G
GNAH
RNE GIRRD, 923te Fransa'nn Avignn kenin de dgu 1943-4 1943-4 7 arasnda raça arh et ald. 194 ?de niana Ünversesnde er ereye baladı e bunan sonra çaşmalarn ABD'de sür dürd. 9 Oe anı niver ede dranı a maad e edea derser vermeye başad. 9776da ew Yrk Dee Ünversesnde ders ver 99 e Sanfrd Ünersenen emekye ard Meseala ve osa 990da Girarn eseeye başaan aaşaaı rme amacya Şde ve n Kokmn r ye aaya amaar zeneek ç n duar Grardn d ne er ye en beri her y Contagi a b er yaymanyr n an Türkçde daha öne Rmk Yla ve s Hah (çe. rz Eens dem, is aynr 200 e Şdde v Kusal çev Nemye pay Kanat K ap 03) ad k apar y aymad
ISIK ERÜEN 9 san m. Gaaaaray Lses sker czaeve ve a Üesese eç yar ya ak ye ike yaya ve çere he ra Yamam e er çer kann ya ya sra r r aa aa (urş, Nsa Nsa Yay 9 e e deem S·szlğ As Ks Yan ar e e a makr
Günah Keçisi REN GIRARD
Çeviren
ISIK ERGÜDEN
�
KA NA T
Kanat Kiap z Ü KEÇI REN GIRD
Apolj Pskl deby şii
Bık: Haza 5 ISBN 9552
ea-d 72 Öz < k Pua Yvk d. Ş 2 rşd Ed
Eö Oha k
d çere k rgüd m: Mehm a af z Mehme Öürk ak Aha Mb
f (1) 69 6
a a C Ear a 24/ G!Be 3442 tb f (01) 5 4 8 pbx fk: (02 12 293 1 44 p kaa@kaakapcm wkaaap.m
CNEKLER
Guiame de Machat ve Yauier Kıym Bamaaplan 3. i Ne? Şe e üy Teoiaa . A'a, Keaa ve aa Suça ie iim e s Çies K k adee Bi Kiş O De. Vafiz aya Boyu Vms Psu 3 eraa Cie Kei Iide Böm a Şeya Ta ve Pakeo
17
33
63
91
3 13 9 5 5 7
253
B i R i N i B L Ü M G U A U M D M A C H A U T A A H U D i
uilla me me de Mahat yapıtla on dördünü üzylın ortala nda yazmış bir ransız şariyd ]ugement du Roy Nava e [Navarre Kralınn Yargıanması] adlı şi daha iy tanınmaya laktır Yapıtın ana blümü iem v konu bakımıdan eenekse bir şvalye şıkanel tarzıda yazımıı ama başanı bümü şaı tııdr. Art arda meydana gelen anlaşaz faialardan s eden ve bnlara tanık olduun l süren Guillame, sonnda rka evn apanarak orada lümü ya da bu tarisiz aabın son bulması nı beklemiştir azı olaylar tümüyle, bazılaysa ısmn gerekdışı dır Yine d bu anatıda dinilen izlenim, gere bir şeylerin olmuş olduudur Göyünde şaretl vadır. Yaan taşa anlıla ldürür Şe hirer, düşen yldırımlarla tümüyle yok lr. Gulaume yaşadı şehrde hangisi hangisi oldunu syleme syleme ok sayda insan insan lü lü Bu lümlerden bazılana Yahudilerin v onlan Hırstianlar arasında i sortaklanın kötülü yol amıştı u insanla, yerel üs
GNA KÇS
çin yl üyük kylr l yl çilmişli? Nirlri içi lir su kynkrn zirlmişlri kl dlt u flktr l çnlrn kimlr lduunu lk gstrir nlr u kişilrin tü müü ktnc zrr tin ilm lur Yin girk çk insn lmy m r t ki ir ilkhr günün kr gün uillum skktn müik lri rkk v kn kkl işitir ütün u itnr n mişti tk şn şiir ry şiiri ynin şlyilckti On ltnc v n ini üzylki şlnlrnn ugün kr mdrn lştiriin tilr ki ünmk l muşur Çmzd irçk ytki k lştil kvryşn kuş kuculukl ru orntl lrk liştii l imktr ç mişt grçk ilgiln tşy lrk ül mtinlr günümüz kuşkuyl krşnmkr çünk kuşklr byunc triçilrin triçilri n tkrr krr yumun ti tuumuşrr Öt yndn pistmlglr v filzfr gçmişt tri ilimi iy dlnrln şyin srslmn yl çn rdikl bir bunlm gçiriyrlr ugün Mtin lrn lnmy lşmş bilginlr rtk hr türlü yrum kuşkuy l yklşyrlr Ilk kşt illm Mchutnun tni trisl kinlk bkmndn günümüzün kuşkuculuunu hk çkrr gii gzükbilir m bir sür üşündüktn sonr bugün il kurlr nlt ki innmz lylr rsd z grçk lnlrn sçbilcklr ir N gkzüQ blirn şrtr n Yhuilr lyhin suçmlr nncklr, m tüm bu innlmz tmlrn hr irin y n biçimd l lmktn vy hpsini yn düzlm yrlştirmktn gri durcklrdr uillumun knisi bir şy ict tmiş ildir Evt kly knn iri luu ksnir v kmuyunun istr sini ynstmktdr Yin szünü ttii sysz lüm grçktir v kuşku yk ki 139 v 1350d rnsnn kuzyini ks kvurmuş ünlü kr vbdn kynklnmştr yn şki Yhui ktlim
G I A M E D E M A C H A U T V E YA H DL E R
3
a e e reir e ir aiaılr aiaılr aie yay yayn n lıma olan ola n zehiree zehiree ölenilerine inanş lalıırlar. u ilaın sözü elen aliaları al iaları aşaaa ar önem taşımasına ta şımasına yol aan ş hatal arşısına arşısına uyula uyula n ene enell oruur oruur şte, şte, ]gement du Ry de Navre a ahuilrin ahuilrin anlatılıı ölm ölm : '
Bunn arndan eldi pisli süüsü Bunn Sae hain ve öt n Yudea'yı Yudea'yı bu leli Köü yüreki, sk Kinar ve e r odag odag Onca alın ve üş verd Ve vaa ei serselere Kuular neirler ve çeşeler Sa ve emi olan er şey er şey Birço yere ehirlenece, ehirlen ece, Birogu yaş yaşam amllarnı kaybeece; Çnü kim içse burdn Ölyoru niden Ve işe iş e uşusuz uşusuz On defa yüz ini Öüveri arara şeirde Kim i far e bunu Hayyal ırıına ugratı öüm Ha Faat O i yura oturur ve er ey ey örür Her şey yönetir ve er şeyi sglar Kims Kim sen enin in örmegi u ianeti öster österi i Ve herese iliri Ki yiiriler cnlrnı ve ve mllrıı Çün büün Ydiler ledildi, Kimileri sılı iileri yalı, Kimileri bguld kimileri kim ileri kildi
G N A K C
Baa Baa a a a a ıa Ve k ıa ia da naa iik düe ua e raça oplulukarı eaa ö kkurarı k aı e ü küüu la kü uua uu süe aıı aaka aa salgılar suçlarıı şiik paasıa bil sa ge rk öleleri alaka kaçıılar l üsüülr ki akkai kabullemk ola içi uua üşk karşı kymak il ıkıı ekisie kii es ek ral aşa sürürmuş g yapmakta gçek laakı Tü alk böle bir krü se ve seve kaılıyru Gerçkii re yüeki bu ümisi ira e ga keçisi" aıı şk iu L Fai ebn s yvnr masaına bu korku rimi i girrek uuru güüü anama opuluk ii sr best bırakaka uulan u a i tiksitiy mükml bii ifae er: Va (aıa an a ü Ftaie salgıı bir arısal ea larak grn klektif i [m vs o o süri işae etmkteir uraa Öe iaaa [mvs ası eki eşi olarak palaşmaıı ir suçluluk ugusu kar şısıa öfklişir Felakei uak uak ii suuu apaak ve ealaırak a a L Fai'i adıı gibi u arıa adamak grekktedir Masala il srgua killer a aalarır av aaı la rak avraışları apa ir iilikle arf erler ve be eme 1 ure de Gulue de Mu, oeppfer l )gmcn d Ry d Navar So d d e ex ex f ç ç 1 108 08 115 115
jN Brbe, Ls Hom la Ps n Fan dans ls pays pn danns, Pr-L 9751976 e luu, a P n Odn P Y�
G U L L A U M E D E M A C HA T V E Y A H D I L E R
5
aşlan. e e n ge anan anan en az n dökeni e nedee e e zayı ve v e en az konakı oladı Sonnda mim lenen de o ol Tahçilere Tahçilere göe azı eilede yakınaa i yede ea odu na ilişkin daha ilk söyleni iiidii anda aşamıştı Yahudi kaliaı Giame'n anlaısı öyle i druma druma ygnd çünkü ka liam daha salgın doa uamaan olup imekedi Ama yazan Yahudilen döküü zehe afeii çok sayıda sayıda ölüm ir aşka açık lamaya işae ediyor Eer öümle geçeke hayali saymamız için i neden neden yokur nar aynı feakein ilk kuran kuranla la oabiiler oabiiler Ama Guilaume öyle düşünmez geriye dönüp akıında dönüp akıında ile öy le i ey olailece ini ini aklından geçirmez Onn gözünde gelenek se günah keçile salgının ilk evrelrinin seepe oarak oarak kalıa Ya zar ancak sonraki sonraki ereler için açıkça patolojik i görüngünün va ıını kabl eder na feake öyle büktür büktür ki oay yalnzca zei dökenen komos gi ek nedenle açklamak da iyce zolaşı; ama Guilame ün oaylar nciini aiki nciini aiki alk neden lerne aarak aarak yenden yomlamaya gitmez Asında ain veann arıını ne öçüde ka et oruu da soaii çünkü o a kada o z sözcüü yazmakan kaçnır nemli an geldinde, geldi nde, o ıaa l ende kullnılan kullnılan Ynan Ynan ca epydimie [sagın] eimini göseişi içimde işin içine kaa Bu sözcüün onn metninde izim menmizdeki izim menmizdeki gibi işlmedig oa dadır korkan erimin geçek ir dengi dei daha ziyade ika mesidir mesidi r vebayı vebayı kendi adıya adıya annamanın annamanın yeni ir yönemidir yönemidir kısacası yeni ir günah keçisi ama bu kez kez amamen dil düzeynde u kadar kısa zamanda unca unca insanı öldüren asaıın doasını ve ne denini elilemek asla mümkün olmadı olmadı der ize Guilame: Ne ekmle i n Ne nedenin söyleyebil Bu elenin ne oldugunu oldugunu
6
GH
KECISI
Ç ), Ço atat ] yo al ]
Bu ktada ullaum kds düümk y kamuyua üvmy tc dydu O ddücü yüylda Epyme scü ğüü ğüü kayla astmaya yaaya yaaya lmsl kkusu ad; s vba kkula asrmak ç k balaa kulu uu sü kullalm kkua yaya tütsül bn ba B astal dğu adadrmak ya yaya yltmk bd ktl dlm y lula r ktl m yaatmak amacyla sk sk yd adladl Bu sl c çkarmala bm blmm yanltc ya da tksi kald alada b bata çkamaya dvam tmkt d sacas uyu vba dy adadmaktan kaçnakla u da taya taya adm uru Buada Bu ada sak sa k b dlsl dls l kurba kurba dm dm vad; kuşkusuz lk d y da ly nsakubalala kyasladğda dukça masumdu u a l yas ayd rçk v aya tüm kkt üa kl aud kbaçlayala taş yağmul v ydm iy dük laak b Gulaum'u aatsda tk l yamaa dam dl Gullaum m kaa vb" aak saadğm lakt blğ asla m a düğü bb yazca ds aamlary a bt b bağms kt dsdr sad b bakma Ms lakt b uaya kda sydğm m y akr mal m Gulaum'u ats a d d alu kula baa tyac yk d cüt v ücüü tam kaayamadm bu kuma üd sa tmkt ya a lk d rkst ka bul düğü v tatm kusu dmdğ ç s üz yllad bu kld kuy u kuma kklü b ynd yum lama rdğ ç b b sük daa da kada d a mt vdğ aam ç tddüsü rdddyu syldğ
L E D E E D E R
7
ni bilmedini iddia ediyoruz Yzyıllar ötesinden gelen bizler model mode ler er,, bunu yazaran daha iyi bilmekt bil mekteyiz eyiz ve onun sözn d zelteblecek yetenekteyiz. atta yazan görmedii bir hakikati bile saptayabile saptayabilecek cek du d u uma um a oluumuza oluumuza inanıyoruz ve daha da byk bir cretle, bu hakikt, yazan kendsi arkında olmadıı halde bi zim anlamamızı saladıını ileri sekte tereddt etmiyouz. Yahudilerin gerçekten katledildii iddisına duydumuz şaşır tıcı gvenin kanaı nedir Akla hemen gelen bir evap var Biz bu metni tek başına okumuyoruz. Anı döneme ait başka metıler de var onlar da d a aynı konula işliyor içerinden içerinden bazıla Guillaumeun Guillaumeun knden daha deerlidir Yazarla daha klytmaz göünmektedir eps birden Guillameun metnini yerleştirebileceimiz sıkı bir ta rihsel bilgi aı oluşturmaktadır Bu balam sayesinde aktardıım böl böl mde dryu dryu yanlıştan ayrt etmey etmey başaz başaz ra veba dönemi dö nemindeki ndeki Yahudi kıımlanın kıımlanın nispeten iy iy bline bline bir olgular toplamı oluşturduu doudur neden oluşmş bir bilgi bil gi toplamı ardı ardırr burada burada bizde belirl beklentiler beklentiler uyandıran bilgi ler Guillaumeun metni bu belentilere cevap vermektedir Bu ba kış açısı bizim kişisel deneyimimiz e metinle dorudan temasımız dzleminde yanlış deildir ama teork açıdan doucu dedir arsel ar sel bilgi ı ı kuşkusuz vardı vardır,r, ama bu aı aı oluşturan belgeler belgeler de ben benzer zer ya ya da arklı arklı gerekçele gerekçelerle rle Guillaumeun Guil laumeun metninden metninden asla daha gvenilir deildir Gulaumeu bu balaın içine tam olarak yerleştimemiz de imknsızdır çnk bize aktardıı olayan nere de cereyan ettiin ett iin blmemekeyiz b lmemekeyiz Belk Belkii Paste Paste belk belkii em emsd sdee bel bel ki çn bir şehirde Ne oursa olsun balam belrleyi bir rol oy nmamaktadır mdern okur blgi sahibi olmasa bile benim yaptı ım okumayı yapabilir Kurbanın muhtemelen haksız yere katledil di sonucunu o da çıkarır etnin yalan söylediini dşnr, çn k bu kurbanlar masumdur, ama ayı zamanda metnin do söyledni de dşnr çnk kurbnlar gerçektir ıpkı bizim
H KÇS
ayı z gb o da sonnda zaman doyu yanlışan ay d Bz b güü vn nd? nd k b an çüük va dy üm b s lmayı old gb fla ama ksn ssmak ola ak hb umak ygn olmaz m? Bada kşknn zayflından kuşklanmamız gkmz m? Çadaş hlşnn, alanı oş lsaydı okan saldımış olaaı b safdllk kalınısından kş kulanmamz gkmz m? ülü ahsl blgnn ksnlkn uak oldunu lmzdk gb b mndn hb şy ş y kaama yaaımızı b kıyıın gçkln bl saayamayaaımz af mmz gkmz m? üm bu solaa ksn olaak hay!" dy va vmk gk Aymsz b kşkulk mnn z yaısnı dkka amaz B m nn gğ ygn gzükn vl gkdışı gzükn vl aasında ok zl b lşk vadı. Balanga ok, anlış, ş dou" dym kuşksuz nanılmas az ok mknsz ya da nanı lablk zk gü yalnıza Saya aan ül nanı şd� b salgın sz kons oab Ama zh k nandı dl d zllkl d Gullam'n bmd kada küsl b lk . On ddünü yüzyıda bu kada kad a hlkl, zaa k k yaaa blk maddl yok Yazan, szümona slaa duyd kn aşkd b da onn zn son d kşku v kımakad Bu k vry gü anıyablmk n, bb znd kd bndukan n azndan zmn oaak kablnmk gk. E b salgn odu dousa b, yukayan nyagılaı lb alv ndb ym şa, zk k dnmnd, dn aınıkara s s yn una kaşk, Guaumun safa kaladı dn suamaa da gk b k b ak gsb nn gb b şan an dkü omas mümkn dd. na hk y nanıyo olmas, kuşkusu onun vsnd d nanl o asndnd Doasla mnn vasad kauoy, n sama sn kabu m haz aş han b kamuod
G U L L A U E D E A C A U V E Y A H U D I L E R
9
aa aa gereke eaa gel e üüü kaiaa ra eer duua ae edu e aca alaaaak alar balaa mükü göüke ayar da ianıl aaa döüşü. Te e uu Muheel ve inaıabilecek lala alaında aa laa da sırf ku aca aaa haı aa ögürce çaşa mgeleme balaak elee aul aul edyr edyru u aa aa u a mgee die r şe elee eag mgelem eil, şee susamış anların ögül ge uu snuu laak, menn emsllei aasnda lemir lemir u uu arşııı r ruama vaır Bu deli arına ancak e r varaymla valabli Okuduuu en, ımclan bakış bakış asıa anlaılmış erek ir ıym medi Bu baş as, mcılar mcılar ked şddelerin hakllıa ikna lmuş olduuan ser eme edirler, dasyla aaıcıdır; kelei arg arg laak öme edirler, laa sulu kuraa gerkmeker ama bu bakş ası sen de haeke elegeee uudur, ükü akı laı laı keyle haeke r kımcıar kaliamlaı öü saklamaya gerek duy ala ulaume Macau'unk Macau'unk g e e karşıs karşısa a bir mt ütünü geek blg sö knuu uuna içrd iç rdigi igi n a üvel tmsle aha egeli egeli olamaz eek geel kuralı askıa al ma meşuur. Men kım lehdek uumla beilyorsa kur anla bize ıcıa geeke seikle ürde kurbanlar larak göseryrs ve üseli u kurbana kıımcıan gene larak u anaa yakışırdıkla üre sua işlemş larak suua k ım gerek ma ihimal büyükü. en kensi bu geel dolurs bundan uşku duyak in pek r neen kur. Kyn baş anı nama başladımzda ulaaan sma br metnn bil deen teee tma br an na rn rn gend ama adee endsnn endsnn de anad anad dde bamnd Guaume zehiree ona te ou atl oaa oaa bamnd
0
G N H K Ç S
ikyei de ekemiş osayd, ou iyic iamazlaş, ama ize akad katliamla geçekii asa u edele azalmazd metiede suçamaa ne kada iamazsa kaiaman ia ğ o öçde gçeni uçamaa kaiaman eedeys kesin ola ak meydana gedii siksosya aa ağn ize onayla Öte yandan katiama emas sa emasn yanna yeleştiildiğinde, en kesinlik dşk aaşmacn bile zei katma ikyesini ciddiye alabileceği taise bağla salaacakt Kyma ilişkin anatla healde alad ama enel olarak kymcan ymca n ve özel oaak da otaçağ otaçağ kymc kymclarnn larnn çok karakteristik özeliklerini o kada iyi iyi ve ve mektedi mektedi ki b alann bi tamin tami n yaplmasn teşvik ettiği e oktada metnin do söylediine inanailiiz Potansiyel kymcla kmlan geçekliğini betimliyolasa eğer, onlaa inamak gereki Kesinliği doğuan ey ki tr özelliğin bileşimidi bileşime acak ende önkede asansayd eğer, b kadar kesin ve gven l olamazd Ama öeklein sklğ, kşkya e brakmayacak ölçdedi B özelliklerin dzenli bağlantsn açklaabilecek tek olg, kymcla pespekiiden gölen geçek kymd. Bizim m metile metil e i yomlayşmz istatistik açsndan dorla dorlamaktad maktad Kesiniğin istatistk açdan doğrlanabiliyo olmas bnun epsi de eşit ölçde kesinliksiz belele basitçe ılmasndan iba oldğ anlaa gelmez Daa ksek nitelkte bi kesinlikti b illame de acatnuki tnden e belenin göz ad ediemeyecek bi değe vad çnk böyle bir belede erçeğe gn lk ile gerçeğe ayılk aasda öyle i etkleim vad ki bnla ın er bii dien valğn açklar ve meşlaştr Bizim kesinli ğinİzin istatistiki bi araktei olmasnn nedeni tek başna ele al nn erangi bi bi etnin bir satek iş olaleceidi olaleceidi I tmal za ıft ama tek belge düzeynde sr değild na kaşlk çok say d belge vasa b itial srd
G M E D E M H T V E H D L
odern Baı dnyası kıyım metinlerini3 gerçek olarak kabllenmeyi tercih tercih etmi e tmişti ştirr b metinler gemde gemdenn andıranın andıranın tek yo yo l da bd b drr B çz çz dordr ve ve ksrszdr, çnk çnk b tr me me tinlere yer alan tm verileri dikate alı Bze "gerçekç çzm dayatan hmanitarzm ya da ideoloi deil, çok daha kökl dşn sel nedenlerdir. B yorm kendisinden yana olşan needeyse oy lne dayalı konsensüs gasp etiş deldir. Tarihin bize snab lece daha salam sonç yoktr. Zihniyetler tarhçisnin genel laak laa k ge gell bld bl d bir tanıklık tanıkl ık yani yani bir Gillame Gillame de Macha Macha nn anlsamalarını paylaşmayan birnin tanıklıı asla kıyımcılar ya da s oakanın renç tanıkı kadar deerli olaayacak r çnk kymclan tanıklıı, bilinçdışı niteliinden ötrü, daha çk şe aç çkmasına imkn vermektedir neli olan belge, kendilerne karş kllanılabilecek belgeleri artlanda bırakmayacak kadar yank mden kıyımcılan çondan farklı olarak sçn i ern silmeyecek kadar safdil olan kyımcılan belgesidir Hakl Hakl old o ldkl klarna arna hl hl inan inan e e kıyımlanın kıyımlanın karaktestik karaktestik ver erini rtbas edecek ya da sansre ratacak kadar kendilerne gü ensz en sz olmayan o lmayan kıymcıla kıymc ıla safdil kıyımcılar diye diye adlandıyom B veriler onlan metinlernde ya tümyle apaçık ve dolaysızca açıa çıkarıcı bçimde a da ldatıcı gzl ve acak dolaylı olarak açığa rc biçimde ortaya çkar Hepsi de son güçl şablonlar halinde dir ve b metinlern doası hakkında bizi bilgi sahibi apan şey de b iki tr klişenin gerçee ygn olanlar ile aldatıcı olanların bile şimidir
n ümüzde üm üzde kıyıml ilgli basmaklıp dşüncele e imiz sp tayabiliyorz Ama bgün sıradanlamış olan b bılgı on dor düncü yüzyılda var olmyan y da çok ar olan bir bilgydi af dil di l kıyımcılar kıyımcılar a pıhlaı bilzlr. Okrlar bile ble aldatma
üm
131
GNH KEC
yacak yacak kadar y y nyet nye td drer rer ve ve aya gerçekten gerçekten gördüker gb su narar Kend raprar kaeme aırken gelecek kuşakara kend aeylende slaar verdke kuşkusuna kapmazr On ancı yüzyılın ötü ünü cadı ava çn geçerldr bu Günümüzd e egenmzn "ger kalmış bögeler çn de gçrdr Öyyse knu muz kşer ve ve sıradanl sıradanlktır ktır kur benm bu apçık ur üzern üzern dek ısrarımı sıkcı bulablr Ben başlasın, ama bunarın gereksz madıı brazdan göücektr Gulaume de acautnun duru munda apçık lan şey tuha, atta taayü edemez kılmak çn mnk mn k br yer deştrm deştrmee yeterl lur l ur km zaman Okur, benm böye knuşmaka brçk eeştenn kutsa say dı bazı lkelr çnedm şmdden saptamş labr Bana ep şu denmekt etne asla şddet uygulmamalı Gullame ac aut karşsınd erc açktır Ya mtne şddet uygulanacak ya da metnn masum urnara uyguladıı şddetn sürüp gtmesne zn verlecktr verlecktr Ba yrumculrın yrumculrın aşırı aşırııkana ıkana arşı mü mü emel kr kuuklar salıyr salıyr gb gb gözüktü gözüktüü ü çn ç n günümüde erensel geçerl geçerll l atedln bazı leler, bu kler dkunumaz abul edere er şey öngörüş duklarna nananların ç esaa atmadları ararlı snuçar yl yl çabr çab r Eeştrmenn brnc gör görev ev nn, n n, metnl met nler er n an an lamına sayı göstek ldu hr yerd tekrlantadır Br Gu llaume de achutnun "eebytı karşısına karşısına u ke ke sonuna son una dar savnablr mz? acaut'nun aydınatclıınn, daha drusu epzn nu t reddütsüzce kuyşumuzun açıa düşürü br çada aprs da a var var Edeb E deby yat at eleştenlermz eleştenlerm znn ön önr rge ge dye landrdıa land rdıa rı şy laubalce başlandan sava tarzı Çaıızn dblmse ar gnuna gnuna gönder göndergge br metnn metn n sözünü sözünü ett şeyn şeyn ta endsd endsdrr ya ya n u u etnde etnd e , Hr H rstynların zehrlenmes zehrlen mesn nn n srumlusu arak ka ka bul edlen Yahudlern katlamı Gönerenn neredyse rşmez br y lduu aşaı ykarı yrm yıdan ber tekraranmakta Buna
G � E D E � E D E
göre, göndergeye erişip erişemedi�imizin önemi your bu safdil gönderge aygısı aygısı , mode mo de mein mein incelemesini in celemesini öseemeedir yayanızca Arı önem aşıyan e şey dilin daima iirii e aygan iişileidir Bu perspeii myle bir yana aaca deiiz, ama onu aademi biçimde uyguamaya al�ımda aumeun e saygın Esi einler emiyeindei yaymcsı olan es oeppf neri de bu yazan gerçee ideal e eleşirmeni olara görme s ine düşeriz oeppfnerin ösöznde saray şiine de�inilmeedir, ama ara eba sırasında ahudilen aedilmesine dair e mle your Guillaumedan Guil laumedan yarda yarda aalan bölm, bölm , Ds hoss achs p s l fondn ond n u n da [nyanın Kuruuşndan Bei ilenmiş Şeyler ıym meine diye adladırdı�m şeyin iy bir öeini oluşu ol uşuur ur Kıym mei m einleri nleri deren deren aseiim aseiim şey şey çou çou zaman zaman eif oara yaanan gerçe şiddein, ıymcılan baış açısıyla leme alın al ınmı mışş dolaysıya raeisi raeisi çapıma çapımaarda ardann eienmiş raraporlarıdır Kıyım meninin salam emellere dayaı diye meşruaşır dıı şidd ş idde e eyle e ylemle mlerinde rindeii ey ey nieii nie ii oraya oraya oyma oyma e düzeme düzeme için bu çarımaaı sapama e anımama gereir Guilaume de acaunun meninde rasladıımız gerçe eri ler ile ayai ama ama asa asa emesiz omayan omayan elerin elerin bu bileşiminin bir adıı daası uanaında da bulunduunu görme içi uzun uzadıya incelemeye gere your er şey gerçe diye sunulmuşur ama biz bunları bun larınn hepsine inanmadıımız inanmadıımız gbi er er şen şen yaan oldu una da inanıyoruz Asıda yanlışı, doruyu ar emee hiç güçlü çemeyz nei öee olduu gibi cadıı daaanda suçaaar da güünçür güünç ür adılar arafından arafından gerç gerçe e abul abul edilseler e biz de cadılarn iraarının işeneyle elde edilmediini düşn se bile böyedir Suçlanan iş endini gerçeen adı sayabiir Beli de by yöemleye omşulana zarar emeye gerçeen ça balamışır ine de biz on öümü a eiii düşünmeyz Bize
4
GNH KEC
öre, içr öem etki amaz üücü etki uu yö dek dek anı anı ü ü lün cı cı kuaı da ceatarıy ceat arıya a rke rk e pay aşabil aşabildi dii iii rahatı rahatıkla kla kabu kabu edebliri edebli rizz , ama u iaç bizi etkiemez bizim bizi m kuşkuculuumuz uu karşısıda karşısıda sarsılma sarsılmazz Bu davalar sırasıda hakikati yeide hkm kılmak daha drusu ilk kez rtaya kymak içi tek bir ses ble yüksemez Kimse heüz buu yapabiecek durumda deildir Bu demektir ki, yaız ca yarıçlar ve taıklar deil, suçluları kedsi de oları metilerie etrdiimiz rumu karşısıda ye amaktadır Bu birlii bz etkiemez Bu beleler azarları radaydıar ama biz rada deildik Kaynaıı arda amaa hiçbir biliye sahip deliz. Yie de yüzıllarca yüzıllarca sra sra tek başıa başıa i tarihçi hatta rasgele rasgele iri cadılara verile hükmü bzma hakk hakk kedide uur u ur44 Bu, Gullaume de achaut öreideki radika yeideru mu aısıdır, metieri ast etme yöüde yöüde gösteril gösterile e aı cüret, aı a ı düşüse işem ve gerekç gerekçeer eeree dayalı dayalı ı kes kesik ik ayai ayai ver eri varlıı met t haa rüü samamıza açmaz. am terie iaılmaz suçamalar, aşka verilri eiri azamaz, terse üçedr. Burada da metieri luştura verier laaksızııya aak lılıı arasıda paradsal gözüke ama aslıda böyle omaya ir ilişki vrdır üüz açıkça ifade edilemiş mala birlikte zihimzde mevcu mevcu a bu b u ilişkie ilişkie balı balı kalarak kalarak eimzdeki e imzdeki metide çı kartılbiecek bigi miktarıı ve teliii deerledrmemiz mm küdür küd ür ğr ğr bel belge ge bir hukuk meise, ede e de diecek suçar suç ar u illaum de achau öedeki öedeki kadar kadar lumlu luml u hatta daha lumu
J Hae Zaewa nqiion nd Hxnoıss i Milal nd d Enhng d gon Hxnvfolgng. Lepzg 900; Jea Deea a I Bö Bük aa o zee z obe a, Sois Pai, 168 Aca bz aae Ze a n Cl in ran Sa 1975.
L A U E A A E Y A A D R
5
dur. utanaklarn çounun bcüere birikte yakılmş omas bir taihsizikir. çamalar saçmadır ve hüküm adaetsdr ama men ner er,, ee ee kura kura oarak oarak hukuk beeern özeiği özeiği olan kenk e a kk kaysya aeme amşr oaysya venimz amdr. Ca Ca avc avclar lara a izice sempai duyduğumuz duyduğumuz kuşku kuşkusuna suna kapaz. kapaz. az erer kymc çarptmaaa ekelenmiş diye, bir davan tm verierne ay öçde haya rn özye baka tarçi, işnden hiçb şey anamayan biridr e meslektaşla da onu ciddie almaz n etkii eleştiri tarz hatann asla aşıı inançszlıktan değil her man çin inançszlık eksikliğinen işlenebileceğini bahane ederek metindeki metin deki inanlabilecek inan labilecek öğeeri öğeeri bile reddetmek reddetmek olamaz olamaz Kym Kym me tinl ti nlerin erinin in altn kuralı kural ı karşısıda sınırsız güve güves szli zlikk ilkesi bir bi r kez kez aaha silinmelidir. Kıymcı zihniyet bir ür yanılsama aratır ve bu ya nsamanın izle, beli bir olay tünn, yani caının öldldğü kyın varln yaanamak yene doğrular. oğyu yanlıştan ayrmak koaydr koaydr çnk ç nk ikisi de bir asmak asmak bn bn zni aşaktadr aşaktadr Kym meiner karşsnda österdiğimiz olağandış gvenin n çin ve nas olduğuu iyi anamak içn bu basmaalpla sıraaak ve betimlemek erekir Bu da zor değdir aten bidiğmz ve kap samından önemiden kuşku duymadğımız çnk ala sistematk biçi bi çim mee açığa çıkaramadğım çı karamadğımız ız br bilgiy bilgiy açıkça açıkça belimektn başk başkaa bir bi r y y kesilikle kesil ikle söz konusu deild deildir ir.. Bu bilg bi lg yguladımı yguladımızz somu somu öeklerde içerilmiş olarak alır ve bu somut öekler her aman için tarhn özeike Bat tahini alanna dahilir Bu bilgi enüz b sahanı dşa, örneğin "etnoloik denen alanlara uygay kakşm ka kşmad ad k Bun mmkün kmak k mak için için şimdi kab kabac acaa da ola ola kyım basmakalıplanın bir ipolojsii çıkaracaım
K N B L Ü M ll ASAAIPAI
urada yalnıza koleif yımlardan ya da oleif yanılar bulan yımlardan söz ediyorum Kolekf ıyımdn anladıı kr veba sırasındak aud aliamı gibi dorudan douya ail ki lelerin işledii şidde eylemleidir oleif ynkılar bulan aliadan anladıım e ad av ürndeki şiddelerdir biçim ibariyle yasal olan ama genel olaa galeyana gelmi br kamuoyuun eşv ei şidde eylemlerdir bunar ine de bu ayrım o önem l deidir iyasal erör öen Fransz erinin eö b ii re de dahildir ou ez izim ilgilendiiiz kıy ürü genelli le riz dönemlernde meydana gelir normal kula zyıflm sına yol açar e ya da yıgın oluşumnu eş eder fusun öyle endliinden olşla zayamış urumlar zerinde önemli bir bası kurabilir aa ümyle yerlenden edebilir görngere yol aan şey er zaan ayn oular dldi Kimi zamn bu koullar einden an d geldii gnlar ya da aşı kuralı veya su bakın gibi dısal edenledir im zamn
B
18
G H K E C ı S ı
da poltk karışıkıklar ya da dnsel çatışmaar şekndek ç neden erdr Gerçek Gerçek nedenlern belrenmes neyse neyse k bz gend gendrmyor rmyor Gerçekten de as nedener ne oursa olsun byk kolekt kıym ları başlatan krzler bunlara maruz kalanlar taraından aşaı yukarı hep ayı bçmde yaşanmıştır n gç zlenm, deşmez bçmde kltre ayrımarı tanılayan kura ve "arkılıkların slnmesyle br topumsa dzen dzen yıkım yıkımıd ıdr.r. Bu nokta nokta kendn bel eden m hş br da da betmemelr betmeme lrn n heps brbrne brbrne benzemektedr benzemektedr Bunrn bazarı bazar ı n en çok da veba betmern en byk yazarlarda bulmaktayız Thukyddes ve Sophokest Antonn Araudya ucrce Boccaco hakespeare hakespeare eoe eoe Thomas Manna kadar brçok yzarda karşılaşı rz veba anatımaya deb ddası omaya kşern betmer de çok arkl arkl değldr değldr Bu B u durum şaşırtcı de ded drr çnk ç nk bıkıp usanma da tekrarladklar şey arksızıktr ktre arklılşanın kaybol s ve bundan kynaklanan kaşıklık en Portekzl keşş Fco de Santa Mara 1697de şöye yazkadır Br kralıkta ya da r umhuryette umhuryette bu şddet şddet ve taşkın ateş yan dıda dıda yksek yksek yargıça yargıçarn rn saır saı r oduu oduu hakın ha kın çne korku kor ku dş t otk ynetn arçaandıı grlr daete artık taat edlez edle z zanaat durur durur ae a e ba baar arıı kopar sokakar sokakar canııkar canı ıkarnı nı y trr tr r er şeye aşırı br arg argaş aşaa hk olur olu r er şey yıkılır yıkıl ır Çnk Çnk her şey dehşet br usbetn aırlıına ve yklne aruz kaır ve altst our nsanar durula ve seeter ne olursa o sun sun cl cl br kederd kederdee boulur boulurar ar nn başkalar başkalarnı nı gener g ener bugn kender glr ostlara asla erae gsterez çnk eraetn eraetn er trs tr s tehkedr tehke dr evgnn ve doanın t yasaları deşet br kargaşanın ortasın da unutuluş unutu luş ya da bouu bouuşş oduundan çocukl çocuklar ar aeer a eernden nden kaar kocalandan kardeşer ya da dostar bbrlernden apan dşer nsanar nsanar doa doa cesaretlern ytrrer ve an sız ayr dşer
K M B M K
e uklıı l l ee e e ı ık k ıı e ı e e ku e eşke ke ele Kurumaın ııması hiyearşik ve şevse arkııa siler ya a iç içe iç e geçiri geçi rir,r, he şeye hem monoto mon otonn hem de de canavarca bir gögönm verir Krizde olmayan bir toplumdaki farkıık dugusu hem gerçek bir çeşitikten, hem de içerii karşılıklılık (rciprocit) öeerni ister istemez rlışırn ve bölece gizleen bi mbaele siseminden kaynakanı bu karşııkıık yosa mbadele sstem a ktr de oktu ein evk mbadelesi hatta tkem maları mbaeesi mbadee olarak pe görn deir Ama topu sakataııa sree kıalır, karşııklı edime hızl nır Bu mesae kısalması ve ıanma sır mecburieen ötr srdümekte oan brtakım oumu mbadeleere (öe aas sınırı kamaz Dşmana ya da "oumsuz mbadeleerin temposu da artar arta r Kısalarak Kısalarak görn görnrr bir bir ha alan bu krşılıklılık krşılıklı lık,, iyi davra davranış nış ların ları n dei deill kötü kötü davranışarın davranışa rın hakaret hakaretle lerri n darbelerin, iika iikaın ın ve nevrotik semptomların karşılıklılııdır şte bu nedenle geeneksel kltü kl türler rler bu fazla fazla apansız ve dolas dolaszz karşılıklı karşılıklılıı lıı istemezler I nsanları birbi b irbirrile çatıştırsa çatışt ırsa da bu kt karşılıklılık davra davraış ışla la tektipleştirir ve nın baskın çıkmasına yol açar aradoksal bi çimde he çaışkılı hem de tekbencidir Bu farksızlık deneymi in san iliş i lişkil kiler erii düzlemind düzl emindee gerçek bir bi r şeye şeye denk dşer ama ama anı anı lç lç de mitiktir Insanlar bu deneimi tm evrene ynsımaa ve onu mutklaştımaya çalışırar çaımızda olan da yie budur Aktardıım Aktardıı m meti met i n , karşııklı karşı ıklıık ık yolua tektipleştirme tektipleşt irme sre srecii cii ga ga yet yi gösterekedir "n başkaları gömenler bug kendieri gömr göm r Dostlara asla erhamet gösteri gösterimez, mez, çnk merhametn merhametn her ü ü tehkeid teh keidir ir çocukl çocuklar ar aee a eerrinden, ar ar kocaa kocaadan dan,, e Sa aa HislDria de agradas coneaçes . Lz 9 aaa ea Deueau, Pe e Oce
112
20
G A
CıSı
kardeşler ve dostar brbrnden apansız ayrı dşer avranışlarda özdeşk evrense br kargaşa ve farksızlk duygusuna yol açar "nsanlar duumlar ve servetler ne olursa olsun ölmcl br kederde boğulurar er şeye aşı aşı br b r kargaşa kargaşa hkm olur olu r Byk toplumsal kz deneym gerçek nedenlern çeştllğnden pek etklenmez olayısıyla tektplğn betmlenşnde de byk br tektpk görlr Gullaume de Machaut da stsna değldr Breyn benclce kendne dönmesn ve srklendğ msee oynunu karşılıklı sonuçların paradoksudur bu) vebanın başlıca nedenlernden br oarak görr emek k krze dar br basmakalıptan söz edebrz bunu mant mantk ksal sal ve kronolo kronolojjkk açdan açdan ky kyın ın lk basmakalıbı olarak görmek erekr arksızşarak slne eğl mne gren şey kltrdr Bu anaşıdığında kıymc srecn ç tu tarılığını ve bu sreçtek tm şabonla brbrne bağlayan mantık tn karamak da kolayaşır ltr slkeşğnde nsanlar kendlen gçsz hssederler; felaketn byklğ karşısnda şaşkına döneler ama doğa nedener le lglenmek akılana gelmez bu nedenler daha y tanımakla on lar zernde etkde bulunablecekler kr rşe halde kalır rz öncelkle topumsaın krz oduğundan krz topumsal e özellkle ahlak nedenerl nede nerlee açıklama yönnde gçl br b r eğl eğlm m vardr vardr Sonuçta dağlan parçalanan şey nsan lşklerdr ve bu lşklen öznele öznele ön ön ye ye tamamen yabancı olamzlar Fakat kşler kend ken d len kınamak yerne yerne ster steez ya ya btn olarak olara k toplumu suçla suçl a maya (bunun onlara hçbr malyet yoktur ya da kolaylık kolaylıkla la anlaşı anlaşı labecek nedenerle zararlı ördkle başka kşle kınaaya yat kındırlar Sanıklar bell bell br suç tnden sor soruml umluu tutu tu tumaktadrlar maktadrlar olektf olekt f kıyılarda bazı suçlamalara öyle sık rastlanı rastlanırr k k yanız a nız ca bunların bun ların adnı anılası ble mode gözlem gözlemcl cle e n şddet kokusu almasına yeter her yerde uşkuarını doğruayacak başka şarete yan kıy başk başkaa basmakalıp basmakalıplan lan aramay aramayaa yönelrler k ba
K Y M M K
kşta sçlama konlar oldkça çeştldr ama bnlan br brlk oluşturd ol uşturdu uun un saptamak koaydr Öncelke Öncelke sada en en bk bk cüm salan kşlere yönelk şddet çla ardır Öen kral e ya baba gb yüce otorte smgelern ya da tektanrlı ve mode top llara gre en zayıf ve en savnmasz varlıklar özellkle kçk çockları hedef alan şddet b trden br sçtr Ardndan tecavz ensest hayvanlarla lşk gb cel sçar gelr n sk söz eden sç sç ele a a nan nan kltr klt ree göre göre en mtlak tabar hlal eden suçtr her zaman zam an Son olarak o larak da, d a, kutsa ayn e e törenere aygs aygslık lık gb gb dse sçlar gel Brada da en cdd tabuar hlal edlmştr üm b sçar temel önemde gözkmektedr eps de kltrel dzenn temellerne, ale e hyerarşk arklılıkara topmsal dü zenn zen n olm o lmazsa azsa olmaz farkll rkl lklarna klarna addır addı r Kşsel eylem dze dze n n de de br br veba salgnnın salgnn ın ya da bnna bnn a kıyaslanable kıyaslanablecek cek herhan herhang g br felaket ela ketn n topyekn topyekn sonlana sonl ana denk dşerler dş erler oplsal oplsal ba ge ge şetmekle kalmayp kalmayp,, tamamen yok yok ederle. ederle. Kıyımcılar az saıda kşnn hatta tek br kşnn nsp zayıflı ına raen tüm toplma topl ma son son derece derece zararlı zararlı olablece olablecene ne sonuçta her zaman nandırlar kendlern Basmakalp suçlama b nanca araclk aracl k ederek ed erek on on meşuaştıp meşuaş tıp kolaylaştırr kolaylaştırr Breyn kçükl kçükl le toplmsal gvdenn deasa bkl arasında kp kar Köt er hatta şeytanla şbrl edener er tm topll farkszaştır may baacklarsa önlernde k yol vardır Ya dordan douya topl to pll ln n yene ya da başına baş ına vacakla ya da şe kend kend be bey y sel alanlandan başlayacak v baba kat ensest gb blaşıcı br fark farkszlaş szlaştıtıcı cılılıkk eren sçlar şleyeceklerd şleyeceklerdr r B nancın nha nedenlern en pskanalstlern bze anlat ı o blnçdışı azlar, ya da arksstlen bahstt o gzl tahak kü stencn det etmeze gerk yok B kada le tmez ge eyo z ayız daha bst bz enden şey yanzca slamanın mkanzması ve kıymcı temsl le eylelern etkleşm
G NH KE C ı ı
Burada br b r sstem sstem var ve ve bunu bu nu anlamak çn ç n lle l le de br neden ned en gerek gerek yorsa, en dolaysız ve aaçık olanı bze yeter Kültürün gölgede kal masının nsanlarda yarattığı korku ve ürküntü yğn ayaklanmaa yla sonuçlanan genel kar karga gaşa şa tüm bunlar, bunlar, sözcüğün sözcüğün gerç gerçek ek ana ana mıyla arksızlaşmış nsanla zaman ve uzam çnde brbrnden her şeyden yosun kalmış br tolul uğun şaretl şaretlerd erdrr Bu hes de tek br yerde ve ayn anda düzensz br b r bçmde br yüzden hes araya gelm gelmşler şlerdr dr.. Yığn dama kıyıma yönelr çünkü onda kargaşa yaratan şeyn, onu ya grh] dönüştüren şeyn doğal nedenleryle lgen mez Yığn, anm gereğ eylem arar, ama doğal nedenler üzernde el el olamaz olamaz Dolaysy Dolaysyla la,, erşebleceğ ve şdde açlığını yatıştıracak br nede arar Yığın üyeler ptansyel olarak dama kıyımcıdır çünkü toluluğu tolu luğu yozla yozlaştıran ştıran çürü çü rüten ten , leke leke sa olmayan olmayan öğelerden öğelerden karg karga aay ayaa srkleyen srkl eyen hanlerden hanl erden emizleey hayal hayal ede Yığı Yığı nın yı ğn ğn lma ha ha onu br b r araya getren getren ya da seerber eden başka başka de yşle, yşle , a dönştüren dönştüren karanlk karanlk çağrıyla çağrıyla aynı aynı şeydr şeydr.. Bu terim as as lında lı nda de denn [hareketl [hareketl ge r r a ncedek , tan tan ne ka dar arklıyla o da Inglzcedek wdan [kalabalık] o kdar arklı dı ranızcada b ayrım yoktur yalnızca asker ya da partzanca seerberlk] vardır başka deyşle önceden belrlenmş br dşmana dş mana ya da yğıın yğı ın seerberğ seerberğ sayesnde yakında yakı nda satanacak sat anacak br dşmana krşı seerberlk Kara veba sırasnda, Yahudler ve dğer olekt gnah keçler haında her her ürlü bsmakalıp bsmakalıp suçlama ortlıkta ortlı kta dolaşıyordu dolaşıyordu . Ama Gullme de Machau bunardan söz etmez Yhdlere yöneltğ suçlma gördüğümüz gb, ırmaklara zehr katmalarıdır n nanıl maz suçlamala br yana bırakmıştır bu görece ılımlı tavır br en elektüel olmasyla açılanablr belk Ama bu ılımlılığın dha ge el el ortaçağ sonunda on unda göülen zhnyet emne bağl bağl br b r anlam da olablr
Y t A t A K A L L A
dönem boua kaak güçlee nanç ay2mş Bunn nedenn kendm daha lede soacaı Suçlu aaış süe ama daha asyonel suçla geekmekted daha madd daha tösel ne denle aan h emasnn sk sk otaya çkmasnn neden de sanm sa nm budu yımcla öylesne ehl kaşımla hayal edyo ladı k çok a mktala bütün nüfusu ehleye yetmekted Böylece büyü gb aff sklet b neden e plana düşmeke yen maddeselle e dolaysıyla "blmsel mağa bakmaktad Kat şksz şksz cnl c nln n ye yen n kmya alacakt Opeasyonun amac se ayıd Zehee suçlamas, tümüyle geçek olan felaketen somluluunu suç şledkle geçekten saptanmamş nsanlan üene atmay sala eh sayesnde, kü çük b gubn hatta tek b şnn suç şled saptanamadan üm topluma aa eebleene kna olmak mümkündü Böylece e h önek suçlamaladan hem daha a mtk hem de b o kada mt m tkt kt , htta hehan b elaketn el aketn soumluluğunun hean heang g b b ne atedleblmesn slayan "kem gö kada mtkt Bu üden çm ç me slanın sla nın ehlenmes e hlenmesn n suçlayc suçlayc basmaka basmakalıp lıp düşünen düşünen b deşkes olaak ol aak gömek geek Bu suçlamala suçla malann epsnn aı htyaca ceap eyo eyo olduunun olduunun kant, bücülük teknklende hepsnn de yan yana bulunmasd Sanıla ünlü şaa toplant top lantlan lanaa ecelen katldkla çn ç n mahkm mahkm edlle ep En ufak b kaçamak ya d maeet mümkün deld çünkü kantn saptanması çn sanın fksel al şat deld ance toplantılaa yalnca mane olaak da katılabl Sabbat kapsamndak kapsamnda k suçla e suça teşebbüs fa faalyetlenn top l umsal yank ya nkla la engd eng d Tksnt ec e enç şeyle şeyle Hstya Hstya opaklanda geleneksel olaak Yahudlee atfedl onladan önce de Roma Impaatolunda Hıstyanla atfedlmekteyd Rtüel aaçl aaç l ı çock katl kat l kutsala hakaet hakaet ensest e e haya hayanlala nlala cnsel lş k hep söz konusudu Am eh hazlanan mutfala d bu şle
4
GNH S
de k l na na tıpkı tıp kı etkli etkl i ya da pesili kişilee kaşı s s lş lş tan dlapla çeviek gibi Snç laak cad kişisel akmdan nemsiz lmasına amen, tplmsa gvdei bnyle ekileyebi ecek faaliyele iine gebili B nedenle şeytan ve ibisei cadıla işi yapmaya gnl indiile Basmakalıp saaa zeine daha faza faza i şey söyeeye söyeeyece ceii m aklıaşa yklnn ykln n yl a ı kizde ikinci tip basmakalıbı gmek ve ilkiye balanısını saptamak z asa asa ge geek ek.. Şidi bi üncü şalna dei dei necei necei Yıının kbanla aaen astgee seiliş labiecei gii bye aması da mkünd Kbanla isna edilen slaı ge çekten işleiş de labilile aa b dda bile kıyımcılan te cihinde esas nem aşıyan şey kanaın zelikle kıyıa aı labii labi i kii kii kaegile kaegileee aidiyeidi aidiyeid i ak akla la zehil zehi le eekte ektenn sm sm l kişile aasında, Gilae de Machat ncelikle Yahdilei sa ya Bize vedii pçlaı aasında en deelisi, kıımcı geilie yl açan çapılmaı çapıl maı en açık edeni bd ayal ve ve geek die di e basma kalıpla aasında basakalıbın gk lması gektiini bil z. Batılı ve mde plda geçeken de Yahdile sık sık kıyı a aıştı aıştı Etnik Etni k ve dinse dinse azınıka, nln kendil kendilein einee kaşı ktp aşasına aşasına y açala gene genellike llike bee he he tpla tpl a g ge deişen b i kanlı kanlıkk seçi ü vadı vadı a a b çt ike i ke aak külüa kül üaşıı şıı dı eedeyse hibi p yk ki kendi azınlıkaını düzgün entege laamış ya da yalnızca ayı dan gplaını kıyma l asa asa a a bazı bazı ayı ayımcılık mcılık b içimlei içimlei ne abi kılmaış kılmaış ls ls n Hindis Hind is tanda özellikle Müslanlaa eziy eziye e edili edi li,, akistada ise ise indla a Deek ki kbanık seçi einin evense özeiklei vadı ve bizi üünü asakabıızı şan da b zelikedi Kültüel ve dinsel ltlein yanında amaen fzsl lçtle de vadı vadı Hasalık, Hasalık , deliik, deli ik, genetk bzklkla kaza kaza snc snc sakat sakat lanaa haa gene laak sakatka kıyıcılaın dikkatini çe
K Y M A M A KA P A
5
ker Bunun erense bir tutum olduu anamak için çeemze hatta kendi içimize bakmamz yeterlidir Bugün bile iziksel aor malik karşısında ilk temasta te masta insan hai bir ger ger çekilme daan daanşı şı n önleyemez Sözüün kendsinde bile (anoal) oraçadaki e ba sözcüü i tau oa ir şy arır hem soylu em de ane dir, dir , ter ter min m aamaryla aamaryla sacer kutsal kutsal . Ano Anoa a yer yere e Iiz I iz ce "handia pp [egei sözcüüü kulanak dah nazik ir ta ır kabu edilmektedi "Engelier, topumsa müaeeern akşkanııı bozma imknlarya orantısız, tümüyle aycı e kurba edici edi ci önlemerin hedei hedei ourlar ourl ar Toplumumuzu üyük üyük niteliklern niteliklern den bi onarn lehnde bazı önemer ama ereni hissediyor o masıdır Sakatlık bi kurbanı tanıman o sırada şareter öbeini bi öesid i; i ; e bazı u u plarda plard a ei yatıl yatıl oku o ku ören öreneri eri aasınd aasında a uym çüü çüü çeke hekes hekes,, yabancı yabancı,, taşa taşaıı,, öksüz öksüz aım aım eladı züürt hatta yaızc sııa e yei atılan örenci çok sakatı erni tutar oua aynı muamee öür Sakatlıklar eya zikse ozk o zklu luklar klar gerçe gerçese se e e r lke l ke kaflan kaflan tüm dikati dikati bu b kiş lere önei. Buna paralel olarak bir gup nsan kurbanaıı belli bir toplumsal t oplumsal , etnik e tnik dii kateg kategor or çinden seçm seçmee aşnl aşnl edindi edindi inde, bu sakatlıar ya da zikse bozuklula eer bular ger çekse kategoye kategoye atetme atetme eilim eilimii gösterr gösterr Bu eilim ıkçı ka ka katürlerde açıkça ortaya çıkar Anomalli Anomal likk yal yalnızca nızca zise zisell alnda al nda göülmez göülmez arouşun arouşun e da da ranışın tüm alananda anomallk adır Aynı zamanda anomal liin kıımclan seçminde tercih öçütü oarak kuaabicei tüm alanlada da görülür ein topmsa normaik die bir ş ardır ar dır burda normu no rmu beiey beiey şey şey otm otmdır dır ortak top lmsl statüden şu a da b yöne do ne kadar uzakaşıırsa kı ım sk de o öçüde büü opums medenn alt basamaka nd e anla anl a çin çin bu dur d ur kolyc kolycaa örülü örülür r
26
G H KC
arşı ık,, yokn ve ve dşan d şan ge ge enin eni n marji marjina naine ine bir bir diedieBna karşıık rini, rini , içerinin içerini n mar mar i nalliini nalliini , yani yani zengi zengi nin ve ve güçlnnk güçlnnkini ini ekledi ekled ii-iizde bn açça görmek arık o kadar kolay deidir kmdar ve aray o zaman bir aının n akla getiir. B ikili marinalli, çakalanmaya başlamş bir toplmal örgütenmenin işartidir Normal zamanarda kşkz zenginer ve gçller, yoklların ahi olmadıı her rl kornma kornma ve ayrıcaıkt ayrıcaıktan an yarar yarar anırlar Ama brada bizi iliendiren norma koşar deildir kriz dönmeriir Evrenel tarie şöye bir göz atma bile, zincirlerinden boşanmış bir yıınn elinde öme kinin iaiiki olarak im tyazılar için başka bn ategorerden daha ykek oldn or taya koyar Sonç olarak, hr ürü aşırı özeik dönem dönem koektif şimşeklri zerine çeker yalnıza aşrı zengini ve aşırı yokllk deil, aynı zamanda başarın ve yeniinin, gzellin ve çirkinlin ahlakzl ahlakzlın ın ve rdemin rdemin baştan baştan çıkarma çıkarma gücünün ve hoşa gitmeme gnn aşrıkları da şimşeklei üzerine çeker; kadınların çock arn ve yaşıan güçüzlüü kadar, ayıal kalabalık karşıında n gçlein zayık halini alan güc de şimşekleri üzerne çeker. Y ınlar genel genel oarak önceli önc elikle kle kend kendililei ei zerinde itinai bir nz y glaış olanlara karşı dönerler Sanıım, zengnlern ve gçlüerin kolektif kıın krbanları aaında zayı zayıkk ve yokllk yokllkla la aynı ıfatla yer yer aldıını ald ıını görmek bazılarını zıl arını dehşete dşüreceki dşüreceki B iki göng göng onlaın onla ın gözünde imetk deildir enginlern ve güçlern kend toplmla zerindeki nüfza krz dönemnde hede olabilecekleri şiddeti haklı <ıkar niteiktedi niteiktedirr B B ezlenlerin ktal ktal iyanıd iyanıdır ır v v ayonel ayım ayımcl clk k le le keyfi keyfi kıyıı rb rb i rinden ayırmk kimi ki mi zaman üçür Politik ahlaki tıbb v nedenlele bazı ayrımcılık bi yatk ın gele gele de de bnlar yine de eki kı çmer çmer bze günümüzde akla yatkın yım çmlene benze örnen örnen,, algın döneminde haalık haalık blaş
KM AMAKPA
7
tırabilee heresin arantinaya aınması ye bir şeydir. Oaa da emler ebanın hasaala sel emas son yayılalee e düşmandlar eellle ayd eeere mes hem lern gzünde her türlü blaşıılı teorisi ıyımı nyargıya o ya n geldinden şüphe grülüyordu Ama bu hemlern grşü yanıştı Buaşııı frnn on oun yzyıda yenden oaya ımaı e ımı niyete yabanı tamamen tıbi alam inde endn aul ettirmes in u rn nyargınn ye se altında altı nda ger ger dnüşü old o ldda da hiç şla şlanmı nmıyr yr lma gegereir B inç bir b ir srudur srudu r ama einzde çalışma çalışma aa hibir igi igisi si y y ur Benim te amaım şiddete baran yıınan hedef oanaın zellileni sralamatır. Beriim eern hepsi de b adan ş gürmez elerdir B şiddet olaann bazılanın bgün ble halı grlelir olmaının benim südürdüüm analiz tü r açısından e nemi yotr ım ya da eyet alanının sınıarını tam olara belleme de benim amım adalesizliin nerede başlap nerede bitiini e sn oara saptamaya da çaışıyor deilim. Bazılann düşündü nün tersine tplmsal e ültürel düzende i e tü oan şeyle tanımama beni iglendriyor Benim te tasam oetif şiddet şemasnın lüraşırı bir niteli taşıdıını e bunn sınıra ana hatlaya elmenin lay ldn germeti emanın ar ını mee herhang bir olay b şemaya açılama başa başa şeylerdir. Bzı drmarda bna arar erme gütür ama beni amaçladıım anıtlama bye r güçlüten etlenme Belli br an herhangi br özeiinde ym basmaapandan biinn op omaıına arar rlemedinde son baamndan par tımş b te özelli düzeynde zmeye çalımama gereir başa basmaaıparın da onna bilite p omadn endimie sor mamz gereir
8
G H K C ı ı
k örnek ele aloum Tahçern çoğuna öe 789 devmin de Frnsz monarşnn e el b sumluluğu ad Ölese areAntonetten na, zm şemamzn şnda m Kalçe krban seçm kateolenn çoğna dahld çnk o anca kralçe değl, an zaanda aancdr. ak aasnda an suçla malada Avsta öken oduğuna sk sk değnlr Onu mah km eden ahkee Pas ktesnden ço etlenmştr Bim bi rnc basakabz da evcttu bu öekte oektf kmlar teş eden bk zen t arakterstk özelklerne devrim de rastanr arhç arhçer er,, kuşkusz, kuşkusz, Fransz evrimn evrimnnn verlerin tek ve a kyc şeann öğeler olarak ele alma alm a aşan aşanlğnd lğndaa değl ler B tr r dşnce taznn, Fransz evrmne dar t kermzn erne eçes erektğn er srmorum elette Ama Ama çoğ zaman za man sesszc sesszcee eçşt eçştrm rmş ş olsa da kraçenn davsnda açkça yer almş alm ş br suçlamay suçlamay oğla ensest lşksne rme suçla masna bu basmaalbn lnç br şk tutmağ da senemez Şmd Şmd de rnek olarak b b başka başka mahkmu alalm Bu B u mhkm mhk m ynn aeyana elmesne yol açan cm eçekten şlemştir Bu zenc eyaz r kadna eçekten tecav etmişt oleki şddet termn termn en aşkr aşkr anlama kef kefii olmaktan olma ktan çkr b durumda d urumda e zalandrdn dda ettğ cm geçekten cealandryodu. B koşullada koşulla da kymc kymc çarpt ç arptann ann doğmas doğmasn n ol çan gemn gemn olma ol ma dğ ve ve k asaal asaalpa pan nnn ben ben ykledğ ykle dğ anlam anlam artk a rtk taş adkla şnleb Geçekte ky çaptma vardr ve sçla ann telaffz eden hakate yms da değldr ymcn tesl akldşdr oplmun kresel durumu ile brese hlal sndak lşky tesne çevmektedr k de arasnda br neen ya a motivason ba varsa le bu ba alnca kolektten re sele doğu işeyeblr mc hnyet ters önde hareket etmekte
ee çama a ç ee ea ea e om om
K B K R R
9
dir Bireyse miroozmos iinde resel düzeyn ir yansın ya a aini görme yene zarar her eyin öenii ve nedei ireyde arar Kranan gere ya da hayai somll anı fantasti aatıya maz ayordr. saası izi ilgilendiren adan arieAntinetein dmyla atleden siyahın dm arasıda pe far ytr ördüümüz ibi i ii basmaalıp arasında sıı bir iii var dır Kzin farsızaştıcıını rbanaa yüleme iin far sızaştıcı s işemee itha ediirler Ama aslında b rbana ııma hede h edeff ılan şey ey nardai rbanlı rbanlı işaetledir işaetledir B üünc üüncüü basmaaıp düşüncenin dier iisiyle iişisi nedir? l aışta rbanl işaretlei tümüyle farıaştıcıdır Ama ültüe işaretler de böyedir. Dlayısıya bada farlılaşmanın ii tarzı, ii tür farı omas gereir Her ütün iinde heres endini öteilerden far hissede ve farııar meş ve erei göür ımzda farın yüce tşi radia ve ieci bir şey omadı ibi bütün üürlerin rtaaa payaşıı bir aş aısnın sot ifadesinden başa ir ey deidir Her bireyde edi teierden sadece daha farl deil hepsinin en faısı göme eiimi vardır, ünü he ütür endisini lştan ieyerde b farlıı dygsn beser anın seilmesini beireyen işareter sstemin baıdai farllardan deil sistemin dındai arıardan aynaanr sistemin endi farlından farılaşma potansiyelidir b başa deşe hi farlılaşmama, bir sistem ara var maya son ver me Fizise satlıada b drm daha iy öülü nsn vüc d anatmi farlııla sistemidir. er saatı, aza snc bie olsa hzszl yandıyors istirarsızatıcı bir dinamizm iz enimi yaratmasndandır Sistemn ta endisini tehdit eder gözü metedi Sınırandılmaya ışıı ama yapıamaz; endisini eve
3
G NA H EC
eyen akklar a eer Bunun nuunda canavaca br ne lk enen bu akka da br araya panr sonuça sstem yk eebeek öçe kşr e bbne kaşar Ssemdş arkk kkuuudu kkuuudu çnk emn emn hakk hakkan , öre öre n, n , kr k rlgann lgann öllln aa çkarr Çeş kuban e arksızaş uçlara yakn özk Dnse, enk, uua aznkara asla kenne özg akklandan ayı raz elmez terne, beklen kadar arkaşaadklar çn snuça a hç akllaşaadıka çn suçlanırlar Yabanlar gerçek arklkara ay göteremyordur durua göre, ya ahlaksızdıa ya a zevksz akılı arkıık oarak kavraakta gçk çekekede aba başka br dl d l konuşan de de gerçek gerçekten ten an aı ek ayrımı ayrımı unan dlnn aymlar aymlarını ını br b rbrne karşt karştrrandr. and r. abeee uluaa v özgü önyargı daarıı arklıa duuan k n de d e , arkııkan rkı ıkan yoksn kalaya kalaya duyla k k ade eder daa da a Öeknde göen şey öek n de anoaldr, ötek norm e , , anral anralktr ktr aka aka şeklsz şeklszleş leşş ş olur yabanı da atanı a ne ger syada k görnmek y br şey deldr qer yerleşk yabanılar btn arklılıka taklt ederler çnk kendlernde hçbr arkılık yokur Ata yadg ekanzaar b nçdışında yenden re relere lerekk kuşak kuşakan an kşa kşaaa akta aktarır rır ve ber be r ek gerekr k çu zaan bu aktada önyargnn öldrlk rnen nmzde antmekanılık an tmekanılık dze dz e geçşe geçşe gör göree azar rnen geçştek t önyarılarda "akllaştını sanmaktadır, çnk btn bt n arkıık arkııkları ları avunakta ve adece ad ece erkay erkayaa özgü o arksı arksızzlaştırı vs reddeektedr Farkılıı Fark ılıı ezyet ve kıya uradıını uradıını er yerde ştyu ştyu z , ama am a bu öyle e de kubanların söye deldr vrene redede ken ken da daa da soyu soyutt br br evrenseln çne ç ne dşen çadaş çadaş çoulu çoulu uun su geez öylemdr daa çok n kapalı ka palı klrere klrere ble b le nanlar nanlar kenlernn özgr özgr ve evren evren
KY B
see see a arna arna arar ar ar araşc araerler raerler e ar ar re aaarn ble b le e eie eie ememş gi yaş yaşa ama mas s salar şe yasamay eleye aan her şey b rür e mde o esde ama ym em yadr eim er aman ayn yol ar he ay asmaaplarda üc lr er ama ay ehdde arş err Eramda erarana şey er sie mcarn aasa ala şey asa ar de o e geiremeye arşdr e arlaşma Basmaa ym şeer brrde ayma e o dl e dae eer br ogd ogdr r b olar olar bir bir den ay ayrma nen ine e naaa byer ayn şee basmaalan ncelemeside boyna araba ermere başa onda ad m raaa a byedr m [ri s/caye ü reeşii] hepsi de ay e ayn Ynanca ile i le anr an r Yaca yagılama, yagılama, ar eme em e faraş araşrma rma anlamanlama gemee amayan br rban sama e mahm eme an lmna da geen dr b. Asnda eimoojiere faa güenme e gere be de asla eimolojiden yola ıara düşünüyor deilm ma gngü ye sabi , bn beirme sanıyom yesi dei dei B grgü, grgü, oe ıyımar e br büün oa oaa a üüe üüe arasnda l g aan bir iinin arln miyor e by le b ilş arsa henü hb dbiimci hb loof hbr oa on a arablm deidi
N B M : T D ?
oran ya a oaylı bi oeif nieli ieen bi ie ei minen min en sz een szlü ya a yalı tanılıla aısına b b ta nılı nları a ieyo m iye enimize soz e oplmsal V ültüel bi zin yani nelemi bi fasızama nınn beim bin bas nı basma maa alı lı fa fasızla sızlatıı tıı sla sla iini basmaalıp 3) b slan sapanmı faillenin ban seme ia etleine fasızlatııılıın paaosal belrtileine sahi ol ol maılar maıla r ünü ünü basmaalı basmaalı Dünü Dünü bi basmaal basmaalıp ıp a aı aı b ietin enisi bnan aha ilee s eee Kıyım e eziyet olgsna iaet een ey te ve aynı belgee bi o basmaalıbın yan yana blnması üm basmaallan ol ması at eil. leinen üü yee hatta o zaman iisi Bn ların valılaı son ıarmamızı sala Şietle eei, krz geeti 3) banla enilene atfeilen sla neny le eil taııla banlı iaetle neeniyle izl aalana sl bir ilii oln hissetten eyle neniye seilmilei
D
G H K C ı ı
opeasyonun anlamı bu kzn soululuunu kubanlaın üze ne atmak ve sözü elen e len kubanlaı otaan ot aan kalıaak kalı aak ya a en azınan onlaı "kettkle "kett kle topuuktan ışayaa ışayaakk bu kz üzene et ke buunaktı Ee bu şema evenselse, tüm toplumlaa bulunması geek. Geçekten Geçekten e tahçe çalşma çalş ma alanlaına ahl he h e topluma toplum a yan günümüze tü üyaa öncesne Batı toplumuna ve onan önce e özellke özell ke oma mpaatol mpaatoluuna uuna)) bu şemay bulmaktaı la Buna kaşlık etnoola, ncelekle toplumlaa kıyımcı şemaya hç astamamşaı. Bunun neenn kenmze somamız geek k olas cevabı vaı Etnolok topluma kıyıma pek üşkün olmaıklaınan, b Gullaume e Machautya uygulanan analz tüü nlaa uygulanabl el Çaaş yenlkelclk bu çözümen yanaı yanaı Bzm topumuuzun t opumuuzun nsanıkışılıının nsanıkışılıının kaşı kaşı sına tüm de kültüleek üksek nsancıllık çıkaılmaktaı Y ne e Batılı olmayan toplumlaa kıyın eçekten yok oluunu kmse sanmaya cesae eemez ıym mevcuttu ama ya gesap uuuz u uuz egee ekl belel belelee ee sah sahpp olmaıımız çn y a sap eşe eeyi eeyi eğ eğiz iz ç bz kıyı gömeyz eş Be bu sonuncu vasayımın ou olu kanısayım tküel toplumla top lumla kıyıman kıyıman mua el el Bun Bu nu kantlamamızı kantlama mızı sal salaayacak belgelee sahbz Belgele sayıım kıyım basakalıplaını çeekte, ullaume achauak Yaulee ş tavıla aynı bütünsel şemaan kaynaklanmaktaıla Mantıımz tutalı ol asın styosak, aynı youm youm tüünü onlaa da d a ugul ugulamalıyız amalıyız Bu belgele mtle anıtlamaı kolalaş kolalaş ak ak ç , bem l lglenm açan önek teşkl een b mtle başlyoum ıyımc basakalıplan tümünü çeen ve başka b şey e çemeyen) b tt bu, heps çapcı b göünüm göünüm kazandıan b t Sophok les'n ra Oip ta ele alıı Opus O pus mnen söz edyou edyou Daha so soaa , yne kıyıcı şemayı tekalayan tekalayan ama am a aha güç güç eş eş e e e
Mı Eı?
