Vietnam
The Golden Newsletter Vietnamese first and only value investment newsletter
Ấn phẩm đầu t ư giá trị đầu tiên và duy nhấ t t ại Việt Nam
Ấ
Ấn phẩm được lưu hành nội bộ, cấm sao chép và chia s ẻ công khai nếu chưa được sự cho phép của:
ẩ
GOLDEN RIVER INVESTMENT MANAGEMENT, LTD Ho Chi Minh City, 700000
“There are three things extremely hard: steel, a diamond and to know one’s self.”
[email protected]
Benjamin Franklin
www.newslettervietnam.com
Công ty/Cổ phiế u nhắc đế n: DHA…1,2,4,5
NCT…2 ALS…2
Trong số ấn phẩm phát hành kỳ này
GRAHAM NEWMAN’S BEN
1. Nội dung đặc biệt:
GRAHAM...1,2,7,8,9,10,13
Tản mạn về một vài sai lầ m của S.A.F.E trong quá khứ (k ỳ 1)
PIPELINE CO. …2
NTC, PHR…2 SHB, SSI, VND, BMI…2 MWG…3,4 REE…3,4 TV2…4,5 Các khuyến nghị cổ phiếu cũ từ ấn phẩm I – VI…6,7 SAB…8 DIG, DVN…8 THACO…9 PVD, PVB, PXS…9 SUNGROUP, FLC,
CEO…14
BERKSHIRE HATHAWAY’S WARREN EDWARD
DEMPSTER MILLS, BERKSHIRE, NORTHERN
Nhân vật được nhắc đế n:
BUFFETT…1,2,5,10 2. Khuyế n nghị cổ phiế u cho các nhà đầu tư Xem lại các khuyến nghị cổ phiếu trong nửa cuối năm 2017
WESCO FINANCIAL’ S CHARLIE MUNGER…5 DAVIS NY VENTURE’S
CHRIS DAVIS…1,2
3. Quan điểm ngược chiều Những tư duy đầu cơ sai lầm của người Việt (k ỳ 1)
JESSE LIVERMORE…9 LYNCH, FISHER, WATSA,
BURRY…10 4. Bài học cuộc sống
GEORGE S. CLASON…13
Bí quyết của “Người giàu nhất thành Babylon” (Kỳ 2) (và nhiều hơn nữa…) 5. Phụ lục: Định giá thị trường & chuyển động tin t ức thế giới
(và nhiều hơn nữa…)
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
Trang 1
1. Nội dung đặc biệt Tản mạn về một vài sai lầm của S.A.F.E trong quá khứ (k ỳ 1) “Experience is simply the name we give to our mistakes.” Oscar Wilde Một đọc gi ả đã đọc qua nhiều bài viết của chúng tôi ắt phải nghĩ các ông này thuộc hạng “cẩn trọng bậc nhất Việt Nam” nhiều khi chưa từng m ắc sai lầm bao giờ - thì mới đi truyền t ải các triết lý đầu tư giá trị hoàn hảo như vậy! Sự thực là mỗi thành viên trong nhóm chúng tôi đều mắc sai lầm như bao người khác, nhưng chúng tôi chấp nhận những sai sót của mình và hành động khác đi thay vì không dám chấp nhận thực t ế. Bởi vì nếu m ột nhà đầu tư cá nhân chưa bao giờ m ất khá nhiều tiền và nhìn các cơ hội đi qua, anh ta sẽ không bao giờ nhận ra được câu trả lời đúng đắn nằm ở thứ triết lý đầu tư giá trị - con đường đem lại lợi nhuận bền vững và giấc ngủ ngon nhất cho anh ta(*) Đấy cũng là lý do mà trong ấn phẩm k ỳ này, chúng tôi cũng muốn k ể lại một chút về các sai lầm và bài học “xương máu” mà chúng tôi rút ra từ chính con đường đầu tư của m ỗi thành viên – những sai lầm nhiều năm trước đã giúp chúng tôi hoàn thiện thứ triết lý tuyệt vời này…
I. Tri ển lãm những thương vụ thất bại của S.A.F.E Học t ừ ngài Chris Davis (nhà đầu tư huyền thoại t ừng được đề cập trong ấn phẩm số V, tháng 10 & 11/2017), chúng tôi cũng t ự thiết lập một bảng triển lãm những thương vụ thất bại và đặt lên bàn làm việc của mình để nhắc nhở bản thân mỗi ngày. Nếu chỉ thuần
ghi ra hàng chục những sai lầm như vậy, chúng tôi sẽ khó mà ghi nhớ, cũng như đúc kết được những quy luật để mà từ đó tránh tái phạm l ại. Cho nên chúng tôi đã chia các sai lầm của mình một cách logic thành 3 nhóm sau: (1) Mua sai cổ phiế u (2) Chần chừ bỏ l ỡ cơ hội (thumbsucking) (3) Bán quá sớ m
Phân loại này chung quy cũng là do tư duy của riêng chúng tôi, nên nhiều nhà đầu tư có thể có nhiều cách phân loại khác nhau. Song vi ệc nhóm các sai lầm lại một cách hệ thống sẽ thuận tiện hơn cho một nhà đầu tư thông minh rất nhiều. Việc này s ẽ không chỉ đảm bảo rằng anh ta sẽ không “vấp lại viên đá cũ hai lần”, mà còn đảm bảo anh ta không vấp thêm những viên đá gầ n tương tự như viên đá cũ trong tương lai. II. Mua sai cổ phiế u Mua sai cổ phiếu có lẽ là một trong những sai lầm mà các nhà đầu tư cá nhân cho là phổ biến nhất. Trên thị trường chứng khoán Việt, khi một cá nhân tiêu biểu mua một cổ phiếu nhất định mà sau 1 -2 tháng cổ phiếu vẫn đứng giá, anh ta bắt đầ u nghi ngờ r ằng đó là mộ t c ổ phi ếu “sai lầm”. Anh ta bắt đầu mất kiên nhẫn, dò hỏi những người xung quanh, môi giới, chuyên viên phân tích, các diễn đàn, … Cho đến khi anh ta toàn nhận được những nhận xét tiêu cực để xác nhận sự nghi
để rồi nhìn chúng tăng trưởng ngoạn mục. Ở ví dụ kinh điển này, chúng tôi muốn nói lên rằng hầu hết những quan điểm đương đại về việc mua sai cổ phiếu đều không chính xác. Mua sai cổ phiếu không hẳn là việ c cổ phiếu không tăng giá trong ngắn hạn hay vì những lời nhận xét tiêu cực t ừ người khác. Bởi vì như ngài Graham đã từng đưa ra châm ngôn huyền thoại – câu châm ngôn mà sau này ngài Buff ett ưa trích dẫn: “Trong ngắn hạn, th ị trường là chiếc máy biể u quy ế t c ảm tính. Nhưng trong dài hạ n, th ị trường là chiế c
bàn cân giá trị.” Thực ra, trên quan điểm của chúng tôi, mua sai cổ phiếu là chúng ta: (1) mua cổ phiế u trong một lĩnh vực mà chúng ta không hề am hiểu (2) mua cổ phiếu mà giá trị thực của nó giảm d ần theo thời gian (3) mua cổ phiếu mà giá cổ phi ếu quá cao so với giá trị th ực (4) mua cổ phiế u mà giá thị trường của nó khó có thể trở về giá trị thực. khi
Chúng tôi đã gặp vô số sai lầm khi mua sai, song vì hạn chế giấy mực ở đây, nên mạn phép đọc giả chỉ k ể ra một vài những trường hợp tiêu biểu tương ứng với kinh nghiệm của mỗi thành viên trong đội biên tập: CTCP Hóa An (HOSE: DHA), 2012-2013, Angelos CTCP Hóa An là một trong những ví dụ kinh điển c ủa s ự “thiếu hiểu biết ” mà một người trẻ tuổi như tôi (Angelos) thường xuyên mắc phải. Đó là cổ phiếu mà tôi được một người lớn tuổi hơn khuyến nghị, và tôi đã bất cẩn một cách mù quáng dẫn đến k ết quả đầu tư không hề đạt yêu cầu. Tôi thường cho rằng s ự thi ếu hi ểu bi ết trong đầu tư vào một doanh nghiệp nằm ở ba khía cạnh: một, không hiểu về ngành nghề, bức tranh kinh doanh lớn; hai, không hiểu lợi thế cạnh tranh và chiến lược phát triển của doanh nghiệp; ba, không hiểu rõ về ban lãnh đạo. Ấy vậy mà khi bắt đầu mua cổ phiếu vào năm 2012, tôi lạ i mắc đủ cả ba loại thiếu hiểu biết ấy khi mua vào cổ phiếu của CTCP Hóa An (“Đá Hóa An”, hay “DHA”). Lúc bấy giờ, mức định giá 0.5x P/B cộng với cơ cấu tài chính lành mạnh và cổ t ức cao của DHA khá hấp dẫn với một k ẻ vừa vào thị trường trong cơn sóng các cổ phiếu khoáng sản như BMC, KTB, KSA, … Bắt đầu ngay với triết lý đầu tư giá trị của ngài Graham thay vì “lướt sóng ngắn hạn” như những người trẻ khác, tôi chỉ t ập trung vào mức định giá rẻ trên góc độ book value – và điều đó là mộ t sai lầm vô cùng lớn của tôi. Thứ nh ất , tôi không hiểu r ằng ngành đá xây dựng là mộ t ngành nghề mang tính chu kỳ đặc chủng vì phụ thuộc vào nhu cầu xây dựng nhà ở và hạ t ầng – những lĩnh vực mà lúc đó chưa thể hồi phục ngay sau khủng hoảng lãi suất 2011-2012. Thứ hai, tôi không nắm rõ về thời hạn khai thác của mỏ đá Hóa An chính của DHA (lúc bấy giờ sẽ hết hạn vào cuối 2012). Vì vậy, bất chấp k ết quả kinh doanh trong tương lai gần s ẽ t ệ hại, tôi vẫn nắm giữ DHA t ừ giá [10.5] xuống mức giá [8.0], giá vốn mà tôi mua vào (giá chưa trừ cổ t ức tiền mặt lúc đó). Thứ ba, tôi bỏ qua dấu hi ệu v ề ban lãnh đạo DHA - về v ị CEO của DHA góp phần lợi nhuận công ty đi xuố ng nhiều năm do việc quản lý chi phí lãi vay và chi phí quản lý doanh nghiệp yếu kém - lại không hề nắm giữ bất k ỳ cổ phiếu DHA nào (!)
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
Sau gần 1 năm nắm giữ ròng rã trong khi rất nhiều cổ phiếu khác tăng gấp 2, gấp 3 mà tôi tìm ra như TLG, LIX, SCD, …, thành quả duy nhất mà tôi nhận được l ại là vốn li ếng mình đi ngang một cách đáng buồn. Tôi quyết định bán đi ở mức giá [8.0] và chấp nh ận sai lầm. Lúc đó, tôi cảm th ấy khá hài lòng với quyết định tưởng chừng như không ngoan này vì cổ phiếu DHA tiếp t ục giảm xuống vùng [6.5-7.0] trong thời gian ngắn sau đó.
Song lúc tôi vừa bán đi vào giữa năm 2013, lại chính là lúc mà DHA có nhiều sự thay đổi nội t ại t ốt nhất: hội đồng quản tr ị DHA đã quy ết định thay đổi CEO và tích cực đầu tư vào hàng loạt các mỏ đá thay thế khác. Một lần nữa, sự “thiế u hiểu biết” đã hại k ế t quả đầu tư của tôi đáng kể - m ột sai lầm mà tôi sẽ tiếp t ục k ể ở phần sau… CTCP Dịch vụ hàng hóa Nội Bài (HOSE: NCT) , 2015
2016, Angelos Sau một vài năm kinh nghiệm đầu tư, kết quả sinh lời của tôi đã tốt hơn rất nhiều, nhưng có vẻ như không sai lầm nào giống sai lầm nào cả. Vào năm 2015, với t ỷ suất sinh lời khổng lồ nhờ vị th ế độc quyền trong một lĩnh vực tăng trưởng cao, đơn giản, tôi bắt đầu chú ý đến CTCP Dịch vụ hàng hóa Nội Bài (“NCT”) khi công ty này vừa niêm yết trên sàn HOSE đầu năm ấ y.
Rút kinh nghiệm t ừ trước, tôi đã nghiên cứu kĩ về ngành nghề logistics hàng không và lợ i thế cạnh tranh của NCT. Tôi nhận thức được rủi ro khi CTCP Logistics Hàng Không (“ALS”) ra đời do Samsung muốn làm chủ chuỗi cung ứng của mình thay vì mua ngoài thông qua NCT như trước đây. Song với định giá P/E bé hơn 10 lần trong khi tăng trưởng lợi nhuận hàng năm trên 20% và vị thế độc quyền không dễ dàng có được, tôi đã xem nhẹ rủi ro mà công ty ALS đem lại cũng như chưa nghiên cứu kĩ về đội ngũ lãnh đạo c ủa NCT khi họ bắt đầu chuyển công tác sang ALS. Hơn nữa, tôi cũng xem nhẹ rủi ro phụ thuộc của NCT khi hơn 75% doanh thu của doanh nghiệp t ập trung vào một khách hàng lớn là Samsung (sau này tôi đã tránh đáng kể các công ty cung cấp B2B mà phần lớn doanh số chỉ phụ thuộc vào một vài khách hàng lớn). Tôi mua NCT giá ở vùng giá ~[110] (chưa trừ cổ t ức tiền mặt những năm sau này), để rồi nhìn cổ phiếu này tăng lên [150] rồ i giảm đột ngột xuống [100] vì kết qu ả kinh doanh quý tệ hại đầu tiên do ALS bắt đầ u đi vào hoạt động, và dầ n dần chiếm phần lớn doanh thu của khách hàng Samsung t ừ NCT. Tôi đã vướng một sai l ầm kinh điển khi mua một cổ phiế u mà giá trị thực của nó giảm d ần trong tương lai. Bất chấp k ết quả kinh doanh quá khứ của một công ty có hấp dẫn đến đâu đi chăng nữa, như ngài Chris Davis đã từ ng nói: “Chúng tôi không bao giờ đầu tư vào một công ty mà chúng tôi tin rằng giá trị của nó sẽ thu hẹp trong tương lai.” Tôi tin rằng có khá nhiều nhà đầu tư giá trị thông minh vướng phải l ỗi này. Đặc bi ệt khi họ có tư tưởng chú trọng vào các con số lợi nhuận trong quá khứ, bỏ qua các yếu t ố định tính mà ngài Graham thường không đề cập.
