TEMA 25 TEMA 25.. LO LOS S AL ALUM UMNO NOS/ S/AS AS PR PREC ECOC OCES ES,, CO CON N TA TALE LENT NTO O Y SUPE SU PERD RDOT OTAD ADOS OS.. ID IDEN ENTI TIFI FICA CACI CIÓN ÓN DE LA LAS S NE NECE CESI SIDA DADE DES S EDUC ED UCAT ATIV IVAS AS DE ES ESTO TOS S AL ALUM UMNO NOS. S. OR ORGA GANI NIZA ZACI CIÓN ÓN DE LA RESPUESTA EDUCATIVA.
1.
INTRODUCCIÓN.
La OMS OMS co cons ns! !"# "#aa co co$ $o s%&" s%&"#! #!o' o'a! a!oo a( a(%" %")) s%*" s%*"'o 'o (% (%"" '"n '"n"" %n co"+c"n'" n'")"c'%a) &o# "nc$a !" -, %n!o a %na %"na ca&ac!a! c#"a'0a c#"a'0a 1 $o'0acn $o'0acn !" )o3#o. Los s%&"#!o' s%&"#!o'a!os a!os no "s"n'an "s"n'an %n &"#+) &"#+) 4nco &o# )o (%" no &o!"$os a)a# !" %n 3#%&o o$o36n"o !" a)%$nos conn a)' co a)'as ca&a ca&ac c!a !a!" !"ss. En Es&a Es&a7a 7a,, 2 2 c cc cos os s" co cons ns! !"# "#an an s%&"#!o'a!o s%&"#!o'a!os. s. Po# %n !"sconoc$ !"sconoc$"n'o "n'o 3"n"#a)8a!o, 3"n"#a)8a!o, )a $'a! $'a! s" &"#!" &"#!" "n ") )$o !" )a a$a#3%#a ca#"n'" !" a'"ncn. Po# $"#a 0"8, %na )"1 #"co3" s% a'9&ca s'%acn. La a'"ncn !" )os a)%$nos !" $a1o# ca&ac!a! ":3" no so)o %n n'"#6s soca), sno 'a$6n )"3a), 1a (%" $%cas !" )as n"c"s!a!"s "s&"c9+cas !" "s'os a)%$nos no &%"!"n )o3#a#s" sn %na $"scn!)" +)":)8acn. Ac'%a)$"n'", )as !"+ncon"s '"n!"n a %sca# %n "(%)#o "n'#" )os !+"#"n'"s co$&on"n'"s (%" con+3%#an ") &"#+) !" %n s%&"#!o'a!o, a%n(%" "n 'o!as "))as ":s'" ") "!o$no !" a)34n co$&on"n'" so#" )os !"$;s, co$o co $o &% &%"! "!"" s"#, s"#, &o &o## "*"$ "*"$&) &)o, o, )a ca&a ca&ac c!a !a!, !, ") #"n! #"n!$ $" "n' n'o, o, ") $"! $"!oo sococ%)'%#a), "'c.<
2. LOS ALUMNOS Y LAS ALUMNAS PRECOCES, CON TALENTO Y SUPERDOTADOS. D"+n# ") conc"&'o !" s%&"#!o'a!o no "s na!a +;c), co$o )o !"$%"s'#a )a +a)'a !" %nan$!a! (%" )os !s'n'os ":&"#'os '"n"n "n "s'" s"n'!o. Sn "$a#3o, "s +%n!a$"n'a) conoc"# (%6 "s )a so#"!o'acn 1 co$o s" $an+ $an+"s "s'a 'a &a#a &o! &o!"# "# !"n'+ !"n'+ca ca#)a #)a 1 "s'a#) "s'a#)"s "s a )os a)%$n a)%$nos os (%" )a "s"n'an %na a'"ncn &sco&"!a33ca a!"c%a!a (%" )"s 3a#an'c" s% a!a&'acn ac'0a a )a soc"!a! a )as (%" &"#'"n"c". L)"3a!o a "s'" &%n'o s"#a $&o#'an'" !s'n3%# "n'#" '#"s conc"&'os (%" con +#"c%"nca a&a#"c"n $"8c)a!os= s%&"#!o'a!os, 'a)"n'osos 1 "coc"s.
