilh beynın sına s ına vkf olmaktı olmaktı

3 3  Haş'ın nasıl oacağı hssnda bilgine ihtilf ettile

Onladan bi ksmı haşın yanı hn oldğn söyledile Rhn ölümden sona cisme asl taalk yokt B dokto ve mühendislein mühendisl ein söüdü s öüdü B B  da btd btd Çünkü Çünkü mtlak olan olan mkayyed oldğnda mtlak olmaya gei dönme Baıaı da cismn haşı ink etme Bnla da a önce geçtiği gibi dokto ve mühendisein mühen disein dışındaki hekesti hekesti Cismn haşı söyleyenle söyleyenle üç ksımdı: ksımd ı: Biincisi, Ga mehebidi O, cismin misliyle ide edileceğini dile getii getii  Ve Ve amü'l a mü'leneb enebii yani k kyk sokm sokm kemiğini nefs nefs i insn ile tevil ede ede  

 Menb Menb Şey Seyd Hae Mmmed NôA NôAbi bi

İkincisi kelmcılaın mehebidi Bna da cismin ya paçaaın paçaa ın ayılmasıy ayılmasıya a ki tech olnan bd ya da ayılmada ayılmadann ki tech olnmayandı cismin ayniyle idesini söyee Hads'te vid odğna göe "Şüphesi cesetle talada tanenin bittiği gibi amü'enebden bitee çıkala Üçüncüsü İbnü Kasiy mehebidi O da şd; Allah Tal topaktan topaktan bi adam ve eşini eş ini yaatı ve a amnda da bi bi  yede yede çoğalıla çoğalıla Allah Talnın Talnın ş yetine binaen bin aen

      y y 

0

yette ise Kema bedeeküm tedn (Sii ikin yaattığı gibi yine O'na döneceksini f/29) denmektedi B ayıf göüştü

' 34Ka 34 Kae enneb nnebiy iyyü yü (sav (s av ) :

l-Hüseynü minn e ene minel

Hüseyni" ke 'mesbihi Mhammediyye shibi kddise

sıah: sıah: Hüseyin benden bend en Hüsen'den den ben ben  diye bdaki bdak i hadsi tecüme etti Mansı "Hüseyin benden' yani bittammihi hı küllimden neş'et eyledi Z halfe müstahlen tıpdı Zi enbiy enbiy ve ve veesei vees ei h  hıı kü nebev neb eviy iyye ye metebesindedi metebes indedi Lin bitakı'yakndi nbiy ve veesenin gayı oanla metebei metebe i nefstedi nefstedi "Hüseyin'den ben yani Hüseyin hı küllimden neşt eyledi Benim hniyyetim bitammih Hüseyinden hi old ve aynı dahi old b Bekiş Şibl Ş ibl bi devşine: "Ben Raslllah deği miyim? dedikte devş dahi: "Rasll "Raslllahsın! lahsın! dedi Lkin tensüh tensüh fehm onmasın belki hniyy hniyyet etii Rasah (s ( sav) av) b b  Bekiş  Şibl seti setiyle yle h eyledi ey ledi F fehm fehm cneb h etmedi Tensüh Tensüh oma (Tk (Tkat at ı A liy liyye'leinden ye'le inden)) . • 6

Bs Memed  Bey •

          , , 35Allah Tal byrd:

llhu nu-semavati ve'lz" (Allah, gökerin ve yerin

nrd nrdrr Nr Nr 24/35 24/ 35)) Bilesin  em, rhn, misl ve cismn diye bölümlere ayrılır Hakkın birinci maharı sılarınadır Sıların maharı esmsı, esm sı, esmsının esm sının maharı maharı da asrıdır asrıdır Bn anladıysan eğer o aman b yein yein mansı şöyle olr "Allah gölerin ve yerin nrdr yani b isini ve içindelerini içindelerin i nr ismiye is miye hra hra çıkardı Zın maharı sı, sıın maharı esm ve esmnın maharı da asrdır Asrı "mi "mişka şka aa yani lamba konlan oyk oyk'a'a benei ben ei Mişka, kandlin (yani lambanın veya çerğın) kondğ dvardaki okr smyı, çerğın mahli olan ücceye, cm şişeye yani sırçaya benei Çerğ da sıların mahallidir Zı ne doğya ne de baıya ai olan ağaçan ağaça n çıkan ey' ey'e yani yağa yağa benei Z ne n e sırf eşbih ne n e de sırf enhir enhir O şeraı şera ı Mhammediyede, Allahın bında gediği üere eşbhi ve enhi cem eder O amn 'Onn nrnn mislinde' hsıl oan oan mn "Rhn lemde hir Nr Nr isminin mis m isi, i, ne doğya ne de baıya ai oan ağaçan elde edilen yağın yandığı çerğın içinde bndğ cm şişenin kondğ oyk gibi cismn emde hir olanıdır olanıdır • ,, , ,  4  y � U , J e yedibullhü'l emsale linnasi" (Allah insanlara b mislleri veriyor Nr 24/35) 57 •

 Menab Menab  Şeyh Sed Sed Hae Mhmmed N Nbi bi

Lel Le lle lehü hüm m yete y etef fekken en (Uml ki tekkü tekkü edele edele Haş

59/21) Ykaıdki "oyk mislii düşüdüğümüde bada oğ cm şişei mahli oldğ , cm şişei de, içide yağ yaa çeğ oldğ ala Bi de bda cism emi h emi maha, h lemi esm mahaı, maha ı, esmı sıtlaı mahaı ve stlaı da tı mahaı oldğ oldğ bimiş ol Zt da sıf teşbh ve de sf s f teh değildi değildi  Başa B aşaıı Aahtad Aahtadı ı 3636 - Fasça ola bi beyti açklaması Beh Be hyetem ki Huda azi ü mel-i mkbl uhmmed ü l ü Ehli beyt na azi aziye yest st

(. (., * !, 1,

Mahbb eelde mahbbd Gaaba ğaya kişi de eelde ih lta lta mahm mahmd d Mahbb Mahbb hiçbi hiç bi ama ama gaaba ğaya ğaya kişi değidi Gaaba G aaba ğaya ğaya da hiçbi am am mbb olama olama  Mahbb başıa e gelise o ih imetti, msibet olsa bie    Gaaba ğaya kişii kişii başıa baş ıa e gelise gelis e o da düyev düyev imet ime t bie olsa oa cedı B aladıysa aladıysa eğe, hli beyti beyti başıa gele msibetlei Allah katıda makbl imetle oldğ kabl edesi,velev  58

B Memed  Bey 

ki msibet oldğndan dolayı bnlaın hli beyt katında mkbl mkbl olmadığı göülsün. Düşmanlaının kaştğ dünyev nimetle ise Alah katında onla için msibetti, onlaa dıştan nimet olaak gö göünse nse de   37"Benim Aah ile öyle vaktim vadı ki, oada ne mkaeb melek ne de müsel nebi bln' Müsel nebden maksat, Neb(as)ın topağıdı Melekten maksat Cebet nndan yaatıan haniyeiBilindiği üee,melek cebettan olp laht laht nna gieme. g ieme.

� 3 8  Zii teşbih, teşbih, Kalb ise ten ede. ede. � 3 9  Tenh y a, ya şe şe  vey keşdi

Ak tenh selbi sıtla olan; kıdem, bek, mhaefetn lil havdis havdis,, kıym bin bi nef efsihi sihi ve vahdaniyet ile tı Tal alyı yı tenih etmekti Şe tenh tenh de sıt sı tıı sübtiyyede Hak Talyı şikten tenh etmekti etmekti Onla da kdet, ide, hayt, iim semi basa, kelm ve tekvni. Keş tenh ise ağy (msiv) yanında Hak Tayı tenihti Geçeke, ağy (keset) yok Alah Alah hidye hi dyett veendi 40Mesa yani se ü sülk, vhidi külde, külü vhidde şhd etmekti Mesa bd, bd, başka bi şey deği deği

�

59 

• Menb Şey Şey Sed Haçe Mummed N'ulA N'ulAbi bi

41St kendisinden doa "Gayın sıtıdı Onn sıtı olmasından olmasından dola da Aynın ynın mevsd (Mevsn ayn aynıdı ıd ı).). 42Kabe lemin kalbi olp tn mahaıdı Tavaf ise sıtlaın mahaıdı 43Sl Sadin sadetine di ne amel sebkat etdi ki sad şaknin şakve şakvetine tine di ne ame sebkat etdi k şak old? Cevb Bil  ilh tecel ik çeşiti Biincisi teceli akdes yani kaı eeldi Badan ilimden mma istidat veii veii Bna göe mlm lme tbi o. İkincisi, tecelli mkaddes yani kade Badan mm istiddının geeğini taleb ede Bna göe de iim mma tbi ol ol    

  

La zlmel-yeme" (Bg (B gün ün lüm lüm yokt yokt  Mümin Mümin 40/1 40/ 1 7 ) 

:1 1

     •   l,    ,, y

J

e e ma m a zlemn zlem naa e lakin kan enf enfüehüm üe hüm yezlim yezlimn" n" (Bie

lmetmedile kat kendileine lmediyoadı lmediyoadı Bakaa Baka a 2/ 57) 57 ) 44Allah 44 Allah Tal Tal byd:

 :       J  J

  ,

J

ema hlktü'lcinne eline illa liy'bdn" (Ben cinei

• 60

Bs Bs Mehme Mehmed d r Bey •

ve insnl nck bn ibdet yni kllk etsinle diye yttm Zyt 51/56) 51/56) Yni teellül etsinle bon eğsinle dye Şüphesi ibdet illetti, bş eğmekt eğmekt İbn Abbs () b yetn tefsinde "beni tsnl diye mn vedi Şüphe yok ki bdet yni kllğn hkkt iet ile olşn olşn mif mifet et yetteki "lm syet (eski hline dönmek) içn olp tl (sebep bildmek) için değdi Çünki yüce Aln ille, mkstll illetl (bğlntl) değldi yetn s mns "Ben cnle ve insnl nck bn bdet etsnle (yni ben tnsnl, hiyet gücünün ltnd kllk klsnl) dye yttm Demekti D emekti 45H Peygmbe (ss) byd: "Beni göen mhkkk Hkk' gödü Çünk b, Rbbyyetin s tecelsindendi lh Tel byd:







G:  G�      : 

üchün yemeizin naditün İla bbih nazitün"

(O gün nice yüle şdyp pldl, Rblene bkl Kymet 75/ 2223) B, üç ü ç tecelld tecellden en üçüncü teceld Bincis Bi ncisii hdiyye hdiyyett tecellsdi tecellsdi B d ty tyl l tn oln t tecelsidi İkincisi lhiet tecellsdi tecellsdi B d st s t ve ve esm tecellsidi te cellsidi B tecenin şhd nck klbn klbn btnnd olş olş Üçüncüsü o d bbyett bbyett B d s tecellsdi Şhd se hehngi bi bi  kvv kvvet et ve dyg ile kytlnm kytlnm  Çünki kytl kytl yknlk klk, yön, mvcehe ve bnln dşnd nkisl oty çk Allh ise is e noksnlldn müneehti

61

•

 Menaıbı Şey Sed Hae Mmmed NtAbi

46Alla 46 Allahh Tal Tal byrd:

Ve rhmet vesit külle şeyin fesaektübüha lillene yetteke yetteke ve y u tee teekate kate vellene vellene hüm bi ayatina ayatina yümin yü min" "

(Rahmetim (Rahm etim ise i se her şeyi kapsamıştır kapsamıştır On, On, bana karşı gelmekten gelmekten sakınanlara, ekatı verenlere ve yetlerimie inananlara yaaca yaacağım ğım rf rf 7/1 7/ 1 56) 56 )  Bndan anlaşılan şdr  imtinn yolyla olan rahmetin hakkatı, herşeyin var edilmesine kolaylaştrandr O da Rahmn isminin hareti yani makmdır Alah Ta şöyle byrd:

  

Er-rhman lal-rşisteva yani (Rahmn arş ve etrafını

içine almış, kaplamış kaplamıştır tır Ta Ha 20/5 20 /5)) Vücb rahmetine gelince o da Rahm haretidir. Brası öellle müminlere aittir Bnn otrdğ yer de Hareti Neb (s ( sa.a.ss)')'dir, dir, ş yet yette te belirtildiği üere

� , · : '    ) \ " . \

 ( . 

