TEORI ANALISIS KOMPONEN MAKNA
ANALISIS KATA “HULU‟
Perkataan “hulu” boleh dirujuk kepada beberapa makna iaitu :
Perkataan “Hulu” yang merujuk kepada parang.
Perkataan “Hulu” yang merujuk kepada tempat sungai.
Perkataan “ Hulu” yang merujuk tempat kampung .
Perkataan “Hulu” yang merujuk kepada orang.
ANALISIS KATA “HULU” DENGAN MENGGUNAKAN R AJAH ANALISIS ANALISIS KOMPONEN MAKNA KATZ DAN FODOR
HULU
KATA NAMA
HULU PARANG
HULU SUNGAI
HULU KAMPUNG
ORANG HULU
Kayu
Jernih
Jauh
Sopan
Berukir
Deras
Terpencil
Tradisional
Keras
Jauh
Desa
Mundur
Tumpul
Nyaman
Mundur
Tidak berpelajaran
Senjata
Bersih
Terpencil
Budaya
Hakis
Kemudahan asas
Tahan lama
Kota
kota
Kasar adat
Lembut
ANALISIS PERKATAAN HULU MENGGUNAKAN SIMBOL + DAN –
HULU PARANG
HULU SUNGAI
HULU KAMPUNG
ORANG HULU
+ Kayu
+ Jernih
+Jauh
+Sopan
+ Berukir
+ Deras
+Terpencil
+Tradisional
+ Keras
+ Jauh
+Desa
+Mundur
+ Tumpul
+ Nyaman
+Mundur
-Tidak berpelajaran
+ Senjata
+ Bersih
+Terpencil
+Kasar
+ Budaya
+ Hakis
-Kemudahan asas
+adat
+ Tahan lama
- Kota
-kota
- Lembut
Kata hulu dalam golongan kata nama yang telah dikelompok kepada empat fitur atau sifat iaitu fitur (+ hulu parang), fitur (+ hulu sungai0, fitur (hulu kampung), dan (+orang hulu). Berdasarkan rajah di atas kata “hulu” tergolong dalam kata nama yang telah dikelompokkan kepada tiga fitur iaitu yang pertama merujuk kepada fitur benda, yang kedua perkataan “hulu” tersebut merujuk kepada tempat dan yang ketiga merujuk kepada orang. Analisis kata “hulu parang” ini merupakan kata nama. Diperbuat daripada kayu dan bersifat tahan lama dan keras merupakan kebudayaan dan cara kehidupan suku kaum, simbol + ini juga telah menunjukkan bahawa hulu parang tersbut mempunyai konteks makna yang keras, namun dalam analisis ini juga terdapat symbol – yang merujuk kepada lembut, hal ini menunjukkan bahawa hulu parang tersebut tidak menandakan adanya fitur makna pada perkataan itu, contohnya jelas bahawa hulu parang tersebut mempunyai tanda (+) yang mempunyai ciri-ciri yang berkaitan karana benda tersebut mempunyai fitur makna yang berkaitan dengan hulu parang tersebut. Manakala (-) tersebut tidak wujud bagi perkataan tersebut contohnya Hulu parang + keras Hulu parang – lembut
Manakala fitur makna kata bagi “hulu” iaitu merujuk kepada tempat iaitu sungai dan kampung yang mempunyai simbol + pada fitur yang berkaitan iaitu hulu sungai dan hulu kampung tersebut mempunyai fitur makna yang berkaitan iaitu kedua-dua makna tersebut saling berkaitan antarnya ialah jauh, nyaman, bersih dan lain-lain. Kita dapat melihat hulu sungai dan hulu kampung tersebut mempunyai fitur makna dan simbol yang sama, namun terdapat juga fitur yang tidak berkaitan dan simbol – antaranya ialah fitur makna kota yang merujuk kepada hulu sungai. Analisis makna yang telah dilakukan telah diletakkan simbol – kepada perkataan kota yang melambangkan hulu sungai, namun analisis yang telah dijalankan menunjukkan fitur makna kota tersebut tidak berkaitan dengan hulu sungai dan hulu kampung. Sekiranya perkataan hulu sungai dan hulu kampung yang dipilih maka komponen makna yang yang perlu dimasukkan ialah, nyaman, bersih desa dan lain-lain. Manakala bagi fitur orang hulu pula merujuk kepada orang yang berada di pedalaman yang mempunyai tingkah laku dan adat yang berbeza, oleh itu beberapa simbol + yang mempunyai perkaitan dengan orang hulu tersebut telah dimasukkan namun simbol – bagi perkataan tidak berpelajaran tersebut tidak mempunyai kaitan dengan fitur makna orang hulu tersebut.