Los n7os !" a"n!8a*" "co8 no son s%&"#!o'a!os, s$&)"$"n'" an a!(%#!o %na s"#" !" conoc$"n'os aca!6$cos an'"s (%" ") #"s'o !" s%s co$&a7"#os. Los $"no#"s 'a)"n'osos son ccos (%" $%"s'#an a)!a!"s "s&"c9+cas "n ;#"as !" conoc$"n'o $%1 conc#"'as. S" &%"!"n c)as+ca# co$o 'a)"n'os aca!6$cos, $a'"$;'cos, a#'9s'cos, $%sca)"s< Po# o'#a &a#'", (%"#"# "s'a)"c"# %na !"+ncn conc#"'a !" )o (%" s" "n'"n!" &o# so#"!o'acn, s%&on" !"sc## a)3%nas !" )as ca#ac'"#9s'cas (%" s" #")aconan con "s'os s%*"'os.
2.1
Características de ls al!"#s s!$erdtads
D"s!" )a &"#s&"c'0a !") a"n!8a*", "s'os a)%$nos s" ca#ac'"#8an &o# a"n!"# a $a1o# #'$o, con $a1o# o+%n!!a!, 1 so#" $as '"$as (%" s%s 3%a)"s, "s&"ca)$"n'" s '#aa*an con con'"n!os (%" a'#a"n s% n'"#6s 1 s "nc%"n'#an "n ") o+"so#a!o ") "s'$%)o 1 )a 3%9a a!"c%a!a. Son co$o >"s&on*as? (%" aso#"n )o (%" a'#a" s% a'"ncn, co$"'"n!o &ocos "##o#"s. D"s!" &"(%"7os $an+"s'an %na n"c"s!a! na'%#a) !" "s'$%)o, son ca&ac"s !" a3o'a# "n ocason"s a )os a!%)'os "nca#3a!os !" s% c%!a!o 1 "!%cacn. R"'"n"n $a1o# can'!a! !" n+o#$acn (%" s%s &a!#"s 1 "#$anos !" "!a! s$)a#, )a "s'#%c'%#an $"*o# 1 $%"s'#an n'"#"s"s $;s a$&)os. En 3"n"#a), s% "s')o !" a"n!8a*" &%"!" ca#ac'"#8a#s" !" a%'no$o, c"n'#a!o "n )a 'a#"a, c#9'co, $o'0a!o, &"#ss'"n'", 1 so#" 'o!o c#"a'0o, "n"+c;n!os" no'a)"$"n'" con )as os"#0acon"s 1 co##"ccon"s a s% '#aa*o. M%1 os"#0a!o# 1 a"#'o a cosas 1 s'%acon"s n%s%a)"s. L" 3%s'an )os conc"&'os as'#ac'os, #"so)0"# s%s o&os o)"$as 1 '"n"# %n &"nsa$"n'o n!"&"n!"n'". Es'" !"sa##o))o '9&co 1 $;s o $"nos "co8 !" )a ca&ac!a! !" a"n!"# no0a n"c"sa#a$"n'" aco$&a7a!o !" %n !"sa##o))o +9sco, soca) 1 "$ocona) 3%a)$"n'" "co8, 1a (%" "s'as !$"nson"s "0o)%conan a %n #'$o $;s :$o a) !") 3#%&o 3"n"#a), so#"'o!o "n )os a7os !" E.I 1 E.P.
