NAMA
: KOMANG OKTARINA OKTARINA PUTRI
NIM
: P07134014004
SEMESTER
: IV
TANGGAL TANGGAL PRAKTIKUM
: Kamis, 2 Juni 201
TEMPAT TEMPAT PRAKTIKUM PRAKTIK UM
: LA!ORATORIUM IMUNOSEROLOGI IMUNOSERO LOGI
LAPORAN PRAKTIKUM IMUNOSEROLOGI ANTIBODI DENGUE DENGUE IgG DAN IgM RAPID TEST I.
TUJUAN T"s T"s Imun#$%#ma'%a(i un&u$ m"n)"&"$si a)an*a an&i+#)* an &i+#)* I'G )an I'M i%us )"n'u" -a)a
s"%um.-/asma manusia s"a%a imun#/#'is II.
METODE Imun#$%#ma'%a(i
III.
PRINSIP K"&i$a s-"im"n )i&am+a$an -a)a sam-/" "//, an&i+#)* I'G )an I'M -a)a s-"im"n
a$an +"%"$ansi )"n'an %"$#m+inan i%us )"n'u" *an' &"%$#nu'asi )a/am -%#&"in '#/) #//#i)a/ )an m"m+"n&u$ $#m-/"$ an&i'"n )an an&i+#)* K#m-/"$s &"%s"+u& +"%mi'%asi s"a%a /u%us -a)a )"i" &"s& )"n'an 'a*a $a-i/a%i&as +"%'"%a$ m"/"a&i 2 'a%is -asa )"i" &"s& )an m"m+"n&u$ a%na -a)a 'a%is &"s IV.
DASAR TEORI 5"n'u" a)a/a -"n*a$i& *an' )is"+a+$an #/" i%us *an' )i&u/a%$an #/" n*amu$
A")"s, &"%u&ama A")"s a"'*-&i )an A")"s a/+#-i&us 5"n'u" i%us 65ENV +"%asa/ )a%i (ami/* (ami/* 8/aii% 8/aii%i)a i)a"" )an '"nus 8/aii 8/aii%us %us 5"n'u" 5"n'u" i%us ini
m"mi/i m"mi/i$i $i 4 s"%#&i s"%#&i-" -" *an' *an'
+"%+")a *ai&u 5ENV 1, 2, 3 )an 4 Pa)a manusia, i%us ini )a-a& m"n*"+a+$an -"n*a$i& mu/ai )a%i in("$si &an-a '"a/a a&au )"mam +iasa, )"mam )"n'an -"n)a%aan, $"mu)ian +"%)i("%"nsiasi $" +"n&u$ )"mam *an' /"+i -a%a misa/n*a, 5"mam !"%)a%a 5"n'u" 65!5 )an 5"n'u" S#$ S*n)%#m" 65SS (Andies, 2012)
5ENV )i&u/a%$an m"/a/ui si$/us manusia9n*amu$ #/" n*amu$ A")"s a"'*-&i )an A a/+#-i&us s"+a'ai "$% Vi%us ini m"mi/i$i 2 maam -%#&"in *ai&u -%#&"in s&%u&u%a/ )an -%#&"in nn s&%u$&u%an P%#&"in s&%u&u%a/ )a%i )"n'u" i%us ini &"%)i%i )a%i a-si), M"m+%an", )an En"/#- S")an'$an un&u$ -%#&"in n#n s&%u&u%a/ &"%)i%i 7 -%#&"in, *ai&u NS1, NS2A, NS2!, NS3, NS4A, NS4!, )an NS; (Aryati, 2013) 5ia'n#sis aa/ in("$si )"n'u" san'a& -"n&in' )i/a$u$an un&u$ m"man&au -"%$"m+an'an -"n*a$i& )i)a/am &u+u 5ia'n#sis s"%#/#'is )"mam +"%)a%a )a-a& )i )"&"$si )a%i "%+"n&u$n*a an&i9)"n'u" I'M a&au an&i9)"n'u" I'G )a/am &u+u s"s"#%an', *an' m"n'i$a& an&i'"n 5ENV (Lee, 2015) Tin''in*a $a)a% an&i9)"n'u" I'M a&au I'G )a-a& )i)"&"$si )"n'an m"n''una$an +"%+a'ai %a-i) &"s, sa/a sa&un*a a)a/a m"n''una$an %a-i) &"s S5 !i#/in" 5imana &"s ini m"n''una$an -%insi- imun#$%#ma'%a(i *an' m"mi/i$i s"nsi&ii&as ;4,<= )an <2= (Lee, 2015) V.