35
le milere yöelecem o olara da b emayı eddee aa eddedde arla şema ygl olaya mle re gdeceim. E olayda e ereflie dor yöelere, m mi ler lei gere raaa yglaa gee dde edler old gerecem Ö ce, idip mi Vea hebaiy aıp kavaadır B ı yımı birici bamaalıbıdır idip ormldr baaıı lrmş ve aeyle evlem B da ci amaalıır. al gıa o verme i de eae aşaılı ly şede kov ma gerei gerei.. Kıyıı erekelli apaıı apaıırr Ba Baba ba ali ve ve ene ene brey brey le olef araıda aıa aracılı işlevi görmekedr b ar öy lee faızlaşıcıdır i ele blaşıcılı yolyla m olma yaylır ohole meide alılı yol vealı olmala ayı şey ol apaz Ü nc amakalıp rbalı işarelei Öcelikle celik le akalı var var dır idip opalır. Öe yada b kahramanın hebai'ye ere de geldiii kime bilmemeedr, hke olmaa da fiile ya bacıdır o olara, ralı ol ve ralı kediidir, io meş miraııır Başa biro mii işili gibi iip da, yabancı ın (ışaıan gelei) marjiallii ile yerliin (iereii) marji alliii kedinde oplamayı becemişir ı odai dyeu gibi, kh bir yabacı ve dilecidir, h her şeye adir h mdar aihel kıyımlar engi görlmeyen e ayı, erk edilmş ock özelliiir Ama erk edilmiş bir oc hez ilk ereleri deki bir krba ol bü dya abl eder o, öü yazgıı nı kehaei oln normalli işareleri edeiyle eilmiir e b işareler oa yuara ayılan krba eimi işreleriyle aynıdır er edlm oc beleyen kaıılmaz yazgı, edi opll d ovlmaır er edlm oc acak gei olara rl yazgıı ola ola gecii ve m o a o beelide
36
G A H
KCıSı
baren baren koektif koekt if iete i ete mahkm een ehanet iareterinin yanmaz ğn oğruar Kiie ne kaar ok kurbank iareti varsa, yrm bana e me itimai de o kaar faadr Oidipusun saatğ ter edimi ouk gemii yabanğ nevzhruu ve kra oma hai onu kurbank iareterini iareterininn mükee mükee bir topam aine get getirir. irir. Mit Mi t br tarise bege osay a bnar fark eerdk ve bütün bu iareterin braa ier ym basmakaparya birikte ne anama geiini keniize sorark Cevap sarihtir Guiae e Mahautnun etnine göüğümüz eyi safi kymarn erspetifye kae me anm bir m tuanağn itte e görebiiriz Kyar kur banarn tam görüeri gib a su oara temsi eerer, ama yaptar kyn nesne ierin gzemezer Bu etnin arna gere br kurbann omas gerekğ snuna varabiiriz b krban asa kiseye veba buatrmam omasna ramen ona isnat eden basaap sardan ötürü dei an metine sayan tüm kurbank iareteri neeniye seimtr ve bu iareter kimin üze rinde görürse vebaan ekinen bir itenin paranya ukusunu ona yönee ümkünür Giamea ve ak avaarna ou gibi mitte e, tü üye tlj suaaara ar karyaz Baba ati ensest, top un u n ahai aha i ya a zikse zikse zehirenmesi zehirenmesi Bu sama samaar ar kurmu aabaarn urbanana air tahayüerine ygnr Ama ay suaaar e gere e oabieek kurban seim üteriye birite yer aatar Şu ae bize urban urban oara sunan ve on bi yanya yan genede aya ettieri ekiye ve ier yanya da gere ymar tarafnan seimi oa gerektiren gere gere özeikeriye gsteren bir etnin etn in arna a rna gere bir r bann oduuna inanaz eebiir iyiz? steik aha da kesinetirek ister gii gii bu urann urann sürgün edimesinin y gere gere ten tevi eden a riz ouana eana geii e berti
M NE R?
3
mektedi ada arhse meie iin dm yma mo de okr da otomatk olarak ulşmıı alayaca tüm koula bi aaya gelmişti. yeye mite kou odnda iin e ime ime lyouz? lyouz? Mitteki bsmaaıpla Guillameu metnindekide daha ek iiz ve dah kuuud. Bnarn yalnca atantı oucu ya da hem kıym kıym zhi z hiyet yetie ie hem de d e kyım geeki geekiine ine yaba yabac c tamamen tamamen kaısz iie bi hayaücüü üüü oaak bi aaya gedii ne naıl iaabii? idipu miti tamamen uyda olmsa da beki Sopokei kedi beki de uşuuz bi başkı taafndan hie katımış bi metin oabii denecekti. Daima idipu mitiye başama eiliminde omamn nedeni, kıymc basmakaıpa aın dan ek ouştumaıdı e bu mükemmeliini Sophoklei müdaaeine bou da oabii. Ama b duumu detiez tam te ine Sophok Sop hokein ein kıymcı kıymcı bamakap bamakapa a aından aından mit i geiştimiş geiştimiş omaı biim etnologlardan arkl olarak r şeyde kuşku dyyr da Sophoklein en de eini on bi tü khin yap mak iteyenein hep kşkandkla gibi gibi mitin iinde en temel anlamd mitik oan şeyi gene oaak mitiki aıa ıamaya y neikt b da edebi b bulu pafümden deil, kımcıa ke di yana bakş aandan ayaan rtaa kımanda oduu gibi mitede de kymc bamakapla daima b aada buun ve b da itatitiki aıan akaıcı olmaa deam ede. Aynı modelden kaynaklaa mite o kadar ok adadı ki, bu modein teka ancak geek kıyaa atfedilebii Baa Baa tülü t ülü düünmek düünme k Guiame de Machautnu Yahudie Yahudie üzei ne yledikeinin tamamen kgusa old nun ıkamak kada açma ol ahel kabl eden ir metie kaılamı d biok mitte budumuz bamakaıpa bi aaya getien ey e kımn bakı aıda güe kmcı daanı oda hükmedebi hükm edebiii ii Kıymcl kua kuaaın aın onlaa onlaa atett atettiklei iklei ar ar ne
38
NA KÇS
deniyle seçtikleine inanla onlaın onl aın gözle gözlein inde de bu suçla kuban kuban laın elaketein soumlusu yapa ve onla da kıyım yoluyla tepki göseile Aslında kıyımcılaı belileen kıyım ölçtleidi ve bu ölçtlei bize sadık biçimde aktaalanın nedeni de bizi blgilen dimek istemelei deil deil,, bu ölçlein açıklaycı açıklaycı deenden emin ol malaıd iin kökeninde geçek geçek bi kubanın k ubanın ve geçe geçekk bi bi kolektif kolekt if şid dein bulunduu vasaymnı önceikle et e Ku tal da öne s dm leşimenlein çoğu bunu meşu saymadla Gönşte bu nu anayacak kada olgun olanla bile bi le uhaf bi şekilde buada bu ada yal yal nıza bi "Rousseaua köken masalını kuucu mitlein tekaını gödle ite doğu yönlendidiğim youm tn göemedile itolo itoloii konusunda kon usunda a ze inee vesvese vesvese ael el aaşt aaştnn n n lanal lanala a zein ye kapıldığ kapıldığıı söyedile söyedile uban ubanın ın geçekliğini geçekliğini kesinmiş kesinmi ş gibi gibi sunu sun u yomşum, çnk oumn gn atıyomuşum vs Bu iiazla açnlaıcıdı Eleşirmenle hayali emilein gr n bçme kileiği metinlee yulanabilecek tek kualın, en aşı kuşku luna ikna omşlad ehangi b menin e hangi bi veisi onlaa göe, ancak olasılıktan en uzak e kada olaslıd Bu kuala geçekten uyulaaks uyulaaksa a mitten mitt en en u fak geçek bilgi çıkamaktan vazgeçmek geeti kesindi Ama buada olasılı tan tan en uzak uz ak olan şey şey baba baba atli at li ve ensest aacılııyla aacıl ııyla ebann eban n dou d ou şudu tema t ema kşkusz kşkusz hayalidi ama ama he ede ede hayali olduğu old uğu sonu cunu çıkamak için bi neden deld b tam tesine B temayı uyduan hayalgc mnzevi edebiyatçlaın ağızlnı sulandan hayagc deildi psikanalitik öznenin bilinçdış da deildi k ymcıan bilnçdışıdı Roma mpaaoluunda ıistiyanlaın ve ıitiyan dnasında da Yahudlein itel çock katl yaptıklaını uyduan biinçdışıla ayıd aa veba sasnda zehi dökmş ma ikyesin uyduan da ayn ayagcd Ş ö ll
M R"
39
yıma ayag rn a metinede adee aa g veee aai en e aa k ge ek a 2) e ama aa aa aa aae er r zek ze k ve 3 eele a aaaa ar ya kle şddet dek de eye. Ee kyma aag bie yalnıa ea ya y açan aa ati ve eeleden deil de, geek evede t inana elk eden he eyden ve bnladan aynakanan avlar dan da ediya tam da lk knda yanlı ey yledii için he nada dry ylyr lmaı mhemeldr. Brada arımıa ıın dr bmıbı çıar aihel meilede geçee yg lanaa gerçee ygn lmayn n bilemiin ynııdı ve e lirtii tek ey de, metinlede ifade blmını ediiz nm d ı : Uyldıkl kııma ikna lm kıymcıln ımen yanlı ı men d erpektiei B nç adillik ürnü deildi Al afdillik ıım bm klpln apayamayan e amaklıpl n geekirdii ea etli m m rum avamayan ırı kln iinde gizlenmit d mt tekler gii edei i mei ded iknliti bir meti de ded ama i ıyım met ldna k ykt ve den n kym meti laak ymamak geeir ih için ve taihin nde iat edim r ym ne minin ite yglanmaının lmycı iiı ynetiebili Bna k ılıy m, m ahici arihel kanı ykarda gerdiim gb, kımcı emilein ieinin zülmeine nc ikinil i rl nayabili Zaen b emiller trihe blı llrı, la defe edilemeed nak mde baam bir ilemdr Cı vcıln bze n etii krbanan gerçek ldn abl edira, b genel rl l, bıız nl ıcılın nrlnde lm ynln bili lıımız için ili Kz men ılıcı bir bilg ın il edi
4
G KEÇS
uz ama eğe biz aihsel ıım meinleini Oiipus miini ileiği miz gibi ele alsaı ble bi ağ a oaa çıamazı Daha ne e sei seim m uillaume e e Maau'nun bize anlaı ğ olalaın am olaa neee eean eiğini bilmiouz aa e banın alığı a ahil hiçbi ei bilmio olabiliiz ama onuni gi bi menin geçe bi ıım güngüsünü ansımıo oluğu sonu u asla çımaz Saee ıımı basmaalıplaın an ana gelii bile eeli bi iaei ei mi niçin bu açıan falı olsun i Benim asamıma eleimenleimin aisel" eimine eilei anlama ahsel hçb e ou Tamamen apısal"ı tıpı aihei ımı emsilleimizi oueni gibi Yalnıza ıım asmaalpaın oğası e üzenenii bile bi menin geçe bi ııman oğmu oğnu o ğnu ile sümemizi sağla Bu en a as sa a ımaa an emaan süeli ealanmasının e meu halee gülenmeeinn neen e nasıı açılanamaz Buna aılı bu en asaıığna aanlı ağılı üm emala ususz bçme açılanı e ana çalaa içbi ii iiaz almaz. e bu neenle bizm ım emamzan analanan üm aisel meinle çin bu eni benimsei hem e hiç çeinesiz benimsei bnun onuna onuna buaa aı bi posüla eğil eğil bu mein ein açı seçi haani güo güouz e buna a a halıız Geie Geie u anı çzümün Oiips mii gibi bi mi aısına niçin alımı a gelmeiğini anlama alıo Bu geçe bi soun Soun oğu oaa oaa oma için ıım basmaalıplaı oomai olaa sapamamızı sağlaan oum üünün bu zuna anaizi zounluu Tahse meineen sz eğimz süee b oum b soun çıamaz e eeleni a ınılana geei eğili Ama ie bi aım gei giee ı mı emsllei anlaa azımz azım z üzene üze ne geei geeiği ği gibi üünmemiüünm emiz engeleen e b aıı Biloz ama biliğimizi bilmiouz çünü onu on u hen h enüz üz bei beiil ile eiemei iemei
M EDR
4
Tarihsel Tar ihsel yats yats yaıştırlm yaışt ırlmşş bir bi r belge belge sz onusu olsaydı olsaydı eer mitoloji üzeine sylediim he şey aşir grnür, hatta fazlasyla şik urdu. kularm henz bu sylediime in mmşa çok s i r deneyimle onlar hemen k edeiim. Oidipusun i kyesine kabaa maya yaaam Yunan gyssini üzenden alıp Bat kyafet giydireeim Bunu yapınca, mit toplumsal merdi vende bir ya d iki kete aşaı aşaı iner arsayılan arsayılan olan ne yerini ne ta ihini ih ini beli be lirtiy rtiyo oum um Gei alanını okuun iy iy niyeti halledeektir Benim yküm doal oaak on ikini yzyıl ile on dokuzunu üzıl aasnd aasndai ai istiyan dünyasında ye ye buluyo kendine bi bi mit üze üze inde kimenin asla (zellikle de onu mit olaak adandırdıımız sü ee) yapmayı düşünmedii işlemi bi zembeek gibi bşatmak için bu kada yetelidir yetelidir.. a nlayo yo H kü k ü eke eke düşük düş ük p pk k ke ke i m ye anla Sk kü üzee e nmş u dm p dd kykd çk Bi çkged eede ged ii imi k i ked ked iş iş g ee eeşi şi H köy e e gözde gözde v yr ve ki v i kd evleni ona ii ou yaaca kd ilei itt Evede üü dol p dö nd ü eiydi i tür yerel oba olan k k k küük mş m d kşkmkd ada esraegi oşularda yo ol mş ve ye gee de üm ei çk üemşi r ü ün delanlana g ei irelei ellein d ve zk vee dm de oup g m i ad ıl B eke msenin teeddütü olmaz ekes benim youmu ma içgüdüsel olaak yöneli urbann sna eden suçu elbette iş lemediiin heke akındadır ama admn tüm ellikle kylülen skntı v kzgnln üzene çkek üdndi Bu küçük y d g olana olan a olmynn ilişkiin ilişkii n ek ek ylla ylla gılyabili iç kise bunun masum b masal odunu ne üe
4
GNH
KÇ
me h kimse ada şiisel i aalgücü ü a sala emel üşe mekazmaa" mekazmaa" aama a ama a a gme sa deişe şe de k eim küle m as a d kü mii kaa bi asada başka e deidi B ada mlama az da me dşada adlaaa aihsel i ilgi eeesie daamamaad Yum, ee mei a sahide mili i iimde slmş lsad isiile eddeecei i kmaa lediilmesi ii bi de deişimi eeli ld Biim üü lieallaa a da Ameika elileie aş mii Ya esi kaşsda Hlle zmalaa ögü e elee e ekil ma başvma an iala eddedişe eşlik ede esel sag eide aa k geesii B ia daha ilede eşfemee alşacamz edelele özellile bi zm ahsel eeimize zgüdü Bada aa a e, geek bi ülüel şizfeidi. Beim asamm s b zfeni aa aala alsad bile bi işe aam aamşş l d Bz meinlei me inlei geee geee ldla ld la şee bal alaa alaa deil deil dş aplala aplala haa ia ia ama amala lajlala jlala bile deebili umlz sa ş anda mümü lan geeen adial e de misifias başlama a da englleme iin b mei s mu hae deişime yee; ve imse de b dm fada gmemeedi mc emsile e sadm bi me sz eim baa ada alzca Ble lmaan milede de sz eme geeki nla m meileile ezeliklei apa dedi Yie de d asmaal asmaalmz mz lada aadmza aadmza blma b lmaaa gügülü emez ama daha deişmiş i biimde ala ama zma mile başlag e i zelle digeni ü düz e gece biiie aşmş zü ile eüz ileişim h
MIT NEDR?
43
lier: Talar insanlar arsa ve v e insanlar da insanlar da tnla arasda laşıla laşıla Tanrı, insan ve ayva aada net am ykt Güeş ve Ay ikiz ka eşti eştile; le; süekli olaak iileiy iileiyle le öüşü öüşüer er ve on ve on la birbirnen ayı eemeyiz üneş yeüzüne çok yakınır kuraklık ve sıcak yaşamı katlanlmaz kılmakaı Ilk akışta mit aşlançla aşlançlana na erçek e rçek kal edileilecek hiçir şey yokt. yokt. Yine de de ir frszaşmanın söz konsu olug açıktır Kolektif kıyma teşvk een büyük büyük topl t oplmsal msal kiz kize err fa faks ksızla ızlaştıcı ştıcı bir eney eney oa oa rak yaşanır. Önceki öümde oaya çıkardıgm özelik de udr Doaısıyla bnn bizim ilk kıımcı asmakalıımız olup olmaıgı sosn kendimize sorailiriz son derece içim degiştimiş ve üs üs plaşmış halde en yalın ifaesine indirenmiş olarak karşımızda r Mitte i b farksızlaşmanın kimi zaman iia yaanama da vaır ki bnlaran bnlaran ilee söz eece eeceii m Ama çog çog za zama mann ir acia zelligi aşır lç içe eçmiş eçm iş ündüz ve ve ece ece Güneş'in yoklg ve e şen ykım anla elir Yerüzüne çok yaklaşmış Güneş ne yaşam yalazaşgı, ama tersi eenlre ayanlmazlaştıgı anlamına eli. Ölümü icat etigi söylenen miler eçekt ölü icat etmezler ama aşlançta" iç içe eçmiş olan ölümle aşamı net olarak aırlar Bnn Bnn anlamı anlam ı kanım kanı mca ca,, lü olmaan yaşamanın yaşamanın imsız o o g grr aşka aşka eyşle eyşle aşam aşam ne ahamm ahammll edilmez ir ksel" arkızlaşmanın arkızlaşman ın,, yani aşlanıç"tak aşlanıç"tak kaosun kaosun çogu çog u zaman zaman on erce çatışkılı i karakei vardr. iinen aşmamış olanlar ayrşmak için sürekli mücaele eerler tema, Brama nianına nianına Veaon Veaona a mei m einle nleee özellikle eliştirilişi eliştirilişirr Her şe, ar eilemecek kaa brirne benzeen tanlara ibiein itmek ilmeyen sonca aglanamyan mücaelesile şlar ep. ısası , kolkti kılaı balataya yatkın ük toplsal krizee aranışla ektipleştiren şe, o çok ızlanmış ve örülr
44
G H
KECS
ale gelmş köü karşlkllkr ama. arksaşmş la r m ksme mik r r er er mesr aşkl farkszl arkszl öellkl öellk le ar ar bime örnelee şman kareşler ya a üşma zler eas a raya alr may er ere e klask mlk balaglara ir yaa a r kşks. Farszl erme aşrarak k saa mik aşlag r liini lk sapam la rassr Ye e a göre farks zn na e r eei arr arllla raya selmesie zemn lara e yarar B ema gerek plmsal şllara r gemez e miye kaar a mle gereklk arasna herhag r sm lişi lma üm ykmş gi aral ar Ama b zim ör kym asmakalbm rm eşr er er ü basmakal d ar em bme aşlaya mlere lrsak blagaki arszln r asmakalbn emak ama ne e annabil bir ersiynn lşr snn arma r lr sanym kinisi üzerine zn zaya rmam gee yk ıymlan r ranarn anarn aeil aeileri eri üm slr, slr , genel ral lara lar a milere mi lere yenien raya raya r Bz Bz milj milj iler iler e, öellkle Ynn Ynn m l ls s-e b slan gereken s larak ilenemi lmas a mhemeir b rbnlr yalnz bas delmener lar gölür ba lnmlardr e mnmalleirlmlerir ma yine e rrlar e bizim bsmlbmzn rhna lmas a lazna srsza yarlr Daha yaban" ilel" erimi r ysak lna öre) miler ei an araerler gözüra sllarr e b ekile mmele örre Bu eene e kymarn banlann maz kal ar zgya ha bir ele benzeyen bir ezay üzerlene e erler ( ( zaman bir ür lin söz ksr) B emel a aaa öz larak benim ilkel larak nelemeye eam eeeim mler, nlar mese eim ın görüglerne Oipsan aha yaknr
M
ER?
Bu mtle m tlere re bulma bu lma zruna luumu lu umu te br basma basmaal alıp ıp var var ır bu a ıyıma urayaa urbann çilmesni elrleyee şaettr Dnya mtsnn paarla te gzllere çola r ve e saalaa lu lunu belrtmeme gere y Bl mtara vealı a varr özen mş ve rezil omş n nn n nn nn oaanst gzel ve er r usuan muaf olanla a ulunur u um mtljinin lafzının geşigzel luu anlamna gelmez terihen uçlara gt ve aha öne belrttiiz gibi ıyıın belli br ntaa yunlaşmasına bunun yl açtıı anlamıa gelir Mtlere urbanl işaretlerinin tamam bulunur Bunu far etmyr lmamz urbanla özellile belli bir etn ya a ni n la ilişili aul etmemeni Bu aret mitljie böyle rtaya çıma. Mitlje ne ıma uramş Yahu buluuz ne e yma uramış Zeni. Ama bunlaın eşeerini ünyanın tüm bölgelene temel rl ynayan bir temaa letif ara vulan ya a atleilen aanı temasına grme mmünr Kurban Kur ban başa başa yere ye renn gelen gelen bi bi rr a gal gal bir yabanıır S nuna lnç eileei br şene avet er Niçin lnç er? Yapmamas gereen br şey yapmıştır avanşına br uursuzlu agı lanmştır tavrlanan bri yanlş ymlanmştr Buraa a gerçe bir urbanın gerçe bir yabannn bulunuunu varsayma yete her şey aynlanaatr v sahplenn gözüne yabann tuhaf ya a eepse avanmasnn neeni baş lara uyu yr lması Bell br etnimerezili eşiini ötesine geiiine yabanı art am anlamıyla mitljileşi n ufa yanlış anlama bir felaet si taşıyaatır. Bu öne atelp snra tsallaştrlan yabanı temasının arna öyle aş bir taşalıl bim varır artı nu algılayama algılayamaz tp tp belli bir alga alga uzunluu uzunluunun nun ötesine ya a berisine sesle ve enleri aglayamaşımz gibi Buraa a fele ymlar yeyzüne inime in bu mti
Bz
Dts Dts choe cahe dpi d pi oio oi o ond cl üç .
46
G0AH KEC ıS ı
tem Btl ve köyl r doru çe yeleştme geekr pkı z öncek Odpus y dştesde olduu g lm he men orty çıkr rz eyn mnt ve özellkle modern Btıy t lyn her şeye yöelk tşşmış yücetmenn zltıl m, moljdek kl uygu ve kvnlr oln lnn gnşltme ze hme ötectr. Mlern üyk ölm m döt kym smlız çed pmk çn onlr ykndn ncelemeye gk yoku kuşkuuz ynızc üç k r tt sıfr mklp çn şk mte d rır unı uutmuyou m hnz etk çmde nlz edece durmd d dem. Deşfre edmş kyımcı temle rn mtjn lrentde yön umk ç gerçe Adne p luştuduunu görmeye yen şyouz. u temsller mein k k ökenlere yn koletf şddte uşmm slycktr; tt tk ıym mklıı çermeyen ler le Kıımcı k pld tme yoksun mtlern tem yllmk şöyle dr sun o e prlk dorulmyı ldklı lde göecez Şm dlk m smklıplr çeren mtleri le devm etmek gerek m u ke ortç ym mtler vey Ous mtne orl d güç spnlen çünkü epeyc dnşmüş r çm çd ycz u kpl m u d ş çm de şkl ncedn dşre edlş kyl mtler rsd şılm uçurum çm t duklrı tp tlmk ç tek c yeerdr Cvrc Romntzm dönemnde er mtolok cv tm ex nihil o [yon r edlmş} yrık olk ktışsı r ct olrk gme em rdr Hygücü od vr olmy çmler tr mut r yes olrk yrmlnır. Oys mtolok cv nceennde öye şey şey orty orty çım çım Cnvr mevcu mevcutt r den ödü lın r ry getrlen ölerden oluşur e e Anc Anc u u rışd onr ıms ıms r r vrlk olrk oty oty ç
MT D
4
ar canavar g en Mnoas an e bann br ka şı oysos da er ama ona kkat çeen şey caavar a başk eyşe bçen aşıan çok anr anaarsı oanı, arkzıan yoa çıkara, yan geçe ebete ç etemeyen ama gerçen agısın etkeyen b süreçten yoa çı kara üşnme geer Çaşkıı rşıııouş zanıen, uzaş maz traaa avanış özeşne özeşne şkn br zezenm yaatmaa amaz ama bş önücü b süa süa azanıren azanıren aagıyı a açaar. Canavarar aıannın aanmasnn ve onra a arçaan oa oa · özüüe özüüe ae amaya amayann b a az za a ye ye nen n en breşrmesnn b reşrmesnn ürünü omar Cana Canava va asna asna uçucu uçucu e e şen, rasz b anı anc yenen saa avşmuş b ünyaa aıranen eye önük bme, ar çmer ane buraşr buraşr ase ıycıan emsne e mooj br şeye ouunu aa örmüşt Daa önce endz en aşı esere canavaı oana br geçş yapıktaı: Farkıaşma youunun yo açı zn en, arzlaşcı suça şeee suçu ö en urbanın ene bç bozuu oaa uban aenn tesne B nokaa, zse caavaa sa canaaı brbrye öüşece en aanara cn ş suçunan nanayvan nan ayvan aş cnavaa oa b Tesas'n Tesas'n esekn eseknee zs canavaık aak canavarıkan ayaz Kısaca basaka ıa rne aak mooj caavaa oaya çmaar o canaaa zse oana "aa oan brbnen ayz Bu nn br öye ususuzu k ona aymaya y nek ş aşsza a özüme ma ee ben aysa b ayı a oması ek Fze bçm bozu uu ean ubanın eçe b özene eçe b saaı e üşüo yaaa ya a asn oaı öen baya oça caısınn özene aa az
48
G A H
K C ıS ı
gerçe dedr erde Bu rş rı m ımr erg r ee r r mus e hs ruç suçrı sı ılıı ü de r şe el r ş br ı sm em rekee gçrr Bm lm h görer rs krr mo m urgus e e br kıı g lgılrdur gee Os rd ukrd u udı sö em ış eslk le "dr olsıığ bulm Tüm smırım u kdr kşk çmde oy çımsı ı em m geçesleş geçesleşrd rd de söyleeblr Ne k b bsmklıpl nı nd ee lıdıklnd r ür brl oluşrurlr m ögü b lm yrl e ese gereçeerle ble ols bu ğeler ğeler bbde bbde rm rmy y çlışmı ynlış olr Ze e e orumulrımı d b öele sl yımmşlrdı e de bı şrmıl lrn heps y düleme mklı e m çdeym çdeym Or ur urrı rı h h suçl e kurb seç seç m bel gerç gerç şrer şrer rsd öem br b r rım rım ypm yo yo lundırlr Ö e u moos üee re de ş res me kur seçm şrelerle şlıp ur sçl bmedr: üzek ke eye ye rışırı aavaB rmr] üçe ve üze a öe öek k y y e rışrr eva oy ere k res res otaama ok ok atı a tı a b by , th es Pe ı md d otaama om ohs h s r (n Lk "kr) d hayvaa üşmeye kındır Aoje (ek d set egte ress) e kdın kılıına ee ekes) A khnn k syd noalli ır asefak d polisflW; ekes'n ü s dş dı) elkle topl, teközlü d kö kö dürler. n de deliliin krbn r (reses Belenes üsün ekes ble eg'dn ol-
MT ER?
4
an katede). Kahamanan cse avaşiaa geine aş ya a apıdır: H br gecee Teos'u e hz de; heseus sas eca ü ünüdü (een Aiadne s) Akhi eu Saoke a Khamana ke kla kla a aee ese ikiine gee e kıkançkan ökeden a da iç ne densie aıı aam aa m aaa; a ke bbaa bbaa aee a ee a da aabaan öüe
M, ey ke yo aka aaık dr aa, aa , kua s öek e k ve u asa asakaa kaa aavak şa aa eştk aa oa oa e kaşa düü kadaya k kou aşı kaşmsıa e şy vadı F ayk oş ama kksa oaak ouaş ded sess ay ok yaısa oya a a ç ama kd açkça a d Fke aavaık e aak caaaık tojde k de Bua şk oma öüü; d e ed Ama as vd ee dm sö kos osaydı e, kaa çk oa tma dışamaık v da k ü a avaıı süek oasıı s gse yo açadı e yte kıyı ytte kaykaıyo o asıda kşk dyak öye dek aşka ed kaakaa k k eayı aşka a ü ş k? I aat ets dyo kk kaıak a ma a üveyo Ama ke aa söyy stk em kaşıks ayaüü e ; kak y Game e aa ayaüüü v kaa kaıksa eek kaaa kaa y ötüü daa kyma a yaüüdü ks aavak e aak avak sakaı k y y ı akı öst tede ye yaışmştı a
i ca a Dnl Inançlr Düşünl Tari , , I alı bn ç çev. i Brka aalc
G A H KECıSı
ş m smııy çevreenmş ms d kuşuyu tır u şm eer ç ender meydn geseyd, uşu mmkn rd, m syısz öe rdır mtn sd şnddr rşıı rşıı r r e mterde m terde şed şed gören y y t rnn ne d gerçe şddete sre gönderme yı ymdnı endne srktır. Temsn çıtıdıını görrz m sstemtk r çr mdr u em de ıyımın zunu kıdıı yönde. Bu çrıt mnın teme dı kurndır ve çrıtm u d tn y çıkrk tnun tnne ynsr Özeke Odusunk g zı öe mter rç mt de şre eder km emsere uan ua de lal lal a aak ak özdeşeştrr Kurn rkç e ersz nvrsı öze sunmz urn duunu tmk rdr çn tm men nvrdır Am u yrıı rk metn tnn ynı ökenden kynknmy snuuu çıkmmk gerekr Ayrıntıı r neeme trse metnerde de merde de te r çrı tımış tımış tems te ms kesnn şdn göse gösereer reer m mt mt de u me knzm tre duundn d se r dzemde şemekte dr Şu evrense r gerçekr ıımn ur suçuuun şkn nnı rsynee e kdr uzs u nnç d kdr tı ur m tse ıyımrd u nnç, nç özen ve yn ndıı suçıı sre gzeeek dr ktese dedr ur n uşkusuz öneden mkm edmştr, kendn svnmz d vsı dm öneden örmşr m sö knusu n y d r dvdr, ne kdr önyrgıı s e ne de dv nten geye mez dır tmmen ys r kvştuuur ve kıyımdn eç ren uer e çıkç suçnırr tt mtk krmn öre suçmr erçee kndr "Nehrere zer kmsı g r şeyn uyrumsın y çn göre sıı rzusu, rdk s rk metnde d e ynış ynı yırt etmemze yrdım
MT NER?
ede. Mitooi de a emi eeki ama a aza ceaet şa çükü vee daa aşkt. Taihe kymada uçua uçandan yeteince ayşk oduu için üecin doa konuuda yanmaz Mitte dum ak d Suçu aaatiye ye eştzü ki ikii iiien ay maz Bu kaaat züne fatatik şey oaak ontooik i fat oaak ünü Biçok mitte, zava azn adece oada uun ma ie çeveindeki he şeyi ehiemei inanaa e aanaa vea uma, aat mavetmei einei zehiemei, av ay vana kçtma, etaa nifak touma eei için yetei i. i . Onu geçtii yee e ey ey ozu ozuu u ot itme. i aan aan n c ermei kada oa eakete meydana ei Sadee kenii o ma yeteidi uu için. Mitede kuaan üna ya da ç oaak amana a o kada muta ve uçaa koeif iz aandai iişi de öye üçüdü ki en aeti aşta ie henü u eei ay et mey ve uçam üei sptamay aşamamşad Ihtiyaç duy duumuz Aiadne ini oaçaa zgü ya da mode km meti aaya aayaca cakt kt ie ym ak açn en üçü şekde şekde kouyan kouyan ta ihe metine ie mitee oaa çok daha afiemş inaç do içee az davaann adaetini teekte ne kada azim i davaaa kuaa o da a iadc eie i ize di n an düdüünden kuşku duamz aneiye att keindi deedi iddiadai yaan tüünü tanmaka zok çekmedik; taihe kymcan üuunda, inann üuuya ko nuşmuş ouu çünkü. Ama mit taşm geçein kin üuy a koş Tk üdüü ddan ece ei ya da üeş dodan doa demeni üuuya idi aa düdü, anne iye yatt Ky temiende çamaa meden a ya ge çidiinde aya. Bu ikiie deşie etmemiz aayan şey de
2
G N A H
KECıSı
zaaad zaen. B ilk deşie işlemi güümüzde miljie eiş ek çin amplen işle gmelidi Bada nce Odips mi sna da gdeek daha z einlei mlam mlamak ak için Gillame e achann menini meni ni e kada kada kaşlaşmz kaşlaşmz die die einl einlei ei e be alacam kendie kendie çünkü kmala k mala daha ka ka Oaçadaki aalaz çeşmelein Yahdile a da cüzamlla aafndan zehilenmesi üel çck kali cad süpügelei ş nda şeans şean s j j ile gib en saçmasapan saçmasapan masala cidd ci ddie ie alla alla d Vahşe ile kla inanln b kaş bize aşlaz gelekedi Yine de ile bn da aşa aihsel kla deesizleşmiş b ba inancn ünüdü Biz kendimizi miik anlsamaladan kn ş san çünkü ada hiçbi şe göeeceimize en e ik Asnda e şei anlsaa laak kabl emek ahasz edici s adan smann e şei d kabl emeken daha kazca bi biçimidi En ii, en kesin aldamaca miin vasad şiddein üm geçekliini edeen b s inançszlk ilik kaamanlan geçee gn özellikleni bl, nla geçee benzemez özelliklele biike dklandan zn laak kmaca sama alşkanlndaz n şekild, ee bna izin ee cek sadk, b anlş ihialk ve kacaa iişkin b m iam d achada aniSeiik kn geçkiini göme z önedi B kaliama az çk anlal e üden asala iç içe geçiş die kaiaan geçekiinden kşk daaz ile öeinde de d e da bndan kşk dmamak ge geek ek aise aise km k m einende einende kbann kbann üzü askeni askeninn adndan kendn bei ede ed e aske aske de çaaka ça aka vad vad sa sa mi mi jj ide id e aske saasaad ü üzü e aa i bnn bi maske dn bi an bie düşünme Bada k die düşünüüz ne kban n kmc Odsses e akadaşlann kö eii Pl hesn bş ee admna çad kadeşein ka benziz biaz ek gözümüz a n da ai die adlandd
MT
NER?
3
mz şee sayoz uamza e, er uaamz arsa e . ab ab bu ke e şe e bu bu sö söz e ole ole dde e o adar ö amr b o de br ç oa " u bumamı olara, oleusu b ara lama ıda udurduu br umaa olara görz he4 M lo l o cavar ca vara a das das , haa ha a doal doal rler rl er olara olara ble görgörmouz arı bzm ç teolo haa zoolo rler de almad Bulr hayal laı ısmrledr mlerde ble aha m br blçdışıa ıılmış masası areplerdr lere ar bzm bl mmz ael elede ör yz ıl gerdedr ama u durdura egel aşılmaz deldr Doal br göme sıırı aşmaya, reler d ze çe ızılöes ya a moröes deg bulaa beze mez bu mse uma bled br döem ldu, ed ah m ımı çarpımalaıı ble umıyordu Suda öre dk u fh arh belreblrz de aı başna uzama aır. ee bu, aslıda hçbr ama sae kese uramamış am bz gee, moloy görece gerçee em yö bulamad ç de zllarır yde saa br deşfre eme sre c l eres luşuruyor yalıa
Ş
m mle m ler r arhsel ar hsel ıımlara erdeys erdeysee hç bulu bu luay aya a e mel br buda sz eme gee usllı raçaı e mode döem ımcıla urbaaa apmazlar olara alızca ere edere. Dolasyla bu özellele or kolaylıkla sapablrz apıla doas br vaıa urbaı gömek daha gçr e, ahramaı zaer olu maeralala olef urba ları suç basmaalıpla arasıa br bezerl vardır m zama
n
I Böümünde dysseus kendsini e tyr yn Tepeo phem Udes u sö Udes Odsses eşsessd e n d k d i k nmn gemeted Bu krk, dyssu'n pegz ede ts r.
4
G AH K E Ç
ten u kun g khm e ke mı tı d sg e, htt kted Am umn, u cn sıkıc o msetme konusund hemke Çok sou e kı see emsz kçmkı u, htmk eksk u s Mtee uhun g kutsık tte e u zen e he hg ktsk çştmn metee snk kşştm g duu ncek syf syf et e te e eeke eeke ne k ç pı os enemek kşsn gdk skeşe Ben mte, m thse kımcmn kend kıın şkn ok htıdkıdn h kmc çptm stk çık m çıom Şu n kd ntem ı odu çnk kım metnee unn he şe efome om çmye mtee e udum Am md çk enn sto tee kuts şeye m genee km metene u oktu Ac şn zn kç muyu de dşz ooj, h t ze em ktm temmen os , zm destee destee g g h h ykse üee üee , eşme on şkın o utud utu d kç kıs k k mtooj mtooj Am o e m k menmz snk enekeen e fkıkn o ıkk, ok st k t mee, mtee kuts os e nn ee kemenn m nm s Ann km menene öneece e öünüşe me, me , mene me neee e ktsn ee stnstnın e unn tm ok u meneen ekeneecek ee en üşüe üşüen n öseece öseece m , menee e enm enm önce m şü eece e ksmen çöz çn mş me sosk ee m meenek kuts nmk n, enm sçm sm e m şeen o çkk eek n sç e nüşe som eek nncn
MT NDiR
a l l abl m m g llae e aca ehrl ehrl a a le araa zrle a amaar ea i yaa em aaa al ehlielee elle ia maar B l kabl m iaca ema y mamz geremz a aat br zk lr aa ie e ca a ar i yzyıl ora b ayı a arşııa, o ırl ee aa ialar bile kahkahalarla gülecr O ale r ea oi ya da br Gillame e acha' yanıl ama eree ayakaor oabiir? ıkr ki b yalamala olmal br oa vardır Hr zama ok ayıda iaı paaşı yaıamalarır bar a opmaı oa cadıla ia yalızca birka ki haa ol eil herkei gereir Bl aar, bell bir olmal oeü iie gelşirer alıcı haa o rdc üzda bile b koeü mak olmaa da eeyce yayg e zıda bazı evelere byleyi i şle davraşları blrleye ir ür zorlk olşryor Iiala az aıayı e ımla egellyece aa eli e eili B kıyla emilleri Drkeimcı aama bir oleif emli bazı özellieri mata B iac eler olr gördü gördü Geş Ge ş olmal o lmal abakaar abakaar eba eba kaa kaarr ürüc f laelere ya a imi zama aha az gür gülülre ar mücaele vermeedr ol amizlikler kımc ma izma ayie egre olmaa gülü ee azl glara a iylei eeiyle arara olaylla birlşle rbaa ef almı yolyla ei elmeer B kaamamz laa ey bir miei kım amaa llaı keşfememizir B br ez karaa ora hem hr zaman öyle dez uba b ah s. B yim hrke ga e y aar; ba veilme gereke alam koa iei ereddüü yokr Güah keii terimi aı ada hem krb1ları
6
G A H KEC ı ı
masumiyetine, hem onlara arşı gereleşen oletif utulaşmaya em e bu utulaşmann oletif ereine işaret eer ıyımclar ıyımc temsilin man" iine aanmşlarır e bir aha bunun iinen amalar Guillaume e Machaut'nun enisi oletif şiet elemlerine elemlerine uşusuz uşusuz i atlmamıştr, ama bu şietleri şiet leri besleyen ve ger nee onlaran beslenen ıyımı temsille birleşir günah eisinin oletif etisine atlr Kutulaşma, utulaşanları lese stla i, ubanlaın enileini alamala olanaszr. Dolayısıyla güna eisi" eren, oleti yımla ana buraa aar syleiim her şeyi zetlemiş oluyorum Guillaume e ahaut'u metnini tartışıren günah eisi eme, bu temsile anmaımızı e u temsil sistemini bozma e erine eni ou mamzı yeleştme iin gereen er şeyi yatımz belitmeti Günah kes" mitolojiye e yayma steiim youm türnü zet ler ler Ne aı aı , youm youm aar aar e emin min e yaz yazg pe arla arla olmaolmamıştı Deyim heres ullanlı iin imse bunun ne oluunu asla tam olaa orulamay üşünmez e yanlş anlamalar oar Guillaume e e Maaut e eine ine,, e genel gen el olara olara y ym m metinle metinle ine, u llann eilile'e etimlenii şeliyle güna eisi ayinyle, ya a evilile'eine az o benzeii iin imi zaman gü na eisi enen ie aynlele ouan ilişis yotur Güa Gü a eisi eisi üzerne üzern e üşünee üşünee oluumuza oluumuza ya a bu ter mi ım balamı ışına ele alımıza, alamını eiştimeye yneliz An almza gelir ani belili bi tahte ereyan een aiplein yettii yettii ini in i i eremoni sz onusuymuş onusuymuş gibi gibi bu ii ize asıtl bi maniülasyola geli Kuanaştma meaniz malanı mala nı o iy bile b ile e e Maiaellii Maiaelli i bir bi r olayl olaylla la masm urban la bile bil e isteye fea fea een e en maaretli tateji tateji manla geli alımıza Bu tü şeyle e mümünü, zelile bizim nemimie ama mutemel maiülatlei tü niyetleni tezgayabilme iin ullanaalaı maniüle eilebilme üzeyi yse ir itle yo
MT
NER
sa baa baa ı tes t es st st e e apan apana aa a an an a çs eere anmaa an aar oa buna n buü ble eana ees nsız ullaue e aca utnun br anpatr ola beel uu apaa aa z e Eer aa eene mnpülason ara onu a anpüle elenle aasn al ete ere etnnn açınlaıc artarn oun çn açnlac ola ota za bu men gçe anlan anlaa zle n çnaıı unla u ar sal cılran sz ettm onl blnçszllenen e s eeblrm e ullnma ün esnn er türlü ananlann azla blnç e espl br ara n züü outua u ou u gözen çlsna o aça Kclar ubnlanın suçu olduuna nanmtarlr; bast br ren baret omap ütü br temsl sstem oluşturn m anlsmnn çne apsolmuşlaı Ssteme solma een, blnçsz b cn a söz et m luz b blnçsz mn rln nt baaln üna eçlen efetmee günümüze en etene olnlaın ble bu bu onua ne usta usta z! z! en güna güna eçlen sl am am l feeemeler Hemen ç se enn bu bımn atl ssetmez zemn onçlunu avama çn en z sglmz s glmz ee ee Hees enne üna eçs eçs lsnn ne resne lun somalr Ksel olaa ben enm tanaoum e emn seg ou szn çn e aıı He z eu ünlla arr elelelm tü eren e gü na eçlele luu Kıc nısa buün e gem azı mş uua e ullau e acaut önen a tra olms a snsce le esnr IyZ u em ae aeş ş bze şsel e letf ün eçlen ustc e uz ca eetme onusun brbze aos a on üncü
8
GNH KEC S
z sd? O demde hç kmse, kmc tems zm ug tmz g deşfre etmodu "Gh eçs hez zm er dmz m shp değd Yğ, htta m topumr ked krar dr smr hpshese kpmş obe ce fkr, hez kmsen dşmeyeceğ r fkrd Buu or çkm çşsadk, ortaçğ s uu ymazd Gu ume de Mchau, Mchau , gh gh keçs dşces ekse bzde çok d h açkt Ou ere, kmc çszğe zde dh fz g mmşt, m mtoon ereerde dh az gmdğ de kesdr Gumed gh keçer hesba kdede, gr dmz gb, kra eb yalzc kçk br bmdr e e kts de değdr: Odpus mde se ea tm gh keç se z Sgr çkmk ç moo eree ek ht yç duyduğu şe smkp suçrd; br de eete bu suçr şe e suçu suçu . Bunu görmek görmek ç ç, , etnook etnook begee begeer r nceemek n ceemek yeted togr em "kfrm kşsd zer kptor r, oys bur doğrumk ç gereke tkk keder de uşbecek durumdr uzu sred took dee oumr d, b sagn arğ, opuuğu eme kur h edd kuşkusuu uyadrr heme Bu topu ke dememz sk mşt, un krşk, mtook trdek kmc ç e dş r zm eemzde srdre he şe ke ork eememz ekemektedr bzde. mc tems rhse kmd çok mterde gçd e z şşrt d u gcdr Bu k g set ç krşştrd d zm pek cz kr Bzm trhmzdek kmc temser d ma kpk e ktsd bu edee hz deşfre oup gzemde nra, Odpus mt g erce smek e bugn e zm fuz etme çrmz med okmk yee e faz rkç zy sora deşfre our. Bu kdr zoru br nç rk bze cdr Ols os meterde z r rk krmy çş
MıT ND
ıR?
59
i O zaa da ksa de nla er şe bu inancn kör e küese kareyle a olduunu sapaz Bu görüngüy görüngüyüü biraz daha inceleyel inceleyeli i,, öncelikle de olabilirlik k k şullarnı Bu inancn niçin bu kadar güçlü olduunu bilyouz aa bizimkilerden daha ekili bir günah günah keçisi eknizmasına kyıcı işleişin bizikinden daha yksek bir başka rejiine denk düştüü kansındayız Miolojili evrenerin sayısal s ayısal üstünlüünden yola çıka rak deerlendirrsek bu daha ksek k sek reji aslında nsnlıın normal rejimidir� isisna olan bzi pluuuzdur Eer kıydan snra luluk çi ilişkilerde herhangi bir kuşku öesi kalış lsadı lsadı bşk deişle topyekn bir uzlaşa ve barış salanaış olsayd kycılar, kurbnn ölüünden sonra itle itle rnde bunu ekrar hatırladıklanda, bu kadar gçlü kadar gçlü bir inanç yerle şeez yerleşse bile süreezdi ü kıycıla ın kurbalanın kötlük yacı gcüne aynı şekilde inyor ve a göre davranıyor o lala için, kurban o ilişkiler zehirleyen ü kuşkula, gerli ve isilleeler ekili biçide kutupaşras gerekir Topluluun bu zehirlerden fiilen boşalas gerekir Kendn özgrleiş, kendi kendsiyle başış hisseesi gerekir. Mitlen ouun sonuçlanş bim e buna işare eder Miler, zde tehikeye giş olan d ü dönş ü çu zaan zaan da epyen epyen bir düzenn d zee gerçe gerçe br ge dönşü uşunu göster tulun din birli az kaldı sınavla can lanmıştır itlerde sn derece suçlu bir kurbanla he he şddete dayalı he de kurarıcı bir çözüün sürekli sü rekli birlii ancak günah keçsi eka nizmasnın aşrı gücüyle açklanabilir Gerçekten de bu varsa er iolo i olo inin ana uaasın ua asın çözer: çözer : Yok Yo k olan ya da güna günahh keçis keçisin ince ce ehlikeye tln düzen a da nu altüst eş lan kişi rcla yenide dzenlenr y da kuulur Kausl felakelerden bir kurba nın smlu tutulas düşünüleyecek bir şe deldir v ıpı k lekif kı1mlarda olduu gibi itlerde olan d budur a ilerde
6
G KECS
e yanzca mterde u a ua e e ge u el e e ha ceş c eş Bizm zmanar hez snememledr n ha eden ye den na eden or atta ir anama grye iha etmi od düzenin s or n üy topmsa düznn teme dayana hane gir B parad az o ymatd san sür eddi ya da maya yap mter de vardr e daha o zamandan öye r paraostan tp zim ada tnogar g ürmü mümnere yapmtr mayaar ama yne e maya n atndan parados gnmeye yine devam eder toode oan da dr omers tanann ümsüzüünden yet eden Paonn afasn atran mamma yd ammay yo sayamayan ymar yüzyardan er atnda da aamamardr B lel tsan mamasya zdeir Güna eisine atfedien zarar ereyea ereyeadri driin in yarar yarar ir eie eie gei dnüü dnüü B geri geri dnüü anama e mamay zme ii, emaamz yenden inee emiz gereiyor A o deforme edim iimeiye drt ymc asaamz at ize yman ir notada a e za odn gsteren son ua geçee u al. Bndan dya iin neden yotr ünü aana geene r rbann ümünden sonra yeniden atramata e epsini hi teeddütsüz rana atfetmeteirer atfetmeteirer Biraz dünne dünne bnda art art ir ey omad da grüür Kmar izin sondai zamaar nas aayaiyorard Bn Bn endi end i aara aara sayama sayamaza zarr Kranandan Kranandan ye ormata ormata drar i, endierini tamamen pasif, yanza tepse arar oara taayy etmete tam da üzerine sadrda anda günah eisinin mta ontroü atnda odan sanmatadrar üm inisiyatin güna eisinden gediini düünüre narn a asnda te bir nedene yer ard e da mta anamda asn ar tü dier nedenseieri emer Güna eisiir b Baarna
MIT NEDIR?