%. IDENTI&ICACION DE LAS NECESIDADES EDUCATI'AS DE ESTOS ALUMNOS. Pa#a o+#"c"# "+ca8 1 #"a)$"n'" a "s'os a)%$nos %na #"s&%"s'a "!%ca'0a, "n ") (%" !"sa##o))"n a) $;:$o s%s ca&ac!a!"s, !""$os conoc"# 'o!o a(%"))o (%" nos &"#$'a a!"n'#a#nos "n s%s n(%"'%!"s "sco)a#"s 1 ":'#a"sco)a#"s. Conc#"'a$os, as9, s%s ca&ac!a!"s, n'"#"s"s 1 "s')os !" a"n!8a*". @ Ca&ac!a!"s. D""$os conoc"# con ":ac''%! )as ;#"as (%" !o$na ") a)%$no, "n )as (%" s" os"#0" $an+"s'a$"n'" s% s%&"#o#!a!, a +n !" a!a&'a# ") c%##9c%)o a!"c%a!a$"n'" "n "sas ;#"as sn !"'#$"n'o !" )as (%" no n"c"s'an s"# a!a&'a!as. N"c"s'an, &o# 'an'o= "ns"7an8a n!0!%a)8a!a "n !"'"#$na!as $a'"#as, +;c) acc"so a #"c%#sos a!cona)"s, ac'0!a!"s "n )as (%" s" )"s &"#$'a %')8a# s%s a)!a!"s "s&"ca)"s, ac'0!a!"s "n )as (%" s" )"s !6 o&o#'%n!a!"s &a#a co$&a#'# s%s n'"#"s"s, ac'0!a!"s "n "(%&o 1 '#aa*os "n 3#%&o. @ #"a !" n'"#"s"s. Con +#"c%"nca s%s n'"#"s"s no conc%"#!an con ") c%##9c%)o (%" '"n"n (%" !"sa##o))a#, "n &o# )as $a'"#as "n s o "n &o# )os con'"n!os. E) "co !" (%" %n a)%$no !"s'a(%" "n $a'"#as o ;#"as !"'"#$na!as no $&)ca n"c"sa#a$"n'" (%" "s'" n'"#"sa!o "n "))asB 1, !" )a $s$a +o#$a s no '"n" o&o#'%n!a!"s 1 +)":)!a! &a#a o+%n!8a# "n '"$as !" s% n'"#6s s" "s'a#; !"sao0"can!o 3#an &a#'" !" )as ca&ac!a!"s !" "s'" a)%$no. Las a+con"s, &"#'"n"nca a 3#%&os, !"&o#'"s, $4sca 1 )"c'%#as "+"#!as, +o#$an &a#'" !" )os n'"#"s"s !" "s'os a)%$nos. Es'o nos &"#$'#; s")"ccona# )as ;#"as !" "s'%!o 1 )a &)an+cacn !") '"$&o !" !"!cacn a )as $s$as.
Las n"c"s!a!"s "s&"ca)"s "n "s'" ;#"a &o!"$os "n3)oa#)as "n )as s3%"n'"s= o+%n!8a# "n ;#"as !" s% n'"#6s, conoc"# '"$as n%"0os, n'"#ca$a# conoc$"n'os !" n'"#6s con )os !"$;s a)%$nos, conoc"# 1 "s'%!a# '"$as (%" ") c%##9c%)o o#!na#o no ))"3a a aa#ca#, a)can8a# conoc$"n'os (%" ") o+"so# &asa &o# a)'o so#" '"$as conc#"'os, con"c'a# s%s #"s%)'a!os con ") c%##9c%)o. @ Es')o !" a"n!8a*". Son )as "s'#a'"3as !" a"n!8a*" (%" )os a)%$nos %')8an "n s% oc"so !" "@a. D""$os, &o# 'an'o, !"n'+ca# 1 "0a)%a# c%a) "s ") "s')o !" a"n!8a*" !") a)%$no s%&"#!o'a!o "n c%"s'n, 1 a!"c%a#)o con a(%"))os $6'o!os !" "ns"7an8a "n )os (%" #"s&on!a $;s +a0o#a)"$"n'". E) a)%$no s%&"#!o'a!o n"c"s'a %')8a# s% c#"a'0!a!, a)!a! 1 co$o$so &a#a c#"a# a)3o (%" a!"$;s s"#; n"c"sa#o &a#a ") o+"so#, (%" *%s'+ca#a 1 0a)o#a#a ") oc"so. E) o1"c'o +na) !"" s"# 0a)o#a!o "n 'o!os s%s as&"c'os= $a'"#a) "$&)"a!o, $"'o!o)o39a "$&)"a!a "n ") '#aa*o, &asos 1 $o!os !" #"so)%cn !") o)"$a, co$%ncacn !" )os #"s%)'a!os a) 3#%&o !" '#aa*o.