VI.
ALAT DAN BAHAN a A/a& 9 Mi$%#-i-"& ;>L 9 ?i&" &i9 Ta+un' s"%#/#'is . &a+un' %"a$si 9 S-a& . &im"% 9 Pi-"& $a-i/a%i&as ;>/ + !aan 9 5"is" T"s& )"n'u" I'G )an I'M &"s 6M"%$ : S5 !IOLINE 9 Sam-"/ s"%um 9 5i/u"n& CARA KERJA 9 5i'una$an AP5 )"n'an /"n'$a-, +ai$, )an +"na% 9 5isia-$an a/a& )an +aan *an' $an )i'una$an, )i$#n)isi$an a'a% m"na-ai suu %uan' 9 5i$"/ua%$an T"s 5"i" )a%i a)an*a, )an )i/"&a$$an )i-"%mu$aan )a&a% )an $"%in' 9 5i-i-"& ;0 >/ sam-"/ a&au 1 &"&"s 6-i-"& $a-i/"% sam-"/ $")a/am Sam-/" "// +"%&an)a
9 9 9
@S 5i&am+aa$an 1 &"&"s )i/u"n& -a)a sumu% )i/u"n& 5i&un''u $"mu)ian )i+aa asi/n*a -a)a 1;920 m"ni& 5i-"%in'&$an an'an m"m+aa asi/ /"+i )a%i 20 m"ni&, $a%"na a$an m"n'asi/$an asi/ *an' sa/a
VII.
INTERPRETASI HASIL Basi/ N"'a&i( •
: a)an*a 1 'a%is a%na an*a -a)a 'a%is @
•
Basi/ P#si&i( I'G
: a)an*a 2 'a%is -a)a 'a%is @ )an 'a%is @G ini +"%a%&i
-#si&i( -a)a I'G an&i+#)* i%us )"n'u" )an m"n'in)i$asi$an in("$si s"$un)"% •
)"n'u" Basi/ P#si&i( I'M
: a)an*a 2 'a%is -a)a 'a%is @ )an 'a%is @M ini +"%a%&i
-#si&i( -a)a I'M an&i+#)* i%us )"n'u" )an m"n'in)i$asi$an in("$si -%im"% •
)"n'u" Basi/ P#si&i( I'M )an P#si&i( I'G : a)an*a 3 'a%is -a)a 'a%is @, @G )an 'a%is @M ini +"%a%&i -#si&i( -a)a I'M )an I'G an&i+#)* i%us )"n'u" )an
•
m"n'in)i$asi$an in("$si -%im"% )an s"$un)"% Ina/i) : &i)a$ &"%)a-a& -a)a 'a%is #n&%#/ a&au &i)a$ -a)a $" 3 'a%is
VIII. HASIL PENGAMATAN IX. Probandus I K#)" Sam-"/ : 4; Umu% P%#+an)us : 9 &aun J"nis K"/amin :9 Basi/ P"m"%i$saan : P#si&i( 6C I'G, $a%"na &"%+"n&u$ 2 'a%is a%na -a)a 'a%is @ )an -a)a 'a%is @G -a)a )"i" &"s Probandus II K#)" Sam-"/ Umu% P%#+an)us J"nis K"/amin Basi/ P"m"%i$saan
: sam-"/ 401 : 9 &aun :9 : P#si&i( 6C I'G )an I'M )"n'u" i%us, $a%"na &"%+"n&u$ 3
'a%is a%na -a)a 'a%is -a)a 'a%is @, @G, )an @M -a)a )"i" &"s&
Garis “G”
Garis Garis “M”
Sumur Sumur sampel
5EVIE TEST
Sa!"# $%&
Garis warna
Sa!"# $'(
D)#u"n*
Garis warna pada
K#)" sam-"/ 4;
Garis warna pada “C”
Garis warna pada “G”
Garis Warna pada
K#)" sam-"/ 401
X.