61
geen hiçbir şe ktur anında günah günah eçiine baanaın; ve eer uzaşa baarrarsa bundan da üna eis ar Her eyin tek bir suusu s uusu vardr yanıc, uak bir suur bu e iieşeen de s aakr çünkü haak a so rumuur rum uur Burada, biri h hssedeyecek kaar kuban de neyiinden uzak an an ve "ii ie kötüü birbirnen ne rak ar eeken baa br e düüneen iii bakş iii bakş açs için paradks varr anzca Eee üna eçis ne erçek sagna eşir ne de ura k vea su baskınanı Aa her kizin as btu edi gb, insan iişkierini eiee rzr Br köü rşk rş k v see sürei keni keninin aşasr aşas r ve ve eva eek için ş neene ihtiaç uz. Oein veba sn sn ib ş nedener var uu sürece, üah keçiernin ekisi ayakr. Buna arşn, bu neener artk neener artk işin içine ın, k raa çn ünah keçsi ü köüüein kurban üzerine yants yya yy a şer ara sı sıkınta rtadan rtad an adırara ke sn noka kyaar Günah keçisi anza izn bzu nsan lşkie lşk ie üzende eti ur aa dış neener neene r vebaar vebaar kurakkar kurakkar ve dier nesne nesne f f keer üene e ek zen zenim im verir verir Be bir inanç eşiinin öesnde günah eçsi eks eks ıcar ie krana arsnki iişkie aaen ersne e rsne çermek biçine aya çr kus, u aa ve ve anska ara tan a b ersin çevreir rçeke ein n n kran b e nedeniye harkete eçii hade kendini igin hssden bir b ir gu karşsına hareketi v her şy kdir k k neden our Inn grupa, nesn nesn nen ne nr r y a eniern a a erekçeere erekçeere arak haa abi a biis is eer, iç işker iş ker bzuabiyr ve ardnan ardnan a hp birie aneedikei krban sne ynden krabiiora, uprn a bu u sr, ş aran a ran yan nan, n eçnn r ye r r nn uy
62
G A KE C ıS ı
un biçime sycalr şirr Hsanrcnn rkşa laneenmes, snuç lara, bu yn hs yleşrenin rşa yücelmesne yücelmesne brkr ye ye rn. Milere, bzmklere benzeyen am ymc sürecin eiliiye krmşkşmş kymc emsil ssemerin seçebiliriz. Bizim kabu emek isemeiğmiz şey bu ekiliktr, çünü bizi hem ahak düz me em de zek düzemne kzırr Kurbnn lk köücü ö nüşümün örür ve kbu eerz ve bze nral elr; bna karşlk yararlı yönek iknci önüşümü örmey reeerz Brinc önüşümü ran kaldırmn na eklenmesn eme bu uuur up hnek insanr işkern ye ve köüye ru an eşmere maruz kaırar Nrme er önşü klyşrn kektf ek tf kurbn kurbnaa eksksiz eksksiz bir ğşm önüsü aeerlerse eğer u ikii kil dönüşümen çkarcakar snuç snuç a a srasya ky ky ve kruş, kruş , ceza ve öü ren hem k hem ek an br şkn üce nnç akr ser seme seme üç üç kurban kurba n u m h ç a a es rren br şeke kşkr şe eyemler arcya kenn öserr kran yap ylker ken öümünen snra kaerne e yyalyrs eer ya l çnr bu, y erçekten öme çn ünah üna h keçsn keçsnn n neensell neensell kenn ken n öyle üçlü üç lü yar yar k k öüm e n rramz Kurann neenseln reemeek çn e , rbn r rr r,, en aznn eçc rk öümsüeşr öümsüeşr r r ve ve m m şn y aüs eğmz eğmz şey e öyece ca eil e il mş r
5 Ş Ku Ku 1191; co cc u lonon on
D D N B B L M i D D T V
s açkak ç k ks çere k eser çereye teserye krarı. Trise kyr kysa özüüü üzerie üüü. Aa Aa b b özüü örer ve be öre e öz r e ise çraar sak br ksa ae ybacış b söz e Oys ybc eerr Orç ve e öe e tene ksa erek zayıar aa arnı sürürür Varn sürüre b üren kara söz eem ükü se etnele t arasnk esaeyi küçütmek steyrm akşk ezerkere aanak brz ca sıkı acakı zeke ben zeezer ç ş ükee çka bğ r baa yc çrpr erçek yarcs ve y eğ üzee bağı arak a anaşır ey aaıaz, tk ve t abie üa keçs ekazası. üze rkğ rk ğ rk ağa öre öre , k kv v abii abiirr çar çar alar ane arını sürüre kts ere er öebr ve
K
64
GN KES
bunarn miereki gibi işeyip işemeiin işemeiinii öneki eorik anm oruayp oruaman oruaman enime enime sorbiirim sorbiirim Orça Orça ym ymana ana kin ki n beirgin beirgin bir b ir ro r o oyar oyar ve özeike au ierin söz onusu ouu öeere kinen başka bir şey görme yanan üm ü m bu önem boyuna au aui i bb me e koayr Ö e yanan isisnai bir resie saipi Bu presiin rsyone bir açkamas a oabiir; beki b eki e onarn o narn praisyen praisyeneri eri biimse ieremeye ieremey e iererin iererin en aha aç ma özeie veba arşsna bu açkama pek ianr eiir Vebaa en iyi p a en köüsü aar çaresizir. isoraar ve ha çevreeri Yahui heimeri erih eiyorar ünkü onaın iyieşii güünü hasaanrma güçeriye bireşir işeri işeri iinerin iinerine e Öyeyse bu bbi praike e söz konusu oan şey nyargszkarya ekieren ayran bireyer eiir Presi ie önyarg ayn avrn iki epesine bezemekeir ve buraa ike usan bir kansn görmek gereir ünümüe bie, hekimin esineii nereyse usa koru onun ooriesinn büsbüün bamsz msz ei eiir ir Ee Ee bir insan ahuiye ahuiye köü kö ü niyei niyei aranrs aranrsaa ahui ona ve ve a buaşr ersine iyi niyei avranna onu esirgeyeek ya a eer zaen hsaanmşsa onu iyieşireeki Demek ki Yahui hekim heki m yapabieei ya ya a neen n een yapmş ouu öüüe öü üe ramen ramen ei am a bu üü sebebiye son çare oarak grümeeir. poonun uumu a ark eiir; hebaiier vebay iyeşirsin iye başa bir anya ei e poona yavayorarsa onu o nu feake n niha soumusu kabu eieri içinir Demek ki poonu i ehenin ve eseikçiern ponu erimine verier anam a yanza iyiikseve barşç ve sakin bir anr oarak görmemek gerei gerei Oimpos anrann sonuna snüp gimesi, imesi , başkar gibi onar bu ve benzei birçok nokaa nokaa yamş yamşrr Görüşe G örüşe ve ba eorik yumuşamaara amen bu rajik oon en nefre ei s ar oarak ar (Homerosun kuan ifaeir bu ve Paon
S
D D E
VE B
6
a ak öz kon oa omer ke zasm gibi onu eleştrmtr e br nan yo eşin ötee güna keç kötü güer ü er ge e brikt b rikt eg e g br ac ac oaak oaak e e b er şeye şeye ka ka dr maatör oarak gönmekter artık mitoloi e toumal oybiriye ona b yetk eridiin gösteir ünah keç bir kez eaketn eaket n bircik b ircik nn oarak kab edikten ora b eaket ke menin m enin tam anamya anamya nn nn or e o da artk cezalanrmak eya ödendirmek çi keyfnce kanablir bu neney izabet ngiteresek ahd hekm opez ngilere ara yna görüü rabet dorktayke büy yamak e zehirleeye e şebb gerekçeiyle dam dam edim ed imiş iştt i oplulua dşa dşard rdan an gelen gelen kş kş e ufak yenig karşna en küük ihbarda ne kadar yüee kty a o kaar şaya düşebili hebainin kurtacs e tannmş şifa Odi a yledir kurbank işarele aşyan idipus bir kar gaa döneminde bzm aakap lamalamzdan biinin kr ba olarak ünün oruda aşa uarlar aahain oaütü önü büyü inann aalaka old bir dönemi rasyonalte htyaca ceap olarak e anlama bir ua breşm br eşmişt iştr r Bradak Bradak önem önem aynt aynt zehree zehree lg lgsu sudur dur a a ı m k ku ual al güenc güence eer eren en neredey ner edeyse se doan do doya ya bü bü yüülük çlaaar kadar ken bçimde yoks brakan bir uur b hr gzlemek özellke bir hekim iin öye kolaydr k kantlaoyya kan kan a ann aa ya ya or ak imkızdr oy
hu rhtenberg h v h ]w ]w Y ersity 93 s 98; H Mihn h }w h Lu Aterd 928, 84 ve devm Hrstiyn düyd Yhudi te üzerne bz Gin guiri çışrı Qete que !es uf' gnifit pur sot m�d�e?, N u u Gc: u l Lo oi d r r ye 9 8 , s 0 ro Amb f i to Eiho of Leii gen en The rnsfrmt rnsfrmt f Host Host ity gt gt je je Nhe Mdoo Spet 980, s 3 7 Eurpe, l Eb l llo Mdoo
66
G N E C
Bu oay bzi ayn anda ü ekeriize birden gürüyor Oi dips iini aıraan verier vardır burada uiaue de acha uyu ve kıya urayan üm ahudieri aka geie ba erie vardır vardır Oidipus iini i ini riseeşirek riseeşirek ve bir ei e i ase a da iooi diye anıaya kararın keyfiiii gseme ii bei azıradıı sahe ie benzeyen başka verier adı arihse bir baa yzüden oomaik oarak psikososyooik bir bir yoma deşifre deşifre eip e ip gizeden and aya aya eioz bu oa y ıskanç rakipe rgüedii enkanın kokusuu aıyoz ve byece bir anda iooik kusaı haıraan yana geez ae geiyoruz Oidipus ve Apoon gibi Lopez de he yaşaı efedisidir e ümün efendisi çünkü yaşaın efedisi hsaık dene bu kor unç feaei efendisidir Lopez saıı ucizei daııısı ouu kaar canı serse her an iyieşirebiecei hasaıkan da uciei daııcısıdır daııcısıd ır u ene yapışıan "ahse yaf yafa ası sı eer io i oooi sz konusu osaydı (zeike de una ioojisi) küfür oara haa akı aaz oarak grebieek yoru ürene yneecekir bizi unu unu i i bçiinde bçiin de sunya g g n n insanık duuuna dair dai r nsan kadernn niş ve çıkıarına dair güçü güçü bir simge simge hae gei geierir erir bi zi hüanseri de huşu içinde bırakan bir simge Aay za beh dneine şıyn sadece Baı oder erene zgü on o çı gı hirasan hirasan kyzü şiddeeri şidde eri ve baı inançrın inançrı n gei gei azı a dı kri bir sray erksında başk bir şey kaaz geride kici bakış açıs ebee birincisiden daha gerçee yakındır a yie de a anaıya anaıy a gerç gerçe eee yakın deidir deidir çünkü kıyıcı kıyı cı biinçsizk ka nıa nıa Lopez oayında h bir ro oynuyordur Bu bakış açısı bun arı kae aaakadır Daa Daası sı bzi kendi arihse arihse evrei evreizin zin üzerine üze rine de bir bi r g gge ge düşürekedir düşürekedir çünkü çün kü gerçek gerçek bir suçu sahe bir Rosseava sye arka panıa yereşreke e sdece bi eve eve b b asuyei asu yei rdn rdn vasa vasa akadır akadır
D D ET VE
6
Şifa tanlan arkasnda daia kuranar ardr e kuranar da da daia tedav edii ir eler uunur audilern urumun da olduu gii ala iar edenlerle onlardan iet alanlar a n kişilerdir ü klar kuranana oluulua dönüeileek ir zararllk e ararlla önüşeileek ir fadallk atfeerler itol it oloojinin ji nin er eçesi aa a aşr aşr ir içie oraça oraça k k larında da uunur ıyaslanaz salan görüngüler kyaladmz da een fark edeileeiiz ii anaars olan için e geerlidir u Hayvan ile insan arasndaki kaşklk mitolojik anaarln en öneli ve en eean eri kipliini oluştuur Ortaçadaki kur anlarda da görüür u Kadn e erke adan keçiyle son dere e uursuz ir aan öze ir yakn olduu dşlr Daa larda çatall olup oadn öek için sanan ayaka kontol edili edi lirr lnlr l nlr ie ie yoklanr yokla nr ki en ufak ir çkn çkntt ars arsaa o oak ak ta olan ir onuz oarak youlansn Kuranlk işaete aşan larda haan ile insan arasndaki sn iderek siinesi u a lada önei ir karamdr. er ad aryan kişi edi öpek ya a kuş gii ilik ir aana aipse adnn u ayvana en zeii aul edilir een ayvann da az teşeüslerin aşars için için ir tr dönüşü dönüşü geçirdiine geçirdiine şerrin şerrin eçii eçii ir isieşesi isieşesi a a kl eiştiresi olduğuna inanlr Bu aanlar upiterin eda aştan çkarasnda kuunun onad roln a da Pasipanin aştan çkalasna ann oynad rolün ansn oarlar u enzerlii ou zaan özden kaçrz ünkü ortaa erenin anavarlk çok olusuz ananlalara aipken daa eç mitoloji e e izi oen itoloji anlaşma tersine nereeyse öel like lik e olul ol uluu yananalar yananala r ykeniştir Klaik" Klaik" denen ça çada da çoktan çoktan aşlaş on yuşatm e ei taiizin on yzylla aç ça a ora a çadaş etooa taf taf a a oy z, a taald Bu onuya daa sona döneeim
6
GNA KECS
a miljik aşlı cadı igüü, miljii aışıken deindii mi iiksel canavalıkla ile ahlaki canavalıklaın kaynaşma eili minin iyi bi öeidi adı paldı çapık acaklıdı ve üü de çikinliini çikinliini iyice aıan sivile ve laa la a kaplıdı. kaplıdı . üm üm öelliklei öelliklei le kııma daveie çıkaı Oaçaın ve mden dönemin aniemi iminde Yahudinin dumu da aıdı. Yahudi, çunlk için he efe efe dönüşen bieyle üeinde planmış kubanlık işaelei kleksiynndan başka bi şey şey deildi deildi Yahdi de öellikle keçiyle ve baı hayvanlala balaılı sayılı Buada insan ile havan aasında faklılıklaın silinmesi ki beklenmedik bi b i biçimde çıkmaka çıkmakadı dı kaşımıa Ö ein 575 ılında Augsbg yaklaaki inwangenli hann ischaın W eeg abls, kendi dudu iki küçük dmu avusunu seyeden ahudi bi kadını gösemekedi Bu ü şeyle üm düna milileinde göülü ama bi bene lii fak eemeyi çünkü günah keçisi mekaniması iki dumda aynı eim eimee işlemeekedi işlemeekedi ve plmsal plms al sncn da kıyasla kıyaslan nası ası mümkün eildi ilinin daha yüksek eimi, kbanın ku sanmasyla snuçlnaak kımcı geilimlei bien gileme, haa imi aman silme eiim gösei Kup çembeinin yakınında, üm Keybaı Kanadada çk nem aşıyn aşıyn bi mii ee alalım u u Dgib yelileinin kcu mi idi Ehge gle' (cclpe e l Ple s 065 R R ge asidein asidein bu kndaki öeini akay akaym m Bi kadının bi köekle ilişkisi vadı ve aı enik dnaa etii. Kabilesi nu kva kva ve kadın kendi baına iecek bulmak unda kalı Bi gn, çalılıkladan döneken, eniklein insan avusu dukaını ve kadın he eden ıkıında havan slanı ek eikeini keşfede Bunun üeine evden çıkmuş gibi a ve çcla çcla slandan slandan snduk sndukanda anda saını kaçı, bö h vi and h ]w 5 5
DD E
V
69
ee ud e ei zd zi k bsklplz eps rdr burd rbr de rt edlesi birz d gçtr kşş oll bie ç ç d d ei kiz die ddrd dd rd o gee geell fr frszlş szlş u rd ne nein in in in ile il e köpek sdki sdki teeddt teeddtde de ve yn yn te te eddt topluuu tesil ede çouklrd d öeside ot çkktd çkk td r Kurl işre işretiti d ltr l tr ve bs bs p p suç d lrl insel ilişkdir Kd elbette kde souludur çnkü r bir topluluu dour odu it kikti de ze irf ediodur Suçlu d topuluk rsd frklk otur He ikii de bezer biçide frszlşşr e topuluk suçt ön e dr çk suçu ezldr topluluktur. Deek ki bskplştş ir suçt sou tutul bir n keçisie krş Kabe onu o nu kov kov ve kaı ke ana ick ick umak umak o kşz Kabe und undaa ka ka . Douzl douuş o suçl Biznei udi kdl kd l ilişkii il işkii göreiouz çk ç k burd keçisi keçisi ekiz s bşt so belirleyii ol okt e kuruu olkdr olulu ir şee döşektedir Bu edele topluluk eldd suçt e öedi e de son opluluk bu suçt douş özde eçii rlnd deil et fkllşş ilndn douştur ki topluuu isa ile rsd kr sz kkl suçn keçii bu ikisi sdki frkl sosuz dek istikr kuştu ezietie de siptir Köpekk d öei i tç olu ve z yl se iişki de il ensesti ve t die bsklp suçl topluu teel kul e tde t de illi il liii de ezld ezld Dzesilii Dzesilii görr görr eedeni dzeni ö edeni u ç iett tpuuun koku içideki bliini öe toplulu krş sn d topluluk etnd eide oluşt bir krbd kedisi de sld
70
G H KECıı
Miere ii nem varır ve rumuar bunarı birbirinen ara baaramazar Birini nem henüz ua maan ve üm zeiği üzerine aıan bir günah eçisinin eçisinin suçanmas suçanmasrr üü zeiği nra iini nem geir puuğun uzaşmasa birie günah eçsi e saaırıır Birni evrei ıımıarın perspein ansıan arhse meinerei mein erei arıığınan arıığınan ar a rım ım aara aara ben en im raa çırım. Bu arihse meiner nereese amamen buna inirgeniernen rumuu birini neme neee aha a ugunr. Kıım meieri mierin e bizim ımanine benzer bir i nüüm içerierini hissei hisseirrir ir ama bu asna iini nüü mün aapısınan baa bir e eğiir eğiir Bizim ıımıaran aha saf an mii ıımar eni günah eçierinin apabiiği eerin eerin e eisi aınaırar aına ırar i i snuna gerçeen gerçeen uzaabiirer uzaabiirer ve urbaarıın baa esineiği ümanı ve eşe episinin üzerine bir haan ve ve apnma episi abiirer. Bizim evreni mize miz e hemen hiç engi engi maan maan bu iii i ii nüüm n üümüü biz biz a a anamaız Ama inen açça aırııan snra rıa rıa ii mei üü arasnai arııaran (zeie snuç ar arınan) a çara nu ma ara anaiz eebiiriz eebi iriz nuna a a bizim aihse a ihse ubanarmız ubanarmıza a h grüen usaı a ı ıarı arı ne ne aar aar ız saar saar a a bağmsız bir bir meanizmaan meaniz maan aaanamaaa aar bu anı usan abmu biçmeine azasıa benzeiini sapaara bu anaizi ğruama mümü ür i ben ben e e am am bunu bunu apm apm Öese ei iein bizm evrenimize e h bir mi üreme ürem e meanizmas aa aa iemee evam ev am eiii ei ii kabu eme eme ge ge eir ama aha sra eeeeimiz neenere iie aa ü iemeeir i mii nüümen iinisini aha aanıksz uğu esiir çünü nerees amamen abmuur Ba v mern aihi nieeen e mii bçimerin çürüme ve geriemesi
<E E B
1
dr B biçer eredese tae bnci döüüle sraş ky görügüle arak ark üdürebilekedirle cak er lk am kcla nl d al se b gerilee de ekl bii ilerleye aa hl yeters la deşire et e yeteneiin öbür yüüü luştuyr labilir. Bu deşire ed ci güç , kutsal ku tsal parçalamakla işe başla başla snra da da bii bu bu ksme ksme par par çalaş biçlei kuaya yatkn kld. Bu güç güüüde de gi deek de ek güçlenekte güçl enekte ve heü he ü dknulaş biçilere geri geri döe i ve itlerin gerçek anlan deşire etmeyi bie öretektedir. Ani kusallk dönüşümü bir yana braklrsa Drib iindeki kymc çarptmalar uillaume uillaume de d e Machautdakinden Machautdakinden daha güçlü de de ild ildir ir vryş vryş rlaştran esas larak kutsallk öes öesidir idir.. ünah ke ke çisinin ikili önüşünü ileyeediimi akdirde, kutsallk lgu su bie bie yanlsa ya nlsaa a larak görüns görünsee bile bile bu Dgri Dgribb ainine inanan inanan lar için ne kdar çöümlenebilrse bi için de kdar çöülene bilir kalaaktr Mitler ve ale bu grügünü ali için gere ke tüm eileri içerirler m bier bular göree Miin arkasnda gerçek bir kurban erçek bir günah keçisni varn iler sürek mite fla güvenmek midir Böyle bir eleştiri gelecektir elbet aa ycunun Dgrb metni krşsndaki knu mu öüne önceki öekler karşsdaki knuula adr. Metin yc basmakallarla öyle dludur ki, tümüyle hayali las m knsdr Aşr inançslk da iin kavranmasna şr güven kaar arar verir Ben kua ancak ky basakalplna ugl amayacak krallar açsndan fala cüretkr e aceleci ylabilir Seçtiim öel mit nusuna köpekka mitinde, kuşkusu ben de anlyr labiliri u itin her arças, bir öce sahte' bir Oii Oi iss mii mi i imal etmeye bei yönelti yöneltişş la edenlere edenlere bener bener nedelerle ial ediliş labilir u duuda hat sadece a nk talaa snrl labilir ve ymun bütünnün ruluun tehlike ye atma erçek bir klekti şiddetten kaaklanş lasa bile
7
GNH KEÇS
Dgrib iti bu tür idetin etinse etkierini yenien üretebien ahareti bir takitçinin takitçinin işi abiir daısı daısıya ya bu dur du rua bie, bie , tıp kı beni sahte idipus iti ibi geçeri bir öek saır e ektir Udurduu etnin ardına gerçek bir kurban uunu arsayacak sad çk yanıış urdu aa asına beni gusa hata a anı basakaıptan basakaıptan üretii ve aynı şek şekie ie yapan dırış etinerin çunun hakikatine anı öçüe saık kaırı ü bu etinern sahtekrar taraından kaee aınış ası istatistiki arak üşünüebiir bir şe deidir Öncekierde Önceki erde du d uuu ibi buraa buraa da duruun duruu n ayn ay n uunu u unu anaak için canavar draka suçanan Binwaneni ahudi kaını üşünek eteridir Küçük bir ekr eişikii ve kutsaın uu yanının aıa aıaas asıı beni be ni eeşireneri e kabu eiee ei ee sa say y ıka yrua ynenirecektir. ynenirecektir. iter için öngörükeri öngörükeri kua tü tü nü aan unuurar; bu yru nara ayatıaya çaışıırsa bunun aaıcı karakerin kenieri rtaya sererr Kyı deşire eeye yöneeyen tü tü kuaar ürüüü patırtı p atırtııı avang avangarı arıkakana rae raen n iien iien ericiir ngan enisi kenin beni eiin çk uana san yr sa a ba nktaara ykınır Eni, "büyü üşün ce iye aanr aan r şeyn çine aüsü ve neensel te bir açık aay çk uun süreir kabu eyr Huber ve auss büyy "neensei "ne enseikk ikesi i kesi easının evasa evasa bir varyas varyas nu nu arak öüyr öüyr ar Bu ür neenseik, bin neenseiinn önce eir ve bir anaa a nun habercisiir önein iek acna ba arak, enar iki çkaa ürü arasnaki benerikeri ya a farkkar vurguarar Biii üsünüünü kusaanar arasına farkkar öne çkar ersie b çk kenini beeniş buup a buuuu sürek seenereyse benerker baskn çkar vSrauss ayn ana ik kaerye e ahir aa
i ET VE B
3
e ue ue rt ve ve aussu auss u n o olle l lerrini in i yeien ele ele al a l ve ainle ainle i ve ve l la oaca ir le inanc ei olaak ta lar lar nu nu yaln ya lnca ca ihinel illenirse e syle sylei i etel etel ek ii y ei ile cı nn eliii taaen aşi lan vasitharn i etii ata Büyüü ve caıı avaa oal ve ahaki fesefeler içerir Br oa fesefe oara bir neensei kua a ieriyorur lihili oal güçlere oak alışan büycülü eseriir ana r aaı bonulana eerin este ala oyuu br abar aan afas üsüe üştüüne ya a aa br beiou bei ourr enen enenjj sonuu aslp kala an an eer ananın aban ya a hasaı insa öle in büücüe birlite alşa neener olunu ieri receler ir aaa abaran asaıtan bycl sorulu eil i ünü bunlar eni alana ar aa onla beli i iiyle iha eici bir iiiye sokan bu öe uan o soluu a he oula öeceti aa byc byc neeniye bel li ir i r na e be ir ir ii altna inenien ör bu neenler arasna yanca byce elici bir ahaee bulu bu lua a ünü ü nü nü yanca o bir iien iien ayna aynaananata. anaya ve abaa a i şey yapaa Bunar neen oaa abul eiebilse eiebi lse bile bu neene toplusal toplusal ilii ü eine anaı eii.4 oa esee eyi oueauu oan a ee au i ea e y ahi iei ataa la e a eatan yaaa Ç ulula elaet uuua yye avuulu By elile ulay i iste ouu ol oyaya e ouu
Pns suvg , Pi 4
19 9 .
EE Evn-Picd "Wtccf Af 8 Lnd 99 . 4 1 8 4 9 .
74
H KEÇ
n kötüük pk için stü stü biçime heket een he zmn öei vnsPth vnsPth benim beni m gösteiimi göstei, göstei, m m etn e tn n iie p p bunu Büü Büü üşüne üşüne,, "tpums iikie i ikie üz emine n bi neen , ni bi insn, bi kub n, bi gü gü ec c daa daa nh keçisi Büüü çıknn snuu n e nin niteiini beitmee geek ktu. EnsPithın tüm söeikei nz etnjik eveneki güneik büü öüngüsü içn ei, ei , tç şietinen şietine n it i tjj ie ie k bütün bi kıım gö üngüei izisi için e geçeii Thebi eh, çeşiti zmn sgının tü insn tpuuk n etkiediini bimi eii eii A Thebiie Thebiie,, nn bm em ie s keni kenieine, em nn am bu ana ana ? D nedene stp stp çkene pek iienime ii enime nz nz bü bü üzeti ü zeti bi üdhe ümkü ve hekes düetii i üüü ku Düpeüz ve kşı, htt Apnun kenisi ne kş çe buunz Bun şk, bhtsz Oiipusun ın üetisin önünde hiçbi enge tu LvStuss, büüü üşüne üzeine biise ineeeeine bu hkiter ie i ei süe süe m ksaış ksaış55 sntını snt ını EvnsPrithn EvnsPrithn dh ierie götü Bise ee tşın bz snç men, bünün iiin iii n nn eneike t üzee kd kd n n,, ike ike üüne hnnın h ettii neene ünden be d beit B nce biimen ıt een şe eeinizin bii memesi a a hgmesi ei, h buan e ha a uzamaz uza maz bi neense neense taebii taeb ii be be bi bi e ep, p, biimse aa, a a, sa s akııı ve eeci k öe öebi bii i66
kı (t,
m aan hypb) olan z an an nn n fa d dk
La Pns auvg
S
1 D D ET V E B Ü Y Ü
75
Burada asla şiddette söz edimior olsa da, pasada geen tüm sıatlar, içlere büülü edesellik işlemiş ola kıımcılar daa ış tarza kusursuz biçimde ugudur Kıyımclar elbette tüm ar gılaıda ve tüm elemleide ra n'dır, 'dı r, dır, dır, aldışı e c e ec i' d i r . By düşüce geel kural olarak büyüye karş br suma elemi olarak algılaır e bu edele cadı acılayla ya da kara eba döemideki Hıristia larla a daraş tarzıa ar ar Zaten Zaten haklı olarak olarak tüm bu insaa byü arzda daradık larıı sölüouz Mitoojik de dediimii harlataım ki terim eşalamlıdır e ikisi de meşrudur. EasPritchard'ı arkıda olmada gösterdii şe budu bu dur.r. Tarihteki Tarihtek i e mitoloi mitoloideki deki büyül büyülüü tes tesilil e daraışlar arasda temel bir farkllık oktur. Fark sadece ik dsipli (tarh ile etolo) ahlaki tarla ara sıdadır Tarihçler kıymc bouta vuru yaarlar e bu tür şelei mümkün kıla hoşgörüüzlük e batıl iaca laet yadırlar Et olglar se yalızca eisemoljik ölerle edeler teorisle lgileirler Bizim kültürümüzü şizorek doasıı bir kez daa sap tamak iç diller iç deiştirmede ugulama alalaıı terse çe irmek irm ek et eterl erlid idir ir Bu şizorek şizorekk k iddas bizde bizde kaçn kaçnlma lmazz bir skı tı aratır� bzm çn önemli ola e dokuulaz sadımz deer Ieri etkilemektedir Ama bu duum, bu sktıy ona paak basa lara aıtma e olara güah keçisi muamelesi etm gerektir mez mez Osa Osa nede hep aıdr aıdr o çok eski e teme temell ede ede,, ama ama en en telektüelleşmş telektüe lleşmş mode mode versiyo versiyonu nu çide çi de Bütü Bütü bunla bir bir kez dah a biinçdış güah keçs mekanizasnı harekete geçrmeye yöelr. Sistemd belire atlakla e boşlukla tamir etmek içi bu anı sitemi douuu ve yeide douruu meanizmasıa er zama az a a çok bi b i sizce sizce başvurulur. Bzi çamzda, muhakkak k, 'a urg apmak gerekir Kıyım giderek çoalmakta olsa da bl siz kıcı1 kı cı1r r azalmış ve ve kurbaa temilide gerçkten gerçkten frk eimeen çartmalar knci plana düşmüştür B nedenle hakkat kar
6
H K C S ı
şısındaki drenç zafamışr e üm mti anda anaşr a aktır. iter daha öne deşfre etiii temsiere bezer km temsierdir temsierdir ama nar deşfre deşfre etmek daa güçtür güçtür çünkü daha bük çarpıtmaaa dudurar itjideki biçim dnüşüme i aa üçüür üçüü r Kuranar anavar anavar hane ei eir,r, ak amaz a maz br güç österrer zensizik umarı ektkten snra, düzeni enden urarar urar ar ve uruu baba a a a tanr urar. Bu iave dönşü it i t ere tarihse kar karşaştıraı engeemez tam ersine Bunu açkama çin çin,, öneen eşir eşire edimiş temsier temsier öeine iei sürdüüüz sürdüüüz eanza eanzaaa başvura başvurakk ve na aha etkii etki i bir b ir işeiş eiş ükeme eteriir zene ve barşa eri önüş, neki ka şkkaa şkkaa anı neene , ani kurbana kurbana baanr baanr Kurbann Kurbann kutsa kutsa duunu duunu söememize söememize y açan açan ve kımı kımı epizu dinse ve kütüküt üre br çıkış nktas nktas apan apan şte şt e budur Bütn Büt n bu süreç süreç miji e mde ur ve mitji bunu dinse br eei (epihani) arak ekrar tekrar hatırar urbanın edim a da deneimin arrı örüen önüe, hep enden üretmee zrana rtüe için mde r ve 3 an kurbann, zarar arak apıı şei asa eniden apaak erekti kesi uyarna asakr için de karşmde ur iikre dinere, ünah keçisi ekanizmasnın taihtekin en aa sek üzede şev rdüü gerçeinin mantksa türe şe ktur. Eski etn etn jj i miter mi ter ie ie itüe it üeer er arasn maan hiçbi şe a sk sk r i işkinn işkin n varnı varnı ier sürerken hakd hakd ama her türü dini krumun kru mun mden ve arşmde arşmdeini ini kım nerde nerde öreöreeiinen bu iişkinin muammasn asa çözemedi k veri ki is nun assdr anza) bazen iere, bzen e rie ere rmüşü Egar aşasza uradıça inse kurumarn as ve iişker üzerine üşünmekten de vazeçter
DET VE BÜYÜ
üna e e es e s güümüz güümüz eologlan eologlan an an a a a a etmedler orn zer Benm nerdim züün gücünü anlama iin ıcılan end ıyımla hakında edler rao n ta een gere oayla ilin düünme gerer oe r dee eds tlmadan an oan rsız gzleci hte r yıının zarar erdii güçüz bir rban gür orada yalnızca. Aa ne ol ttn aaan üyeerine ordnda ed gözleiyle gdüer tanyamayaca ya da ısmen tayacar laal ona ranın olaanüstü gücünü topll üzernde yglaı old e eli de hl ygladıı aranlı etiy anlat catır çünü topll sz lüden lmtr Gerete op ten le ıymcan bn grme arzı anda r meae ardr e erle itüeler arasnda şyi anlama mea ey iraz daha ama erer. erer . ilel ayinlerd ayinlerdee idere idere bir rbana arı birleşen e sonnda ona saldıran düzensiz br yın grürüz Mt ise toplla düzensizli tohmla riten sonra ran ete trenleri sayesnde ya da endisi ölee endine ina nanla rtarmı olan yaan ir tannın hyeini anlatır ze B aynlere inanan heres mitlerde olp iteni aynlerde terar ladılanı iler sürerler bz b szlein anlamını anlaaz çünü aynlerde bir rbana tülü yapan zincirlenden boşanmı r alabalı gürüz gürüz oysa oysa itler it ler toplla topll a hümeden hümeden her ey eyee adir adir ir tanrıdan sz etetedir Bnn her i drda da aynı ii oldn anlaayz çünü rbanı tsayaca aa üçlü olan ıymcı çarpıtala aayaıyozdr si etnoloji halı olara en gadar aynlerin en ilelle old n sanıyor Bnlar ille de tla bir ronoloji düzlende en esi olanlar delir aa iddee dayalı eneine en yaın olan lardr e sfatla da en aınlaycı olanlarır Mitlen moel aynerle aynı ymcı olay znci ola da ayine en o enedler o tada benzerlile en azdı Brada szler eylemlerden daha yalancı
H KEC
r tnolola her zaman anltan d budur Tek e anı koekt şide epizounn miten ziae ritüele olup bitene daha akın oluun öürler saece erekten e riüellerde inananlar ön celeriin kolektif şideini eim haline enien apalar b şi eti akli eerler ve oup o up bitene air emsilleri emsilleri de d e sözlerini sözlerini etkiledietkil edii kaar aran aranışla ışların rın etkilemez Söze amamen amame n kımcı kımcı emsil ta ta randan ani ünah keis olan kurbanın simeleştirici ücü tara ından belilenir osa ritüel elemler doruan dorua kıımcı ı ının arlana öe üzenenmekteir
B E S S N i B B M TTiHUACA
let enle · r temsil ile tems een yn gerei a rası _ a srel gı gelmee slyla e. Braa syee m iaz atle zem olan orlr samay ha etme m ya a ee en ha eyorsam hemzn e samay ha et tin anamı lmalırlar ünü oaa ıymılann ya mto loj metinlernn arına ere rbanan oln ler süüyoz biz Ama mi benm tezm asnan en aznan grünüte a büyü sorn ıaran mtere geeeim ünü nlar oletf a yetin mitojiye i lgs on nr etmeterer B lgi reetmenn lann rbanan elette lmü oln ama enen gnülü aa lütte e eten a rett e tpmaa enn an etme mten nası ee almayz enn ran etme ahsne ne taan meran mtine neem teee ünein e ın arat mit z teler zene ilimz heen her ey b b mt e s
E
0
0NAH KECS
ne ne de csas d e l Nuv Esp' yaa Beardin de Saha gna oçluyu George Batalle unun bir tercüme ve uyarlamaı na Lanel Pay"a Prt mudt yer vertr. Bra kaltarak urada aayoru aayoru n va oadan nce tanar etiuacan denen ir yerde to andı andıar ar ( ) ve irirerne e dedier: üna adnaaka kim yk oacak ecuciteca adı ir an una u ceva verdi Onu adınataka en kmy." anar ikinci ke knutuar ve dedier ki: aka kim ine irirerine bakarak di erinin ki oacan umaya çaıtar ve hiçiri u grevi yerine getiek ere kendi ieri ree ceare edemedi ei çekini yr ve r diiyordu. çerinden iri, kienin dikkate amadıı ve bubı (ivicei) r tan, iç onuuor ve tekierin yedikerini dinyordu tekier ona elenerek dedier ki Sen kçk s." O kendine ereene eve eve bun e ve ceva verd Emnii r tu arak ku ediyoru e un ki eçi anda rt güük ir ir ve veye ye adr . ) eceyar utu, tm tanlar ate d gn yanan Txcli denen ocan çeveinde toandar ki ıraya ayrıı atein ki yanna ayrı ay yeretier ki eçi gei ocaın yannda yere n ad er aakta duran ve ecucitecata elenere ona ye diyen iki ıra anr arandaki aee dnkt ad ecu citecat at kendini atee! ecucitecat kendini ataya çaıı ama cak yük ve ar oduundan bu büyük cakı isede rek çni korku kaad ve ger çekidi kinci ke cearetni tor ad ve ocaa ataak itedi ama yakaında durdu ve cearet edeedi rt deik ke daa yere eee uunu y a isenn drt keden çok deneeei erediiti rt ı naa yadnda anar Nanauatine nun adı udu eedie ve ona dedle ki ayd aauan en dene i d Bu ei ie cün oad en kaad e
TEOTHUC
rid ri d e atee atad a tadıı ıaran br nesne gib gib anında çtırda çtı rdamay mayaa babaadı adı Onun On un oaa oaa atad e yandıın yandıın gören gören euctea euctea da he men geidi e kon çine adı Tm o anda oaa bi kaaın gi aka andı e bu nedenle u kuun yenin d si yhı y hım mıak ıak oduu söyen söyen penden bir kapan gedi gedi ama ama yanmayanmadı yanıa andı oa d eya e ah eke kad Denr ki bra br a snra d çökmüş tanar "güneş muş Nanauat Nanauat inin geip e ip doudan doduunu doduunu gördüer. Nanauatn kpk kpk göründü her ik yana rsaand ondan çkan e her tarafa yay an şnaya öye parakt ki kime bakanı onun erine sa biteyemed, çünkü bakan kör ouyoru Sras gedinde Ay ufukta yüked yüke d ereddüt ere ddüt etti et ti çn euteatn eute atn ış daa daa a d . Daha Daha sonra tanarn tan arn ömes ömes ger gerekt ekt rüg rügrr Qzco eps n öd ö dürü ürü Onarn yüreerini söktü e yeni dmuş dmuş yda ydarr a a inde anandırdı
Bin an kime tarafndan seçilmemitir, o erçekten nl lüdür, ama kiniinin dm yl e deildir aha onra dm terne döner Ikini anr, erangi ir tev eklemeden emen aee ar, oya irinnn tev edme erer Ş ade ii tan rn da davranda davra nda er eferind eferindee arya ir zoraa öesi ire irerr Bir tandan d i ein e eçildinde, em farklklara em de meilerle ifade edilen derikler meydana geir arkllkla dikkate almak erer, ama yapalan düündüünün erne en açayc oaar a farlklar dei metrierdr, yani i rann orta an la M, karan özür ve önülü yanna r yapar anlar üyük e dünya n n e i an n ar oman aama çin ea oarak kendi arlaryla ölme iderler. Ama iki dmda da karan ir zorama öei artr iin çie ve nn üzeinde dr amz ereir
La Pn auv
-3.
8
K E ı ı
Tanların seçi küçük buboo büük bir usalık öei göse rir neşin uşu kaar güze br dava için öme ikrie kendin den geçer ama gönüllü arak çıkamşır raa Burada kuşkusuz tm ana an arın rın rtak rtak bir zaafı vardır; korkmuşar ımışar e bu bu gö rei erine getirmek için kendini sunaa cesare eememişlerdir Bunun kçük bir zaa duu ölenebilir; kuşkusuz böleir ama mierde tanrıların zafnı öneieştirme önünde bir eiimin ar luunu ilerde greceiz. Ne ursa sun, buboo a kenisine emanet eien ei en görevi görevi cesarete cesarete stenm s tenmeden eden önce kısa bir süre sür e bu za afı göermişir Nanauatzinin ar ar edici bir öellii vardır k bunun ikkaimizi çekmemesi imknsızır bunlar larır, ani nu bir cüzamı a da bir vebaı bulaşıc bazı hatalıkarın emslcisi aan sivlceer Benimseiim klektif kıım perspekfinen bakıın bunun kurban kurban seçii seçiinde nde ercili ercili bir zelik luunu kabu etmek etm ek gerek gerekir ir Bu nktaa kurbanın seçmin belreen şen e bu özel ! ik lup lmaıını kenimize sraz Eer böese keni kenin ea eme erne, seçş bi kurban ve kekf cinayeir buraa söz knusu an Ebee i bize uruun böe luunu sölemez ama r en en bze bz e bu ür hakkaer hakkaer göseres göseresni ni bekememek bekem emek ge rekir Yne e aauazin kisenn kise nn ikke almaı bir bir an aı as ünh keçs keçs rünü rulamak arak sunak, aı r kenr ve sessiz urn brr Bu saa saa göüş mıyz eereki güeş anrısı a, a , p p k Heener nu b an zana veba anrsıır p nu krbanık aaann ümüe ümüe ezeek çin üzerne üzerne Olsun sansürü eçmem sy, ek anrıana a a çk benzeri benzeri B bee birçk ere rasanır rasanır Veba Veba ie ü eş rsnak rakık ner Bunu naak içn, yava sebzm ve bç ise birese ser kek kavramlarıı br yn bı rakk geekr Bnçn a e senrse buuur, çünkü
T E OT 1 H U A CA N
83
uaya istene ş ey ey dşnda asla aşka şey komaz Bunu yene dosdoğru özlerizin öündeki saneye akalyz. ak alyz. Veal kur banan bana n oun ou n ynla ynla üzene yalmas çok ya yaygn i uyuaa d çüü e e zaan ç in en aia arınmay arınmay eşin salad salad dşü dşü ülü Bu ağ zim te açça eiese de va de va lttan lttan aa a a is sedl ed lmektedi mektedi ve aşka aşka Aerikan Aerikan itleri itleri de unu iyie aşik klar Bulaşlk ne kada tedt ediiyse ateş de de o kadar kadar eekl olur Bu nun üzerine r de üna keçisi ekanizmas ekanizma s ekle ekleyi yinn kur kuran anla la rn zaten salnn soumlusu ayan ayan ellatlar ou iyileşenin de so rumlusu sayaaklad Başlaça güneş tanrla öyle telikel has talar olarak öryordu ki insanlar onlar yok edeilmek içi ta ir yapay neş olan Teotiuacann olan Teotiuacann devasa alevleine aşvuaka rlar Eer unun u nun souunda astalk anien eerse kuran da tanrsallaşr� tanrsallaşr� çnk ç nk kendin yakt yakt ş ve öylee onu yok etek ye rne esrarei r şekie yaral r e dönştren ateşle ir oluştur Insanln üzende paldayan o sönmez alevdir ak u alev daa sora erede kaşma çka? Sou kendi evan da çe riyor Yala üneşte ya da erktide ay ve ydlada ydl ada Yalnz a ök isleri insanla süekli olarak ola rak aydlatr; aa daima ayn lataakl lataakla a söylenmm söylenmmştir ştir:: Yldla Yld la yararl işrlğin teşvk etmek etmek için onlar onlar eslemek esle mek ve douş sreçlerini tekrarlamak çin de onlara onlara kuan ulmay sdrmek ereki: Kuranara itiyaç vd Tan da elette el ette kötlklei kötl kleini ni ve ve iyilil iy ililer ern nii ayn ayn yötee yötee yayar yayar şnlarn şnla rn ynn üze üze rie frlatr frlatr Buna şğ sak sakğ ğ ve ereket e trr aa veay da getir O aman öfkel Apoon'un Apo on'un eaillee frlattğ ok olurla olurla Ortaçağ sonund t u temalar Ai Seastian'a iadette yenden karşma çka ve kym r tesil isti oluşturur Bu teaar e aman oldu ii, i üna keçis etki siyle örtlenişlerdir ama u çok zayıfaş ir etkidir2 2 jean Dluma, L Pu r en Ocidnı Ocidnı ,
s.
07.
84
N H KE Cı ı
A esn veaan kouyuu olarak lnr olala e an lamı da unan'd ve kukusu kukusu Aek l ei ol ve okarın anlamı lere nse ur ne ıınla ve vea lgınlar sık sık anrı Ba ann a Isnn salarn erne yaırıı ok yamurlaryla temsl r A Seasan le oklar arasında, daha dorusu salgın arasna r r yakınlık var ve nananlar an klselerndek temsl vrının aıo okarı onun ere çekmeye ve kende n esrgemee yaayaaını umalr Kısaas A eastan hasa lıa lıa erh erh heef oara oara sunulur sunul ur onu , ellene tunçan tu nçan r yıla yılann g sar arar ar Demk k a r r gna gna keçs ol oyar oyar Koruyuuur Koruyuuur çk ç k vealır Kutsın o lel kl anlamına uygun olaak hem lanetl hem kusalr m lel tanrılar g a e felaket tekelne alı ve smer sree ouyuudur Bu smlemenn kötl yan nereeyse yok olmutu olaysyla, Ateklee olanın tpatp aynıs emeen açınmak gerekr Ayn ey elr çnk ura da etkn et yoktu, ama ukusu ayı mekanma geçerlr çok a aa aıı ej ej mde, mde , ço kçlm kçl m r nanç nan ç deyne deyne lenlenen onu daa da kolaylıla sapayalr A Sasta r yana ıyma uayan Yaulele e e yana ek Yaulerle karlatılrsa, kötl yanlarla yl yanlann es orantl ye al gör Mtolo olanın çölme s yana geçe ıymlar le öe yaa a tapnının lkl pagan yanla ets çme ve alı eeelee etlemekter aauann usurlu ulunale tek ata elgne seçl le olası Bua al al u u tanrı uran seçlmenn ölçn açça sa sapt pt Ku Kua a selme ölçtlne sahp ol ma yan aa alteat alte at olaak a a palaalk palaalk le le taanslık tmsal olan Tutal um un tesd ö gnlk töves se se göseç ala y a e doaya a s lees e Yunalankn ee anlama ten k suçluu
T E OT H U A
N
8
ura oka e e our e e a a karalıa kaa l r ek ee u kre kre aa aaak akaı aı ee ee lr çkı okaı e ee kokuç aıı u kr aaka kak çir a ah keç ekaa ıa e uu oual aa u okaa ö aalıa çe a k uç ele e kaaha lei kua eçile ölçüü e kee a aaa aklıaşı kara e e şee aalı iki ölü Buun ou, yalna irine a ae faklı ışklı iki ök iii oaa çkaı eğil anı a ana an a iki ik i ayan üüün kaal e kala) e keie ö öüü enk enk ene aşaır kik olan ek baakal kolekif inayei i e aye ol aıını öyle çüü ölü önüllüür Aa ki kan ögü iraene bir orlaa öeinin kaşıını elişi Soça e kaa körü k eiliş ya a kae eilş olua olu kole kole ki k i ir naei arlına ikna oak içi içi eel öeeki ah ah ee akaı yeerr ala ik aa ehikr ir çie ı rala ralaışı ışı ü işi örlee örlee olarr olar r e e he h e aı aıı ı üelee üeleerr Daia irlike hareke eere e e iki öüllüü eçerke or a er iki kuaa ölü olaak aeşe aaayı eeerke ek i ele konuşla Pei eare önüllü onua arkaaşı n aına aeşe aaaya aar eree e olaak afıa a ala nki şey olaş ii kei aalana er al ana in eeekle i; yoa eşk yöele aha ı a alaşaakır Kaan eiuoa öeleen aaen kuuaile kuu aileeke eke fk eçekçi eçekçi elir ii kaçaa kaçaa çalş çalşaa arale arale ik i haineki aar uçluun ee çullnak onu aelei çe eek ee hee oluşurilre Okuraı uua anı lyo B eii a a ken ei ongüaon, olaaa len len çona, öünü öünü kban kban ake ake ya a yokken aeşli ya a aeşi olaak yeen oaya çıkaak
6
G N KECS
zeeyelm Ik kuan ea oşu ze esas oak zg e olaak k ke ea aak sumuşu aa he k uua a oac e oaya k ak nokasa u z ge knazca tecavz ee u zoac e ec; u etne ycan ak asya mookeşş k o gusunn va hsset m ayaa D asakalan mvcutu ve cs e he kuana ölne em e sahnen gee kogasyounda kuvvee hsset ken Bu ayn sahe ee sessz cal alo e k sayd kaşa ahlen kaa öeke oluua ve unun n e zalan amaya h gee uyanda em oluuk te ygalnn e stn nsel faalyenn nsan ku an ee oluuu l öle en aa a ata Ba uana Cotsn feth dnene ylda y n nann n en le üüyola Bda fala aat ola a san an ayenn Aztelede taaen anaa ol oya o B al opalan genşlete el Benano de Saann zü ett ays an la n savaşa odayd ooga ü elee yüyladan e sap alna Ba dnyasda y es l deşe eddnde e vad ele Aa ona ayn sonla aaşlad Zaanlan on end eenende al olaa a ele şey A elede a ge gee e dele e e nezleşte gee Ye aşda a lle ael topa ve etnolo topla ee aşnda k ay ölyü luyo Bnde aa genş daa şfe y en tede deşe etey eeeeyş yalna şn daa olana ele aş deştş olandan ayaklana; e ed topllan elee eedle aca aş eoloj eoloj deen d een toplada topl ada eee eee eled el ede e
T E O H U A A N
tnologlarn gevi kşs gçtr. od atl toma en fak teasa onlarn" kt am gii t oaka e ir k ü send çe k artan b ak çi eke oe enker eike küçüseee taknak r ve kay evren n ge en ide enk naya ç aara mi aan eai a aini ar B inanarn ken di dinlerini yaama tarn nal eeştirebiliri? Kendi krbanarn bie akiki gnüler olarak tek laf eteden kendileini kaetire rek dnyann varn sürdürdükerini ayal eden inançl kişiler olarak sndkarnda onara nas kar çkaam bimemekteyi Ksaas tekere bir krban ideolojisi vardr ve inelediimi it de b ideolojiin yapn gayet iyi göstermektedir Krbanlar olasa dünya da karana ve kaosa gömülr k krbanar yeteri deildir deildi r elirtti elirtt iim im büün sonnda sonnd a güneş ve ay ay gkyü gkyüünd ündee pa dar aa kmt kalrar onlar areket etmeye orlaak için nelik tana kran etmek gerekir istinas t tanar sonra da onan yeine gei anonim aaaka er ey kran eteye dayadr Ra gösteren ran mitinde eette do oan ir e vardr ve it bnn ne oldn gsterir. Yaan eivan tan kendi kvveti konsnda aş iyimser davranştr; en önemli anda geri er B gerilee tü kranarn etnooglan inanmak istedikleri üde güllü oladkarn issettirir eiteat onnda ken di dlekiğini aar ve ik yenilgiere niai aar arasndaki a da arkadann otrd emsadir B insan tpluluana ege e oan gün aa çkt andr takit mime. B ana kadar bndan sö etmei çnkü mitoojinin yomlanmas için koek tif inayetin ygn oldn ümkün oldna bast iimde a ntlaak istyord; yana ksinlkle onl vele işin çine sokak stedi sted i ve imeim ime im de ta öyle b r deli deli di ietiin bii itmide oyad nem olü gtereğim
88
G KEÇ
Bell k mstakel aytany önll olmaya ten ey er tm tanrlar ama ster yan mmetk reaet hu O raks ol ma hesnn lk olmak styorur Ö teklere moel olaak ama ens ens kmse kmsey y moe almaya almayaak aktr tr tr u enn her tr l takln ötesne öreek kaar kennen aka moel steme yee kaar artm r tatç aru çm Ayanrnn kenn atee atee atma uyruuna taat eememes, muhakkak k, k , tale t ale ett ett lk l k ye ele etm et m oluu ve öylee öylee r ana moelen moe len yosun yos un kal çnr kmsey kenne reher seçeme o akalarn yönenr mer Ama lk yer tale etmesne yol açan etken, o l olm ko nuunu muhaaa etmekten e alkoyar onu Falaa mmetktr. kn tanr mstake ne n e se, se, tersne tersne kenn kenn öne çarmaya çarmaya ça lmamt onun mmetkl aha a hsterkçer u neenle s ras elne teklern östereme nsyat o kararllka ös ter öylelle moel hareket eemeyene etn moel olarak hmet etm olur katle aklna mtn her yerne mmetk öelern alttan at olma oluu öreektr Kssann hssesnen aet e lr l r unlar krater krater ras rasnak nak ka kar rtl tlkk aha ah a a en r tak t eene ahl el sahnen tnn yöneten o tanar melsnn mmetk orak rlem tanar çemernn parçası olur Tanlar ypt her ey kusursuur çnk oyrlye ya plr rlk ve orlamann ayma çme rne aanm olmas snn e rlem tanlarn mmetk ne ta olmasn an Tnlarn alana karlk oarak önll avranan ya a hç teret te ret etmeen et meen aten çne atlan karakter karakternn ör emnen e mnen ö ettm ama u örlk srekl Hay at kenn atee!" yen tarsal tençten ams r ey elr Bu tenn an ya a ge km aklnen arettr Kenlnen tenç em öen k onlm pno yle r Kç oo açsnan tnlarn ay t enn atee!" sö oruan oruya eyleme
TEOT1HUACA
89
öüşür daa e aşa, öek ouşurucu ir gücü varı varı Ö ek arı içi söz yemez söze e oara eye gösersi e gereir Te cucizeca aeşi aeşi içie aıır çüü araaşıı aeşe aadığıı görür akışa daha mimeik görüeker ama eki so kee e daha daha az mimeikir Kuraarı edi ceaarıya mimek işirii oaçağda, hata izim zamaımız zama ımıza a e sürer ama güümüze akaşıkça zayıa zayıaya ya içimerde On aıcı yzyıda cadıa yakacaka odu yıı nı kedieni seçiği söyeir; açakç ciayetei dehşei oara iyi aaımışır. apkıar da ieç inaaı hak etiği işkece y oğuuka kedie aep eder ede rer, er, u aei ge eiek merhamete yok omak aamıa geir. Çağımızda da er e r ürde Sa iizm iiraf emee isee şyden fazası iiraf ede e kedie i ekey adi cezaya pek sene kuraar umatadır or kuu u ür davaışı akamaya yeti samıyom Oidipus e ediii e iğrenç eke ekeeye oak koroa aıır ve kedis ked is ası kusuyorsa Tebai şei ou öye kovmas çi ya vaı Bizm opumumzda u aırar oaya çıkığda kdiii oar su orağı sayayı öfe rededer rededer ama Azeker ya ya da i i er ik akar sz kousu oduda ua gözümüzü kıpa dan kau ederz Eoga u kurana mreis mreisii ade şeke şeke eime ura edimeide ck döeme, oaaüs ü aalıkarda ya�arr ve öüe seaıka aa eki de şeye gderer jacques Sousee okurana u dise asapık arı izm iz m kavraamız ışığı ışığıda da yoma yomamaaa aviye eme edr Ien emerkezciik emerkezci ik güa youmuzu gözemeked ve egzotik topuukar e yaparsa yapsıar e ufak oumsuz yargıa sakım sakımak gereir) 3 L Vi quotdie nn des Aztqes Aztqes , Paris, Hchett, 9 5 5 , s . 1 2 6 - 9 .
90
G KiSI
Bilinmeyen dnyaları saygınlıına kavrma kaygısı pek v gye deer olsa da ayır edeimek geekir. Gnmn aırı lıka da eskinin kirli aarıları kadar glnçr ama ers ynde. Ö nde ep e p aynı epeden akı akı ayn aynıı eneü avrı avrı konsdr konsdr Kendimie ygadıımı çüleri oplara yglamayıımıın nedeni yaadıımı çaın çok karakerisik ir demagik ers çevirmesidir a iim kaynakamıın hiç deeri yokr ve ssmakan aa ir ey gelme eimiden Aeker akkında kesin hiçir ey ey ilemeyi ile meyi ya da kaynaklaıın ir ir deeri vardır ve d d rüs omak isiyorsak Aek dininin geegenimiin insan dehe meinde hak eii yerini hen almadıı onna varmamı ge reir. ayreke ir enikmerkeciik karlıı sonnda insan an kendi kendleri hakkında snd imgey ka ederek kanı orileri hakı gserme nokasına varmakadır Kranlık deoloiyle dol olsa a eoihaann gadar ve mheem mii isiye edi aka karı ç r anıklık salar. B meni inanieir inanieirei eie ek k r ey ey va vasa sa er er iim ki saa saa so rası yeniRossealmn ve yeniieheilmin ir eirdii kranlar ve elaların sahe pasrali deidir karda sapadıım eedder çevreei sarı sae kanara karn açıka yaanlaaksızın a ıkmakadır ii aka in edirgn edi zellii de on ekisi alına alı yle ir ireden ayrı dnlemez apıyı sarsmak ve kıaya orlamak içn iremi aa da arırmak ve yaymak geekir
A LT LT I N I B L M A S ' L A R , U R TA LA R V T i TA N LAR
°
nek ölümde olektf nayet ögesnden yoksun r m yo rumladm Buraya kadar çok öek veredgden ve en yeterne ek vermemele suçladıklandan (haksı da sayılmaar) öekler çogaltaagım ve tm öekle mtlerden ya da mtlen yısı çeştleele arasından çeegm ütün u öeklerde, mer kez sahnede kolekt nayet öges açıkça öüleldg hade eylem tanımamaktan kaçınmak çn öle r çaa sar edmekted k so nunda sahne r karkatre dönşmektedr Sahnenn onüasyo nu he aynıdır: Kuranlanın etrafında dare olmuş katller Ama sanelern aşkr ya da amaçlanmış anaı rnden tekine üyük fakılk österel Hatta sadee r ortak yönlernn ulundugu e söylenelr Koletf ay temsl etmedklne nanıyor ol ları kn ög sanav tolojsnden Bad ü tanlan e ysdr, kusuuzdur tü eremer ondadır şddee başvra Ed ver yala öredr üede br öü eddnn do
2
GH KıSı
laştg onusunda onu uyaran ryalar Kaysndan yoldalar sla r haberdar eder, onlar da "her trl telieye arş Baldr oa ararı alrlar Onu oryabile için annesi Fri de cal cansz t varllara ate, s, etaller taşlar toprak, od, atalklar dört ayallar, uşlar ylanlar ylanlar vs ona ötl yapaya yapayacal calarn arnaa dair yein ettirir Böylece vence alnca Baldr eglene için slarla şaşrtıc bir oyun oynaaya balar As'lar ona taş atarlar, lçla vururlar, aa hiçbiri onu yaralaaz tardg özet Geores Dumzilin "it ve Destanndandr (Mt (Mt t e pope pope)) Ünl yrucunun As'larn irştigi oynu niçin şaşrtıc olarak niteledigi olaylla anlaılabilir Ayn oyun için biraz ilerde baka ii sfat daha ullanatadr "öz al ve "hile a tl öylece bzim meramz uyandrmata ama bunu ider e için hiçbir şey yapaatadr. Bu mitte bizim için artc olan nedr? Isisnai bir sane idir bu, yoksa tersine, taaen sra dan aa alşlad br anlala donanmış, ço alıldk bir sahne mi? Oyn erçeten hileli ibidir aa başka bir şeye başa bir sah neye işaret etmiyor olsayd ona hilel demezdi Çogu zaman zli olayan e dogrdan sözn eeseler de hiç uşkusuz btn etnololarn bildigi bir sahnedir bu ikinisi Aslan oynuna hile katl oldugunu iler sren Duzilin, burada, aklından eçeni aılaadan bu sahneden söz ettigi, aa dlaylı olara söz eigi sölenebilir öz onusu edilen elbette koleti cinayettir Açtır i, Baldr yaralanmaz olmasayd eger, As'ların onu maruz braktları uaeleden sag çıamazdı; Baldr'n ortugu e tm As'lan da onunla brlikte kortuları olay meydana elrdi Baldr başa bir ço tanrı ibi, koletif bir cinayetin urban olara ölrd Baldr iti it i , merez merez dramın dramın oleti o leti bir cinayetin oluturdugu sayısı sayısızz ii ten hiçbir bakdan farı olmazd it i t tam ta m da çbr çbr özn özn ve belenedk belenedk bir şey etiredi etiredigi gi içn aşrtıc emetedir bize; ve oyun da her mitolojinin en yayn, en
S K ET VE T T
93
baya baya sahesne s ahesne kolek caye saes saese e ıaı bened bened n hlel görnekedr araana br Baldr kovayou r ca ye esl saldıga ya br oua dönüşekedr yalnz ca Burda Burda yalnızca yaln ızca bas ba s br çakışa, çakışa , rasansa rasansa br benzerlk var var dır? Mn devamı bze h de böyle oladııı göserr Bu kokt b cinae ci naett i ie e mlele sıkı lşks anlaak çn 'lan u saldırga olayan oyuuu souna adar gek ve eer oyu cdd oarak oynaış osaydı yie aynı soucu ve veeyece ne bakak gerekr ykn devaında Baldr dr ve ölr as lında asu oala geree anlar sonunda ou ödrşerdr Nedr burada ou be Buu örenek , it ı okuaya deva edel Br an, aa dorusu r bls vadır k skandnav olos tk ya da leaz keds u lel ouna kaılaz aa oyuu aşıaya çaışır. u, er zan kaynakarına kaynakarına sadık br youmcu olarak şöyle yazı yazıyor yor Bu gö er e r en o k oşlan oşl anadı adı . " Baldr'n Bald r'n yaacık l c c m m yrclerde şddel ekler yol aar ok hoşusuzdur, uz şaşkın. Ve Barın yaack lnc bu kusursu s'lan uslu çocuk oyu, so nua geçek br lnç söz konusuymuş gb aynı sonulara yol aıy sa bu Lok'nn haasıdı ebee dama ok' haasıdır sadav ke ( adı kııa grer e re gderek aldra külük eee ydek geel yen erag r ssası lu oadını sar e enr r tt (ökseou dee dee genç br aa l enü ek ae ae buduu çn onda ye eesn seeşr. o bu z ee geçrr ve t e n olaynın cerean e us yer] ge nden on ra bunu Bdın kr kardeş re err hr na adar a deşne uaka kaçınşır çünü onu greeekedr aa oun en uraa du ynndr e ran da as r kseou ye kaedlere lür
9
G KEISI
öylece anrıların aldr her ürlü şddeen korumak çn al dıkları önlemlern eksn oknn kalleşl oraan kaldrr y ama bu m başka bnlerce mle aşa yukarı ay sonuca d er anlarn cephe ce phe aldı br br anrınn rularak şddele şdd ele öld ö ldlm lme e s) varma varmakk çn nçn n çn bu kadar uha ve dolambaçl br yol benms ben mse e mekedr? Mademk bu kadar sradan br sonuç söz konusu bu so nuca erşmek çn nçn en sradan yol uulmuyor? Bana kalırsa gerçe gerçee e uygun uygun ve haa akla yakın ek cevap bzm b zm analz ez e z m versyon versyonunun unun ilk ve ve iion olmamadı olmamad ı Daha es k versyonlarda aldr herhalde en bayaı n klask kolek cna ye ye kurbanı olarak olarak emsl ems l edlyordu ed lyordu ve bzm elmz el mzde dekk versyon versyon da herhalde herhalde bunlardan d de eşer şerek ek ürem üremş ş Bu en son son vers versyon yon bu cnayen kurban dışındak üm anrıları hakk suçlu yaan gele neksel neksel emsln emsln hoş göremeye göremeyenn nsanların nsanların eser olmld olm ldrr Başlang Başlangç ç ak anheon anrlar mecls ad br suçlular suçlula r çeesnden a rklı rklı de ldr v br bakma münler arık bunu görmek sememekedr e e ama ama başka he, başka başka kusal men de yku önlende önlende do d o laysyla ona ba kalra bu anrılarn dn emsllerne ukuyla balanırlar Hem bu emsler korumak hem de onlardan kurul mak syor syorlardr lardr daha dousu dousu kyıın o emel em el basmakalıbn basmakalıbnıı ko ek e k cnaye cnaye oadan kadırmak amacıya amacıya bu bu emsller e msller eeden e eden ır ı rnaa alüs emek semekedrler u k buyuu uzlarma çabası mlrn doasıyla sonuçlanır; Baldr mnn uha yaısı da böyle br uzlaırma çabasını çabasınınn rünüd rünüdür ür Böyl br çözümün ardndak ardndak kr şöyle özeleneblr özeleneblr Aalar A alar bu kökensl ihnie görülmes greken her şey doru görmüşler ama an an oama o amad Na ve barbar halleryle olu benn nceln anlamamışardır anlamamışardır Kolek Kolek br cnaye olduu old uunu nu sanmışlar sanmışlar dr ek gerek kal ve dahası hlekr olan bls ok'nn kurduu uzaa dümüledr Böyce ok geçme büün lnççer araın dan aylaşılan ve br kş üzernde younlaşında açıkça sakınla
S L R K U T L V LA R
şdde olad ekl he hae gel aca m e la a ag gıl ıl koum koum d d ek aş ok nü nü e la da edlm okn elmede adokal br yan olduuu da ece m ünk ü nk bem be m hmnm göe göe lk mlde mlde ln eyleeyleöe ece me kalmayan ek a odu ödüü kadyla mn ek anya ahl lek mek na e m de ala hne malayo yaıı ayılabl k veyonlaın kallen kla enn başka şae le de vd vd öen öen aldı aldı öldürülüş öldürülüşün ün lg lgn n b b Olyın Olyın üm ayrnıları en ok ulu gölme kn aıyan kşnn (ün ald onun elyle öldlm e e öyknün demnda hada yn eln öldü olk d aıl üendn h l omlulu zn ldcak şeklde aalam gd. olek b cnaee kalan heken eş ölüde ulu olmad düşüüle öldc dabey kmn ndd saanble k burada s anmış an mışı ı onu onu oumluluu kenlkle daha daha byk byk olur Öyley Öyleye e m m Höh H öh au au ıkarmak ıkar mak n dha aa aa aba aba ar ar e mek or orununddır nkü öldc darbey kend ndrd n erkeen da ha uludu Ou eme ıkamak n hrcanmaı geeke ab der anrıların mamını aklamaya arılacak abadn dh büyk olcakı u br kez anlaşıldıkan onr cnayen der aıla d aydın lanır. Öncelkle Höh körd Hö o na adar adeşne u makan kaınmışır ünk onu göremeekedr ardeşne abe ere n eln hedee do yönlendmk gerer ve ona bu hmee uluncak oln da elbee okd Höhr kend darbenn ald'ı öldüeblcen al dşüneed De ala gb o da kenn he ülü lh lalan he şee kaşı yalnz oldu n namakd Üelk onu dah a kn emek n Loknn onun onun l lne ne uşurdu uşurdu csm en e n andendr öldürü öldürü laha laha dönşme en olayacak şeydr ardeşnn ylne ve güvenlne
9
G K
en azla ttryen aaey ble Höhr araış ol aaa kokun sonula öngöremezd sacas mt Hör masum çkarmak n özr üzerne öür yımakta. Der tanlar söz kousu oldu unda und a yeterl göl göle e bast bas t su nk yerne Hhr sorum sorumlu luuu uu ge ge re en azından ç ez art ara nkn konusu olmakta e ope rasyonun ceremesn eken de her sefene Lokr. sacas tek n olara masum olduu cnayetten ü kez soumlu tutuan ok enk oarak tek sulusu oluu cnayette üç kez masm oa ahtsz Höhrü snke kullanmakar. m k ok şey kanıtlamak ser hr şey kanıtlayamaz ar mt çn e geerlr bu: ulu kşler kşler ok ok azl azlaa saa mazeret üret üret mekterler. Tek r bast mazeretn eps kusursuz ok sayıda mazertten aha deerl olduunu anlayayorlard eyrcy kandrma syorsanz andraya alnz h bell eeenz gerekr. r şeyn saklanın bel eden şey daa azla y saklaa arzusudur u arzu salanan şeyn etraında bz oyalayablecek şeyler ortadan kaldrdıı ölüde yce görünür olur ve bz emen sak lanan şeye göürür erek sulunun başına tua şeklde yılan sorusuzluk unsurla kadar kuşku uyandıı br şey yoktur örüldüü gb, Baldr n en ekonok e en bast tek br lkeden yola ıkarak stsnasız ü ayntılanı aıklayacak şeklde okuak ükündür ükünd ür aa ancak o lkey kolekt naye eslnn esl nn nknda nknd a aradııı aradııızda zda ükündür bu Mtn bze sundu s unduuu eaealan hbr nokasında belrtk bde yer alayan bu tesln y ne de e usaa olduu e onu aaen belrled görüleblr Günüüz ologlana nanacak olursak bu t yanılaktadır olek cnaye eslnden kaası n n geerl hbr neden yok ur ünkü kolek nayeern olo olode de br b r rolü yokur Baldr nn adaş dogayı h dkkate aladıını sataak da lgn olu yor burada burada aısalcılıa aısalcılıa aldır aldı raz Mlern konuşmasına zn verenn y olduunu düşünüyoru özellkle onlan söyle
S K E T l V T T
9