� µı  j_ r  ı �

•



Lekd aeküm reslün min enfüsiküm ün leyhi ma nittüm hrsun leyküm bil-müminne rfun rhm"

(Andolsn, sie kendi içiniden öyle bir peygamber gelmiştir  siin sıkıntıya düşmeni ona çok ağır gelir. O sie çok düşkün, müminlere karşı da çok şekatli ve merhametlidir. Tevbe 9/128) Arş, Rahmn isminin otrdğ yerdir Orası Onn maharıdır Hidyet eden Allah'tır. Allah'tır.  62

Burs Burs Mhm Mhmd d  By 

47H 47 Hazr azret et mazhar anlamındad anlamındadır ır

" 48 48  İlh şunt (yani görünümler ve işler) Alaı Alaınn bitmeyen sonsuz kemlidir " 49Kıymet 49 Kıymet öldükten öldükten sonra ebed haytayeniden dirilmektir dirilmektir

Bu da üç ü ç kısmdr. Birincisi tabi ölümden sonra dünyada yaşayışına göre berzah hay hayt tına ına dirme dirmedir dir Peyga Peygamberimiz mberimiz (sa (s ass)) bu hussta "Nas yaşarsanız öyle ölür ve nasl ölürseniz öyle haşrolursunuz demiştir Bu küçük kıymettir Buna Neb (as (a s)) ın şu sözü sözü işişare arett eder: "Ölen kşin k şinin in kı kıy ymeti meti kopmuştur' İkincisi İkinc isi ird (ihtiyr) ölümden ölümden sonra kal kalbb  i kuds le hay haytt bulmaktır Şu sözde olduğu gibi "htiyr ölümle öl de tabi olarak diril Bu da orta kıymet kıymettir tir Buna Bun a işaret eden

 U    i j       



 

Eve men kane meyten fe-ehyeynahü ve elna lehu nrn yemş bih n  nasi kemen meselü meselühü hü"" (Ölü iken dirilttiğimiz ve

kendisine insanlar içinde bir şk verdiğimiz verdiğimiz kimse    gibi olur mu? En Enm m /1 / 1 22 22  ) yetid yetidir ir Üçüncüsü ise o da fenllahtan sonra bekbillaha dirilmektir Bu da büyük kıymettir. Buna Allah Talnn şu yeti delldir

)     

     µµ

  

"Feiz "Fe iz cetiittmme cetii ttmmehulhul-küb kübr r (En (E n büyk felaket (kıyamet) (kıyame t) geldiği zaman o gün insan yapt yaptılarını ılarını hatrlar hatrlar Naziat 79/3 79 /34) 4) ah Tal Tal en iyisini bilendir bilen dir 63 

 Mb Şyh Sd Hac Muhmmd Muhmmd Nô'uA Nô'uAbi bi

5Raslullah (s.a.s.) Aah Teldan bir hads-i kudsde buyurur " Ben kulumun kulumun zannı üzereyim Bil k hadste geçen "EneBen kelimesi Eniyyet-i İlhiyyeden ibrettir Tıpkı "Hüve=Onun hüviyetten ibret olduu gibi. Zan, Zan , hakkında tereddüt olan konuda glip taraa olmaktan ibrettir. A Aen vehmin malp taraa olduu gibi Şek ise her i tarafın müsv {eşit) {eşi t) olmasındadır. Tahkan hadsin mnsı şöyle olmaktadır "Benim zuhrum, kulumun zannı üzerinedir yani "Ben onun zannında nasl zuhr etmişsem işte o, benim O halde ayet ayette te geçtii üzere zannı zann ı yan olsun olsun 





 )j)j ü

Fe eyn eynem em tüvell fesemme esem me vehull veh ullh" h" (Nere (Nereye ye dönerseniz döne rseniz,,

Allahın yüzü oradadır. Bakara 2/115) yani hissiniz, alınız ve lminiz lmi niz nereye dönerse orası ilh i lh zuhrdur. zuhrdur. Allah ha söyler ve doruya iletir. 5 1 -Raslul -Raslulla lahh ( s.a. s. a.ss)) bu buyu yurd rdu u "Fakrlik her iki alemde yüz karasıdır rierin limleri şöyle demiştir Her iki lemde yüz karalıı ef'l sıt ve ztın Allahta tamamen tamam en fen fen yani yok olmasıdır. olmasıdır. Öyle  shibinin shib inin zhiren ve btınen, düny ve hirette varlıının olmamasıdır Bu da tam yaınlıktır ve muhrika (yanıp kül) olmaktır. olmaktır. • 64

Burs Bur s  Mhm Mhmd d !hr By •

Makmı cem slileri Hakı müşhede edp asl haı müşhede etmezler Makmı rk slikleri ise halkı Hata Hak ie müşhede ederler Cemül-cem seri de Hakk ve halı birlikte şuhd ederler. Ahadiyetül Ahadiyetülce cem m sahibi de ayrt ayrt etmeden her şey Hak oarak şuhd ederler Ztta münderc oan şun ztiyyenn hazret me gemes gem esne ne s oan oan yze, feyz feyzii akdes derler Ve Ve ilme ilme münakis akis oan şuna şu na ay ayn nıı sbte derler Ve ilimden ayna gelmesine gel mesine bis oan feyze feyzi mukaddes derler Cem-i eşy hakkat cihetinden ayn Hakır taayyün cihetnden gayr-ı Hak'tr Her neye baksa hakkat cihetye nazar edip Haktan gayrı nesne görmez görme z İbtdda fen buan kişnn sıtı rezesidir Ve nthda bek bulan sıt cemlesdir Be bu sıtı cemlesn dah st-ı Hakta Hakta  etmek gerektir gerektir Kez Vema künna muibne htta nebse rs" (Biz

peygamber gondermedkce imseye azabetmeyiz İsr 17/5) yeti yet i kermesinn mnsnda hsı oan htf beynındadr Eşr Eşr ve ve etbı raslden murd her bir ümmetin raslüdür Ehl-i fetreye rasli mübelliğ bas olunmaynca mzrdurar Her ne kadar şirk ve kür kür edererse eh eh  cehennem cehe nnem değillerdr Maturdyye indinde rasden murd dem (as)'dır Akdde mrifetullahta dem şeratı kdr ve onunla mükellef ourar Eh E hii fetret de Hakk bilmeyip küederlerse cehennemde cehennemde muhaled olurlar

65 •

 Mb Şyh Syyd Syyd Hac Muhmmd NôruArbi NôruArbi

Mu'tezle indinde ralden murd akldır Marifet-i ilhiyeyi ilhiyeyi ake akenn bilip b ilip şirk edenler cehennemde cehenne mde muhaleddir muhaleddirler. ler. Amm ıyt-ı rileti işitmeyen kimeler bir ra ile tadf etmeyenler mzrdurlar Zr ralü tadk etmek şeratin ıytını işitmek şarttr (Nukile min m in Haşi Haşiyeti yetiŞrkv Şrkv ütereme üteremenn biLisanit rk) rk)

Sırf kendi nazarıyla nazar eden mahcbdur Ancak halk görür görür Hak nazaryla nazaryla nazar edenin de dört hli vardır vardır Birinci h ğer ırf vahdeti zta nazar edere hlül cemdir kinci h ğer kereti uvere uvere nazar nazar edere hi h i hazretü'l cemdir Üçüncü hl ğer vahdeti zta ve kereti uvere yek nazarda nazar nazar edere hl h lii cemü' cemü'-- cem cemd dirir.. Dördün Dör düncü cü hl ğer al taaddüd taaddüd olmayarak Haktan Haktan gayrıy gayrıyaa nazar etmeze etme ze hazretü'lay hazretü'l aynn u vhidiyeti' vhidiyeti'-- cem cemd dirir Takmakm - i derectderect-ıı irniy irniyye ye ki dikkatli mütaa ve ve mühaza ounduğu hlde h lde pek p ek çok hakk münkeşif olur olur Derecei Derece i evveli, evveli, yan yanii şerat şerat ibdet, ime'lyan aı maş m aş Ta'r Hiyel-amelü binnefi litamailcenneti evilhavhi minennr Derece Der eceii niye, tarkat, tarkat, ubdiyet, ayne ayne''-ya -yakkn, n , aklı a klı me'ad. me'ad.  Tr Hiyel amelü binne bi nneffi lirız lirızil ilhakkı hakkı fe fe hiye maluletül madari haliete'lmatlabi Derecei Slie Hakkat ubdet, hakkalyakn akl- küll Tari Hiye amelü bihakkı lilhaı fehiyed ehiyed dinül-h din ül-hlii lii

 66

Bursı Mehmed Tahir Bey •

\ V'

�. �Y   ;/    ı _   a I

 J · <\ c >  '   � ( . J .� I

�

  ı V:    , ( ( • d ' ibtt" 'Y ib  Y    o.   )  � ı _ r  1I   < ı < üI üI d (   !.I � •> ) d,  · ; / .

 .

.

�

.



�

�  (W\

t � ". c  ; �J f � ,J ). u ı �  ; �   t J:, v-   j,ı    � .:    r  rjj.  .   t  -  ,  , � y/  J; � f  ,   · · v  (. (.   w  1 J,.  , _ e e        .  J1 •

p





�







 . /

 

ı_

t'1

.

 





•

"

I





,

Menkıbnme yazmasından bir sayf A/7498/1.

67

•

Bs Mhmd T By •

FASL1 SLİS

Hazret-i Hce Muhamme Nrun kert-ı kevni kevniyelerinen yelerinen bir b ir nebzesinin beynınaır. beynınaır. Essen bir insanı insan ı kmil kmil ve bir veiy veiyy-i y- i ekme ekmelen len muntazır muntazır ve matlb olan kemltı kemlt ı imie imie ve kemltı mneviyye mneviyye ise e ekser müteler bazı nksı nks ı fehm fehm kimseerin heef-i nazararı nazararı mutlaka kermt-ı kevniyye ouğunan bil-mecbriyye bazı ahvl er eili

 H 1293/ M 18767 meselei ziesi nihyetlerine Pilevnenin zabtınan sonra Rusların Bakanları geip sey-i be gibi cenba oğru rüükleri hengma ekser mah gibi Ustrumca İştib Koana, Koana, Üsküp, Üsküp, Tikveş ve havls havlsii halkının halkı nın ahi o esnaa r oukarı heyecna mezkr havle mürn ve muhibbnın Anaoluya hicret eip etmemek hakkınaki telşlı mürcaatarına karşı vatanarının istl-yı nasran mahz bulunuğunu biletyn bil etyn hi bir bi r yere harek hareket et ve hicret etmemeleri iin gyet metnne bir srette cevap it buyurukarı ve hakka neticenin tıbkı işretleri gibi zuhr ettiği anaşılığınan bu kaar binlerle ailenin temn-i istirhatlarına b b  olular olular

 1275/M 1858) sene-i Hicriyyesine Sırbiyyenin Memiki Osmniyeye karşı tahaşşütına mukbil o trihte Müşir Çerkes İsml Paşa kumanasına Kosova Sahrasına ictim een kolorunun bil-harb öneceklerini ve meseleye b olan kralın gayrı meml bir vasıta ile hek oacağını muhibbnınan bulunan Paşayı müşrun ieyh hazretlerine ie buuruklarını Paşa hazretlerinin maiyyet ktiblerinen 69 •

 Mak Makb b Şyh Syyd Hac Muhmm Muhmmd d NtruArbi

mevskulkelm  zt işitmişer ve cüz br zamn sonra ideer bitammih zuhr etmiştr etmiştr

3 1871 senei Mldsinde Fransa ve Almanya deveterinn

muhrebeer başlamazdan evvel iki akdem ihvnından Manastırl iki zta münsebeti kemie arasnda yaknda Fransa ciz kalıp fen hlde mağp oacaktır, buyurmuşlar ve f lhakka l hakka ii ay ay sonra delerinin deler inin aynı zuhr etmiştir etmiş tir

4 193/877 senesi mese mes eii zilesnde esretle esretle Ru Rusy syaa içerisne

giden esdikyı mürdnndan Tikeşi bir ztın fen hlde hastalğından nş şümendfere gece giderken istasyonardan brnde katarn hareketne yetişemeyp yetişemey p hayatından hayatından katı ümd edildiği zamnda derh rhnyeti ayyeerne ticsnı müteib kendsini vagonun çnde bulduğunu ide eyemşlerdir

 Ureyı mürdnından seyhı şehr Manastırlı acı Ahmed Ahmed Babanın Babanın Yeme Yemenn ktasındaki asındaki seyhati esnas es nasnda nda akşama akşa ma yan br zamanda çöde younu küliyen kaybedip ha ve hayret emnde iken rhnyyet kudsiyelerine ilticsını mütekib derh gy kulağınn yanında l tehaf y Ahmed (Korma ey Ahmed) ndsıy n dsıyaa burmuşar burmuşar ve lh l h de devey veyee rib (bnen) br Arab zhr oup te'mn selmetne bd oduğu acı Ahmet Babann Babann cümle cüm leii rivy rivyetindendir etindendir

6

196/ M 878 trhinde Arnavutuk tasınn nevumm

şrişine (bir mikdr karışlığına) sebep olan bazı sebük mağzanın (düşüncesiz kşern) gy g y ittihd nmya meydana çıkarmak istedkleri cemiyyete kerrren olunan dvetlere • 70

Burs Mhmd Tahr By 

karşı kendileri kendileri dhil lmadğı gibi mürdn mür dn ve mühibbnndan lanarın da katiyyen duhl etmedikerini ve çünki mekr cemiyetin bağı duğunu ve müsebbiberinin pek a amn arnda taraı devetten tedb unacaklarını (hadlerinin bildirieceğini) beyn buurmuşlar ve neticesi lhakka idei aliyyeeri gibi uhr etmiştir.