PEMBAHASAN Vi%us )"n'u" 65V a)a/a an''#&a )a%i '"nus 8/aii%us *ai&u (ami/* )a%i
8/aii%i)a" i%us )"n'u" a)a/a i%us *an' m"mi/i$i "m-a& s"%#&i-" *an' +"%+")a 65V 1 9 4 Vi%us )"n'u" u'a m"mi/i$i -#/i-%#&"in &un''a/ *an' &"%)i%i )a%i 3 -%#&"in s&%u$&u%a/ *ai&u $a-si), -%"m"m+%an" )an "n"/#- *an' m"m+"n&u$ s&%u$&u% (isi$ )a%i -a%&i$"/ i%us )an 7 -%#&"in n#n9s&%u$&u%a/ 6NS1, NS2a, NS2+, NS3, NS4a, NS4+, NS; *an' )i-"%/u$an un&u$ %"-/i$asi i%us (Chen.2015) 5"n'u" a)a/a i%us *an' )i&u/a%$an #/" n*amu$ m"/a/ui si$/us -"nu/a%an )a%i manusia $" n*amu$ $" manusia !iasan*a )i&u/a%$an #/" "$#&% n*amu$ A")"s a"'*-&i )an A")"s a/+#-i&us In("$si )"n'u" i%us m"%u-a$ i%us *an' )i&u/a%$an #/" n*amu$ *an' -a/in' umum &"%a)i )i)a"%a su+&%#-is a&au )a"%a &%#-is, a/ ini u'a )a-a& )i-"n'a%ui a)an*a -"%u+aan i$/im (Chen.2015) In("$si )"n'u" saa& ini m"%u-a$an sa/a sa&u in("$si a%+#i%a/ -a/in' "-a& +"%$"m+an' )i )unia, m"nu%u& su%"* )a/am sa/a sau -"n"/i&ian, )i$a&a$an +aa )"n'u" i%us ini m"n'a$i+a&$an 3D0 u&a in("$si s"&ia- &aunn*a Vi%us ini m"n*"+a+$an m#%+i)i&as )an m#%&a/i&as *an' si'ni(i$an &"%u&ama )i n"'a%a9n"'a%a +"%$"m+an' *an' mis$in sum+"% )a*a )an m"mi/i$i masa/a )a/am +i)an' "$#n#mi (Paranavitane.2014) S"a%a $/inis, )"mam +"%)a%a )i&an)ai )"n'an )"mam, sa$i& $"-a/a, mia/'ia, a%&%a/'ia, %uam, /"u$#-"nia, )an $a)an'9$a)an' &%#m+#si-"ni Tin'$a& $"-a%aan -"n*a$i& ini )a-a& +"%$isa% )a%i &an-a '"a/a a&au %in'an sam-ai +"%a& )"n'an )"mam &in''i, -"%)a%aan, )an s*#$ 5"n'u" *an' -a%a $a)an'9$a)an' )a-a& m"n*"+a+$an s#$ )an +a$an $"ma&ian, &"%u&ama )"n'an &i)a$ a)an*a -"n''an&ian ai%an )an -"%aa&an su-#%&i( (Pal.,dkk.2015) Sam-ai saa& ini m"man' +"/um )i&"mu$an a)an*a an&ii%us *an' "("$&i( a&au a$sin +"%/is"nsi un&u$ m"n"'a in("$si i%us ini, ma$a )a%i i&u )i-"%/u$an -"man&auan )an
-"m"/ia%aan $"+"%sian +ai$ s"a%a in)ii)u mau-un /in'$un'an s"$i&a%
(Paranavitane.2014)