ek zounda olduka ee zi sorguldan bensediz ler alan alanla lad d d daa d, ad tn tolode ir sapa a d stna oadı ını gösterek alıor geie. enzer şelee her erde olasa da eteli e teli saıda öneli gelenekte rastanır; bunar he oası n görüş görü ş old uuuz te çok akındır, hem de bensedklei bensedklei ö ize adar ulaşış versionun teati içeri akıından azlasıla arklıdrla aklık le akllı u ısra iç çei, bu stelein eviinde kolekti cnaet anlann silind r olu şu ve uana eresnn var olası geekt kine güç verektedr u sile ste dkkat çekcd çünkü çou zaan k nusu ancak kolet cnaet olalecek nceki tesilei bütnlüünü koruayı de edinş b dnsel uaazarlıkla an an ulunur Bu kez ke z an itoloisnden itoloisnden lınış iinc br öek verece verecei i Bu, Zeusun douşudur Tanı Kronos tü çoculaını er ve annesi he'ın ar etieden aladıı son ou Zeusu araaa çıar ırtıcı saaşçılar oa Kuretalar , bebein etraına etraına daire oluşur oluşurarak arak bebe sklarar Korku çidek küçü Zeusun aı çklar bu lnuu eri babasa belli eece çtedir Zeusun sesn bastra e p ta dev anıta içi Kuretalar sahaıı brbir ne ara güütü çarar ü oldnc gltüü ve teitr i tr davaırar. Bebek orktuça çılıa çılıa ese eseşr, şr, Kretalar Kretalar da onu orua için, bu oru daa da artıraca çide davrnak zorunda aıra. Kısacası gerçete gen verici ve aha koucu oldukla ölçde daha korkutucu göünrler Sank çocuu öldürek çn onun etraında çeber oluştuuş gibdre, osa bu şekide daranaların nedeni onu aşaını kutaatır Bu itte de kolekti şiddet oktur aa nun okluu, u tte ne s oan inlrce aşa ş gb r ol dildir Baldr i
Stbon X 48 n Hion Th Cmbdge 1 9
8
G KıSı
nde analz em eksklğe özdeş del ama benzerdr Çouk Ze usun durumu belldr ama Kurealarn harekelernn bze harla şey, kolek kol ekff nayen naye n p pk k kongrasyon kongrasyon ve davr davranş anşr r ae oluşurarak savunmasz br vara dou sallanan bu slahlan ve bu vahş çlklarn karşsnda başka ne hayal edeblrz? özsz br göser, göser, anl br ablo söz sö z konusu konusu olsayd, olsayd, n n verey verey redde ed de anlam ona vereke hç eredd emezdk pk Aslan lel oyunu gb ya da Azeklern nar gb Kurealarn mm ve ço cuğun korku korku çnek ç nek epks de sask olarak dnya olo olo sne egeen oan draa oabldnce benzer; aa bu m de, Baldrn m gb, bu benzerlğn yanl olduu konusunda bze gvence verek verekedr edr pk pk çada çadaşş anropolo anropolojj gb gb ahnenn çerdğ şdden anlamn oradan kldrmak çn her k me de caner guhuna koruyuu" br ro verlr Ama benzelk bu kadardr kadardr skandnav nde nde eçek değlş değl ş gb sunulan koek koek cnayen cnayen sonuçla ge rçek çek unan mne ç sonuç yokur Zeus'un sayglğ Kurealan elne ölmekle bağdaşaz Knma bu mn m n de koekf koek f br naye naye çeren daa lkel br ves vesyoyonu olar. r dönşm m bu cnyeen yoksun bakmşr ama c naye naye hsser hsse ren en emsller emsl ler h değşrmemş değşrmemş y y a mmkn mmk n oduunca oduunca az değşmşr değşmşr orun aynd ayndr, r, ama unan çöz çöz skan skan dnav çözndn he daha zaf hem e daa radkaldr Lnç sahnesne nççen kuban çevresnde ouşurduu çembere, ko uyucu r anam verey başar Iskandnav mnn ulduğu ek çare se görğz gb gb lnç l nç br oyun olarak olarak sunak am a m kolek f cnaye kavran reddeden gözemclern ble hlel bulduka r başka eyşle b baka baka anam amas gerekğn esm ekler br b r oyun oyun olarak sunmakan barr k çöz de d e bu lerden brnn öeknden ekene ek ene olaslğ olaslğ n dşada brakacak kadar zgndr unar am oarak ayn hedefn del evrmlernn bezer r evresne çok benzer k eefn
S K R E V E T T ' R
peşne ş o ek k n dnce oo ev fke ousu sa dn geeğ g şk e fne ank böye n va g e de k ook geenke eğşş çde e çeke n yocu kynaknyo o oekf nye on c oyak da uanç vec ge ve o ay kendernce ynen yoru kana ene ıknı düşünee Onaa gö en en şey, akdı ak dırr Aa, Aa , ras kan kan geene geeneğ ğ sdık sdık oak oak ak ak k yerne, bok zonda kıadır çünkü onu anyck kpasede değed Bur da geçe ü kae snda ay eden şdde e b anrının, Konosun üerne aıı o a bu n k nedenye keenn naıya br canavar our Böye b küeşe , gene gen e ua ua oaak oaak koekf cny cnye e esnn esn n yer a a ğ ede buun Bunada l l e öl be öçüede eksçe payaşı A üaz ncak lk dden sne sye bke oaya ç Ops oonde köüüğün öe kkn b nrıy ş os be yen b dne duya ğ döüşüdüğü ese g ouu kann ynsıyou eus ve Kuea n aaen ekkg, koekf cny youğun dayı dayı oak okud okud Cnayen Cnayen ekğn ekğn kesn kesn b b e e ry gb ee ad, oys uu se seez sea Bdr öeğnde oduundn da seü, ünü Bddn rkı oark eus esrgenr ve burd koe cnayen sonu rı yokur k n bneğ yesnde güçen os da ben un yoruyışı yoruyışı ukusu ukusuzz skndnv n n yor yoru uay ayıı ş kd gçü değ. B youu güçendek çn e adığı z n yknnd ona kün ouğunca beneyen a çouk nrının koek cnyee kurbn gğn seesy ondan ı n kn k nc c br b r ee eeek ek gerekr Kuer nde nde usıa usıa b b değrş değr ş sne , ü kökense kökense anıy anıy bke varı varığı ğını nı sü
G KÇISI
düebim düebimi i olmaldr bu ikinci ikinci mitte m itte Bunu isteek çok şey şey isteek midir midi r Kesinli Kesinlikle kle ayr Yunan Yunan mitolo mitol oj isinde, isinde , bi nokta dşnda dşnda u etalankine tıpatıp beneyen bir mit ardr Bu ikinci mitte kolek tif ti f şidde şidde göünü aldedir ve ve bir b ir çocuk tanrya tanrya uygulanmşt uygulanmştr r Ku Ku retalada önü biimde ekik olan anlam l koumaktadr bu mit Snayalm Küçük Küçük Dionys Dionysos osuu dairele dairelerrinn içne iç ne çekebi çekebimek mek çin çi n tanlar tanlar b b tür çıngak çıngak aarlar a arlar Bu parlak neselein neselein büüledi büüledii i çocuk çoc uk olara r ilerler e canaas çember üzerine kapan itanlar hep bi likte onysos' katleerler sonra onu pişirip yerler Dionysosun abas Zeus itanla ylmyla çapa ve olunu diilti2 ureta lardan ianlara geçerke anlaman çou tesine dönmüştür i tanlarda kouucu ola baba Kuretalada yok edici ve yamyamdır itnlrda itnlrda yok edi e yam yamyam yam olan toplu t opluluk luk Kuetalad Kuetaladaa kou cudur cudur e iki iki mitte mitt e de nesnele nesnelerr ocun önünde sallanı sallanı ianlar da göünüşte rarlı olayn ama aslnd ölümcül olan esele uretalarda örnüşte öldüücü ama gerçekte zaarlıdr oloji bi dönüşümle oyunudu Bunu geçekten gösermiş olan viSausstur ve onun katksı deerlidi Ama etnolog geçi in he he zaman için eangi bi yönde yönde yaılabileeini ayal ayal etmek etm ek le bana kalısa anl yamaktadr e ey an düzleme eleştii li Öze ilişkin içbi ey ey asla a ayybedilmedii bedil medii gibi gibi kaznılma kaznılma da a manın ou mevcu deidi Bu kavaın yeesilii buada açıa göülmektedi Bizim iki mitmi bibileinin dönümüdü Bun göstedim Gözbaılar kala kaıtdıktan kaıtdıkt an sona farkl farkl bi bi dzende yeniden yenide n sergile n n ce tüm kartaı oldu sanl ama bu do mudu? Daa iy ba kasak, geeke geeke e aman bi kartn eksik e ksik olduunu old uunu görz ve ve bu da ep an kaı Kolekif cinayetn temsli Ayıca olup biten e ey b yb blı ve ylnıc ge nlı gö işin önü
a Ela ag 444
S"R URTR E TTANAR
görmemeir Zaten bu aybn hang gizli niyete cea er ala lmazsa sonuna aar balsa bile görme olanaszr Yasalc nal nal z fa rllam iili ii li artl ilesine ayanr ayanr yalnz yalnz ca u le, oletif iette bre r eres öesinin mtoloji e ta büyü önemn anlalms için yeterli eilr Yasac lğn buraa görüü ey yalnzca ba artllar gib bir rt lt l trr ve bunu a ort ort yasaya inirger inirger eti etinn temiline böyle br temsil olu ol una n a bile erhangi erhangi bir özel anlam anlam yülemez yülemez yo yolu luu u na ise hiç ü ülem lemez ez On Onun un analz analz arac arac benim beni m sata satam m türen türen bir bir önüüm süresince aybolmu olan ey anlayamayaca aar a ar Göbağcnn artla ve çareleri farl bir üzene zun uzun atrmasnn neeni ortaan aybetti ei bizi üünmem engelleme ve eer tesaüfen far emise bile bu ayb unuttur matr Mitolojinin ve inin gzbağcs, bzim yaslclamza endine ço bir ley l eyic icii tlesi bulmtur bulmtur Ttanar men Kuretalar mtine eçite olef cinayetn r an yo olunu saaa b tür önüümü yalnzc te bir yöne belirtmi oluğum yne erçeleeblecei anlamatr Koletif cinyet mitolojien elbete yo olablir Zaten süre yo olmatar m bir ez aybolduğuna Zeusun banan çan inea in ea gibi gibi erangi erangi bir bi r saf ombinasyonu ombinasyonunn içinen silal bir e e ee yenen yene n o o ma mayac yacağ ağ ço ço açtr Bir mi, mi , ianlar ianlar oelne oelne Br moeline y a uretalar moelne br ez eçtiğne önei biçme sla gei önmez taayyl eilebilir bir ey eilir bu Ba a deyle mitolojinin bir rr Bu olgu taiseiliin esi yanlsamna ümesizin abullenileblir tarhse y a iyr ni evrelerin gereiliği amme mensel ve ysal bir analien oğyorur oğyorur itoloji i toloji oletif ole tif cinayeti siler ama ama onu yenien yenien icat icat et mez çünü bütü antlar bu cnayetin en bata icat eilen bir ey olmağ stermeteir üm bnlr Kuretalar Kureta lar mitinin inlr i nlr miinen ayna aynaln ln
ı ı
H K
n vey veyaa başka başka r eği eği de bu bu n n döüş d öüş ouğn o uğn ieri i eri sürmek anamna geme ebee ioojde yeer aa koek if cinaye vadr öeikle brine ihiyaç duyumas sö konusu de ğidir aen iana miine daha iyi bakdğnda bunun beki de eus eu s miinden çok fark farkll omayan dinsel bi bakş ba kş açsna açsna denk düş düş üğü fark edii koektif cinaye temsilini südürmüş olsa bie bu mit de beli bir manipülasyonun konusu omuşu Gerçekten de Kuretaa mitindeki iilik ve köülük böünmesi onda da hep e usun ehinde ehi nde bulunu Koektif Koekt if şiddet vağn vağn südü südü ama ama bu da yamyamlk gibi kötü bi şey olarak sunumaktadr Kureaar mi tinde oduu gibi buada da şiddet daha eski bi miolojik kuşaa yani bundan böye vahşi ya da ike oaak kabu ediecek bi dise sisteme atfedilmişti iana mii karşs karşsnda nda çocuka ve safdi insanar insana r bir ü koku bir bir ü ürr ikilme hissede hissedeer er Günümüdeki enologar onan kendi eini duyguanmsağn hkimiyeine baktklan söyeyeceke di. Benim bie duygusa uarsğa amamen mahkm duyul s bi enoojiye düşüğümü söyeyebiier. 850deki geçekçi o mancar manc ar gibi ibi biim insan biimcierimi biimcierimi de d e biims bii msel el bilginn edinil edi nil mesine en uygun uh uh ain ai n insandş soğuk soğukuk uk ve kayısk kayısk oarak o arak görmekedirle Kat denen bimerin matemaik kesinlii çou amn kak metafounu dü anamna falasya indirgeyen bir hayank hayank uyandr uyand r Aaştma Aaştma koayca baş edemed edem edi iii duyguar duyguar kü çümsemeye yöneli oysa bunlar göden ak utmak aaşrmann sağamğ açsndan bi aafr çünkü am da incelenen nesnenin kendisinde bur burada ada mitoojik men men emel bi ol oyamak oyamaktad tad lar "Yap analileri ile duygu basi aasnda eksiksi bir ayrm ko uabils uabilsee bile bil e buda yarar yoku Biim iki örneğimide mitoo mit oojijikk döüşümlein srn kavamak için enolojinin küçümsedii duy gula dikate almak alma k geeki geekirr ilahs ilahs göünmemek için için sahe sahe selik göstesi yapmak yapmak geçekte en iyi siaardan yoksun kalmakt
S R U R L V T N· R
03
üendek geçek zaeen u sae kaısık e duaska duas ka şksi şksi ku ku u zaee zaee edeenen edeenen aaı aaınn a aak ak duğu i dnee a adı ana ik kaşı çkanaın e şgsz kaaaıkan kı esein k eeşenen ann esed una ünüü eknün ün güçü anaın kuan aa en çse ç se kuada e u anak anak kek kek cnae (ee (ee ecusa) a da ecu değse) kaasnın açtığı uzusuuğu dikkate aaka an edc snuçaa aai: ü ge e se s e kek k ek cnae cnaenn ekskğ ekskğ eaın eaında da düzenen düzeneneked eked u uusuuğu ak eedğ süee b r n b bn nyn yn e n n ş ş e ey yee be b e !!r b b g kaaak
Y E D D N C i B B L M TALA SUA
olojn ol ojnn n evrmn yöneten şey şddet şdde t temllern temllern lme lme kara kararrllgr Daha errak br kavrayş ednmek çn a önce ta etm et şddet şdde t evrenn tene kadar lemek lem ek erek erekrr tn b rec B lk evrede şn çnde alnca kolekt şddet vardr� b şddet ne aman kyola yene kşel br şddet eçer Öel lkle Ynan ve Roma mtolonde kşel şddetn le atld knc r evre e olalr� artk mtolode şddetn hçbr tr kal edlemordr B evrenn ötene eçenlern he ller de lmeeler e ve çog drumda blmor ökmekted ökmektedrler rler ayn ayn he he den eşned Kolekt cnayetn son lern de ortadan kaldrmak deym yendeye en len ortadan kaldmak Platonn tavr yen aşamann öneml r egdr te mtolok şddet lme lme net net çok aşkrd aş krdr r rştg rştgm m anal açnan çok anlamanlaml r aajda Kronon kşlnde öellle belrndr
Konoun Kono un edim e dimeine eine ve o�unan çeterne çeterne ge ne ne at bu o bie bene una yargı etsinen youn inanara
0
G ÜN H C ii
fz vgz g y aa , , gz foü foüy, y, ü ü o o y y ; v y v, oz ğ v zo v o yp, İ y z z B y y ,, z z , o o o o yo
Göüldüü gibi latonu dran ey oleti cinayet deildir çünü aten aybolmutur onu dran ey bu aybolmanın yer deim deim iareti olan bireysel bireysel iddettir er tülü şddeti silme niyeti, açça uygulanmala gerçe bir sansüre dönüür, mitoloik metnin astl olara budanas haline gelir. Öncei aamada sahip lduu yapsa yenidendüenleme gü cüne cüne ve ve olaanüstü olaanüstü tutarllıa tutarllıa sahip deildi deildirr artı artı Bu nedenle nede nle mto loi meti deimekt baas alr laton bu yenigiy ngr mütü ve dolayasyla en ilgnç dini önlemlerle a bir tür ula ma neiyordu neiyordu.. eerl eerl e or ulunur urbanlar veme veme üd üd ü yal nzca Kronos Kronos ve eusu öülüle öül üleni ni renece renecelerin lerin saysını saysını müm müm ün olduunca aalta aygısından aynaanıyor deildir Kurban geeeinin l sürdüü bir din balamnda bu aru bulaıc gü cünden çeindii bir ddetle ar arya gelen içtenlile dindar bir bi r iiden beenebi beenebilece lece eydir; eydir; bu b u iddete iddete ar durm d urma a için bu na den ama meu ve utsal bir iddet gereir ani mümün ol duunca duunca önemi önem i bir urbanın urbanın sunumas gereir gereir Platonun metnin metni n de, ö olara iddet ve utsal çembe göümüzün nünde ai r bçimde apanmatadr Patonun talep ettii sansür içbir aman onun ngrdüü bi çimde uygulanmamtır ama ine de endini dayatmıtr ve günü müzde de daa etili baa biçimler altnda, ein etoloi di splinde somutaan bçimde hl endn dayatmatadır Önceki
Rpblq 378 a-b Lon Rin çevrisi, Gllimrd 90
9
R R SU CR
aaadan aaadan fark ar k oarak, oara k, atoncu aaa aaa tn tn en yenenyarat yenenyarat asna a raaktad raakta drr aa kurucu karakternn karakternn aha a ou ou u a söyenee öcüün ta anamyla toojk oayan aa ras ne e ese oan br baka kr ouuur k bu a ese e enr ok saya antk yaar tooj ak ee gene ke k e e sek sek aton atonan an akaan aka an bayat bayat bçerde bç erde ya yap pr r bu bu aa skana gerçek oas a böyece aça çkar en arron br arer teoo t eoojjsn snen en ökeye ökeye sö eektedr çünkü çünkü bu teooj teooj , ü nern s tanara na yapan tanara, nsann köes oan tanara tapnnas ster baka br deyie, nsann çne dütü ü bütün reaeter, hatta en aak oanlar be tanara ate r " Varrona göre göre a atonun tonun arler teoojs teoojs de ey lanetl e e ku san bretren ke kutsaln o k oasdr latonun Hoe rsta eetrd bütün böümerde, tansn kötcül yana c c ya naya nay a ayn satara bet bet en enrr atonun farkllata farkllata aru aru su tanrsan bu ak krcne n ere Günüüe trauss'un trauss'un e yapsacn yapsac n uruu a a buur u arka arka k k atonun atonun ahak büüküü kaybou e onun yen antksa e dse br ura a a tr tr n n e üünenn yas yasaana aana uygun olanan olanan kns br kam esees nsanarn her aan ayn bçe dünmeyebecekleri kr dlanmtr Hakassoslu Donysos da, tanra habs, kötü ahlaks arkr arak kutsak öye dursun sradan nausu nsnlara be ayk oayan arkar oarak tes een bu teren yak nr Antk çn bütün bu yaarand gerçekten e tanarnn küçüsenecene ve nsnan ayakla atnda çnenen kurbanar geecene ne dar sknt sknt br hs ardr ardr Onlar bunu bunu steeek steeek hane geece er Bu oas eete reederer, çünkü Yahud pe ygaber
kn G Dumz go hqu Py 0
18
G K E I S I
eren ve ve sona sona a Incileren Inci leren ark oarak oarak böye ir kan ma sum oabieceini nemiyrar laon miooiyi açkça mahkm eer on geenekse emaa nan vageçimeye rar ira önce Kreaar miine koek cinayen kaybolman açkarken einiimi moiere on menne de skça raslanr. k ömer feseeöncesi r ere e oaya oaya çkm ve ve henü el ememi ememi miere mi ere meyana ge ge miir mi ir Şu ana ek kanm bu dönm mierir br dönüümün üü nü olka bir ke anlalna b mier de hemen kavranabii hale gelmekedir Demek ki aonun felsei yas kiise kaprisin üün ei eiir: ir: öyle bi ya yag g evm eçi eçien en üm miolo mio lojj ilein evi evi min e geriye önük olak olak aynla aynla Mioloj Mioloj inin emilenmesin emilenmesin e laonun yakn ve uzak öncelle olduu açk ama onla hl miooinin ve geenesel dinin çerçevesi içine miolojik biçime alyo, alyo , mioloi mioloikk anlay anlay önüryorar önüryorar anlan ve kahramanlar maru kal ie basmakab önce o adda ve görkemi kolekif nieiin yiirerek ayar son ra a bieyse ide haini aken neeyse ümye kaybour Di er kym basmakapa a ayn nedenerle bener evimer geçi rir Tannn koleki olarak öldürülmesine ahammü eemeyen in sana bu inayei hak göseen göseen suçlar suçlar karsna a eşe eşeee kapl kap l m olmarar Deiniim meinler bu ikisinin a ba giiini ç e ü üggü üün üü n ezae ezaee eii ha a en aag aag göser göser Varon Varon i nsann çe l olala olal a le le an a nla laa aeen aeen aleen yaknr Ebee bu yak mann somlsu ale deildi Dünya miolojsi bunun kan d Daa o dönemde d önemde bile "ale "ale ki önceki önemin yomcla ydla ydla pk buün olduu gibi en elveli üna keçileni olu uuyolad ve suçlamay ifa emele yeni sansülere imkn an you Bunan böyle anrlarn ne an ne de kurban olmasna in ve eekir ve günah keçis odukla kavranamaa ileikeri
T R R U C A R
cnayeler e şdde eyleler urban edleceen seçle şarele ) ) e e haa rn ends ble yaaş yaa slnee sln eedr dr zan zan kzn aaı ersyz edr e aar e nsana arasındak arı a yukarda dend üop ala ükenr oplulk en şddel kökeenden uzaklaşka, üe anla zaar e alak dalz ekşr Tanlar e yaıla her şey, en köücülle ble, öncelle aynlere odel olarak şle görüşür Bu deekr , dnler büyü ayn örenlende düzensl e her her zaan düzene ab ab ılsalar da da bell be ll br yer yer ayrl ayrlar ar ne de nsan ns anan an alalı odellerden od ellerden başa başa br şey araa araadı dıla la e e her ür lü haadan anış anlar ale eler br an gelr Br Plaon'un ya da anrılarda reor yapak seyen br Eupdesn şyelen ae alaa gere Bu şyelerde yansıyan şey lel ulın çözüles e anlan yalnzca ycl yanlarını ouak seyen düas en gülenesdr Büün br deolo geşr a Brahan dnn yapı gb bse anlardan gkçe daha ço aak aacıyla kusal bse aarıyodur u doloj ya da öücülüü hafsyor eya eydana geleş sayyor köülüün reorcunun dealne uygun o e dne, daha önceki br dne sonadan eklendn ler sürüyordur slında reocu, dealn üüyle hayal br geçşe gönderere köen ends yaraaadır Köensel z pasorale e üopyaya dönüşüren şey zaen bu gönderş y yoluunun üünü olan çatşa ersyüz edlerek ulu br kana aya dönüşüüledr dealleş deal leşe e el el ü basaalıla ya dönüşü dönüşürü rü ya da s s er rz, urbanlı şareler, olekf şdde e elbe urann su u bunlan hes hes bu e e lden lde n eklenr ek lenr Ba Bald ldrr öen öende de bu bu gaye görüleedr. Kolktf olarak öldürülm öldü rülmen en an suçlu br anrı oaaz Bu, suçu aaen slnş br andır, son derece ü cd ülü sudan uaır yn anda basaaıbı ora dan kaldıran şey esadü del nananlarda aynı esn. Ceza e
0
AH KC ISI
neden bbrne ba odudan be yo olmaa geer çünü çün ü te t e ve aynı sebeple sebeple yo lmaktadrlar lmaktadrlar Br şy şy a a a a çmde baa baa ddn d dn v bu da ba ba br youkan youkan hç duumuda al oduuu r r üry hak yok yok m oe oe nay nay de bua a k oduuu gördm aa bu kaaa ökn laa üm aaa adb asayd suçu aak day oaa gndr daha k b vesyoda kl br uç Bald oma gee a edyom Gdüüü gb Badr t o ekk oet ay muazzam öne gsre böy lekle be uaşan vryoa bu cnayn abuluya yk eddn douayan hr y çemedr Var olmaa sç çn dum tamaen ay ddr y bamaalpann hepsnn geçeen evensel oduuu anlama çn bnaın hepsnn baakalla oag oag mtlee son deece zellke ve hata b baakalla dklaını anıtlama anıt lama gee gee ç basmaalbı çn bunu deneyem o hade tle nelend nde tanlaın sçlarını asgaye ndece sonra da otadan al dıaca ço güçlü b eln tolojlerde şled le sürüeb l; zellle Ynan mtolojsnde laton ve flozoa b mtoloj ye avamsal b fde vemesnden ço nce gülü b Yüzeysel b aşla aşlat tma ma ble mt m tle le n tanısal sç ls ls altnda b yanda sçl tanıla de yanda sçsuz tanıla olaa ayı ategor şelnde snıandılamayacaın gste B yıın aa deece var dı en acımasz sçladan balayıp ussuz masumyete ada g den aada da nemsz hatalaın, beceszllen a da bast gaa n güldü esntsz b yelpaze vad b bst gaa ço du mda geçeten cdd sçlala ayn felaet snçlana ol ama tan ge ge almaz ence b elpaze stat laa mlanamaz evmse ya da tedc b b zell zell olması olmas ı gee gee Ço sayıda sayıda temanın tema nın b ota zel
T
açkça oaya koya Bi ay öesieime ya da ma u u göseme isei isei aanın aa nın la la i anm an m he aa aann aynıdı ama an an ala bkı çok kı ene bu sçan emedek öde i göemizi öe asi nann imposl ana a kuban deildi, buu gödük, aa yine de baa olojilede suç lunun ldürülesini hal seece basmakalıp suçlan çounu h ilemekedle Aca eylemle öye hogrl ve incekli i ada suuu ki k i bugün e baıka baıka ei bunan e olo ol ojk j k oaa nielene ni elenenn miledeki mi ledeki kaıa kaıana na gse gsedi diii ii ep kiye hiç benzee Zeus, Ledanın ıı olma için kendini uu haine eidiin de hayanala cinse liki suçu aııa eez inoaus da asiphae'y asiph ae'yle le evend ev endi iii e bu suça ya iç iç nem veme veme ya da da ola ola osa bie bunu düündüen yaza ek dşkle suçla oy sa bunla dınkekli Dogib nden, aa domuz doan Binwangeni Yaui kdına dai ounç oaça kugusudan falı deidi Algıayııa, issediimie ba oaa aynı masal aa faı epile seyoz, aa ıymcı sonuça ssemiyo z bie Konunun eseik e iisel ilenii, kıyım baslıplanı uygun ale eimenin, ani meinse üeimin kenineki mea nizma olan ola n ünah eçsi eanizmasını oaya çıaabile çıaabilece ce he e e y üzeeienin e iemenin bin bi azına imn saamaa dı Büün üenlie gibi Paonunki de asıl hede ubanı eanmsının açıa çıılmsı, ıymcı emsilen emisikas yonu ısaa am ona yne de aiein ahai geeliinen a sonslın ünü gzeen çda omcuan eseizminden da da üyü e ein yan adı Paon Pao n üm asma asmaı ı suçlan anlaa aedi aedilme lmesin sinee aı ça m, a amanda bu sç an nesiz aala basi açala, sadn çılgınlıl ola gülmesine yol açan isel aa da ı ça
1 1
G KS
Aisoeesçi "hamaria nosyon haann iirse küçüümesi kavr kavramarmakar amarmakar nosyo nosyonn esk milern ksrs köüc köüc ünün yerine basi ihmai nkann yo aç haay geçirir Kavamn günüm a ierineki çeviisi e aik ksr ya a ajik çaak) saee küçck bir haay ekesi bir eremin ho mojen bün içineki ek ir çaa ça. san arar bo y braa da hisseilir ama eime biçime eakee yo açc sonçan meuaşmas için manksa oarak gereki oan bir asgarie indirgenmişir. Kök ile iiciliin degee ol miler bunan çok akr "ke enen mierin ço bie b ik ege uumuna amşarr ve eski enoloi e onar hakl oa rak rak ikel i kel diye diye nieemişir eski eski enoo enoo i b mierin mierin köken kökenerin erine e yaan ve he ül köüün kö üün baar bi da da yans yansmas mas youya yo uya so nuç alan günah keçisi ekisine yaknnn akna gibii Tany mau öseme iseinin snuça suçn ümüyle ora dan karmasna vamamas için (aonu çkç lep etii ey geleneksel mene öeni yaklaşm saayak sa ve uun souk u bir çaba ereir Ve bu un süreli ei de aca lel dii o aynsel ve kubansa eesine ai mankla gnah keçisinin süeen eisi mmün klaili anr yukada söyediim bi eakei ci simeimekedi , iynin ve ve könn öesinde öesinde eil eil beisindedi. beisinded i. Onda cisimleen akk henü ahlaki aymla hainde anma mam kubann aknl henü b ynda iy ve asa bi ç öe yanda ö ve eyani bir güç olaak blmemi l lç ç ii miik mii k opam op am üeride iie ço çeili çei li bsçl n esi ald u bölünmenin geçelemesi kaçlmadr u noada ibe miledei denge kcüken yana iyiliken yaa baen de ay ana iki yöde boul ve b d rumda ilel iicil ansalk amamen iyi bi kaman ile oul u yap n amamen köü bi canavara bölnebl Oidius ve senks senks Ai eoes ve ed edeha eha Aawak miineki su ya ve onu o nu
ANRARN SUCAR
öde kra. aava oaya ere ede he ey, l üç k ym amaaı oa krizi, suçlan kurbak eme çe mra ar Kahrama yalca dücü asmakab kurba ee kara kara ola caye caye e e ee e e aava aava köü köüü üüü u cayen cayen şdde ümüye a öer öçde u caye de açça kur arcdr öyle öyle br b r bölüm bölü men ennn eeyce ge br ahe gere gerele lem m oldu u belldr, ünkü asallada ve esanelede oaya ıkar bunlar ark cdd b dnsel nacın kousu olamayaca kadar yozlamı k bmlerd halde gerye dönelm anrının suu öyle hemen asılıyor deldr nlem almadan gereklerldde bu sansü r sonu öerken br den yaraacakır m enologlaıdan her aa daha avayıl olan molonn dnsel uyarlayıcıları, kend anlaının mau kaldı dde meu ka ey, daha önceden led suç olduuu gaye y blmekedrler. aka dava amasın bu merulaıayı geçer szleekle e en kusal kş akamı olur ama bu da onu hakl oarak cezalandrdına aa ouluu suçlu klak de mekr ysa bu l edcler oluluu ereeyse kurucu kurban kadar kusaldır ünkü münler oluluunu yaaan bu oluluk u Molojy ahlakl kla azusu, br klemle sonuçlanakadr ksel mk emalarda bu klem kolaylıkla ıasamak ümkündür, ama daha elmş menlerde ble bunun soulan çok do laysız bde okuyablrz u menlerde anısal suçlulua a bu güne kada anlaılamaı nüaslar, brdenbre, sulama dramının büün aöle a eek aacıyla ümnlen ala onca ca ele usalılı özümler olaa göünmeye ala n bas özüm, kurbanı sulaı oldu gb kabullenek ma bunlaın kı tl ladını le süek dus elbee baba snı snı öldü öl dürü rü ve annesyle yamı yam ı ama aamen aam en a aaa b yy yayaına nanıyodu sacası ak kmse suçlu deldr ve üm ahlak
4
GÜNAH KÇ ISI
gereiier, geenese menin neredeyse tamamna sag içerisn erine geirimitir Miter, evrimerinin, ani yormarnn r aamasna vararna masma sç toaa irit, i s s arna mam sçar serg sergierer ierer s sk Daa yara anai etti İsaninav tanr Hr rne e rm aa kar anr srs Barn atii natten iise arak sç sa a istan ie aha masmr ç kü iat imn arars ir takit oarak he oan are ü rine as sonçara sonçar a yo açmayaa açmayaa eenei r aroi oarak gr mes için irço neeni varr Hr, oaaa esine tahmin eeme Deme i, am sç sç oan ie tanarn yerini yerini , snr sç sç , hat a iç ç omaan anar amaar Ama a aanma, çir aman gerçeen evrense oma aann ir notaa ora an arma ene ra oara a r yere, eneie e erierie or noktasna varm ir içime yenien ortaa ç masa sonçanr ee, sç güçenmi ir tanrnn, aa ors ir ür isin ortaa ç grür, ni ir güna keçi s ro onayan r Lok ya a ir ronostr e metinse r ya ra osa ie ne e erçe ir rann gerie rat iir. Tanrarn sçn aatmann, hem e sç ie y aan on üene maan, eie e aça rama oan eyerin en ües oan üna çisi meanmasn aça vr aan aaann aa yar a varr Temee tü omaan sçar nr Bnar, a oaran aerar eimeieri çin enerine ar oe ie yganmasn a çkaran r m o�asa erangi ir as güei yo açm arr asna, asna , as as oman ienmi ir sçn ürvnen ürvn en aa r ey er iii oramann en üs çimi, ran e nçç o arasnai etieim üpeü an anaaan yn yoman
ANR ARN UCAR
5
mş maj olarak okumaktan ibair. Kimi Ki mi d drumlarda rumlarda tanlar uçlar uçlar ı ı rç rçkk odug odug ku kull di di ir, ir , ama milrd mi lrd u uçlara uçlara ikicil iki cil bir ndn d atfdi atfdilr: lr: Doga Dogall ama kaşıı ou kaş o umaz maz (g ( gn n ona on a iiil aro aroşş ii i ik ik ya a zi z ir rii bi bcgi igns ignsii a irad larak larak asa bim im digi bir bir tü tü daraş daraşta ta ulumak ulu mak zoda zo da ıakıyodur rıı okg bir Hitit tar akkda Eliad'nn Dn nçr ve şceer d sldiklii liyo Anaıı aaı ö kaı odda, Tiu i çi "oada kayo kayoma maya ya karar vrdii vrdiii i lmyo. lmyo. ( ) Ama kaoman onuça kd m r Oaada atşr önr, taar v inalar kdri amş edrr; o ku, k a trk dr ara v day ark olşaya ol şayaaktı aktı ayvaar ayvaar v alar alar iftlşm iftlşm kir ku u ka kayn ynak aka çi çi . Sna aataıça ay öd rr a tay ir çaka yrk r v u sokarak uyaı Öi diy dö Ti ked öy yk msi tr o açar ki taar krkya kaılır v akiik içi üy aşlar Törlr v yl orll ayi Ti öfd v kk adr Sakilş oa talan aran r dönr v yaşam kndi rtmn ydn ka şur
Kmc basmaalp buaa çok aş�rr aş�rr K v bbuu k k yol açan tanrınn tanr ınn haas haas ansal ansal somlu somluluk luk aa okmas okmasyla yla m şidtlen hm d yat Ktücülüü cllig dndün y odan oya oletf et e onun ans eer Bülü ey lem yne e b dd temsl etmete; bu eylem e zan k knl üa kes n yeie yei e üeey üeey eee eee ve ve hr aman lektif bir l ta oua aplp c aaytn son
a a 19
GH KES
m dğer dğer ek ç epya ar duma maae edee m d Ama bu müdaaen şet ötü öt ü enu e nu eçee eçeenn sa düşma olmdı gb, ana da ona şman e luta kagaşa vad ve bunn eden tansad ama aa öt yet hçb yede ykt ne eu sanala şse e de de tala epn'ya lşsne Kültlmş haa vaata aasnda Kuzey meal r umaa ve emen he yede kaşmza çan ala tc anlan aalyetle de saymak geek Bu anla da öte le b ga eçled aptkla e ylk, kbanın sıtıda ağlana ağlanann b tomsal to msal aaşmadan aaşmadan kanakanı kanakanı ylke yl ke nce sde, yalş ldukaı aka göen ve haklı olaak cezaladan edme vad hep emek k yne zaal old ç yaal olan kagaşa yaatc duğ çn düze u ola tanı paadoksd b Kyın mtolk teml heha b hasaa amadan val ın kd süee tanan yet son da sonta mtlaa otaya atılacaktı aı, so çözmlemede yadım etmek e ko mak tedke ted ke n n kötü duuma du uma sokaktad sokaktad ed kö tü b dma gmekted Kötük yaptklaıı blmede kötülük yaa talaı ve kaşı kolmaz b şeklde ötülüe tdle ç kötülük yapa tanılaı yanıda ste stemez çüncü b çö züm bunacakt enmek çn kötülük yapan tan tü e so ğk ğk şakala yapa tan tan ı taı sda e e zama yadm yad m ese de kötü umaalaa ay ve üel umaa yaa Öcele şaa yaa b laak tanı tan ı akay öyle öyle ley leyee götü k suçaa suça a a a t hm lamaz Uak b ateş yakaym deke dünyaı yang yene çeve ve çşle de yeyzü sele bğan aem byüüd o Dolayısıyla tüm d daaer hakl kla ve he zama old b b bla saye sayed dee de ylk yl k yaa bne döüşü r baze düez köt nyetl nyetl sayıl sayıl ama aze e göe göe v yapake öyle sesem ve saka dava k ste stemez kazala
S C
7
r yo çr; b r bir yd r so iy r bir yd b brsi rşısıd üm o i i msi m si içi gri gr i oybiriii oybir iii yid yi d oşrr oş rr r r so so sr. sşı mş mş gü gü çisd do do ii i i bü bü Te sşı ooid biri ssmşiriişi göüyo n s oo si Dir ji öe ooisidir ki öd grç sç o işi yı md brışırm r oms i bir dm dis i öü çrdıı sor bi dir çö ümüü oşr Er mimd yr gü çs i sorm imy osrd şm ord d ıs ısı B bş çısıd r r mi gibi md iydir öü ıy gçii g çii or döüşür do yo gim gim ç yt dr or iyiii bi ö gösms y zar düm çi dr Sv svd yd y v dr omy b çöüm y d d d d çüü şddi bii smşms gü çsi omd ı şid s i sr sı sr B öüü ü som op d y pyşı op d üsi sçs omy bş oosi i py yşr m ymı msi içd yr mdır Gü çs mms dimd bş bi dyiş mioo ms m sii çi çi pı düüm düüm çöümd çöümd bd bd m ı y b ışmyı so m ıs işr iim çözüm ı gor o m gmdi ii gösrm gösrm çi ç i yür bibird ço o o b b ö ö çöüm çö üm bi bi sçm sçm o o rd dı vı mmıı ço i bi şid bi şir şi r bir mi mi sö m syom syom
8
KıSı
üm eba mtoosnn atas oan admos edeha ödüdükten sona canavan dşen toaa see ve toaktan annda teeden teede n tnaa tnaa sah savaşç savaşça a çka. ç ka. Öncek Ö ncekn nnn evad oan b e e n tedt ted t b b and andaa nsa nsann toka to kann nn bandak bandak k k mc kz e öte anda tüm edehaa ve masa avana aasndak şk açkça be ede. admos, savaşçadan ktmak çn son deece bast b b ee başv başv eden gzce b b taş a ve ve sü ünn ota sna la aş b savaşçadan hçbne sabet emez ama aşn düşeken çkad ses, he bnn b de taandan ooke eddn sanmasna o aça; ksa süe çnde hes bbne ge ve bka kş kaana dek bben ödüüe. admos a dmos bada b tü ce oaak göüü göüü anada, anada , to msa kze, nedese oekn aa vaana dek b g nsan ok eden bük kagaşaa açan od Tek başna ee andnda at aeket büyük b sç ded taş kmsee kötüük etme b nmaa, ancak savaşçan ataca se üzünden ona çatşay admaa köce eme ünde eçekten köt o aşk kötüük çatşma öe çabk bese ve abat k çatşmann çndek dm sataamaz B mtn mt n dkkat çekc a a k kad adaa söün söünüü ettm kzdek toma ee geçen gdeek daa az akaşmş, doasa da a haan kaşk kaş k begn be gn b şekde şekd e otaa otaa komas ve ve bö bö ece ünah kçnn em ak edenn em de etknk nedenn mn oaak aça aça çkaasd çkaasd a ak k kötüük kötü ük b b kez geçekten geçekten otaa çktnda be b ada enüz geçek omaan tüm şket e a oa ekeşecek omas aşk kötüü daha da kötüeşt avaşan aşa ka as dama ntkam n ad düşüeek adaetn ene gede nanken de as se eç oaak tatm omş aa kn ntkam dabesn dek a adaet aaa çaşacakt Oaa öe ç çe eçe e aş k b ddmak çn, b aşk kötüük d
ANR AN UCA R
9
rm dod k emeke eke emk m gee k m b ok şe eek r dek lkle elke dee esemeke kmdı elke s eeb de od m gr ekleeme Br uk ems eeere y d ere ere l l g e d d edelele edelele klkl klkl lke kşlkl köle geel e so deme Herke dm ş kr y ölçde som m kme lme me s kö krşııkı geeke rkı ol le ye de b br rı geek e eldlbl b köke ol ol serler serle r belk be lk o ro ly lyıı kbl kbl edeblrle m m Pd' ded g e m ede eeek lerd dtc d veş r k eden p p şe dzmnd yın b b nden nden h h ke mekm km m sre sree e e sl mdhle debd lk or deldr Mslleele kör d heke e kı y d e gör hsm öee pl krşılklılk l gereke elrlemş br şee dy dol ysıyl her şe şı krı hehg r d erhe e hsek d ş ş yk yk herh he rh g g br kş e ede de odkl odkll lrr Br şe olyı eklemes gerekmeked yle rslsl br eke de olr r krlk e de emel r ede er edee derlede dh rd d gup hb kk d elke dmek rdebre m br orl de breşeek r r Bd herkes o der der edee edee dydyd şk br şdde ede l olmdıd erke o der ereklk ( ke) ede odklı yeedr böylee d erkes "öek olkr dal k ekl gönüyo deldr deld r geeke ekl ekl omş k hy kllr r ıd her rl mslee rs öes mr Yl h ke k lk seyebl m b b ypbleek duumd dldr
20
G0 KEı
Başka deyşe, Kadmos mtde kaşık ma oa eme ç avaşçıa bzzat Kadmou oyadı aa ooatö eşetmee eşetmee ve uçu uç u oa ykey ykey uzamaa u zamaa yeted eted a geçek geçek ou omadıı ek öem ded, ou geçee ve kme hekes ka oması yeted. Kçk b taşı dümesde başka b ey meydaa gemede, de taşa üzee yvaaa s ad b taş gtsüde baka gt ıkmadııa göe, ge ek buudua a em ouab? Beze b oay yaatısıı kö yet yet omakz omakz geçe yaatıı omaksızı he a meydaa meydaa geeb geeb Bada tek öe öe m oa oa mhteme gah ke ç kagaa toma ekme ve doaısıya dze yede k ma yetee ve te kosda yaı az ok yo ve az çok gee tı Savaıa ee geekte o bte öeee ya da ese esez z yetee ka ka ed b gah gah kes kes buama bua ma mış oaad dövşmeye devam eeek ve z de toyek mhay a oçaaakt oçaaakt ayatta kaaa dos tde doa doa to to tes ee e e öüee ado kedsde fak oaak sadee kagaşayı te edyoad. te göe, admos aı aa hem kagaşay ya ata gç edehaı de toaa see o) hem e ze güd öe öe edehay dehayıı öüeek öüeek adıda adıda da b aava aava ka ıtı ı tıada ada doa b baı ye aava deek oa savaı savaı s süü, a dac redv yok edeek saıı ktaıtı De me k Kdmo he zaa agaaya yo aça aa yaıza b kagaşaya so emek b yaa taaa b Doay sıya Kadmos ked t de e b mte göe aıka b güah ke ded ded z z gah gah kes, kes , m t t kes ke s kta aştıdı aştıdı ğ gah keçsd heba'e tasıdı B mt soçta adee takı ta kı b b aevada aevada baett baett ke üetş üet ş gz gz soa kada aıa çıaamaktadı çıkaamaz a zate h gh keçs me kazasa kazasa dayaaktaı dayaaktaı
üçük neden büük sonuçar ürüne er küçü na keçisi eçis i , büyük kriz e enebiir ünyann ünyann ör buaın buaına a görüü görüürr ve kii zaan yn öye uha biçier ar k buna ekien e eriiye açıkak kszr s inin Hin versiy nuna h HnAvup ekieri göebiir aa virassun Mhque' bi yerne yer aan Güney Amerka versiynun a böye eki söz knsu aa Bir aan içine görüneyen insanbiçii bir papaan gagsnan ra şeyere naki ra geçiizik hua serpekeir buraa ü bu ierin yanz anks ve farkaş bir ana uunu ve insnr aras şiee hiç a hiç işieinin buunan ie sürek güçür. ski iere ier e igii einein hepsine keif naye siiniş eiir Dine yruuar büyük yazarar (özeie ageya yazraı) ve arihçier arsna önei isisnaar varır. ouu kurken, kurken , yapş yap ş uu anaze aka aka uk ger gerekir Bnar nyru he Ruus knusunai söyenere, he e şehir ve in in ur ur an ann n baz hkkn beer söyeiere söyeiere yeni bi ışk uaakır Bu söyenie asa iiye aaş eer a na ek önei issna reuur reuur Ma e Teanl a kiabn a Msann a ekif bi inyein kurban un iei süren ahui ahu i geeneinin geene inin nıra n ırank nkii anı eik eik ne yazk yazk k k fazasya peik aaçar için kuanş Aa T ve Tu yaznan bekeneyeek uhak bir yeersizike ve bki e Y hui inini fazasya ara eeşiesiye çkanabieek bir yeter sizike Musa knsunaki eikuar ie başk birç yas kuunun ve in uruunun heef u eikoar aranaki kaya eer yaknkan çıkas geeke u asa çkaaşr ein baz kayaar Zerüşün krba eye yöne şieeriye üaee ei ayne pkaran birnin kr
E
1
G N K ı Sı
klğa gmş yelence katedleek öldldğn le mek ed b şddet teka aeye ydğ kc cnayetn kle ve yblğne dayal kaakten l l kmaktad kmaktad em em byg byga a len nılanda klekt cayete da az çk "eze b va yete k sk atan de taçle taçl e b b kyele kyele cddye cd dye almazla nlaa b yz yz den ek stem edlemez bnla aalzlee dal etmelen ağla yaak aaçlaa a değled Bnlaı ya ek b yaza bağlamnda dnmey e edee nan deyşyle b yaatıc "nlan d ve zaman da bu yeln kanalanı k ya da atl davana davanaaak dğulanamaan dğulanamaan ge gevezelkle vezel kle "kcaka "kcaka maala maa la laa laa gö gö a da ten m m çeçevede vey veyaa evene a çeçevende göe ez de evnel lmayan atta ev en enel elkten kten çk uzak an an teman temann n açklamaz açklamaz kalamay kalamayaca acakk ka da b b k b sklkla tekaandığnı kabl etmek zda kalla Kllekt cayet cayet mtl m tl k ldğ ldğ a söyleemez söyleemez çnk ç nk b tema e zama mtle yalanc çamaktad zm nalaımz atk ked nlaıyla yz yze gelmeye b sn valığn kabl leneye mecb kald kaldklaın klaın nda göecekle göecekle md? Bn bek be k lemey akate kaçmak söz k ldğnda mkla t kemez lam ed bada e byk lana, al öldc dabee başv: aatzlık veen temanın adece etk l dğ dğ la ede Ba alda alda mak ak lacak m m cakaa cakaa tle çde s zede bda daa azla kalaı kt zn e e k lmş lm ş çağımda yende yende s yzne çımş çı mş ve ve bzm k yamet tnalaımz nn zende bşna dlaş dmakad ' ' sal sal an an daa azl azlaa ylyla dlu d lu lmaa ağme ağme b my asl batablz Kısacası klk cnayete kmse e önem vememekted vsa ge döelm kendn eh alan vestden daa l gçt aç bze byk b tına sanda Rmln
A N R lA R N C lA R
23
ç kan uu aandn, o kad k ouun nen ayoduunu aa "aa oa yeyznde daa e e B e aş kadkan ona, "eç oaa ouuu yen yen an oaa uaa Aa au o ae ae Baaan ed eee açaş ouğuu adea ya ne en az uşuua da çş oaya eeen e k edeye yeyodu u aa kaaan ej ve dnen eee ayede ak aada ye yayaa e veyo odu4 uako, ouu ne da ço ada esyon uuduuu e Bunadan oek nae aanad Kene e ouu da aanda yaağd ua d kene e e uanu aaında sea e aanda aa a ed ne aşka veyoaa e, oa Keç Baada, vusu z e yk a a b b b da eeya ede na "ada a kaçı, enate e b ene ıkıca tutuu a vuu da ded yen aya ade ye e e eae eae,, yan aed aed nk ona kaı bbene kıca kıca tutun tut unmua muaı: ı: Sadan akn u kye au e ve u ae e duyduuna o eş ade uuaa u ua aaa aa aa vad ke z şna aada oa aan aaşaa yede ve ee ayee !ou a o zo duda dud a aa oaa, o aa, oş e çn aşaa kaa aa ouu a eke e a ked eey dş odua yoad5 se ee ee esa esaey eye e kaşe kaşeaed aed So çeçeede, dk ada aşk dekayo çaa
Tite-Lvc, Hoir in hos Romulus, XLIIXLV. erme Amyo
s 95 s 275
14
G Ü N H K I S I
ü ünüdü sne snevi vi kl kl eilen, ei len, esmi esmi vesiond; iktid iktid n n ken di ototesni slmltmk için nu mkt çk d o msn ölüü dki entesun ölümüne ene Ve ne de d e sentölein onn onn üzeine üzeine ep ilikte çlln ç llnkl kl n . ) ve on pmpç ettkten son e iinin i pçsn gisisi nin kvmlı sn kop götüeeini kimse tmin edememi t t öle son knn kllk tndn pçlnk öldü ülüü yonyk dapaag'u tlt emek ki z pçk mtolojik e insel ynkl d iin çinde m daspaag nyet çlgnln kplmş kllkld kendiliinden men gel n svlı ssnd nsd nn ük lk kk lklınn ikyes ltkosn metnine enze öeklele dol d snl snl knlınn en k k pçsn ele geçiek için çe kile onln gözne nl d son kiki i tietin ko ns olileek ve nnlmz ytl eieileek deeli dinsel k lnld ln ld endin göstemek göstemek için içi n güçlü güçlü ve nnm nnm i i kn ge ge ektimeen ksltm süeçlei ile koleki iddet sn k i iliki il iki vsn vsn ss önek vd. vd . Cesetleden Cesetled en geie kln n ktsl klnt dönüümüne çd dündki kç linç içimleinde de tnk oln onç knln ktslltnl ktillein kendileidi Ve omuls konusndki dedikodln dediko dln ie söledii söledii de de d d e dikodl ze nu özellikle mode i içimde sölemekedi çünkü çün kü olyd i tü oliti ol itikk komplo göüol göüold d kll kll im lnd ve ne istedikleini ep ilen insnln insnln çeitli öele i getieek getieek oltudkl oltud kl i ikedi onl göe göe enin nstt e, plelee özgü düünme d Aisoksie k müdele omulusun tnltlmsn lk k i tü kom lo sentölein sentölein pogndsnn i n indige indige utsm utsm yo geçekte ienç ienç i oln lm deitiii ki çok önem i i ks kstltl km kml lj tei t ei z z eilimle eili mleini in i çk çk ett et t ii ii çd çd
TARR UCR
dünce iin ne adar c olsa da utsan douunda ole i atalitçiliin e yn güngüleinin temel olün arayan le ri myle myle amin ami n edee Lis e e ltar l taros os'u 'u de de glemci leri di dedkd eer buna bun ann lafn oldu gbi kabul edece edece our a ilo sürec er eresinde bçli e astl br abiasy a indrgeyere di snda moe rasyoain düü a alaa sürleyeceir b e Bu dediduan en önem yan, m o oj i dou ie ie incir in cirnd nden en boanm alabal alabal arasnda arasnda arsa arsayd yd la ili l iidi iidi On douunc douu nc yüyln yüyln içbir youmcusu youmcusu b adar adar le le gitmemi bu dediodulardai geçe olmayan aılda muur yalna Ve bylece, dinlli de gllen aara ar bi omplosu a indgemit. Koletf iddetn istisnas tm lein neleme, birbileiyle alatma e eleie ee Ddiod çzümleen ge enesel pzimin do le yanl ya da taisel le mitoloj gibi aba alteateini dna den bi bout efetmti Dedi kdul bu alteatilen çeçeesne smaz dolaysyla iç se bunla ele almay baaramamt Taçie için Roann eni üene endilenin anlatabilecei er eyden daa uu eiidi bnla Lus'n endisi de bunu ab ede Mtoogla da mito loj olmata yade antimtoloj oldun le sen eyle lgi lenemeze Dediodla tl bilinn bolulann aasndan ayybol a bol oleif olei f iddet lenin bana gelen gelen de dama budu budu l l t eim eim eçidçe eçid çe,, iler iler e e zaman zaman daa daa da al alat atl l e silinr silin r filolo ilo lojj mode mod e elet el etiri iri bylece daa sona sonai i mitolojilen bal balat at t i tamamla Bl deen ey budu Kolet Kol etff naye n ayetn tn lenmesi gemitei gemite i a uaz e a a o maz gçle bim aramda da uyulanmaya deam etmetedi Bnu gseme içn, Romlus e Remusla ilili mitoloi toplama b e daa baacam B sei bu ble bzm aamzda olana güüyle ledin otaya oyaca e oet cinaet izenin
26
N K ı
gemese bm kedm de TtsLvs met om arke atmz gb arkda omada arack ettğm aama m sağa musu öüm eetk vesar mt ok tm çde kekt aet tek tems utdğa k çoğu d ka oduu asdam. Kuksz m dam caet oarak m şs caet ak sua b baş ka ddete daa daa öüm edğ edğ bmee b mee oktu e u ebee o ms ms ömüdür ömüdü r Tek kat Romustur Tadğz m eğtm saaa sou stsasz sze böe böe söee söeeceke cekedr dr Rom Romss r öe öe ada kardeş ödürr çk oms aa etmek ç Roms b öce çzmş oduğu Rom şehr sembok sr br sçraşta aşmştr aet b verso vus'ta br ama e tek e de k vesodr esodr b k verso verso koekt br versyodr versyodr kcsde kcs de ak a aak ak b b kekt caet caet tems tems heüz ortada kadma m a m t kask br öreğd öreğdrr k versoa versoa br keaet tartş tartş mas vadr Kşa çş düşma ker oa Roms e Rems aasda aasda hkemk hkem k amay başaramaz başaramaz ke ke y b mek m ek ted kmse b geemem çükü mt soc vere kc k c versoa kaka k k ve b de rka varmada varmada her ama bu kcs seçe çn ot o t ny ny otdn rn rsyondr. k kade tek eddke ve ettdker erde e br e a etme oes as tsaadka at tkta sora Lvs ş eker r sre sr u reee tard as kaa tutku a hkm se d ee ve u tutu bşaçta odukç sak sak b ce ce b at at çevr ze aasda aasda bakaak be te ak k mdda e şeh e d veee uru etm ee aca
A N A N U C A
27
kan yk yk oa oa u ye uuu anıa oaak o nk Rousa khann göd öyei A akaa Rous tam unu an k k Rouusa d k s akaa gö e ii e guu f an eii Bi gp öee öe kn die gp ş saysına yodu at ga ed öee aa inayt aaa ada ç. O aan d ede ous ö yaa a aa de. 6 [A e izd]
ze ze sd sd e e şe şey e e zmn zmn eştt; eştt ; çtışm vdı vdı çünü p ptt e e ınd ın d yşm vdı Çtışm ıı ıı de de -ıın yodu şte b nedene i kşıt ve ıı çım geten ypıscıı düşmn zen dumnu b d o ypışmış psknzden d nybece umd de d i . ıpı bize o de z çtn Eteoe e oynees nn n gedy yzı gb Lv d n çışmsının bi çzme bnmycını çünü nd b omdığını nmtdı. Ayııın you d mutl yıı nmın d ge e b kzler kzle r y y bkk ble t yk yk mk m k l ıı tn bşvuuu m tnıın sunduğ te şey b gntsdü ttışmy besemeten ve d d evendi meten bş bi şe ymyn k ğm b . deşe bbenn bbe nn zudığını zudığını azmtdı azmtdı nüz v v omy omy b şy os be b e Ro n n zmtdı Rekbe Rekbett tmmen tmmen mmett ve kbn kzye zdeşt ynı çtışmı z çnde ü kıcı tetpeşten ynzca dş de onın epsn end şddetenn zne dnşten de b zd Bd dzsnen çıkmış on b tıım çev çıkça tı ded ded m be b esz sz ve etesz etesz b şe şe vdı Oz k k y y
ll tüme Gsto yet, es tt
90
s. 3
1 2
G Ü N K ı S ı
ur Ls Latcesde so deece et ola oms cayet olet tel tel Faszca et etde de eedeyse hç hç a akk edlmez ed lmez ol ol atce i n ura, ura, ya aaba iin sözcle Faszcaya daaş çesde dye çelmşt Baa b e tce oal gösee M chel ees ees old: old : ii in urba us Rmus id Atadm çevde ayda dee mşata e öemszleştme sec de o gösted gösted Kşsz Kşsz aa sözcüü de mect balada pek çok ştaçy ştaçy asa asayd yd söyleebl söyleebl od od b b Ama urba sözc se te b dee ad ara araşa şa iindi iin di atü a tü omuş o muş a yara yara alabalk b s bc ktab çed ço sayda olet cayet alatlada e sk astlaa sözc bd B sözc öyle öemld tsvs et he esde esde b edeb kaşl kaşl bl mas zold zold yoyolğ ste steez Bald mt ya da etala tde ol gb koet koet cay cayet et gzlemese gzlemese hzmet hzmet ede ede eme eme kültü k ültü he eesde hep a göüg tüyle aşlaşmaktayız Kc ca yet gzlemes Seç gümzde de öe lask hümazma ya da Bat etomekezce kaş mücadele gb çok çeştl deolole aaclyla deam etmeted Bem hayal gödüm öyleecekt kşksz B böyle olmadıı at bz bz öce öce aa aa bld bl dm m alayşt alayşt ya ya Rols e Rems mt gb b mtte kolet cayet temsl olmad şekdek eedeyse eesel ysama ysa mt mekez b b öesd b temsl e b t t ötbs etme et me ya ya da boma sec le yaaş yaaş yaaş yo olmaktad ol maktad ltakhosta ltakhosta cayetlede bde b de asyele omlsa yaklaı şe geçek eteletüe dg eede geze bçok başka caye old Mchel ee gös teyo ama ama bla b la tamame tamame dşlaacakla d şlaacakla aa kada k b a a eede edeys ysee geçe geçele leşm şmşt şt he ötelemeted ötelemeted Kolet Kolet caye c ayett lk l k ma ettzde geçek blgle aşla çatl cde cdd dee e dsel d sel göüg göüg bel bel de at a t va olmd olm d söyleye söyleye
U
rştrmcr tondn otot or dşnnz zdn nyo v r m b tür ntt mc c dy öz r. H db n y , tnz b kot ct ştc odnz yn mtoo ncmn dnz yn odnz yonddr B B z d d brtyo brtyo bnm gözüd gözüd Ln Ln önm Ro Ro mn öümüy g mr b cytn ot ntn gö trn yc r vrynt d mş om ddr. üm t bşngçt tür b b tm h od gtr gtr b b bn ntnn dc c r önm od Kot ytn siin sii n sür sürii o d önmdr, çünü tdü oyc dr bttr v tm mtoo dr or dndbc on şy n bçmd orty yor zrn nmz mmtk dn dn ndn n dn ynn ynn n r r , z ot c yt onç o nçnm nm Bütn Büt n bunr nt ç tüm büyü büyü yz yzrrd v onn on n tüm üy k ttçnd ttçnd rtn. rtn. B br br ön L Con y d pd cn br n çç ndz yzyrd ün nürcüüü d ptş orz. t hyn onm gn şy tt tt d gn şy d; nn dr önm Ro mn cnytnn ot v by vyonnn rtür gşm gşm n n gtd gtd d dz znn çnd ndr H ynz şür üznd oynn izm günü omzdn ork Rom tç b zr odn göür p y ynd y nd c c ot o t cnytn n n dor dor yön r rçtr Kot cyttn yokn yon Bdr v Krtr m hnd gtmy çşm gb, dr o c or gnmdr oo dönüşü t yönüdü v r r n n n yönünd gç gç Romd grçtn hşr br rvytn h ürüp gş om
130
GNAH KCISI
s kayd kaydaa eer r ogudur ogudur u rvay rvayet, et, enn en n kkennn kkenn n şddete şdd ete a yaı omasna yoa arak şdde y l uy mha eee keane tnde uunur rea ade, nl Innl şnlr a e omuus ve emus emus tnn tn n oa oa arn nndek nndek yankıa yankıa d sz eer: Bu kn kubn R tnr sunluş ln bu lk ku rb n hkı bede hr için krku veici br ı rk klı R kuruludn e üz ı sr rtis buu h u br ür ü r ik güh lrk kbl kbl eekt eektir ir buu sçl ğ u r rı birbrer ketee öne e r kçnılz biçide site nn ıkıın l çcğ inır Triii er ritik neinde üzerie br ann küş d uğa in R kei er n üreğ üreğii rlrk rlrk srgur Dğund insnlrl b rı ş n e nll b ş k de ğ i u i n kgı R ı zısın ğır bir ük ee işti r 7
u va vae e br b r btn oara touu to uuuu kkuruu uruu aetten aetten soru u kıas k ıas akda g gntr Cnaet sad sade e koetf r r vers vers onua daaatad ve Roa be r anetenmee aruz aş tek şe oara susnda se r şe osa da de edm ed me tarzın tarzında da asız akkat ke ke ne de d e get getrmektedr rmektedr He touuun tee e ası nde radka de tarkr kaası gereke gereke r r şddete şddete dayaı dayaıd; d; aa a a ang uzee, uze e, ta tann r sa sa oarak aşedş aşedş ag eza eza tee tee ez! ez! touu u şddet sauşwy beerş beer ş ve şddet de r sre yaıı br n te ederek ederek barışa e uzaşa ara araa a dnşştr d nşştr
lad, ay
4-
ZC
B MiTLERiN BiLii
nel olara dnsel bçm, kr e kurumlarda ne ulaaımzı blo b loruz ruz artık artı k Kolekt Kolekt ankılala ankılala son son deree deree başarı olmuş şddet edmlern çarpıtılmış ansısı toloje de bu aı şddet edmernn hatıranışın görebloruz u edmler o kadar başaılı olmuşt olm uştur ur k al a lee r onları o nları tekrar tekrar sahne sahneleme lemekk duumunda duumunda kal kal mışardır. Kuşakta kuşaa aktalan u haıra ster stemez em öserr, öser r, ama l l k baştak baştak çarpılman çarpı lman sırrını end endn n kş kşetmek e e ne b sırrı srekl t rr, rr , dama daa daa derne göme göme Dnler kl kl rler, kendlern olştrmak e srdrmek çn u şddet zler er. arın sıran keşeek, m nsan lmnn en k mu amasna doann ve dn doasına e kökenene lel ene bleek r çöm ermekr B lmsel nel ler sreek, dar nlada lmn ns a da mkn m knsılıın sılıın suan s uan gel gel doa doa alan alanorum orum enm enm a şırı ukula karşılaşo, öellkle lke olaak bnu a amaka us çerelere: Isan blmler daha dorusu nsa lm
G
3
GÜN KIS
z mana a ada Bana Bana kaş kaş daa az e e oanla be b e aş ddaa yznen de baa men başaa a em k beola Onan nee benm eme eo ama şaşo e avndm ezn ç dee ok müe b avnmaya almş a neye ao ag ae nedeleden aaand y byom A çb şee nanmaan nanmaan b evende evende aş aepen aka ok ok aymlanan ap a ek atake ked kabna da çe mek teen baz b aa kend enn nemn abamak oda kadn end ekamn kendn apma gee k Doaya ddek aşlklanda do ona mam. e çeke açm açm aa koş koşa a o de de l küe kü e aaşn nene oş ad Davanşn b ömetçe yomanş alanak oda kadm çn üzm Düşdükçe aptmdan aşka ülü ko nşma olaa olaa ç kalmad kalmad daa y y ö öüyom üyom olaysla olaysla koka koka k k b b al alşş alamaa alamaa daal daal sempa sempat te e kaybetme kaybetme k de ayak demem geeko öemlen ve eole eole ep zlanan zlanan ga ga çnd ç ndee kam lüt a ç üzee çekp de addan memele daha la çde çkamaackla lşa düşen oma val val çde çde ak ç sk sk a kalmamş kalmam ş ç ç akka ak ka uunama yaamŞ g göü göü B kodak kod ak so so çk ç k oz o z ayd aydaa om om old old nlan tmnn t mnn de bne bne ede edee e oln oln hç hç tekede daa do ya da daa anl olmdn söle mekte mekte baet baet B men me n e ada o o vasa öyle öyle özküo özküo k k o kada da yom va oaa b oma aet kazalm özgün özgün gee gee eşe eşe çnde ç çb akple zende asa as a ken ken zae kazamada ozca bbn lemee makm özükü o Meodolole kaşlkl ve anel katlamn güne zek
MER B
33
nn amam olarak görmemek gerekir. Bu dram izi oyalasa da ok yanus üzerindeki frnadan farkszdr yüzeyi alüs eder ve diplerin sükneini asla ozmaz. Biz hareke eike ize yalnza kendi ha rekelil reke liliimiz iimiz gerekmiş gii gii gelir ve göünmez olan olan da ie yiri yiri riz. Sözdedemisifiye ediiler, orak kökeneri olan eleşirel ikey aslnda zayflamakszn ama daima daa sadaasze irirlerini azlamaya devam edeilirler Yakn dönem dokrinlerinin hepsi ek ve ayn deşifre edii usülden kaakanr Ba dünyasnn ia ei e ii en eski usüdür u südür u, gereken kal kal olan ek usüldür er er ür lü arşmann öesinde olduundan olduundan u usül, annn annn kendisi kendisi gii gii fark edilmeden geer Bizim üzerimizdeki nüfuzu öyle gülüdür ki, dolasz algdan art ememz needeyse imknsz gidir Bu usü l kullananlarn kulla nanlarn dikkaini d ikkaini unun u nun üzerine ekiin ekiinde, de, kullan kullandk dklalar an ile i le,, şaşknlkl şaşkn lkla a na yol yol aarsn aarsn kur ku r urada urada şu eki dosuuzu d osuuzu kym kym temsilen temsilen deşif deşifre re ediedilişini anmş olmal Bizim arhimz alamnda u ze ok ra dan geir ama u aamdan kardnz and mehul r şee d nüşeekir. Yine de ehaleimiz faknda omadan nesir konuşn syö ourdain'in ehaleinden farkdr Usulün yerel sradanl, antropoloik ir erevede edineei sisnailie ve aa iiklie karş körleşimemelidir izi Bim kültümüz dşnda kimse unu keşfememişi hiir yerde u rastlnmaz e zde ie hi inelemeksizi kullaor olmada esarengz ir y ardr Günümüz dnyasnda u usul hea ediyoruz; irirmizi sü ekli olaak kym elime sulaamza yaryor Parizan anlayşla ve ideoloiye zehirlenmişiL Bu usülü tm salyla yenen uak ii onu md amaara aml orumlardan ekilenme yen eski meinlerle akamay yeledim. Bir uillaume de aha unun demisifkasyonu eensel larak l grür Be uradn yola kt ve izi meileşmi mieik ikizlermize iliki sou gemeyen hrgü ka kesek iin de hep oa dönüo
GÜ NAH KC ıı
aaa aş e he ama ça e öee öee aa ua öeme ama u m m a e u u a eeee öe öe yu aa a a aha öeye öeye me ee ee e e e ö ö e ka ka e e aş s s ya ye yee e ua ua ve ve e e N e e e e ya a e şeye aşa ua. ahe suça eae a a eeee ua h u u haka uaşaa aa ö me ve e ua u e ve şey uu eşee a ı yee ua a eece me aaa a u haka haa haa aa aaca aaca u u e e öe öec c ve ve he "eo mee meeeç eçk k eeş öe e kaça şey şeyd d.. sese sesekk de e e mee e u uyu au eme ekyo ae u kad a çuu au ee aa ouuuu sevmey ou uuğ u uğu u auuu öese sükeesd sükeesde e be be bes b es çek çek B haa b mse mse aak aak eedeb eedeb y Bm B m em e üçü keskee hç aışması yuadıı döemde bço sa bua oum cevap ved Bü e eaıdak sa a sou, bço hç eeddü emede yaca bmse aışı cadı avıa so vee cevabı veece se Cadı av aa aa desekeye şey, kymc bü edese ve cadı avıda vaeçmek vaeçmek ç ç ay aa ğee amaka amaka a vaz vazemek eme k ee ee k Bc b mse mse evm evm Baa Ba a cad cad avda kes kes aa aa va vaeçmeke eçmeke a ço k akışı akışı b b eek eek oa oa ye ye kou usak, aaı al lş l şe e zy zy aa a aıı el e l bua ayı aaa zl ahaly y edl d ya ala' yöek yöek çk ek ek ec ec ye ek ek doa doa eee e kaa b b yöem yöem ağı öyey öyeyeb eb Bm B m e cadı av av aa aaa a k k k vaı ycı ycı e açığa açığa çıkaaak a ee yum be b e dye eemee eemee çekmek ç yee m bu Şu amaada b ou
M E R B M
3
a iti avraı k ek e emi aaıa eki i feefeieri iiaı keiiker rek aha eğr ror ar. ir Guiau e ahautnu emtiayonu aar i ve ait ir operayo arıına ie hiç kukuu müküeent avranaakarır tira eeim u koua iime em umak yeri kaçar e u kaar ıraa ir i içi u işkin teimi ku aaktan vageçeim Vaeçmeye aırım, öeke e u vage çi eim çaaı ounu oarak iime niteiğini apaçık kıaağı içi. erçete neir kouu oan üe uyguanma aaıa geçeiiği i ke oğuamı çok eki ve er türü ınamaya a yıkı r eifre ete uuüü henü kimei uyuamayı ü ünmeiği etiere uyguamak Hipoteim hakkıai aı tartıma aa aamaı ie Ben e geçeriiğii imei tartımaığı ir yorum taını heef aaıı geişetmee ııraıım keim. Doğ ou, u geişetme i geçeri oup aııır. a aıım gerçekte ir ey kfettim ya a aıı ve ama kayetti ipotei uu en iat etiş eğiim ya uyguaa aanıı eiirim Guia ue Mahauya uyguaığ ii mite e yuanmak içn ait iraç uyaaa yeerliir Ben haı a oairim, haı a ama hipoteme uyu tek ıfatı lmsl oaı iin temee aı o a erekmyr. ğer hkım pteim ir üre ora unut aaktır eer akıyam öneen tarihe meinr içi gçeri a şey mitooi için e eçeri aaktır. ipote anıır meti ü e aynıı ğer eii u ettirire aşa yere e aynı içime kein ayamaıı ağamış olan neenere oaaktır Daha öe e taihe temier kouua ouu i aynı üe hinre aaatr iği gi Guiaum e Maautun kaul göm ouu una b ıatıı yıştıramamamıın tek erekçei irii eğil aıı kenik riin hiç ommaı aeaif yokuğuur.