 Baıyei ömrünü vatan lan Manastıra müsterhne imrr eylemek niyetinde bulunduğu hlde mensup duğu aaya beraber Üsküben Sere'e gitmek üere bulunan muhibbnından bir tın beryı ved Hce Hareterinin iyaretlerine iyaretlerine gittiğinde hiç Sereen ln bahsetmeyerek İnşallah bdem Manastrda müsterhne imrrı hayt eylersini buyurmuşar ve alan Köprülüye geldiğinde adğı emir üerine kendisi bery maslahat ve yalnıca Manastıra hareket eyemiş ve 'hakhika baıyyei ömrünü gyet rehiyetle rehiyetle imrr ey eylem lemişt iştir ir

8  288/M 28 8/M  87  trihinde muhibbnı tara taraından ından kunan kunan dav davet et üerine Manastıra geldikleri amn ehass mürdnndan bir tın hanesine teşr buyurdukarında bttesdü hane sahibinin  haa arında üç evd vet ettiğinden gyet me'ys me'ys bir hde bulunduğunu bulunduğ unu gördüğü için hemen hem en bir kse kse su istep üç de ism celi ikr ve suya nees ederek haremiyle kendisinin içmeerini ve acak evltlarının hayrü'hale acaarn beyn buyurmuşlar ve 'hakka beynı leri sr görülmüştür

 Şöhreti Şöhret i şalarna şalarna haseden hasede n gıy gıyblarnda kendilerini im ve techl etmek niyet ve davsnda bulunan pek çk uem 71 

 Menakb Şeyh Seyyid Hace Muh

mmed Nub

 y rüsm ve meşay- keramet-rş keramet-rş,, mec mecis isi i erinde buundukr zman hiç birisinin şkşk edememeeri de eazm- asar- keramat- kudsiyyeerinden oduğu vareste-i kyd u beyandr E-has kva-i Arbdn on lkntrtu tedüllü lel gdr" (Kprü rmğn vrğn gsterir) ehvasnc erbab- irn ve shab- insa bu kdrnn zikri ie iki ounduğu için ziya zi ya desinin beyanndn s sr r  nzr knd

Sd Mmmd N! A  çm çd 

 72

Bu Mhmd Mh md  Bey 

FASL1 RBİ' MEMET VE AHVLİ MEMİE HAKKND HAKKNDA EK EK  BİR BİRİ M  M M EEN BAZ BAZR R N N BEYN BUYURDUKR TA'RFT ŞeyhülE ŞeyhülEkkbe'in be' in Fütôht Mekki Mekkiye yeleinden leinden müsthec stlhtı syyeleinden:

Melamie içlerindei hlleri kesinlkle rmaanlardır Bunlar en üce tiedir

dışlarına

Seyid Şef Cücn'nin ttındn

Melmie, içlerindeilerini dışlarına urmaanlardır. İhlsın keminin gerçeleşmesine çalışırlar. Her işi gab aeminde kararlaştırıldığı üzere erli erine koarlar. İrde e ilimleri, Hakkın irde e ilmine karşı gelmez Sebepleri kadırıması gereken erden kdırır, konması gereken ere koarlar. Sebebi, koanın erinden kaldıran, aldanmış e O'nun kadrini bilmemiştir Sebebin kaldırıldığı ere güenen, şirk koşmuştur İşte bunların hakında "Eliam benim kubbelerimin altındadır Onları benden başkası bilemez bilemez hadshad s-ii kudssi gelmiştir. Şeyh Eşede Hetleinin Dvnı liyyeeinden elamet elamet yolunu yolun u tuttum selamet mülkü m ülküne ne yettim Bu aşıklr mkamı mk amıdır dır komzlr bund rna rnayı yı 7 

• Menıb-ı Şeh Sed Hace Muhmm Muhmmed ed Nôr'ulArb Nôr'ulArbii

Şrih-i Mesnev Sarı Abdah Abdah Endi Hazretleri'nin Meslekü'l-Uşşk ismiyle ismiyle benm kasdei kas dei rinelerinden: rinelerinden: Bela vrdır vellerde hrabat elamler Vel snm sen nlrı mübah ehli bidtdır elam elam nlr derler bilin bi linme meye ye  sretle Ne ta ile ridasındn ne şal ile ne kisvetdir Bu emin emin kisvesi kisvesi taı muhbbe muh bbett nrudur nrud ur dilde dilde Ridası hırksı dhi şuhdı Hkl dehşetdir



Ure-y meşyıh- Halvetiye'den Üsküdar Hşim Baba Hazretleri'nin Dvn- leri zeylindeki sr-ı mensôrelerinden  • ' y"o " " " 

t

 -  



u



   

 m u

 .

\

ere'lbhreyni yeltekıyan beynehüma berehun la yebgıyan" (Suarı acı e tatlı olan) i denz salermştr

brbrne aşuyorlar. (Faat) araarında br enge ardr brbrne geçp arşmıyorlar Rahmn/920.) yetnde merel-bhreyni" murd ab mürşd le alb tl eltekıyan murd i gönü br olma beynehüma berehun la yebgıyan" murd mürşd le tl beynnde zuhr eden ahl- ahl-  sü e etr mülyme üzere zuhr eden mertb tasd e hüccet tah olma. olma. Ntem Hazret H azret Ms e Hazret- Hzır salatullah aleyhmesselm beynlernde  bulan berzahı ülye  br harı sene (gemy delmes) e o br hedm cdr (duar yması) e üçüncüsü atl atl gum (çocuğun öldürülmes) maddesdr maddesdr • 74

Bus Memed Mem ed Ta Bey •

Nitem Rasli krem (sav) ile Hazreti Ali (kv) beyerinde vk blan tarkı Melmiyye zere esrrı acbe ve db  erkn garbe k erbbı Melmiyye'nin mlm ve meşrarıdr Allhümmerukna bi-nmi mhbbetihim vekına bikei kevseri maretihim amn, amin Sümme amn, bi-hürmeti al-i Taha ve Ysn (Alahım sevgi nimetiyle rızıklandır ve Kevser

şarabyla bizi kandr)

İsml Ha Hazretlerinin KitbulHitb nm sr llerinden

B sıl Melmiye dedikeri tif tifee beyanındadr beyanın dadr Onar  kavimdir ki btnlarında lan hin eseri zhirlerinde as zhir lmamıştır Beki hıı esrr ve zabtı ahv ahv eyleyip eyleyip ehl eh lii sır sı r lmşardır lmşardır On O nnn için içi n bnar evliynın evliynın sdtı sdt ı dimesidir dime sidir Ve Ve seyyid seyyid i lem tife tifeii mezkra mmelesi zere cr idi Onn On n için içi n ekseri ekser i mrda rmzla ikti ikti eyedi Ve zarret zarret  i kaviyy kaviyyee lmadıkç lmadıkçaa izh izhr r m'cize ciz e kıl kılmad madıı Ve Ve vki lan ibtilar dahi mny mezkra dair idi Ve b sırla amel edip mny mezkra maha lanlara hkemyı ilhiyye dediler Zr mra ilimlerinden ilimlerin den snra mvzına mvzına vaz' vaz'   ahkm eyediler Ve Ve esbb esbb  zhireyi mahai maha i isbttan isbt edip emkninde (meknlarnda) mkarrer dar Ve ne lzm gelen mevzda neetder neetd er Ve Hak Talnın Talnın ha arasında bi b i hasbilhkmete tertb eylediği mrdan bir nesneye halel getirmediler Zr bir sebebi k Allah Tal bir mevzda vaz etmiş a n ref' etmek vzı (kaideyi) tasye ve kadrini cehdir Ve bir kmse sebeb zerine itimd eylese mlhid ve mşrik ve arzı tabatta ihld etmiş lr Nitekm blda mssa zikr lnd Pes tifei melmiyye mechlet'l akdrdır k nlar l makma tahss eden seyyidlerinden seyyidlerinden gayrı gayrı 5 •

• Menb Menb  Şeyh Seyd Hace Muhmmed Muhmmed N'Ab N'Abii

kimse bimez Ve bunlaın hakkında geli: Evliya thte kıbab la yreh yrehüm üm gyr gyr" " ( B enim eni m kubbele kubbeleim im altında altın da eviym eviym vadı vadı onaı benden başkası bilmez) Z buada evliy ile mud eviy-y kümmelndi ki onlaı Haktan gay yani Haka ağy olanla bilmezle, belki gayiyetten his olanla bilile Pes la yrehüm illllhu sırr" (Allahın bilgisi dışında dış ında onla kimse bilmez.) bundan zhi olu ve Fütht Mekkiyyee geli ki: ki: "Memie "Memie Eb Eb Beüs  Sddk kademi üzeinedi üzeined i k onladan kemt-ı kem t-ı kevniyy kevniyyee zhi olmaz ol maz ve ve onla salt salt   hams ve evtib evtib üzeine ziyde mazla ve ve halktan bi het-i zide ile temeyyüz bulup onunla m olmazla olmazla Esvkda (çaşda) (çaş da) geze ve nsla kelm-ı mme söylele k kalblei Alah ie ve bedenlei ubdiyetle meşgdü. Ve onlada taam ve zevki iyset yoktu Z kablei üzeine ubbiyyet müstevl olmuştu Ubdiyyete iyset bi aada mem olmaz Pes onla aks-yı deet- velyetti ki onun evkinde anak deeei nübüvvet vadı Ve onlan Kundan yetlei

    

Hrun mksratun filhıyam" (Onla çadılaa kapanmış

huiledi. Rahmn 55/72)dı Z bunda nis-i ennet ve hli h ie nüsu ilulah ve ahvli havs üzeine tenbh vad Z Aahu Ta hdü ve evhiden haymele içinde ebs-ı ehl-i ennetten set ett ettiği iği gibi gibi nüsı ii dahi dt ve ibdt haymelei içinde ehl-i dünydan h etmişti ve bu haymelee gayeti ihiyye dele i zevy-yı kevnde kuumuştu Bu ihetten onlada hık- dt olmaz i halkın onlaa tzmine sebeb oa Ve salah ve zühd ile dahi meş olmazla ve bazı i onlan hakında demişti: Sevadül vehe ve he fi -dünya -dünya vel-ahire" vel- ahire" Yani veh e mud hakat-i hakat-i insan ve sevddan maksd siydetti. Sevd ile tbin sıı budu ki: İnsan bihubbiz bi hubbiz-zh -zhii ekvnd ekvndan an bi kevndi. kevndi. Kevn Kevn ise n Hak yanında zulmetti Onun için zhide müşhede olunan • 76

