Home
Add Document
Sign In
Register
SOAL PERADI (1).docx
Home
SOAL PERADI (1).docx
Deskripsi lengkap...
Author:
Anonymous 7FZiteJ
19 downloads
123 Views
3MB Size
Report
DOWNLOAD .PDF
Recommend Documents
Latihan Soal Ujian Advokat PERADI
Not for sale
_tarea 1docx
Riesgos en el sector de elaboración de subproductos forestalesDescripción completa
Contoh Soal Latihan Ujian Advokat PERADI
Full description
Kumpulan Soal Soal Prakarya Kelas Xii Ipa Ok 1docx
tatatataDeskripsi lengkap
El Mesencéfalo.1docx
mesencefalo;anatomia,funcion y patologias.Descripción completa
Contoh Soal Latihan Ujian Advokat PERADI
Deskripsi lengkap
Clase de Minesched.1docx
clases
ekoloski uzgoj peradi
kokoši
HLT. Analisis 1docx
Deskripsi lengkap
Documento de Katherine.1docx
es proecesamiento de documentos instantaneos documentos de word
Surat Kuasa Khusus(Peradi)
a
Uzgoj i Proizvodnja Peradi
Contoh Soal Latihan Ujian Advokat PERADI - Ep.03
Deskripsi lengkap
Contoh Soal Latihan Ujian Advokat PERADI - Ep.02
Deskripsi lengkap
Lesson Log Science 11-1docx
DLLFull description
Contoh Soal Latihan Ujian Advokat PERADI - Ep.03
Contoh Soal Latihan Ujian Advokat PERADI - Ep.02
Full description
Daftar Anggota Dpc Peradi Jakpus
5HHFull description
Legal Reasoning-Argumentasi Hukum Pkpa Peradi-korpri
PKPA
Savjeti i Preporuke Za Uzgoj Peradi
Kep. Dkp Peradi No. 2 Tahun 2007
Contoh Soal Latihan Ujian Advokat PERADI - Ep.04 - Dengan Pembahasan Jawaban
Contoh Soal Latihan Ujian Advokat PERADI - Ep.04 - Dengan Pembahasan Jawaban
Full description
Contoh Soal Latihan Ujian Advokat PERADI - Ep.04 - Dengan Pembahasan Jawaban
SOAL-SOAL UJIAN PROFESI ADVOKAT Asallamualaikum, Wr. Wb.
Salam hrma! s"lalu, bl# bl# i$i sa%a !uliska !uliska$ $ u$!uk u$!uk !"ma$-! !"ma$-!"ma$ "ma$ %a$# b"rusah b"rusaha a &a$ b"r'ua b"r'ua$# $# m"$#"'a m"$#"'arr (r)"si (r)"si s"ba#ai A&*ka! A&*ka! + ))iium ))iium $bil" , sa%a b"rhara( ri$#kasa$ sal-sal UPA i$i i$i m"mba$!u (rs"s ("r'ua$#a$ !"rs"bu! saa! m"$#ha&a(i U'ia$ Pr)"si A&*ka! %a$# &i s"l"$##araka$ l"h PERADI &"$#a$ b"sar hara(a$ s"m#a !"ma$-!"ma$ s"mua &a(a! &i $%a!aka$ lulus u'ia$, Ami$
Salam suks"s, a!ur E&i, S./. A$#ka!a$ 01 W 0234 PERADI facebook ( edy.da
[email protected]
[email protected]
)
VERSI I PERAN DAN FUNGSI FUNGSI ORGANISASI ORGANISASI ADVOA! ADVOA!
3. a. b. . &.
Or#a$isasi (r)"si a&*ka! %a$# !"rhim(u$ &alam PERADI saa! i$i b"r'umlah5 6 r#a$isasi a&*ka! 7 r#a$isasi a&*ka! 8 r#a$isasi a&*ka! 9 r#a$isasi a&*ka!
0. Diba:ah i$i a&alah b"b"ra(a r#a$issi (r)"si a&*ka! %a$# !"rhim(u$ &alam PERADI, k"uali5 a. Assiasi A&*ka! I$&$"sia +AAI b. S"rika! P"$#aara I$&$"sia +SPI . Ika!a$ A&*ka! I$&$"sia +IKADIN &. P"rsa!ua$ A&*ka! I$&$"sia +P"ra&i$
;. a. b. . &.
Saa! i$i k"!"$!ua$ m"$#"$ai a&*ka! &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# Nmr5 Nmr 8 Ta Tahu$ hu$ 0220 Nmr 8 Ta Tahu$ hu$ 022; Nmr 38 Ta Tahu$ hu$ 0220 Nmr 38 Ta Tahu$ hu$ 022;
1. Or#a$isasi a&*ka! m"m(u$%ai ("ra$a$ ("$!i$# u$!uk m":u'u&ka$ s"ra$# al$ a&*ka! m"$'a&i a&*ka! %a$# (r)"si$al, salah sa!u$%a a&alah5 a. <"mb"rika$ k$sul!asi hukum &a$ ba$!ua$ hukum k"(a&a ("$ari k"a&ila$ %a$# !i&ak mam(u. b. <"mb"rika$ ("rli$&u$#a$ &a$ ba$!ua$ hukum %a$# &i("rluka$ u$!uk m"mb"la k"("$!i$#a$ s"!ia( a&*ka!. . <"ra$a$#ka$ &a$ m"laksa$aka$ sua!u ("$&i&ika$ khusus s"r!a m"$#a&aka$ u'ia$ %a$# b"$ar-b"$ar b"rmu!u ba#i al$ a&*ka!. &. <"mb"rika$ i$)rmasi, &a!a a!au &kum"$ lai$ %a$# &ibu!uhka$ s"!ia( a&*ka! &alam k"("$!i$#a$$%a u$!uk m"mb"la kli"$.
4. Diba:ah i$i a&alah !u'ua$ umum &ib"$!uk$%a r#a$isasi a&*ka!, k"uali5 a. U$!uk m"m("r'ua$#ka$ &a$ m"mb"la hak s"r!a k"("$!i$#a$ s"!ia( a&*ka! &alam m"$'ala$ka$ !u#as (r)"si$%a. b. <"mb"rika$ ("rli$&u$#a$ &a$ ba$!ua$ hukum %a$# &i("rluka$ u$!uk m"mb"la k"("$!i$#a$ kli"$ &a$ s"!ia( mas%araka!. . U$!uk m"$umbuhka$ &a$ m"m"lihara (rsa!ua$ &a$ k"sa!ua$ a$!ar a&*ka! &. U$!uk m"$"#akka$ harka! &a$ mar!aba! (r)"si a&*ka!.
6. U$&a$#-u$&a$# a&*ka! m"mb"rika$ k":"$a$#a$ %a$# uku( b"sar k"(a&a r#a$isasi a&*ka!, a$!ara lai$ k":"$a$#a$ u$!uk 5 a. <"$#a&aka$ u'ia$ ba#i al$ a&*ka! b. <"lakuka$ ("$#a$#ka!a$ a&*ka! . <"lakuka$ !i$&aka$ ("mb"rh"$!ia$ a&*ka! &ari (r)"si$%a &. S"mua 'a:aba$ b"$ar
7. =u$a m"laksa$aka$ !u#as &a$ )u$#si ("$#a:asa$ !"rha&a( s"!ia( !i$&aka$ a&*ka! &alam m"$'ala$ka$ (r)"si$%a, uu a&*ka! m"$s%ara!ka$ a#ar r#a$isasi a&*ka! m"mb"$!uk sua!u ba&a$ %a$# &is"bu!5 a. Kmisi ("$#a:as b. L"mba#a ("$#a:as . D":a$ ("$#a:as &. Kmisi a&*ka!
8. L"mba#a a!au ba&a$ %a$# &ib"$!uk l"h r#a$isasi a&*ka! %a$# b"r!u#as u$!uk m"m"riksa &a$ m"$#a&ili ("la$##ara$ k&" "!ik (r)"si a&*ka! a&alah5 a. D":a$ ("$as"ha! r#a$isasi a&*ka! b. D":a$ k"hrma!a$ r#a$isasi a&*ka! . D":a$ k&" "!ik r#a$isasi &. D":a$ ("$#a:as r#a$isasi a&*ka!
9. Tu#as s"ra$# a&*ka! a&alah m"mb"rika$ 'asa hukum a$!ara lai$ m"li(u!i halhal &iba:ah i$i, k"uali5 a. <"mb"rika$ k$sul!asi hukum
b. . &.
<"mb"rika$ ba$!ua$ hukum <"mb"rika$ ("$&i&ika$ hukum <"mb"la k"("$!i$#a$ kli"$
32. Pa&a !a$##al 03 D"s"mb"r 0221, &ib"$!uklah sua!u :a&ah s"ba#ai :u'u& $%a!a &ari ("rsa!ua$ &a$ k"sa!ua$ a&*ka! I$&$"sia %ai!u5 a. P"rsa!ua$ A&*ka! I$&$"sia +PERADIN b. /im(u$a$ a&*ka! &a$ ("$#aara I$&$"sia +/API . P"rhim(u$a$ A&*ka! I$&$"sia &. Kmi!" K"r'a A&*ka! I$&$"sia +KKAI
33. Or#a$isasi a&*ka! ("r!ama &i I$&$"sia a&alah5 a. IKADIN b. AAI . PERADIN &. PAI
30. Or#a$isasi ba$!ua$ hukum ("r!ama &i &i I$&$"sia a&alah5 a. L>/ b. LK/> . LK/ &. P>/I
3;. Or#a$isasi ba$!ua$ hukum ("r!ama &i &i I$&$"sia a&alah5 a. IKADIN b. PERADIN . AAI &. IP/I
31. K"!"$!ua$ %a$# m"$#a!ur !"$!a$# a&*ka!5 a. UU Nmr 38 Ta Tahu$ hu$ 0223 b. UU Nmr 38 Ta Tahu$ hu$ 0220 . UU Nmr 38 Tahu$ 022; &. UU Nmr 38 Ta Tahu$ hu$ 0221
34. S"b"lum &ik"luarka$ &ik"luarka$ UU !"$!a$# A&*ka!, %a$# b"r:"$a$# m"$#a$#ka! &a$ m"mb"rh"$!ika$ a&*ka! a&alah5 a. K"!ua
36. S"b"lum &ik"luarka$$%a UU !"$!a$# a&*ka!, %a$# b"r:"$a$# m"$#a$#ka! &a$
m"mb"rh"$!ika$ ("$#aara (rak!"k a&alah5 a. K"!ua
37. P"rb"&aa$ a$!ara a&*ka! &"$#a$ r#a$isasi ba$!ua$ hukum a$!ara lai$5 a. A&*ka! bl"h m"$"$!uka$ &a$ m"$"rima h$rarium. b. Or#a$isasi ba$!ua$ hukum ha$%a bl"h m"mb"rika$ ba$!ua$ !"rha&a( ra$# %a$# !i&ak mam(u. . A&*ka! bl"h m"mb"rika$ ba$!ua$ hukum !"rha&a( ra$# %a$# mam(u &a$ !i&ak mam(u. &. Ja:aba$ s"mua b"$ar.
38. S"!ia( a&*ka! :a'ib m"$'a&i a$##!a salah sa!u r#a$isasi (r)"si (r)"si &iba:ah i$i, %ai!u5 a. PERADIN a!au IKADIN b. IP/I a!au APS? . SPI a!au AK/I a!au /PP< &. Ja:aba$ s"mua salah
39. <"$uru! k"!"$!ua$ u$&a$#-u$&a$# u$&a$#-u$&a$# a&*ka!, r#a$isasi a&*ka! harus su&ah !"rb"$!uk s"lamba!-lamba!$%a5 a. 4 A(ril 0221 b. 4 A(ril 0224 . 4 A(ril 0226 &. 4 A(ril 0227
02. Dalam KU/AP ("mb"ri ba$!ua$ hukum !"rha&a( !"rsa$#ka@!"r&ak:a &is"bu!5 a. P"$#aara (rak!"k b. A&*ka! . P"$asiha! /ukum &. P"mb"la
03. Is!ilah ba$!ua$ hukum &alam UU A&*ka! &iar!ika$ s"ba#ai5 a. P"la%a$a$ hukum &alam ("rkara (i&a$a b. P"$a$#a$a$ ("rkara &i ("$#a&ila$ +li!i#asi . P"$a$#a$a$ ("rkara li!i#asi &a$ $$ li!i#asi &. Jasa hukum s"ara uma-uma
00. Jasa hukum hukum %a$# &ib"rika$ a&*ka! a&alah5 a&alah5 a. <"mb"rika$ k$sul!asi hukum b. <"mb"rika$ ba$!ua$ hukum . <"$'ala$ka$ kuasa
&.
S"mua$%a b"$ar
0;. ?a$# m"mb"&aka$ ("$#aara (rka!"k &"$#a$ a&*ka! a&alah5 a. ?a$# m"$#a$#ka!, '"$is ("rkara %a$# &i!a$#a$i, usia@umur %a$# b"rsa$#ku!a$ b. ?a$# m"$#a$#ka!, :ila%ah k"r'a, '"$is ("rkara %a$# &i!a$#a$i, usia@umur %a$# b"rsa$#ku!a$ . ?a$# m"$#a$#ka!, :ila%ah k"r'a &. Wila%ah k"r'a, usia@umur %a$# b"rsa$#ku!a$
01. /$rarium %a$# &i!"rima l"h a&*ka! &i&asarka$5 a. Di!"rima s"!"lah ("$a$&a!a$#a$ sura! kuasa b. Di!"rima s"!"lah ("rkara s"ls"sai . S"b"sar 34 &ari $ilai s"$#k"!a ("rkara ("r&a!a s"suai &"$#a$ k"!"$!ua$ UU A&*ka! &. K"s"(aka!a$ &"$#a$ kli"$
04. /ak imumu$i!as a&*ka! &alam UU A&*ka!5 a. Ti&ak &ia!ur b. Dia!ur, &"$#a$ ("mba!asa$ a&a$%a i!ika& baik &alam m"$'ala$ka$ !u#as (r)"si$%a . P"la$##ara$ !"rha&a( k&" "!ik (r)"si m"ski(u$ m"$#a$&u$# u$sur (i&a$a, !"!a( !i&ak &a(a! &i!u$!u! (i&a$a. &. S"mua$%a salah
06. A&*ka! %a$# m"$'a&i ("'aba! $"#ara5 a. /arus m"$#u$&urka$ &iri &ari (r)"si$%a b. I'i$ a&*ka!$%a &i!arik l"h r#a$isasi (r)"si . Ti&ak m"lakuka$ !u#as (r)"si a&*ka! s"lama m"ma$#ku 'aba!a$ !"rs"bu! &. S"mua$%a b"$ar
07. Diba:ah i$i %a$# m"ru(aka$ la!ar b"laka$# ("$&i&ika$ !i$##i hukum %a$# &i("rbl"hka$ u$!uk &a(a! &ia$#ka! s"ba#ai a&*ka! a&alah5 a. Aka&"mi K"(lisia$ +AKPOL b. Aka&"mi li!i#asi +Al!i . Aka&"mi K"(a$i!"raa$ &. S"mua$%a salah
08. Diba:ah i$i a&alah $ama r#a$isasi a&*ka! %a$# !"r&a(a! &alam UU a&*ka!, k"uali5 a. AK/I b. /PP< . APSI &. SPI
09. S"bu!a$ ("$asiha! hukum@("$as"ha! hukum !"r&a(a! &alam5 a. UU Nmr 31 Tahu$ 3972 b. UU Nmr 8 Tahu$ 3983 . S"mua$%a b"$ar &. S"mua$%a salah
;2. Tua$ Pr!% a&alah buka$ s"ra$# sar'a$a, $amu$ s"'ak !ahu$ 3979 !"lah b"raara &i ("$#a&ila$ &a$ m"m(u$%ai i'i$ (rak!"k, maka &"$#a$ a&a$%a UU A&*ka! s"kara$# i$i k"&u&uka$ Tua$ Pr!%5 a. Ti&ak bl"h b"raara la#i b. >l"h b"raara !a(i &"$#a$ m"$#iku!i !"s i'i$ la#i . >l"h b"raara !a(i harus m"la$'u!ka$ kuliah ("$&i&ika$ !i$##i hukum !"rl"bih &ahulu &. O!ma!is m"$'a&i a&*ka!
;3. S"suai &"$#a$ Pasal 07 KU/AP &a$ Pasal 37 UU A&*ka!, maka A&*ka!5 a. >"rhak m"$&am(i$#i kli"$$%a s"'ak &i!a$#ka( &a$ a!au &i!aha$ b. >"rhak m"$&a(a! b"rkas@&kum"$ u$!uk k"("$!i$#a$ ("mb"laa$ kli"$$%a . >"rhak m"$&a(a!ka$ h$rarium &ari kli"$$%a &. >"rhak s"!ia( saa! m"$#hubu$#i kli"$$%a
;0. PERADI lahir (a&a5 a. 4 A(ril 0221 b. 30 D"s"mb"r 0221 . 38 N*"mb"r 0221 &. 4 A(ril 0224
;;. Uraia$ #aris b"sar ("rk"mba$#a$ r#a$isasi a&*ka! &i I$&$"sia a&alah5 a. >ali Va$ A&*a!"$, >alai A&*ka!, PAI, PERADIN, /P/I,PUS>AD/I, IKADIN, IP/I,AAI, PERADI b. PUS>AD/I, >ali Va$ A&*a!"$, >alai A&*ka!, PERADIN, PAI, /P/I, IKADIN, IP/I, AAI, PERADI. . >ali Va$ A&*a!"$, >alai A&*ka!, PERADIN, PAI, /P/I, PUSAD/I, IKADIN, IP/I, AAI, PERADI &. >ali Va$ A&*a!"$, >alai A&*ka! PAI, PERADIN, /P/I, PUS>AD/I, IKADIN, AAI, IP/I, PERADI.
;1. Ta$##al ;2 A#us!us 3961 m"m(u$%ai ar!i ("$!i$# kar"$a5 a. S"'ak saa! i!u s"ara r"smi PERADIN b"rubah m"$'a&i PAI b. S"'ak saa! i!u s"ara r"smi PAI b"rubah m"$'a&i PERADIN . >"r&iri$%a L>/ &. >"r&iri$%a PUS>AD/I
;4. A!ura$ !"$!a$# a&*ka! %a$# !"r&a(a! &alam R"#l"m"$! ( &" R"h!s*r&"ri$# +RV a&alah5 a. Ti&ak &i("rbl"hka$$%a m"$##u$aka$ a&*ka! s"ba#ai kuasa &alam ("rsi&a$#a$ b. P"$##u#a! harus &i:akili a&*ka! s"ba#ai kuasa$%a &i ("rsi&a$#a$ . Dib"baska$$%a (ara (ihak u$!uk m"$u$'uk@m"$##u$aka$ a!au !i&ak a&*ka! s"ba#ai kuasa$%a &i ("rsi&a$#a$ &. >aik ("$##u#a! mau(u$ !"r#u#a! harus m"$u$'uk@m":akilka$ a&*ka! s"ba#ai kuasa$%a &i("rsi&a$#a$.
;6. Sa!u-sa!u$%a r#a$isasi a&*ka! %a$# &iakui ("m"ri$!ah &alam ra$#ka ("mb"laa$ (ara !"r&ak:a !kh-!kh = ;2 S@PKI a&alah5 a. /im(u$a$ P"$asiha! /ukum I$&$"sia +/P/I b. Pusa! >a$!ua$ &a$ P"$#a&b&ia$ /ukum +PUS>AD/I . P"rsa!ua$ A&*ka! I$&$"sia +PERADIN &. Ika!a$ A&*ka! I$&$"sia +IKADIN
;7. IKADIN &i&irika$ (a&a5 a. 32 S"(!"mb"r 3964 b. 32 Ok!b"r 3974 . 32 N*"mb"r 3982 &. 32 N*"mb"r 3984
;8. U$!uk ("r!ama kali$%a ma!"ri u'ia$ a&*ka! &iu'ika$ s"kali#us (a&a u'ia$ ("$#aara (rak!ik (a&a !ahu$5 a. 399; b. 3991 . 3994 &. 3996
;9. K&" "!ik b"rsama %a$# k"mu&ia$ &ia&(si l"h IKADIN, AAI &a$ IP/I &iba:ah (a%u$# )rum kmu$ikasi a&*ka! I$&$"sia +FKAI !"r'a&i (a&a !ahu$5 a. 3992 b. 3991 . 3994 &. 3996
12. P"$#a:asa$ !"rha&a( a&*ka! s"b"lum UU a&*ka! &ia!ur &alam5 a. UU Nmr 31 Tahu$ 3984 b. UU Nmr 0 Tahu$ 3986 . S"mua$%a b"$ar &. S"mua$%a salah
13. S"b"lum a&a$%a UU a&*ka!, ("$#a:asa$ a&*ka! &ilakuka$ l"h5 a. K"!ua
U$&a$#-U$&a$# %a$# m"$#a!ur !"$!a$ A&*ka! a&alah 5 a. U$&a$#-U$&a$# Nmr 38 Tahu$ 0221 b. U$&a$#-U$&a$# Nmr 38 Tahu$ 022; . U$&a$#-U$&a$# Nmr 3; Tahu$ 0228 &. U$&a$#-U$&a$# Nmr 3; Tahu$ 022;
P"$#"r!ia$ A&*ka! m"$uru! U$&a$#-U$&a$# A&*ka! a&alah 5 a. Ora$# %a$# b"r(r)"si m"mb"ri 'asa hukum, baik &i &alam mau(u$ &i luar ("$#a&ila$ %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!a$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ u$&a$#-u$&a$# i$i. b. Ora$# %a$# !"lah &ia$#ka! l"h r#a$issasi a&*ka! %a$# b"r!u#as m"mb"ri 'asa hukum, baik &i&alam mau(u$ &iluar ("$#a&ila$ %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!a$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ u$&a$#-u$&a$# . Ora$# %a$# b"r(r)"si m"mb"ri ("la%a$a$ hukum %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!a$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ u$&a$#-u$&a$# &. S"mua b"$ar
Wila%ah k"r'a a&*ka! m"li(u!i 5 a. Dalam sa!u (r*i$si &ima$a ia b"r&misili b. S"luruh Wila%ah NKRI . /a$%a sa!u kabu(a!"$ &. /a$%a sa!u K!a
Dalam U$&a$#-u$&a$# A&*ka!, &ika!aka$ bah:a A&*ka! &a(a! &ik"$aka$ !i$&aka$ &"$#a$ alasa$, k"uali 5 a. <"$#abaika$ a!au m"$"la$!arka$ k"("$!i$#a$ kli"$$%a b. >"rbua! a!au b"r!i$#kah laku %a$# !i&ak (a!u! !"rha&a( la:a$ a!au r"ka$ s"(r)"si . >"rsika(, b"r!i$#kah laku, b"r!u!ur ka!a, a!au m"$#"luarka$ ("r$%a!aa$ %a$# m"$u$'uka$ sika( !i&ak hrma! !"rha&a( hukum, ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$, a!au ("ra&ila$. &. <"$lak sua!u ("rkara &"$#a$ alasa$ !i&ak a&a &asar hukum$%a.
J"$is !i$&aka$ %a$# &ik"$aka$ !"rha&a( A&*ka! &a(a! b"ru(a, k"uali 5 a. T"#ura$ ("r!ama b. T"#ura$ !"r!ulis . P"mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara &ari (r)"si s"lama ; +!i#a hari sam(ai 30 +&ua b"las bula$ &. P"mb"rh"$!ia$ !"!a( &ari (r)"si.
Dalam m"$'ala$ka$ (r)"si$%a A&*ka! &a(a! b"rh"$!i a!au &i b"rh"$!ika$ l"h 5 a. K"!ua
Pr)"si A&*ka! s"ba#ai (r)"si !"rhrma!, &ik"$al &"$#a$ is!ilah 5 a. l"#al ))i"r b. ))iium $bil" . h$ur (r)"ssi$ &. ))iium 'uris
A&*ka! &alam m"$'ala$ka$ (r)"si$%a m"m(u$%ai hak immu$i!as s"ba#aima$a %a$# !"lah &i a!ur &alam U$&a$#-u$&a$#, hak immu$i!as ialah 5 a. /ak A&*ka! u$!uk m"m("rl"h i$)rmasi a!au &a!a &ari i$s!a$si ("m"ri$!ah #u$a k"("$!i$#a$ sua!u ("rkara b. /ak A&*ka! u$!uk &ili$&u$#i &ari !u$!u!a$ (i&a$a a!au ("r&a!a k"!ika ia m"$'ala$ka$ !u#as (r)"si$%a &"$#a$ ik!ika& baik u$!uk k"("$!i$#a$ ("mb"laa$ kli"$ &alam si&a$# ("$#a&ila$ . /ak A&*ka! u$!uk m"$lak sua!u ("rkara 'ika &i %aki$i !i&ak a&a &asar hukum$%a &. /ak m"$&a(a! ("rli$&u$#a$ hukum &ari a$ama$ kli"$ a!au la:a$.
Sura! kr"s($&"$si %a$# &ib"ri BSa$s Pr"'u&i"C, maksu&$%a a&alah 5 a. Sura! !"rs"bu! b"rsi)a! rahasia b. Sura! !"rs"bu! &a(a! &i 'a&ika$ s"ba#ai buk!i &i muka ("$#a&ila$ . Sura! !"rs"bu! !i&ak &a(a! &i'a&ika$ buk!i &i muka ("$#a&ila$ &. Sura! !"rs"bu! b"rsi)a! umum
A&*ka! b"rh"$!i a!au &a(a! &ib"rh"$!ika$ &ari (r)"si$%a s"ara !"!a( kar"$a alas a$ 5 a. P"rmh$a$ s"$&iri b. Di'a!uhi (i&a$a %a$# !"lah m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a(, kar"$a m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &ia$am &"$#a$ hukuma$ 1 +"m(a! !ahu$ a!au l"bih . >"r&asarka$ k"(u!usa$ r#a$isasi a&*ka! &. S"mua b"$ar
P"$#a:asa$ !"rha&a( a&*ka! &ilakuka$ l"h 5 a.
Or#a$isasi P"ra&i +P"rhim(u$a$ A&*ka! I$&$"sia &i&irika$ (a&a !a$##al 5 a. 03 D"s"mb"r 0221 b. 03 D"s"mb"r 022; . 0; D"s"mb"r 0221 &. 01 D"s"mb"r 022;
<"$uru! U$&a$#-u$&a$# b"sar$%a h$rarium 'asa hukum a&*ka! &i!"!a(ka$ m"lalui 5 a. S!a$&ar %a$# su&ah &i!"!a(ka$ r#a$isasi a&*ka! b. P"rs"!u'ua$ &"$#a$ kli"$ . K"(u!usa$ <"$!"ri /ukum &a$ /A< &. Sura! "&ara$
U$&a$#-u$&a$# a&*ka! 'u#a m"$#a!ur !"$!a$# a&*ka! asi$# %a$# b"ra&a &i I$&$"sia, b"riku! i$i %a$# bl"h &ilakuka$ l"h a&*ka! asi$# a&alah 5 a. >"raara &i si&a$# ("$#a&ila$ b. <"mbuka ka$!r 'asa hukum . <"mbuka ka$!r ("r:akila$ &i I$&$"sia a!as ii$ (r"si&"$ &. >"k"r'a &i ka$!r a&*ka! a!as ii$ ("m"ri$!ah
<"mb"rika$ ba$!ua$ huku$ s"ara uma-uma k"(a&a ("$ari k"a&ila$ %a$# !i&ak mam(u, ba#i s"ra$# a&*ka! a&alah 5 a. Wa'ib b. Jika &i("rluka$ . Ti&ak a&a k":a'iba$ &. Dilara$#, kar"$a a&*ka! a&alah (r)"si !"rhrma!
Jika s"ra$# a&*ka! m"$'a&i ("'aba! N"#ara maka ia 5 a.
Tu#as m"m"riksa &a$ m"$#a&ili ("la$##ara$ k&" a!ik a&*ka! &ilakuka$ l"h 5 a. D":a$ k"hrma!a$ r#a$isasi a&*ka! b. Kmisi ("$#:as a&*ka! . >a&a$ k"hrma!a$ r#a$isasi a&*ka! &. L"mba#a ("$#a:asa$ a&*ka!
>a#i s"!ia( a&*ka!, m"$'a&i a$##!a &ari r#a$isasi a&*ka! b"rsi)a! 5 a. Sukar"la b. Ti&ak a&a k":a'iba$
. &.
S"suai k"h"$&ak masi$#-masi$# Wa'ib
P"r$%a!aa$ &i ba:ah i$i %a$# !i&ak b"$ar m"$#"$ai hak &a$ k":a'iba$ s"ra$# a&*ka! &alam m"$'ala$ka$ (r)"si$%a m"$uru! u$&a$#-u$&a$# a&alah 5 a. >"bas m"$#"luarka$ ("$&a(a! a!au ("r$%a!aa$ &alam m"mb"la ("rkara %a$# m"$'a&i !a$##u$# 'a:ab$%a &i &alam si&a$# ("$#a&ila$ &"$#a$ !"!a( b"r("#a$# (a&a k&" "!ik &a$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$. b. >"bas &alam m"$'ala$ka$ !u#as (r)"si$%a u$!uk m"mb"la ("rkara %a$# m"$'a&i !a$##u$# 'a:ab$%a &"$#a$ b"r("#a$# (a&a k&" "!ik (r)"si &a$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ . >"bas m"$'ala$ka$ !u#as (r)"si$%a &"$#a$ m"mb"&aka$ ("rlakua$ !"rha&a( kli"$ b"r&asr '"$is k"lami$, a#ama, (li!ik, k"!uru$a$, ras, a!au la!ar b"laka$# sial &a$ bu&a%a &. >"rhak m"$&a(a!ka$ i$)rmasi &a!a &a$ &kum"$ lai$$%a, baik &ari i$s!a$si ("m"ri$!ah mau(u$ (ihak lai$ %a$# b"rkai!a$ &"$#a$ k"("$!i$#a$ !"rs"bu! %a$# &i("rluka$ u$!uk ("mb"laa$ k"("$!i$#a$ kli"$$%a s"suai &"$#a$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$
U$&a$#-u$&a$# m"$#ama$a!ka$ u$!uk m"mb"$!uk r#a$isasi a&*ka! s"ba#ai sa!usa!u$%a :a&ah (r)"si a&*ka!.
P"laksa$aa$ ("$#a:asa$ s"hari-hari a&*ka!, &ilakuka$ l"h 5 a. D":a$ ("$#a:as b. D":a$ k"hrma!a$ . Kmisi a&*ka! &. Kmisi P"$#a:as
3. S"b"lum b"rlaku$%a U$&a$#-U$&a$# !"$!a$# A&*ka!, s"bu!a$ ba#i A&*ka! a&a b"b"ra(a maam. S"bu!a$ i!u a$!ara lai$ a&alah 5 a. P"$asiha! /ukum b. P"$#aara Prak!"k . K$sul!a$ /ukum &. a, b &a$ b"$ar
0. Is!ilah P"$asiha! /ukum a$!ara lai$ &ia!ur &alam 5 a. UU N. 31 Tahu$ 3972 b. UU N. 31 Tahu$ 3984 . UU N. 8 Tahu$ 3983 &. UU N. 1 Tahu$ 0221
;. ?a$# m"$%"l"$##araka$ u'ia$ ba#i P"$#aara Prak!"k a&alah 5 a. P"$#a&ila$ Ti$##i b. P"$#a&ila$ Ti$##i Ta!a Usaha N"#ara . P"$#a&ila$ Ti$##i A#ama &. P"$#a&ila$ Ti$##i
1. Wila%ah k"r'a@(rak!"k s"ra$# P"$#aara Prak!"k a&alah 5 a. Kabu(a!"$ b. K!ama&%a . Pr(i$si@Wila%ah /ukum P"$#a&ila$ Ti$##i &. S"luruh :ila%ah I$&$"sia
4. Dalam hal s"ra$# P"$#aara Prak!"k m"$a$#a$i ("rkara &i luar :ila%ah k"r'a$%a, maka u$!uk &a(a! b"r(rak!"k &i luar :ila%ah P"$#a&ila$ !"rs"bu!, P"$#aara Prak!"k harus m"$&a(a! ii$ i$si&"$!il &ari 5 a. K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri b. K"!ua P"$#a&ila$ A#ama . K"!ua P"$#a&ila$ Ti$##i &. K"!ua P"$#a&ila$
6. S"ra$# P"$#aara Prak!"k &a(a! m"$#a'uka$ ("rmh$a$ u$!uk &ia$#ka! s"ba#ai A&*ka! &"$#a$ ("rs%ara!a$ a$!ara lai$ 5 a. !"lah m"$&a(a! i'i$ P"$#aara Prak!"k s"lama 4 +lima !ahu$ b. T"lah m"$&a(a!ka$ r"km"$&asi &ari K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri . <"$a$#a$i 3 ("rkara (i&a$a &a$ 0 ("rkara ("r&a!a &. <"$a$#a$i ; ("rkara (i&a$a &a$ 6 ("rkara ("r&a!a
7. S"!"lah b"rlaku$%a UU N. 38 Tahu$ 022;, ra$# %a$# b"r(r)"si m"mb"ri 'asa hukum, baik &i &alam mau(u$ &i luar P"$#a&ila$ %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!a$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ U$&a$#-U$&a$# &is"bu! &"$#a$ 5 a. A&*ka! b. P"$asiha! hukum . P"mb"la &. Pkrl
8. S"lai$ A&*ka!, (ihak %a$# &a(a! m":akili (ihak lai$ u$!uk b"raara &i P"$#a&ila$ a$!ara lai$ a&alah 5 a. S"rika! >uruh b. S"rika! P"rsau&araa$ . Or#a$isasi P"$#usaha &. a &a$ b"$ar
9. >a$!ua$ hukum %a$# &ib"rika$ &i luar ("$#a&ila$ &is"bu! &"$#a$ 5 a. >a$!ua$ hukum Fakul!a!i) b. >a$!ua$ hukum sukar"la . >a$!ua$ hukum $$-Li!i#asi &. >a$!ua$ hukum li!i#asi
32. Pa&a ama$ s"b"lum k"m"r&"kaa$, ("rkara %a$# :a'ib m"$##u$aka$ 'asa A&*ka! a&alah b"r("rkara &i 5 a. P"$#a&ila$ A&a! b. P"$#a&ila$ A#ama . P"$#a&ila$ La$&raa& &. Raa& *a$ Jus!i!i"
33. S"ra$# A&*ka! s"lai$ m"mb"rika$ 'asa a!au ba$!ua$ hukum, 'aba!a$ lai$ %a$# !i&ak &ilara$# ba#i A&*ka! a&alah 5 a. Kura!r b. Likui&a!r . <"&ia!r &. a, b &a$ b"$ar
30. Jaba!a$ ra$#ka( %a$# &ilara$# ba#i s"ra$# A&*ka! a&alah 5 a. K"!ua@a$##!a DPR@DPRD b. K"!ua@a$##!a DPD . N!aris &. a, b &a$ b"$ar
3;. P"r!imba$#a$ %a$# m"$&asari a&a$%a lara$#a$ ra$#ka( 'aba!a$ ba#i A&*ka! a&alah u$!uk m"$#hi$&ari a&a$%a 5 a. P"mu(uka$ ("$#hasila$ ba#i A&*ka! !"r!"$!u b. Su(a%a a&a ("m"ra!aa$ ("mba#ia$ k"s"m(a!a$ k"r'a . u$!uk m"m("rmu&ah A&*ka! m"$&a(a!ka$ kli"$ &. m"$"#ah@m"$#hi$&ari a&a$%a b"$!ura$ k"("$!i$#a$ +$)li! ) i$!"r"s!
31. A(abila A&*ka! b"ra&a &alam sua!u (sisi &i ma$a a&a k"mu$#ki$a$ !"r&a(a! b"$!ura$ k"("$!i$#a$, s"baik$%a A&*ka! b"rsa$#ku!a$ 5 a. T"!a( m"$a$#a$i ("rkara b. <"$ba m"$ari ("mb"$ara$ a!as !"r'a&i$%a b"$!ura$ k"("$!i$#a$ . <"$a$%aka$ &ulu ("$&a(a! (ublik !"rha&a( ("rkara %a$# aka$ &i!a$#a$i &. m"$#u$&urka$ &iri m"$a$#a$i ("rkara
34. ("mb"ria$ kuasa &a(a! &ib"rika$ &"$#a$ ara 5 a. D"$#a$ lisa$ b. D"$#a$ !"r!ulis . D"$#a$ ak!a !"$!ik
&. a, b &a$ b"$ar
36. /ubu$#a$ hukum a$!ara A&*ka! &"$#a$ kli"$ &imulai a!au !"ri(!a s"'ak 5 a. Kli"$ m"$"ri!aka$ kr$l#is ("rmasalaha$ k"(a&a A&*ka! b. Kli"$ m"$%"rahka$ &kum"$ u$!uk &i("la'ari A&*ka! . S"!"lah kli"$ m"$a$&a!a$#a$i sura! kuasa &. S"!"lah kli"$ m"mba%ar h$rarium baik s"ba#ia$ mau(u$ s"luruh$%a.
37. ara b"rakhir$%a ("mb"ria$ kuasa a&alah 5 a. &"$#a$ &i!arik$%a k"mbali kuasa$%a si kuasa b. D"$#a$ ("mb"ri!ahua$ ("$#h"$!ia$ kuasa$%a l"h si kuasa . D"$#a$ m"$i$##al$%a si ("mb"ri kuasa mau(u$ si kuasa &. a, b &a$ b"$ar
38. P"$abu!a$ kuasa l"h si ("mb"ri kuasa a&alah 5 a. /ak ("mb"ri kuasa b. K":a'iba$ P"$"rima kuasa . K":a'iba$ ("mb"ri kuasa &. /ak ("$"rima kuasa
39. P"$##u$aa$ 'asa A&*ka! &i I$&$"sia (a&a umum$%a a&alah b"rsi)a! 5 a. Im("ra!i) b. Fakul!a!i) . K"harusa$ &. Wa'ib
02. Salah sa!u ("rkara %a$# :a'ib m"m("r#u$aka$ 'asa A&*ka! a&alah 5 a. =u#a!a$ ("rbua!a$ m"la:a$ hukum b. =u#a!a$ :a$(r"s!asi . P"rkara ("r"raia$ &. P"rkara Paili!.
07. P"$#"r!ia$ a&*ka! s"ba#aima$a &is"bu! &alam u$&a$# u$&a$# N. 38 !ahu$ 022; !"$!a$# A&*ka! a&alah 5 a. Ora$# %a$# b"r(r)"si m"mb"r 'asa hukum baik &i &alam mau(u$ &i luar ("$#a&ila$ %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ u$&a$# u$&a$# i$i. b. Ora$# %a$# !"lah &ia$#ka! l"h Or#a$isasi A&*ka! %a$# b"r!u#as m"mb"r 'asa hukum baik &i &alam mau(u$ &i luar ("$#a&ila$ %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!a$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ u$&a$# u$&a$#. . Ora$# %a$# b"r(r)"si m"mb"r ("la%a$a$ hukum %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!a$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ u$&a$# u$&a$# &. Ja:aba$ a, b, &a$ a&alah b"$ar.
08. Dalam u$&a$# u$&a$# A&*ka! &ia!ur m"$#"$ai hak imu$i!as a&*ka! %ai!u 5 a. /ak a&*ka! u$!uk m"m("rl"h i$)rmasi a!au &a!a &ari i$s!a$si ("m"ri$!ah #u$a k"("$!i$#a$ sua!u ("rkara b. /ak a&*ka! u$!uk m"$lak sua!u ("rkara 'ika &i%aki$i !i&ak a&a &asar hukum$%a . /ak a&*ka! u$!uk &ili$&u$#i &ari !u$!u!a$ (i&a$a a!au ("r&a!a k"!ika ia m"$'ala$ka$ !u#as (r)"si$%a &"$#a$ i!ika& baik u$!uk k"("$!i$#a$ ("mb"laa$ kli"$ &alam si&a$# ("$#a&ila$ &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar.
09. <"$uru! U$&a$# u$&a$# N. 38 Tahu$ 022;, sa!u sa!u$%a (r)"si %a$# m"mb"rika$ 'asa hukum a&alah a&*ka! 5 a. P"r$%a!aa$ !"rs"bu! !i&ak b"$ar b. P"r$%a!aa$ !"rs"bu! b"$ar . P"r$%a!aa$ !"rs"bu! b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ k"("$!i$#a$ umum &. P"r$%a!aa$ a, b, &a$ a&alah salah
;2. Pr)"si A&*ka! a&alah (r)"si !"rhrma!. Dik"$al &"$#a$ is!ilah B(r)"si !"rhrma!C !"rs"bu! 5 a. /$ur (r)"ssi$ b. O))iium Juris . O))iium Nbil" &. R"s("!"& Pr)"ssi$
;3. P"ra$ &a$ )u$#si a&*ka! &i!i$#ka% ("$%i&ika$ m"$uru! KU/AP b"rsi)a! 5 a. Pasi) b. Ak!i) $amu$ !"rba!as . T"rba!as &"$#a$ s%ara! &. Luas &a$ b"bas
;0. U$&a$# u$&a$# %a$# m"$#a!ur !"$!a$# Pr)"si A&*ka! a&alah 5 a. UU N. 31 Tahu$ 3984 b. UU N. 38 Tahu$ 0221 . UU N. 38 Tahu$ 022; &. UU N. 02 Tahu$ 022;
;;. P"rhim(u$a$ A&*ka! I$&$"sia + PERADI lahir (a&a 5 a. 03 D"s"mb"r 0221 b. 38 N("mb"r 0221 . 4 A(ril 0221 &. 4 A(ril 0221
;1. A$##!a kmisi P"$#a:asa$ A&*ka! !"r&iri &ari u$sur 5 a. A&*ka! s"$ir, Para Ahli Aka&"mik, &a$
. A&*ka!, !kh !kh
;4. I$&uk r#a$isasi A&*ka! %a$# &ib"$!uk l"h &"la(a$ r#a$isasi (r)"si a&*ka! u$!uk m"m"$uhi s%ara! u$&a$# u$&a$# a&*ka! a&alah 5 a. FKAI b. PERADI . PERADIN &. PUS>AD/I
;6. Wila%ah hukum k"r'a (rak!"k s"ra$# a&*ka! b"r&asarka$ u$&a$# u$&a$# N. 38 Tahu$ 022; a&alah 5 a. S"mua :ila%ah hukum ("$#a&ila$ &i s"luruh I$&$"sia b. T"rba!as (a&a :ila%ah hukum P"$#a&ila$ Ti$##i S"!"m(a! . T"rba!as ha$%a &i :ila%ah hukum P"$#a&ila$ N"#"ri s"!"m(a! &. A&*ka! s"$&iri b"bas m"milih :ila%ah !"r!"$!u sua!u ("$#a&ila$ Ti$##i @ ("$ha&ila$ $"#"ri.
;7. Ti&ak !"rmasuk ("$#"r!ia$ 'asa hukum a&alah 5 a. <"mb"rika$ k$sul!asi hukum, ba$!ua$ hukum, m"$'ala$ka$ kuasa &a$ k"ama$a$ kli"$. b. <":akili &a$ m"$&am(i$#i s"r!a m"mb"la kli"$ . <"lakuka$ !i$&aka$ lai$ u$!uk k"("$!i$#a$ kli"$ &. <"mb"rika$ k$sul!asi hukum, ba$!ua$ hukum &a$ m"$'ala$ka$ kuasa
;8. S"ra$# a&*ka! &a(a! &ik"$aka$ !i$&aka$ kar"$a 5 a. <"$#abaika$ a!au m"$"la$!arka$ k"("$!i$#a$ kli"$$%a b. >"rbua! a!a% b"r!i$#kah laku !i&ak (a!u! !"rha&a( la:a$ a!au r"ka$ s"(r)"si . <"lakuka$ ("la$##ara$ !"rha&a( ("ra!ura$ ("ru$&a$# u$&a$#a$ a!au ("rbua!a$ !"r"la &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
;9. J"$is !i$&aka$ %a$# &ik"$aka$ a&*ka! &a(a! b"ru(a 5 a. T"#ura$ lisa$ &a$ !"r!ulis b. T"#ura$ lisa$ &a$ !"r!ulis s"r!a ("mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara s"lama ;-30 !ahu$ . T"#ura$ lisa$, !"r!ulis, &a$ ("mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara s"lama ;-30 !ahu$ &a$ ("mb"rh"$!ia$ !"!a(. &. Ja:aba$ s"mua salah.
12. S"ra$# a&*ka! &ib"rh"$!ika$ s"ara !"!a( kar"$a 5 a. P"rmh$a$ &iri b. Di'a!uhi (i&a$a kar"$a m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &ia$am &"$#a$ hukuma$ 1 !ahu$ ("$'ara a!au l"bih. . K"(u!usa$ r#a$isasi a&*ka!
&. Ja:aba$ s"mua b"$ar.
13. Pasal 6 UU A&*ka! ' Pasal 7 huru) # k&" "!ik m"$#a!ur k"!"$!ua$ hak Imu$i!as ba#i s"ra$# a&*ka! &alam li$#ku( 5 a. Pi&a$a b. P"r&a!a . P"r&a!a &a$ Pi&a$a &. Ta!a Usaha N"#ara
10. Pr)"si A&*ka! a&alah (r)"si %a$# mulia &a$ !"rhrma! &a$ kar"$a$%a &alam m"$'ala$ka$ (r)"si s"laku ("$"#ak hukum &i ("$#a&ila$ s"'a'ar &"$#a$ 5 a. Plisi b. P"m"ri$!ah . Jaksa &a$ /akim &. S"mua >"$ar
1;. K&" E!ik A&*ka! &i!"!a(ka$ &i Jakar!a (a&a Ta$##al 5 a. 0; <"i 022; b. 0; Ju$i 0220 . 0; <"i 0220 &. 0; <"i 0223
11. Sura! Kr"s($&"$ %a$# &ib"ri !a$&a Bsa$s (r"'u&i"C maksu&$%a a&alah 5 a. Sura! !"rs"bu! &ibua! !a$(a a&a$%a (rasa$#ka b. Sura! !"rs"bu! b"rsi)a! rahasia . Sura! !"rs"bu! !i&ak &a(a! &i'a&ika$ s"ba#ai ala! buk!i &i muka ("$#a&ila$ &. Sura! !"rs"bu! harus &u!u$'ukka$ k"(a&a hakim %a$# m"m"riksa ("rkara
14. >l"hkah s"ra$# A&*ka! m"$ari (ublisi!as ba#i &iri$%a &i m"&ia massa 5 a. >l"h, asalka$ m"$##u$aka$ ua$#$%a s"$&iri b. >l"h, asalka$ u$!uk m"$"#akka$ (ri$si( (ri$si( hukum . >l"h, a#ar mas%araka! umum m"$#"!ahui bah:a ki!a s"ra$# A&*ka! &. Ti&ak bl"h, kar"$a aka$ m"ru#ika$ a&*ka! %a$# lai$.
16. Sam(ai ka(a$kah rahasia 'aba!a$ A&*ka! :a'ib u$!uk &i 'a#a 5 a. S"lama b"lum &iabu!$%a kuasa &ari kli"$ b. S"lama b"rla$#su$#$%a (rs"s hukum kli"$ !"rs"bu! . S"lama rahasia !"rs"bu! b"lum &ia$!umka$ &alam (u!usa$ ("$#a&ila$ &. S"lama$%a, bahka$ s"!"lah b"rakhir$%a hubu$#a$ &"$#a$ kli"$.
17. Dalam si&a$# ("m"riksaa$ ("rkara ("la$##ara$ k&" "!ik a&*ka!, baik ("$#a&u mau(u$ (ihak %a$# !"ra&u 5 a. /arus ha&ir s"ara (riba&i, $amu$ 'ika &ik"h"$&aki &a(a! &i:akili l"h ("$asiha! b. /arus ha&ir s"ara (riba&i &a$ 'ika &ik"h"$&aki &a(a! &i&am(i$#i l"h ("$asiha! . Ti&ak ("rlu ha&ir s"ara (riba&i kar"$a &a(a! m"mb"rika$ kuasa k"(a&a a&*ka! &. Ti&ak ("rlu ha&ir s"ara (riba&i kar"$a &a(a! m"mb"rika$ kuasa k"(a&a ra$# lai$.
18. >"r&asarka$ k&" "!ik a&*ka!, a(akah ma$!a$ hakim &ib"$arka$ u$!uk b"ralih (r)"si m"$'a&i a&*ka! a. Ti&ak &a(a! &ib"$arka$ kar"$a a&*ka! a&alah (r)"si %a$# b"bas &a$ ma$&iri b. Ti&ak &a(a! &ib"$arka$ kar"$a &a(a! m"$imbulka$ $)li! ) i$!"r"s! a!au ("r!"$!a$#a$ k"("$!i$#a$ . Da(a! kar"$a sama hal$%a &"$#a$ a&*ka!, hakim 'u#a b"rk"&u&uka$ &"$#a$ ("$"#ak hukum &. Da(a!, $amu$ &alam 'a$#ka :ak!u ; !ahu$ ia !i&ak &a(a! m"$a$#a$i ("rkara %a$# &i!a$#a$i$%a &i P"$#a&ila !"m(a!$%a !"rakhir &ia b"k"r'a.
19. A(abila !"ra&u !"lah &i(a$##il sam(ai 0 + &ua kali !i&ak ha&ir &alam ("m"riksaa$ !a$(a alas a$ %a$# sah, maka si&a$# &u#aa$ ("la$##ara$ k&" "!ik 5 a. Dih"$!ika$ sam(ai ("$#a&u bisa m"$#ha&irka$ !"ra&u b. Dih"$!ika$ &a$ &i(a$##il u$!uk k"!i#a kali$%a . Di!"ruska$ !a$(a k"ha&ira$ !"ra&u &. Di!"ruska$ &"$#a$ aara m"mu!uska$ ("$#a&ua$ !i&ak &a(a! &i!"ruska$.
42. >l"hka$ s"s"ra$# a&*ka! m"$lak al$ kli"$$%a 5 a. >l"h &"$#a$ ("r!imba$#a$ !i&ak s"suai &"$#a$ k"ahlia$$%a &a$ b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ ha!i $ura$i$%a. b. Ti&ak bl"h kar"$a a#ama a!au (ar!a al$ kli"$$%a, lai$ &ari %a$# &imiliki l"h a&*ka! !"rs"bu!. . Ti&ak bl"h kar"$a a&*ka! a&alah s"ba#ai ("m"#a$# (r)"si b"bas &. >l"h, kar"$a a&a kli"$ b"rar!i a&a r""ki.
43. Jika s"s"ra$# a&*ka! &i'a!uhi sa$ksi b"ru(a ("mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara u$!uk :ak!u !"r!"$!u, maka 5 a. A&*ka! !"rs"bu! ha$%a &a(a! m"$'ala$ka$ (r)"si$%a &i luar si&a$# b. A&*ka! !"rs"bu! ha$%a &a(a! m"mb"rika$ k$sul!asi hukum . A&*ka! !"rs"bu! masih &a(a! m"$'ala$ka$ (r)"si$%a baik &i &alam a!au &i luar si&a$# &. A&*ka! !"rs"bu! !i&ak &a(a! m"$'ala$ka$ (r)"si$%a, baik &i &alam a!au &i luar si&a$#
40. Si)a! ba$!ua$ hukum %a$# &ib"rika$ a&*ka! (a&a !"ma$ s"'a:a!$%a %a$# s"&a$# &i&ak:a &alam ("rkara (i&a$a a&alah 5
a. Wa'ib a!as ("rmi$!aa$ a&*ka! %a$# &i&ak:a i!u a!au 'ika &i!u$'uk l"h r#a$isasi (r)"si b. >l"h kalau a&*ka! %a$# &i&ak:a bisa m"m"$uhi h$ra$ium %a$# ia mi$!a . Ti&ak bl"h kar"$a a&*ka! a&alah ("$"#ak hukum, maka ia !i&ak s"harus$%a m"la$##ar hukum. &. Wa'ib &imi$!a a!au(u$ !i&ak &imi$!a l"h %a$# &i&ak:a i!u.
4;. >a#aima$a hubu$#a$ a&*ka! &"$#a$ !"ma$ s"'a:a!$%a &i &alam m"$'ala$ka$ (r)"si$%a &i mas%araka! 5 a. A&*ka! harus a&u ar#um"$!asi s"sam" a&*ka! biar !"rliha! h"ba! b. A&*ka! harus m"$'u$'u$# !i$##i $ilai $ilai (r)"si$%a &"$#a$ &ila$&asi sika( sali$# m"$#hrma!i, sali$# m"$#har#ai &a$ sali$# m"m("ra%ai s"sama (r)"si. . A&*ka! harus mam(u b"rsai$#, !i&ak ("rlu m"mikirka$ !"ma$ s"'a:a!$%a &. T"ma$ s"'a:a! a&*ka! a&alah ri*al bis$is, s"hi$##a !i&ak ("rlu &i(ikirka$.
41. Jasa hukum %a$# &ib"rika$ l"h a&*ka! s"ara uma uma k"(a&a kli"$ %a$# !i&ak mam(u &is"bu! 5 a. /$ra$ium b. >a$!ua$ hukum . Sumba$#a$ &. Imbala$
44. S"b"lum m"$'ala$ka$ (r)"si$%a, a&*ka! :a'ib b"rsum(ah m"$uru! a#ama$%a a!au b"r'a$'i &"$#a$ su$##uh su$##u &i si&a$# !"rbuka (a&a 5 a. P"$#a&ila$ N"#"ri &i :ila%ah &misili hukum$%a b. P"$#a&ila$ Ti$##i &i :ila%ah &misili hukum$%a . P"$#a&ila$ Ti$##i &i s"luruh :ila%ah R"(ublik I$&$"sia &. Di &"(a$ ="&u$#
46. P"$#a$#ka!a$ s"ra$# a&*ka! m"$uru! u$&a$# u$&a$# N. 38 Tahu$ 022; &ilakuka$ l"h 5 a.
47. U$&a$# u$&a$# a&*ka! m"mb"rika$ k":"$a$#a$ %a$# uku( b"sar k"(a&a r#a$isasi a&*ka!, a$!ara lai$ k":"$a$#a$ u$!uk 5 a. <"$#a&aka$ u'ia$ ba#i al$ a&*ka! b. <"lakuka$ ("$#a$#ka!a$ a&*ka! . <"lakuka$ !i$&aka$ ("mb"rh"$!ia$ a&*ka! &a$ (r)"si$%a &. S"mua 'a:aba$ b"$ar.
48. >"r&asarka$ u$&a$# u$&a$# N. 38 !ahu$ 022;, (im(i$a$ r#a$isasi a&*ka!
!i&ak &a(a! &ira$#ka( 'aba!a$ s"ba#ai 5 a. Pim(i$a$ D":a$ K"hrma!a$ b. Pim(i$a$ Par!ai Pli!ik . Pim(i$a$ DPR @
49. Sura! sura! a(a %a$#harus &iba:a l"h a&*ka! &i &alam ("rsi&a$#a$ ("$#a&ila$ a#ar a&*ka! !"rs"bu! &a(a! m"$&am(i$#i a!au m":akili kli"$$%a &i ("rsi&a$#a$ a. Kar!u !a$&a ("$&u&uk b. I'asah Sar'a$a /ukum . Kar!u Ii$ Prak!"k A&*ka! &ari PERADI &. SKK
Di&alam (asal ;0 +; &ia!ur (r)"si a&*ka! %a$# !"rhim(u$ &alam P"ra&i b"r'umlah a. 6 r#a$isasi a&*ka! b. 7 r#a$isasi a&*ka! . 8 r#a$isasi a&*ka! &. 9 r#a$isasai a&*ka!
Ja:aba$ Pasal ;0 +; U$!uk s"m"$!ara !u#as &a$ :":"$a$# Or#a$isasi A&*ka! s"ba#aima$a&imaksu& &alam U$&a$#-u$&a$# i$i, &i'ala$ka$ b"rsama l"h Ika!a$A&*ka! I$&$"sia +IKADIN, Assiasi A&*ka! I$&$"sia +AAI, Ika!a$ P"$asiha! /ukum I$&$"sia +IP/I, /im(u$a$ A&*ka! &a$ P"$#aaraI$&$"sia +/API, S"rika! P"$#aara I$&$"sia +SPI, Assiasi K$sul!a$ /ukum I$&$"sia +AK/I, /im(u$a$ K$sul!a$ /ukum Pasar <&al +/K/P< &a$ Assiasi P"$#aara S%ariah I$&$"sia +APSI
0. ?a$# !i&ak !"rhim(u$ &alam r#a$isasi a&*ka! a. Assiasi ("$#aara s%ariah i$&$"sia b. S"rika! ("$#aara i$&$"sia . /im(u$a$ a&*ka! &a$ ("$#aara i$&$"sia &. P"ra&i$ Ja:aba$ D Pasal ;0 +; U$!uk s"m"$!ara !u#as &a$ :":"$a$# Or#a$isasi A&*ka! s"ba#aima$a &imaksu& &alam U$&a$#-u$&a$# i$i, &i'ala$ka$ b"rsama l"h Ika!a$ A&*ka! I$&$"sia +IKADIN, Assiasi A&*ka! I$&$"sia +AAI, Ika!a$ P"$asiha! /ukum I$&$"sia +IP/I, /im(u$a$ A&*ka! &a$ P"$#aara I$&$"sia +/API, S"rika! P"$#aara I$&$"sia +SPI, Assiasi K$sul!a$ /ukum I$&$"sia +AK/I, /im(u$a$ K$sul!a$ /ukum Pasar <&al +/K/P< &a$ Assiasi P"$#aara S%ariah I$&$"sia +APSI
;. U$&a$# u$&a$# a&*ka! 38 !ahu$ 022; b"rlaku !a$##al a. 4 a(ril 022; b. 4 a(ril 0221 . 4 a(ril 0223 &. 4 a(ril 0220 Ja:aba$ A Pasal ;6 U$&a$#-u$&a$# i$i mulai b"rlaku (a&a !a$##al &iu$&a$#ka$ 4 A(ril 022;
1. <"$uru! Pasal 3; r#a$isasi a&*ka! &imi$!a u$!uk m"mb"$!uk ("$#a:asa$ b"ru(a a. L"mba#a P"$#a:as b. Kmisi ("$#a:as . D":a$ ("$#a:as &. Kmisi a&*ka! Ja:aba$ > Pasal 3; P"laksa$aa$ P"$#a:asa$ s"hari-hari &ilakuka$ l"h Kmisi P"$#a:as %a$# &ib"$!uk l"h Or#a$isasi A&*ka!
4. Pasal 09 m"$#a!ur buku &a)!ar a$##!a %a$# :a'ib &ila(rka$ k"(a&a
6. A&*ka! b"rh"$!i a!au &a(a! &ib"rh"$!ika$ &ari (r)"si$%a s"ara !"!a( kar"$a alasa$ m"$uru! (asal 32 a. P"rmh$a$ s"$&iri b. Di'a!uhi (i&a$a %a$# !"lah b"rk"kua!a$ hukum !"!a(, kar"$a m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &ia$am &"$#a$ hukuma$ 1 !ahu$ . >"r&asarka$ k"(u!usa$ r#a$isasi a&*ka! &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 32 A&*ka! b"rh"$!i a!au &a(a! &ib"rh"$!ika$ &ari (r)"si$%a s"ara !"!a( kar"$a alasa$5 a. ("rmh$a$ s"$&iriG
b. &i'a!uhi (i&a$a %a$# !"lah m"m(u$%ai k"kua!a$ hkum !"!a(, kar"$a m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &ia$am &"$#a$ hukuma$ 1 +"m(a! !ahu$ a!au b"rl"bihG a!au . b"r&asarka$ k"(u!usa$ r#a$isasi a&*ka!
7. <"$uru! (asal 30 ("$#a:asa$ !"rha&a( a&*ka! &ilakuka$ l"h a. Or#a$isasi a&*ka! b. <"$!"ri .
8. P"$i$&aka$ !"rha&a( a&*ka! &"$#a$ &"$#a$ '"$is !i$&aka$ &alam (asal 7 &ilakuka$ l"h a. Or#a$isasi a&*ka! b. D":a$ k"hrma!a$ .
Pasal 30 +0 K"!"$!ua$ !"$!a$# '"$is &a$ !i$#ka! ("rbua!a$ %a$# &a(a! &ik"$aka$ !i$&aka$ s"ba#aima$a &imaksu& (a&a a%a! +3 &ia!ur l"bih la$'u! &"$#a$ k"(u!usa$ &":a$ k"hrma!a$ r#a$isasi a&*ka!
9. P"$#"r!ia$ A&*ka! s"ba#aima$a &is"bu! &alam U$&a$#-u$&a$# U$&a$#-u$&a$# Nmr 38 Ta Tahu$ hu$ 022; !"$!a$# A&*ka! a&alah ... a. Ora$# %a$# b"r(r)"si m"mb"ri m"mb"ri 'asa hukum, baik &i &alam &alam mau(u$ mau(u$ &i &i luar ("$#a&ila$ %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!a$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ U$&a$#-u$&a$# i$i b. Ora$# %a$# !"lah &ia$#ka! l"h Or#a$isasi A&*ka! %a$# b"r!u#as b"r!u#as m"mb"ri 'asa hukum, baik &i &alam mau(u$ &i luar ("$#a&ila$ %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!a$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ U$&a$#-u$&a$# . Ora$# %a$# b"r(r)"si m"mb"ri ("la%a$a$ hukum %a$# m"m"$uhi ("rs%ara!a$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ U$&a$#-u$&a$# &. Ja:aba$ A, >, a&alah b"$ar
32. >"r&asarka$ (asal 08 a%a! +; UU A&*ka!, A&*ka!, Pim(i$a$ Or#a$isasi A&*ka! A&*ka! &ilara$# m"lakuka$ ra$#ka( 'aba!a$ s"ba#ai ... A. Pim(i$a$ D":a$ K"hrma!a$ >. Pim(i$a$ Par!ai Pli!ik . Pim(i$a$ DPR@
33. Wila%ah hukum k"r'a (rak!"k s"ra$# a&*ka! b"r&asarka$ U$&a$#-U$&a$# N 38 !ahu$ 022; ...
A. S"mua :ila%ah hukum ("$#a&ila$ &i s"luruh I$&$"sia >. T"rba!as T"rba!as (a&a :ila%ah hukum P"$#a&ila$ Ti$##i s"!"m(a! . T"rba!as T"rba!as ha$%a :ila%ah hukum P"$#a&ila$ N"#"ri s"!"m(a! D. A&*ka! s"$&iri bisa b"bas m"milih :ila%ah !"r!"$!u sua!u P"$#a&ila$ Ti$##i@P"$#a&ila$ N"#"ri
30. Pa&a !a$##al 03 D"s"mb"r 0221 &ib"$!uk sua!u :a&ah s"ba#ai :u'u& $%a!a &ari k"sa!ua$ &a$ ("rsa!ua$ (ara A&*ka! I$&$"sia, %ai!u ... A. P"rsa!ua$ A&*ka! I$&$"sia + PERADIN >. /im(u$a$ A&*ka! &a$ P"$#aara I$&$"sia + /API . P"rhim(u$a$ A&*ka! I$&$"sia + PERADI D. Kmi!" K"r'a A&*ka! I$&$"sia + KKAI
3;. Dalam U$&a$#-U$&a$# A&*ka! &ia!ur &ia!ur m"$#"$ai /ak Immu$i!as A&*ka!, /ak Imu$i!as a&*ka! a&alah... a. /ak A&*ka! u$!uk m"m("rl"h i$)rmasi a!au &a!a &ari i$s!a$si ("m"ri$!ah ("m"ri$!ah #u$a k"("$!i$#a$ sua!u ("rkara b. /ak A&*ka! u$!uk m"$lak sua!u ("rkara 'ika &i%aki$i !i&ak a&a &asar hukum$%a . /ak A&*ka! u$!uk &ili$&u$#i &ari !u$!u!a$ !u$!u!a$ (i&a$a a!au ("r&a!a k"!ika ia m"$'ala$ka$ !u#as (r)"si$%a &"$#a$ i!ika& baik u$!uk k"("$!i$#a$ ("mb"laa$ kli"$ &alam si&a$# ("$#a&ila$ &. Ja:a$ A &a$ > b"$ar
31. U$&a$#-u$&a$# A&*ka! m"mb"rika$ k":"$a$#a$ %a$# uku( uku( b"sar k"(a&a Or#a$isasi A&*ka!, a$!ara lai$ k":"$a$#a$ u$!uk ... A. <"$#a&aka$ u'ia$ ba#i al$ A&*ka! >. <"lakuka$ ("$#a$#ka!a$ A&*ka! . <"lakuka$ !i$&aka$ ("mb"rh"$!ia$ A&*ka! &ari (r)"si$%a D. S"mua Ja:aba$ >"$ar
34. P"$#a:asa$ !"rha&a( a&*ka! &ilakuka$ l"h ... A.
. <"$!"ri /ukum &a$ /A< . PERADI D. P"$#a&ila$ N"#"ri s"!"m(a! %a$# m"mba:ahi :ila%ah hukum k"r'a$%a
KODE ETIK ADVOKAT
36. <"$uru! (asal ;; UU N.38 !ahu$ 022; k&" "!ik a&*ka! &a$ k"!"$!ua$ !"$!a$# D":a$ K"hrma!a$ (r)"si m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum s"'ak a. 0; <"i 0220
b. 0; m"i 022; . 4 a(ril 022; &. 4 a(ril 0220 Ja:aba$ A Pasal ;; K&" "!ik &a$ k"!"$!ua$ !"$!a$# D":a$ K"hrma!a$ Pr)"si A&*ka! %a$# !"lah &i!"!a(ka$ l"h Ika!a$ Ika!a $ A&*ka! I$&$"sia +IKADIN, Assiasi A&*ka! A&*ka! I$&$"sia +AAI, Ika!a$ P"$asiha! /ukum I$&$"sia +IP/I, /im(u$a$ A&*ka! &a$ P"$#aara I$&$"sia +/API, S"rika! P"$#aara I$&$"sia +SPI, Assiasi K$sul!a$ /ukum I$&$"sia +AK/I, &a$ /im(u$a$ K$sul!a$ /ukum Pasar <&al +/K/P<, (a&a !a$##al 0; <"i 0220 &i$%a!aka$ m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum s"ara mu!a!is mu!a$&is m"$uru! U$&a$#- U$&a$# i$i sam(ai a&a k"!"$!ua$ %a$# baru %a$# &ibua! l"h Or#a$isasi A&*ka!.
37. <"$uru! (asal ; K&" "!ik a&*ka! i$&$"sia, a&*ka! &a(a! m"$lak u$!uk m"mb"ri $asiha! &a$ ba$!ua$ hukum kar"$a a. >"r!"$!a$#a$ &"$#a$ ha!i $ura$i$%a b. Ti&ak s"suai &"$#a$ k"ahlia$$%a . Ti&ak a&a &asar hukum$%a &. A &a$ > b"$ar Ja:aba$ D Pasal ; a. A&*ka! &a(a! m"$lak u$!uk m"mb"ri $asiha! &a$ ba$!ua$ hukum k"(a&a s"!ia( ra$# %a$# m"m"rluka$ 'asa &a$ a!au ba$!ua$ hukum &"$#a$ ("r!imba$#a$ l"h kar"$a !i&ak s"suai &"$#a$ k"ahlia$$%a &a$ b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ ha!i $ura$i$%a, !"!a(i !i&ak &a(a! m"$lak &"$#a$ alasa$ kar"$a ("rb"&aa$ a#ama, k"("ra%aa$, suku, k"!uru$a$, '"$is k"lami$, k"%aki$a$ (li!ik &a$ k"&u&uka$ ssial$%a.
38. <"$uru! (asal 1 hubu$#a$ &"$#a$ kli"$, a&*ka! !i&ak &ib"$arka$ a. <"$'ami$ k"(a&a kli"$$%a bah:a ("rkara %a$# &i!a$#a$i$%a aka$ m"$a$# b. <"mb"ba$i kli"$ &"$#a$ bia%a-bia%a %a$# !i&ak ("rlu . <"l"(aska$ !u#as %a$# &ib"ba$ka$ k"(a&a$%a (a&a saa! !i&ak m"$#u$!u$#ka$ &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 1 a. A&*ka! &alam ("rkara-("rkara ("r&a!a harus m"$#u!amaka$ ("$%"l"saia$ &"$#a$ 'ala$ &amai. b. A&*ka! !i&ak &ib"$arka$ m"mb"rika$ k"!"ra$#a$ %a$# &a(a! m"$%"sa!ka$ kli"$ m"$#"$ai ("rkara %a$# s"&a$# &iurus$%a. . A&*ka! !i&ak &ib"$arka$ m"$'ami$ k"(a&a kli"$$%a bah:a ("rkara %a$# &i!a$#a$i$%a aka$ m"$a$#. &. Dalam m"$"$!uka$ b"sar$%a h$rarium A&*ka! :a'ib m"m("r!imba$#ka$ k"mam(ua$ kli"$. ". A&*ka! !i&ak &ib"$arka$ m"mb"ba$i kli"$ &"$#a$ bia%a-bia%a %a$# !i&ak ("rlu. ). A&*ka! &alam m"$#urus ("rkara uma-uma harus m"mb"rika$ ("rha!ia$ %a$# sama s"("r!i !"rha&a( ("rkara u$!uk ma$a ia m"$"rima ua$# 'asa. #. A&*ka! harus m"$lak m"$#urus ("rkara %a$# m"$uru! k"%aki$a$$%a !i&ak a&a
&asar hukum$%a. h. A&*ka! :a'ib m"m"#a$# rahasia 'aba!a$ !"$!a$# hal-hal %a$# &ib"ri!ahuka$ l"h kli"$ s"ara k"("ra%aa$ &a$ :a'ib !"!a( m"$'a#a rahasia i!u s"!"lah b"rakhir$%a hubu$#a$ a$!ara A&*ka! &a$ kli"$ i!u. i. A&*ka! !i&ak &ib"$arka$ m"l"(aska$ !u#as %a$# &ib"ba$ka$ k"(a&a$%a (a&a saa! %a$# !i&ak m"$#u$!u$#ka$ (sisi kli"$ a!au (a&a saa! !u#as i!u aka$ &a(a! m"$imbulka$ k"ru#ia$ %a$# !i&ak &a(a! &i("rbaiki la#i ba#i kli"$ %a$# b"rsa$#ku!a$, &"$#a$ !i&ak m"$#ura$#i k"!"$!ua$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam (asal ; huru) a. '. A&*ka! A&*ka! %a$# m"$#urus k"("$!i$#a$ b"rsama &ari &ua (ihak a!au l"bih harus m"$#u$&urka$ &iri s"("$uh$%a &ari ("$#urusa$ k"("$!i$#a$k"("$!i$#a$ !"rs"bu!, a(abila &ik"mu&ia$ hari !imbul ("r!"$!a$#a$ k"("$!i$#a$ a$!ara (ihak-(ihak %a$# b"rsa$#ku!a$. k. /ak r"!"$si A&*ka! !"rha&a( kli"$ &iakui s"(a$'a$# !i&ak aka$ m"$imbulka$ k"ru#ia$ k"("$!i$#a$ kli"$.
39. <"$uru! (asal 4 hubu$#a$ &"$#a$ !"ma$ s"'a:a! a. K"b"ra!a$ !"rha&a( !i$&aka$ !"ma$ s"'a:a! %a$# &ia$##a( b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ k&" "!ik a&*ka! harus &ia'uka$ k"(a&a D":a$ K"hrma!a$ b. /ubu$#a$ harus &ila$&asi sika( sali$# hrma! . Ti&ak &i("k"$a$ka$ m"r"bu! kli"$ &ari r"ka$ s"'a:a! s"'a: a! &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 4 a. /ubu$#a$ a$!ara !"ma$ s"'a:a! A&*ka! harus &ila$&asi sika( sali$# m"$#hrma!i, sali$# m"$#har#ai &a$ sali$# m"m("ra%ai. b. A&*ka! 'ika m"mbiaraka$ !"ma$ s"'a:a! a!au 'ika b"rha&a(a$ sa!u sama lai$ &alam si&a$# ("$#a&ila$, h"$&ak$%a !i&ak m"$##u$aka$ ka!aka!a %a$# !i&ak s(a$ baik s"ara lisa$ mau(u$ !"r!ulis. . K"b"ra!a$-k"b"ra!a$ !"rha&a( !i$&aka$ !"ma$ s"'a:a! %a$# &ia$##a( b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ K&" E!ik A&*ka! harus &ia'uka$ k"(a&a D":a$ K"hrma!a$ u$!uk &i("riksa &a$ !i&ak &ib"$arka$ u$!uk &isiarka$ m"lalui m"&ia massa a!au ara lai$. &. A&*ka! !i&ak &i("rk"$a$ka$ m"$arik a!au m"r"bu! s"ra$# kli"$ &ari !"ma$ s"'a:a!. ". A(abila kli"$ h"$&ak m"$##a$!i A&*ka!, maka A&*ka! %a$# baru ha$%a &a(a! m"$"rima ("rkara i!u s"!"lah m"$"rima buk!i ("$abu!a$ ("mb"ria$ kuasa k"(a&a A&*ka! s"mula &a$ b"rk":a'iba$ m"$#i$#a!ka$ kli"$ u$!uk m"m"$uhi k":a'iba$$%a a(abila masih a&a !"rha&a( A&*ka! s"mula. ). A(abila sua!u ("rkara k"mu&ia$ &is"rahka$ l"h kli"$ !"rha&a( A&*ka! %a$# baru, maka A&*ka! s"mula :a'ib m"mb"rika$ k"(a&a$%a s"mua sura! &a$ k"!"ra$#a$ %a$# ("$!i$# u$!uk m"$#urus ("rkara i!u, &"$#a$ m"m("rha!ika$ hak r"!"$si A&*ka! !"rha&a( kli"$ !"rs"bu!. #. A&*ka! &a(a! m"$#u$&urka$ &iri &ari ("rkara %a$# aka$ &a$ a!au &"$#a$ kli"$$%a
02. A&*ka! &a(a! m"$#u$&urka$ &iri &ari ("rkara m"$uru! (asal 8 a(abila
a. Timbul ("rb"&aa$ &a$ !i&ak !"ra(ai k"s"(aka!a$ !"$!a$# ara ("$a$#a$a$ ("rkara b. Kar"$a !i&ak s"suai &"$#a$ k"ahlia$$%a . >"r!"$!a$#a$ &"$#a$ ha!i $ura$i$%a &. Ja:aba$ b &a$ b"$ar Ja:aba$ A Pasal 8 &iurus$%a a(abila !imbul ("rb"&aa$ &a$ !i&ak &ia(ai k"s"(aka!a$ !"$!a$# ara ("$a$#a$a$ ("rkara &"$#a$ kli"$$%a.
03. S"lamba!$%a &alam :ak!u b"ra(a hari !"ra&u harus m"mb"rika$ 'a:aba$$%a s"ara !"r!ulis k"(a&a D":a$ K"hrma!a$ a. ; hari b. 31 hari . 03 hari &. 7 hari Ja:aba$ Pasal 3; 0. S"lamba!-lamba!$%a &alam :ak!u 03 +&ua (uluh sa!u hari (ihak !"ra&u harus m"mb"rika$ 'a:aba$$%a s"ara !"r!ulis k"(a&a D":a$ K"hrma!a$ aba$#@Da"rah %a$# b"rsa$#ku!a$, &is"r!ai sura!-sura! buk!i %a$# &ia$##a( ("rlu.