Trang 2
Trường hợp bị thu hẹp thị phần do cạnh tranh, và sự yếu kém của ban lãnh đạo t ại CTCP Tàu cao tốc Superdong Kiên Giang (HOSE: SKG) và CTCP Ánh Dương Việt Nam (HOSE: VNS) là những trường h ợp suy giảm n ội t ại điển hình mà nhiều cá nhân thường mắc phải. Khi đầu tư vào những công ty như vậ y, thời gian sẽ làm xói mòn giá trị nội t ại của chúng – và t ất cả những gì một nhà đầu tư kiên nhẫ n chờ đợi nhận lại, đáng buồn thay, là sự thất vọng não nề… Kẹt vốn t ại các “món hời vốn lưu động”, Skopos & Angelos Do khá cẩn tr ọng, chúng tôi ít khi sai lầm vì mua phải m ức định giá cao ngất ngưởng – chẳng hạn như P/E>30x với các công ty thông thường, hay P/B>3x v ới các công ty tài chính – song chúng tôi lại thường vướ ng phải một loại sai lầm khác. Sai lầm trái ngược đó là khi chúng tôi lại ưa thích những công ty quá rẻ với chất lượng thấp (!) Sự k ết hợp của 3 yếu t ố t ệ hại: thanh khoản giao dịch thấp, k ết qu ả kinh doanh gi ảm d ần và đội ngũ lãnh đạo không thể khen ngợi được một điểm nào, đã khiến giá cổ phi ế u c ủa nhóm này hầu như rất khó có khả năng trở v ề giá trị th ực c ủa chúng – tr ừ khi có tác động t ừ các tay thao túng thị trường hoặc một tin t ức M&A bất ngờ. Có lẽ một phần chúng tôi bị ảnh hưởng bởi các ví dụ về món hời vốn lưu động của ngài Graham tựa như thời kì còn trẻ của ngài Buffett khi ông mua hàng loạt các công ty “món hời” so vớ i vốn lưu động/tiền mặt/tài sản như Dempster Mills, Berkshire Hathaway, Northern Pipeline,… Song t ại th ị trường Việt Nam, với đại đa số nhà đầu tư cá nhân còn mơ hồ về báo cáo tài chính và quy mô các công ty dạng trên quá nhỏ cho các nhà đầu tư tổ chức thông minh, kỳ vọng giá cổ phiếu trở về giá trị th ực c ủa các món hời k ể trên quả thực khá “phù du”. Dù kết quả t ổng hợp của những món hời mà chúng tôi đầu tư khá tốt so với mặt bằng thị trường (+38% mỗi năm), nhưng quả th ực chúng tôi không hề thoải mái khi nắm giữ chúng. Việc đầu tư món hời (bargains) t ại Vi ệt Nam đòi hỏi s ự kiên nhẫn và sự ch ủ động đấu tranh t ại Đai hội cổ đông thường niên không hề nhỏ. Chúng tôi thường trích 20%-30% danh mục của mình vào các cổ phiếu dạng này trong quá khứ. Chúng tôi từng lãi lớ n (cổ phiếu tăng hàng trăm %) ở m ột vài thương vụ may mắn như VTB, BIC, VIX, APG, PSB, PVO, … Song ngược lại, chúng tôi cũng chịu tình trạng “kẹt vốn” tại vô số các trường hợp khác như SPM, PGT, HPC, DZM, C21 , HBS, WSS, HHS, … Tình trạng k ẹt vốn này không hề “dễ chịu” khi chúng tôi hiểu rõ rằng k ết quả kinh doanh của các công ty này ngày càng tệ đi trong khi ban lãnh đạo không hề làm bất k ỳ một hành động nào để hoàn trả lại vốn đầu tư không hiệu quả cho cổ đông. Chính vì vậy, phải mất nhiều năm đầu tư, chúng tôi mới chuyển m ột trong các chiến lược đầu tư của chúng tôi t ừ các món hời vốn lưu động sang cổ phiếu có tài sản “ẩn” lớn, đạt yêu cầu v ề quy mô và thanh khoản, còn tiềm năng tăng trưởng và ban lãnh đạo hành động vì cổ đông nhiều hơn. Một trong những ví dụ kinh điển về các cổ phiếu tài sản ẩn dạng này là CTCP Hóa An (DHA) mà chúng tôi đề cập ở trên, CTCP KCN Nam Tân Uyên (NTC) và CTCP Cao su Phước Hòa (PHR). Ngoài ra, nhóm cổ phiếu tài chính có mức định giá P/B thấp hơn đáng kể so với tài sản h ữu hình và vô hình cũng là nhóm cổ phi ếu mà chúng tôi đạt m ức sinh lợi l ớn, n hư trường h ợp của cổ phiếu SHB, SSI, VND và BMI trong năm 2017 vừa qua.
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
III. Ch ần chừ bỏ lỡ cơ hội (thumbsucking)
Dù mua sai cổ phiếu là một sai lầm tương đối nghiêm trọng với hầu hết các nhà đầu tư, chúng tôi lại có quan điểm trái chiều rằng hai loại sai lầm tưởng chừng như “vô hại” mà chúng tôi nói t ới đây mới là thứ sai lầm nghiêm trọng hơn hẳn. Khi nhà đầu tư mua sai cổ phiếu, t ất cả những gì anh ta có thể mất là 100% giá thị trường của cổ phiếu đó. Hơn nữa, nếu một cá nhân cẩn trọng chờ đợi vùng giá rẻ, anh ta thậm chí chỉ có thể lỗ đến 20% là tối đa. Song, nếu anh ta bỏ lỡ một cơ hội t ốt, chi phí cho anh ta có thể lên đến hàng trăm – th ậm chí hàng nghìn % lợi su ất (!) Đó là bởi vì khi chúng ta chần chừ trước cơ hội, hay bán quá sớ m một cổ phiếu rất tiềm năng, chúng ta đã bỏ lỡ đi các cơ hội tăng giá gần như “vô tận”. Ấy vậy mà nhìn lại những cơ hội mà chúng tôi bỏ lỡ do chần chừ hoặc do bán quá sớm, chúng tôi mớ i thấy rằng ranh giới giữa sự giàu có và sự tiếc nuối mỏng manh đến chừng nào: CTCP Đầu tư Thế giới Di động (HOSE: MWG), 2014-2017,
Skopos & Angelos Khi một cổ phiếu trong một lĩnh vực mà chúng tôi không hiểu rõ – chẳng hạn như Dầu khí, Thép tăng mạnh, chúng tôi cảm thấy không một chút tiếc nuối bởi vì chúng hoàn toàn nằm ngoài vòng tròn hiểu biết (circle of competence) của chúng tôi .
Tuy nhiên, nếu đối với một doanh nghiệp như CTCP Thế giới Di động (“MWG”) - doanh nghiệp mà chúng tôi vừa là khách hàng, chúng tôi vừa ưa thích dịch vụ của nó, chúng tôi vừa hiểu rõ lợi thế cạnh tranh và quan sát thường ngày thấy sự tăng trưởng của MWG trên các con phố - mà chúng tôi lại “ngậm ngón tay” (thumbsucking) không mua cổ phiếu của nó, để rồi nhìn nó tăng trưởng hàng trăm %, thì đó rõ ràng là sai lầm của không ai khác ngoài chính chúng tôi… Nhiều đọc giả sẽ thắc mắc vì sao chúng tôi lại không mua MWG trong khi chúng tôi ưa thích và hiểu rõ công ty đến như vậy?! Mặc dù đã nghiên cứu tương đối kĩ MWG, chúng tôi vẫn bị
kìm hãm bởi vô số các “nỗi sợ” không đáng có (!) Nỗi sợ lớn nhất của chúng tôi, nằm ở mức định giá xấp xỉ 15x P/E của một doanh nghiệp “cố tình” lên sàn để cổ đông lớn Mekong Capital thoái vốn vào giữa năm 2014. Chúng tôi lo ngạ i rằng v ới th ị trường smartphone đã bão hòa, mức định giá trên có thể đã quá cao và không còn hấp dẫn nữa. Và bằng chứng rõ rệt là cổ đông lớn nhất của họ muốn thoái vốn.
Song lúc bấy giờ, do chưa học được về định giá PEG ratio(*) – thứ thể hiện rõ sự hấp dẫn của MWG lúc bấy giờ, chúng tôi đã không đánh giá được mức tăng trưởng 44% CAGR c ủa MWG trong tương lai gần đến năm 2017 vừa qua. Và sự đánh giá thấp ấy, một phần cũng do kiến thức về ngành nghề (industry insights) của chúng tôi chưa toàn diện. Chúng tôi chưa hiểu rõ ngành điện thoại smartphone, khi dư địa sở hữu trên đầu người và tầ n suất thay điện thoại của người Việt cao hơn mức chúng tôi tưởng tượng rất nhiều. Chúng tôi cũng chưa hiểu rõ về ngành điện máy, nơi mà MWG đã rất thành công trong việc khai phá và chiếm lĩnh thị phần c ủa các đối thủ yếu hơn với mức tăng trưởng doanh số > 100% CAGR . Chúng tôi còn không ngờ đến một yêu tố khác là sự bùng nổ các công ty
Trang 3
cho vay tiêu dùng như FE Credit, Home Credit, HD Saison và ACS với lãi suất 0% đã thúc đẩ y doanh số cho MWG như thế nào. Chúng tôi cũng không hề biết được rằng MWG gần như không tốn chi phí thuê mặt b ằng cho việc mở r ộng c ửa hàng nhờ t ận dụng tiền hỗ trợ marketing trên kệ hàng của các hãng sản xuất điện thoại lớn như Samsung, Oppo, Sony, … Với m ức P/E trong kho ảng 14.0x-16.0x (thấp kinh ngạc so với t ốc độ tăng trưởng lợi nhuận trên 40% CAGR) vào giai đoạn nửa cuối năm 2015, chúng tôi đã ch ần ch ừ với các nỗi sợ không bao giờ xảy ra và bỏ lỡ MWG k ể t ừ đó trong sự tiếc nuối. Từ cuối 2014 đến nay, lợi nhuận sau thuế của MWG đã tăng trưởng hơn 350% lên mức trên 2000 tỷ đồng, dẫn đến giá cổ phiếu đã tăng hơn 300% một cách ngoạn mục. CTCP Cơ điện lạnh (HOSE: REE), 2016-2017, Skopos Nếu ở trường hợp của MWG khi tôi bị các nỗi sợ định giá cao kìm hãm, thì ở trường hợp của CTCP Cơ điện lạnh (“REE”): tôi lại vướng phải sai lầm căn bản c ủa m ột nhà đầu tư giá trị khi “chần chừ” chờ đợi mức giá rẻ hoàn hảo. Vào thời điểm đầu 2016, giá cổ phi ếu REE đã trải qua một giai đoạn đi ngang dài trước khi công bố k ết qu ả kinh doanh sụt gi ảm 20% do tác động l ỗ t ỷ giá từ công ty con nhiệt điện Phả Lại (PPC). Tại cơ hội hiếm có này, một t ập đoàn đầu tư tài chính hàng đầu như REE lại được bán với mức giá rẻ mạt 1.1x P/B và 9.0x P/E trailing, mức giá rẻ hiếm thấy bất chấp những triển vọng tương lai sáng sủa mà công ty đang hướng đến. Tại thời điểm đó, tôi đã dự kiến được triển vọng hồi phục của thị trường bất động sản trong môi trường lãi suất thấp, kéo theo sự ph ục h ồi c ủa các dịch v ụ thi công như mảng M&E của REE. Tôi cũng nhìn ra triển vọng lớn t ừ dự án tòa nhà văn phòng E. Town Central tại Q4, TPHCM c ủa công ty với vị trí đắc địa và quy mô lớn. Tôi cũng nhìn ra rằng hạch toán lỗ t ỷ giá cho PPC chỉ là ngắn h ạn xét đến đợt mưa nhiều s ắp t ới s ẽ b ổ tr ợ đáng kể cho danh mục hàng nghìn tỷ đồng các công ty thủy điện còn lại. T ất c ả đều h ỗ tr ợ cho ba mảng kinh doanh chính yếu của REE hồi phục trong t ầm nhìn 2-3 năm tiếp theo. Ấy v ậy mà khi cơ hội “dâng ra” trướ c m ắt, tôi lại ch ần ch ừ một cách lạ thường. Lúc bấy giờ, với tâm lý bi quan củ a thị trường bao trùm xung quanh REE và thanh khoả n thấp, tôi đã quyết định chờ đợi cho đến khi nào mức giá gi ảm < [20.0] rồi mới quyết định mua vào. Song, mức giảm giá ấy đã không bao giờ xảy ra trên thực t ế. Ở đây, tôi cũng muốn chia sẻ với quý đọc giả một bài học tôi vô cùng tâm đắc trong chương “Thời điểm mua vào”, quyển C ổ phiếu thườ ng, l ợ i nhuận phi thườ ng, 1957, của ngài Phillip A. Fisher: một m ức giá đáy thấp nh ất trong bảng giá của chứng khoán không hẳn là thời điểm mua vào tố t nhất – bởi vì tại điểm này, chỉ có vài trăm hoặc vài nghìn cổ phiếu được giao dịch. Một nhà đầu tư không thể, và không c ần phải mua chính xác ngay đáy và bán ngay đỉnh (!) B ởi vì nếu anh ta làm được v ậy – thì cũng chỉ do may mắn mà thôi. Thời điểm mua vào tốt nhất là khi anh ta tin vào triển vọng phát triển của doanh nghiệp, và mức giá anh ta phả i trả có được biên an toàn đủ lớn để anh ta cảm thấy thoải mái. Nếu cổ phiếu tiếp t ục rớt giá, anh ta sẽ hoàn toàn có thể t ự tin mua thêm để tăng tỷ trọng.