Busı Mehmed h Bey 

sevd kevndir Mahz dreynde ehli siydettir Lkin rüsü ile evliynın rkı budur ki rasl teşr ve teblğ için zuhrda muztarırdır Evliyda ise bu ıztırr yoktur. Zr ehl-i davet değildir Ve böyle demek dahi veihdir ki rüsül maslahat tebğ için edny mertibe tenezzül ederler Evliy ise böyle değildir Vaze-i elle-i mezkreye melmiyye dedikeri iki veih üzerinedir ki biri kendi neslerinden hri ve biri dhildir VehVeh-ii hri budur ki melmet o tienin tienin telmzesine ve tevbine ridir Zr Hak yanında taksrlerine nazar edi kendi neslerini levm ederer Ve amelde ehl-i ihls olmadk diye mahzn olurlar Zr erahnk olmak badelkabldür Kabl-i amel ise onlardan gibdir Ve bu evm gerçi her ehl-i nes-i evmede olur Veln onların ashbına ziyde ihtissı olmakla melmiyye denildi Gy ehl-i memet olan kendileridir Bhuss ki kendileri dahi tarki melmetten gemişlerdir Pes bidyeterinde bidyeterinde olan h ile vas kablinden kablinden our Ve vehveh-ii dhil budur ki onlar indah mertebe me rtebe ve meknet sahibleridir Bir B ir vehile ki eğer mertebeleri halka zhir osa halk onları ih ittihz edererdi Ve sede kılarlard Ve ol mertebe vehi hakkate memztı tmmeeridir Çünkü mme-i nsdan ve idrki mahubnden telebbüs det ve ihtiyr bazı mübht ie muhteib oduar mme gibi mahali melmet oldular Ve bir dahi mertebeleri kendilerini levm eder Şol mndan ki izzeti rütbe ve saltn saltnıı meknet zhir olmadı Zr eğer btınlarının hli srete geleydi rütbeleri gibi kendieri de beyne beynenn -ns azz ve muhteşem ve ve reulkadr reulkadr olurlard. Cehlen ve süen onlara çb- e ile dokunmazlard Velkin meh oldukarından oldukarından mme dahi onları neslerine neslerine kıys edi s i mumeleden h omazlar Nitekim zamnımızda bazı km nsa vki olan ahv ahvl-l-ii hile müşahede olunmuştur Eğerçi bazı s -i tasd -i ml-yenbag edenler hir sernign -ı çhçh-ıı gazab gazab ve matrd-ı matrd-ı dergh-ı dergh -ı Rab omuşlardı omuşlardırr 77 •

eded Nôr'Arbi

• Menakb Menakb Şeyh Seyyd Hace Mh Mh

Ve minllhilismetu min mudatil-evliya ve mevalatil a

(Evliynın düşmanlarına v onların yardımcılarna karş Aah onarı korr korr)) Urey meşyh Celvetiyye'den Hşim Baba srı Hazretlerinin Dvn lleri zeylindeki mensôrelerinden

Mlm ola ki mzhir-i kta mmiyynin zhr mzird mlmiyynin sbbi tsmiysi halk-ı min şkvti zliyy üzr zhr dnrin lvm v mmt tmlridir ki nitkim mharı nbiy v syyidi vliy (sav) hazrtlrin kür-ı Kryş nsi bn Ümyyn v gayriyydn mazhar- şkvt-i zliyy olanlar vm v mlmt drlrdi ki bizim gibi l v şürb v cim dip v ibsib s-ıı f fhir  sokaklarda sokaklarda gzip gzip by' ü şir (alış vriş) drsin v ml v mlk v glm v h {atlar) v cim {dvlr) v vld ü ıyl dinir din ir v halktan halktan zkt v v sadakt sadakt hrv cm dip kndi ashb v arabna vrirsin v bana Nmsı Ekbr Cibrl-i Emn gdi, mir v nhiy için Kr'n v yt gtirdi Htmü'Enbiyyım v Tvrt v Zbr v İnclin habr vrdiği hdi hd i dn v v mnü' mnü'  ümmt bnim v ydi kat gök göklri lri v Arş v Kürs gçip rc ttim v Allah'ı gördüm, drsin Hnüz yrdn ayaarını bir karış ykarı kdırıp havda dramazsın, türlü türlü dav drsin hiç snin gibi Eb ib ytmi pygambr mi olr? Pygambr oanlar Hazrt-i Ms v Hazrti İs gibi olr  bi'lkülliy dünyay trk dip ml v mlk dğil bir habby mlik olmazlar V V cüml libsları libs ları koyn drisi olp v bir hücry mlik omayp hr gc bir ümmtin hnsind misr mis r olp kv kvvti vti lymt l v şürb drlr, drlr, diy mlmt drrdi drr di • 7

Burs Mehmed hr Bey •

Bisi Bi si hıa hıattii dreyn dreyn su sutnı tn ı kevneyn kevneyn (sav (s av hazretlerinin hazretlerinin levlake levlake şehdeti ve Hlkllhu Tala nr min nrihi" işretiyle zuhrı tmmı unsriyyelerini bilmeyip kıysı kıysı nefsi btıllarıyla ve zu'mı sideleri üzere sehhr khin khin ve ve menn ve istidr diyerek türlü türlü evr ve hakret ve levm ve melmet ederlerdi Fzamnin ehlullaha ettikleri gibi Lkin L kin te'd te'dii Rabb Rabb n ve kudr kudret etii Rahmn; Rahm n;

t ;    Z  \  /

ürdne ürdne li yu yu i nrllhi n rllhi bib i-eefvahihim vahi him vllhu müti mü timm mmee nrihi velev kerihel-kafirn" (Onl (O nlar ar ağızlarıyla ağızlarıyla Aaın ın nurunu

söndürmek istiyorlar Halbuki karler istemeseler de Allah nurunu tamamlayaaktr Saf 68) mehmu üzere her biri bir srı Ahmediye ve muizt Muhammediyye ile (irşd olanlar inyeti ilhiye ve sadeti ezeliyyeye yr olanlar tasdk tasdk ve ve ira gelip net buldular buldular  Ve Ve şekveti şekvet i ezeliy ezel iyye ye üzere kalanların kimi dünyada berbd ve harb ve kimi hirette girirı azb oldular İmdi mukaddem mukaddem ve hl hl Cenbı Cenb ı Neb Neb (s ( sav avnin nin mişktı htemi nübüvvetlerinden müstez ve zhiren ve srren nesli pklerinden zuhr eden zhiren zhiren ve btınen ilim il im ve irnlarna irnlarna vris olup Htemü'lEnbi Htemü'l Enbiy y olanlar dahi









 



Allhu yesteh bihim ve yemüddühüm ftuğyanihim ymehn" (Gerçekte Allah onlarla alay eder (alaylarından

dolayı onları ezlandırır; azgınlklar içinde boalayıp dururlarken onlara mühlet verir Bakara 215) kavli şer üzere mazhar mazhar  tne ve tuğyn tuğyn olan münf m ünfık ıknn vehi veh i meşrh üzere lev ü melmet ve evr ü hakret hakret etmeye say say ve ihtimm ederler ederler Dav mn ve ve ir eyleye eyleyenn hazer eyler ki serhaddi serhadd i hakkatte muhfızı hsnı melmiyn htemülenbiy, mürşidi lemin aml ve ahvlini görmeye ve bilmeye tli 79 •

• Mnb Mnb  Şyh yyd Hac Mmmd Nr'Arbi Nr'Arbi

olnlrın hvi kl kl sığmz sığ mz Zr kü kürı rı Kureyş Kureyş shib shib  i sdet eendimizin hussund dikt ve tecessüs etmeleriyle mirc ve şkı kmer ve istintkı hcer ve eşcr ve hubbt gibi muizt bis oldulr. drki nslrıyl nes ve kvillerine ys edip kr oldulr. Bilmediler ki HtemülEnbiy eendimizin cesedi mübrekleri sir ecsdın rhudur ve onun klbi pki esel ve lyı muhttir Klbiyle tsvvur ve thyyulü nı dimde cümle ecsdd zhir ve nümyn olur Bir nd nd hem serd hem Süreyy S üreyyd d seyreder. seyreder. Her bir ecsd ve eşy zıllı uzvu ve ervhlrı kuvvy cesedi mübrekleridir Cümlesine tsrru etmek kendi kuvsınd tsr etmektir. etmektir. Sırrı vhiy budur Nitekim yeti kermede;

    

  ' uu 

, -    ,

Kul innema inn ema ene beşerün misliküm yha iley ileyye" (De ki "Ben "B en

de nck sizin gibi bir insnım. Fussilet 1/6 kvli şer beşeri beş eriyy yyet etii unsrı pki cümle ecsdın misli olup vvee mercileri olduğunu ha ileyye" sırrı beyn eder. Fehem

 ,  , • ,

, , . u 

Beynehüma

berzehun

la-yebgıyan" (Arlrınd bir

engel vrdır birbirine geçip krışmıyorlr Rhmn 55/20 mısdknc neslen be neslin ve krnen be krnin ile'l

ebedi varisü esrarı'n-nübüvveti ve velayeti hateme'l-evliya"

(peygmberlerin mührü nesilden nese krındn krın son velilerin sonuncusun ktrılır.) sultnulmelmiyyn olnlrın teceddüd ve zuhru beşeriyetleri sümme il mislin  ill misl velyetiyle bded ve zevki irnlrı bnihye olmktdır. Ve kezlik esrrı nübüvet ve envrı velyete mzhr ve vri vrissii çehrd mertib mertib sırrıyl zuhr eden htemül htemül evliy sultnulmelmiyn hzertının uzvi mübrekleri cümlee ecsd cüml ecs d ve ve kuvv kuvvrı rı cümle c ümle ervhı ervh ı muhttir. muhttir. Ve Ve her biri b iri bir nd hem he m seryı sery ı hem hem Süre Süreyı yı seyreder seyreder Ve Ve selee zuhr eden • 80

Bus Bus Mehmed Meh med  Bey •

enbiyy iz iz aleyhissel s sel zaanı zaan ı sadetleinde ve ve nebiyy üsel iktizyı hl ve zana göe sehtei velyet ve tavı tavı elet idi Lkin btın di. A A  nübüv nübüvvet vet btın oldu. Ann çndi ki sultnı ikli cd iu'leliyn, htei evly üşidülens velfkı dei n nsanı klin eşeb ve esleğ üzee tecell ettiği efl ve al al ye vf olaz

I  J  

La tedrükhülebare ve hüve yüdrkülebar" (Gözle

onu idk edeez edeez aa O gözleden gözleden dk ede ede n'a n'a 6/1 6/ 1 03) 03 ) sına sı na azhadı azhadı Sümme ebvahu yehdane ve yunrane" (Yahudile ve Histyanla onu baba edindile) ezini anlap takdden als ve ve tahke vsıl vsıl olu Ve ata ana ve kav kav ve kable ve Zeyd ve A efl ve akvline dana Sultnı ekli cd ve üşid kili hedp u'lelin hazetleine ktid le eslek eslek  lhiyye lhiyye ve eş eşeb eb  elye elyeye ye tli ve slik olanlaa lzıdı ki he hlde Hakla olup haln hyyetini üşd üşd  hakk hakknd ndee ahv ahv edip edip he ei üşdden blip





 J  )j

Je eynema tevell fe emme vehullh" (Neeye dönesenz

Allan yüzü işte oadadı Bakaa 2/115) sıından hakkat üşidi idk edip he sohbeti Haktan dnleye Haktan göe Hakla göe bl b lkül küly yee sıt sı t İblsi İbls i ve ve küfü küfü ve şei şei ve dallet ve hle ve hdı tevhd le zt ve st ve ve efli efli üşidde ahv edip en ola Ml ola ki evvelde ve hide Beyt Ma Aah bidi Ene nde münkeretülkulb lecl" (Kabiin ıklığın ıklığınıı zhiiin zhi iin habat habatliğinden liğinden anla.) anl a.) hadsi hads i kudssinde laı ünkesie ünkes ie eliynu eliynu ez ve ve  ede F'ehe ehe  8 •

 Men3bı Men3b ı Şeyh Seyy Seyyd d Hae Muhmmed NôruArbi

Hr şahn mamu ilmin ördir İlim is malma tbiir Fhm Amm indmlminin iim v vicdn, zv v irn irn  diğrdir diğrdir hlin malmdur Ms v mşrbi syy Hazrti s salavtuahi al nbiyyin v ayh mslği üzr riyz v nv ı müchdt vsir il tr v ihiyr uzttir Anca zhiri nübüvvt mrb v ahmya müntcdr Amm msl v mşrbi hi tahi mlinilan (bilinn) hmi vliy v vrisü ulmilvvlni vhirn thllak bihlakillh" (Aan ahı il ahlanınız Hads) sırrına mazharı irşd il zuhr dnlr ms v mşrbü Hminbiy v mürsn üzr hilat hilat  şyy şyyaa v v  cm i mnzili şiir Mbdi mslri Htmi Nübüvvin bın olan hmi vlyir ln bili irşd oanlar bu sırrı dai hm v idr dnlrdir Şeyh isml Hakk Hazetleinin "Vidt Suğa nm kitapladan:

Mlmiyy şl tidir i hal onlara mlm drlr v ndiri ibi ıys drlr Zr onar hr lmd bihasbi muva muvaan an zuhr zuh r drr drr Bu sbbdn hllri mstr olur Maa M aa hz onlar onl ar bu tarin tarin riclidir V V onlar onla r inr m hllrini inra rciir rc iir V V hlri hl ri budur i Allahu Tal Tal onarn ubün ub ün c ylyip hycn hayr düşürür Bu cihttn şdid ahammül tm onlara sn lir V hicrt östrmzr zr mahbbun mumsiyl mützziz ourar V ismini zir i v istim i hoşu bulurar V hrini m dip rbb inr yannda şi rz mdilri arzı mahbbu muhzalarndandr Zr bli o münirlrin ağızarından Cnb Cn b Mahbbu Mahbbunn zmini zmi ni mahal nsn zuhr dip ol mcis • 82

Bs Mehmed Meh med ! Bey 

gazb ilh hullüne sezr olurlar es edeb-i tarkat setri rzdr Ve eliyya dah olunan meza durmayp oradan kym eya kdir ise redd anf ie reddetm reddetmekti ektirr Veya Veya müder tarkn tutup sehl e ilzm eylemektir. eylemektir. Ve Ve ill asimde (günhta (günhta)) müşterek müşterek olur lallahu Tal Tal

1 G ;  Gı    �    '    .





.

