Umetnost ranog Srednjeg veka Iz projekta Википедија (Preusmereno sa Рани средњи век) Skoči na: navigacija, pretraga
Primer:ulaz u samostan u Lorš-u Pod umetnošću ranog srednjeg veka podrazumevamo umetničke pravce koji se javljaju u srednjovekovnoj umetnosti od 5. do 11. veka i tu uglavnom imamo pojavu karolinške umetnosti u Francuskoj koju je nasledila umetnost kada se težište zbivanja seli u Nemačku poznatu kao otonska umetnost. Rani srednji vek predtsvlja sintezu antičke umetnosti i novoga shvatanja i svojim sadržajem ona se vezuje za sakralne teme i shvatanja, tradicije i tematike jer u to doba dominira faktor crkva a sholastika vladajuća ideologija. Slikarstvo se usredsređuje na iluminiranje rukopisa.
Sadržaj [sakrij] • • • •
1 Opšte karakteristike 2 Karolinška umetnost 3 Otonska umetnost 4 Reference
•
5 Spoljašnje veze
Opšte karakteristike [uredi] Zajedničke likovne karakteristike umetnosti u doba seobe naroda su izrazita ornamentika i dekorativnost. U arhitekturi svi obično koriste deo ranohrišćanske i kasnoantičke arhitekture. Arhitektura je zbog nomadskog načina života uglavnom drvena i praktična, a ne i monumentalna. Uopšteno za vrieme vladavine barbarskih naroda evropska arhitektura ne dobija ništa novo, niti u Evropi postoji jedinstveni povezani stil. Sve građevine su vrlo različite bez neke bliže srednje veze. Razvija se uglavnom centralna građevina koja je nastala evolucijom hrišćanske grobne crkve – tzv. Martrijumi (franc. Martirium), kapelice za pogreb mučenika koji su branili hrišćanstvo. Najznačajniji primer ostrogotske arhitekture je Teodorikov mauzolej u Raveni iz 6. veka. Građevina je u obliku krsta sa krstatim svodom. Sa spoljašnje strane ima desetougaone zidove, a sa svake strane ima jednu pravougaonu nišu. Gornji sprat je uži od prizemlja. Celi mauzolej je podignut od precizno obrađenog kamena (tesanika) u malteru, što je u to vreme bilo izuzetno retko. Zanimljivo je da je monumentalna kupola isklesana iz jednog bloka kamena, teška nekoliko tona, i dan danas se ne zna kako su uspeli da je postave na mauzolej.
Keltski kalež iz 8. veka od srebra i pozlaćene bronze sa emajlom. Ardag, Irska Arhitektura je predložila skulpturu i odredila mesta na kojima će ona moći da se prihvati i izrazi, ona određuje koje će se površine skulpturalno obraditi. Ovo je vreme nepostojanja skulpture. Koristi se jedino vrlo plitki reljef za sarkofage, grobne ploče, oltarske pregrade … Ukrasi su u kombinaciji rozeta i križeva, sve u strogoj geometriji. Predmeti od zlata koji karakterišu ovo doba rađeni su također u slavu božju i vladara. Najčešće su to relikvije (moći - telesni ostaci mučenika) ukrašavani zlatom i dragim kamenjem. Uvezana knjiga u pergamentu menja knjigu u oblik svitka, a tekst dostiže vrhunac u slikarski obrađivanom inicijalu. Rukopis se prepisuje na pergament, a crta se isključivo perom. Javlja se mogućnost oslikavanja knjiga (iluminacija) koja postaje bogata u boji i pozlati, a rade se u tradiciji rimskog iluzionizma. Najstarija ilustrirana Biblija je Bečki Genesis, iz početka 6. veka. Ukrašena je bogatim ilustracijama u formi kontinuirane naracije što znači da slika ispod teksta opisuje prizor iz teksta.
Karolinška umetnost [uredi]
Za više informacija pogledajte Karolinška renesansa.