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
Trước khi nghiệm ra được bài học đáng giá đó, tôi đã để trôi đi cơ hội hi ếm có của c ổ phi ếu REE. Sau k ết qu ả kinh doanh t ệ hại của năm 2015, lợi nhuận ròng cho cổ đông của REE đã phụ c hồi mạnh mẽ k ể t ừ nửa cuối 2016 và có khả năng tăng trưởng t ừ 20%-30% trong năm 2017. Với việc thị trường nhận định lại mức định giá P/E và P/B rẻ mạt của REE, cũng như động thái tăng tỷ trọng của Jardine Matheson, cổ phiếu REE đã tăng hơn 100% (bao gồm cổ t ức, chia tách cổ phiếu) như ngày hôm nay, và hoàn toàn có thể tiếp t ục tăng thêm với các động lực kinh doanh chưa được phản ánh. Mặc dù tôi và các cộ ng sự S.A.F.E team t ừng mắc phải vô số các sai lầm vì chần ch ừ ở các cổ phi ếu như TLG, SLS, CTD, VJC , SCS, … Song hai câu chuyện tiêu biểu mà chúng tôi chọ n l ựa để nêu ra ở trên đều nh ắm đến hai thứ sai lầm mà các nhà đầu tư giá trị thường gặp nhất: thứ nhất là lo sợ trả giá quá cao, và thứ hai là thích chờ đợi mức giá thấp hoàn hả o (!) Kể t ừ khi nghiệm được bài học của ngài Fisher khi tập trung vào sự phát triển doanh nghiệp và bớt kiếm lời “tủn mủn” từ việc cố gắng mua đáy – bán đỉnh, chúng tôi đã quyết đoán hơn trong việc quyết định mua vào – và giảm thiểu sai lầm do sự chần chừ đi đáng kể. Cũng như ký giả huy ền thoại Nguyễn Hi ến Lê từng dặn dò về sự quyết đoán trong các quyển sách của ông: “ T ại sao l ại tham lam v ậ y? Tôi chỉ cần mỗ i việc đượ c 60 phần t ố t, 40 phần x ấ u thôi thì cũng đủ để cho tôi quyết đị nh r ồi.”
IV. Bán quá sớm Nếu s ự ch ần ch ừ - dẫn đến b ỏ l ỡ các cơ hội hi ếm th ấy - là một sai lầm nghiêm trọng, thì việc bán quá sớm là mộ t sai lầm nghiêm trọng hơn rất nhiều (!) Sai lầm nghiêm trọng này thậm chí lại vô cùng thường gặp nơi các nhà đầu tư cá nhân.
Ở đó, niềm tin phổ biến rằng: “Bạn không thể nghèo đi khi chố t l ời đượ c.” hay “Nhữ ng k ẻ không biế t chố t l ời sẽ phải nhìn nhữ ng k ẻ xung quanh ch ố t l ời thay.” là những tư duy cản trở một nhà đầu tư cá nhân hưởng lợi một cơ hội giàu có thực sự. Anh ta nghĩ rằng anh ta có thể bán kiếm được chút lợi nhuận, sau đó tìm được các cổ phi ếu tương tự d ễ dàng sau đó với số vốn lớn hơn. Nhưng qua nhiều năm kinh nghiệm quan sát, chúng tôi t ừng chứng kiến rất nhiều trường hợp những cá nhân trên bán đi các “túi mười gang” tiềm năng để rồi nhìn lại và chìm trong sự tiếc nuối. Bởi vì theo logic củ a việc đầu tư: (1) Các cơ hội có giá cả bất hợp lý (inefficient ) vô cùng hiếm hoi. Cổ phiếu tăng trưởng bền vững trên 20% CAGR cũng rất khó để tìm được - nhiều khả năng chỉ nhỏ hơn 10% số lượng cổ phiếu đang niêm yết. Do đó , khi một cá nhân bán đi các cổ phiếu dạng này đi trong khi chúng vẫn còn đang đem lại hiệu quả cao, 90% xác suất còn lại anh ta sẽ mua phải một cổ phiếu t ệ hại. (2) Tâm lý con người khiến một nhà đầu tư cá nhân khó thể nào mua lại một cổ phiếu bạn đã bán đi với mức giá rẻ hơn. Dù tái nhận định lại rằng cổ phiếu MWG sẽ tăng lên mức giá trị thực là [200] chẳng hạn, những nhà đầu tư bán ở giá [90] sẽ khó thể nào có “gan” để mua lại ở giá [120.0]. Bởi vì tâm lý sợ thua lỗ của anh ta không cho phép anh ta quyết định như thế.
Trang 4
Và như vậy, tưởng chừng như bán sớm (chốt l ời) là một quyết định thông minh. Song với kinh nghiệm nhiều năm trên thị trường của chúng tôi, đây chính là quyết định ngốc nghếch nhất m à một nhà đầu tư lựa ch ọn – và nó sẽ đẩy anh ta lùi xa ra khỏi một cơ hội giàu có, dù anh ta đã chạm tay đến rất gần. CTCP Hóa An (HOSE: DHA), 2014-2016, Angelos Như đã đề cập ở phần sai lầm khi mua sai cổ phiếu ở phần trên, tôi đã bán DHA vào cuố i 2013 t ại mức giá [8.0] và tự hào rằng mình đã quyết định đúng khi cổ phi ếu này tiếp t ục gi ảm về mức giá [6.5-7.0] và đi ngang một thời gian dài sau đó. Một khi vấn đề g ốc c ủa sai lầm đến t ừ s ự không am hiểu về doanh nghiệp, thì bất cứ quyết định nào của một nhà đầu tư cá nhân đều có khả năng mắc sai lầm r ất cao. Cũng đến t ừ s ự “thiếu hiểu biết” về lĩnh vực đá xây dựng, tôi đã mất kiên nhẫn với DHA do nhìn vào kết quả kinh doanh ngắn hạn t ệ hại, dẫn đến việc bán quá sớm. Tôi đã không nhận ra rằng: (1) Chu k ỳ ng ành bất động s ản và hạ t ầng khu v ực mi ền Nam đã bắt đầ u hồi phục t ừ đầu năm 2014 sau khi lãi suấ t ngân hàng giảm mạnh xuống dưới 10% và đầu tư nước ngoài bắt đầu c ải thiện đáng kể. Tôi đã chọn th ời điểm hơi sớm khi mua vào DHA vào giai đoạ n 2012-2013. (2) Trước khi mỏ Hóa An bị dừng khai thác, ban lãnh đạo DHA đã tích cực đầu tư 4 mỏ đá khác bao gồm Núi Gió, Thạnh Phú, Tân Cang và Thường Tân, tăng gấp 3 công suấ t so với trước đó. Ngoài ra, hàng loạ t m ỏ đá lớn ở Bình Dương, Đồng Nai và Tây Ninh sẽ ng ừng khai thác trong 2015-2016, t ạo l ợi thế cạnh tranh rất l ớn cho DHA. Nhi ều báo cáo cho thấy cung đá xây dựng t ại mi ền Nam chỉ b ằng m ột n ửa nhu cầu - trong khi nhu cầu đá tăng trưởng bền vững 15% CAGR m ỗi năm. (3) Giai đoạn 2012-2014 DHA cần mất chi phí bóc lớp t ầng phủ trước khi khai thác đá nên kết qu ả kinh doanh chưa tốt. Sau khi thay CEO, ban lãnh đạo đã giảm toàn bộ nợ vay, tiết kiệm chi phí SG&A đồng thời tích cực trích lập dự phòng hàng t ồn kho bị giảm giá. Tôi từng nói chuyện với nhiều nhà đầu tư giá trị lớn tuổi lúc đó khi họ liên tục khuyến nghị DHA ở vùng giá [6.5-7.0], vùng giá họ cho là “rẻ như cho không” xét đến những triển v ọng tích cực c ủa công ty. Song vì một lý do nào đó, tôi vẫn không tin và bán ra. Ngược lại hoàn toàn với suy nghĩ củ a tôi, DHA đã chuyển mình mạnh mẽ; giá DHA đã phản ánh nhanh chóng chỉ sau vỏn vẹn 2 năm từ giữa 2014 - gi ữa 2016, giá DHA đã tăng kinh ngạ c 600% (!) Tôi đã chạm một tay vào cơ hội giàu có, song lại t ừ bỏ ở phút cuối chỉ vì chưa nghiên cứu kĩ và thiếu kiến thức về lĩnh vực này. CTCP Tư vấn Xây dựng Điệ n 2 (HNX: TV2), 2014-2017,
Skopos Nếu ở trường hợp của DHA, anh bạn Angelos phải bán sớm vì cắt l ỗ, thì ở trường h ợp c ủa CTCP Tư vấn Xây dựng Điện 2 (HNX: TV2) - tôi lại quyết định “chốt l ời” như những cá nhân suy nghĩ nông cạn khác một cách hấp t ấp. Điều này đã dẫn đế n sự b ỏ l ỡ m ột trong những c ổ phi ếu “túi mười gang” lớ n nh ất trong lịch sử mà tôi vô cùng nuối tiếc. Với 4.4 triệu cổ phiếu niêm yết ở vùng giá [20.0-25.0] trong một thời gian dài, tức vốn hóa chỉ vỏn vẹn trên dưới 100 t ỷ
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
Trang 5
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
đồng, có thể nói TV2 là một cổ phiếu niêm yết trên HNX ít được chú ý nhất trên thị trường chứng khoán Việt. Ấy vậy mà lúc bấ y giờ, khi tôi nghiên cứu kĩ báo cáo tài chính kiểm toán năm 2014 của TV2 (cũng như ngài Peter Lynch t ừng dặn dò, tôi luôn muố n chia sẻ với các nhà đầu tư giá trị rằng cần phải đọc toàn bộ báo cáo tài chính từ trên xuống dưới – k ể cả các thuyết minh dài dòng), tôi mới nhận ra rằng: (1) Tiền mặt TV2 được t ạm ứng cho dự án Nhiệt điện Vĩnh Tân 4 là 208 t ỷ đồng, gấp bốn số vốn điều lệ nhỏ bé. Khoản này còn được chuyển trước 2 năm, nhận hoàn toàn bằng USD. (2) Giá trị thầu EPC khổng lồ cho dự án với giá trị gần 1.5 t ỷ USD, trong khi vốn điều lệ của công ty chưa đầy 5 triệu USD - đã làm tôi kinh ngạc khi thị trường hoàn toàn chưa phản ánh tiềm năng này một chút nào vào giá cổ phiếu cả. Tại m ức giá xung quanh [24.0-26.0] ngày ấy, tôi không hề chần ch ừ gì cả và mua ngay l ập t ức toàn bộ s ố cổ phi ếu mà tôi có khả năng chi trả. Nhưng đến đây, tôi lại mắc một sai lầm vô cùng lớn lao ngay sau đó. Trong vòng vỏn vẹn 3 tháng, cổ phiếu TV2 tăng mạnh 30% lên vùng giá [33.0]. Nhận thấy nội bộ công ty bắt đầu bán ra, lúc ấy tôi nghĩ rằng khoản lời 30% trong vòng vài tháng đã là quá t ốt, tôi đã bán TV2 chốt l ời – một quyết định vô cùng vội vã và sai lầm mà tôi nuối tiếc vĩnh viễn sau đó. Tất cả chỉ vì tôi không nhận ra được: (3) Lợi thế cạnh tranh thị trường ngách của TV2 trong mảng t ổng thầu tư vấn điện l ực. H ầu h ết các dự án nhiệt điện tương lai t rong quy hoạch của chính phủ đều phải ký hợp đồng tư vấn EPC, tư vấ n thiết k ế điện thông qua TV2. (4) Với quy mô khổ ng lồ của dự án nhiệt điện Vĩnh Tân 4, khoản tiền 208 t ỷ nhận trước chỉ là một phần rất nhỏ so với hàng nghìn tỷ đồng mà công ty sẽ nhận được trong tương lai. (5) Danh mục hàng loạt các nhà máy nhiệt điện trong 5 năm tới như Duyên Hải, Quảng Trị, Nhơn Trạch 3 & 4 s ẽ giúp công ty tăng trưởng doanh thu dài hạ n, t ạo dòng tiền khổng lồ trên vốn điều lệ ít ỏi chỉ 5 triệu cổ phiếu của TV2. Và như thế, sau thời điểm tôi bán TV2, lợ i nhuận của cổ phiếu này đã tăng trưở ng ngoạn mục: trong khi EPS năm 2014 là 8.2k, EPS năm 2015 tăng lên 12.9k, EPS 2016 20.9k, rồ i EPS năm 2017 đã đạt con số k ỷ l ục 39,000đ/cp - cao nhất toàn bộ thị trường chứng khoán từ trước đến nay (!)