,

.





.J�

Ve kd nezzele ley leykü küm m l-kitai l-k itai en iza semi se mi'tüm 'tüm aya aya tullh tul lhii yükferu ih fea tkud mhum htta yhd  hdsin gyrihi" (Oysa Alah size size itapta (urna) (urna) llah'n llah'n yetlern yetlernn n

inkr edildğini e onara aay edildğini şittiğiniz zamn başka br söze geçmedikler müddetçe onarla oturman aksi halde sz de onlar gib olursunuz diye hüküm indrmştir ind rmştir Nis 4/140) Ve baz ehl ehl  he  e bidat bz deryyz mütegar mütegar omaz diye eh eh  he heya ya münkirtta müsade ettikleri dire dire  mudde olduklarndandr Ve ill kalben e isnen e yeden tegar etmeidir Ve ednaemr (en düşük ş) kalbe inkrdr ki ona mn m n miskl derler. Zr şubesi ket üzernedir. Pes melmet şer ie amel sretindedir Yoksa hif şer ile değ e hf şer sretnde brz hakat etmek hilf şerdr. Mesel ksei ha yedne aldklar hlde asele münkalb olmak gib e bunun e emslinin haddi şerden hric olduğunu "ttek "ttek mezi'ü'ttühe mezi'ü'ttühem m (töhmet (töhmet  durumdan sannz) mazmnundan mehmdur. mehmdur. E E  hs bir nesne ki metban (tab olmuştan) sdr olmaya tbiden den sdr olmak memn me mndur dur gerekse ech ech  i badle tee slih olsun Zr her yerde te ile dn omaz. Ulemy zhir baz hakyka kür kür dedikleri kusr uk uku uerinden erindendir dir ki zehire muhf muhf kys kys ederler Maa hz muktez kusrdur es sühanşins olmayana tm etmek zağ e zağna talm etmek gibidr F'aem zlik 83 •

 Menb Menb Şeyh Seyd Hace Muhmmed Muhmmed Nôubi Nôubi

008

Ai

tinde, Ciddede vet eden Gelibolulu Efendinin Efendinin HilyetürRic HilyetürRicll l-Abi venNüceb velA velAbdl bdl nm eserinden

Üçüncü bb Adedle nmahs ve kemet acbee mezk ve meşh olan, melamiyye e muhddis" hussan efrad-ı mukrre" olan evl evl kemet kemetmeb meb �  

"   

a lehüm e hüsnü mea" (Mutuuk ve güzel b dönüş

e vad Rad/29) zümesnn etf gabele tehmnde tasv ve tasd (öne çkama) ounmuştu İmd ol cü celllmkd celll mkddan dan b züme züm e memed memed  Aded muaene oktu Ve ütbe alelene şhd, müşhedee beget çoktu Ve blhakın bunla tak Hakta Hakta oan c kübenn sdtd sdtd Hatt "ümen (emnle) (emnle ) dedkle bunlad bunlad  Hussan sed enb Muhammed Musta (sav.) ve Eb BeküsSddk s Sddk ve Semn Semn  Fs (a ( a)) meşh meşh kbda kbdann Hamdn Kass ve Eb SadüHazzz, SadüHazzz, Eb Bezd Bestm Best m (Rahmehümullahu Tal) bu fka ceee dhl olmuşa d Amm şeh lem ve f Eb Abduahmn Muhammed bn Hüsen bn Muhammed bn Ms Sülem Nşbu (Rahmetullah aleh) b sesnde tak eh melmet ve bunlan ahvl ve ahk ve kemetn b veche ben buumuştu  "tfe melme şol metebe sme shpled k Hak Subhnehu ve Tal bunlan bevtnn kub ve zelf ve üns ve ttsden env env  kemetle tezn edp menzlet menz let llen hktan hktan saklamşt Ancak mn kta olan zevhlen nsa zh elemşt. elemşt.   Hak cee ve ve l le hlle slm ola Pes bu hl onlan zm ahved ed  btnla zhlende müess olmaa Ntem Fah lem (s (s  av.) Lele Lele Mca mahall kub kub ve dndan dndan (a ( alçaklktan) lçaklktan) mahall mahall  la vad  84

B Mehmed  Bey 

Fe kane kabe kvseyni ev edna (İki yay aralığı kadar,

yahut daha az ldu. Necm/9} naı erne madak hı ldu. Baehu lemi mülke indi. Ve ahvi zhireden haa öyleti Hl ki dünüvv (yaknlık) ve kurbünden zhirinde hiç bir nene peyd lmadı. Zr ehli melmetin ulündendir  zhirlerinde hak için mirt lmaz. Ve btıla Br Hud iledir. Sreten davları zuhr bumaz. Ve kendilerin errına akablar ve nların kulbü ıtt kılmaz. Ve dim halka tea makmını göterirler. Ve haka ay cemde müteha lurlar. Huan kaz hukk kendilerine det lur. Ve her br nelerine yardım etmeyip intikm ederler Ve nelerine ihnetle bezli nef tarkına giderler Ve duarı makbl ldukta mek ve itidrc ihtimliyle mell ve mahzn lurlar. Ve Ve cem' cem'  i ahvlde ahvlde nelerine nelerine muhlef muhl efeti eti evl görürler görürler Ve daimü'levkt ittek ferasetü'l-mümin feinnehu ynzuru binrullhi> (Müminin raetinden kaçınnız Zira nlar Aahn nru ie bakarlar) hadi ernin mazmnuyla mi lup müminlerin feretinden kendierinde nene kaldığnı itemezler Ve bir kimede ki gayrın fereti bk la,  kendi nefi için nice feret dav edebilir, diye itiğrb ederler. ederler. Ve her her br ki Hak cele ve l ie heri cem c em ve al al la tevzularını artırrlar. Ve nelerinin havf ve hayetini ziyde görürler Velıl ir Mülümanlardan bir heti zide ie kendilere imtiyz vermezler vermezler Çarılarda Çarılarda gezerler. Maha lur ki müminn ie muhebet dahi ederler Al nları kime bilmez bilmez  Melmiyyeden Melmiyyeden idikler idi klerini ini idrk maz. maz . Ve Ve ibdet v tatlarında dahi mmeden ziyde bir amel ve ve nlardan zla edy nevl ve riyeti ünnet etmezler Amm yine Hak cele ve l ie 22

Hads Şrf (Mnn astndn açınını. Za onlar ahn  ahn nr  aarlar. aarlar.

85 

• Menb Şeh ed Hace Muhmmed Muhmmed Nôubi

rüh üzere müterrid omrı e bir göz yumup çınc direi ubdiyetten çımlrı mukrrerdir Ve kendilerinin kulbüne enrı rubbietin itlındn o itl thtındki züll e iikrr iktizndn l riyete tm etmezler e tmı riyet ne iiğini bilmezler Pe Hk Sübhnehu e T onr betnı bidirdi Ve ml e hden betn müthk olnlr dhi ilm eyledi Fel cürm (günhız) her muttnd (tn edindiği yerde) itihkkn göre me eylerler Ve bunlrın mertebei ricluhn ekerinin mertibinden cedir Ve menzilleri cem  i menzilden men zilden yükek derecededir Velkin görürler ki Hk cee e  dünyd hk görünmedi görünmed i e e hicb hicb   zmet e ibriy ibriy ile ihticb üzere odu Onlr dhi efendilerine mütbt ile muhtecib odulr e o hicb ltınd klıp hlktn kimeye görünmedier Anck eyyid eyy id e melr Hkı H kı Kirdgr Kirdgr göründüler Amm Amm  kçn kçn e  dr dr  hirette kullrın kullrın tecel eylee bunlrn ki Hk celle e her biri zuhrı Hk H k ile kendini götere Ve bicebhe umrı şertn küiyeti tifei melmiyyeye hi ki' olmuştur Zr onlr ilmi hh e tbkı uly hibleri e imi btınd e ehlinde e ilmi mezn e ed yı hukkl mertebei uzm e yedi beyz mkleridir. Htt ilmi hikmet e ilmi keşf e ilmi hireti müeccele e ilmi dünyyı muccele bu mkmd olnlr muhhrdır Ve bunlr şol şol hükemy hükemy  uzmdır uzmdır i umru umr u e e ebbı yeri yerine z' eyledier Ve kem yenbg muhkem e müthkem mü thkem ıdlr Ve şo mezıki umr e ebbn ne zm idi onr ne üzre odulr Ve Hk celle e nın tertb ettiği eşydn hiç bir şeyi şey i menziinde menzi indenn geri koymd koymdrr İktidrlr İktidrlr bu echiedir echiedir Amm mikdrrı nck Br Hudy e bu mkm mh olnlr mlmdur mlmdur • 86

Bs Mehmed r Bey 

elam elamiiyynu y nunn ey salik ne n e aldir mkamatı mkamat ı Trk r kıı kl sığmz bunl bu nlr rın ın keşf keşf ü keramatı keram atı Görünmez Görün mez sret ü batınlrı mir m irtı tı zahirde zahirde Vel zahirde bu b u n lr seyr seyr eder sırr sır rıı hfiyyatı yatı

�

Şai

İmm Hazrtlrinin KitbülMinn v'lLtif  nm srlrindn trcüm t rcüm olunmuştu olunmu ştur. r.

Allhu T T Hzretleri'nin bn ihn eyleiği ey leiği ni'metleren ni'metler en biri e riclullh miynın tyı fırnır Zr Cenb H'n enilerine rn ihn eyeiği riclullhn ülli üç ınır.  ınır. Dörüncü ınıf ın ıf yot yotur ur.. Niteim Muhyin Muhyinii Arb ( ( )) Fütht Füthtıı Mei Meiyy yye'e'e e zi burmuşlrır burmuşlrır Birinci nıf ubbır. Onlr zü ve tebettü efi zhirei Mhm glebe etmiştir e onlrn şnınnır i buunulrı mertebenin fevine bir şey görmezler Öyle bir mertebeye intil ve tel etmezler. Bunrın hv ve mmt mrifetten nberi your Müşefeen ulm ilhiyyei vehbiyeen e htlr bulunmz. Mutl z ilhiyyeye ilhiyyeye i'tim etmeyere etmeyere  mellerine mellerine güvenileri güveniler i hebiyle hbt olunur oruunn eni meerinin zuhrunn çeinirler İinci nıf yyeir Bunlr ubbın fevne bir nfı riclir Bunlr  mele ceh ve ve ictih ictih züh ve ve ver teveü teveüll ve bunrın emli hlı hmei ireye riyetrırlr Fiillerinin eini e Htn bilirler. ine bununl berber bulunulr mmn hiz h iz olulr emtın hepini eni feverine oln mmt nzrn lşey görürler görürler Bunr hi tbtı uly ehine nzrn bıyyei nef ve runet vrır Çün hüni hl ve tüvvetleriye berber yine 'vrr 87 

 Menak Menakb b Şeyh Sed Hace Muhmmed Nôr'ulA Nôr'ulArbi rbi

Üçüncü snıf melmiyyedir Bunlar b Bekrüs-Sıddk (Radıyalahu ta anh) fendimizin revişindedirler Ve bunların şnındandır i revtibten başka salavt-ı hamseye bir şey ziyde ve ilve etmezler. Kei ei ibdetten ancak elzem olanlar işlerler Halk arasında tat ve ibdetleriyle temeyz etmezler. Taam-ı riysete katiyyen tezeuk dahi eylemezler. Çüni Allahu Tebreke ve Tel Hazretlerinin azamet-i ulhiyyeti bunların kalblerine müstevl olmuştur. İşte bunlar makmca zl ve mertebece kei tevif-i richalulahın vnda, blsındadır. Niteim ke-i sahbenin al ve eali b Ber (r.a.) (r.a. ) dır dır Bu noktada düşün üç makmı makmı da iste, lkin san üçüncü mkmdan gayrısına kanat edip kalma Ve'l hamdü lillhi lillhi RabbilRabbil-lemn. Moa Cm Hazreteri'nin Netü'-Üns tercümesinden (s