00. Di&alam (asal 31 s"!ia( &ilakuka$ ("rsi&a$#a$ ma'"lis &":a$ k"hrma!a$ &i:a'ibka$ m"mbua! a!au m"$%uruh m"mbua! b"ri!a aara ("rsi&a$#a$ %a$# &isahka$ &a$ &i!a$&a!a$#a$i l"h a. Pa$i!"ra b. K"!ua
Pasal 31 1. S"!ia( &ilakuka$ ("rsi&a$#a$,
0;. <"$uru! (asal 38 ("m"riksaa$ !i$#ka! ba$&i$#, ("$#a'ua$ ba$&i$# b"s"r!a m"mri ba$&i$# a&alah :a'ib harus &isam(aika$ &alam :ak!u a. 7 hari b. 31 hari . 03 hari &. S"mua b"$ar Ja:aba$ Pasal 38 0. P"$#a'ua$ ("rmh$a$ ba$&$# b"s"r!a <"mri >a$&i$# %a$# si)a!$%a :a'ib, harus &isam(aika$ m"lalui D":a$ K"hrma!a$ aba$#@Da"rah &alam :ak!u 03 +&ua (uluh sa!u hari s"'ak !a$##al %a$# b"rsa$#ku!a$ m"$"rima sali$a$ k"(u!usa$.
01. <"$uru! (asal 8 a&*ka! %a$# s"b"lum$%a ("r$ah m"$'aba! s"ba#ai hakim a!au ("$i!"ra &ari sua!u l"mba#a ("ra&ila$ !i&ak &ib"$arka$ m"$a$#a$i ("rkara %a$# &i("riksa ("$#a&ila$ !"m(a!$%a !"rakhir b"k"r'a s"lama a. 4 !ahu$ b. 1 !ahu$ . ; !ahu$ &. 0 !ahu$ Ja:aba$ Pasal 8 h. A&*ka! %a$# s"b"lum$%a ("r$ah m"$'aba! s"ba#ai /akim a!au Pa$i!"ra &ari sua!u l"mba#a ("ra&ila$, !i&ak &ib"$arka$ u$!uk m"m"#a$# a!au m"$a$#a$i ("rkara %a$# &i("riksa ("$#a&ila$ !"m(a!$%a !"rakhir b"k"r'a s"lama ; +!i#a !ahu$ s"m"$'ak ia b"rh"$!i &ari ("$#a&ila$ !"rs"bu!.
04. <"$uru! (asal 3; ("m"riksaa$ !i$#ka! ("r!ama l"h &":a$ k"hrma!a$ aba$#@&a"rah, ("$#a&u &a$ %a$# !"ra&u a. /arus ha&ir s"ara (riba&i b. Ti&ak &a(a! m"$#uasaka$ k"(a&a ra$# lai$ . Jka &ik"h"$&aki &a(a! &i&am(i$#i l"h ("$as"ha! &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 3; 7. P"$#a&u &a$ %a$# !"ra&u5 a. /arus ha&ir s"ara (riba&i &a$ !i&ak &a(a! m"$#uasaka$ k"(a&a ra$# lai$, %a$# 'ika &ik"h"$&aki masi$#-masi$# &a(a! &i&am(i$#i l"h ("$as"ha!. b. >"rhak u$!uk m"$#a'uka$ saksisaksi &a$ buk!i-buk!i.
06. <"$uru! (asal 3; 'ika &alam :ak!u 03 hari !"ra&u !i&ak m"mb"rika$ 'a:aba$ !"r!ulis, &":a$ k"hrma!a$ m"$%am(aika$ ("mb"ri!ahua$ k"&ua &"$#a$ ("ri$#a!a$ bah:a a(abila &alam :ak!uH..
Pasal 3; ;. Jika &alam :ak!u 03 +&ua (uluh sa!u hari !"rs"bu! !"ra&u !i&ak m"mb"rika$ 'a:aba$ !"r!ulis, D":a$ K"hrma!a$ aba$#@Da"rah m"$%am(aika$ ("mb"ri!ahua$ k"&ua &"$#a$ ("ri$#a!a$ bah:a a(abila &alam :ak!u 31 +"m(a! b"las hari s"'ak !a$##al sura! ("ri$#a!a$ !"rs"bu! ia !"!a( !i&ak m"mb"rika$ 'alaba$ !"r!ulis, maka ia &ia$##a( !"lah m"l"(aska$ hak 'a:ab$%a.
07. A(abila !"ra&u &alam (asal 3; !"lah &i(a$##il sam(aiH..!i&ak &a!a$# !a$(a alasa$ %a$# sah, ("m"riksaa$ &i!"ruska$ !a$(a ha&ir$%a !"ra&u a. 3 kali b. 0 kali
. ; kali &. S"mua salah Ja:aba$ > Pasal 3; kali$%a salah sa!u (ihak !i&ak ha&ir5 a. Si&a$# &i!u$&a sam(ai &"$#a$ si&a$# b"riku!$%a (ali$# lamba! 31+"m(a! b"las hari &"$#a$ m"ma$##il (ihak %a$# !i&ak ha&ir s"ara (a!u!. b. A(abila ("$#a&u %a$# !"lah &i(a$##il sam(ai 0 +&ua kali !i&ak ha&ir !a$(a alasa$ %a$# sah, ("$#a&ua$ &i$%a!aka$ #u#ur &a$ ia !i&ak &a(a! m"$#a'uka$ ("$#a&ua$ la#i a!as &asar %a$# sama k"uali D":a$ K"hrma!a$ aba$#@Da"rah b"r("$&a(a! bah:a ma!"ri ("$#a&ua$b"rkai!a$ &"$#a$ k"("$!i$#a$ umum a!au k"("$!i$#a$ r#a$isasi. . A(abila !"ra&u !"lah &i(a$##il sam(ai 0 +&ua kali !i&ak &a!a$# !a$(aalasa$ %a$# sah, ("m"riksaa$ &i!"ruska$ !a$(a ha&ir$%a !"ra&u. &. D":a$ b"r:"$a$# u$!uk m"mb"rika$ k"(u!usa$ &i luar ha&ir$%a %a$# !"ra&u, %a$# m"m(u$%ai k"kua!a$ %a$# sama s"("r!i k"(u!usa$ biasa.
08. <"$uru! (asal 36 si)a! ("la$##ara$ b"ra! !i&ak m"$#i$&ahka$ &a$ !i&ak m"$#hrma!i k"!"$!ua$ k&" "!ika!au bilama$a s"!"lah m"$&a(a! sa$ksi b"ru(a ("ri$#a!a$ k"ras masih m"$#ula$#i ("la$##ara$ k&" "!ik &is"bu! a. P"m"a!a$ b. P"mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara . P"ri$#a!a$ k"ras &. P"ri$#a!a$ biasa Ja:aba$ > Pasal 36 . P"mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara u$!uk :ak!u !"r!"$!u bilama$a si)a! ("la$##ara$$%a b"ra!, !i&ak m"$#i$&ahka$ &a$ !i&ak m"$#hrma!i k"!"$!ua$ k&" "!ik a!au bilama$a s"!"lah m"$&a(a! sa$ksi b"ru(a ("ri$#a!a$ k"ras masih m"$#ula$#i m"lakuka$ ("la$##ara$ k&" "!ik.
09. A&*ka! m"$uru! (asal 32 uu a&*ka! b"rh"$!i a!au &a(a! &ib"rh"$!ika$ &ari (r)"si%a s"ara !"!a( kar"$a a. P"rmh$a$ s"$&iri b. Di'a!uhi (i&a$a %a$# m"m(u$%ai k"kua!a$ hkum !"!a( kar"$a !i&ak (i&a$a %a$# &ia$am &"$#a$ hukuma$ 1 !ahu$ a!au l"bih . >"r&asarka$ k"(u!usa$ r#a$isasi a&*ka! &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 32 +3 A&*ka! b"rh"$!i a!au &a(a! &ib"rh"$!ika$ &ari (r)"si$%a s"ara !"!a( kar"$a alasa$5 a. ("rmh$a$ s"$&iriG b. &i'a!uhi (i&a$a %a$# !"lah m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a(, kar"$a m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &ia$am &"$#a$ hukuma$ 1 +"m(a! !ahu$ a!au l"bihG a!au . b"r&asarka$ k"(u!usa$ Or#a$isasi A&*ka!. +0 A&*ka! %a$# &ib"rh"$!ika$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ s"ba#aima$a &imaksu& (a&a a%a! +3, !i&ak b"rhak m"$'ala$ka$ (r)"si A&*ka!.
;2. Sa$ksi a!as ("la$##ara$ K&" E!ik A&*ka! I$&$"sia b"ru(a ... a. T"#ura$, ("ri$#a!a$ k"ras a!au ("m"a!a$ k"a$##!aaa$ &ari r#a$isasi (r)"si b. P"ri$#a!a$ biasa, ("ri$#a!a$ k"ras, ("m"a!a$ s"m"$!ara u$!uk :ak!u !"r!"$!u a!au ("m"a!a$ &ari k"a$##!aa$ r#a$isasi (r)"si . T"#ura$, skrsi$# a!au ("m"a!a$ &ari k"a$##!aa$ r#a$isasi (r)"si &. T"#ura$ lisa$, !"#ura$ !"r!ulis, ("m"a!a$ s"m"$!ara u$!uk :ak!u !"r!"$!u a!au ("m"a!a$ &ari k"a$##!aaa$ r#a$isasi Ja:aba$ 5 > Pasal 36 /ukuma$ %a$# &ib"rika$ &alam k"(u!usa$ &a(a! b"ru(a5 P"ri$#a!a$ biasa. P"ri$#a!a$ k"ras. P"mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara u$!uk :ak!u !"r!"$!u. -
P"m"a!a$ &ari k"a$##!aa$ r#a$isasi (r)"si.
S"ra$# a&*ka! bl"h m"$lak u$!uk m"mb"ri $asiha! hukum &a$ ba$!ua$ hukum, &"$#a$ ("r!imba$#a$ 5 a. Ti&ak s"suai &"$#a$ k"ahlia$$%a b. >"r!"$!a$#a$ &"$#a$ ha!i $ura$i$%a . Ja:aba$ a &a$ b b"$ar &. Ti&ak a&a 'a:aba$ %a$# b"$ar Di ba:ah i$i %a$# !"rmasuk !"ma$ s"'a:a! a&*ka! ialah 5 a. Jaksa b. Plisi . /akim &. S"mua salah Di ba:ah i$i m"ru(aka$ ("r$%a!aa$ %a$# !i&ak b"$ar m"$%a$#ku! hubu$#a$ a&*ka! &"$#a$ kli"$ a&alah 5 a. A&*ka! &alam ("rkara-("rkara ("r&a!a harus m"$#u!amaka$ ("$%"l"saia$ &"$#a$ 'ala$ &amai b. A&*ka! !i&ak &ib"$arka$ m"mb"rika$ k"!"ra$#a$ %a$# &a(a! m"$%"sa!ka$ kli"$ m"$#"$ai ("rkara %a$# s"&a$# &iurus$%a . A&*ka! harus m"mb"rika$ k"%aki$a$ k"(a&a kli"$ &a$ m"$'ami$ kli"$$%a bah:a ("rkara %a$# &i!a$#a$i$%a aka$ m"$a$# &. A&*ka! harus m"$lak m"$#urus ("rkara %a$# m"$uru! k"%aki$a$$%a !i&ak a&a &asar hukum$%a Jika a&*ka! m"rasa k"b"ra!a$ !"rha&a( !i$&aka$ !"ma$ s"'a:a! %a$# m"la$##ar K&" E!ik A&*ka!, maka harus &ia'uka$ k"(a&a 5 a.
S"ra$# kli"$ &alam sua!u ("rkara %a$# &iha&a(i$%a i$#i$ m"$##a$!i a&*ka!$%a &"$#a$ a&*ka! lai$, maka &a(a!kah a&*ka! %a$# baru m"$"rima ("rkara !"rs"bu! 5 a. Da(a!, s"!"lah m"$"rima buk!i ("$abu!a$ ("mb"ria$ kuasa k"(a&a a&*ka! s"mula b. Da(a!, !a$(a harus m"$u$##u buk!i ("$abu!a$ ("mb"ria$ kuasa k"(a&a a&*ka! s"mula . Ti&ak &a(a!, kar"$a kli"$ !"rs"bu! su&ah !"rika! &"$#a$ a&*ka! s"mula &. Ti&ak &a(a!, kar"$a &"$#a$ m"$##a$!i a&*ka! maka kli"$ !"lah m"r"$&ahka$ (r)"si a&*ka! Da(a!kah a&*ka! &alam ("rkara (i&a$a %a$# s"&a$# b"r'ala$ m"$#hubu$#i hakim 5 a. Ti&ak &a(a! b. Da(a!, bila b"rsama-sama &"$#a$ kli"$ . Da(a!, bila b"rsama-sama &"$#a$ ("$u$!u! umum &. Da(a!, bila &ilakuka$ s"ara !"r!u!u( A&*ka! %a$# s"b"lum$%a ("r$ah m"$'aba! s"ba#ai hakim a!au (a$i!"ra &ari sua!u l"mba#a ("ra&ila$, !i&ak &ib"$arka$ u$!uk m"m"#a$# a!au m"$a$#a$i ("rkara %a$# &i("riksa ("$#a&ila$ !"m(a!$%a !"rakhir b"k"r'a s"lama HH.s"m"$'ak ia b"rh"$!i &ari ("$#a&ila$ !"rs"bu!. a. ; !ahu$ b. 0 !ahu$ . 1 !ahu$ &. 4 !ahu$ Dalam ("$#a&ua$ !"rha&a( a&*ka! %a$# &i&u#a m"la$##ar k&" "!ik a&*ka!, s"#ala bia%a %a$# &ik"luarka$ &ib"ba$ka$ k"(a&a 5 a. D":a$ (im(i$a$ aba$#@&a"rah &ima$a !"ra&u s"ba#ai a$##!a (a&a !i$#ka! &":a$ k"hrma!a$ aba$#@&a"rah b. D":a$ (im(i$a$ (usa! (a&a !i$##ka! D":a$ k"hrma!a$ (usa! r#a$isasi &ima$a !"ra&u s"ba#ai a$##!a . P"$#a&u@T"ra&u &. S"mua b"$ar P"$#a&ua$ &a(a! &ia'uka$ l"h (ihak-(ihak %a$# b"rk"("$!i$#a$ &a$ m"rasa &iru#ika$, %ai!u 5 a. Kli"$ b. T"ma$ s"'a:a! a&*ka! . P"'aba! ("m"ri$!ah &. S"mua b"$ar P"la$##ara$ !"rha&a( k&" "!ik a&*ka! &isam(aika$ s"ara 5 a. Lisa$, &is"r!ai alasa$ ("$#a&ua$ b. /arus !"r!ulis &is"r!ai &"$#a$ alasa$-alasa$$%a . Lisa$ &a$ T"r!ulis &. T"r!ulis, si$#ka!, !a$(a alasa$ ("$#a&ua$ Dalam si&a$# ("m"riksaa$ ("la$##ara$ k&" "!ik a&*ka!, baik ("$#a&u &a$ !"ra&u 5 a. /arus ha&ir s"ara (riba&i &a$ !i&ak &a(a! m"$#uasaka$ k"(a&a ra$# lai$, %a$# 'ika &ik"h"$&aki masi$#-masi$# &a(a! &i&am(i$#i l"h ("$asiha!
b. /arus ha&ir, $amu$ bila b"rhala$#a$ &a(a! &i:akili l"h (a$asiha! . Ti&ak ("rlu ha&ir, uku( kuasa$%a &. P"$#a&u harus ha&ir, s"&a$#ka$ !"ra&u bila !i&ak ha&ir &a(a! m"$u$'uk kuasa u$!uk m":akili S"!"lah m"m"riksa &a$ m"m("r!imba$#ka$ ("$#a&ua$, ("mb"laa$, sura!-sura! buk!i &a$ k"!"ra$#a$ saksi-saksi maka
"ra!, !a(i &a(a! &i maa)ka$ &"$#a$ 'ami$a$ bah:a a&*ka! !i&ak aka$ m"$#ula$#i la#i ("rbua!a$$%a . >"ra!, !i&ak m"$#i$&ahka$ &a$ !i&ak m"$#hrma!i k"!"$!ua$ k&" "!ik a!au bilama$a s"!"lah m"$&a(a! sa$ksi b"ru(a ("ri$#a!a$ k"ras masih m"$#ula$#i m"lakuka$ ("$##ara$ k&" "!ik &. >"ra!, &a$ su&ah m"rusak i!ra s"r!a mar!aba! k"hrma!a$ (r)"si a&*ka! %a$# :a'ib &i 'u$'u$# !i$##i s"ba#ai (r)"si %a$# mulia &a$ !"rhrma!
Diba:ah i$i m"ru(aka$ ("r$%a!aa$ %a$# b"$ar m"$#"$ai ara b"r!i$&ak m"$a$#a$i ("rkara s"ba#aima$a %a$# !"lah &ia!ur &alam k&" "!ik a&*ka! 5 a. Isi ("mbiara a!au kr"s($&"$si &alam ra$#ka u(a%a ("r&amaia$ a$!ara a&*ka! aka$ !"!a(i !i&ak b"rhasil, &a(a! &i#u$aka$ s"ba#ai buk!i &i muka ("$#a&ila$ b. A&*ka! :a'ib m"$#a'ari &a$ a!au m"m"$#aruhi saksi-saksi %a$# &ia'uka$ l"h (ihak la:a$ &alam ("rkara ("r&a!a a!au l"h 'aksa ("$u$!u! umum &alam ("rkara (i&a$a . A(abila a&*ka! m"$#"!ahui, bah:a s"s"ra$# !"lah m"$u$'uk a&*ka! m"$#"$ai sua!u ("rkara !"r!"$!u, maka ia bl"h b"rhubu$#a$ &"$#a$ ra$# i!u !a$!a$# ("rkara !"rs"bu! !a$(a m"lalui a&*ka!$%a
&. A&*ka! m"m(u$%ai k":a'iba$ u$!uk m"mb"rika$ ba$!ua$ hukum s"ara uma-uma +(r&" ba#i ra$# %a$# !i&ak mam(u >a#aima$a sika( a&*ka! &alam m"$#urus ("rkara uma-uma 5 a. /arus m"mb"rika$ ("rha!ia$ %a$# sama s"("r!i !"rha&a( ("rkara &ima$a ia m"$"rima ua$# 'asa b. T"rs"rah a&*ka!, kar"$a ia su&ah b"rbaik ha!i m"$a$#a$i s"ara uma-uma &"mi m"$'a#a k"hrma!a$ a&*ka! s"$&iri . S"mua b"$ar &. S"mua salah >l"hkah a&*ka! m"masa$# ikla$ u$!uk m"$arik ("rha!ia$ ra$# a. Ti&ak bl"h b. >l"h asal !i&ak b"rl"biha$ . >l"h kar"$a s"ba#ai m"&ia (rmsi &. >l"h asal &"$#a$ k"!"$!ua$ %a$# s!a$&ar Da(a!kah a&*ka! m"mb"rika$ k"!"ra$#a$ &i m"&ia massa b"rk"$aa$ &"$#a$ ("rkara %a$# s"&a$# &i!a$#a$i$%a 5 a. Da(a!, s"(a$'a$# b"r!u'ua$ u$!uk m"$"#akka$ (ri$si(-(ri$si( hukum %a$# :a'ib &i("r'ua$#ka$ l"h s"!ia( a&*ka! b. Da(a!, kar"$a !am(il &i m"&ia a&alah hak s"!ia( ra$# !"rmasuk a&*ka! . Da(a!, s"(a$'a$# ("r$%a!aa$$%a !i&ak m"ru#ika$ (ihak lai$ &. Ti&ak &a(a! kar"$a a&*ka! !i&ak &ib"$arka$ u$!uk m"$ari (ublisi!as S"!ia( a&*ka! :a'ib m"m"#a$# !"#uh &a$ ma$'a#a k"rahasiaa$ s"!ia( i$)rmasi %a$# &isam(aika$ kli"$ m"ski(u$ hubu$#a$ &"$#a$ kli"$ !"rs"bu! !"lah b"rakhir. Pri$si( i$i &i k"$al &"$#a$ is!ilah 5 a. a!!r$"%-li"$! s"r"% b. a!!r$"%-li"$! !rus! . a!!r$"%-li"$! $)i&"$!iali!% &. a!!r$"%-li"$! r"la!i$shi( 3. Pr)"si a&*ka! a&alah (r)"si !"rhrma! &a$ m"$'a&i salah sa!u (ilar &alam m"$"#akka$ su(r"masi hukum &a$ hak asasi ma$usia. Dik"$al &"$#a$ is!ilah a(akah B(r)"si !"rhrma!C !"rs"bu!5 a. /$rarium b. O))iium . O))iium Nbil" &. R"s("!"& Pr)"ssi$ 0. Jika s"ra$# a&*ka! &ia$#ka! m"$'a&i a$##!a
"r&asarka$ k&" "!ik a&*ka!, a(akah &ib"$arka$ 'ika s"s"ra$# %a$# ("r$ah m"$'aba! s"ba#ai hakim k"mu&ia$ b"ralih (r)"si m"$'a&i a&*ka! a. Ti&ak &a(a! &ib"$arka$ kar"$a a&*ka! a&alah (r)"si %a$# b"bas &a$ ma$&iri
b. Ti&ak &a(a! &ib"$arka$ kar"$a &a(a! m"$imbulka$ $)li! ) i$!"r"s!. . Da(a! kar"$a sama hal$%a &"$#a$ a&*ka!, hakim 'u#a b"rk"&u&uka$ s"ba#ai ("$"#ak hukum. &. Da(a! $amu$ &alam 'a$#ka :ak!u !"r!"$!u ia !i&ak &a(a! m"$a$#a$i ("rkara %a$# &i("riksa &i ("$#a&ila$.
1. A(abila !"r&a(a! sua!u ("rkara %a$# &i%aki$i !i&ak a&a &asar hukum$%a maka !i$&aka$ a&*ka! !"rha&a( ("rkara !"rs"bu! a&alah5 a. T"!a( harus m"$"rima ("rkara !"rs"bu! &a$ m"mb"rika$ ("rha!ia$ %a$# sama s"("r!i !"rha&a( ("rkara lai$$%a. b. <"$lak m"$#urus ("rkara !"rs"bu! . <"r"km"$&asika$ r"ka$ s"'a:a! %a$# &ia$##a( mam(u m"$a$#a$i ("rkara !"rs"bu!. &. T"!a( m"$#u(a%aka$ ("$%"l"saia$ a!as ("rkara !"rs"bu!.
4. Dari sisi k&" "!ik a&*ka!, a(akah a&*ka! &a(a! m"masa$# ikla$ &i m"&ia massa a. Da(a! asalka$ !i&ak b"rl"biha$ b. Da(a! su(a%a &ik"$al l"h mas%araka! . Ti&ak &a(a! &. Ti&ak a&a a!ura$ %a$# m"lara$#
6. >a$!ua$ hukum %a$# &ib"rika$ a&*ka! !"rha&a( !"ma$ s"'a:a!$%a %a$# &i&u#a m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a a&alah b"rsi)a!5 a. Wa'ib m"mb"rika$ ("mb"laa$ hukum m"ski(u$ !i&ak &imi$!a b. Wa'ib, $amu$ !"!a( harus m"m("rhi!u$#ka$ imbala$ 'asa . Wa'ib, a!as ("rmi$!aa$ a!au ("$u$'ukka$ r#a$isasi (r)"si &. Dilara$#, kar"$a s"ba#ai ("$"#ak hukum a&*ka! !i&ak s"harus$%a m"la$##ar hukum
7. Dalam u$&a$#-u$&a$# a&*ka! &ia!ur m"$#"$ai hak imu$i!as a&*ka!,%ai!uG a. /ak a&*ka! u$!uk m"m("rl"h i$)rmasi a!au &a!a &ari i$s!a$si ("m"ri$!ah #u$a k"("$!i$#a$ sua!u ("rkara b. /ak a&*ka! u$!uk m"$lak sua!u ("rkara 'ika &i%aki$i !i&ak a&a &asar hukum . /ak a&*ka! u$!uk &ili$&u$#i &ari !u$!u!a$ (i&a$a a!au ("r&a!a k"!ika ia m"$'ala$ka$ !u#as (r)"si$%a &"$#a$ i!ika& baik u$!uk k""$!i$#a$ ("mb"laa$ kli"$ &alam si&a$# ("$#a&ila$ &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar
8. S"ba#ai imbala$ a!as 'asa %a$# &ib"rika$ k"(a&a kli"$ maka a&*ka! b"rhak a!as h$rarium, %a$# &i!"$!uka$ b"r&asarka$5 a. Ti$#ka! k"suli!a$ &ari ("rkara %a$# &i!a$#a$i b. K"s"(aka!a$ &"$#a$ m"m("rha!ika$ k"mam(ua$ kli"$ . Lama$%a :ak!u ("$a$#a$a$ ("rkara &. >"sar$%a bia%a ("rasi$al &alam m"$a$#a$i ("rkara
9. >"riku! i$i a&alah !i$&aka$ %a$# (a!u! &ilakuka$ s"ra$# a&*ka! &alam hubu$#a$$%a &"$#a$ kli"$, k"uali5 a. Ti&ak m"mb"rika$ k"!"ra$#a$ %a$# &a(a! m"$%"sarka$ kli"$ b. >"rk":a'iba$ m"mb"ri!ahuka$ m"$#"$ai (u!usa$ ("$#a&ila$ a!as ("rkara k"(a&a kli"$ (a&a :ak!u$%a. . <"$a$#a$i ("rkara &"$#a$ s"baik-baik$%a &a$ m"%aki$ka$ kli"$ bah:a ("rkara$%a &a(a! &im"$a$#ka$. &. <"$'a#a k"("ra%aa$ &a$ k"rahasiaa$ a!as i$)rmasi &ari kli"$ &"$#a$ s"baikbaik$%a.
32. K"!ika m"$a$#a$i sua!u ("rkara ("r&a!a s"ra$# a&*ka! &a(a! sa'a m"$#hubu$#i hakim %a$# m"m"riksa ("rkara !"rs"bu!, asalka$5 a. /al !"rs"bu! m"ma$# ("rlu &ilakuka$ u$!uk k"("$!i$#a$ ("rkara %a$# s"&a$# &i!a$#a$i$%a !"rs"bu! b. Dilakuka$ b"rsama-sama &"$#a$ a&*ka! (ihak la:a$ . /akim %a$# b"rsa$#ku!a$ b"rs"&ia &. Kli"$ m"$#h"$&aki
33. Sura! kr"s($&"$ %a$# &ib"ri !a$&a Bsa$s (r"'u&i"C maksu&$%a a&alah5 a. Sura! !"rs"bu! &ibua! !a$(a a&a$%a (rasa$#ka b. Sura! !"rs"bu! b"rsi)a! rahasia . Sura! !"rs"bu! !i&ak &a(a! &i'a&ika$ s"ba#ai buk!i &i muka ("$#a&ila$ &. Sura! !"rs"bu! harus &i!u$'uka$ k"(a&a hakim %a$# m"m"riksa ("rkara.
30. A(akah a&*ka! &i("rk"$a$ka$ u$!uk m"mb"rika$ k"!"ra$#a$ &i m"&ia massa b"rk"$aa$ &"$#a$ ("rkara %a$# s"&a$# &i!a$#a$i$%a5 a. Da(a!, s"(a$'a$# a&*ka! !i&ak m"$#"larka$ ("r$%a!aa$ %a$# &(a! m"ru#ika$ (ihak lai$ b. Da(a!, s"(a$'a$# b"r!u'ua$ u$!uk m"$"#akka$ (ri$si(-(ri$si( hukum . Ti&ak &a(a!, kar"$a a&*ka! !i&ak &ib"$arka$ u$!uk m"$ari (ublisi!as. &. Ti&ak &a(a!, kar"$a !i$&aka$ !"rs"bu! m"la$##ar k&" "!ik a&*ka!
3;. Diba:ah i$i a&alah !i$&aka$-!i$&aka$ %a$# &a(a! &ika!"#rika$ s"ba#ai !i$&aka$ %a$# m"la$##ar k&" "!ik, k"ualai5 a. <"mb"rika$ 'ami$a$ k"(a&a kli"$ bah:a ("rkara %a$# &i!a$#a$i$%a !"rs"bu! aka$ m"$a$#. b. U$!uk k"("$!i$#a$ &a$ k"la$ara$ ("laksa$aa$ ("m"riksaa$ a!as usa!u ("rkara, s"ra$# a&*ka! &a(a! m"mb"rika$ ("$#araha$, baik k"(a&a kli"$ mau(u$ (ihak(ihak %a$# m"$'a&i saksi &alam ("rkara %a$# b"rsa$#ku!a$. . <"$lak m"mbrika$ $asiha! &a$ ba$!ua$ hukum &"$#a$ ("r!imba$#a$ kar"$a !i&ak s"suai &"$#a$ k"ahlia$$%a &a$ b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ ha!i $ura$i. &. <"$#u$#ka(ka$ !i$&aka$ !"ma$ s"'a:a! %a$# &ia$##a( !"lah b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ k&" "!ik m"lalui m"&ia massa.
31. S"!ia( (ihak %a$# m"rasa &iru#ika$ a!as !i$&aka$ a&*ka! %a$# &i$ilai m"la$##ar k&" "!ik &a(a! m"lakuka$ ("$#a&ua$, &ima$a ("$#a&ua$ !"rs"bu! harus &isam(aika$ &"$#a$ ara5 a. Lisa$ &"$#a$ m"$%am(aika$ alasa$-alasa$ ("$#a&ua$ b. /arus !"r!ulis &is"r!ai &"$#a$ alasa$-alasa$ . Da(a! &ia'uka$ s"ara lisa$ mau(u$ !"r!ulis &. Smasi %a$# &i!u'uka$ k"(a&a ("$#a&u
34. Dalam si&a$# ("m"riksaa$ ("rkara ("la$##ara$ k&" "!ik a&*ka!, baik ("$#a&u mau(u$ (ihak %a$# !"ra&u5 a. /arus ha&ir s"ara (riba&i, $amu$ 'ika &ik"h"$&aki &a(a!
36. >"riku! i$i a&alah b"$!uk-b"$!uk sa$ksi %a$# &a(a! &ib"rika$ k"(a&a a&*ka! %a$# !"rbuk!i m"la$##ar k&" "!ik a&*ka!, k"uali5 a. P"ri$#a!a$ ("r!ama b. P"ri$#a!a$ biasa . P"ri$#a!a$ k"ras &. P"m"a!a$ &ari k"a$##!aa$ r#a$isasi (r)"si
37. Jika s"ra$# a&*ka! &i'a!uhi sa$ksi b"ru(a ("mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara u$!uk :ak!u !"r!"$!u, maka5 a. A&*ka! !"rs"bu! ha$%a &a(a! m"$'ala$ka$ (r)"si$%a &i luar si&a$# b. A&*ka! !"rs"bu! ha$%a &a(a! m"mb"rika$ k$sul!asi hukum . A&*ka! !"rs"bu! masih &a(a! m"$'ala$ka$ (r)"si$%a, baik &i &alam a!au &i luar si&a$# &. A&*ka! !"rs"bu! !i&ak &a(a! m"$'ala$ka$ (r)"si$%a, baik &i &alam a!au &i luar si&a$#.
38. S"ra$# a&*ka! &a(a! &ib"rh"$!ika$ &ari (r)"si$%a s"ba#ai a&*ka! b"r&asarka$ k"(u!usa$5 a. K"(u!usa$ k"!ua ("$#a&ila$ !i$##i s"!"m(a! b"r&asarka$ ("r!imba$#a$ r#a$isasi a&*ka! b. K"(u!usa$ K"!ua
39. K"(u!usa$
"lum )i$al &a$ &a(a! &ia'uka$ u(a%a ba$&i$# . <"$#ika! &a$ m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a( s"'ak &iua(ka$ &alam si&a$# !"rbuka &. <"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a( s"'ak &ib"ri!ahuka$ k"(a&a (ara (ihak.
02. A&*ka! a&alah ra$# %a$# b"r(r)"si m"mb"ri ba$!ua$ hukum5 a. Di &alam ("$#a&ila$ b. Di luar ("$#a&ila$ . Di &alam &a$ &i luar ("$#a&ila$ &. Ja:aba$ a b"$ar
03. <"r"ka %a$# &is"bu! s"ba#ai a&*ka! &a(a! 'u#a &is"bu!5 a. P"$#aara a!au ("$as"ha! hukum b. P"$#aara (rak!"k . K$sul!a$ hukum &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
00. A&*ka! &a(a! m"$lak u$!uk m"mb"rika$ $as"ha! hukum a!au ba$!ua$ hukum kar"$a5 a. Ti&ak s"suai &"$#a$ k"ahlia$ &a$ ha!i $ura$i$%a b. P"rb"&aa$ a#ama . P"rb"&aa$ alira$ (li!ik &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
0;. Dalam m"lakuka$ !u#as$%a s"ra$# a&*ka! :a'ib5 a. <"m("rl"h ma!"ri s"ma!a b. <"$"#akka$ hukum &a$ k"b"$ara$ . <"m("r'ua$#ka$ k"hrma!a$ a&*ka! &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
01. S"ra$# a&*ka! !i&ak &ib"$arka$5 a. <"$'ami$ ("rkara %a$# &i!a$#a$i aka$ m"$a$# b. <"mb"ri k"!"ra$#a$ %a$# m"$%"sa!ka$ kli"$ . <"$#a'ari a!au m"m("$#aruhi saksi-saksi (ihak la:a$ &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
04. S"ra$# a&*ka! :a'ib5 a. <"m"#a$# rahasia kli"$ b. <"$'ami$ ("rkara %a$# &i!a$#a$i m"$a$# . <"$"$!uka$ b"sar$%a h$ra!ium &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
06. P"r$%a!aa$ &iba:ah i$i a&alah b"$ar k"uali5 a. A&*ka! !i&ak bl"h m"$arik a!au m"r"bu! kli"$ &ari !"ma$ s"'a:a! b. <"$u$'ukka$ sura!-sura! &ari !"ma$ s"'a:a! k"(a&a hakim %a$# &ibubuhi a!a!a$ Bsa$ (r"'u&i"C . A&*ka! !i&ak :a'ib m"mb"ri!ahuka$ (u!usa$ m"$#"$ai ("rkara %a$# &i!a$#a$i k"(a&a kli"$$%a
&.
Ja:aba$ s"mua b"$ar.
07. A&*ka! &ilara$#5 a. <"$'a&i ("'aba! $"#ara b. <"mb"rika$ ba$!ua$ hukum uma-uma . <"mb"&aka$ kli"$ b"r&asarka$ '"$is k"lami$, a#ama, ras &a$ ssial bu&a%a &. Ja:aba$ a &a$ b"$ar
08. P"$#a:asa$ !"rha&a( a&*ka! &ilakuka$ l"h5 a. Or#a$isasi a&*ka! b. P"$#a&ila$ !i$##i . P"$#a&ila$ $"#"ri &.
09. P"$#a$#ka!a$ a&*ka! &ilakuka$ l"h5 a. <"$!"ri k"hakima$ b.
;3. Ti&ak !"rmasuk ("$#"r!ia$ 'asa hukum a&alah5 a. <"mb"rika$ k$sul!asi hukum, ba$!ua$ hukum, m"$'ala$ka$ kuasa &a$ k"ama$a$ kli"$ b. <":akili &a$ m"$&am(i$#i s"r!a m"mb"la kli"$ . <"lakuka$ !i$&aka$ lai$ u$!uk k"("$!i$#a$ kli"$ &. <"mb"rika$ k$sul!asi hukum, ba$!ua$ hukum &a$ m"$'ala$ka$ kuasa
;0. Ti&ak &a(a! &is"bu! s"ba#ai kli"$ a&alah5 a. S"s"ra$# %a$# m"$"rima 'asa hukum &ari a&*ka! b. >a&a$ hukum %a$# m"$"rima 'asa hukum &ari a&*ka! . Sua!u l"mba#a %a$# m"$"rima 'asa hukum &ari a&*ka! &. S"k"lm(k mas%araka! %a$# m"$"rima 'asa hukum &ari a&*ka!
;;. >a$!ua$ hukum a&alah5 a. Jasa hukum %a$# &ib"rika$ l"h a&*ka! b"ru(a k$sul!asi &a$ ba$!ua$ hukum b. Jasa hukum %a$# &ib"rika$ l"h a&*ka! u$!uk m"$&am(i$#i &a$ m"mb"la kli"$ . Jasa hukum %a$# &ib"rika$ l"h a&*ka! s"ara uma-uma k"(a&a kli"$ %a$# !i&ak mam(u &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar
;1. <"r"ka-m"r"ka !"rs"bu! &iba:ah i$i !i&ak &a(a! &ia$#ka! m"$'a&i a&*ka! kar"$a5
a. b. . &.
>"rusia l"bih &ari 04 +&ua (uluh lima !ahu$ >"lum ma#a$# 0 +&ua !ahu$ &i ka$!r a&*ka! >"rs!a!us ("#a:ai $"#"ri &a$ ("'aba! $"#ara Ja:aba$ s"mua salah
;4. S"ra$# a&*ka! &a(a! &ik"$aka$ !i$&aka$ kar"$a5 a. <"$#abaika$ a!au m"$"la$!arka$ k"("$!i$#a$ kli"$$%a b. >"rbua! a!au b"r!i$#kah laku !i&ak (a!u! !"rha&a( la:a$ a!au r"ka$ s"(r)"si . <"lakuka$ ("la$##ara$ !"rha&a( ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ a!au ("rbua!a$ !"r"la.
;6. J"$is !i$&aka$ %a$# &ik"$aka$ k"(a&a a&*ka! &a(a! b"ru(a5 a. T"#ura$ lisa$ &a$ !"r!ulis b. T"#ura$ lisa$ &a$ !"r!ulis s"r!a ("mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara s"lama ; sam(ai 30 !ahu$ . T"#ura$ lisa$, !"r!ulis &a$ ("mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara s"lama ; !ahu$ sam(ai 30 !ahu$ &a$ ("mb"rh"$!ia$ !"!a( &. Ja:aba$ s"mua salah.
;7. P"$i$&aka$ %a$# &ik"$aka$ k"(a&a a&*ka! b"ru(a !"#ura$ lisa$ &a$ ("mb"rh"$!ia$ s"m"$!ara s"lama ; sam(ai 30 !ahu$ &ilakuka$ l"h5 a. D":a$ k"hrma!a$ r#a$isasi a&*ka! b. <"$!"ri k"hakima$ &a$ mahkamah a#u$# . D":a$ k"hrma!a$ &a$ &isam(aika$ k" mahkamah a#u$# &. D":a$ k"hrma!a$ &a$ &isam(aika$ k" m"$!"ri k"hakima$
;8. S"ra$# a&*ka! &ib"rh"$!ika$ s"ara !"!a( kar"$a5 a. P"rmh$a$ &iri b. Di'a!uhi (i&a$a kar"$a m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &ia$am &"$#a$ hukuma$ 1 !ahu$ a!au l"bih . K"(u!usa$ r#a$isasi a&*ka! &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
;9. P"$#a:asa$ !"rha&a( a&*ka! s"hari-hari &ilakuka$ l"h5 a. Kmisi ("$#a:asa$ %a$# &ib"$!uk l"h r#a$isasi a&*ka! b. D":a$ k"hrma!a$ . P"$#a&ila$ $"#"ri &. P"$#a&ila$ !i$##i
12. S"ra$# A&*ka!5 a. >"bas m"$#"luarka$ ("$&a(a! a!au ("r$%a!aa$ &alam m"mb"la kli"$$%a &i &alam si&a$# ("$#a&ila$ &"$#a$ !"!a( b"r("#a$# (a&a k&" "!ik &a$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$. b. Ti&ak &a(a! &i!u$!u! s"ara ("r&a!a &alam m"$'ala$ka$ (r)"si$%a
. &.
Ti&ak &a(a! &i!u$!u! s"ara (i&a$a &alam m"$'ala$ka$ (r)"si$%a S"mua 'a:aba$ b"$ar
13. Dalam m"$'ala$ka$ (r)"si$%a s"ra$# a&*ka!5 a. Da(a! &ii&"$!ika$ &"$#a$ kli"$$%a &a$ m"mb"la ("rkara kli"$$%a b. >"rhak m"m("rl"h i$)rmasi &a!a &a$ &kum"$ lai$$%a &ari i$s!a$si ("m"ri$!ah u$!uk k"("$!i$#a$ ("mb"laa$ kli"$$%a . >"rhak a!as k"rahasiaa$ hubu$#a$ &"$#a$ kli"$$%a !"rha&a( ("$%a&a(a$ a!as kmu$ikasi "l"k!r$ik a&*ka!. &. Ja:aba$ b &a$ b"$ar.
10. S"ra$# a&*ka! &ilara$# m"m"#a$# 'aba!a$ lai$ %a$#5 a. >"r!"$!a$#a$ &"$#a$ k"("$!i$#a$ !u#as &a$ mar!aba! (r)"si$%a b. Da(a! m"$#ura$#i k"b"basa$ &a$ k"m"r&"kaa$ &alam m"$'ala$ka$ (r)"si$%a . >"rkai!a$ &"$#a$ 'aba!a$ $"#ara &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
1;. >"sar$%a h$rarium a!as 'asa hukum &a(a! &i!"!a(ka$5 a. Ol"h kli"$ s"$&iri b. Ol"h a&*ka! s"$&iri . Ol"h kli"$ &a$ a&*ka! &. Ol"h kli"$ s"$&iri s"ara uma-uma
11. >a$!ua$ hukum uma-uma +(r&" &a(a! &ib"rika$ k"(a&a ("$ari k"a&ila$ %a$#G a.
u!a hukum
14. S"ra$# a&*ka! asi$#5 a. Da(a! b"r(rak!"k a!au m"mbuka ka$!r a!au ("r:akila$$%a &i I$&$"sia b. Wa'ib m"mb"rika$ 'asa hukum s"ara uma-uma k"(a&a m"r"ka %a$# !i&ak mam(u, &u$ia ("$&i&ika$ &a$ ("$"li!ia$ hukum . /a$%a &a(a! b"k"r'a s"ba#ai kar%a:a$ a!au !"$a#a ahli &alam bi&a$# hukum asi$# (a&a ka$!r a&*ka! &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
16. S"ra$# a&*ka! %a$# m"$'ala$ka$ !u#as &alam si&a$# ("$#a&ila$ m"$a$#a$i ("rkara (i&a$a5 a. Ti&ak :a'ib m"makai !#a b. Wa'ib m"makai !#a . Ti&ak :a'ib m"makai &asi &. Wa'ib m"makai &asi &a$ 'as
17. S"ra$# a&*ka! %a$# s"&a$# m"$&u&uki sua!u 'aba!a$ $"#ara +l"#isla!i), "ks"ku!i), %u&ika!i)5 a. Dilara$# b"r(rak!"k b. Ti&ak &ilara$# b"r(rak!"k . Dilara$# b"r(rak!"k !a(i $ama$%a &a(a! &ia$!umka$ l"h sua!u ka$!r a&*ka! &. Dilara$# b"r(rak!"k &a$ $ama$%a !i&ak &a(a! &ia$!umka$ l"h sua!u ka$!r a&*ka!
18. P"$#a&ua$ !"rha&a( s"ra$# a&*ka! &a(a! &ilakuka$ l"h5 a. Kli"$ &a$ !"ma$ s"'a:a! a&*ka! b. P"'aba! ("m"ri$!ah &a$ a$##!a mas%araka! . D":a$ (im(i$a$ (usa!, aba$# a!au &a"rah &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
19. A&*ka! s"laku ("$"#ak hukum &i ("$#a&ila$5 a. S"'a'ar &"$#a$ 'aksa b. S"'a'ar &"$#a$ 'aksa &a$ hakim . Ti&ak s"'a'ar &"$#a$ 'aksa &a$ hakim &. S"'a'ar &"$#a$ (lisi, 'aksa &a$ hakim
42. S"ra$# a&*ka!5 a. Da(a! m"masa$# ikla$ u$!uk m"$arik ("rha!ia$ ra$# b. Da(a! m"masa$# (a(a$ $ama &"$#a$ ukura$ b"sar . Da(a! m"$a$!umka$ ra$# %a$# buka$ a&*ka! (a&a (a(a$ $ama ka$!r a&*ka! &. S"mua 'a:aba$ salah
43. S"ra$# a&*ka! &alam m"$a$#a$i ("rkara ("r&a!a5 a. >l"h m"$#hubu$#i hakim, a(abila b"rsama-sama a&*ka! (ihak la:a$ b. Ti&ak bl"h m"$#hubu$#i hakim, m"ski(u$ b"rsama-sama a&*ka! (ihak lai$ . >l"h m"$#hubu$#i hakim s"$&iri &. Ti&ak bl"h m"$#hubu$#i hakim s"$&iri
40. A(abila s"ra$# a&*ka! m"$#irim sura! k"(a&a hakim %a$# b"rsi)a! a& i$)rma$&um5 a. Ti&ak :a'ib !"mbusa$$%a &isam(aika$ k"(a&a a&*ka! (ihak la:a$ b. Wa'ib !"mbusa$$%a &isam(aika$ k"(a&a a&*ka! (ihak la:a$ . Wa'ib !"mbusa$$%a &isam(aika$ k"(a&a kli"$ &. Wa'ib !"mbusa$$%a &isam(aika$ k"(a&a la:a$
4;. A(abila !imbul ("rb"&aa$ a$!ara a&*ka! &"$#a$ kli"$ m"$#"$ai ara ("$a$#a$a$
("rkara5 a. A&*ka! &a(a! m"$#u$&urka$ &iri b. A&*ka! harus m"$#iku!i k"h"$&ak kli"$ . A&*ka! !i&ak &a(a! m"$#u$&urka$ &iri &. Ja:aba$ b &a$ b"$ar
41. Dalam m"$a$#a$i sua!u ("rkara ("r&a!a, s"ra$# a&*ka!5 a. Da(a! m"$#hubu$#i saksi %a$# &ia'ak l"h (ihak la:a$ b. Ti&ak &a(a! m"m("$#aruhi saksi %a$# &ia'uka$ l"h (ihak la:a$ . Da(a! m"m("$#aruhi saksi %a$# &ia'uka$ (ihak la:a$ &. Ja:aba$ b &a$ b"$ar
44.
46. D":a$ k"hrma!a$ b"r:"$a$# m"m"riksa &a$ m"$#a&ili5 a. P"rkara ("la$##ara$ !"rha&a( ("ru$&a$#-u$&a$#a$ b. P"rkara ("la$##ara$ !"rha&a( k&" "!ik . P"rkara ("la$##ara$ (i&a$a &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
47. S"ra$# a&*ka!5 a. >"rs!a!us s"ba#ai ("$"#ak hukum b. Wila%ah k"r'a$%a m"li(u!i s"luruh I$&$"sia . <"miliki immu$i!as hukum baik ("r&a!a mau(u$ (i&a$a &. Ja:aba$ s"mua b"$ar
48. S"ra$# a&*ka!5 a. <"milik s!a!us r"!"$si b. Ti&ak m"miliki immu$i!as hukum (i&a$a . Ti&ak m"miliki immu$i!as hukum ("r&a!a &. Ja:aba$ b &a$ b"$ar
49. >a$&i$# !"rha&a( k"(u!usa$ &":a$ k"hrma!a$ &a"rah@aba$# &ia'uka$ k"5 a. K"!ua ("$#a&ila$ $"#"ri b. K"!ua ("$#a&ila$ !i$##i . K"!ua
/UKU< AARA PERDATA =u#a!a$ &alam ("rkara ("r&a!a harus &ia'uka$ k"(a&a k"!ua ("$#a&ila$ $"#"ri %a$# m"mba:ahi !"m(a! !i$##al 5 a. P"$##u#a! b. T"r#u#a! . Kuasa ("$##u#a! &. Kuasa !"r#u#a! Jika !"r$%a!a l"bih &ari s"ra$# !"r#u#a!, &ima$a !"r#u#a! %a$# sa!u a&alah &"bi!ur u!ama s"&a$# %a$# lai$ a&alah ("$a$##u$#, maka #u#a!a$ &ia'uka$ &i ("$#a&ila$ $"#"ri !"m(a! 5 a. D"bi!ur u!ama b. P"$a$##u$# . Salah sa!u a$!ara &"bi!ur u!ama a!au ("$a$##u$# &. Dua-&ua$%a, baik &"bi!ur u!ama mau(u$ ("$a$##u$# I$&ri b"r!"m(a! !i$##al &i Suraba%a, b"rmaksu& m"$##u#a! Sur% %a$# !"m(a! !i$##al$%a !i&ak &ik"!ahui. =u#a!a$ &ia'uka$ b"rkai!a$ &"$#a$ k"("milika$ hak a!as !a$ah %a$# !"rl"!ak &i Jl.
a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"$aku( m"$#"$ai &asar &a$ alasa$ &ia'uka$ #u#a!a$ b. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! hal-hal %a$# &imi$!a ("$##u#a! . >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! saksi-saksi &. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# b"risi i&"$!i!as (ara (ihak Sura! (a$##ila$ si&a$#, harus &isam(aika$ k"(a&a (ara (ihak a!au kuasa$%a &a$ !i&ak bl"h l"bih &ari 5 a. 7 hari b. 31 hari . ; hari &. ;2 hari
S"&a$#ka$ ("!i!um a&alah 5 a. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"$aku( m"$#"$ai &asar &a$ alasa$ &ia'uka$ #u#a!a$ b. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! hal-hal %a$# &imi$!a ("$##u#a! . >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! saksi-saksi &. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# b"risi i&"$!i!as (ara (ihak Km("!"$si abslu!" a&alah 5 a. K":"$a$#a$ m"$#a&ili a$!ar ba&a$ ("ra&ila$ b. K":"$a$#a$ m"$#a&ili a$!ar ("r$#a&ila$ $"#"ri &i :ila%ah hukum$%a . K":"$a$#a$ hakim &alam m"m"riksa ("rkara &. K":"$a$#a$ hakim &alam m"$'a!uhka$ (u!usa$ Km("!"$si r"la!i) ialah 5 a. K":"$a$#a$ m"$#a&ili a$!ar ba&a$ ("ra&ila$ b. K":"$a$#a$ m"$#a&ili a$!ar ("r$#a&ila$ $"#"ri &i :ila%ah hukum$%a . K":"$a$#a$ hakim &alam m"m"riksa ("rkara &. K":"$a$#a$ hakim &alam m"$'a!uhka$ (u!usa$ Dalam hukum aara ("r&a!a, hakim b"rsika( 5 a. Ak!i) b. Pasi) . >"$ar s"mua &. Salah s"mua Dalam hukum aara ("r&a!a b"ba$ ("mbuk!ia$ &i(ikul l"h 5 a. P"$##u#a! b. T"r#u#a! . P"$##u#a! &a$ !"r#u#a! &. /akim Pa&a si&a$# ("rkara ("r&a!a, s"b"lum &ibaaka$$%a sura! #u#a!a$ maka hakim m"$#usahaka$ ("r&amaia$ s"ba#aima$a &ia!ur (asal 5 a. 304 /IR+ ("$'a!uha$ (u!usa$ *"r""! b. 338 /IR . 3;2 /IR &. 382 /IR Jika !"r#u#a! !"lah &i(a$##il s"ara sah, aka$ !"!a(i baik !"r#u#a! mau(u$ kuasa$%a !i&ak ha&ir.
. &.
V"#i$# Vri&':ari$#
T"rha&a( (u!usa$ V"rs!"k, &a(a! &ia'uka$ u(a%a hukum %a$# &is"bu! 5 a. >a$&i$# b. V"r"! . V"#i$# &. Kasasi Ta$##a(a$ a!as r"(lik ("$##u#a! &is"bu! 5 a. Du(lik b. Eks"(si . K"sim(ula$ &. K$!ra R"(lik Sua!u (u!usa$ %a$# &a(a! &i'ala$ka$ !"rl"bih &ahulu, m"ski(u$ a&a u(a%a hukum &i$amaka$ 5 a. Ui!*"rbaar >i'*rraa& b. Pr*isi$"l" Eis . A!r S"ui!r Frum R"i &. Fu$&am"$!um P"!"$&i Akiba! hukum &ari sua!u ("r&amaia$ ialah 5 a. Ti&ak &a(a! &imh$ka$ ba$&i$# b. Da(a! &i"ks"kusi . Ti&ak &a(a! &ia'uka$ #u#a!a$ baru la#i &. S"mua b"$ar
s"$&iri &is"bu! 5 a. Vr%:ari$# b. V"r"! . Tuss"$kms! &. V"#i$# Pasal 361 /IR m"$#a!ur !"$!a$# maam-maam ala! buk!i, %ai!u 5 a. Tulisa$, saksi, ("$#akua$, ("rsa$#kaa$, ("!u$'uk b. Tulisa$, k"!"ra$#a$ ahli, saksi, ("$#akua$ (ara (ihak . Tulisa$, saksi, ("$#akua$, ("rsa$#kaa$, sum(ah &. Tulisa$, saksi, ("!u$'uk, ("rsa$#kaa$, sum(ah Si!a R"*i$&ia!ir a&alah 5 a. P"$%i!aa$ !"rha&a( bara$# !i&ak b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# b"ra&a &i !a$#a$ !"r#u#a! b. P"$%i!aa$ !"rha&a( bara$# b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# b"ra&a &i !a$#a$ !"r#u#a! . P"$%i!aa$ !"rha&a( bara$# !i&ak b"r#"rak milik !"r#u#a!, a#ar !i&ak &i'ual &. P"$%i!aa$ !"rha&a( bara$# b"r#"rak &a$ !i&ak b"r#"rak milik !"r#u#a! Si!a R"*i$&ia!ir &alam /IR &ia!ur &alam (asal 5 a. 338 b. 3;2 . 006 hir &. 007 hir + $s"r*a!ir Si!a $s"r*a!ir a&alah 5 a. P"$%i!aa$ !"rha&a( bara$# !i&ak b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# b"ra&a &i !a$#a$ !"r#u#a! b. P"$%i!aa$ !"rha&a( bara$# b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# b"ra&a &i !a$#a$ !"r#u#a! . P"$%i!aa$ !"rha&a( bara$# !i&ak b"r#"rak milik !"r#u#a!, a#ar !i&ak &i'ual &. P"$%i!aa$ !"rha&a( bara$# b"r#"rak &a$ !i&ak b"r#"rak milik !"r#u#a! Si!a $s"r*a!ir &alam /IR &ia!ur &alam (asal 5 a. 338 b. 382 . 006 &. 007 Dalam hukum ("mbuk!ia$ &ik"$al a(a %a$# &i$amaka$ T"sm$ium &" au&i!u, %ai!u 5 a. K"!"ra$#a$ %a$# &i("rl"h saksi s"$&iri, &ima$a saksi m"liha!, m"$&"$#ar &a$ m"mahami b. K"!"ra$#a$ %a$# &i("rl"h saksi &ari ra$# lai$
. &.
K"!"ra$#a$ saksi %a$# bh$# K"!"ra$#a$ saksi ahli
Pasal 314 /IR <"$#a!ur !"$!a$# m"r"ka %a$# !i&ak &a(a! &i&"$#ar s"ba#ai saksi &alam sua!u ("rkara &i ("$#a&ila$ a$!ara lai$, k"uali 5 a. Suami, is!ri salah sa!u (ihak, m"ski(u$ su&ah b"r"rai b. K"luar#a s"&arah s"m"$&a m"$uru! k"!uru$a$ %a$# lurus &ari salah sa!u (ihak . A$ak-a$ak %a$# umur$%a !i&ak &ik"!ahui &"$#a$ b"$ar bah:a m"r"ka su&ah b"rumur 34 !ahu$ &. K"luar#a laki-laki &a$ ("r"m(ua$ &ari laki-laki a!au is!ri salah sa!u (ihak Diba:ah i$i #l$#a$ ra$# %a$# bl"h m"$#u$&urka$ &iri s"ba#ai saksi ialah 5 Suami, is!ri salah sa!u (ihak, m"ski(u$ su&ah b"r"rai K"luar#a s"&arah s"m"$&a m"$uru! k"!uru$a$ %a$# lurus &ari salah sa!u (ihak K"luar#a laki-laki &a$ ("r"m(ua$ &ari laki-laki a!au is!ri salah sa!u (ihak A$ak-a$ak %a$# umur$%a !i&ak &ik"!ahui &"$#a$ b"$ar bah:a m"r"ka su&ah b"rumur 34 !ahu$ Sum(ah &"isir a&alah 5 a. Sum(ah %a$# m"$uru! 'aba!a$ %a$# &i("ri$!ahka$ l"h hakim k"(a&a salah sa!u (ihak %a$# b"r("rkara b. Sum(ah u$!uk b"r'a$'i m"lakuka$ a!au !i&ak m"lakuka$ s"sua!u . Sum(ah %a$# &i b"ba$ka$ l"h salah sa!u (ihak %a$# b"r("rkara k"(a&a (ihak lai$ &. Sum(ah (alsu Prs"&ur m"&iasi &i ("$#a&ila$ &ia!ur &alam 5 a. P"rma $mr 3 !ahu$ 0222 b. P"rma $mr ; !ahu$ 0224 . P"rma $mr 3 !ahu$ 0228 &. P"rma $mr 3 !ahu$ 0220 Dalam m"&iasi &ik"$al is!ilah kaukus, ("$#"r!ia$ kaukus a&alah 5 a. Ak!a %a$# m"mua! isi k"s"(aka!a$ ("r&amaia$ &a$ (u!usa$ hakim %a$# m"$#ua!ka$ k"s"(aka!a$ ("r&amaia$ !"rs"bu! %a$# !i&ak !u$&uk (a&a u(a%a hukum biasa mau(u$ luar biasa b. P"r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ salah sa!u (ihak !a$(a &iha&iri l"h (ihak lai$$%a . P"r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ k"&ua b"lah (ihak &. Pihak $"!ral %a$# m"mba$!u (ara (ihak &alam (rs"s ("ru$&i$#a$ #u$a m"$ari b"rba#ai k"mu$#ki$a$ ("$%"l"saia$ s"$#k"!a !a$(a m"$##u$aka$ ara m"mu!us a!au m"maksaka$ s"buah ("$%"l"saia$ Para (ihak %a$# !i&ak (uas !"rha&a( (u!usa$ P"$#a&ila$ N"#"ri &a(a! m"$#a'uka$
ba$&i$# s"!"lah (u!usa$ &ibaaka$, &alam :ak!u 5 a. 7 hari b. 8 hari . 31 hari &. ;2 hari Diba:ah i$i a&alah ("rkara %a$# !i&ak :a'ib &iu(a%aka$ ("r&amaia$ !"rl"bih &ahulu &i ("$#a&ila$ 5 a. =u#a!a$ ("rbua!a$ m"la:a$ hukum b. =u#a!a$ U!a$# (iu!a$# . =u#a!a$ ("rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial &. =u#a!a$ "rai U(a%a hukum ("$i$'aua$ k"mbali !"rha&a( sua!u (u!usa$ kasasi &a(a! &ia'uka$ &alam !"$##a$# :ak!u 5 a. 31 hari s"'ak (u!usa$ &ib"ri!ahuka$ k"(a&a ("mh$ b. 7 hari s"'ak (u!usa$ &ib"ri!ahuka$ k"(a&a ("mh$ . 382 hari s"'ak (u!usa$ m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &. ;2 hari s"'ak (u!usa$ m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a(
l"h, kar"$a ("$##u#a! m"miliki hak m"$#ubah #u#a!a$$%a ka(a$ sa'a b. >l"h, s"(a$'a$# !"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ 'a:aba$ s"r!a !i&ak m"ru#ika$ !"r#u#a! &alam m"mb"la hak$%a . Ti&ak bl"h, Kar"$a #u#a!a$ %a$# su&ah &ia'uka$ &ia$##a( su&ah b"$ar &. Ti&ak bl"h, kar"$a ("rubaha$ #u#a!a$ sa$#a! m"ru#ika$ !"r#u#a! &a$ m"mbuk!ika$ bah:a ("$##u#a! !i&ak su$##uh-su$##uh 3. Dasar hukum b"raara &i Pulau Ja:a &a$
#. b. R.V. . /.R. &. R.O.
0. Asas ("ra&ila$ &alam ("rkara ("r&a!a a&alah 5 a. S"&"rha$a b. "(a! . >ia%a ri$#a$ &. a, b &a$ b"$ar ;. Asas ("ra&ila$ s"&"rha$a, "(a! &a$ bia%a ri$#a$ &ia!ur &alam 5 a. U$&a$#-U$&a$# /ukum Aara P"r&a!a b. U$&a$#-u$&a$# K"kuasaa$ K"hakima$ . U$&a$#-u$&a$# Arbi!ras" &. U$&a$#-u$&a$# Ka&i$ 1. S"ara #aris b"sar, s"!ia( ("rkara %a$# &ia'uka$ m"lalui P"$#a&ila$ N"#"ri !"r&iri &ari 0 +&ua maam ("rkara, %ai!u ("rkara %a$# a&a s"$#k"!a &a$ ("rkara %a$# !i&ak a&a s"$#k"!a. P"rkara %a$# !i&ak a&a s"$#k"!a &is"bu! &"$#a$ 5 a. P"rmh$a$ b. >a$&i$# . P"rla:a$a$ &. Eks"(si 4. P"rkara %a$# a&a s"$#k"!a$%a &is"bu! &"$#a$ 5 a. Par!% V"r"! b. D"r&"$ V"r"! . Eks"kusi &. =u#a!a$ 6. Salah sa!u $!h ("rkara %a$# !i&ak a&a s"$#k"!a +!i&ak a&a $!"$!ius &i &alam$%a a&alah 5 a. P"$#a$#ka!a$ a$ak b. P"r"raia$ . P"r"bu!a$ har!a :arisa$ &. P"r"bu!a$ hak m"$#asuh a$ak 7. P"rkara #u#a!a$ &i!a$#a$i l"h ma'"lis hakim s"&a$#ka$ ("rkara ("rmh$a$ &i!a$#a$i l"h 5 a. /akim !u$##al b. S"&iki!$%a ; +!i#a ra$# hakim . Pa$i!"ra &. Juru Si!a 8. P"$#a'ua$ sua!u ("rkara #u#a!a$ a!au ("rmh$a$ (a&a (ri$si($%a &a(a! &ia'uka$ s"$&iri l"h (ihak %a$# b"r("rkara a!au &"$#a$ m"m("r#u$aka$ 'asa 5 a. N!aris b. Lurah
. &.
>ir 'asa A&*ka!
9. Dalam hal !"r!"$!u, s"lai$ a&*ka!, (ihak !"r!"$!u s"("r!i k"luar#a a!au k"raba! &i("rbl"hka$ b"raara #u$a b"r!i$&ak u$!uk &a$ a!as $ama ra$# lai$ b"r&asarka$ 5 a. Kuasa subs!i!usi b. Kuasa %a$# !i&ak &a(a! &iabu! . Kuasa I$si&"$!il &. Kuasa umum 32. Dalam hukum aara ("r&a!a, ("$#a'ua$ #u#a!a$ s"lai$ &a(a! &ilakuka$ s"ara !"r!ulis &a(a! 'u#a &ia'uka$ &"$#a$ 5 a. /uru) sa$&i b. S!"$ . Lisa$ &. /uru) braill" 33. S"!ia( (ihak %a$# m"$#a'uka$ #u#a!a$, a#ar #u#a!a$ a!au !u$!u!a$$%a &a(a! &ikabulka$ l"h hakim, maka (ihak %a$# m"$#a'uka$ #u#a!a$ harus m"m(u$%ai 5 a. K"("$!i$#a$ "k$mi b. K"("$!i$#a$ sial . K"("$!i$#a$ (li!ik &. K"("$!i$#a$ hkum 30. Dalam hukum aara ("r&a!a b"rlaku sua!u (ri$si( bah:a (ihak b"r("rkara :a'ib m"mba%ar bia%a ("rkara, $amu$ ba#i (ihak %a$# !i&ak mam(u &ib"ri k"s"m(a!a$ u$!uk b"r("rkara s"ara uma-uma %a$# &ik"$al &"$#a$ is!ilah 5 a. Pr ra!a b. Pr )rma . Pr 'us!i!ia &. Pr &" 3;. Pihak %a$# b"rhak u$!uk m"$#a'uka$ #u#a!a$ u$!uk &a$ a!as $ama ra$# %a$# &i!aruh &i ba:ah ("$#am(ua$ a&alah 5 a. <"&ia!r b. Tra$sla!r . <"$!r &. ura!r 31. P"$u$'uka$ s"s"ra$# m"$'a&i ura!r a&alah m"lalui 5 a. Ra(a! ("$#urus RT b. Sura! k"!"ra$#a$ Lurah . P"$"!a(a$ ("$#a&ila$ &. P"rs"!u'ua$ ama!
34. Pihak %a$# m":akili a$ak &i ba:ah umur u$!uk m"$#a'uka$ #u#a!a$ a&alah 5 a. Ora$# !ua b. T"!a$##a . Wali &. a &a$ b"$ar 36. Dalam hukum aara ("r&a!a &ik"$al &ua maam km("!"$si, %ai!u km("!"$si abslu! &a$ km("!"$si 5 a. S"mu b. S"k!ral . Parsial &. R"la!i*" 37. Salah sa!u $!h '"$is km("!"$si abslu! a&alah sal km("!"$si a$!ara P"$#a&ila$ N"#"ri >#r &"$#a$ 5 a. P"$#a&ila$ N"#"ri >"kasi b. P"$#a&ila$ N"#"ri >a$#il . P"$#a&ila$ N"#"ri >a$&u$# &. P"$#a&ila$ A#ama >#r 38. Dalam ("rkara #u#a!a$, (ali$# !i&ak !"r&iri &ari 5 a. 3 +sa!u (ihak b. 0 +&ua (ihak . ; +!i#a (ihak &. 1 +"m(a! (ihak 39. W":"$a$# r"la!i*" %a$# m"$#a!ur m"$#"$ai ("mba#ia$ k"kuasaa$ m"$#a&ili a$!ara ("$#a&ila$ %a$# s"ru(a, !"r#a$!u$# &ari !"m(a! !i$##al !"r#u#a! &ia!ur &i &alam 5 a. Pasal 338 /IR b. Pasal 30; /IR . Pasal 378 /IR &. Pasal 394 /IR 02. P"$##u#a! a&alah 5 a. Sub'"k hukum %a$# Bm"rasaC hak$%a &ila$##ar l"h (ihak lai$ b. Ora$# %a$# m"la$##ar hak sub'"k hukum . P"rusahaa$ %a$# m"la$##ar hak buruh &. Pihak %a$# m"$imbulka$ k"ru#ia$ !"rha&a( (ihak lai$ 03. T"r#u#a! a&alah 5 a. S"!ia( ra$# b. S"!ia( ba&a$ hukum . S"!ia( ba&a$ usaha
&. S"!ia( ra$# a!au ba&a$ hukum +sub'"k hukum %a$# &ia$##a( m"lakuka$ ("la$##ara$ !"rha&a( hak-hak (ihak lai$ a!au !i&ak m"m"$uhi k":a'iba$ k"(a&a (ihak lai$, baik i!u b"r&asarka$ ("r'a$'ia$ mau(u$ b"r&asarka$ u$&a$#-u$&a$# 00. I$isia!i) m"$#a'uka$ #u#a!a$ a&a (a&a 5 a. P"$##u#a! b. Pr*ka!r . /akim &. A&*ka! 0;. S"mua !u$!u!a$ hak baik %a$# b"rsi)a! k"b"$&aa$ mau(u$ ("rra$#a$ ha(us +&aluarsa s"!"lah5 a. 32 +s"(uluh !ahu$ b. 02 +&ua (uluh !ahu$ . ;2 +!i#a (uluh !ahu$ &. 12 +"m(a! (uluh !ahu$ 01. T"r#u#a! &i#u#a! &i !"m(a! !i$##al$%a si T"r#u#a!, is!ilah$%a &ik"$al &"$#a$ 5 a. I$!"r*"$si b. Km("$sasi . Subr#asi &. A!r s"ui!r )rum r"i 04. Dalam s"buah ("r'a$'ia$ a&a k"!"$!ua$ %a$# m"$#a!aka$ bah:a si kr"&i!r &ib"ri hak u$!uk m"$"$!uka$ #u#a!a$ k" P"$#a&ila$ %a$# &isukai kr"&i!r. >ila &misili &"bi!ur &"$#a$ !a$ah %a$# m"ru(aka$ 'ami$a$ b"rb"&a, maka u$!uk k"mu&aha$ si!a@"ks"kusi a!as !a$ah milik &"bi!ur, s"baik$%a #u#a!a$ &ia'uka$ m"lalui 5 a. P"$#a&ila$ N"#"ri &i ma$a &"bi!ur b"r&misili b. P"$#a&ila$ N"#"ri &i ma$a kr"&i!ur b"r&misili . P"$#a&ila$ &i ma$a !a$ah milik &"bi!ur b"ra&a &. a, b &a$ salah 06. P"rkara #u#a!a$ ("r&a!a m"lalui ("$#a&ila$ $"#"ri a&alah 5 a. Wa$(r"s!asi b. P"rbua!a$ m"la:a$ hukum . P"r"raia$ ba#i %a$# buka$ b"ra#ama islam &. a, b &a$ b"$ar 07. P"rkara %a$# m"$'a&i km("!"$si ("$#a&ila$ $"#"ri a&alah ("rkara k"(aili!a$, hak k"ka%aa$ i$!"l"k!ual &a$ ("rkara 5 a. P"rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial b. Talak . "rai ba#i buka$ %a$# b"ra#ama islam
&.
Ru'uk
08. >ila &alam sua!u ("rkara #u#a!a$, (ara (ihak (ali$# s"&iki! harus !"r&iri &ari &ua (ihak a!au l"bih, $amu$ (ihak &alam ("rkara ("rmh$a$ ha$%a 3 +sa!u (ihak sa'a a&alah 5 a. Dimu$#ki$ka$@&i("rbl"hka$ b. Dilara$# . Ti&ak &i("rk"$a$ka$ &. S"mua salah 09. Pihak %a$# m"$"$!uka$ sia(a sa'a %a$# m"$'a&i (ihak &alam sua!u #u#a!a$ a&alah hak &ari 5 a. P"$##u#a! b. T"r#u#a! . /akim &. Juru Si!a ;2. Dalam hal !"r!"$!u hak ("$##u#a! u$!uk m"$#a'uka$ #u#a!a$ &iba!asi l"h k"!"$!ua$ u$&a$#-u$&a$#. Salah sa!u $!h ("rkara &i ma$a (ihak %a$# bl"h m"$#a'uka$ #u#a!a$ !"rha&a( ("rs"ra$ !"rba!as haruslah ("m"#a$# saham %a$# (ali$# s"&iki! b"r'umlah s"b"sar 32 +s"(uluh ("rs"$ &ia!ur &alam 5 a. U$&a$#-u$&a$# (asar m&al b. U$&a$#-u$&a$# k("rasi . U$&a$#-u$&a$# ("rs"ra$ !"rba!as &. U$&a$#-u$&a$# ("rba$ka$ 7;. Dalam (rak!"k, s"ri$# &i'um(ai bah:a ("$%i!aa$ !"lah &ilakuka$ !"rha&a( har!a k"ka%aa$ milik (ihak k"!i#a. U(a%a hukum %a$# &a(a! &ilakuka$ (ihak k"!i#a u$!uk m"m("r!aha$ka$ hak &a$ k"("$!i$#a$ !"rs"bu! a&alah 5 a. P"rla:a$a$ b. =u#a!a$ . D"r&"$ *"r"! &. V"r"! 71. =u#a!a$ &i$%a!aka$ #u#ur a(abila 5 a. Para (ihak !i&ak ha&ir b. T"r#u#a! !i&ak ha&ir . P"$##u#a! !i&ak ha&ir &. P"$##u#a! &a$ !"r#u#a! !i&ak ha&ir 74. Si!a R"*i$&ia!ir + r"*i$&ia!ir b"slaa# &a(a! &imi$!aka$ !"rha&a( 5 a. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik (ihak k"!i#a %a$# &ikuasai !"r#u#a! b. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai l"h !"r#u#a! . >ara$# b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai !"r#u#a!
&. >ara$# b"r#"rak milik (ihak k"!i#a %a$# &ikuasai !"r#u#a! 76. =u#a!a$ (a&a &asar$%a &ia'uka$ (a&a P"$#a&ila$ N"#"ri &i!"m(a! !i$##al$%a !"r#u#a!, #u#a!a$ !"rha&a( b"$&a !i&ak b"r#"rak &ia'uka$ a&a 5 a. P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al P"$##u#a! b. P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al %a$# &i(ilih . P"$#a&ila$ N"#"ri &ima$a b"$&a !i&ak b"r#"rak i!u b"ra&a &. P"$#a&ila$ N"#"ri %a$# b"r:"$a$# 77. Sua!u aksi hukum l"h (ihak %a$# b"rk"("$!i$#a$ &"$#a$ 'ala$ m"masuki ("rkara ("r&a!a %a$# s"&a$# b"rla$#su$# a$!ara ("$##u#a! &a$ !"r#u#a! u$!uk b"rsama sama !"r#u#a! &alam m"$#ha&a(i ("$##u#a! &is"bu! 5 a. I$!"r*"$si b. V"#i$# . Tuss"$kms! &. Vri&':ari$# 78. U(a%a hukum !"rha&a( (u!usa$ *"rs!"k a&alah 5 a. >a$&i$# b. Kasasi . V"r"! &. P"$i$'aua$ K"mbali 79. Pu!usa$ %a$# &ibaaka$ &i luar ha&ir$%a salah sa!u (ihak &is"bu! 5 a. I$ abs"$!ia b. V"r"! . V"rs!"k &. D"r&"$ *"r"! 82. K"kua!a$ ("mbuk!ia$ sura! !"rl"!ak (a&a 5 a. K"aslia$$%a b. Tulisa$$%a . F! (% &. Du(lika!