Presek i osnova Dvorske kapele Karla Velikog u Aahenu, rani 9. vek
Sv. Luka iz karolinškog jevanđelja Ebo, oko 823. godine Francuska Karolinška umetnost podrazumijeva razdoblje od 8. do 10. veka a svoj procvat doživljava u umetnosti Karla Velikog. On je pokušao sačuvati sve što je ostalo od Rimske civilizacije, posebno rimsku književnost kroz sakupljanje i prepisivanje starih rimskih rukopisa. Na taj način je pokušao usaditi deo slavne prošlosti Evrope u barbarske duše svoga naroda. Danas poznajemo rimske pisce, uglavnom zahvaljujući brojnim i izuzetno kvalitetnim karolinškim rukopisima. Karlo Veliki je lično proučavao arhitekturu carskog Rima, te je u svoju prestonicu u Aahenu, u današnjoj Nemačkoj, preneo duh nekadašnje rimske gradnje. Tako se njegova Dvorska kapela sastoji od širokog narteksa, koji je sa svake strane imao po dve kule sa stepeništem. Konstrukciska shema “ulaza s dve kule” biće osnova za arhitekturu srednjeg veka. Prepisivačke škole koje je osnovao Karlo Veliki bile su isključivo manastirske, a prepisivači – svešenici. Danas srednjovekovne rukopise opremljene crtežima i slikama smatramo manastirskim umetničkim celinama, ali su sve one u vreme svog nastanka bile deo crkvene
celine i kao svete knjige spadale su u opremu božjeg hrama kao što su bile zidne slike i crkveni namještaj i bile su potrebne za bogosluženje.
Otonska umetnost [uredi] Za više informacija pogledajte Otonska umetnost.
Posle cvetanja za vreme karolinga u Francuskoj nastaje mrtvi period koji je trajao oko 100 godina a težište zbivanja se preseljava u Nemačku i umetnost se obnavlja za vreme otonske umetnosti za vreme Otona (936. - 973.) i napredak i procvat ne preživljava vreme smrti Henria III godine 1056. kada nemačka pada u senku. Slikarstvo obuhvata oslikavanje knjiga i minijature. U vreme Otona vrlo je živahna delatnost škola u kojima se odslikava uticaj zapadnih i istočnih središta kulture. Pojavljuju se škole od kojih neke njeguju i zidno slikarstvo i neke i slikarstvo na staklu.
Geronov krst kasni 10. vek Kelnska katedrala. Otonska umetnost spada u fazu kasne predromanike, i to u području današnje Njemačke gdje je vladala Otonska dinastija u 10. veku. Otonska kao i Karolinška dinastija neguje tzv. aristokratsko-dvorski karakter, što znači da je sva umetnička produkcija vezana samo za dvor i samostan. Otonska dinastija je također sponzorirala brojne i vrlo važne škole rukopisnog slikarstva. Karakteristika Otonske umetnosti je ljubav prema slonovači, što se vidi u brojnim reljefima. Jedini primer pune plastike iz ovog razdoblja je tzv. Geronov krst koji se danas čuva u Kelnskoj katedrali. Na njemu je neobično realističan prizor Krista za to vreme.
Reference [uredi] 1. Istorija umetnosti H.W. JANSONBeograd,1982.
2. 3. 4. 5.
Opšta istorija umenosti ĐINA PIKSELBeograd,1974. Kako prepoznati umetnostLjubljana,1980. Istorija slikarstva Fernand HazarBeograd,1973. Wikipedia
Spoljašnje veze [uredi] Vikimedija ostava ima još multimedijalnih fajlova vezanih za: Umetnost ranog Srednjeg veka •
Vodič kroz Španjolsku predromaniku; Uvod u Asturiajnsku umjetnost.
Dobavljeno iz "http://sr.wikipedia.org/sr-el/%D0%A3%D0%BC %D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82_%D1%80%D0%B0%D0%BD %D0%BE%D0%B3_%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%9A%D0%B5%D0%B3_ %D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" Kategorije stranica: Umetnost · Istorija umetnosti · Umjetnička razdoblja · Srednji vijek Pregledi • • • • • •
Članak razgovor Uredi istorija ћирилица latinica
Lični alati •
Registruj se/Prijavi se
navigacija • • • • •
Glavna strana Slučajna stranica Pomoć Sadržaj Aktuelnosti
tehničke • • • •
Skorašnje izmene Trg Radionica Donacije
Pretraga Idi
Traži
alati • • • • • • •
Šta je povezano ovde Srodne promene Pošalji fajl Posebne stranice Verzija za štampu Permalink Bibliografski detalji
Drugi jezici • • • • • • • • • •
Català Deutsch English Español Français Galego Hrvatski Italiano Polski Português
• •
Ova stranica je poslednji put izmenjena u 18:31, 8. decembar 2007. Ваши доприноси се објављују под ГНУ-овом Лиценцом за слободну документацију. Politika privatnosti O projektu Vikipedija Odricanje odgovornosti
• • •