%.1. T(c#icas de dia)#*stic En )a ac'%a)!a!, n%nca !""$os "s'a)"c"# %n !a3nos'co !"+n'0o !" s%&"#!o'acn as;n!onos co$o 4nca #"+"#"nca "n ") 0a)o# !") Co"+c"n'" !" n'")3"nca. Sn "$a#3o, )a #"a)!a! !"$%"s'#a (%" )os '"s's !" n'")3"nca s3%"n oc%&an!o %n )%3a# +%n!a$"n'a) 1, "n $%cos casos, "s ") c#'"#o !"cs0o &a#a nc)%# o ":c)%# a %n a)%$no !" %n o3#a$a !" s%&"#!o'a!os. En )a ac'%a)!a!, s" "+"#"n )os '"s's !"no$na!os )#"s !" c%)'%#a '&o ISC, Ma'#c"s o3#"s0as !" Ra0"n, "'c. E:s'" "n )a ac'%a)!a! %n !"a'" so#" )a ca&ac!a! !") o+"so# &a#a !a3nos'ca# a )os a)%$nos s%&"#!o'a!os, sn ") %so !" %"as !a3ns'cas !"&%#a!as, "s !"c#, 4nca$"n'" a '#a06s !" )a os"#0acn !" )a con!%c'a &"#sona) 1 "sco)a#. A)3%nos a%'o#"s &"nsan (%" ":s'" %n ")"0a!o n%$"#o !" a)%$nos (%" no son #"conoc!os &o# )o o+"so#"s. Sn "$a#3o o'#os
a%'o#"s cons!"#an (%" "s #"a)$"n'" ") o+"so# ") (%" '"n" %n conoc$"n'o !" )o (%" "s no#$a), a'%a) "n %n n0") 1 con'":'o !"'"#$na!o En )o (%" s9 a1 %n ac%"#!o %n;n$" "s "n )a n"c"s!a! !" !"'"c'a# "co8$"n'" )a s%&"#!o'acn &a#a &o!"# '"n"# "n c%"n'a %na "!%cacn n!0!%a)8a!a 1 a!a&'a!a !"s!" %na "!a! '"$ana. Po# %na &a#'" &"#$'" '"n"# %n a&o1o "!%ca'0o 1 &o# o'#o s" )"s o&o#cona#9a a )os &a!#"s 1 o+"so#"s (%" s" "nca#3an !" s% "!%ca#on %na 3%9a 1 co$"nsn !") +"n$"no
+.
ORANI-ACIÓN DE LA RESPUESTA EDUCATI'A.
+.1. La res$!esta ed!catia desde la #r"atia le)al. E) R.D. /5, !" 2 !" A#), !" O#"n'acn !" )a E!%cacn !" )os a)%$nos con n.".", "n ") caso !" a)%$nos con >n"c"s!a!"s "!%ca'0as asoca!as a con!con"s &"#sona)"s !" so#"!o'acn n'")"c'%a)?, "s'a)"c" )as con!con"s 1 ") oc"!$"n'o &a#a +)":)8a#, con ca#;c'"# ":c"&cona), )a !%#acn !") &"#o!o !" "sco)a#8acn o)3a'o#a &a#a "s'os a)%$nos. La o#!"n !" 2 !" a#) !" !"sa##o))a "s'" R.D. 1 #"co$"n!a a )os c"n'#os !"n'+ca# 1 "0a)%a# !" +o#$a '"$ana 1 "csa )as n"c"s!a!"s "!%ca'0as "s&"c+cas !" "s'os a)%$nos, as9 co$o conc#"'a# )a o+"#'a "!%ca'0a $as a!"c%a!a (%" nc)%1a )as $"!!as c%##c%)a#"s n"c"sa#as &a#a !"sa##o))a# a)'as ca&ac!a!"s !"n'#o !" % con'":'o "!%ca'0o )o $as no#$a)8a!o &os)". Es'as $"!!as an !" '"n"# "n c%"n'a )os s3%"n'"s ":'#"$os= @ Las !"cson"s (%" s" 'o$"n con )os a)%$nos s%&"#!o'a!os an !" "s'a# nc)%!as "n )as $"!!as so#" a'"ncn a )a !0"#s!a! (%" s" n!(%" "n ") P#o1"c'o C%##c%)a# !" C"n'#o. @ Las a!a&'acon"s c%##c%)a#"s cons''%#;n ") #"+"#"n'" &a#a "s'a)"c"# )os c#'"#os !" "0a)%acn. @ E) c%##9c%)o !"" s"# a!a&'a!o a )os a)%$nos 'an'o s acc"!"n an'"s co$o s s" #"!%c" s% '"$&o !" "sco)a#8a#on, $;:$o !" !os a7os a #a8n !" %no &o# E'a&a. Es'" &"#o!o !" a!")an'o o #"!%ccn !") &"#o!o !" "sco)a#8acn !"" so)c'a#)o ") C"n'#o a )a a%'o#!a! "!%ca'0a co$&"'"n'" "n ca!a caso !" )a s3%"n'" +o#$a=