Vốn hóa TV2 từ vỏn vẹn 100 t ỷ nay đã trở thành 1000 tỷ sau chia tách & cổ t ức, trở thành một “túi mười gang” 1000% đích thực cho chỉ sau xấp xỉ 3 năm nắm giữ. Tôi đã bỏ qua cơ hội này vĩnh viễn khi đã mua vào và bán ra một cách dạ i dột chỉ vì 30% lợi nhuận. Từ
đó mới thấy việc chốt lời sẽ thật sự là một sai lầm nghiêm trọng nhất xét đến chi phí cơ hội khổng lồ mà một khoản đầu tư chính xác có thể mang lại cho chúng ta. V. K ế t luận
Đến t ận bây giờ, m ỗi l ần nhìn về các sai lầm của mình trên bàn làm việc, chúng tôi vẫn còn cảm thấy bùi ngùi về những bài học đáng được ngộ ra sớm hơn. Những bài học đó bao gồm: - Thứ nhất, mua cổ phiếu là mua mộ t phần của doanh nghiệp đứng sau. Việc này đòi hỏi chúng ta phải am hiểu và thoải mái với ngành nghề lĩnh vực mà công ty hoạt độ ng, phải hiểu rõ lợi thế c ạnh tranh của công ty và sự tích cực của ban lãnh đạo điều hành công ty đó. - Thứ hai, như ngài Buffett từng dặn dò các nhà đầu tư: “Đừ ng bao gi ờ mút ngón tay cả ! Khi đã có đầy đủ thông tin và đưa ra đượ c l ậ p lu ận xác đáng, thì hãy hành động ngay đi .” Sự chần ch ừ v ới
các nỗi s ợ hãi không đáng có sẽ c ản tr ở các nhà đầu tư cá nhân chúng ta đến với các cơ hội giàu có hiếm gặp. - Cuối cùng, khi đã hiểu rõ tại sao phải mua cổ phiếu, thì đừng để những món lời và nỗi sợ giảm giá ngắn hạn làm chúng ta phải bán một cổ phiếu tiềm năng quá sớ m. Hành động sai lầm đó giống như khi ta t ừ bỏ một mỏ vàng khổng lồ trong khi khoảng cách đào chỉ còn 10 mét nữa vậy. Lời cuối, bất cứ nhà đầu tư nào cũng đã từ ng, hoặc có thể sẽ mắc phải một trong ba sai lầm trên. Nhưng điều đó không có nghĩ a rằng anh ta là một nhà đầu tư thua cuộc. Anh ta cần đối mặt với sai lầm, phân loại chúng một cách logic để không mắc phải lần nữa, thì khả năng thành công sẽ rất cao. Cũng như ngài Munger t ừng chia sẻ: “Để thành công trong đầu tư, chúng tôi không cần gì cao siêu cả. Chúng tôi chỉ cần biế t nhữ ng chỗ chúng tôi sẽ chết và tránh chúng bằ ng mọi giá.”
(còn tiế p) S.A.F.E Team
Quý đọc giả có thể truy cậ p link này để trao đổ i v ới chúng tôi sâu hơn về các kinh nghiệ m sai l ầm, thành công để cùng nhau họ c hỏi, và đạt được thành công bề n v ững trên thị trườ ng http://newslettervietnam.com/thao-luan/
Ấn phẩm được lưu hành nội bộ, cấm sao chép và chia s ẻ công khai nếu chưa được sự cho phép của:
Đăng ký đặt mua mới ấn phẩm 6 hoặc 12 tháng ấn phẩm bản in hoặc bản điện tử. Vui lòng đăng ký thông qua website c ủa The Golden Newsletter Vietnam và thanh toán trước như hướng dẫn của chúng tôi. Chúng tôi luôn cảm thấy hạnh phúc
GOLDEN RIVER INVESTMENT
và may mắn nếu có nhiều quý đ ọc giả theo dõi và ủng hộ.
MANAGEMENT, LTD Ho Chi Minh City, 700000
www.newslettervietnam.com/dat-mua-an-pham-dau-tu/
[email protected] www.newslettervietnam.com
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
Trang 6
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
2. Cập nhật khuyế n nghị cổ phiế u nửa cuối 2017 (Stock Selection) Ấ n phẩm
Cổ phiế u
Nhà đầu tư
Khuyế n nghị
Giá trị thực
Thời gian
Giá hiện t ại
Khuy ế n nghị cập nhật
DPM
Phòng thủ
Tích cực
>=[31.5]
2-3 năm
23.5
Trung lập
TTC
Năng động
Tích cực
[23.3 – 28.7]
1-3 năm
20.4
Trung lập
WSS, HBS
Năng động
Tích cực
+50% -> +70%
0-2 năm
3.9 2.8
Tiêu cực
ROS
-
Tiêu cực
[11.9 – 35.0]
-
162.1
Tiêu cực
VLC
Năng động
Tích cực
~ [25.4]
1 – 2 năm
17.9
Trung lập
APC
Năng động
Tích cực
[34.6 – 43.2]
0.5 – 1.5 năm
SBT, BHS
Năng động
Tiêu cực
Best case [29.1]
-
17.1
Tiêu cực
HAG
-
Tiêu cực
-
-
7.1
Tiêu cực
NTC
Năng động
Trung lập
~[90.0]
1 - 2 năm
81.9
Trung lập
APC
Năng động
Tích cực
[34.3 – 60.0]
1 – 2 năm
70.9
Tích cực
LTG
-
Tiêu cực
-
-
39.3
Tiêu cực
HPG
Năng động
Trung lập
[40.0]
0.5 – 1 năm
59,5
Trung lập
Ấ n phẩm I
Ấ n phẩm III
Đầu ra ngành phân bón đã bão hòa – tăng trưởng 1.5% CAGR, giá khí đầ u vào gia tăng, và lãnh đạo chưa chịu thay đổ i. Mức giá <0.8x book value, tứ c dưới [16.0] sẽ phù hợp hơn để xem xét đầu tư dựa trên tài sản ròng. Chúng tôi đã đánh giá thấ p sự thu h ẹp thị phần của DPM trong m ảng urea. Nhà máy của TTC đã full công su t, doanh thu khó tăng trưởng. Biên lợ i nhuận duy trì ở mức ổn định. Nếu P/E < 5x s ẽ hấp dẫn hơn với các nhà đầ u tư giá trị . Thanh khoản của cổ phiếu TTC cũng là một yếu t ố gây cản trở. Theo KQKD 2017, m ặc dù có lợ i th về nguồn tiền mặt lớn, ban lãnh đạ o của cả hai CTCK WSS & HBS này vẫn chưa hề đưa ra bấ t k ỳ động thái thay đổ i nào tích cực. Chúng tôi đã nhận định chưa đúng và khuyế n nghị bán cắt lỗ. Chúng tôi không có gì đ comment thêm về ROS. Ngo ại trừ một đi m r ng chúng tôi vẫ n tin rằng sớm muộn ROS sẽ trở về giá trị thực của nó. Có lẽ báo cáo kiểm toán 2017 sẽ thú vị hơn để chúng tôi cậ p nhật cho quý đọ c giả. K t thúc 2017, doanh thu công ty không tăng trưở ng trong khi lợi nhuận ròng giảm. Chúng tôi đã đánh giá thấ p s ự thu h ẹp th ị ph ần c ủa M ộc Châu milk – mặc dù tiề n mặt ròng của công ty lên đế n 770 t ỷ đồng, >2/3 vốn hóa. (Đề cậ p ở phần dướ i)
Ấ n phẩm II
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd.
Ghi chú
Mức định giá 30x P/E và 3x P/B thời đi m n ph m II cho một công ty mía đường đang sụt gi ảm l ợi nhuận vì cạnh tranh là không tưởng. Đúng như nhận định của chúng tôi, SBT đã giả m mạnh hậu sáp nhậ p >50% vốn hóa. Khi đọc giả đọc các BCTC của HAG, HNG – lượng tiền mặt chưa bao giờ n m ở đó cả! Tất cả những gì chúng ta nhìn thấy là nhữ ng dự án vẽ trong tương lai và các khoả n phải thu… Tiếp t ục khuyến nghị tránh xa 2 cp này. NTC đã ti p cận giá trị thực khá nhanh trong vòng 3 tháng cu i năm 2017. Tuy nhiên chúng tôi vẫn khuyến nghị trung lập - chờ đợi NTC hoàn tất toàn bộ các thủ t ục và việc cho thuê liên quan đế n KCN mở rộng số 3. APC ti p t ục là mộ t c ph i u “tăng trưở ng gi u mặt” mà chúng tôi tin tưở ng nhất (*): xét đến tiêu thụ ngành rau quả khá bền v ững v ới t ốc độ tăng trên 30% CAGR, l ợi thế độc quyền khó bị phá vỡ và triển vọng mở rộng nhà máy chiếu xạ. Chúng tôi tiế p t ục khuyến nghị t ích cực với giá trị thực >= [116.8] Tương tự như phân bón, do đầu ra bão hòa, và cạ nh tranh t ừ sản phẩm nhập khẩu, LTG theo đánh giá của chúng tôi sẽ tiếp t ục gặp khó khăn. LTG hiện đã giảm hơn 30% vốn hóa kể t ừ khi niêm yế t. Nhiều đọc giả s ẽ cho r ng nhận định của chúng tôi với HPG là sai lầ m. Tuy nhiên, đối với một cổ phiếu chu k ỳ (cyclical) kinh điển như Thép – chúng tôi vẫn cho rằng sự cẩn trọng là trên hết, xét đế n bối cảnh nền kinh t ế VN đang ở cuối chu k ỳ rồi.
Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
Ấ n phẩm
Ấ n phẩm IV
Ấ n phẩm V
Ấ n phẩm VI
MI N TR
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
Trang 7
Cổ phiế u
Nhà đầu tư
Khuyế n nghị
Giá trị thực
Thời gian
Giá hiện t ại
Khuy ế n nghị cập nhật
DQC
Năng động
Trung lập
-
2 năm
32.6
Trung lập
CMN
Năng động
Tích cực
> [50.0]
1-2 năm
38.5
Tích cực
VSN
-
Tiêu cực
-
-
50,0
Tiêu cực
SAB, BHN
-
Tiêu cực
-
-
232.8 137.0
Tiêu cực
VGG
Năng động
Tích cực
[64.5 - 86.1]
0.5-2 năm
55.6
Tích cực
VJC
Năng động
Trung lập
-
-
184.1
Trung lập
L14
-
Tiêu cực
-
-
77.5
Tiêu cực
Không comment gì thêm, một case “scam” khá kinh điể n.
SKG
Năng động
Trung lập
-
-
25.5
Trung lập
Mức giá hiện t ại chưa hấp dẫn. Một cái “bẫy đầu tư giá trị”
VNS
-
Tiêu cực
-
-
14.0
Tiêu cực
VNM
Năng động
Trung lập
-
-
200.3
Trung lập
REE
Phòng thủ
Tích cực
[45.5 – 64.2]
1 - 2 năm
38.3
Tích cực
SSI
Năng động
Tích cực
[22.1 – 46.0]
0.5 - 1.5 năm
33.0
Tích cực
VND
Năng động
Trung lập
[23.6 – 37.7]
0.5 - 1.5 năm
28.2
Tích cực
SHS
-
Tiêu cực
-
-
21.0
Tiêu cực
VIC
-
Tiêu cực
-
-
81.0
Tiêu cực
“CÓ” TRÁCH NHI
Ghi chú Với b i cảnh cạnh tranh gay g t với hàng Trung Qu c và sự sụt giảm nhu c ầu của m ảng đèn compact, DQC sẽ ti ếp t ục g ặp khó khăn trong ngắ n h ạn 1-2 năm tới. Chúng tôi tiế p t ục khuyến nghị mức giá <[27.0] là khá rẻ . KQKD 3Q2017 vượ t trội của CMN th hiện sự n lực của ban lãnh đạ o trong bối cảnh ngành mì gói cạ nh tranh gay gắt. Tuy nhiên vấn đề thanh kho ản của CMN cũng là một cản trở lớn.
Chúng tôi tiếp t ục không đánh giá cao định giá và triể n vọng của Vissan. Định giá ngất ngưở ng cho hai công ty bia tăng trưở ng chậm có lẽ do freefloat thấp. Và minh chứ ng cụ thể là sự giảm giá >30% của SAB th ời gian qua. Chúng tôi v n đánh giá r t cao định giá h p d n, chi n lược đúng hướng và tình hình tài chính lành mạ nh c ủa VGG. Tuy nhiên nhà đầu tư cầ n s ự kiên nhẫn lớn trong b ối cảnh thị trường nóng sốt với ngân hàng, bất động sản, … Không phù hợp với các cá nhân chưa am hi u. Song n u t ỷ giá-lãi su t-giá dầu ổn định, Vietjet là mộ t khoản đầu tư chu kỳ khá thành công.
khá nguy hiể m.