83. U$!uk m":akili kli"$ b"raara &i ("$#a&ila$ &iis%araka$ m"$##u$aka$ sura! kuasa %a$# b"rsi)a! 5 a. Umum &a$ khusus b. Umum . Khusus &. S"mua b"$ar 80. P"$#"r!ia$ m"&iasi m"$uru! PER
a. Pihak k"!i#a %a$# &i!"rima l"h (ara (ihak b. P"$%"l"saia$ s"$#k"!a m"lalui (rs"s ("ru$&i$#a$ (ara (ihak &"$#a$ &iba$!u m"&ia!r . P"$%"l"saia$ s"$#k"!a l"h (ihak k"!i#a %a$# &i!"rima (ara (ihak &. S"mua b"$ar 8;. P"$abu!a$ #u#a!a$ l"h ("$##u#a! &a(a! &ilakuka$ 5 a. S":ak!u :ak!u !"r#a$!u$# ka(a$ ("$##u#a! mau b. S"!"lah !"r#u#a! m"mb"rika$ 'a:aba$ a!as #u#a!a$ . S":ak!u :ak!u s"b"lum !"r#u#a! m"mb"rika$ 'a:aba$ &. Ka(a$ sa'a asal &ikabulka$ l"h hakim 81. Eks"(si m"$#"$ai !i&ak b"r:"$a$#$%a ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"$#a&ili sua!u ("rkara ("r&a!a b"rkai!a$ &"$#a$ :ila%ah ("$#a&ila$ &is"bu! 5 a. Eks"(si k":"$a$#a$ abslu!" b. Eks"(si &ila!ir . Eks"(si km("$!i r"la!i*" &. Eks"(si ("r"m!ir 84. =u#a!a$ !"r&iri &ari &ua ba#ia$, %ai!u ba#ia$ (si!a &a$ ("!i!um. ?a$# &imaksu& &"$#a$ ("!i!um 5 a. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! alasa$ alasa$ b"r&asarka$ k"a&aa$ b. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! alasa$ alasa$ b"r&asar hukum . >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! hal hal %a$# &ii$#i$ka$ a!au &imi$!a ("$##u#a! &. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"ma(arka$ m"$#"$ai &asar &ari &u&uk ("rkara. 86. >"r&asarka$ (asal 361 /IR @ 081 Rb# &ik"$al ala! ala! buk!i %ai!u 5 a. Ala! buk!i sura!, saksi, ("$#"!ahua$ hakim, k"%aki$a$ hakim, &a$ sum(ah b. Ala! buk!i sura!, saksi, ?uris(ru&"$si, k"%aki$a$ hakim, &a$ sum(ah . Ala! buk!i sura!, saksi, ("rsa$#kaa$, k"%aki$a$ hakim, &a$ sum(ah &. Ala! buk!i sura!, saksi, ("rsa$#kaa$, ("$#akua$, &a$ sum(ah.
87. A(abila hakim m"mu!us ("rkara ("r&a!a &a$ !"r$%a!a &i &a(a!i bah:a sura! kuasa ("$##u#a! !i&ak s"m(ur$a, maka (u!usa$ ("rkara s"("r!i i$i &a(a! 5 a. Di!lak b. Di!"rima . Ti&ak &a(a! &i!"rima &. K"!i#a$%a sah 88. ?a$# harus m"mbuk!ika$ &alam ("rkara ("r&a!a a&alah 5 a. P"$##u#a! b. T"r#u#a!
. P"$##u#a! &a$ !"r#u#a! &. /akim 89. Tu$!u!a$ hak &alam s"$#k"!a &is"bu! 5 a. =u#a!a$ b. P"rmh$a$ . P"r&amaia$ &. P"rla:a$a$ 92. >"r&asarka$ a!ura$ %a$# b"rlaku &alam hukum aara ("r&a!a,("$#a'ua$ sua!u #u#a!a$ &a(a! &isam(aika$ s"ara 5 a. /arus !"r!ulis b. Lisa$ . Lisa$ a!au !"r!ulis &. Lisa$ &a$ !"r!ulis 93. =u#a!a$ &i(u!us *"rs!"k a(abila a. P"$##u#a! !i&ak ha&ir. b. Para (ihak !i&ak ha&ir . T"r#u#a! !i&ak ha&ir &. Pihak (ihak ha&ir 90. am(ur !a$#a$ (ihak k"!i#a &alam sua!u ("rkara %a$# s"&a$# b"rla$#su$# &a$ !i&ak m"mihak &is"bu!5 a. I$!"r*"$si b. V"#i$# . Tuss"$kms! &. Vri&':ari$# 9;. Si!a 'ami$a$ + $s"r*a!ir b"slaa# &a(a! &imi$!aka$ !"rha&a( 5 a. >ara$# b"r#"rak mau(u$ bara$# !i&ak b"r#"rak milik !"r#u#a! b. >ara$# b"r#"rak mau(u$ bara$# !i&ak b"r#"rakmilik ("$##u#a! %a$# &ikuasai !"r#u#a! . >ara$# b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai !"r#u#a! &. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai !"r#u#a! Sua!u ("rs"lisiha$ !i&ak !"rmasuk k":"$a$#a$ P"$#a&ila$ N"#"ri, ("r$%a!aa$ !"rs"bu! &ia!as a. Pasal 3;1 /IR m"$#"$ai Km("!"$si abslu! b. Pasal 3;1 /IR m"$#"$ai Km("!"$si r"la!i) . Pasal 31; /IR m"$#"$ai Km("!"$si abslu! &. Pasal 31; /IR m"$#"$ai Km("!"$si r"la!i) Ja:aba$ A Pasal 3;1
Jika ("rs"lisiha$ sua!u ("rkara %a$# !i&ak !"rmasuk k"kuasaa$ ("$#a&ila$ $"#"ri, maka (a&a s"!ia( :ak!u &alam ("m"riksaa$ ("rkara i!u &a(a! &imi$!aka$ su(a%a hakim m"$%a!aka$ &iri$%a !i&ak b"rkuasa &a$ hakim(u$ :a'ib (ula m"$#akui$%a kar"$a 'aba!a$$%a.
;0. S"b"lum &imulai &"$#a$ ("mbaaa$ sura! #u#a!a$, maka hakim a. <"$#usahaka$ ("r&amaia$ 3;2 /IR b. <"m"ri$!ahka$ (ihak u$!uk b"r&amai . <"mi$!a ("$##u#a! u$!uk m"mbaa #u#a!a$ &. Ti&ak :a'ib m"$#usahaka$ ("r&amaia$ Ja:aba$ A Pasal 3;2+3 'ika (a&a hari %a$# &i!"$!uka$ i!u, k"&ua b"lah (ihak &a!a$# maka ("$#a&ila$ $"#"ri &"$#a$ ("r!l$#a$ k"!ua m"$ba aka$ m"m("r&amaika$ m"r"ka.
;;. Pu!usa$ P"$#a&ila$ !a$(a &iha&iri l"h (ihak T"r#u#a! m"$uru! (asal 304 /IR &is"bu! a. Pu!usa$ S"la b. Pu!usa$ V"rs!"k . Pu!usa$ K$!ra&ik!ir &. Pu!usa$ V"r"! Ja:aba$ > Pasal 304 Jika !"r#u#a! !i&ak &a!a$# (a&a hari ("rkara i!u aka$ &i("riksa, a!au !i&ak(ula m"$%uruh ra$# lai$ m"$#ha&a( m":akili$%a, m"ski(u$ ia &i(a$##il&"$#a$ (a!u!, maka #u#a!a$ i!u &i!"rima &"$#a$ !i&ak ha&ir +*"rs!"kk"uali kalau $%a!a k"(a&a ("$#a&ila$ $"#"ri, bah:a ("$&ak:aa$ i!um"la:a$ hak a!au !i&ak b"ralasa$.
;1. <"$uru! Pasal 309 /IR !"rha&a( (u!usa$ !a$(a k"ha&ira$, !"r#u#a! &a(a! m"$#a'uka$ a. V"rs!"k b. V"r"! . D"r&"$*"rs"! &. >a$&i$# Ja:aba$ > Pasal 309 T"r#u#a! %a$# &ihukum s"&a$# ia !i&ak ha&ir +*"rs!"k &a$ !i&ak m"$"rima (u!usa$ i!u &a(a! m"ma'uka$ ("rla:a$a$+*"r"! a!as k"(u!usa$ i!u.
;4. Ala! buk!i &alam hukum aara ("r&a!a &ia!ur &alam Pasal 361 /IR !"r&iri a!as a. Sura! b. Sura!, saksi, ("rsa$#kaa$, ("$#akua$, sum(ah . Sura!, saksi, ("rsa$#kaa$,("$#akua$ &. Sura!, saksi, ("rsa$#kaa$, ("$#akua$, sum(ah, ("m"riksaa$ s"!"m(a!, k"!"ra$#a$ ahli Ja:aba$ > Pasal 361
uk!i &"$#a$ sura! >uk!i &"$#a$ saksi P"rsa$#kaa$ ("rsa$#kaa$ P"$#akua$ Sum(ah ;6. Pasal b"ra(a &alam /IR m"$#a!ur !"$!a$# #u#a! balik a. Pasal 302 /IR b. Pasal 3;0 /IR . Pasal 3;6 /IR &. Pasal 3;2 /IR Ja:aba$ > Pasal 3;0 +b+3 T"r#u#a! :a'ib m"ma'uka$ #u#a!a$ m"la:a$ b"rsama-sama &"$#a$ 'a:aba$$%a baik &"$#a$ sura! mau(u$ &"$#a$ lisa$
;7. P"milik bara$# b"r#"rak %a$# bara$#$%a a&a &i!a$#a$ ra$# lai$ &a(a! m"mi$!a ("$%i!aa$5 a. Si!a "ks"kusi b. Si!a $s"r*a!ir . Si!a r"*i$&ia!ir &. Si!a mari!al Ja:aba$ Si!a r"*i$&ia!ir
;8. <"$uru! Pasal ;92 /IR (a$##ila$ !"r#u#a! 'ika !i&ak &i!"muka$, maka sura! (a$##ila$ &is"rahka$ k"(a&a a. ama! %a$# b"rsa$#ku!a$ b. K"(ala s"k!r k"(lisia$ %a$# b"rsa$#ku!a$ . >u(a!i %a$# b"rsa$#ku!a$ &. K"(ala &"sa %a$# b"rsa$#ku!a$ Ja:aba$ D Pasal ;92+3 Tia(-!ia( sura! 'urusi!a, k"uali %a$# aka$ &is"bu! &iba:ah i$i, harus &isam(aika$ (a&a ra$# %a$# b"rsa$#ku!a$ s"$&iri &i!"m(a! &iam$%a a!au !"m(a! !i$##al$%a &a$ 'ika !i&ak &i'um(ai &isi!u, k"(a&a k"(ala &"sa$%a a!au lurah ba$#sa !i$#ha %a$# &i:a'ibka$ &"$#a$ s"#"ra("mb"ri!ahuka$ sura! 'urusi!a i!u (a&a ra$# i!u s"$&iri,
&lam hal !"rakhir i$i !i&ak ("rlu ("r$%a!aa$ m"$uru! hukum. ;9. <"$uru! 300 /IR sura! (a$##ila$ hari si&a$# !i&ak bl"h kura$# &ari a. ; hari b. 7 hari . 31 hari &. ;2 hari Ja:aba$ A Pasal 300 K"!ika m"$"$!uka$ hari ("rsi&a$#a$, k"!ua m"$imba$# 'arak a$!ara !"m(a! &iam a!au !"m(a! !i$##al k"&ua b"lah (ihak &ari !"m(a! ("$#a&ila$ $"#"ri b"rsi&a$# &a$ k"uali &alam hal ("rlu b"$ar ("rkara i!u &"$#a$ s"#"ra &i("riksa &a$ hal i$i &is"bu!ka$ &alam sura! ("ri$!ah, maka !"m( a$!ara hari ("ma$##ila$ k"&ua b"lah (ihak &ari hari ("rsi&a$#a$ !i&ak bl"h kura$# &ari !i#a hari k"r'a.
12. Sura! =u#a!a$ m"$uru! 338 +3 harus &ia'uka$ &i&a"rah !"m(a! a. P"$##u#a! b. T"r#u#a! . >"$&a &. ("$a$##u$# Ja:aba$ > Pasal 338+3 =u#a!a$ ("r&a!a, %a$# (a&a !i$#ka! ("r!ama masuk k"kuasaa$ ("$#a&ila$$"#"ri, harus &imasukka$ &"$#a$ sura! ("rmi$!aa$ %a$# &i!a$&a!a$#a$i l"h ("$##u#a! a!au l"h :akil$%a m"$uru! (asal 30; k"(a&a k"!ua ("$#a&ila$ $"#"ri &i&a"rah hukum sia(a !"r#u#a! b"r!"m(a! &iam a!au 'ika !i&ak &ik"!ahui !"m(a! &iam$%a !"m(a! !i$##al s"b"!ul$%a.
13. <"$uru! (asal 338 +0 ("$##u#a! bl"h m"milih :ila%ah hukum !"m(a! salah sa!u !"r#u#a!, $amu$ 'ika !"r&a(a! hubu$#a$ &"bi!r u!ama &a$ ("$a$##u$# &ima$akah #u#a!a$ &ia'uka$ a. T"r#u#a! b. P"$a$##u$# . P"$##u#a! &. &"bi!r Ja:aba$ D Pasal 338+0 Jika !"r#u#a! l"bih &ari s"ra$#, s"&a$# m"r"ka !i&ak !i$##al &i&alam i!u &ima'uka$ k"(a&a k"!ua ("$#a&ila$ $"#"ri &i!"m(a! !i$##al salah s"ra$#&ari !"r#u#a! i!u, %a$# &i(ilih l"h ("$##u#a!. Jika !"r#u#a! !"r#u#a! sa!usama lai$ &alam ("rhubu$#a$ s"ba#ai ("ru!a$# u!ama &a$ ("$"$##u$#,maka ("$##u#a!a$ i!u &imasukka$ k"(a&a k"!ua ("$#a&ila$ $"#"ri &i!"m(a! ra$# %a$# b"rhu!a$# u!ama &ari salah s"ra$# &ari
(a&a ra$#b"ru!a$# u!ama i!u, k"uali &alam hal %a$# &i!"$!uka$ (a&a a%a! 0 &ari (asal 6 r"#l"m"$ !"$!a$# a!ura$ hakim &a$ mahkamah s"r!a k"bi'aka$k"hakima$+R.O
10. Jika !"r#u#a! !"m(a! &iam$%a !i&ak &ik"!ahui m"$uru! (asal 338 +; &ima$akah #u#a!a$ &ia'uka$ a. P"$##u#a! b. T"r#u#a! . P"$a$##u$# &. Salah s"ra$# !"r#u#a! Ja:aba$ A Pasal 338+; >ilama$a !"m(a! &iam &ari &ari !"r#u#a! !i&ak &ik"$al, maka sura! #u#a!a$ i!u &imasukka$ k"(a&a k"!ua ("$#a&ila$ $"#"ri &i!"m(a! !i$##al ("$##u#a! a!au salah s"ra$# &ari(a&a ("$##u#a!, a!au 'ika sura! #u#a! i!u !"$!a$# bara$# !"!a(, maka sura! #u#a! i!u &imasukka$ k"(a&a k"!ua ("$#a&ila$ $"#"ri &i&a"rah hukum sia(a !"rl"!ak bara$# i!u. 1;. Pu!usa$ k"!i&akha&ira$ *"rs!"k &a(a! &ia'uka$ u(a%a ("rla:a$a$ 31 hari s"!"lah ("mb"ri!ahua$ &ia!ur &alam a. 301 /IR b. 304 /IR . 306 /IR &. 309 /IR Ja:aba$ D Pasal 309+3 T"r#u#a! %a$# &ihukum s"&a$# ia !i&ak ha&ir +*"rs!"k &a$ !i&ak m"$"rima (u!usa$ i!u &a(a! m"ma'uka$ ("rla:a$a$ a!as k"(u!usa$ i!u. Pasal 309+0 Jika (u!usa$ i!u &ib"ri!ahuka$ k"(a&a %a$# &ikalahka$ i!u s"$&iri, maka("rla:a$a$ i!u &a(a! &i!"rima &alam !"m( "m(a! b"las hari s"su&ah("mb"ri!ahua$ i!u. Jika (u!usa$ i!u !i&ak &ib"ri!ahuka$ k"(a&a %a$#&ikalahka$ i!u s"$&iri maka ("rla:a$a$ i!u &a(a! &i!"rima sam(ai harik"&"la(a$ s"su&ah ("ri$#a!a$ %a$# !"rs"bu! (a&a (asal 396 a!au &alam hal!i&ak m"$#ha&a( s"su&ah &i(a$##il &"$#a$ (a!u!, sma(ai hari k"&"la(a$s"su&ah &i'ala$ka$ k"(u!usa$ sura! ("ri$!ah k"&ua %a$# !"rs"bu! (a&a (asal 397.
11. U$us !"s!is $ullus !"s!is &ia!ur &alam a. 361 /IR b. 382 /IR . 36; /IR
&. 369 /IR Ja:aba$ D Pasal 369 K"!"ra$#a$ s"ra$# saksi sa'a, &"$#a$ !i&ak a&a sua!u ala! buk!i %a$# lai$ &i&alam hukum !i&ak &a(a! &i("ra%a.
14. L"mba#a (aksa ba&a$ &ia!ur &alam a. PER
16. lass a!i$ &ia!ur &alam a. PER
17. <"&iasi &ia!ur &alam a. PER
. Lalai m"m"$uhi s%ara! %a$# &i:a'ibka$ u$&a$#-u$&a$# 19. >"r&asarka$ Pasal 361 /IR@081 R>= &ik"$al ala!-ala! buk!i, %ai!u ... A. Ala! >uk!i Sura!, Saksi, P"$#"!ahua$ /akim, K"%aki$a$ /akim &a$ Sum(ah >. Ala! >uk!i Sura!, Saksi, ?uris(ru&"$si, K"%aki$a$ /akim &a$ Sum(ah . Ala! >uk!i Sura!, Saksi, P"rsa$#kaa$, K"%aki$a$ /akim &a$ Sum(ah D. Ala! >uk!i Sura!, Saksi, P"rsa$#kaa$, P"$#akua$ &a$ Sum(ah Ja:ab 5 D Pasal 361 /IR Ala!-ala! buk!i %ai!u5 3. ala! buk!i !"r!ulis@sura! 0. ala! buk!i saksi ;. ala! buk!i ("rsa$#kaaa$ 1. ala! buk!i ("$#akua$ 4. ala! buk!i sum(ah
42. Pu!usa$ %a$# amar (u!us$%a a&alah m"$#hukum salah sa!u (ihak %a$# b"r("rkara &is"bu! ... A. Pu!usa$ D"klara!ir >. Pu!usa$ K$s!i!u!i) . Pu!usa$ $&"m$a!ir D. Pu!usa$ V"rs!"k Ja:ab 5 Pu!usa$ Dikla!ir %ai!u (u!usa$ %a$# ha$%a m"$%a!aka$ sua!u k"a&aa$ !"r!"$!u s"ba#ai k"a&aa$ %a$# r"smi m"$uru! hkum Pu!usa$ K$s!i!u!i) %ai!u sua!u (u!usa$ %a$# m"$i(!aka$@m"$imbulka$ k"a&aa$ hukum baru, b"rb"&a &"$#a$ k"a&aa$ hukum s"b"lum$%a. Pu!usa$ $&"m$a!ir %ai!u (u!usa$ %a$# b"rsi)a! m"$#hukum k"(a&a salah sa!u (ihak u$!uk m"lakuka$ s"sua!u, a!au m"$%"rahka$ s"sua!u k"(a&a (ihak la:a$, u$!uk m"m"$uhi (r"s!asi Pu!usa$ V"rs!"k a&alah (u!usa$ %a$# &i'a!uhka$ kar"$a !"r#u#a!@!"rmh$ !i&ak ("r$ah ha&ir m"ski(u$ !"lah &i(a$##il s"ara r"smi, s"&a$# ("$##u#a! ha&ir &a$ mh$ (u!usa$. 43. Dalam hukum aara ("r&a!a &ik"$al Pu!usa$ S"r!a <"r!a +ui! *"rbaar bi' *raa& %a$# s%ara! &a$ !a!a ara$%a s"lai$ &ia!ur &alam /IR, 'u#a &ia!ur &alam.. A. SE
. SE
(u!usa$ s"r!a m"r!a + ui!*"rbaar bi' *rraa& 40. Jika &alam sua!u ("rkara %a$# s"&a$# b"rla$#su$# !"r&a(a! (ihak k"!i#a %a$# &a(a! m"$##abu$#ka$ &iri k"(a&a salah sa!u (ihak, baik ("$##u#a! a!au !"r#u#a!, maka am(ura$ (ihak k"!i#a &alam ("rkara i$i &is"bu! ... A. I$!"r*"$si >. V"#i$# . D"r&"$ *"r"! D. Vri&':ari$# Ja:ab 5 > Tuss"$kms! +i$!"r*"$si, miri( &"$#a$ *ri':ari$# $amu$ ("rb"&aa$$%a a&alah (ihak k"!i#a !"rs"bu! masuk a!as k"maua$$%a s"$&iri &a$ !i&ak m"mihak salah sa!u (ihak &a$ ha$%a m"m("r!aha$ka$ k"("$!i$#a$$%a s"$&iri. V"#i$#, masuk$%a (ihak k"!i#a %a$# m"rasa b"rk"("$!i$#a$ a!as i'i$
. Pasal 3;2 /IR . Pasal 3;0 /IR D. Pasal 3;; /IR Ja:ab 5 > Pasal 3;2 /IR 41. Amir m"$#a'uka$ #u#a!a$ !"rha&a( >u&i, &"$#a$ !u!u!a$ a#ar >u&i s"#"ra m"$%"rahka$ !a$ah %a$# !"lah &ib"li Amir &ari >u&i. Namu$ !"r$%a!a &ik"!ahui bah:a Amir b"lum m"lu$asi ("mba%ara$ a!as ("mb"lia$ !a$ah !"rs"bu! k"(a&a >u&i. S"hubu$#a$ &"$#a$ a&a$%a #u#a!a$ &ari Amir !"rs"bu!, maka #u$a m"m("r!aha$ka$ hak$%a &a$ m"mi$!a ("lu$asa$ ("mba%ara$ k"(a&a Amir. >u&i &a(a! m"lakuka$ !i$&aka$ hukum, %ai!u ... A. >u&i m"lakuka$ u(a%a &"r&"$ *"r"! >. >u&i &a(a! m"$#a'uka$ #u#a!a$ r"k$("$si !"rha&a( Amir . >u&i !i&ak &a(a! m"$akuka$ u(a%a hukum a(a(u$ sam(ai #u#a!a$ %a$# &ia'uka$ Amir !"rs"bu! &i(u!us l"h ma'lis hakim >. >u&i &a(a! s"#"ra m"$#a'uka$ #u#a!a$ baru &a$ !"r(isah Ja:ab 5 > =u#a!a$ r"k$*"$si a&alah #u#a!a$ balasa$ &ari ("$##u#a! !"rha&a( !"r#u#a!.
44. Ka(a$ !i$&aka$ hukum s"ba#aima$a &imaksu& (a&a $mr 12 &i a!as &a(a! &ia'uka$ ... A. Dia'uka$ b"rsamaa$ &"$#a$ 'a:aba$ >. Da(a! &ia'uka$ ka(a$ (u$ . Da(a! &alam !"$##a$# :ak!u 7 hari s"!"lah (u!usa$ ("$#a&ila$ $"#"ri D. Da(a! &alam !"$##a$# :ak!u 31 hari s"!"lah (u!usa$ ("$#a&ila$ $"#"ri Ja:ab 5 A =u#a!a$ r"k$*"$si &ia'uka$ b"rsamaa$ (a&a saa! !"r#u#a! m"$#a'uka$ 'a:aba$ a!as #u#a!a$. 46. /ukum Aara P"r&a!a m"mb"rika$ ("lua$# u$!uk &iabu!$%a sua!u #u#a!a$ &"$#a$ s%ara! bah:a ("$abu!a$ !"rs"bu! &ilakuka$ l"h ... A. Dilakuka$ l"h ("$##u#a! s"ara s"(ihak, asalka$ !"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ 'a:aba$ >. Dilakuka$ l"h ("$##u#a! s"ara s"(ihak, m"ski(u$ !"r#u#a! !"lah m"$%am(aika$ 'a:aba$ . Dilakuka$ l"h ("$##u#a! a!as ("rs"!u'ua$ !"r#u#a!, m"ski(u$ !"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ 'a:aba$ D. Da(a! &ilakuka$ l"h ("$##u#a! a!au(u$ !"r#u#a!, m"ski(u$ ("rkara %a$# b"rsa$#ku!a$ s"&a$# &alam (rs"s ("m"riksaa$. Ja:ab 5 A =u#a!a$ &a(a! &iabu! s"ara s"(ihak a(abila !"r#u#a! b"lum m"mb"rika$ 'a:aba$ !"!a(i 'ika !"r#u#a! su&ah m"mb"rika$ 'a:aba$ maka ("$abu!a$ ("rkara harus m"$&a(a! ("rs"!u'ua$ !"r#u#a! +Pasal 073, 070 RV 47. Eks"(si m"$#"$ai !i&ak b"r:"$a$#$%a ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"$#a&ili sua!u ("rkara ("r&a!a b"rkai!a$ &"$#a$ :ila%ah ("$#a&ila$ &is"bu! ... A. Eks"(si k":"$a$#a$ abslu!" >. Eks"(si &ila!ir . Eks"(si km("!"$si r"la!i) D. Eks"(si ("r"m!ir Ja:ab 5 K":"$a$#a$ r"la!i) ("$#a&ila$ m"ru(aka$ k":"$a$#a$ li$#ku$#a$ ("ra&ila$ !"r!"$!u b"r&asarka$ %uris&iksi :ila%ah$%a. 48. Ka(a$ "ks"(si km("!"$si r"la!i) &a(a! &ia'uka$ ... A. Da(a! &ia'uka$ s"lama (rs"s ("m"riksaa$ &i ("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama masih b"rla$#su$# >. Dia'uka$ b"rsamaa$ &"$#a$ 'a:aba$ ("r!ama !"rha&a( (kk ("rkara . Da(a! &ia'uka$ &alam ("m"riksaa$ &i ("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama &a$ !i$#ka! ba$&i$# D. Da(a! &ia'uka$ ka(a$(u$, baik (a&a !i$#ka! ("r!ama, !i$#ka! ba$&i$#, mau(u$
!i$#ka! kasasi. Ja:ab 5 > "ks"(si km("!"$si r"la!i*" &ia'uka$ b"rsamaa$ &"$#a$ 'a:aba$ ("r!ama !"rha&a( (kk ("rkara. 49. Si!a R"*i$&ia!ir +r"*i$&ia!ir b"sla# &a(a! &imi$!aka$ !"rha&a( ... A. >ara$# %a$# !i&ak b"r#"rak milik (ihak k"!i#a %a$# &ikuasai !"r#u#a! >. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai l"h !"r#u#a! . >ara$# b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai l"h !"r#u#a! D. >ara$# b"r#"rak milik (ihak k"!i#a %a$# &ikuasai !"r#u#a! Ja:ab 5 > Si!a r"*i$&ia!ir a&alah ("$%i!aa$ a!as bara$# b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai l"h !"r#u#a! +r"*i$&ia!ir b"rasal &ari ka!a r"*i$&ia!ir, %a$# b"rar!i m"mi$!a k"mbali milik$%a. 62. Dalam (rak!"k s"ri$# &i'um(ai bah:a ("$%i!aa$ !"lah &ilakuka$ !"rha&a( har!a k"ka%aa$ milik (ihak k"!i#a. U(a%a hukum %a$# &a(a! &ilakuka$ (ihak k"!i#a u$!uk m"m("r!aha$ka$ hak &a$ k"("$!i$#a$$%a !"rs"bu! a&alah ... A. P"rla:a$a$ >. =u#a!a$ . D"r&"$ *"r"! D. V"r"! Ja:ab 5 D"r&"$ *"r"! a!au ("rla:a$a$ (ihak k"!i#a m"ru(aka$ hak %a$# &ib"rika$ (asal 364 a%a! 6 /IR a!au (asal ;79 R* ba#i s"s"ra$# %a$# !i&ak !"rliba! &alam sua!u (rs"s ("rkara, u$!uk m"$"$!a$# sua!u !i$&aka$ %a$# m"ru#ika$ k"("$!i$#a$$%a. Ti$&aka$ i!u kar"$a a&a$%a sua!u (u!usa$ %a$# &ila:a$$%a. Ka(a$ #u#a!a$ R"k$*"$si i!u harus &ia'uka$ Pa&a saa! m"$#a'uka$ 'a:aba$ S"su&ah m"$#a'uka$ 'a:aba$ S"b"lum (u!usa$ (kk ("rkara Ja:aba$ a, b &a$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A 0. Dalam (u!usa$ +a:ar& arbi!"r, (u!usa$ !"rs"bu! sama &"$#a$ k"kua!a$ hukum &ari (u!usa$
Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 ;. /ukum aara ("r&a!a &ia!ur &alam KU/AP UU Nmr 06@0222 &a$ KU/AP UU N.;9@3999 A, b &a$ salah Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5D
1.
KU/ P"r&a!a m"$#a!ur /ubu$#a$ hukum a$!ara ..
Pri*a!-(ri*a! Pri*a! -(ublik Publik-(ublik N!aris-'aksa Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A 4.
P"rs"lisiha$ %a$# !imbul &ari ("laksa$aa$ k!rak &is"l"saika$ b"r&asarka$
K"!"$!ua$ KU/P"r KU/P PTUN KU/AP Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A
6.
<"$uru! hukum aara ("r&a!a, T"r#u#a! a&alah
Ora$# a!au ba&a$ hukum %a$# m"$uru! hukum &i&u#a m"lakuka$ ("la$##ara$ !"rha&a( hak ra$# lai$ a!au m"lakuka$ ("la$##ara$ !"rha&a( k"!"$!ua$ U$&a$#u$&a$# Ora$# a!au ba&a$ hukum %a$# m"$uru! hukum &i&u#a ("la$##ara$ !"rha&a( hak ra$# lai$ sa'a Ora$# a!au ba&a$ hukum %a$# m"$uru! hukum &i&u#a m"lakuka$ ("la$##ara$ !"r&a( k"!"$!ua$ u$&a$#-u$&a$# sa'a S"mua 'a:aba$ salah Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A 7.
<"$#a(a hukum aara ("r&a!a m"$#"$al sub'"k Turu! T"r#u#a!
U$!uk m"l"$#ka(ka$ sub'"k #u#a!a$ U$!uk m"mbua! ("$#"ualia$ is!ilah T"r#u#a! U$!uk m"$#iku!i k"!"$!ua$ %uris(ru&"$si
S"mua 'a:aba$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A 8.
/ukum Aara P"r&a!a I$&$"sia &ia!ur &alam a!ura$ hukum b"riku!, k"uali
/IR &a$ R.># /IR. R.>#, KU/P"r&a!a /IR.R.>#, KU/P"r&a!a, Sura! E&ara$
#, KU/P"r&a!a, SE
9. Salah sa!u asas ("m"riksaa$ ("rkara ("r&a!a a&alah au&i "! al!"ram (ar!"m %a$# ar!i$%a a&alah /akim harus m"$&"$#ar ("$&iria$ (ihak-(ihak %a$# b"r("rkara s"ara a&il /akim harus m"$&"$#ar k"!"ra$#a$ saksi-saksi /akim harus m"m"riksa buk!i-buk!i k"&ua k"b"lah (ihak %a$# b"r("rkara /akim harus m"mbua! k"(u!usa$ %a$# a&il Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A
32.Pasal 378 A%a! +0 &a$ +; /IR %a$# sama &"$#a$ k"!"$!ua$ Pasal 389 A%a! +0 &a$ +; R.># m"$"!uka$ B/akim &ilara$# m"$#abulka$ l"bih &ari %a$# &i!u$!uC K"!"$!ua$ i$i m"ru(aka$ ("$#"'a:a$!aha$ asas bah:a hakim &alam m"m"riksa ("rkara ("r&a!a b"rsi)a! Pasi) Ak!i) <"$ari k"b"$ara$ <"$"#aka$ k"a&ila$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A 33.S"ara umum, Pasal 338 /IR m"$"$!uka$ aas A!r S"#ui!r Far)um R"iM %a$# maksu&$%a a&alah.. =u#a!a$ harus &ia'uka$ k" ("$#a&ila$ %a$# %uris&iksi$%a m"li$#ku(i !"m(a! !i$##al !"r#u#a! =u#a!a$ harus &ia'uka$ ("$#a&ila$ %a$# %uris&iksi$%a m"li$#ku(i !"m(a! !i$##al ("$##u#a! =u#a!a$ harus &ia'uka$ k" ("$#a&ila$ %a$# %uris&iksi$%a m"li$#ku(i !"m(a! !i$##al saksi &a$ bara$# buk!i =u#a!a$ harus &i a'uka$ k" ("$#a&ila$ %a$# %uris&iksi$%a m"li$#ku(i !"m(a! !i$##al ("$##u#a! &a$ Turu! T"r#u#a!
Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A 30.S"ara khusus hukum aara ("r&a!a m"$#"$al aas5 BA!r S"ui!r Frum Si!"iC.s"ba#ai ("$#"ualia$ aas BA!r S"ui!r Frum R"iC
. . D.
I&"$!i!as (ara (ihak, Fu$&am"$!um P"!"$&i &a$ P"!i!um I&"$!i!as (ara (ihak, #u#a!a$, &a$ !u$!u!a$ Uraia$ !"$!a$# #u#a!a$ &a$ !u$!u!a$ Uraia$ l"$#ka( (si!a &a$ ("!i!um Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 A
31.U(a%a hukum %a$# &a(a! &i!"m(uh l"h (ihak %a$# kalah !"rha&a( (u!usa$ Ni"! O$*a$!k"li'k" V"lklaar& +NO a&alah <"$#a'uka$ u(a%a hukum ba$&i$# <"$#a'uka$ #u#a!a$ hukum <"$#a'uka$ ("$i$'aua$ k"mbali +PK Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 D 34.T"r#u#a! b"rhak m"$#a'uka$ "ks"(si &ila!ir &a$ ("r"m!ir (a&a saa!. <"$#a'uka$ 'a:aba$ <"$#a'uka$ &u(lik <"$#a'uka$ buk!i P"rsi&a$#a$ ("r!ama &ibuka Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 A 36./akim %a$# m"$ilai ("mbuk!ia$, (ara (ihak &is"bu! Ju&" Fa!i" Ju&" Juris /akim P"$#a&ila$ N"#"ri /akim P"$#a&ila$ Ti$##i Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 A
37.Pu!usa$ hakim %a$# m"m"rluka$ !i$&aka$ "ks"kusi a&alah P!usa$ %a$# b"rsi)a! $s!i!u!i) Pu!usa$ %a$# b"rsi)a! D"lara!i) Pu!usa$ %a$# b"rsi)a! $&"m$a!ir Pu!usa$ %a$# b"rsi)a! !"!a( + i$ krah! Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 38.U(a%a m"laksa$aka$ sua!u (u!usa$ hakim &is"bu! Eks"kusi Para!" "ks"kusi Eks"kusi la$#su$# Fia! "ks"kusi Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 A 39.Si!a 'ami$a$ a&a &ua maam, %ai!u. Si!a $s"r*a!ir &a$ Si!a R"*i$&ia!ir $s"r*a!ir b"sla# &a$ si!a Eks"kusi Si!a Eks"kusi &a$ Para!" Eks"kusi Si!a Eks"ku!rial &a$ si!a 'ami$a$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 A 02.Pu!usa$ ("ra&ila$ P"r&a!a %a$# m"$%a!aka$ #u#a!a$ !i&ak &i!"rima a(abila &alam hal. P"$##u#a! #a#al m"mbuk!ika$ &alil-&ali$%a T"r#u#a! !i&ak m"$#ha&iri si&a$# P"$##u#a! m"la$##ar km("!"$si abslu!" mau(u$ r"la!i*" S"mu 'a:aba$ a,b &a$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 03.P"$%i&ik (a&a !aha( P"$%i&ika$ &a(a! m"lakuka$ ("$aha$a$ !"rha&a( !"rsa$#ka s"lama. 02 hari &$#a$ ("r(a$'a$#a$ ;2 hari 02 hari &"$#a$ ("r(a$'a$#a$ 12 hari ;2 hari &"$#a$ ("r(a$'a$#a$ 02 hari S"mua 'a:aba$ a,b,&a$ salah s"mua Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 > 00.Ka(aa$ (u!usa$ !"rha&a( "ks"(si abslu!" &alam ("rkara ("r&a!a &ilakuka$ l"h hakim Pa&a saa! s"b"lum ("m"riksaa$ ma!"ri #u#a!a$ Pa&a saa! ("m"riksaa$ ma!"ri #u#a!a$ S"!"lah !"r#u#a! m"$#a'uka$ 'a:aba$ >"rsamaa$ &"$#a$ (u!usa$ akhir
Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 A 0;.Sim$ &a$ S"l)i m"$#a'uka$ ("rmh$a$ k"(a&a P"$#a&ila$ N"#"ri Ja%a(ura, a#ar &iri$%a &i!"!a(ka$ s"ba#ai ahli :aris &ari ba(ak albr"! %a$# !"lah m"$i$##al ; +!i#a !ahu$ %a$# lalu. P"rmh$a$ sim$ &a$ s"l)i !"r$%a!a &ikabulka$ l"h P"$#a&ila$ N"#"ri Ja%a(ura, m"$uru! si)a!$%a !"rmasuk (u!usa$ a(akah %a$# &ib"rika$ (a&a sim$ &a$ s"l)i Pu!usa$ &"lara!ir Pu!usa$ $s!i!u!i*" Pu!usa$ m&"m$a!ir Pu!usa$ b"rs%ara! Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 > 01.Di ba:ah i$i a&alah (ihak-(ihak %a$# &a(a! m"$#a'uka$ ("rla:a$a$ !"rha&a( Si!a 'ami$a$, k"uali P"milik bara$# %a$# &isi!a P"m"#a$# /ak Ta$##u$#a$@/i(!ik T"rsi!a@T"r#u#a! asal P"$%":a bara$# Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 > 04.<"$uru! PER
"rkas !"!a( &ikirim k"
"rkas !i&ak &ikirim k"
"rkas !"!a( &ikirim &"$#a$ a!a!a$ m"mri kasasi &iusulka$ k"mu&ia$ >"rkas !"!a( &ikirim sambil m"$u$##u m"mri kasasi &ikabulka$ Ja:aba$ %a$# sara$ka$ 5 > 06.U(a%a hukum %a$# &a(a! &ilakuka$ !"rha&a( (u!usa$ V"rs!"k >a$&i$# Kasasi P"$i$'aua$ K"mbali V"r"! Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D Ps!"& i$ /ukum Aara P"r&a!a, La!iha$ Sal Ta##"& a&*ka!, hukum aara ("r&a!a, la!iha$, sal, u'ia$ <"$i$##alka$ km"$!ar FE>RUARI 08, 0231 La!iha$ Sal U'ia$ Pr)"si A&*ka!- /ukum Aara P"r&a!a 9 3. =u#a!a$ (a&a &asar$%a &ia'uka$ (a&a P"$#a&ila$ N"#"ri &i!"m(a! !i$##al$%a T"r#u#a!, #u#a!a$ !"rha&a( b"$&a !ak b"r#"rak &ia'uka$ (a&a H.. A. P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al P"$##u#a! >. P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al %a$# &i(ilih
. P"$#a&ila$ N"#"ri &ima$a b"$&a !i&ak b"r#"rak i!u b"ra&a@!"rl"!ak D. P"$#a&ila$ N"#"ri %a$# b"r:"$a$# PE<>A/ASAN 5 PASAL 338 A?AT +; /IR 5 >ilama$a !"m(a! &iam &ari T"r#u#a! !i&ak &ik"$al, la#i (ula !"m(a! !i$##al s"b"!ul$%a !i&ak &ik"!ahui, a!au 'ika T"r#u#a! !i&ak &ik"$al, maka sura! #u#a!a$ i!u &imasukka$ k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri &i !"m(a! !i$##al P"$##u#a! a!au salah s"ra$# &ari (a&a P"$##u#a!, a!au 'ika sura! #u#a! i!u !"$!a$# !"$!a$# bara$# #"la(, maka sura! #u#a! i!u &imasukka$ k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri &i&a"rah hukum sia(a !"rl"!ak bara$# i!u. +FORU< REI SITAE 0. =u#a!a$ &i$%a!aka$ #u#ur a(abila H.. A. Para (ihak !i&ak ha&ir >. T"r#u#a! !i&ak ha&ir . P"$##u#a! !i&ak ha&ir D. P"$##u#a! &a$ T"r#u#a! !i&ak ha&ir PE<>A/ASAN 5 PASAL 301 /IR 5 Jika P"$##u#a! !i&ak &a!a$# m"$#ha&a( ("$#a&ila$ $"#"ri (a&a hari %a$# &i!"$!uka$ i!u, m"ski(u$ ia &i(a$##il &"$#a$ (a!u!, a!au !i&ak (ula m"$%uruh ra$# lai$ m"$#ha&a( m":akili$%a, maka sura! #u#a!$%a &ia$##a( #u#ur &a$ P"$##u#a! &ihukum bia%a ("rkara G aka$ !"!a(i P"$##u#a! b"rhak m"masukka$ #u#a!a$$%a s"kali la#i, s"su&ah m"mba%ar l"bih &ahulu bia%a ("rkara %a$# !"rs"bu! !a&i. ;. =u#a!a$ &i(u!us *"rs!"k a(abila H.. A. P"$##u#a! !i&ak ha&ir >. Para (ihak !i&ak ha&ir . T"r#u#a! !i&ak ha&ir D. Pihak-(ihak ha&ir PE<>A/ASAN 5 PASAL 304 A?AT +3 /IR 5 Jika T"r#u#a! !i&ak &a!a$# (a&a hari ("rkara i!u aka$ &i("riksa, a!au !i&ak (ula m"$%uruh ra$# lai$ m"$#ha&a( m":akili$%a, m"ski(u$ ia &i(a$##il &"$#a$ (a!u!, maka #u#a!a$ i!u &i!"rima &"$#a$ !ak ha&ir +*"rs!"k, k"uali kalau $%a!a k"(a&a ("$#a&ila$ $"#"ri, bah:a ("$&ak:aa$ i!u m"la:a$ hak a!au !i&ak b"ralasa$. 1. am(ur !a$#a$ (ihak k"!i#a &alam sua!u ("rkara %a$# s"&a$# b"rla$#su$# &a$ !i&ak m"mihak &is"bu! H.. A. I$!"r*"$si >. V"#i$# . Tuss"$kms! D. Vri&':ari$# PE<>A/ASAN 5 PASAL 079 080 RV +R"#l"m"$! ( &" >ur#"li'k" R"h!s*r&"ri$# &ik"$al &ua maam I$!"r*"$!ia, %ai!u 5
+3. <"$"$#ahi +Tuss"$kms! a&alah &ima$a (ihak %a$# b"rk"("$!i$#a$ s"ba#ai (ihak k"!i#a &alam ("rkara ("r&a!a %a$# s"&a$# b"rla$#su$# &a$ m"mb"la k"("$!i$#a$$%a s"$&iri &a$ l"h kar"$a i!u m"la:a$ k"("$!i$#a$ k"&ua b"lah (ihak %a$# s"&a$# b"r("rkara. +0. <"$%"r!ai +V"#i$# a&alah sua!u aksi hukum l"h (ihak %a$# b"rk"("$!i$#a$ &"$#a$ 'ala$ m"masuki ("rkara ("r&a!a %a$# s"&a$# b"rla$#su$# a$!ara P"$##u#a! &a$ T"r#u#a! u$!uk b"rsama-sama T"r#u#a! &alam m"$#ha&a(i P"$##u#a!. 4. U(a%a hukum !"rha&a( (u!usa$ *"rs!"k &is"bu! H.. A. >a$&i$# >. Kasasi . V"r"! D. P"$i$'aua$ K"mbali PE<>A/ASAN 5 PASAL 309 A?AT +3 /IR 5 T"r#u#a! %a$# &ihukum s"&a$# ia !ak ha&ir +*"rs!"k &a$ !i&ak m"$"rima (u!usa$ i!u, &a(a! m"ma'uka$ ("rla:a$a$ +V"r"! a!as k"(u!usa$ i!u. 6. =u#a!a$ a!as &asar a&a$%a aa! !"rs"mbu$%i a&alah H.. A. A!i i$ ("rs$am >. A!i ua$!i mi$ris . A!i (aulia$a D. A!i &"s a*"u PE<>A/ASAN5 > 7. Di&alam ("m"riksaa$ ("rkara ("r&a!a %a$# &iari a&alah k"b"$ara$ )rmil, %a$# ar!i$%a H.. A. K"b"$ara$ mu!lak >. K"b"$ara$ r"la!i) . K"b"$ara$ %a$# &i&asarka$ (a&a buk!i-buk!i )rmil D. K"b"$ara$ s"mu PE<>A/ASAN5 8. Eks"(si a&alah ba$!aha$ H.. A. T"rha&a( (kk ("rkara >. T"rha&a( #u#a!a$ %a$# !i&ak m"$%a$#ku! (kk ("rkara . >a$!aha$ !"rha&a( (u!usa$ D. >a$!aha$ !"rha&a( ("$"!a(a$ PE<>A/ASAN5 > 9. T"ri %a$# m"$#a'arka$ bah:a )u$&am"$!um ("!"$&i harus (ula m"$'"laska$@m"$%"bu!ka$ ("ris!i:a k$kr"! %a$# m"$'a&i s"bab !imbul$%a ("ris!i:a hukum %a$# m"$'a&i alasa$ #u#a!a$ a&alah H.. A. Subs!a$!i"ri$#s !h"ri" >. I$&i*i&uals"ri$#s !h"ri"
. Sub'"!i")r"h!"li'k" !h"ri" D. Ob'"!i")r"h!"li'k" !h"ri" PE<>A/ASAN5 A 32. Eks"(si !"rha&a( k":"$a$#a$ m"$#a&ili &ia'uka$ b"rsama-sama &alam H.. A. Pkk ("rkara >. Ja:aba$ . P"mbuk!ia$ D. =u#a!a$ PE<>A/ASAN5 > 33. =u#a!a$ aka$ &i!lak l"h hakim 'ika #u#a!a$ &alam k"a&aa$ H.. A. Kabur >. Kura$# Pihak . Ti&ak b"r&asarka$ hukum D. T"lah l":a! :ak!u PE<>A/ASAN5 30. Pu!usa$ i$si&"$!iil a&alah H.. A. Pu!usa$ akhir >. Pu!usa$ %a$# m"$&ahului (u!usa$ akhir . Pu!usa$ (kk ("rkara D. Pu!usa$ &"kla!ir PE<>A/ASAN5 > 3;. A#"$&a aara (a&a hari si&a$# ("r!ama &alam hukum aara ("r&a!a %a$# &iha&iri l"h k"&ua b"lah (ihak, %ai!u H.. A. /akim m":a'ibka$ (ara (ihak a#ar m"$"m(uh m"&iasi >. /akim m"$'"laska$ (rs"&ur m"&iasi . /akim m"$u$&a si&a$# u$!uk (rs"s m"&iasi D. Ja:aba$ a, b &a$ b"$ar PE<>A/ASAN5 D 31. Ka(a$ #u#a!a$ r"k$*"$si i!u harus &ia'uka$ H.. A. Pa&a saa! m"$#a'uka$ 'a:aba$ >. S"su&ah m"$#a'uka$ 'a:aba$ . S"b"lum (u!usa$ (kk ("rkara D. Ja:aba$ a, b &a$ a&alah b"$ar PE<>A/ASAN5 A 34. KU/P"r&a!a m"$#a!ur hubu$#a$ hukum a$!ara H. A. Pri*a!-(ri*a! >. Pri*a!-(ublik . Publik-(ublik
D. N!aris-Jaksa PE<>A/ASAN5 A 36. <"$uru! hukum aara ("r&a!a, T"r#u#a! a&alah H.. A. Ora$# a!au ba&a$ hukum %a$# m"$uru! hukum &i&u#a m"lakuka$ ("la$##ara$ !"rha&a( hak ra$# lai$ a!au m"lakuka$ ("la$##ara$ !"rha&a( k"!"$!ua$ u$&a$#u$&a$# >. Ora$# a!au ba&a$ hukum %a$# m"$uru! hukum &i&u#a m"lakuka$ ("la$##ara$ !"rha&a( hak ra$# lai$ sa'a . Ora$# a!au ba&a$ hukum %a$# m"$urur! hukum &i&u#a m"lakuka$ ("la$##ara$ !"rha&a( k"!"$!ua$ u$&a$#-u$&a$# sa'a D. S"mua Ja:aba$ salah PE<>A/ASAN5 A 37. /ukum aara ("r&a!a m"mb"rika$ ("lua$# u$!uk &iabu!$%a sua!u #u#a!a$, &"$#a$ s%ara! bah:a ("$abu!a$ !"rs"bu! &ilakuka$ l"h H.. A. Dilakuka$ l"h P"$##u#a! s"ara s"(ihak, asalka$ T"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ Ja:aba$ >. Dilakuka$ l"h P"$##u#a! s"ara s"(ihak, m"ski(u$ T"r#u#a! !"lah m"$%am(aika$ Ja:aba$ . Dilakuka$ l"h P"$##u#a! a!as ("rs"!u'ua$ T"r#u#a!, m"ski(u$ T"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ Ja:aba$ D. Da(a! &ilakuka$ l"h P"$##u#a! a!au(u$ T"r#u#a!, m"ski(u$ ("rkara %a$# b"rsa$#ku!a$ s"&a$# &alam (rs"s ("m"riksaa$ PE<>A/ASAN 5 A Di &alam /IR a!au Rb# !i&ak m"$#a!ur baik masalah ("rubaha$ #u#a!a$ &a$ ("$abu!a$ #u#a!a$. <"$uru! k"!"$!ua$ RV. P"$abu!a$ #u#a!a$ %a$# !"lah &ia'uka$ &i P"$#a&ila$ &a(a! &ilakuka$ &"$#a$ ara s"ba#ai b"riku! 5 +3 S"b"lum #u#a!a$ &i ("riksa &i ("rsi&a$#a$, &alam k$&isi s"("r!i i$i ("$##u#a! !i&ak ("rlu m"mi$!a i'i$ k"(a&a !"r#u#a! kar"$a !"r#u#a! b"lum m"$#"!ahui +Pasal 073 R*. +0 S"b"lum !"r#u#a! m"mb"rika$ 'a:aba$. /al i$i 'u#a !i&ak ("rlu m"mi$!a i'i$ k"(a&a !"r#u#a!. +; S"su&ah !"r#u#a! m"mb"rika$ 'a:aba$, &alam k"a&aa$ i$i kalau ("$##u#a! aka$ m"$abu! #u#a!a$$%a, maka harus s"i'i$ &aari !"r#u#a!. A(abila !"r#u#a! m"$%"!u'ui, ("$##u#a! &a(a! m"$abu! #u#a!a$$%a &a$ a(abila !"r#u#a! !i&ak m"$%"!u'ui maka #u#a!a$ aka$ !"rus &ila$'u!ka$. /al i$i &ikar"$aka$ !"r#u#a! su&ah m"rasa &is"ra$# k"("$!i$#a$%a. 38. Eks"(si m"$#"$ai !i&ak b"r:"$a$#$%a P"$#a&ila$ N"#"ri u$!uk m"$#a&ili sua!u ("rkara ("r&a!a b"rkai!a$ &"$#a$ :ila%ah ("$#a&ila$ &is"bu! H.. A. Eks"(si k":"$a$#a$ abslu! >. Eks"(si &ila!ir . Eks"(si km("!"$si r"la!i)
D. Eks"(si ("r"m(!ir PE<>A/ASAN 5 K":"$a$#a$ R"la!i) A&alah m"$#a!ur ("mba#ia$ k"kuasaa$ m"$#a&ili a$!ar P"$#a&ila$ %a$# s"ru(a, !"r#a$!u$# &ari !"m(a! !i$##al !"r#u#a!. Pasal 338 /IR m"$%a$#ku! k"kuasaa$ r"la!i). Asas %a$# %a$# m"$%a$#ku! :":"$a$# i$i a&alah CA!r S"ui!ur Frum R"iC !"rha&a( asas A!r S"ui!ur Frum R"i !"r&a(a! b"b"ra(a ("$#"ualia$, misal$%a %a$# !"r&a(a! &alam Pasal 338 /IR i!u s"$&iri 5 a. =u#a!a$ &ia'uka$ (a&a P"$#a&ila$ N"#"ri s"!"m(a! k"&iama$ !"r#u#a!, a(abila !"m(a! !i$##al !"r#u#a! !i&ak &ik"!ahui. b. A(abila !"r#u#a! !"r&iri &ari &ua ra$# a!au l"bih, #u#a!a$ &ia'uka$ (a&a !"m(a! !i$##al salah sa!u !"r#u#a!, !"rs"rah (iliha$ &ari ("$##u#a!, 'a&i ("$##u#a! %a$# m"$"$!uka$ &i ma$a ia aka$ m"$#a'uka$ #u#a!a$$%a. . Aka$ !"!a(i &alam a&. 0 !a&i, a(abila (ihak !"r#u#a! a&a &ua ra$#, %ai!u %a$# s"ra$# misal$%a a&alah b"rhu!a$# &a$ %a$# lai$ ("$'ami$$%a, maka #u#a!a$ harus &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ N"#"ri (ihak %a$# b"rhu!a$#. S"hubu$#a$ &"$#a$ hal i$i ("rlu &ik"mukaka$, bah:a s"ara a$al#is &"$#a$ k"!"$!ua$ %a$# !"rmua! &alam Pasal 338 a%a! +0 ba#ia$ akhir i$i, a(abila !"m(a! !i$##al !"r#u#a! &a$ !uru! !"r#u#a! b"rb"&a, #u#a!a$ harus &ia'uka$ &i !"m(a! !i$##al !"r#u#a!. &. A(abila !"m(a! !i$##al &a$ !"m(a! !"r#u#a! !i&ak &ik"$al, #u#a!a$ &ia'uka$ k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al ("$##u#a! a!au salah sa!u &ari ("$##u#a! ". Dalam a&. 1 a(abila #u#a!a$ a&alah m"$#"$ai bara$# !"!a(, &a(a! 'u#a &ia'uka$ k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri &i ma$a bara$# !"!a( i!u !"rl"!ak. ). A(abila a&a !"m(a! !i$##al %a$# &i(ilih &"$#a$ sua!u ak!a, #u#a!a$ &ia'uka$ k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al %a$# &i(ilih l"h ak!" !"rs"bu!. 39. Si!a R"*i$&ia!ir +r"*i$&ia!ir b"sla# &a(a! &imi$!aka$ !"rha&a( H.. A. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik (ihak k"!i#a %a$# &ikuasai T"r#u#a!. >. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik P"$##u#a! %a$# &ikuasai l"h T"r#u#a! . >ara$# b"r#"rak milik P"$##u#a! %a$# &ikuasai l"h T"r#u#a! D. >ara$# b"r#"rak milik (ihak k"!i#a %a$# &ikuasai T"r#u#a! PE<>A/ASAN 5 Pasal 006 /IR@062 R>#, K"!"$!ua$ Pasal 006 /IR !"rs"bu! &a(a! &ik"!ahui bah:a u$!uk &a(a! &il"!akka$ si!a r"*i$&ia!ir i$i a&alah 5 a. /arus b"ru(a bara$# b"r#"rak. b. >ara$# b"r#"rak !"rs"bu! a&alah m"ru(aka$ bara$# milik ("$##u#a! %a$# b"ra&a &i!a$#a$ !"r#u#a!. . P"rmi$!aa$$%a harus &ia'uka$ k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri. &. P"rmi$!aa$ ma$a &a(a! &ia'uka$ s"ara lisa$ &a$ !"r!ulis. ". >ara$# !"rs"bu! harus &i!"ra$#ka$ &"$#a$ s"ksama &a$ !"r("ri$i, misal$%a s"buah mbil s"&a$ m"r"k hl&"$ !ahu$ 3971 Pl.N.D II-AA, :ar$a biru. 02. Dalam (rak!"k s"ri$# &i'um(ai bah:a ("$%i!aa$ !"lah &ilakuka$ !"rha&a( har!a
k"ka%aa$ milik (ihak k"!i#a. U(a%a hukum %a$# &a(a! &ilakuka$ (ihak k"!i#a u$!uk m"m("r!aha$ka$ hak &a$ k"("$!i$#a$ !"rs"bu! a&alah H.. A. P"rla:a$a$ >. =u#a!a$ . D"r&"$ V"r"! D. V"r"! PE<>A/ASAN 5 Dasar hukum m"$#"$ai *"r"! !i&ak &ia!ur &alam /IR !a(i &alam Pasal ;78 &a$ ;79 RV. D"r&"$ V"r"! a&alah sua!u ("rla:a$a$ !"rha&a( (u!usa$ %a$# &ilakuka$ l"h (ihak k"!i#a %a$# !i&ak a&a sa$#ku! (au!$%a &"$#a$ ("rkara aka$ !"!a(i kar"$a m"ru#ika$ (ihak$%a. Dalam m"lakuka$ ("rla:a$a$ '"$is i$i %a$# ("rlu &i("rha!ika$ a&alah k"mam(ua$ u$!uk m"mbuk!ika$ bah:a bara$# %a$# &isi!a i!u a&alah milik &ari ("la:a$. 03. A(abila /akim m"mu!us ("rkara ("r&a!a &a$ !"r$%a!a &i &a(a!i bah:a sura! kuasa ("$##u#a! !i&ak S"m(ur$a, maka (u!usa$ ("rkara s"("r!i i$i &a(a! H.. A. Di!lak >. Di!"rima . Ti&ak &a(a! &i!"rima D. K"!i#a$%a salah PE<>A/ASAN 5 Pasal 30; /IR@31; Rb#, m"$"$!uka$ bah:a sura! kuasa %a$# &a(a! &i#u$aka$ u$!uk b"raara &i ("$#a&ila$, baik u$!uk m":akili k"("$!i$#a$ (ihak ("$##u#a! mau(u$ (ihak !"r#u#a!, harus m"ru(aka$ sura! kuasa khusus a!au is!im":a. /al &"mikia$ &ia!ur &alam Sura! E&ara$
. Umum . Khusus D. S"mua b"$ar PE<>A/ASAN 5 >"r&asarka$ /ukum Aara P"r&a!a &a$ ?uris(ru&"$si !"!a(
"r&asarka$ Sura! E&ara$
+3 I&"$!i!as ("mb"ri &a$ ("$"rima kuasa, %ai!u $ama l"$#ka(, ("k"r'aa$, alama! a!au !"m(a! !i$##al. +0 Nama ("$#a&ila$ !"m(a! b"raara, misal$%a ("$#a&ila$ N"#"ri Jakar!a S"la!a$, P"$#a&ila$ $"#"ri Jakar!a >ara!. +; A(a %a$# m"$'a&i s"$#k"!a (kk ("rkara, hal i$i u$!uk m"$u$'uka$ k"khususa$ ("rkara, misal !"$!a$# 'ual b"li !a$ah. +1 P"$"laah isi kuasa %a$# &ib"rika$, &i si$i m"$'"laska$ hal ih:al a(a sa'a %a$# bl"h &ilakuka$ l"h ("$"rima kuasa. Ja&i &i luar a(a %a$# &is"bu!ka$ &alam isi sura! kuasa !i&ak bl"h &ilakuka$ l"h ("$"rima kuasa. +4 <"mua! hak Sub!i!usi, &i si$i u$!uk m"$#a$!isi(asi a(abila ("$"rima kuasa b"rhala$#a$ s"hi$##a &a(a! &ialihka$ k"(a&a ra$# lai$. 0;. S"ara umum, Pasal 338 /IR m"$"$!uka$ asas BA!r S"ui!r Frum R"iC. ?a$# maksu&$%a a&alah H.. A. =u#a!a$ harus &ia'uka$ k"("$#a&ila$ %a$# %uris&iksi$%a m"li$#ku(i !"m(a! !i$##al T"r#u#a! >. =u#a!a$ harus &ia'uka$ k"("$#a&ila$ %a$# %uris&iksi$%a m"li$#ku(i !"m(a! !i$##al P"$##u#a! . =u#a!a$ harus &ia'uka$ k"("$#a&ila$ %a$# %uris&iksi$%a m"li$#ku(i !"m(a! !i$##al saksi &a$ bara$# buk!i D. =u#a!a$ harus &ia'uka$ k"("$#a&ila$ %a$# %uris&iksi$%a m"li$#ku(i !"m(a! !i$##al P"$##u#a! &a$ Turu! T"r#u#a! PE<>A/ASAN 5 A Pasal 338 /IR m"$%a$#ku! k"kuasaa$ r"la!i). Asas %a$# %a$# m"$%a$#ku! :":"$a$# i$i a&alah CA!r S"ui!ur Frum R"iC !"rha&a( asas A!r S"ui!ur Frum R"i !"r&a(a! b"b"ra(a ("$#"ualia$, misal$%a %a$# !"r&a(a! &alam Pasal 338 /IR i!u s"$&iri 5 a. =u#a!a$ &ia'uka$ (a&a P"$#a&ila$ N"#"ri s"!"m(a! k"&iama$ !"r#u#a!, a(abila !"m(a! !i$##al !"r#u#a! !i&ak &ik"!ahui. b. A(abila !"r#u#a! !"r&iri &ari &ua ra$# a!au l"bih, #u#a!a$ &ia'uka$ (a&a !"m(a! !i$##al salah sa!u !"r#u#a!, !"rs"rah (iliha$ &ari ("$##u#a!, 'a&i ("$##u#a! %a$# m"$"$!uka$ &i ma$a ia aka$ m"$#a'uka$ #u#a!a$$%a. . Aka$ !"!a(i &alam a&. 0 !a&i, a(abila (ihak !"r#u#a! a&a &ua ra$#, %ai!u %a$# s"ra$# misal$%a a&alah b"rhu!a$# &a$ %a$# lai$ ("$'ami$$%a, maka #u#a!a$ harus &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ N"#"ri (ihak %a$# b"rhu!a$#. S"hubu$#a$ &"$#a$ hal i$i ("rlu &ik"mukaka$, bah:a s"ara a$al#is &"$#a$ k"!"$!ua$ %a$# !"rmua! &alam Pasal 338 a%a! +0 ba#ia$ akhir i$i, a(abila !"m(a! !i$##al !"r#u#a! &a$ !uru! !"r#u#a! b"rb"&a, #u#a!a$ harus &ia'uka$ &i !"m(a! !i$##al !"r#u#a!. &. A(abila !"m(a! !i$##al &a$ !"m(a! !"r#u#a! !i&ak &ik"$al, #u#a!a$ &ia'uka$ k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al ("$##u#a! a!au salah sa!u &ari ("$##u#a! ". Dalam a&. 1 a(abila #u#a!a$ a&alah m"$#"$ai bara$# !"!a(, &a(a! 'u#a &ia'uka$ k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri &i ma$a bara$# !"!a( i!u !"rl"!ak. ). A(abila a&a !"m(a! !i$##al %a$# &i(ilih &"$#a$ sua!u ak!a #u#a!a$ &ia'uka$
k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al %a$# &i(ilih l"h ak!" !"rs"bu!. 01. U$sur-u$sur sura! #u#a!a$ a&alah H A. I&"$!i!as (ara (ihak, Fu$&am"$!um P"!"$&i, &a$ P"!i!um >. I&"$!i!as (ara (ihak, #u#a!a$ &a$ !u$!u!a$ . Uraia$ !"$!a$# #u#a!a$ &a$ !u$!u!a$ D. Uraia$ l"$#ka( (si!a &a$ ("!i!um PE<>A/ASAN5 A 04. Si!a 'ami$a$ +$s"r*a!ir b"sla# &a(a! &imi$!aka$ !"rha&a( 5 H.. A. >ara$# b"r#"rak mau(u$ bara$# !i&ak b"r#"rak milik T"r#u#a! >. >ara$# b"r#"rak mau(u$ bara$# !i&ak b"r#"rak milik P"$##u#a! %a$# &ikuasai T"r#u#a! . >ara$# b"r#"rak milik P"$##u#a! %a$# &ikuasai T"r#u#a! D. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik P"$##u#a! %a$# &ikuasai T"r#u#a! PE<>A/ASAN 5 A Pasal 007 /IR@063 R>#, <"$#"$ai Si!a $s"r*a!ir +$s"r*a!ir >"sla# &ia!ur &alam Pasal 007 a%a! +3 /IR %a$# i$!i$%a m"$#a!ur hal-hal 5 3. /arus a&a sa$#ka %a$# b"ralasa$, bah:a !"r#u#a! s"b"lum (u!usa$ &i'a!uhka$ a!au &ilaksa$aka$ m"$ari akal aka$ m"$#"la(ka$ a!au m"larika$ bara$#-bara$#$%a. 0. >ara$# %a$# &isi!a i!u m"ru(aka$ bara$# k"(u$%aa$ ra$# %a$# k"$a si!a ar!i$%a buka$ milik ("$##u#a!. ;. P"rmh$a$ &ia'uka$ k"(a&a K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri %a$# m"m"riksa ("rkara %a$# b"rsa$#ku!a$. 1. P"rmh$a$ harus &ia'uka$ &"$#a$ sura! !"r!ulis. 4. Si!a $s"r*a!ir +$s"r*a!ir >"sla# &a(a! &ilakuka$ a!au &il"!aka$ baik !"rha&a( bara$# %a$# b"r#"rak &a$ %a$# !i&ak b"r#"rak. 06. P"rmh$a$ ("$i$'aua$ k"mbali (u!usa$ ("rkara ("r&a!a &a(a! &ia'uka$ b"r&asarka$ alasa$ H.. A. Di!"muka$ sura!-sura! buk!i %a$# b"rsi)a! m"$"$!uka$ >. <"la$##ar hukum %a$# b"rlaku . Ti&ak b"r:"$a$# a!au m"lam(aui ba!as :":"$a$# D. S"mua b"$ar PE<>A/ASAN5 D
3. Pa&a (ri$si($%a !i&ak s"mua (u!usa$ &a(a! &i(aksaka$ ("laksa$aa$$%a, k"uali A. Pu!usa$ %a$# b"rsi)a! $&"m $a!ir >. Pu!usa$ b"rsi)a! $s!i!u!i) . Pu!usa$ %a$# b"rsi)a! D"klara!i) D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A
0. Dalam ("rkara ("r&a!a %a$# harus m"mbuk!ika$ #u#a!a$ a&alah P"$##u#a! T"r#u#a! P"$##u#a! &a$ !"r#u#a! /akim Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A ;.
8. =u#a!a$ &i(u!us *"rs!"k a(abila P"$##u#a! !i&ak ha&ir Para (ihak !i&ak ha&ir T"r#u#a! !i&ak ha&ir Pihak-(ihak ha&ir Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 9. am(ur !a$#a$ (ihak k"!i#a &alam sua!u ("rkara %a$# s"&a$# b"rla$#su$# !i&ak m"mihak &is"bu! I$!"r*"si V"#i$# Tuss"$ Kms! Vri':ari$# Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 32. U(a%a hukum !"rha&a( (u!usa$ *"rs!"k &is"bu! >a$&i$# Kasasi V"r"! P"$i$'aua$ K"mbali Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 33. Tu$!u!a$ hak &alam s"$#k"!a &is"bu! P"rmh$a$ P"rkara biasa =u#a!a$ I$!"r*"$si Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 30. Tu$!u!a$ hak !i&ak &alam s"$#k"!a &is"bu! =u#a!a$ P"rmh$a$ P"rkara biasa I$!"r*"$si Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5> 3;. Di&alam l"mba#a k"saksia$ &ik"$al BD" Au&i!uC %ai!u Sak!i !i&ak m"mihak Saksi %a$# b"&iri s"$&iri Saksi %a$# m"$&"$#ar &ari k"!"ra$#a$ ra$# lai$ Saksi ahli Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 31.
A!as i$isia!i) sia(akah ("r&amaia$@ ba$&i$# a$!ar (ihak harus &iusahaka$
A!as (rakarsa (ara (ihak K"!ua ("$#a&ila$ N"#"ri /akim P"$#a&ila$ N"#"ri %a$# m"m"riksa Pa$i!"ra Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 34. Dalam ("mbuk!ia$ &ik"$al &"$#a$ is!ilah Bu$us !"s!is $ulus !"s!isC %a$# ar!i$%a >uk!i mu!lak >uk!i r"la!i) Sa!u saksi buka$ buk!i >uk!i abslu! Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 36. Di&alam ("m"riksaa$ ("rkara ("r&a!a %a$# &iari a&alah k"b"ra$ )rmil, %a$# ar!i$%a K"b"$ara$ mu!lak K"b"$ara$ r"la!i) K"b"$ara$ %a$# &i&asarka$ (a&a buk!i-buk!i )rmil K"b"$ara$ s"mu Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 37. Eks"(si a&alah ba$!aha$ T"rha&a( (kk ("rkara T"rha&a( #u#a!a$ %a$# !i&ak m"$%a$#ku! (kk ("rkara >a!aha$ !"rha&a( (u!usa$ >a$!aha !"rha&a( ("$"!a(a$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5> 38. V"r"! a&alah u(a%a hukum luar biasa biasa *"rs!"k u(a%a ba$&i$# Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 > 39. Eks"(si !"rha&a( k":"$a$#a$ m"$#a&ili &ia'uka$ b"rsama-sama &alam Pkk ("rkara Ja:aba$ P"mbuk!ia$ =u#a!a$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5> 02. =u#a!a$ aka$ &i!lak l"h hakim 'ika #u#a!a$ &alam k"a&aa$ Kabur
Kura$# (ihak Ti&ak b"r&asarka$ hukum T"lah l":a! :ak!u Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 03. Pu!usa$ I$si&"$!il a&alah Pu!usa$ akhir Pu!usa$ %a$# m"$&ahului (u!usa$ akhir Pu!usa$ (kk ("rkara Pu!usa$ D"kla!ir Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5> 00. Eks"(si !"rha&a( k":"$a$#a$ m"$#a&ili &i(u!us >"rsamaa$ &"$#a$ (kk ("rkara S"su&ah (kk ("rkara S"b"lum (u!usa$ (kk ("rkara Ja:aba$ a,b, &a$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 0;.Ka(a$ #u#a!a$ R"k$*"$si i!u harus &ia'uka$ Pa&a saa! m"$#a'uka$ 'a:aba$ S"su&ah m"$#a'uka$ 'a:aba$ S"b"lum (u!usa$ (kk ("rkara Ja:aba$ a, b &a$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A 01.Dalam (u!usa$ +a:ar& arbi!"r, (u!usa$ !"rs"bu! sama &"$#a$ k"kua!a$ hukum &ari (u!usa$
"rsi)a! a&il &a$ a&il m"$uru! hukum Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A Dalam ("rkara ("r&a!a %a$# harus &ibuk!ika$ #u#a!a$ a&alah5 A. P"$##u#a!
>. T"r#u#a! . P"$##u#a! &a$ !"r#u#a! D. /akim Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A Pu!usa$ /akim harus m"mua!5 A. K"(ala (u!usa$ &a$ i&"$!i!as (ara (ihak >. P"r!imba$#a$ hukum &a$ ("r!imba$#a$ &u&uk ("rkara$%a . Di!um (u!usa$ D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D
. Fak!a hukum . P"mbuk!ia$ D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A Dalam sua!u ("rkara ("r&a!a &a(a! &is"r!ai l"h (ihak k"!i#a, &"$#a$ ara A. I$!"r*"$si" &a$ *ri':ari$# >. V"#i$# . D"r&"$ *"r"! D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D K"!"ra$#a$ saksi ahli a&alah A. A(a %a$# ia &"$#ar >. A(a %a$# ia liha! . A(a %a$# ia alami D. P"$ilai !"rha&a( sua!u ("ris!i:a Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D Salah satu cara untuk menj n pelaksanaan suatu putusan perlu dimintakan sita revindicatur yang berupa: A. Barang bergerak B. Barang tidak bergerak . >ara$# b"r#"rak &a$ bara$# !i&ak b"r#"rak D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A
A(abila &alam #u#a!a$ !"r$%a!a a$!ara (si!a &a$ ("$!i!um !i&ak si$kr$ maka #u#a!a$ !"rs"bu!5 A. Diba!alka$ >. Di#u#urka$
. Di$%a!aka$ !i&ak &i!"rima D. Di!lak Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 S"$#k"!a %a$# &a(a! &is"l"saika$ m"lalui arbi!ras" a&alah A. P"rkara bis$is +$ia#a >. A&a klausula (a!um &" m(rm"!i$& . Ak!a km(rami D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D Luas &a$ rua$# li$#ku( sua!u #u#a!a$ &i!"$!uka$ l"h A. Pihak T"r#u#a! >. /akim . Pihak P"$##u#a! D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 Asas R"s 'u&ika!a (r*"r"!a!" habi!uur maksu&$%a a&alah A. /ukum harus &i(a!uhi >. /akim haruslah &ihrma!i . /akim harus m"ma!uhi hukum D. Pu!usa$ /akim /arus &ihrma!i &a$ &ilaksa$aka$ :alau(u$ salah Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D S"s"ra$# %a$# &i(a$##il s"ba#ai saksi :a'ib A. Da!a$# m"$#ha&a( &i muka ("rsi&a$#a$ >. <"$#a$#ka! sum(ah . <"mb"rika$ k"!"ra$#a$ D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D U$!uk b"raara s"ba#ai :akil &isi&a$# ("$#a&ila$ harus m"m(u$%ai5 A. Sura! Kuasa Khusus >. <"m(u$%ai ii$ (rak!"k . Di!u$'uk s"ara lisa$ &isi&a$# ("$#a&ila$ D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$5 D U$!uk m"$u$!u! hak, &a$ !u$!u!a$$%a &ikabulka$, s"lai$ &ia harus m"m(u$%ai k"("$!i$#a$ hukum, ia harus A. Da(a! m"mbuk!ika$ #u#a!a$$%a >. <"$u$'uk a&*ka! %a$# ha$&al .