6

b Sad Dırrın ve ve Cüneydin Cüneydin üstdı olan Muhammed bin Mansr et-Ts (k.s.) bir gün bir cemat içinde söz söylerdi. Kelm muciz olup melmet ve ehl-i melmetin zikrine erişdi. Meclis ehlinden birisi dedi: Melmet sözü bizim ne sözümüzdür, biz melmetin nesiyiz Muhammed ibn Mansr dedi: dedi : -İnde irü-alihn teneelür-rhmete

Hemn saat saat yağmur yağmay yağmayaa başladı başlad ı Maa hz gökte bulut eseri yok idi idi  1362 RamazanRamazan-ıı erf

 88

B Mehmed r Be 

TİME

Melme Mel me ve ahvlahvl-ii Memie Memie hakkda hakkda blya blya aklolua küber-y ümmei ef ve r-ı alieleride afsle alaşıldğı vechie melme deile avm ile -puhe dervşı bidikleri gibi yalı harblike ve halka haselar ser edip seiları ihrda ibre olmayıp sırf Rasl-i Ekreme abıyyee ibre olduğuda uruk aiei keside yeişe muhakke dahi mem ılk ci olur. Ve bu ifei aliei ahvl-i kudsiyyeleri Şeyhü Ekber (ks (k s.).) el-A el- Ahar Hareerii Hareerii Füh Fühıı M Mek ekki kiyy yyelerii elerii muhelif bblarıda mekrdur. Ha arka-ı Memiyyei Baamiye ricide müridi mev Şrih-i Mesev Sarı Abdulah Efedi Hareleri ahvl-i Memie hakkda Füh-ı Mekkiyyee e kadar ar ve afsl var ise ebvb ve süü akl ve ikr emek şarıyla eratibül-Asya  Satı elamiyyetil-Asfiya" ismiyle bir kb-ı mahss elf buyurmuşlardr k gayrı mab oarak mevc oa üshaları erbb erbb   ir edide edide hır hı r c edilmekedir. edilmekedir. Baı ev dahi dahi ari-ı ari-ı mesrde mesrde  i me memiy miyye ye hilfıa hilfıa oarak erbb erbb  melmei gy halkıyye rüyei cemli Hakk'a mi ve hicbdır iikdda buudukarıı a ve kys eikleride syyeyi melmieye akdm emek iserer ha Avril-Marife akle Nehü'Üs Mukaddimeside dahi bu yoda işre vardır vardır Hbuk Hbuk ar- r- sbıkada sbıkada e-cümle e -cümle Hare Hareii Seyyid Seyyidii Şerf Cürc'i rde bile lyıkya alaşılacağ vechile ümre-i memiyyei iikdarı böyle omadğ ed bir müaa ie rüm olur Şu kadar var k bu ife-i aie halkı kedierie evme dave emedikleri gibi hüs-i ada bulumalara dahi ihiyc gösermeler Bir de meşrebide eşei melme gib ola ba ricullah mesbie seyid ve mukedlara isbee mem deildiği erbbıa mmdur 89 .

• Menak Menakb b Şeyh Seyd Hace Muhmmed Nôr'uA Nôr'uArbi rbi

zümle z ümle kutbüure kutbü ure Haı Bayram Bayramıı Vel Vel Hazreterde müteşir tarkat şubeleri miyıda Melmyy Melmyyee i Bayram Bayramie ie ismi ism ideki deki şubede şub ede feyz feyzy ybb ola zevtı zevt ı kirmı ahvl ahvl ve srı sr ı alyyeler mmı ihydır Bu tifei keyyeti zuhruyla çlerde yetişe meşı meş ı vsıli terim ter imii ahvli ahvli meşyıh meşyıhıı Nakşbediye Nakşbediyede de Müstamzde Sülea fedi e Sarı Abdullah fedi Hazretler ahdıda Lalzde Lalzde Abdübk fedi fedi merhm tarafıda tarafıda bir risle ris le mahssa mahs sa le mussala bey edmştr ki buarda evvelksi aı matb, kisi matbdur Teremei hi bey sadedde buluduğumuz Seyyd He Muhammed Nru'lArab Hazreterde dah eşvei Memeti ebe kmile ile zuhruda doay muhibb ve mesbie ekseryetle Melm deildiği ibi bdyete rizree Hazreti Alyyü'Murtaz (ra)ı akvli kudsyyeerii mi' ola Noktatü'lBey ismideki rislei mahssay tedrs ve tefsr buyurduklarıda Üsküp ve rizre ibi bazı mevkıı avm beyide dahi Noktaı mıyla yd oluurlar. Aak kemli dikkate bakıldığı ve mzı isla muhkeme buyuruduğu hlde düyada her tark ve mesleğe sük edeeri derakab mertebei kemle vsıl olamadıkları bedh ve şikre olmakla beraber muhakkkı oduğu ibi mukalidi de buuduğu yekazarda teslm edlir Hatt, " Ve buistu li ütemmime mekarime'lhlak  (Be, (B e, üzel üzel ahlkı tamamlamak içi öderildm) ve  Teeriku hazihil ümme la selasete ve sebine firk" (Bu ümmet yetmişüç frkaya bölüeektr) hadsi ebevleri de bua şhiddrler. Bu sebebde mesek mezkra slik oaarı dahi defate isa isa  kmi olmaları olmaları zm elmez Kedileri Kedileri de her e kadar kadar o dvda buusalar efsü efsüllemre emre muvfık muvfık olmadığı olmadığı iç tasd t asdkk b etmez. etmez. • 90

B Mehm Me hmed ed r Bey 

Şurası da hahi olmaya ki meslek-i mezkr müntesiberi ii sım olup bir ısmı cm vahdetle neşvedrı feyzi hakk oanlardır i alebei seri mnev icbtından oarak msaarını bi-tamm ide edemedlerinden dolayı ztırr bazı n şathiyytta bulunurlarsa da makmt bekya terakleriyle beraber kellum'nnae la kderi uklihim (İnsanlara aarının alabileceği kadar söyleyiniz) emri celli cell i nebevsine keml keml derece riyetl riyetlee mazharı mazha rı tmmı tmm ı feyzfeyz-ii Muhammed olurla olurlarr Diğer sm sm  da ürhı  ürhı mukaidn mukaidndır dır ki bunlar mezysna (meziye (m eziyetlerin tlerine) e) asl as l vf v f olamadığ birkaç kemtı tasavvuyyeyi tt misl öğrenip ötede beride sarfı lalakalula emrr-ı eyym ederek hem kendisinin dünya ve hiretini berbd ve perşn eder ve hem de müntesibi bulunduğunu iddi ettiği tarkı mesadet-rek (onu saadete ötürecek yoldaşının yolunu) lekedr eyer i bu ibilerin encm enc mıı hleri yine müncer (sonl (s onlu) u) oduğu kerrren örülmüş örülmüş ve örülmekte bulunmuştur Ve minallhi'ttek.

91 •

Bur Bur Mehme Mehmed d Yhr Bey •

Seid Hce Muhammed Nu'Aab e-Mem Haze Hazetei hakkında ha kkında inşd i nşd ounan ou nan kas kasden denin in tecümesidi:

BismillhirRahmnirRahm 1 hli beyti Nebye muhabbeti kmilem ve hürmeti fev evka kall dem vardır vardır.. Onların yd yd  mesi mes i esniyei esniye i cemleleri cemleler i menkıbı bedalar medr-ı cmı sa ve zevkim bdi mesti mest i fezyı şevkimdir şevkimdir 2. Onlarn şeref şeref i bihtern-i bihtern -i kudsiyy kudsiyyeleri eleri necm n ecmii Süreyy Süreyydan

daha ldir. By-ı dil-pezri hrlerine nisbeten ryihadr çiçelerin çiçelerin okuları okuları lşey mesbesinde mesb esindedir dir

3 Onların bir asleti sbitesi bir uluvv-i kadri vardır ki tasv tasvri ri admülim admül imndır ndır Azm A zmii katkat-ii meviendznelerine endzneler ine karşı seyfi srimin bile tesri hüümsüzdür   Onlarn mehiri nucum-ı ziydır. Müessir-i ber

güzdeleri rahmet rah metii feyzni feyznisr sr kerem ve sehları mahz ma hzıı lütf lütf-- i Kirdgrır 5 nfi azametini bir hki heybet kaplamış kendini

bir hüzni azm istl etmiş olduğu hlde kaçan Mürsabdan (Necrn papazından) Allah aşkna aşkna sul ediniz

6 Öyle münevver dde-i pr yüzler görmüş idi ki onları

Cenbı Hayrulnm mübrek absıyla örtmüş idi İşte bu 9 •

 Menbı Şeh Sed Hace Muhmmed Nôr'ulArb Nôr'ulArb

nrn vucha (zlere) mli olan zevtı ieyi, yani li Ab Ab  tesmiye olunan arab arabıı li l i seidil seidi lenbiy enbiyy yıı nasıl nası l görmüş görmüş olduğunu istinh ediniz 7  Fahr-i em'in nrı ddelerine encli irmına rtı

muhabbetimden dolayı ey beni levm eden teh-nazar! Nazraı chilnen her hl ü rda hat-lddur Ey bisi inşd asde, meşrebi Rasi Kibriy olan mese-i celli melmeti melmeti bu hav havde de neşr ve ibd edin 8 O hemnmı cei Musta, o sirc-ı nr-ı Hüd ise Hüseynü Hüseynümeş meşre reb, b, şernneseb, shibülihtiş shibül ihtişm m ve cemlül hasebdir 9 . şte bu zt muhterem dtı irm ve evliy-yı evliy-yı izmdan

Hazreti Bedr-i Muaddes'ye nisbeti ihtiss-ı şm oan bir mürd-i mürd -i manev, manev, bir ferdi erd i erm-i erm- i Arabdir Arabdir

10 Hıttaı Msryenin MahalletülKebr asabasnda

gehv gehvrere-ii zb-i z b-i şuhd olan bu ztı erem shibi uuvv-i uuvv-i adr, adr, mhmh - i zulmet-i zulmet -i cehl cehl bir misbhı misb hı Hüddr Hüddr 1 1  Cerhai maneviyyeyi, hüsni emı, nut- ulviyet-i

beynı ile tedv eden bir zt , vıf-ı ahvl-i Havetiyye rif rifii ern ernıı Naşiy Naşiyyedi yedirr

1 Fezi-i Fezi-i güzde güzdeii ma maii hussaa hussaarını rınınn essını essını Cmi- i

Ezher'de tahsil etti. Şeyhi celüladr Hazret-i Hasanü Kuveysn veysn ryi ryi h  i rh-p r h-perveri erveri manev ile il e tat tatrr eyledi  94

B B Mehme Mehmed d  B 

13 Şeyhi muşarun ieyh Hazret-i Hceyi iklmi Rm

halkını yani Rm ili ve Anadolu ahlsni beryı selmet ve hidyet minhcı irn ve sadete irşd etmek içn vazfei maneviyy maneviyyee le  le gönderdi 14 Br müddet sonra Hcz'a badehu Mısra vararak bir

zamn kmet buyurdu buyurdu 15 Badehu eşrefi mahlktı alyyei ekmelittahyt

efendimiz Hazretlerini ziyret maksadyla ihtiyr sefer ederek Medne-i Med ne-i Münever Müneveree ee Resl Reslii Ekremin Ekremin ni ni - i mddı mdd ı manevleri oldu. 16 Mekke- Mükerremeye avdetinde rhniyet-i Fahri

lemden şu ş u emr-i emr -i mücel mücely yıı almış idi i di "Rm cihetine git uhdei u hdei irn ir n ve hmmetne hmme tne tez tez ounan vazf vazfe-i e- i kud kudsisiyy yye e reşdı hüsni ed ie -yı -yı ahd et et!! 1 İşte bu emri emr i celle mtislen aynı aynı hav hav teşrf ve irşd ir şd

ile bir tife tifeii mesdeyi tahss tahss eyled  bunlar ona ltic etmek et mek sretyle makm-ı muall- irfna vsıl ve üç aks fevz ü necta nil nil oldular. 1 İlmi tevhdi h ve esrr hakyk Muhammedye

dr krktan ziyde srı mahalde telf eyledi  o müet-ı cellenin mazmnı dakynümnda eseri hayt dime münderic dei de i askm ü lm mündemicdir mündemi cdir 95 

 Menb Menb  Şeyh Sed Hace Muhmmed Muhmmed Nôrul Nôrulbi bi

19 Bi nizm manev keşf ve inı teln eyledile ki ahkmı şeati ga onu he zamn teyd ve  buyumaktadı 20 Ustumcada itihli d bek eylediği zaman gy bdı sab tannendz olup ferünnizm (H 1305) tekbi mandını th th  i vet vet yazınız, diye diye işet eyledi 21 Ehi Beyti Rase muhabbeti dimem hümeti sbitem tev eyledike kalbim o zt lnin hi pni tehüm te hüm edecekti edecekti

Şir-i Ş ir-i   -nev -nev stan stanbu bu  Ai A i Rız Rız Efendi en di merhm merh mun un kas kasdesi desidi dirr.