Chúng tôi thường xuyên căn dặ n r ng không bao giờ nên đầu tư vào 1 doanh nghiệp mà ta biế t rằng nó sẽ thu h ẹp trong 5 năm tớ i. Chúng tôi không đánh giá cao định giá 28.0x P/E trong khi tăng trưở ng dự phóng của VNM chỉ 11% CAGR. M ột mức giá khác sẽ hấp dẫn hơn hiệ n t ại. Định giá của REE đang hấp d n nhất trong nhóm VN30, yế u t ố duy nhất khiến giá cổ phi ếu chưa phản ánh chính là điể m y ếu full room ngoại 49%. Sau này điể m yếu sẽ được giải quyết nhờ sản phẩm Covered Warrants. CTCK hàng đầu với mức P/B th p đáng k so với các công ty khác như HCM, VCI. Một trườ ng hợp đầu tư chu kỳ ngắn khá hấ p dẫn. CTCK top 5 với thương hiệ u mạnh và đội ngũ broker năng độ ng. Xứng đáng có được mức P/E và P/B cao hơn. Mặc dù có mức tăng trưở ng lợi nhuận và giá c phi u đáng kinh ngạc, chúng tôi khuyế n nghị cần cẩn trọng với chiến lược rủi ro cao của SHS. Một case “diworsification” kinh đi n v ới định giá 100x P/E b t thường do free-float thấp. Chúng tôi cho rằ ng cần cực k ỳ cẩn trọng với những cổ phiếu tưởng chừng như là “bluechips” hàng đầu này.
M:
Những thông tin trong mục “Khuyế n nghị cổ phiếu cho các nhà đầu tư” được đúc kế t t ừ những thông tin được công bố công khai (chúng tôi luôn đứng trên góc độ của những nhà đầu tư cá nhân) và dựa trên nhữ ng suy luận đáng tin cậy. Tuy nhiên, chúng tôi không thể khẳng định rằng mọi phân tích, định giá, và dự phóng tương lai là chính xác một trăm phần trăm. Tuy nhiên, chúng tôi luôn tuân thủ ba yêu cầu “phân tích kĩ lưỡng, đảm bảo an toàn vốn và đả m bảo mức lợi nhuận đạt yêu cầu” của Benjamin Graham cho mọi khoản đầu tư mà chúng tôi khuyế n nghị.
Đội biên tậ p hoặc người biên tập viên có thể có vị thế hoặc đôi khi mua bán chứng khoán được đề cập trong các ấ n phẩm này (chúng tôi luôn tự dùng bữa ăn do chính chúng tôi n ấu ra). Đọ c giả có thể tham khảo ý tưởng đầu tư/tự phân tích định giá/thử nghiệm những đánh giá của chúng tôi nhưng nhữ ng k ết quả trong quá khứ không đảm bảo k ết quả tương lai sẽ tương tự. – Đội biên tậ p S.A.F.E
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd.
Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
Trang 8
3. Quan điểm ngược chiều (Contrarian Perspective) Chuỗi bài vi ết Quan điểm ngượ c chiều thách thứ c nh ữ ng niềm tin, giả định và dự báo thịnh hành & sai lầm trên thị trường thông qua lậ p luận, logic và những góc nhìn rủi ro mà nhiều nhà đầu tư bỏ qua
A. Những tư duy đầu cơ sai lầm của người Việt (k ỳ 1) “Wall St. people learn nothing and forget everything.” Benjamin Graham
Chưa bao giờ trong nhiều năm quan sát của chúng tôi, sự đầu cơ lại lan rộng một cách chóng mặt như hiện nay. Nhiều cá nhân non trẻ, chưa bao giờ tìm hiểu về chứng khoán, cũng bắt đầu nhảy vào phong trào đầu cơ đang sốt nóng từng ngày này. Thậm chí nhiều cổ phiếu mang bản chất đầu tư như VNM, SAB, GAS, HPG, REE .. . cũng đang trở thành tâm điểm cho những đợt sóng đầu cơ điên cuồng. Và đáng buồn hơn nữa, nhiều nhà đầu tư giá trị bắt đầu t ừ bỏ những nguyên tắc về biên an toàn trước đây họ đặt ra cho mình, họ đã mất đi sự kiên nhẫn và chuyển sang trò chơi đầu cơ đầy may rủi.... Trong ấn phẩm I đầu tiên mà chúng tôi bắt đầu nhiệm vụ lớn lao với các nhà đầu tư cá nhân, chúng tôi đã luôn tin rằng: “nếu phải giải thích cho việc thua lỗ và sự biến động lên xuống của thị trường k ể t ừ những ngày đầu năm 2000, câu trả lời không thể tìm được ở bất cứ số liệu hay quy luật nào, bởi vì câu trả lời nằm ở tâm lý – thứ chi phối hầu h ết m ọi hành vi của loài người. Và khả năng cao là thứ tâm lý vốn có trước đây củ a những nhà đầu tư & đầu cơ cá nhân tại Việt Nam vẫn chưa thay đổi nhiều sau bao nhiêu năm trôi qua. Tất cả những gì mà họ chờ đợi chỉ là một lí do chính đáng (một thị trường tăng điểm, một nền kinh t ế ngày càng tốt lên) để quay trở lại con đường trước đây của mình. I. Nh ững tư duy đầu cơ sai lầ m của người Việt
Chúng ta có thể có một cổ phiếu với mức giá thấp một cách kinh ngạc vào một thời điểm này, hoặc một mức giá cao không thể ngờ t ới vào một thời điểm khác, đơn giản chỉ vì, các cá nhân đã dùng lăng kính màu hồng (rose-colored glasses) của họ thay vì lăng kính màu đen bi quan trước đây. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng lăng kính màu hồng mà các cá nhân đang đeo, thay vì dựa trên những suy xét thông minh và tầm nhìn khác biệt, l ại đang dựa trên những n ền t ảng khá sai lầm, nếu không muốn nói là vô cùng phi lý...
(1) Đầu cơ chỉ vì cổ phiếu đó thuộc dòng cổ phiế u “dẫn dắt” thị trường Đây có thể nói là một trong những tư duy sai lầm phổ biến và tưởng chừng như hợp lí nhất. Tư duy này thậm chí còn ăn sâu vào những “cái đầu thông minh” củ a thị trường như các công ty quản lý quỹ, công ty chứng khoán, báo chí và cả những nhà đầu cơ kinh nghiệm lâu năm. Họ cho rằng khi thị trường bull market tăng mạnh, thì những dòng cổ phi ếu v ốn hóa dẫn d ắt – ch ẳng h ạn như ngân hàng, dầu khí, bất độ ng s ản - sẽ luôn là những nhóm tăng giá mạnh nhất, đem lại phần thưởng lớn lao cho họ. Tư duy này nghe hợp lí đến mức cả những nhà đầu cơ nổi tiếng thế giới như Jesse Livermore, Nicholas Darvas, và William J. O’Neil (công thức CANSLIM) đặt làm nguyên tắc chủ
đạo của họ. Và như vậy, các nhà đầu cơ cá nhân nghĩ rằng câu chuyện kiếm tiền trên thị trường hoàn toàn dễ dàng như việc chạy theo phong trào đó. Ở đây, chúng tôi đưa ra quan điểm trái chiều mạnh mẽ rằng có ba nguyên nhân khiến việc đơn thuần đầu cơ vào một dòng cổ phiếu “dẫn dắt” là một phương pháp không bền vững: - Thứ nhấ t, hầu hết các dòng cổ phiếu vốn hóa lớn – được cho là chiếm t ỷ trọng lớn trong VNIndex – đều là các ngành nghề chu k ỳ (cyclical) thuần chủng. Những ngành nghề này là những lĩnh vực bị t ổn thương (vulnerable) nhiều nhất khi kinh t ế giảm t ốc hoặc có xu hướng chịu khủng hoảng. - Thứ hai, không phải bất k ỳ cổ phiếu nào thuộc các ngành nghề trên đều có tỷ suất lợi nhuận t ốt và tài chính lành mạnh. Những nhà đầu cơ mê muội mua một cổ phiếu trong dòng dẫn dắt chỉ vì nó “chưa tăng”, hoặc nghĩ rằng “rủ i ro cao lợi nhuận cao” sẽ chịu rủi ro mất vốn khi dòng cổ phiếu đó không còn được thị trường ưa chuộng nữa. - Thứ ba, trên kinh nghiệm nhiều năm quan sát của chúng tôi về tri ết lý đầu tư cũng như triết lý cuộc đời, thói quen chạ y theo phong trào/chạy theo đám đông như trên khó bao giờ giúp một người có thể giàu lên bền vững được. Một nhà đầu tư cá nhân muốn thành công bền vững trên thị trường, thì nhất thiết phải có tư duy độc lập. Bởi vì nếu anh ta chạy theo đám đông, ai sẽ là người mua vào cổ phiếu của anh ta khi toàn bộ đám đông đều bán ra? Mua vào một cổ phiếu dẫn dắt không hẳn là sai. Nhưng nó chỉ là một yếu t ố trong rất nhiều các yếu t ố khác để quyết định. Những nhà đầu cơ lười biếng với suy nghĩ đơn giản sẽ lãnh chịu hậu quả lớn khi chu k ỳ kinh t ế/chứng khoán nằm ngoài dự đoán của họ. (2) Đầu cơ chỉ vì có k ế hoạch thoái vốn Nhà nước
Trong giai đoạn thị trường 2017-2018 hiện t ại, chúng tôi nhận th ấy đây là một trong những phong trào “phi lí trí” nhất mà chúng tôi từng chứng kiến đối với các nhà đầu tư cá nhân. Bất k ỳ c ổ phi ếu nào có thông tin về k ế ho ạch thoái vốn Nhà nước, thì hệt như rằng cổ phiếu đó sẽ tăng 30%-40%, bất chấp những câu hỏi lớn chưa được trả lời: - Liệu việc thoái vốn có được thực hiện đúng thời hạn? - Liệu t ỷ lệ thoái vốn có đủ lớn để thay đổi quản trị? - Liệu nội t ại của doanh nghiệp có thực sự đáng quan tâm? - Liệu ban lãnh đạo có đáng tin tưởng hay không? - Liệu rằng nếu thoái vốn thành công đi chăng nữa, sự cải thiện có được ph ản ánh ngay lập t ức? Hay 4-5 năm sau doanh nghiệp được thoái vốn này mới có sự tăng trưởng nhất định? Những nhà đầu cơ trót mua các cổ phiếu thoái vốn ở mức định giá cao như Sabeco, Becamex IJC , hay những cổ phiếu có nền t ảng nội t ại y ếu kém như DIG, DVN, s ẽ s ớm c ảm th ấy h ối h ận vì quyết định b ồng b ột c ủa mình. Họ tưởng r ằng b ất k ỳ c ổ phi ếu nào hậu thoái vốn đều tăng mạnh như trườ ng hợp c ủa Vinamilk - sau khi SCIC thoái vốn thành công cho Jardine Matheson. Họ c ần nh ận ra rằng không phải b ất k ỳ c ổ phi ếu được thoái vốn nào cũng sẽ c ải thiện nội t ại nhanh chóng. Kỳ v ọng của họ v ề những nhà đầu cơ “mê muộ i” mua sau họ v ới giá cao hơn ch ỉ là một giấc mơ hão huyền không hơn không kém.