. Psi!a
. P"!i!um D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$5 D Dalam ("m"riksaa$ ("rkara ("r&a!a Nmr 67@P&!@=@0224@PNW$sr, &i!"muka$ )ak!a P"$##u#a! s"!"lah &i(a$##il s"ara sah &a$ (a!u! !"r$%a!a !i&ak ha&ir &alam ("rsi&a$#a$ !a$(a m"mb"rika$ alasa$ a(a(u$, maka hakim aka$ m"mb"rika$ (u!usa$ %a$# isi$%a #u#ur <"$lak #u#a!a$ ("$##u#a! =u#a!a$ &i$%a!aka$ !i&ak &i!"rima Di(u!us *"rs!"k S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A K"!"$!ua$ hukum %a$# m"$#a!ur !"$!a$# hakim m"&iasi a&alah5 A. U$&a$# u$&a$# $mr 31 !ahu$ 3984 >. Ki!ab u$&a$=-u$&a$# hukum aar (i&a$a . P"rma RI Nmr 0 !ahu$ 022; + P"rma N.3 Tahu$ 0228 D. /.I.R Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 Asas u$us !"s!is $ulus !"s!is a&alah A. Sa!u buk!i buka$ buk!i >. /akim harus a&ail &alam (u!usa$$%a . Sa!u saksi buka$ saksi D. Pu!usa$ harus &is"r!ai &"$#a$ alasa$$%a Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 Asas r"s'u&ia!a (r*"r"!a!" habi!uur a&alah5 A. /akim m"$&"$#ar k"&ua b"lah (ihak >. Pu!usa$ /akim harus &ihrma!i &a$ &ilaksa$aka$ :alau(u$ salah . /akim harus ak!i) D. /akim harus (si!i) Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 > L"!ak k"kua!a$ ("mbuk!ia$ sua!u sura! !"rl"!ak (a&a5 A. A&a !i&ak$%a !a$&a !a$#a$ >. Asli$%a . J"las !i&ak$%a )! k(i$%a D. S"mua$%a b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5> Dalam ("m"riksaa$ ("rkara ("r&a!a Nm 196@P&!@=@0221@PN>!l, hakim k"!ika m"mb"rika (u!usa$ !"r$%a!a lu(a !i&ak m"$%a!aka$ si&a$# &ibuka &a$ !"rbuka u$!uk umum, maka (u!usa$ !"rs"bu!5 >"$ar &a$ m"$#ika! >a!al &"mi hukum Da(a! &ir")isi S"mua$%a b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5>
Sum(ah &iisir a&alah A. Sum(ah ("$"$!u >. Sum(ah %a$# &ia'uka$ l"h salah sa!u (ihak . Sum(ah %a$# b"r!u'ua$ u$!uk m"$#akhiri s"$#k"!a D. S"mua$%a b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D O$s(li!bar a*"u a&alah A. K"!"ra$#a$ %a$# b"rb"li-b"li! >. K"!"ra$#a$ %a$# &ira#uka$ . P"$#akua$ !i&ak bl"h &i(isah-(isahka$ D. S"mua$%a b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 K"!"ra$#a$ saksi a&alah A. Disam(aika$ s"ara lisa$ >. Disam(aika$ s"ara lisa$ &imuka ("rsi&a$#a$ . Disam(aika$ s"ara lisa$ &imuka ("rsi&a$#a$ la$#su$# &a$ (riba&i D. Dalam b"$!uk !ulisa$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5> Sua!u (u!usa$ ("$#a&ila$ m"m(u$%ai k"kua!a$ <"$#ika! P"mbuk!ia$ Eks"ku!rial S"mua$%a b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5D Sua!u (u!usa$ ("$#a&ila$ m"m(u$%ai k"kua!a$ m"$#ika!5 A. S"!"lah &ibaaka$ >. S"!"lah &ib"ri!ahuka$ . S"!"lah &ilaksa$aka$ D. S"!"lah &iumumka$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A 3. T"rha&a( (u!usa$ %a$# !"lah !a$(a k"ha&ira$$%a maka (ihak !"r#u#a! &a(a! m"$#a'uka$ u(a%a hukum A. *"rs"! >. V"rs!"k . >a$&i$# D. Kasasi Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A
0. Pu!usa$ amar (u!usa$$%a a&alah m"$#hukum salah sa!u (ihak %a$# b"r("rkara &is"bu!5 A. Pu!usa$ &"klara!ir >. Pu!usa$ k$!i!u!i) . Pu!usa$ $&"m$a!ir
D. Pu!usa$ *"rs!"k Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 ;. Di&alam hukum aara ("r&a!a &ik"$al &ua maam u(a%a hukum %ai!u u(a%a hukum biasa u(a%a hukum luar biasa. Di ba:ah i$i b"b"ra(a '"$is u(a%a hukum biasa, k"uali A. >a$&i$# >. Kasasi . P"rla:a$a$ !"rha&a( (u!usa$ *"rs!"k D. P"rla:a$a$ (ihak k"!i#a si!a "ks"ku!rial +&ar&"$ *"r"! Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D 1. Jika sua!u ("rkara ("r&a!a !"lah &i(u!us &a$ &iua(ka$ &alam si&a$# (a&a !a$##al 33 $*"mb"r 0224 %a$# &iha&iri l"h (ara (ihak &alam ("rkara, maka !a$##al b"ra(akah ba!as akhir ("$#a'ua$ ("rmh$a$ ba$&i$# A. Ta$##al 37 N*"mb"r 0224 >. Ta$##al 38 N*"mb"r 0224 . Ta$##al 01 N*"mb"r 0224 D. Ta$##al 04 N*"mb"r 0224 Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D 4. Dalam huku aara ("r&a!a &ik"$al (u!usa$ s"r!a m"r!a + ui! *"baar bi' *raa& %a$# s%ara! &a$ !a!a ara$%a s"lai$ &ia!ur &alam /IR, 'u#a &ia!ur &alam5 A. SE
. SE
. Disam(aika$ &alam !"$##a$# :ak!u 7 hari s"'ak ("rmh$a$ ba$&i$# . Disam(aika$ b"rsamaa$ &"$#a$ ("$#a'ua$ ("rmh$a$ ba$&i$# D. Ti&ak &ia!ur 'a$#ka :ak!u$%a Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D Jika salah sa!u (ihak &alam ("rkara ("r&a!a m"rasa k"b"ra!a$ !"rha&a( (u!usa$ kasasi maka (ihak !"rs"bu! &a(a! m"$#a'uka$ u(a%a hukum ("$i$'aua$ k"mbali, %a$# &a(a! &ilakuka$ &alam !"$##a$# :ak!u A. 31 hari s"'ak (u!usa$ &ib"ri!ahuka$ k"(a&a (ara (ihak %a$# b"r("rkara >. ;2 hari s"'ak (u!usa$ m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &a$ !"lah &ib"ri!ahuka$ k"(a&a (ara (ihak %a$# b"rsa$#ku!a$ . 382 hari s"'ak (u!usa$ m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &a$ !"lah &ib"ri!ahuka$ k"(a&a (ara (ihak %a$# b"r("rkara D. Ti&ak $a&a ba!as :ak!u Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D
(a&a !i$#ka! kasasi u$!uk m"mba!alka$ (u!usa$5 Jika (u!usa$ &i&asarka$ (a&a sua!u !i(u musliha! Jika a$!ara (ihak-(ihak %a$# sama m"$#"$ai sua!u sal %a$# sama, a!as &asar %a$# sama l"h ("$#a&ila$ %a$# sama a!au sama !i$#ka!$%a !"lah &ib"rika$ (u!usa$ %a$# b"r!"$!a$#a$ sa!u &"$#a$ lai$ Lalai m"m"$uhi s%ara!-s%ara! %a$# &i:a'ibka$ l"h ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ %a$# m"$#a$am k"lalaia$ i!u &"$#a$ ba!al$%a (u!usa$ %a$# b"rsa$#ku!a$ A(abila !"lah &i(u!us &i!"muka$ sura!-sura! buk!i %a$# b"rsi)a! m"$"$!uka$ %a$# (a&a :ak!u ("rkara &i("riksa !i&ak &a(a! &i!"muka$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 P"rla:a$a$ !"rha&a( sua!u (u!usa$ *"rs!"k m"$#akiba!ka$ (u!usa$ *"rs!"k !"rs"bu! s"ara hukum5 A. T"!a( &a(a! &ilaksa$aka$ >. T"!a( m"miliki k"kua!a$ hukum . Ti&ak &a(a! &ilaksa$aka$ D. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 /akim &alam s"!ia( ("mbaaa$ (u!usa$ ("rkara harus &ilakuka$5 A. Wa'ib s"ara !"rbuka u$!uk umum >. Da(a! !"r!u!u( . Da(a! !"rbuka D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A >a#i s"s"ra$# %a$# !i&ak mam(u m"mba%ar bia%a ("rkara, &a(a! b"r("rkara s"ara5 A. Eks"(si >. Pr&" . Pl"&i D. Du(lik Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 > S"!ia( (u!usa$ /akim harus m"mua!5 A. ?uris (ru&"$si >. /ukum (si!i) . T"ri hukum D. Alasa$-alasa$$%a Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D
?a$# &imaksu& &"$#a$ Ju&" Fa!i a&alah hakim (a&a !i$#ka!5 A. P"$#a&ila$ N"#"ri >. ("$#a&ila$ N"#"ri &a$ P"$#a&ila$ Ti$##i . ("$#a&ila$ N"#"ri, P"$#a&ila$ !i$##i &a$
A. K"("$!i$#a$ umum >. K"("$!i$#a$ hukum . K"("$!i$#a$ k"luar#a D. K"("$!i$#a$ b"rsama Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 > Isi "ks"(si &alam ("m"riksaa$ ("rkara ("r&a!a &a(a! b"ru(a5 A. K":"$a$#a$ m"$#a&ili >. =u#a!a$ absuur lib"ls . N"bis i$ i$&"m D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 D
. P"rsa$#kaa$ . P"$#akua$ &a$ sum(ah D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D
K"!"ra$#a$ saksi a&alah A. Disam(aika$ s"ara lisa$ >. Disam(aika$ s"ara lisa$ &a$ &i muka ("rsi&a$#a$ . Disam(aika$ s"ara lisa$ &imuka ("rsi&a$#a$ la$#su$# &)a$ (riba&i D. Dalam b"$!uk lisa$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 >
Pu!usa$ %a$# &ibaaka$ &i luar ha&ir$%a salah sa!u (ihak &is"bu!5 A. I$ Abs"$!ia >. V"rs"! . V"rs!"k D. D"r&"$ V"r"! Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5
Sua!u Pu!usa$ P"$#a&ila$ m"m(u$%ai k"kua!a$5 A. <"$#ika! >. P"mbuk!ia$ . Eksku!rial D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D
Sua!u (u!usa$ ("$#a&ila$ m"m(u$%ai k"kua!a$ m"$#ika!5 A. S"!"lah &ibaaka$ >. S"!"lah &ib"ri!ahuka$ . S"!"lah &ilaksa$aka$
D. S"!"lah &iumumka$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A Pa&a (ri$si($%a !i&ak s"mua (u!usa$ &a(a! &i(aksaka$ ("laksa$aa$$%a, k"uali A. Pu!usa$ %a$# b"rsi)a! m&"m$a!ir >. Pu!usa$ %a$# b"rsi)a! $!i!u!i) . Pu!usa$ %a$# b"rsu)a! D"klara!i) D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A Du(lik &ia'uka$ (a&a saa!5 A. S"!"lah #u#a!a$ &ibaaka$ >. S"!"lah ("mbuk!ia$ . S"b"lum &ibaaka$ #u#a!a$ D. S"!"lah r"(lik Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5D
R"(lik &ia'uka$ l"h5 A. Pihak P"$##u#a! >. Pihak !"r#u#a! . Pihak K"!i#a D. S"mua >"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A Dalam ("rkara ("r&a!a %a$# harus &ibuk!ika$ #u#a!a$ a&alah5 A. P"$##u#a! >. T"r#u#a! . P"$##u#a! &a$ !"r#u#a! D. /akim Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A
Pu!usa$ /akim harus m"mua!5 A. K"(ala (u!usa$ &a$ i&"$!i!as (ara (ihak >. P"r!imba$#a$ hukum &a$ ("r!imba$#a$ &u&uk ("rkara$%a . Di!um (u!usa$ D. S"mua b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D 3. Si!a 'ami$a$ a!as !a$ah &a$ ba$#u$a$ m"m(u$%ai k"kua!a$ m"$#ika! (ihak k"!i#a bila. A. K"!ua
. Juru si!a &iba$!u 0 ra$# saksi !"lah m"$&a!a$#i !"m(ak b%"k si!a &a$ m"mbua! b"ri!a aara si!a 'ami$a$ . P"mh$ !"lah m"mba%ar sura! kuasa u$!uk m"mba%ar %a$# b"sar$%a !"r#a$!u$# (a&a 'umlah b%"k %a$# &isi!a D. Da)!arka$ b"ri!a aara si!a !"rs"bu! k"(a&a ka$!r ("r!a$aha$ s"!"m(a! u$!uk &ia!a! (a&a buku !a$ah Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D
0. ?a$# &imaksu& &"$#a$ Ak!a !"$!ik a&alah A. %a$# &ibua! l"h ("#a:ai umum >. Ak!a %a$# &ibua! &iha&a(a$ ("#a:ai umum . Ak!a %a$# &ibua! u$!uk ("mbuk!ia$ l"h (ihak !a$(a ba$!ua$ &ari s"ra$# ("'aba! D. A &a$ > b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5D
;. P"rla:a$a$ (ihak k"!i#a +D"r&"$ V"s"! &ia'uka$ !"rha&a(5 A. P"$"!a(a$ si!a 'ami$a$ >. P"$"!a(a$ si!a "ks"kusi . P"$a!a(a$ "ks"kusi D. Ja:aba$ a, b &a$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D 1. Tu$!u!a$ hak &alam s"$#k"!a &is"bu!G A. =u#a!a$ >. P"rmh$a$ . P"r&amaia$ D. P"rla:a$a$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A
4. >"r&asarka$ a!ura$ %a$# b"rlaku &alam hukum aara ("r&a!a, ("$#a'ua$ sua!u #u#a!a$ &a(a! &isam(aika$ s"ara5 A. /arus !"r!ulis >. Lisa$ . Lisa$ a!au !"r!ulis D. Lisa$ &a$ !"r!ulis Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 6. =u#a!a$ !"r&iri &ari &ua ba#ia$, ba#ia$ (si!a &a$ ba#ia$ ("!i!um. ?a$# &imaksu& &"$#a$ ("!i!um a&alah A. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! alasa$-alasa$ b"r&asarka$ k"a&aa$ >. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! alasa$-alasa$ b"r&asarka$ hukum . >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"mua! hal-hal %a$# &ii$#i$ka$ a!au &imi$!a ("$##u#a! D. >a#ia$ &ari #u#a!a$ %a$# m"ma(arka$ m"$#"$ai &asar &ari &u&uk ("rkara 'a:aba$ %a$# &isara$ka$5 7. Q %a$# b"r!"m(a! !i$##al &i 'akar!a s"la!a$ &a$ ? %a$# b"r!"m(a! !i$##al 'akar!a bara!, m"$#a'uka$ #u#a!a$ !"rha&a( %a$# b"r!"m(a! !i$##al &i ba$&u$#. Dalam hal i$i maka #u#a!a$ !"rha&a( harus &ia'uka$ &i ("$#a&ila$ $"#"ri A. P"$#a&ila$ $"#"ri 'akar!a s"la!a$ >. Da(a! &ia'uka$ k" ("$#a&ila$ $"#"ri 'akar!a s"la!a$ a!au P"$#a&ila$ N"#"ri Jakar!a bara! . P"$#a&ila$ N"#"ri >a$&u$# D. P"$#a&ila$ N"#"ri Jakar!a >ara!
Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 8. am(ur !a$#a$ (ihak k"!i#a &alam sua!u ("rkara %a$# s"&a$# b"rla$#su$# &a$ !i&ak m"mihak &is"bu!. A. I$!"r*"$si >. V"#i$# . D"r&"$ V"r"! D. Vri&':ari$# Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A 9. Jika &alam sua!u ("rkara %a$# s"&a$# b"rla$#su$# !"r&a(a! (ihak k"!i#a %a$# i$#i$ m"$##abu$#ka$ &iri k"(a&a salah sa!u (ihak, baik !"r#u#a! a!au !"r#u#a!, maka ("$am(ura$ (ihak k"!i#a &alam ("rkara i$i &is"bu!5 A. I$!"r*"si >. V"#i$# . D"r&"$ *"r"! D. Vri&':ari$# Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 > 32.Dalam m"$#ha&a(i sua!u ("rkara ("kara ("r&a!a, /akim &ib"rika$ :":"$a$# u$!uk m"$#u(a%aka$ ("r&amaia$ a$!ara (ara (ihak %a$# b"rs"$#k"!a. Dari b"b"ra(a (asal &iba:ah i$i, (asal b"ra(akah %a$# m"$#a!ur !"$!a$# ("r&amaia$ A. Pasal 338 /IR >. Pasal 3;2 /IR . Pasal 3;0 /IR D. Pasal 3;; /IR Ja:aba$ %a$# &i sara$ka$ 5 >
33.Dalam m"&iasi &ik"$al is!ilah kaukus, %a$# ar!i$%a. A. ("r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ (ara (ihak %a$# b"rsa$#ku!a$ >. P"r!"mua$ a$!ara (ihak %a$# b"rsa$#ku!a$ . P"r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ salah sa!u (ihak lai$ D. U(a%a m"&iasi %a$# &ilakuka$ m"&ia!r &"$#a$ (ara (ihak %a$# b"r("rkara Ja:aba$ %a$# &ilakuka$5
30.>"riku! a&alah si)a!-si)a! &ari (u!usa$ ak!a ("r&amaia$, k"uali A. <"m(u$%ai k"kua!a$ %a$# sama &"$#a$ (u!usa$ %a$# b"k"kua!a$ hukum !"!a( >. <"m(u$%ai k"kua!a$ "ks"ku!rial . Da(a! &ilakuka$ u(a%a ba$&i$# a!au kasasi D. Ti&ak &a(a! &ilakuka$ u(a%a ba$&i$# a!au kasasi Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 3;.Amir m"$#a'uka$ #u#a!a$ !"rha&a( >u&i, &"$#a$ !u!u!a$ a#ar >u&i s"#"ra m"$%"rahka$ !a$ah %a$# !"lah &ib"li Amir &ari >u&i, Namu$ !"r$%a!a &ik"!ahui bah:a Amir b"lum m"lu$asi ("mba%ara$ a!as ("mb"lia$ !a$ah !"rs"bu!, maka #u$a m"m("r!aha$ka$ hak$%a &a$ m"mi$!a ("lu$asa$ ("mba%ara$ k"(a&a Amir, >u&i &a(a! m"lakuka$ !i$&aka$ hukum,%ai!u A. >u&i m"lakuka$ u(a%a &"r&"$ *"r"!
>. >u&i &a(a! m"$#a'uka$ #u#a!a$ r"k("$si !"rha&a( Amir . >u&i !i&ak &a(a! m"lakuka$ u(a%a hukum a(a(u$ sam(ai #u#a!a$ %a$# &ia'uka$ Amir !"rs"bu! &i(u!us l"h
u&i &a(a! s"#"ra m"$#a'uka$ #u#a!a$ baru &a$ !"r(isah Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 > 31.Ka(a$ !i$&aka$ hukum s"ba#aima$a &imaksu& (a&a $mr.32 &ia!as &a(a! &ia'uka$ A. Dia'uka$ b"rsama-sama &"$#a$ 'a:aba$ >. Da(a! &ia'uka$ ka(a$ (u$ . Da(a! &ia'uka$ s"(a$'a$# #u#a!a$ !"rs"bu! b"lum &i(u!us D. Dia'uka$ !"$#a$# :ak!u 31 hari s"!"lah Pu!usa$ P"$#a&ila$ N"#"ri Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A 34./ukum aara ("r&a!a m"mb"rika$ ("lua$# u$!uk &iabu!$%a sua!u #u#a!a$, &"$#a$ s%ara! bah:a ("$abu!a$ !"rs"bu! &ilakuka$ l"h5 A. Dilakuka$ l"h ("$##u#a! s"ara s"(ihak, asalka$ !"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ 'a:aba$. >. Dilakuka$ l"h ("$##u#a! s"ara s"(ihak, m"ski(u$ !"r#u#a! !"lah m"$%am(aika$ 'a:aba$ . Dilakuka$ l"h ("$##u#a! a!as ("rs"!u'ua$ !"r#u#a!, m"ski(u$ !"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ 'a:aba$ D. Da(a! &ilakuka$ l"h ("$##u#a! a!au(u$ !"r#u#a!, m"ski(u$ ("rkara %a$# b"rsa$#ku!a$ s"&a$# &alam ("m"riksaa$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 A 36.Eks"(si m"$#"$ai !i&ak b"r:"$a$#$%a P"$#a&ila$ N"#"ri u$!uk m"$#a&ili sua!u ("rkara ("r&a!a b"rkai!a$ &"$#a$ :ila%ah ("$#a&ila$ &is"bu!5 A. Eks"(si k":"$a$#a$ abslu! >. Eks"(si &ila!ir . Eks"(si k("!"$si r"la!i) D. Eks"(si ("r"m(!ir Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 37.Dalam Pasal 3;1 /IR &ia!ur bah:a "ks"(si m"$#"$ai k":"$a$#a$ abslu! &a(a! &ia'uka$5 A. /a$%a s"lama (rs"s ("m"riksaa$ b"rla$#su$# &i!i$#ka! ("r!ama >. /arus &isam(aika$ &isi&a$# !i$#ka! &a$ b"rsamaa$ &"$#a$ 'a:aba$ ("r!ama !"rha&a( (kk ("rkara . Disam(aika$ (a&a si&a$# ("r!ama &i("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama D. Da(a! &ia'uka$ ka(a$(u$, baik (a&a !i$#ka! ("r!ama mau(u$ (a&a !i$#ka! ba$&i$# &a$ kasasi Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D 38.Ka(a$ Eks"(si km("!"$si r"la!i) &a(a! &ilakuka$ A. Da(a! &ia'uka$ s"lama (rs"s ("m"riksaa$ &i("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama masih b"rla$#su$# >. Dia'uka$ b"rsamaa$ &"$#a$ 'a:aba$ ("r!ama !"rha&a( (kk ("rkara . Da(a! &ia'uka$ &alam ("m"riksaa$ &i ("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama &a$ !i$#ka! ba$&i$#
D. Da(a! &ia'uka$ ka(a$(u$, baik (a&a !i$#ka! ("r!ama, !i$#ka! ba$&i$# mau(u$ !i$#ka! kasasi Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 >
39.Ta$##a(a$ %a$# &ibua! (ihak !"r#u#a! u$!uk m"$a$##a(i r"(lik &ari (ihak ("$##u#a! !"rs"bu!. A. Eks"(si >. Ja:aba$ . Du(lik D. R"(lik Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 02.Si$!a r"*i$&ia!ir + r"*i$&ia!ir b"sla# &a(a! &imi$!aka$ !"rha&a( 5 A. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik (ihak k"!i#a %a$# &i kuasai !"r#u#a! >. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai l"h !"r#u#a! . >ara$# b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai l"h ("$##u#a! D. >ara$# b"r#"rak milik (ihak k"!i#a %a$# &ikuasai !"r#u#a! Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 03.Si!a 'ami$a$ + $s"r*a!ir b"sla# &a(a! &imi$!aka$ !"rha&a(5 A. >ara$# b"r#"rak mau(u$ bara$# !i&ak b"r#"rak milik !"r#u#a! >. >ara$# b"r#"rak mau(u$ bara$# !i&ak b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai !"r#u#a! . >ara$# b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai !"r#u#a! D. >ara$# !i&ak b"r#"rak milik ("$##u#a! %a$# &ikuasai !"r#u#a! Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A
00.Dalam (rak!"k s"ri$# &i'um(ai bah:a ("$%i!aa$ !"lah &ilakuka$ !"rha&a( har!a k"ka%aa$ milik (ihak k"!i#a.u(a%a hukum %a$# &a(a! &ilakuka$ (ihak k"!i#a u$!uk m"m("r!aha$ka$ hak &a$ k"("$!i$#a$$%a !"rs"bu! a&alah. A. P"rla:a$a$ >. =u#a!a$ . D"r&"$ *"r"! D. V"r"! Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5
0;.Di ba:ah i$i a&alah ala!-ala! buk!i b"r&asarka$ Pasal 361 /IR, K"uali5 A. >uk!i sura! >. P"sa$#kaa$ . P"!u$'uk D. P"$#akua$ Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 01.Dalam (ihak !"r#u#a! !i&ak &a!a$# m"$#ha&iri si&a$# !a$(a alasa$ %a$# sah m"ski(u$ &i(a$##il s"ara (a!u! maka$ /akim ("$#a&ila$ ("r&a!a &a(a! m"$'a!uhka$5 A. Pu!usa$ S"la
>. Pu!usa$ V"rs!"k . Pu!usa$ V"rs"! D. Pu!usa$ #u#ur Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 > 04.S"balik$%a, &alam hal (ihak ("$##u#a! %a$# !i&ak &a!a$# (a&a hari si&a$# %a$# !"lah &i!"$!uka$ !a$(a alasa$ %a$# sah m"ski(u$ &i(a$##il s"ara (a!u! maka /akim ("$#a&ila$ ("r&a!a &a(a! m"$'a!uhka$5 A. Pu!usa$ S"la >. Pu!usa$ V"rs!"k . Pu!usa$ V"rs"! D. Pu!usa$ #u#ur Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 D 3. /akim aka$ m"mb"rika$ sua!u k"(u!usa$ %a$# m"$%a!aka$ bah:a #u#a!a$ &i$%a!aka$ !i&ak &a(a! &i!"rima +$i"!$*a$k"li'k" 'ika5 A. P"$##u#a! !i&ak mam(u m"mbuk!ika$ &alil #u#a!a$$%a >. =u#a!a$ %a$# &ia'uka$ ("$##u#a! salah alama! + "rr i$ ("rs$a . =u#a!a$ %a$# &ia'uka$ ("$#u#a! kabur &a$ !i&ak '"las + bsuur lib"l D. Ja:aba$ b &a$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 D 0. Si!a R"*i$&ia!ir +R"*i$&ia!ir b"sl# a&alah si!a a!as bara$# milik ("$##u#a! %a$# b"ra&a@&ikuasai ra$# lai$ a!au !"r#u#a!. Ob%"k si!a R"*i$&ia!ir a&alah A. Da(a! b"ru(a b"$&a b"r#"rak a!au !i&ak b"r#"rak >. /a$%a !"rba!as (a&a b"$&a !i&ak b"r#"rak sa'a . /a$%a !"rba!as (a&a b"$&a b"r#"rak sa'a D. <"li(u!i b"$&a b"r#"rak &a$ b"$&a !i&ak b"r#"rak Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 ;. P"$#a&ila$ !"rha&a( (ihak-(ihak %a$# b"r("rkara &ia$##a( s"ba#ai (a$##ila$ %a$# r"smi &a$ (a!u! a(abila &ilakuka$ l"h5 A. K"!ua &ari ("$#a&ila$ %a$# b"rsa$#ku!a$ >. K"!ua
. Pa$##ila$ &ilakuka$ !"rha&a( b"rsa$#ku!a$ a!au :akil$%a %a$# sah . P"ma$##ila$ &ilakuka$ &"$#a$ m"m("rha!ika$ !"$##a$# :ak!u D. S"mua 'a:aba$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 D 4. A. >. .
?a$# m"ru(aka$ hukum luar biasa a&alah5 P"rla:a$a$ (ihak k"!i#a !"rha&a( si!a "ks"ku!rial@ DARDEN VERET P"rla:a$a$ !"rha&a( (u!usa$ *"rs!"k U(a%a kasasi
D. U(a%a ba$&i$# Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5A 6. Taha(a$ ("laksa$aa$ "ks"kusi l"la$# m"li(u!i5 A. P"$"!a(a$ si!a "ks"kusi-aa$ma$i$#-b"ri!a aara "ks"kusi-("$"!a(a$ l"la$#("$#umuma$ l"la$# >. >"ri!a aara "ks"kusi-("$"!a(a$ si!a "ks"kusi-aa$ma$i$#-("$#umuma$ l"la$#("$"!a(a$ l"la$# . Aa$ma$i$#-("$"!a(a$ si!a "ks"kusi-b"ri!a aara si!a "ks"kusi- ("$"!a(a$ l"la$#("$#umuma$ l"la$# D. Aa$ma$i$#-("$"!a(a$ si!a "ks"kusi- b"ri!a aara si!a "ks"kusi-("$#umuma$ l"la$#-("$"!a(a$ l"la$# Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5
7. Jika sua!u ("rkara ("r&a!a !"lah &i(u!us &a$ &iua(ka$ &alam si&a$# ("$#a&ila$ N"#"ri (a&a !a$##al 33 A(ril 0226 %a$# &iha&iri l"h (ara (ihak &alam ("rkara, maka ba!as akhir ("$#a'ua$ ("rmh$a$ ba$&i$# a&alah5 A. Ta$##al 01 A(ril 0226 >. Ta$##al 04 A(ril 0226 . Ta$##al 38 A(ril 0226 D. Ta$##al 37 A(ril 0226 Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 > 8. Dalam (rs"s m"&iasi &ik"$al is!ilah kaukus, %a$# ar!i$%a 5 A. P"r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ s"ra$# ahli &alam bi&a$# !"r!"$!u u$!uk m"mb"rika$ ("$'"lasa$a!au ("r!imba$#a$ %a$# &a(a! m"mba$!u (ara (ihak &alam ("$%"l"saia$ ("rb"&aa$ >. P"r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ (ara (ihak %a$# b"r("rkara . P"r!"mua$ a$!ara (ara (ihak %a$# b"r("rkara !a$(a &i&am(i$#i l"h (ara kuasa hukum$%a D. P"r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ salah sa!u (ihak %a$# b"r("rkara !a$(a &iha&iri (ihak lai$. Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 D 9. Ja$#ka :ak!u m"&iasi a&alah A. Pali$# lama 00 hari k"r'a s"'ak ("$u$'uka$ m"&ia!r &i&alam &a)!ar m"&ia!r %a$# &imiliki l"h ("$#a&ila$ >. Pali$# lama ;2 hari k"r'a 'ika ("$u$'uka$ m"&ia!r &iluar &a)!ar m"&ia!r %a$# &imiliki l"h ("$#a&ila$ . Pali$# lama 12 hari k"r'a s"'ak ("$u$'uka$ m"&ia!r &i &alam &a$ &iluar &a)!ar m"&ia!r %a$# &imiliki l"h ("$#a&ila$ D. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5D 32.
. >"rsi)a! "ks"ku!rial . Da(a! &ilakuka$ u(a%a ba$&i$# a!au kasasi
D. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 D
33.>"riku! a&alah salah sa!u kara!"ris!ik m"&iasi, k"uali5 A. T"rbuka u$!uk umuk u$!uk s"$#k"!a (ubli >. T"r!u!u( u$!uk umum k"uali (ara (ihak m"$#h"$&aki lai$ . <"&ia!r &a(a! &imi$!a m"$'a&i saksi &alam (rs"s ("rsi&a$#a$ %a$# b"rsa$#ku!a$ D. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 30.A(abila (rs"s m"&iasi #a#al m"$a(ai k"s"(aka!a$, maka ("$#akua$ mau(u$ ("r$%a!aa$ %a$# &isam(aika$ &alam (rs"s m"&iasi !"rs"bu!5 A. Da(a! &i("r#u$aka$ s"ba#ai buk!i >. <"ru(aka$ ala! buk!i %a$# sah . Ti&ak &a(a! &i("r#u$aka$ s"ba#ai ala! buk!i D. Ja:aba$ a&a$ b b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 3;.Si!a 'ami$a$ + $s"r*a!ir b"sl# b"r&asarka$ (asal 007 A%a! 3 /IR &a(a! &ikabulka$ ("$#a&ila$, 'ika5 A. A&a$%a &u#aa$ bah:a s"b"lum (u!usa$ &i 'a!uhka$, !"r#u#a! b"ru(a%a m"larika$ bara$#-bara$# ("$#u#a! >. A&a$%a &u#aa$ bah:a s"b"lum (u!usa$ &ilaksa$aka$, !"r#u#a! b"ru(a%a m"$##"la(ka$ a!au m"mi$&ahka$ bara$#-bara$# milik ("$##u#a! . A&a$%a &u#aa$ bah:a s"b"lum (u!usa$ &i'a!uhka$, !"r#u#a! b"ru(a%a m"larika$ bara$#-bara$# milik$%a D. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5
31./ukum aara ("r&a!a m"mb"rika$ ("lua$# u$!uk &iabu!$%asua!u #u#a!a$,&"$#a$ s%ara! bah:a ("$abu!a$ !"rs"bu! &ilakuka$ l"h A. P"$##u#a! s"ara s"(ihak, asalka$ !"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ 'a:aba$ >. P"$##u#a! &"$#a$ ("rs"!u'ua$ !"r#u#a!, m"ski(u$ !"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ 'a:aba$ . T"r#u#a! a!as ("rs"!u'ua$ ("$##u#a! D. P"$##u#a! a!au(u$ !"r#u#a! s"lama ("m"riksaa$ a!as #u#a!a$ !"rs"bu! masih b"rla$#su$# Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A 34.U(a%a /ukum P"$i$'aua$ K"mbali !"rha&a( sua!u (u!usa$ Kasasi &a(a! &ia'uka$ &alam !"$##a$# :ak!u A. 31 hari s"'ak (u!usa$ b"rk"kua!a$ hukum !"!a( >. ;2 hari s"'ak (u!usa$ m"m("rl"h hukum !"!a( . 382 hari s"'ak (u!usa$ m"m("rl"h k"kua!a$ $hukum !"!a( D. Tak a&a ba!as :ak!u Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5
36.Pihak la:a$ +!"rmh$ ("$i$'aua$ k"mbali &a(a! m"$#a'uka$ k$!ra m"mri ("$i$'aua$ k"mbali m"lalui k"(a$i!"raa$ ("$#a&ila$ $"#"ri %a$# m"mu!us ("rkara !"rs"bu! (a&a !i$#ka! ("r!ama &alam !"$##a$# :ak!u5 A. 31 hari s"'ak &i!"rima$%a ("mb"ri!ahua$ &a$ m"mri ("$i$'aua$ k"mbali !"rs"bu! >. ;2 hari s"'ak &i!"rima$%a ("mb"ri!ahua$ &a$ m"mri ("$i$'aua$ k"mbali !"rs"bu! . 7 hari s"'ak &i!"rma$%a ("mb"ri!ahua$ &a$ m"mri ("$i$'aua$ k"mbali !"rs"bu! D. Ti&ak a&a ba!as :ak!u Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5>
37.Eks"(si km("$!"$si r"la!i) &a(a! &ia'uka$ A. Ka(a$ (u$, s"lama (rs"s ("m"riksaa$ &i("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama masih b"rla$#su$# >. /arus &ia'uka$ b"rsamaa$ &"$#a$ 'a:aba$ ("r!ama !"rha&a( (kk ("rkara . Da(a! &ia'uka$ &alam ("m"riksaa$ &i("$#a&ila$ !i$#ka! ba$&i$# mau(u$ kasasi D. Ja:aba$ a &a$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 >
38.S"&a$#ka$ Eks"(si k("!"$si abslu! ha$%a &a(a! &ia'uka$5 A. Ka(a$ (u$ s"lam (rs"s ("m"riksaa$ &i ("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama masih b"rla$#su$# >. /arus &ia'uka$ b"rsamaa$ &"$#a$ 'a:aba$ ("r!ama !"rha&a( (kk ("rkara . Da(a! &ia'uka$ &alam ("m"riksaa$ &i ("$#a&ila$ !i$#ka! ba$&i$# mau(u$ kasasi D. Ja:aba$ a &a$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D
39.<"mri ba$&i$# harus su&ah &isam(aika$ &alam 'a$#ka :ak!u s"!"lah ("$%am(aia$ ("rmh$a$ ba$&i$# A. >"rsamaa$ &"$#a$ ("$#a'ua$ ("rmh$a$ ba$&i$# >. D"$#a$ !"$##a$# :ak!u 7 hari s"'ak ("rmh$a$ ba$&i$# . Dalam !"$##a$# :ak!u 31 hari s"'ak ("rmh$a$ ba$&i$# D. Ti&ak &ia!ur 'a$#ka :ak!u 'a$#ka :ak!u$%a Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 D
02.S"&a$#ka$ 'a$#ka :ak!u ("$%am(aia$ m"mri kasasi a&alahG A. >"rsamaa$ &"$#a$ ("$#a'ua$ ("rmh$a$ kasasi >. Dalam !"$##a$# :ak!u 7 hari s"'ak ("rmh$a$ kasasi . Dalam !"$##a$# :ak!u 31 hari s"'ak ("rmh$a$ kasasi D. Ti&ak &ia!ur 'a$#ka :ak!u$%a Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5
03.Ja$#ka :ak!u ("$%am(ai$ k!ra m"mri kasasi a&alahG A. 31 hari s"'ak &i!"rima$%a m"mri kasasi
>. 7 hari s"'ak &i!"rima$%a m"mri kasasi . 03 hari s"'ak &i!"rima$%a m"mri kasasi D. ;2 hari s"'ak &i!"rima$%a m"mri kasasi Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 A
00.
. Jika hakim &alam m"mb"rika$ ("r!imba$#a$ hukum$%a !"lah lalai m"m"$uhi s%ara!-s%ara! %a$# &i:a'ibka$ l"h ("ra!ura$-("ru$&a$# u$&a$#a$ . Jika &i!"muka$ sura!-sura! buk!i %a$# b"rsi)a! m"$"$!uka$ %a$# (a&a :ak!u ("rkara &i("riksa !i&ak &a(a! &i!"muka$ D. Ja:aba$ a,b &a$ b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$ 5 >
0;.Pu!usa$ %a$# amar (u!usa$$%a a&alah m"$#hukum salah sa!u (ihak %a$# b"r("rkara &is"bu!5 A. Pu!usa$ K$s!i!u!i) >. Pu!usa$ D"klara!ir . Pu!usa$ V"rs!"k D. Pu!usa$ $&"m$a!ir Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D
01.Pu!usa$ ui! *"rbaar bi' *raa& a&alah A. Pu!usa$ %a$# !"lah m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a( >. Pu!usa$ %a$# m"$ia&aka$ a!au m"$imbulka$ sua!u k"a&aa$ hukum . Pu!usa$ %a$# b"rsi)a! m"$"ra$#ka$ D. Pu!usa$ %a$# &a(a! &ilaksa$aka$ !"rl"bih &ahulu s"b"lum b"rk"kua!a$ hukum !"!a( Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5 D
04.Tua$ Farha$, b"ralama! &i 'akar!a (usa!, m"$##u#a! Tua$ >u&i, b"rlama! &i 'akar!a s"la!a$, &i("$#a&ila$ $"#"ri 'akar!a s"la!a$, P"$#a&ila$ N"#"ri Jakar!a S"la!a$ a!as ("rmh$a$ Tua Farha$, m"lakakuka$ si!a 'ami$a$ a!as 0 bi&a$# !a$ah &a$ ba$#u$a$, masi$#-masi$# !"rl"!ak &i !a$#"ra$# &a$ b"kasi, %a$# s"luruh$%a !"r$%a!a milik Tua$ >u&ima$ s"laku (ihak k"!i#a %a$# !i&ak &i'a&ika !"r#u#a!. Tua$ >u&ima$ m"$#a'uka$ ("rla:a$a$ (ihak k"!i#a a!as si!a 'ami$a$ k" ("$#a&ila$ $"#"ri. A. Ta$#"ra$# >. >"kasi . Jakar!a s"la!a$ D. A &a$ > b"$ar Ja:aba$ %a$# &isara$ka$5D
?a$# ?a$# m"ru(aka$ u(a%a hukum luar biasa a&alah5 a. P"rla:a$a$ (ihak k"!i#a !"rha&a( si!a "ks"ku!rial+D"r&"$ V"r"!. b. P"rla:a$a$ !"rha&a( Pu!usa$ V"rs!"k. . U(a%a Kasasi. &. U(a%a >a$&i$#. Ja:aba$5 A P"$'"lasa$5 ?a$# ?a$# m"ru(aka$ u(a%a hukum luar biasa a&alah P"m"riksaa$ Kasasi &"mi K"("$!i$#a$ /ukum, P"$i$'aua$ K"mbali, &a$ P"rla:a$a$ (ihak k"!i#a !"rha&a( si!a "ks"ku!rial +D"r&"$ V"r"!. V"r"!.
0. Taha(a$ Taha(a$ ("laksa$aa$ "ks"kusi l"la$# m"li(u!i5 a. P"$"!a(a$ si!a "ks"kusi aa$ma$i$#, b"ri!a aara si!a"ks"kusi ("$"!a(a$ l"la$#, ("$#umuma$ l"la$#. b. >"ri!a aara si!a "ks"kusi ("$"!a(a$ si!a "ks"kusi aa$ma$i$# ("$#umuma$ l"la$# ("$"!a(a$ l"la$#. . Aa$ma$i$# ("$"!a(a$ si!a "ks"kusi b"ri!a aara si!a"ks"kusi- ("$"!a(a$ l"la$# ("$#umuma$ l"la$#. &. Aa$ma$i$# ("$"!a(a$ si!a "ks"kusi b"ri!a aara si!a"ks"kusi ("$#umuma$ l"la$# ("$"!a(a$ l"la$#. Ja:aba$5
;. Jika sua!u ("rkara P"r&a!a !"lah &i(u!us &a$ &iua(ka$ &alamsi&a$# &i P"$#a&ila$ N"#"ri (a&a !#l. 33 A(ril 0226, %a$# &iha&iril"h (ara (ihak &alam ("rkara, maka ba!as akhir ("$#a'ua$("rmh$a$ >a$&i$# a&alah5 a. Ta$##al Ta$##al 01 A(ril 0226. b. Ta$##al Ta$##al 04 A(ril 0226. . Ta$##al 38 A(ril 0226. &. Ta$##al Ta$##al 37 A(ril 0226. Ja:aba$5 > P"$'"lasa$5 P"rmh$a$ >a$&i$# harus &ia'uka$ &alam :ak!u31 hari s"su&ah (u!usa$ &i'a!uhka$.
1. Dalam (rs"s m"&iasi &ik"$al is!ilah kaukus, %a$# ar!i$%a5 a. P"r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ s"ra$# ahli &alambi&a$# !"r!"$!u u$!uk m"mb"rika$ ("$'"lasa$ a!au("r!imba$#a$ %a$# &a(a! m"mba$!u (ara (ihak &alam("$%"l"saia$ ("rb"&aa$. b. P"r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ (ara (ihak %a$#b"r("rkara. . P"r!"mua$ a$!ara (ara (ihak %a$# b"r("rkara !a$(a&i&am(i$#i l"h (ara kuasa hukum$%a. &. P"r!"mua$ a$!ara m"&ia!r &"$#a$ salah sa!u (ihak %a$# b"r("rkara !a$(a &iha&iri (ihak lai$$%a. Ja:aba$5 D 4. Ja$#ka :ak!u m"&iasi a&alah5 a. Pali$# lama 00 +&ua (uluh &ua hari k"r'a, s"'ak ("$u$'ukka$m"&ia!r &i &alam &a)!ar m"&ia!r %a$# &imiliki l"hP"$#a&ila$. b. Pali$# lama ;2 +!i#a (uluh hari k"r'a, 'ika ("$u$'ukka$m"&ia!r &i luar &a)!ar
m"&ia!r %a$# &imiliki l"hP"$#a&ila$. . Pali$# lama 12 +"m(a! (uluh hari k"r'a, s"'ak ("$u$'ukka$m"&ia!r &i&alam &a$ &iluar &a)!ar m"&ia!r %a$# &imilikil"h P"$#a&ila$. &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar. Ja:aba$5 D
6.
"rsi)a! "ks"ku!rial. . Da(a! &ilakuka$ u(a%a >a$&i$# a!au Kasasi. &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar. Ja:aba$5 D P"$'"lasa$5 La$&asa$ )rmil m"$#"$ai i$!"#rasi m"&iasi &alamsis!"m ("ra&ila$ (a&a &asar$%a !"!a( b"r!i!ik !lak &arik"!"$!ua$ Pasal 3;2 /IR, Pasal 314 R>#. Namu$, u$!uk l"bihm"mb"r&a%aka$ &a$ m"$#")"k!i)ka$$%a,
7. >"riku! salah sa!u karak!"ris!ik m"&iasi, k"uali5 a. T"rbuka T" rbuka u$!uk umum u$!uk s"$#k"!a (ublik. b. T"r!u!u( T" r!u!u( u$!uk umum, k"uali (ara (ihak m"$#h"$&aki lai$. . <"&ia!r &a(a! &imi$!a m"$'a&i saksi &alam (rs"s("rsi&a$#a$ %a$# b"rsa$#ku!a$. &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar. Ja:aba$5
8. A(abila (rs"s m"&iasi #a#al m"$a(ai k"s"(aka!a$, maka ("$#akua$ mau(u$ ("m%a!aa$ %a$# &isam(aika$ &alam (rs"s m"&iasi !"rs"bu!5 a. Da(a! &i("r#u$aka$ s"ba#ai buk!i. b. <"ru(aka$ ala! buk!i %a$# sah. . Ti&ak &a(a! &i("r#u$aka$ s"ba#ai ala! buk!i. &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar. Ja:aba$5
9. Si!a Jami$a$ +$s"r*a!ir >"sla# b"r&asarka$ (asal 007 a%a! 3/IR &a(a! &ikabulka$ P"$#a&ila$, 'ika5 a. A&a$%a &u#aa$ bah:a s"b"lum (u!usa$ &i'a!uhka$, T"r#u#a!b"ru(a%a m"larika$ bara$#-bara$# milik ("$##u#a! b. A&a$%a &u#aa$ bah:a s"b"lum (u!usa$ &ilaksa$aka$,T"r#u#a! &ilaksa$aka$,T"r#u#a! b"ru(a%a m"$##"la(ka$ a!au m"mih&ahka$ bara$#bara$#milik ("$##u#a! . A&a$%a &u#aa$ bah:a s"b"lum (u!usa$ &i'a!uhka$,T"r#u#a! &i'a!uhka$,T"r#u#a! b"ru(a%a m"larika$ bara$#-bara$# milik$%a. &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar. Ja:aba$5
32. /ukum Aara P"r&a!a m"mb"rika$ m"mb"rika$ ("lua$# u$!uk &iabu!$%asua!u #u#a!a$, &"$#a$ s%ara! bah:a ("$abu!a$ !"rs"bu!&ilakuka$ l"h5 a. P"$##u#a! s"ara s"(ihak, asalka$ T" T"r#u#a! r#u#a! b"lumm"$%am(aika$ 'a:aba$. b. P"$##u#a! &"$#a$ ("rs"!u'ua$ T" T"r#u#a!, r#u#a!, m"ski(u$ !"r#u#a! b"lum m"$%am(aika$ 'a:aba$. . T"r#u#a! a!as ("rs"!u'ua$ P"$##u#a!. &. P"$##u#a! a!au(u$ T" T"r#u#a! r#u#a! s"lama ("m"riksaa$ a!as #u#a!a$ !"rs"bu! masih b"rla$#su$#. Ja:aba$5 A
33. U(a%a hukum P"$i$'aua$ P"$i$'aua$ K"mbali !"rha&a( sua!u Pu!usa$ Kasasi&a(a! &ia'uka$ &alam !"$##a$# :ak!u5 a. 31 +"m(a! b"las hari s"'ak (u!usa$ b"rk"kua!a$ hukum!"!a(. b. ;2 +!i#a (uluh hari s"'ak (u!usa$ m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a(. . 382 +s"ra!us &"la(a$ (uluh hari s"'ak (u!usa$ m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a(. &. Ti&ak a&a ba!asa$ :ak!u. Ja:aba$5 D
30. Pihak la:a$ +T"rmh$ +T"rmh$ P"$i$'aua$ K"mbali &a(a! m"$#a'uka$k$!ra m"mri P"$i$'aua$ K"mbali m"lalui k"(a$i!"raa$P"$#a&ila$ N"#"ri %a$# m"mu!us ("rkara !"rs"bu! (a&a !i$#ka!("r!ama &alam !"$##a$# :ak!u5 a. 31 +"m(a! b"las hari s"'ak &i!"rlma$%a ("mb"ri!ahua$ &a$ m"mri P"$i$'aua$ K"mbali !"rs"bu! b. ;2 +!i#a (uluh hari s"'ak &i!"rlma$%a ("mb"ri!ahua$&a$ m"mri P"$i$'aua$ K"mbali !"rs"bu! . 7 +!u'uh hari s"'ak &i!"rima$%a ("mb"ri!ahua$ &a$ m"mriP"$i$'aua$ K"mbali !"rs"bu! &. Ti&ak a&a ba!as :ak!u. Ja:aba$5 >
3;. Eks"(si Km("!"$si R"la!i) &a(a!&ia'uka$5 a. Ka(a$(u$, s"lama (rs"s ("m"riksaa$ &i ("$#a&ila$ !i$#ka!("r!ama masih b"rla$#su$#. b. /arus &ia'uka$ b"rsamaa$ &"$#a$ 'a:aba$ ("r!ama!"rha&a( (kk ("rkara. . Da(a! &ia'uka$ &alam ("m"riksaa$ &i ("$#a&ila$ !i$#ka!ba$&i$# mau(u$ Kasasi. &. Ja:aba$ a &a$ b"$ar. Ja:aba$5 >
31. S"&a$#ka$ Eks"(si Km("!"$si Km("!"$si Abslu! Abslu! ha$%a &a(a! &ia'uka$5 a. Ka(a$(u$, s"lama (rs"s ("m"riksaa$ &i P"$#a&ila$ !i$#ka!P"r!ama masih b"rla$#su$#. b. /arus &ia'uka$ b"rsamaa$ &"$#a$ 'a:aba$ ("r!ama !"rha&a((kk ("rkara. . Da(a! &ia'uka$ &alam ("m"riksaa$ &i P"$#a&ila$ !i$#ka!>a$&i$# mau(u$
Kasasi. &. Ja:aba$ a &a$ b"$ar. Ja:aba$5 D
34. <"mri >a$&i$# harus su&ah &isam(aika$ &alam &alam 'a$#ka :ak!u s"!"lah ("$%am(aia$ P"rmh$a$ >a$&i$#5 a. >"rsamaa$ &"$#a$ ("$#a'ua$ ("rmh$a$ ba$&i$#. b. Dalam !"$##a$# Wak!u Wak!u 7 +!u'uh hari s"'ak ("rmh$a$ba$&i$#. . Dalam !"$##a$# :ak!u 31 +"m(a! b"las hari s"'ak("rmh$a$ ba$&i$#. &. Ti&ak &ia!ur 'a$#ka :ak!u$%a. Ja:aba$5 D
36. S"&a$#ka$ 'a$#ka :ak!u ("$%am(aia$ m"mri Kasasi a&alah5 a. >"rsamaa$ &"$#a$ ("$#a'ua$ ("rmh$a$ Kasasi. b. Dalam !"$##a$# :ak!u 7 +!u'uh hari s"'ak ("rmh$a$Kasasi. . Dalam !"$##a$# :ak!u 31 +"m(a! b"las hari s"'ak("rmh$a$ Kasasi. &. Ti&ak &ia!ur 'a$#ka :ak!u$%a Ja:aba$5
37. Ja$#ka :ak!u ("$%am(aia$ k$!ra m"mri Kasasi,a&alah5 a. 31 +"m(a! b"las hari s"'ak &i!"rlma$%a m"mri Kasasi. b. 7 +!u'uh hari s"'ak &i!"rima$%a m"mri Kasasi. . 03 +&ua (uluh sa!u hari s"'ak &i!"rima$%a m"mri Kasasi. &. ;2 +!i#a (uluh hari s"'ak &i!"rima$%a m"mri Kasasi. 'a:aba$5 A
38.
39. Pu!usa$ %a$# amar (u!usa$$%a a&alah m"$#hukum m"$#hukum salah sa!u(ihak %a$# b"r("rkara &is"bu!5 a. Pu!usa$ k$s!i!u!i) b. Pu!usa$ &"klara!ir. . Pu!usa$ *"rs!"k. &. Pu!usa$ $&"m$a!ir.
Ja:aba$5 D
02. Pu!usa$ ui! *"rbaarbi' *raa& a&alah5 a. Pu!usa$ %a$# !"lah m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a(. b. Pu!usa$ %a$# m"$ia&aka$ a!au m"$imbulka$ sua!u k"a&aa$hukum. . Pu!usa$ %a$# b"rsi)a! m"$"ra$#ka$. &. Pu!usa$ %a$# &a(a! &ilaksa$aka$ !"rl"bih &ahulu,m"ski(u$ b"lum b"rk"kua!a$ hukum !"!a(. 'a:aba$5 D P"$'"lasa$5 >"r&asarka$ k"!"$!ua$ %a$# &i#ariska$ Pasal 382/IR, Pasal 393 R>#, Pasal 41 R*, m"mb"ri :":"$a$# k"(a&a/akim u$!uk m"$'a!uhka$ (u!usa$5 Ui!*"rbaar bi' *rraa&+&isi$#ka! UbV, %a$# maksu&$%a5 /akim b"r:"$a$#m"$'a!uhka$ (u!usa$ akhir %a$# m"$#a$&u$# amar, m"m"ri$!ahka$ su(a%a (u!usa$ %a$# &i'a!uhka$ !"rs"bu!,&i'ala$ka$ a!au &ilaksa$aka$ l"bih &ahulu, m"ski(u$ (u!usa$ i!u b"lum m"m("rl"h k"kua!a$ hukum!"!a( +r"s'u&ia!a, bahka$ m"ski(u$ !"rha&a( (u!usa$ i!u &ia'uka$ ("rla:a$a$ a!au >a$&i$#
03. Tua$ Farha$, b"ralama! &i Jakar!a Pusa!, m"$##u#a! Tua$ Ru&i, b"ralama! &i Jakar!a S"la!a$, &i ("$#a&ila$ N"#"ri Jakar!aS"la!a$. P"$#a&ila$ N"#"ri Jakar!a S"la!a$ a!as ("rmh$a$ Tua$Farha$, m"lakuka$ Si!a Jami$a$ a!as 0 bi&a$# !a$ah &a$ba$#u$a$, masi$#-masi$# !"rl"!ak &i Ta$#"ra$# &a$ >"kasi, %a$#s"luruh$%a !"r$%a!a milik Tua$ >u&ima$ s"laku (ihak k"!i#a%a$# !i&ak &i'a&ika$ T"r#u#a!. Tua$ >u&ima$ m"$#a'uka$("rla:a$a$ (ihak k"!i#a a!as si!a 'ami$a$ k" P"$#a&ila$ N"#"ri5 a. Ta$#"ra$# b. >"kasi . Jakar!a S"la!a$ &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$5 D P"$'"lasa$5 Jika b'"k s"$#k"!a !"r&iri &ari b"$&a !i&ak b"r#"rak,s"$#k"!a 'a!uh m"$'a&i k":"$a$#a$ r"la!i) PN &i !"m(a! bara$#i!u !"rl"!ak, s"suai &"$#a$ asas Frum R"i Si!a". 00. $s"r*a!ir >"sla# +Si!a Jami$a$ a!as !a$ah &a$ ba$#u$a$ !"lahm"m(u$%ai k"kua!a$ m"$#ika! (ihak k"!i#a a(abila5 a. K"!ua
0;. ?a$# &imaksu& &"$#a$ Ak!a !"$!ik a&alah5 a. Ak!a %a$# &ibua! l"h ("#a:ai umum. b. Ak!a %a$# &ibua! &i ha&a(a$ ("#a:ai umum.
. Ak!a %a$# s"$#a'a &ibua! u$!uk ("mbuk!ia$ l"h (ara (ihak!a$(a ba$!ua$ &ari s"ra$# ("'aba!. &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar. Ja:aba$5 D P"$'"lasa$5 <"$#"$ai Ak!a O!"$!ik &ia!ur &alam Pasal 3868KU/P"r&a!a, B%a$# b"rbu$%i Sua!u Ak!a O!"$!ik ialah ak!a %a$#&ibua! &alam b"$!uk %a$# &i!"$!uka$ U$&a$#-U$&a$# l"h a!au&i ha&a(a$ ("'aba! umum %a$# b"r:"$a$# u$!uk i!u &i !"m(a!ak!a &ibua!.
01. P"rla:a$a$ Pihak K"!i#a +D"r&"$ V"r"! &ia'uka$ !"rha&a(5 A. P"$"!a(a$ si!a 'ami$a$ >. P"$"!a(a$ si!a "ks"kusi. . P"$"!a(a$ "ks"kusi. D. Ja:aba$ a, b &a$ b"$ar. Ja:aba$5 D
04. Tu$!u!a$ hak &alam s"$#k"!a &is"bu!5 a. =u#a!a$. b. P"rmh$a$. . P"r&amaia$. &. P"rla:a$a$. Ja:aba$5 A
/UKU< AARA PIDANA
/ukum aara (i&a$a &i I$&$"sia &ia!ur &alam 5 a. U$&a$#-u$&a$# $mr 3 !ahu$ 3983 b. U$&a$#-u$&a$# $mr 8 !ahu$ 3988 . U$&a$#-u$&a$# $mr 8 !ahu$ 3983 &. U$&a$#-u$&a$# $mr 7 !ahu$ 3989 P"$%i&ika$ m"$uru! KU/AP a&alah 5 a. S"ra$#kaia$ !i$&aka$ ("$%i&ik &alam hal &a$ m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# i$i u$!uk m"$ari s"r!a m"$#um(ulka$ buk!i %a$# &"$#a$ buk!i i!u m"mbua! !"ra$# !"$!a$# !i$&ak (i&a$a %a$# !"r'a&i #u$a m"$"muka$ !"rsa$#ka$%a b. S"ra$#kaia$ !i$&aka$ ("$%"li&ik &alam hal &a$ m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# i$i u$!uk m"$ari s"r!a m"$#um(ulka$ buk!i %a$# &"$#a$ buk!i i!u m"mbua! !"ra$# !"$!a$# !i$&ak (i&a$a %a$# !"r'a&i #u$a m"$"muka$ !"rsa$#ka$%a . S"ra$#kaia$ !i$&aka$ ("$%i&ik &alam hal &a$ m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam
u$&a$#-u$&a$# i$i u$!uk m"$ari s"r!a m"$#um(ulka$ buk!i %a$# &"$#a$ buk!i i!u m"mbua! !"ra$# !"$!a$# !i$&ak (i&a$a %a$# !"r'a&i #u$a m"$"muka$ !"r&ak:a$%a &. S"ra$#kaia$ !i$&aka$ ("$%"li&ik &alam hal &a$ m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# i$i u$!uk m"$ari s"r!a m"$#um(ulka$ buk!i %a$# &"$#a$ buk!i i!u m"mbua! !"ra$# !"$!a$# !i$&ak (i&a$a %a$# !"r'a&i #u$a m"$"muka$ !"r&ak:a$%a P"$%i&ik !"r&iri &ari 5 a. P"'aba! (lisi N"#ara R"(ublik I$&$"sia sa'a b. P"'aba! (lisi N"#ara R"(ublik I$&$"sia &a$ ("'aba! ("#a:ai $"#"ri si(il !"r!"$!u %a$# &i b"ri :":"$a$# khusus l"h u$&a$#-u$&a$# . /a$%a ("'aba! ("#a:ai $"#"ri si(il !"r!"$!u %a$# &ib"ri :":"$a$# khusus l"h u$&a$#-u$&a$# &. Plisi &a$ PNS ?a$# m"miliki :":"$a$# &alam m"mbua! sura! &ak:aa$ ialah 5 a. P"'aba! (lisi N"#ara R"(ublik I$&$"sia b. P"$u$!u! umum . PNS &. P"$%i&ik Dasar &ilakuka$$%a ("$a$#ka(a$ !"rha&a( s"s"ra$# %a$# &i&u#a k"ras m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a ialah 5 a. La(ra$ krba$ b. P"$#a&ua$ krba$ . A&a$%a buk!i ("rmulaa$ %a$# uku( &. A&a$%a bara$# buk!i P"$a$#ka(a$ &ilakuka$ u$!uk (ali$# lama HHH.hari a. 7 b. ; . 3 &. 31 Diba:ah i$i %a$# buka$ m"ru(aka$ '"$is ("$aha$a$ a&alah 5 a. P"$aha$a$ rumah !aha$a$ N"#ara b. P"$aha$a$ rumah . P"$aha$a$ luar &. P"$aha$a$ k!a U$!uk k"("$!i$#a$ ("$%i&ika$, ("$%i&ik &a(a! m"lakuka$ ("$##"l"&aha$ a!as ii$ &ari 5 a. Ka(lr"s s"!"m(a! b. K"(ala &"sa a!au k"!ua li$#ku$#a$ s"!"m(a! . K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri s"!"m(a!
&.
K"!ua
Diba:ah i$i %a$# buka$ m"ru(aka$ alasa$ sub%"k!i) &ilakuka$$%a ("$aha$a$ a&alah 5 a. Ti$&ak (i&a$a %a$# &ilakuka$ &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara lima !ahu$ a!au l"bih b. A&a$%a k"kha:a!ira$ !"rsa$#ka m"larika$ &iri . Dikha:a!irka$ !"rsa$#ka aka$ m"rusak &a!au m"$#hila$#ka$ bara$# buk!i &. T"rsa$#ka aka$ m"$#ula$#i !i$&ak (i&a$a J"$is ("$aha$a$ %a$# &ikura$#ka$ s"("rlima$%a &ari masa hukuma$ ialah 5 a. P"$aha$a$ rumah !aha$a$ N"#ara b. P"$aha$a$ rumah . P"$aha$a$ luar &. P"$aha$a$ k!a Dalam m"lakuka$ ("$##"l"&aha$ !"r&a(a! !"m(a!-!"m(a! &ima$a ("$%i&ik !i&ak bl"h m"masuki$%a k"uali &alam hal !"r!a$#ka( !a$#a$, !"m(a!-!"m(a! !"rs"bu! ialah 5 a. Rua$# &ima$a s"&a$# b"rla$#su$# si&a$#
a. b. . &.
P"ra&ila$ Ta!a Usaha N"#ara
Da(a!kah ("$u$!u! umum m"$#ubah sura! &ak:aa$ a. Da(a!, &a$ ha$%a &ilakuka$ sa!u kali s"lamba!-lamba!$%a !i#a hari s"b"lum si&a$# &imulai b. Da(a!, &a$ ha$%a &ilakuka$ sa!u kali s"lamba!-lamba!$%a !u'uh hari s"b"lum si&a$# &imulai . Da(a!, &a$ ha$%a &ilakuka$ sa!u kali a!as ("rs"!u'ua$ &ari !"r&ak:a a!au ("$asiha! hukum$%a &. Ti&ak &a(a!, kar"$a b"rkas %a$# su&ah &ilim(ahka$$%a k" ("$#a&ila$ !i&ak &a(a! &i!arik k"mbali Diba:ah i$i a&alah m"r"ka %a$# !i&ak &a(a! &i&"$#ar k"!"ra$#a$$%a &a$ &a(a! m"$#u$&urka$ &iri s"ba#ai saksi, k"uali 5 a. K"luar#a s"&arah a!au s"m"$&a &alam #aris lurus k"a!as a!au k"ba:ah sam(ai &"ra'a! k"!i#a &ari !"r&ak:a a!au %a$# b"rsama-sama s"ba#ai !"r&ak:a b. Sau&ara &ari !"r&ak:a a!au %a$# b"rsama-sama s"ba#ai !"r&ak:a, sau&ara ibu a!au sau&ara ba(ak, 'u#a m"r"ka %a$# m"m(u$%ai hubu$#a$ kar"$a ("rka:i$a$ &a$ a$ak-a$ak sau&ara !"r&ak:a sama(i &"ra'a! k"!i#a . A$ak %a$# umur$%a b"lum uku( lima b"las !ahu$ &a$ b"lum ("r$ah ka:i$ s"r!a ra$# saki! i$#a!a$ a!au saki! 'i:a m"ski(u$ ka&a$#-ka&a$# i$#a!a$$%a baik k"mbali &. Suami a!au is!ri !"r&ak:a mau(u$ su&ah b"r"rai a!au %a$# b"rsama-sama s"ba#ai !"r&ak:a Ala! buk!i %a$# sah m"$uru! Pasal 381 KU/AP a&alah 5 a. K"!"ra$#a$ saksi, k"!"ra$#a$ ahli. Sura!, ("$#akua$, k"!"ra$#a$ !"r&ak:a b. Tulisa$, saksi, ("$#akua$, ("rsa$#kaa$, sum(ah . K"!"ra$#a$ saksi, k"!"ra$#a$ ahli, sura!, ("!u$'uk, k"!"ra$#a$ !"r&ak:a &. K"!"ra$#a$ saksi, k"!"ra$#a$ ahli, sura!, sum(ah, k"!"ra$#a$ !"r&ak:a P"laksa$aa$ (u!usa$ ("$#a&ila$ %a$# !"lah m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &ilakuka$ l"h 5 a. K"(lisia$ b. Jaksa . P"$asiha! hukum &. L"mba#a ("mas%araka!a$ A(abila &alam ("rsi&a$#a$ a(a %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a !"r&ak:a m"ma$# !"rbuk!i saara sah &a$ m"%aki$ka$, !"!a(i s"kali(u$ !"rbuk!i hakim b"r("$&a(a! bah:a ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ !i&ak m"ru(aka$ !i$&ak (i&a$a, maka hakim
m"$'a!uhka$ (u!usa$ b"ru(a 5 a. Pu!usa$ $slaa# b. Pu!usa$ Vri's(raak . Pu!usa$ b"bas &. Pu!usa$ (i&a$a ("rbaa$ Dalam hukum aara (i&a$a &ik"$al a&a$%a (ra("ra&ila$, %ai!u 5 a. W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$##"l"&aha$, ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ b. W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$aha$a$, ("$#h"$!ia$ ("$%"li&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ . W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$aha$a$, ("$##"l"&aha$, ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ &. W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$aha$a$, ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ Aara ("m"riksaa$ (ra("ra&ila$ &ilakuka$ s"ara "(a! &a$ hakim harus su&ah m"$'a!uhka$ (u!usa$ s"lamba!-lamba!$%a 5 a. Tu'uh hari b. Em(a! b"las hari . D"la(a$ b"las hari &. Dua (uluh sa!u hari Di ba:ah i$i m"ru(aka$ k"!"$!ua$ &alam aara ("m"riksaa$ ("rkara ("la$##ara$ lalu li$!as 'ala$, k"uali 5 a. Dalam hal (u!usa$ &iua(ka$ &i luar ha&ir$%a !"r&ak:a, sura! amar (u!usa$ s"#"ra &isam(aika$ k"(a&a !"r(i&a$a b. T"r&ak:a !i&ak &a(a! m"$u$'uk s"ra$# u$!uk m":akili$%a &i si&a$# . Dalam hal (u!usa$ &i'a!uhka$ &iluar ha&ir$%a !"r&ak:a &a$ (u!usa$ i!u b"ru(a (i&a$a ("ram(asa$ k"m"r&"kaa$, !"r&ak:a &a(a! m"$#a'uka$ ("rla:a$a$ &. Dalam :ak!u !u'uh hari s"su&ah (u!usa$ &ib"ri!ahuka$ s"ara sah k"(a&a !"r&ak:a, ia &a(a! m"$#a'uka$ ("rla:a$a$ k"(a&a ("$#a&ila$ %a$# m"$'a!uhka$
(u!usa$ i!u Diba:ah i$i a&alah b"$&a-b"$&a %a$# &a(a! &ik"$aka$ ("$%i!aa$ m"$uru! KU/AP, k"uali 5 a. >"$&a %a$# !"lah &i("r#u$aka$ s"ara la$#su$# u$!uk m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a a!au u$!uk m"m("rsia(ka$$%a b. >"$&a %a$# &i("r#u$aka$ u$!uk m"$#hala$#-hala$#i ("$%i&ika$ !i$&ak (i&a$a . >"$&a lai$ %a$# m"m(u$%ai hubu$#a$ !i&ak la$#su$# &"$#a$ !i$&ak (i&a$a %a$# &i lakuka$ &. >"$&a %a$# khusus &ibua! a!au &i("ru$!uka$ m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a P"rmi$!aa$ (ra("ra&ila$ u$!uk m"m"riksa sah a!au !i&ak$%a sua!u ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ &a(a! &ia'uka$ l"h, k"uali 5 a. P"$%i&ik b. P"$u$!u! umum . Pihak k"!i#a %a$# b"rk"("$!i$#a$ &. T"r&ak:a a!au ("$asiha! hukum$%a P"rmi$!aa$ #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi akiba! !i&ak sah$%a ("$a$#ka(a$ a!au ("$aha$a$ a!au akiba! sah$%a ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ &ia'uka$ l"h 5 a. P"$%i&ik b. T"r&ak:a a!au ("$asiha! hukum$%a . T"rsa$#ka a!au (ihak k"!i#a %a$# b"rk"("$!i$#a$ &. T"r&ak:a a!au k"luar#a$%a A(abila s"ra$# m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a &iluar $"#"ri %a$# &a(a! &ia&ili m"$uru! hukum R"(ublik I$&$"sia, maka %a$# b"r:"$a$# m"$#a&ili a&alah 5 a. P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al$%a &i I$&$"sia b. P"$#a&ila$ N"#"ri Jakar!a Pusa! . P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al$%a !"rakhir &i I$&$"sia &. >"bas m"milih P"$#a&ila$ N"#"ri ma$a sa'a S"ra$# b"rhak m"m("rl"h r"habili!asi &alam hal 5 a. Di(u!us b"bas a!au &i(u!us l"(as &ari s"#ala !u$!u!a$ hukum %a$# (u!usa$$%a !"lah m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a( b. Di!a$#ka(, &i!aha$, &i!u$!u! &a$ &ia&ili a!au &ik"$aka$ !i$&aka$ lai$, !a$(a alasa$ %a$# b"r&asarka$ u$&a$#-u$&a$# a!au kar"$a k"k"lirua$ m"$#"$ai ra$$%a a!au hukum %a$# &i!"ra(ka$ . Ja:aba$ a &a$ b b"$ar &. Ja:aba$ a &a$ b salah S"!ia( ra$# %a$# m"$#alami, m"liha!, m"$%aksika$ &a$ a!au m"$'a&i krba$ ("ris!i:a %a$# m"ru(aka$ !i$&ak (i&a$a b"rhak u$!uk m"$#a'uka$ la(ra$ a!au
("$#a&ua$ k"(a&a ("$%"li&ik &a$ a!au ("$%i&ik s"ara 5 a. Lisa$ b. T"r!ulis . Lisa$ mau(u$ !"r!ulis &. T"r!ulis m"lalui ("$asiha! hukum$%a Diba:ah i$i m"ru(aka$ hal-hal %a$# harus &i("rha!ika$ &alam (rs"s ("$%i&ika$, khusus$%a &alam hal ("m"riksaaa$ saksi &a$ !"rsa$#ka, k"uali 5 a. Saksi &i("riksa &"$#a$ !i&ak &isum(ah k"uali a(abila a&a uku( alasa$ u$!uk &i&u#a bah:a ia !i&ak aka$ &a(a! ha&ir &alam ("m"riksaaa$ &i ("$#a&ila$ b. Dalam ("m"riksaa$ !"rsa$#aka &i!a$%a a(akah ia m"$#h"$&aki &i&"$#ar$%a saksi %a$# &a(a! m"$#u$!u$#ka$ ba#i$%a &a$ bilama$a a&a maka hal i!u &ia!a! &alam b"ri!a aara . Saksi &i("riksa s"ara !"rs"$&iri, !"!a(i bl"h &i("r!"muka$ %a$# sa!u &"$#a$ %a$# lai$ &a$ m"r"ka :a'ib m"mb"rika$ k"!"ra$#a$ %a$# s"b"$ar$%a &. Dalam ("m"riksaa$ !"rsa$#aka !i&ak &i&am(i$#i l"h sia(a (u$ !"rmasuk l"h ("$asiha! hukum$%a P"$u$!u! umum &a(a! m"lakuka$ ("$##abu$#a$ ("rkara &a$ m"mbua!$%a &alam sa!u sura! &ak:aa$, a(abila (a&a :ak!u %a$# sama a!au ham(ir b"rsamaa$ ia m"$"rima b"b"ra(a b"rkas ("rkara &alam hal 5 a. >"b"ra(a !i$&ak (i&a$a %a$# &ilakuka$ l"h s"ra$# %a$# sama &a$ k"("$!i$#a$ ("m"riksaa$ !i&ak m"$'a&ika$ hala$#a$ !"rha&a( ("$##abu$#a$$%a b. >"b"ra(a !i$&ak (i&a$a %a$# b"rsa$#ku!-(au! &"$#a$ %a$# lai$ . >"b"ra(a !i$&ak (i&a$a %a$# !i&ak b"rsa$#ku!-(au! sa!u &"$#a$ %a$# lai$, aka$ !"!a(i %a$# sa!u &"$#a$ %a$# lai$ i!u a&a hubu$#a$$%a, %a$# &alam hal i$i ("$##abu$#a$ !"rs"bu! ("rlu ba#i k"("$!i$#a$ ("m"riksaa$ &. S"mua b"$ar >ila ("$u$!u! umum &alam m"mbua! sura! &ak:aa$ !"r$%a!a !i&ak "rma!, !i&ak '"las, &a$ !i&ak l"$#ka( m"$#"$ai !i$&ak (i&a$a %a$# &i&ak:aka$ maka akiba!$%a 5 a. Da(a! &iba!alka$ b. >a!al &"mi hukum . P"$u$!u! umum harus m"m("rbaiki sura! &ak:aa$$%a la#i &. Sura! &ak:aa$ !i&ak &i!"rima U$!uk k"("rlua$ ("m"riksaa$ hakim k"!ua si&a$# m"mbuka si&a$# &a$ m"$%a!aka$ !"rbuka u$!uk umum k"uali &alam ("rkara 5 a. Ti$&ak (i&a$a !"rrism" b. Ti$&ak (i&a$a kru(si . K"susilaa$ a!au !"r&ak:a$%a a$ak-a$ak &. K"k"rasa$ &alam rumah !a$##a S"ra$# hakim m"$#a&ili sua!u ("rkara (i&a$a, !"r$%a!a !"r&ak:a$%a a&alah ma$!a$
is!ri$%a %a$# su&ah &i"rai !u'uh !ahu$ silam, maka hakim !"rs"bu! 5 a. >l"h m"$#u$&urka$ &iri b. T"!a( m"$#a&ili kar"$a hakim !i&ak bl"h (a$&a$# bulu . T"!a( m"$#a&ili !"!a(i !i&ak bl"h m"$'a&i k"!ua si&a$# &. Wa'ib m"$#u$&urka$ &iri Diba:ah i$i %a$# bl"h &i("riksa u$!uk m"mb"ri k"!"ra$#a$ !a$(a sum(ah ialah 5 a. A$ak %a$# umur$%a b"lum uku( lima b"las !ahu$ &a$ b"lum ("r$ah ka:i$ b. Ora$# saki! i$#a!a$ a!au saki! 'i:a m"ski(u$ ka&a$#-ka&a$# i$#a!a$$%a baik k"mbali . S"mua salah &. S"mua b"$ar S"!"lah ("$u$!u! umum m"$#a'uka$ !u$!u!a$ (i&a$a, s"la$'u!$%a !"r&ak:a &a$ a!au ("$asiha! hukum m"$#a'uka$ ("mb"laa$$%a %a$# &is"bu! 5 a. Pl"&i b. Eks"(si . R"(lik &. Du(lik Ala! buk!i ("!u$'uk a&alah 5 a. Sura! lai$ %a$# ha$%a &a(a! b"rlaku 'ika a&a hubu$#a$%a &"$#a$ isi &ari ala! ("mbuk!ia$ %a$# lai$ b. P"rbua!a$, k"'a&ia$ a!au k"a&aa$, %a$# kar"$a ("rs"suai$$%a, baik a$!ara %a$# sa!u &"$#a$ %a$# lai$, mau(u$ &"$#a$ !i$&ak (i&a$a i!u s"$&iri, m"$a$&aka$ bah:a !"lah !"r'a&i !i$&ak (i&a$a &a$ sia(a ("laku$%a . Sura! k"!"ra$#a$ &ari s"ra$# ahli %a$# m"mua! ("$&a(a! b"r&asarka$ k"ahlia$$%a m"$#"$ai s"sua!u hal a!au s"sua!u k"a&aa$ %a$# &imi$!a s"ara r"smi &ari (a&a$%a &. Sura! %a$# &ibua! m"$uru! k"!"$!ua$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ a!au sura! %a$# &ibua! l"h ("'aba! m"$#"$ai hal %a$# !"rmasuk &alam !a!a laksa$a %a$# m"$'a&i !a$##u$# 'a:ab$%a &a$ %a$# &i("ru$!uka$ ba#i ("mbuk!ia$ s"sua!u hal a!au s"sua!u k"a&aa$ P"!u$'uk &a(a! &i("rl"h &ari 5 a. K"!"ra$#a$ saksi, sura!, k"!"ra$#a$ ahli b. K"!"ra$#a$ saksi, ("rsa$#kaa$, k"!"ra$#a$ !"r&ak:a . K"!"ra$#a$ saksi, sura!, k"!"ra$#a$ !"r&ak:a &. K"!"ra$#a$ saksi, k"!"ra$#a$ ahli, k"!"ra$#a$ !"r&ak:a /a$%a &"$#a$ k"!"ra$#a$ !"r&ak:a sa'a, &a(a!kah &i#u$aka$ u$!uk m"mbuk!ika$ bah:a ia b"rsalah m"lakuka$ ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a$%a a. Da(a!, s"(a$'a$# &ia m"$#akui !i$&ak (i&a$a %a$# &ia lakuka$ b. Da(a!, kar"$a su&ah !"rmasuk ala! buk!i %a$# sah
. &.