Desit De sityiş yişii HtimetülMuhakın Htimetül Muhakınii Ekmeln Şeyhun Şeyhun ve ve Seyyidin Seyyidin Hce Muhammed NulAa Nul Aab b (ks (k saa)) Gün gibi tb tb vee veenn mh m hıı uh  uhıı enveine enveine Nı N ı ztiyle ztiyle cil vemiş anın anı n peykeine Şeyhin seyyidin Hce Muhammed Nun Bağlıdı Bağlıdı Hız neb kmili zanbeine Hüsni mnendei m nendei şübbn behetidi anın Düşdü aşkı aşkı h ashb ashb din ekseine  96

Burs Burs  Mehme Mehmed d h Bey 

Şhididi Şhididi lem-i lem- i mnda o sırr-ı zm Dil verir verir mi dcihnın d cihnın m-melek m- melek ekrına ekrına Pdişhn-ı Pdişhn- ı zamn sili olurdu olurdu anda Rağbet etseydi cihnın hele sm ü zerine Zevnce olsaydı olsaydı günlüne melek-i nst ns t H görüp eylerdi zülf zülf i bentı derine Buldu şanla şeref ş eref tahtına tahtına istidd dd Haremin şhıdır şh ıdır ol kimse kimse  koymaz koymaz yerine Vris-i ris -i ek ekber ber dihim dihim şeh-i şeh -i levlkin levlkin c-ı gavsiyyeti izzetle urunmuş serine Kutbu'l Kutbu'lagvsd agvsdır ır ol gavs gavs değildir değil dir asl Konmadı Konmadı jeng-i jeng- i siv mussala mussalaii cevherine Cebhesi meşrkı meşrk ı nrı yne-i yne- i bismillah Gül yüzü tiha tef t efssrr ediyor hveri hverine ne Şerhidir sırrı kaz ntı ntıka ka-i-i efsahının efsahının Münc nr-ı Hud bsırai bsıra i enverine enverine Öyle sk-i sa-bahş-ı sa-ba hş-ı mendir ki Teşne rhu'l-ure rhu'l-ure her kadeh-i kadeh- i kevserine Öyle cemşd cemşd  i cihn-ı melektdir ki Kadd-i sinnsinn- ı dest i tesil-i tesil- i evz der sağırına 97 .

• Menbı Şeyh Sed Hace Muhmmed Nr'A Nr'Arbi rbi

Öyle Öyle sutn sutn  aem a emperver perver lt lt km Cebertler Cebertler olur serbe ser bezemn zemn muabbrne muabbrne Öye br saf safken ken lem lem  kesretdr kesretdr k k Cevelngı Cevelngı kuztının kuztının ger ançerne Öyle br perdedr acle acle  vadetdr k k Saldı tfn tfnıı be savlet savlet ak kverne Kalmadı mülk vücd çre c c b - ı mn' Tarayan arayan etd n vec vec  ead nzırın nzırınaa Hsıl er neye olsa nekrn n ekrn o rf  Vec- ec-  cnna doğar m gb manzana Nrdur öyle k te' te'srd sr drr elak varsa Ba Ba ıı sıy sıyyet yet eden murgı üm eperne Müer pertev cllne kursı kurs ı urd Münter Münter aks aks  ruu leylern leylern mukmerne Sy Sye e  pertev cl cnı azmt Kbry züyur züyur olur se ne n e aceb efser efserne ne FeyzFeyz- ürryyet ürryyet vcdn edr  edr m m  kayd kayd Hç tenezzü mü eder tabı tabı c cn n-ı-ı züruna Havet ü svete mevkf değdr değd r feyz İlm ü rn edr renüm re nüm kemterne • 98

Bus Bu s Mehmed Meh med  Bey •

Hc-i pür-hünr ütd- hakkatdndır A-ı kül vlih olur mantık vcd-vrin Tılmı ıl mı rz-ı ih ihdir dir fa fahr-ı m (. ( .)) B u da mihı mih ı cldir cl dir o vl vly ytt ri Açdı r rrı rı nübüvvt nübüvvt ü vilytı vilytı bütün Saçdı tvhd-i tvhd- i Hud nrunu cn ahtrin Trcmnı harm harm-i-i h-ı h -ı hdi hdirr bu Mahrmi rz-ı drndur rüchn-ı rvrin Din şyt buna mutahharun yuhyilyuhyil-m m Cn bulur olmuş r düş ydi yd i akdrin akdrin FyzFyz-ii n n  ı Mh Mh görünür nutkunda nutkunda Rhı Mrym Mrym bil şık dm-i dm- i cn-prvri cn-p rvrin n şt r alup örümck ör ümck tcrüby Niç r r fyz fyz tmd gör çkrin Snin Snin y htim-i htim- i hli h li tahkk tahkk Fr vrn vrn nr-ı bartl gönl-i gönl- i mutbri mutbrin n Zirm türbi türb i kalbimd kmltını kmltını hp Fyz-bahş Fyz-bahş olmadaın ün ü mlk ma maşrin şrin Sni mümkün mü n kl ü kml kml hş Bn nhn olamam knzknz-ii ha madarna 99 .

 Meb Şeyh Seyyd Seyy d Hace Muhmmed Nrulbi

Az-ı Az -ı dyzd ancak ancak kmndn msd Yoksa mddh olamam sn s n gb dn svn Fyz umup tıf tıftndn dl- szn szn  Rız Yüz sü yhmzn dn dvlt dvlt-- n

Y Sdn Muhammd l-N mhab mhab  Nundu hl- hl-  aka matf y pp -lk lk Müstağak-ı tcll lyı ztsn Fyznl ıknın ç cü'a-ı fn Yok yok hat hatya ya düdü dü dü kul kulun un ayn ayn- ı n n Ztınla hl hl  dd bulu smd lk Mahv Mahv yldn kud kud u zft zftıı s st ts s  Kabnd Kabnd olu bülbüln Allahu  sv Rh-ı muabbtnd hab t Rız km K-ı K- ı fn fn olu ana smy- smy-  vl vl

Nzımul Nzımul-Hkm -Hkm Hamd Byn Çünk mzmm ü mlmt-zdym mağam Bn k zühhd l hm-bzm hm-b zm olamam mzum ımla nla çaha mübht mübht tsm ts m Yn hk- kadm kadm  Hc Muhammd Nam  00

Bursı Mehmed Tahir Be 

.        r : r   Y )/ 

ekke Levhas (Meded Hazet Haz etii NClAai KtlKtl-Aif Aifn, n, StnülMhakkikn hnülAkn Haeti P EsSeyyid Mha M hamm mmed ed NClAa NCl Aa eMs e Ms elHüseyn k.s.) k.s .)

ekke Levhas Melmile yedi ahe daldla Yedisinden cevhile aldla Yedi ikim döt köeden aldla Zevkeine yok nihyet çüki Hayan adla.)

101



Seid Muhammed Nrü'l-Arab'ni Kronoojik Kronooji k Haya Haya 

* 181 yılına Mısra are ve İskenerye İskenerye arasınak Maaletü'lübr sml şere oğu * Dört yaşına babasnn vetı üzerne annes e beraber beraber üç sene ay ayarının arının ma m ayesne kal. * 1820 yılına ye yaşınayken aree Cmül Ezere Şey Hasan eluveysnen talm ve terbye görü Bu zattan okuz l boyunca m tas ett * 1828 yına Yanyalı Şey Ame Efen e brkte Yanyaya gtt, bu esna Nakşben şey Ysuf Efen'ye ntsap ett * 1829 ylına ylına Ysuf Ysuf Efen'nn Efen'nn emr emr  le le ac vazfes vazfesn n yerne yern e getrmek çn Mekkeye gtt Bu yolculuğuna Şey Ömer Aburresen as eğtm, Şey İbram eşŞemrıken HalvetŞabn Ekber ve Üveys czetler alı * 1829 yılına görüğü br mansına Resulalla s.a.s) Efenmz tarafınan kensne üç satır yazı verl Bu yaz Hz Ebubekr Sk Efenmz tarafınan "Tev Efal Tev Sıt ve Tev Zt makamlarının kensne telkn elğ şekne yorumlanı * 18 yına Msra ger önmüş buraa şey Hasan el uveysn e görüşmüş amış alığ manev emr e Rumelne gtmek üzere yola çıkmıştr  18 yıına İskenerye ve Antalya üzernen üzernen Gelboluya oran Seank ve Serez'e geçt Buraa meresee ksa br süre müerrslk ya yaptı Oraan Demrsar Dem rsar Doyran Ustrumca yoluyla yoluyla oçanay oçanayaa varıp oraak meresee mer esee müerrslk yaptı 03 •

 Meb Şeyh Seyd Hace Muhmmed Nôu NôuAb Abii

* Üsküp valisi Hıı Paş daveti üere Üsküb geldi

Paşı çocuklarıı eğitmi içi altı ay Üsküp altı ay Koçaa' Koçaa'da da kamaya karar verd. ve rd. * 1839 yda Naşbedi Naşb edi şeyhi şeyh i Abduhik Abduhik Kaa Kaaye ye tisab ett * 1843 yılda Hacca ikici de gitiş bu vaiesii  ederke ederke Mekei Meke i Mükerreme Mükerremede de Dervş Muhammed e e Mek Mek ile görüştü. Bu süre çde maada Resaah hareter taraıda Makam Ce Haretü'lCem ve Ceü'l Cem makamlar tei edildi. edild i. Şeyh Abduhik Kaa Kaa haleerde Şeyh Musta e-Trabode Nakşbed icet ad. * Ay seei hac döüşüde C Kalesi dee bölgede koladıarı sırada H. Resuaah taraıda Ahadiyyetül Cem makm tei edildi * 1850 yılıda Hassa Müşir Selim Paşaı daveti üere İstabua  yareti yapt. Altı ay msar ms ar olarak kaldığı süre sür e içeriside içeris ide bir çok uem ve meşyh e temasta buludu. * 1851 yılıda ihvıa melmet eş'es üerie tevhd makmarıı tei ederek irşda başladı. * 1852 yılıda Çerke İsml Paşaı davetiye Maastıra gderek üç ay msar kald Bu süre içide Şeyh Bedredd ks Varidt isim eseri şerh yad * 1868 yılıda haıda yapla assı şikayeter üerie hakıda tahkt başlatmak stedi. Kedisi taya aptiye müşiri Hüsü Paşa taraıda ddialar assı olduğu tesbit edidi Bu hdise kuuda Seyyid Haretleri İstabu'a davet edild, devet ricli ve şeyhülslm ile görüştü * 1869 yılıda Topal Osma Paşa ve Hüsü Paşı davet üerie üerie oğu Şeri Şer i Eed Eedii ile birlikte beş ay boyuca İstabua İs tabua misar kaldı. kaldı.  104

Bus Mehmed h Bey •

 1 878700 yında Tikv Tikveşt eştee bikaç bikaç gün misa kaldı Bu esnda

yaşadığı bi tecell ie kendisine ken disine Ku Kutbi tbiet et makm veidi. ve idi.  187 ylında Şeyhüislm Ahmed Muhta Moa Bey Eendinin daveti üzeine İstanbua gelen Muhammed N bu ziyetinde Haizdenin Boyacıköydeki yaısnda misa odu  1 878799 yıında Ustumca Ustumcay yaa yeeşti   879 ve  884 taiheinde ik de hacca hacca gitti  12 Mat 1 888877 yılında son zamanaını geçidiği Ustumc Ustumca a vet etti vet ettiği odasında deedieek üzeine tübe yapıd. * Osman devletini balkanladan çekilmesinden sona Yugosavya döneminde 194ten sona tübe yıkdı Yeine önce Postahane sona da bi Hotel yapldı Son sözümüz ise devetlieden bi istiham, Cenab Cenabıı Hakk Hakkaa duamızdı  201te Hz Seidin yaşadğ mekan ve tübe Ustumca Beediyesiy Be ediyesiyle le Tükiy Tükiyeeni ninn sahipliğ sah ipliğinde inde asın asınaa uygun bi bi şeklde estoe edildi. Tübenin bitişiğine Hz. P adına bi bük kültü mekezi mekezi yapldı