Pa)a -%a$&i$um $a/i ini )i/a$u$an -"m"%i$saan m"n'"nai an&i+#)* I'G )an I'M -a)a -asi"n *an' &"%in)i$asi m"n'a/ami '"a/an )"mam +"%)a%a S"suai )"n'an -"n"/asan )ia&as, +aa -"m"%i$saan an&i+#)* I'G )an I'M ini m"%u-a$an -"m"%i$saan *an' )a-a& )i/a$u$an un&u$ m"m+an&u m"n"'a$$an )ia'n#sa &"%in("$sin*a i%us )"n'u" -a)a -asi"n P"m"%i$saan an&i+#)* I'G )an I'M m"%u-a$an %a-i) &"s& *an' )i'una$an s"+a'ai &"s aa/ un&u$ m"n'"&aui a)an*a in("$si )a%i i%us )"n'u" M")" *an' )i'una$an -a)a -"m"%i$saan ini a)a/a m")" imun#$%#ma'%a(i *an' m"n''una$an 5"i" &"s )"n'u" I'G )an I'M )"n'an m"%$ S5 !IOLINE Ra-i) T"s& S"suai )"n'an asi/ -"n"/i&ian m"nunu$$an +aa 5"i" &"s )"n'u" I'G )an I'M )"n'an m"%$ S5 !IOLINE Ra-i) T"s& )a-a& m"n)"&"$si an&i+#)i )"n'an "-a& *ai&u -a)a (as" aa/ &"%a)in*a in("$si, )imana -"m"%i$saan m"n''una$an &"s s&%i- ini m"mi/i$i ;4,<= )an <2= (Lee, 2015) P"m"%i$saan )"n'u" i%us a&au )"mam +"%)a%a ini )a-a& )i$a&"'#%i$an m"na)i )ua "nis in("$si *ai&u, in("$si -%im"% )an in("$si s"$un)"% T"s an&i+#)* I'G )an I'M ini +isa )i/a$u$an un&u$ m"n'"&aui "nis in("$si *an' )ia/ami #/" -asi"n 6-%im"% a&a s"$un)"% Pa)a in("$si -%im"% i%us )"n'u" a&au in("$si )"n'u" *an' -"%&ama $a/i )ia/ami #/" -asi"n )imana )a-a& )i&an)ai )"n'an )"mam &in''i, sa$i& $"-a/a, n*"%i -a)a #& *an' )is"%&ai )"n'an munu/n*a an&i+#)* I'M -a)a s"%um.-/asma -asi"n An&i+#)* I'M m"man' an&i+#)* *an' -"%&ama munu/ i$a &u+u &"%$"na in("$si, namun an&i+#)* I'M ini +a%u +isa &"%)"&"$si -a)a a%i $" 49; s"&"/a &"%in("$sii%us )"n'u" Munu/n*a an&i+#)* I'M ini u'a )ii$u&i munu/n*a an&i+#)* I'G An&i+#)* I'G munu/ )an +a%u +isa )i)"&"$si -a)a a%i $"914 s"&"/a &"%in("$si Un&u$ in("$si s"$un)"% a&au in("$si i%us )"n'u" $")ua $a/in*a *an' )ia/ami -asi"n, munu/n*a an&i+#)* I'M )an I'G a)a s")i$i& -"%+")aan, )imana an&i+#)* I'G a$an /"+i )u/u munu/ )an &"%)"&"$si )i+an)in'$an )"n'an an&i+#)* I'M An&i+#)* I'G su)a )a-a& )i)"&"$si -a)a a%i 192 s"&"/a &"%in("$si S")an'$an un&u$ an&i+#)* I'M +a%u munu/ )an +a%u +isa )i)"&"$si -a)a a%i $"920 s"&"/a &"%in("$si P"m"%i$saan an&i+#)* I'G )an I'M *an' )i'una$an s"+a'ai )"&"$si aa/ &"%in("$sin*a i%us )"n'u" )a-a& )i/a$u$an -a)a 194 a%i s"&"/a &"%in("$si Ba/ ini )isa%an$an $a%"na, $a)a% an&i+#)* I'M )an I'G -a)a sam-"/ -/asma a&au s"%um -asi"n masi )a/am $a&"'#%i &in''i )an masi )a/am +a&as /imi& )"&"$si a/a& (Insert Kit.2013) M")" s&%i- m"%u-a$an &"s& immun#$%#ma'%a(i un&u$ m"n)"&"$si a)an*a an&i+#)* I'G )an I'M -a)a sam-"/ -/asma a&au s"%um -asi"n T"s ini m"n''una$an 3