Ti&ak &a(a!, kar"$a !"r&ak:a bisa sa'a b"rbh$# a!au &alam !"ka$a$ Ti&ak &a(a!, kar"$a k"!"ra$#a$ !"r&ak:a harus &is"r!ai ala! buk!i %a$# lai$
Dalam hal a(akah !"r&ak:a &i (u!us b"bas a. Jika ("$#a&ila$ b"r("$&a(a! bah:a &ari hasil ("m"riksaa$ &i si&a$#, k"salaha$ !"r&ak:a a!as ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a$%a !i&ak !"rbuk!i s"ara sah &a$ m"%aki$ka$ b. Jika ("$#a&ila$ b"r("$&a(a! bah:a ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a !"r&ak:a !"rbuk!i, !"!a(i ("rbua!a$ i!u !i&ak m"ru(aka$ sua!u !i$&ak (i&a$a . Jika ("$#a&ila$ b"r("$&a(a! bah:a !"r&ak:a b"rsalah m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a$%a &. Jika !"r&ak:a !"lah m"$#akui ("rbua!a$ !i$&ak (i&a$a %a$# ia lakuka$ &a$ !"r&a(a! alasa$ ("maa) P"rkara a(a %a$# &i("riksa &"$#a$ aara ("m"riksaa$ si$#ka! a. P"rkara %a$# &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara a!au kuru$#a$ (ali$# lama !i#a bula$ &a$ a!au &"$&a s"ba$%ak-ba$%ak$%a !u'uh ribu lima ra!us ru(iah &a$ ("$#hi$aa$ ri$#a$ b. P"m"riksaa$ si$#ka! ialah ("rkara k"'aha!a$ a!au ("la$##ara$ %a$# !i&ak !"rmasuk k"!"$!ua$ (asal 024 &a$ %a$# m"$uru! ("$u$!u! umum ("mbuk!ia$ s"r!a ("$"ra(a$ hukum$%a mu&ah &a$ si)a!$%a s"&"rha$a . P"rkara ("la$##ara$ !"r!"$!u !"rha&a( ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ lalu li$!as 'ala$ &. P"rkara %a$# &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara kura$# &ari lima !ahu$ D"mi k"("$!i$#a$ hukum !"rha&a( s"mua (u!usa$ %a$# !"lah m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &ari ("$#a&ila$ lai$ s"lai$ &ari(a&a
. . D.
La(ra$ krba$ P"$#a&ua$ krba$ A&a$%a buk!i ("rmulaa$ %a$# uku( A&a$%a bara$# buk!i
0.
P"$a$#ka(a$ &ilakuka$ u$!uk (ali$# lama HHH.hari
A.
7
>. . D. ;. A. >. . D.
; 3 31 Diba:ah i$i %a$# buka$ m"ru(aka$ '"$is ("$aha$a$ a&alah 5 P"$aha$a$ rumah !aha$a$ N"#ara P"$aha$a$ rumah P"$aha$a$ luar P"$aha$a$ k!a
1. U$!uk k"("$!i$#a$ ("$%i&ika$, ("$%i&ik &a(a! m"lakuka$ ("$##"l"&aha$ a!as ii$ &ari 5 A. >. . D.
Ka(lr"s s"!"m(a! K"(ala &"sa a!au k"!ua li$#ku$#a$ s"!"m(a! K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri s"!"m(a! K"!ua
4. Diba:ah i$i %a$# buka$ m"ru(aka$ alasa$ sub%"k!i) &ilakuka$$%a ("$aha$a$ a&alah 5 A. Ti$&ak (i&a$a %a$# &ilakuka$ &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara lima !ahu$ a!au l"bih >. A&a$%a k"kha:a!ira$ !"rsa$#ka m"larika$ &iri . Dikha:a!irka$ !"rsa$#ka aka$ m"rusak &a!au m"$#hila$#ka$ bara$# buk!i D. T"rsa$#ka aka$ m"$#ula$#i !i$&ak (i&a$a 6. A. >. . D.
J"$is ("$aha$a$ %a$# &ikura$#ka$ s"("rlima$%a &ari masa hukuma$ ialah 5 P"$aha$a$ rumah !aha$a$ N"#ara P"$aha$a$ rumah P"$aha$a$ luar P"$aha$a$ k!a
7. Dalam m"lakuka$ ("$##"l"&aha$ !"r&a(a! !"m(a!-!"m(a! &ima$a ("$%i&ik !i&ak bl"h m"masuki$%a k"uali &alam hal !"r!a$#ka( !a$#a$, !"m(a!-!"m(a! !"rs"bu! ialah 5 a. Rua$# &ima$a s"&a$# b"rla$#su$# si&a$#
D":a$ P"r:akila$ Rak%a! a!au D":a$ P"r:akila$ Da"rahG !"m(a! &ima$a s"&a$# b"rla$#su$# iba&ah &a$ a!au u(aara k"a#amaa$G rua$# &ima$ s"&a$# b"rla$#su$# si&a$# ("$#a&ila$ . Rua$# &ima$a s"&a$# b"rla$#su$# si&a$#
. . D.
Si&a$# &alam (ra("ra&ila$ &i(im(i$ l"h 5
9. Ti$&ak (i&a$a %a$# &ilakuka$ b"rsama-sama l"h m"r"ka %a$# !"rmasuk li$#ku$#a$ ("ra&ila$ umum &a$ li$#ku$#a$ ("ra&ila$ mili!"r +k$"ksi!as, &i("riksa &a$ &ia&ili l"h 5 A. >. . D.
P"ra&ila$ Ta!a Usaha N"#ara
32.Da(a!kah ("$u$!u! umum m"$#ubah sura! &ak:aa$ A. Da(a!, &a$ ha$%a &ilakuka$ sa!u kali s"lamba!-lamba!$%a !i#a hari s"b"lum si&a$# &imulai >. Da(a!, &a$ ha$%a &ilakuka$ sa!u kali s"lamba!-lamba!$%a !u'uh hari s"b"lum si&a$# &imulai . Da(a!, &a$ ha$%a &ilakuka$ sa!u kali a!as ("rs"!u'ua$ &ari !"r&ak:a a!au ("$asiha! hukum$%a D. Ti&ak &a(a!, kar"$a b"rkas %a$# su&ah &ilim(ahka$$%a k" ("$#a&ila$ !i&ak &a(a! &i!arik k"mbali 33.Diba:ah i$i a&alah m"r"ka %a$# !i&ak &a(a! &i&"$#ar k"!"ra$#a$$%a &a$ &a(a! m"$#u$&urka$ &iri s"ba#ai saksi, k"uali 5 A. K"luar#a s"&arah a!au s"m"$&a &alam #aris lurus k"a!as a!au k"ba:ah sam(ai &"ra'a! k"!i#a &ari !"r&ak:a a!au %a$# b"rsama-sama s"ba#ai !"r&ak:a
>. Sau&ara &ari !"r&ak:a a!au %a$# b"rsama-sama s"ba#ai !"r&ak:a, sau&ara ibu a!au sau&ara ba(ak, 'u#a m"r"ka %a$# m"m(u$%ai hubu$#a$ kar"$a ("rka:i$a$ &a$ a$ak-a$ak sau&ara !"r&ak:a sama(i &"ra'a! k"!i#a . A$ak %a$# umur$%a b"lum uku( lima b"las !ahu$ &a$ b"lum ("r$ah ka:i$ s"r!a ra$# saki! i$#a!a$ a!au saki! 'i:a m"ski(u$ ka&a$#-ka&a$# i$#a!a$$%a baik k"mbali D. Suami a!au is!ri !"r&ak:a mau(u$ su&ah b"r"rai a!au %a$# b"rsama-sama s"ba#ai !"r&ak:a 30.P"laksa$aa$ (u!usa$ ("$#a&ila$ %a$# !"lah m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &ilakuka$ l"h 5 A. >. . D.
K"(lisia$ Jaksa P"$asiha! hukum L"mba#a ("mas%araka!a$
3;.A(abila &alam ("rsi&a$#a$ a(a %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a !"r&ak:a m"ma$# !"rbuk!i saara sah &a$ m"%aki$ka$, !"!a(i s"kali(u$ !"rbuk!i hakim b"r("$&a(a! bah:a ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ !i&ak m"ru(aka$ !i$&ak (i&a$a, maka hakim m"$'a!uhka$ (u!usa$ b"ru(a 5 A. >. . D.
Pu!usa$ $slaa# Pu!usa$ Vri's(raak Pu!usa$ b"bas Pu!usa$ (i&a$a ("rbaa$
31.Dalam hukum aara (i&a$a &ik"$al a&a$%a (ra("ra&ila$, %ai!u 5 A. W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$##"l"&aha$, ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ >. W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$aha$a$, ("$#h"$!ia$ ("$%"li&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ . W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$aha$a$, ("$##"l"&aha$, ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ D. W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$#
&ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$aha$a$, ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ 34.Aara ("m"riksaa$ (ra("ra&ila$ &ilakuka$ s"ara "(a! &a$ hakim harus su&ah m"$'a!uhka$ (u!usa$ s"lamba!-lamba!$%a 5 A. >. . D.
Tu'uh hari Em(a! b"las hari D"la(a$ b"las hari Dua (uluh sa!u hari
36.Di ba:ah i$i m"ru(aka$ k"!"$!ua$ &alam aara ("m"riksaa$ ("rkara ("la$##ara$ lalu li$!as 'ala$, k"uali 5 A. Dalam hal (u!usa$ &iua(ka$ &i luar ha&ir$%a !"r&ak:a, sura! amar (u!usa$ s"#"ra &isam(aika$ k"(a&a !"r(i&a$a >. T"r&ak:a !i&ak &a(a! m"$u$'uk s"ra$# u$!uk m":akili$%a &i si&a$# . Dalam hal (u!usa$ &i'a!uhka$ &iluar ha&ir$%a !"r&ak:a &a$ (u!usa$ i!u b"ru(a (i&a$a ("ram(asa$ k"m"r&"kaa$, !"r&ak:a &a(a! m"$#a'uka$ ("rla:a$a$ D. Dalam :ak!u !u'uh hari s"su&ah (u!usa$ &ib"ri!ahuka$ s"ara sah k"(a&a !"r&ak:a, ia &a(a! m"$#a'uka$ ("rla:a$a$ k"(a&a ("$#a&ila$ %a$# m"$'a!uhka$ (u!usa$ i!u 37.Diba:ah i$i a&alah b"$&a-b"$&a %a$# &a(a! &ik"$aka$ ("$%i!aa$ m"$uru! KU/AP, k"uali 5 A. >"$&a %a$# !"lah &i("r#u$aka$ s"ara la$#su$# u$!uk m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a a!au u$!uk m"m("rsia(ka$$%a >. >"$&a %a$# &i("r#u$aka$ u$!uk m"$#hala$#-hala$#i ("$%i&ika$ !i$&ak (i&a$a . >"$&a lai$ %a$# m"m(u$%ai hubu$#a$ !i&ak la$#su$# &"$#a$ !i$&ak (i&a$a %a$# &i lakuka$ D. >"$&a %a$# khusus &ibua! a!au &i("ru$!uka$ m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a 38.P"rmi$!aa$ (ra("ra&ila$ u$!uk m"m"riksa sah a!au !i&ak$%a sua!u ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ &a(a! &ia'uka$ l"h, k"uali 5 A. >. . D. 39.
P"$%i&ik P"$u$!u! umum Pihak k"!i#a %a$# b"rk"("$!i$#a$ T"r&ak:a a!au ("$asiha! hukum$%a P"rmi$!aa$ #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi akiba! !i&ak sah$%a
("$a$#ka(a$ a!au ("$aha$a$ a!au akiba! sah$%a ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ &ia'uka$ l"h 5 A. >. . D.
P"$%i&ik T"r&ak:a a!au ("$asiha! hukum$%a T"rsa$#ka a!au (ihak k"!i#a %a$# b"rk"("$!i$#a$ T"r&ak:a a!au k"luar#a$%a
02. A(abila s"ra$# m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a &iluar $"#"ri %a$# &a(a! &ia&ili m"$uru! hukum R"(ublik I$&$"sia, maka %a$# b"r:"$a$# m"$#a&ili a&alah 5 A. >. . D. 03.
P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al$%a &i I$&$"sia P"$#a&ila$ N"#"ri Jakar!a Pusa! P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al$%a !"rakhir &i I$&$"sia >"bas m"milih P"$#a&ila$ N"#"ri ma$a sa'a S"ra$# b"rhak m"m("rl"h r"habili!asi &alam hal 5
A. Di(u!us b"bas a!au &i(u!us l"(as &ari s"#ala !u$!u!a$ hukum %a$# (u!usa$$%a !"lah m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a( >. Di!a$#ka(, &i!aha$, &i!u$!u! &a$ &ia&ili a!au &ik"$aka$ !i$&aka$ lai$, !a$(a alasa$ %a$# b"r&asarka$ u$&a$#-u$&a$# a!au kar"$a k"k"lirua$ m"$#"$ai ra$#$%a a!au hukum %a$# &i!"ra(ka$ . Ja:aba$ a &a$ b b"$ar D. Ja:aba$ a &a$ b salah 00. S"!ia( ra$# %a$# m"$#alami, m"liha!, m"$%aksika$ &a$ a!au m"$'a&i krba$ ("ris!i:a %a$# m"ru(aka$ !i$&ak (i&a$a b"rhak u$!uk m"$#a'uka$ la(ra$ a!au ("$#a&ua$ k"(a&a ("$%"li&ik &a$ a!au ("$%i&ik s"ara 5 A. >. . D.
Lisa$ T"r!ulis Lisa$ mau(u$ !"r!ulis T"r!ulis m"lalui ("$asiha! hukum$%a
0;. Diba:ah i$i m"ru(aka$ hal-hal %a$# harus &i("rha!ika$ &alam (rs"s ("$%i&ika$, khusus$%a &alam hal ("m"riksaaa$ saksi &a$ !"rsa$#ka, k"uali 5 A. Saksi &i("riksa &"$#a$ !i&ak &isum(ah k"uali a(abila a&a uku( alasa$ u$!uk &i&u#a bah:a ia !i&ak aka$ &a(a! ha&ir &alam ("m"riksaaa$ &i ("$#a&ila$ >. Dalam ("m"riksaa$ !"rsa$#ka &i!a$%a a(akah ia m"$#h"$&aki &i&"$#ar$%a saksi %a$# &a(a! m"$#u$!u$#ka$ ba#i$%a &a$ bilama$a a&a maka hal i!u &ia!a! &alam b"ri!a aara . Saksi &i("riksa s"ara !"rs"$&iri, !"!a(i bl"h &i("r!"muka$ %a$# sa!u &"$#a$
%a$# lai$ &a$ m"r"ka :a'ib m"mb"rika$ k"!"ra$#a$ %a$# s"b"$ar$%a D. Dalam ("m"riksaa$ !"rsa$#ka !i&ak &i&am(i$#i l"h sia(a (u$ !"rmasuk l"h ("$asiha! hukum$%a 01. P"$u$!u! umum &a(a! m"lakuka$ ("$##abu$#a$ ("rkara &a$ m"mbua!$%a &alam sa!u sura! &ak:aa$, a(abila (a&a :ak!u %a$# sama a!au ham(ir b"rsamaa$ ia m"$"rima b"b"ra(a b"rkas ("rkara &alam hal 5 A. >"b"ra(a !i$&ak (i&a$a %a$# &ilakuka$ l"h s"ra$# %a$# sama &a$ k"("$!i$#a$ ("m"riksaa$ !i&ak m"$'a&ika$ hala$#a$ !"rha&a( ("$##abu$#a$$%a >. >"b"ra(a !i$&ak (i&a$a %a$# b"rsa$#ku!-(au! &"$#a$ %a$# lai$ . >"b"ra(a !i$&ak (i&a$a %a$# !i&ak b"rsa$#ku!-(au! sa!u &"$#a$ %a$# lai$, aka$ !"!a(i %a$# sa!u &"$#a$ %a$# lai$ i!u a&a hubu$#a$$%a, %a$# &alam hal i$i ("$##abu$#a$ !"rs"bu! ("rlu ba#i k"("$!i$#a$ ("m"riksaa$ D. S"mua b"$ar 04. >ila ("$u$!u! umum &alam m"mbua! sura! &ak:aa$ !"r$%a!a !i&ak "rma!, !i&ak '"las, &a$ !i&ak l"$#ka( m"$#"$ai !i$&ak (i&a$a %a$# &i&ak:aka$ maka akiba!$%a 5 A. >. . D.
Da(a! &iba!alka$ >a!al &"mi hukum P"$u$!u! umum harus m"m("rbaiki sura! &ak:aa$$%a la#i Sura! &ak:aa$ !i&ak &i!"rima
06. U$!uk k"("rlua$ ("m"riksaa$ hakim k"!ua si&a$# m"mbuka si&a$# &a$ m"$%a!aka$ !"rbuka u$!uk umum k"uali &alam ("rkara 5 A. >. . D.
Ti$&ak (i&a$a !"rrism" Ti$&ak (i&a$a kru(si K"susilaa$ a!au !"r&ak:a$%a a$ak-a$ak K"k"rasa$ &alam rumah !a$##a
07. S"ra$# hakim m"$#a&ili sua!u ("rkara (i&a$a, !"r$%a!a !"r&ak:a$%a a&alah ma$!a$ is!ri$%a %a$# su&ah &i"rai !u'uh !ahu$ silam, maka hakim !"rs"bu! 5 A. >. . D. 08. A.
>l"h m"$#u$&urka$ &iri T"!a( m"$#a&ili kar"$a hakim !i&ak bl"h (a$&a$# bulu T"!a( m"$#a&ili !"!a(i !i&ak bl"h m"$'a&i k"!ua si&a$# Wa'ib m"$#u$&urka$ &iri Dalam hal a(akah !"r&ak:a &i (u!us b"bas Jika ("$#a&ila$ b"r("$&a(a! bah:a &ari hasil ("m"riksaa$ &i si&a$#, k"salaha$
!"r&ak:a a!as ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a$%a !i&ak !"rbuk!i s"ara sah &a$ m"%aki$ka$ >. Jika ("$#a&ila$ b"r("$&a(a! bah:a ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a !"r&ak:a !"rbuk!i, !"!a(i ("rbua!a$ i!u !i&ak m"ru(aka$ sua!u !i$&ak (i&a$a . Jika ("$#a&ila$ b"r("$&a(a! bah:a !"r&ak:a b"rsalah m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a$%a D. Jika !"r&ak:a !"lah m"$#akui ("rbua!a$ !i$&ak (i&a$a %a$# ia lakuka$ &a$ !"r&a(a! alasa$ ("maa) 09.
P"rkara a(a %a$# &i("riksa &"$#a$ aara ("m"riksaa$ si$#ka!
A. P"rkara %a$# &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara a!au kuru$#a$ (ali$# lama !i#a bula$ &a$ a!au &"$&a s"ba$%ak-ba$%ak$%a !u'uh ribu lima ra!us ru(iah &a$ ("$#hi$aa$ ri$#a$ +aara "(a! >. P"m"riksaa$ si$#ka! ialah ("rkara k"'aha!a$ a!au ("la$##ara$ %a$# !i&ak !"rmasuk k"!"$!ua$ (asal 024 &a$ %a$# m"$uru! ("$u$!u! umum ("mbuk!ia$ s"r!a ("$"ra(a$ hukum$%a mu&ah &a$ si)a!$%a s"&"rha$a . P"rkara ("la$##ara$ !"r!"$!u !"rha&a( ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ lalu li$!as 'ala$ D. P"rkara %a$# &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara kura$# &ari lima !ahu$ ;2. D"mi k"("$!i$#a$ hukum !"rha&a( s"mua (u!usa$ %a$# !"lah m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &ari ("$#a&ila$ lai$ s"lai$ &ari(a&a
. . D.
T"r(i&a$a a!au k"luar#a$%a T"r(i&a$a a!au ("$asiha! hukum$%a Jaksa A#u$# <"$!"ri /ukum &a$ /A<
3. <"$uru! KU/AP, %a$# &imaksu& &"$#a$ La(ra$ 5 a. P"mb"ri!ahua$ %a$# &isam(aika$ l"h s"ra$# kar"$a hak &a$ k":a'iba$ b"r&asarka$ u$&a$# u$&a$# k"(a&a ("'aba! %a$# b"r:"$a$# !"$!a$# !"lah a!au s"&a$# a!au &i&u#a aka$ !"r'a&i$%a ("ris!i:a (i&a$a. b. P"mb"ri!ahua$ &a$ ("rmi$!aa$ l"h (ihak %a$# b"rk"("$!i$#a$ k"(a&a (isi !"$!a$# !"lah a!au s"&a$# a!au &i&u#a !"lah !"r'a&i ("ris!i:a (i&a$a. . P"m"b"ri!ahua$ &is"r!ai ("rmi$!aa$ l"h (ihak %a$# b"rk"("$!i$#a$ k"(a&a ("'aba! %a$# b"r:"$a$# u$!uk m"$i$&ak m"$uru! hukum s"s"ra$# %a$# !"lah m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a a&ua$ %a$# m"ru#ika$$%a. &. T"r!a$#ka($%a s"s"ra$# b"b"ra(a saa! s"su&ah ia m"lakuka$ k"'aha!a$. 0. Pasal 32 KU/P m"$#a!ur !"$!a$# '"$is '"$is hukuma$, %ai!u hukuma$ (kk &a$ hukuma$ !ambaha$. >"riku! i$i a&alah !"rmasuk hukuma$ !ambaha$, k"uali 5 a. P"$abu!a$ hak hak !"r!"$!u
b. P"ram(asa$ @ P"$%i!aa$ bara$# bara$# !"r!"$!u . P"$#umuma$ (u!usa$ hakim &. Pi&a$a &"$&a ;. U$&a$# u$&a$# %a$# m"$#a!ur !"$!a$# /ukum Aara Pi&a$a a&alah 5 a. UU N. 38 Tahu$ 3983 b. UU N. 34 Tahu$ 3993 . UU N. 8 Tahu$ 3983 &. UU N. 4 Tahu$ 3984 1. P"$%&ik !"lah s"l"sai m"$%i&ik sua!u ("rkara, s"la$'u!$%a b"rkas ("rkara &is"rahka$ k"(a&a 5 a. P"$#a&ila$ N"#"ri b. T"rsa$#ka . K"'aksaa$ @ P"$u$!u! Umum &. <"$u$##u k"(u!usa$ ("$#a&ila$ 4. P"ra$ P"$asiha! /ukum &alam KU/AP &alam m"$&am(i$#i !"rsa$#ka (a&a ("m"riksaa$ ("$%i&ik a&alah 5 a. Iku! m"$"$!uka$ 'ala$$%a ("m"riksaa$ b. >"k"r'asama &"$#a$ ("$%i&ik . <"liha! &a$ m"$&"$#ar ("m"riksaa$ &. <"mb"rika$ 'a:aba$ k"(a&a ("$%i&ik
6. D"mi k"("$!i$#a$ hukum !"rha&a( s"mua (u!usa$ %a$# !"lah m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &ari ("$#a&ila$ lai$ s"lai$ &ari(a&a
"riku! i$i a&alah alas a$ alas a$ %a$# &a(a! &i'a&ika$ &asar ("rmi$!aa$ ("$i$'aua$ k"mbali %a$# &ia!ur &alam KU/AP, k"uali 5 a. A(abila &i!"muka$ @ !"r&a(a! k"a&aa$ hukum + $*um baru b. A(abila !"r&a(a! k"khila)a$ %a$# $%a!a &alam ("m"riksaa$ . A(abila &alam (u!usa$ !"rs"bu! !"r&a(a! sali$# b"r!"$!a$#a$ &. A(abila hukum (i&a$a %a$# &i'a!uhka$ kura$# &ari 0@; &ari a$ama$ maksimal &alam u$&a$# u$&a$#. 8. Dalam (asal 00 a%a! +3 KU/AP '"$is ("$aha$a$ %ai!u 5
a. P"$aha$a$ Ru!a$ b. P"$aha$a$ rumah &a$ ("$aha$a$ k!a . P"$aha$a$ ba&a$ &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar 9. Umum$%a ("$a$#ka(a$ harus &is"r!ai &"$#a$ sura! ("ri$!ah ("$a$#ka(a$, $amu$ ("$a$#ka(a$ &a(a! &ilakuka$ !a$(a sura! ("ri$!ah %ai!u &alam hal 5 a. T"r&a(a! buk!i ("rmulaa$ %a$# uku( b. Jika !"rsa$#ka !i&ak mau b"k"r'asama &"$#a$ ("$%i&ik . T"rsa$#ka !"r!a$#ka( !a$#a$ &. T"r&a(a! u(a%a !"rsa$#ka u$!uk m"$#hila$#ka$ bara$# buk!i 32. Sura! &ak:aa$ %a$# &ibua! l"h Jaksa P"$u$!u! Umum b"risi @ m"mua! 5 a. T"m(a! !i$&ak (i&a$a &ilakuka$ b. Wak!u !i$&ak (i&a$a &ilakuka$ . U$sur u$sur !i$&ak (i&a$a %a$# &ilakuka$ &. Ja:aba$ a, b, &a$ b"$ar 33. ?a$# &is"bu! s"ba#ai !"rsa$#ka a&alah 5 a. S"s"ra$# %a$# kar"$a ("rbua!a$$%a (a!u! &i&u#a s"ba#ai ("laku ("rbua!a$ (i&a$a b. S"s"ra$# %a$# kar"$a k"a&aa$$%a (a!u! &i&u#a s"ba#ai ("laku !i$&ak (i&a$a . S"s"ra$# %a$# kar"$a ("rbua!a$$%a a!au k"a&aa$$%a (a!u! &i&u#a s"ba#ai ("laku !i$&ak (i&a$a &. S"s"ra$# %a$# kar"$a ("rbua!a$$%a a!au k"a&aa$$%a b"r&asarka$ buk!i ("rmulaa$ (a!u! &i&u#a s"ba#ai ("laku !i$&ak (i&a$a 30. P"rkara (ra ("ra&ila$ a&alah ("rkara %a$# ("m"riksaa$$%a !"rmasuk "(a! kar"$a harus su&ah &i(u!uska$ &alam :ak!u 5 a. 31 hari b. 37 hari . 7 hari &. 1 hari 3;. ?a$# &imaksu& &"$#a$ (u!usa$ l"(as &ari s"#ala !u$!u!a$ hukum a&alah 5 a. >"r&asarka$ hasil ("m"riksaa$ &i ("$#a&ila$ hakim b"r("$&a(a! bah:a k"salaha$ !"r&ak:a a!as ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a$%a !i&ak !"rbuk!i s"ara sah &a$ m"%aki$ka$. b. >"r&asarka$ hasil ("mbuk!ia$ &i ("$#a&ila$ hakim b"r("$&a(a! bah:a ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a !"r&ak:a !"rbuk!i s"ara sah &a$ m"%aki$ka$, $amu$ ("rbua!a$ !"r&ak:a !"rs"bu! m"$uru! hakim !"r$%a!a buka$ !"rmasuk s"ba#ai ("rbua!a$ (i&a$a . Ja:aba$ a &a$ b b"$ar &. Ja:aba$ a &a$ b salah
31. Diba:ah i$i a&alah ala! buk!i %a$# sah m"$uru! KU/AP, k"uali 5 a. K"!"ra$#a$ saksi b. K"!"ra$#a$ ahli . K"!"ra$#a$ !"r&ak:a &. K"!"ra$#a$ saksi ahli 34. ?a$# &i("riksa m"$uru! aara ("m"riksaa$ !i$&ak (i&a$a ri$#a$ a&alah 5 a. P"rkara k"'aha!a$ a!au ("la$##ara$ %a$# !i&ak !"rmasuk k"!"$!ua$ (asal 024 m"$uru! ("$u$!u! umum ("mbuk!ia$ s"r!a ("$"ra(a$ hukum$%a mu&ah &a$ si)a!$%a s"&"rha$a b. P"rkara %a$# &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara a!au kuru$#a$ (ali$# lama ; bula$ &a$ @ a!au &"$&a s"ba$%ak ba$%ak$%a R(. 7.422,- &a$ ("$#hi$aa$ ri$#a$. . P"rkara %a$# ("mbuk!ia$$%a s"r!a ("$"ra(a$ hukum$%a mu&ah &. P"rkara k"'aha!a$ %a$# a$ama$ hukum$%a l"bih &ari 4 !ahu$ 36. Jaksa ("$u$!u! umum &a(a! m"$#a'uka$ saksi %a$# m"mb"ra!ka$, saksi i$i &is"bu! 5 a. Saksi a har#" b. Saksi a &" har#" . Saksi T"s!im$ium &" au&i!u &. Saksi
38. P"m"riksaa$ !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a sua!u ("$a$#ka(a$ a!au ("$aha$a$ &a(a! &ia'uka$ l"h 5 a. T"rsa$#ka, k"luar#a a!au kuasa$%a b. T"rsa$#ka &a$ 'aksa . T"rsa$#ka &a$ k"luar#a krba$ &a$ 'aksa &. !"r&ak:a 39. >"rkas ("rkara %a$# &i("la'ari @ &i!"li!i l"' ("$u$!u! umum !"r$%a!a b"lum l"$#ka(. U$!uk i!u !i$&aka$ ("$u$!u! umum 5 a. <"lim(ahka$ b"rkas ("rkara !"rs"bu! k" P"$#a&ila$ N"#"ri u$!uk &isi&a$#ka$ b. <"mbua! sura! &ak:aa$ . <"$#"mbalika$ b"rkas ("rkara k"(a&a ("$%i&ik, &is"r!ai ("!u$'uk &. <"$%i&a$#ka$ ("rkara !"rs"bu! k" P"$#a&ila$ 02. K"!"ra$#a$ saksi ahli a&alah a(a %a$# saksi $%a!aka$ &i si&i$# ("$#a&ila$
m"$#"$ai hal 5 a. ?a$# &iliha! s"$&iri l"h !"r&ak:a b. ?a$# &ialami s"$&iri l"h saksi . ?a$# &i&"$#ar s"$&iri l"h !"r&ak:a &. ?a$# &ik"!ahui s"$&iri l"h ("$%i&ik 03. ?a$# &a(a! &i'a&ika$ alas a$ ("$a$##uha$ ("$aha$a$, k"uali 5 a. Ti&ak aka$ m"$#hila$#ka$ bara$# buk!i b. Ti&ak aka$ m"larika$ &iri . Ti&ak aka$ m"$#ula$#i !i$&ak (i&a$a &. A!as ("rmi$!aa$ k"luar#a !"r&ak:a 00. P"$%i&ik &a(a! m"$aha$ !"rsa$#ka !a$(a ("r(a$'a$#a$ (ali$# lama 5 a. 02 hari b. ;2 hari . 62 hari &. 92 hari 0;. >"ra(a lama :ak!u %a$# &i("rluka$ ba#i ("$%i&ik u$!uk m$"$"$!uka$ sika( a(akah s"s"ra$# !"rsa$#ka %a$# &i!a$#ka(, aka$ &i!"ruska$ &"$#a$ ("$aha$a$ a!au !i&ak a. 0 hari b. 3 hari . 3 mi$##u &. 0 mi$##u 01. ?a$# &imaksu& &"$#a$ is!ilah !"r!a$#ka( !a$#a$ + (h""r!"r&aa& m"$uru! KU/AP a&alah 5 a. T"r!a$#ka($%a s"s"ra$# (a&a :ak!u s"&a$# m"lakuka$ k"'aha!a$ b. T"r!a$#ka($%a s"s"ra$# b"b"ra(a saa! s"su&ah ia m"lakuka$ k"'aha!a$ . Ja:aba$ a &a$ b b"$ar &. Ja:aba$ a &a$ b salah 04. Ora$#, ba&a$ hukum a!au l"mba#a lai$ %a$# m"$"rima 'asa hukum &ari A&*ka! &ik"$al &"$#a$ s"bu!a$ 5 a. Jus!isiab"l"$ b. P"$ari k"a&ila$ . Kli"$ &. Pasi"$ 06. S"suai &"$#a$ Pasal 70 KU/AP &a$ Pasal 37 UU a&*ka!, maka a&*ka! 5 a. >"rhak m"$&am(i$#i kli"$$%a s"'ak &i!a$#ka( &a$ @ a!au &i!aha$ b. >"rhak m"$&a(a! b"rkas @ &kum"$ u$!uk k"("$!i$#a$ ("mb"laa$ kli"$$%a . >"rhak m"$&a(a!ka$ h$rarium &ari kli"$$%a &. >"rhak s"!ia( saa! m"$#hubu$#i kli"$$%a
<"$uru! (asal 3;8 P"$u$!u! umum s"!"lah m"$"rima hasil ("$%i&ika$ &ari ("$%i&ik s"#"ra m"m("la'ari &a$ m"$"li!i &alam :ak!u a. 02 hari b. 31 hari . 7 hari &. ; hari Ja:aba$ Pasal 3;8+3 P"$u$!u! umum s"!"lah m"$"rima hasil ("$%i&ika$ &ari ("$%i&ik s"#"ram"m("la'ari &a$ m"$"li!i$%a &a$ &alam :ak!u !u'uh hari :a'ibm"mb"ri!hauka$ k"(a&a ("$%i&ik a(akah hasil ("$%i&ika$ i!u su&ah l"$#ka( a!au b"lum. 60. P"$%i&ik harus su&ah m"$%am(aika$ b"rkas ("rkara %a$# b"lum l"$#ka( k"(a&a ("$u$!u! umum u$!uk &il"$#ka(i &alam :ak!u a. 31 hari b. 7 hari . 03 hari &. ; hari Ja:aba$ A Pasal 3;8+0 Dalam hal hasil ("$%i&ika$ !"r$%a!a b"lum l"$#ka(, ("$u$!u! umumm"$#"mbalika$ b"rkas ("rkara k"(a&a ("$%i&ik &is"r!ai ("!u$'uk !"$!a$# hal %a$# harus &ilakuka$ u$!uk &il"$#ka(i &a$ &alam :ak!u "m(a! b"las haris"'ak !a$##al ("$"rimaa$ b"rkas, ("$%i&ik harus su&ah m"$%am(aika$k"mbali b"rkas ("rkara i!u k"(a&a ("$u$!u! umum.
6;. ?a$# b"r:"$a$# m"lakuka$ ("$%i!aa$ s"ba#aima$a &alam (asal ;8 KU/AP a&alah a. P"$%i&ik b. P"$u$!u! Umum . P"$as"ha! /ukum &. Ja:aba$ a,b, &a$ s"mua b"$ar Ja:aba$ A Pasal ;8 P"$%i!aa$ ha$%a &a(a! &ilakuka$ l"h ("$%i&ik &"$#a$ sura! ii$ k"!ua("$#a&ila$ $"#"ri s"!"m(a!. 61. <"$uru! (asal ;4 k"uali &alam halhal !"r!a$#ka( !a$#a$ ("$%i&ik &ilara$# m"masuki &a$ m"lakuka$ ("$##"l"&aha$ (a&a saa!-saa! a. Rua$# &ima$a s"&a$# b"rla$#su$# si&a$#
Pasal ;4 K"uali &alam hal !"r!a$#ka( !a$#a$, ("$%i&ik !i&ak &i("rk"$a$ka$m"masuki5 Rua$# &ima$a s"&a$# b"rla$#su$# si&a$#
67. S"ba#aima$a &alam (asal 69 KU/AP ("$as"ha! hukum b"rhak m"$#hubu$#i !"rsa$#ka s"'ak a. Saa! &i!a$#ka( a!au &i!aha$ (a&a s"mua !i$#ka! ("m"riksaa$ b. S"!"lah &i!aha$ l"h K"'aksaa$ . S"!"lah b"rkas &ilim(ahka$ k" P"$#a&ila$ $"#"ri &. Saa! !"rsa$#ka aka$ &isi&a$#ka$ ("r!ama kali Ja:aba$ A Pasal 69 P"$asiha! hukum b"rhak m"$#hubu$#i !"rsa$#ka s"'ak saa! &i!a$#ka( a!au&i!aha$ (a&a s"mua !i$#ka! ("m"riksaa$ m"$uru! !a!aara %a$# &i!"$!uka$ u$&a$#-u$&a$# i$i.
68.
69. Dalam hal &ak:aa$ kura$# l"$#ka(@s"m(ur$a. Pasal 311 KU/AP m"mb"ri k"mu$#ki$a$ k"(a&a ("$u$!u! umum u$!uk m"lakuka$ ("rubaha$ sura! &ak:aa$. >"ra(a kali &a$ ka(a$ s"lamba!-lamba!$%a harus su&ah &is"rahka$ k"mbali k" ("$#a&ila$ s"b"lum si&a$# &imulai a. Sa!u kali &a$ s"lamba!lamba!$%a 7 hari b. Dua kali &a$ s"lamba!lamba!$%a 31 hari . >"rkali-kali &a$ s"lamba!lamba!$%a 7 hari &. Ti#a kali &a$ s"lamba!lamba!$%a 7 hari Ja:aba$ A Pasal 311+0 P"$#ubaha$ sura! &ak:aa$ &a(a! &ilakuka$ ha$%a sa!u kali s"lamba!lamba!$%a !u'uh hari s"b"lum si&a$# &imulai
72. Alasa$-alasa$ u$!uk kasasi m"$uru! 04; KU/AP &iba:ah i$i &ib"$arka$, k"uali5 a. Ti&ak &i!"ra(ka$$%a sua!u ("ra!ura$ hukum a!au &i!"ra(ka$ !i&ak s"ba#aima$a m"s!i$%a. b. ara m"$#a&ili %a$# !i&ak &ilaksa$aka$ m"$uru! k"!"$!ua$ . P"$#a&ila$ m"lam(aui ba!as :":"$a$#$%a &. >"ra! ri$#a$$%a hukuma$ a!au b"sar-k"il$%a 'umlah &"$&a %a$# &i'a!uhka$ Ja:aba$ D 04; KU/AP a. Ti&ak &i!"ra(ka$$%a sua!u ("ra!ura$ hukum a!au &i!"ra(ka$ !i&ak s"ba#aima$a m"s!i$%a. b. ara m"$#a&ili %a$# !i&ak &ilaksa$aka$ m"$uru! k"!"$!ua$ . P"$#a&ila$ m"lam(aui ba!as :":"$a$#$%a
73. <"$uru! Pasal 014 KU/AP b"ra(a 'a$#ka :ak!u u$!uk m"$#a'uka$ ("rmh$a$ kasasi k"(a&a (a$i!"ra ("$#a&ila$ N"#"ri %a$# m"mu!us ("rkara s"!"lah (u!usa$ !"rs"bu! &ib"ri!ahuka$ k"(a&a T"r&ak:a
a. 7 /ari b. 31 /ari . Ti&ak a&a !"$##a$# :ak!u &. ;2 hari Ja:aba$ > Pasal 014 P"rmh$a$ kasasi &isam(aika$ l"h ("mh$ k"(a&a (a$i!"ra ("$#a&ila$%a$# !"lah m"mu!us ("rkara$%a &alam !i$#ka! ("r!ama, &alam :ak!u "m(a!b"las hari s"si&ah (u!usa$ ("$#a&ila$ %a$# &imi$!aka$ kasasi i!u &ib"ri!ahuka$ k"(a&a !"r&ak:a.
70. Pa$i!"ra P"$#a&ila$ N"#"ri m"$#irimka$ sali$a$ (u!usa$ P"rkara %a$# &imi$!aka$ ba$&i$# &a$ b"rkas ("rkara s"r!a sura! buk!i k" P"$#a&ila$ Ti$##i &alam 'a$#ka :ak!u +0;6 KU/AP a. 7 hari s"'ak ("rmi$!aa$ ba$&i$# &ia'uka$ b. 31 hari s"'ak ("rmi$!aa$ ba$&i$# &ia'uka$ . ;2 hari s"'ak ("rmi$!aa$ ba$&i$# &ia'uka$ &. A,b, s"mua$%a salah Ja:aba$ > Pasal 0;6 S"lamba!-lamba!$%a &alam :ak!u 31 hari s"'ak ("rmi$!aa$ ba$&i$#&ia'uka$, (a$i!"ra m"$#irimka$ sali$a$ (u!usa$ P"rkara %a$# &imi$!aka$ba$&i$# &a$ b"rkas ("rkara s"r!a sura! buk!i k" P"$#a&ila$ Ti$##i 7;. P"rmh$a$ kasasi &"mi k"("$!i$#a$ hukum m"$uru! (asal 049 KU/AP &ia'uka$ l"h a. Jaksa P"$u$!u! Umum b.
71. >"riku! i$i a&alah :":"$a# Pra("ra&ila$ k"uali a. Sah a!au !i&ak$%a sua!u ("$a$#ka(a$ &a$ a!au ("$aha$a$ b. Sah a!au !i&ak$%a ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$ . P"rmi$!aa$ #a$!i k"ru#ia$ a!au r"habili!asi &. Sah a!au !i&ak$%a sua!u ("$##"l"&aha$ Ja:aba$ D a. Sah a!au !i&ak$%a sua!u ("$a$#ka(a$ &a$ a!au ("$aha$a$ b. Sah a!au !i&ak$%a ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$ . P"rmi$!aa$ #a$!i k"ru#ia$ a!au r"habili!asi
74. P"$#ura$#a$ masa !aha$a$ !"rha&a( hukuma$ (i&a$a %a$# &i'a!uhka$ &a(a! &ilakuka$ &"$#a$ ara m"$#ura$#ka$ '"$is !aha$a$ i!u s"$&iri +(asal 00 a%a! 4 KU/AP, &ima$a s"maki$ ri$#a$ '"$is !aha$a$, s"maki$ k"il 'umlah ("$#ura$#a$$%a. U$!uk !aha$a$ k!a b"ra(a 'umlah ("$#ura$#a$ masa ("$aha$$%a a. Sama &"$#a$ 'umlah masa !aha$a$ b. S"!"$#ah &ari masa !aha$a$ . S"("r!i#a &ari masa !aha$a$ &. S"("rlima &ari masa !aha$a$ Ja:aba$ D S"("rlima &ari masa !aha$a$ 02 S"ra$# saksi :a'ib m"$#ua(ka$ sum(ah@'a$'i s"b"lum m"mb"rika$ k"saksia$ +(asal 362 a%a! ; KU/AP. 76. A(a akiba! hukum$%a s"ra$# saksi %a$# m"mb"rika$ k"saksia$ !a$(a m"$#ua(ka$ sum(ah@'a$'i5 a. >a!al &"mi hukum b. =u#ur . Ti&ak m"m(u$%ai k"kua!a$ s"ba#ai ala! buk!i %a$# sah &. /a$%a s"ba#ai ("!u$'uk ba#i hakim Ja:aba$ D /a$%a s"ba#ai ("!u$'uk ba#i hakim
77. Dalam m"$'a!uhka$ (i&a$a k"(a&a s"ra$# !"rsa$#ka@!"r&ak:a hakim harus m"m"$uhi mi$imum ("mbuk!ia$ %a$# &ia!ur &alam (asal 38; KU/AP. Pri$si( mi$imum ("mbuk!ia$ !"rs"bu! a&alah a. K"%aki$a$ hakim b. K"%aki$a$ hakim &a$ s"kura$#-kura$#$%a &ua ala! buk!i %a$# sah . K"%aki$a$ hakim &a$ ala! buk!i &. K"%aki$a$ hakim &a$ ("$#akua$ Ja:aba$ > Pasal 38; /akim !i&ak bl"h m"$'a!uhka$ (i&a$a k"(a&a s"ra$# k"uali a(abila &"$#a$ s"kura$#-kura$#$%a &ua ala! buk!i %a$# sah 78. Pasal 074 KU/AP m"$#a!ur masalah bia%a ("rkara &a$ #a$!i k"ru#ia$. Dalam hal !"r(i&a$a l"bih &ahulu sa!u ra$# &alam sua!u !i$&ak (i&a$a, k"(a&a sia(a bia%a ("rkara &a$ #a$!i k"ru#ia$ !"rs"bu! &ib"ba$ka$ a. S"ara s"$&iri-s"$&iri b. Dib"ba$ka$ s"ara b"rimba$# . Dib"ba$ka$ k"(a&a $"#ara &. T"r#a$!u$# !u$!u!a$ 'aksa Ja:aba$ Pasal 074 A(abila l"bih &ari sa!u ra$# &i(i&a$a &alam sa!u ("rkara, maka bia%a("rkara &a$ a!au #a$!i k"ru#ia$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam (asal 071 &ib"ba$ka$ k"(a&a m"r"ka b"rsama-sama s"ara b"rimba$#.
79. P"$##"l"&aha$ m"$uru! (asal ;; KU/AP harus &"$#a$ ii$ a. K"!ua P"$#a&ila$ b. Ka'ari . K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri &.
82. P"$%i!aa$ m"$uru! Pasal ;8 KU/AP &ilakuka$ &"$#a$ ii$ a. Ka(lri b. K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri . K"'aksaa$ &. K"!ua P"$#a&ila$ Ti$##i Ja:aba$ > Pasal ;8 P"$%i!aa$ ha$%a &a(a! &ilakuka$ l"h ("$%i&ik &"$#a$ sura! ii$ k"!ua("$#a&ila$ $"#"ri s"!"m(a!.
83. Dalam asas ("ra&ila$ %a$# "(a!, !"(a!, &a$ bia%a ri$#a$ s"ba#aima$a$ k"!"$!ua$ (asal 67 KU/AP bah:a !"r&ak:a a!au ("$u$!u! umum b"rhak u$!uk mi$!a ba$&i$# !"rha&a( (u!usa$ ("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama, k"uali a. Pu!usa$ b"bas b. Pu!usa$ l"(as . Ja:aba$ a &a$ b s"mua b"$ar &. Pu!usa$ l"(as &ari s"#ala !u$!u!a$ hukum Ja:aba$ Pasal 67 T"r&ak:a a!au ("$u$!u! umum b"rhak u$!uk mi$!a ba$&i$# !"rha&a( (u!usa$("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama k"uali !"rha&a( (u!usa$ b"bas, l"(as &aris"#ala !u$!u!a$ hukum %a$# m"$%a$#ku! masalah kura$# !"(a!$%a ("$"ra(a$ hukum &a$ (u!usa$ ("$#a&ila$ &alam aara "(a!.
80. >"r&asarka$ k"!"$!ua$ (asal 3;4 KU/AP ("$%i&ik &a(a! m"lakuka$ ("$##alia$ ma%a!. A&a(u$ %a$# &imaksu& &"$#a$ ("$##alia$ ma%a! a&alah a. P"$#ambila$ ma%a! &ari s"mua '"$is !"m(a! &a$ ara ("$#ubura$$%a b. P"$##alia$ &ari !a$ah a!au kubura$ makam . P"$#ambila$ ma%a! &ari !"m(a! ("mbakara$ ma%a! mau(u$ #a !"m(a!
("$%im(aa$ ma%a! &. Ja:aba$ a, b &a$ s"mua b"$ar Ja:aba$ A P"$'"lasa$ Pasal 3;4 ?a$# &imaksu& &"$#a$ ("$##alia$ ma%a! !"rmasuk ("$#ambila$ma%a! &ari s"mua '"$is !"m(a! &a$ ara ("$#ubura$.
8;. T"rsa$#ka %a$# !i&ak &a(a! ha&ir m"$#ha&a( ("$%i&ik m"$uru! k"!"$!ua$ (asal 33; &ilakuka$ &i !"m(a! k"&iama$ !"rsa$#ka a. P"$%i&ik s"$&iri %a$# &a!a$# b. A(abila !"rsa$#ka &"$#a$ alasa$ %a$# (a!u! &a$ :a'ar %a$# !i&ak &a(a! &a!a$# . T"rsa$#ka b"r!"m(a! !i$##al 'auh &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$ D Pasal 33; Jika s"ra$# !"rsa$#ka a!au saksi %a$# &i(a$##il m"mb"ri alasa$ %a$# (a!u!m"lakuka$ ("m"riksaa$ k" !"m(a! k"&iama$ !"rsa$#ka &a$ :a'ar bah:a ia !i&ak &a(a! &a!a$# k"(a&a ("$%i&ik %a$# m"lakuka$ ("m"riksaa$, ("$%i&ik i!u &a!a$# k" !"m(a! k"&iama$$%a.
81. <"$uru! (asal 39 KU/AP !"rha&a( s"s"ra$# %a$# &i&u#a k"ras m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a &"$#a$ &asar buk!i ("rmulaa$ %a$# uku( &a(a! &ilakuka$ ("$a$#ka(a$ u$!uk (ali$# lamahari a. Sa!u hari b. Dua (uluh hari . Em(a! (uluh hari &. E$am (uluh hari Ja:aba$ A Pasal 39 P"$a$#ka(a$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam (asal 37 &a(a! &ilakuka$ u$!uk(ali$# lama sa!u hari.
84. <"$uru! (asal 03 KU/AP &iba:ah i$i !"r&a(a! b"b"ra(a alas a$ &ilakuka$$%a ("$aha$a$ !"rha&a( !"rsa$#ka a!au !"r&ak:a,k"uali a. T"rsa$#ka a!au !"r&ak:a &i&u#a aka$ m"larika$ &iri b. T"rsa$#ka a!au !"r&ak:a &ik:a!irka$ aka$ m"$#hila$#ka$ bara$# buk!i . T"rsa$#ka a!au !"r&ak:a m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara kura$# &ari lima !ahu$
&. T"rsa$#ka a!au !"r&ak:a &i&u#a aka$ m"$#ula$#i !i$&ak (i&a$a Ja:aba$ Pasal 03+3 P"ri$!ah ("$aha$a$ a!au ("$aha$a$ la$'u!a$ &ilakuka$ !"rha&a( s"ra$#!"rsa$#ka a!au !"r&ak:a %a$# &i&u#a k"ras m"lakuka$ !i$&ak (i&a$ab"r&asarka$ buk!i %a$# uku(, &alam hal a&a$%a k"a&aa$ %a$# m"$imbulka$ k"kha:!ira$ bah:a !"rsa$#ka a!au !"r&ak:a aka$ m"larika$ &iri, m"rusak a!au m"$#hila$#ka$ bara$# buk!i &a$ a!au m"$#ula$#i !i$&ak (i&a$a.
86. >"riku! &i ba:ah i$i a&alah '"$is-'"$is aara ("m"riksaa$ si&a$# ("$#a&ila$ &alam hukum aara (i&a$a, k"uali a. Aara ("m"riksaa$ biasa +340 b. Aara ("m"riksaa$ "(a! +024 . Aara ("m"riksaa$ luar biasa &. Aara ("m"riksaa$ si$#ka! +02; Ja:aba$ Aara ("m"riksaa$ luar biasa
87. <"$uru! (asal 0;; KU/AP (u!usa$ ("rkara (i&a$a (a&a ("$#a&ila$ !i$#ka! ("r!ama &a(a! &imi$!aka$ ba$&i$# l"h a. /a$%a ("$u$!u! umum b. /a$%a !"r&ak:a . P"$u$!u! umum a!au !"r&ak:a &. P"$u$!u! umum b"rsamasama &"$#a$ !"r&ak:a Ja:aba$ Pasal 0;;+4 Dalam hal ("$#a&ila$ $"#"ri m"$"rima ("rmi$!aa$ ba$&i$#, baik %a$#&ia'uka$ l"h ("$u$!u! umum a!au !"r&ak:a mau(u$ %a$# &ia'uka$ l"h("$u$!u! umum &a$ !"r&ak:a s"kali#us maka (a$i!"ra :a'ibm"mb"ri!ahuka$ ("rmi$!aa$ &ari (ihak %a$# sa!u k"(a&a (ihak %a$# lai$.
88. >"r&asarka$ (asal 89 KU/AP ba&a$ ("ra&ila$ %a$# b"r:"$a$# u$!uk m"m"riksa &a$ m"$#a&ili ("rkara k$"ksi!as a&alah a. P"ra&ila$
("ra&ila$ umum &a$ li$#ku$#a$ ("ra&ila$ mili!"r, &i("riksa &a$ &ia&ili l"h ("$#a&ila$ &alam li$#ku$#a$ ("ra&ila$ umum k"uali 'ika m"$uru! k"(u!usa$ m"$!"ri ("r!aha$a$ &a$ k"ama$a$ &"$#a$ ("rs"!u'ua$ m"$!"ri k"hakima$ ("rkara i!u harus &i("riksa &a$ &ia&ili l"h ("$#a&ila$ &alam li$#ku$#a$ ("ra&ila$ mili!"r.
89. <"$uru! (asal ;3 +3 KU/AP ("$a$##uha$ ("$aha$a$ i!u &a(a! &ilakuka$ a. Kar"$a ("rmi$!aa$ !"rsa$#ka a!au !"r&ak:a &a$ ("rmi$!aa$ i!u &is"!u'ui i$s!a$si m"$aha$ &"$#a$ s%ara!-s%ara! &a$ 'ami$a$ %a$# &i!"!a(ka$ b. A&a$%a ("rs"!u'ua$ &ari !aha$a$ u$!uk m"ma!uhi s%ara! %a$# &i!"!a(ka$ s"r!a m"m"$uhi 'ami$a$ %a$# &i!"$!uka$ . Ja:aba$ a, b b"$ar &. A&a$%a k"%aki$a$ !"rsa$#ka a!au !"r&ak:a m"larika$ &iri Ja:aba$ A Pasal ;3+3 A!as ("rmi$!aa$ !"rsa$#ka a!au !"r&ak:a, ("$%i&ik a!au ("$u$!u! umum a!au hakim, s"suai &"$#a$ k":"$a$#a$ masi$#-masi$#, &a(a! m"$#a&aka$ ("$a$##uha$ ("$aha$a$ &"$#a$ &asar a!au !a$(a 'ami$a$ ua$# a!au 'ami$a$ ra$# b"r&asarka$ s%ara! %a$# &i!"$!uka$.
92. <"$uru! (asal 39 +0 &ika!aka$ bah:a Ti&ak &i("rbl"hka$ m"lakuka$ ("$a$#ka(a$ !"rha&a( a. !"rsa$#ka %a$# m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a ("la$##ara$ b. T"rsa$#ka m"lakuka$ k"'aha!a$ ri$#a$ . T"rsa$#ka m"lakuka$ ("la$##ara$ s"&a$# &. Ja:aba$ a, b, &a$ b"$ar Ja:aba$ A Pasal 39+0 T"rha&a( !"rsa$#ka ("laku ("la$##ara$ !i&ak &ia&aka$ ("$a$#ka(a$ k"uali &alam hal ia !"lah &i(a$##il s"ara sah &ua kali b"r!uru!-!uru! !i&ak m"m"$uhi (a$##ila$ i!u !a$(a alasa$ %a$# sah. Dasar &ilakuka$$%a ("$a$#ka(a$ !"rha&a( s"s"ra$# %a$# &i&u#a k"ras m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a ialah 5 A. >. . D.
La(ra$ krba$ P"$#a&ua$ krba$ A&a$%a buk!i ("rmulaa$ %a$# uku( A&a$%a bara$# buk!i
0. A. >. . D. ;. A. >. . D.
P"$a$#ka(a$ &ilakuka$ u$!uk (ali$# lama HHH.hari 7 ; 3 31 Diba:ah i$i %a$# buka$ m"ru(aka$ '"$is ("$aha$a$ a&alah 5 P"$aha$a$ rumah !aha$a$ N"#ara P"$aha$a$ rumah P"$aha$a$ luar P"$aha$a$ k!a
1. U$!uk k"("$!i$#a$ ("$%i&ika$, ("$%i&ik &a(a! m"lakuka$ ("$##"l"&aha$ a!as ii$ &ari 5 A. >. . D.
Ka(lr"s s"!"m(a! K"(ala &"sa a!au k"!ua li$#ku$#a$ s"!"m(a! K"!ua P"$#a&ila$ N"#"ri s"!"m(a! K"!ua
4. Diba:ah i$i %a$# buka$ m"ru(aka$ alasa$ sub%"k!i) &ilakuka$$%a ("$aha$a$ a&alah 5 A. Ti$&ak (i&a$a %a$# &ilakuka$ &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara lima !ahu$ a!au l"bih >. A&a$%a k"kha:a!ira$ !"rsa$#ka m"larika$ &iri . Dikha:a!irka$ !"rsa$#ka aka$ m"rusak &a!au m"$#hila$#ka$ bara$# buk!i D. T"rsa$#ka aka$ m"$#ula$#i !i$&ak (i&a$a 6. A. >. . D.
J"$is ("$aha$a$ %a$# &ikura$#ka$ s"("rlima$%a &ari masa hukuma$ ialah 5 P"$aha$a$ rumah !aha$a$ N"#ara P"$aha$a$ rumah P"$aha$a$ luar P"$aha$a$ k!a
7. Dalam m"lakuka$ ("$##"l"&aha$ !"r&a(a! !"m(a!-!"m(a! &ima$a ("$%i&ik !i&ak bl"h m"masuki$%a k"uali &alam hal !"r!a$#ka( !a$#a$, !"m(a!-!"m(a! !"rs"bu! ialah 5 a. Rua$# &ima$a s"&a$# b"rla$#su$# si&a$#
b"rla$#su$# u(aara k"$"#araa$G rua$# &ima$a s"&a$# b"rla$#su$# si&a$# ("$#a&ila$ b. Rua$# &ima$a s"&a$# b"rla$#su$# si&a$#
. . D.
Si&a$# &alam (ra("ra&ila$ &i(im(i$ l"h 5
9. Ti$&ak (i&a$a %a$# &ilakuka$ b"rsama-sama l"h m"r"ka %a$# !"rmasuk li$#ku$#a$ ("ra&ila$ umum &a$ li$#ku$#a$ ("ra&ila$ mili!"r +k$"ksi!as, &i("riksa &a$ &ia&ili l"h 5 A. >. . D.
P"ra&ila$ Ta!a Usaha N"#ara
32.Da(a!kah ("$u$!u! umum m"$#ubah sura! &ak:aa$ A. Da(a!, &a$ ha$%a &ilakuka$ sa!u kali s"lamba!-lamba!$%a !i#a hari s"b"lum si&a$# &imulai >. Da(a!, &a$ ha$%a &ilakuka$ sa!u kali s"lamba!-lamba!$%a !u'uh hari s"b"lum si&a$# &imulai . Da(a!, &a$ ha$%a &ilakuka$ sa!u kali a!as ("rs"!u'ua$ &ari !"r&ak:a a!au ("$asiha! hukum$%a D. Ti&ak &a(a!, kar"$a b"rkas %a$# su&ah &ilim(ahka$$%a k" ("$#a&ila$ !i&ak &a(a! &i!arik k"mbali 33.Diba:ah i$i a&alah m"r"ka %a$# !i&ak &a(a! &i&"$#ar k"!"ra$#a$$%a &a$ &a(a! m"$#u$&urka$ &iri s"ba#ai saksi, k"uali 5
A. K"luar#a s"&arah a!au s"m"$&a &alam #aris lurus k"a!as a!au k"ba:ah sam(ai &"ra'a! k"!i#a &ari !"r&ak:a a!au %a$# b"rsama-sama s"ba#ai !"r&ak:a >. Sau&ara &ari !"r&ak:a a!au %a$# b"rsama-sama s"ba#ai !"r&ak:a, sau&ara ibu a!au sau&ara ba(ak, 'u#a m"r"ka %a$# m"m(u$%ai hubu$#a$ kar"$a ("rka:i$a$ &a$ a$ak-a$ak sau&ara !"r&ak:a sama(i &"ra'a! k"!i#a . A$ak %a$# umur$%a b"lum uku( lima b"las !ahu$ &a$ b"lum ("r$ah ka:i$ s"r!a ra$# saki! i$#a!a$ a!au saki! 'i:a m"ski(u$ ka&a$#-ka&a$# i$#a!a$$%a baik k"mbali D. Suami a!au is!ri !"r&ak:a mau(u$ su&ah b"r"rai a!au %a$# b"rsama-sama s"ba#ai !"r&ak:a 30.P"laksa$aa$ (u!usa$ ("$#a&ila$ %a$# !"lah m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &ilakuka$ l"h 5 A. >. . D.
K"(lisia$ Jaksa P"$asiha! hukum L"mba#a ("mas%araka!a$
3;.A(abila &alam ("rsi&a$#a$ a(a %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a !"r&ak:a m"ma$# !"rbuk!i saara sah &a$ m"%aki$ka$, !"!a(i s"kali(u$ !"rbuk!i hakim b"r("$&a(a! bah:a ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ !i&ak m"ru(aka$ !i$&ak (i&a$a, maka hakim m"$'a!uhka$ (u!usa$ b"ru(a 5 A. >. . D.
Pu!usa$ $slaa# Pu!usa$ Vri's(raak Pu!usa$ b"bas Pu!usa$ (i&a$a ("rbaa$
31.Dalam hukum aara (i&a$a &ik"$al a&a$%a (ra("ra&ila$, %ai!u 5 A. W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$##"l"&aha$, ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ >. W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$aha$a$, ("$#h"$!ia$ ("$%"li&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ . W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$aha$a$, ("$##"l"&aha$, ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$
&a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ D. W":"$a$# ("$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us m"$uru! ara %a$# &ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# !"$!a$# sah a!au !i&ak$%a ("$a$#ka(a$, ("$aha$a$, ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$#h"$!ia$ ("$u$!u!a$G #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi ba#i s"ra$# %a$# ("rkara (i&a$a$%a &ih"$!ika$ (a&a !i$#ka! ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ 34.Aara ("m"riksaa$ (ra("ra&ila$ &ilakuka$ s"ara "(a! &a$ hakim harus su&ah m"$'a!uhka$ (u!usa$ s"lamba!-lamba!$%a 5 A. >. . D.
Tu'uh hari Em(a! b"las hari D"la(a$ b"las hari Dua (uluh sa!u hari
36.Di ba:ah i$i m"ru(aka$ k"!"$!ua$ &alam aara ("m"riksaa$ ("rkara ("la$##ara$ lalu li$!as 'ala$, k"uali 5 A. Dalam hal (u!usa$ &iua(ka$ &i luar ha&ir$%a !"r&ak:a, sura! amar (u!usa$ s"#"ra &isam(aika$ k"(a&a !"r(i&a$a >. T"r&ak:a !i&ak &a(a! m"$u$'uk s"ra$# u$!uk m":akili$%a &i si&a$# . Dalam hal (u!usa$ &i'a!uhka$ &iluar ha&ir$%a !"r&ak:a &a$ (u!usa$ i!u b"ru(a (i&a$a ("ram(asa$ k"m"r&"kaa$, !"r&ak:a &a(a! m"$#a'uka$ ("rla:a$a$ D. Dalam :ak!u !u'uh hari s"su&ah (u!usa$ &ib"ri!ahuka$ s"ara sah k"(a&a !"r&ak:a, ia &a(a! m"$#a'uka$ ("rla:a$a$ k"(a&a ("$#a&ila$ %a$# m"$'a!uhka$ (u!usa$ i!u 37.Diba:ah i$i a&alah b"$&a-b"$&a %a$# &a(a! &ik"$aka$ ("$%i!aa$ m"$uru! KU/AP, k"uali 5 A. >"$&a %a$# !"lah &i("r#u$aka$ s"ara la$#su$# u$!uk m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a a!au u$!uk m"m("rsia(ka$$%a >. >"$&a %a$# &i("r#u$aka$ u$!uk m"$#hala$#-hala$#i ("$%i&ika$ !i$&ak (i&a$a . >"$&a lai$ %a$# m"m(u$%ai hubu$#a$ !i&ak la$#su$# &"$#a$ !i$&ak (i&a$a %a$# &i lakuka$ D. >"$&a %a$# khusus &ibua! a!au &i("ru$!uka$ m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a 38.P"rmi$!aa$ (ra("ra&ila$ u$!uk m"m"riksa sah a!au !i&ak$%a sua!u ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ &a(a! &ia'uka$ l"h, k"uali 5 A. >. .
P"$%i&ik P"$u$!u! umum Pihak k"!i#a %a$# b"rk"("$!i$#a$
D.
T"r&ak:a a!au ("$asiha! hukum$%a
39. P"rmi$!aa$ #a$!i k"ru#ia$ &a$ a!au r"habili!asi akiba! !i&ak sah$%a ("$a$#ka(a$ a!au ("$aha$a$ a!au akiba! sah$%a ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a!au ("$u$!u!a$ &ia'uka$ l"h 5 A. >. . D.
P"$%i&ik T"r&ak:a a!au ("$asiha! hukum$%a T"rsa$#ka a!au (ihak k"!i#a %a$# b"rk"("$!i$#a$ T"r&ak:a a!au k"luar#a$%a
02. A(abila s"ra$# m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a &iluar $"#"ri %a$# &a(a! &ia&ili m"$uru! hukum R"(ublik I$&$"sia, maka %a$# b"r:"$a$# m"$#a&ili a&alah 5 A. >. . D. 03.
P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al$%a &i I$&$"sia P"$#a&ila$ N"#"ri Jakar!a Pusa! P"$#a&ila$ N"#"ri !"m(a! !i$##al$%a !"rakhir &i I$&$"sia >"bas m"milih P"$#a&ila$ N"#"ri ma$a sa'a S"ra$# b"rhak m"m("rl"h r"habili!asi &alam hal 5
A. Di(u!us b"bas a!au &i(u!us l"(as &ari s"#ala !u$!u!a$ hukum %a$# (u!usa$$%a !"lah m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a( >. Di!a$#ka(, &i!aha$, &i!u$!u! &a$ &ia&ili a!au &ik"$aka$ !i$&aka$ lai$, !a$(a alasa$ %a$# b"r&asarka$ u$&a$#-u$&a$# a!au kar"$a k"k"lirua$ m"$#"$ai ra$#$%a a!au hukum %a$# &i!"ra(ka$ . Ja:aba$ a &a$ b b"$ar D. Ja:aba$ a &a$ b salah 00. S"!ia( ra$# %a$# m"$#alami, m"liha!, m"$%aksika$ &a$ a!au m"$'a&i krba$ ("ris!i:a %a$# m"ru(aka$ !i$&ak (i&a$a b"rhak u$!uk m"$#a'uka$ la(ra$ a!au ("$#a&ua$ k"(a&a ("$%"li&ik &a$ a!au ("$%i&ik s"ara 5 A. >. . D.
Lisa$ T"r!ulis Lisa$ mau(u$ !"r!ulis T"r!ulis m"lalui ("$asiha! hukum$%a
0;. Diba:ah i$i m"ru(aka$ hal-hal %a$# harus &i("rha!ika$ &alam (rs"s ("$%i&ika$, khusus$%a &alam hal ("m"riksaaa$ saksi &a$ !"rsa$#ka, k"uali 5 A. Saksi &i("riksa &"$#a$ !i&ak &isum(ah k"uali a(abila a&a uku( alasa$ u$!uk &i&u#a bah:a ia !i&ak aka$ &a(a! ha&ir &alam ("m"riksaaa$ &i ("$#a&ila$ >. Dalam ("m"riksaa$ !"rsa$#ka &i!a$%a a(akah ia m"$#h"$&aki &i&"$#ar$%a saksi
%a$# &a(a! m"$#u$!u$#ka$ ba#i$%a &a$ bilama$a a&a maka hal i!u &ia!a! &alam b"ri!a aara . Saksi &i("riksa s"ara !"rs"$&iri, !"!a(i bl"h &i("r!"muka$ %a$# sa!u &"$#a$ %a$# lai$ &a$ m"r"ka :a'ib m"mb"rika$ k"!"ra$#a$ %a$# s"b"$ar$%a D. Dalam ("m"riksaa$ !"rsa$#ka !i&ak &i&am(i$#i l"h sia(a (u$ !"rmasuk l"h ("$asiha! hukum$%a 01. P"$u$!u! umum &a(a! m"lakuka$ ("$##abu$#a$ ("rkara &a$ m"mbua!$%a &alam sa!u sura! &ak:aa$, a(abila (a&a :ak!u %a$# sama a!au ham(ir b"rsamaa$ ia m"$"rima b"b"ra(a b"rkas ("rkara &alam hal 5 A. >"b"ra(a !i$&ak (i&a$a %a$# &ilakuka$ l"h s"ra$# %a$# sama &a$ k"("$!i$#a$ ("m"riksaa$ !i&ak m"$'a&ika$ hala$#a$ !"rha&a( ("$##abu$#a$$%a >. >"b"ra(a !i$&ak (i&a$a %a$# b"rsa$#ku!-(au! &"$#a$ %a$# lai$ . >"b"ra(a !i$&ak (i&a$a %a$# !i&ak b"rsa$#ku!-(au! sa!u &"$#a$ %a$# lai$, aka$ !"!a(i %a$# sa!u &"$#a$ %a$# lai$ i!u a&a hubu$#a$$%a, %a$# &alam hal i$i ("$##abu$#a$ !"rs"bu! ("rlu ba#i k"("$!i$#a$ ("m"riksaa$ D. S"mua b"$ar 04. >ila ("$u$!u! umum &alam m"mbua! sura! &ak:aa$ !"r$%a!a !i&ak "rma!, !i&ak '"las, &a$ !i&ak l"$#ka( m"$#"$ai !i$&ak (i&a$a %a$# &i&ak:aka$ maka akiba!$%a 5 A. >. . D.
Da(a! &iba!alka$ >a!al &"mi hukum P"$u$!u! umum harus m"m("rbaiki sura! &ak:aa$$%a la#i Sura! &ak:aa$ !i&ak &i!"rima
06. U$!uk k"("rlua$ ("m"riksaa$ hakim k"!ua si&a$# m"mbuka si&a$# &a$ m"$%a!aka$ !"rbuka u$!uk umum k"uali &alam ("rkara 5 A. >. . D.
Ti$&ak (i&a$a !"rrism" Ti$&ak (i&a$a kru(si K"susilaa$ a!au !"r&ak:a$%a a$ak-a$ak K"k"rasa$ &alam rumah !a$##a
07. S"ra$# hakim m"$#a&ili sua!u ("rkara (i&a$a, !"r$%a!a !"r&ak:a$%a a&alah ma$!a$ is!ri$%a %a$# su&ah &i"rai !u'uh !ahu$ silam, maka hakim !"rs"bu! 5 A. >. . D.
>l"h m"$#u$&urka$ &iri T"!a( m"$#a&ili kar"$a hakim !i&ak bl"h (a$&a$# bulu T"!a( m"$#a&ili !"!a(i !i&ak bl"h m"$'a&i k"!ua si&a$# Wa'ib m"$#u$&urka$ &iri
08.
Dalam hal a(akah !"r&ak:a &i (u!us b"bas
A. Jika ("$#a&ila$ b"r("$&a(a! bah:a &ari hasil ("m"riksaa$ &i si&a$#, k"salaha$ !"r&ak:a a!as ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a$%a !i&ak !"rbuk!i s"ara sah &a$ m"%aki$ka$ >. Jika ("$#a&ila$ b"r("$&a(a! bah:a ("rbua!a$ %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a !"r&ak:a !"rbuk!i, !"!a(i ("rbua!a$ i!u !i&ak m"ru(aka$ sua!u !i$&ak (i&a$a . Jika ("$#a&ila$ b"r("$&a(a! bah:a !"r&ak:a b"rsalah m"lakuka$ !i$&ak (i&a$a %a$# &i&ak:aka$ k"(a&a$%a D. Jika !"r&ak:a !"lah m"$#akui ("rbua!a$ !i$&ak (i&a$a %a$# ia lakuka$ &a$ !"r&a(a! alasa$ ("maa) 09.
P"rkara a(a %a$# &i("riksa &"$#a$ aara ("m"riksaa$ si$#ka!
A. P"rkara %a$# &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara a!au kuru$#a$ (ali$# lama !i#a bula$ &a$ a!au &"$&a s"ba$%ak-ba$%ak$%a !u'uh ribu lima ra!us ru(iah &a$ ("$#hi$aa$ ri$#a$ +aara "(a! >. P"m"riksaa$ si$#ka! ialah ("rkara k"'aha!a$ a!au ("la$##ara$ %a$# !i&ak !"rmasuk k"!"$!ua$ (asal 024 &a$ %a$# m"$uru! ("$u$!u! umum ("mbuk!ia$ s"r!a ("$"ra(a$ hukum$%a mu&ah &a$ si)a!$%a s"&"rha$a . P"rkara ("la$##ara$ !"r!"$!u !"rha&a( ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ lalu li$!as 'ala$ D. P"rkara %a$# &ia$am &"$#a$ (i&a$a ("$'ara kura$# &ari lima !ahu$ ;2. D"mi k"("$!i$#a$ hukum !"rha&a( s"mua (u!usa$ %a$# !"lah m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( &ari ("$#a&ila$ lai$ s"lai$ &ari(a&a
. . D.
T"r(i&a$a a!au k"luar#a$%a T"r(i&a$a a!au ("$asiha! hukum$%a Jaksa A#u$# <"$!"ri /ukum &a$ /A< KU/AP m"$#"$al sis!"m5
I$uisi!ir. Ausa!ir. /"ri"$$i$#. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar. Ja:aba$5D P"$'"lasa$5 Dalam hal Ausa!ir,&a(a! &iliha! &ari a&a$%a k"b"basa$ %a$# &ib"rika$ k"(a&a
T"rsa$#ka@ T"r&ak:a, khusus$%a u$!uk m"$&a(a!ka$ ba$!ua$ hukum, &ima$a Asas Ausa!ir m"mb"rika$ k"&u&uka$ %a$# sama (a&a T"rsa$#ka@ !"r&ak:a !"rha&a( P"$%i&ik@ P"$u$!u! Umum a!au (u$ /akim, l"h kar"$a &alam ("m"riksaa$ P"$#a&ila$, T"rsa$#ka@ !"r&ak:a i!u buka$lah s"ba#ai b'"k("m"riksaa$.Lai$ hal$%a &"$#a$ hal I$uisi!ir,%a$# m"$'a&ika$ T"rsa$#ka s"ba#aib'"k &alam ("m"riksaa$ ("$&ahulua$
0. Asas Pra("ra&ila$ ar!i$%a ("m"riksaa$ &a$ (u!usa$ !"$!a$# sah a!au !i&ak$%aH, k"uali5 a.
P"$a$#ka(a$.
b.
P"$aha$a$.
.
P"$is!aa$.
&.
=a$!i ru#i a!au r"habili!asi.
Ja:aba$5 P"$'"lasa$5 K":"$a$#a$ Pra("ra&ila$ b"rsumb"r &ari Pasal 3 bu!ir 32 &a$ Pasal 77 KU/AP.
;.
Asas-asas %a$# !i&ak !"rsura! aka$ !"!a(i !"rsira! &alam KU/AP a&alah5
a.
Asas (ra&u#a !ak b"rsalah.
b.
Asas ("m"riksaa$ s"ara la$#su$#.
.
Asas ("rs$ali!as ak!i).
&.
Asas r"habili!asi a!as salah !a$#ka(.