GNH KS
k sornsuz sornsuz demstkasy dem stkasynn tezmz mtoo mto oj aanna kaydırdı kaydırdı mızda zek ze ker er deşr Ru tn ger gerçek çekk k yern macera maceraya ya bıakır bıakır bn b n meyen yenden berr Rak terer çok sayıdadır ve en azından şmdk şmd k benmknden ben mknden daha cdd geçnyorar geçnyorar Ama mter mt er de kıyımcı tems açısından ee amaya yavaş yavaş aışıacaktır tıkı ca d ı avına aışıma aışı ması sı gb Snuçar ye ku kusur sursuzdur suzdur k b u varsa varsay ym m ta tae e kıyıma kı yımarr çn ç n vakty vaktye e ne kadar kadar stenç stençd dışı ışı ve da da muşm uşsa mte çn de ayı şekde ur. Gnmzde Odus metn e Guaume Gu aume de acautnun acautnun metnn benzetek ne kadar ka dar tuhaf ge ge yorsa gn geecek bu k mt aynı bçmde okumamak da o kadar tuaf gneektr tojk baamı çne yereştmş br mtn yumu e bu aı mtn tarse baama taşınmış youmu arasın da sata satamış mış oduum oduumuz uz şaşıtıcı şaşıtıcı farkı farkıık ık o gn rtadan rtadan kakm a kmış ış oa caktır O zaman artık mto mto y y m ten andı an dımak çn bme b me geek omaya ma yacaktır caktır tıpkı tıp kı Guaume Gu aume de achaut çn çn de d e geekm geekmeye eyece ce gb . Ama bugn enm hotezmden bmse sıatı esrgenyosa hotezn tezn daha sonra sonra red reddett dettre rece ce nedenn neden n ters ters yzn yzndend dendr r bu bu otezm fazaa aşkr aşkr acak acak ve yne bgnn bgn n hareket sınıra sın ıranın nın çk gesne dşecektr u tez ancak br ara evrede gnmzn neredeyse evrense redd e yarının evrense kabu arasındak ara dnede mse oarak gnr Rskten ve berszk be rszkten ten az azasıya asıya muaf br h tez b b ms msee arak nteemeye ntee meye az nce nce buun kıvırmışt kıvırm ıştık ık.. Ama yanızca rskn rs kn ve beberszn duu br hpotez de bmse dedr. u onuru sıatı hak etmek çn azam berszke azam otansye kesn badaştımak gerekr enm htezmn yaptıı da budur. Yanız a geçmştek yen yengere gere dayanan dayanan araştıaıar araştıaıar bu beş b eşmn mn ancak an cak saysaaştıabr ve deneyse duamaya yakın aanarda mm kn k n oduu na aeaee karar verd verder er unun bye omadıını o madıınınn ka nıtı daha şmdden gerçekeşmş omasıdır enm htezm yz
MilLEN BLMI
ladan ladan be b e vad vad e bunu bu nunn sa saesnde esnde mee aannda besen esnle geş daha öne b e meydana gelmş; d aısıya kn ke de meydana gelebl unun böyle olduunu grmeke olanıyo çünkü aık ke snlle sn lle b k kndryo; ona hnm hn mn n karan karanlık lık köşe köşee ene ne s me e lm l mndey ndey;; ay ay şeklde y yıl yıl ne ne de d e bel bel slkler slkler süg sügün ün eme elmndeydk dııı ve de kıımı baıl nançla ms eşmemn mükemmel b kesnlk oluuduunu ble ble unu uyoru er bu kesnlk yan moloye uzanısa e şey öen mş olmayaaız elbe; ama aaşırmanın se iseme sorduu ya da kesn e mulak eala bulma umudunu amamen rmemşse soraaı bazı souan am ve muhemelen kesn evalarını el de edee edee ay a yallaşıabl allaşıablr r olsun ya da omasın omasın byle br sonuç çn b lm emnden nçn vzgeçmek geekn anlamıyom Başa hang em kullanmam geekyo? Kllaımıın neye kaıık düüünü gerçeken göeden bu erm klanakla suçluola ben Benm sümona kbrme snrlenyorlar n uak b rske g meden bana eau remenn mümkün olduunu snyorla o e'n e 'n yanşla ya nşlanabl nablrn rn ve Oxod'dan Oxod'dan Vyanadn Vyanadn ve ve aarddan aarddan be ulaan başka güzel şeyler de kaşıma çıkayoa Kesn şeyle yamak çn dyorlar öyle dd koulla yene germek gee k en kaı blmler ble buna eşemeyebl zm ulaume d aau demsye ememz kukusuz oer nlamda yanlışlanab" deldr O halde bundan a gememz m geekyr Brada be kesnlk kabul edlmese eer gnümüzde saıallaıamayan he şey çn geçe aılan ne dorune de yanlış yrumunun büyük demokassne muak b çmde balı kalınıra bu sonçan kaçınılamaz erye dönü dönü cadı cadı lık davalana on erene mahkm ememz geekr na ad avılandan daha dogmakle ve ıkı adı avıla gb hakkae
3
GNAH KS
ah okan anorar. nan an redetez erekr aka nere or n a ava an er aa k k zaan ean n ek ek e e şae e r a ar çk ark ikrer oraa aaken nan an aa ze ruu eee kenenn rn r o ark a ee hakkın hakkın kenene kene ne e err B ne kaan kaan az kr kr ne ko ku n h oş üz ü k ne ehşe anz Ca az do neden n ve neen ze ze aa aae eee un un oan oan a nede ar e hak eker ah sas aa aaaanaan ouşan o ççenn eşere ne zn erek eekor Ben ya g neneern özne hçr şey eş r e e aaarnı raz deş re rek re k azı çaaş avarn n a a e azından nesneere uuanar koaka öse ebr Eeşe şüne kuşkuuz aşr çe a d e r u u nun gec oasn uut ede aa hasta daha az esn de dr nü endn eeştre düşncenn nceesnn zves san atadr Eer Eer ataarı ataarı unü ustaarın ustaarın yaış yaış od uu uu dü dü şnüş şn üş osaard osaard ca cadı dı davaa davaana na asa son vereeze vereezerrd d u a n e e uanı uanı oduu oduu ısr ıs r aa ya r ş arı ve undan unda n aynaanan aynaanan ezer eze r end endn yo ed aae ar e dounayan, doun sa e ouu ouu br eşe eşe oara oara dounan eer sonucu üs üs dşş r intllintsia aşa şey arşarınd reeen nsanan aı tarhn e a tartşa dehşeernden uşuya dştern dşter n öe öe nsanı şaşırtaa şaşırtaa
O K Z N B L Ü M i C i L ' D E i S A iE S i i i L i S Ö Z C Ü E R i
0. .
ei a e bi i sa üüü oei şid içideki _ one se emeye ya odu souua göüü yo. üüü bu şede amama mitede aaama e ym y ma a yg yg o uu uu dem d emeee eee ço beney beneye e ie aa aa ya em büü bi üü ad eveei em de bi ee e öei eçiş anaa ğaa Y bigi aya e e iesi iesi gsedii e me me daia in e e yayg yayg şidei göü göü üü döem ama e yadan opuma agaşa oa ç aa ubaanda ya da yaubaaa bii de yi bu bii o Bu ode biim pumumuz içi geçei oya dea eme hata tah iz iz aimi a imi de de iiiz şyi şyi ta ta anaa anaa edi hata ya yemese bie bü bü e ama amad d d d gee geeid idi i Ya Ya an ei y üm miooiye yayyaca os ie b h mc emiini biim deşie edişiz ütüe iee içi şi
0
GÜNAH KÇS
dde öe ö e r r ye ay ay r r tt ka ka ree ozun ozun ö ö şecek r yed r a k en öe şey er ya _ da ou elye zle c, z ereze u çok ek yala aça uraya yöele r karşce karş caee ek zoruar ça rucu u ç ardr ar oluuu hez lyoruz aa a a ou o u öyl öre öre yere yere çouz o a e yk zl zl c örkeyz lrz e yk yal uur aa kyc laa k şd ke arhz erkeze e bu yalaan da a aleş r eryouu dşfre eelyoruz toloje yk tk eşetez ölçe bu yal da azalacakr u aa aa çac ça c gc gc oluşturan oluş turan şey Hrya H ryalar lar Ek e lre lre oluşa oluşa ua Ktar. Kta r. Kual Kual a a kyclar kycla r ky ellere aay alaay aşardz şey şfre eez alar alar.. r r olarak olarak dll dll deşf deş fre eey e ey öre örer r ze u z zafr u z er yol aça c aça çkalaa rek duyayacak ada k olacakr cllr aa çkarc rel ç olarak kdl rcr zyllarda r kl şr l z clle e öklr r oduuu krarla u ryorlar ryorlar lar lar ou a ey d başarşlar cller a çe raplar rafda dd ya da oojerde ra ay eraf ö dorur. Buu bn te öyle olduuu ötereye çalş e ler yaraa kycla akş oraya koyk ç u dra aa erekdr a kyclar yalaaar rdd o drc ararl r ura akş oraa koya ç d ay dra rel ek oloj ouu erelec yaraak ç y u draa aç ar u olaa e aalaa oloj te acl ouza ouza orada or ada la la ç (erçekte (erçekte ee öze
D E E N K Z K E R
1
z öde amamam zee m o deee eçe çk ü ço ede e e ada mad oa gü aşa dou b em dah da k güü çama gee. Teml ede olay ay oma gee yoa le le , ay zamada ap a p ve şec şecee çeee yalam yalamaa aa de de e ola molojle üm aae yalamala oa oaa çüüme ve gzde dşme müm oamaz Ie I e y y eddee edde e y yo oz z ma a a da da oma oma mz ey, u yapae y meazma aça çad a e m a d ve uda aaa üe paç aça öed Çeemzde eşe üm emo gçede y c em meyve gömey başaamyoz ma ee b b çmle çmle e gevşyoa, gevşyoa, yaac yaac güçe zayıyoa, zayıyoa, ee e oaa oa a eme eşkl ede güah eç meazmala meazmala gde gdee e daha y ayo olmamzd mekazala kez apad da a e e olamaz ol amaza a olaı geed ba baa a çll çll a gdee daha az az Ola beleyp yaşaa ede yo kaldada b meazmalada üeye kma çeve zde e e e e çöee. çöee . em e m ya ya d blmeye blmeyem, m, b çöş ooml ed göemeye çalşalm ' le l e celedde, celedde, k k h he e özelle özelle ezml ezmla a da yapla aa oyad ol bz çpa yala eeala ddye alyad e m oça boya da aego ya da güe dee yom b e h pa az ço m za ve geşeme oşmşu Gee a olaa mo dele del e b b ad lgç b b şey göemezle göemezle ve dd bçde bç de yalla O z d alaı eo ve ae yoma yöelle l yzla eolo od b üü yelk geşed Dola yıya yele a ap peje olabldce büdüeek ayg lma az edlebl oa a' çüe Grd D h h h depu dep u l fndtn du nd -
4
G H K I I
e e mesn mesn ra rak k k k e rmek çn çn ken sözern sözern ek e nen kr şee na ereşrer nern n ern e e rç rçrna rna haa km zamn a a çkn öne er çk za üken ve ek van ukrnan vakr z öüzde ö an ruanmaan üme arçakan ş eneeek r verken r emek erekr Ö en Ynnann 15 25 nn mkmen "d p t cümee cüm ee mrak mrak şe şe ke akar ö ö rüüüne unn ne nç çkrmz eekr? nc azar ka a rar emeker şkene şman uk, Kusl Kt bu s d dğ ıı d d şmşur Basmaa deşn aba, han a zm kşkm üçenrr Mezmur e Incern sann öümünü e kra arzar arzar arasnda arasnda açk br şk vard vardrr ama cüme öe ba uuamas öe aşkrr , bunar vuruama ere uaz uka uka İs İ sa'nn Se Se şunu söe söeem em , az azmş mş oa şu sö aşamma erne eme erekr ' suçuara br sad' (Luka söende bezer br br zenm e Marks 15 e söende rz Bu ez a br mezmuran de de , şaan şaann n böümünen emeke emek er.r. Bu üre üre reera reerans nsar ar hn hn ern üşün üşünee ee enk en k üşer? B örüme örümenen nen zm zm evrenm evrenmz z ran sr s rda ar neere neere enr sn erçeke erçeke bm bm bu b u k küçük ümem üm em em ken çernde hem e Çe anas açsnan çk nçr ma bun anamak çn Çede ber de en şe km emn üm ank üernek üuzuu avramak ü avramak e e rekr örüüşe örüüş e c c ee a namaca namacakk kar aa a bu cümeere e an şe üü neenen e basmk uçmaar nkr Kmc ken öü k ka bu e her şe reemer rnen enses şks çne d çn vebda srum br Odus aramn üm hebaer hç eeüüz ee üüz kabu emşerr em şerr Msrar M srar ana smk aş
N I A N N C N N Ö Ü R
4
ş br aşral Venüsün syldiklne dayanarak zaa osph asişr Msra he bl davranardr zee Ya iin hiaini Msra soran Frda irik iz d ioo dan azlaya Msr kaz Moda orlin hepsi, baba atne, nsese vs allkarla asakalp sçlaalarn yaan karakteri nin krleşiriiliie pagan kalr. izler Inillerden ve haa ekinden çok daha gerideyiz. saya işkence eden kalaalk da sa'a karş aızdan aza yaylan ulak suçlaalar gzü kpalı eniser Onlan gzünde sa, dü zelii üdaaleye (çaa gere) elerşli ela nedeni haline gelir üyülü düşünee aylan ayla n ütün toplulklar toplul klar kendi kendi küçük düna dünala la ndaki en ufak düzensizlik elirtisinde elirtisinde en le le ir şey araa a korlar apız iki alnt, sa'a işkene eden kile ile Mezurlarda nedn knaş kyı kileler arasındaki süeklilie rg rguu aakad aak ad Ne i i er er ne ne de Meurlar u kitlelern kitlelern aıa sz yansa benier. ki al da her ürü iooik açk adan gri durr. Mii a alıla köküdn koparar, nk krann sçu kranlk ekanizasnın eldeki ndeni dir� e en elişiş ilerde u inaet nesini anipüle ede ya da el çauluuyla ok eden lerde u kanzann önüş eki silinin brada op itenle alakas okur. nil'e öz kökünden kopra i ldr a d Kralar tarznda ir itolok al daaanı daa anı ilşkisi il şkisi ir köy şifasını şifasınınn aizaı aizaı uaral uarala a ile r ürün ü rün kkünden sküp alnası arasındaki ilşkini ay aysıdr sıdr Kylar kendi nedenenin üklline her zaan na nırlar aa aslnd ned ne den okluu nedns nszz nfr nfrtt l. uçlaada neden yıla ıla asla göredikleri şeyd şeydir ir.. eek i i tü u a aa y ahsızl ahsı zl içinde içi nde lun l undukla dukla rünez rünez hapishaneler hapishanelernden nden koku koku şp durdukla aa saaylan en ükeeli sandıla karalk altndan çkar alak çn nelkl u ana üadele etek gerekiyor
144
GÜ KE
ncie nci errn aanüs aanüsüü şev ç ç n rrüken karş karş kr kr ş, aed aed k c c es es çn çn sk sk A üken üken ez r eşru e erans kanar. Yen hn kenn sk h'e a kau e s e ona aanas neens der Her ks e a grşe a hidr nsa eskisnden gr aa onu sonuna kaar gören v onu kesin e ak çde aaaan ensdr. e ke kearee kearee g g eurara eurara sün sü n kmardan kmardan ku anara doru arh aanardan arhe maru kaanaa doru e deşirşn deşirşn görürü görürü Kuranar Kuranar anza seserni seserni kse kse eke ka a karnn a orasna a ar çarar düşanar eraarn sarar e onara urmak içn rirerie arş eder Ki aman düşanar ooji ooji ere ah ah ou o ukar kar ha haanca anca cna arc a rcaa gör görnü nü h korur onar köek sürüer sürü erii dir, dir , oa sür süreri eri dir Baaan'n güç aanadr. ine de u einer ınd chwagerin gae i göerdii g iooiden karar Kurana nsann ger erek e ona ran şden ken oraa çkarak çn ksa kzanam giderek daa çok redde erer Meurarda konşan kran şkusu hç d aak" grün e e deenn dee nn hu haarieri için eernce eernce nc' nc 'ar ar dedeidr ii hüansern dar raaz ur Baı kuran, kendnen nere edenere kin dar çou aman Esk 'in ek karakersk şde e hnç gserisi karşsnda ünü duur duur u r rao aouan uann n anr anrsınn sınn ünü ü nü ü ünn eie ei e çk ir işarei işarei oarak gör görr.r. eike ei ke Niescheden Niescheden u ana ana aaşa şa ana e nç gi i ehreş oan ü kö garn u memurada ica e saanr Bu eii meuran kaşsı na öeike unan e ermen ioojernn o ge dngn arr r erç erçeke ekenn de hakka hak kanda ndann gç gç aan kuranarn kuranarnnn ger ger ç k ar
Brauchen w enn Sündnbc? Münh
178 Ozekle bkz Esk Aht
ze bö Ayıc z Pau Baucha p Psus nu
jou. 180
D E S C E S S Z E R
145
çeken suç uuna nanan kmcan kaaann kaşms çn çn içbi i çbi eden ku ku Mez Me zurlaak urlaak kra kra açıkça aa aa eicii eic ii a a o kula kula e kasik uua kaaka şlaan b iiusa kasaın a sn erece snerc Osa Ous am isene aa b ük b sanaa ük br ineke öeeşrisn aa skaaz koda an a a San döneineki esk lein cş kusunu kaa kaa bu öeeşe Yaaac aangarie a şe oan zamanın ce koormzmne buu me ouşuuua ç kuşku oasın Bim eneeküeerz köee ölesne an aıaı ki Salni ca emeen öce bile kei küçük o uukana Sanciik ourarı sanık ai e üük ka akkna iiaı bir souşura aşaak içi bile elli küsur ı ekem ek emş ş alaa alaa şşıl şşılac acak ak bir e k Mili Mili e i suskuuk susku uk kuuur ku uur Kusa Kia' Ki a'la la ili i li aras aras aa sla ee eeü ü emei Bz öneike klasz ana roank gerekiie il k kuurg ku urgan an mdes mde s meze me ze ks ksm me e ise ne ne keci e e a aa a gosk gosk Kusa açı ise ise asla asla . ü eeseii moe rdi Dolaısa ou rde mek aa ö aşr cler e uu fakıa çükü er saa u ik ekraarlar Buu saı sa çekike sonra n gremorum ie Pilasa bile sleirler ilaus eüz ın a eki e kile le e eişi işi e olgua öüne öüne kaçaak kaçaak aa alalı içi e eile şe u içieki argıçır oa kukuu sl ras onae cismleşesiir Aa Aa encek enc ekrr kurbaarı kurbaarı Kusa Kusa Kaa Kaa eie e ienn saı ııı a kauşrumasa aa oa air g bi uu il ii b, e aı aik aa kaar aa ı Kuşkusu böeir aa aa ce kubaları iiba bir başa gra kaşı çı k bi gu aafa iade eiiu a iae iliş urba ı eafıa iaaar daa kar e ieş ateşi as sönme a
14
GH KÇiSI
kikati suar atda kaasa izi eriez a oa da uur ite kycar ky tesiii itoojide içbir zaa gerek te teike ya d tedit atda oaası budadr e k ratesi öüüe bak. Hakiki fesefe oaya kara üa keçisii buaıcda kaçar üyada er zaa akikat ardr aı ödüü döede ta böye oas bie E segii ürie ri bie yğıa kar söyeyecek bir sözeri oatr Keie a aaıya yı tarafd tarafda a ei ierdir Ha Haar arei ei grup ba ba etusu eedisii erkesi öüde ik ettiğii bize öre te te ye erus e rusu u Iciid ir Bu iaeti et rus rusu u psikoois psikooisiye iye iç iik ykur Haarieri bie güa keçiii etkisie direeiyo oa oa k k eii isa üzerideki üzerideki her eye eye kadir gücü gücü oo taa çkar u ei iy aaak içi utat aaazkara rae ay ak etekte efki oa bu güçeri arasıda üe gruuu ayısıı öye bi hesapaak gerekir Or br ahku öüüü aaı kabiecek tü güçerdir ar sayak koayd aia ayıdr or ar epsi de caı aıda a da güüüz üyas üyk totaiter gerieeeride karş za çar. E baa i efer ardr ardıda poitik efer geir e zek de yğ ardr Tü bu isar eyee atr cike ağk düzee ardda daia büüeşirer Tü bu güçer uu hiç hi ç göze göze kaçra kaçraak ak ere erekir kir e zayı zayıf fa a baay baay e çüye araca aracakk ek ekde de gerçek gerçek öe sıra içe iç e üdae eder ed er er dere koosuu seoi öei ardır ama ger çek öee azd irodiya aa da küçü bir ro oyar Luka Çie aatısa irodesi ai etmesii tek edei Isaya kı ükü güçedireye yak güçeri tei bie ia ee or kusudu iatus iktidar saibidir aa ou üzeride yı ardr ı k areee geçide kesi oarak bask çar, kururı k ururı ar dıda sürker orı kedi içide erieye orar Mitooi ku
N E S ' N N C E N N SÖ Ü E
ucu klek cnayenn yrlğn görz urada. u yığın, özle halnde rpr kln a anaıya eye e acak kura pahaa ya gna ke aana yenden kuaen pluur leye yıcarn kndde e ı en duu n en r şey aadr. egel İncn e er dğ değ değdr dr . Inclle Inc llerr Plau'a P lau'a yı yı ğının ını n hkne hk ne dr d rene rade aede aederle rlerr u u nu nu dha epa e una karşılık Yhud yekller anpak kılak n n yaprlr? Iler Il er rlen udur e e Yen Ahek er şe şe y en ğren kaygılarla aıkaak eyenler de z değldr Onlr ger eken ek en gn gn zn zn yıınıdı yıını dır,r, haa elk de n zaanan zaanan yı yıı nı. A hakızdırlr Snua Plau, kıycıar ne kaılır. Pluun pklj"n özek de şar değdr yğının er şeye kadr duunu urulaak, hkran rey dren göere ye yene ne rğen rğen yu eğ eğ zra zr a ırığını ay ayaa ky kyak ak yeer. Ye de Pluun lyda gere ıka kur Ia nn göznde öndr O kdr önedr k, yae gdenden ykun r k k dar dar le ır ı r u krra kr ra dına r ayakla ayaklana nay y la krşı krşıya kla rkn göze az u hde, Pluun kara , hdaın h daın yığına an , gna gnahh ke ke ekanzaının ekanzaının şeeşeeye şdığı u şı ynaş nkaınd ının akın rn gl r şeklde aıklak kıından zlaca kay r karardır na öyle gelyr Yuhnna da Pluun kararnı daha z kly e dah aza ıklayıcı kılak n dereye kuşur Plau'un eşn Ryaınd uyrn nın daın az k kanış n u kın, kcaın yıına drene yönnde dahle eder Yu ann au'u k etk aında, k ek ek kuu araınd ekşrrken göere er r yda uu kur1 e yen ş dğr d ğr ynd yığı yığın n a a Ralı le yan n n d d ız e gayr ş yığın e Paua eşnden dah ykın, yşı na ndn dh ıkı krışış laz enn nun zernde dah
8
GÜ N KE
aza ekisi oaaz daha bu kadn onun dnse kokua hae kete eçiei de biekted ine de n baskn çka hç şe aen daha ne deidi kubank ekanizasnn açkanana hiçbi şe undan daha ana ded. ncein b aşka koeki k sahnesnde, Vazci ahann bonunun ua sahesie nn benze b zae kazandn daha ede eez. ın anca at a t snan snan esiciinde ouştu o uştuunu unu sa san n ak k bi an an ou ou anza hak kt k te ee ei in n tesi tesi e e eekedi seçkiner de oun açasd nce snsal kçseee suçaaak eeki u ın keden ouşuunu i anlaak için Eski hitten aa aaa bi kez daha gei dek eki eki İnciin İnci in aacn aacn e n ayan ayanşş oruunu oruunu oad oadaa uuouz Needese niai niike bi kia oa Eçiin şerinin ddn bnd b nd tus çaa gee akkda he bike bi ke şnek şne k çi çi olaşla olaşla bi aaa a Bu dnan dnan gç enin Meshe ak dkei ays dşan beieen ezuu onaa uu uzu aa Uusa nede hddelend akla neden bş dzene kudu yan kll s balad kdaa bleşt bbe ve Mese kş
eçkten de des le Ptus ltus bu ken al halk e eki ulll blkte enn me sh e t t n ktsl uun saya kaş şhde br r geer" (Elçlen Işle uaa a, ode oku antn iisini neini keine soa. aay başaaaz e baa bi aieten kuşkuan Yanca san aşaık n souaşak Cee'ni kçk b
INIDE IANN C IEININ ILI ÖLER
vaz s öesz ola ısıaaa gökeml b okesas yo salamak olması m baı adıda ce nclle kymcı ıı kçmsemekle sçlyodk d de kahamalaı est est aı ak ç b anı kaabalı azlasıla azlasıla abamal abamala a da kk dyoz Hangse naak geek B t seklasyodan vzgeçeli clle kasda ssta kk asla gç sonç emez. Bzm aaıamızı yölede oya ge dömek aa do ol B mede mc emse e o kökedek koek ddee balaablecek ola ed B b açklama am da e gçl old oktada alaşaı edmeked bt gçe böle b açklaa mm klacak b obl çde old oktada Yalzca le alaağı eme del m kıyımcı o olo loj j als al s etme ve b oka da bldm bld mee yd ydee b b lçl b ade de adı B kavadııızda ezm em de alamı ol ol z z ezm bze bt b çe stes eek B ada hak hzszl (me/ hees) e öe yan kala v ee e e yeleik yel eik ooe o oee e blma e akı eel eel öemded snn ilesi dıd he yede aı konaz ola ey b bmad B yama koalsonn gece dk b kadeee e ma aaoln ge b vlaede eydaa gelo olması lein em zltmaz ile kıımcıla kıy tesl baasz e b yelg öek ola gc oaya oyu iç öed oaisyo aba ket dzemnde yelmezdi ama ked ba kı açısını dayaaadı ç mezmun ded gb bo a ledi led i a ayı yı ldeke l deke gçk çekmez aa ala dzleminde bas bas kın çkamaz tsal gszğ en naalda on ks ·geçe ·geçeki kii i a ve sanı l l mn aısı oalisy oalisyo o gen azladığndn ae kl anld seek alası yeiiiyle ked eme dayaayı kksz baaa
50
GNAH KiS
ayan aa nc enseyen akar yavaş yaaş ee eçren r ana ana eraarnak ky ky eser es er aa aaayı ayı e e nar nar ee ey nara aa y ğreen r ana Haa u kueer say rerek r r uağa şerer çn k saın Çe aaısna kayeş an ve en sk Aen yağ a ğ an a n aa rke rk e aa a a rçk a asa a açğa çka ç ka ey on arn ken esk srarr na keçs ekaası oaeek en arak ara k şk aına açığ açığaa çkar ç kar en yayn yayn rekaı rekaı knus knu su ou o urr n yann an n en ne ne en çk knşuan şey şey or. Ve sanar sanar a u y kyı esern çne sıırayı yaaş yaa sn erece y vaşça çnk çk ek eerr) örenecekerr nna nsana rerecek an a erense şre anaha r arak eskasya e een u r; önceke ar ksjer çökerecekr u ; e arınan çk eçee erenn ern yıkaıa yarı eecekr Bu er er yaanarı yaanarı sa saa aka kayı yı he aa naı n aııı ç e e yaanar yaanar abı abı aye aye açıa açıa çıkarıc çıkarıc ü cnen cn en kruuu ç saunak saunakay ay onarı. Bu ay ay he he ye aşdı oysa nn kernen oacakır Insaarı nae rşerne hç a kaar çk rasanıyr un aa uarı oak Mes çn çcuk yuncaır çn ne kaar yaısaa yarayarsa yarın kaar nç örneceker r Deek k ö ö e e n e sa sa er er e asa asa aa aa aı dukar ey kıyıı esn yeesr a ek sa aa aası sı ç ç n u yen n en ç kou kouara ara akka ak ka ray rayaa çka ç ka sıa hç yu oayan erse ye n rene çk uyn kşarda eyana ees gerekr şe u neene nc e hakıya arşı aınış kn edlgi erne e ayı aaa aaa a kıyıcan kıyıc an ya ya ee ee kusursuuu kusursuuua a e e arııa suçaaya naan na an ya ya aı aı yaa e u na d suçaaya
N C I D I A' N N L ES i N I N K i L iT S Ö Z C ÜK E R I
51
c erene oarak dayaaya çaşanarn uak birii zeinde a dur odern ymcn yapk gii ncide uçun e de aşro aşro oan çeşt çeş tii orar or ar aranda eşi eşi ir içide içide büşreini inceeek aan kayb our çnk anann a aan zan aaaaktr bu Ta Baba gi Icier de kşiler ara nda ayr yapaz çünk onar gerçeken giendiren ek er kyar oyiriidir nciern Yahudidşann eçkinciiini iereekarşn ya da au insank karşnda işedike eri ren herhani bir başka çu kantaayı hedeeyen anevraar acak eoernn aaya ayda oaa ba kndan iginçir anevraan yaratca deerini rdke rine kein oarak inandka ein tarandan kendiernin de yoruandn görer nann ai çaaa aranda bundan daha gn yokur nileri bildriini alaaktan kaçan i ürü you var dr Pikanaiter e ikiyarlar an Çieiye gieirer kyı carn u oybirii oanda "ik Hriiyaarı karakerik paranoyann yasn ir "ky kopeki izni keşeek ek hoşrn gider. akar şen eindirer çünk arada ar az otriteer ardr: ik ke eikir ouş yanzca Inieri hak z ua nokasnda hekir ouş Marxar Niec he' he 'er er e Freud Fre udar ar Oya ir cadk cad k daa daa karşnda karşnda bu ayn ayn ikana ik anaile ilerin rin akn ak naa ayn ayn r açkaa aa aa eez eez Bu kez kez kura kuran n ara dei kyıcara doruurr siarn Bu hedef deişkliinde dolayı or ebrik edei Gerçek kurbanara erçek koleki şiddeere uygudda ikanaiik ezer ne kdar ireç e gülüç oduuu oduu u karaak karaak içi içi ky gerçeiğin gerçeiğin şöyle şöyle bir ezi ezi leek yeerlidr kopek ard kuşuuz, ata biz dokorarzn beklee odaada e ou ii alr aa ky diye bir şy de ardr. Kycan oybirii ranyak ir anaz
152
G KS
ada aşka ir şey layaiir, özellikle çadaş a' iiyaz aakasda aa a a zaa zaa erçeke eydaa ele ele ir örü örü üdür üdü r de . Bizi Biz i faaza aaza akak üsü zekllarz zeklla rz kedi kedi ilkee ilkee rii uyulaaka e ufak ereddü öserezler ariiizi dşda yalzca faaza lduuu a ilirler Hiçir kura er çek çek deildir Bu ay ay asak asakal al kyclar kyclar er e r yerde yerde ulu ul uaili ailir,r, aa a a a azlar ru erciii ercii i elirleye şey şey yi yiee klf kl fr r kii ki i yerde ari sel sel kii ki i yerde yerde dis d isee l yks yksaa ele la ei ei das das deildi deildir.r. ül ürüzde eçe örüez a yeide karşza çkar a ersde ersde erçek erçek şiddei şidde i lasl kaul kaul eder ede riz iz öeside öe side ise kau kaull eeyz e öyeikle raya çka şluu, erçeklike uzak dililisel sslu sözeNiezsce'ci ü syulaalarla dldurruz i derek daa y öüy öüyr ruz uz a a idealizii ardda ardda çadaş çadaş e ri geçirii er k k deişi deişi il i ljijiler leri i deisif de isifkas kasy yuu uu öleye yöelk ye a zafa, cil ayi ilerleesii e cikirecek yei ekaiaarda aşka ir şey dildir
. cller kuşkusuz bizie ay erleri kullaada, aa izi I sisi ekleride kruak içi iliesi ereke içir şey de
ial e ede, ede , er e r yerde yerde e özellikle kedi i çiizdeki ü ü keçi s ekaizas aça çkarakadrlar Eer u kada akly sa sa zaa iz de öceki öcek i sayf sayfalard u eaiza eaizay y dair dair raya raya çkardz er şey özelikle niz das u Iillerde uaileliyz urala suçluluua içeikle iaalaa ay alaa ele u iliçsizlik asayd kylar kedi kyc çkaalara kaaaazlard Burada duarar öreedikleri ir aisae ardr, kedii özürlük sadkça eksiksizeşe ir köelik, köelik , kedii k edii uzörü uzörüşlü şlü saa ir körlük. Biiçsizlik fkr cilere air? B sözcüe rada raslaaz aa de zek eer u ei karşsda felç laşsa e ele
N ' SAN N CES N N SÖÜER
5
neks dindardindarkkarşn Luta ieye ksk rak baanş dese o iki heen bacaktr oada yc binç siz ar eden cüe, uka ncinde, ie anasnn ekeznde ye aan ünü Baa onla agla; nk ne yakan lyol cüesdr Lka syana burada sann i üzein srar derr e srara cümenn a içeini mdike çok iydr aa bu ek ek ark ediez unun önes sayd b r u ceye ii şerrden şöy bir onuç çkakad a anaaz ceaar aşaa arzusu say ienn geçekiine pek ugun düeyen eniüen bir özr uyduaya iş gbdir B cüenn öyedi şye çektn nanayan youcua ona ancak yapack bi hayank duyabie e onan yuşak sou etn kend kzüükenn adn ek ncen a şna gen n ehşet eici çapa budr Bzm koskoca yakr z onaa yansak çeke cie asa aksak özr pe şine şin e koşaz aa a osun diye konuşmazar duygus duygusa a a a saa saaaa aa nn onarda yei yokur B ce c eye ye eçek eçek tadn tad n ad tek te k styosak, styosak, kbank kbank eka eka nizann açnanasnda oynad ndeys tknk o öemz gekir ünah kçer kaşsnda br aaya geş insana hakkn da kesn bir şey söyektedr N yakln lyoa şte bu ndn ona başaa gerek. B ür sözei söyeten şy ky kopeks ded ahas geçe şddin dehşen gzeme azu s da ddr B paajda nsnk ahndeki k binçsizk a ye kaş kaşyayz t dieei udn kaynakanş e tek yaptka da bu an ünü zayaak outur i Fruda rkt kyc oyt iknc na ş e b una bkte de aaen oradan oradan kadşr kadşr Eçe Eç ein şe e nde nd e a a k, Kudü ynna ynna Çey y ydn y na hiap edn ersun azndan şi Şid ey kadşer y nticinz zn de gszktn ötü öy daranz bi
G Ü N KEC S ı
oum ( u ümenn ka ee önem m kkatm k daha eşt eeee nç oan u k kue kateo nn n e e şeen şeen üene çekmende çekmende yat yata a ann çeni ç eni kötücü boyuu ünen k eş oay haie eten ahe Htan k mn oaak eemekte uaa cünkü ya nza aça çka outu çne k oay o k k e nme n meek ek yne yne şet etşeşt mş mtoo mt oo k aan aank k çeşt eee dömüş ou
O N U N C U B B L Ü M S A D E C E B i K i Ö L S Ü N D i Y E .
e k ek ek z kald B kann ş a da şeklde aşkala n eel ded ded süecn tanlanas ncen u konud konuda a k n şk cles Yuhanann sa ödüe kaana vaan arş ar şaa srana sr ana aşkhn aşkhn Kaaan Kaaann n a andan ndan ed cüed cüed Bu le le ben be n el e lt t he he şeyi şeyi kcl ana ana a aaa kaçad kaçadan an et
T
Bunun erine bşkhnler ve Ferler kek urul urul opl oplp p e dler k Ne pğı? B m brk o belri gerçekleş or. o r. Böle ev emesne n verrsek verrsek herke 'n 'n mn eeeecek. Rmllr gelp kusl erm e uluuuu orn kl ırcklr. çlerinen br o ıl bşkhn ln f br lmsunuz Bn ulus ok lğn lk un bir k mın ölmei iin n h ugun Bunu nlmır uu nu? Bunu kenlğinen sölemru l ın bşn lrk snn, ulun uğun ve lnı uluun un eğl Tnnn ğlmş çokln oplıp brleşrmek in e leeğne lşn pegberlike blun o ru Blee o nen bren s l
6
GÜN KS
ek ii düe kry b ( opan konusu sa'nn azaca aş popüeii yo aç kizdi. Aa bu daha geniş bi kizi d geçici bi biçii yanzca Sonuda ya yzydan ksa süede ahudi deeiin üüye ihasa aan Yhudi opuuu kizi Taşa ç kş oas bie kaa kaa eein eein ik i kszaş szaş gsei gsei Ka Kaa a baaaayan tş kaaa baaak isedii kizi yansaka d ibi sonuca gediide Kayaa sbszka se bi a szün ke Hiçbi şey anayosunuz" de Kayaa'y işi e ü şefe kendi kendieie ou bu ek bi adan yok o as uusu yok oasda iyidi Nas dşnedi bun de e Kuşksz düşüüş oyda a yanzca şeein e y ekisi en kas e kesii bu dşünceyi açkça iade edebiidi Kayann syedii şey akn kendisidi poiik akd güah keçisi akd Şiddei oaidiice snandak a daha da bü yk bi şiddei egeeek için geekiind son çae oaak yine şidde şiddee e başuak başuak Kya Kya poiikann po iikann n köü di di e iyi iyi n yks yksek ek biçii biçi iii esi esi eekdi oiikda kise kise ondan on dan daa iy iy sii yapş_ Yie de d e şidee şide e e üden isk isk ad ad Kayaa Kayaa iskei üse eke bi ide oduuu da kaa eei oa yasanak onu ode aakta onun soukka kesiniii aki eekedi e Kayaay işien b insanan kşkusu gideiekedi e ü opuun yok oaca kesins ek bi kişiin özeike de aha duay eddetii için tehikeyi daha da yaknşa kişii ü dieei için si kşkusz ydi Kaya'nn cüesi bi bi noktya kada ari eii güa ke çisi ekisii kşkakad Kdisini dieyeri aaak kaay ona eektiendiekte günüüzde askeein ya d efe e la l a geekiii ananda ona seebe e iitna ef ekedi Nedi Ne di z konusu oa? o a? eanau Saen hep haya e e
A DEE R ÖÜ DYE
o meşur me şur kaaşmş gup gup omak omak ama ama ab ab buu kurba kurba-arda baka bir şe aramaddan asa s emeksizin me böye b eksn oası o eyse e mk r bm b mde de aamak gee gee ukarda amana amana pok akı da da m k kar k ok om dzeye krak meazması nd ndee h h gz kaa şee şee bm dyama hk oduu oduu gb afa'n mecsne de hkm oan e dayamakadır üah keis ekisn burada ok aamış oduu besbedr ıpkı mode ar are e de ok za za amş oduu oduu gbi Bu nedee nedee,, o o akı akı ke ke d kubaa arada her ama aışma kousu ediir haa kederini Kayaaya benzer kouarda bumala hade arkda omada om ada am da o aka başuracakar başuracakar aafında aafında bie bie mclkla su aarak reddedir. ok akın nemes nedeni, güna kes mekanimasını mekani masını aşımas ve üm ü m akı akı ekern ekern rerek rerek sadece umsa araa meşuaşıır omasıdır oiik mi, sürecin bazı hakk hak k yaa ya anı nı grm grmes es saar bu da gm gmzde zde brok brok sa sa pok okumanın kubaaa mekazmaann km za ma baa baa yakış a b eş eş esksz anans ve ve aka akaası asıyya karş karşa odukaı aısamas vermekedr ümenn gereke aıayıcı oması in onu oik anamda de ncdek anamıda aamak grekr, bem aıka saadıım ve daha da saan sa anabe abecek cek her he r şe baam baamında ında anama anama gerkr gerkr O zaman Çe hkesd m ncerde ve Kusa Ka'n ama mında aıa ıkarıan mekaizmaı parak br amını grebirz zmüzü ünde oan gah kes eks audi kurban ree ree n n kkeidekye kkei dekye aıdır Ka Kaa aaa e ein kurba kurbann edcdr yaşaaa kuamak n krbaa düredr Bize bunu haı aa uanna, küün iindeki üm akiki araa kurban br karakr oduuu (ce aıran kurbanın baznı ke Dece Fasaa aa veek) aaa gele son söc ane ökn ökn . n
18
G K S
ei doaysya aa aş bi ünah eis eisine sa azda bi kyc ese zandn ua Büyü ahbn aa, san e ennn nhai ananşn snaad B aa ş onşann e dneyenein biisi d şnda eeeşi Kayaa e dineyciei ne yaan bede b b,, ne dedi ded ieini eini de bieze oays oaysya ya ona başaa e e ei Bii poii eeeiz onannden daha sei od ndan ona zeike başaa eei; bizi yanzca diiz bie bi e daha iiyüzüdü i iyüzüdü Bz , Kayafa Kayafan nnn onş onş ib ib onşaan anz, nü onn szenin anan h es de osa, daha iyi anaaayz B, ananann bizde eeyce yo aş od nn and an d Aa Aa bn bn en Ahe Ah e ii nceeeeden ncee eeden dine din e a hi, enooi eya siyase bi eneinden anayaayz bn Uzana bzi syediezn hibin eeedi Ona ha b bii dünyann en bensenş şeyd; be dsip ine bn hi ab ee seeze Bnan heps de sani ha seziei eşe iin e de basa e esizeşie iin yaaş idi Bü as oşan afanda d he zaa byed. ah esi bisne seen dien, as o ş eeeşesini eneeeyeei dien b as oşn ya nnn bio bio şaend şaende e b b id id sadece sadece Yhanna'nn cüesini eeen anayaca, onn nc baa inde anan a nanşndan şndan azai aza i yaa sayac sayacasa asa ee, b baadan opaaaz eei on Anaa eanizay dpeüz aa aya ba deidi a aac dencizi aa bz ban aşa eanizasna eanizasna aaan on şaan şaan yc ese ese e e deseeci ei ezeszee yneeen aoya. B deycie d eycie üzendei üzendei en esdi esdi He ii ii ek de d e n n z nyasda zen e b da ci'den ee anaann k d osa y de osa bzi aiiiz inde aşa odnn ae aee einden inden bid
O E E
B R K ÖN O YE
nroook açdan, açnlaann öze li, er lü ıımcı tesiin çinde kışkıt krzdir ed kıım açsından bi cik ci k oan o an bir ey yotu yoturr u düyanı düyanı ü çeii koal koalyo youn unda da biricik oa bir şey yoktu ü itlerin kökeinde ayı koaiso lunur Incillerde şaşııcı oan şudur rada da b koaisyoun obirlii rganır aa tüm mitooik eiler üm poiik e tinlrin ve atta tü fsei etinlrin yaptı gibi önünde eik veya üküne boyn ek için dil de bu oybiiinin utak yanlışını en kususu akatsliini ifşa etek i rgulaır Açnlaanı i radikalimi buradadır uu laak içi bun karşı ola, atıı od düydaki poik düüc kıac aak erek düyaın gler sie olaya ik gu ba aylır ir yada yerleik oor ardır yada y inc lr nik ikicier üernde basındır am did bu tersie dönr Yıın sadce baskı çıaka l ada, görüüş n sarsıa yetkiilerin bile gip rdiki bir tür pota olur u ayama süeci, ga eçisi aracıııya yani kualı aaclıa aacl ıa kilil ki lilri ri i bir alıba alıba düesini aar aar Siyasa Siyasa bi i e dier san bilernin nüfu eey başaraadıı bu sü rec iss eosi aydıar y güüdür , e şaşırıc soula bl d e iin ü toplulu bir aray geti grek dua Grli tkiilr oa üd iir ynın kapisinin aep i ubna oa si si edrle e drlerr , pkı pkı Piaus' Piaus'nn sa'y irods Vafci Vafci Ya Ya ya' li esi gib yec yier ked aılayla aa da şişirir e oun taraından ilirler iley nmk nı c fa il Pilas arasındaki di auda e s arasında arıa ei!" diy baıralaa baasa ss ıkara yalar arasdaki ü farkın da geçici oarak oradan kalıını an aak dkr Ister tutcu" olsunla isr drici, ode poliik düşü
A
0
GH KES
celr, saece saece te te gü ategor ategorn n ee ee er a sadc sadcee ğn ğn eltrle ya da er otoe a aı a öte sste dste rmy gere görürler lar tutucu a da dermc olara sııaıra y u trctr Tplumsal plu msal Sö Sö em eme e l saları üyülye dam etms de elcğ aat lr eğl , gü atgrs atgrs arasda arasda sürdürdüü sürdürdüü a adödü dödürrücü üc ü saı nımdr Ilrnd r es olara sm ütü partl rasyl üylr g oa alı alma yr ulama olaları ulatıma styordu Roussau ou yapıtı gr r dem asrgas asrgası ı anırır anı rır;; tıı tı ı rm eds e ds g g o da dle gtdğ ü yü llrl adaamamatadır Tutucular tüm tü m uruam uruam ototlr ototlr dnsl dnsl ültürl ültürl olt, uusa u usall r gln sürll sürll csmltr tüm u rumlar tmey alırlar alırla r Bular, yrl taara aırı göü göstr göstr dl slaması arsn daansdırlar Bua arl ı d gln ddet tedten duadrlar Demclerd du m tsdr urumla arısıda sstmat olara letre la dmcler, yn ddetn utanıp sıımada utsarlar s e us deml mc taer derer tüm ca ye tlr m toloj tolojltr ltr ı üe er c dd dd aratra aratra grc olmala sulalar Bu alalı ydılatılması oara ca glm uranl maaların dünyay dğtre gölg t duduu r grtr n d üyü dmc yaarlar, gr ddtn sml rlüü aıa ssttrrlr, atustü raın ölümül lgl söld du g am d dm dmlr lr ddte dd te aıa aurdul aurduları arı arulana lr t salamordur. ır, l olmutur Şddt tme r tı t ldr, aca terör youa sürdürlelmetdr Bu, AgoAmr demorass arısıda rası Drm ıs m gerlys eğer, Marsst drmler falasıa gedr Modrn polt po lt düüc düüc alata alata ag agem, ama am a m pl p lt t ol
DE B IR KI ÖLSÜ iYE..
61
maya maya deam dea m ed e d i p h e m katışıkız katışıkız ahlakçı ahlakçı da olama Dolayısıyl Dolayısıyla a ah ah laka bir başk harın ha rın karşması gere �ir ir Nedi N edirr bu? Gerçe Gerçekte ktenn de bu bu nu bilmeye çalıştıımıda ister istemez Kayaa'nınki Kayaa'n ınki gbi iadelere arız: "Onun ya da onların ok olması ol ması topluluun yok olmasına yedir edir " Rkip eleştir okuları kadar, arkl ar kl siyasal düşne akımla da nil ahyin ahyinin in kısmi kısm i e çarpık çarpı k uyarlaalana dayanır Bizim B izim dünya dünya mı Hıristiyan tizalleriyle yani bölnme b ölnme ve aylıklarla doludur tizal (hrie) szünün anlamı da budur Açınlamayı mmetik m metik re kabette kabet te bir silah olarak kullanmak kullanmak onu br blünme gü yapmak gü yapmak için nelikle onun kendisini bölmek gereir Açınama dokunul maz aldıı süree baş gü olarak kalır ve anak parçalandıında saaşın hizmetine geer gee r Bir kez parçalandıkan sonra ikilen br biriyle saaşında bu açınlama açınlam a olmadan sahip olunabileek silala rın epsinden çok üstn silalar salar. u nedenle, bu esein parçala etranda etran da bitmek blmeyen arışmla yaplır e günümzde bu açılamaın ktü kullanımlanın zaralı sonçlarından elbtte açınlamanın kendisi k endisi omlu tutlmaktadır atta nilini kıamet ölmü, ek bir çarpı ümleyle srein sre in büününü kapsar kapsar Leş nrede ie, akbabala oaya üşüşeck (Matta 4 28) Iniler tarihsel kıyımıların v zelikle mitlojik kımılan b iden gizledike gizled ikeri ri şe şe,, ani kurbanlanın bir gna gna eçisi olduu olduu nu srekli aığa çıkarla tıpkı Guillaume de Mahautnun sznü Mahautnun sznü ettii Yahudleri bizim günah keçis olarak tanımlamamı gibi Gü nah kçisi deimi kullanılmamşır, ama onun yern i daa i tutan an'nın 'nın kzus kzusuu . Deyim tıpkı g br br başka başka deym d eym ar ardd ır nciller nci llerde de Ian nah keçisi gibi bir kurbanın m m diğerlernin erne geçmesini ia d eer ama keçinin iksinti veri ve kötü kokulu aanlamlanın yerne ye rne kuzunun tümüle olumlu yananlamarı getirerek, bu kur banın maumiyetii mamiyeinin aaletsilini eef oldu knin nedensiliğini nedensi liğini daha i ifade eder
} 6
G NH KE
Dk ki y on d akdı. a k ieki ga ga kii kii k k toka to ka taa taann kai ka i ya ya a i yt ktiin tü eygabe Hab a avenn Hiztkı s) bztii ski oaak e d ndiini onaa bzti st bakası taandan aand on ite kend d ands andsı ı aki gö gö kuba kuba o o au au ğu ğu d aa ıayı inye y. uvaıaın etği tat ki te taı oaakt Aynı zaanda nin v skana tad en b g bi bi o taa taa aı d ünkü aa daia ai a ğat ğat ki t aıaa kata koayd Ka unvaa vaya k da y kuta kağ kubasa kubasa iti it iğği n b gn gn i i i Kayak an oayan bi iat ta dn Yns ye yetinid unu ia iati i atta at ta tin a a y y göd göd ok aıkayıı deidi ü youuaıya biikt Luk'ı sssiziini ona on a ti ti tk t k g gki ki Aa bu noktaa noktaa saı saı utl u tl asız bıakı ouu souya Mattadan aa iyi buaya aaızı öüd öüd ibi eg eg yktu yktu da da ik ik aaan aaan ti bae bigi saibi saibi ouuz ouuz.. Bi fıtı fıtıa a ana ana ik inki in ki tk ii kutaak in giii dize ataaka kuba kua unus ıka uus'u iati ie kokt kubanı beikted k ki gü ksiy iikii iki t tiiz v. Hsi kubanada öz d aa ki kubaın b g kii ouuu öyez v oarı y bunu biz öyek zoua kaız Ö i i ui au d Maautuki Maautuki ve ve it itoo oojjkk etie ieei kuba b güa kii ouunu bz kndii söy: i aın b güa kisi oduunu öyüyo o bni bi ziy ziyt t dğidi dği di asa uzgö uzgö üğün üğün katı dği dği d d n k eti kba aıı aıı kuzuu dy d y teiek teiek buu zate söe söe d k k odu o dua a k ik ik y y a bunu on o n du
D
S D E C E B R Ö L Ü N D Y E .
vaılan attığ ta laak bakla ii ıstıa eke aak takdim e t mesiyle ve öellikle kıyımı tmayı bi aıta laak baka deile nanı diye sunmasya yaa yaa bunu na nı mamaı eek eeken en ş diye una kaık ullaume de hautu umluum ve met nini bii bi iik ikee n Yahudile Yahudile gnah keçisii keçisii diye ya yaailek için u göl göl ğm tlma tlma geeki metin me tinde de ye alm almy yan an ve ya yaa ı istediği nlamı yaanlayn bi eyi ile sem geeki Ya bie kıı bkı ısı iinde bi bi ım ım eği eği nanı lm eeken şei ılak akikat lduğun iadı e suuy eti biim ii taya ıkdığı gnh keisi etni e meti ga keisidi iim tay ıkmamı geeke ga keisi ise menin ga keisidi etni btn tealaıı beliedii alde eti iide taya ıa ıa sla nılma nılma Kendi en di pln r metide tea halini halini lma lma i tema deild deildi i apan bi mekanimad n mm duuna sd ma ettim tema ile ya aasndai aasnd ai kıl balana sy e agn kkn kkn i gelebl gelebl.. Ye de kaıl kaı l Onu aık sei seikk kılmak ii ii eldeki s saa uyg uyglmm geeki. illaumeun kısıd Yudile gnh kesi di di diye ykı ykı dıımıd dıımıda a bu metnin du om öetemi lu ın ın eleti el eti medi me dii kıyı sunu satmı satmı lu e bua bua geiilen geiilen yumla Yaudile Çile ikyesdeki saya n yee kmu lu. Ola sulu deildi nedesi bi kin kubaıdıl m e kimi ma da yetkilile tesi sylee kusda hemk di a u ybiliği bii et kilme kilm e ımıla e ytılanı ytılanı bilme bilme metdi u tdn bi dee uygudıımıd heimi ilmede yaı lıl lılık ık eti et i uyu em de dik d ik lsından lsından aıs aısal al eletii biim sadığımıdan da eskdi e be tatımsı e tatıılmamı ö ekl bulk ii bunu mk lduu uakta aamya git ti n keisi deek uillaue de hutu eti öe ğinde yteli lu k bu deim buad nu sön ettiğ a
164
GH K E Ç S
udiler udi lerii bizi sa sa öeinde öeinde niller nill erii n yatıı yatıı gibi gibi eut eut alle alle riyle satadııız nah keçile olarak göreeyen bir yaza yalan ı bakı aısı inde sunulan tü kıyıı basakalıların tü te aların aların kanaklandı kanaklandııı gizli ya yaılandı ılandırı rııı ilkeyi i lkeyi i ade eder ede r ki tür etni, Guillaue de Maautunki ile ncilleri, er ikisi de güna keisiyle belli bir ilikyi sürdürüyor gerekesiyle özde görek saa olur Aynı olaı öyle farklı biide betileektedir le ki, bunarı katırak aaklık olur Birncisi bize kurbanı sulu olduunu söyleektedir, ou letirel olaya bir kıyıı tesile ak eden güna keisi ekanizasını yansıttııdan, bu eletiriyi bizat bizi yapaız gerekktedir ikinisiyse bu eletiriy bizden öce yaıtır, ükü kurbaın asuiyetini ilan etktedir Bu otansiyel otansiyel karıık niin ülün e yalı olduun olduunuu iyi an laak gerekiyor. gerekiyor. ein ein bir yanda Guillaueu Yaudikar Yaudi karıtl ıtlıı ıı ile öte yanda bu ayı Guilaueun odern bir tarii tarafından sulaası sulaasını nı er iki etnin e tnin de Gui Guiau'uki au'uki ile tariiniki tariinik i bei rsiz bi bi iikilri i ikilri ar ereke ereke nah keçs mekanmasıa sıkı aa beir iyle birbirinde art etezsek biz de ay öüd yanlıa düü oluruz. Böyle bir karıtıra gerekten de groteski e etelektüe sakınlıı douu olur Bir etinle etin le ilikili i likili oarak oarak güna keisii anaan anaan öce kedii kedi i ze soraız gerken ey, menin güna keisii i gizi yapıan dırıı ilke), yoksa etin çindek güna kisinin i aık seik gö rülen tea) söz konusu oduudur Yanızca birinci durumda et ni kıycı olark, kıyıc tesile taae boyn ei olrak ni teleek gerekir Bu etin dile getiredii güna kisi etkisinin denetii alındadır kinc durua ise, trine, tin güna kei si etkisini aık aık belirtir, belirtir, b u etkini deti detiide ide dei deidir dir Bu etin artık yalnıza kıyı olaakla kaaz, bir kıyı akikatini de aıa aıa ıkarır
S D C B R Ö S D Y .
65
auüşanı e taçie e en anaş o u ço ço bat ba t neeeye aza bat ayı ayı yice anaşıı ıla ei genen şey şuu u ay too ve nci en gb baş tü öeee ou ye deştiine aı e onu anlaaa ta se göeee en ente bzein ae e aauty o z g toonn e ounabeeni ab eteze Ço beze etnee enenn uyguaı önten itee uygua nabi nabiecein ecein taayyü eeeze eee ze Eeine ço üü üü b fene fene oa na aen beni nce enee aa aaacaa buaala bua ala şeyi şeyi gnah gnah e msıı ya a f bşna aa a Ebette tema ya da otiften öz een onaı beni bi yapı landııcı ieden öz ettiii göeyoa Oayan şyei gö ee itee ye aayan şeylei ee ataa uçuyoa beni. Metni eeine ap beni zün etti ün günah eiin aıa ye veeen göteen böüü satı öüü onaa göster buyuyoa en onaı enun eee onaa be ni ein oaa üüttüleini anıyoa Mtle günah eçii ouunda uunu. Bu b bi eşif ibi gözümetei eni u eşf yapa geetii yaıına buunu buu nu eeşt e eşti ime menei nei çnü çnü ona ona beni ou ouen en bunu yapa yapa tadı. ta dı. Ben bu üçl haat onuna va gçeye eitetei e. On Ona aın hep bene be ne " " anızaa özgü özgü ya ya a Aeiaıaa Aeiaıaa z z ü duua göe eişi ruhu elei bu hatalıın tip b b vaanı göete göeteile. ile. Beni gibi nanaın gözl gözlei ei ve ua la yanıza onın teoieini onayadıça vadı. Geiini göz nün yın baaan oan alıa. en onaın epini te bi eaya eaya indi ind igiyo giyo Yeni bi iigili icat ediyou Ben en önei biço iş gi öze bi vei eçio e bnu baa lanın zaaına ice abtyou Bu eletimene sani günah eçis itl dıyla anıya geçi
66
GÜ KES
yormu gb konuuyorlar en kesn olarak onusu etmem n sanyorum ta ermeye arlar güna kesne küük br yer amay elbee sterler e kukusu bu yen gelen ema kabul etmek n der tema e motern ye skmasn ale ederler Çok ömertle öme rtlerr Gerek u u k k ben lg lglen lend drrd anlamyla anlamyla güna ke i lerre iç eri eri ur ur Eer br yer olsayd ben ser seme snn ile aks olurdum eorm" ökerd enm gördüüm ey, yan üm d emalar yöneen apanı ile olamad md Gullaume de Maaunun metnnn, kends krem yor yo r dye güna güna kes ke s yapsyla yapsyla lgs lgs olmadn olm adn le l e sürme sür mekk gü gü lünür r men güna kesnden ne kadar a sö edyorsa ken dn yönee y önee lkey sapamaktan ne kadar uaksa uaksa o kadar fa fala onun eks andadr u durumda e yalna bu durumd amamen kurbansl yanlsamaya e kurbann sae sululuuna, yan büylü nedenee a oarak kaleme anm demekr ym kara erer nedenye nede nye be güna güna kesn kesn esnleyen e snleyen metnl me tnlerde erde güna güna ke adesnn ya da deng r fadenn ak ak yer almasn ekle yeek kadar amak de ym emsller defre emek n dde uygulayanlarn kend kendlern güna keern oradan kaldranlar" olara amama eaken gösermelern eklesek daa un süre bekleme elkesyle kar karya oluru Neyse k kymlan kymla nnn dla dl ayl ama ama eff effaf sa saylab ylablee leekk lern l ern be be rakmlar dr bu ler ler odka odka ef efffar ama yne yne de yorum yorumlanmalar lanmalar geekr geekr Ö eyse mlerde durum n farkl olsun? Nn ay kym bas makapar ya da onlarn e abukuyla yok edmes burada da km r yaplanmann r r güna kes eii dayl aretle rn olryo olsn? Güna kesnn kes nn yapl yapland andr r kullamn ee ee mdek dünya d ünyay y a snrlyoru sn rlyoru e en fala fala oraa oraaa a kadar kadar anyo Tarsel metn me tn erden m olo olokk dnsel metn me tnlere lere et et ana ana ne kadar kada r ba baya ya olura olsun bu kulanm kelmenn tam anlamya unuuruz
ADE R K LSÜN DYE
6
nn n n yrin sa iapi ana bi na çiini d çn bi yere aaazı aayabidi b, bz ç d inç o mayan açnazara eyn ra e yandaşarının anadıı anlamda ayinse bir na eçsini ouyouz Ayinr srareniz eyemeri uşz zei yyanar için bydi, aa un ar , niye bağ bağ eyem eyemir ir.. rer ndi ndi aynn aynnii biinç biinç size yayaz. Ayinr daa re men içindi eaa ya da dir dir na çisi çisi dyimini yanıza rel rel anlamda el aan v enelleşiren razer noloiy önemi bir aızlı yapmışr� deyimin n ilnç anamın izlemeedir od zamanan aağ aağıı nd ndaa oraya çıan bu anlam, anlam , erani erani ir ayni bir ema ema ya da bir l lrl rl moii mo ii deği deği l ımı ımı lemn v v emilin emi lin bilnçsiz bilnçsiz ma ma-nizmsını (na çsi manizmasın) anımlar na eçs aynlrn ia eden çn m ainlrin nini na eçsi ezas öey başaraayan Frzr t le y arasnda arşıı dönmnn üm biimi ib ço n ıı br biçimde ıa derey uğramşır uiaue de aaunn mnii ouren dmzin uuna n poper bayağı deyin azırlamaa olduğu amamn mai e ser isemez usuru ansiopdinin çindi m ma ve moirdn son dre daa zenin daa ilinç e doğran oduğnu öremedi. razr, n oara dinse oan bir ireyin ya da bir aznğın çoğunl rubna na eçs" olara zm eiğni sylere aseğmiz rn arasnda br lişi olp omadığn ala endine oraızn ir i r Ir I ran an in asında asın da var olmyan olmyan bn b n br rel aeorni aeorninn s r baş ypma içn osdoğu eiire yneldi urada na e çsinin avranms açsndn em önmd br şy oduğunu remei Grnnn bzm zamanmıza uzandıını grmedi onun burda rd şy yanza b br boşnnç odu e ozn bz bundn urarmaya ammen yen şnd Hırsynı u oşan oşan alııs alı ıs aa iai zae zaer r oara rd rd
A H KE C
Bugün d düünmizi tasl landan tlik olana yön imzd, yalandr güna kisndn Frazrn Frazrilrin uydurdu ma ya da moin azn yaanlna griz Ama u ntltüllr u alşmay yamak iin urada olmasalad aka la onlarn on larn yrin unu yaard yaard Zan onlar onlar aşladklarnda işin ü ir i r almşt almşt Bunu da düzltilmsi düzlti lmsi kolay kolay i aa aa olduun olduunuu alin kalaak lk ata ikiy katlamamak grki k tm sorunla karş kaşya kaşyayz yz urada urada alman alma n yol yo l açt açt yanlş anlama lan drngnlin akarak şunu söylyilirm Mitolji din a islrnd gna gna kisinin apand apand kullanmndan kullanmnd an ka kana na i lim lj alannn o ösin gr Bu kanma rnsldi karda sözünü iim kültürl şizo riyl irdir ai okukn kullandmz ölülr mioli dn uygulama ddtmktyz Cambdg ologlann kndi fikrlrn Oidipus mitin dnk dn k düşmsi grkn grkn güna güna kisi kisi aynni r yrd aryor olmala r anla anla r r du du mdur mdu r Oidius Oid ius l güa kisi" kisi" arasnda arasnda sk ir ilişki oldunu issdiyorlard aklydlar ama angi ilişkiyl kaş kaşya oldukla anlayamazlard önin ozmi r yr ma mo dşda ir şy görmlrn yasaklordu n d yaland yalandr rd d d evu yaland i lk kr evu ol ol n ir yaland ara smoloik adan anlaşlma glrd ou lim i d dum p öyldi öyldirr ullaum d Maau Maau akd akdaa rk rksin sin rddüsüz kaul t ymumda etnin içid buuaaaa r güna kisin yaptm rfransa ramn şu anda il kndimi laildim m ilmiyorm. razrdn razrdn u u yaa gni gnişş ilgi saii sai i aşka aşka okurlar okur lar da (ö (ö ii Mar lour da akn dönmd anir an min güna s syl yl r lşkisi lşkisi oduun oduunuu ynidn szdilr szdilr Mitin Mi tin n d r yrd arldaya arldaya u mi tüm adlk a dlk daalan n kaa kaa s a gr k} asakala görmk in kuşkusu srda oayan ma ünrsiy k uygun ir körlük sarlk
AEE BR ÖL YE .