Sd Muammd Nu! Aa Hnn ü çn a m dğnd aanan poj poj  çama

( On cn cn))

05 •

Sed Muhammed NOrü'-Arab'nn Eserernn tam ta m lstes lstes rkçe rkçe Eser Eserler lerii

 Şerh Ş erhii Evrd Evrd Üsbu Üsbuiy iyye ye 2EdDürretüsSeniyye  Şerhi RisletilGavsiyye 3 .Şerhi .Ş erhi el elm mıı İmm Ali Ali 4.Rislei 4. Rislei Nokt Noktat atü üllBey Beynn 5.İhsnürRah 5.İ hsnürRahman man Şerh Şe rhii Rislei Risle i Şeyh Rısnı Rısnı Dımı Dım ık k 6Şerh 6Ş erhii asidei ŞeyhülE ŞeyhülEkbe kberr 7Şerhi Gazeli Hacı Bayramı Ve "Çalabım bir r yaratmı yaratmı iki cihan arasında 8  Risletün Risletün  Tef Tefsiril sir il Fatih 9Deli D elilü lüUa Uakk 1 0  itbü itbüdDeviri d Deviri vel vel Ek  Beyni Tasarruti Tasarruti Shibül Shibü l Müki velEmk 1 1  DairetülVücd DairetülVücd  Beyan Beyan  Makmü Makmü Mahm  Mahmdd 1 2  Rislei Süki Hakk Hakkat at 1 3 .Ed .E dDürretün DürretünNes Nes al al sal salt t ibni ibn i İdrs İdrs 1 4.Risei 4.Ris ei Te Tevhdi Behiy Behiyye  Rislei Rislei Te Tevhdi İlh 1 5.Ris 5. Risei ei  Beyn Beyn  Sülki Şera Ş eratt ve ve Tar Tarkat kat ve Hakk Hakkat at 1 6  Risle is leii Sadet ve Şek Şekvet vet  7 Deliü Del iüHay Hayrt rt Şerh Ş erh  8 Risei Şerhi Eznı Muhammed Muhammed 1 9Rislei 9 Rislei Srrı Ezn Muhammed Muhammed 20Manzarülü 2   Ecvibetü Ecvibetü Lzime  esileti Şeyt Ş eytniy niyyyeti eti Mez Mezkre kre  Muhammediyye 22HdiüUak 23TuhfetüMahmdiyye 23TuhfetüMahmdiyye 24.Şer 24. Şerhi hi ynı ynı Mümkin Mümkint t 25.SırrünNebeilHak 26T 26 Tef efsir sirii Srei S rei Yusuf 07 •

• Mb Mb Şy Syyd ac Mmmd NôrArbi

27T 27 Tei eiii Se Seii Feth Feth 28. 28 . Menba Menbaün ün N  Ry RyetüRes etüRes 29Rislei İlmi Ha 30.B 30 .Beynı eynı Teelil Teelil Hak aleMeti aleMetibb 3 1 .Şehi .Şeh i Aki Akid dii Nes Nese ee e 3 2  Risetül ise tül İsmliyy İsmliyyee vel velAt Atiy iyyetüD yetüDüi üiye ye  Ta Takin k in Nakşiyeti Nakşiyet i vel velMe Memi miyy yyee 3 3 . Rislei isl ei Saihiy Saihiyye 34.Risle 34.Ri sleii ttasav ttasavf f 3 5Risle 5 Risleii Sidiyy Sidiyyee 36.İ 36 .İhti htiy y ve Kıdem Rislesi 37.İ 37 .İhls hls Şef Tefsii efsii 38Mihi KenzisSalt 3 9MüşidülUşşak 40Rislei 40Risle i Net Net Slik Slik 4 1 Niyzi Niyzi Ms Divn Divn Şehi 42Ntkı Allei Allei 43.Risl 43 .Rislei ei SıtülMea SıtülMean n 44Rise 44 Riseii Stı Sb Sbtitiyye yye 45R 45 Risise eii Ahadiyy Ahadiyyet et Teümesi 46Rehbei 46 Rehbei Salt 47. 47 .Taif aif i Melmiyye Melmiyye 48Risalei liHazeti Şeyh Hae Mhammed NülAab ElMemi El Memi K Kddise sıh sıh  ali 49Tükçe takitı 50Mektp Arapça Esee

5  MelizZeh alsSaavtilKüb lişŞeyhilEkbe 52.e 52 .ellY Ykt ktl lHam Ham alsS alsSav avt tiis Sğ liş lişŞeyhilEkbe ŞeyhilEkbe 53.Feaünnüss 53 .Feaünnüss ŞehnNak ŞehnNakşilFüs şilFüsss lişŞeyhi ş ŞeyhiEk Ekbe be 54.ELetitTahkkt ŞehilVidt lişŞeyhil Bedüddn • 08

Busı Memed Mem ed Ta Bey •

55E 55 EEnv Envu u''Muhammedi Muhammediyy yyee Şe  Şehi hi Risleti'l Risleti'lV Vücd li Seidi'ŞelCücn 56E 56 EtT tTem em al a lSaav Saavti ti ibn Me 57Kenül 57 KenülMah Mah anEh'lHc nEh 'lHcbb 58BuhnüsSikn 59Mehidü'tTevhd 60Risetü'Mukaddime liMetli'i'lFüssülHikem 6 1 Kitbü Kitbü Red lMebde lMebde ve velMed l Med 62Seyü'tTevhd 63Şehu HakyıkılEy 64Rs 64 Rsle le  Beyn Beyn   Hakkat ve Mec ve ve Knye Knye 65Rsle 65 Rsle B  Beyn eyn Kemtı Evl Evly y 66Rs 66 Rse e Ke  Ke y ye ettii mnı m nı Fi'a Fi'avn 6 7Fei 7 Fei İmm A A Radyalahü Radyalahü Ta anhü anhü 68Rise Ahadietü'lVücdie 69Rislei Reddiye a İdetlCüiyye 70Şeh 70Ş ehüü Ebced 71T 71Tesü Setil Set ilKevse Kevse 72Kas 72 Kasıı An Naaı Naaı Aıkn Aıkn 73Nekabetün Cami'atün Li'ltahkikati VelMecai Vel Kinayeti 74 74  Nu Nutk tkuu Sed Muhammed N 7 5  Aapça Taitı Taitı

09 •

Hazrt Pir Sd Muhammd Nru'Arab

Abdüahim Fdi E

Hacı Hus Maksut E

Hacı Rau End

S Hakkı En End d

Sd Hacı Kma E

Sd A Efnd

111 

 Menakb Menakb Şeyh Seyd Hace Muhmmed Muhmmed ôuAbi ôuAbi

HİC İLHİ YÜYÜZÜZÜMM TTIM TTIM ANA YAYA z Pİ

_1



Güfte: Hasan Fehmi TezdoQan Bete Süleyn Şintrk



ya  reti reti pr

vi.sa . sa i i gülü gülü ne

d. .. .. vva  e yim  yim ben ben

Yüzüm  züm ..tum .. tum sa sana na Bu can kur kurban ban sa... sa...na na

2_

_

ya az.. az...e .e

ge. ze. i im m

ya.. ... .  h.....

e

pr

ne    ym ben

u de y  yip ge  ze ze   m y  ya    az .   e  . . ti

u de... . ..yi yi . p

 



p

p

Yüzüm tuttum sa ya Hazreti Pir Bu can kurban sana ya Hazreti Pir Visalin gülüne divanim ben Hu dip gezerim ya Hazreti Pir Cemalin nruna pervanim ben Yakarm sinemi ya Hazreti Hazr eti Pir Pi r Yam a m aşkınla  r-ı suznda Şikayet lemem ya Hazreti Pir "İzheb emrinden sen geldin da'vete Şanınd Şan ındır ır şef şeft ya Hazreti pir p ir Gezerim alemde canım yok tende Senin bu isme an ya Hazreti Pir Vfını ın ı işi i şitt ttim im çün ç ün arş istiva is tiva İlmin muhit oldu ya Hazreti Pir Senin medhinden b aciz benim Vfın kal ka lee gel gelme mezz ya Hazr Hazreti eti Pir Budur Bud ur TALİBİnin ALİBİ nin daim da im niyazı niyazı Ayırma kapından ya Hazreti Pir



112

Bus Bu s Meme Mem e ! Bey •

S İLHİ EYED EYED ZUUR ZUU R PR MUAMMED MUA MMED NUR NU R

Eyle Eyle.. . d i ..zu .. zu. .h . hu    r

Güe Uslruah Ha M Ef Faik

Derleme: Arf Şenyüz Beste Aonim

Al .ah . ah Pir Mu  . hammed

Nu................ ...... r

Sa Sa    ye best ett.. . .. . ... . . i efendim

mis.. mis ..lili şem şem .. . si

ur ur..... .... .... ........ ....... ... Al ... lah

  

  

nur............... nur............... 

  Eyledi Eyledi zuhur zuhur Pir Muhammed Nur - hri cihanın cihanın varisidir varisidir Pir Saye Saye best etti misli şei nur

Gelmedi misli birdir birdir birdir bir

2· Kim dahil oldu ol vıl oldu

Side kul olan aşıklar 5- Ol Side

3 - Talimi tevhid çün etti temcid

sidi vasf idemez FAİK  Ol sidi

Mevlı buldu misli bedr nur Ddu aşıklar kalpleri ten nur

Sayi Sayi pirde Hürdür hürdür hür hür

Aciz kemter kul kuldur kul

113 

 MeıbMeıb-ıı Şeyh Seyy Seyyd d Hace Mmmed NrArbi NrArbi

Hİ İLHİ MEYNEY ŞK Ş K MEYKEŞERYZ

Mey _aney

ak

Çer

ser olaıyız ser o_ları_yız o_la rı_yız

eleğn

1  ı- 

cümbüeryz

 Ev la

1 ı-  

mey  keler keler  yz

ıH sagarının

Güe  V V Eend Derleyen Aif Şenyü

ı esl beneleryz

erv

leryz

Meyhanei aşk meykeşleyz Hu sagarının sarhoşlaryz Çeri feleği cümbüşleryz Evladı rasul bendeleyiz Nur'ul Aabın devişleyz

Sulanı Melm hoş verdi selam Şad ei bi esrarı kelam İmdada yeişi Hayrüenam Biz Resul bendeleriyiz Nurul Nur ul abın deişlriy deişlriyzz

Dl vemişiz ol dldaıza Bübül hased eyler zaza Erdik ereli gülrımı Bz Resu bendeleriyz Nur ul abın dervşleriyz

Pir Seyyidimiz Nuru Nur uAabi rfan ürüdür esrarı ebi VASFI bulup eranı edebi Bz Resul bendeeriyz Nurul Nur ul abn deişeriyiz deişeriyiz

A

O Hayda çün çekti aemi Cemeyled ashabı sanem Kaldırdı çerağıya zulem Biz Resul bendeeryiz Nurul Aabın dervişleryiz



A

A

 4

B NLR

Busl Mehmed Meh med Tah Bey 

İ LHİ Göl Gö l ü m m  aa a a Y Y   Melmiim Melmiim

Yök i

Gön Gön ..ü .. ü .... mün

me.a. me.a.m. m. ..  ... yim

.erim

çok

üfte Üsküp'ü İsmi kı Eedi Bete Süeyn Şintü





ka.... ..... . ra......... ra ......... rı

yok yok .. ... .

mea..... mea.....miy miym m

ur...

İçm İçm . .. de

tur

....t ....t

der

Tü ...r ... ra... . .... ..bi .. bi.... ....yim .... yim

Tü ..  ra.......... ra.......... bi............... .......... yim

Gönlümün kara yoktur Melmiyim Melmiyim İçimde dertlerim çoktur Tübiyim türabiyim

Terk ettim namu nişanım Vrmişim canane canım Hak diye kaynar bu kanım Melmiyim Melmiyim

Tevhid evhi d et hakkı hak ile Efal, Sıfat ve Zat ile nanmam kanmam batı Türabiyim türbiyim

Hakk'ı görür bu gözlerim Haktır çıkan hep sözlerm Maşukumu ben gözlerm Melmiyim Melmiyim

HKK Hakk'ı hak için sev Durur mu hiç temelsiz ev Dayan kılıncıma  nefs Türabiyim türabiyim.

s •



?·/ -;•J•ı ' ::- � ·fk1;1t• � ,;j�

;:)�• )�•. .,,/ /J(< J(<  "J v"

  / Jj_fhJ�·ı; }J

"·  

Sed uhmmed NulAbi' Rse Tevhd İlhi sm eser