Ja:aba$5 P"$'"lasa$5 Asas P"rs$ali!as ak!i) a&alah asas %a$# m"mb"rlakuka$ KU/P !"rha&a( ra$#-ra$# I$&$"sia %a$# m"lakuka$ ("rbua!a$ (i&a$a &i luar :ila%ah R"(ublik I$&$"sia.
1.
K":"$a$#a$ P"$%i&ik kar"$a k":a'iba$$%a, k"uali5
a.
<"$"rima la(ra$@("$#a&ua$.
b.
<"$a$#ka( s"s"ra$# !a$(a sura! r"smi.
.
<"lakuka$ ("m"riksaa$ &a$ ("$%i!aa$ sura!
&.
<"$#ambil si&ik 'ari &a$ m"m!r"! s"s"ra$#.
Ja:aba$5 >
4. Dalam KU/AP, P"$%"li&ik s"#"ra m"lakuka$ !i$&aka$ ("$%"li&ika$ s"'ak P"$%"li&ik5 a.
<"$#"!ahui sua!u ("ris!i:a k"'aha!a$.
b. Mengetahuikelalaian seseorang.
.
<"$"rima laporan mengenai suatu pelanggaran.
&.
Ja:aba$ a &a$ b"$ar.
Ja:aba$5 D
6.
Salah sa!u alasa$ ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$ a&alah5
a.
Jika !i&ak !"r&a(a! uku( buk!i.
b.
Ti&ak a&a$%a sura! !u#as@("ri$!ah.
.
D"mi k"("$!i$#a$k"luar#a!"rsa$#ka.
&.
P"ris!i:a%a$# &is"li&iki !"rs"bu! buka$ m"ru(aka$k"'aha!a$ b"ra!
Ja:aba$5 A
7. =u#a!a$ Pra("ra&ila$ &a(a! &ia'uka$ k" P"$#a&ila$ $"#"ri u$!uk m"m"riksa &a$ m"mu!us, k"uali5 a.
Sah@!i&ak$%a sua!u ("$a$#ka(a$@("$aha$a$.
b.
Sah@!i&ak$%a ("$#h"$!ia$ ("$%i&ika$.
.
Sah@!i&ak$%a ("rika!a$ a$!ara !"rsa$#ka &"$#a$ kuasa$%a.
&.
P"rmi$!aa$ #a$!i ru#i a!au r"habili!asi.
Ja:aba$5
8. P"$%i&ik &alam m"$##u$aka$ :":"$a$#$%a u$!uk m"$##"l"&ah rumah, a&alah5 a.
>"r(a$#ka! mi$imal Ka(!"$.
b.
Disaksika$ l"h mi$imal 3 +sa!u ra$#saksi.
.
<"$u$'ukka$ KTP !"rha&a( K"!ua RT.
&.
A&a sura! ii$ &ari P"$#a&ila$ N"#"ri s"!"m(a!
Ja:aba$5 D
9. Pa&a Pasal b"ra(a ba$!ua$ hukum !"rha&a( T"rsa$#ka@ T"r&ak:a &ia!ur &alam KU/AP5 a.
Pasal 42-68 KU/AP.
b.
Pasal 74 KU/AP.
.
Pasal 69 71 '. Pasal 41 KU/AP.
&.
Pasal 76 KU/AP.
Ja:aba$5
32. K":"$a$#a$ u$!uk m"lakuka$ ("$aha$a$ &imiliki l"h i$s!a$si-i$s!a$si &i ba:ah i$i, k"uali5 a.
Jaksa.
b.
P"$u$!u! umum.
.
P"$%i&ik a!as ("ri$!ahP"$%i&ik %a$#b"r:"$a$#.
&.
/akim.
Ja:aba$5 A P"$'"lasa$5 &alam hal %a$# b"r:"$a$# m"lakuka$ ("$aha$a$ a&alah s"suai &"$#a$ Pasal02 KU/AP.
33. >"ra(a lama :ak!u ("$aha$a$ %a$# &i("riuka$ l"h P"$%i&ik u$!uk k"("$!i$#a$ P"$%i&ik &i!ambah :ak!u ("r(a$'a$#a$$%a5 a.
31 +"m(a! b"las hari.
b.
12 +"m(a! (uluh hari.
.
02 +&ua (uluh hari.
&.
62 +"$am (uluh hari.
Ja:aba$5 D P"$'"lasa$5 S"suai&"$#a$ Pasal 01 a%a! +3 &a$ +0 KU/AP
30. >"ra(a 'umlah k"s"luruha$ :ak!u masa ("$aha$a$ &ari saa! ("$%i&ika$, ("$u$!u!a$, !i$#ka! P"$#a&ila$ N"#"ri, P"$#a&ila$ Ti$##i &a$ !i$#ka!
302 +s"ra!us &ua (uluh hari.
b.
;62 +!i#a ra!us "$am (uluh hari.
.
012 +&ua ra!us "m(a!(uluh hari.
&.
122 +"m(a! ra!us hari.
Ja:aba$5 D
3;. Di ba:ah i$i !"rmasuk hak T"rsa$#ka@T"r&ak:a %a$# &ik"$aka$ ("$aha$a$, k"uali5 a.
/ak u$!uk m"$#hubu$#i ("$as"ha! hukum.
b.
<"mi$!a s"ara la$#su$# a#ar &a(a! m"$#u$'u$#i )amili$%a.
.
/ak u$!uk m"$"rima ku$'uh#a$ &k!"r.
&.
/ak u$!uk m"$#hubu$#i rha$ia:a$.
Ja:aba$5 >
31.
A(akah sis!"m %a$# &ia$u! &alam ("mbuk!ia$ m"$uru! KU/AP5
a.
P"mbuk!ia$ l"h P"$u$!u! Umum &a$ T"rsa$#ka@ T"r&ak:a.
b.
P"mbuk!ia$ l"h T"rsa$#ka@ T"r&ak:a.
.
P"mbuk!ia$ l"h P"$u$!u! Umum.
&.
P"mbuk!ia$ l"h ("$%i&ik k"(lisia$.
Ja:aba$5
34.
Di ba:ah i$i%a$# m"ru(aka$ isi sura! &ak:aa$ a&alah5
a.
<!i) T"r&ak:a m"lakuka$ ("rbua!a$ (i&a$a.
b.
K"!"ra$#a$ m"$#"$ai :ak!u &a$ !"m(a! &ima$a ("rbua!a$ i!u &ilakuka$.
.
K"a&aa$ T"r&ak:a m"lakuka$ ("rbua!a$ i!u.
&.
K"sim(ula$ T"r&ak:a b"rsalah a!au !i&ak.
Ja:aba$5 A
36.
>a#i /akim, sura! &ak:aa$ b"r)u$#si s"ba#ai5
a.
Dasar ("m"riksaa$ &i si&a$# P"$#a&ila$.
b.
Dasar &a$ s"kali#us m"$"$!uka$ rua$# li$#ku( ("m"riksaa$.
.
<"$"$!uka$ rua$# li$#ku( ("m"riksaa$ si&a$#.
&.
Ja:aba$ a, b, &a$ b"$ar.
Ja:aba$5 A
37.
Si&a$# ("rkara Pra("ra&ila$ &i(im(i$ l"h5
a.
/akim
b.
/akim A$##!a.
.
/akim Tu$##al.
&.
Pa$i!"ra P"$##a$!i.
Ja:aba$5 P"$'"lasa$5 S"suai &"$#a$ Pasal 08 a%a! +0 KU/AP.
38. P"rubaha$ sura! &ak:aa$ l"h P"$u$!u! Umum &a(a! &ilakuka$ sa!u kali s"lamba!-lamba!$%a5 a.
0 +&ua haris"b"lum si&a$# &imulai.
b.
4 +lima hari s"b"lum si&a$# &imulai.
.
; +!i#a hari s"b"lum si&a$# &imulai.
&.
7 +!u'uh hari s"b"lum si&a$# &imulai.
Ja:aba$5 D P"$'"lasa$5 S"suai &"$#a$ Pasal 3;8 a%a! +3 KU/AP.
39.
U(a%a /ukum luar biasa a&alah5
a.
Kasasi &"mi k"("$!i$#a$ hukum.
b.
Pra("ra&ila$.
.
P"$i$'aua$ K"mbali.
&.
Kasasi &"mi k"("$!i$#a$ hukum &a$ P"$i$'aua$ K"mbali.
Ja:aba$5 D P"$'"lasa$5 S"suai &"$#a$ >ab QVIII Pasal 049 s@& Pasal 069 KU/AP.
02.
P"rkara &i!u!u( &"mi hukum a(abila5
a.
Di(u!us b"bas l"h ("$#a&ila$.
b.
Ti&ak uku( buk!i u$!uk &ia'uka$ k" ("$#a&ila$.
.
T"r&ak:a m"$i$##al &u$ia.
&.
Sura! &ak:aa$ !i&ak '"las.
Ja:aba$5
03. P"'aba!@i$s!a$si b"riku! m"ru(aka$ ("'aba!@ i$s!a$si %a$# b"r:"$a$# m"lakuka$ ("$aha$a$, k"uali5 a.
P"$%i&ik a!au ("$%i&ik ("mba$!u.
b.
P"'aba! N"#ara.
.
P"$u$!u! umum.
&.
/akim.
Ja:aba$5 >
00. >"ra(a 'a$#ka :ak!u u$!uk m"$#a'uka$ ("rmh$a$ Kasasi k"(a&a Pa$i!"ra P"$#a&ila$ N"#"ri %a$# m"mu!us ("rkara s"!"lah (u!usa$ !"rs"bu! &ib"ri!ahuka$ k"(a&a T"r&ak:a5 a.
7 +!u'uh hari hari.
b.
Ti&ak a&a !"$##a$# :ak!u.
.
31 +"m(a! b"las hari.
&.
;2 +!i#a (uluh hari.
Ja:aba$5
0;. Dalam hal !"r'a&i s"$#k"!a m"$#"$ai k":"$a$#a$ m"$#a&ili +km("!"$si R"la!i) a$!ara l"mba#a ("ra&ila$ %a$# sa!u &"$#a$ l"mba#a ("ra&ila$ %a$# lai$,maka %a$# b"r:"$a$# m"mu!uska$ s"$#k"!a !"rs"bu! a&alah5
a.
P"$#a&ila$ N"#"ri.
b.
.
P"$#a&ila$ Ti$##i &a$
&.
Ja:aba$5 P"$'"lasa$5 A(abila !"r'a&i s"$#k"!a !"$!a$# :":"$a$# m"$#a&ili, Pasal 343 !"lah m"$"$!uka$ !a!a ara ("$%"l"saia$ &a$ !"lah &i!"$!uka$ i$s!a$si %a$# b"r:"$a$# m"mu!us ("$%"l"saia$ ("rs"$#k"!aa$5 +3 P"$#a&ila$ Ti$##i m"mu!us s"$#k"!a :":"$a$# m"$#a&ili %a$# !"r'a&i a$!ara &ua a!au l"bih P"$#a&ila$ N"#"ri %a$# b"rk"&u&uka$ &alam &a"rah hukum P"$#a&ila$ Ti$##i %a$# b"rsa$#ku!a$, +0
01.
Ala! buk!i %a$# &i ba:ah i$i %a$# !i&ak &ia!ur &alam KU/AP a&alah5
a.
K"!"ra$#a$ saksi
b.
P"$#akua$ T"r&ak:a
.
Sura!
&.
P"!u$'uk
Ja:aba$5 >
04. >"riku! i$i a&alah, alasa$-alasa$ %a$# &a(a! &i'a&ika$ &asar ("rmi$!aa$ ("$i$'aua$ k"mbali %a$# &ia!ur &alam KU/AP, k"uali5 a.
A(abila &i!"muka$@!"r&a(a! k"a&aa$ hukum +$*um baru.
b.
A(abila !"r&a(a! k"khila)a$ %a$# $%a!a &alam ("m"riksaa$.
.
A(abila &alam (u!usa$ !"rs"bu! !"r&a(a! sali$# b"r!"$!a$#a$.
&. A(abila hukuma$ (i&a$a %a$# &i'a!uhka$ kura$# &ari 0@; &ari a$ama$ maksimal &alam UU.
Ja:aba$5 D
/UKU< AARA PERADILAN TATA USA/A NE=ARA + UU NO. 43 !h 0229 Ob'"k &ari s"$#k"!a Ta!a Usaha N"#ara a&alah 5 a. >"shikki$# b. U$&a$#-u$&a$# . Ta$ah &. Pu!usa$ ("$#a&ila$ =u#a!a$ s"$#k"!a Ta!a Usaha N"#ara &ia'uka$ k"(a&a ("$#a&ila$ %a$# b"r:"$a$# %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&u&uka$ 5 a. T"r#u#a! b. P"$##u#a! . P"mh$ &. T"rmh$ T"$##a$# :ak!u m"$#a'uka$ #u#a!a$ s"'ak &i!"rima$%a a!au &iumumka$$%a K"(u!usa$ >a&a$ a!au P"'aba! Ta!a Usaha N"#ara ialah s"lama 5 a. ;2 hari b. 12 hari . 62 hari &. 92 hari K"!ua P"$#a&ila$ b"r:"$a$# m"mu!uska$ &"$#a$ sua!u k"!"!a(a$ bah:a #u#a!a$ %a$# &ia'uka$ i!u &i$%a!aka$ !i&ak &i!"rima a!au !i&ak b"r&asar, &alam hal 5 a. Pkk #u#a!a$ !"rs"bu! $%a!a-$%a!a !i&ak !"rmasuk &alam :":"$a$# ("$#a&ila$ b. =u#a!a$ !"rs"bu! !i&ak &i&asarka$ (a&a alasa$-alasa$ %a$# la%ak . =u#a!a$ &ia'uka$ s"b"lum :ak!u$%a a!au !"lah l":a! :ak!u$%a &. S"mua b"$ar S"b"lum ("m"riksaaa$ (kk s"$#k"!a &imulai, hakim :a'ib m"$#a&aka$ ("m"riksaa$ ("rsia(a$, &alam ("m"riksaa$ !"rs"bu! ("$##u#a! &ib"ri k"s"m(a!a$ u$!uk m"m("rbaiki #u#a!a$ &a$ m"l"$#ka(i &alam 'a$#ka :ak!u 5 a. ;2 hari b. 12 hari . 62 hari &. 92 hari S"!"lah &ib"ri k"s"m(a!a$ u$!uk m"m("rbaiki #u#a!a$, !"r$%a!a ("$##u#a! 'u#a b"lum m"l"$#ka(i$%a, maka 5 a. =u#a!a$ &i!lak
b. . &.
=u#a!a$ !"!a( &i!"rima &a$ &ila$'u!ka$ si&a$# ("r!ama =u#a!a$ !i&ak &i!"rima P"$##u#a! harus m"$#a'uka$ #u#a!a$ baru
A(abila !"r'a&i #u#a!a$ m"$#"$ai K"(u!usa$ >a&a$ a!au P"'aba! TUN, maka ("laksa$aa$ k"(u!usa$ !"rs"bu! 5 a. T"!a( &ilaksa$aka$ &a$ !i&ak &i!u$&a m"ski(u$ a&a #u#a!a$ b. /arus &!u$&a sam(ai a&a (u!usa$ ("$#a&ila$ %a$# b"rk"kua!a$ hukum !"!a( . K"(u!usa$ >a&a$ a!au P"'aba! TUN !"rs"bu! s"ara !ma!is !i&ak b"rlaku &. K"(u!usa$ !"rs"bu! harus &iabu! l"h ba&a$ a!au ("'aba! %a$# m"$#"luarka$ m"ski(u$ b"lum a&a (u!usa$ %a$# b"rk"kua!a$ hukum !"!a( T"r#u#a! &a(a! m"$#ubah alasa$ %a$# m"$&asari 'a:aba$$%a ha$%a sam(ai 5 a. R"(lik b. Du(lik . P"$%am(aia$ buk!i !"r!ulis &. Saksi A(abila #u#a!a$ &ikabulka$, maka &alam (u!usa$ ("$#a&ila$ !"rs"bu! &a(a! &i!"!a(ka$ k":a'iba$ %a$# harus &ilakuka$ l"h >a&a$ a!au P"'aba! Ta!a Usaha N"#ara %a$# m"$#"luarka$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara, b"ru(a 5 a. P"$abu!a$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# b"ra$#ku!a$ b. P"$abu!a$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# b"ra$#ku!a$ &a$ m"$"rbi!ka$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# baru . P"$"rbi!a$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara &. S"mua b"$ar P"m"riksaa$ &"$#a$ aara "(a! &a(a! &ilakuka$ a(abila !"r&a(a! k"("$!i$#a$ %a$# uku( m"$&"sak &ari 5 a. T"r#u#a! b.
("$#"!ahua$ hakim
Alasa$-alasa$ %a$# &a(a! &i#u$aka$ &alam m"$#a'uka$ #u#a!a$ k" P"$#a&ila$ Ta!a Usaha N"#ara a&alah 5 a. K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a! i!u b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ %a$# b"rlaku b. K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a! i!u b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ asas-asas umum ("m"ri$!aha$ %a$# baik . K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a! i!u b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ K"(u!usa$ Pr"si&"$ &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar
P"m"riksaa$ &"$#a$ aara "(a! &ilakuka$ l"h 5 a.
Sura! s"ba#ai buk!i au!"$!ik !"r&iri &ari ; +!i#a '"$is, %ai!u 5 a. Ak!a &i ba:ah !a$#a$ b. Ak!a au!"$!ik . Sura!-sura! lai$$%a %a$# buka$ ak!a &. S"mua b"$ar
>ia%a ("rkara &alam P"$#a&ila$ Ta!a Usaha N"#ara &ib"ba$ka$ k"(a&a 5 a. P"$##u#a! b. T"r#u#a! . Pihak %a$# kalah &. Pihak %a$# m"$a$#
P"$#a:as ("laksa$aa$ (u!usa$ P"$#a&ila$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# !"lah b"rk"kua!a$ hukum !"!a( &ilakuka$ l"h 5 a. K"!ua P"$#a&ila$ b. K"'aksaa$ .
Dalam ("m"riksaa$ ("rsia(a$, a(abila hakim m"$%a!aka$ (u!usa$ !i&ak &a(a! &i!"rima, maka ("$##u#a! &a(a! m"$#a'uka$ 5 a. >a$&i$# b. =u#a!a$ baru . Kasasi &. P"rla:a$a$
P"$#a'ua$ "sks"(si !"$!a$# k":"$a$#a$ abslu!" &a(a! &ilakuka$ &alam :ak!u 5 a. S"b"lum !"r#u#a! m"$%am(aika$ 'a:aba$ b. S"!ia( saa! s"lama ("m"riksaa$ . S"b"lum ("mbuk!ia$ &. S"b"lum 'a:aba$ a!as (kk s"$#k"!a
P"$#a'ua$ "ks"(si !"$!a$# k":"$a$#a$ r"la!i*" &a(a! &ilakuka$ &alam :ak!u 5 a. S"b"lum !"r#u#a! m"$%am(aika$ 'a:aba$ b. S"!ia( saa! s"lama ("m"riksaa$ . S"b"lum ("mbuk!ia$ &. S"b"lum 'a:aba$ a!as (kk s"$#k"!a
Da(a!kah ("$##u#a! m"$abu! #u#a!a$$%a saa! !"r#u#a! su&ah m"mb"rika$ 'a:aba$ 5 a. Ti&ak &a(a! b. Da(a! s":ak!u-:ak!u a!as ii$ &ari
Pu!usa$ P"$#a&ila$ Ta!a Usaha N"#ara &a(a! b"ru(a 5 a. =u#a!a$ !i&ak &i!"rima a!au #u#ur b. =ua#a!a$ &i!lak a!au &ikabulka$ . =u#a!a$ &i!lak a!au &ikabulka$ a!au !i&ak &i!"rima &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar
Dalam aara ("m"riksaa$ ("rsia(a$ k"(a&a ("$##u#a! &ib"rika$ :ak!u ;2 hari u$!uk m"m("rbaiki #u#a!a$ @ m"l"$#ka(i$%a &"$#a$ &a!a %a$# &i("rluka$. A(abila &alam 'a$#ka :ak!u i!u P"$##u#a! !i&ak m"m("rbaiki @ m"l"$#ka(i$%a maka hakim aka$ m"$#"luarka$ (u!usa$ bah:a #u#a!a$ !i&ak &a(a! &i!"rima. T"rha&a( (u!usa$ !"rs"bu! maka ("$##u#a! 5 a. Da(a! m"$#a'uka$ #u#a!a$ baru b. Da(a! m"$#a'uka$ ba$&i$# . Da(a! m"$#a'uka$ ("rla:a$a$ &. Ja:aba$ b &a$ b"$ar
A(a %a$# &i("rsia(ka$ (a&a saa! a$&a m"lakuka$ #u#a!a$ &i ("ra&ila$ TUN 5 a. =u#a!a$ s"&a(a! mu$#ki$ &is"r!ai sura! k"(u!usa$ TUN %a$# &is"$#k"!aka$ b. =ua#a!a$ !i&ak &a(a! &ikuasaka$ l"h s"ra$# a&*ka! . =u#a!a$ !i&ak ("rlu &i!a$&a!a$#a$i &. S"mua (ihak %a$# !"rliba! harus &i#u#a! s"ba#aima$a #u#a!a$ m"lalui ("ra&ila$ umum.
Ti&ak !"rmasuk u$sur" k"(u!usa$ a&alah 5 a. P"$"!a(a$ !"r!ulis
b. >"rsi)a! k$kri!, i$&i*i&ual &a$ )i$al . P"ra!ura$ b"rsi)a! umum &. <"$imbulka$ akiba! hukum ba#i s"ra$# a!au ba&a$ hukum ("r&a!a. 61. S"!"lah (u!usa$ ("$#a&ila$ !a!a usaha N"#ara su&ah m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum !"!a(, $amu$ !"r#u#a! !i&ak b"rs"&ia m"laksa$aka$ (u!usa$ ("$#a&ila$ maka !"rha&a( ("'aba! %a$# b"rsa$#ku!a$ &a(a! &ik"$aka$ 5 a. Sa$ksi (i&a$a ("$'ara &a$ a&mi$is!ra!i*" b. Diumumka$ (a&a m"&ia massa s"!"m(a! l"h (a$i!"ra ("$#a&ila$ !a!a usaha N"#ara . U(a%a (aksa b"ru(a ("mba%ara$ s"'umlah ua$# (aksa &a$ a!au sa$kisi a&mi$is!ra!i*" s"r!a &iumumka$ &i m"&ia massa "!ak s"!"m(a! l"h (a$i!"ra ("$#a&ila$ !a!a usaha N"#ara &. Saksi a&mi$is!ra!i*" &a$ &ik"luarka$ &ari i$s!a$si &ima$a ia b"k"r'a
64. Dalam hal #u#a!a$ &ikabulka$, maka &alam (u!usa$ ("$#a&ila$ !"rs"bu! &a(a! &i!"m(a!ka$ k":a'iba$ %a$# harus &ilakuka$ l"h >a&a$ a!au P"'aba! Ta!a Usaha N"#ara %a$# m"$#"luarka$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara b"ru(a 5 a. K":a'iba$ ("$abu!a$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# b"rsa$#ku!a$ b. P"$abu!a$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# b"rsa$#ku!a$ &a$ m"$"rbi!ka$ k"(u!usa$ !a!a usaha N"#ara %a$# baru . P"$"rbi!a$ k"(u!usa$ !a!a usaha N"#ara &. K"!i#a !i#a$%a b"$ar
66.
67. Ob'"k s"$#k"!a (a&a ("ra&ila$ !a!a usaha N"#ara + PTUN a&alah 5 a. >"hikki$# b. R"#"li$# . /ak u'i ma!"riil &.
68. U$&a$# u$&a$# !"$!a$# P"ra&ila$ !a!a Usaha N"#ara !"lah &ua kali m"$#alami ("rubaha$ @ ("$%"m(ur$aa$ k" &alam u$&a$# u$&a$# 5 a. UU N. 4@3962 &ir"*isi &"$#a$ UU $. 8@0221 b. UU N. 4@3986 &ir"*isi &"$#a$ UU N. 9@0221 . UU N. 9@0221 &ir"*isi &"$#a$ UU N. 43@0229 &. UU N. 34@3986 &ir"*isi &"$#a$ UU $. 9@0221 69. >"r:"$a$# m"m"riksa, m"mu!us &a$ m"$%"l"saika$ s"$#k"!a k"("#a:aia$ a&alah m"$'a&i k":"$a$#a$ 5 a. P"$#a&ila$ umum
b. P"$#a&ila$ K"("#a:aia$ . P"$#a&ila$ !a!a usaha N"#ara &. P"$#a&ila$ $"#"ri 72. Di ba:ah i$i a&alah ala! buk!i &alam Ta!a Usaha N"#ara k"uali 5 a. Sura! a!au !ulisa$ b. K"!"ra$#a$ ahli . P"$#akua$ !"r&ak:a &. P"$#"!ahua$ hakim 73. ?a$# m"ru(aka$ b'"k #u#a!a$ ("ra&ila$ !a!a usaha N"#ara &i ba:ah i$i a&alah 5 a. K"(u!usa$ kmisi ("miliha$ umum b. K"(u!usa$ %a$# b"rsi)a! umum . K"(u!usa$ %a$# m"ru(aka$ ("rbua!a$ hukum ("r&a!a &. K"(u!usa$ ("mb"rh"$!ia$ ("#a:ai $"#"ri si(il
70. PTUN b"rk"&u&uka$ &i 5 a. Di K!ama&%a a!au &i Ibuk!a Kabu(a!"$ b. Di Ibuk!a Kabu(a!"$ &a$ P"m"ri$!ah K!a . Di Ibuk!a Pr(i$si &a$ P"m"ri$!aha$ &. S"mua$%a b"$ar P"ra&ila$ !a!a usaha $"#ara &ia!ur &alam a. UU N. 9 !ahu$ 0221 b. UU N. 4 !ahu$ 3986 . UU N. 1 !ahu$ 0221 &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$ D U$&a$#-u$&a$# Nmr 9 Tahu$0221 !"$!a$# ("rubaha$ u$&a$#-u$&a$#$mr 4 !hu$ 3986 !"$!a$# ("ra&ila$ !a!a usaha $"#ara
320. <"$uru! (asal 0 !i&ak !"rmasuk ("$#"r!ia$ k"(u!usa$ !a!a usaha $"#ara a&alah a. ?a$# m"ru(aka$ ("rbua!a$ hukum ("r&a!a b. ?a$# m"ru(aka$ ("$#a!ura$ %a$# b"rsi)a! umum . ?a$# masih m"m"rluka$ ("rs"!u'ua$ &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 0 Ti&ak !"rmasuk &alam ("$#"r!ia$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara m"$uru!u$&a$#u$&a$# i$i5 K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# m"ru(aka$ ("rbua!a$ hukum ("r&a!aK"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# m"ru(aka$ ("$#a!ura$ %a$# b"rsi)a!umum K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# masih m"m"rluka$ ("rs"!u'ua$ K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ar %a$# &ik"luarka$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$Ki!ab U$&a$#u$&a$# /ukum Pi&a$a &a$ Ki!ab U$&a$#-U$&a$# /ukumAara Pi&a$a a!au ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ lai$ %a$# b"rsi)a!hkum (i&a$a
K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &ik"luarka$ a!as &asar hasil("m"riksaa$ ba&a$ ("ra&ila$ b"r&asarka$ k"!"$!ua$ ("ru$&a$#u$&a$#a$ %a$# b"rlaku K"(u!usa$ Ta!a Ta!a Usaha N"#ara N"#a ra m"$#"$ai !a!a !a! a usaha T"$!ara T"$!ara Nasi$alI$&$"sia K"(u!usa$ Kmisi P"miliha$ Umum baik &i (usa! mau(u$ &i&a"rahm"$#"$ai hasil ("miliha$ umum.
32;. <"$uru! (asal 4; alasa$ %a$# &a(a! &i#u$aka$ &alam m"$#a'uka$ #u#a!a$ TUN a&alah... a. K"(u!usa$ !a!a usaha N"#ara %a$# &i#u#a! b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#u$&a$#a$ %a$# b"rlaku b. K"(u!usa$ !a!a usaha N"#ara %a$# &i#u#a! i!u b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ asasasas umum ("m"ri$!aha$ %a$# baik . S"mua b"$ar &. S"mua salah Ja:aba$ Pasal 4;+0 Alasa$-alasa$ %a$# &a(a! &i#u$aka$ &alam #u#a!a$ s"ba#aima$a &imaksu& (a&a a%a! +3 a&alah5 K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a! i!u b"r!"$!a$#a$ &"$#a$("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ %a$# b"rlaku K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a! i!u b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ asas-asas umum ("m"ri$!aha$ %a$# baik.
321. ?a$# &imaksu& b%"k s"$#k"!a TUN &alam (asal 3 +; a&alah a. P"$"!a(a$ !"r!ulis b. Dik"luarka$ l"h ba&a$ a!au ("'aba! !a!a usaha $"#ara . >"risi !i$&aka$ hukum !a!a usaha $"#ara b"r&asarka$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#u$&a$#a$ &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 3+; K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara a&alah sua!u ("$"!a(a$ !"r!ulis %a$#&ik"luarka$ l"h >a&a$ a!au P"'aba! Ta!a Usaha N"#ara %a$# %a $# b"risi!i$&aka$ hukum Ta!a Ta!a Usaha N"#ara N" #ara %a$# b"r&asarka$ ("ra!ura$("ru$&a$#-u$&a$#a$ %a$# b"rlaku, %a$# b"rsi)a! k$kr"!, i$&i*i&ual &a$)i$al %a$# m"$imbulka$ akiba! hukum ba#i s"s"ra$# a!au ba&a$ hukum("r&a!a.
324. Ala! buk!i buk!i &alam P"ra&ila$ Ta!a Ta!a usaha N"#ara m"$uru! (asal 322 a&alah.... a. Sura! a!au !ulisa$ b. K"!"ra$#a$ ahli &a$ saksi . P"$#akua$ &a$ ("$#"!ahua$ hakim &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D
Pasal 322 Ala! >uk!i ialah5 Sura! a!au !ulisa$ K"!"ra$#a$ ahli K"!"ra$#a$ saksi P"$#akua$ (ara (ihak P"$#"!ahua$ hakim.
326. S"lama b"lum &i(u!us l"h ("$#a&ila$ maka k"(u!usa$ !a!a usaha $"#ara i!u harus &ia$##a( m"$uru! hukum &ia!ur &alam a. Pasal 67 b. Pasal 68 . Pasal 98 &. Pasal 43 Ja:aba$ A Pasal 67 +3 =u#a!a$ !i&ak m"$u$&a a!au m"$#hala$#i &ilaksa$aka$$%a K"(u!usa$ >a&a$ a!au P"'aba! Ta!a Usaha N"#ara s"r!a !i$&aka$ >a&a$ a!au P"'aba! Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a!. +0 P"$##u#a! &a(a! m"$#a'uka$ ("rmh$a$ a#ar a #ar ("laksa$aa$K"(u!usa$ Ta!a Ta!a Usaha N"#ara i!u &i!u$&a s"lama ("m"riksaa$ s"$#k"!a Ta!a Usaha N"#ara s"&a$# b"r'ala$, sam(ai a&a (u!usa$ P"$#a&ila$ %a$# m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a(. +; P"rmh$a$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam a%a! +0 &a(a! &ia'uka$ s"kali#us &alam #u#a!a$ &a$ &a(a! &i(u!us !"rl"bih &ahulu &ari (kk s"$#k"!a$%a. +1 P"rmh$a$ ("$u$&aa$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam a%a! +0 5 a. &a(a! &ikabulka$ ha$%a a(abila !"r&a(a! k"a&aa$ %a$# sa$#a!m"$&"sak %a$# m"$#akiba!ka$ k"("$!i$#a$ ("$##u#a! sa$#a! &iru#ika$ 'ika K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a! i!u !"!a( &ilaksa$aka$G b. !i&ak &a(a! &ikabulka$ a(abila k"("$!i$#a$ umum &alam ra$#ka("mba$#u$a$ m"$#haruska$ &ilaksa$aka$$%a k"(u!usa$ !"rs"bu!.
327. =u#a!a$ PTUN PTUN !"r&a(a! !aha( ("m"riksaa$ ("$&ahulua$ %ai!u a. P"m"riksaa$ s"#i a&mi$is!ra!i*" +4; b. Ra(a! ("rmus%a:ara!a$ +60 . P"m"riksaa$ P"rsia(a$ +6; &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 4; +3 Ora$# a!au ba&a$ hukum ("r&a!a %a$# m"rasa k"("$!i$#a$$%a &iru#ika$ l"h sua!u K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara &a(a! m"$#a'uka$ #u#a!a$ !"r!ulis k"(a&a ("$#a&ila$ %a$# b"r:"$a$# %a$# b"risi !u$!u!a$ a#ar K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &is"$#k"!aka$ i!u &i$%a!aka$ ba!al a!au !i&ak sah, &"$#a$ a!au !a$(a &is"r!ai
!u$!u!a$ #a$!i ru#i &a$@a!au&ir"habili!asi. +0Alasa$-alasa$ %a$# &a(a! &i#u$aka$ &alam #u#a!a$ s"ba#aima$a &imaksu& (a&a a%a! +3 a&alah5 a. K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a! i!u b"r!"$!a$#a$ &"$#a$("ra!ura$ ("ru$&a$# u$&a$#a$ %a$# b"rlakuG b. K"(u!usa$ Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a! i!u b"r!"$!a$#a$ &"$#a$ asas-asas umum ("m"ri$!aha$ %a$# baik. Pasal 60 +3 Dalam ra(a! ("rmus%a:ara!a$, K"!ua P"$#a&ila$ b"r:"$a$#m"mu!uska$ &"$#a$ sua!u ("$"!a(a$ %a$# &il"$#ka(i &"$#a$ ("r!imba$#a$-("r!imba$#a$ bah:a #u#a!a$ %a$# &ia'uka$ i!u &i$%a!aka$ !i&ak &i!"rima a!au !i&ak b"r&asar, &alam hal 5 a. (kk #u#a!a$ !"rs"bu! $%a!a-$%a!a !i&ak !"rmasuk &alam :":"$a$#P"$#a&ila$G b. s%ara!-s%ara! #u#a!a$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam Pasal 46 !i&ak&i("$uhi l"h ("$##u#a! s"kali(u$ ia !"lah &ib"ri !ahu &a$ &i("rri$#a!ka$G . #u#a!a$ !"rs"bu! !i&ak &i&asarka$ (a&a alasa$-alasa$ %a$# la%akG &. a(a %a$# &i!u$!u! &alam #u#a!a$ s"b"$ar$%a su&ah !"r("$uhi l"hK"(u!usa$ l"hK"(u!usa$ Ta!a Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a!G ". #u#a!a$ &ia'uka$ s"b"lum :ak!u$%a a!au !"lah l":a! :ak!u$%a. +0 a. P"$"!a(a$ s"ba#ima$a &imaksu& &alam a%a! +3 &iua(ka$ &alam ra(a! ("rmus%a:ara!a$ s"b"lum hari ("rsi&a$#a$ &i!"$!uka$ &"$#a$m"ma$##il k"&ua b"lah (ihak u$!uk m"$&"$#arka$$%aG b. P"ma$##ila$ k"&ua b"lah (ihak &ilakuka$ &"$#a$ sura! !"ra!a! l"hPa$i!"ra P"$#a&ila$ a!as ("ri$!ah K"!ua P"$#a&ila$. +; a. T"rha&a( ("$"!a(a$ s"b#aima$a &imaksu& &alam a%a! +3 &a(a! &ia'uka$ ("rla:a$a$ k"(a&a P"$#a&ila$ &alam !"$##a$# :ak!u "m(a! b"las hari s"!"lah &iua(ka$G b. P"rla:a$a$ !"rs"bu! &ia'uka$ s"suai &"$#a$ k"!"$!ua$ s"ba#aima$a&imaksu& &alam Pasal 46. +1 P"rla:a$a$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam a%a! +; &i("riksa &a$ &i(u!us l"h P"$#a&ila$ &"$#a$ aara si$#ka!. +4 Dalam hal ("rla:a$a$ !"rs"bu! &ib"$arka$ l"h P"$#a&ila$, maka("$"!a(a$ s"b#aima$a &imaksu& &alm$ a%a! +3 #u#ur &"mi hukum &a$(kk #u#a!a$ aka$ &i("riksa, &i(u!us &a$ &is"l"saika$ m"$uru! aara biasa. +6 T"rha&a( T"rha&a( (u!usa$ m"$#"$ai ("rla:a$a$ ("rla:a $a$ i!u !i&ak &a(a! &i#u$aka$u(a%a hukum. Pasal 6; +3 S"b"lum ("m"riksaa$ (kk s"$#k"!a &imulai, /akim :a'ibm"$#a&aka$ ("m"riksaa$ ("rsia(a$ u$!uk m"l"$#ka(i #u#a!a$ %a$#kura$# '"las. +0 Dalam ("m"riksaa$ ("rsia(a$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam a%a! +3/akim5 a. :a'ib m"mb"ri $asihar k"(a&a ("$##u#a! u$!uk m"m("rbaiki #u#a!a$&a$ m"l"$#ka(i$%a &"$#a$ &a!a %a$# &i("rluka$ &alam 'a$#ka :ak!u !i#a(uluh hariG b. &a(a! m"mi$!a ("$'"lasa$ k"(a&a >a&a$ a!au P"'aba! Ta!a Usaha N"#ara %a$# b"rsa$#ku!a$. +; A(abila &alam 'a$#ka :ak!u s"ba#aima$a &imaksu& &alam a%a! +0huru) a ("$##u#a! b"lum m"$%"m(ur$aka$ #u#a!a$, maka /akim m"$%a!aka$ &"$#a$ (u!usa$ bah:a #u#a!a$ !i&ak &a(a! &i!"rima. +1. T"rha&a( (u!usa$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam a%a! +; !i&ak &a(a!&i#u$aka$ u(a%a hukum, !"!a(i &a(a! &ia'uka$ #u#a!a$ baru.
328. <"$uru! (asal (asal 60 'ika &i&alam ra(a! ("rmus%a:ara!a$ &i$%a!aka$ #u#a!a$ !i&ak
!"rmasuk s"$#k"!a !u$ maka u(a%a hukum a. P"rla:a$a$ b. >a$&i$# . Kasasi &. P"$i$'aua$ k"mbali Ja:aba$ A Pasal 60 +3 Dalam ra(a! ("rmus%a:ara!a$, K"!ua P"$#a&ila$ b"r:"$a$# m"mu!uska$ &"$#a$ sua!u ("$"!a(a$ %a$# &il"$#ka(i &"$#a$ ("r!imba$#a$("r!imba$#a$ bah:a #u#a!a$ %a$# &ia'uka$ i!u &i$%a!aka$ !i&ak &i!"rima a!au !i&ak b"r&asar, &alam hal 5 a. (kk #u#a!a$ !"rs"bu! $%a!a-$%a!a !i&ak !"rmasuk &alam :":"$a$#P"$#a&ila$G b. s%ara!-s%ara! #u#a!a$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam Pasal 46 !i&ak&i("$uhi l"h ("$##u#a! s"kali(u$ ia !"lah &ib"ri !ahu &a$ &i("rri$#a!ka$G . #u#a!a$ !"rs"bu! !i&ak &i&asarka$ (a&a alasa$-alasa$ %a$# la%akG &. a(a %a$# &i!u$!u! &alam #u#a!a$ s"b"$ar$%a su&ah !"r("$uhi l"hK"(u!usa$ l"hK"(u!usa$ Ta!a Ta!a Usaha N"#ara %a$# &i#u#a!G ". #u#a!a$ &ia'uka$ s"b"lum :ak!u$%a a!au !"lah l":a! :ak!u$%a. +0 a. P"$"!a(a$ s"ba#ima$a &imaksu& &alam a%a! +3 &iua(ka$ &alam ra(a! ("rmus%a:ara!a$ s"b"lum hari ("rsi&a$#a$ &i!"$!uka$ &"$#a$m"ma$##il k"&ua b"lah (ihak u$!uk m"$&"$#arka$$%aG b. P"ma$##ila$ k"&ua b"lah (ihak &ilakuka$ &"$#a$ sura! !"ra!a! l"hPa$i!"ra P"$#a&ila$ a!as ("ri$!ah K"!ua P"$#a&ila$. +; a. T"rha&a( ("$"!a(a$ s"b#aima$a &imaksu& &alam a%a! +3 &a(a! &ia'uka$ ("rla:a$a$ k"(a&a P"$#a&ila$ &alam !"$##a$# :ak!u "m(a! b"las hari s"!"lah &iua(ka$G b. P"rla:a$a$ !"rs"bu! &ia'uka$ s"suai &"$#a$ k"!"$!ua$ s"ba#aima$a&imaksu& &alam Pasal 46. +1 P"rla:a$a$ s"ba#aima$a &imaksu& &alam a%a! +; &i("riksa &a$ &i(u!us l"h P"$#a&ila$ &"$#a$ aara si$#ka!. +4 Dalam hal ("rla:a$a$ !"rs"bu! &ib"$arka$ l"h P"$#a&ila$, maka("$"!a(a$ s"b#aima$a &imaksu& &alm$ a%a! +3 #u#ur &"mi hukum &a$(kk #u#a!a$ aka$ &i("riksa, &i(u!us &a$ &is"l"saika$ m"$uru! aara biasa. +6 T"rha&a( T"rha&a( (u!usa$ m"$#"$ai ("rla:a$a$ ("rla:a $a$ i!u !i&ak &a(a! &i#u$aka$u(a%a hukum.
329. Sub%"k s"$#k"!a !u$ &ia!ur &alam (asal 3 a$#ka 1 %ai!u a. Ora$# b. >a&a$ hukum (ri*a! . >a&a$ a!au ("'aba! !u$ &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 3 1. S"$#k"!a Ta!a Ta!a Usaha N"#ara N"# ara a&alah s"$#k"!a s "$#k"!a %a$# !imbul ! imbul &alam bi&a$# Ta!a Ta!a Usaha N"#ara a$!ara ra$# a!au ba&a$ hukum ("r&a!a &"$#a$ >a&a$ a!au P"'aba! Ta!a Usaha N"#ara, baik &i (usa! mau(u$ &i &a"rah, &a"ra h, s"ba#ai akiba! &ik"luarka$$%a K"(u!usa$ Ta!aUsaha Ta!aUsaha N"#ara, !"rmasuk s"$#k"!a k"("#a:aia$ b"r&asarka$ ("ra!ura$("ru$&a$#-u$&a$#a$ %a$# b"rlakuG
332. Di&alam ra(a! ("rmus%a:ara!a$ 'ika !"r&a(a! ("$"!a(a$ %a$# b"risi ("$laka$ maka ("$##u#a! b"rhak m"lakuka$ a. <"$#a'uka$ #u#a!a$ baru b. P"rla:a$a$ . >a$&i$# &. Kasasi Ja:aba$ > P"rla:a$a$
/UKU< AARA PERADILAN /U>UN=AN INDUSTRIAL + UU NO 0 T/ 0221 @ UU NO 3; T/ 022; J"$is P"rs"lisiha$ /ubu$#a$ I$&us!rial m"li(u!i &iba:ah i$i, k"uali 5 a. P"rs"lisiha$ hak b. P"rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ . P"rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a &. P"rs"lisiha$ a$!ar s"rika! ("k"r'a@s"rika! buruh &alam b"b"ra(a ("rusahaa$ P"rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial &ia!ur &alam 5 a. U$&a$#-u$&a$# $mr 3; !ahu$ 022; b. U$&a$#-u$&a$# $mr 0 !ahu$ 0221 . U$&a$#-u$&a$# $mr 1 !ahu$ 0220 &. U$&a$#-u$&a$# $mr 00 !ahu$ 0221 P"rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial :a'ib &iu(a%aka$ ("$%"l"saia$$%a !"rl"bih &ahulu m"lalui ("ru$&i$#a$ bi(ar!i!" s"ara mus%a:arah u$!uk m"$a(ai mu)aka! %a$# harus &is"l"saika$ (ali$# lama 5 a. 31 hari k"r'a b. 03 hari k"r'a . ;2 hari k"r'a &. 62 hari k"r'a P"rs"lisiha$ %a$# &a(a! &is"l"saika$ m"lalui arbi!ras" m"li(u!i 5 a. P"rs"lisiha$ hak &a$ ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ b. P"rs"lisiha$ hak &a$ ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a . P"rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ &a$ ("rs"lisiha$ a$!ar s"rika! ("k"r'a@s"rika! buruh ha$%a &alam sa!u ("rusahaa$ &. P"rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ &a$ ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a Wila%ah k"r'a arbi!"r m"li(u!i 5 a. Sa!u :ila%ah (r*i$si b. Sa!u kabu(a!"$@k!a . Sa!u :ila%ah k"&u&uka$ ("rusahaa$ &. S"luruh :ila%ah I$&$"sia
=u#a!a$ ("rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ /ubu$#a$ I$&us!rial (a&a P"$#a&ila$ N"#"ri %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i 5 a. T"m(a! T" m(a! !i$##al ("k"r'a@buruh b. T"m(a! T" m(a! ("k"r'a@buruh b"k"r'a . T"m(a! !i$##al ("$#usaha &. T"m(a! T" m(a! !i$##al buruh &a$ ("$#usaha
("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ b. P"$#a&ila$ :a'ib m"mu!us !"rl"bih &ahulu ("rkara ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a . P"$#a&ila$ b"bas m"mu!us !"rl"bih &ahulu ma$a ("rkara %a$# &i&ahuluka$ &. P"$#a&ila$ m"mu!us !"rl"bih &ahulu ma$a ("rkara %a$# &i&ahuluka$ a!as ("rmi$!aa$ ("$##u#a! Dalam b"raara &i P"$#a&ila$ /ubu$#a$ I$&us!rial, s"lai$ a&*ka! maka %a$# &a(a! b"r!i$&ak s"ba#ai kuasa u$!uk m":akili a$##!a$%a ialah 5 a. S"rika! ("k"r'a b. Or#a$isasi ("$#usaha . L"mba#a s:a&a%a mas%araka! &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar A(abila !"r&a(a! k"("$!i$#a$ (ara (ihak &a$@a!au salah sa!u (ihak %a$# uku( m"$&"sak %a$# harus &a(a! &isim(ulka$ &ari alasa$-alasa$ ("rmh$a$ &ari %a$# b"rk"("$!i$#a$, maka ("m"riksaa$ s"$#k"!a &a(a! &i("r"(a! a!as ("rmh$a$ 5 a. Para (ihak &a$@a!au salah sa!u (ihak b. P"$##u#a! sa'a . T"r#u#a! sa'a &. S"mua salah Pu!usa$ P"$#a&ila$ /ubu$#a$ I$&us!rial %a$# &a(a! &imh$ka$ kasasi k"
a. 62 +"$am (uluh hari k"r'a s"'ak ("$a$&a!a$#a$a$ sura! ("r'a$'ia$ ("$u$'uka$ arbi!"r b. 92 +s"mbila$ (uluh hari s"'ak ("$a$&a!a$#a$a$ sura! ("r'a$'ia$ ("$u$'uka$ arbi!"r . ;2 +!i#a (uluh hari k"r'a s"'ak ("$a$&a!a$#a$a$ sura! ("r'a$'ia$ ("$u$'uka$ arbi!"r &. 42 +lima (uluh hari k"r'a s"'ak ("$a$&a!a$#a$a$ sura! ("r'a$'ia$ ("$u$'uka$ arbi!"r A(abila &alam ("rsi&a$#a$ ("r!ama, s"ara $%a!a-$%a!a (ihak ("$#usaha !"rbuk!i !i&ak m"laksa$aka$ k":a'iba$$%a s"ba#aima$a &imaksu& &alam (asal 3 a%a! +; U$&a$#-u$&a$# $mr 3; !ahu$ 022; !"$!a$# k"!"$a#ak"r'aa$, /akim K"!ua Si&a$# harus s"#"ra m"$'a!uhka$ (u!usa$ s"la b"ru(a 5 a. P"ri$!ah k"(a&a ("$#usaha u$!uk m"mba%ar u(ah b"s"r!a hak-hak lai$$%a %a$# biasa &i!"rima ("k"r'a.buruh %a$# b"rsa$#ku!a$ b. <"m"ri$!ahka$ Si!a Jami$a$ &alam s"buah P"$"!a(a$ P"$#a&ila$ /ubu$#a$ I$&us!rial . P"ri$!ah k"(a&a ("$#usaha u$!uk m"m("k"r'aka$ buruh k"mbali &. P"ri$!ah k"(a&a ("$#usaha u$!uk m"mba%ar u(ah buruh &ua kali li(a! P"$%"l"saia$ ("rs"lisisha$ hak a!au ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a (a&a
"r&asarka$ ("$#"r!ia$ ("rs"lisiha$, maka &ik"$al 1 b'"k ("rs"lisiha$ k"uali 5 a. P"rs"lisiha$ hak b. P"rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ . P"rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a &a$ ("rs"lisiha$ a$!ar s"rika! ("k"r'a &lam sa!u ("rusahaa$ &. P"laksa$aa$ hak &a$ k":a'iba$ 96. U$!uk m"$#a'uka$ #u#a!a$ k" ("$#a&ila$ hubu$#a$ i$&us!rial, sura! #u#a!a$ harus &ilam(iri &"$#a$ 5 a. >uk!i buk!i !"$!a$# a&a$%a hak b. K"!"ra$#a$ @ ("r$%a!aa$ %a$# m"$&uku$# a&a$%a hak . Risalah ("ru$&i$#a$ bi(a!ri! &. Risalah ("ru$&i$#a$ &iha&a(a! m"&ia!r @ k$silia!r
97. P"rs"lisiha$ %a$# !imbul kar"$a !i&ak &i("$uhi$%a hak akiba! a&a$%a ("rb"&aa$ ("laksa$aa$ a!au ("ra!ura$ !"rha&a( k"!"$!ua$ ("ru$&a$# u$&a$#a$, ("r'a$'ia$ k"r'a, ("ra!ura$ ("rusahaa$ a!au ("r'a$'ia$ k"r'asama &is"bu! ("rs"lisiha$ 5 a. K"("$!i$#a$ b. /ak . P/K &. A$!ar s"rika! ("k"r'a a!au s"rika! buruh 98. U$&a$# u$&a$# N. 0 Tahu$ 0221 !"$!a$# ("$%"l"saia$ ("rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial m"ru(aka$ hukum )rmil &ari u$&a$# u$&a$# 5 a. UU N. 30@3961 !"$!a$# P"mu!usa$ /ubu$#a$ K"r'a &i P"rusahaa$ S:as!a b. UU $. 00@3947 !"$!a$# P"$%"l"saia$ P"rs"lisiha$ P"rburuha$ . UU N.3;@022; !"$!a$# K"!"$a#ak"r'aa$ &. UU N.31@3696 !"$!a$# k"!"$!ua$ k"!"$!ua$ (kk m"$#"$ai !"$a#a k"r'a 99. S"!"lah ("$#a&ila$ hubu$#a$ i$&us!rial !"lah !"rb"$!uk, !"rha&a( ("rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial a!au P/K %a$# &is"l"saika$ P1P a!au l"mba#a lai$ %a$# s"!i$#ka! &a$ b"lum &i(u!us, maka %a$# b"r:"$a$# m"$%"l"saika$ a&alah ("$#a&ila$ 5 a. P1P b. P"$#a&ila$ !a!a usaha N"#ara . P"$#a&ila$ hubu$#a$ i$&us!rial &.
i(a!ri! b.
"ra(a lama :ak!u %a$# &i("rluka$ u$!uk b"ru$&i$# s"ba#ai ("$#usaha &a$ ("k"r'a &alam m"$%"l"saika$ ("rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial 5 a. 32 hari
b. 02 hari . ;2 hari &. 62 hari P"rb"&aa$ ("$&a(a! %a$# m"$#akiba!ka$ ("r!"$!a$#a$ a$!ara ("$#usaha a!au #abu$#a$ ("$#usaha &"$#a$ ("k"r'a@buruh a!au s"rika! ("k"r'a@buruh kar"$a a&a$%a ("rs"lisiha$ hak, ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$, ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a &a$ ("rs"lisiha$ a$!ar s"rika! ("k"r'a@s"rika! buruh &alam sua!u ("rusahaa$ &is"bu! a. P"rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial b. P"rs"lisiha$ hak . P"rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ &. P"rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a Ja:aba$ A Pasal 3 +3 P"rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial a&alah ("rb"&aa$ ("$&a(a! %a$#m"$#akiba!ka$ ("r!"$!a$#a$ a$!ara ("$#usaha a!au #abu$#a$ ("$#usaha&"$#a$ ("k"r'a@buruh a!au s"rika! ("k"r'a@s"rika! buruh kar"$a a&a$%a("rs"lisiha$ m"$#"$ai hak, ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$, ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a &a$ ("rs"lisiha$ a$!ar s"rika! ("k"r'a@s"rika! buruh &alam sa!u ("rusahaa$.
330. P"rs"lisiha$ %a$# !imbul kar"$a !i&ak a&a$%a k"s"suaia$ ("$&a(a! m"$#"$ai ("$#akhira$ hubu$#a$ k"r'a %a$# &ilakuka$ l"h salah sa!u (ihak a&alah a. P"rs"lisiha$ hak b. P"rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ . P"rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a &. P"rs"lisiha$ a$!ar s"rika! ("k"r'a Ja:aba$ Pasal 3+1 P"rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a a&alah ("rs"lisiha$ %a$# !imbulkar"$a !i&ak a&a$%a k"s"suaia$ ("$&a(a! m"$#"$ai ("$#akhira$ hubu$#a$ k"r'a %a$# &ilakuka$ l"h salah sa!u (ihak.
33;. P"rs"lisiha$ %a$# !imbul &alam hubu$#a$ k"r'a kar"$a !i&ak a&a$%a k"s"suaia$ ("$&a(a! m"$#"$ai ("mbua!a$ &a$ ("rubaha$ s%ara!s%ara! k"r'a %a$# &i!"ra(ka$ &alam ("r'a$'ia$ k"r'a a!au ("ra!ura$ ("rusahaa$ a!au ("r'a$'ia$ k"r'a b"rsama a. P"rs"lisiha$ hak b. P"rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ . P"rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a &. P"rs"lisiha$ a$!ar s"rika! ("k"r'a Ja:aba$ > Pasal 3+; P"rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ a&alah ("rs"lisiha$ %a$# !imbul &alam hubu$#a$ k"r'a kar"$a !i&ak a&a$%a k"s"suaia$ ("$&a(a! m"$#"$ai ("mbua!a$, &a$ a!au ("rubaha$ s%ara!-s%ara! k"r'a %a$# &i!"!a(ka$ &alam ("r'a$'ia$ k"r'a a!au ("ra!ura$ ("rusahaa$ a!au ("r'a$'ia$ k"r'a b"rsama.
331.
334. Dalam ("rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial &iu(a%aka$ ("$%"l"saia$$%a m"lalui ("ru$&i$#a$ bi(ar!i! &is"l"saika$ &alam !"$##a$# :ak!u ... A. ;2 hari k"r'a !"rhi!u$# s"'ak !a$##al &imulai$%a ("ru$&i$#a$ >. ;2 hari !"rhi!u$# s"'ak !a$##al &imulai$%a ("ru$&i$#a$ . 02 hari k"r'a !"rhi!u$# s"'ak !a$##al &imulai$%a ("ru$&i$#a$ D. 02 hari !"rhi!u$# s"'ak !a$##al &imulai$%a ("ru$&i$#a$ Ja:ab 5 A Pasal ; a%a! +0 UU N. 0 Tahu$ 0221 P"$%"l"saia$ ("rs"lisiha$ m"lalui bi(ar!i! s"ba#aima$a &imaksu& &alam a%a! +3harus &is"l"saika$ (ali$# lama ;2 +!i#a (uluh hari k"r'a s"'ak !a$##al &imulai$%a ("ru$&i$#a$. 336. <"$uru! (asal ;0 K"s"(aka!a$ (ara (ihak %a$# b"rs"lisih &i$%a!aka$ !"r!ulis &alam a. P"r'a$'ia$ ("$u$'ukka$ b. Sura! ("r'a$'ia$ arbi!ras" . Pu!usa$ arbi!ras" &. S"mua b"$ar Ja:aba$ > Pasal ;0+0 UU N.0 Tahu$ 0221 K"s"(aka!a$ (ara (ihak %a$# b"rs"lisihs"ba#aima$a &imaksu& &alam a%a! 3 &i$%a!aka$ s"ara !"r!ulis &alam sura! ("r'a$'ia$ arbi!ras", &ibua! ra$#ka( ; &a$ masi$#-masi$# (ihak m"$&a(a!ka$ sa!u %a$# m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum %a$# sama 337. =u#a!a$ l"h ("k"r'a@buruh a!as ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a %a$# &ilakuka$ ("$#usaha &a(a! &ia'uka$ &alam 'a$#ka :ak!u ... A. 7 hari s"'ak &i!"rima$%a k"(u!usa$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a !"rs"bu! &ari (ihak ("$#usaha >. 31 hari s"'ak &i!"rima$%a k"(u!usa$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a !"rs"bu! &ari (ihak ("$#usaha . ; bula$ s"'ak &i!"rima$%a k"(u!usa$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a !"rs"bu! &ari (ihak ("$#usaha D. 3 !ahu$ s"'ak &i!"rima$%a k"(u!usa$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a !"rs"bu! &ari (ihak ("$#usaha Ja:ab 5 D Pasal 80 =u#a!a$ l"h ("k"r'a@buruh a!as ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a s"ba#aima$a &imaksu& &alam Pasal 349 &a$ Pasal 373 U$&a$#-u$&a$# Nmr 3; Tahu$ 022; !"$!a$# K"!"$a#ak"r'a$, &a(a! &ia'uka$ ha$%a &alam !"$##a$# :ak!u 3 +sa!u !ahu$ s"'ak
&i!"rima$%a a!au &ib"ri!ahuka$$%a k"(u!usa$ &ari (ihak ("$#usaha 338. P"$#a&ila$ /ubu$#a$ I$&us!rial b"r!u#as &a$ b"r:"$a$# m"m"riksa &a$ m"mu!uska$ &i!i$#ka! ("r!ama &a$ !"rakhir m"$#"$ai ("rs"lisiha$ ... A. P"rs"lisiha$ /ak &a$ P/K >. P"rs"lisiha$ K"("$!i$#a$ . P"rs"lisiha$ A$!ar S"rika! P"k"r'a D. P"rs"lisiha$ P"rburuha$ Ja:ab 5 Pasal 46 P"$#a&ila$ /ubu$#a$ I$&us!rial b"r!u#as &a$ b"r:"$a$# m"m"riksa &a$ m"mu!us5 a. &i !i$#ka! ("r!ama m"$#"$ai ("rs"lisiha$ hakG b. &i !i$#ka! ("r!ama &a$ !"rakhir m"$#"$ai ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$G . &i !i$#ka! ("r!ama m"$#"$ai ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'aG &. &i !i$#ka! ("r!ama &a$ !"rakhir m"$#"$ai ("rs"lisiha$ a$!ar s"rika! ("k"r'a@s"rika! buruh &alam sa!u ("rusahaa$. 338. Jika &alam ("rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial !"r&a(a! ("rkara ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ &a$ 'u#a !"r&a(a! ("rkara ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a, maka P"$#a&ila$ /ubu$#a$ I$&us!rial b"rk":a'iba$ u$!uk m"mu!us !"rl"bih &ahulu ... A. P"rkara ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ >. P"rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a . Da(a! m"mu!us ("rkara ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ a!au(u$ ("rkara ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a, !"r#a$!u$# k"(a&a ("r!imba$#a$ hakim %a$# b"rsa$#ku!a$ D. Da(a! m"mu!us ("rkara ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ a!au(u$ ("rkara ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a &"$#a$ m"liha! k"(a&a k"h"$&ak (ara (ihak Ja:ab 5 A Pasal 86 Dalam hal ("rs"lisiha$ hak &a$@a!au ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$ &iiku!i &"$#a$ ("rs"lisiha$ ("mu!usa$ hubu$#a$ k"r'a, maka P"$#a&ila$ /ubu$#a$ I$&us!rial :a'ib m"mu!us !"rl"bih &ahulu ("rkara ("rs"lisiha$ hak &a$@a!au ("rs"lisiha$ k"("$!i$#a$. 302. T"$##a$# :ak!u ("$%"l"saia$ ("rs"lisiha$ hubu$#a$ i$&us!rial (a&a ("$#a&ila$ hubu$#a$ i$&us!rial a&alah ... A. 42 hari s"'ak si&a$# ("r!ama >. ;2 hari s"'ak si&a$# ("r!ama . 42 hari s"'ak si&a$# ("r!ama, bila b"lum s"l"sai &a(a! &i("r(a$'a$# !i&ak l"bih &ari 31 hari D. ;2 hari s"'ak si&a$# ("r!ama, bila b"lum s"l"sai &a(a! &i("r(a$'a$# !i&ak l"bih &ari 31 hari Ja:ab 5 A Pasal 32;
/UKU< AARA PERADILAN A=A
+ &i a!ur &alam UU N. 7@3989 ' UU $. ;@0226 P"rmh$a$ !alak &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ A#ama %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&iama$ 5 a. P"mh$ + &is"bu! ("rmh$a$@ ("mh$ kar"$a !i&ak a&a s"$#k"!a b. T"rmh$ . P"$##u#a! &. T"r#u#a! + 309 khi + kar"$a a&a s"$#k"!a maka &is"bu! !"r#u#a!@#u#a!a$ =u#a!a$ ("r"raia$ &ia'uka$ l"h is!ri a!au kuasa$%a k"(a&a ("$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&iama$ 5 a. P"mh$ b. T"rmh$ . P"$##u#a! &. T"r#u#a! A(abila baik ("$##u#a! mau(u$ !"r#u#a! b"r!"m(a! !i$##al &i luar $"#"ri, maka %a$# b"r:"$a$# m"$#a&ili a&alah 5 a. P"$#a&ila$ Ti$##i A#ama b. P"$#a&ila$ A#ama Jakar!a Pusa! . P"$#a&ila$ a#ama %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&u&uka$ !"r#u#a! &. P"$#a&ila$ a#ama %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i k"&u&uka$ ("$##u#a! Dalam si&a$# #u#a!a$ ("r"raia$, ("m"riksaaa$ &ilakuka$ &alam si&a$# %a$# b"rsi)a! 5 a. T"rbuka b. T"r!u!u( . T"r#a$!u$# k"maua$ (ara (ihak &. T"r#a$!u$# (a&a k"!"!a(a$ hakim >ia%a ("rkara &alam bi&a$# ("rka:ai$a$ &ib"ba$ka$ k"(a&a 5 a. Pihak %a$# kalah b. Pihak %a$# m"$a$# . P"mh$ a!au ("$##u#a! &. T"rmh$ a!au !"r#u#a! P"rka:i$a$ &a(a! (u!us kar"$a, k"uali 5 a. K"ma!ia$ b. P"r"raia$ . A!as (u!usa$ ("$#a&ila$ &. Salah sa!u (ihak &ihukum ("$'ara l"bih &ari 4 !ahu$
?a$# m"$%ababka$ (u!us$%a ("rka:i$a$ a$!ara suami is!ri u$!uk s"lama$%a a&alah 5 a. Talak bi&Mi b. Talak ra'Mi . LiMa$ &. >aMi$ kubraa
>ila !"r'a&i ("r"raia$, maka s"mua bia%a ha&ha$ah &a$ $a)kah a$ak m"$'a&i !a$##u$#a$ 5 a. A%ah b. Ibu . P"m"#a$# hak asuh &. A%ah &a$ Ibu Dalam #u#a!a$ ("r"raia$, a(abila suami a!au is!ri m"$i$##al, maka 5 a. =u#a!a$ &i!lak b. =u#a!a$ !i&ak &i!"rima . =u#a!a$ !"!a( &ila$'u!ka$ &a$ &i (u!us *"rs!"k &. =u#a!a$ #u#ur
"ris!ri l"bih &ari sa!u ra$# (a&a :ak!u b"rsamaa$, !"rba!as ha$%a sam(ai 5 a. Dua ra$# is!ri b. Ti#a ra$# is!ri
. &.
Em(a! ra$# is!ri Lima ra$# is!ri
S%ara! u!ama b"ris!ri l"bih &ari s"ra$# a&alah 5 a. Suami mam(u m"$a)kahi s"mua is!ri-is!ri$%a &a$ a$ak-a$ak$%a b. Is!ri !i&ak m"m(u$%ai k"!uru$a$ . Suami harus mam(u b"rlaku a&il !"rha&a( is!ri-is!ri &a$ a$ak-a$ak$%a &. <"$#a'uka$ ("rmh$a$ b"ris!ri l"bih &ari s"ra$# k"(a&a P"$#a&ila$ A#ama &is"r!ai alasa$ (li#ami P"$#a&ila$ A#ama ha$%a m"mb"rika$ ii$ k"(a&a s"ra$# suami %a$# aka$ b"ris!ri l"bih &ari s"ra$# a(abila 5 a. Is!ri !i&ak &a(a! m"$'ala$ka$ k":a'iba$ s"ba#ai is!ri b. Is!ri m"$&a(a! aa! ba&a$ a!au ("$%aki! %a$# !i&ak &a(a! &is"mbuhka$ . Is!ri !i&ak &a(a! m"lahirka$ k"!uru$a$ &. S"mua b"$ar Ora$# %a$# &i!"!a(ka$ ("$#a&ila$ &ari (ihak k"luar#a suami a!au (ihak k"luar#a is!ri u$!uk m"$ari u(a%a ("$%"l"saia$ ("rs"lisiha$ &is"bu! 5 a. /akam b. Talak bai$ . Khuluk &. Lia$ P"rmh$a$ ("mba!ala$ ("rka:i$a$ &ia'uka$ k"(a&a 5 a. P"$#a&ila$ A#ama %a$# m":ila%ahi !"m(a! !i$##al suami a!au is!ri a!au !"m(a! ("rka:i$a$ &ila$#su$#ka$ b. P"$#a&ila$ A#ama %a$# m":ila%ahi !"m(a! !i$##al ("mh$ . P"$#a&ila$ A#ama Jakar!a Pusa! &. Ka$!r Urusa$ A#ama !"m(a! ("rka:i$a$ &ila$#su$#ka$ P"rbua!a$ s"s"ra$# a!au s"k"lm(k ra$# u$!uk m"msahka$ &a$@a!au m"$%"rahka$ s"ba#ia$ har!a b"$&a milik$%a u$!uk &ima$)aa!ka$ s"lama$%a a!au u$!uk 'a$#ka :ak!u !"r!"$!u s"suai &"$#a$ k"("$!i$#a$$%a #u$a k"("rlua$ iba&ah &a$@a!au k"s"'ah!"raa$ umum m"$uru! s%ariMah &is"bu! 5 a. /ibah b. Waka) . Sh&aah &. aka! Na&ir a&alah s"k"lm(k ra$# a!au ba&a$ hukum %a$# &is"rahi !u#as ("m"liharaa$ &a$ ("$#urusa$ b"$&a :aka), Na&ir harus &i&a)!arka$ (a&a 5 a. P"$#a&ila$ A#ama s"!"m(a! b. Ka$!r Urusa$ A#ama K"ama!a$ s"!"m(a! . D"(ar!"m"$ A#ama &.
. &.
S"("r"m(a! har!a S"("rlima
S"ra$# is!ri %a$# &i!i$##al ma!i l"h suami$%a maka ia b"rlaku :ak!u !u$##u s"lama 5 a. 302 hari b. ;2 hari . 3;2 hari + 1 bl$ 32 hari &. 92 hari
ia%a %a$# &ib"rika$ l"h b"kas suami u$!uk a$ak-a$ak %a$# b"lum m"$a(ai umur 03 !ahu$ &. s"ra$# laki-laki m"$ikahi s"ra$# :a$i!a &"$#a$ m"mb"rika$ s"'umlah har!a !"r!"$!u &alam :ak!u !"r!"$!u. Sua!u ("rka:i$a$ &a(a! (u!us &is"babka$ kar"$a 5 a. K"ma!ia$ b. P"r"raia$ . A!as (u!usa$ ("$#a&ila$ &. S"mua$%a b"$ar 324. P"$#a&ila$ a#ama &ia!ur &alam u$&a$# u$&a$# a. UU N. 7@3989 ' UU N. 8@0226 b. UU N. 7@3989 ' UU $. ;@0226 . UU N. 0@3989 ' UU N. ;@0226 &. UU N. 4@3986 ' UU N. 4@0221
326. Diba:ah i$i a&alah bi&a$# bi&a$# s"$#k"!a ra$# b"ra#ama islam %a$# m"$'a&i k":"$a$#a$ ("$#a&ila$ a#ama, k"uali 5 a. P"rka:i$a$ &a$ ("r"raia$ b. K":arisa$, :asia!, &a$ hibah . Waa) &a$ sha&aah &. >ai!ul maal, aka!, &a$ i$)a 327. Dalam (u!usa$ ("rmh$a$ !alak %a$# !"lah b"rk"kua!a$ hukum !"!a( &a$ !"lah &i!"!a(ka$ si&a$# ("$%aksia$ ikrar !alak, maka !"$##a$# :ak!u %a$# &ib"rika$ k"(a&a ("mh$ u$!uk m"$#ikrarka$ !alak$%a a&alah H. >ula$ a. Ti#a b. Sa!u . E$am &. Dua b"las 328. Sua!u ("r"raia$ &ia$##a( !"lah !"r'a&i b"s"r!a akiba! hukum$%a a(abila a. Diua(ka$ ikrar !alak$%a l"h suami &iha&a(a$ &ua ra$# saksi b. S"'ak (u!usa$ ("$#a&ila$ m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum %a$# !"!a(
. A(abila amar (u!usa$ ("$#a&ila$ m"$#abulka$ s"luruh !u$!u!a$ hak &ari salah sa!u (ihak %a$# b"r("rkara &. A(abila &isaksika$ &a$ &is"!u'ui l"h :ali hakim 329. Wak!u !u$##u ba#i s"ra$# 'a$&a a(abila ("rka:i$a$ (u!us kar"$a k"ma!ia$, :ak!u !u$##u &i!"!a(ka$ s"lama HH hari 5 a. S"ra!us &ua (uluh b. S"ra!us &ua (uluh lima . S"ra!us !i#a (uluh &. S"ra!us !i#a (uluh lima 332. >ia%a ("rkara &alam bi&a$# ("rka:i$a$ &ib"ba$ka$ k"(a&a 5 a. Pihak ("$##u#a! b. Pihak %a# kalah . Pihak !"r#u#a! &. Pihak ("$##u#a! &a$ !"r#u#a! 333. P"r'a$'ia$ %a$# &iua(ka$ al$ m"m("lai (ria s"!"lah aka& $ikah %a$# &ia$!umka$ &alam ak!a $ikah b"ru(a 'a$'i !alak %a$# &i#a$!u$#ka$ k"(a&a sua!u k"a&aa$ !"r!"$!u %a$# mu$#ki$ !"r'a&i &imassa %a$# aka$ &a!i$# 5 a. Khuluk b. Talak bai$ kubra . Taklik !alak &.
330. Dalam hal ("rka:i$a$ !i&ak &a(a! &ibuk!ika$ &"$#a$ ak!a $ikah maka (ihak %a$# b"rk"("$!i$#a$ &a(a! m"$#a'uka$ ("rkara k" P"$#a&ala$ a#ama %ai!u ("rkara 5 a. "rai !alak b. "rai #u#a! . I!sba! $ikah &. Ru'uk 33;. >"riku! i$i %a$# !i&ak m"ru(aka$ alasa$ ("r"raia$ a&alah 5 a. Salah sa!u (ihak i$a b. Salah sa!u (ihak m"$i$##alka$ (ihak lai$$%a s"lama 0 !ahu$ b"r!uru!-!uru! . Salah sa!u (ihak m"lakuka$ k"k"'ama$ &. Salah sa!u (ihak !i&ak m"m(u$%ai ("k"r'aa$ !"!a( 331. P"ra&ila$ &ilakuka$ &"mi k"a&ila$ b"r&asarka$ k"-Tuha$a$ ?a$#
"r&asarka$ k"!"$!ua$ !"rs"bu! maka s"!ia( ("$"!a(a$ &a$ &i(u!uska$ l"h P"$#a&ila$ A#ama haruslah &imulai &"$#a$ 5 a. D"mi K"a&ila$ >"r&asarka$ K"!uha$a$ ?a$#
ismillahirahma$irrahim &iiku!i &"$#a$ D"mi K"a&ia$ >"r&asarka$ K"!uha$a$ ?a$#
"r&asarka$ K"!uha$a$ ?a$#
ismillahirahma$irrahim, D"$#a$ Rahma! Tuha$ &iiku!i &"$#a$ D"mi K"a&ila$ >"r&asarka$ K"!uha$a$ ?a$#
334. Pu!usa$ P"$#a&ila$ %a$# m"$%a!aka$ ("rka:i$a$ !"lah (u!us !"rhi!u$# s"'ak 5 a. K"&iama$ b"rsama &i!i$##alka$ b. Pu!usa$ &i!"rima P"$a!a! Nikah . Sum(ah LiMa$ &iua(ka$ &. Ikrar Tala &iua(ka$ 336. ?a$# m"$'a&i ruku$ &a$ s%ara! ("rka:i$a$ &alam a#am islam, s"lai$ (asa$#a$ al$ suami is!"ri a&alah 5 a. /arus a&a :ali $ikah b. /arus a&a 0 + &ua ra$# saksi . /arus a&a i'ab abul &. S"mua b"$ar 337. Tu'ua$ ("rka:i$a$ m"$uru! Km(ilasi /ukum Islam a&alah 5 a. U$!uk m"mb"$!uk k"luar#a %a$# baha#ia, &"$#a$ m"miliki k"!uru$a$ %a$# sah b. U$!uk m":u'u&ka$ sila!urahmi %a$# k"kal &a$ m"miliki k"!uru$a$ . U$!uk m":u'u&ka$ k"hi&u(a$ rumah !a$##a %a$# saki$a#, ma:a&ah, :arahmah &. U$!uk m"mb"$!uk k"luar#a %a$# baha#ia, k"kal, &a$ >"rk"!uha$a$ ?a$#
"$ar s"mua 339. "rai #u#a! a&alah "rai %a$# &ia'uka$ l"h5 a. Suami !"rha&a( is!"ri b. Suami &a$ is!"ri . Is!"ri !"rha&a( suami &. S"mua b"$ar 302. K"(a&a P"$#a&ila$ A#ama ma$akah, is!"ri %a$# m"mi$!a "rai !"rha&a( suami$%a5 a. T"m(a! m"r"ka m"$ikah b. T"m(a! !i$##al is!"ri . T"m(a! !i$##al suami &. P"$#a&ila$ A#ama ma$a sa'a <"$uru! (asal (asal 19 UU $. ; !ahu$ 0226 !"r&a(a! !ambaha$ ba#i ("$#a&ila$ a#ama b"r:"$a$# m"m"riksa a. S"mua b"$ar b. aka! . I$)a &. Ek$mi s%ariah Ja:aba$ A Pasal 19 P"$#a&ila$ a#ama b"r!u#as &a$ b"r:"$a$# m"m"riksa, m"mu!us, &a$m"$%"l"saika$ ("rkara &i !i$#ka! ("r!ama a$!ara ra$#-ra$# %a$# b"ra#ama Islam &i bi&a$#5
a. ("rka:i$a$G b. :arisG . :asia!G &. hibahG ". :aka)G ). aka!G #. i$)aG h. sha&aahG &a$ i. "k$mi s%ariah.