'a%is, 'a%is @ s"+a'ai 'a%is #n&%#/, 'a%is @G s"+a'ai 'a%is un&u$ an&i+#)* I'G, )an 'a%is @M s"+a'ai 'a%is un&u$ an&i+#)* I'M S"mua 'a%is ini &i)a$ a$an &"%/ia& i$a a/a& &"s &i)a$ )i&am+a$an a&au )i%"a$si$an )"n'an sam-"/ Un&u$ 'a%is #n&%#/ a$an s"/a/u munu/ )an &"%/ia& 'a%is a%na, $a%"na 'a%is #n&%#/ ini m"nunu$$an +aa -%#s")u% *an' $i&a /a$u$an su)a +"na% )an u'a m"nunu$$an a/a& *an' $i&a 'una$an )a/am $"a)aan +ai$ S")an'$an -a)a 'a%is @G )an @M a$an munu/ 'a%is a%na i$a sam-"/ s"%um a&au -/asma -asi"n m"n'an)un' I'G )an a&au I'M Ga%is a%na -a)a @G )anM +isa sa &"%/ia& -u)a% a&au &"%an', a/ ini )i-"n'a%ui $#ns"n&%asi )a%i an&i+#)* I'G )an I'M -a)a sam-"/ -/asma a&au s"%um -asi"n S"-"%&i *an' su)a )i"/as$an )i&as, +aa )"i" &"s )"n'u" I'G )an I'M m"mi/i$i 3 'a%is &"s )imana -a)a masin'9masin' &"s ini m"n'an)un' +"+"%a-a "nis an&i+#)* Pa)a 'a%is @G &"%i$a& an&i+#)* I'G m#n#/#na/ m"ni&, -a)a 'a%is @M &"%i$a& an&i+#)* I'M m#n#/#na/ m"ni&, )an -a)a 'a%is @ &"%i$a& an&i )"n'u" I'G $"/ini A-a+i/a -a)a s-"im"n &"%)a-a& an&i+#)* I'G )an a&au I'M ma$a a$an m"m+"n&u$ 'a%is a%na *an' )ia$i+a&$an $a%"na a)an*a %"a$si $#m-/"s an&a%a an&i+#)* )an an&i'"n Un&u$ in&"%-%"&asi asi/ -a)a m")" s&%i- &"s a)a 3 "nis asi/, *ai&u : 1 P#si&i( a P#si&i( I'M 6in("$si -%im"% : munu/ 2 'a%is a%na -a)a s&%i- &"s& *ai&u -a)a 'a%is @ )an -a)a 'a%is @M Pa)a asi/ -#si&i( ini )i-"n'a%ui u'a )"n'an $a)a% I'M -a)a sam-"/ A-a+i/a $a)a% I'M -a)a sam-"/ su)a %"n)a namun masi )a-a& )i)"&"$si #/" a/a&, a%na *an' munu/ -a)a 'a%is &"s& a$an &"%/ia& s")i$i& -u)a% Namun a-a+i/a $a)a% I'M masi &in''i, a%na *an' munu/ a$an /"+i "/as )an &"%an' + P#si&i( I'G 6in("$si s"$un)% : munu/ 2 'a%is a%na -a)a s&%i- &"s& *ai&u -a)a 'a%is @ )an -a)a 'a%is @G Pa)a asi/ -#si&i( ini )i-"n'a%ui u'a )"n'an $a)a% I'M -a)a sam-"/ A-a+i/a $a)a% I'G -a)a sam-"/ su)a %"n)a namun masi )a-a& )i)"&"$si #/" a/a&, a%na *an' munu/ -a)a 'a%is &"s& a$an &"%/ia& s")i$i& -u)a% Namun a-a+i/a $a)a% I'G masi &in''i, a%na *an' munu/ a$an /"+i "/as )an &"%an' P#si&i( I'G )an I'M 6a$i% in("$si -%im"% a&au aa/ in("$si s"$un)"% : munu/ 3 'a%is a%na -a)a s&%i- &"s& *ai&u -a)a 'a%is @, @M, )an -a)a 'a%is @G Pa)a asi/ -#si&i( ini )i-"n'a%ui u'a )"n'an $a)a% I'M )an I'G -a)a sam-"/