In+o#$" !") '%'o# so#" C%##c%)a# !") a)%$no
•
•
•
)a
Co$&"'"nca
In+o#$" &sco&"!a33co !") E(%&o !") S"c'o# o !") D&'o. !" O#"n'acn "n ") caso !" a)%$nos !" s"c%n!a#a. Con+o#$!a! !" )os &a!#"s 1 'a$6n !") a)%$no s c%#sa E!%cacn S"c%n!a#a.
•
P#o&%"s'a c%##c%)a# a!a&'a!a.
Los a)%$nos con n."." asoca!as a con!con"s &"#sona)"s !" so#"!o'acn n'")"c'%a) "csan $"!!as !" ca#;c'"# c%##c%)a#, 'an'o s a1 a!")an'o co$o #"!%ccn !") &"#o!o !" "sco)a#8acnB 1 !" 9n!o)" o#3an8a'0o, &a#a n'#o!%c# ac'0!a!"s !" "n#(%"c$"n'o. Las c%##c%)a#"s ac"n #"+"#"nca a )as a!a&'acon"s 1, )as o#3an8a'0as, a )os a&o1os 1 a )a '%'o#8acn.
+.2. Or)a#i/aci*# esclar. D"s!" ") &%n'o !" 0s'a !" )a o#3an8acn "sco)a# )a "!%cacn !" "s'os a)%$nos a a!o&'a!o !os +o#$%)as ;scas= @ La E!%cacn Es&"ca) "n 3#%&os s"&a#a!os. @ La "!%cacn con o sn a!a&'acon"s !"n'#o !") 3#%&o !" #"+"#"nca.
+.%. Pr)ra"as 0sics a#te la s0redtaci*# D"s!" ") &%n'o !" 0s'a !" )os o3#a$as, s" $"nconan a'%a)$"n'" '#"s "s'#a'"3as a)'"#na'0as !" a!a&'a#on a )as n"c"s!a!"s !" )os s%*"'os (%" nos oc%&an. @ Ac")"#acn Conss'" "n a!")an'a# a) a)%$no %no o 0a#os c%#sos "sco)a#"s. E) o*"'0o "s ") !" o+#"c"# a) "sco)a# %n con'":'o c%##c%)a# $as ao&a!o a s%s ca&ac!a!"s, #"!%c# ") a%##$"n'o, "'c. Es %na "s'#a'"3a !" a'"ncn
a) s%&"#!o'a!o #;&!a 1 "con$ca, &%"s &"#$'" ") ao0"ca$"n'o !" )os #"c%#sos " n+#a"s'#%c'%#as ":s'"n'"s. @ En#(%"c$"n'o. Conss'" "n )a a$&)acn !" )os con'"n!os 'an'o !"s!" ") &%n'o !" 0s'a c%an''a'0o co$o c%a)'a'0o !"n'#o !" ) a%)a o#!na#a. S" )" &!" %na $a1o# o+%n!8acn "n )os o*"'0os 1 con'"n!os !") n0") (%" c%#sa, &o'"ncan!o )a a!(%scn !" %nos conc"&'os $;s "csos 1 !" $a1o# ca)!a! c"n'9+ca 1 +a0o#"c"n!o ") "s'a)"c$"n'o !" #")acon"s $;s a$&)as, +ac)'an!o ") !"sa##o))o !" ":&"#"ncas c#"a!o#as 1 ":&"#$"n'a)"s. @ A3#%&a$"n'o. S" '#a'a !" %na "s'#a'"3a "!%ca'0a asa!a "n )a +o#$%)acn !" 3#%&os !" n7os s%&"#!o'a!os, a '"$&o &a#ca) o 'o'a), s"34n ca&ac!a!"s 1 a)!a!"s &a#a )os (%" s" !s"7a %n c%##9c%)o "n#(%"c!o 1 !+"#"nca!o. Las c)as"s !" a3#%&a$"n'o cons''%1"n %n con'n%o (%" #9a !"s!" )a +o#$acn !" 3#%&os !" a"n!8a*" !"n'#o !" )a $s$a a%)a no#$a), as'a )a c#"acn !" c"n'#os "s&"c9+cos. S% nc&a) 0"n'a*a "s )a "0'acn !" )a !"scon'":'%a)8acn "0o)%'0a !") n7o s%&"#!o'a!o, a )a 0"8 (%" &o'"nca#9a )a $o'0acn 1 ") #"n!$"n'o.