90. <"$uru! (asal 66 "rai !"lak &ia'uka$ ("mh$ (a&a a. T"m(a! k"&iama$ !"rmh$ b. Jika !"rmh$ b"r&iam &iluar $"#"ri &ia'uka$ k"!"m(a! &iam ("mh$ . Dalam hal k"&ua$%a &iluar $"#"ri maka &ia'uka$ k"!"m(a! m"r"ka m"la$#su$#ka$ ("rka:i$a$ a!au 'akar!a (usa! &. S"mua$%a b"$ar Ja:aba$ D Pasal 66 +3 S"ra$# suami %a$# b"ra#ama Islam %a$# aka$ m"$"raika$ is!ri$%am"$#a'uka$ ("rmh$a$ k"(a&a P"$#a&ila$ u$!uk m"$#a&aka$ si&a$##u$a m"$%aksika$ ikrar !alak. +0 P"rmh$a$ s"ba#aima$a %a$# &imaksu& &alam a%a! +3 &ia'uka$k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&iama$!"rmh$, k"uali a(abila !"rmh$ &"$#a$ s"$#a'a m"$i$##alka$ !"m(a!k"&iama$ %a$# &i!"$!uka$ b"rsama !a$(a ii$ ("mh$. +; Dalam hal !"rmh$ b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri, ("rmh$a$&ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a!k"&iama$ ("mh$. +1 Dalam hal ("mh$ &a$ !"rmh$ b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri,maka ("rmh$a$ &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%am"li(u!i !"m(a! ("rka:i$a$ m"r"ka &ila$#su$#ka$ a!au k"(a&a P"$#a&ila$ A#ama Jakar!a Pusa!. +4 P"rmh$a$ sal ("$#uasaa$ a$ak, $a)kah a$ak, $a)kah is!ri, &a$ har!a b"rsama suami is!ri &a(a! &ia'uka$ b"rsama-sama &"$#a$ ("rmh$a$ "rai !alak a!au(u$ s"su&ah ikrar !alak &iua(ka$.
9;. <"$uru! (asal 7; #u#a!a$ ("r"raia$ &ia'uka$ a. T"m(a! k"&iama$ ("$##u#a! b. Jika ("$##u#a! b"r!"m(a! !i$##al &iluar $"#"ri, &ia'uka$ k"&a"rah hukum !"r#u#a! . Jika k"&ua$%a &iluar $"#"ri &ia'uka$ k"!"m(a! ("rka:i$a$ &ila$#su$#ka$ a!au Jakar!a Pusa! &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 7; +3 =u#a!a$ ("r"raia$ &ia'uka$ l"h is!ri a!au kuasa$%a k"(a&a P"$#a&ila$%a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&iama$ ("$##u#a!, k"uali a(abila ("$##u#a! &"$#a$ s"$#a'a m"$i$##alka$ !"m(a! k"&iama$ b"rsama !a$(a ii$ !"r#u#a!. +0 Dalam hal ("$##u#a! b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri, #u#a!a$("r"raia$ &ia'uka$ k"(a&a
P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&iama$ !"r#u#a!. +; Dalam hal ("$##u#a! &a$ !"r#u#a! b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri, maka #u#a!a$ &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! ("rka:i$a$ m"r"ka &ila$#su$#ka$ a!au k"(a&a P"$#a&ila$ A#amaJakar!a Pusa!. 91. <"$uru! (asal 47 UU N. 7 !ahu$ 3989 m"ru(aka$ k"khususa$ (u!usa$ a!au ("$"!a(a$ ("ra&ila$, %ai!u !"r&a(a! a. D"mi k"a&ila$ b"r&asarka$ k"!uha$a$ %a$# maha "sa b. >ismillahirrahma$irrahim . K"&ua$%a b"$ar &. K"&ua$%a salah Ja:aba$ Pasal 47 +3 P"ra&ila$ &ilakuka$ DE
ERDASARKAN KETU/ANAN ?AN=
IS
ERDASARKAN KETU/ANAN ?AN=
94. <"$uru! (asal 1 UU. N 3 !ahu$ 3971 !"$!a$# ("rka:i$a$ ("$#a&ila$ ha$%a aka$ m"mb"rika$ ii$ k"(a&a suami %a$# aka$ b"ris!ri l"bih &ari sa!u 'ika a. Is!ri !i&ak &a(a! m"$'ala$ka$ k":a'iba$$%a s"ba#ai is!"ri b. Is!"ri m"$&a(a! aa! ba&a$ a!au ("$%aki! %a$# !i&ak &a(a! &is"mbuhka$ . Is!ri !i&ak &a(a! m"lahirka$ k"!uru$a$ &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D a. Is!ri !i&ak &a(a! m"$'ala$ka$ k":a'iba$$%a s"ba#ai is!"ri b. Is!"ri m"$&a(a! aa! ba&a$ a!au ("$%aki! %a$# !i&ak &a(a! &is"mbuhka$ . Is!ri !i&ak &a(a! m"lahirka$ k"!uru$a$
96. Wak!u !u$##u ba#i s"ra$# 'a$&a m"$uru! Pasal ;9 PP N. 9 !ahu$ 3974 a&alah a. A(abila (u!us kar"$a k"ma!ia$ 3;2 hari b. Pu!us kar"$a ("r"raia$ 92 hari . Dalam k"a&aa$ hamil sam(ai m"lahirka$ &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D a. A(abila (u!us kar"$a k"ma!ia$ 3;2 hari b. Pu!us kar"$a ("r"raia$ 92 hari . Dalam k"a&aa$ hamil sam(ai m"lahirka$
97. >ia%a ("rkara m"$uru! (asal 89 &ib"ba$ka$ k"(a&a a. T"r#u#a! b. T"rmh$ . P"$##u#a! &a$ ("mh$ &. A &a$ b b"$ar Ja:aba$ Pasal 89
+3 >ia%a ("rkara &alam bi&a$# ("rka:i$a$ &ib"ba$ka$ k"(a&a ("$##u#a! a!au ("mh$.
98. /ak is!ri u$!uk m"$#a'uka$ !u$!u!a$ ("r"raia$ k"(a&a suami &"$#a$ ara suami b"rs"&ia m"$alak is!ri &"$#a$ sua!u imbala$ ("$##a$!i &is"bu! a. Khuluk b. I:a&l . Talak bai$ &. s%ia Ja:aba$ A Khuluk
99. <"$uru! (asal 76 ("rs"lisiha$ %a$# !a'am &a$ !"rus m"$"rus a$!ara suami is!ri &is"bu! a. s%ia b. Khuluk . I:a&l &. Talak bai$ Ja:aba$ A Pasal 76 +3 A(abila #u#a!a$ ("r"raia$ &i&asarka$ a!as alasa$ s%ia, maka u$!uk m"$&a(a!ka$ (u!usa$ ("r"raia$ harus &i&"$#ar k"!"ra$#a$ saksi-saksi %a$# b"rasal &ari k"luar#a a!au ra$#-ra$# %a$# &"ka! &"$#a$ suami is!ri. +0 P"$#a&ila$ s"!"lah m"$&"$#ar k"!"ra$#a$ saksi !"$!a$# si)a!("rs"$#k"!aa$ a$!ara suami is!ri &a(a! m"$#a$#ka! s"ra$# a!au l"bih &ari k"luar#a masi$#-masi$# (ihaka!au(u$ ra$# lai$ u$!uk m"$'a&i hakam.
322. <"$uru! (asal 88 a(abila sum(ah &ilakuka$ l"h suami maka ("$%"l"saia$ "rai &"$#a$ alasa$ i$a &ilaksa$aka$ &"$#a$ ara a. Khuluk b. lia$ . Talak bai$ &. s%ia Ja:aba$ > Pasal 88 +3 A(abila sum(ah s"ba#aima$a %a$# &imaksu& &alam Pasal 87 a%a! +3 &ilakuka$ l"h suami, maka ("$%"l"saia$$%a &a(a! &ilaksa$aka$ &"$#a$ ara lia$. +0 A(abila sum(ah s"ba#aima$a %a$# &imaksu& &alam Pasal 87 a%a! +3 &ilakuka$ l"h is!ri maka ("$%"l"saia$$%a &ilaksa$aka$ &"$#a$ hukum aara %a$# b"rlaku.
&ia!ur &alam u$&a$#-u$&a$# a. N. 7 !ahu$ 3989 b. N. ; !ahu$ 0226 . N. 3 !ahu$ 3971 &. A &a$ > b"$ar Ja:aba$ D u$&a$#-u$&a$# $mr ; !ahu$ 0226 !"$!a$# ("rubaha$ a!as u$&a$#u$&a$# $mr 7 !ahu$ 3989 !"$!a$# ("ra&ila$ a#ama Pasal 41 /ukum Aara %a$# b"rlaku (a&a P"$#a&ila$ &alam li$#ku$#a$ P"ra&ila$ A#ama a&alah /ukum Aara P"r&a!a %a$# b"rlaku (a&a P"$#a&ila$ &alam li$#ku$#a$ P"ra&ila$ Umum, k"uali %a$# !"lah &ia!ur s"ara khusus &alam U$&a$#-u$&a$# i$i. 0 <"$uru! (asal (asal 19 UU $. ; !ahu$ 0226 !"r&a(a! !ambaha$ ba#i ("$#a&ila$ a#ama b"r:"$a$# m"m"riksa a. S"mua b"$ar b. aka! . I$)a &. Ek$mi s%ariah Ja:aba$ A Pasal 19 P"$#a&ila$ a#ama b"r!u#as &a$ b"r:"$a$# m"m"riksa, m"mu!us, &a$ m"$%"l"saika$ ("rkara &i !i$#ka! ("r!ama a$!ara ra$#-ra$# %a$# b"ra#ama Islam &i bi&a$#5 a. ("rka:i$a$G b. :arisG . :asia!G &. hibahG ". :aka)G ). aka!G #. i$)aG h. sha&aahG &a$ "k$mi s%ariah. ; K":"$a$#a$ km("!"$si abslu!" &ia!ur &alam a. Pasal 19 b. Pasal 66 . Pasal 7; &. Ti&ak a&a %a$# b"$ar Ja:aba$ A Pasal 19 P"$#a&ila$ a#ama b"r!u#as &a$ b"r:"$a$# m"m"riksa, m"mu!us, &a$ m"$%"l"saika$ ("rkara &i !i$#ka! ("r!ama a$!ara ra$#-ra$# %a$# b"ra#ama Islam &i bi&a$#5 a. ("rka:i$a$G b. :arisG . :asia!G &. hibahG ". :aka)G ). aka!G #. i$)aG h. sha&aahG &a$ "k$mi s%ariah. 1 <"$uru! (asal 66 "rai !"lak &ia'uka$ ("mh$ k"(a&a a. T"m(a! k"&iama$ !"rmh$ b. Jika !"rmh$ b"r&iam &iluar $"#"ri &ia'uka$ k"!"m(a! &iam ("mh$ . Dalam hal k"&ua$%a &iluar $"#"ri maka &ia'uka$ k"!"m(a! m"r"ka m"la$#su$#ka$ ("rka:i$a$ a!au 'akar!a (usa! &. S"mua$%a b"$ar
Ja:aba$ D Pasal 66
+3 S"ra$# suami %a$# b"ra#ama Islam %a$# aka$ m"$"raika$ is!ri$%a m"$#a'uka$ ("rmh$a$ k"(a&a P"$#a&ila$ u$!uk m"$#a&aka$ si&i$# #u$a m"$%aksika$ ikrar !alak. +0 P"rmh$a$ s"ba#aima$a %a$# &imaksu& &alam a%a! +3 &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&iama$ !"rmh$, k"uali a(abila !"rmh$ &"$#a$ s"$#a'a m"$i$##alka$ !"m(a! k"&iama$ %a$# &i!"$!uka$ b"rsama !a$(a ii$ ("mh$. +; Dalam hal !"rmh$ b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri, ("rmh$a$ &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&iama$ ("mh$. +1 Dalam hal ("mh$ &a$ !"rmh$ b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri, maka ("rmh$a$ &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! ("rka:i$a$ m"r"ka &ila$#su$#ka$ a!au k"(a&a P"$#a&ila$ A#ama Jakar!a Pusa!. +4 P"rmh$a$ sal ("$#uasaa$ a$ak, $a)kah a$ak, $a)kah is!ri, &a$ har!a b"rsama suami is!ri &a(a! &ia'uka$ b"rsama-sama &"$#a$ ("rmh$a$ "rai !alak a!au(u$ s"su&ah ikrar !alak &iua(ka$. 4. <"$uru! (asal 7; #u#a!a$ ("r"raia$ &ia'uka$ a. T"m(a! k"&iama$ ("$##u#a! b. Jika ("$##u#a! b"r!"m(a! !i$##al &iluar $"#"ri, &ia'uka$ k"&a"rah hukum !"r#u#a! . Jika k"&ua$%a &iluar $"#"ri &ia'uka$ k"!"m(a! ("rka:i$a$ &ila$#su$#ka$ a!au Jakar!a Pusa! &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 7; +3 =u#a!a$ ("r"raia$ &ia'uka$ l"h is!ri a!au kuasa$%a k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&iama$ ("$##u#a!, k"uali a(abila ("$##u#a! &"$#a$ s"$#a'a m"$i$##alka$ !"m(a! k"&iama$ b"rsama !a$(a ii$ !"r#u#a!. +0 Dalam hal ("$##u#a! b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri, #u#a!a$ ("r"raia$ &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! k"&iama$ !"r#u#a!. +; Dalam hal ("$##u#a! &a$ !"r#u#a! b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri, maka #u#a!a$ &ia'uka$ k"(a&a P"$#a&ila$ %a$# &a"rah hukum$%a m"li(u!i !"m(a! ("rka:i$a$ m"r"ka &ila$#su$#ka$ a!au k"(a&a P"$#a&ila$ A#ama Jakar!a Pusa!. 6 Dalam ("rubaha$ UU N. ; !ahu$ 0226, a(abila !"r'a&i s"$#k"!a hak milik %a$# sub%"k hukum$%a ra$#ra$# %a$# b"ra#ama islam, b%"k s"$#k"!a &i(u!us b"rsama-sama l"h ("ra&ila$ a#ama &ia!ur &alam a. (asal 19 b. Pasal 42 . Pasal 43 &. Pasal 40 Ja:aba$ > Pasal 42 +3 Dalam hal !"r'a&i s"$#k"!a hak milik a!au s"$#k"!a lai$ &alam ("rkara s"ba#aima$a &imaksu& &alam Pasal 19, khusus m"$#"$ai b'"k s"$#k"!a !"rs"bu! harus &i(u!us l"bih &ahulu l"h ("$#a&ila$ &alam li$#ku$#a$ P"ra&ila$ Umum.
+0 A(abila !"r'a&i s"$#k"!a hak milik s"ba#aima$a &imaksu& (a&a a%a! +3 %a$# sub'"k hukum$%a a$!ara ra$#ra$# %a$# b"ra#ama Islam, b'"k s"$#k"!a !"rs"bu! &i(u!us l"h ("$#a&ila$ a#ama b"rsama-sama ("rkara s"ba#aima$a &imaksu& &alam Pasal 19. +;. Di a$!ara Pasal 40 &a$ Pasal 4; &isisi(ka$ sa!u (asal bai! %ak$i Pasal 40A, %a$# b"rbu$%i s"ba#ai b"riku!5 7 <"$uru! (asal 47 UU N. 7 !ahu$ 3989 m"ru(aka$ k"khususa$ (u!usa$ a!au ("$"!a(a$ ("ra&ila$, %ai!u !"r&a(a! a. D"mi k"a&ila$ b"r&asarka$ k"!uha$a$ %a$# maha "sa b. >ismillahirrahma$irrahim . K"&ua$%a b"$ar &. K"&ua$%a salah Ja:aba$ Pasal 47 +3 P"ra&ila$ &ilakuka$ DE
ERDASARKAN KETU/ANAN ?AN=
IS
ERDASARKAN KETU/ANAN ?AN=
Ja:aba$ D a. A(abila (u!us kar"$a k"ma!ia$ 3;2 hari b. Pu!us kar"$a ("r"raia$ 92 hari . Dalam k"a&aa$ hamil sam(a m"lahirka$ &. S"mua b"$ar hari 32 <"$uru! (asal ;8 UU N 3 !ahu$ 3971 (u!us$%a ("rka:i$a$ &is"babka$ a. K"ma!ia$ b. P"r"raia$ . A!as k"(u!usa$ ("$#a&ila$ &. S"mua b"$ar
Ja:aba$ D a. K"ma!ia$ b. P"r"raia$ . A!as k"(u!usa$ ("$#a&ila$ 33 <"$uru! (asal 44 UU N 3 !ahu$ 3971, asal-usul s"ra$# a$ak ha$%a &a(a! &ibuk!ika$ &"$#a$ ak!" k"lahira$ %a$# au!"$!ik a. >"$ar b. salah Ja:aba$ A >"$ar 30 =u#a!a$ ("r"raia$ &i$%a!aka$ #u#ur a(abila suami a!au is!i m"$i$##al s"b"lum a&a$%a (u!usa$ ("$#a&ila$ &ia!ur &alam a. Pasal 66 b. Pasal 7; . Pasal 79 &. Pasal 82 Ja:aba$ Pasal 79 =u#a!a$ ("r"raia$ #u#ur a(abila suami a!au is!ri m"$i$##al s"b"lum a&a$%a (u!usa$ P"$#a&ila$. 3; A(abila k"&ua b"lah (ihak b"r!"m(a! !i$##al &iluar $"#"ri maka ("$##u#a! (a&a si&a$# ("r&amaia$ harus m"$#ha&a( s"ara (riba&i a. Pasal 80 b. Pasal 8; . Pasal 81 &. Pasal 84 Ja:aba$ A Pasal 80 +3 Pa&a si&a$# ("r!ama ("m"riksaa$ #u#a!a$ ("r"raia$, /akim b"rusaha m"$&amaika$ k"&ua (ihak. +0 Dalam si&a$# ("r&amaia$ !"rs"bu!, suami is!ri harus &a!i$# s"ara (riba&i, k"uali a(abila salah sa!u (ihak b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri, &a$ !i&ak &a(a! &a!i$# m"$#ha&a( s"ara (riba&i &a(a! &i:akili l"h kuasa$%a %a$# s"ara khusus &ikuasaka$ u$!uk i!u. +; A(abila k"&ua (ihak b"r!"m(a! k"&iama$ &i luar $"#"ri, maka ("$##u#a! (a&a si&a$# ("r&amaia$ !"rs"bu! harus m"$#ha&a( s"ara (riba&i. +1 S"lama ("rkara b"lum &i(u!uska$, usaha m"$&amaika$ &a(a! &ilakuka$ (a&a s"!ia( si&a$# ("m"riksaa$. 31 <"$uru! (asal 81 UU ("ra&ila$ a#ama &alam b"ra(a hari ak!a "rai harus &ib"rika$ a. ;2 hari b. 31 hari . 7 hari
&. ; hari Ja:aba$ Pasal 81 +1 Pa$i!"ra b"rk":a'iba$ m"mb"rika$ ak!a "rai s"ba#ai sura! buk!i "rai k"(a&a (ara (ihak s"lamba!-lamba!$%a 7 +!u'uh hari !"rhi!u$# s"!"lah (u!usa$ %a$# m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a( !"rs"bu! &ib"ri!ahuka$ k"(a&a (ara (ihak. 34 P"r"raia$ &"$#a$ alasa$ i$a &ia!ur &alam a. Pasal 66 b. Pasal 7; . Pasal 79 &. Pasal 87 Ja:aba$ D Pasal 87 +3 A(abila ("rmh$a$ a!au #u#a!a$ "rai &ia'uka$ a!as alasa$ salah sa!u (ihak m"lakuka$ i$a, s"&a$#ka$ ("mh$ a!au ("$##u#a! !i&ak &a(a! m"l"$#ka(i buk!ibuk!i &a$ !"rmh$ a!au !"r#u#a! m"$%a$##ah alas a$ !"rs"bu!, &a$ /akim b"r("$&a(a! bah:a ("rmh$a$ a!au #u#a!a$ i!u buka$ !ia&a ("mbuk!ia$ sama s"kali s"r!a u(a%a ("$"#uha$ ala! buk!i !i&ak mu$#ki$ la#i &i("rl"h baik &ari ("mh$ a!au ("$##u#a! mau(u$ &ari !"rmh$ a!au !"r#u#a!, maka /akim kar"$a 'aba!a$$%a &a(a! m"$%uruh ("mh$ a!au ("$##u#a! u$!uk b"rsum(ah. +0 Pihak !"rmh$ a!au !"r#u#a! &ib"ri k"s"m(a!a$ (ula u$!uk m"$"#uhka$ sa$##aha$$%a &"$#a$ ara %a$# sama. 36 >ia%a ("rkara m"$uru! (asal 89 &ib"ba$ka$ k"(a&a a. T"r#u#a! b. T"rmh$ . P"$##u#a! &a$ ("mh$ &. A &a$ b b"$ar Ja:aba$ Pasal 89 +3 >ia%a ("rkara &alam bi&a$# ("rka:i$a$ &ib"ba$ka$ k"(a&a ("$##u#a! a!au ("mh$. 37 >ia%a ("rkara %a$# &ia!ur &alam (asal 92 &iri$i u$!uk a. >ia%a k"(a$i!"raa$ &a$ bia%a ma!"rai b. >ia%a u$!uk (ara saksi . >ia%a u$!u ("m"riksaa$ s"!"m(a! &a$ ("ma$##ila$ &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D Pasal 92 +3 >ia%a ("rkara s"ba#aima$a &imaksu& &alam Pasal 89, m"li(u!i5 a. bia%a k"(a$i!"raa$ &a$ bia%a m"!"rai %a$# &i("rluka$ u$!uk ("rkara !"rs"bu!G b. bia%a u$!uk (ara saksi, saksi ahli, ("$"r'"mah, &a$ bia%a ("$#ambila$ sum(ah %a$#
&i("rluka$ &alam ("rkara !"rs"bu!G . bia%a %a$# &i("rluka$ u$!uk m"lakuka$ ("m"riksaa$ s"!"m(a! &a$ !i$&aka$!i$&aka$ lai$ %a$# &i("rluka$ ("$#a&ila$ &alam ("rkara !"rs"bu!G &a$ &. bia%a ("ma$##ila$, ("mb"ri!ahua$, &a$ lai$-lai$ a!as ("ri$!ah ("$#a&ila$ %a$# b"rk"$aa$ &"$#a$ ("rkara !"rs"bu!. +0 >"sar$%a bia%a ("rkara &ia!ur l"h
. Pasal 87 &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar Ja:aba$ D Pasal 68 +3 P"m"riksaa$ ("rmh$a$ "rai !alak &ilakuka$ l"h
+4 Jika is!ri !"lah m"$&a(a! (a$##ila$ s"ara sah a!au (a!u!, !"!a(i !i&ak &a!a$# m"$#ha&a( s"$&iri a!au !i&ak m"$#irim :akil$%a, maka suami a!au :akil$%a &a(a! m"$#ua(ka$ ikrar !alak !a$(a ha&ir$%a is!ri a!au :akil$%a. +6 Jika suami &alam !"$##a$# :ak!u 6 +"$am bula$ s"'ak &i!"!a(ka$ hari si&a$# ("$%aksia$ ikrar !alak, !i&ak &a!a$# m"$#ha&a( s"$&iri a!au !i&ak m"$#irim :akil$%a m"ski(u$ !"lah m"$&a(a! (a$##ila$ s"ara sah a!au (a!u! maka #u#urlah k"kua!a$ ("$"!a(a$ !"rs"bu!, &a$ ("r"raia$ !i&ak &a(a! &ia'uka$ la#i b"r&asarka$ alasa$ %a$# sama. 0; Jika suami &alam !"$##a$# :ak!u 6 bula$ s"'ak &i!"!a(ka$ hari si&i$# ("$%aksia$ ikrar !alak maka #u#ur ("$"!a(a$ !"rs"bu! &a$ !i&ak &a(a! &ia'uka$ la#i b"r&asarka$ alasa$ %a$# sama &ia!ur &alam a. Pasal 6; b. Pasal 87 . Pasal 72 &. Pasal 7; Ja:aba$ Pasal 72 +3 P"$#a&ila$ s"!"lah b"rk"sim(ula$ bah:a k"&ua b"lah (ihak !i&ak mu$#ki$ la#i &i&amaika$ &a$ !"lah uku( alasa$ ("r"raia$, maka P"$#a&ila$ m"$"!a(ka$ bah:a ("rmh$a$ !"rs"bu! &ikabulka$. +0 T"rha&a( ("$"!a(a$ s"ba#aima$a %a$# &imaksu& &alam a%a! +3, is!ri &a(a! m"$#a'uka$ ba$&i$#. +; S"!"lah ("$"!a(a$ !"rs"bu! m"m("rl"h k"kua!a$ hukum !"!a(, P"$#a&ila$ m"$"$!uka$ hari si&i$# ("$%aksia$ ikrar !alak, &"$#a$ m"ma$##il suami &a$ is!ri a!au :akil$%a u$!uk m"$#ha&iri si&i$# !"rs"bu!. +1 Dalam si&a$# i!u suami a!au :akil$%a %a$# &ib"ri kuasa khusus &alam sua!u ak!a !"$!ik u$!uk m"$#ua(ka$ ikrar !alak, m"$#ua(ka$ ikrar !alak %a$# &iha&iri l"h is!ri a!au kuasa$%a. +4 Jika is!ri !"lah m"$&a(a! (a$##ila$ s"ara sah a!au (a!u!, !"!a(i !i&ak &a!a$# m"$#ha&a( s"$&iri a!au !i&ak m"$#irim :akil$%a, maka suami a!au :akil$%a &a(a! m"$#ua(ka$ ikrar !alak !a$(a ha&ir$%a is!ri a!au :akil$%a. +6 Jika suami &alam !"$##a$# :ak!u 6 +"$am bula$ s"'ak &i!"!a(ka$ hari si&a$# ("$%aksia$ ikrar !alak, !i&ak &a!a$# m"$#ha&a( s"$&iri a!au !i&ak m"$#irim :akil$%a m"ski(u$ !"lah m"$&a(a! (a$##ila$ s"ara sah a!au (a!u! maka #u#urlah k"kua!a$ ("$"!a(a$ !"rs"bu!, &a$ ("r"raia$ !i&ak &a(a! &ia'uka$ la#i b"r&asarka$ alasa$ %a$# sama. 01 /ak is!ri u$!uk m"$#a'uka$ !u$!u!a$ ("r"raia$ k"(a&a suami &"$#a$ ara suami b"rs"&ia m"$alak is!ri &"$#a$ sua!u imbala$ ("$##a$!i &is"bu! a. Khuluk b. I:a&l . Talak bai$ &. s%ia Ja:aba$ A Khuluk
04 <"$uru! (asal 76 ("rs"lisiha$ %a$# !a'am &a$ !"rus m"$"rus a$!ara suami is!ri &is"bu! a. s%ia b. Khuluk . I:a&l &. Talak bai$
Ja:aba$ A Pasal 76 +3 A(abila #u#a!a$ ("r"raia$ &i&asarka$ a!as alasa$ s%ia, maka u$!uk m"$&a(a!ka$ (u!usa$ ("r"raia$ harus &i&"$#ar k"!"ra$#a$ saksi-saksi %a$# b"rasal &ari k"luar#a a!au ra$#-ra$# %a$# &"ka! &"$#a$ suami is!ri. +0 P"$#a&ila$ s"!"lah m"$&"$#ar k"!"ra$#a$ saksi !"$!a$# si)a! ("rs"$#k"!aa$ a$!ara suami is!ri &a(a! m"$#a$#ka! s"ra$# a!au l"bih &ari k"luar#a masi$#-masi$# (ihak a!au(u$ ra$# lai$ u$!uk m"$'a&i hakam. 06 Ora$# %a$# &i!"!a(ka$ ("$#a&ila$ &ari (ihak k"luar#a suami a!au (ihak k"luara is!ri u$!uk m"$ari u(a%a ("$%"l"saia$ ("rs"lisiha$ &is"bu! a. Khuluk b. /akam . Talak bai$ &. s%ia Ja:aba$ > /akam 07 Ii$ (isah !"m(a! !i$##al &ia!ur &alam a. Pasal 77 b. Pasal 87 . Pasal 72 &. Pasal 7; Ja:aba$ A Pasal 77 S"lama b"rla$#su$#$%a #u#a!a$ ("r"raia$, a!as ("rmh$a$ ("$##u#a! a!au !"r#u#a! a!au b"r&asarka$ ("r!imba$#a$ baha%a %a$# mu$#ki$ &i!imbulka$, P"$#a&ila$ &a(a! m"$#ii$ka$ suami is!ri !"rs"bu! u$!uk !i&ak !i$##al &alam sa!u rumah. 08 U(a%a hukum ba$&i$# m"$uru! (asal 7 +1 UU $. 02 !ahu$ 3917 ("rmh$a$ ba$&i$# !i&ak &a(a! &i!"rima 'ika !i&ak &ibar"$#i &"$#a$ ("mba%ara$ bia%a ba$&i$# a. >"$ar b. Salah Ja:aba$ A >"$ar 09 T"$##a$# :ak!u ba$&i$# a&alah 31 hari a. S"'ak (u!usa$ &iua(ka$ a(abila ha&ir b. S"'ak &ib"ri!ahuka$ a(abila ("mh$ ba$&i$# !i&ak ha&ir
. Ti&ak '"las &. Ja:aba$ a &a$ b b"$ar
Ja:aba$ D S"'ak (u!usa$ &iua(ka$ a(abila ha&ir S"'ak &ib"ri!ahuka$ a(abila ("mh$ ba$&i$# !i&ak ha&ir ;2 <"$uru! (asal 60 >"ri!a Aara ("m"riksaa$ &i!a$&a!a$#a$i l"h a. S"luruh ma'"lis hakim b. K"!ua . K"!ua &a$ (a$i!"ra &. S"mua b"$ar Ja:aba$ Pasal 60 +3 S"#ala ("$"!a(a$ &a$ (u!usa$ P"$#a&ila$, s"lai$ harus m"mua! alasa$-alasa$ &a$ &asar-&asar$%a 'u#a harus m"mua! (asal-(asal !"r!"$!u &ari ("ra!ura$-("ra!ura$ %a$# b"rsa$#ku!a$ a!au sumb"r hukum !ak !"r!ulis %a$# &i'a&ika$ &asar u$!uk m"$#a&ili. +0 Tia( ("$"!a(a$ &a$ (u!usa$ P"$#a&ila$ &i!a$&a!a$#ai l"h K"!ua &a$ /akimhakim %a$# m"mu!us s"r!a Pa$i!"ra %a$# iku! b"rsi&a$# (a&a :ak!u ("$"!a(a$ &a$ (u!usa$ i!u &iua(ka$. +; >"ri!a Aara !"$!a$# ("m"riksaa$ &i!a$&a!a$#a$i l"h K"!ua &a$ Pa$i!"ra %a$# b"rsi&a$#. ;3 <"$uru! (asal 78 s"lama b"rla$#su$#$%a #u#a!a$ ("r"raia$ a!as ("rmh$a$ ("$##u#a! ("$#a&ila$ &a(a! a. S"mua b"$ar b. <"$"$!uka$ $a)kah %a$# &i!a$##u$# l"h suami . <"$"$!uka$ hal-hal %a$# ("rlu u$!uk m"$'ami$ ("m"liharaa$ ("$&i&ika$ a$ak &. <"$"$!uka$ hal hal %a$# ("rlu u$!uk har!a Ja:aba$ A Pasal 78 S"lama b"rla$#su$#$%a #u#a!a$ ("r"raia$, a!as ("rmh$a$ ("$##u#a!, P"$#a&ila$ &a(a!5 a. m"$"$!uka$ $a)kah %a$# &i!a$##u$# l"h suamiG b. m"$"$!uka$ hal-hal %a$# ("rlu u$!uk m"$'ami$ ("m"liharaa$ &a$ ("$&i&ika$ a$akG . m"$"$!uka$ hal-hal %a$# ("rlu u$!uk m"$'ami$ !"r("lihara$%a bara$#-bara$# %a$# m"$'a&i hak b"rsama suami is!ri a!au bara$#bara$# %a$# m"$'a&i hak suami a!au bara$#-bara$# %a$# m"$'a&i hak is!ri. ;0 <"$uru! (asal 82 &a$ (asal 68 ("m"riksaa$ l"h ma'"lis &ilakuka$ s"lamba!$%a a. 7 hari b. 31 hari . ;2 hari &. S"mua b"$ar
Ja:aba$ Pasal 68 +3 P"m"riksaa$ ("rmh$a$ "rai !alak &ilakuka$ l"h
Pasal 88 +3 A(abila sum(ah s"ba#aima$a %a$# &imaksu& &alam Pasal 87 a%a! +3 &ilakuka$ l"h suami, maka ("$%"l"saia$$%a &a(a! &ilaksa$aka$ &"$#a$ ara lia$. +0 A(abila sum(ah s"ba#aima$a %a$# &imaksu& &alam Pasal 87 a%a! +3 &ilakuka$ l"h is!ri maka ("$%"l"saia$$%a &ilaksa$aka$ &"$#a$ hukum aara %a$# b"rlaku. ;1 <"$uru! (asal ;2 UU 4 !ahu$ 0221 k":"$a$#a$ kasasi !"rba!as a. Ti&ak b"r:"$a$# a!au m"lam(aui ba!as :":"$a$# b. Salah m"$"ra(ka$ a!au m"la$##ar hukum %a$# b"rlaku . Lalai m"m"$uhi s%ara! %a$# &i:a'ibka$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D a. Ti&ak b"r:"$a$# a!au m"lam(aui ba!as :":"$a$# b. Salah m"$"ra(ka$ a!au m"la$##ar hukum %a$# b"rlaku . Lalai m"m"$uhi s%ara! %a$# &i:a'ibka$ ("ra!ura$ ("ru$&a$#-u$&a$#a$ ;4 <"$uru! (asal 17 UU 31 !ahu$ 3984 s"ba#aima$a &iubah UU 4 !ahu$ 0221 a. <"mri kasasi :a'ib b. <"mri kasasi !i&ak :a'ib Ja:aba$ A <"mri kasasi :a'ib
;6 <"$uru! (asal ;8 uu ("rka:i$a$ uu 3 !ahu$ 3971 ("rka:i$a$ (u!us kar"$a a. K"ma!ia$ b. P"r"raia$ . K"(u!usa$ ("$#a&ila$
&. S"mua b"$ar Ja:aba$ D a. K"ma!ia$ b. P"r"raia$ . K"(u!usa$ ("$#a&ila$ ;7 <"$uru! (asal 12 PP 9 !ahu$ 3974, suami %a$# b"rmaksu& u$!uk b"ris!ri l"bih &ari s"ra$# :a'ib m"$#a'uka$ ("rmh$a$ s"ara !"r!ulis k"(a&a ("$#a&ila$ a. >"$ar b. salah Ja:aba$ A >"$ar ;8 Ala! buk!i %a$# b"rlaku (a&a ("$#a&ila$ a#ama s"suai &"$#a$ 361 hir a. Ala! buk!i sura!, k"!"ra$#a$ saksi b. P"rsa$#kaa$ , ("$#akua$ . Sum(ah &. S"mua b"$ar Ja:aba$ D a. Ala! buk!i sura!, k"!"ra$#a$saksi b. P"rsa$#kaa$ , ("$#akua$ . Sum(ah ;9 Pu!usa$ ("$#a&ila$ a#ama &ia!ur m"$uru! (asal a. Pasal 62 b. Pasal 66 . Pasal 7; &. Pasal 87 Ja:aba$ A Pasal 62 P"$"!a(a$ &a$ (u!usa$ P"$#a&ila$ ha$%a sah &a$ m"m(u$%ai k"kua!a$ hukum a(abila &iua(ka$ &alam si&a$# !"rbuka u$!uk umum. 12 Pu!usa$ ("$#a&ila$ a#ama harus b"r&asar alasa$ %a$# uku( &ia!ur &alam a. Pasal 62 b. Pasal 60 . Pasal 7; &. Pasal 87
Ja:aba$ > Pasal 60 +3 S"#ala ("$"!a(a$ &a$ (u!usa$ P"$#a&ila$, s"lai$ harus m"mua! alasa$-alasa$ &a$ &asar-&asar$%a 'u#a harus m"mua! (asal-(asal !"r!"$!u &ari ("ra!ura$-("ra!ura$ %a$# b"rsa$#ku!a$ a!au sumb"r hukum !ak !"r!ulis %a$# &i'a&ika$ &asar u$!uk m"$#a&ili.
+0 Tia( ("$"!a(a$ &a$ (u!usa$ P"$#a&ila$ &i!a$&a!a$#ai l"h K"!ua &a$ /akimhakim %a$# m"mu!us s"r!a Pa$i!"ra %a$# iku! b"rsi&a$# (a&a :ak!u ("$"!a(a$ &a$ (u!usa$ i!u &iua(ka$. +; >"ri!a Aara !"$!a$# ("m"riksaa$ &i!a$&a!a$#a$i l"h K"!ua &a$ Pa$i!"ra %a$# b"rsi&a$#.
VERSI II PERKE<>AN=AN O=ANISASI ADVOKAT
1. Undang-Undang yang mengatur tentan Advokat adalah : a. Undang-Undang Nomor 18 Tahun 2004 b. Undang-Undang Nomor 18 Tahun 2003 c. Undang-Undang Nomor 13 Tahun 2008 d. Undang-Undang Nomor 13 Tahun 2003 2. engert!an Advokat menurut Undang-Undang Advokat adalah : a.
"rang yang ber#ro$e%! member! &a%a hukum' ba!k d! dalam mau#un d! luar #engad!lan yang memenuh! #er%yaratan berda%arkan ketentuan undang-undang !n!. b. "rang yang telah d!angkat oleh organ!%%a%! advokat yang bertuga% member! &a%a hukum' ba!k d!dalam mau#un d!luar #engad!lan yang memenuh! #er%yaratan berda%arkan ketentuan undang-undang c. "rang yang ber#ro$e%! member! #elayanan hukum yang memenuh! #er%yaratan berda%arkan ketentuan undang-undang d. (emua benar 3. )!layah ker&a advokat mel!#ut! : a. *alam %atu #rov!n%! d!mana !a berdom!%!l! b. (eluruh )!layah N+, c. anya %atu kabu#aten d. anya %atu +ota /adya 4. *alam Undang-undang Advokat' d!katakan baha Advokat da#at d!kenakan t!ndakan dengan ala%an' kecuali : a. /engaba!kan atau menelantarkan ke#ent!ngan kl!ennya b. erbuat atau bert!ngkah laku yang t!dak #atut terhada# laan atau rekan %e#ro$e%! c. er%!ka#' bert!ngkah laku' bertutur kata' atau mengeluarkan #ernyataan yang menun&ukan %!ka# t!dak hormat terhada# hukum' #eraturan #erundang-undangan' atau #erad!lan. d. /enolak %uatu #erkara dengan ala%an t!dak ada da%ar hukumnya. . en!% t!ndakan yang d!kenakan terhada# Advokat da#at beru#a' kecuali :
a. Teguran #ertama b. Teguran tertul!% c. emberhent!an %ementara dar! #ro$e%! %elama 3 t!ga5 har! %am#a! 12 dua bela%5 bulan d. emberhent!an teta# dar! #ro$e%!. 6. *alam men&alankan #ro$e%!nya Advokat da#at berhent! atau d! berhent!kan oleh : a. +etua /ahkamah Agung b. +etua engad!lan T!ngg! c. +etua engad!lan Neger! d. "rgan!%a%! Advokat 7. ro$e%! Advokat %ebaga! #ro$e%! terhormat' d!kenal dengan !%t!lah : a. legal officer b. officium nobile c. honour profession d. officium juris 8. Advokat dalam men&alankan #ro$e%!nya mem#unya! hak !mmun!ta% %ebaga!mana yang telah d! atur dalam Undang-undang' hak !mmun!ta% !alah : a.
ak Advokat untuk mem#eroleh !n$orma%! atau data dar! !n%tan%! #emer!ntah guna ke#ent!ngan %uatu #erkara b. ak Advokat untuk d!l!ndung! dar! tuntutan #!dana atau #erdata ket!ka !a men&alankan tuga% #ro$e%!nya dengan !kt!kad ba!k untuk ke#ent!ngan #embelaan kl!en dalam %!dang #engad!lan c. ak Advokat untuk menolak %uatu #erkara &!ka d! yak!n! t!dak ada da%ar hukumnya d. ak menda#at #erl!ndungan hukum dar! ancaman kl!en atau laan. . (urat kore%#onden%! yang d!ber! 9Sans Prejudice' mak%udnya adalah : a. (urat ter%ebut ber%!$at raha%!a b. (urat ter%ebut da#at d! &ad!kan %ebaga! bukt! d! muka #engad!lan c. (urat ter%ebut t!dak da#at d!&ad!kan bukt! d! muka #engad!lan d. (urat ter%ebut ber%!$at umum 10. Advokat berhent! atau da#at d!berhent!kan dar! #ro$e%!nya %ecara teta# karena ala% an : a. ermohonan %end!r! b. *!&atuh! #!dana yang telah mem#unya! kekuatan hukum teta#' karena melakukan t!ndak #!dana yang d!ancam dengan hukuman 4 em#at5 tahun atau leb!h c. erda%arkan ke#utu%an organ!%a%! advokat d. (emua benar 11. engaa%an terhada# advokat d!lakukan oleh : a. /ahkamah Agung b. "rgan!%a%! Advokat c. re%!den
d. +om!%! engaa% 12. "rgan!%a%! erad! erh!m#unan Advokat ndone%!a5 d!d!r!kan #ada tanggal : a. 21 *e%ember 2004 b. 21 *e%ember 2003 c. 23 *e%ember 2004 d. 24 *e%ember 2003 13. /enurut Undang-undang be%arnya honorar!um &a%a hukum advokat d!teta#kan melalu! : a. (tandar yang %udah d!teta#kan organ!%a%! advokat b. er%etu&uan dengan kl!en c. +e#utu%an /enter! ukum dan A/ d. (urat edaran /ahkamah Agung 14. Undang-undang advokat &uga mengatur tentang advokat a%!ng yang berada d! ndone%!a' ber!kut !n! yang boleh d!lakukan oleh advokat a%!ng adalah : a. eracara d! %!dang #engad!lan b. /embuka kantor &a%a hukum c. /embuka kantor #erak!lan d! ndone%!a ata% !;!n #re%!den d. eker&a d! kantor advokat ata% !;!n #emer!ntah 1. /ember!kan bantuan hukun %ecara
(ukarela
b. T!dak ada kea&!ban c. (e%ua! kehendak ma%!ng-ma%!ng d. )a&!b 1. ernyataan d! baah !n! yang t!dak benar mengena! hak dan kea&!ban %eorang advokat dalam men&alankan #ro$e%!nya menurut undang-undang adalah : a.
eba% mengeluarkan #enda#at atau #ernyataan dalam membela #erkara yang men&ad! tanggung &aabnya d! dalam %!dang #engad!lan dengan teta# ber#egang #ada kode et!k dan #eraturan #erundang-undangan. b. eba% dalam men&alankan tuga% #ro$e%!nya untuk membela #erkara yang men&ad! tanggung &aabnya dengan ber#egang #ada kode et!k #ro$e%! dan #eraturan #erundang-undangan c. eba% men&alankan tuga% #ro$e%!nya dengan membedakan #erlakuan terhada# kl!en berda%r &en!% kelam!n' agama' #ol!t!k' keturunan' ra%' atau latar belakang %oc!al dan budaya d. erhak menda#atkan !n$orma%! data dan dokumen la!nnya' ba!k dar! !n%tan%! #emer!ntah mau#un #!hak la!n yang berka!tan dengan ke#ent!ngan ter%ebut yang d!#erlukan untuk #embelaan ke#ent!ngan kl!ennya %e%ua! dengan #eraturan #erundang-undangan 20. Undang-undang mengamanatkan untuk membentuk organ!%a%! advokat %ebaga! %atu%atunya adah #ro$e%! advokat. /ak%ud dan tu&uan d!bentuk organ!%a%! advokat adalah : a. /ember!kan #erl!ndungan hukum bag! advokat b. /engaa%! tuga% advokat %ehar!-har! c. /en!ngkatkan kual!ta% #ro$e%! advokat d. /emel!hara ra%a #er%atuan dan ke%atuan #ara advokat 21. elak%anaan #engaa%an %ehar!-har! advokat' d!lakukan oleh : a. *ean #engaa% b. *ean kehormatan c. +om!%! advokat d. +om!%! engaa%
KODE ETIK ADVOKAT
1. (eorang advokat boleh menolak untuk member! na%!hat hukum dan bantuan hukum' dengan #ert!mbangan : a. T!dak %e%ua! dengan keahl!annya b. ertentangan dengan hat! nuran!nya c. aaban a dan b benar d. T!dak ada &aaban yang benar 2. *! baah !n! yang terma%uk teman %e&aat advokat !alah :
a. ak%a b. ol!%! c. ak!m d. (emua %alah 3. *! baah !n! meru#akan #ernyataan yang t!dak benar menyangkut hubungan advokat dengan kl!en adalah : a.
Advokat dalam #erkara-#erkara #erdata haru% mengutamakan #enyele%a!an dengan &alan dama! b. Advokat t!dak d!benarkan member!kan keterangan yang da#at menye%atkan kl!en mengena! #erkara yang %edang d!uru%nya c. Advokat haru% member!kan keyak!nan ke#ada kl!en dan men&am!n kl!ennya baha #erkara yang d!tangan!nya akan menang d. Advokat haru% menolak menguru% #erkara yang menurut keyak!nannya t!dak ada da%ar hukumnya 4. !ka advokat mera%a keberatan terhada# t!ndakan teman %e&aat yang melanggar +ode >t!k Advokat' maka haru% d!a&ukan ke#ada : a. /ahkamah Agung b. +om!%! engaa% c. *ean +ehormatan d. Advokat (en!or . (eorang kl!en dalam %uatu #erkara yang d!hada#!nya !ng!n menggant! advokatnya dengan advokat la!n' maka da#atkah advokat yang baru mener!ma #erkara ter%ebut : a. *a#at' %etelah mener!ma bukt! #encabutan #ember!an kua%a ke#ada advokat %emula b. *a#at' tan#a haru% menunggu bukt! #encabutan #ember!an kua%a ke#ada advokat %emula c. T!dak da#at' karena kl!en ter%ebut %udah ter!kat dengan advokat %emula d. T!dak da#at' karena dengan menggant! advokat maka kl!en telah merendahkan #ro$e%! advokat 6. *a#atkah advokat dalam #erkara #!dana yang %edang ber&alan menghubung! hak!m : a. T!dak da#at b. *a#at' b!la ber%ama-%ama dengan kl!en c. *a#at' b!la ber%ama-%ama dengan #enuntut umum d. *a#at' b!la d!lakukan %ecara tertutu# 7. Advokat yang %ebelumnya #ernah men&abat %ebaga! hak!m atau #an!tera dar! %uatu lembaga #erad!lan' t!dak d!benarkan untuk memegang atau menangan! #erkara yang d!#er!k%a #engad!lan tem#atnya terakh!r beker&a %elama ??.%emen&ak !a berhent! dar! #engad!lan ter%ebut. a. 3 tahun b. 2 tahun c. 4 tahun d. tahun
8. *alam #engaduan terhada# advokat yang d!duga melanggar kode et!k advokat' %egala b!aya yang d!keluarkan d!bebankan ke#ada : a.
*ean #!m#!nan cabang@daerah d!mana teradu %ebaga! anggota #ada t!ngkat dean kehormatan cabang@daerah b. *ean #!m#!nan #u%at #ada t!nggkat *ean kehormatan #u%at organ!%a%! d!mana teradu %ebaga! anggota c. engadu@Teradu d. (emua benar . engaduan da#at d!a&ukan oleh #!hak-#!hak yang berke#ent!ngan dan mera%a d!rug!kan' ya!tu : a. +l!en b. Teman %e&aat advokat c. e&abat #emer!ntah d. (emua benar 10. elanggaran terhada# kode et!k advokat d!%am#a!kan %ecara : a. =!%an' d!%erta! ala%an #engaduan b. aru% tertul!% d!%erta! dengan ala%an-ala%annya c. =!%an dan Tertul!% d. Tertul!%' %!ngkat' tan#a ala%an #engaduan 11. *alam %!dang #emer!k%aan #elanggaran kode et!k advokat' ba!k #engadu dan teradu : a.
aru% had!r %ecara #r!bad! dan t!dak da#at mengua%akan ke#ada orang la!n' yang &!ka d!kehendak! ma%!ng-ma%!ng da#at d!dam#!ng! oleh #ena%!hat b. aru% had!r' namun b!la berhalangan da#at d!ak!l! oleh #ana%!hat c. T!dak #erlu had!r' cuku# kua%anya d. engadu haru% had!r' %edangkan teradu b!la t!dak had!r da#at menun&uk kua%a untuk meak!l! 12. (etelah memer!k%a dan mem#ert!mbangkan #engaduan' #embelaan' %urat-%urat bukt! dan keterangan %ak%!-%ak%! maka /a&el!% *ean +ehormatan mengamb!l ke#utu%an yang da#at beru#a : a. /enyatakan #engaduan dar! #engadu t!dak da#at d!ter!ma b. /ener!ma #engaduan dar! #engadu dan mengad!l! %erta men&atuhkan %ank%!-%ank%! ke#ada teradu c. /enolak #engaduan dar! #engadu d. (emua benar 13. *!baah !n! yang bukan meru#akan bentuk %ank%! yang d!ber!kan ke#ada advokat yang terbukt! melanggar kode et!k advokat adalah : a. er!ngatan b!a%a b. er!ngatan #ertama c. er!ngatan kera%
d. emberhent!an %ementara untuk aktu tertentu 14. (!dang #emer!k%aan #erkara #elanggaran kode et!k d!lakukan' %ecara : a. Terbuka' dar! aal h!ngga #utu%an b. Tertutu#' %edangkan #utu%an %ecara terbuka c. *a#at d!lakukan dalam %!dang terbuka atau#un tertutu#' tergantung #ada ke!ng!nan #ara #!hak d. *a#at d!lakukan dalam %!dang terbuka terbuka atau#un tertutu#' tergantung #ada kehendak ma&el!% 1. (ank%! #ember!an %ementara untuk aktu tertentu a#ab!la %!$at #elanggarannya : a. ,!ngan' t!dak berat dan da#at d!man$aatkan b. erat' ta#! da#at d! maa$kan dengan &am!nan baha advokat t!dak akan mengulang! lag! #erbuatannya c. erat' t!dak meng!ndahkan dan t!dak menghormat! ketentuan kode et!k atau b!lamana %etelah menda#at %ank%! beru#a #er!ngatan kera% ma%!h mengulang! melakukan #enggaran kode et!k d. erat' dan %udah meru%ak c!tra %erta martabat kehormatan #ro$e%! advokat yang a&!b d! &un&ung t!ngg! %ebaga! #ro$e%! yang mul!a dan terhormat 16. *!baah !n! meru#akan #ernyataan yang benar mengena! cara bert!ndak menangan! #erkara %ebaga!mana yang telah d!atur dalam kode et!k advokat : a.
%! #emb!cara atau kore%#onden%! dalam rangka u#aya #erdama!an antara advokat akan teta#! t!dak berha%!l' da#at d!gunakan %ebaga! bukt! d! muka #engad!lan b. Advokat a&!b menga&ar! dan atau memengaruh! %ak%!-%ak%! yang d!a&ukan oleh #!hak laan dalam #erkara #erdata atau oleh &ak%a #enuntut umum dalam #erkara #!dana c. A#ab!la advokat mengetahu!' baha %e%eorang telah menun&uk advokat mengena! %uatu #erkara tertentu' maka !a boleh berhubungan dengan orang !tu tantang #erkara ter%ebut tan#a melalu! advokatnya d. Advokat mem#unya! kea&!ban untuk member!kan bantuan hukum %ecara
aru% member!kan #erhat!an yang %ama %e#ert! terhada# #erkara d!mana !a mener!ma uang &a%a b. Ter%erah advokat' karena !a %udah berba!k hat! menangan! %ecara
1. *a#atkah advokat member!kan keterangan d! med!a ma%%a berkenaan dengan #erkara yang %edang d!tangan!nya : a.
*a#at' %e#an&ang bertu&uan untuk menegakkan #r!n%!#-#r!n%!# hukum yang a&!b d!#er&uangkan oleh %et!a# advokat b. *a#at' karena tam#!l d! med!a adalah hak %et!a# orang terma%uk advokat c. *a#at' %e#an&ang #ernyataannya t!dak merug!kan #!hak la!n d. T!dak da#at karena advokat t!dak d!benarkan untuk mencar! #ubl!%!ta% 20. (et!a# advokat a&!b memegang teguh dan man&aga keraha%!aan %et!a# !n$orma%! yang d!%am#a!kan kl!en me%k!#un hubungan dengan kl!en ter%ebut telah berakh!r. r!n%!# !n! d! kenal dengan !%t!lah : a. attorney-client secrecy b. attorney-client trust c. attorney-client confidentiality d. attorney-client relationship
. /UKU< AARA PERDATA
1. Bugatan dalam #erkara #erdata haru% d!a&ukan ke#ada ketua #engad!lan neger! yang membaah! tem#at t!nggal : a. enggugat b. Tergugat a%al 118 . . ,. actor %Cu!tur $orum re!5 c. +ua%a #enggugat d. +ua%a tergugat 2. !ka ternyata leb!h dar! %eorang tergugat' d!mana tergugat yang %atu adalah deb!tur utama %edang yang la!n adalah #enanggung' maka gugatan d!a&ukan d! #engad!lan neger! tem#at : a. *eb!tur utama b. enanggung c. (alah %atu antara deb!tur utama atau #enanggung d. *ua-duanya' ba!k deb!tur utama mau#un #enanggung 3. ndr! bertem#at t!nggal d! (urabaya' bermak%ud menggugat (uryo yang tem#at t!nggalnya t!dak d!ketahu!. Bugatan d!a&ukan berka!tan dengan ke#em!l!kan hak ata% tanah yang terletak d! l. /a&a#ah!t' (emarang. /aka ndr! menga&ukan gugatannya !tu ke#ada +etua engad!lan : a. (urabaya b. (emarang c. akarta u%at' karena tem#at t!nggal tergugat t!dak d!ketahu!
d. T!dak b!a% d!a&ukan gugatan 4. *alam %uatu %urat gugatan terda#at bag!an yang d!namakan o%!ta dan et!tum. o%!ta adalah : a. ag!an dar! gugatan yang mencaku# mengena! da%ar dan ala%an d!a&ukan gugatan b. ag!an dar! gugatan yang memuat hal-hal yang d!m!nta #enggugat c. ag!an dar! gugatan yang memuat %ak%!-%ak%! d. ag!an dar! gugatan yang ber!%! !dent!ta% #ara #!hak . (urat #angg!lan %!dang' haru% d!%am#a!kan ke#ada #ara #!hak atau kua%anya dan t!dak boleh leb!h dar! : a. 7 har! b. 14 har! c. 3 har! d. 30 har! 6. (edangkan #et!tum adalah : a. ag!an dar! gugatan yang mencaku# mengena! da%ar dan ala%an d!a&ukan gugatan b. ag!an dar! gugatan yang memuat hal-hal yang d!m!nta #enggugat c. ag!an dar! gugatan yang memuat %ak%!-%ak%! d. ag!an dar! gugatan yang ber!%! !dent!ta% #ara #!hak 7. +om#eten%! ab%olute adalah : a. +eenangan mengad!l! antar badan #erad!lan b. +eenangan mengad!l! antar #erngad!lan neger! d! !layah hukumnya c. +eenangan hak!m dalam memer!k%a #erkara d. +eenangan hak!m dalam men&atuhkan #utu%an 8. +om#eten%! relat!$ !alah : a. +eenangan mengad!l! antar badan #erad!lan b. +eenangan mengad!l! antar #erngad!lan neger! d! !layah hukumnya c. +eenangan hak!m dalam memer!k%a #erkara d. +eenangan hak!m dalam men&atuhkan #utu%an . *alam hukum acara #erdata' hak!m ber%!ka# : a. Akt!$ b. a%!$ c. enar %emua d. (alah %emua 10. *alam hukum acara #erdata beban #embukt!an d!#!kul oleh : a.
enggugat 163 ,@283 ,B@ 186 +U erdata5
b. Tergugat c. enggugat dan tergugat d. ak!m 11. ada %!dang #erkara #erdata' %ebelum d!bacakannya %urat gugatan maka hak!m mengu%ahakan #erdama!an %ebaga!mana d!atur #a%al : a. 12 , b. 118 , c. 130 , d. 180 , 12. !ka tergugat telah d!#angg!l %ecara %ah' akan teta#! ba!k tergugat mau#un kua%anya t!dak had!r. /aka hak!m da#at melak%anakan %!dang tan#a kehad!ran tergugat' d!%ebut : a. Der%tek b. Der;et c. Doeg!ng d. Dr!d&ar!ng 13. Terhada# #utu%an Verstek ' da#at d!a&ukan u#aya hukum yang d!%ebut : a. and!ng b. Der;et c. Doeg!ng d. +a%a%! 14. Tangga#an ata% re#l!k #enggugat d!%ebut : a. *u#l!k b. >k%e#%! c. +e%!m#ulan d. +ontra ,e#l!k 1. (uatu #utu%an yang da#at d!&alankan terleb!h dahulu' me%k!#un ada u#aya hukum d!namakan : a. Uitvoerbaar Bijvoorraad b. Provisionele Eis c. Actor Seuitor !orum "ei d. !undamentum Petendi 16. Ak!bat hukum dar! %uatu #erdama!an !alah : a. T!dak da#at d!mohonkan band!ng b. *a#at d!ek%eku%! c. T!dak da#at d!a&ukan gugatan baru lag! d. (emua benar
17. /a%uknya #!hak ket!ga dalam %uatu #erkara ata% !n!%!at!$ %end!r! dan menggabungkan d!r! dengan tergugat untuk membantu d!%ebut : a. #ussenkomst b. Voeging c. Ver$et d% Vryå 18. /a%uknya #!hak ket!ga dalam #ro%e% #erkara karena d!tar!k oleh tergugat untuk !kut menanggung d!%ebut : a. #ussenkomst b. Voeging c. Ver$et d. Vryå 1. /a%uknya #!hak ket!ga dalam %uatu #erkara ata% !n!%!at!$ %end!r! dan %ebaga! #!hak %end!r! melaan #enggugat dan tergugat untuk mem#ertahankan ke#ent!ngannya %end!r! d!%ebut : a. Vryå b. Ver$et c. #ussenkomst d. Voeging 20. a%al 164 , mengatur tentang macam-macam alat bukt!' ya!tu : a. Tul!%an' %ak%!' #engakuan' #er%angkaan' #etun&uk b. Tul!%an' keterangan ahl!' %ak%!' #engakuan #ara #!hak c. Tul!%an' %ak%!' #engakuan' #er%angkaan' %um#ah d. Tul!%an' %ak%!' #etun&uk' #er%angkaan' %um#ah 21. (!ta "evindicatoir adalah : a. eny!taan terhada# barang t!dak bergerak m!l!k #enggugat yang berada d! tangan tergugat b. eny!taan terhada# barang bergerak m!l!k #enggugat yang berada d! tangan tergugat c. eny!taan terhada# barang t!dak bergerak m!l!k tergugat' agar t!dak d!&ual d. eny!taan terhada# barang bergerak dan t!dak bergerak m!l!k tergugat 22. (!ta "evindicatoir dalam , d!atur dalam #a%al : a. 118 b. 130 c. 226 d. 227 23. (!ta 'onservatoir adalah : a. eny!taan terhada# barang t!dak bergerak m!l!k #enggugat yang berada d! tangan tergugat b. eny!taan terhada# barang bergerak m!l!k #enggugat yang berada d! tangan tergugat
c. eny!taan terhada# barang t!dak bergerak m!l!k tergugat' agar t!dak d!&ual d. eny!taan terhada# barang bergerak dan t!dak bergerak m!l!k tergugat 24. (!ta 'onservatoir dalam , d!atur dalam #a%al : a. 118 b. 180 c. 226 d. 227 2. *alam hukum #embukt!an d!kenal a#a yang d!namakan #esmonium de auditu' ya!tu : a. +eterangan yang d!#eroleh %ak%! %end!r!' d!mana %ak%! mel!hat' mendengar dan memaham! b. +eterangan yang d!#eroleh %ak%! dar! orang la!n c. +eterangan %ak%! yang bohong d. +eterangan %ak%! ahl! 26. a%al 14 , /engatur tentang mereka yang t!dak da#at d!dengar %ebaga! %ak%! dalam %uatu #erkara d! #engad!lan antara la!n' kecual! : a. (uam!' !%tr! %alah %atu #!hak' me%k!#un %udah bercera! b. +eluarga %edarah %emenda menurut keturunan yang luru% dar! %alah %atu #!hak c. Anak-anak yang umurnya t!dak d!ketahu! dengan benar baha mereka %udah berumur 1 tahun d. +eluarga lak!-lak! dan #erem#uan dar! lak!-lak! atau !%tr! %alah %atu #!hak 27. *!baah !n! golongan orang yang boleh mengundurkan d!r! %ebaga! %ak%! !alah : a. (uam!' !%tr! %alah %atu #!hak' me%k!#un %udah bercera! b. +eluarga %edarah %emenda menurut keturunan yang luru% dar! %alah %atu #!hak c. +eluarga lak!-lak! dan #erem#uan dar! lak!-lak! atau !%tr! %alah %atu #!hak d. Anak-anak yang umurnya t!dak d!ketahu! dengan benar baha mereka %udah berumur 1 tahun 28. (um#ah decisoir adalah : a.
(um#ah yang menurut &abatan yang d!#er!ntahkan oleh hak!m ke#ada %alah %atu #!hak yang ber#erkara b. (um#ah untuk ber&an&! melakukan atau t!dak melakukan %e%uatu c. (um#ah yang d! bebankan oleh %alah %atu #!hak yang ber#erkara ke#ada #!hak la!n d. (um#ah #al%u 2. ro%edur med!a%! d! #engad!lan d!atur dalam : a. erma nomor 1 tahun 2000 b. erma nomor 3 tahun 200 c. erma nomor 1 tahun 2008
d. erma nomor 1 tahun 2002 30. *alam med!a%! d!kenal !%t!lah kauku%' #engert!an kauku% adalah : a.
Akta yang memuat !%! ke%e#akatan #erdama!an dan #utu%an hak!m yang menguatkan ke%e#akatan #erdama!an ter%ebut yang t!dak tunduk #ada u#aya hukum b!a%a mau#un luar b!a%a b. ertemuan antara med!ator dengan %alah %atu #!hak tan#a d!had!r! oleh #!hak la!nnya c. ertemuan antara med!ator dengan kedua belah #!hak d. !hak netral yang membantu #ara #!hak dalam #ro%e% #erund!ngan guna mencar! berbaga! kemungk!nan #enyele%a!an %engketa tan#a menggunakan cara memutu% atau memak%akan %ebuah #enyele%a!an 31. ara #!hak yang t!dak #ua% terhada# #utu%an engad!lan Neger! da#at menga&ukan band!ng %etelah #utu%an d!bacakan' dalam aktu : a. 7 har! b. 8 har! c. 14 har! d. 30 har! 32. *!baah !n! adalah #erkara yang t!dak a&!b d!u#ayakan #erdama!an terleb!h dahulu d! #engad!lan : a. Bugatan #erbuatan melaan hukum b. Bugatan Utang #!utang c. Bugatan #er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al d. Bugatan cera! 33. U#aya hukum #en!n&auan kembal! terhada# %uatu #utu%an ka%a%! da#at d!a&ukan dalam tenggang aktu : a. 14 har! %e&ak #utu%an d!ber!tahukan ke#ada #emohon b. 7 har! %e&ak #utu%an d!ber!tahukan ke#ada #emohon c. 180 har! %e&ak #utu%an mem#eroleh kekuatan hukum teta# d. 30 har! %e&ak #utu%an mem#eroleh kekuatan hukum teta# 34. /ahkamah Agung dalam t!ngkat ka%a%! membatalkan #utu%an atau #eneta#an #engad!lan-#engad!lan dar! %emua l!ngkungan #erad!lan dengan al%an karena : a. T!dak berenang atau melam#au! bata% eenang b. (alah menera#kan atau melanggar hukum yang berlaku c. =ala! memenuh! %yarat-%yarat yang d!a&!bkan oleh #eraturan #erundang-undangan yang mengancam kelala!an !tu dengan batalnya #utu%an yang ber%angkutan d. (emua benar 3. *alam #erkara yang %edang berlang%ung' bolehkah #enggugat mengubah atau mem#erba!k! gugatannya a.
oleh' karena #enggugat mem!l!k! hak mengubah gugatannya ka#an % a&a
b. oleh' %e#an&ang tergugat belum menyam#a!kan &aaban %erta t!dak merug!kan tergugat dalam membela haknya c. T!dak boleh' +arena gugatan yang %udah d!a&ukan d!angga# %udah benar d. T!dak boleh' karena #erubahan gugatan %angat merug!kan tergugat dan membukt!kan baha #enggugat t!dak %ungguh-%ungguh
D. /UKU< AARA PIDANA
1. ukum acara #!dana d! ndone%!a d!atur dalam : a. Undang-undang nomor 1 tahun 181 b. Undang-undang nomor 8 tahun 188 c. Undang-undang nomor 8 tahun 181 d. Undang-undang nomor 7 tahun 18 2. eny!d!kan menurut +UA adalah : a.
(erangka!an t!ndakan #eny!d!k dalam hal dan menurut cara yang d!atur dalam undangundang !n! untuk mencar! %erta mengum#ulkan bukt! yang dengan bukt! !tu membuat terang tentang t!ndak #!dana yang ter&ad! guna menemukan ter%angkanya b. (erangka!an t!ndakan #enyel!d!k dalam hal dan menurut cara yang d!atur dalam undangundang !n! untuk mencar! %erta mengum#ulkan bukt! yang dengan bukt! !tu membuat terang tentang t!ndak #!dana yang ter&ad! guna menemukan ter%angkanya c. (erangka!an t!ndakan #eny!d!k dalam hal dan menurut cara yang d!atur dalam undangundang !n! untuk mencar! %erta mengum#ulkan bukt! yang dengan bukt! !tu membuat terang tentang t!ndak #!dana yang ter&ad! guna menemukan terdakanya d. (erangka!an t!ndakan #enyel!d!k dalam hal dan menurut cara yang d!atur dalam undangundang !n! untuk mencar! %erta mengum#ulkan bukt! yang dengan bukt! !tu membuat terang tentang t!ndak #!dana yang ter&ad! guna menemukan terdakanya 3. eny!d!k terd!r! dar! : a. e&abat #ol!%! Negara ,e#ubl!k ndone%!a %a&a b. e&abat #ol!%! Negara ,e#ubl!k ndone%!a dan #e&abat #egaa! neger! %!#!l tertentu yang d! ber! eenang khu%u% oleh undang-undang c. anya #e&abat #egaa! neger! %!#!l tertentu yang d!ber! eenang khu%u% oleh undangundang d. ol!%! dan N( 4. Eang mem!l!k! eenang dalam membuat %urat dakaan !alah : a. e&abat #ol!%! Negara ,e#ubl!k ndone%!a b. enuntut umum c. N( d. eny!d!k
. *a%ar d!lakukannya #enangka#an terhada# %e%eorang yang d!duga kera% melakukan t!ndak #!dana !alah : a. =a#oran korban b. engaduan korban c. Adanya bukt! #ermulaan yang cuku# d. Adanya barang bukt! 6. enangka#an d!lakukan untuk #al!ng lama ???.har! a. 7 b. 3 c. 1 d. 14 7. *!baah !n! yang bukan meru#akan &en!% #enahanan adalah : a. enahanan rumah tahanan Negara b. enahanan rumah c. enahanan luar d. enahanan kota 8. Untuk ke#ent!ngan #eny!d!kan' #eny!d!k da#at melakukan #enggeledahan ata% !;!n dar! : a. +a#olre% %etem#at b. +e#ala de%a atau ketua l!ngkungan %etem#at c. +etua engad!lan Neger! %etem#at d. +etua /ahkamah Agung . *!baah !n! yang bukan meru#akan ala%an %ubyekt!$ d!lakukannya #enahanan adalah : a. T!ndak #!dana yang d!lakukan d!ancam dengan #!dana #en&ara l!ma tahun atau leb!h b. Adanya kekhaat!ran ter%angka melar!kan d!r! c. *!khaat!rkan ter%angka akan meru%ak datau mengh!langkan barang bukt! d. Ter%angka akan mengulang! t!ndak #!dana 10. en!% #enahanan yang d!kurangkan %e#erl!manya dar! ma%a hukuman !alah : a. enahanan rumah tahanan Negara b. enahanan rumah c. enahanan luar d. enahanan kota 11. *alam melakukan #enggeledahan terda#at tem#at-tem#at d!mana #eny!d!k t!dak boleh mema%uk!nya kecual! dalam hal tertangka# tangan' tem#at-tem#at ter%ebut !alah :
a.
,uang d!mana %edang berlang%ung %!dang /a&el!% ermu%yaaratan ,akyat' *ean erak!lan ,akyat atau *ean erak!lan *aerahF tem#at d!mana %edang berlang%ung u#acara kenegaraanF ruang d!mana %edang berlang%ung %!dang #engad!lan b. ,uang d!mana %edang berlang%ung %!dang /a&el!% ermu%yaaratan ,akyat' *ean erak!lan ,akyat atau *ean erak!lan *aerahF tem#at d!mana %edang berlang%ung !badah dan atau u#acara keagamaanF ruang d!man %edang berlang%ung %!dang #engad!lan c. ,uang d!mana %edang berlang%ung %!dang /a&el!% ermu%yaaratan ,akyat' *ean erak!lan ,akyat atau *ean erak!lan *aerahF tem#at d!mana %edang berlang%ung !badah dan atau u#acara kegamaanF ruang d!mana %edang berlang%ung %!dang terbuka d. ,uang d!mana %edang berlang%ung %!dang /a&el!% ermu%yaaratan ,akyat' *ean erak!lan ,akyat atau *ean erak!lan *aerahF tem#at d!mana %edang berlang%ung !badah dan atau u#acara keagamaanF ruang d!mana %elalu d!gunakan untuk %!dang #engad!lan 12. (!dang dalam #ra#erad!lan d!#!m#!n oleh : a. /a&el!% hak!m b. ak!m tunggal c. /a&el!% hak!m yang terd!r! ata% t!ga atau l!ma orang d. ak!m Ad hoc 13. T!ndak #!dana yang d!lakukan ber%ama-%ama oleh mereka yang terma%uk l!ngkungan #erad!lan umum dan l!ngkungan #erad!lan m!l!ter konek%!ta%5' d!#er!k%a dan d!ad!l! oleh : a. erad!lan Tata U%aha Negara b. /ahkamah Agung c. erad!lan Umum d. erad!lan /!l!ter 14. *a#atkah #enuntut umum mengubah %urat dakaan a. *a#at' dan hanya d!lakukan %atu kal! %elambat-lambatnya t!ga har! %ebelum %!dang d!mula! b. *a#at' dan hanya d!lakukan %atu kal! %elambat-lambatnya tu&uh har! %ebelum %!dang d!mula! c. *a#at' dan hanya d!lakukan %atu kal! ata% #er%etu&uan dar! terdaka atau #ena%!hat hukumnya d. T!dak da#at' karena berka% yang %udah d!l!m#ahkannya ke #engad!lan t!dak da#at d!tar!k kembal! 1. *!baah !n! adalah mereka yang t!dak da#at d!dengar keterangannya dan da#at mengundurkan d!r! %ebaga! %ak%!' kecual! : a.
+eluarga %edarah atau %emenda dalam gar!% luru% keata% atau kebaah %am#a! dera&at ket!ga dar! terdaka atau yang ber%ama-%ama %ebaga! terdaka b. (audara dar! terdaka atau yang ber%ama-%ama %ebaga! terdaka' %audara !bu atau %audara ba#ak' &uga mereka yang mem#unya! hubungan karena #erka!nan dan anak-anak %audara terdaka %ama#! dera&at ket!ga c. Anak yang umurnya belum cuku# l!ma bela% tahun dan belum #ernah ka!n %erta orang %ak!t !ngatan atau %ak!t &!a me%k!#un kadang-kadang !ngatannya ba!k kembal! d. (uam! atau !%tr! terdaka mau#un %udah bercera! atau yang ber%ama-%ama %ebaga! terdaka
16. Alat bukt! yang %ah menurut a%al 184 +UA adalah : a. +eterangan %ak%!' keterangan ahl!. (urat' #engakuan' keterangan terdaka b. Tul!%an' %ak%!' #engakuan' #er%angkaan' %um#ah c. +eterangan %ak%!' keterangan ahl!' %urat' #etun&uk' keterangan terdaka d. +eterangan %ak%!' keterangan ahl!' %urat' %um#ah' keterangan terdaka 17. elak%anaan #utu%an #engad!lan yang telah mem#eroleh kekuatan hukum teta# d!lakukan oleh : a. +e#ol!%!an b. ak%a c. ena%!hat hukum d. =embaga #ema%yarakatan 18. A#ab!la dalam #er%!dangan a#a yang d!dakakan ke#ada terdaka memang terbukt! %acara %ah dan meyak!nkan' teta#! %ekal!#un terbukt! hak!m ber#enda#at baha #erbuatan yang d!dakakan t!dak meru#akan t!ndak #!dana' maka hak!m men&atuhkan #utu%an beru#a : a. utu%an on%laag b. utu%an Dr!&%#raak c. utu%an beba% d. utu%an #!dana #ercobaan 1. *alam hukum acara #!dana d!kenal adanya #ra#erad!lan' ya!tu : a.
)eenang #engad!lan neger! untuk memer!k%a dan memutu% menurut cara yang d!atur dalam undang-undang tentang %ah atau t!daknya #enangka#an' #enggeledahan' #enghent!an #eny!d!kan atau #enghent!an #enuntutanF gant! kerug!an dan atau rehab!l!ta%! bag! %eorang yang #erkara #!dananya d!hent!kan #ada t!ngkat #eny!d!kan atau #enuntutan b. )eenang #engad!lan neger! untuk memer!k%a dan memutu% menurut cara yang d!atur dalam undang-undang tentang %ah atau t!daknya #enangka#an' #enahanan' #enghent!an #enyel!d!kan atau #enghent!an #enuntutanF gant! kerug!an dan atau rehab!l!ta%! bag! %eorang yang #erkara #!dananya d!hent!kan #ada t!ngkat #eny!d!kan atau #enuntutan c. )eenang #engad!lan neger! untuk memer!k%a dan memutu% menurut cara yang d!atur dalam undang-undang tentang %ah atau t!daknya #enangka#an' #enahanan' #enggeledahan' #enghent!an #eny!d!kan atau #enghent!an #enuntutanF gant! kerug!an dan atau rehab!l!ta%! bag! %eorang yang #erkara #!dananya d!hent!kan #ada t!ngkat #eny!d!kan atau #enuntutan d. )eenang #engad!lan neger! untuk memer!k%a dan memutu% menurut cara yang d!atur dalam undang-undang tentang %ah atau t!daknya #enangka#an' #enahanan' #enghent!an #eny!d!kan atau #enghent!an #enuntutanF gant! kerug!an dan atau rehab!l!ta%! bag! %eorang yang #erkara #!dananya d!hent!kan #ada t!ngkat #eny!d!kan atau #enuntutan 20. Acara #emer!k%aan #ra#erad!lan d!lakukan %ecara ce#at dan hak!m haru% %udah men&atuhkan #utu%an %elambat-lambatnya : a. Tu&uh har! b. >m#at bela% har! c. *ela#an bela% har!
d. *ua #uluh %atu har! 21. *! baah !n! meru#akan ketentuan dalam acara #emer!k%aan #erkara #elanggaran lalu l!nta% &alan' kecuali : a.