2 N"'a&i( : &i)a$ munu/n*a 'a%is a%na -a)a 'a%is @M a&au @G namun a$an &"&amunu/ 'a%is a%na -a)a 'a%is @ 3 Ina/i) : &i)a$ munu/n*a 'a%is a%na +ai$ -a)a 'a%is @ mau-un -a)a 'a%is 'a%is @M )an @G a&au an*a munu/ 'a%is a%na -a)a 'a%is @G a&au @M saa Pa)a &"s ini, &"%/ia& +aa -a)a 'a%is #n&%#/ s"/a/u munu/ a%na -a)a ni/ai -#si&i( a&au n"'a&i" $"ua/i asi/ *an' ina/i) Ba/ ini )i$a%"na$an +aa, a%na -a)a 'a%is #n&%#/ )i'un$an un&u$ m"n'$#n(i%masi $"u$u-an #/um" s-"im"n )an s"+a'ai -"m+an)in' +aa &"$ni$ )a/am -"n'"%aan &"s su)a +"na% )i/a$u$an S"/ain i&u, 'a%is ini u'a s"+a'ai -"nan)a -a)a a/a& &"s s&%i- masi +ai$ a&au su)a %usa$ S")an'$ an -a)a asi/ ina/i) &i)a$ munu/ a%na -a)a $")ua 'a%is, a/ ini $"mun'$inana )i$a%"na$an #/um" s-"im"n *an' $u%an' u$u-, &"$ni$ -"n'"%aan &i)a$ s"suai )"n'an -"&unu$ -a)a a/a&, )an massa -"n''unaan a/a& &"s s&%i- su)a a+is a&au exired P")a -%a$&i$um $a/i ini )i'una$an sam-"/ s"%um -asi"n *an' m"n'a/ami '"a/a $/inis )"man +"%)a%a Un&u$ sam-"/ -"m"%$saan an&i+#)* I'G )an I'M ini s"+"na%n*a +#/" m"n''una$an sam-"/ -/asma a&au s"%um Namun -a)a sam-"/ -/asma -"n''unaan an&i$#a'u/an -"%/u )i-"%a&i$an, )imana an&i$#a'u/an *an' )isa%an$an *ai&u E5TA, B"-a%in, )an S#sium i&%a&" Ba/ ini )i$a%"na$an -"n''unaan an&i$#a'u/an s"-"%&i E5TA, B"-a%in, )an S#sium i&%a&" &i)a$ a$an m"m-"n'a%ui asi/ -"m"%i$saan P"%/u )i-"%a&i$an u'a -a)a $#n)isi sam-"/, *ai&u sam-"/ *an' )i'una$an a%us &i)a$ /i-a"mi$, "m#/i&i$, )an &i)a$ &"%$#n&aminasi +a$&"%i, )imana a/ ini a$an m"m-"n'a%ui asi/ -"m"%i$saan P"n*im-anan sam-"/ u'a -"%/u )i-"%a&i$an, i$a sam-"/ s"%um )an -/asma &i)a$ s"'"%a )i'una$an ma$a a%us )isim-an -a)a suu 29<0 )"n'an an'$a a$&u 4< am Un&u$ s&%i- &"s )"n'u" I'M )an I'G S5 !IOLINE Ra-i) T"s& )isim-an -a)a suu 19 300 )an )isa%an$an un&u$ &i)a$ m"m+"$u$an a/a& mau-un %"a'"n S"+"/um -%a$&i$um )imu/ai )i-as&i$an s"mua AP5 )i'una$an )"n'an +ai$ )an +"na%, s"%&a a/a& )an +aan *an' )i'una$an )isia-$an )an )i$#n)isi$an a'a% m"na-ai suu %uan' s"+"/um )i'una$an K"/ua%$an )"i" &"s )"n'u" I'M )an I'G &"s& )a%i -"m+un'$us, $"mu)ian /"&a$$an -a)a &"m-a& )a&a% )an $"%in' Ji$a s"mua su)a sia-, )i-i-"& sam-"/ s"+an*a$ ;>/ a&au )"n'an m"n''una$an -i-"& $a-i/"% s"+an*a$ 1 &"&"s sam-"/ *an' )i&"&"s$an -a)a sumu% sam-"/ /a/u