+.+. Ada$taci#es c!rric!lares c# s!$erdtads. Un $a"s'#o c%"n'a con !s'n'as a)'"#na'0as &a#a !a# #"s&%"s'a a )a !0"#s!a! !" s% a)%$na!o. Sn !%!a, %na !" )as nc&a)"s, no so)o "n #"+"#"nca a )os a)%$nos con a)'as ca&ac!a!"s sno con 'o!os, )o cons''%1" )a A!a&'acn C%##c%)a# In!0!%a)8a!a HACI. S" '#a'a !" s")"ccona# )os con'"n!os 1 )os 3#a!os !" o+%n!8acn so#" )os $s$os (%" !"n )%3a# a %n n%"0o #"&"#'o#o !" O*"'0os !" A"n!8a*".
+.. A$3s ed!catis. Los a&o1os &a#a a)%$nos s%&"#!o'a!os "'"n!"n !"sa##o))a# o3#a$as (%" &o'"nc"n s% co$&"'"nca aca!6$ca, n!0!%a 1 soca). R"co3"n 'o!a %na s"#" !" n'"#0"ncon"s conc#"'as so#" a)!a!"s 1 "s'#a'"3as #"+"#!as a) !"sa##o))o n'")"c'%a), ac'0acn !" )a a'"ncn, "n'#"'"n$"n'o "n "s'#%c'%#acn !" )a n+o#$acn 1 )a $a1o# co$&"'"nca "n )os ca$&os a#'9s'cos 1 soco@a+"c'0o. Una n'"#0"ncn !" "s'" '&o no s" &%!" ))"0a# a cao "n ") a%)a o#!na#a !"!o a s% "s&"c+c!a!, &o# )o (%" s" &"nsa "n %na #"o#3an8acn !" )os a&o1os &"#a &o!"# '#aa*a# o3#a$as !" "n#(%"c$"n'o con "s'os a)%$nos. O'#a +o#$a &a#a '#aa*a# "s'" '&o !" o3#a$as "s ac"#)o !" +o#$a '%'o#8a!a.
+.4. I#tere#ci*# rie#tadra c# al!"#s s!$erdtads. La o#"n'acn "!%ca'0a 1 o+"sona) !" )os s%&"#!o'a!os s"#; $;s "+c"n'" "n )as "sc%")as s )os "(%&os !" o#"n'acn a'"n"n a )os o+"so#"s, so#" 'o!o a )os '%'o#"s, "n )a !+"#"ncacn !") c%##9c%)o &a#a "s'os a)%$nos, "n ") !"s"n0o)0$"n'o !" "s'#a'"3as !" n!0!%a)8acn "!%ca'0a 1 "n )a o0sn !" ac'0!a!"s o#"n'a!o#as "s&"c+cas &a#a "))os. La "+"c'0!a! !" )a o#"n'acn &%!" os"#0a#s" a!"$;s "n ") as"so#a$"n'o so#" )os "s')os &"#sona)"s !" a"n!8a*".