*alam hal #utu%an d!uca#kan d! luar had!rnya terdaka' %urat amar #utu%an %egera d!%am#a!kan ke#ada ter#!dana b. Terdaka t!dak da#at menun&uk %eorang untuk meak!l!nya d! %!dang c. *alam hal #utu%an d!&atuhkan d!luar had!rnya terdaka dan #utu%an !tu beru#a #!dana #eram#a%an kemerdekaan' terdaka da#at menga&ukan #erlaanan d. *alam aktu tu&uh har! %e%udah #utu%an d!ber!tahukan %ecara %ah ke#ada terdaka' !a da#at menga&ukan #erlaanan ke#ada #engad!lan yang men&atuhkan #utu%an !tu 22. *!baah !n! adalah benda-benda yang da#at d!kenakan #eny!taan menurut +UA' kecual! : a.
enda yang telah d!#ergunakan %ecara lang%ung untuk melakukan t!ndak #!dana atau untuk mem#er%!a#kannya b. enda yang d!#ergunakan untuk menghalang-halang! #eny!d!kan t! ndak #!dana c. enda la!n yang mem#unya! hubungan t!dak lang%ung dengan t!ndak #!dana yang d! lakukan d. enda yang khu%u% d!buat atau d!#eruntukan melakukan t!ndak #!dana 23. erm!ntaan #ra#erad!lan untuk memer!k%a %ah atau t!daknya %uatu #enghent!an #eny!d!kan atau #enuntutan da#at d!a&ukan oleh' kecual! : a. eny!d!k b. enuntut umum c. !hak ket!ga yang berke#ent!ngan d. Terdaka atau #ena%!hat hukumnya 24. erm!ntaan gant! kerug!an dan atau rehab!l!ta%! ak!bat t!dak %ahnya #enangka#an atau #enahanan atau ak!bat %ahnya #enghent!an #eny!d!kan atau #enuntutan d!a&ukan oleh : a. eny!d!k b. Terdaka atau #ena%!hat hukumnya c. Ter%angka atau #!hak ket!ga yang berke#ent!ngan d. Terdaka atau keluarganya 2. A#ab!la %eorang melakukan t!ndak #!dana d!luar neger! yang da#at d!ad!l! menurut hukum ,e#ubl!k ndone%!a' maka yang berenang mengad!l! adalah : a. engad!lan Neger! tem#at t!nggalnya d! ndone%!a b. engad!lan Neger! akarta u%at c. engad!lan Neger! tem#at t!nggalnya terakh!r d! ndone%!a d. eba% mem!l!h engad!lan Neger! mana %a&a 26. (eorang berhak mem#eroleh rehab!l!ta%! dalam hal : a.
*!#utu% beba% atau d!#utu% le#a% dar! %egala tuntutan hukum yang #utu%annya telah mem#unya! kekuatan hukum teta#
b. *!tangka#' d!tahan' d!tuntut dan d!ad!l! atau d!kenakan t!ndakan la!n' tan#a ala%an yang berda%arkan undang-undang atau karena kekel!ruan mengena! orannya atau hukum yang d!tera#kan c. aaban a dan b benar d. aaban a dan b %alah 27. (et!a# orang yang mengalam!' mel!hat' menyak%!kan dan atau men&ad! korban #er!%t!a yang meru#akan t!ndak #!dana berhak untuk menga&ukan la#oran atau #engaduan ke#ada #enyel!d!k dan atau #eny!d!k %ecara : a. =!%an b. Tertul!% c. =!%an mau#un tertul!% d. Tertul!% melalu! #ena%!hat hukumnya 28. *!baah !n! meru#akan hal-hal yang haru% d!#erhat!kan dalam #ro%e% #eny!d!kan' khu%u%nya dalam hal #emer!k%aaan %ak%! dan ter%angka' kecual! : a.
(ak%! d!#er!k%a dengan t!dak d!%um#ah kecual! a#ab!la ada cuku# ala%an untuk d!duga baha !a t!dak akan da#at had!r dalam #emer!k%aaan d! #engad!lan b. *alam #emer!k%aan ter%angaka d!tanya a#akah !a menghendak! d!dengarnya %ak%! yang da#at menguntungkan bag!nya dan b!lamana ada maka hal !tu d!catat dalam ber!ta acara c. (ak%! d!#er!k%a %ecara ter%end!r!' teta#! boleh d!#ertemukan yang %atu dengan yang la!n dan mereka a&!b member!kan keterangan yang %ebenarnya d. *alam #emer!k%aan ter%angaka t!dak d!dam#!ng! oleh %!a#a #un terma%uk oleh #ena%!hat hukumnya 2. enuntut umum da#at melakukan #enggabungan #erkara dan membuatnya dalam %atu %urat dakaan' a#ab!la #ada aktu yang %ama atau ham#!r ber%amaan !a mener!ma bebera#a berka% #erkara dalam hal : a.
ebera#a t!ndak #!dana yang d!lakukan oleh %eorang yang %ama dan ke#ent!ngan #emer!k%aan t!dak men&ad!kan halangan terhada# #enggabungannya b. ebera#a t!ndak #!dana yang ber%angkut-#aut dengan yang la!n c. ebera#a t!ndak #!dana yang t!dak ber%angkut-#aut %atu dengan yang la!n' akan teta#! yang %atu dengan yang la!n !tu ada hubungannya' yang dalam hal !n! #enggabungan ter%ebut #erlu bag! ke#ent!ngan #emer!k%aan d. (emua benar 30. !la #enuntut umum dalam membuat %urat dakaan ternyata t!dak cermat' t!dak &ela%' dan t!dak lengka# mengena! t!ndak #!dana yang d!dakakan maka ak!batnya : a. *a#at d!batalkan b. atal dem! hukum c. enuntut umum haru% mem#erba!k! %urat dakaannya lag! d. (urat dakaan t!dak d!ter!ma 31. Untuk ke#erluan #emer!k%aan hak!m ketua %!dang membuka %!dang dan menyatakan terbuka untuk umum kecual! dalam #erkara :
a. T!ndak #!dana teror!%me b. T!ndak #!dana koru#%! c. +e%u%!laan atau terdakanya anak-anak d. +ekera%an dalam rumah tangga 32. (eorang hak!m mengad!l! %uatu #erkara #!dana' ternyata terdakanya adalah mantan !%tr!nya yang %udah d!cera! tu&uh tahun %!lam' maka hak!m ter%ebut : a. oleh mengundurkan d!r! b. Teta# mengad!l! karena hak!m t!dak boleh #andang bulu c. Teta# mengad!l! teta#! t!dak boleh men&ad! ketua %!dang d. )a&!b mengundurkan d!r! 33. *!baah !n! yang boleh d!#er!k%a untuk member! keterangan tan#a %um#ah !alah : a. Anak yang umurnya belum cuku# l!ma bela% tahun dan belum #ernah ka!n b. "rang %ak!t !ngatan atau %ak!t &!a me%k!#un kadang-kadang !ngatannya ba!k kembal! c. (emua %alah d. (emua benar 34. (etelah #enuntut umum menga&ukan tuntutan #!dana' %elan&utnya terdaka dan atau #ena%!hat hukum menga&ukan #embelaannya yang d!%ebut : a. ledoo! b. >k%e#%! c. ,e#l!k d. *u#l!k 3. Alat bukt! #etun&uk adalah : a.
(urat la!n yang hanya da#at berlaku &!ka ada hubunganya dengan !%! dar! alat #embukt!an yang la!n b. erbuatan' ke&ad!an atau keadaan' yang karena #er%e%ua!nnya' ba!k antara yang %atu dengan yang la!n' mau#un dengan t!ndak #!dana !tu %end!r!' menandakan baha telah ter&ad! t!ndak #!dana dan %!a#a #elakunya c. (urat keterangan dar! %eorang ahl! yang memuat #enda#at berda%arkan keahl!annya mengena! %e%uatu hal atau %e%uatu keadaan yang d!m!nta %ecara re%m! dar! #adanya d. (urat yang d!buat menurut ketentuan #eraturan #erundang-undangan atau %urat yang d!buat oleh #e&abat mengena! hal yang terma%uk dalam tata lak%ana yang men&ad! tanggung &aabnya dan yang d!#eruntukan bag! #embukt!an %e%uatu hal atau %e%uatu keadaan 36. etun&uk da#at d!#eroleh dar! : a. +eterangan %ak%!' %urat' keterangan ahl! b. +eterangan %ak%!' #er%angkaan' keterangan terdaka c. +eterangan %ak%!' %urat' keterangan terdaka d. +eterangan %ak%!' keterangan ahl!' keterangan terdaka 37. anya dengan keterangan terdaka %a&a' da#atkah d!gunakan untuk membukt!kan baha !a ber%alah melakukan #erbuatan yang d!dakakan ke#adanya
a. *a#at' %e#an&ang d!a mengaku! t!ndak #!dana yang d!a lakukan b. *a#at' karena %udah terma%uk alat bukt! yang %ah c. T!dak da#at' karena terdaka b!%a %a&a berbohong atau dalam tekanan d. T!dak da#at' karena keterangan terdaka haru% d!%erta! alat bukt! yang la!n 38. *alam hal a#akah terdaka d! #utu% beba% a.
!ka #engad!lan ber#enda#at baha dar! ha%!l #emer!k%aan d! %!dang' ke%alahan terdaka ata% #erbuatan yang d!dakakan ke#adanya t!dak terbukt! %ecara %ah dan meyak!nkan b. !ka #engad!lan ber#enda#at baha #erbuatan yang d!dakakan ke#ada terdaka terbukt!' teta#! #erbuatan !tu t!dak meru#akan %uatu t!ndak #!dana c. !ka #engad!lan ber#enda#at baha terdaka ber%alah melakukan t!ndak #!dana yang d!dakakan ke#adanya d. !ka terdaka telah mengaku! #erbuatan t!ndak #!dana yang !a lakukan dan terda#at ala%an #emaa$ 3. erkara a#a yang d!#er!k%a dengan acara #emer!k%aan %!ngkat a.
erkara yang d!ancam dengan #!dana #en&ara atau kurungan #al!ng lama t!ga bulan dan atau denda %ebanyak-banyaknya tu&uh r!bu l!ma ratu% ru#!ah dan #engh!naan r!ngan b. emer!k%aan %!ngkat !alah #erkara ke&ahatan atau #elanggaran yang t!dak terma%uk ketentuan #a%al 20 dan yang menurut #enuntut umum #embukt!an %erta #enera#an hukumnya mudah dan %!$atnya %ederhana c. erkara #elanggaran tertentu terhada# #eraturan #erundang-undangan lalu l!nta% &alan d. erkara yang d!ancam dengan #!dana #en&ara kurang dar! l!ma tahun 40. *em! ke#ent!ngan hukum terhada# %emua #utu%an yang telah mem#eroleh kekuatan hukum teta# dar! #engad!lan la!n %ela!n dar!#ada /ahkamah Agung' da#at d!a&ukan %atu kal! #ermohonan ka%a%! oleh : a. Ter#!dana atau keluarganya b. Ter#!dana atau #ena%!hat hukumnya c. ak%a Agung d. /enter! ukum dan A/
/UKU< AARA PERADILAN A=A
1. ermohonan talak d!a&ukan ke#ada engad!lan Agama yang daerah hukumnya mel!#ut! tem#at ked!aman : a. emohon b. Termohon ked!aman !%tr! 5 c. enggugat d. Tergugat
2. Bugatan #ercera!an d!a&ukan oleh !%tr! atau kua%anya ke#ada #engad!lan yang daerah hukumnya mel!#ut! tem#at ked!aman : a. emohon b. Termohon c. enggugat d. Tergugat 3. A#ab!la ba!k #enggugat mau#un tergugat bertem#at t!nggal d! luar neger!' maka yang berenang mengad!l! adalah : a. engad!lan T!ngg! Agama b. engad!lan Agama akarta u%at c. engad!lan agama yang daerah hukumnya mel!#ut! te m#at kedudukan tergugat d. engad!lan agama yang daerah hukumnya mel!#ut! kedudukan #enggugat 4. *alam %!dang gugatan #ercera!an' #emer!k%aaan d!lakukan dalam %!dang yang ber%!$at : a. Terbuka b. Tertutu# c. Tergantung kemauan #ara #!hak d. Tergantung #ada keteta#an hak!m . !aya #erkara dalam b!dang #erkaa!nan d!bebankan ke#ada : a. !hak yang kalah b. !hak yang menang c. emohon atau #enggugat d. Termohon atau tergugat 6. erka!nan da#at #utu% karena' kecual! : a. +emat!an b. ercera!an c. Ata% #utu%an #engad!lan d. (alah %atu #!hak d!hukum #en&ara leb!h dar! tahun 7. Eang menyababkan #utu%nya #erka!nan antara %uam! !%tr! untuk %elamanya adalah : a. Talak bid(i b. Talak raj(i c. )i(an d. Ba(in kubraa 8. !la ter&ad! #ercera!an' maka %emua b!aya hadhanah dan na$kah anak men&ad! tanggungan : a. Ayah b. bu
c. emegang hak a%uh d. Ayah dan bu . *alam gugatan #ercera!an' a#ab!la %uam! atau !%tr! men!nggal' maka : a. Bugatan d!tolak b. Bugatan t!dak d!ter!ma c. Bugatan teta# d!lan&utkan dan d! #utu% verstek d. Bugatan gugur 10. /a%a berkabung bag! %uam! yang d!t!nggal mat! oleh !%tr!nya adalah : a. 3 bulan b. 6 bulan c. 1 bulan d. /enurut ke#atutan 11. *!larang melang%ungkan #ern!kahan antara %eorang #r!a dengan %eorang an!ta karena keadaan tertentu' d!antaranya' kecual! : a. +arena an!ta yang ber%angkutan ma%!h ter!kat %atu #erka!nan dengan #r!a la!n b. (eorang an!ta yang ma%!h berada dalam ma%a iddah dengan #r!a la!n c. (eorang an!ta yang t!dak beragama !%lam d. (eorang an!ta yang telah ham!l 12. encegahan #erka!nan d!a&ukan ke#ada : a. +e#ala +antor Uru%an Agama d!mana #erka!nan akan d!lang%ungkan b. engad!lan Agama dalam daerah hukum termohon #encegahan #erka!nan c. engad!lan Agama dalam daerah hukum d!mana #erka!nan akan d!lang%ungkan d. enad!lan Agama dalam daerah hukum #emohon #encegahan #erkaa!nan 13. Anak yang lah!r d!luar #erka!nan hanya mem#unya! hubungan na%ab dengan : a. bunya dan keluarga !bunya b. Ayahnya dan keluarga ayahnya c. Ayah dan !bunya d. (emua benar 14. Talak yang t!dak boleh d!ru&uk ta#! boleh akad n!kah baru dengan beka% %uam!nya me%k!#un dalan iddah d!%ebut : a. Talak raj(i b. Talak sunny c. Talak ba(in shughraa d. Talak bid(i 1. er!%tr! leb!h dar! %atu orang #ada aktu ber%amaan' terbata% hanya %am#a! : a.
*ua orang !%tr!
b. T!ga orang !%tr! c. >m#at orang !%tr! d. =!ma orang !%tr! 16. (yarat utama ber!%tr! leb!h dar! %eorang adalah : a. (uam! mam#u mena$kah! %emua !%tr!-!%tr!nya dan anak-anaknya b. %tr! t!dak mem#unya! keturunan c. (uam! haru% mam#u berlaku ad!l terhada# !%tr!-!%tr! dan anak-anaknya d. /enga&ukan #ermohonan ber!%tr! leb!h dar! %eorang ke#ada engad!lan Agama d!%erta! ala%an #ol!gam! 17. engad!lan Agama hanya member!kan !;!n ke#ada %eorang %uam! yang akan ber!%tr! leb!h dar! %eorang a#ab!la : a. %tr! t!dak da#at men&alankan kea&!ban %ebaga! !%tr! b. %tr! menda#at cacat badan atau #enyak!t yang t!dak da#at d!%embuhkan c. %tr! t!dak da#at melah!rkan keturunan d. (emua benar 18. "rang yang d!teta#kan #engad!lan dar! #!hak keluarga %uam! atau #!hak keluarga !%tr! untuk mencar! u#aya #enyele%a!an #er%el!%!han d!%ebut : a. akam b. Talak ba!n c. +huluk d. =!an 1. ermohonan #embatalan #erka!nan d!a&ukan ke#ada : a.
engad!lan Agama yang me!layah! tem#at t!nggal %uam! atau !%tr! atau tem#at #erka!nan d!lang%ungkan b. engad!lan Agama yang me!layah! tem#at t!nggal #emohon c. engad!lan Agama akarta u%at d. +antor Uru%an Agama tem#at #erka!nan d!lang%ungkan 20. erbuatan %e%eorang atau %ekelom#ok orang untuk mem%ahkan dan@atau menyerahkan %ebag!an harta benda m!l!knya untuk d!man$aatkan %elamanya atau untuk &angka aktu tertentu %e%ua! dengan ke#ent!ngannya guna ke#erluan !badah dan@atau ke%e&ahteraan umum menurut %yar!Gah d!%ebut : a. !bah b. )aka$ c. (hdaCah d. Hakat 21. Nad;!r adalah %ekelom#ok orang atau badan hukum yang d!%erah! tuga% #emel!haraan dan #enguru%an benda aka$' Nad;!r haru% d!da$tarkan #ada : a.
engad!lan Agama %etem#at
b. +antor Uru%an Agama +ecamatan %etem#at c. *e#artemen Agama d. /a&el!% Ulama ndone%!a 22. ember!an h!bah t!dak meleb!h! : a. (etengah harta b. (e#ert!ga harta c. (e#erem#at harta d. (e#erl!ma 23. (eorang !%tr! yang d!t!nggal mat! oleh %uam!nya maka !a berlaku aktu tunggu %elama : a. 120 har! b. 30 har! c. 130 har! d. 0 har! 24. *ut(ah adalah : a.
Uang atau benda yang a&!b d!ber!kan oleh beka% %uam! ke#ada beka% !%tr!nya a#ab!la #erka!nan #utu% karena talak b. /ahar yang terutang oleh beka% %uam! yang a&!b d!bayar %etelah men&atuhkan talak c. !aya yang d!ber!kan oleh beka% %uam! untuk anak-anak yang belum menca#a! umur 21 tahun d. Na$kah yang terloong %elama %uam! men!nggalkan !%tr!nya
/UKU< AARA PERADILAN /U>UN=AN INDUSTRIAL
1. en!% er%el!%!han ubungan ndu%tr!al mel!#ut! d!baah !n!' kecual! : a. er%el!%!han hak b. er%el!%!han ke#ent!ngan c. er%el!%!han #emutu%an hubungan ker&a d. er%el!%!han antar %er!kat #eker&a@%er!kat buruh dalam bebera#a #eru%ahaan 2. er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al d!atur dalam : a. Undang-undang nomor 13 tahun 2003 b. Undang-undang nomor 2 tahun 2004 c. Undang-undang nomor 4 tahun 2002 d. Undang-undang nomor 22 tahun 2004
3. er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al a&!b d!u#ayakan #enyele%a!annya terleb!h dahulu melalu! #erund!ngan bipartite %ecara mu%yaarah untuk menca#a! mu$akat yang haru% d!%ele%a!kan #al!ng lama : a. 14 har! ker&a b. 21 har! ker&a c. 30 har! ker&a d. 60 har! ker&a 4. er%el!%!han yang da#at d!%ele%a!kan melalu! arbitrase mel!#ut! : a. er%el!%!han hak dan #er%el!%!han ke#ent!ngan b. er%el!%!han hak dan #er%el!%!han #emutu%an hubungan ker&a c. er%el!%!han ke#ent!ngan dan #er%el!%!han antar %er!kat #eker&a@%er!kat buruh hanya dalam %atu #eru%ahaan d. er%el!%!han ke#ent!ngan dan #er%el!%!han #emutu%an hubungan ker&a . )!layah ker&a arb!ter mel!#ut! : a. (atu !layah #rov!n%! b. (atu kabu#aten@kota c. (atu !layah kedudukan #eru%ahaan d. (eluruh !layah ndone%!a 6. Bugatan #er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al d!a&ukan ke#ada engad!lan ubungan ndu%tr!al #ada engad!lan Neger! yang daerah hukumnya mel!#ut! : a. Tem#at t!nggal #eker&a@buruh b. Tem#at #eker&a@buruh beker&a c. Tem#at t!nggal #engu%aha d. Tem#at t!nggal buruh dan #engu%aha 7. /a&el!% ak!m a&!b member!kan #utu%an #enyele%a!an hubungan !ndu%tr!al dalam aktu %elambat-lambatnya : a. 30 har! ker&a b. 40 har! ker&a c. 0 har! ker&a d. 60 har! ker&a 8. Tuga% dan eenang engad!lan ubunagn ndu%tr!al !alah memer!k%a dan memutu% : a. *!t!ngkat #ertama mengena! #er%el!%!han hak b. *!t!ngkat #ertama mengena! #er%el!%!han ke#ent!ngan c. *!t!ngkat #ertama dan terakh!r mengena! #er%el!%!han #emutu%an hubungan ker&a d. *!t!ngkat #ertama dan terakh!r mengena! #er%el!%!han antar %er!kat #eker&a@%er!kat butuh dalam bebera#a #eru%ahaan
. *alam #ro%e% beracara d! engad!lan ubungan ndu%tr!al' #!hak-#!hak yang ber#erkara : a. /a%!ng-ma%!ng d!kenakan b!aya #erkara terma%uk b!aya ek%eku%! b. enggugat d!kenakan b!aya #erkara c. !hak yang kalah d! kenakan b!aya d. T!dak d!kenakan b!aya' terma%uk b!aya ek%eku%! yang n!la! gugatannya d!baah ,#. 10.000.000'10. Bugatan oleh #eker&a@buruh ata% #emutu%an hubungan ker&a da#at d!a&ukan hanya dalam tenggang aktu : a. 1 tahun %e&ak d!ter!manya atau d!ber!tahukannya ke#utu%an dar! #!hak #engu%aha b. 60 har! %e&ak d!ter!manya atau d!ber!tahukannya ke#utu%an dar! #!hak #engu%aha c. 30 har! tahun %e&ak d!ter!manya atau d!ber!tahukannya ke#utu%an dar! #!hak #engu%aha d. 0 har! %e&ak d!ter!manya atau d!bertahukannya ke#utu%an dar! #!hak #engu%aha 11. +etentuan #encabutan gugatan dalam #enyele%a!an #er%el!%!han melalu! engad!lan ubungan ndu%tr!al adalah : a. T!dak da#at d!lakukan b. *a#at d!lakukan %ebelum tergugat member!kan &aaban c. *a#at d!lakukan ka#an %a&a %ebelum #utu%an d. *a#at d!lakukan ka#an %a&a dengan #er%etu&uan tergugat 12. *alam hal #er%el!%!han hak dan@atau #er%el!%!han ke#ent!ngan d!!kut! dengan #er%el!%!han #emutu%an hubungan ker&a' maka : a.
engad!lan a&!b memutu% terleb!h dahulu #erkara #er%el!%!han hak dan@atau #er%el!%!han ke#ent!ngan b. engad!lan a&!b memutu% terleb!h dahulu #erkara #er%el!%!han #emutu%an hubungan ker&a c. engad!lan beba% memutu% terleb!h dahulu mana #erkara yang d!dahulukan d. engad!lan memutu% terleb!h dahulu mana #erkara yang d!dahulukan ata% #erm!ntaan #enggugat 13. *alam beracara d! engad!lan ubungan ndu%tr!al' %ela!n advokat maka yang da#at bert!ndak %ebaga! kua%a untuk meak!l! anggotanya !alah : a. (er!kat #eker&a b. "rgan!%a%! #engu%aha c. =embaga %adaya ma%yarakat d. aaban a dan b benar 14. A#ab!la terda#at ke#ent!ngan #ara #!hak dan@atau %alah %atu #!hak yang cuku# mende%ak yang haru% da#at d!%!m#ulkan dar! ala%an-ala%an #ermohonan dar! yang berke#ent!ngan' maka #emer!k%aan %engketa da#at d!#erce#at ata% #ermohonan : a. ara #!hak dan@atau %alah %atu #!hak b. enggugat %a&a c. Tergugat %a&a
d. (emua %alah 1. utu%an engad!lan ubungan ndu%tr!al yang da#at d!mohonkan ka%a%! ke /ahkamah Agung hanyalah mengena! #er%el!%!han : a. ak dan ke#ent!ngan b. +e#ent!ngan dan #er%el!%!han antar %er!kat #eker&a@%er!kat buruh dalam %atu #eru%ahaan c. ak dan #er%el!%!han #emutu%an hubungan ker&a d. er%el!%!han #emutu%an hubungan ker&a dan #er%el!%!han antar%er!kat #eker&a@%er!kat buruh dalam %atu #eru%ahaan 16. ermohonan ka%a%! ke /ahkamah Agung d!a&ukan %elambat-lambatnya : a. 14 har! bag! #!hak yang had!r' terh!tung %e&ak #utu%an d!bacakan dalam %!dang ma&el!% hak!m b. 14 har! ker&a bag! #!hak yang had!r' terh!tung %e&ak #utu%an d!bacakan dalam %!dang ma&el!% hak!m c. 7 har! ker&a bag! #!hak yang t!dak had!r' terh!tung %e&ak tanggal mener!ma #ember!tahuan #utu%an d. 14 har! bag! #!hak yang t!dak had!r' terh!tung %e&ak tanggal mener!ma #ember!tahuan #utu%an 17. emer!k%aan #er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al oleh arb!ter atau ma&el!% arb!ter d!lakukan %ecara : a. Terbuka untuk umum b. Tertutu# alau#un #ara #!hak menghendak! la!n c. Tergantung arb!ter d. Tertutu# kecual! #ara #!hak yang ber%el!%!h menghendak! la!n 18. Arb!ter a&!b menyele%a!kan #er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al dalam aktu %elambatlambatnya : a. 60 enam #uluh5 har! ker&a %e&ak #enandatanganan %urat #er&an&!an #enun&ukan arb!ter b. 0 %emb!lan #uluh5 har! %e&ak #enandatanganan %urat #er&an&!an #enun&ukan arb!ter c. 30 t!ga #uluh5 har! ker&a %e&ak #enandatanganan %urat #er&an&!an #enun&ukan arb!ter d. 0 l!ma #uluh5 har! ker&a %e&ak #enandatanganan %urat #er&an&!an #enun&ukan arb!ter 1. A#ab!la dalam #er%!dangan #ertama' %ecara nyata-nyata #!hak #engu%aha terbukt! t!dak melak%anakan kea&!bannya %ebaga!mana d!mak%ud dalam #a%al 1 ayat 35 Undang-undang nomor 13 tahun 2003 tentang ketenagaker&aan' ak!m +etua (!dang haru% %egera men&atuhkan #utu%an %ela beru#a : a.
er!ntah ke#ada #engu%aha untuk membayar u#ah be%erta hak-hak la!nnya yang b!a%a d!ter!ma #eker&a.buruh yang ber%angkutan b. /emer!ntahkan (!ta am!nan dalam %ebuah eneta#an engad!lan ubungan ndu%tr!al c. er!ntah ke#ada #engu%aha untuk mem#eker&akan buruh kembal! d. er!ntah ke#ada #engu%aha untuk membayar u#ah buruh dua kal! l!#at 20. enyele%a!an #er%el!%!%han hak atau #er%el!%!han #emutu%an hubungan ker&a #ada /ahkamah Agung %elambat-lambatnya :
a. 60 har! ker&a terh!tung %e&ak tanggal #ener!maan #ermohonan ka%a%! b. 30 har! ker&a terh!tung %e&ak tanggal #ener!maan #ermohonan ka%a%! c. 0 har! ker&a terh!tung %e&ak tanggal #ener!maan #ermohonan ka%a%! d. 0 har! ker&a terh!tung %e&ak tanggal #ener!maan #ermohonan ka%a%!
=. /UKU< AARA PERADILAN TATA USA/A NE=ARA
1. "b&ek dar! %engketa Tata U%aha Negara adalah : a. e%ch!kk!ng b. Undang-undang c. Tanah d. utu%an #engad!lan 2. Bugatan %engketa Tata U%aha Negara d!a&ukan ke#ada #engad!lan yang berenang yang daerah hukumnya mel!#ut! tem#at kedudukan : a. Tergugat b. enggugat c. emohon d. Termohon 3. Tenggang aktu menga&ukan gugatan %e&ak d!ter!manya atau d!umumkannya +e#utu%an adan atau e&abat Tata U%aha Negara !alah %elama : a. 30 har! b. 40 har! c. 60 har! d. 0 har! 4. +etua engad!lan berenang memutu%kan dengan %uatu keteta#an baha gugatan yang d!a&ukan !tu d!nyatakan t!dak d!ter!ma atau t!dak berda%ar' dalam hal : a. okok gugatan ter%ebut nyata-nyata t!dak terma%uk dalam eenang #engad!lan b. Bugatan ter%ebut t!dak d!da%arkan #ada ala%an-ala%an yang layak c. Bugatan d!a&ukan %ebelum aktunya atau telah leat aktunya d. (emua benar . (ebelum #emer!k%aaan #okok %engketa d!mula!' hak!m a&!b mengadakan #emer!k%aan #er%!a#an' dalam #emer!k%aan ter%ebut #enggugat d!ber! ke%em#atan untuk mem#erba!k! gugatan dan melengka#! dalam &angka aktu : a. 30 har! b. 40 har! c. 60 har! d. 0 har!
6. (etelah d!ber! ke%em#atan untuk mem#erba!k! gugatan' ternyata #enggugat &uga belum melengka#!nya' maka : a. Bugatan d!tolak b. Bugatan teta# d!ter!ma dan d!lan&utkan %!dang #ertama c. Bugatan t!dak d!ter!ma d. enggugat haru% menga&ukan gugatan baru 7. A#ab!la ter&ad! gugatan mengena! +e#utu%an adan atau e&abat TUN' maka #elak%anaan ke#utu%an ter%ebut : a. Teta# d!lak%anakan dan t!dak d!tunda me%k!#un ada gugatan b. aru% dtunda %am#a! ada #utu%an #engad!lan yang berkekuatan hukum teta# c. +e#utu%an adan atau e&abat TUN ter%ebut %ecara otomat!% t!dak berlaku d. +e#utu%an ter%ebut haru% d!cabut oleh badan atau #e&abat yang mengeluarkan me%k!#un belum ada #utu%an yang berkekuatan hukum teta# 8. Tergugat da#at mengubah ala%an yang menda%ar! &aabannya hanya %am#a! : a. ,e#l!k b. *u#l!k c. enyam#a!an bukt! tertul!% d. (ak%! . A#ab!la gugatan d!kabulkan' maka dalam #utu%an #engad!lan ter%ebut da#at d!teta#kan kea&!ban yang haru% d!lakukan oleh adan atau e&abat Tata U%aha Negara yang mengeluarkan +e#utu%an Tata U%aha Negara' beru#a : a. encabutan +e#utu%an Tata U%aha Negara yang berangkutan b. encabutan +e#utu%an Tata U%aha Negara yang berangkutan dan menerb!tkan +e#utu%an Tata U%aha Negara yang baru c. enerb!tan +e#utu%an Tata U%aha Negara d. (emua benar 10. emer!k%aan dengan acara ce#at da#at d!lakukan a#ab!la terda#at ke#ent!ngan yang cuku# mende%ak dar! : a. Tergugat b. /a&el!% ak!m c. enggugat d. (emua benar 11. *alam #emer!k%aan dengan acara ce#at' maka tenggang aktu untuk &aaban dan #embukt!an bag! kedua belah #!hak #al!ng lama : a. 7 har! b. 14 har! c. 12 har! d. 30 har!
12. Alat bukt! dalam #erad!lan Tata U%aha Negara mel!#ut! : a. (urat atau tertul!%' keterangan ahl!' keterangan %ak%!' #engakuan #ara #!hak' #er%angkaan b. (urat atau tertul!%' keterangan ahl!' keterangan %ak%!' %um#ah' #engetahuan hak!m c. (urat atau tertul!%' #etun&uk' keterangan %ak%!' #engakuan #ara #!hak' #engetahuan hak!m d. (urat atau tertul!%' keterangan ahl!' keterangan %ak%!' #engakuan #ara #!hak' #engetahuan hak!m 13. Ala%an-ala%an yang da#at d!gunakan dalam menga&ukan gugatan ke engad!lan Tata U%aha Negara adalah : a.
+e#utu%an Tata U%aha Negara yang d!gugat !tu bertentangan dengan #eraturan #erundangundangan yang berlaku b. +e#utu%an Tata U%aha Negara yang d!gugat !tu bertentangan dengan a%a%-a%a% umum #emer!ntahan yang ba!k c. +e#utu%an Tata U%aha Negara yang d!gugat !tu bertentangan dengan +e#utu%an re%!den d. aaban a dan b benar 14. emer!k%aan dengan acara ce#at d!lakukan oleh : a. /a&el!% hak!m b. ak!m tunggal c. /a&el!% hak!m yang ber¨ah 3 orang d. /a&el!% hak!m yang ber¨ah orang 1. (urat %ebaga! bukt! autent!k terd!r! dar! 3 t!ga5 &en!%' ya!tu : a. Akta d! baah tangan b. Akta autent!k c. (urat-%urat la!nnya yang bukan akta d. (emua benar 16. !aya #erkara dalam engad!lan Tata U%aha Negara d!bebankan ke#ada : a. enggugat b. Tergugat c. !hak yang kalah d. !hak yang menang 17. engaa% #elak%anaan #utu%an engad!lan Tata U%aha Negara yang telah berkekuatan hukum teta# d!lakukan oleh : a. +etua engad!lan b. +e&ak%aan c. /a&el!% ak!m d. Ata%an #e&abat yang mengeluarkan +e#utu%an Tata U%aha Negara 18. *alam #emer!k%aan #er%!a#an' a#ab!la hak!m menyatakan #utu%an t!dak da#at d!ter!ma' maka #enggugat da#at menga&ukan :
a. and!ng b. Bugatan baru c. +a%a%! d. erlaanan 1. enga&uan e%k%e#%! tentang keenangan ab%olute da#at d!lakukan dalam aktu : a. (ebelum tergugat menyam#a!kan &aaban b. (et!a# %aat %elama #emer!k%aan c. (ebelum #embukt!an d. (ebelum &aaban ata% #okok %engketa 20. enga&uan ek%e#%! tentang keenangan relat!ve da#at d!lakukan dalam aktu : a. (ebelum tergugat menyam#a!kan &aaban b. (et!a# %aat %elama #emer!k%aan c. (ebelum #embukt!an d. (ebelum &aaban ata% #okok %engketa 21. *a#atkah #enggugat mencabut gugatannya %aat tergugat %udah member!kan &aaban : a. T!dak da#at b. *a#at %eaktu-aktu ata% !;!n dar! /a&el!% ak!m c. *a#at ata% #er%etu&uan tergugat d. (emua %alah
6. *em! ke#ent!ngan hukum terhada# %emua #utu%an yang telah mem#eroleh kekuatan hukum teta# dar! #engad!lan la!n %ela!n dar!#ada /ahkamah Agung' #ermohonan ka%a%! da#at d!a&ukan oleh : a. ak%a enuntut Umum b. /a&el!% ak!m c. ak%a Agung d. Terdaka 7. er!kut !n! adalah ala% an I ala% an yang da#at d!&ad!kan da%ar #erm!ntaan #en!n&auan kembal! yang d!atur dalam +UA' kecual! : a. A#ab!la d!temukan @ terda#at keadaan hukum novum 5 baru b. A#ab!la terda#at kekh!la$an yang nyata dalam #emer!k%aan c. A#ab!la dalam #utu%an ter%ebut terda#at %al!ng bertentangan d. A#ab!la hukum #!dana yang d!&atuhkan kurang dar! 2@3 dar! ancaman mak%!mal dalam undang I undang. 8. *alam #a%al 22 ayat 15 +UA &en!% #enahanan ya!tu : a. enahanan ,utan b. enahanan rumah dan #enahanan kota c. enahanan badan d. aaban a dan b benar . Umumnya #enangka#an haru% d!%erta! dengan %urat #er!ntah #enangka#an' namun
#enangka#an da#at d!lakukan tan#a %urat #er!ntah ya!tu dalam hal : a. Terda#at bukt! #ermulaan yang cuku# b. !ka ter%angka t!dak mau beker&a%ama dengan #eny!d!k c. Ter%angka tertangka# tangan d. Terda#at u#aya ter%angka untuk mengh!langkan barang bukt! 10. (urat dakaan yang d!buat oleh ak%a enuntut Umum ber!%! @ memuat : a. Tem#at t!ndak #!dana d!lakukan b. )aktu t!ndak #!dana d!lakukan c. Un%ur I un%ur t!ndak #!dana yang d!lakukan d. aaban a' b' dan c benar 11. Eang d!%ebut %ebaga! ter%angka adalah : a. (e%eorang yang karena #erbuatannya #atut d!duga %ebaga! #elaku #erbuatan #!dana b. (e%eorang yang karena keadaannya #atut d!duga %ebaga! #elaku t!ndak #!dana c. (e%eorang yang karena #erbuatannya atau keadaannya #atut d!duga %ebaga! #elaku t!ndak #!dana d. (e%eorang yang karena #erbuatannya atau keadaannya berda%arkan bukt! #ermulaan #atut d!duga %ebaga! #elaku t!ndak #!dana 12. erkara #ra #erad!lan adalah #erkara yang #emer!k%aannya terma%uk ce#at karena haru% %udah d!#utu%kan dalam aktu : a. 14 har! b. 17 har! c. 7 har! d. 4 har! 13. Eang d!mak%ud dengan #utu%an le#a% dar! %egala tuntutan hukum adalah : a. erda%arkan ha%!l #emer!k%aan d! #engad!lan hak!m ber#enda#at baha ke%alahan terdaka ata% #erbuatan yang d!dakakan ke#adanya t!dak terbukt! %ecara %ah dan meyak!nkan. b. erda%arkan ha%!l #embukt!an d! #engad!lan hak!m ber#enda#at baha #erbuatan yang d!dakakan ke#ada terdaka terbukt! %ecara %ah dan meyak!nkan' namun #erbuatan terdaka ter%ebut menurut hak!m ternyata bukan terma%uk %ebaga! #erbuatan #!dana c. aaban a dan b benar d. aaban a dan b %alah 14. *!baah !n! adalah alat bukt! yang %ah menurut +UA' kecual! : a. +eterangan %ak%! b. +eterangan ahl! c. +eterangan terdaka d. +eterangan %ak%! ahl! 1. Eang d!#er!k%a menurut acara #emer!k%aan t!ndak #!dana r!ngan adalah : a. erkara ke&ahatan atau #elanggaran yang t!dak terma%uk ketentuan #a%al 20 menurut #enuntut umum #embukt!an %erta #enera#an hukumnya mudah dan %!$atnya %ederhana b. erkara yang d!ancam dengan #!dana #en&ara atau kurungan #al!ng lama 3 bulan dan @ atau denda %ebanyak I banyaknya ,#. 7.00'- dan #engh!naan r!ngan. c. erkara yang #embukt!annya %erta #enera#an hukumnya mudah d. erkara ke&ahatan yang ancaman hukumnya leb!h dar! tahun
16. ak%a #enuntut umum da#at menga&ukan %ak%! yang memberatkan' %ak%! !n! d!%ebut : a. (ak%! a charge b. (ak%! a de charge c. (ak%! Te%t!mon!um de aud!tu d. (ak%! /ahkota 17. Tenggang aktu menga&ukan u#aya hukum ka%a%! menurut +UA adalah : a. 7 har! %e&ak #utu%an d!&atuhkan b. 14 har! %etelah #utu%an d!ber!kan ke#ada terdaka c. 14 har! %etelah #utu%an d!k!r!m ke engad!lan Neger! d. T!dak mengenal tenggang aktu 18. emer!k%aan tentang %ah atau t!daknya %uatu #enangka#an atau #enahanan da#at d!a&ukan oleh : a. Ter%angka' keluarga atau kua%anya b. Ter%angka dan &ak%a c. Ter%angka dan keluarga korban dan &ak%a d. terdaka 1. erka% #erkara yang d!#ela&ar! @ d!tel!t! ole& #enuntut umum ternyata belum lengka#. Untuk !tu t!ndakan #enuntut umum : a. /el!m#ahkan berka% #erkara ter%ebut ke engad!lan Neger! untuk d!%!dangkan b. /embuat %urat dakaan c. /engembal!kan berka% #erkara ke#ada #eny!d!k' d!%erta! #etun&uk d. /eny!dangkan #erkara ter%ebut ke engad!lan 20. +eterangan %ak%! ahl! adalah a#a yang %ak%! nyatakan d! %!d!ng #engad!lan mengena! hal : a. Eang d!l!hat %end!r! oleh terdaka b. Eang d!alam! %end!r! oleh %ak%! c. Eang d!dengar %end!r! oleh terdaka d. Eang d!ketahu! %end!r! oleh #eny!d!k 21. Eang da#at d!&ad!kan ala% an #enangguhan #enahanan' kecual! : a. T!dak akan mengh!langkan barang bukt! b. T!dak akan melar!kan d!r! c. T!dak akan mengulang! t!ndak #!dana d. Ata% #erm!ntaan keluarga terdaka 22. eny!d!k da#at menahan ter%angka tan#a #er#an&angan #al!ng lama : a. 20 har! b. 30 har! c. 60 har! d. 0 har! 23. era#a lama aktu yang d!#erlukan bag! #eny!d!k untuk mnenentukan %!ka# a#akah %e%eorang ter%angka yang d!tangka#' akan d!teru%kan dengan #enahanan atau t!dak a. 2 har! b. 1 har! c. 1 m!nggu d. 2 m!nggu
24. Eang d!mak%ud dengan !%t!lah tertangka# tangan o#heerterdaad 5 menurut +UA adalah : a. Tertangka#nya %e%eorang #ada aktu %edang melakukan ke&ahatan b. Tertangka#nya %e%eorang bebera#a %aat %e%udah !a melakukan ke&ahatan c. aaban a dan b benar d. aaban a dan b %alah 2. "rang' badan hukum atau lembaga la!n yang mener!ma &a%a hukum dar! Advokat d!kenal dengan %ebutan : a. u%t!%!abelen b. encar! kead!lan c. +l!en d. a%!en 26. (e%ua! dengan a%al 72 +UA dan a%al 17 UU advokat' maka advokat : a. erhak mendam#!ng! kl!ennya %e&ak d!tangka# dan @ atau d!tahan b. erhak menda#at berka% @ dokumen untuk ke#ent!ngan #embelaan kl!ennya c. erhak menda#atkan honorar!um dar! kl!ennya d. erhak %et!a# %aat menghubung! kl!ennya 27. engert!an advokat %ebaga!mana d!%ebut dalam undang I undang No. 18 tahun 2003 tentang Advokat adalah : a. "rang yang ber#ro$e%! member &a%a hukum ba!k d! dalam mau#un d! luar #engad!lan yang memenuh! #er%yaratn berda%arkan ketentuan undang I undang !n!. b. "rang yang telah d!angkat oleh "rgan!%a%! Advokat yang bertuga% member &a%a hukum ba!k d! dalam mau#un d! luar #engad!lan yang memenuh! #er%yaratan berda%arkan ketentuan undang I undang. c. "rang yang ber#ro$e%! member #elayanan hukum yang memenuh! #er%yaratan berda%arkan ketentuan undang I undang d. aaban a' b' dan c adalah benar. 28. *alam undang I undang Advokat d!atur mengena! hak !mun!ta% advokat ya!tu : a. ak advokat untuk mem#eroleh !n$orma%! atau data dar! !n%tan%! #emer!ntah guna ke#ent!ngan %uatu #erkara b. ak advokat untuk menolak %uatu #erkara &!ka d!yak!n! t!dak ada da%ar hukumnya c. ak advokat untuk d!l!ndung! dar! tuntutan #!dana atau #erdata ket!ka !a men&alankan tuga% #ro$e%!nya dengan !t!kad ba!k untuk ke#ent!ngan #embelaan kl!en dalam %!dang #engad!lan d. aaban a dan b benar. 2. /enurut Undang I undang No. 18 Tahun 2003' %atu I %atunya #ro$e%! yang member!kan &a%a hukum adalah advokat : a. ernyataan ter%ebut t!dak benar b. ernyataan ter%ebut benar c. ernyataan ter%ebut bertentangan dengan ke#ent!ngan umum d. ernyataan a' b' dan c adalah %alah 30. ro$e%! Advokat adalah #ro$e%! terhormat. *!kenal dengan !%t!lah 9#ro$e%! terhormat ter%ebut : a. onour #ro$e%%!on b. "$$!c!um ur!%
c. "$$!c!um Nob!le d. ,e%#ected ro$e%%!on 31. eran dan $ung%! advokat d!t!ngkay #eny!d!kan menurut +UA ber%!$at : a. a%!$ b. Akt!$ namun terbata% c. Terbata% dengan %yarat d. =ua% dan beba% 32. Undang I undang yang mengatur tentang ro$e%! Advokat adalah : a. UU No. 14 Tahun 18 b. UU No. 18 Tahun 2004 c. UU No. 18 Tahun 2003 d. UU No. 20 Tahun 2003 33. erh!m#unan Advokat ndone%!a >,A* 5 lah!r #ada : a. 21 *e%ember 2004 b. 18 No#ember 2004 c. A#r!l 2004 d. A#r!l 2004 34. Anggota kom!%! engaa%an Advokat terd!r! dar! un%ur : a. Advokat %en!or' ara Ahl! Akadem!k' dan /a%yarakat b. Advokat' ara #en%!unan hak!m' dan =(/ c. Advokat' tokoh I tokoh /a%yarakat' dan =(/ d. Advokat (en!or' ara Ahl! Akadem!n dan =(/ 3. nduk organ!%a%! Advokat yang d!bentuk oleh dela#an organ!%a%! #ro$e%! advokat untuk memenuh! %yarat undang I undang advokat adalah : a. J+A b. >,A* c. >,A*N d. U(A* 36. )!layah hukum ker&a #raktek %eorang advokat berda%arkan undang I undang No. 18 Tahun 2003 adalah : a. (emua !layah hukum #engad!lan d! %eluruh ndone%!a b. Terbata% #ada !layah hukum engad!lan T!ngg! (etem#at c. Terbata% hanya d! !layah hukum engad!lan Neger! %etem#at d. Advokat %end!r! beba% mem!l!h !layah tertentu %uatu #engad!lan T!ngg! @ #enhad!lan neger!. 37. T!dak terma%uk #engert!an &a%a hukum adalah : a. /ember!kan kon%ulta%! hukum' bantuan hukum' men&alankan kua%a dan keamanan kl!en. b. /eak!l! dan mendam#!ng! %erta membela kl!en c. /elakukan t!ndakan la!n untuk ke#ent!ngan kl!en d. /ember!kan kon%ulta%! hukum' bantuan hukum dan men&alankan kua%a 38. (eorang advokat da#at d!kenakan t!ndakan karena : a. /engaba!kan atau menelantarkan ke#ent!ngan kl!ennya
b. erbuat atay bert!ngkah laku t!dak #atut terhada# laan atau rekan %e#ro$e%! c. /elakukan #elanggaran terhada# #eraturan #erundang I undangan atau #erbuatan tercela d. aaban %emua benar 3. en!% t!ndakan yang d!kenakan advokat da#at beru#a : a. Teguran l!%an dan tertul!% b. Teguran l!%an dan tertul!% %erta #emberhent!an %ementara %elama 3-12 tahun c. Teguran l!%an' tertul!%' dan #emberhent!an %ementara %elama 3-12 tahun dan #emberhent!an teta#. d. aaban %emua %alah. 40. (eorang advokat d!berhent!kan %ecara teta# karena : a. ermohonan d!r! b. *!&atuh! #!dana karena melakukan t!ndak #!dana yang d!ancam dengan hukuman 4 tahun #en&ara atau leb!h. c. +e#utu%an organ!%a%! advokat d. aaban %emua benar. 41. a%al 6 UU Advokat &o a%al 7 huru$ g kode et!k mengatur ketentuan hak mun!ta% bag! %eorang advokat dalam l!ngku# : a. !dana b. erdata c. erdata dan !dana d. Tata U%aha Negara 42. ro$e%! Advokat adalah #ro$e%! yang mul!a dan ter hormat dan karenanya dalam men&alankan #ro$e%! %elaku #enegak hukum d! #engad!lan %e&a&ar dengan : a. ol!%! b. emer!ntah c. ak%a dan ak!m d. (emua enar 43. +ode >t!k Advokat d!teta#kan d! akarta #ada Tanggal : a. 23 /e! 2003 b. 23 un! 2002 c. 23 /e! 2002 d. 23 /e! 2001 44. (urat +ore%#onden yang d!ber! tanda 9%an% #re&ud!ce mak%udnya adalah : a. (urat ter%ebut d!buat tan#a adanya #ra%angka b. (urat ter%ebut ber%!$at raha%!a c. (urat ter%ebut t!dak da#at d!&ad!kan %ebaga! alat bukt! d! muka #engad!lan d. (urat ter%ebut haru% dutun&ukkan ke#ada hak!m yang memer!k%a #erkara 4. olehkah %eorang Advokat mencar! #ubl!%!ta% bag! d!r!nya d! med!a ma%%a : a. oleh' a%alkan menggunakan uangnya %end!r! b. oleh' a%alkan untuk menegakkan #r!n%!# I #r!n%!# hukum c. oleh' agar ma%yarakat umum mengetahu! baha k!ta %eorang Advokat d. T!dak boleh' karena akan merug!kan advokat yang la!n.
46. (am#a! ka#ankah raha%!a &abatan Advokat a&!b untuk d! &aga : a. (elama belum d!cabutnya kua%a dar! kl!en b. (elama berlang%ungnya #ro%e% hukum kl!en ter%ebut c. (elama raha%!a ter%ebut belum d!cantumkan dalam #utu%an #engad!lan d. (elamanya' bahkan %etelah berakh!rnya hubungan dengan kl!en.
47. *alam %!dang #emer!k%aan #erkara #elanggaran kode et!k advokat' ba!k #engadu mau#un #!hak yang teradu : a. aru% had!r %ecara #r!bad!' namun &!ka d!kehendak! da#at d!ak!l! oleh #ena%!hat b. aru% had!r %ecara #r!bad! dan &!ka d!kehendak! da#at d!dam#!ng! oleh #ena%!hat c. T!dak #erlu had!r %ecara #r!bad! karena da#at member!kan kua%a ke#ada advokat d. T!dak #erlu had!r %ecara #r!bad! karena da#at member!kan kua%a ke#ada orang la!n. 48. erda%arkan kode et!k advokat' a#akah mantan hak!m d!benarkan untuk beral!h #ro$e%! men&ad! advokat a. T!dak da#at d!benarkan karena advokat adalah #ro$e%! yang beba% dan mand!r! b. T!dak da#at d!benarkan karena da#at men!mbulkan con$l!ct o$ !ntere%t atau #ertentangan ke#ent!ngan c. *a#at karena %ama halnya dengan advokat' hak!m &uga berkedudukan dengan #enegak hukum d. *a#at' namun dalam &angka aktu 3 tahun !a t!dak da#at menangan! #erkara yang d!tangan!nya d! engad!la tem#atnya terakh!r d!a beker&a.
4. A#ab!la teradu telah d!#angg!l %am#a! 2 dua 5 kal! t!dak had!r dalam #emer!k%aan tan#a ala% an yang %ah' maka %!dang dugaan #elanggaran kode et!k : a. *!hent!kan %am#a! #engadu b!%a menghad!rkan teradu b. *!hent!kan dan d!#angg!l untuk ket!ga kal!nya c. *!teru%kan tan#a kehad!ran teradu d. *!teru%kan dengan acara memutu%kan #engaduan t!dak da#at d!teru%kan. 0. olehkan %e%eorang advokat menolak calon kl!ennya : a. oleh dengan #ert!mbangan t!dak %e%ua! dengan keahl!annya dan bertentangan dengan hat! nuran!nya. b. T!dak boleh karena agama atau #arta calon kl!ennya' la!n dar! yang d!m!l!k! oleh advokat ter%ebut. c. T!dak boleh karena advokat adalah %ebaga! #emegang #ro$e%! beba% d. oleh' karena ada kl!en berart! ada re;ek!. 1. !ka %e%eorang advokat d!&atuh! %ank%! beru#a #emberhent!an %ementara untuk aktu tertentu' maka : a. Advokat ter%ebut hanya da#at men&alankan #ro$e%!nya d! luar %!dang b. Advokat ter%ebut hanya da#at member!kan kon%ulta%! hukum c. Advokat ter%ebut ma%!h da#at men&alankan #ro$e%!nya ba!k d! dalam atau d! luar %!dang d. Advokat ter%ebut t!dak da#at men&alankan #ro$e%!nya' ba!k d! dalam atau d! luar %!dang 2. (!$at bantuan hukum yang d!ber!kan advokat #ada teman %e&aatnya yang %edang d!daka dalam #erkara #!dana adalah : a. )a&!b ata% #erm!ntaan advokat yang d!daka !tu atau &!ka d!tun&uk oleh organ!%a%! #ro$e%! b. oleh kalau advokat yang d!daka b!%a memenuh! honoran!um yang !a m!nta
c. T!dak boleh karena advokat adalah #enegak hukum' maka !a t!dak %eharu%nya melanggar hukum. d. )a&!b d!m!nta atau#un t!dak d!m!nta oleh yang d!daka !tu. 3. aga!mana hubungan advokat dengan teman %e&aatnya d! dalam men&alankan #ro$e%!nya d! ma%yarakat : a. Advokat haru% adu argumenta%! %e%ame advokat b!ar terl!hat hebat b. Advokat haru% men&un&ung t!ngg! n!la! I n!la! #ro$e%!nya dengan d!landa%! %!ka# %al!ng menghormat!' %al!ng mengharga! dan %al!ng mem#ercaya! %e%ama #ro$e%!. c. Advokat haru% mam#u ber%a!ng' t!dak #erlu mem!k!rkan teman %e&aatnya d. Teman %e&aat advokat adalah r!val b!%n!%' %eh!ngga t!dak #erlu d!#!k!rkan. 4. a%a hukum yang d!ber!kan oleh advokat %ecara
6. engangkatan %eorang advokat menurut undang I undang No. 18 Tahun 2003 d!lakukan oleh : a. /ahkamah Agung b. *e#artemen ukum dan A/ c. +e&ak%aan Agung d. "rgan!%a%! Advokat 7. Undang I undang advokat member!kan keenangan yang cuku# be%ar ke#ada organ!%a%! advokat' antara la!n keenangan untuk : a. /engadakan u&!an bag! calon advokat b. /elakukan #engangkatan advokat c. /elakukan t!ndakan #emberhent!an advokat dan #ro$e%!nya d. (emua &aaban benar. 8. erda%arkan undang I undang No. 18 tahun 2003' #!m#!nan organ!%a%! advokat t!dak da#at d!rangka# &abatan %ebaga! : a. !m#!nan *ean +ehormatan b. !m#!nan arta! ol!t!k c. !m#!nan *, @ /, d. !m#!nan "rgan!%a%! Terlarang . (urat I %urat a#a yangharu% d!baa oleh advokat d! dalam #er%!dangan #engad!lan agar advokat ter%ebut da#at mendam#!ng! atau meak!l! kl!ennya d! #er%!dangan a. +artu tanda #enduduk
b. &a%ah (ar&ana ukum c. +artu ;!n raktek Advokat dar! >,A* d. (+<+ 60. utu%an engad!lan Tata U%aha Negara da#at beru#a : a. Bugatan t!dak d!ter!ma atau gugur b. Buagatan d!tolak atau d!kabulkan c. Bugatan d!tolak atau d!kabulkan atau t!dak d!ter!ma d. aaban a dan b benar 61. *alam acara #emer!k%aan #er%!a#an ke#ada #enggugat d!ber!kan aktu 30 har! untuk mem#erba!k! gugatan @ melengka#!nya dengan data yang d!#erlukan. A#ab!la dalam &angka aktu !tu enggugat t!dak mem#erba!k! @ melengka#!nya maka hak!m akan mengeluarkan #utu%an baha gugatan t!dak da#at d!ter!ma. Terhada# #utu%an ter%ebut maka #enggugat : a. *a#at menga&ukan gugatan baru b. *a#at menga&ukan band!ng c. *a#at menga&ukan #erlaanan d. aaban b dan c benar 62. A#a yang d!#er%!a#kan #ada %aat anda melakukan gugatan d! #erad!lan TUN : a. Bugatan %eda#at mungk!n d!%erta! %urat ke#utu%an TUN yang d!%engketakan b. Buagatan t!dak da#at d!kua%akan oleh %eorang advokat c. Bugatan t!dak #erlu d!tandatangan! d. (emua #!hak yang terl!bat haru% d!gugat %ebaga!mana gugatan melalu! #erad!lan umum. 63. T!dak terma%uk un%ure ke#utu%an adalah : a. eneta#an tertul!% b. er%!$at konkr!t' !nd!v!dual dan $!nal c. eraturan ber%!$at umum d. /en!mbulkan ak!bat hukum bag! %eorang atau badan hukum #erdata. 64. (etelah #utu%an #engad!lan tata u%aha Negara %udah mem#unya! kekuatan hukum teta#' namun tergugat t!dak ber%ed!a melak%anakan #utu%an #engad!lan maka terhada# #e&abat yang ber%angkutan da#at d!kenakan : a. (ank%! #!dana #en&ara dan adm!n!%trat!ve b. *!umumkan #ada med!a ma%%a %etem#at oleh #an!tera #engad!lan tata u%aha Negara c. U#aya #ak%a beru#a #embayaran %e¨ah uang #ak%a dan atau %ank!%! adm!n!%trat!ve %erta d!umumkan d! med!a ma%%a cetak %etem#at oleh #an!tera #engad!lan tata u%aha Negara d. (ak%! adm!n!%trat!ve dan d!keluarkan dar! !n%tan%! d!mana !a beker&a 6. *alam hal gugatan d!kabulkan' maka dalam #utu%an #engad!lan ter%ebut da#at d!tem#atkan kea&!ban yang haru% d!lakukan oleh adan atau e&abat Tata U%aha Negara yang mengeluarkan +e#utu%an Tata U%aha Negara beru#a : a. +ea&!ban #encabutan +e#utu%an Tata U%aha Negara yang ber%angkutan b. encabutan +e#utu%an Tata U%aha Negara yang ber%angkutan dan menerb!tkan ke#utu%an tata u%aha Negara yang baru c. enerb!tan ke#utu%an tata u%aha Negara d. +et!ga I t!ganya benar 66. /a%uknya #!hak ket!ga dalam TUN ter&ad! karena :
a. erm!ntaan #!hak #enggugat b. erm!ntaan #!hak tergugat c. rakar%a hak!m d. aaban %emua benar 67. "b&ek %engketa #ada #erad!lan tata u%aha Negara TUN 5 adalah : a. e;h!kk!ng b. ,egel!ng c. ak u&! mater!!l d. /ater!alledaad 68. Undang I undang tentang erad!lan tata U%aha Negara telah dua kal! mengalam! #erubahan @ #enyem#urnaan ke dalam undang I undang : a. UU No. @160 d!rev!%! dengan UU no. 8@2004 b. UU No. @186 d!rev!%! dengan UU No. @2004 c. UU No. @2004 d!rev!%! dengan UU No. 1@200 d. UU No. 1@186 d!rev!%! dengan UU no. @2004 6. erenang memer!k%a' memutu% dan menyele%a!kan %engketa ke#egaa!an adalah men&ad! keenangan : a. engad!lan umum b. engad!lan +e#egaa!an c. engad!lan tata u%aha Negara d. engad!lan neger! 70. *! baah !n! adalah alat bukt! dalam Tata U%aha Negara kecual! : a. (urat atau tul!%an b. +eterangan ahl! c. engakuan terdaka d. engetahuan hak!m 71. Eang meru#akan ob&ek gugatan #erad!lan tata u%aha Negara d! baah !n! adalah : a. +e#utu%an kom!%! #em!l!han umum b. +e#utu%an yang ber%!$at umum c. +e#utu%an yang meru#akan #erbuatan hukum #erdata d. +e#utu%an #emberhent!an #egaa! neger! %!#!l
72. TUN berkedudukan d! : a. *! +otamadya atau d! bukota +abu#aten b. *! bukota +abu#aten dan emer!ntah +ota c. *! bukota ro#!n%! dan emer!ntahan d. (emuanya benar 73. *alam #raktek' %er!ng d!&um#a! baha #eny!taan telah d!lakukan terhada# harta kekayaan m!l!k #!hak ket!ga. U#aya hukum yang da#at d!lakukan #!hak ket!ga untuk mem#ertahankan hak dan ke#ent!ngan ter%ebut adalah : a. erlaanan b. Bugatan
c. *erden ver;et d. Der;et 74. Bugatan d!nyatakan gugur a#ab!la : a. ara #!hak t!dak had!r b. Tergugat t!dak had!r c. enggugat t!dak had!r d. enggugat dan tergugat t!dak had!r 7. (!ta ,ev!nd!cato!r rev!nd!cato!r be%laag 5 da#at d!m!ntakan terhada# : a. arang t!dak bergerak m!l!k #!hak ket!ga yang d!kua%a! tergugat b. arang t!dak bergerak m!l!k #enggugat yang d!kua%a! oleh tergugat c. arang bergerak m!l!k #enggugat yang d!kua%a! tergugat d. arang bergerak m!l!k #!hak ket!ga yang d!kua%a!o tergugat 76. Bugatan #ada da%arnya d!a&ukan #ada engad!lan Neger! d!tem#at t!nggalnya tergugat' gugatan terhada# benda t!dak bergerak d!a&ukan oada : a. engad!lan Neger! tem#at t!nggal enggugat b. engad!lan Neger! tem#at t!nggal yang d!#!l!h c. engad!lan Neger! d!mana benda t!dak bergerak !tu berada d. engad!lan Neger! yang berenang 77. (uatu ak%! hukum oleh #!hak yang berke#ent!ngan dengan &alan mema%uk! #erkara #erdata yang %edang berlang%ung antara #enggugat dan tergugat untuk ber%ama I %ama tergugat dalam menghada#! #enggugat d!%ebut : a. nterven%! b. Doeg!ng c. Tu%%enkom%t d. Dr!d&ar!ng 78. U#aya hukum terhada# #utu%an ver%tek adalah : a. and!ng b. +a%a%! c. Der;et d. en!n&auan +embal! 7. utu%an yang d!bacakan d! luar had!rnya %alah %atu #!hak d!%ebut : a. n ab%ent!a b. Der;et c. Der%tek d. *erden ver;et 80. +ekuatan #embukt!an %urat terletak #ada : a. +ea%l!annya b. Tul!%annya c. Joto co#y d. *u#l!kat 81. Untuk meak!l! kl!en beracara d! #engad!lan d!!%yarakan menggunakan %urat kua%a yang ber%!$at : a. Umum dan khu%u% b. Umum
c. +hu%u% d. (emua benar 82. engert!an med!a%! menurut >,/A No. 1 tahun 2008 adalah : a. !hak ket!ga yang d!ter!ma oleh #ara #!hak b. enyele%a!an %engketa melalu! #ro%e% #erund!ngan #ara #!hak dengan d!bantu med!ator c. enyele%a!an %engketa oleh #!hak ket!ga yang d!ter!ma #ara #!hak d. (emua benar 83. encabutan gugatan oleh #enggugat da#at d!lakukan : a. (eaktu I aktu tergantung ka#an #enggugat mau b. (etelah tergugat member!kan &aaban ata% gugatan c. (eaktu I aktu %ebelum tergugat member!kan &aaban d. +a#an %a&a a%al d!kabulkan oleh hak!m 84. >k%e#%! mengena! t!dak berenangnya #engad!lan neger! untuk mengad!l! %uatu #erkara #erdata berka!tan dengan !layah #engad!lan d!%ebut : a. >k%e#%! keenangan ab%olute b. >k%e#%! d!lato!r c. >k%e#%! kom#ent! relat!ve d. >k%e#%! #eremto!r 8. Bugatan terd!r! dar! dua bag!an' ya!tu bag!an #o%!ta dan #et!tum. Eang d!mak%ud dengan #et!tum : a. ag!an dar! gugatan yang memuat ala%an I ala%an berda%arkan keadaan b. ag!an dar! gugatan yang memuat ala%an I ala%an berda%ar hukum c. ag!an dar! gugatan yang memuat hal I hal yang d!!ng!nkan atau d!m!nta #enggugat d. ag!an dar! gugatan yang mema#arkan mengena! da%ar dar! duduk #erkara. 86. erda%arkan #a%al 164 , @ 284 ,bg d!kenal alat I alat bukt! ya!tu : a. Alat bukt! %urat' %ak%!' #engetahuan hak!m' ke yak!nan hak!m' dan %um#ah b. Alat bukt! %urat' %ak%!' Eur!%#ruden%!' keyak!nan hak!m' dan %um#ah c. Alat bukt! %urat' %ak%!' #er%angkaan' keyak!nan hak!m' dan %um#ah d. Alat bukt! %urat' %ak%!' #er%angkaan' #engakuan' dan %um#ah. 87. A#ab!la hak!m memutu% #erkara #erdata dan ternyata d! da#at! baha %urat kua%a #enggugat t!dak %em#urna' maka #utu%an #erkara %e#ert! !n! da#at : a. *!tolak b. *!ter!ma c. T!dak da#at d!ter!ma d. +et!ganya %ah 88. Eang haru% membukt!kan dalam #erkara #erdata adalah : a. enggugat b. Tergugat c. enggugat dan tergugat d. ak!m 8. Tuntutan hak dalam %engketa d!%ebut : a. Bugatan b. ermohonan
c. erdama!an d. erlaanan 0. erda%arkan aturan yang berlaku dalam hukum acara #erdata'#enga&uan %uatu gugatan da#at d!%am#a!kan %ecara : a. aru% tertul!% b. =!%an c. =!%an atau tertul!% d. =!%an dan tertul!% 1. Bugatan d!#utu% ver%tek a#ab!la a. enggugat t!dak had!r. b. ara #!hak t!dak had!r c. Tergugat t!dak had!r d. !hak I #!hak had!r 2.
7. er%el!%!han yang t!mbul karena t!dak d!#enuh!nya hak ak!bat adanya #erbedaan #elak%anaan atau #eraturan terhada# ketentuan #erundang I undangan' #er&an&!an ker&a' #eraturan #eru%ahaan atau #er&an&!an ker&a%ama d!%ebut #er%el!%!han : a. +e#ent!ngan b. ak c. + d. Antar %er!kat #eker&a atau %er!kat buruh 8. Undang I undang No. 2 Tahun 2004 tentang #enyele%a!an #er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al meru#akan hukum $orm!l dar! undang I undang : a. UU No. 12@164 tentang emutu%an ubungan +er&a d! eru%ahaan (a%ta b. UU no. 22@17 tentang enyele%a!an er%el!%!han erburuhan c. UU No.13@2003 tentang +etenagaker&aan d. UU No.14@166 tentang ketentuan I ketentuan #okok mengena! tenaga ker&a . (etelah #engad!lan hubungan !ndu%tr!al telah terbentuk' terhada# #er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al atau + yang d!%ele%a!kan 4 atau lembaga la!n yang %et!ngkat dan belum d!#utu%' maka yang berenang menyele%a!kan adalah #engad!lan : a. 4 b. engad!lan tata u%aha Negara c. engad!lan hubungan !ndu%tr!al d. /ahkamah agung 100. er%el!%!han yang t!mbul karena t!dak adanya ke%e%ua!an #enda#at mengena! #engakh!ran hubungan ker&a yang d!lakukan oleh %alah %atu #!hak d!%ebut #er%el!%!han: a. +e#ent!ngan b. + c. ak d. Antar %et!kat #eker&a atau %er!kat buruh 101. A#a !%t!lahnya #erund!ngan antara #erker&a @ buruh atau %er!kat #eker&a @ %er!kat buruh dengan #engu%aha untuk menyele%a!kan #er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al : a. !#atr!t b. /u%yaarah mu$akat c. Tr!#artr!t d. mu%yaarah 102. Bugatan #er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al d! #engad!lan hubungan !ndu%tr!al ke#ada #enggugat : a. T!dak d!kenakan beaya #erkara b. T!dak d!kenakan beaya terma%uk ek%eku%! yang n!la! gugatannya d!baah 10 &uta ru#!ah c. *!kenakan beaya #erkara terma%uk ek%eku%! untuk n!la! gugatannya %am#a! dengan 10 &uta ru#!ah d. T!dak d!kenakan beaya #erkara untuk gugatan d!ata% 10 &uta ru#!ah 103. era#a lama aktu yang d!#erlukan untuk berund!ng %ebaga! #engu%aha dan #eker&a dalam menyele%a!kan #er%el!%!han hubungan !ndu%tr!al : a. 10 har! b. 20 har! c. 30 har! d. 60 har!
104. (uatu #erka!nan da#at #utu% d!%ebabkan karena : a. +emat!an b. ercera!an c. Ata% #utu%an #engad!lan d. (emuanya benar 10. engad!lan agama d!atur dalam undang I undang a. UU No. 7@18 &o UU No. 8@2006 b. UU No. 7@18 &o UU no. 3@2006 c. UU No. 2@18 &o UU No. 3@2006 d. UU No. @186 &o UU No. @2004 106. *!baah !n! adalah b!dang I b!dang %engketa orang beragama !%lam yang men&ad! keenangan #engad!lan agama' kecual! : a. erka!nan dan #ercera!an b. +ear!%an' a%!at' dan h!bah c. )aCa$ dan %hadaCah d. a!tul maal' ;akat' dan !n$aC 107. *alam #utu%an #ermohonan talak yang telah berkekuatan hukum teta# dan telah d!teta#kan %!dang #enyak%!an !krar talak' maka tenggang aktu yang d!ber!kan ke#ada #emohon untuk meng!krarkan talaknya adalah ?. ulan a. T!ga b. (atu c. >nam d. *ua bela% 108. (uatu #ercera!an d!angga# telah ter&ad! be%erta ak!bat hukumnya a#ab!la a. *!uca#kan !krar talaknya oleh %uam! d!hada#an dua orang %ak%! b. (e&ak #utu%an #engad!lan mem#unya! kekuatan hukum yang teta# c. A#ab!la amar #utu%an #engad!lan mengabulkan %eluruh tuntutan hak dar! %alah %atu #!hak yang ber#erkara d. A#ab!la d!%ak%!kan dan d!%etu&u! oleh al! hak!m 10. )aktu tunggu bag! %eorang &anda a#ab!la #erka!nan #utu% karena kemat!an' aktu tunggu d!teta#kan %elama ?? har! : a. (eratu% dua #uluh b. (eratu% dua #uluh l!ma c. (eratu% t!ga #uluh d. (eratu% t!ga #uluh l!ma 110. !aya #erkara dalam b!dang #erka!nan d!bebankan ke#ada : a. !hak #enggugat b. !hak yag kalah c. !hak tergugat d. !hak #enggugat dan tergugat 111. er&an&!an yang d!uca#kan calon mem#ela! #r!a %etelah akad n!kah yang d!cantumkan dalam akta n!kah beru#a &an&! talak yang d!gantungkan ke#ada %uatu keadaan tertentu yang mungk!n ter&ad! d!ma%%a yang akan dat!ng :
a. +huluk b. Talak ba!n kubra c. Takl!k talak d. /utGah 112. *alam hal #erka!nan t!dak da#at d!bukt!kan dengan akta n!kah maka #!hak yang berke#ent!ngan da#at menga&ukan #erkara ke engadalan agama ya!tu #erkara : a.
%a. erda%arkan ketentuan ter%ebut maka %et!a# #eneta#an dan d!#utu%kan oleh engad!lan Agama haru%lah d!mula! dengan : a. *em! +ead!lan erda%arkan +etuhanan Eang /aha >%a b. !%m!llah!rahman!rrah!m d!!kut! dengan *em! +ead!an erda%arkan +etuhanan Eang /aha >%a c. *engan ,ahmat Tuhan Eang /aha >%a' *em! +ead!lan erda%arkan +etuhanan Eang /aha >%a d. !%m!llah!rahman!rrah!m' *engan ,ahmat Tuhan d!!kut! dengan *em! +ead!lan erda%arkan +etuhanan Eang /aha >%a 11. utu%an engad!lan yang menyatakan #erka!nan telah #utu% terh!tung %e&ak : a. +ed!aman ber%ama d!t!nggalkan b. utu%an d!ter!ma encatat N!kah c. (um#ah =!Gan d!uca#kan d. krar TalaC d!uca#kan 116. Eang men&ad! rukun dan %yarat #erka!nan dalam agam !%lam' %ela!n #a%angan calon %uam! !%ter! adalah : a. aru% ada al! n!kah b. aru% ada 2 dua 5 orang %ak%! c. aru% ada !&ab Cabul d. (emua benar 117. Tu&uan #erka!nan menurut +om#!la%! ukum %lam adalah : a. Untuk membentuk keluarga yang bahag!a' dengan mem!l!k! keturunan yang %ah b. Untuk meu&udkan %!laturahm! yang kekal dan mem!l!k! keturunan c. Untuk meu&udkan keh!du#an rumah tangga yang %ak!nag' maadah' ar ahmah d. Untuk membentuk keluarga yang bahag!a' kekal' dan erketuhanan Eang /aha >%a. 118. +e#ada engad!lan Agama manakah' %eorang %uam! yang bermak%ud mencera!kan !%ter!nya :
a. Tem#at men!kah b. Tem#at t!nggal !%ter! c. Tem#at t!nggal %uam! d. enar %emua 11.
SE"A#A! $E"A%AR
*!#o%kan oleh ed! catur d! 0.13 +!r!mkan n! leat >ma!llogTh!%Kerbag! ke T!ttererbag! ke Jacebookag!kan ke !ntere%t Ti&ak a&a km"$!ar5 Pska$ Km"$!ar
o%t!ng =ama eranda =angganan: o%kan +omentar Atom5
<"$#"$ai Sa%a
ed! catur =!hat #ro$!l lengka#ku
Arsi( >l# •
L 201 15 o
L (e#tember 15
×
Report "SOAL PERADI (1).docx"
Your name
Email
Reason
-Select Reason-
Pornographic
Defamatory
Illegal/Unlawful
Spam
Other Terms Of Service Violation
File a copyright complaint
Description
×
Sign In
Email
Password
Remember me
Forgot password?
Sign In
Our partners will collect data and use cookies for ad personalization and measurement.
Learn how we and our ad partner Google, collect and use data
.
Agree & close