&"&"s$an )i/u"n& -a)a )i/u"n& sumu%
P"nam+aan )i/u"n& ini )ima$su)$an un&u$ m"m+an&u 'a*a $a-i/a%i&as sam-"/ m"nuu $" a%"a &"s Basi/ )i+aa s"&"/a 1;920 m"ni& s"&"/a m"n"&"san )i/u"n& P"m+aaan *an' asi/
)i/a$u$an s"&"/a 1;920 m"ni& ini )ima$su)$an a'a% sam-"/ su)a +"%"a$si #-&ima/ )"n'an an&i+#)* *an' &"%)a-a& -a)a $")ua 'a%is s&%i- &"s Ji$a -"m+aaan )i/a$u$an $u%an' )a%i 1; m"ni&, )i&a$u&$an %"a$si an&a%a an&i+#)* )"n'an an&i'"n -a)a 'a%is s&%i- &"s +"/um +"%"a$si s"a%a #-&ima/, *an' mana a$an m"m-"n'a%ui asi/ &"s Namun san'a& )isa%an$an un&u$ &i)a$ m"m+aa asi/ /"+i )a%i 20 m"ni&, $a%"na u'a a$an m"m-"n'a%ui asi/ -"m"%i$saan Pa)a -%a$&i$um *an' &"/a )i/a$u$an )i)a-a&$an asi/ *ai&u, -a)a -%#+an)us I )"n'an $#)" sam-"/ 4; m"nunu$$an ni/ai -#si&i( 6C an&i+#)* )"n'u" I'G Pa)a s&%i- &"s munu/ 2 'a%is a%na -a)a 'a%is @G )an 'a%is @ S")an'$an asi/ -a)a -%#+an)us II )"n'an $#)" sam-"/ 401 )i)a-a&$an asi/ -#si&i( 6C an&i+#)* )"n'u" I'G )an I'M Pa)a &"s s&%i- an*a munu/ 3 'a%is a%na *ai&u -a)a 'a%is @, @G, )an 'a%is @M 5a/am m"/a$u$an -"m"%i$saan an&i+#)* )"n'u" I'G )an I'M ini a)a +"+"%a-a a/ *an a%us )i-"%a&i$an, an&a% /ain : 1 S"mua sam-"/ -asi"n )an %"a'"n a%us &"&a- )i+"%/a$u$an in("$sius )an -%a$&i$an a%us m"n''una$an a/a& -"/in)un' )i%i 2 P"%a/a&an *an' +"%si(a& -#ssi+/" a&au )a-a& )i'una$an +"%u/an' $a/i a%us )is&%"i/$an s"suai )"n'an -%#s")u% *an' &"-a& 3 Tum-aan )a%i +aan *an' +"%-#&"nsi
a%us
)i+"%si$an
)an
)i-"%a&i$an
-"m+uan'nn*a !"$as &um+aan )isin("$si )"n'an a/$##/ 70= 4 Jan'an m"mi-"& m"n''una$an mu/u& Pa)a -"m"%i$saan )"n'u" I'G )an I'M ini s"/a/u )i-"%a&i$an "nis sam-"/ *an' )i'una$an )an s"/a/u )i-"%a&i$an &an''a/ $a)a/ua%sa )a%i %"a'"n *an' a$an )i'una$an A-a+i/an sam-"/ )an %"a'"n $u%an' %"-%"s"n&a&i", ma$a &"n&un*a a$an m"m-"n'a%ui )a%i asi/ -"m"%i$saan Sam-"/ )isim-an -a)a suu 29<0, i$a &"%a)i -"nun)aan -"m"%i$saan sam-"/ )isim-an -a)a /"ma%i -"nin)in'in )"n'an suu 9200 !"'i&u -u/a )"n'an %"a'"nn*a s"/a/u )isim-an -a)a suu #-&imum *ai&u 29<0 )an un&u$ &"s s&%i)isim-an -a)a suu 19300 S"/ain i&u an'an s"s"$a/i m"m+"$u$an %"a'"n )an