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
(3) Đầu cơ chỉ vì công ty chia cổ t ức bằng cổ phiế u Chia cổ t ức bằng cổ phiếu, về bản chất, không hề phát sinh bất cứ dòng tiền đi ra nào của doanh nghiệp. Nó chỉ là một nghiệp vụ k ế toán thay đổi giữa các khoản mục trong phần vốn chủ sở hữu. (Vui lòng xem bài viế t của chúng tôi đăng cách đây không lâu: newslettervietnam.com/chia-co-tuc-bang-co-phieu ) Vậy mà chúng ta thấy phổ biến như thế nào khi rất nhiều môi giới - những người l ẽ ra phải có kiến thức tài chính vững vàng để tư vấn khách hàng của mình - lại "hô hào" mỗ i khi một doanh nghiệp nào đó công bố chia cổ t ức bằng cổ phiếu? Như trường hợp của doanh nghiệp THACO
trên sàn OTC cách đây vài tháng khi mà giá cổ phiếu tăng 80% sau khi công ty này công bố chia cổ t ức bằng cổ phiếu 300% (!) Chúng tôi còn nhận thấy một số cây bút báo chí cũng chưa hiểu rõ bản chất gốc rễ của nghiệp vụ này, khi mà thường xuyên đưa tin và đánh giá cao việc chia cổ phiếu của các doanh nghiệp như DXG, FLC, ITA, DLG, ... (4) Đầu cơ chỉ dựa trên một yế u t ố vĩ mô không hề có tác động trực tiế p
Đây cũng là một bẫy định kiến thường gặp khi não bộ con người luôn tìm những suy xét đơn giản thay vì đào sâu nghiên cứu. Trước đây nhiều năm khi có ít kinh nghiệm phân tích và đầu tư, chúng tôi cũng từng có những tư duy đơn giản, song sau này nhìn lại thì mới nhận ra tư duy đó vô cùng sai lầm. Đó là bởi vì kiến thức đào sâu và vòng tròn hiể u biết (circle of competence) của mỗi người luôn luôn hữ u hạn. Chẳng hạn như giá dầu là một ví dụ cụ thể. Khi giá dầu WTI và dầu Brent tăng mạnh gần đây - dẫn đến giá cổ phiếu dầu khí cũng tăng theo một cách mạnh mẽ, phần lớn các nhà đầu cơ cá nhân - những người mà cách đó vài tháng, tránh xa ngành dầu khí như tránh một cơn bệnh (disease) - lại đổ xô vào mua tất cả các cổ phiếu trong chuỗi giá trị ngành Dầu khí như PVB, PXS, PVD, ... với một niềm tin mãnh liệt rằng lợi nhuận của chúng sẽ cải thiện trong ngắn hạn. Dù họ không biết rằng động lực chính để các doanh nghiệp trên cải thiện doanh thu đến t ừ việc đấu th ầu d ự án mới và tăng giá các hợp đồng d ịch v ụ đối v ới đối tác B2B của họ - th ứ thông tin mà chúng tôi cho rằng hầu hết các nhà đầu cơ đều không đi sâu. Ngành chứng khoán cũng là một ví dụ kinh điển, khi mà VNIndex tăng mạnh, hầu hết các cổ phiếu ngành chứng khoán cũng tăng theo trong khi thông tin quan trọng như cơ cấu doanh thu (môi giới, cho vay margin, tư vấn, ...), chất lượng danh mục t ự doanh và chính sách rủi ro cho vay margin c ủa các CTCK, thì các nhà đầu cơ hào hứng đều "mù mịt". Các con số vĩ mô chỉ nh ằm mục đích thống kê, trong khi các yếu t ố tác động trực tiếp đến ngành và mô hình kinh doanh nội t ại m ới là yếu t ố thúc đẩy l ợi nhuận chính cho một doanh nghiệp. (5) Đầu cơ dựa trên sự k ỳ vọng "giữ giá" của người khác Sau hàng chục lần thất bại vì tin tưởng nhiều lời khuyên sai lầm/lừa đảo của người khác, Livermore - nhà đầu cơ huyền thoại nhiều lần kiếm rất nhiều tiền và mất t ất cả lúc cuối đời đã đúc kết lại rằng:
Trang 9
“Một ngườ i phải tin vào chính quan điể m của anh ta nế u anh ta muố n kiế m tiền đượ c t ừ th ị trườ ng. N ếu tôi mua d ựa trên lờ i khuyên của Smith, thì tôi cũng sẽ phải bán dựa trên lời khuyên củ a Smith. Nh ỡ đâu Smith đột nhiên biế n mất? Tôi hoàn toàn phụ thuộc vào anh ta. Chẳng có người nào có thể kiếm đượ c số tiền l ớn khi có một người khác bả o anh ta ph ải làm gì!”. Nhiều
năm kinh nghiệm và quan sát của chúng tôi trên thị trường, nếu có một bài học phải rút ra, đó chính là tư duy độc lập (independent thinking) mà một người cần phải có. Chúng tôi từ ng chứng kiến rất nhiều cá nhân, đặc biệt là các nhà đầu cơ ngắn hạn, chỉ vì lời nói của người đứng đầ u doanh nghiệp – bầu Đ, anh V, anh Q, anh B, v.v - r ồi quyết định mua cổ phiếu m ột cách mù quáng vì tin rằng người này sẽ giúp "đẩy giá" cổ phiếu lên như cách ông ta hứa hẹn về triển vọng doanh nghiệp. Nhiều cá nhân khác thì tin rằng khi một nhà đầu tư chiến lược lớn, hay một quỹ đầu tư lớn mua vào, họ "bắt buộc" phải có động lực giữ giá cổ phiếu để giữ cho danh mục của họ không bị lỗ. Chúng tôi cho rằng suy nghĩ trên đang dựa trên các giả định không hề vững vàng: - Nhà đầu tư chiến lược có mục tiêu hoàn toàn khác với các nhà đầu cơ ngắn hạn. Họ sẵn sàng nắm giữ hàng chục năm. Thậm chí như trường hợp của Thai Beverage mua lại Sabeco gần đây, cái họ c ần là quyền ki ểm soát doanh nghiệp - thứ giúp họ h ợp nh ất k ết quả kinh doanh và cải thiện dòng tiền. Giá cổ phiếu và free float <1% trên thị trường không hề có chút ý nghĩa đố i với họ. Dòng tiền t ừ hoạt động kinh doanh m ới là thứ họ quan tâm. - Những quỹ đầu tư tài chính, nếu có nguồn lực đủ lớn để mua lượng lớn cổ phiếu trên thị trường nhằm "giữ giá", thì họ đã không phải đa dạng hóa danh mụ c bằng cách mua mỗi cổ phiếu dưới 10% danh mục, hay thuê hẳn một hội đồng đầu tư (IC) để quản lý. Những quỹ đầu tư cũng như nhà đầu tư cá nhân chúng ta, họ cũng có sai lầm, và thành công nhất đị nh. Song việc hi vọng ngây ngô rằng họ sẽ mua vào cổ phiếu nhằm cứu vớt những cá nhân thua lỗ là một giấc mơ hoang đường. Việc đầu tư dựa vào tư duy độc l ập, hay đầu cơ dựa trên sự tin tưởng mù quáng vào hành vi của người khác, hoàn toàn là lựa chọn c ủa mỗi cá nhân. Có thể l ợi nhuận ngắn h ạn sẽ đến nhờ vào sự may mắn, nhưng trong dài hạn, thói quen chạy theo hành vi của người khác thay vì tập trung vào bức tranh lớn của doanh nghiệp - sẽ ch ỉ đem lại k ết quả t ồi t ệ cho các nhà đầu cơ quyết định theo lựa chọn đó.
II. Đầu cơ - một cách kiế m tiền nghiêm túc hay chỉ là một thú vui trả i nghiệm? Đã qua nửa năm nay, trong ấn phẩm số I - ấn phẩm đầu tiên của chúng tôi, chúng tôi đã nêu quan điểm của mình khi bình luận thêm về tác phẩm Intelligent Investor huyền thoại của ngài Graham: "Tuy nhiên, cùng chung quan điể m v ới Graham, chúng tôi cũng không nghĩ rằng đầu cơ hợp pháp là xấu xa hoàn toàn. Đầ u cơ, nhìn một cách khách quan, giúp tạ o ra thanh khoản, san s ẻ r ủi ro v ị th ế và huy động v ốn cho các doanh nghiệp còn non trẻ . Luôn
có những người đầu cơ thông minh cũng như nhà đầu tư thông minh v ậy.” Song sau việc quan sát nhiều thế hệ nhà đầu cơ trên nhiều thị trường, chúng tôi tin rằng hầu hết các cá nhân đều không phù hợp với việc đầu cơ vì xét đến kĩ năng, kiến thức cũng như thời gian ít ỏi mà họ bỏ ra ngoài công việc chính: việc mua cổ phiếu bằng
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
margin, mua cổ phiếu mới phát hành nóng nhất hay mua cổ phiếu giá cao ngất ngưở ng chỉ vì tin tưởng vào sự ti ếp t ục xu hướng tăng ấy sẽ đưa họ về trò chơi đặt cược may rủi hệt như ở các sòng bạc. Ngài Graham cũng khuyến nghị rằng nếu các cá nhân muốn đầu cơ chỉ để trải nghiệm, phải tách biệt tài khoả n và chỉ nên dành tối đa 5%-10% t ổng danh mục cho việc đầu cơ,
và hơn hết, không bao giờ rót thêm tiền vào tài khoản này. Như Ben Graham đã nói, “không bao giờ đượ c l ẫ n l ộn giữa đầu tư và đầu cơ trong cùng tài khoản, hay trong b ấ t cứ suy nghĩ nào củ a bạn.” Vậy
mà chúng ta thấy phổ biến như thế nào khi mà mỗi ngày, mỗi giờ, có hàng nghìn, thậm chí hàng vạn những nhà đầu cơ cá nhân đang: (1) đầu cơ trong khi cứ tưởng mình đang đầu tư (2) trong khi thiếu kiến thức và kĩ năng cần thiết, lại đầu cơ một cách nghiêm túc để kiểm tiền thay vì chỉ để trải nghiệm và giải trí (3) rủi ro toàn bộ gia sản – thậm chí vay nợ - vào việc
Trang 10
đầu cơ nhiều hơn số mà họ có thể chi trả được. Ở đây chúng tôi muốn nhấn mạnh đến tư duy sai lầ m cuối cùng, những người dùng lí do vốn nhỏ (limited capital) để hợp thức hóa việc đầu cơ của mình, sẽ khó bao giờ thấy vốn mình lớn hơn được (!) Ho ặc n ếu có, thì những s ự tăng giá cũng vô cùng ngắn ngủi và không bền vững. Nhiều nhà đầu tư huyền thoại như Buffett, Peter Lynch, Fisher, Prem Watsa, Michael Burry đều bắt đầu t ừ số vốn rất nhỏ, nhưng họ luôn đi đúng với triết lý đầu tư của mình và luôn tiết kiệm, giảm chi tiêu liên tục để gia tăng vốn đầu tư. Bạn là một nhà đầu cơ hay một nhà đầu tư? Tấ t c ả đều do lựa chọn của bạn. Bởi vì như một nhà triết gia nổi tiếng đã từng nói: "Cách nhanh nhất để thấ t bại, chính là bướ c xuống và đi ngay vào con đường sai trái." Filologos
5. Bài học cuộc sống: Bí quyế t của “Người giàu nhất thành Babylon” (Kỳ 2) Cơ hội kh ởi đầu cho sự giàu có hoàn toàn có thể đế n v ới bấ t k ỳ ai. M ột là biế t nắm b ắt, quy ết tâm thự c hiện để thành công. Hai là không có ý chí, bỏ l ỡ cơ hội - để r ồi cả đờ i số ng trong sự nghèo khó và hố i tiế c… (Ti ế p theo k ỳ 1)
NGUYÊN TẮ C TH Ứ TƯ : GI Ữ GÌN TÀI SẢN (*) Ngày thứ tư của buổi học, Arkad nói: - Khi đã sở hữu được tiền sau ba nguyên tắc trướ c, bạn phải biết cách giữ gìn cẩn thận. Nếu không, nó sẽ nhanh chóng vuột m ất do những ham muốn nh ất th ời c ủa b ạn. Trước h ết, b ạn ph ải h ọc cách bả o v ệ nh ững khoản ti ền nh ỏ, sau đó mới có thể giữ được những khoản tiền lớn. Những người có một ít vàng thườ ng muốn thử vận may của mình vào những thương vụ đầu tư hứa hẹn lợi nhuận lớn, nhưng lại không chú ý đế n nguyên tắc an toàn khi đầu tư. Đ iều này có thể dẫn đến hậu quả bị mất cả vốn liếng. Arkad dừng lại bồi hồi và nói tiếp: - Việc bỏ vốn đầu tư lần đầu tiên của tôi là mộ t bi k ịch lớn vào lúc đó, hậ u quả là tất cả số tiền tiết kiệm trong một năm của tôi đã bị mất trắng. Nhiều người nếu phải nếm qua trải nghiệm này, sẽ không vượt qua được. Do đó, tôi khuyên các bạn nên rút ra kinh nghiệ m lớn rằng: đừng bao giờ chủ quan tin vào sự hiểu biết nửa vời của mình để phó thác của cải vào cái bẫy đầu tư do chính mình giăng ra (!) Do đó, đây là phương thứ c chữa trị thứ tư: “Hãy bảo v ệ và phát triển tài sả n của bạn bằng cách đầu tư vào những nơi an toàn, đáng tin cậ y, v ới lãi suấ t cao nhất có thể đượ c.” Bạn nên tham vấn ý kiến của những người giàu kinh nghiệm và tin tưởng vào lời khuyên đó, sao cho vàng có thể sinh lợi nhiều nhất.
NGUYÊN TẮ C TH Ứ NĂM : QUY ẾT TÂM SỞ H ỮU M ỘT NGÔI NHÀ - Hầu hết người dân ở Babylon chỉ có đủ tiền để sống trong những khu dân cư t ồi tàn. Và mặc dù phả i trả những khoản tiền thuê nhà khá cao, nhưng ngôi nhà mà họ sinh sống không được rộng rãi và sạ ch sẽ. Con cái củ a họ chỉ có thể đùa nghịch trên nhữ ng lối đi bẩn th ỉu và các bà vợ không thể tr ồng trọt được gì để cải thiện bữa ăn đạm bạc cho gia đình. Cuộ c sống như thế không thể gọi là thoải mái và hạnh phúc được. - Trong trường hợp này, điều t ối ưu nhất mà tôi có thể khuyên các bạn là nên có một ngôi nhà cho riêng mình. Những ngườ i cho vay tiền thường sẵn lòng giúp đỡ những ai muốn có ngôi nhà và đất đai cho riêng mình. Bấy giờ, bạn hoàn toàn có thể yên tâm làm việc để trả nợ, thời gian có thể hai năm, bốn năm hay mườ i
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
Trang 11
năm chẳng hạn. Việc này cũng giống như bạn đang trả tiền thuê nhà hàng tháng vậ y. Nhưng từ đây trở đi, cuộc sống của bạn đã sang một trang mới t ốt đẹp hơn, bởi vì bạn đang sở h ữu một tài sản có giá trị và có đầy đủ mọi quyền hạn của mình đối v ới căn nhà. “Hãy quyết tâm sở h ữ u m ột ngôi nhà, vì như thế b ạn m ới có thể tích lũy đượ c tiền b ạc và có điề u kiện t ốt hơn để thự c hiện nhữ ng cuộc đầu tư mang lạ i l ợi nhuận trong tương lai.”
NGUYÊN TẮ C TH Ứ SÁU : ĐẢM B ẢO DÒNG TIỀ N THU NH ẬP LÂU DÀI Thông thường, cuộc đời của mỗi người đều phải trải qua các giai đoạ n t ừ thuở ấu thơ cho đế n khi bạc đầu – Arkad nói với l ớp học vào ngày thứ sáu – vì vậy, tôi có thể nói rằng: “Trách nhiệm của mỗi người là phả i biế t chuẩ n b ị một khoản tài sản cần thiế t khi bạn v ề già. Điều này không chỉ nhằm nuôi số ng bản thân khi bạn an hưở ng tuổi già, mà còn có thể chu cấp cho các thành viên trong gia đình khi bạn không còn khả năng làm việc được.”