19
gereir ma gna eisinin yaplanc kullanmna kymc tesi te siiinn bu eeel eeel aatana dou dou yönelinediinen yönelinediin en bu zaal zaal l uaay sla kise öee itlere geldiinde ellikle de idipusunki gibi psikanalitik traik estetik e hanist kutsalla glendirili e öylece daa da efaam bir i s kons ol du du unda un da gna keisi dşncesi dşncesi aınlm aınlm bir ekile eann ve otii oluua akp kaybolur Deistiiye edili kn kenil inde in denn yapslcı yok olur e bir da kise onu bulaa. bulaa. anierre eant bile yapısalcıın raen teatie dşekte e tin inde tealrla otierle kplı d bir eyden bk ir ey greeektedir otiflern rasda gna keisi ey pr d rdır� unanca keliey sanıyor es ektl tarafndan etnoerkecilikle sulanaak iin kullan aktadır ar unan kltrnn bir te ya da i olduu dordur elet a geleneksel ologlar u teann idi pus itini ibir yernde ta var oladıın e traedie ksen yer us u s bie bi e anck anck sorun ir ir iide yer aldı aldı een saptar saptar lr tea ordadr nk opokles de ePierre entın ken si gi r şeden kaıyordur" nıyor opoklei kşks d d tye gitektedir yn attıı iey ira i rac ckk il il deişti de iştirmesi rmesini ni ys yskl klay ayn n trag tragedynın edynın ereesi ereesinde nde do do lysc ifade edilee Arittele dt [Arstoteles böyle böyle der] uş uş k yok ki rl 'taki kıcı bskalı betieeernden ookes odr iti ir daay döştrr� ietik reka bet srecinden baskalp sulaay tretir; ya t tebası iin tek şına c eke e ke fikryle fikryle krşı krşış ş eti etinde nde y d iosun let katillern ene tek bi sorulunun idipusun getiini g lına yr ios'un ok ayda ktil tarafından ldrl d d nde n de ısrr ed ed d dpsun psun kendn kendn kk in b ola ola ndiini gter bie ookles a sonra kendi oruu so
Mh agd n G nnn pr 9 9 - 1 3 1 .
70
G Ü K E S
aa evap vemeten esaen çme e et p es şeyen nmat am p a eçs çğ ç ne, tt emee e eye me me an t ü n as asa a t t n n eene pat pat yp y p paaanaa en şeşn taya seme t ps üene apanı Ve m m ü youmcu youmcuam am n n tuaa tuaa aa na eanee eanee e e nt da a un teman aşa aşa şey öme ve ve ç amn ş ş asl sun sun otay y y n n ütün tems ees ve tagedyann uşkus sastğ am Incle Incle g atüst ep yaann aa aa v c c sste Baa asa göümeyen şe dpsun ayn an e esnest çoğ ve aa at e e hks oamayaca B h s eğme un u ve Hısyanıtai kenmş anamy msum an o n Yne e emn tno mee mee avan avanş ş ded ded u ünkü Yae Yae ve stana stana çn phs ya da gün kesnn asumu anak a ue de aautnn emstiasynunan ve üüü üşnenn enden vageçme paasna n eeecem hkkr dps ya güna eçs ve aa ka e ensest sçunun so uusu eğ, eğ , y da da suçldu ve en ından ından Yunn çn ç n ea Pee Venntn aca phrks eğ eğ asum ün ün eçs de age ageyan yanın ın eçekten eçekten de e k öne ö ne eke ek e n şeye çe çeyo yo gö gö ünes ked sel çatışksa şl ne e aaiek e e de Peamele Meuln ve Incen yptı g m eddedeleted Tagedyaya üell vee ey de onu p pa pa e de el e ld d oksa oksa a a aalan es ee edc sae uyumu nde as gna es le su ou un sı oyaşa el
d Ghr " O d d y d Ma 8, s .
SDEE B R II ÖLS D
eaierre erat güa eçiide iyade pharms ö etme et mee e it itte tenn yaya yaya rba rba oa oa i duyar duyar oaya oaya e e etaşar etaşar amada yacan yacan a b adar a du ya iaa memu emeye niçi çama eaerre er a a edii e dii de bunun bunu n içi içi aa aa duyad duyad ve ve bu ie edey edeyee be be i adar a andad Giaume de Maca eide nah çisi yeie pama oyma ir ein ana ee uiame de Macaut Ynaca yamş oayd bie ada tü n çadaş eri gb veba öcüünün yeie pimi are yap şey bir baa bdr ya raya am ara ara baş a ann nn bir phamaks etiiye eti iye çadn çad n öyeme a a a geed er aan ah çisi derdi dp itnde neyi erine dödüüü b ii agi geei e yapa ea iay oraya çardğı aad gü ayor Oiipus br na isidi demeye ra oa gereeceir dey eea ierr ie rree ea' phaas arada meafe büyü deidir ama güçü önyargar inaan bu meaey aa egeeedr. eanPierre eat paas ö ederen t be nah çs ö emee yapğ ada ayr me Aa eanee ee eat'da e at'dann fa fa r r oara, ben be n iç ereddüt etmiyo et miyorum rum bu me afeyi bütüüye dorayabiir Poitiit oogar Giae de Macauy bii pmii yaptğ gbi orke onda e adar ayyoaa be de te o adar aaşyo e ei ne fa a Ame poitiiterii idipu e mit ö konu odda edeb adaat adna kein oara yaaada şey, uiaue de Macat ö ouu oduuda için uygu buyorar Ona u na ceap eee aa be oa yeie ceap eebir Gia e de Maca'y geeke de ayorar aa idpu tii a ayorar e ço benedieri şei anayoar, üü at ü maniman Ka tap e Incier arşnda kedini eşruaşa içn ya dyduğ büyük ee fetşeştiyorar Ay
1 72 72
G Ü NA H K E C S
yanılsamann bir varyantının kurbanı oan bizm tnmrkzaç militanamızn duumu da bö Guilaum d Machaut konusu da gün kçisinin kuanımnı niçn tnomrkzc bularak ma km my m yorla orlar? r? Okurla bktırmak pahasna iauma k sk i döm min ndn b mnn kni ikin önm dil onunla i oru mumuun sırf köktn apıal omasıla minn sin oarak aımasıdır. tind ala ö dimn bir k ayanmakadır bzim yormumz; ama in d çok şu bim dokunlmaz v grçktn ahrp dilme br orumdr Sözn tiim mtnr üzrin amn mti zrin aptm b orumn asla aha falasn apmadıman bu yorm bnm içn kmm bir karşıkant ouştrur; gnm yanıa mitolojik dinsl aanda dil dil orml ormlaa ilg il gl l hr alanda hza ryn ryn tm t m anş dşünc lr süürü aaın n zl, n akla ytkn v n ksn yudur Günüüz nhlzminin nhlzminin radik radikl" l" ddaanın dd aanın ardna gzlnn lt şyi aça vur. Hakatn hibir yrd madı, zlikl y rumadz tinlrd hiç ad şkldk thiki kir r yrd za kazanmakadr Bu ikrn karşsna, Guau d Mac hau'dan v cadk davaandan brlikt çk çkardımz ha kkati hç trddüt trdd üt tmdn tmd n koymamz grkr Biz nihistim n ihistimii z şunu smayz: Bu hakkattn hakk attn d m vazg vazgçtir çti r Onan gzn d tüm syr, istr k kclan clan , strs d kuann akş aç sndan, grçn şi m du
O N BiRiN Ci B ÖLÜ M : YA ' N I N V A F T i Z C i Y A H YA B O Y N N U N V R LM LM A S I
ırsiyanarıtla ve Hırisiyanlar gnl onusunda onus unda anı anlaya anlaya ai olkla birbirlerine benerler. Roantileden bu yana gaye iy bietey i, baalana beneee beneee zgn ola ouyla aynı ey yleeetir; daia yeni eoller ve arlar yaaaktr gnün brorat ve ideologla gibi yeni etie bie yaraaayan ve üünc bir ey hayal edeedinden odern" ile yen yen arasnda h duradan gidip gelen bir dünada enili uygulaaktır enili uygulaaktır Bu ögnlük ra Iniller tartıasıa da hkidir Inille in e ardından da ardından da Hitia dininin gerçeten ögn olası in, onlan ü dier dinlerden baa bir eyden z tele gereir Oys ıaı aynı eyden söz etetedrler etetedrl er Yzllardan be etno oglaız ve dn tarçileriz bize bn anıtaatadır anıtaatadır ve bililenin derindei esini buradadır. En oda llemiz nil nillerin ne adar da ilel il el olduunu old uunu terlaı terlaı duruorlar duruorlar Hoş bir sa sa
H
74
G K S ı
ne içink ş o ziyete baın tıpk en ike mitki ibi şu nah keçi oaa bakn Ne iinç! tnoojk enen mt söz konu oua şiet bai aa ortaya atmaz ite e iner ik oarak nmek, öke az çok ahşi saymak yaak tır Bu etnomerkei ornsan rhangi br eğeri oama Ama işte İncieri tartışaa kakıştıma bu terimere başvurmak yenen mümkün ve hatta öüye er our Oaya bu şeki örmyi hmen benimsiorum ve etnooga rn öyeikerni akşara karşıorm İnciein mitere aynı oayaran söz ettken söyerken akırar Incier bütün mito oj oj i erin erin merkezine merkezine buu b uunan nan kuucu kuucu cinayetten cinayetten söz eerer ncienci ere en çok benzeyene en ke miterir, bu noktaa a hakıı ar çünkü ene kura oarak, bu cinayetten açkça yanz onar söz eer Daha erimeşmiş miter bu ayn cinayeti biçimin eğiştiri güzştrmemes üzştrmem esee eğe eğe özene özene simişerir Inci Inci er er mitere mi tere ayn ayn oayan oayan söz eiyo eiyosa sa iye üşünür üşü nür etnoo etno o ar onar a miti m itikk omak zorun zorunarar arar Ama bizimkierin unuttu unut tu br şey va va Ayn cinayetten ak ak şekiere şeki ere söz etme et mekk mükün mük ünür ür Onu caniein anatt şekie anatmak a mümkünür, herhangi bir kurbann kurbann eği, eği , o karşaştr karşaştrma ma kabu kabu e tmez kurbann, kurbann, Inciere Inci ere k ann ann ana ana ib ib anatmak a a mümkün müm künür ür e türü uyu uyu sa nan ve kuşkuu acmann ötesine, ndan karşaştrma kabu emez kurban kurban iye söz etmek mümkün müm künür ür O, kymc bakş bakş açsna çbr ekie, içbi nktaa kenini kaprağı için karşaştamazr ne oumu anama, ceataya açkça hemikir oaak yamştr bunu, ne e oumsuz anama ceatarn karşı özün kymc tesin tersine önüş yenienüretiminen, m metik met ik tekr tek ra anan nan asa asa başka başka bir ey ey mayan mayan ikac bakş bakş aç aç sn beniseyerek yamştr Şetn tesi sstemn ve nce dşndaki e temsi siste mini mi ni de tümüye açğa açğa çkarmak çkarmak için için şete oumu oumu ya a oum
V FT ı Z C ı Y HY B O Y U U V R M S
7
sz işbinin b ma o zorndr erçe zgn [ o rjna bdr ve b zgn ene oriine] geri dnşr öen oaa çaen ça en on oadan adan bir ge dnş eniiei sahe orjinain zeii oan öenn süre ea, b enn saanas ve ame edmesine daanr. risiana ncierin aii ögnn anaada Onar raiperinin anaş besemeeer ncerin ierde baş br şeden sz emede zgün oaaaan sanoa oa sya nerin özgn omad irne ra oorar a bir badaşrmac savnorar ve işise nança da oaieinin den ço aha a ha za a da daima ayn ayn düşnce siseminin siseminin içinde aara enoogan anaa şeyin am ersin namaya boşna çaşyrar çaşyra r sann Çiesinn her açdan en eni eni br şey şey geirgeiriini anamaa ana maa boşna boş na raşorar raşorar san sannn arg arganmasna, nn müdaaesinde armha bir dna oa oara endi içinde eşi benzeri omaan bir oa gre eiimindee ncier is ersi ne sann geçmşei şdi ve geeceei üm rbanara an onmda odn syüyor Teoogar brada ço metai metai e misi meaorar geeer Ona ncierin azna ba aa p, Çieyi eşeşirme eiimindeer Doaysya üşmanann ve üm mooinin emene bimeden a sürüyorar nc menince sanan nm şdei enien saaşyora B n geresiz gere siz odn o dnn n an an ,, oguan oguan ayns ayns bamndan bamndan a ar oan ama in içine a meanizmaar ve acar arasnai iiş i işie ierr çsnan çsna n snn Çiesine ümüe zdeş zdeş inci bir bir oe oe inae inae einin einin bizza bizza ncier nc ier meninde er er amasdr amasdr ons oan azci Yahyann dürümesdr azi Marosn ansna dayanracam Uzn oma bie, b mein m i mei arzara, sonr mme reabeere ve nihaye büünden aaanan günah eçsi ese şş bir brgni verr B men, san çiesnin basi bir ansmas a da izi oara grüe
6 6
GÜNA H KE C S
mz mz Farkııkar Farkııka r öy öy büyükür büyük ür ki, iki anaının anaın ın da kaynan kaynannn k v v ayn oduu v haa birbirrin yasandkarı sonucu ıkaramaz Bnzrikr, sunuan oayarın özdş yaısıya v bu iki oayı mydana girn birys v koki iişkrin hr durumda k v ayn kavram (mimik kavrayş) araından muak biimd konro diiyor oasya oasya daha iy aık aıkanr anr Vaizci Yahyanın ödürümsi nn Çisi akkındaki anai zim iin bir ür karşsınama saar Biz nci düşüncsinin kok i cinay baısindi sismaik niiini v bu cinayin Hırisi yanıkdş dinin ouşumundaki roünü doruama imknı vir Hirods öz kardşinin şi Hirodiyayı ikinci ş oarak amak is iyordu Nbi, bu birşmyi anmişi Hirods nbiyi hasir şi şi ama bunun ndni göründüü kadarya nbinin csarni czlnımak kadar onu koak da Hirodiya nbinin ödü msini isyordu Kadn sonunda br şön srasında Hirodsin v dvlrnn huzurnda ndi kıznı dans rrk bunu başarır nnsndn ama lmış ola v davrc dsnn kz a izci Yahyanın başn sr v Hirods d bnu rddmy csar dmz. arks Başından başlayaım Hroe kends, kareş Flpusun karısı roda ünde a gp Yahaı ttukatış zdana attrıp zcre urlece Yaha Yaha ona, Kar duş Çükü H rodes bu kaınla lece asa aaa akrıdr dşt d şt (Mar dşnn ka s yla leek kutsl as
ks Nbinin Nbi nin vrguadıı vrguadıı şy viiin kaı kaı huku hu kusal sal didir didi r a rşini aaa aıdı cümsind exein sahi ol mak) ilinin hukusa yananlamı ykur Frudcuyaısac dogm ncir uymayan bir yorum arzın dsklr Dar bir hukuksallıı kınama ahansiy ahansiy zan a n asla gmn gmn omad omad br bama da da
V F Z C H B O U U V R U M S
77
h emee çalmaam n mennn uhu e la un arr A orun ner? Dman areer Kreer a anlla neene reabee mahur a mra a a a eş erer. Her e r e uu g man areer ee aa. aee ene enee n m arua a oa aruar a ouu n m rbrene eeer uan eeen e mee arab ş mr a aree oaa annan eer ereen e aruan m B mene m bu önermern a ana ou oma a uhemel göeer roe roe e are are hem Maro Maroun un lglen ar embolr, hem e bu arunun elernn gerçe ahel öer roen erçeen br are ar gerçeen e roa onun elnen a uuf aralla blmee aren aa ara aruu roee ş ana mal ou m enm unan ö eme, ama unar aamen mme engeer arnar e onuç oara amaen en ba buuuun rhuna ugunur roen r a ar e onu boaa ona a; er elen ann baba a aann efaln eaaaa aar er e onu ço a br boguna ura roaa p a onu ele e le gee gee roe n n herha herhang ng br be uan ola el, ona ahp olann na br ae onu braa n obee çn a eb, a na ral me arunun arar elene a uar nle, arele arana haem aplabee onuna herhang br alamaa n eme Bu ua, Lu nne o aa ana br mene arlara ger Kaba çnen br a, ree, aree e e mra eme aı" e sa n le e k ben üernde arç a ake a uka 1 1-1)
7
ı
G K S
Karşlr blünmz miraın in blünmüşlrir Ia kninin tkii oluunu ilan r Km ben enide agıç a da hakem apı? yişi ran ıkşn başnaki ir cmli ha trlatmaktaır ua ua ililkk kz ir rlı ilil ir i r I brannin araıa araıa gir Iraiy ktü avranan ırlıyı lürür Ikini kz iki Ibraninin b m ne e araına araı na irr v şu orla arş arşlaş laşrr K en bm ıç adı? Mıııı ddn gb ben de m d yn ann buraa uanın ölini il Ibraninin uanın otoritn otoritn arşı ıkmak iin iin li liini ini tkrarla tkrarlama ma arpır arpır a a ounun tıpkı tı pkı uaa uaa oluu oluu ana an a bir cva cva grk grki im m i ibi knisinn bir cap bklmiini ima tmktir m onu ayı bu karşr araa ham oun v palaşımlanı kurala alan i grvlnrmmiştir v grvnirmcktir Ia buraa knisinin onuta ua gibi tanral bir grvl örlnirili ikrn karşı m ıkorur Kuşkuu il ama a ki grviin uankin ok arkl oluunu il r mktir lual kurtarc v aa koyucu nmi gmiştir Düş man karşri kn şilrin on vrck kurallı bir şitl aırmak mümkün ilir artık uaa ncki ciatini hatırla ta braii itiraz bua bl vrnl olarak grliir şru şit gar mşru şit arana bir aım yapılama alnızca üşman arşlr varr v onlar a ancak mimtik arzua vazg cklri umuula bu arzua karşı uyılabiir ahaın atıı a buur v onun uyaıı ann hp at anr Kralı vaazn harlatr bi şına mn alnzca üşman karşlr v mimtik ikizlr varır Ann v kz iro iro v kar karşi şi Hiro v Hiroia Hiroia u o iki a onk olarak ikiiin kantır v bu aar bizi mtnimizin başına brbii arna rkli trarlanmıştır oya n zün a gçm gçm kuşkuuz unun nni ona ankılacak ankılacak bir şy şy olmamaıır olmamaıır mimtik ki ki aıınan bir şy şy katmaz
V F T i Z
Y H Y . N N B OY N U N U N VU U M S
9
ioesi rodiya iç çkişi kardeşin daa orusu üey kadeşn ad, arkosun yanşkla ileri sürdüü gb Flius dei di oun da ad irodsti kardşyl aynyd rodya ki rods arasnda lş buuyordu kndin er arkos bunu biseydi uhteelen bu adaşlk üzrnd oynard. Tarihl gereklik etin den daha da gze gzeldir ldir Bz Bz tni tniizin izin snrnda snrn da,, Yahya' Yahya'nn nn uyas, uyas, anatnn anatnn bütünü bütünü ne hki oan e anlatnn douk noktasnda nbinn öldüülesiy le souçanan lişk tarzn elirtir Arzu çar e şddetlenr, çün k Hrodes nbinin uyasn dikkate alaakta herkes d on uyaktadr etndki tü olayar tü ayntlar bu arzunun ard şk anlan ökr bu anlarn h br, öncki anlan başarszl ndan bslnn br aat yarşnn anlasz ant tarandan re tilştr irodsn er şyd ne kdeşn ynmk sen ka b r kez sahi sahi ouu ou ukta kta sonra sonra irodyan i rodyan oc ocs s ürindki ürindki o o udan tkisi tüüye ytisidir nsiz br nbiy ile öldür tz a Hirodiya, aacna şk çn, ndsini düşan kr dşler açsnan br ödül haln getirrk Hiodes zrd nuz kurasn salaş olana benze üçgnsi bir konigürasonu bu kz kznn yrdyla yeniden oluştuak zoundadr mk azu b yrd sönrken, braz öede daha şddl bide yeniden ora ya kar Hrodiya Yahyann sözüyle nkr dildiin, siindi isder nsan olaak del itik ödül olarak bu duudadr Knds de ay yapaayacak aa tz klktedi by Hi rodiyann rodiyan n n nikandan ikandan sigkl sigkl Hrods d arzunun arzunun yasala yasalana na ygun aanyorr nbnn nbnn sözn söz n onyar e e ek ek dn dn kad nn kn Yha da edded in Yahyann cazbe se kapan zu ha arusu haln ar hn şiddt dou ka yar.
80
GÜNAH K S
ardşimi aruuu talit dr b d ou aruladıı şi aruluorum aruluorum orta arumuu tatmi ti arşılılı olara l lou tarafta dir şiddld aru da ülr; modl l oluşturdua l d o ölüd modl olur öl i ouda aru alca di arşı dura şl ilgilir Yalca Yalca dii n ışırttıı llr tuulur Vafici Yaha bu li a d dir; m m yaştı yaştırma rma tşbbül tşbbüli i amam amam aaldır; aaldır ; iro di v öllil irodiyayı büyül d budur irodia hr a man i irodin irodin aruu aruuu u oluş oluş halidir hal idir Mmtizm adar şiddtlir br işid dii i olaa o ölüd hızı atalır Mtni dvam bu aanı olaaütü bir aılamaıdır iroia ıı ri gii da i irodl oulaı oa gi ra ra g g ıa ıa il bd dilr dilr vri d di ir d di raıı arıı da ola riri" ddi. ız dşar ıı ai ii d ordu Vatici aaı baş it" ai o ra l ana girdi Vaici aa başı bir i id m şidi baa vri iior dir diii aladı aro : -5) irodi iramıda ora tuha bir ş our Daha doruu tuhaf ola hibir ş olmamaıdır ialar arzulamaı b n drli ya da lgıca şylri aı aı döm dö m Salo i aır N Maro d Matta danöz i vrrlr ou i rodiyanı bu adı ad ı taıya bir da öz d d tarhi tarhi ou do laıa aom di adadıyou Salomi dil tirci ar uu otur an varlın di ögü aruu otur� inalr ndi arzulana yabancdır ocular arulayacalaı bilmlr v unu oara rtimi htia duarlar irod aoy bir y nrm üü ona olura olu hr şi umtadır .
V Z Y Y O V R
Ie bu nedene Salome onu bıraır ve neyi arzulama gereiini sorma üzere annesinin yanına gier Ama anne ızına arzusunu atayr mudur gerçeen alome yanızca asi bir aracı annesinin orunç emirerni uylca yene geiren us bir çocu mudur O, ço daha azasıdır ve bunun nıı da annesi onuşur onuşmaz öerdii aceleciliir Karrsı ı oradan alar ve amamiyle deişir eder range gbi dia li gözlemcil gözlem ciler er bu aır aır arını arını ayd aydee mişlerdr ama ne anama anama eldi eldi ni arayamamılardır Kız hemen oup kralın yanına irdi aizci Yahyanın başını bir epsi üzende hemen şimd bana ver meni isiyorm diyere dileini açıladı Hn H n u u n d d Aynılar baımından bunca cim bir menin sabırsızlı e coşu işarelerini böyle çoalması amaçsız olamaz Salome dansın biişi ve dansözün gidişiyle alı başına gelen ralın szünden ayabilece olmasından endişe duyar Ama endişe aynaı oan şey onai arzudur annesinin arzus onun omuşur. Saome'nn arzuunun bir baka arzudan amamen kpya edilmi oması o ması arzunu arzunu younluunu younluunu hiç eilmez am ersine ersine Tali Tali ası ası dan !oriina daha da çıgncadır irodyann ızı br çockur eni Yunana aı onu r genç genç z z szcüüyle ei , üçü üçü anlaa geen geen rn söz cüüye niele Kudüs Inili bunu dou oara üçü ız dye e vrmiir Salomeyi rofesyonel bir başan çıaıcı yaan anlayışı aı bi enaa bırama gereir ncil menindei dehanın la ber'in ibar faiesiyle yedi üllü dansla ve Oanals ıvır zıırla ilgisi your. Hl çocusu oldundan daa dosu hl çocu oldundan Salome masumiyeen mimei iddein doruuna annda geçer Bundan daa adınl bir sekans aya eemez n celie hüüman e aşı iramına ceap olara ızın suun luu adından anneye sorsu sonra annenin ceabı annenn arzu su ve niaye ızın b arz benimsemesi ızın azus Çoc
82
NA C ıS
a yn yn getşe ee gees e a g eesi e oa eesi se aa göüüü f ö oa a aa aşa ş aş ş ü ü ş ş aa aba oa şe şe e ad felsef şa e e auu pkaa eoe ne abanı o şe skoojk eek psa eşe b a e şemat şemat aı aı ebet. ebet . b ş e ie ieee b aşsa ble, kı so soa aein sa cea e tece tasaw tasawu u e ek gü gü .. şeat ü ü o şaş şaş tı. u k eeen a; oes a e Soe ceabı aasa ane ie kı ouşası aş a ece eceksilk güşü atta deayı aaaaştı a a i e getiile tanı aktaıaak kaa eksitii buuştu ie ala es aşladı"n syle ve Makosta olu btenn ou ouu a buu ama Saoenin bi ada ietik oaak, knc b oaya dönüşüü o aıı sahneen yoksun bıakı b Annenn ausuna yakaaıkta sona, kıı atık annesnden a eemei i kaın ioesn huuunda a olü aışk olaak oyna oynaa a iim sasılma sasılma au taıcmı taıc mı bu tektieşe sü ecn gmei engelle ünkü asmaaı ikeii int Mode ualayıcıla da, yalnıca iodiayı yücetenee yalnıca Salome üceltee oaak ayııla baen b baen e tek en youn onaa ge en bicik, en kendnen, en güeş, en gületic auun kahamanı ou Bua aıık Maosun metninn gücü e aınıı tüm bnaın anışlını otaa koya sanal, sosyoo, etnolo ve dne aihi taaından yaatımış anal aygıtaının kabalıınan ti kees keesine anla ma ma geek geek tamamle uak kalan saekle sae kle yaa yaa bunu Aua taan modee, odiya ie Salome aasına bün
AF YAHYA. N N BOYN U N U N UR U MA
eke knd tapnan etee ned akkati se een kroadı asıa tk etkleken oa a be kaak ee e attıka k o ana da tk bbie kae ee ıaktad atan s eee a b ede adı aılaa da enin n b edan s etek grki skaa a da aak taklasıdr Toalaak anana gln ke dn tn knn anı anda h kn h iten kk in itn, tk iin kn ngl blirti taşa bi k arı t klediktn sonra ski taa gri dn tklni, nk balan gıtaki kaa v ardndan gn taş he aan daha byci k ar n skand sk andaa aa itik it ik scin ksin bir tann bulakta bulakta od ana ncin anaın sadc ksn kasa A, teki nn aad şi auaakla bu odei bir raki v bi ng ha in gtidii aka anod bada Eer s osad oun trk ddi aa ar oad a oadı Knd ol in d ng n g dn başka bir şe baya b ayann a a b ngll ngllii aan oan ş lgii tasaına ail dr ne ıka onar oadan a laaa bü b agllk kendisi bslp byt ona lc, lc , ngl kaş kaş kinda b b tkla dola ii ii kndin skada skadaa a bak Hiodstn iodiyaa ardndan da Saoe gin bi gstdii ş b erd atici Yahya Hirodia in bi skandadı n alnca hai kati sktdir v arnn da kndi hakkatindn daha kt düşan yoktur Iş arnun b hikati bi skandal aabilsi nin ndni d budur hakikatin kndisi b skanda hain ge v bu da n ktü skandaldı Hiods v Hiodia hakikati tutk dr l, on b t dl hain getirir v rulann dansa iind thli ataa in sandal bnd bilie o kişi tlu
rr D he ah 'ui la fnatn u n s 44
184
Ü KE ıS
ur r sa anal sonuçta linn açnayı n ii başarmış ş y ona n yabancı alması grn şy yaım yamayı v o nin ahil ah il tmyi bcir bcir p p Khant Khant sözü sözü bir örn örn tir çocu lu is bir ir örn. alom'i bnim yptım gibi yormlama onu sana urban bir çocu olara görmir sanın sanal v çocul üzn özlni oa uygr öy ir küçük küç ük çouu çouu nim n im adm uuna uuna kabu b a bu emiş ou. ma kim ana iman edn u küçükeren küçükeren birii biriinn akp sürmesine [de sep oursa una büyük bir eirmen aş alı dnn ine amas kenii içn aha i our aa 7
ocu istr istmz n yaınınai ytişini o olara aır vsin yalnıza sürçmüş insanla ışa açamayaca aar içi n azu azu mirn sanla görüyo görüyorsa rsa r onla onla n aalıln mol mo l olara alaa alaa onlan mimti mim ti opyası v grot grots s ariatürü ariatür ü halin gltir iros'in irnini aşmaya çalışma v halı olanın ölürül msin zasn alma içi Hiroiya ni çocunu ullanır u u ma alom nasıl nasıl sürçmz sürçmz ocu snalan ornma ornma için içi n annsinin canavara arzusunu ni arzusu yapara bu sana aha a için gömülmtir Yuarai alntıa bona ornç bir aır aır asara sua boa boa bir sanal mazıır mazıır Dir mzla gibi oaüstü bir müaal il oal br özıım manizmaı oluunu ima r ana ısıröngüsün yrln n sanlar hak ttlr yazgıyı nilin hazrlarlar rzu hrsin ni oynuna gçiri ir üümü� sürçn işi üümü çözm çn çin aa a slaşr B4 sürcn zs şri oan aran nürür imn aş sücn nsnn aa az ounçtu Bir ş asa Yaua nini asala n üüünü aa a ştn caya
VA F I I Y A A N N B N U N N V U M A S
esi olduu skadala, çn keen etk kskaçla az b ak kendii sanlar kend ke ndii cehennee cehennee ii kendie endi e yr yr e oa oa inek te bibeine yardc olua eenne azb sonuçta hakkani yeti bir übadeedi çükü kaşlk habs azulan e kötü d aşla socudu asu ola yalnc çocu kurbnlrr kede b pay olaz dşta dayat olaa sd Nese k tü saa daa öce çocu ouşad Süçe e das i kaştd Skada, das ete te aloya şeydi as tad çkaak deek dasöze özdeş leşek deekt z Satec yapşka eya alac bu zu es tuta sdada kaçakt bu as ode aada b göstede, hayl ett özgüüü ast b gesde baet olsayd etie de ode estetzdek e zeysel aayla i gesel ya da sebol oludu sadece asta başka gü ad a azu otadan kaldaz onr şiddetledi Be das ee egelleye şey esas oaak ziksel deld azlaz kokunç çde bbe kaşaak biz ssk topaa balaa sdad as ege e b eaette solu göze şe de he za a azu sd Bze epz, heag b Vatzc Yah ya yaaa ka k a ay takş tak ş Hodyalaz Hody alaz Azuu düüe heps öze olsa da, he beyin kedne ait b eelode olsa d eka a he aynd e bu özdeşl sayesde kele koylaş s ek üec zad Şöe tü daetlle dasa dahi ede ü aza tek e ay ese üzede tepsdek baş üze de Soe tepssideki atzc Yayn aş zede odk lad Vatzc ahya öce odya skadad soa Saoe' skada olu ve Saloe de, satnn gücüyle, skdl tü sci e aka Se aza b deet lde topa e bu de et odiya ou ç e ba yöet Azua çö
86
G H E S
zm m das soda çözmr dm dm mmt mm t d şimdik şimdi k csmr csmr k k öm öm grr r m m r zama zama öms ömszz r k s s ök sa rm arç k ök a as ömc maizma aşaa as azca iros di m at oş gti i sömk si Saom arzsa aaa sö mkt Oar Vaftizci aa ksik aa dasöz a ti i i a da g oarak sada ska asa aromaa) fsi aram göror irdir rks raa d skaa di arz arz v v ii ii ssi görm görm kir çrmaa çrmaa ko ko ktif ti azik br rza jsti oarak omamamak grir Da tiri si Saom trafda a şk miştir oara Vaftizci aa baş hm çaca grmtdr Sao m stra stra oar trab trab omştr in mimtizm mim tizm Das g g c staa ctara gmiş zarar madi çkar izi mi r r ama gc br br Oa kdiii kdiii sir amş bir dr das oa rtaror Dansz b saatar as ttir tt iri iir ir das rk rk oar uhna grmi grmi iisi iisi oan i i tsm dr Oa ora hr i oar rahatsz d hr i Vaftzci aa aşa dştokş tm tir onara az ca içridki o iisi göstrmk amaz oa dşdiki iti a a oar r ugar Saom şidti arzsa ir ş tm koar a zamada ki arr tatmin dior gkmktdr. Egmo karsda rkst a taş ar dr v v hsi hs i d snrini aşas aşas di d i ö sr sr s s ni oada idt açn smsidr Ki aş smg sii damgas asa ş gci oms da fozofar gar ahs m d kokt cati mimk aşmsr Br a sasi gör Saom bz zri as drk ör Dansz Dansz dgsii dgsii abdr ab dr v dşrk dşrk bo ksi ks i r r z k k
A Y Y Y R
1 7
tısına tısı na apar ve ve başı başı kopar. kopar . 2 ncil metnnde se dansöz deges ku sursuz bmd kor e ece arzadıı başı ede eder ama so nunda başası olur ve bu başaszlı kend başıa öder Bu slee ksen araıı omada gerekeşş gibdr ntkamcısı oma o maan an r nt ntadır adır bu ma buzda buzda n n seyircle seyirclern rn g ge e s görüleblr: yastc aadır bu ve en görkeli peroas ha rklade bde kolayaştıran kagan emdir Dansöe aa kalanlar dansözü erekm asaaa derek daa korkusuz meyda meyda okua oku aaa teşvik edel ede ler er,, aa bi ada öüül bir tua tuaaa da da d önüşeb önüşeb rer, rer , atstn at stn ia düşüşüü tanı tanı ve ve sebeb sebebii hale ele ele lrler Dasö arzulara ki olamadıda seirer annda ona karı dönerler e b durmda tek kran edilecek ola dasödü n dares aş hayva terbiyecis gb aavarla serbest bırak ve süreki yieee aharet gösterleiyle ola deeti altda tuta adı takdirde caavarlar yy ytacakt tkac oytuyla efsae İcilde aylr, aa halkı lic de Yahya Yahya öüü , das ve sanda sanda dee ti ti dastaki dastaki aş aşa a nın ters arasnda br a lduuu otaya kya. sacas, ie tk okua dorula atta atta eeştr eeşt reerim eerimnn hoşu hoşuaa it itek ek i deblri k bylece bu okuaı bitlii sstlilii e aizii de dolar, şöe ki tü nedeleri uteşe i kes tie yolda yede işn çie sokar aa buu yaarken at ta tte dd şey yeide itleştrey hal etez ükü cil etide her z evcut ol ötei ikii sürtüücü rkibin yerie nun e yay itik "smeerden iri la uu, yy gei Skada Skada , au a u ee geçirek sted sted eeeieezadı, mutlak oarak ede etek isteen o utlakbimdeedeedleme
Cale Cale ]
El El Ei' Bib Comna ed Dnad we Gn Rds, Mhgan 7 1 7 1 5
G Ü NA H E I S I
oa aş b ke bedede koaıı b tes üeie koduk ta soa daha ha daha ee e ve otat b cs oaak kususu b tes saa Yahyaı başıı kouduu çek tes dasözü souk acıasııı vuua aşı dası b aksesuaıa döşü bu tes aa he şeyde öce auu ha kbusu u add fades otaya koya uada düşaı başıya (t e ee ee oa) o ke saatıya saatıya beeye beeye b şey adı kat kat kabesye kaıcı metk ekabet şker çde oa koşu kab e üyeee b baş gb Ikee k aa bu başaı çü rümes eeeye b şem yaarak boyutaıı küçütü oaı br ü bboya düştüüe aoe kokuç kokuç ausua aae aae b öe stee Rvayete öe Saoe büyük b saatçı oaak kabu ed ve üçü b vayet ouşası da asa edes ded a bu ee yaata ed? as asa eteeşt Saoe fade ett aua öü hçb şey yoku çükü Hodyaı ausuda koya edşt öeri be odyaıked Saoe bu aa tek b şey eke o da tes kd "Vaftc Yahyaı başıı baa b tes üede ees styo de oya başa söz eşt aa tes deeş Tes tek ye öed Sao eye ö oa tek e udu Saoe este etse b ede eeyosa o buaa aaak eek Ou douayacak başa başa hç şey yoktu yoktu e şey kes oaak bu tese tese yatakta yatakta d d Maosu Maosu sahes sahes uta ut a kıa budu bud u e şey uut uu tusa a b atıaı Mode aaada "kütü "kütüü ü ta da böye şaet şaet ee taıad eçe ee eeey ada skaaa ykü çaıcı adı; kaba o ç aha d afe üe üe b kısacas kısacas dekaa deka a b b saatçıı saat çıı k k a bu eçekte e ili adya adıı adıı o ode o de aad a ö b b k d d a daha yakıa ceedde cee dde ü ü ük öüüsü buaaşı ve ye b ke daha takde i' b ı
A F ZC A A B O U U l M A
9
raır Hroya kıına Vaf Yahyanı aşı evaı verne Yahya'ı kelles uçurulasıı üşüüyor elr Frasıaa ouu g uaaa a nn keles seme k ölmesn se mekr o aar Parça yerne koyaır Hrodyann eva ı er r nfa arına maa uamakaır en aa ö e Hroyanın arsn üşanın aı üerne hçbr ee saleeye yası r dl e kremr Hroyaya gel e Vaf ahy ahya'y a'yaa karş karş öeeş öee ş ve onu öürmek öürmek syor syor u u Aa u aşı eler arasna ak se e sey arua ıı ıı sou so uuu çıaaa çıaa a ua ua Gyo oa üer üere e ble ble keles s, ea r oyu çerr Oysa Saloe aes söyer ee kelse aaar uu asılı oara yaa Klelrle şeylri ayr ee ç, i g, yeşk ola gerer u aş, ou yaşaı e güe güüür · Va ahyaın aşıın vuruası r şeyr u aş le ua aşa r şey Saloe u aı e yaaaı üşüür Yen eslş r aşı r yere konuası gerer ve e aka yakını a r r esn esn üre oaır E kaılaşmış er u u y y r ev aı reesr Saloe aı u bçe aayaayaak ka ar alaıya alır söüle fa aa aı ala r yom r r yalş aaaya ouça ou çarr oya ol olua ua a a yoça r olu agsı ürüür Souç oara, Saoe r le o eree yaaıı ara grüle ey ere bese oele o ele aa aa ee ee aru ar uu u e ea ea v v am alaıy alaıya a o o u ruuur k e e krr krr öyle öylerr e ar ar e aa aa çe ttç eee eee e uu e e aa aa aa ss erileriyle sö şr uu coşulu ç re ş e şaelr, çü aa haı olarak üya a l çş ç şr r Ta Ta aa aa v yakaala yakaala o oraa oraa kalrış luyo, ou oa ve eolo güüç ucu
1 (
Ü KE
çlee çadaş e yeillere yöedou sadee g lk iste aı öesi yapak çabalaa arır Mmess o yo ud ud ageçe ageçe ye ye rie i e ou auu da çereek adar ge ge şe e ya d beli aruyu etk olaı boyutaıa ardırak gee gee kr Miesis ile aruu birbiride ayra elee er ik de katlad e bler oder kültü öe ee ayakaa le etetkte etetkt e kayaklaaya kayaklaaya araıda te te aaklaa aaklaa le t rite kaaklaa arasıdaki tü ate aylaı sürdüre b saataa eiri kalatay eti das kedisi üerie çbr şey sölee yalıa ve dns ett der Yie de eti at saatı üede daia yaratı büleeyi sürdüeblek içi b şeyer söylees gerekir oa sütu başlları üeride çoka eedlişti Saoe e o aa da be bu daa aa eredi ode düya edi skadaıa iyi e göü göüld ldükçe ükçe bu das da gittkçe daa da a şeytas şeytas e skadalc skadalc br bi ç edi edidi di ode eierde betie ayrlış ola ala burada dası öei e soras arada gas edilştir edilşti r er şey te bi i e ti oyuu orulu aaa idirgeeblir öylece ii uaı işgal eder aa eseler koya ede gerekçilik alaa deil etik ekabeteri egee olduu lşle alaıda e bu bur ga laarak burgaca so re urba ekaias yaratır as açsıda bakldda tü ietik ekiler alaldr buar daa şidide das etkieridr etkieridr aa ala edes edesi i deill deiller erdir dir sr sr esek edelerl buraa buraa buluuyr deiedi r Maosu Maosu ilgi ilgi edire şey atlcla aradai lişklerdir asö das karşlıl oarak brbirii yara eti rekabetr eee ierleyişi bütü karaterleri ene ale gelş kurba kri br kurba kurba çöüüe çöüü e do doru ru ilerleyişi ilerleyişi tü bular bular Salo Salo dasıı paçasdı paçasdırr öye öye olası olas ı geeki geeki Saatl Saatlaa r bu kri kri bu çö a çok ötk br bçie yeie üretde üretde bşka b şy olaış
V F C H B O U U V U U M S
1
ı hi. hi . H e şe ama simeik kaşla kaşlaşma şmala laaa başa, sou soua a ku ku baı eaıaki aieee aslaa özüme baaı Mei büüüe asla oak bi şe vaı Mimeik ekilei olabil olabi liice iice ikka ikkaii ve alı bi biime biime zleke, bi şahsa öe kie giip gelmesi, bölece he ası sıaa sahei öüe gelip soa uusuz ihai ouk iie oüü oamak üzee ei e gup iie kabouu bi ü balei emsil emesi geeki Ama hesapı bi zekı vaıı hehale a ak eimiş olmaı Hi oes es esim im omak o mak isemez ama Hioi Hi oia a aa a a beke bekee e bi öüm öüm cek gibi ugu ısaı koa Hioesi kei oum güüe sa a büükei a büüke i komuaa komu aa ve Ceie'i Ceie' i ilei geleei geleei ii ii veii veii şö şö ee beklee ısa ou. Makos lveşli gü oa Hioesi oum güüü iüe bi ieli vaı e ıl ekaaa bi şeiki bu oaısıa baama özgü asel aaliye aaliyelle e cea cea ee ee Topuuk Topu uk bi zia ziae e eesie eesie op la la şöle sou so uaki aki as göseisii göseisii e e iüe bi kaake kaakei i va va Hoaı Yahaa kaşı kuaı üm kuua iüe a pıa sa Çilesi hikesieki ahipei komposu gibi, Hioi aı eipi e acak aca k ikicil bi bi ol oa oa Ai Ai keisi keisi gibi gibi a a u ve mimesis öü ö üee gieek oaa oaa biaz hzaı Faza Faza ak ak lılaşmış lılaş mış üşük ü şük ieik ie ik bi kav kava ayş yş Hio Hioia ia ü ü aua aua ma ma ipüe ei haa ee Hioiya' keisi e böye saou Daha mme m mekk ve aha ah a a a akıa kıaşmş şmş ksek ksek bi kavaış kavaış ise ise Hio iya'ı keisii kei azusuca aipüe eiiii a ee e e Meie Mei e bei be ii ie e üm ü m aaiele aaiele aie aie e e buuu ve ge ellike bi kubaı öüümesie ouk okasa aıı Yah aı ölümü, kuba em eii v aı kaşılaaka Şu ha e mei üm öee kesiike iüe bi aahaa okuabili, o kumı mı hibi aıkaıc aıka ıc ee omayacak omayacak Daha akı am bu oku öemlee kaa, eoloii hehagi bi üü, biimi gibi bi
G
0 NAH
ı
K Sı
eti et i itüe yaa beliteek beliteek aylatt aylatta a iayo iayo u Yapt tek şey esa peesii kalaştakt kalaştakt yazca yazca çükü ayie ayie ve va lk eee üeie üeie içb i çbi i açklk getiiyou eti iyou sa sa biiei bii ei e, e at veiee, bizat atkla eeiye açklayc bi ee veiie sk astla aştac yoluu tkaya şey, iç çat aksz bi b i bok olaak keii gst gstei ei ve ku kuşk şkuu içbi yee saa a lou kaa bile ayk bi üşüce olaak kabul eii eti itüel ve v e kuusa yaa yaa kesti kesti ip atak ata k şyle şyle usu e e şey şey auya youaya youayaak ak tüei aaş a aş ka k a tek şeay ouş tuuyou tuuyou be be yi, etik et ik kizi güa güa keçisi ekaizas ekaizas ta aa keiiie çzüe baaa so eveeii aaka kaa ayt eileeyecei kze e ükeel bi kopyas u tüşe e üküü çükü ayi aa aa ce eii eii gibi gibi,, ik i kse bi bi etik e tik kizi iet ietk k olaak tekraaa tekraaakta kta başka bi bi şey şey yapaz yapaz u iet i etik ik ki ki e e elbett elbettee gili kke kke aiç aiç zgü zgü iç bi şe şe içeeide içeeide itüe boyut bizi etiz aatt aat t azu kyesie iç kopuşsu ai ou itüe boyt a taae mm 'ti taklitti takli tti bu ki e e li bi teka teka yi yi bi e e çüm getie keiiie işi içie kaşa çüü yeie kopa ee ee yalca oaysyla ayi ayi ie ietik i keil ie, ie , o a akş aasa yasa ak akl lk k yoktu yoktu yse yse aalyet aalyet,, azula ieti i eti ouu o uu eeek ya a ke sitiye uatak yeie ou teşk ee ve beileiş kubaa ou yeti aaa, geçek ieti uyşaz tei al ta ouka e issettikeie bu yoa gülü oaak giee ke çatşaa taklit eee ve kuba aleyie yeie aaşaa aayacak bi kuba ete aa estekleye e tüe eçetey kulala iz okuaz bylece oula ay ve bua kayaklaa saat saat,, etk yapa ikisi ikisi e ietik ietik olaak aeket aeket ee
T Z ı N N B O N U N U N U R U M
1 93
akiki öülüklei yoktur un anlamı kendilde krile ya da rodya'n kaaşk anerayla aı şe oldukla mdır e nim er şey brbiine katrdım anlamıa elir enlikle a y Gerçek ayiler eçek karaşada ş açdan farklıdı r kur baa ba a ka karşı rşı oluşa ol uşa oybirl oy birlii ii ve ve orada bu kurbaı mitik olarak olarak retore edlmei e kallatlaın üüdürler yn mietik kizen öüllü bir del ve tolual işbirlii anlaışı de mimetk olarak tekrarlanmaıdr� bu yende a lenme krbanlk mekaizmaıı e yeniden kran edlen kra n zaraıa del del ama tolu t olum m yaraa yeide aaliy aaliyete ete ei eime me aayla yaılır te b edenle aylei diyakoik eimide kurba eteyi et eyi öeleye ve kollaya karaşal karaşalar ar her zaa hai hai letili let ilirr bu b uu u yeie şelik ve şöle şöle ya ie öe kar ma e aflamış ayl ayl klar bile krba krbaaa eilim duyar Yeekte Yee kte t a baa yiy imiş bir kaabalı kaabalık k olaütü bir şeye öz le dyar ve b d anak bir eotizm ya da bir şiddet göterii ola bilir ümküne ikii birde rodya ai e olduu bilmekte dr i deile ou üüü kendi aie iyeti iin arkete ei ecek kaa blie aitir odya ayinel işlei terie eir ve at çükü krba ölüü o tollu uzlaşmaıda da ha çok ililediyod izi eizde otaik ayel işle embollei de l ettr ama taame kalıal bçimde rodya ayni üçlei eerber eder ve onla edi kini kbaıa alı olaak yöelt yi aaak mmess başlan çtaki etk üüü e ve kurba ediie caie kökeeie idre bütü diel rban krumla erkezindeki kadalı oaya çka öyece a ileideki ayafa olüe beze bi ol oya Tek başa irodyaı bir öei yokt çlama ı bi aletide ibaretti atılmıl içide açınlayı ola ayini kllaaak açılaan a "aadkal ielii çka rodyaı Yahya'ya düşma ede şey ördüümüz ibi ebinin
4
Ü KE S
rdesle rdesle evllne karşı karşı ıkmasıdır ıkmasıd ır Kad Kaden enn n asya asya evenme ev enme sa yasaya ayd. Ama asel mskasn geel kural larak, mmek arzunun ga kes ara araı ııa ıa öle gzlenmes gzlenmes er ep ep Ho H oda da e e aaa aaa re olmaa olmaann kenne apak naee naee ger dönmek zounda an an an aegrler oarak ar ede aınamann gü u köke sakandıı dnsel ve küüre ku uukadan dışaı ıkmaa zorlamşır Marksu Marksunn en ennde nde sank ep dru druuu sölrmş sölrmş g g söz edyrum edyrum Gereken de dru druu u sölemekedr sölemekedr ne de u menn men n azı anla okur oku ra e e sane sane g gelelr gelelr B anlar anlar musuz r r snu snu a alaa karanık r er masalını ell elrsz aırlamakadır alme le annesnn lşklernde dehşe ve uksu aan karışımında vardı Dansöz ödüllendrmee öel sunun aşırı ında da görlr görlr u Hres Hres alaşa alaşaak ak kralı okur şn as ında kral de eakı ve k sınırlı yekle de mle Rma arın nene aıdı rumular ede kanakar aramakadır ser'n kaıda ral Aaşv Aaşvero eroş ş sere sere Hod H odesk eskne ne enzer r suua s uua ulnur ser 5 Bu men Markosu ve Maaı eklemş lalr ama aşııa kaan sunu eması esaev anaılarda öle agın ve oak ır k Maros e Maanın Ma anın znnde erang erang r özel mende a ımsız larak da e aalr Bu emanın anlamını neemek daa gn r Halk masalanda u zaman karaman aşlangıa lnmee r eenen r da zaer kazanarak şarıa ka nılar nıl ar ınaın ınaın düzenle düzenles s ola kmdar km dar kaamaın azes azesne ne uzn sre kaısız kamış oduundan aşas karşısında da o ö de şaşkına dönmşr Bu nedenle kendn aşrı r şe sunmak zo runda sseder u da kralıı a da aı anlama geme üzere, rk kızıdır er sunu kaul elrse r şeye sah lmaanı er şee sa sa olaa ve ersne ersne döüşürür döüşürür Br kralın varlıı varlıı sap sap lduarından yan kralııdan arılaz se aışa uuaı a
V ı ZC ı YH BOY U U U RUS
9
aana vrii vrii im im ta ta ala d var r dr a a kdini mkztirml ba alan bir başka kndii a mak itr ndini kdii aa hr vrir v kndi hbir amaz unu unu alza kl kl r r o oaa urada urada oduu bi aam a am anda an da a kr k r irodin ana ana ai ai olaa olaakk br br alom ti ala a irodi il a a alk oacaktr irbirlrnin rin gbi iki inan tk bir kii olmaktadr Bata blunan kii atana v znginliklrn ramn aa konumdadr. ir danz kndimizi mkzltirn bir ikramda bulunmak, onu biz ahi oma imkl birdir r unu blnmi irciin tkiidir E çl arzuun ahi oluma arzuunn ifadidir Bu arzu arafndan rüngindn çarlan zn z kamarc günin rnin girm çar klim nin tam anlamla udular" uraa ahi ounma ba kltlrd ugulana cd gbi ana mak mak rkir rkir an a nic icl l Ouhourliann atad atad bi bi o kadr kadr un bir mimtik tzahürdr ki bu imdi kadar i aram olan abanıaa rktifini d anlazlatrmaktadr abancama bnin uankn bu ahi olunma dnmi tarfdan t m inmmi olan bu ndnl bunu baclma olarak kllik, art olarak hidn bir zni varaar Sahinilin du du u ndaa bu tkini tkini bu mmik mm ik modlin modlin itila itila öl öl k k iz olur ki kim a da hiçbir buna dirnmz v rkti trin dr. ndini abnlam olduunu lck bn oktur artk tk var olan tkidir bin nd kndi dmiş ibi bulunur oraa rkli olarak rlmiir ununun dili hm vaazn hm d bli duann dilidir mimizmin ilidir lom irodi h an zlri tkrarla
z jeMhe Ohu m mm i G,
96
GAH K S
arak, he aı adelerle suarak çaırdıı tarı olur De bnden ne dilersn veririm" ded At erek Bnen ne dieren ramn as da la, veririm" ded Suuyu yaaı özellkle balı bluduu ve kede ayımak sted br eses a a br varlıı vardır he Suusuu dle get dde e yazık k, bu varlıı adıı amaz elk arzsuu oş kus de ou geeke utmuştur belk e malıın br kısmı ı aırarak suu mertl azaltmakta çekmektedr elk de de bu ese adıı aarak aarak ou arzuaır kılmaka kılmaka çekmekte çekmekte dr Ne olursa ols e zaer kazaır ve suu hr kısıt ama emez Sakaaak arık öemszleşmş gbdr Terazdek eg zegkler karşısıda b varlıı aırlıı o kadar azdır , suula suula bt b t her her şeye şeye ka karş rşıı o o er e rh h edlmes bekleemez Gelgeem ola da tastamam budur Tale h şaşmada, km se adı amadııa gre kmse lgledemes gereke bu öemsz ara yöelr ukaddera mı sorumldur uda alı yazısı mı alatıı sakılıı mı reudu blçdışı mı Har, a st ve srsuz br açıklama vardır vardır mmek arzu r eseyi deer l ıla şey ou gerek gerek yaı el, oa o a öede ö ede yöelş arzular dır ru u ked ked ade etmek kouşmaya kouşmaya htyaç uaz mek arzular arzulaıklar şey bzde gzler çükü u arzular kedler kedl er d e gzl gzldr dr,, ama brbrlerde hçbr şey şey gzley gzleyemezl emezler; er; bu edele oları oyu, şler ya aşırı br körlüle ya da aşırı br uzgörüşlülükle doaarak gerçee beerl kurallaıı hlal ed yormuş gb görüür Hrodes Yahya' hase aırarak oa ola lgs gzle sa r a Hrodya !er şeyi alamştır eb, kralı ou sakladı sadıı zdaı erlklerie çok dha büyk grül koar aka ve dkkat esksde de ok üzere çekmeker Geleek sel dramı büyük üümler balamakta mmek arzuu üzer e yokur, bu edele, gerçek traedler güdelk yaşama ıatı
VA F Z C Y YA N N Y N U N U N V U U M
7
n t k insan kndn ada aı da tsn da t ü amı sn aıı sn önş aakgön aşık h a a n dünnın tü kaka alin di düna nmtinn öüsü öü B uban nin sö konus dnu anamak sastı a n sd ıından ams gkn kişi n c n s ıktı. ubn dn tü t di id n ası i atnd Tk din an öüü t aşa sö knusudu uad n k da igi tüm aıkn tins bütünüü sö knusd atn thik iind an Hdsin aıı ki cinatin asnı uuunda ni k k u. Daısıa tin tıı aşı sununn kuan tm ainin şitini in ü üü san gibi öin ustun hsi a d n anınk gii kn t şı ka aınmıştı s md dünda astanan a sıda t d k m ddir ünkü nhai kuan dni k it g kaısı şası nimsm g i gii kıcı akış aısını ansıtmak n u tü kuban din ddd n mant lak rü. B aıdan nrdn tinmişd Bi h sanin ası öünü ta tmk istir ün u ö ii küük krmi ahatsı di. uan t a aı aı huz h uzus us di d i i n n dha kökündn kökündn söküs söküs gk gknn i dinaık aıntısı ak göüru Mstsin tal i öümsü h üü g mndnın hkini taştan şö ni küüsüu Bu takıı sünin iid an tk künn duunu gömüuz Md tpmn dn sn aantısı ntküin ka sbıa bsi üüül sand iidi Aa şmdi on baıaşık sn in d k d
98
G Ü KE CıS
emde neml oa şey olek mmem at a ya'ın öldürülmes) le dansın ışırtıı ed a arasında aaı lşdr Bu tras al metnn haıya rodes ve onularının H ann a nn z z çer grp ans ett et t u, u , H resle haıya aynıd aynıdır ır H nulann şuna şuna gt gttt Bu aı Freud'dan ve onun a esnden daa güçlü br anamda avrama gere gerek br büyülemedr bu Ruuna sa olunan nl kş endn mmek modele tesm ettnde, onun deasının esr our e bu tür durumlarda sık sı söylend söylend gb onun üstüne bne bne r onunla o nunla dans etmeye başar başar Mmet Mme tme me batmış oan öne ben ben n n e e amaını unutur unutur o dele rekabete grme yerne yerne ararsı br br kukaya dönüşür dönüşü r tüm tüm ar şıık ortadan kadırımış, arunun çeşs kaybomuşur Pek ama esden ou yoluna çıkan e onu oraa çveyen engel nerede d şmd anaar erang br yerde genyo olmaıdır denemn ess olmas çn onu bulu ortadan kaldırmak gerekr. Bu noada dyuruması gereken r kuran eme açı, ükeeek r güa güa keçs, keles uçuru uç urulaa laa br kurban dama vardı vardır.r. Bu aa m younu düeynde, kurbansa mme arışması üküm sürer Bu yüden gerçekten dern mener er aman bu noktaya erşr Bu nokaya aldıında mmetm, aha düşük younuk dü eyernde kendsye reabete grmeye yakın göüen tüm boytarı arı nselk, nselk , hırslar hırslar solo solo ler sosyo sosyooo er, aynler aynler çne çne aır Bu m metmn metmn ön ana a na ıkarak bu boyular boyularıı ortadan adırmas adırmasıı ya da ndrgemes demek dedr Bunlarn es met tallde örtük oarak mevu mevutur tur ve ıkı rüe boyutta boyu tta ouu ou u gb örtükük ten berke berke geçeblrer geçeblrer Baışçı kş kendsnden steen aleb asa öngörme ılı br sürpr sseder aa drenebeek duma dedr ansöün aya'nın başın stedn örene ral buna bun a ç üzül üzü ls see e e der nan nn ç anta an tann ü z z e eete ete s be Maros nan
V AF TI Z C Y A H ' N N B O N U N U N V U R U L M S
odes ayay ayay uama ste ste nun nun ausu mme s s md odes recn daa eken br evesne attr. odes ayay esreek s e ysa ame on oadan kadırmak stemeted ee çe çe ve aa çk kşy, kşy , örnen örnen aeter aet er kaabaını a etkek etke k çe ice cane Baskın çıkan bu en a düeydeki arur o des sayıarı ve pesernden end onuana ay deme e sae steeme Baa deye mime oaak aam atn dadr Knkar iresin ünyasın üm seçkieriir. Biraz y ara, aks bnaı kateoer ande saya ma etmemş aa aa by bye e mtana m tana ve ve Ce enn ne nan m metk met k etk etk poansyenin poansye nin bükü büküün ünüü be betmeye betmeye amak amakta ta d ayca Çe öyks de ese ar b omu bu dünyann tm güen sayar Kaabaık e yönee b aaya e e ay naşr odesn kaar çn erek ek mmetk en bu kteen kanaan ka naanır ır Biim Biim menm me nm de aeke aekett tiren şey şey açkç açkçaa mmtik mmtik n b an enerdr arks unu u nu ayrn ayrnaa aa anatyr anatyraa e e anatmata anatmatann ek a a dı çn de nn bann anmasna yo açan aa aydnat mk çn yapyodu bunu aeen epsi bene şede ek österier metik kn na eesnde kesn oak müdaae eebiece te güç an yın meydana etrer ın ybye cayet işeete ya dnda karar er ama bu ıa at r. Krkç baskıya byn een ires br snra örecei Piatus b b yınn kaarn tr istm i stm nayamaktn baka br şey yama B bskıya on eerek kends de nn nde kay br Brada da arodek arodek ken s s ni aramaya aramaya erek erek ykt yktrr aa'n ve saı öeke köÜ kö Ü nyet kmocuan kmocuan ya da öe ke ayf vae ene düşüker ç öüerin sanaak ere kir rtaya çkaması e amaanması ereke y güna kçis eanizasnn kşkas karşsnda tüm isann aaır e
00
ı ı
GÜ NAH K S
b lür ünkü dmak semeen semeen kş kş e e azann azan n akkan d rmştr rmştr se dnlemek dnl emek semod ma onn ad ad b a a kka cnaen ee neen ded kban semndek ec şarelenden şarelenden bd anzc anzcaa m m şae şaeern ern en ond ond akakka mme mm ekk ecn sorns sornsal al nel nel e e eşk nde ed ed kr ban semndek ckm ancak dansan sona gndeme gemşr bn aka oaa koar emn b al eelenmes akosa aznn sn e sn mmek mme k başlangcn e ne mme m mekk oan krbans krbansa a soncn soncn gös gös ere mkn err Saome'nn Ne seem? sos o anda oda' a da erag r başasn eang b kşe şae edebece anamna gelr eckmş şaeeme kbann öcelkle alome aandan ardan da üm daele tarafa ukuya bensenesn bensenesn engeeez engeeez eede e arar traar ble ek l b den gseemez nce gendre, etzek u karş koa oyl aldr sa tolumlar as ükümarn güa ke eka as a s u oyrle oyrle aya metze metze araak gerek gerekrr Tek r keley uurak k zaa eresel aşklk yaramaya k zaa a uu u u yatştraya yatştraya yarar Nasl ükü ouyorur öyle r şey? Yaya aş üzere aaşak ek r yaama a aş r şey elr el r aa a see see yayg yayg atasyo orta a kayou gtt aa tare u aaşa oyre aya e gerek r yatşay ar Met youuuun orua aa yce ayaşş ae gee aruu erag r gerek eee a a oarak şlees şlees garat eder ede r el r eş aşca k ee ytrr Neee e, aaeye e tyac yotur; yotur ; e gee gee rrere etek ete k ala arua aruarr arr arr ya ya ca u aruar aruar oruak oruak steker steker r ee ee üere üere oakaşrke Hroes uruu a öyler, ey cal tuta ükü ke teee alak aetştr öüü e rrler karşa
V F ı Z C H B O U U VU R U S
dikilele bile orada tümüle aşara terar birbirlerie ulaşabilirler a aua ouç padosu budadr es elei kom kouda al aaşamala ama im o uuda er ama aaşabiirer ak bir urba paaa ala şabilirle ral ee bir ellat ödeip Yaa baş etmeii urd Cellat idaa iderek Yaa b e ei aş bir tepi üeride etiip a erdi; da aeie ötdü ala arula aa aa i i e e ola ola i i al al bi ad adl-l; mtlulula al ou eelediii öyerler Buü e farl şmou ebi attae tüm ilier bouordu öldüüdee, Salomei tepide doala bu a e uya şe alii aaa ola işii olalaştr; daetliler, Hirodei şö leid le idei ei ece içecele r ibi o tepi de elde ele eçirirle eçirirle Hem ap a pam amam am eree şe yapam öley öleye e e de aplma e e eei yapmaa ii teşi ede şaşc eirli alie elir bu baş bütü bu tüe mbadelelei urbal başl olur Bu me tie tüm iel umla iati açça bulblir mitler ale e yaala haiatii. a meti ei aça ça ey yapmodur tüm aa i aaa etie mimetimi al tal rme urbaa o derece ay öter a ou taaş tmata r Yaya ibi bir ölüm ö lümde de bei e ço ililed ililedire ire şey ülü el olmt ço diel uucu ücüdü aou metii bu iel ce açça deidi öteme itioum apt e ola üt şe eli de uaad Bei şm lm, iyei ouda ou da eil oda öce elmeted elmetedr r Hie Hie i tür ac olaa ei öte ioe a büe üüde et ilemşti r Hirode de ol itele ddu Çk a e r Bzla B a ö ie Vf ar Oüü ü oa ek omas eei r
0
G AH KESı
d yd u a a a y' y yn aa E py gmbdn b i b ymbd dyd b u n a du yu nca �m hy d! d M 6