s"/a/u /ia& +a&as -"n''unaan +aan a&au $a)a/ua%sa, )an s"mua %"a'"n a&au +aan a%us sia)i'una$an Un&u$ -"m"%i$saan )"n'u" I'M )an I'G ini u'a +isa )i)a-a&$an asi/ *an' n"'a&i" -a/su, a/ ini $"mun'$inan &"%a)i $a%"na $an)un'an an&i+#)* I'G )an I'M )a/am sam-"/ s"%um a&au -/asma -asi"n su)a s")i$i& a&au $an)un'ann*a su)a )i+aa /imi& )"&"$si )a%i a/a& &"s Basi/ -"m"%i$saan )"n'u" I'M )an I'G ini &"n&un*a a%us )is"%&ai u'a
)"n'an -"m"%i$saan /ainn*a a&au )is"%&ai )"n'an "'a/a $/inis *an' )ia/ami -asi"n )"mi )i)a-a&$an )ia'n#s" *an' +ai$ )an +"na%
XI.
SIMPULAN 5a%i -"m"%i$saan 5"n'u" I'' )an I'M -a)a -asi"n I $#)" sam-"/ 4; )i)a-a& asi/ 6C
-#si&i( 5"n'u" I'G S")an'$an -a)a sam-"/ )"n'an $#)" 401 )i)a-a& asi/ 6C -#si&i( 5"n'u" I'G )an I'M XII.
DA+TAR PUSTAKA
Aryati.,dkk.2013.er!"rman#e "! #"mmer#ial den$ue %S1 &'(SA and m"le#ular analysis "! %S1 $ene "! den$ue )iruses "*tained durin$ sur)eillan#e in (nd"nesia.+"nline.tersedia ttp-//www.n#*i.nlm.ni.$")/pm#/arti#les/MC30/ 4diakses - 5uni 201, 11.13 Wita6 Cen, 5in#en$.201. Activation of TLR2 and TLR6 by Dengue NS1 Protein and Its Impications in t!e Immunopat!ogenesis of Dengue "irus Infection.+"nline.tersedia ttp-//www.n#*i.nlm.ni.$")/pm#/arti#les/MC720/ 4diakses - 5uni 201, 20.71 Wita6 'ee, 5i"".,dkk.201. &nan#ed per!"rman#e "! an inn")ati)e den$ue ($G/($M rapid dia$n"sti# test usin$ an anti8den$ue &D( m"n"#l"nal anti*"dy and den$ue )irus anti$en.+"nline.tersedia ttp-//www.n#*i.nlm.ni.$")/pm#/arti#les/MC79029/ 4diakses - 5uni 201, 20.71 Wita6 al, Su*am"y.,dkk.201.#uticountry Prospective $inica %vauation of T&o %n'yme(Lin)ed Immunosorbent Assays and T&o Rapid Diagnostic Tests for Diagnosing Dengue *ever .+"nline.tersedia ttp-//www.n#*i.nlm.ni.$")/pm#/arti#les/MC7319/ 4diakses - 5uni 201, 1.09 Wita6
arana)itane, Siran A:it.2017.Dengue NS1 antigen as a mar)er of severe cinica disease.+"nline.tersedia ttp-//www.n#*i.nlm.ni.$")/pm#/arti#les/MC7222390/ 4diakses - 5uni 201, 1.3 Wita6 Sankar, S. G"wri.,dkk.2013.+ig!(Leve %,pression of *unctionay Active Dengue(2 Non(Structura Antigen 1 Production in %sc!eric!ia coi!ttp. +"nline.tersedia ttp-//www.n#*i.nlm.ni.$")/pm#/arti#les/MC39077/ 4diakses - 5uni 201, 12.0 Wita6