Có nhiều cách khác nhau để đảm bảo cuộc sống của các bạn sau này. Ví dụ như cất giấu tài sản vào nơi kín đáo. Nhưng cách này chẳ ng những không sinh lợi mà còn thu hút kẻ trộm nữa, nên tôi không nhấ n mạnh k ế hoạch này. Một cách khác là mua nhà cửa và đất đai để bán hoặc cho thuê để thu lợi. Những tài sản trên cũng tồ n t ại qua thời gian và sẽ tăng giá trị trong tương lai. Hoặc một cách khác nữa mà các bạ n dễ dàng thực hiện đó là cho vay nhữ ng khoản tiền nhỏ. Theo thời gian, nó sẽ phát sinh lợi nhuận. S ố ti ền lãi từ v ốn g ốc và lãi cộ ng d ồn s ẽ ngày càng tăng thêm . Cách này có thể một ưu điểm là vớ i kh ả năng tính toán của mình, bạn có thể biết trước được là 10 năm, 20 năm .. sau, số tiền bạn nhận được là bao nhiê u. Theo tôi, đây là cách tối ưu nhấ t trong khả năng hiện thời c ủa các bạ n nhằm bảo đảm cuộc sống trong tương lai củ a mỗi người. V ới cách này, các bạn không cầ n s ử dụng nhiều ti ền trong cùng một lúc, mà chỉ c ần trích ra mộ t ph ần nh ỏ trong t ổng số tiền lương eo hẹp của các bạn để thực hiện dần dần. Và đây là phương thức ch ữa tr ị th ứ sáu mà các bạn nên bắ t tay thực hi ện t ừ ngay bây giờ : “Hãy chuẩ n b ị cu ộc s ố ng tương lai khi bạ n v ề già bằng cách hàng tháng cho vay nhữ ng khoản ti ền nh ỏ. S ố ti ền này sẽ c ần thiế t để nuôi số ng b ản thân và gia đình khi mình không còn khả năng lao động nữa.”
NGUYÊN TẮ C TH Ứ B ẢY: TĂNG CƯỜ NG KH Ả NĂNG KIẾ M TI ỀN - Hôm nay, tôi sẽ nói cho các bạ n nghe về một trong những phương thức quyết định nhất nh ằm chữa trị túi tiền nh ẹ tênh của các bạ n. Tôi sẽ không nói về vàng nữa mà nói về chính bản thân của các bạ n, vốn đã từng trải qua những thành công hay chuốc phải những thất bại trong cuộc sống. – Arkad trịnh trọng nói trong buổi học cuối cùng.
Cách đây không lâu, có một chàng thanh niên tìm đến tôi để vay tiền. Khi tôi hỏi lý do cần vay, anh ta kêu ca rằ ng s ố tiền kiếm ra không đủ để chi tiêu. Nghe thế, tôi trả l ời ngay với anh ta rằng anh ta là khách hàng vay tiền đáng thương nhất. Bởi vì cho dù anh ta có vay mượn bao nhiêu đi chăng nữa, cũng không thể nào đủ tiền để anh ta tiêu xài. Tôi mới hỏi lại anh ta: - Vậy cậu đã làm gì để tăng khả năng kiếm tiền của mình hay chưa? Chàng thanh niên chán nản đáp rằ ng: - Trong vòng hai tháng vừa qua, tôi đã sáu lầ n gặp ông chủ để đòi tăng lương, nhưng chẳng có kết quả gì cả! Tôi rất buồn cười về cách suy nghĩ khá đơn giả n của chàng thanh niên nọ . Bởi vì, anh ta không hề có một chút nỗ lực nào trong công việc. Anh ta ch ỉ muốn có thật nhiều tiền để tiêu xài. Tất nhiên, ông chủ của anh ta không thể đáp ứng yêu cầu vô lý đó đượ c. Vậy cần phải làm thế nào để có thể thực hiện được những ước muốn của bản thân? Theo tôi, trước hết bạn cần phải hiểu rõ là mình thật sự mong muốn điều gì, và đó có phải là một điều xác đáng hay không. Chúng tôi thườ ng mong muốn được giàu có, nhưng đang nghèo khổ mà mong muốn vậy thì thật vô lý. Song nế u bạn mong ước có 5 đồ ng tiền vàng, thì đó là mong ước cụ thể và thực hiện được. Sau đó, không gì có thể ngăn cản được bạn – với cách thức tương tự , bạn sẽ có thêm 10 đồ ng tiền vàng, rồi 100 đồng vàng, rồi 1000 đồ ng vàng, ... Thế là hiển nhiên bạn đã trở thành một người giàu có. Để trở thành hiện thực, ước mong của bạn phải cụ thể, và không vượt quá khả năng vốn có của bạn. Nếu bạn đặt ra nhiều tham vọng vượt quá khả năng của mình thì chắ c chắn bạn sẽ không thực hiện được, mà có khi còn chuố c l ấy sự chán nản và những suy nghĩ tiêu cực. Hẳn các bạn còn nhớ khoảng thời gian tôi còn là một ngườ i thợ khắc chữ làm công tầ m thường với tiền công 3 cắc bạc mỗi ngày. Tôi nhìn thấ y những người thợ làm công lâu năm hơn đượ c trả công cao hơn nhờ năng suất t ốt hơn của họ. Tôi đã quyết tâm không để thua kém. Tôi hăng hái và tập trung vào công việ c nhiều hơn..
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
Trang 12
Chẳng bao lâu sau, tôi đã trở thành người thợ khắc chữ nhanh và đẹp nhất. Với k ỹ năng điêu luyện và tinh thần làm việ c hăng hái, tôi đã đượ c trả công cao hơn mà không phải đế n gặp ông chủ để đòi tăng lương. Và đây là phương chức chữa trị túi tiền lép xẹ p cuối cùng: “Dù làm bấ t cứ nghề nghiệp gì, các bạn cũng cầ n phải luôn luôn tìm cách trau dồi, nâng cao các kỹ năng nghề nghiệ p của mình.” Qua bảy ngày, tôi đã trình bày với các bạ n bảy cách chữ a trị một túi tiề n trống rỗng, làm cho nó đầy dần và khiến bạn trở nên giàu có. Các bạn hãy vươn lên và mạ nh dạn thực hành các phương pháp làm giàu trên, hoặ c lựa chọn một trong những cách phù hợ p với hoàn cảnh của mỗi người nhất.
III. Gặp gỡ nữ th ần May Mắn Từ sau khi Arkad k ết thúc bảy ngày giả ng d ạy v ề phương thức làm giàu, Đề n h ọc tr ở thành nơi họp m ặt c ủa nh ững người quyết tâm thoát khỏi đời nghèo khó. Già có, trẻ có, nhưng đa số ở độ tuổi trung niên – họ hẹn nhau cùng họp lại đây để bàn bạc, thảo luận, chia sẻ với nhau về kinh nghiệm và con đường làm giàu cho bản thân và cho vương quố c. Một chủ đề được một người thợ dệt vải nêu lên trong ngày hôm đó là “Làm thế nào để thu hút đượ c sự may mắn” khi anh ta chợt nhặt được một túi tiền vàng bị đánh rơi. - Tôi xin có ý kiế n! Một người đàn ông trẻ tuổi đứng dậy – Khi nói về sự may mắn, phải chăng chúng ta thường nói đế n các sòng bài – nơi mà nữ thần May Mắn phù hộ cho chúng ta thắng đượ c nhiều tiền. Arkad bật cười và nói: - Điều gì khiến các bạn nghĩ rằ ng vị nữ thần t ốt bụng kia chú ý đế n những trò đỏ đen trong sòng bài hay những phiếu cá cược trong các cuộc đua ngự a? Tôi vẫn luôn đi tìm vị n ữ th ần này trong công việc lao động thường xuyên củ a con người nhằm t ạo ra giá trị cho bản thân và cho xã hộ i. Chẳng hạn như công việc cày cấ y, trồng trọt, buôn bán, hay nhữ ng nghề nghiệp chính đáng lương thiện khác … thì có cơ hội mang lại lợi lộc hơn nhiều. Những trò đỏ đen, cá cượ c kia, th ật ra người chơi bao giờ cũng thua và chủ sòng bài luôn là kẻ chi ến th ắng. Và nếu có thắng đi chăng nữa, thì tôi cũng chưa bao giờ th ấy m ột người nào giàu có và thành công lâu dài từ con đường này. Vậy bây giờ chúng ta hã thả o lu ận đến s ự may mắn trong công việc kinh doanh, buôn
bán xem sao. Một vị t hương gia cao tuổi giơ tay lên và bắt đầ u k ể: “Nhiều năm trước đây khi tôi còn trẻ và chưa lập gia đình. Lúc ấy tôi chưa kinh doanh mà vẫn còn làm công. Một ngày nọ, cha tôi hồ h ởi tìm đến và thuyết ph ục tôi tham gia vào mộ t v ụ đầu tư. Ông bả o r ằng, con trai của người b ạn thâm giao với ông đang dự định mua một mảnh đất khô cằn nằm không xa khu vực chúng tôi đang sống. Người đó dự trù sau khi mua xong sẽ cho dựng ba guồng nước để đưa nước vào trồ ng trọt. Sau đó, anh ta sẽ phân mảnh đất ấy thành nhữ ng lô nhỏ và bán cho những người có nhu cầ u mua. - Con trai à! – Cha tôi bảo – Cha mong con rút kinh nghiệ m t ừ sai lầm của cha lúc còn trẻ để mạnh dạn bắt đầu xây dự ng cho mình một tài sản có giá trị và được mọi người nể trọng. Từ số tiền tiết kiệm hằng tháng, con hãy trích ra mộ t phần mười để tham gia v ào những cuộc đầu tư kia. Đến khi bằng tuổi cha, con s ẽ sở hữu được một tài sản có giá trị cho bản thân con. Tôi lưỡng lự - Con đang băn khoăn không biết có nên nghe theo lời khuyên của cha hay không. Bởi vì con còn trẻ, còn nhiều dự định cũng như con còn nhiều chi phí cho gia đình phả i chi trả. - Cha đã từng nghĩ như con khi cha còn trẻ con trai ạ! Để rồi nhiều năm trôi qua, cha chẳ ng làm được điều gì cả… Con đang có cơ hộ i may mắn lớn nhất trong đời đấy con trai, hãy tin cha và đừ ng chậm trễ nữa! Mặc cho những l ời khuyên lơn, thúc giụ c c ủa cha, tôi vẫn lưỡ ng l ự không thực hi ện công việc đó. Và, tôi bị cu ốn hút bởi những cái áo choàng đẹp ngoài chợ, những buổi tiệc tùng xa xỉ , những vật dùng trong nhà lộ ng lẫy. Tôi đã nghĩ rằng t ại sao tôi phả i hi sinh nh ững sở thích của bản thân để làm những công việc mất nhiều thời gian như thế ? Sau một thời gian, quả thật công trình ấy đã mang lạ i lợi nhuận rất lớn và mỗi người tham gia vào kế hoạch đó đã thu được một khoản tiền gấp mười mấy lần số tiền vốn bỏ ra. Điều này khiến tôi vô cùng hố i tiếc và thầm trách mình thậ t thiếu khôn ngoan, ngoan cố không nghe theo lời khuyên đúng đắ n của cha mình. Câu chuyệ n của tôi và cha tôi là minh chứng cụ thể rằng tôi đã để vuột mất cơ hội làm giàu của mình.” Arkad đúc kết lại rằng: cơ hội khởi đầu cho sự giàu có hoàn toàn có thể đến với bất k ỳ ai. Một là biế t nắm bắt, quyết tâm thực hiện để thành công. Hai là không có ý chí, bỏ lỡ cơ hội - để rồi cả đời sống trong sự nghèo khó và hố i tiếc. Nếu chúng ta không thể chiến thắng được bản tính ù lì của bản thân, thì chúng ta không thể đạt được thành công và trở nên giàu có. Sự may mắn không phải cứ chờ đợi là có được. Mà để được may mắn, chúng ta cầ n phải biết nắm lấy những cơ hội t ốt và quyết tâm thự c hiện ngay. Các bạn hãy nhớ lấy điều này, nếu chúng ta biế t nắm lấy những cơ hội t ốt đến với mình, tức là bạn đã thu hút đượ c sự may mắn và nó sẽ đưa bạn đến đỉnh cao của sự thành công mà bạn mong đợi nhất.