ANALISIS PERKATAAN „TURUN‟ MENGGUNAKAN RAJAH ANALISIS KOMPONEN MAKNA KATZ DAN FODOR
ANALISIS KATA TURUN :
Perkataan “turun” ini boleh dirujuk kepada :
Perkataan “Turun” merujuk kepada perbuatan. Perkataan “Turun” merujuk kepada keadaan.
ANALISIS KATA “TURUN” DENGAN MENGGUNAKAN RAJAH ANALISIS KOMPONEN MAKNA KATZ DAN FODOR
TURUN
KATA NAMA
TURUN
TURUN
(MERUJUK KEPADA PERBUATAN)
(MERUJUK KEPADA KEADAAN)
Gunung
Hilang warna
Bukit
Pangkat
Tangga
Melorot
Ke bawah
Susut
Melungsur
Reda
Keluar kereta
Berkurang
Jurang
terbit
ANALISIS PERKATAAN TURUN MENGGUNAKAN SIMBOL + DAN –
TURUN MERUJUK KEPADA
TURUN MERUJUK KEPADA
PERBUATAN
KEADAAN
+Hilang warna
+ Gunung + Bukit + Tangga
+Pangkat + manusia
+Melorot
- haiwan
+Susut
+ Ke bawah
+Reda
+ Melungsur + Keluar kereta + Jurang
+ manusia
+Berkurang
- haiwan
- Terbit
Berdasarkan rajah di atas kata „turun‟ tergolong dalam kata kerja yang dikelompokkan kepada dua fitur atau sifat utama, iaitu fitur (+perbuatan) dan juga (+ keadaan ). Analisis kata turun yang merujuk kepada perbuatan ini terdapat beberapa simbol + yang telah diletakkan mempunyai fitur yang berkaitan dengan perkataan turun tersebut. Perkataan turun tersebut juga dilakukan oleh manusia dan juga binatang, namun perkataan turun yang merujuk kepada perbuatan tersebut dapat dibahagikan kepada dua fitur makna iaitu simbol + merujuk kepada perbuatan yang dilakukan oleh manusia dan fitur tersebut mempunyai perkaitan manakala simbol – merujuk kepada haiwan dan tidak mempunyai perkaitan dengan perkataan turun tersebut. Hal ini kerana perkataan turun yang merujuk kepada turn tangga dan keluar kereta tersebut hanyalah mempunyai fitur makna yang dilakukan oleh manusia sahaja, namun fitur seperti gunung yang mempunyai simbol + tersebut mempunyai fitur makna yang berkaitan dengan keduadua mahkluk tersebut.