1-16 talkta daan t varayla aasda rodes k vaay aftiz Yayay dlten vaay eer etin bze bu en nedenin aklar ide aftzi Yayann ddetl ölnde y nadğ l edenyle dldiğin dneke Kyla kende rn b araya eten kurbann utlak anlada öldğne nana lar Kubanlan diile ve kutana önelkle ky nle ri r kı yı a atdklar dde ere kend erekterd Marks'u ve Matan nller a at Yayann Yayann d ln d iye alala ala lar r ibi bizi ddye ala da steezle Aa snua nl ei esas knuunu l ura ur a eye eye yai sa rline ve arlğ ilaa haf bi de be nze zeyye n bir ksaa sürecii açğa ka k a lar Iniller bezerlikleri aye iyi alar a undan hiç rahaszlk uyazlar ir tr kk kk yazlar yazlar Me üier Vafizci ahya ahya sahe iriliie irili ie ek iaaz iaaz çükü lar züe b sa iriie yeerice aylaaka r ahya ahya iiiie ii iie aak ii neden yksa derler saki e iaak içi de eden eden ykr ciere re farkk aikrr raa bizi sz eiiiz dir i ürü ürü zer zer bya bya kycara ei e i kyla arafa arafa ayaakar sa ersie bizi ü bu yasaa e bal iaçlara krararak iriir Paskaya iriii iriii acak klekif ciayee a ya a ü ier i er ykar üzere erçeke zafer kaza kazaailir ailir ahya sahe iri iriii erçeke erçeke de bei bei a ediğ ana a arr çükü çükü irie i rie ikni kez söz edld ağla br k kuya yer brakaz a Fl i pu Sezaiyei bgn ge dğnde recere şun s r-
A ZC YA HY N B OY N U N U N VU R UL M
du ak yıı de Luka saounu kim oduuu söy yo? yo? nci nciei ei u kaş edi edie e imi imi Vai Vaici ci Yahya Yahya kimi k imi yas km de Yeemya ya da peygambeede bid diyo. a oaa S e desii ded ice be k? u Pes Se aşa aşaa a Ta a u u esi's esi's a edi sa oa e uu u u aa uus ou Su Su dedi Bu s s saa saa aa aa e e ka ka de de gök gökede ede Babad Babad Be Be de sa saaa de dem m k Se essu e be kse u kaya ie kuacam e dya kap arı ona dienemeyecek. Maa 16 131
u ia i a il i lirim irim sırasıa sıras ıa a aft ftiz izci ci Ya Yaya ya ot ota a ölmüşür ö lmüşür Yı ıı saa yeie uluua iaı eres ota ölmütür uu alamı alam ı , yııı u işiler epsi saı saı işili işilii iee ir iril il ie iaıyor olmasıır eme i iroesiie eer ir ia, ayal ir iiliş iacı söz ousuur Luaa u um attaa aa aı sa iye yaar irilmiş esi peygamerer e iri saı (ya a aesi aesi aplara gödee Ö a a (ya aa aamlı geyor azca ktülüü lk üze as ı amayacaı ama gmee amz uraa acak öllen e ölümü ii olailece şiet iie r ima görme mümüür. eraeiosu söü ala geliyor Dosos Hase ay şeyir i arsıai farı ocular göür, üü şe olar or utur orutmaz ama ileler ve ustalar göemez u u mala mal a ilg lg l g riile riile yaslar e er yr yree ay temaa ul ul ula eileri yapısalcı oluları aslar a gere yapsl farlılıı göreler aftizc Yayay ölürüte sora tap maya azır olaar ii ou temsl etii gizli güa esi ile st rap ee s aılamış ve aılaı güa keisi arasıai far örmel etus u farı görür ama u ou tüm saıı mmei av rışıa üst üste ra e üşmete aloyamayacaır Yuara
2
ı
GNA KE S ı
ki pasa pasaj a sa'nın sa'nı n olaanüsü olaanüsü araşllı araşllı ersn alglad a rkl rkl lıın erkes araından alglanamaaan gserir onç olarak n iller sann dirilişin d irilişinee inanç paradoksnda paradoksnda ısrar ısrar ederler ederler o nan e e niseemiş ir akş ise grnşe ona çok eneen grngle karşsında ne kadar kuşkusa diriliş ikri karşsında da o ka dar kuşkuu olaakır
: P R U ' U R I ON iKiNCi
1
sa enn onar üende arataa etky etmlemek çn mü rtern Zekranın sünü aktar "oanı vraagım koyn lar darmadagın oaak (Zekerya 13 7 Markos 14 27 aglma ttklanmasından hemen sonra erçekleşr. Tek kçmaan Pet rstr. Kortj aktan le e syı sran çne addara sorarlarken o da aşkhnn sna rer Pets le len r nn nına katılmış olan r aşka grennn ardımıla aşar mıştı aa rme ger grennn adı eçmemektedr ama ertlen kş kşks Haar hannadır. Pets der e Markos saı aşkhnn alsn çne ka dar aktan ed Alda netçlerle eraer ateşn aşında ot r ısnmaa aşadı (Markos 14 54 B Brr mart ee ees s Kdüste Kdüste ateşten daa doga r şe olama. "aa sog sogkk old çn keler keler e netçle aktıkları kmür ateşnn çeesnde dmş ısınıor lardı ers da onara rkte aakta sınıo Yann 18)
06
GÜN E S
etru derlernn yaptıını yapmaya aşlamıştır le nedenler ayndır nlr şmdden taklt etmekter ama rnd kadarıy la u durmda d urmda kayda eer çr şey şey yoktur yoktur Hava Hava ouktur ve ora da ulunan erke ateşn ateşn çevrend çevrendee toplanmaktadır toplanmaktadır etru da on ara katılır Neyn ark edlme erekt aşlanıta ell dedr Yne e, omu yrntılarda r metn ne kada cmr davranra, unlar o denl denl anlamlı anla mlı olur olu r ört ncl yazarından ç u ateşten etmektedr etmektedr end erek ereke eler ler olmalıdır u ayr ayrntıları ntıları metnler metnle rn en lkel odu ylenen Markoun metnn nceleyerek anlamaya a lşmak erekr etru avlunun altındayken, aşknn zmetkrlarından r elr Petruun Petru un ndıını örünce örünce onun km oduun od uunuu anar ve şöy şöy le der en de aıra a'yl a'ylaa rkteydn rkteydn eru e e un unuu nkr edeek enn neden ettn yorum yorum anlamıyorum anlamıyorum ded ve dıa rıya dış kapının nne ıtı u arada oro tt et kız et'u rnce vede duranlara yne u aam onardan r emeye aşladı etru tekrar nk ett erede duranlar az on Peta yne erekten onadanın en de Celleln dedler eru kendne ane okup ant eek n etnz o adamı tanmıyorm ded am o anda oroz knc ke tt Pet ru 'nın kendne Hooz k kez tmeden nce, en ke nkr edecekn dedn atrladı nr nr alamaya aşladı arko 66) nce etun z yalanc olduu dşn Petruun nk onu ylana zorldı anl anl ama ast ve ve yalan dye şey yokt ve az dşnldnde u yalanın da o ada a olad rlr eçen Perutan ne tenmeke tenmekted ya ya tutuklan aa le luunu tra ete tenmekted anan taen anın etaına ne mrt vaı ne de cemat
P E U S· U
K A
erçeken de ark ne erus ne de baka bii sayla blikedi alk, k, biidi gibi var nei roluçu iooar re b al bir kidir Main Heideer unu e dye adndr ve ke les keliesine bk vl diye eebiir eebiir uklana geleeke s l l brlkt b rlkt varl varl olaln üüyle oraan kaldr gibidir ve eu göründüü kadayla geçş varlı bile alaaakadr Sanki rüyaday gbi, nerede ol un gerçeken bileyen bir gibi eap ver sz t t t bl bl lı lı nlaad belki dodur ir yok sunlk e ülkülee hali içindeir sanki bikiel hayaa ah k ol da en eel relelerle areke ediyordur aa so k e aee oru dner ee yaklaak için dierleni ir sekleek sekle ek ekilerl eki lerl bilike bili ke elle ell en n aee aee uaak uaak ididen onla onlar r an bii gibi onlarla bilikei gibi daanak anlana ge ir En basi daranan kendi an ar e u ak biyolo k oduu kaar dia soyolojiki de bilinn iye aln yere ii çüde de buurgand Persun e iseii ise ii ey ekilele ilie snak snak a aaa ken ken di eeniin yklasyla an yoksn kalddan oraa b aein içinde paldayan ara belli belirsi bi eklde le duy adan sna, e ona bakan b glein, birlke aeşe ua nan u elle sesse ae ekle de o alk eenin içndeki bir ae s e k kanandan daa faa bir eydi ey dirr Ae ynr yan yana a eranda daie onr arlklar e eyler eyler yee bçlr aa bia n oraa yala basiçe br op lan lan erkesi e rkesi kend ke ndsyle syle ba ba baaa olduu olduu bir r kalab kalabal alk k ar arken ken e e br opl o pll l olakadr olakadr lle lle e yle yle ale alee dor doruu dö dö ne ve arn ar nda da ale de onl o nl adnlar adnla r p p ilks ilkse e br Tan Tan ensin ynelen b aya ea gbd b ees aşe bakda kse birbirini göeen kaça başbi e bille b oal lei ol ae nedeniyle
08
NA KE S
n Mtsen oaııkaı b brz doar Pru be d d brr b rr ama br b r başka başka rd rd başa başa panr panrr r arko Luka uanna bu aş kn br kz zkrdrr aroa v Luka'da zm kızın k mdaa anda our u u daa o açan Pru'u audak var d a e usu s s e e e e şn aındak a odu nbr: . e e e oa "Se "Se e e a a a a a e e Pr bk ökr baz ş aş aknd akndad ad rkn rkn onun zü çb çb ışıın oadadı oadadı r zaa zaa oduu gb ok ok zı k mş Aş zm kızın onu karanık aımaıı aar, ama aş aş a a oü u u dd dd zm kz, Pruu Pruu ada a da a aızk v ş kndn kaça ap m ö ş ok aaaz ama arkoa aş kk ş ç Na ıraı o arkadaş ak ndş gb, ak bu aş afın da oa armış gb dava Aş aaı zç kız k n Pru'a karşı ddd üd ö mzd a da an dc hz hz Aş a ko oman o man ödd. Br B rlite vrl d n n m veş veşmz mz u d d ışaaaa ışaaaa aaı Hz H zç ç z azca azca s le b rlte vrla b rlte vrl vaı k, da aş rafda öz aa c br k va hzç zı uu çüü u ou vaı; hzç z üüüüü avaa ö ; ; P aş afa afa ıma haıı ddd dd d haaa haaa hzç z aıcd aıcd ş ş kç adıdı adıd ı Ö k ü av üz ava z zç zç z ç ç üü a ç ü ü k aa b c c az aza a h, h , a aş b aaşaa a öüşüü va za Ö hz h zç ç ız ı z avz a aş aş şı ııı a ö şa ş a ah a aha, Yuhaa ua üçücü z
PRU S•U
A R 1
seslenen seslene n hme h mekkla mü m ü de de Pe P esun sun s saa tutukad tutukadında ında ou şddet şdde t youy youyaa sauma sauma n nae aa göse göseee eek k kula kula ını kest kşn aaas de anıtıan d. uhana nn te neden olduunu unun da oku oduunu le süe ge enese oumu desee ee okuu tamamen dışamamaı ama oa eme o de oaamad ve nc döt veonu da haa uhanna nk e akdda akd da u tü oku okuma maa a kaşd Çou yumcunn e üdüü gb Peu geekten ken d yaşam omuş osayd bu avuya asa gmed hee daha gmeden tanımışsa Tehdt altında olduunu heme hssede ve h üstelemeden kad. met kın sesenmesyle oam kadeşe öen yt Petrus gölmeden genmek ste ama akadan skıştı Meke ze aa yakın duakadı ve gşe dou geleken met kı onu bakışayla koayca tak ede. şe adıında Petus oyaa nırr olayan nı olaya n gel gelşşmn m n bekler bekler On Onun un taı taı kokm kokmuş uş nn av av de de d Petus hmet kıın canını sıkan ş el bels ak ett nden n den ışıktan ve ısıdan uakaşı ama ek gitme gitme Hme kızın suamasını tekaamasnın eden de budu Petsu kokutmaya alışmıyo sadece onu ek gmeye oamak çn macu etmeye aışıyodu Peusun Peusu n gtmedn gt medn göen göe n met k k yma yma ve ve mesa mesaı ı kn k n c kez de get et Petusun Petus un mütle müt le gubu gubuna na at odu oduunu unu duuu duuu şte onadan b" knde doudan Peusa ha etmş ama ev edek nsanan ştmes edeemşt ateşn etanda ısnanla b yabancıın sımasıla thdt altda oan ouluk üyeen a vets msae kaşı aekete gemek syordu Bu ke doda douya onlaa sesen ve stenen sonucu elde ed tüm g koo hande Pesun yzüne tkaa nadanın! en kt va 'ın buda değ Nasıalıya bkte Koşman devamda, Pets ses tonunu kset anet y and my aşaya odu
210
H K
Kend yaşam hatta özgürlüğü çn çeknseyd, daa yumuşk konuşrdu arosn bu sanede üstünlüğü, başka kşlere söz vermek yerne aynı hzmetç kızı rt ra k ez konşturmsıd kay nlnır Onda hzmetç kız çok daha belrgndr syatdr m grubu sarsan odur Bugün olsa lerl telkler olduğunu söylerd Ama her he r zamn oldğu gb pskolo pskol oj zmde sımak ı mak ge ek Marosu lglendren şey zmetç ızın kşlğ eğl, br grp eknzmasını başatma tarzı, olekt mmetzm hrekete geçrme rzır öyedğ il müdhesde, bel vatn geç olmasınn ek de eşn scaklığındn reavete üşmüş gbu uyandır mya çşmaktadır Kends öe olr ve peşnden gelnsn ster rnda kmse emeynce, kends yan brinc oln, ne en öeğ zler. Verdğ ers tutlmaınca knc br ers verr bu nciyi tekrarlaan ibarettr Şeler, endeini izleyenere çoc mumeles mume les edilmes ed ilmes geret geretn n blirler blirler tldi t ldi her h er zaman zaman ışı gerer inc örne, bncinn esn gçlendrir ve bu ez işe yrar orada hazır bulunan here ym çe terarlar Grç lar l ara a l lll ll Mimetizm nızca rosn rateist zelği eğilir inr snesi snesi ö ö ncie ncie de tamamen ta mamen mmetitir mmeti tir a ros rosta ta m met güç baştan başt an tiaren tiaren , en en ve izmetç ızın roü çnde aha y çğ çğ çımıştır çımıştı r Yalnızc Yalnızc aros, aros, mmetk maey maey şlet şletme me çn hizmetç z kez terr zrlar Hzmetç enn model halne getr ve bu modeli da etn ıma içn, on nce ens tklt eder endi moeli mo eli ronn ltını çizer , radşl radşlrnda rndann ee ee şei şei met olara belrr bel rr Öğr Öğre ncler cle r öğretmenernn öğretmenernn söyledğin söyledğ in tekrrlar tekrr lar izetç kızın kızı n sözleri de en terarlanı terar lanı m br fz fzasıl asıl Sen e sn sn fazll nr sanesnn asıl dnamni çğ çrr Önce eşn
P T U U 2 yn y nm m nr nen nnn en en n n e e ee ır M ern ymcn konman eni ee erir er ere ç mn p r e ç br. n r n n ry nn er üüür Oalda e r c e e ne e ync yn c br i eme çn n n r m mhplrın on r nn hr mn br ü çümnn ry ee m bme nm çn b yeer. e ern br e n m o ma a r Dl bike valk' en en belrecr neenle e eer e mhper rlı lel boy büyü önem feer ler Ul e h bögee ögüüü eer r men br e e önem ynn n een eren en çe emz er yere errncr. Incer n me öneme önem e e e m gb g r çüü çem mp mp ee b reen yon br ny yzılmılrır ne e r z bçme ercüme eebrler e ore hg e n lr yeer lılı ier c lı ln ier ie orm Fraızc Almna gizei pnyolc far emez cler iliyoa eer meçhl br le erümeleri b li mhremiyeie e az yı üfz emenn rz br ylr ciller heree br ey ife eer olr ie yor çünü üm veler veler olrır Pe bir enr e om rı r eemeyece b çm ç m belirgr. belirg r. e e i i r rzc zc al eemez. eeme z. ne bilik alk hp mnn lm hrele he ı eyleri öyeme öyem e e e rr yzc y zc brı brı yı r öyleme öyleme e gre grerr Vrg e br nü iz ee erebr. D br hm rr y azc ı öye gerç mn gzeme e heme ele r e il mhlı ra mmei bir rea göter miir rebe o eer çe ee bke ak'
212
GÜAH KÇSI
eus a gücüye "büüneşmeye yani ya aldin ususu lun anamaya çaş ama aşa iç duasamadan el mimeimin en ali edileme yanana öen uun binç dş bögeleine bögeleine gömülmüş olan olan die d ie yöneile yöneile Aidiye ne ada öüyse "oani ve silinmese o ada da göünüşe dein ama beli de anlams deyimee idtie} daya n Ynancaa Ynancaa old gibi Fanscaa Fanscaa da endne end ne ögü ögü end ma l deme oan din anlamnda anlam nda geçeen geçeen saçma sölee sölee B şey şey en di malm oaa bie bie ne ada ada aise asnda asnda bi e o ölçüde ölçüde ona ai ol ama b o şeyin öeile "üeme odu anamna da geme Diin yannda ciselli vad Yuana himeçi n genç odun bildii bildi i bie bie ve bu bu bei be i de anam bi aynd Bi heimi hei mi diin di in ve cin ci nseliin say say Bna u yo ama uu i e ama içine cin gimiş bii ibi usa biinin üsu uda söyemei i Bei de yaac aha iyi bi ey vad eus mseyi admad ı ço iyi öü ama yne de eendisini in ediyo ediyo oms oms oa ia eme içi dei dei say aasndai aasnd ai ba baa a oama ve çevesinelee baa ba uma içindi es endin endi n nt uup uup ant çr "S nü ett et t nz ada ada ı tanı tan ı ru Sie dise bi bad bu rr 'de e balama ve bu edene es ntere baş başu u ı ı Saome Saomeye aba aba suna suna da bua iodes ibi. Şiddei ve ei avlaya muala dei s' edisii hede alma es. ce imeçi soa da üm un b ü as uba omama içi say ei b ede. Bu insana endisine ylan o da ona a yama yama ise ise m yaama niam n iam youy ae aaaca aaaca a a da üç üçü ü de d eiidi di olaysyla olaysyla saya saya aş aş oaa ii i ia edee ede e o ada ve oa önünde am da sa'ya oan davand gibi avaaa dümaaya uaşmaya çaş sa sad imea üde bi ayadan başa b şey oama oama çünü uuan
PETRUS'UN INKAR
213
ş e gaddaa sorgulanakadır üşmana br dünyada dos ednmenn en y yolu dşmanlıkla brleşrmek öeklen dş manlarını manların ı dşman d şman kaul emekr e mekr u r durmlarda, durmlarda, öeklee öeklee söy söy lenen ey pek deşr epmiz ayı kabledeniz ek e anı gu bu ouşuuyorz çnk gnah keçmz aynı nkn kökennde kökenn de korku elbee e lbee vardır ama am a özellkle uanç uanç ar ar dır esun baz önek ksahlı gb, anç da mmeik br duygudur, haa en yek mmek dygudur. unu hssemem çn ben uandıran brnn gözye kendme bakna gerekr Bu nun çn gçl br hayalüü gerek k bu da kölece aklle aynı şeyd şeyd r aya ayall em e mek ek,, al al eme e mek, k, aslında bu k er erm m brdr Perus, hekesn kçümsed b sada sada uanmakadı kendne seç mo delden uanmakadır dolayısıyla kend olduu şeyden uanmaka dır bul edl ed lme me azusu kaşısına kaşısına dklen engellerle daha da da you youn n laşır. u zden de es hzmeç kn ve doslanın göseeyi redekler kabulün edel çok paalya ödemeye haırdır ama azusunun younlu amamen eel e geçcdr oyunun alı ıyla kıkırılmışır Buada gördümü, herkesn şled e sonra da kms k msn nn n haıramadıı o kçü kçü aeşlklerdn aeşlklerdn bdr Perusun efendsne bylece alçakça hane emes bz şaşırmamaıdır hep mz an şe yapıyo şn aşııı yanı, kıı krbnsl yap sı, nkr sahn sahnes esnde nde de aen bulunu bu lunurr e e Vaizc Vaizc ahyanın ahyanın öldrl öldrl mes ya da Çle hkyesndek kara kara sadk b şeklde şeklde akalr Maanın baı szlernn bu yaıl özdeşlk ışıında yorumlan ması gerek kanısındam yasal anlamlaı yalnıza br görünü dür Isa'nın nsanlara gerçeken ded ey, üm kıyımcı davanışa r yapısal edeeid aaımza aa ımza da dam m dmeyecesn dmeyecesn ldren yar yarlanaak lanaak den den dn dydun a ben se dy adee elee herkes yarıanakr ardeşne aşaıayıı r s syers
GÜNAH S
Kda yaanaca. Km aşne ma e c nn aeşn a dc. Maa 22
a a a a g g y y y y s s a a s gb ya ya a a aa k k Ç sa c b bö bö b aa s goa goaya ya o o yö yö b ba asa sa z z g g asak a sak sa s b aa aa bük gc b Gk aa gö g g n yas yas b e n Ç Ç zaa zaa b b aal s s skolo skolo sn a. psk psk s anaak aa a aa a na na bakak k sn avas kaaya sylş b akaaya sona amam kö b oaaya s aa y b . na gün Dk şücsz ava sala ğ yok sacas aa bz las a baz s bnz a ag bn bnze Son ahl, nc l b mk pskoosnn aha ze aha basşc b şe ok Haa b b pskolo be olmayab Uzaa bakılığına, b üyann ok lnc kae ğ zngneşc, sosz so sz eşl eşlne ne bn akıan bakğ bak ğına ına e e b n n haalaımıza a blnğ glbl, hm oğs slem geese, h e ec ll Sona aeşn evsne oaa ıan ş bün zaanlaın n aınılaz olaa ban eeyl eeyl e gm gmş,ş, ln v oca aılanın bnln ale klünün salığn avnan ü bnla s s czbeme v b a o o oğal h hal bz beyz, ü bz bnan mahm bakğı çn n c anısıa ızyoz amam ülken, oz l g mez bağlala bağlala bz hl slası aa an b ezl nn ıımcı bo bo n n aığa aığa ıam ıama a n ok k b olak ola k gk gk nc'n nc 'n bz gb anga kıımcılaa aşı şeal olmağ o B gn b b a a sk n saa av avanşlaıa anşlaıa kbaa kbaa
PERS'N NR
25
n aeşe aa adı alaı ve ek kura edicie adi avrn bulu oraya çkarmakadr dnekler gibi Pes da, eski dostlaı sçlayarak kendi inaç deişikliinin içeliii knıaak iste k ahki içerleii rl eii gyouz atropoloji byuunu da görme gerekir erekir Pe us us lae lei l ei e e alayla a layla eafındakilere kendisiyle birlke birlk e bir es esa a orakl cojaton kuayı öner öne r nla birbiie bağl bağlıı er insa insa gubu bir bir fesa oraklıı oluşuur oluş uur ama bu eim en çok çok gub gubu u si ilmiş bi kişiyi öldüeyi ya da yok e oirliğiyle kedie e def koyduu dumlar için kullanlr esa oraklı teii, büyüy le müadele eeye ynelik büyü uygulaaana şytan koma paiklen e ygulan Bir oplla dahil edile ayinleinin çou bir şidde edimini, bir haanın öldlesini kii zaa da tm gbun dşaı die algılaa algıl aa ir insaın öldü öl dümesini mesini içei. içei. Guba Guba ai oak oak için, b dşmanı kurbana dnştrmek gerekir Petu, inkna kıı cılar nezdinde böle bir gç kzandrmak için aaa yai dni de yilere başu nkr dou oamak içn ncil yazıcılada ikrdan ne glen he şyi ve zellikle i en ouda hılayan ve duyua iki sanyi ika amk geekiyor Bnla bizza sa'nın çekecei Çiley yu iki eel sahnedir. kide, eus bi şy işitek iseez Ta sei kousu Efendi! Haır bu başıa gelmeyecek" B u tpi tp i tü ile ile n avıa avıa dek dşe dşe Başl Başla aggça, ba başa şa ide oojis açılaz aak bu küç dyya gemei an kal li en y ye için çişili Haklı dava için fb odka n şünle topluuk ieik aruyla haeke eiinde vahyn geçek doaına doaına rdü rdü sa h şeyden ce ce keame keame ibi yn ant an te e politik ş olarak gl gl uzaffer esihçilik ürleri inancı içe işemişi u i iançır eus buu iyi bi kanıı kanııdı dı ama ama ya ya aç gçek i
GÜNAH ES
ama üzee old maceay anyla hl dünyev aann e mlele ölmeedr on yalnca yenlgye, sraa e ölme vaan alanma ne e yaraal? Pers seende cdd olara azalan azalan eil önüden Şea en bn b n öen öen [ana [an a sandal sandalssn (aa (aa Yanld göse ldnde, Pers anda yön der ve öncele ayn hzda as yönde omaa ala lenn nc dylnda yaalanma dan yalnza a a saa önce Pes a ı l ez g g davanmaz davanmaz u ge ge pini bene ben e çeen çeen de nlaa sa Pes na ees senden ör sendeley dse de en asla dmem ded ana drs söyleyeym ded lsa B ee z meden ne sen en ç ez ez nr edeces edecesn n Pes Pe s,, e nnle le lem eese de, sen asla n emem ded enlen es de ayn ey sled (aa 3335 Pesn göüde aalı mmezm onlla d dda e sölem ee dmü ama z de mem e Pes söledn dama ealaan müen ümün dm da adı ün onla da Pes ada mme le. Pes aaclla sa al edele sa aan, addan elece e ede gee oldn gö ü ü Yaaland Yaaland anda and a düne düne esnn esn n öeen ö eenn n a a ndad nda d ve ve müe n zamana ada old model olamaaaı ü mme mala on lne ve esana düman e lada elmeed üe ve özellle Pes enden e lemede dama damaaca aca ada ee ee aıı nl n l men men m ladm ölümlede ze ösed odel zza a olma sn da noada önem o ünü o da özünde he a z aaclamasla özde ola fe azllüle al edlmeed Pes' Pes' l l na deln deln end ana mahm ed e d le
E R U U N K
2
li bir aı o elbee aa imei azdan da uaf dedi sa buu çıça ömeedi. O, azılan felae diae alındı ında, ı nda, anca in biçimini alabilece en bi caa ihimal gö meedi buada em i ik asoel olaa önöülebile ei Bunu öngöen saın e apı, göleledi şeden akın gelece için sonuçla çaraı sa bizi apımız anali apmaadı; sacası Ihane ihimalni çıasama amacıla, Çienin e dlşna esn gösedii eplei şılaşı Bunn nı, in ehaneinin es'n inci mimei gösesine do dan bi ceap olşmasd ve o end agısını oşma çin sa'la aı veilee hipi. Mime az anaşısa aı sonçlaa ama açınıl ol. Doasıla, sa adı işnin b az bzm avadmz i aadın dşnebiz. Çienin i ez duması inn ehanei ve inn endsnden olşan seansn m öee aasında baın oneini oaa çıaan şe de bu kvaşı sanın baış açısı miei az da çeeed çn sanın, n dahi esn epien emleme içn he sefe e aşvd em r sandadı B g pz n ü ü p p deknz deknz.. Ve sanda zaen banı oldnz içi sçmenz dah da esin olaca Sçmeeceine dai esin ncınız zafı dşmeecenze da ansamanz sn geçe dumnz ve azılanmaa olan elece zene eence şe semeedi. es en diee ada vnd esel alıı mi de endi içinde mimei es endn miein en sahcsi, sahcsi , sann eçe deng omaa en msai msai,, onn vaı vaıim im se mdelinn e hai saibi olaa hissede a eaın ö i za, aaanın gö nnde, ilele eal apmacılı ışına gişee on a sevdilei ne inndıa baaaını Zavalı adam oan eaeini besee nn saf sevg ol dşn, osa esd. Saf eae sevg
28
H KES
ayae ayae ya yaramaka. ramaka. ls s kinizme düşmez, bu tür yn sr sr d hi pbu bırkz. bırkz. Petrus'u Petrus'u Lern Lern ikizie inden bi riy riy e kaşmakszn onu benzer bir rzunun kuks ork mek ere ki r bu arzunun akna odğ iin tüye onun oyunc ğ omuşur. Haka nck sondn hy ey seçer inkardn sonr een öngörüsünü düşnerek hç kr h çkr ğ eensn sn e onun öngörüsünü a d ğ na Petrus e müriern Çie krşsnd shte br oşku gö gösterdike sterdikeri ri o kaya değer anee Incer bize özeike "Hstiyn ork k bu ediei gereken bir ür nse iştiykn am biieneiş bi hicvini sunr re yen yen br b r dinse di ca etektedirer: enin dii Mutuuk e başar eoosnen azgeee ama strb e ye nigiyi ok bener br ieoo aine getirirer Tk önceki uzf er yücete b işeyen yen br ietk e oumsa mekanizma
u aneki inanarn hehang bir girişime he üren ka mnn sa'ya yakşma söyenir Ve u arar arihse Hrisi yan boynca (zeie (zeie bizim nemimize eş eşe eşe eraan n güümüz aarr ürierin yen avra a günümüz ei baz siyan ereein ereein coşuu coşkukarşn coşkukarşn son ere ce ruhahca ruhbahaş ruhbahaşn n haratma har atmaar ar Bu ür aanşa aanşa rn Inciere oan amgaanmş omas isiyan esinin en yü se hainin eni en i sioo sio o e sosyoo sosyooii yanüünene in in gene gene meyeceini göserir
nn yurusnai e ucze sann sözeine göüü I müz azu iiiye biir u biim Incere am oara anaş
ma ma iin a anama anama bi ucize ucize biimini amşr a mşr Bu r ii t t bi ç ir Kehanein uyu rusua bu aa ucizevi bi kesii meinerin anaizin an aizinin in oraya a ysek asyonaiey gee unan amas gereen sonu uraa gereken öye bir rasyonaienin oma e enim
PERS R
2 19
yazca r r ayr, bu rayonaliee a olan çok sayda ver varr ve bunlar kusursuz uy içindeir n laarn er e knalon eisi (ek arz ers) arasnaki mn nn rr rak nalar asansal olamaz u urua, mnnn mz m z oaya oaya ar ar bu arzunun iç neenleini ncil yazarlann ü e kavray karayaakan kee oaz erekir Önce ncl yazarlarnn snra a ü eecek kuakla horza verkeri laand ne yeersz bir kavaa ire emekeir Horou, erafna bir ür "mucienin billurla bir ür fei hay vana va na d nüüen nüü en ey de d e , anyorum bu reli reli kav kavay ay ekiklidir O nemi ne minn udü ud üüne üne,, horozun biinci biinci ve ve ikinci üü, er bi bi ze umanla, yalnzca ecenin baz saaleni beliekeyi elki e balança, horo reean ncillerde en eçek havanla ili kisii ince ercüeine rôe bu orozu, menin Yunanca aslna oluuna bi kez a fala üür ki üen ii belir ilmedii iin ercüan kabul edeei ve skanal a ir unukanl üzelmeker ier üç ncil ya nyom, arkoun oroa fala nem verdiini üünmekedi u oro eli ene komak için, onu bir kez ürle ama oadan l maya ceare edeeler Yuanna da onuna hrou zkreer o a inkn duuuunu ümüyle oradan kaldrr ve b duyr nun okluunda horozn valk kol d oan klk olur üüyle akla uyun bir aklaı bulna bir nr uci evi olaak ele alma erek okur bunu muce oaak mek iin, Peuun avanına inkn ve ncellenin ieik neenlen kavrayamm olak erekir sonel biçie açklanabilen ir nüü, bir za i anlaa niin mucee nüüsün unu en ueel aklama keninin bu ranalieyi kava yaa lms ya a anl kavamar Sanoum ink anla sndaki uu a buu bu u enin e nin yaa yaa euun euun avannn avannn ünü üeklikleinin akanda bir üeklili varoluunu el
GÜ AH KC ıS
bette görür ama bnn ne odn beme ürçme nosonnn önemn görr ama gamasna hkm oama ve bu konua ann endsnden ya da k aracdan sö söc ne ekraramaka etnr Metn kaeme an kş o oay dak ronü de göreme aha a cdd ama bu k kaaşs k da brbne denk düşe ve brbrn ansr öe k e r so çta öeknn varn aar gkmekter b açkma s ter steme doaüstü bmdedr Açkanaaan ama somu oo tüm sahneden aan açkana kend üerne kta k tar r nsanar avraamadk her gde br tr mce görme e mnderer ve mtoojk b buramann gerçekemes çn grü nüte ne srareng ama çok somut oan br arnt yeerdr ö ece horo da br tr etşe dönüşür Ben anam str steme sekattr Ama ncre b sekasy sekasyon on deskeen deskeen berter var varrr grndü kadar a, a , mr m r ern mceere mceere ar ar künüü ve ve endene baanan baanan bg anaamamaa karsnda eetredr B k dm m enn hç gerekmd br sahneye br mce sokmasn sebeb n anamam çn tanmamam gereken k akr daha dor s te ve an an k . B menn gereks var n kr ahnesne arar vermekte nk metnn nsan davranana kn aanstü kavrn ggeemeker Mce nananard od kadar nanmaanada da enteektüe hta rhsa temb e o aaadr ncern metn k mürern oramnda haranmtr enemnden snra be brnc ve knc kak styanar sa'nn da bertt be rtt kend kend eers eerske kenn nn arkndaar arkndaar Metn er vahn en er arasnda be kavranamam omasn k döne mrtern aşaamak a da gecek kuakan günd onr çütmk çn vurgor drr bun vrgamaan ama b ada sa ve ana e anda onun etsn k önce a b
RUSU AR
ze tnl ındi mefey göteeti Bud ii in yı on, 'nın döneminden dh fzl dol zeky hi olyn m onun dotinn zı ynlın nl il ez iz dh yeteneli on n u dotin yzıl içinde yvş yvş nfuz etişti et işti izlen izl en nilei ni lei youml youmlen en ihl eteem eteemz z ge gee een en i yol işeti oldunu you Hıtiynlı", tt nile"i dşüen il lız gelen şeyle şeyle nl deldi elet; elet ; gelg gelge ee e lim, in hnei gii etinlein dh iyi nm için en gee li oln veile de unldı Şid Şi d i , en hlıym ve ni yz yz 'nın ehnetinin ehnetinin ve inın ntıını ço iyi nlmışl ee, o zn izim meti z hiden hid en şşnı ve vei idi di He mntıını mntıını tmmen nlmş nlmş ol yzııın heye ytıı uize hem de ugn tıı ptmmz lyn veilei eşzlı o tt d nille, y veieden yo çı zi oy çıdımız yonel youn yene iyonel i youmu oydulından yo umlmy men tedi oldıl i doynın üm lnı e e veile veile I hknd nilleden nill eden m myn yn hiçi şey öyleyeeyeeiizi l unutuyu Biz metiz izein ydı oızn dh y nlş liee i heye uzev çl elemiş Deme i, şl ıt on e ni yzl doynn çlnı d dee i einie i y geiş ve yeide ydetişti e en ly, ı eligin noktldi yeteizllen m die otli lnü dtlei tel etmetedi , , y iteile iteile in ve ulın ulın u u ileşiini uzlştı uzlştı zo gz gze ete tedi di,, un zede dnme yete zn zn eie nn geçee en den dş ht hteme gö zt zt de f f edieeti çn nile ni le m nın nın l ilini ei ındı u ezm eii d hlnışı tlen tvl u etizin mevudiyetini y ot
222
Ü NA K E S
dr d r n n n b bu mmzmn ş l ş ş n souna kadar kara amamaar da normadr nk nüz onun ks ndada d k i mk buraşma r bnm okuam oroz vr s dk doru dorusa sa In In r rnn bz vrd vrd ök nzr r mmk aşr aşr k ogusund ogusundan an kanakanr kanakanr az az aann aann ödrmsn öd rmsnd d örörnn s üzrndk bş mo amamn az br akdn ürn dr uak sadaka çn br kşdn drn gş a da br dn drn rüms b br msa grkrr odn azaca a kn oan koa arank ounas br ksnk m a rn ar ndn ko dbs d zaman zaman amamn mook zk an kurb our odkurban zrnd aşr o unaş m an ı n ona çok şdd br mmk dkka ös rm n i n sonucu, kurbanın kusaşmsdr asumii kabul d lmy n güna kçisi ansallar nci ankkann rdm v kusura mimtik okumann anaar noynunn sürçm, skanda) kuannda özlik ak v ksin bir biçim göüür Saalo v aalii n ilgin kulana ku lana sann kndiin ai aiiirr v biraz ky ky biim anm raganar biçimin görüür. nmi cümlr r zaman brbirini manka arak izmz v üznri ç zaman bir Inci'dn ökin arkdr B üzn araacarn gösrdii gibi bir cümlnin için bai bir özcüün varlya birnbilir u sözcük d anan sr sr ay ay sözcük orada da r ad iin ba ba ka bir cümy girr. Bu uru baz cümrin zbrnii bksl baara birbirn kanaandı iznini 1kdir rçnin açkac dini kabul mk için onu olarak b cr ynn üznlk grkir v br kr doru üzn bunuunda, miik riy ark ayn y oan bir yabozn açaa arak avanmak gk onaa D o a p p aJ a Joao o ao o o a ak aan yr bunu gör my ça
P ET R U S U i N KA R 1
22
eek k on derece a aa yormcuan iç agayaa d br bütüne karş karşyayz, çünkü bieşeneri kaşşr, atta k zaman yzara dura a ki oaadkandn braz deome b e ed ed mşerd mşerd u yazaar, kendi başa başana bakd bakdka ka n n ln ş bl b l derer aa nda bize uak br ekide nn u bigiyi iy açkayamazar üm vere eended aa eee denzdir ve uczeye buaş çünkü yzara verere acak kmen kdrer ncerin indrgenemez br doaütü byutu vardr ben bunu ink etmeye ya da trtka yok eteye çaşyoum ma bu doaütü boy yzünden atk erişebidiimiz kavaış biçierini reddetme redde tmekk de gerekmiyor gerekmiyor buar gerçekten gerçekten kav kavra ray yşş biçieye biçieye mucize ayı zatabiie Mucizev oan, tam geei, ava namaz oan o and d�� doayya doay ya ncideki anamya, ruun ruun gerçe rçek ça ça ma dedir Da anamda mueden aha büyük mucize var dr k u d kavanabi omayan kavanabii ae geşdr mi tk karann aydamaşad nci metni aşnda, avunan ya da arş oan tü anatizmer ynzca mucizey görek iteer ve ucizenin roüün abartmş oabeceini gtermeye yönei en meşu çabaa be aazca ak edeer Ama ayone kukunun Inikaşt bi yön yoktu Mucizevi oa itimana kar bizi cier uyamaktad enim burada oaya çkardm rayoate inan iikernin mi metizmi metizm i ike i ke oaak o kada itematik etkier bakmn bakmndan dan o kad kadar ar karaşk ve e ürçme üzene "teorik böümerde em de ürç mein taame kimiyetideki hikyeerde o kada günür bi çmde mevcuttur ki oada teadüen buuna z kou oamaz yoaite , onu on u oraya koymu koymu inana inana taan taanan an taataaYie d e bu yoaite anmş an mş veya i a edi ed im m de ayaz Eer Eer bu ayona ayonait itey ey a oa ak ana oaard, az nce ouduuuz aneer e kend our a aanda mucizev orozun biaz kaba egeii dikmezedi
224
GÜ NA H KE CI S
Bu oullara ncllern l Hstyanlarn aynaan ortamna tamamen sel br hazrln ürünü oluuna nanamayz etnn öene ö ene gru br b r mürtler m ürtleree eg e gemen ola ola ve yazlarn yazlarn onara esnleyen aha üse br ze gereten olmalr Anatlar le teor bölümler arasna, saya atelen sözler arasna me douya uyaa a mme m met t eory yenden yend en olutu o luturma rmay y aarm aarmzda zda sata dmz ey de bu zenn zlerdr, mürtlern üünceler el nc yazara onarn sa dede kyle bzm aramza zo runu araclardr araclard r Ama etusun etusun nr öende ö ende ve ve bu nr nrnn tüm önceler öncele rnde onarn on arn yeterszle yeterszle ble olumu olum u br ey eyee dönüür Bu duum tan nadrcl ve gcünü arr nc yazara nn ou durumda a eslerye bre göe baz eyer alamada baaszl olr br anlada as araclar ane ge rr Onlarn s avrayszllarnan yoa ara, onlarnn e aa yse br alama gücüe olayszca ertmz düünmee ele del deldr dr yece yece aracsz aracsz br letmde let mde blunuumuz blunuumuz zlem enrz zm bu ayrcamzn aa olara üse br ze el cller taraan yava yava bmlenrl m b yll b tarht �r u ta sa'n buyru elere uygu cereyn etmes h e gerel er l ürlern ereme cl etnn m yaara bzm eelmemz n u tah ütoyaya ümes at elr bu tarhn ymc temsl blncne yava yava ama sürel valyor omas yeter ve ve bu temsln, temsl n, e yaz bzm de ym uygulamamz egellemeden dernlemeye evam edyor omas da br b r ger geret etr r Ande aylana aylana bölümernde ncl ncl metn zm braz da da srra sr ra v olmayan olmayan salar aracya aracya ze ze ulaan br aoa aoaya ya benzer ve bu sözü acl ac l oa bzle onu öyle büyü br metle m etle a u eerz e gsz zm mes sacn ga ats our uraa teme öeme oa h eyn artlaya
P R S A R
225
a ere seve sseder. Aa be e r e de, üü, era br are aroaya döüşes oa br arara arar a aaı a aı deşe deş e yeer yeer oysa oysa burada, başa başa a a a s ve dou do u oa b b r y y şare şare , br br bde ö uaşa uaşa oa oa da ade aev aı ea aaışır Öüş oduuu be b ed br aaı dr uaak eraıda yaa bayaıdır aıdır bu b u ş bay
N ÜÜNCÜ : G A S A N N C i N i
clle zz _l � ş �şlmaz tmme kdş gele her çeşt I lşk l şk goter Blr B lr o çzümemede çzümeme de tek ve -
r lğe drgeelr ve drgemeler de gerekr metzm Mmetzm rçl şe rzl ve düşm c reketler trk ve grotek lş m l kğ dr d r her her türü t ürü düzezlğ k kğ ğ ve do do gü gühh keler rğ her türlü düze de kağ B krr zlşm kelğde fllerdr çükü mmetzm h dork d d d cek cek ve d zf z f r mmetzm m metzm et et e e rrere rrere düşdüşmüş or kez kedlee krş r r getrrer ezegedek tüm mtolok e del şgçlr ltd e r r mekzm mek zm tr; tr; grdüğüm grdüğümüz üz g g , dğer der de r mek mekzzm rl kolektf eter ord kdr d ke eder ve mştrke ve kmc mk türlü olrd erek kedlerde ve zde gzee şrrrke ler te dmğ çr erde deg om r kek ve r
8
GÜ H KE CıS
üçe ortaya çkarra. etrs kr Vatzc aya ödürümes, özeke de tüm b vay vay merkez ve hakk kab oa o a e e brada eye üç üç ektörer erdeyse ddaktk br srara ortaya koyaar Ezede ber k k mtoo mto ojjkk temse apsom a psom saar kaa kaasa sa ke d krbaarı ktsamaar öee ve böyece oar özgüret re brkaç öem akkat eretrmek aama ger b ce c e okdm okdmzz tüm saheerde saheerde,, mtooj mtooj ve rtüe üretmek ç ç gz kaması gereke gereke dse br b r do do ak kr k r B do esas oarak oarak,, krba sç sç a ya koekt aca da a a k cer c er b ac ac ebeye ebeye kmı kmıtr tr cerde op o p btee mtoo m toojj lede lede özeke öze ke e gelm mtoo mto ojjerde erde op bte arasda otak b ya yokt Geç der ktsa sçar ve er türü ddet ymat azat, attrr ve atta tamame otada kadrr ama ar ek gzleeerdr ve kıımc tems te ms ssteme okmaz ok maz-ar Icer evrede se b sstem çöker Orada ymatma ve yüce yücetme tme söz kos ded dedr r Ters Terse e sr ddete d dete dayal dayal köke kö ke br kez daa yede üretmes gerektde aaysz bzer ke gözüye gözüye bakt bakt br süreç sayesde sayesde akkae ger döü dö ü sö sözz kos dr. akkate er döü dyorz, çükü b kez o akr kmak doaysya doaysya evszermek ç ortaya ortaya çkarmaktadr b köke köke Okm odmz meter eps eps b süec süec öekerdr öekerdr Ve bar Çarm b düya üçer üzerek parçaayıc etks öce ö ce sa sa keds ve sora da da yazd yazd tüm mektparda mektpard a avs tarada tama tarza ksrsz bçmde ya Çe b güçe r varkar sürdürmee ç görümez kamas gereke e gü a keçs mekazmas örüür kmaktadr kmakt adr.. c cer er mekaz ay ve etradak tüm mmetzm ortaya çkarmaka sa oybrye sç kab edd ç ktsam br krba sahte aklı üzee temeee mtoojk tems sstemerde hapso masa so verebece verebecekk tek metse make make etmektedr
GERASA
Ci
L E R 2
Bu aşınk aşın k Incillerde Inc illerde ve v e Ye Yeni ni Ait'te Ait'te dordan dordan do doa a dnd dnd rılşr ço adı rdr e dı eandr e şidei ahe şkn çakşadı eşaı ork başanan b yann bab b e b nann ni oar düşünüeezdi Arca Şetan'ı Şe tan'ı tü tü uura araında en eirgininin ae ae ve ı ı-ançl oa da tesadü deidir Şeann iei arzunun cisieşesi oduu da öeneiirdi, u arzu tan gerei ciiiz oaad eer. eer . Tü varıa varıa tü eeri eeri ve tü etinle etinleri ri tözetözerinden addeeinen oun raan odur Sate aşın tee irii içinde düşünüdüünde nciller una is a a Şean derer çoulu oara düşünüdündee özeie ciner (on) ve şetanı güçlerden öz ediir Cin sözcüü Şetann gerçeten eşanlaı oaiir oai ir aa özeile u düna düna gü gü cü"nün alt içilene piopaooi dieieceiiz düşü üze ei tezaü te zaülerin lerinee uganr uganr Anl Anl çço o oara oara oaa oaa çtnda çtnda e parçaandına gücnü ii ve kışkz ieti argaş düşe eilii gösterr. Dee i e üen ilei e de düen sizi iesi oara aganan a ganan Şetandan al al oara cini güçle dü dü-ensizliin üü sürdüü uarda anır cil c iler er u güçere dinsel geeneten geeneten e üü üü innçlrdan innçlrdan ge ge len adlar verdilenden onla, iee işiile donnş, öer tinse endier oara gördüe elidir ncillen neredee er sasına cinlen söz danı a eendileni endileini raat ıraın die aardan göouz Çöldei ü ş ta ta sanes s anesnde nde Şetan Şet an adatcı ada tcı vaatere Tannn nu nu atan atan çıaa ve örevnden cadıa için bzza üale eder ncier üü uee ve ü aa n nanç a öe drn u tü innc özelile teleli içide enide rta a sürer giid rtaça sonna cadı avca aalieterni so nuça nilen eonoliine ve sataniie anara etrlarr Öelile günüüzde irço işie göe cinein a
20
GAH E S
naşması "nlern aydınlık yanıı karartmaktadır ve anın m ev şfalarını da lkel toplmlardak geleneksel n çıartmalardan ayırt etmek ordr Braya kaar verdm yormlarda hçbr m e sahnes yoktr Bazı eleştrmenler n not etmşlerdr ve oal olarak, belk de benm tem dorlmayaak r yleşmeden kaçmış oableem düünürler tüm er metner ak ttaak şeklde kend metnlerm üyük br ttlkle seçerken dd oarak ele alınmayı hak etmeyee kadar sadyya aykrı perspektere sahte br br oablrk oabl rk kaanırdıım kaanırdıım da sylenr m aman şte şte d arın dbndeym Olabldnce sal salam am ve nndır n ndırıı ıı br anıt snmak çn ç n yenden Marosa üyorm çüü drt n yaarı arasında melere en düşün olanı en fala yer ayıranı ve bnları mode dyarlılıa en ters bmde snanı odr Mkosn tüm şfaı meler çn e en örems de Gsnn cine1' B n ve somt ayını ay ınıar ar akımındn akımındn enn metn y ymn mn daha kısa anatılar karşıında lamadı la madı krslta krslt a br kayıa kayıa er e rmesn salar salar Geraa metn hep "vhş "lel "er "baı nanlı gb termerle ve potsern genel ora en am pmaın nel aa yönetter ama bnan byle yalnıa Hıtank n llalac an nü Hırstya olmyan ner n fa aılayıı oları düünlür ün o pk sıftlarla neleen menerden men erden r rdr d r.. e analzm Maros Marosn n metn üerne üer ne yon yon laşıyorm am La ve Mtanın da lgnç deşeler snd dmlara olara da avrım ele lü geçtkte onra ıyıya ppere topraara Deapos ülke denen ere çı kar karı karı yak yakn n eılrı ektne ar arı ı. . te n n ne kt tt aa rde ı n ı. ı. erın e rın e ya yaya ya aaı artk k e e e ttı t tıyr yr Brç Brçkk kez rle e kte ktel lee
G E R N C L E R I
and hae icieri kopaş, kösekeri arçaamşt. iç kimse ki mse nna nn a başa başa çıamıyodu Gec Gec günd günd mea d da ap duo kn aşa aaou Uakan say gönce koşup gedi Onun önnde yee kapand Yüksek se hakrarak Ey s e Tnnn u nden ne iiosun Tan hakk için sana aa baa şenc em dedi ün k sa "Ey öü rh adamn iinden çk demşi Sona sa ada ma "Adn n? diye sodu dm Ten ünk sam çok dedi uha o bögden çkaamas için saa ava akad Oada dan yaacnda otayan byük bir domu srüsü vad Kötü ruha saya i ş douara gönder onaa gieim di ye yavadr snn in vemesi üine ötü a adaman çkp domuan iine gidie kaşk iki bn doudan ouşan srü s rü dik aaçan aaçan aşa aşa koşuşak ge aay aay bo bou u Domu a güden kçp kentte ve köyed oayn heni yada Ha op biteni görmeye çk. sann yanna gedikende ön eer bir ümen cne uuan adam gyinmiş a başna geiş rş göüne korkar Oay görener cini adama oana v dmar başna geener haa anatar nun üene hak ögee ögeerrinden aması çn saa saa yavaa yavaaya ya aşad (Mar ks
Cinli adaın alı n azaı ço lişi çn n ç e eaar e ada gc v g n d sl zaladadı Malardan çaa a aşılaaa gl ir labi lc n özg insandı nk ü zincli açala nü t ll ll ç ç çn çn a aa a gö gö gil il l agç agç ş ş aa cniş olı aıdı nd d e l i l n in sadı ada canlı öld Onn d ii ıı a ızlaşa anlaında ir z olgd aş il öl aasında özgl l aasıda a a o Aa zalılada a d ld zaa aşa nl opll aaındai n ir opşn onc an a i göngü
232
NA H K E S i
deidi Mkon metni Gern e nerinin döngüe de bir ptoojiye epey üredir yereşmiş okrn i eder k, iniy ehn ehn b nan ok nrk e ya n z net geçiirken bir in ndn e dn eiterek dm dh da rg Cnene şehirdeki oş e şhie şndki oş rn ir rk ortdn kdrr; nemi oyn bir rkt b n einde dh ee ikin ke z b e i t me k te d knn ntm tekrnn hk neeri odn hi ett htn a ied döneerde ata şehre e öne -
h adam adam s s s e e a a na na aıyd da dam m zin zi n se s eee ee babaan bana btçi nd hade baanı aay cn tandann z yee da yee e sü üy üyd d (Lk : 2930 Ger e onrn nieri tekr tekrr y z yaşaa kr üç aşa beş ya hep yndr Şen nana, yen b ay şn y k şt n d n endşe dydlanda, ytaşan znclele e buaa buaaaa baaya baayaa a eneleeye aşla Bnu, Bnu , u uf z t ii yaptan öyle be etn Nn n ufz t tee? Gönşte neden o at B atay yleştme, ataln atalnnn an oadan oad an almay almay eet eet Buada e aaz aa e eaaa oşat Gean znceye önlemeye alştla şey bd Hatal öyle acaz , şdde te başumaa teedt emeze Ama ölyo b en y yön te ded ban, zaptee n yaplan e şey e eende yenlye uat Şdd Ş ddete ete baş baş onn yalnz azn azn e b a n cn a yanzca öyle baz aa amaen baş b ıı e bze ao eleez o i ao B olan eac zenne zenne tel b şey ad D an a n t atöe e eede yaşanacaa yaşanacaa tpap b e e e şeyn eeten önceen eyana ey ana e b b oa n ne eeyoa on yapa la Geaaan aan aeez aca aa l zn c e ba ban şneeyz Be e en şet
E R N1 N C NLER
2
e nen ba b a mauua e şe şe am a m anlam anlamyla yla el aa ene en e a e my olable olable e ur ura a lun lun uura uura a eke at ken emeiye üen aaar gi b aanka lmeer m ayinle bir r iyarya ön me emne e ae en llen anki aha öne e fr yamş gb utaa a eee u um teinn ka maa geçe talara y açma anlamna geme e e çee için başka b deyşle oulu içn erçe a anla l maayd maayd drama a bu kada kadarr et et lma lma eaalla, eaalla, bu bu a a et et nden anen ykun kaacak maktan açça üntü uyarlar u ramdan b anlama hoşany hatta ona htiyaç duyuyor o maar gereki çn hemen aklaşma e işerne kaşmama çn aya yalarmatarar Talep paradokaldr şöyle i onan nrere e bukaara başraak heeiyr gönkeri ama gerçekte itemdker nc yan cninin ein oarak ileşm ni a br ç da e en ufa ufa şiet şiet olada oladann elde etmiştir er yer er de ouu gibi urada a ann ar ak aruarn akikatin or taa çkarr Duanan şy her aman çn unn kehanetir Bu çuk . çlken çlk en urtulama urtulamacak cak br arttr arttr alaba alabal ln n l krle ça çkcktr ma bu ram ne anlama gei emoik demde rol neir aa mealklara meal klara e dalara dalara aşmaktar aşmaktar er be aro çlkar atara e knn tll aralaark u mene getdii kaya ee ee yoruma yorum a ean Starbink St arbink bu tuhaf tu haf da daanş uuru uuru biçime anma en knn rcmetm taşa utma Ama nçin kendin aa tutmak te içn rem takna oluştu inli, topuutan ualaşma için aarn kardnda nu incire maya çalşanlarn eşinde ouua nanyr olmaldr eli de gerçeken böyer eşnden şanan a ayor ailecei aşla
e mqe de G Ans Ans st tu t xg xgs s qu qu Nee 9 s 9
24
G0NAH KCıS
dan kaçar Köynün sanler zavall Eyüpü talarla kovayorlard erasa hyesnde bun benzer br eye denmez Be de ends hç taa tutulmad çn, nl talarla kendn yaralamtr Kendsn tehdt ettğine nand tehlkey mt eklde beslemektedr Cnl C nl gerçe gerçe tehdterin hede oldu old u mu Yuhanna Yuhanna nlnn zanyes gb br taa tutmadan sa m çkmtr osa onda tamamen haya br korku bast br anaza m vardr? Bzm çadaara sorarsanz tartmasz bçmde br fanaza' söz konusu olduunu söyleyeeer size a tta fantzmsn ab ettk dyem ma bu durumda pskanalstere br sorum var: a tutmay uygu ayan topumara topu mara ygua yguamay mayan an topumlarda topumlar da fantazma ayn mdr md r Be de nl, hemeene öye deeter öüyorsunuz, ba na yapmay rzanz ekde daanmaza gere yo ben ta lamaza gere yo; szn hükmünüzü ben zaen yerne getyorum Benm kendm maz bratm ezann deet opunuzun bana uygulamak sted ezay aar Bu darann mmet özen görme gerekr Kendn ovdurak e tatmak stemeyen n, ovm ve taam in edi üstleneedr Ortadou toplumanda utsaa saygszl ettne esn gzye ban, baanamaz suçara uygulanan ezann üm erelern erelern görem bçmde taklt eder eder nelle nsan av av varvarr sonra a alaa ve nha sonuç öümdür bu nedenle nl, me zarara banr Geraaar nçn sçlanlan en sezm omalar yosa yosa teper tep er byle olmazd olmazd Onlarn yumuam dde dde t etz br otestour r evbn veirer sen tamak steyoz çn sen bzm yaaza uafaza styoz Se ovyoz e yz i enlenn haz ee ama he eye ren geee yn be suçlanan hsseen heres gb ers ers elen elen dee dee oaya or or b b y n yelen e llnar gserrler ve bylee en nlilernin ehetn eire en çellenin z ols blninde o
GERS' NN C N LE
dkrn nt, ne odukn kurbnn nndk kdr üçü om bu zncrerdr ers ersrn rn dde dd e n n kn kn edece edecekk gb gb de dedr dr e kr kr nd cnnn şddet de ers tedrgn eder ep odu g b herkes ddet şddete çözüme bm ddsnddr bu dde n oms o ms beke beke sd sd şddet döngs döngsünü ünü sürdüe sürdüe e bk şe rm ü b şrk göür br ses rdr rdr end en dn n tş tş ve mezrkrd mezrkrd dş dş br nd, nd, tmtu tmtu rk zncrer öte nd urbn e celt rsnd ounun de gesn sürdürme konusund br b r tür sç ork ork rdr çünkü çünkü er er s tounn dengede ks n gerekdr b n, ersrn şddetn knmk ked kendne dde ug ugr r ersr ers r eşrs eş rsn n on de ederer e e bun öe öe br d ete prr k onn ddet dh d d gçer gçer e br nmd ss ss temn nde sonszc doşn sulm ve krşsum dorn ş our n, kurbnlrn tşln ersl tkt eder bn krşk ersır d ken cnern tklt ederer r nkz ks zlme urn zlmere zulmeden mzml brbre br u mmetk rekbet şksnn kşk ntenn br öe dr nn e on tşnlrn şks dedr b kr n şed çünkü br nd tmnn ddet prods r dr der nd e şddete d dsms n t d d dere d ererre so son n mçn mçn ddee ddee d d br dm deşkes deşkes vrdr esnın cner bmn metk kzeen söz etmeke ht düüors er bu ht ıc bn t eldr eld r ncl nc l zrrnn e znd z nd br tt mucen mucen heen bnd bze m br deşke önererek bu t benme ktdr r kos ve ukk tk cnn ere tt brbrnn tptp k c l kya v kual ak naa sh osı gereken cn k c n konuşt rmk erne onrn kendsn konutur konuturrr rd r
23
G H KCS ı
ko'nknden ak kaynak oln e smeye geek yk öz kns oan daa zyae genel oaak c mon akama na emskasyn demey ec eded) çaasd eaa ü menede aa'nn ako'an aydna sk asan ya yaasz gödüğü b ayny oadan kamak se ya da ee a ea aa da açkayc b gönüm kazandmaya veya emay ve açkamasn eşzaman oaak vemeye çaş nn öen Vazc ahya'nn öüülmesne gödük akosa ae e kz aasnak aznn mmek akamn ay mammal bçme le süen sola ve cevaan yene aa annesnn kşkmaya aesn kya aa'nn aa' nn baa a az çok an şey şey ya ya ğn ğn,, ama çok aa a a cü ek b biçme yaığn üşünüy üşünüym m ncek okalaa ğ endğmz endğmz şey şey açklamak emeke emeke nenme kşel b m m eğl şieenmş b mmeizi üüüü e zama çn kalkl olaak bbile clenien bbi hna gen en aza aza k inan vaı vaı iki e bbi kezlei k k e bbii moelengel moel engel Bibn c ki e e b üze aa'nn aa'nn lk bölüüne cnle ele geçke kşen aı elemezle a öün ka yakaa Gaaala emlekie vaı Oaa o mezalık mağaalana çka k cil aşlaı la le ehl key k, kme o yoa geçeiyo. aa aı ğl bize e yon?' ye bağııa aa vake nce bze şkence emeğe m gel?' aa aa'n a a'n cnemeyi cnemeyi kizle kizl e imezm ve aklı ökezlemele ie yo açan egel olaak üşüüğüün kanıı baya e ako ene ne e Lka'ıke blna eyi ekeme e a'yı kaşlamaya geenle emekei bze öyleile k iç e a gçr Başka eşe bla ea olaak yol ıkaa nala k e'n sayı lee cayaya çalşma g Bble Bbleinin ini n ve komşlann komşlan n kaalıla kaalıla kaal he zaman zaman b b
G E RASA' N 1 N C ı N l ER ı
23 7
laşıcıdır; laşıcıdı r; sürçeler sürçeler kedi arzulaı sze sze iletmeye aşka deişe, s keerye ayn yoa sürkeyerek s modeengen omaa e e s e sürçtüreye yatkırar clerde tıkalı geçişe aşlmaz en gee, kadlaayacak kadar ar taşa er ma ma peşde tüm sste m süükleye skaala ir gödemeir Ciemey Ciemey sürçmei mmetizmi yoluya açıklamak iç Matta asgari mimetik ilişkiye ou temel imine imine aşrr Kötülün kanaa uaşaya çaşır urada ura da geekle aaşmaya br et mito ardır çükü ç ükü izm psikolojlermi e pskaaem mito ojk prat terse çer unar kiz selleştrr ksacası bbc ya da iiçışıı; i içışıı; önem yok! yok! çde çde küçük küçük bir haya hayali ce her zama ihty iht yaçla açl a vardır vardır Matta se i k gerçek irey arasna e er r çek mmetk lişkiyle c dşsalaştır düzeltir daa ou ou Mata u temel oktada mucize aaısıı aa ısıı düzeltir su ou aalzii azırlar. imek oyu oyu ta aşıda daima kili i mecut olduuu olduuu göserr ize Ilgiç ola ikili kyesi daa aşlaga yerleştrdi iç yaza aa sora muce i akışı içi gerekli ola çoulluu yerleştiekte güçlük çemesi çemesi ir. arkosu aaar aaar cümesii tekilde oula o tuaf geçşiyle meti meti şhrete e üyük üyük katkı apa şu cümleyi oada kaldır mak zordadır: Adm Tümn, eer ir sime , T ümn, çünkü sa sayı mz ok. eer ii sa'ya icas ekrarlaya ir sorak cümle çi de geçerlidir Ruhla uh la o bölgden bölgden ıaama için yalvap ykard Deek k i tek r isa i kouşmasıa rame bir a laa laa k olasıa o lasıa a ae e akik r y ola ola dair da ir esaslı ay ay ı aaa atta arkosa ark osa aa ak ola Lukada le göü ez aa, süüüü ışara ıa ç üyük omz süü süü oul oulas as uu uu kouyo kouyorr osa da da gerekesi gerekesi de kaye kaye der Bu mektr mekt r k oua kaadııda azlasıı kyder Ye ls arka ir v mucie alı da kıa keser Markota k ü ier ea palla gi (ö Salome aesie "N
238
GÜAH K
ee sor e e ee o kı gee e o o k ge r r ee eekzk kzk o örüe örüer r da Tüme dy yaı yaı ad ad Çünü ün ü nn n b s s n m m n diz diz den denii mn m n by by mn dy dy Isa Isa a yava d d da da Lk 8 3031 en Srosk Srosk ro omn Tmen sözcüünün om z n nrı rı ek ek göserr Br sv svş şı ı süü süüüü üşm r şg ors Roı scı ve h bek e sı gereer görme gerekorr2 Eeşrme ıı ızc cner r re e e e emen önce önce ve hee sor gee gee meere e öe öe ro onın onın kk kk eker Şı ke kes s s e rsnk ek r mcee ork göserr m snın ern önce öncee e o o g or or he r r ıın ıın vrır Öce, mürer s rke kr sm n gönerke Cee Ce e ığın vrır s ge öüşüne ııı ekrr ckr Ger nızc ce ğını e omzr ı ı e e hem şehren hem e eren koş gemş Gersır vr Kerkegrı ı nr zünü rn ronsk nere küüü her zm o o kk ve ıı ıı rın rın o e e rr e e eeern vrş e Gersırn vrnşı r öe r r vrır. Küek ıın g Ceeer e zeere korkz. Kerme ne r n krşı ıkrer şmk şm k r r krrıcı krrıcı sr srıı ır g on on sr srmkırr mkırr Hs Hs er trt kın emekter orkrk eres czeere ve şreere ır Y rn kşse ork rrmk şrı rrnırm serer zc tk o z şı o o o z znn ıc o o tn tn ok oğnışı oğnışı o ro eser eser sereer gb gb nık ok serer. serer .