Trích dẫn, d ị ch thuật, và t ổn g hợ p t ừ quy ển “The Richest Man in Babylon” , 1926, George S. Clason, bở i Europos
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
Trang 13
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
5. Phụ lục: Định giá & thống kê thị trường (Market valuation & statistics) Thị trường
Giá trị vốn hóa
P/E trượt bốn quý
Lợi suất (E/P)
Cổ t ức
VN-Index
125.2 t ỷ USD (+73.9% yoy)
18.7x
5.3%
2.1%
HNX-Index
9.8 t ỷ USD (+37.1% yoy)
12.0x
8.3%
2.4%
Upcom-Index
29.2 t ỷ USD
16.6x
6.0%
3.1%
Gần đây, không ít các đọ c gi ả yêu cầu chúng tôi phải làm các bài viế t nh ận định thị trường cập nh ật để họ tham khảo thường xuyên trong bối cảnh bull market như thế này – thật chẳng khác gì các “chuyên gia dự báo thị trường” mà chúng tôi thường phê phán cả! Giả sử chúng tôi thực lòng phải trả lời cho các khúc mắc đó, chúng tôi rất muốn mượn lời của ngài J.P.Morgan khi đượ c hỏi rằng thị trường sẽ ra sao trong 1 năm tới:
”Nó sẽ lên xuống thôi.” (It will fluctuate) Song nếu mà dừng đoạn nhận định ở đây thì ắt hẳn nhiều quý đọc giả sẽ uất ức với chúng tôi lắm. Nên chúng tôi sẽ cố gắng làm những việc mà chúng tôi giỏi nhất vậy… --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Cách đây không lâu trong ấn phẩm II – tháng 07.2017 – chúng tôi đã trích lại một đoạn văn bất hủ của ngài Graham mà chúng tôi cho rằng có khá ít người để ý tới: “ Tuy nhiên, nhiều đọc gi ả s ẽ th ắc m ắc th ế nào là một thị trường bong bóng, và ngược l ại? Đơn giản hơn mọi người thường nghĩ, một thị trường bong bóng là nơi: (1) có mức giá cao nhất mọi thời đại (2) mức P/E cao nhất mọi thời đại, như mức 45 lần trung bình của thị trường Việt Nam năm 2007 (3) mức cổ t ức thấp hơn lợi t ức t ừ các tài sản phi rủi ro khác (4) quá nhiều đầu cơ dựa trên vốn vay ký quỹ - margin (5) có vô vàn những cổ phiếu chất lượng t ệ được IPO trên thị trường.” Chúng tôi chưa bao giờ cố gắng dự đoán thị trường cả. Nhưng nếu một nhà đầu tư không hiểu rằng anh ta đang ở trong bối cảnh như thế nào, thì cũng giống như một vị tướng ngơ ngác không biết địa hình của trận chiến mà anh ta đang cầm quân vậy. Một bộ dấu hiệu (sign checklist) như trên là tối cần thiết để chúng tôi hiểu rằng bối cảnh đầu tư hiện t ại ra sao, để t ừ đó chúng tôi không bị cu ốn theo tư duy sai lầ m c ủa đám đông, đồng thời t ận d ụng được các cơ hội bất hợp lý. Giải thích dài dòng vậy, cốt cũng chỉ để đọc giả hiểu rằng chúng tôi luôn kiên nhẫn theo dõi 5 tiêu chí trên hàng tháng, thậm chí hằng tuần. Và từ giờ, chúng tôi cũng chia sẻ nó với các đọc giả trung thành: Dấu hiệu của TT bong bóng
Mức độ cảnh báo
Ghi chú
1. Index cao nhất lịch sử
!!!!
Đạt 1,110 điểm rồi giảm mạnh ~9% xuống 1,011 điểm, hiện đã gần vùng đỉnh 2007.
2. P/E cao nhất lịch sử
!!!!
P/E sau khi đạt 21.0x thì giảm mạnh xuống 19.0x nhờ KQKD tích cực và TT giảm điểm. P/E đỉnh điểm của năm 2009 xấp xỉ 23 lần.
Check?
3. Cổ t ức thấp hơn kênh phi rủi ro
x
!!!!!
Chênh lệch giữa l ợi suất c ổ t ức và trái phiếu CP và ti ền gửi ti ết kiệm đã đạt hơn 3-4% trong nhiều tháng qua.
4. Quá nhiều đầu cơ bằ ng margin
x
!!!!!
Dư nợ margin 30/09/2017 là 36,000 tỷ đồng – gấp g ần 4.5 lần thanh khoản giao dịch trung bình. Hơn nữa, trực giác của chúng tôi cũng cho rằng tình hình đầu cơ margin hiệ n t ại đang rất nóng.
!
Những đợt phát hành tăng vốn, và IPO kém chưa diễ n ra nhiều như trước. Hầu hết vẫn là các công ty Nhà nướ c lớn và ổn định.
5. Nhiều vụ IPO chất lượng kém
Hiện t ại, với 2/5 tiêu chí đã đạ t mức báo động và 3 tiêu chí còn lại đã gần ở mức nguy hiểm, có thể nói thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở cuối chu k ỳ bong bóng. Và mộ t cuộc đổ vỡ t ất yếu sẽ xảy ra khi cả 5 yếu t ố trên đều được chúng tôi check với mức độ cảnh báo tối đa. Còn hiện t ại, trên quan điểm của chúng tôi, có lẽ bong bóng tại thị trường Việt Nam vẫn còn chưa đủ “phình to” để chúng ta lo sợ. Song ngược l ại, n ếu m ột người công khai nói rằng thị trường Việt Nam đang khá hấp dẫn ở thời điểm hiện t ại, thì chúng tôi cho rằng đó là nhận định kém thực t ế và vô cùng phi lí trí.
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved
02/2018 – Ấn phẩm VII
Trang 14
THE GOLDEN NEWSLETTERS VIETNAM
5. Phụ lục: Chuyển động thế giới (World update in a nutshell) Trong mục này, chúng tôi sẽ t ổ ng hợp các tin tứ c thế giớ i & trong nước đáng chú ý mớ i nhất trong tháng kèm thêm một vài bình luậ n 15/01/2018 – 06/02/2018
05/02/2018
29/01/2018 – 06/02/2018
UBCKNN đưa ra dự thảo siết t ỷ lệ margin ban đầu lên 60%, giảm bớt độ nóng của bong bóng TTCK hiện t ại.
Bitcoin, Etherum, Ripple dẫn đầu sự sụt giảm lớn nhất lịch sử 66% vốn hóa của toàn bộ thị trường tiền s ố, t ừ m ốc 830 t ỷ USD xuống còn chưa đầy 280 t ỷ USD.
Giá dầu Brent biển Bắc giảm 7% t ừ đỉnh 70.5USD/thùng. Các nhà đầu cơ Việt bỗng nhận ra sự thiếu hiểu biết và sự k ỳ vọng quá mức cho toàn bộ ngành dầu khí.
Có lẽ hành động "siết margin" vừa rồi của y ban chứng khoán nhằm hạn ch ế s ự đầu cơ margin quá nóng, t ối thượng là để kìm hãm bong bóng chứng khoán không phình nhanh hơn nữa.
Như chúng tôi từ ng cảnh báo nhiều lần qua câu chuyện huyền thoại về “Cơn số t hoa Tulip”, những cá nhân đầu cơ mà góp phần làm Việt Nam lọt vào top 5 giao dịch tiền s ố toàn thế giới - sớm muộn sẽ chịu hậu quả nghiêm trọng cho sự mê muội của mình.
Nhiều l ần
Như chúng tôi từng chia sẻ với các nhà đầ u tư cá nhân nhiề u lần: việc hối hả làm giàu thông qua vay nợ sớm muộn sẽ hại con đường giàu có bền vững. Chỉ có sự tiết kiệm và đầu tư xuyên suố t một cách cẩn trọng mới là con đường đúng đắ n lâu dài. Sau hai phiên ngày 05, 06/02 vừ a rồi – chúng ta mớ i thấy rõ được rằng khi “thủ y triều xuố ng, mớ i biế t nhữ ng k ẻ nào không mặc quần.” Tỷ lệ ký quỹ 60% này dự kiến sẽ chính thức áp dụng vào ngày 01/03/2018.
Cụ th ể, Bitcoin mất 69% giá, Ethereum giảm 59%, Ripple gi ảm 84%, Stellar gi ảm 70%. Ba yếu t ố: (1) bán khống tiền số bắt đầu được đẩy m ạnh (2) sự s ợ hãi về thi ếu minh bạch, đặc biệt các vụ hack và lừa đảo ICO ngày càng nở rộ (3) hệ thống xử lý giao dịch chậm chạp và việc ch ặn thanh toán của các hãng thẻ tín dụng lớn, đã làm giá tiề n số giảm mạnh. Chúng tôi nghĩ rằng giá trị thực của các phương tiện thanh toán này chỉ có thể gần với USD, chứ không quá xa như bây giờ được.
chúng tôi đã từng đề cập v ề việc các cá nhân mê muội và thiế u kiến thức, phi lí trí như thế nào trong việc xếp chung sự tăng giá của dầu m ỏ với vi ệc tăng lợi nhuận của “t ất cả” các doanh nghiệ p trong chuỗi giá trị ngành Dầu khí. Trong hai phiên 05, 06/02 vừa qua, hàng loạt các cổ phiếu dầu khí như PVS, PVD, PVT, PVB, PXS đã giảm trên 20%. Cũng như sai lầm “mua sai” mà chúng tôi đề cập ở phía trên, việc thiếu hi ểu bi ết v ề m ột lĩnh vực, mô hình kinh doanh và lợi thế cạnh tranh của doanh nghi ệp sẽ làm một nhà đầ u tư cá nhân vừa thua lỗ, v ừa không thể nh ận ra tiềm năng của doanh nghi ệp đó. Việc am hiểu ngành Dầu khí không hề dễ dàng cho mọi người. Vậy t ại sao các cá nhân chúng ta lại ưa thích nhữ ng lựa chọn quá khó chi vậy?
31/01/2018 – 06/02/2018
10/01/2018
07/01/2018
FED chuẩn b ị tăng lãi suấ t. L ần đầu tiên thị trường bắt đầu hoảng sợ sau bao nhiêu năm lãi suất thấp. Tỷ giá VND/USD và lạm phát bắt đầu rục rịch tăng.
Với công nghệ định vị khách hàng và dự đoán hành vi bằng “Big Data”, người dùng đang dần trở thành “sản phẩm để bán”. Hãy cẩn thận với bất cứ thứ gì miễn phí!
Một hiện trạng đáng báo động mà nhà đầu tư ít để ý thấy, chính là các cơn sốt đấ t t ại
Trong cuộc h ọp đầu năm của mình, FED bỏ ngỏ khả năng tăng lãi suất vào tháng 3, song k ế hoạch tăng lãi suấ t ba lần trong năm 2018 có thể sẽ được thực hiện bởi Jerome Powell – người k ế nhiệm của bà Yellen – nhằm gia tăng lạm phát theo mục tiêu củ a t ổng thống Donald Trump.
Làn sóng phản đố i mạng xã hội Facebook gây ảnh hưởng đế n lối sống và dữ liệu cá nhân của người dùng đang nở r ộ hơn bao gi ờ h ết. Từ sự phản đối của cựu phó giám đốc công nghệ Facebook , đến Tim Cook và Elon Musk đang làm người tiêu dùng khá phẫ n nộ với mạng xã hội miễn phí lớn nhất thế giới này.
Nếu cách đây 5 năm, ít có ai nghĩ rằ ng m ột khu vực hoang vắng t ại t ỉnh Quảng Ninh lại có thể sốt nóng như vậy. K ỳ vọng trở thành “đặc khu kinh t ế” của Vân Đồn, Quảng Ninh, đã bơm giá đất t ại đây từ vỏn vẹn dưới 9 triệu đồng/m2 lên 27 triệu đồ ng/m2, thậm chí nhiều dự án còn có giá 35 triệ u/m2.
Thật trùng hợp, trong khi k ỳ ấn phẩm trước chúng tôi cảm th ấy s ự b ất l ực c ủa FED, thì t ại k ỳ ấn phẩm này, lần đầu tiên chúng tôi nhận th ấy s ự sợ hãi quay lại nơi phố Wall. Chỉ s ố đo lường tâm lý VIX đã rơi vào mứ c sợ hãi đột ngột sau hai phiên vừa qua.
Tim Cook t ừng cảnh báo người tiêu dùng rằng: “Khi bạn sử d ụng một sản phẩ m miễ n phí trong một thời gian dài, hãy hiể u r ằng bạn không còn là người dùng nữ a, bạn đang tr ở thành sản phẩm để bán đấ y !”
Với việc hàng loạt các tập đoàn lớn như Sun Group, FLC, CEO đầu tư dự án ở khu vực này nhằm đón đầu dự án “casino cho người Việt” đầu tiên, có thể nói cơn sốt này không phải là không có cơ sở. Song như cách mà giá ở đây được t ạo ra, sự k ỳ vọng sẽ biến thành thất v ọng s ớm ch ừng n ếu các chính sách và các yếu t ố cơ bản về vị trí, dân số, dự án casino không được đáp ứng.
Tỷ
giá USD/VND cũng đã rục rịch tăng lên trên 23,000. Lạm phát tại Vi ệt Nam cũng sẽ sớm phải tăng theo giá dầu và tỷ giá.
Với công nghệ Big Data ngày càng phát triển, các nhà quảng cáo sẽ trục lợi thông tin cá nhân, thói quen của người dùng để đạt t ỷ suất sinh lợi t ốt nhất một cách rẻ mạt.
hàng loạt các vùng ven biển xa xôi, đặc biệt nhất là Vân Đồn.
Ấn phẩm được lưu hành nội bộ, cấm sao chép và chia s ẻ công khai nếu chưa được sự cho phép của:
Đăng ký đặt mua mới ấn phẩm 6 hoặc 12 tháng ấn phẩm bản in hoặc bản điện tử. Vui lòng đăng ký thông qua website của The Golden Newsletter Vietnam và thanh toán trước như hướng dẫn của chúng tôi. Chúng tôi luôn c ảm thấy hạnh phúc
GOLDEN RIVER INVESTMENT
và may mắn nếu có nhiều quý đ ọc giả theo dõi và ủng hộ.
MANAGEMENT, LTD Ho Chi Minh City, 700000
www.newslettervietnam.com/dat-mua-an-pham-dau-tu/
[email protected] www.newslettervietnam.com
Copyright ©2017 Golden River Investment Management, Ltd. Ho Chi Minh City, 700000
[email protected], All rights reserved