Fitur makna yang terdapat di atas boleh dirujuk kepada dua fitur makna iaitu perbuatan dan juga keadaan, namun fitur makna perbuatan sahaja yang boleh melambangkan simbol + bagi mahkluk manusia dan juga haiwan, namun bagi fitur makna turun yang merujuk kepada keadaan tersebut hanya boleh digunakan oleh fitur makna yang merujuk kepada manusia. Dalam fitur makna yang melambang simbol – terbit tersebut tidak melambangkan perkaitan fitur makna dengan perkataan turun tersebut. terbit tersebut mempunyai fitur makna dengan perkataan muncul dan bukannya perkaitan dengan fitur makna turun. Contohnya : Turun + Hilang warna Turun – Terbit
ANALISIS KATA „HAUS‟ DENGAN MENGGUNAKAN R AJAH ANALISIS KOMPONEN MAKNA KATZ DAN FODOR
ANALISIS KATA „HAUS‟
Perkataan haus merujuk kepada dua iaitu : “Haus” merujuk kepada rasa “Haus” merujuk kepada terhakis
ANALISIS KATA „HAUS‟ DENGAN MENGGUNAKAN R AJAH ANALISIS KOMPONEN MAKNA KATZ DAN FODOR
HAUS
KATA ADJEKTIF
RASA
TERHAKIS
Dahaga
Tapak kasut
Minum
Tapak selipra
Air
Tayar kenderaan
Cuaca
Geseran
Cuaca sejuk
Sungai
ANALISIS PERKATAAN “HAUS” MENGGUNAKAN SIMBOL + DAN –
RASA + dahaga
+ manusia
TERHAKIS + manusia
+ tapak kasut
+ haiwan
+ minum
+ manusia
-
+ manusia
+ tapak selipar
+ haiwan
+ air
+ manusia
haiwan
-
+ tayar kenderaan
+ haiwan
haiwan
+ manusia -
haiwan
+ cuaca + manusia + haiwan
+ geseran
+ manusia -
haiwan
- Cuaca sejuk - sungai
Kata haus tergolong dalam golongan kata adjektif yang dikelompokkan kepada dua fiturr atau sifat utama iaitu fitur (+ rasa) dan fitur (+terhakis). Dalam analisis perkataan tersebut dengan menggunakan analisis yang telah dikemukakan oleh Katz dan Fodor terdapat fitur yang berkaitan dengan perkataan haus tersebut. Jika dilihat perkataan haus yang merujuk kepada fitur makna rasa ianya menunjukkan perkaitan kedua-dua makna iaitu fitur tersebut terdapat pada manusia dan juga haiwan seperti contoh perkataan dahaga yang menunjukkan simbol + dahaga kedua perkaitan manusia dan haiwan diletakkan simbol + yang bermaksud mempunyai fitur makna yang berkaitan.
Begitu juga dengan perkataan minum, air, dan cuaca yang menunjukkan perkaitan dengan fitur makna haus. Namun cuaca sejuk menunjukkan simbol – yang menunjukkan fitur tersebut tidak berkaitan dengn haus iaitu rasa, apabila cuaca sejuk keberangkalian untuk haus tersebut mungkin kurang oleh itu makna tersebut tiada kaitan dengan haus yang merujuk kepada rasa. Manakala bagi makna yang mempunyai perkaitan dengan makna terhakis, dengan menggunakan simbol + dan simbol – ini menunjukkan fitur makna haus tersebut yang merujuk kepada makna terhakis tersebut merujuk kepada perkaitan yang dilakukan oleh manusia sahaja dan bukannya haiwan, seperti contoh fitur tapak kasut terhakis menunjukkan simbol + bagi manusia dan simbol – bagi haiwan. Hanya manusia sahaja yang menggunakan kasut oleh itu analisis tersebut diletakkan simbol + yang menunjukkan makna fitur tersebut berkaitan dengan makna haus tersebut, begitu juga dengan makna tapak selipar, tayar kenderaan dan geseran. Namun perkataan sungai yang menunjukkan simbol – tidak mempunyai perkaitan dengan makna terhakis dan juga tidak terdapat simbol + bagi manusia dan juga haiwan. Sesuatu kata atau perkataan itu tidak mewakili satu simbol sahaja tetapi terdiri daripada pelbagai komponen yang tersendiri. Walaupun begitu, dalam menggambarjan hubungan antara kata dalam satu bidang tertentu, kita dapat menerangkan atau mengungkapkannya melalui komponen makna yang terangkum dalam kata-kata dalam bidang tertentu. Berdasarkan komponen makna, kita dapati ia menunjukkan bahawa setiap kata mempunyai maknanya yang terbentu daripada beberapa unsure atau komponen. Bukan sahaja untuk menunjukkan hubungan makna antara kata, komponen makna juga amat berguna bagi perumusan makna dalam kamus dan untuk menentukan kalimat yang digunakan sama ada boleh diterima atau tidak.