gy
GERS N1N NlERi
239
s n nn gkn b b ü rasaarın si arır sn mn n am gnmş ak bn gmş uuş görün k k r r Ola görn görn rr cin cin aa n n uzn uzn b b na g ni nlr (aros u anaım onan ndi şlrini şl rini aşırma aşı rma oşuanı o şuanı a da h meraanı ış ış ma ne, sınlarını iic arırır u rnin sainr sanın gimesn srlr sa hiçr ş slmden islrini n g irr ilşmiş olan aam onu ai m iser ama sa na nd insanlrıla irli almsını sler Sessiz gmi nip ahudi ee g dnr erhangi ir vaaz our u insanarla şmana ie oa bir iişi de our. o ur. Gr adaa, m r nfu nfuss sanın gim gime e sini alp medir. sann merhamin o açan çoansız ın dan farı oara, Gerasaıaın dzen içine gir iznimi di nili ni lirr arllaşmış arl laşmış ir opuu o puu ouşururar, çn ırd aşa aşaan anr r la şehrl aşaanlar arışılailmdir ilgi sahii olmaa aele zlr v ana şnp aşınıan snra sanın gimesin ierr cz n hisri r aınala e de uulu r nf re le rşılı verirer, verire r, ama ama hiç hiç r r d mden mden onu onu rddm rddm a a rar vrrlr ala v onun emil ii şl hrhangi ir lişi ur ma iemiorlardr Geraalıla Gera alılann rinin rinin aoma aomaınd ından an hu huzurs zurszz oma ndeni ai p eiir Domuzlanın oula, görd adar la onla cinrinin oulmasından dha az iliorur lup n anlm an lm için iç in raalılan inlerin u aııarının aııarının arşı arşıı ıını ınınn cinn d Geraıra aı oduunu görme gere Tmen de almasna izin vmei oşuu er deştirmen ço Kn i n i bölg bölg n n aa çn ç n saa a rahsız lmamışı Kn p ar a r Cinr cnı ir anaan vazgçemeeelrinde aş ine, tercihe ir i varın, a o o ir hna, urada douz rsn sahip oma arzurar. Tlin mvazı
240
GÜNA K E C S
ğ iri ibir asmay amadr österr. iğr aar iie rşmeyi bir üt oara ta r me r rmdadrr arşarda güü biri oğ biirer ğr aa etirs şrü bma şsar daa aa aağ d m ak aak aak şüürr Oar ii ömi oa şey amame mak maatr iri ve Gerasaar arş bağ bizim aaizimiz ii r i i i b Gerasaar rsdai rsdai işirde i şirde ortay ortay adğ şe bir baa düzemd ide üretmetdr i taraf da birbirid vazmyordr. tü ie dögüse tooi b biiğ şşrtc dğidi. tüe yzaşre etiğii e itiir Kovma birgi ve mta mt a değildir v v üah üah eisi eisi ii i i ii iz as asd daa şhre gri gri dömtdir. Her şy bibirie aışr ve içbi şy s bitmz A iide tğ şye geri döme ğiimidedir imeti iizer iişisi arszaşma izii şrtmatdr. izis zi yerii sioatooi iişie ölümcü maa ama özülmeye v so a ermey şiddti ar. B süre ye d mta faszğa adr varmaz Göüü sürü ie o ovmay redde Geasalr asda yteic yteic arl arl vadr vadr bizim meimizi meimizi betimliğ betiml iğii ata at a ca bi bir tarsis tsi s diye r teara yetice r dram örüür Bir toye fama süreci başamışt ma üz tam rşmemiştir B ede Gersa tom az o örü örü tüdür tüdür i i ya da Kdüs süüeid süüeid aa ört ört üdür istem iide (öği şeirle öy arasd) arr arar ar sa' eraöt eraöt başarsa östre östre sri vard var drr v b far a olmsz teid dii bei der B tom drm e ara dğidir, hatt eeyc boztr ama tamam ümitsiz de değidir v Grsaar istirrsz sta tüoar ormay başarar Sözcüğü geer almy bir to oştrmtad oşt rmtadra ra Grdüğümü Grdüğümüzde zde ya ar yarg yarga a yca orsa b tom iy ötü l sürdüülmsii sğaya
G R S N N C I N I
u u ok ok olmı ua öml öml u öm h h douu ola örü k omaarıdı üm orucua orucuarr a'n l l aaa aaa klak klak m m rl . Ön u paaa a k hu k ked adaak oda akmaka öc kl topumada çou am zl darı mapülaoua k glen k da ülkd ülk drr unda pk na oku oku v mn mn a m alııı da u dld ma a'nı apıında olaa nüü hr olmaadı r Gaalıları kokmala n d r p o madı madı ç kukuu onları onları da modlrn modlrn aa a a k k l nmll alıa knd aıla vad a ad a daha kl r oacan at oad u yükl nanlar kokua kapıl ma üllrd Gm d kalmaı çn alvarılardı aa. Gaallar u kokuu ok i aaı mdı? rk ok u mudu hn rk daa tkc kaa m ön k alıa Samıoum Cnm ürünü düüü üç m d d aı kd kd gtr V o r aata aa gö e at at k ama aa v Luka'da da aı u had domuarn r tür uun uund duuo olmala gk ako v uka unu u nunn akıdad a kıdadırla ırla v uurumu halamak n n u haval havala a a n aa na l l a'da da oku aa uçurum uçurum onda da da vadır vad ır Dm D mkk k l l aarlaın dkkat kn kn udu udu a ykkn düürü Domular n kada kardan dür ah o kada çapı our ma Inl pok lglml u uu umdan z ndn gl tk aatmak dld r d d ü Gö ü varmada d üü a a d d l ma ma domu ouu kn kn ok ok ouuu gaad üünn uadan utum m kur k k ıa ulaaa. Tüm ular dorudu uum ah gçkç
4
GÜA EÇISI
eonoms çn gereldr, ama gerçeç aygs da azlasya n ce özü dedr o daha teme aşa şey ardr too to oj e e nsel metnlere met nlere aşan olanlar olanla r u uçuum tema sn hemen tanrar ya da tanmaar erer taşa tuma g, uçurumun teesnde düşüş de oetf aynse e ceza yananlamara sahtr e denen toumlarda olduu adar an dünyada d son derece yayn br toumsa ratt u� daa sonra dam cezas tarzndan araşaca araşaca oan r urbansa urbansa ödü ö dürme rmeyd yd Romada una are areaa ays ays es denrd Yuan Yuan erennde, erennde, rtüe h un düzenl olara ödüümes u şede meyana gelyordu özelle arslyada Bahtsz Bahtsz adam adam öye r r yüse yüseten ten denze at lma zounda zounda rayor rayordu du öüm açnlmaz açnlmaz oluyordu oluyordu üyü aynse ödüme tarz zm metnmzde o aşr çmde yer ar Tşama e uçumdan aşa düşüş Bunlar arasnda benzere ardr ouuun m üyee urann üzere taş atar ata r e e atmadr atmad r ou ouu uun un tüm üyee üyee eşzaman eşzaman oara ma mun üzerne yüüyebr e yrümedr e ömden başa çş bramam çn onu uçurumdan aşa aşa ua uarlama rlama d d enzer enzer er er nazn oetf nteye snr edr Aforoz edmş şnn m asna heres at m mse onuna doudan, zse temasa mez. mse renme sne grmez. Yanıza gru sorumudur relen hes a masumyet e somuu dzeyn ayaşr unarn an şede tüm der geenese naz bçmer çn de özee m şhr bçme (eşhrn b ant çarmha erme dr çn de dou oduu söyenebr Batı nançtan aynanan urbaa urbaa fzse fzse temas temasan an çenme bz br gerçee gerçee arş arş ör eeme Bu ödrme tener yarg sstemer zay oan ya da ç o may ma ynn tolumar t olumarnn öze ntam n tam anayş anayş h çne şemş şem ş e doa sya çou zaman zaman touu çnde btme bmey b meyen en r r şdet te ddye arş arşya oan touman eme r sorununu çözme tedr
E R A S A N N I N L E R
Bu r nfazar ntam ştahını bsmz nk brs rollr arasındak tm araı aa ır ımıa hp aı ş arar tam azu uan ön tm toputn almak zoruır Bu tr topumlarda h araan tn gcü obrn daaı bu şt bmlr anıza mbo gc ama n grk br arlı arlı aanmış aanmış gbr gbr a a Bu ot o t am a m tara tara bn b nm m aımaıım aımaıım htaa htaa ö ö ap rmt rmt nsa opuuaa opuu aa oa oaa a ı tanı şnm zorlu r guamaa nmaa önc zr zr ş ş mş mş olamaaca olamaaca aar uaramış uaramış gr r h h rn rn tr htacın orga orgaıı aratı aratıına ına nan nanan an cl cl mo nılamaıa olsu str baagıta b tr aa oucuu oucuu tolua tol ua tm tm tm uua uua kazanı kazanıan an nsan nsanstü stü br bg b g v t sah sah br arıı arıı dama dama bn bn n gn gn n ah r anan anısamasına oaa h baıır rt olla başka trü cran tmş oaıır B br sorunun sorunu n rat rat tt öm öm önc tork oarak orta ortaa a atıab atıabc c n üşnm amır ma mn oua kabu tmdm a a orunu hng tür özmn ncl cn düşünmmz rc bu samalıtan aınma a mk sızı Bll gnah ks mazmasının knnn tkl rndn br onusuur buraa Çatışmalı mmtzmn oruun da tk r kuban üzrn ktuaşma ö gü oabr k gru bun tüm ür ona önk nat katıma zonuunu ua br. Bu tr kolkt şt şt ukarda brttz gb b br man uguanan obr aalı naz bmr knnn önctr B dns gnn sayı ktü o üük as u cn as ar adıka anamına gr ayr k gnk lr hr zaan cddy almak grkr özllkl rr nzkl rnd Büyük asa koycula var olmuştu ama ömüe! iin
244
GÜ NA H KE C S
de etmemerr ek er u km yu
cur güh keere rksz uuu göterekter; bu gü kler öürüle s t etk ee yere özee tkt mekte tkrrk e kusursuzt rktr. tk gektr ükü u yt, e b ber e kedde üreye ve y eky (tkm s ermek yr t dm türüe bezemektedr Dolyy h süstü br b gelkte kyklyr gbr ve krblk mekzmsd türe ye tüm kurmr gb, ck kl güh kese tfeeblr Yüce Yüc e ys ys kyc kyc ktsm güh güh ke ke l l özüür s b s koycgh kes br öer s kekemel br krbk redr. O mtk slk retler blrz srl ödürülmes m prkr gr yks y hl frkszltc veb l sr yrsk umlu. üm kym bsmklpl blru brd klktf cye hr m bu Rmuu u g b resm resm geee srlrd rty rty kr. reu reu b kekt kek t c yet söet cdye lmkt hkz . Am be Gers clere ger öürum T tm e u umu tepesde dm etmey bu met kms hl etmek kl ytk ytk br b r tvr mdr u k k öldüme ö ldüme trz trz brlet brlet mek mek ru ur m ece lr; blm b böe üümeye et etmk ter T ttm İcller e Eer Iere sk sk krmz k s kr kr ze ze öce brmt b rmtm m k k eht eht te f t tutlr Is ektklere öce e brk tlm te ebbüs ebbüsüü göülür göülür Ayc, ve bu k mr m r Isy Isy br b r m teese tmk brsz br grm e rr l N srd geer Is ocukk ehe y kb gömez; rd hbr mcze gösemez ggdk v, dleeler br sk dr. dse kmd rd zklr; Luk met hr; Lk rd lr yle ltr vrdkler b özr özlr
G E S N N N E
25
i] duyuca ee kudlar yaa alk sy keti dşa kvdular u uçuumda aşa atmak ii ket ulduu teei yamaca gtrdler Ama sa lar arasda geerek rada uaklaşt (Lua 4 280 Bu saede lei bir ilk tasla e dlasyla ila grek gerekir u saei varl, uka e elbee dier yaa la la da uçuumu uçu umu epesiden epesi den dşş dşş tpk tpk taşa taşa u utm tm gibi gibi çar çar m germeni br degi saydkla gsterir u dekl emi almşlardr Klekif cinayei tm bçimle ay alama gelir e san Çilesie rtaya çkard şey de bu almdr Öemli la alca uçumu gerçek yeii sptnmas deilir bu a anlam rtaya çkarlasdr Nasray bilen ial dieyecek lursak şeir e yak evresi uka yatmak isedii rle uy g g deildr d eildr Uurm yktur yktur Ne yak ki bu cra uyusuluu saptamaka ç gecikme yeei mer, Lua Nasra şerie var mya ir uçuumu ç ç yerleşti y erleştirdi rdi smaya smaya kdar asla asla armad ncer, Nasra Nasra pgraisiye lileekte ç, kleti ölmn çeşl ayatlayla lileirler Ola lgledire, cili kedii taşlaas e d mula uçuu ndn dşşdr Ama urada uçumda düşe ü keçisi deldr tek br kurba ya d sayda kurb deildir Btn bir ci yndr iki bi tae cili dmudur Alşl mş ilişki il işkiler ler tersie dmüt d mütür ür Kalaba Kalaba yukarda yukarda kalma kalmas s ve ve kur ban dşmesi gerekirken burada y uurma atlamaka e kurba kurtulmaktar kurtulmaktar Gersa muces, düya tm plumlandki kuucu şdde t eresel şeas terse er Bu tersie döme, hiç kuşku su, mlerde de meydan eli, ama a kaakede deldr er aman ç ç kl mş la sistemi restrasyn restrasynuyla uyla ya d ye bir sistem urulmasyla sular sular Burda Burda duum k bkad bkadr r ci l dmu d mula la bulmasn kesi bir arakteri vardr vardr bu muc muci iey ey
246
GÜNH KCS
hç gcğ gcğ omya omya olyd olyd Bz mm m mz z dv ada ada dc dc dğ , dodoa od V b dğ dğ bb b b y y y y bü bü ü b ay oa d d dümd od yomc d b d cz y d z ü y d dz güm ed. Ce sd sd a üüy üüy doğ düzsz ge çee çe e e v süüü süüü yv yva a düm düm büü b zsya bay a o güü oy b a sd Bü üü üb dmooo düzd b ma kb mmzm k b oa gk o aam dek dü dü oç c üke dıına süüm koyl de a e e mza mza m b m m ıad ıad c ç yöese ye deeede bka b ey olmdd ayda dğ b dğm olmaz, büüü süğ hky dü mez, b yapı d h zama meyda geblecek l ve a mel mel ol yalızca leeksel leeksel cl cl ı ı eylem , b X ahs d m b Y s s zaaa zaaa y y da s y y eke lüde geek ama sııld Dmoooj ld b alamı, X ce o ek ed Y e yelemled Şacl bzı mme le ele ama o üçü mülasyol süüp gd ssm ssm deg de ges eleye e leye amaz yog eb e b hü üme dlme gbd Ssm, ylzc sa ssm oaa değl, saaı ve cl ssm olak k ve öyl a ımamaldı üme m cl a bmyl ve y üm d boğmsıyl kye dü al b ak hzsza Ce ah da y a o sd daha be be üüüyo üüüyo ;; m m b b b oa kö olm ve oaylıa ldılbmee gelmez. mda sa
A S A ' C L 2 ar oara ae çok aa zeg br aa kü arr Cere akşra ker oar ere cser bu ua gerçek gerçek akk ak k özekere öze kere a a arak rak ek e k üşer üşer e e k mzmd er cseşr bu uha gerçek Arzu ke ke e kaar çg e c c arsa ke yasaan yasaan o aar b b cnde our, aa bu bç öe asa azaaz Büyük yazarar bu paraosu görür e yapaa saheerer Dosoyes roan yazca a e kşer arasak şer sseye brke sse ykma sürükeye uçu da e era cere ar C C er er p p yere şacara şacara yapa gb gb say sayaa a paar paar eeye çaşrar ücü ya da güçsüzüü keerne pek e ar ar omaya o mayaara ara e e i i eşer eş er gbi gbi aranrar a aya ya paar gergerçek omaa ço grünüredr Bu gezgn hiçbr yere apca enup der opuu araa çaş edr Ce c erk ees ç az ermes gerekyorur Douza ee geçree ç oara er z sacas yokur, çükü çbr kac eks yokur Ce heps oak e ü opuu ka çma bçde c üe e eek ç sa erag br yerde grües yeer Cer ou karşsa uraazar r arekeerer sa raa öbeer gerrer sora a aa men parçaamaya yerer. Oayar bu aça aş ucize in r aya bergineşr. üm büyü büy ü bozgara a a e ce anera aneraar ar üee br bozgun arac ae ger Bz ez kerae sb e er araa pazara erey başar k a buur. Bu ea şaaar e er şaca uyguaaaa öüç mşr, ama buraa es es aşan aaar ç bir araçr yaz yazca ca ann hzr h zrna na cner c ner anca anca geçmişe hüü sürdüe sürdüer r ere ere sra, en e barc öşeerie umay uu eder er. Oar e ee uurua koruak ç, cer göüü
2 48
AH KECıSı
oaak Isa'ya do i anik d ind daa iyis mdndn l k i dm az çok yd o bin a bi kd bnz dyss s'n yo akadaş ib domz b osaa cinl az Bo ma ks b yok oş Doğaüs süün byk koks çk o kndi ülklindn süülül akos kad d ym bd dğidi oynn omsa doasn banca "smbolik diy adlandan şyd cini oynad oün bicin vamamz vamamz saa saa ka'n ka'n mni d kö did did diln d iln snsza dk !cnnm] öndmsin diy saa yalvaa cini biz ösn b Inci böylikl cinli adamn ksi yok ol şn yani mnin büyük anlamn açkça aya kya ve Geasal lan kisini d açkla açkla B baszla baszla sallan sallanll dn dn lin cinlil cinli l kndilinin d dönm dönm kadkla aaliyl ve cnli mşinin bi nvi maai ş alin ali n lmsin lmsin dayandn dayandn issik issikii için ndiş ndişlidi lidi Cnnm Cnnm çl ç ln nc c b i mimzm üüdü Daa önc önc söyl söyl dim ibi Maa'daki o aksz yai mimk ik cinii di iki yomdaki k cinlinin yin koya ayann bliii bd Ma kos'n mni d ay n k v çok, kil v ç n bi cinin l çidii çidii k kişii bi ösik ösiknn md ay ay şyi id id d d daa az ünü ünü biçimd biçi md ama am a böyllikl böyllikl daa da a da ösl ösl biçimd biçimd ia ia d d B dmki ki cinli Maa'nn ili südü@ ibi yalnzca k bi başka başkas s aandan aandan l iim iimiş iş did didi i başka ks aa ndan ayn ada m k m çok omaa başka bi dyişl sö cüün cüün isa isani ni anamya anam ya bi olm ol m oşmaa oş maa bakmndan üü d aand aandan an çiimiş çiimişi i başka ksin cinisii cinisii K lki dşlama v komay dayal bi olm dmonik kaaki d bölc oa çka Cinlini kli ii özlikl bd Cinl insa n sind asalnmşlad, ola b n 'sd ünkü onn 'sd nimizin sonndaki Gasa
GERASA'
NN
C
iNLER
24
pl b c top a baança ba ança b apıa, br r üleeye üle eye sapt çoln bld: Benim aım Tümen, çünkü biz çokluguz. Nasl k sonnda tü Geaslıla adına kona çn b ses ükelise, balangıça da tü cnle adın adın konak çn b s üksel. Ve b iki ik i ses aslnda anı ey ey söyle. I le cne aasn aasnda da he tülü bkteyaam knsı old old çn de bi cni cnlr kovasın dye saya yalvaasıya, b Gealının ge çn saya yalvarası aı eyd. Ben cnele Geasalılan del ein esas kanıtı, cnnn cnlerin sahy sah y gb davanasıdı Geasalıa kbannı ta ta t tttala, ala , cin ci ne e de d e kend kend k kban banla lanı kendn kendn a a ya oa a da aı eyd eyd B ban ban,, b aket aketp p cn, en teel teel top s pa takt ede: etk ço e n atoze hndey ken , kc kc cn cn aetn oybiye üstenlesnden üstenle snden olan o en ç ü ops e döütüeke toplm da kelmenn ta an laıyla yaatmı ol üm çoul bln tarf edek en op lsal lkenn kendsn cl ak kovulasına dl b ünlü cnl öezde göldüü b ula ve kıs sügünle en nhayet nh ayet nsnlala cnlen cn len bilkte yaala yaala ya sonçlanan sü günee alı ögüene ög üene tüünü sgele Tü enn topl toplslın slın ço n sgeedn söyed, b dod; dod ; aa o haklı oaak ünen "Ben adı Ten çü kü sayız ço cülesnde c ülesnde b bk çoktan çoktan çözüe çözüe sücn sü cnee gg b hadeyen sgeenekted, çünkü baskı çıkan u topsl gelenin tesd Tek ve aynı cülen n çnd kaçınıl az içide ça dönüen dönü en tekl n etk çolk çne düüüdü sa'nın bozgunc valıının k k etsd od sanat be dene bna bn a Ben, aksıdı, de Matta Ben tü bakaa dı de Makos Douz süsünü ççe ınıya ödeşeteye hıız va va çünkü özdek en zından Inclleden bnd Matann
0
GAH KECı
Sı
kde açkça yer ayr B mede erasaar kyede eme ra ye ye r aa aa çk aam a am br arzma arzmay y düüüyr düüüyrm m cle z om omzla zla öüe öü e atma atma Yosa osa bla b la aala aalala la e so a öü sz s z aala aalayab yabllle le (Maa Ama eraaar kyede ççer de "rmae krbaa ayk grüe ygamaya marz kar Oar gb keder aamazar ama çrm üzerde keder aarar ve b da ay aama gelr B er çevrme a a devrm d görmek çn bzm Ikar hümazmamz daha aza ag gerd kak Ya a da Rma akçaa akarmak ge rekr ek r zar ve ve maemakçer maema kçer a üm Ya Ya e e çrm ç rm d aa zraya amaos düüem area aas epe de ba yvaaaar anm ker e arbaı ve y k küü e e erem Ca Ca cd hk hk çar çar Yad Yade e va va sqe sqe omas omas üm ger kaadr eps ç er ve seats rmdan aa kayarke epee ekkb gş e allamş p be be sak bakr bakraa zemek ze mekedr edr ze ze be be br b r ka kam m a a a am m eder ma b n bem pezm çerevede dramas mümkü müdür Ierde kam yk üzere ezm aaa an b km by d çerr a mzarı Ce ö üe p aan güç raya dümü görme arzmz ya a I ked dde dee edr Tüm r ürüyü m ra kme arada zmada e e a emeye km ek edebr B evab krdr. B yı zye zye denr ürüyü ürüyü tamm tamm ür ürüü yap yap ey ey bak bak dey dey karı arı kmaz k maz mme m mezm zm e em m k k dmz esadüe esadüe ya da ka ka za s deze düme a a y aç reme reme e e kr kr maar adece ar be emern de paa br p e ksye ayı ayı amaa amaa yeer a akp ak pç ç k k dmz ürüü ürüü dere ee m ysayl ayet y yr B br mm
S N i R
k eiğ ee k u eşk aa e eme e eeş a eşkr aaıka kş sadığı hera b av aşı eme ak ee u me ee ouarak moa olaıa eer eaaa da bu aama ok moe ehag aa kaa ese keeeek osa bu oan baş laığ e b dşş as -uçurumd l l moda modaı ı o do u u aruua aruua kda b b nn sr oşka oşka edni amaına amaına va va aak a ak u uak ak mimek mime k kşıma birbirie birbirie ıkıa ıkıa kenel kenelenm enmiş iş ir kaabaığ oşma eer maç e kadar lı, eue aa llse l lse o kaar giemli gr ve aru lçde einler Tm bu omuar eemiş e dolayıla dengelerini irmişlerdr e daa da raka ir denge iimine ii mine ilg ilg duya duyala la a aaa elek elek ge an a n iknrkemele rkem eleri ri kaçı kaçıılmaı. ılmaı. Herkes Herkes o gel gel j ee ee ge s ee ulaşaa çalışmaadır Gpek eiliçi"i iinden gi derler bee bee sa er kuşuğuna, keleelern mimeimni er rl b ee ka urada da anı şeyi apmak giemin dal maı iç eerlid. u domular gerçeen nlidir, şan ki ku aklaına ada mmem içnedirler unlarn reeransların il le ere er e dem d emo olj lj eli el iaplaa aplaa aramaa aramaa gerek our daa neşe e aa ern e rn bir ee rare rare nelme nelme erih erih eerim ben era era anın mner le denie aamak içi bi ienneaua bile tia duaa auren per kouaır enimiin sor uğ sra mmek br eap hi ekk oa e e i ea a daim r
N D RD Ü N Ü B L Ü M :
K E N D i i Ç i N D E B Ö L Ü N M Ü S O A N S EVTA N
etnien analz, mucze tedalen kende hakkında hçbr y söylemez. Ancak bunl betmleyen dle yöneltr bz Incller kend erenlenn dlyle konuşurlr Dolayııyla 'yı dger facılar b b şfacı yapyo rünürer aa aynı zamnd Meshn çok fark oldg notasnda da srar ederer etn de d lar bun: B metn tüm cnlern ve eenlenn mhasını betmle mektedr; nc azaraa nle ve oalan bemleder l eren eendr bu Demek k as knu br n çkaadr een cnlerden e cnllerden kesn olarak kurtarcak olan br koma edm o koma edmdr Incllerde Incl lerde z syıda syıda brkaç bölümde sa da cn çıknı çıknınn e de mnolojnn dlne bavrr nlar arasnda en öneml bölüm dmanc muhata muhatapla plaaa br tartışmadr tartışmadr u teel br metndr met ndr ve ç
M
cv şl cr v l Xv oDuou Eıdes d'Eanle r s S 1 la orı ]tsu e Pal ars 7 ölll Çl ku ıa oua r
5
NAH
KECıSı
sop cde de görür E eg ersyo oa aa de de aktaryr sa br cy c y yleş y leşrş rşt t ay ayrak rak de de r r a dsel d sel e e yele yelerr de attay attayaa gör göree "Ferse "Fer ser r arko arkoss e e de de "ya "yazc zca ar r bradadr bradadr e oar b yeşt y eştrm rmeye eye kş kşya ya karar Bütün aaba aaba şaş şaş ad o ab m? d y soryo a a rd F n dynca, B adam cn, anca cnn cn n nd aa'n aa'n ücy ücy vy vy d d Onan n üşünüün üşünüün b n a şy şy : Knd nd böünn e Kn n bnn n ya da v yata aama r Şya Şya Şyan' Şyan' aa aa n n önş dmt B d a nn mn a ayaa aab? E n cn Ba aun ücüy yam, n adamanz k m n gü cüe y? B a n aaarnz ya rgl aaca Ama n cn Tannn R h ya koyors annn Egee 228 zerze mş mt" (a 2 228
B e br kerede alamak kszdr Doaysız oka da a der, dlayl br okaya açlır Be dolaysz oada ba yorm Öce lk cmlede tartşmasz aa srada br ke görme tey lslar blgel akda ttt şeydr b Kn çn ölünmüş, n aş lnmüş ü aaa aamaz
Sorak cüe k bakta b ke ygası oarak grü r Eğ Şyan Şyan ovaa n çn nmş m. Bu uuma onun gmnlğ nal ayaa aabl? sa ceap veryor, ama cevap apaçıktr Eer kedde ayrılk olrsa Şeya kra ayakta kalaaz Eer erser gerçeke Şeytaa düşmasa say Şeyta Şeyala çkarakla sçlamamaydar Hakl osalr l sa sa amş ol şey soçta so çta Şeyta a masa katkıda blyordr nl Ba Am şte ş te br b r başka başka vrsay vrsaym m e br başk başkaa sor sor ğ nl azvulun güü ovuyoam, zn aamanz mn g o
K E N C N D B Ö Ü N M Ü O LA N A N
255
y? r im ylmim yd kyklıyor iik i ydlrıııki, izi m oullıı ylmi rd kyklıyor , kdi ltirr uçlmlı id dyor Şeyan aacılyla ci çıkr olrdır kdii içi tmm rklı bir bi r ci ç ıkm türü tü rü,, Trı Trıı ı Ru Ruhu hu yid yid ci ci çıka çıka ben cne cn e Ian an nn n n Rh kyo kyos sm m o man man Innn rr A ma ben Egemen eme n ene e ne gemş e mş demek demek t trr itmz kıır kck kck br b r po po i ikk y y gii gii g gk k mktdr üm icıl hr br iy km"y tkli ortodokuu d kklı yı kdi uguldı ıı tilri ytd kykı uyguıklı r ürr imtik br rkbt ouy krı krıyyız bu ouda hrk d dılr ophoki Ka Od s u dki düm khlr Oi dpu l ri z çok bzy br durumdur bu mk ki id dt hr yrdd yrd dr r hr h r ey br br güç güç ouu glip d d Böümü dmı d buu hittirr ki dım y d kom ötmi rı dki kilr burd rdye rktür gb tm dlmitr Bir km güç dmı gip mlı ı çlbiir Ack ou bldıkt or oyir (tt k k güçü güç ü i i burd burd m mülk hbi hbi olrk olrk y y d ı ı d biy k igl d olrk uul Şyt t diidr. ki bkı çık d güçlü i i Tdır Bu bkı çıı ıki ddr Trı di br v oyguuu dldr muh tplıı dili bimmkt itmi iddet v kutlık itmii çı ık ık mk m k içi dümc dım dımı ı dilii di lii ütlmektdir rı lbette Şyt'd dh güçlüdür m bud birti md güçlüye o d ol ol bir bk ydır rılr 'ı kdi topuuk üzridki ptlycı tkisi tm d byl youmrr Kdi üklrid gülü br dm r ı, ci Tüme B zorb olr ymı dr eder m bir tr dü zi de our t imd dh d güçlü omlıdır çükü ol
GÜNH ECıSı
adamı ço güçsü klmıtır erasallar saı ü maar e koymasda çekrler B edele mtlaa çekp gmes ster ler ra br e ed ed yee yee daha tra br kcs eçrme eçrme aru la yoktr sa gelll gelllee cller cller dl d l ola ed ere ere dl bemser bemser cl c l yaarl yaarla a olp bde pek em dellerdr Olar me le so erece esltldr hatta belk de ba cümlele kaybol mr Ye de atta her ey dü alamyla almamak gerekt blr Okum slerde ortaya çkalmas geree br ro ardr sa mhatapla alglala e ümde okrla o agladıla tek düey ola s e olays olarak güle polem pol em düey av avay ayamdı amdı tüm br b r alam yükü ardr ardr Ol a e üüü üüü atta at ta altda ce alaml ala ml br ya oy oyar ar Ola bl Ia öyle e aros aros ay ya yo a m a ah alaycı alaycı b b r baa baas s a a dr bada b ese [aaboe} old kosda b yar ar ko B mese söylem amams açsda a em l elyo baa Aatsal öelere barablecek oa ma le e yaç duymaya çüü bu pasada yotr dlay br sm s osdr mesede cldek kllamda mese ol a ey sa kymc emsle kedler de oraya apsolduklar ç baka br bak açs alayamaya salar hayra ülü olarak hapsolmadr a ssem kayaklar öyle kllar k alar alar beeye beeye ey kousda kous da ola aladlar ala dlar te dld yarr yarr e e b yaparke e hem o sstem yalaa sou em de söy lemle le mle tusl tusl ç çelkler oraya oraya koya koya u ssm d eyc alayda sarsmay e ay amaa deycy sere kc b alam vrmeye yöeltey mar bu alam aa o ma aha kü ymc ddete yabacdr dolasyla k ymc ymc b b yaratt yaratt hapsoma hapso ma e apama es e s aç ç ç arabl
D t D B O
im aaei aa eimz mz şda şda kc ir aam aam kri kri atc ol ad rmekte e şu aa kadar m oda ard mda daa azlas söo eree zim vardmz sou a özetiyor ve bei ortaa adm şe ka oüe do Bt isa topluma temeli şiddeti kedii e şddet ua komasdr uarda söedm öümüş ir olul un kedi kma koşuu ik ik bakşa akte uundur aa sadce br sadu kalbdr artşa aşlatmak ii ee de erkesin emkr emkr oaa oaa r r önermede önermede uunmakadr uunmakadr zaa kici cüme d ikii öze bir duru olarak örür: B tün kralkar btü şeire üt ever i do ola e Şe ta' kra i e dr olmadr ma eta kral ötekiler i br kralk deildir cile eta ü krakla lkes olduuu aka iade edere e ta asl b ke bl ete daa koa ve u koada kaaklaa yala lksi larak ea kall ked ked kva şddee başka r şe deldr üm alerde ve Fersler imada buuduka c karmaarda aa daha kökeel oarak da tm bu ailere de oarak imet ede kurucu ve eemde bu şiddet ör Br üa kesi obire daa ve kedli nde br eemde ödüei kic cüme e etirdi şe Şeta kra kamaşk e eiksz ad ouda Şeta ima im a edecek edec ek şe beimeke bei meke kamaz kamaz ou dou doura ra ve iktidan ku ra şe de kc ikesii de beirtir Ta ola eette kuucu lke ie a ia lkesi b olmasdr urada cailler şaşrtacak br şe vardr aa bizi şaşras erekmez z liorz ki e tk au kes bu ike aratt rekabeter kşkrtt i öüme ler kedis ke dis e br kada metik met ik ola tuma tuma birk birk kese kese adr üa kei lerz öüde dearca ea ed üre budu sys başa ördüüüz ib afzc Yaha öd
258
GÜN
A
KE i
me pzodnn bşnd d br şn krdeşer kgs yz den yr r. B oa o aak onn onn öbrn öbrn öd öd - nsn nsn r br o ğmk n. Ikn me , bn b n mede b rtn r kenn rdn rdn y y ms ok şöye drsn, brn ysın bn kenn kendsn ory koymkdr. Ceern zenn rne er ek en sondn bşy bşyr rkk okmk ge ge rr r n n n n n hkrn beeğnde kdğ o zmn nşr On bkş kşden gndk bgeğn öesn göere şk br şey var d ı r enm k rd ğ m er on Kd nc, b öey doru ü z z nk Ynn or orj n ne k k kez geçen başlanül k öl olu; ol u; v y ık ık ola ülk gıçk hr n ekrrz In y ç ç n y n ık n hr şhr y v ykr . n ekr ekr brada anıanı an m o uk bçme aasındak sme duygusunu gçlend M e n en ynden ynden en çne çne nsan oplumlını o plumlını sasa-
yr Ülke, şehr ev Önce kaayamadıımız nedenlele, hçbr kaegory gory ihal emem e memee kaygısı kaygısı aşır aşır ve n n ekr ek ra da dolaysz do laysz anlam dzende önem ark edlemeyen b rade vurgular Anlm ze nde eks olmaan raslansal br slp ounu deldr bu Bzden kaçamaan knc br anlam va vardır rdır enn ısarla ısarla ler le r sd sd şe aslında tm r ralıklan a lıklan , t şe hr h rlern ve m evlern çnde ayıl ayılık ık ldud ldud Başka Başka deyşle ss nasız m nsan plulkları knc cmlede oaya konan ve eşzaanlı olaak hem kurucu ku rucu hem de yıkıcı olan ı lkeden lke den kayaklakayaklanırla bunlaın heps de Şean Şean kallıının kallıının öekled ve oplmn (sosolo (sosologla glaın ın amprk amp rk anlamınd plmn b öe lan şey şey de b Şeyan allıı ya da şdde kallı deldr Demek k k k cle göndnden daha zengnd; m ssyolo m emel anoplo buada özelen Aa bmed çnc ve zellkle en uaalı grnen dördnc cmle aı anlamaya başlayabl l aalzvulu ü üü ül l kovuors kovuorsam am s aamla aaml a z z rz: er l
K E N D ı ı C ı N D E lÜ NM Ü OlN YTN
kn cy kvy? dmda kn damanz yaaya ak Metnin unana asında adamanız de, ouarnz denir i çin manev ouar yani müriter taiçier eendiernin modee riin yarg osu argıç ar kta szcüü unmaadr bu, riz ve bünme szcüeini anıtrır Mimeti reabetin etisi atında, şeytansı topuuun iç bünmes yice şddetenir; meru iddet ie ayi eru iddet arasındai far azaır dıama arı ı ae geir ouar babaann iddetini eres için da da ireç oan sonuçara terarar e eiirr; sonuda e ada baba arınn üüünü vrar e endi babaarn aneterer Ka sz cüünün içerdii oumsuz yargıyı tıp bugün bizim yaptmz gi bi enierni neeyen e eye ynetire Tanrsa bir iddetin var oduu ve bunu da tm ddeterin en güçüsü üç üsü odu o duu u ri ri bi b i metnimzden metni mzden otaya otaya çıyo ibidir at ta erasa mucizesinin anatısnda odu gib epeyce bettr a our bei bir eiin tesine geçiinde geçiinde ouma tersine dner dner ve tanrsa tanrsa ovan iç i ç omadı daa dorusu yanızca ymc tem tem si için aşıı suçama ruu için baa deyie eyanın edisi içi eei ouu far diir Kovma ücü er zaman için ytann ensindn geir ve Tanının bununa ç is yotu o, ey tanın raıa son veeye ge dumayaca ada yeterdir. Birbirerin aşıı oara üü azyana adar ovana, ey tann ee ee geidi endi mimetizmeri m imetizmeriy yee bümü insanard insanardır ır a benin benie aı bnü oması (mmeti eabet) ve oaın ovuması (gna eçsi meanzması), nsan topum ar için yanızc çzümenin di iremnin de ieeriyse eer o ae sa, yanızca yıımı uyan btün o ıyametse cme son arnda bu iinci yanı niçin diate amamatadr ma bei e bn meti deti he düzenin hem de dzenszin kyna tanım aaa aymdır Bei de meti doaysz okumanın ma ettii
260
Ü H
KECıSı
kada kaaca pk k d d düa. d kadaa Şeya Şa kma ç ş r e g gceke buu sa mes ç d d ku a ak as k kd d kuruu g ş d uda b üm plumsa d kd d d g kmş g kuşmakad. ke sade k k ed ed şöl d dp p gç gçr r da aak aak sup k k dz dz de sak az çk a ermş b ş s kuudu yk uşa gd ylu zleme zlemey y akm br şey şey u da ç çuu kuru kuru şb şb ek berk mesadr ze alam mde mvuu ama şlm a arrz ka sa karake karake belry belry şey de aamam u u ud ud N ç Çkü külürel külürel dze şdd yerde yerde özl kle le bahsd ama a amada kuduumuz m melerd ve ha y buda da aça çmaktad ve br kez açladıka sora var südürmes de mkszd Kurucu mekazm gah keçs mkazmas şddet şddele kovulmas, b ke açladka soa beyhud hale gl Arık b em yokur cler lgled r şey bu açlama şeytası mkazma sou saa aç ıı gelecek elecek y habe, güah güah keçlr atk at k sl sl kuraram kuraram yor luşu kymc kymc emsl çkşü, hakkat karaa karaa üuz dş d Şdde kullaa a yotu hakk a şddetle lişks yokur ve bze uzaktak aacılala del, doruda doruya ap ede ze ödedğ Oul oua bd a Kallı'ı akt gelmştr e e be be cle cle ar Ruhu'yla kovuyosam kovuyosam,, a a Kalı ss z üzeze gldded aı Krallı' e Şeya' Kal 'yla e de çsel blm ve kovulmaı şeytas lkese dayalı b düyanı kralllayla kralllayla b b otak yaı vard Kovmayla Kovmayla dışlamay dışlamay la lgs yoktu s ked ylem kovma ve şddet emleryle a
K E D ç D E M O E
tışaı abul ed e d e e uaaa uaaa adee adee bu dide aaat aaata a d ı a onlaa alat a lattıı tıı bu dlle b oaklı olmaa b ola ola dı dı e e be cnle c nle anı an ı uuya kovuyo kovuyora ra o aa aann br s e sona ne cnle ne de ova s konuu oacat ünkü şdde ve koaı aıı eme ıacktı anı aı z için gelşt. nleclee dodan doa ha edl. allı şek ızla gelyo el bakelen e aılı baeln eklee daad b o da uu süe gecş oa be bdebe geşt anı allıı şu anda ben dnleen le n gelşt, aa az nce hb h b şe şe söyleeden söy leeden aladan aldıı o Geaalı Geaalıla la in ez geleşt ünkü oa znle aı noada delle , vak gdn gdn üdahale ede başa deşle artı şddet şddet o vaadıında ve blüe kt notaya vadıında üdahale ede ubagünah ke ge düşsü oaya daanıştı G nşte s b den ısa b süe n ge getyo olsa da ge ete bu düen ebeyen ok oluştu nu ovak ene kend kovuata ve blece kovulanın sıı Şeyanın ktdaın oulu boutunun dde dele ücüün de teeln ouş tua ı nsanla aınlaatadı ılaanı tahsel anana he aan dt eden atta Ges hkyesnd hkyes ndee yasya yasya ab b ee ee le ab olaa b ee ee aasında aansl b esafe van sle sölet k cnlsne Ey O bzn n yr yrs snn ? Br B raa, vann v ann n bi i$n Ian nın O yaınma evcut aale aal e ba ba m m y m g g att 9 Bu yaınma laında laı nda anllıd an llıdı. ı. Geas Geas halkı söled söled g gb , b b güuht güuhtan an ok, ok , sanın an ın vaa vaa veee veee alış alı şın ın olduu obası obası ü ü gbd olulu h ek aılıdı unu da ganııa boludu Bu, agalı Yaudln alehne yceltel anlaına gele elbet Sadece, agnlıın kend ke nd evnde evn de o dönede döne de enü enüzz aı aı kt kt notay notayaa a a aı oldu o ldu anlaına anlaına gel ha aınlaay belleen nha kz he ögüldü he del
262
ÜAH KECII
dr ke oarak, şddetn şddee şeyan mas zernde e meenen tüm krban etme sstemernn çzümesye aynıdır n ern açınaması b krz kaçınımaz kıar Kıyımı temsn gzn açığa çıarrak krban etme meanzmasnın emeye devam et mesn e mmetk dzenszğn dorğnda çzmş oan düze nn yerne geçeek yen br aynse kovma üzen yaratmasını enge er nn mayası, er geç, nz ettğ tomsa düzenn ve üm benzer toman, hatta ona dayandığını dda eden szde Hrst yan tomarın be yıkımasını saayaaktır B d ısmen doğ rdr ama ısm br yanış anamaya dayaıdır nere başka dn se mtoo begeer arasındak yanıtıı benzerten aynaanan e zor ak krbansa br ntek taşıyan br yanı anamadr b Br B r e kd nd böünmşse böünmşse ayat ayataa aamaz aamaz,, der bze ar ar s o yım anrınn ya a sanın başattıı aha da gç br kom ko m değd değdr r tersne her tr kovmanın sondr sondr B yzde yzdenn de nrı Kraığnn ge ykmdan başka br şey anamayanar çn sdee yıkmır he zaşm ve barı arayanar çnse zaşma v bat Sre end çnde bünmü odnda ayata aamyaa oan r raı a ı mantığı mantığı , mta anama anama her zaman dory dory ama gr çe tarhte asa doğr eğ eğ d , çün gnah gnah keçsnn gz gz meanz ması her zaman rbansa arkıaşmayı yenden ryor ve şdet dete ovyo ovyorrd byee vade vade e he ge tm oyord oyord So nnda b mant Çarmıhta br tarhse gerçek hane ger, ne say şten Yahder n sonra a aganar ç sayı rehbe adıarını dda etseer be her zaman braz o esk erasaıar gb davrana mode dünyanın Gerasaa ç okarının baı na teas omayan br şeyn asa geemeyeeğn düşnder çn mtrar ve İnere yrn feaetern haya ona nanmışardır
KNDı
CNDE
B Ö L N M O LA N EYAN
2
rasa cil ci lrii rii bir bi r ilk okuuşu r şyi bir koa koa ma ma ııa dayad izli rir lk koanı li onula oamşı zd ii sız ii aaa cil raslla küük işld iari kicisi saiydi ouda cii ba rıaı ü sailr ili sür aiki b mik ir skrara kaşurduu ssi d yr ala kiys yık ıı o ay sis dışsal o bu koa, okuuuu id aka rülür r b cilri aalzulun ücüyl kouyor sa sz adalarıız kii ücüyl kouyr Daa d i a ayış arısal üc kcı olmaıı srir kisyi koaak adr nsalara suula hakia as ülri kıc imi kdii düzlm lksi oksu braarak oralıa salaka dr Şyan l ikzalallı aral l d ysl aaabiir bir izalık rkdir sa y blüüş şy ası a sı saaş saaş i irr rr,, ünkü, ünkü , ld barş barş irkdir irkdir sa la alaazla ya da anlaz ünrlr Mn ayanlık ci yalaıdan b anlaya h d alaayanlar aradan oknaya lrişl olasıdır d iind bnüş insan ula üzn Şyaı ko Şyan üzrn cüll, h şyas izin kdni düznl cün h d bu ücü yi işa d M, düz ilks l düzszlk lks zdşl ak olaak lz a alalı cümlld n grlşt rr ca dr o südn blycili r şy, r nd d klik şld ib şlycks aka blirl s rkn hakkan ışkl oyund u nlr y nın nind, yan brc oku düzyid kalrlar Şyanı şdi ak olak arsal r şdd ar old narlr doaysıyla kıycı kıy cı sli usaı olark olark kalırlar Hakikai Hakikai nl nlr r Şya kallıın knd ahıa koşun ünkü ounl ilili hakkn aa ıkıı aaışla y kıy zihniyindn d kuuşlad
264
GNAH KECıS ı
O zaman annn Krallıınn ne oluu ve niçin inanla çin klf kl fei br ara emil emedi anla anla Sonza dek yemye b çayırda olayan br nek n ek ryle bir alakaı okur bnu bnun n nanlar nanlar arihlernin en çein görevyle karı krıya kalrar Bize kyasla Ge rasa halk dür ve ve emakir emakir Henüz keim olumun ol umunun un buyur gan ullacl gbi davranmamakadırlar. Günah keçieri v inler omaan aamanın güç olaaını abul emekedrer Okuduu muz üm menlerde, demonoloi demonoloikk ereki arlı arlını nı srdürr ama kend kend kendin kendin yüz ede Ondan bübüün klmak klmak çin, çin , ann ann anımadıı anlamıyla salo' lerlk alanın biraz genilemek yeterld Benm yorumladım meinler sanıyoum büün sinoik ner tems eder ede r Cnn varı varıına ına niha olarak son son vemek çin çi n , a dee saalo kam üzerinde younamak e bu ermin içerm eni eni,, yani ya ni mimez mi mez v koa koa ounsnı ounsnı kram kramak ak yeerldi yeerldi Maks Maks e Maa, ann e n nem nem demnook demnook beyanan beyanannn a a fıarına akı kalmamamz knsna bz yaaka hakıydılar Bir menn mee bçminde (paoli) çarması, ddein mi ook emne (k b günah keçin koeki dürümenin rndü rndür) r) eilm eilm bell br aviz çer çer bunu örenmek örenmek çn bir öe barmak yerldir Yunana szlüünüzdeki paaallo maddesn maddes n açn Fln lk anlam, anlam , ne oduunu od uunu akça akça ger gerr r çün çü n kü bz am oara oar a oeki naye naye gürür gürür aaallo idde ah ah n yarmak n yna yenlek br y (erhan r kban, br üm mahku) amaya bez Kk yok k bye güçlüklele o drmdan nyrd Kalaban haie karı dn mesn eng en gllmk ll mk çn ha ha ese arable arable yni mear mear bavu bavu aka n eede, mees omayan yem yoku Baa kü üel kuumlara brlke nsan d d kki nyn aaka nr sanın sanın en vuruu vuruu meser mes ernden nden sonra sonra yın yın km zaman r d hak g, a s ban aça, ünkü nu ak he nüz gemem
K E D ı ı Ç ı N D E Ö L 0 N M 0 OL N E YT
265
anın meelerle konutuu konund okur uak In i aarlrı aa rlrı na ı ı arıman a rıman kr krıı d tetikte omaa aaırktadırlar. Burd, açıka kovma diline krı ualmkt Akl atkın ka oum oktur Kovmanın meseli otunu r mek iddete kanmı olur okuma iimimi de nın hem ii uak ua k tut t utmaa maa lıı hem hem de ınlm olduunu olduunu eliii eliii oku a arın dner renciler ei sa lk eden esellee knuuorsun die ordular. s le aıladı e Eeeniinin sırlnı ime caıı sie verildi a nlar veiledi Çk ide varsa n daha k verlee lu tulck kide ksa elindeki de alınacak Onlar esllerle kuın nedeni udur. Çk rdker alde eler dudukla hade dum ve anlar. at noktda Marko, meel llen ava etti ımı esil itemine aam konuda Mtadan da da ileri der tem inde aaanlar, die aar, her e mellere gel. ola ıla meel, ii u itemden ıaak ir ana, harfen alındı ında, ında , hpihanenin hpihane nin duvarlanı amla amlatır tır Aaıdai rlr rlr u anla elmektedir Meelin dinleinin inn dönümünü hedeeedii onuunu ıarak ek dor olma Burd d rerine hitap etmektedir
Ç
Oniilerle r leciler 'la ln lınca kendinden en etelerin anlaını srdulr O da nlra le dedi n'ı Eeenli'nin sı silere ıkadı dıad lnara er elerle ntılır le ki akı aı resinler, duu duu ns nsla la d d dn an ansınla sınlarr aks l l r i itele nl nlerd erd l l n naı naı ri ön de aa üre rlük alk
266
Ü H KEC
ı
m eğiimidedi öe odğm kom dioğd bö e d r Gers mizeside de öe u od km z g aa m a z eikii i die, k om diie, ed ii ii i i md ke kedsie dsie eş eş uz a k aş aş rla i d i e i de ed özü oa i hiiğe, edi ğ hiiğie m s ğzd k, ydm d dm ekideki i idei m d L i e de te bir kk d, d iddei e ks ü ezhü ei üz e i n d e , o hiiğii k ze kz s sei kğd Iiei ieemesi ls d d i ini die e ih etiii etiii m m i ede ede e edk edkeid eidee ös sei ei Do a s lsa'a atedilen ve bir duruun ersi dğ ö denbire denbire bir at at gi b i ç k a kla birlike her zaman zaman k tutar ı bir düze içide smaan sözler ile edei açdan daha ii dü
zeneniş aa dorudan alntlardan çkan düünee göre haiiçe geri kalan anatsal bölümler özellikle mcize hikeleri arasnd belli bir bi r arkllk arkllk bulmak şaşrtc olmamaldr er üritler bize n cillede etimlendii giise çok dikkatli ve ii niet dol ama us talarn sölediini ve a her zama tam anlamla anaabi lece kasitede olmaan insalarsa zaman ütü bnlar açkla mak kolalaş. etrsun ink hiesi bile sonuc im etmek ted Aatsal ölümlerin hazrlannn san sözlerinin aza aktalmasda aktal masda ço dorudan dorua dorua mürtee al al oldu old u tah mi edileilir Skandalon diliin tek hkmi sa'dr n anlaml bölüler iki di lin a a nesnelere gla gladkl dklarn arn açıkç aç ıkçaa ortaa ortaa koar koar ve ize sa sa cili logos'u mimeti andal terimlerine çevriren göserir Daha önce atarm oldum Petruu azarlaan sözlerinde de görüüz n: Çekl önümden, Şeytan; en bna ökezin (bana engel olor an a dl nana öüdr. öüdr. atta sa s. Dşncelerin Tan anda etrsta cad avclarnn kullandkla anlamda etann
K E N D C N DE BÖ N � N ETN
26
grkdr la ka a a ya ya ğ, ğ, aa a kla üle ülerr Düşü Ia sn özdür Skandn l gçlr zu sür oua kku
uz kurarıı kura rıı ama kör korkunu korkunu yr yr , , ana k dögü dögü ün uaa üş e dr aalz koar Pus sa' kd [Peruu düv arusunn kışkııı sagııa maruz ı raaa aısal görev düv r görv döüşürür u görv, başa Psuk ok z kd kkıı ya da ou kşkıan akp özlll çaışak zoda kalı Prs burada Ş}aı şr oa (suosius roünü, mm azuun ngmod oünü gat oyna lrn lrn ze l l akkında akkında söll söll l kk lkl lkl a aradan alaa v azı db baaplara a da tk analz araında çınanan haka arasıda sıı sıı r dekk adı adı Bu Bu nere n ere nanı asıan mn m n ço çouu ç geçr geçr deld deldr,r, aa aa gnümüzde, oumaın ou sorna ad akından akma makadır. Bu ü nançaı açıkaa ü mne onara aynı aı nança enmş gemekdr ve ümüü hç amsız rddmk edr Içe gçkn nelnmş ddr Asında Il ü ünüü üyüü düşünnn damgasını h aşıya mnlr karı sında üsünüeye sınırı dedr Aynı zamada, pkooga mıın mıı n ve psanas p sanas mz mz , enoogamıın enoogamıın soso sosoog ogam amıı ıınn v nsan endk dr uzmana ze önd ş n sn şenn mode oumarından da üsünd Hem mmk avayışa hem de Gesa g r enn e nn sundu mzm ve ve d onoo blşmle de üsüdürler Gödüümz g demooo k aış brys e opumsal bazı avrları r v çşll n, z çn şmz alan b güç kendnd brleşr u n dn azı aaa Shaspeae b ostoevs a da soada Geoge Beanos, nd dönemen ve dö
2
GNA KEC S
mimzin özdebilimel bigiinin naie kişeeinden kanmak iin in diline başvmşad inin valn kabl emeke, neike inana aanda bei bi az ve kin güünün aet ve kkank ünn işediini ka bl tmiş oz B g inn davanşan eangi bi doaü tü müaalee başmdan akama gaeti iinde inanln b güne ada taaül eeildii he ele kandnda etkilei am amndan ndan o o daa daa ini ve ap teüz olmalanda ve dönü şümene daa paadokal ve ve ani onlanda daa kamaşkt kamaşkt Ama Ama ilei aa aa ait ait atta at ta ait aiti i an and d in em ok zeidi zeidi em e o apta inin mimeti oa aka otad ünkü aa elen an a nnn mamnd Vedin, itüel inenmenin itei izin ve ipnoz ini kaakteinen öz et mele tüm göüngüei gee iliini piiatii geekten ileetme iin eşedilme geeke ota temen e tanm ol z enel goliann keftmeke od şe de tam olaak b temedi Çatk mietizm Am in temann ütünüü özellikl şada oaya ka Bi ana ölne güüe abl) pkn tke inan iişki nin ni n e üzeinde üzeinde tüm üzenizliin üzenizliin k k kdetile k detile öte yanda tpa üzen ata ik kvvtini t i kavam atnda topailmete ve n ei güemi i etinlile apmata tema tüm oooii tü atopoloiin tüm pianal zi tüm ütü teon i aş adetmede apmaa at e e zmete g meden geekleştii geekleştii nille nil le toplmal top lmal aşn aşn ile ieel ilişilein iiniini em at etmemzi ve hem de bilş timeizi timei zi ala alann ilei vei bze; bze ; ve bn da anz pianizi sgesel ve gesel die adlandd adland d ele ele andai ilişi h m olma geeeştii eni oa i n i iliieindei atşma tüm eilimen ve tpll indeki ekezk gülein akkn vei
C E O ETA
269
te te yanan yan an isa i sa a a birli bir lin n merkzci merkzci ücü ücü y y o ay ay tu lun esaegiz çimentosnu hakkn. demonooiyi akiki ig igiye iye dtür d türmek mek için nci nc iein ein belittii belittii yol izle izleme mekk ve ve ona ona baladkl ba ladkla a tercmeyi ter cmeyi tamamlamak gerekir gerekir O zaman ark edilir ki insanla mmetik rekabetlerle b güç ie oa güah kçsi ni oybiriine dayal mimetizmie bi araa getiren a gçt. uaa' a eyta' blis'i yaac ve yaan babas" n k başlagçta beri katil olarak tantrk sz etii şey buur uanna 8 44 Çile kurban masumietii gstrerek bu yaa ükümsz kar eytann yenlisi tam a Ç aa balanmsa eer bunun neei b olayn dou aatsnı isanara i ya andan krtulmak ve kurbann iftiraya radn anlaak içi hti yaç dyduka şey aayacak olasdr Şeyan iy biinen mime tik mahareti sayesinde kurban suçu gsteey başar ean [S] İbranicee çlaıcı anlama gelir ada tüm alala e simgeer kusursuz bir rasyonellik yas oluşturaak şekilde zn iç içe geçlişlerdi af ir ratant olabilir mi ? Mimeti Mim etikk kz şidetlen şi detlenikçe ikçe arz ve çatşaa çatşaa da da daha madde izleş çnk nesneleini yitimişlei Duum sakaşt" l çe tmyle tinsel bir mimetizme iac da teşvk eder; en tak nakl ilişkiein grece zerk bir kendilie dnşmesi kaçnmazla şr emonoloini b zerklie bsbtn kanmadn grebiliyo rz çnk cinein arlka srdümek içi mutaka cn bir rla ap omaya htiyaç dydun bze yne enisi ylemek tedir Cin bu ahi olma şnda var olamaz a insanan mime tik itkere direnci azaldkça cinin varouşu a gçlenr u lkenin başlca eklerii a'nn çldeki kşkl sahnesinde buurz. unlan en anams oncsd Şean bada tpnma nes nesi olaak nnn yani mecbren hsrana ramş bir takldin modeli olarak ann yeine eçmeyi arzulamaktar u taklit sann yantnda grdmz o mimetik sndlon haine getirir
270
GA KEC
S
eya b yat, sa etsa "eyta dee vedi aa edeyse zdei zdei He ii dmda d mda da oaya ça ç a aynı aa il p (çei za d) tezeii eei asede eytaa hay alı dma üa himiyeie zlem dyma Kaıl idolleime e e ee e iliieii içei i çei byle byl e dm d m ve isaa yayaısamayı südüebildiei süee aa iddei ve tsa sahte aıaa aa O yasama at imsz hale geldide oye mha kçaz laak b b b ayı ç bi aa çıaı çıaı Ona bn gögö ya ni gö, Y apanıp bana apaan bn bna ana i" i na öy şı i Ç i gi , Şan! Tann Tann Rbb apaa apaa an na y yaımş" (Ma
N B ES i N i B Ö LÜ M : A A i H V PA P A A S *
nclrdk ncldm tüm bmlr bm knd tarhmd bnr güngür gdn d v mahkm dml aynı anlada gdn dşn v mahkm dn koktf kyım grngüyl gdr ncr, çk çtl durumlara uyguanmaya müsat br d mtn çrr kıyımcların knd kıc tmlr tk çn v bu kymcılan haslduu mmtk v ddtl mkanzmara drnmk n grk olan hr ey ardır bu tn lrd Mt M tkk nançların ayıatlma ayıat lması sı Hırstya Hırstyan na ann eitlr dy adlan dırdıklana karı ddtlrl balar Bunlaı kıyıma urayan suçsuz nsanlr arak grüüz Tarhn b aktardıı bu hakkattr Kıyım cların bakı açısı bskın çıkma Tml satama budur ysa kıyı m snucunda kurban uluatırıaydı mtk anlamda kutala tırlrdı Kıycılaın hayal ttkr suçlar grçk kabul drd
I
• Parakleios Yunancaa avuk anlamnda Yuanna ncil'ine KulRuun unvnanan bi laak kulln n
GÜNH KE
Şee önene suçlamala eksk el n saçma slen e otal otalka ka olanıyo ol anıyo atta sagı yazala ble bulaa bula a naoru na oru Bunla mtoo mto ojk kaamalaın kaamalaın e alk şetn şe tn klask klask ae ler ıstyala çocuklanı ölümekle ve ke aeene kaşı baka suçla lemekle suçla Youn touluk aşaa e sest abusuu lal ekle kuşkusu uanou maaoa tamayı eetmee beşen bu lale ıınla göüe ata yetklle yetklle n gözüne gözüne oumsa o umsa b muteva en e Roma yanı yanı ysa ysa yangını yangını başlatala mutemele muteme le st styanladı yanladı Bütn bu suçla na b uluaştımada tecl bütünleştlsey ee, geçekte mtooj aatılış lu O zaan ıstyan azz e mtolojk b kaaman halne geld em daüstü veln met hem de he şeye a zguncuy enne bleşt ve talıa vba salaak kenne aşı e ülü hmal, e tülü lgszl cezaanıal toloj kutsalı nteleyen şey, ess olaak, onun l een yanı lu lu ada ad a kötülü kötülü eden yanıdı da kl kl b aşınlık aadsal b bleşme zlen ednz, ünkü dumu ıstan ıstan b bakış asya anlaız zm zm bakşmızda bu genelgeçe enelgeçe b nmu ysa slna tekt enzesz Şen masumyetnen masumyetnen asla asl a kuşku kuşku duyl duyl amıt Nnsie re nre eier Çle l meelen lmaktaı ntkam uu set açı savaşla savaşlaa a yl yl aa a a ama şetle şetle e de cellatla cell atla çn ç n yalva yalvaıı rla rla aba, aba, ba baışa ış a ona, on a, çün1ü ne aıa aı anı nı bi b imi mir rr.r. nsanla uşkusuz masum kuanla enen saygnlına k uştumak çn ıstyanlıı beklememşle Bu balaa aklı olaa oaes ntne ve başalaı anılı unlaa, şen H styanca avaşa enzeen vele vad, ama bunla mnet öele ve tumun ütününü etlemezle Şehn tekll o n u utsallaştı utsallaştıa a gşmnn gşmnn tam a utsalın aatılma aatılmasına sına en ele el e şl ş l şullaa yıın yıın eyecanı eyecanı kıımcı ve n tutku tu tku yenlgye yenlgye u aasında aasındann anaklanı anaklanı Bunun Bunu n anıtı, anıtı , buaa tüm ım ım as as
H V POS
23
an bulumsd Çouluun güde Htyala ed ve b aznk outuu ubak seime işaetle bakmda zeg zeg bimde bim de doamad doamad ekle e kle aşa aşa snl snla aand andl la a Ka la ve klele ok saya. ma anlatda hii şey iim deişikliine uamamş kym temsil aynen oluu gii betimlen betimlen Biini emiş klmak, onu ktsallaştak eili Kuşkusu şe hitlein yeltilmesie ve aha sona ota azzleinin yaamn a ilkel ktsal kalntla va Bu alnlaan bazlan iz eastian alamna elittim Şiet ve kutsal mekazmla şehitlei yleyi etkisie e i ol oyna Zaman zaman ök len tze kanla yenilenmedii tkide, eskie öklen kanak e demin tkenii syleni Bu Histiyan şehitle öene öellik le o o u u ve ve gngnn şlama ve yaymasnda önemli bi unsuu, yine e işn öz aşk yeedi Şm Ş mililee ee gözlemilein o, Hstiyan le olsala, k k n nsa sall kallaan aşka bi şey ede umuyola Histianl a mamen kubansl olduun iankla teoloik yanl ile yie ku bansal olan topusal etkinlii aasdaki ağnty keşettikleini sanyola Bu ou ma kinli ve özgl Hstiyan sei gizleemesi geeki se uana kaşt i tzda, i anla ma olaak olaak göste göste etkisin ki k i kaşt etk e tkinl inlin in leşebilee olguu anak g gn nşt ştee paa paa oksl Daha os, Çilenin ve nillen tm paoksunu ye nien yaat Bu metinle ikil ve mitolojik kstalleştimelee e vaz vele nk mitolok se aa kmak e tmüyle de viek n o se mtlak kesilikle teklamak ounala. nillein tmyle kansl b teolojs ile, son özmlemee, ilee Mektupa ayanyo olmald ve şehtle olgusundak kuansal na n a aşka he şe şe şlamk şlamk pahana zel zel bi önem teilmesne kesne zi vee eup ienin geek k ni tanmlamay aşaamaz, ama b yöne bi aa göste ve
74
GÜ NA H K EC IS I
snın öümünü bş bütün rbn etmeeri üümsüzeşe, yısıy yısıy snri snri t ü m rbn rbn etme girişi girişi merini de d e b eiemez ei emez ın srsz ve esin rbn r snm öne mli bir bi r şey şey ger ger çeeştirr B tnım benim br çı çrmy çlıştıım şeyi Hıistiynıın m ögüüünü l rnıt bırmır yine e rbn rb n etmenin ter te rrcı rcı ve ie i e geeneine geeneine gei önümesiönü mesini engeer (şehitii şiddet ve uts menizmrıy sınıryn umrd gördümüz bir geri önüür b ehiter ehit er lynd, lynd , mii mii mn bşrısızlı bşrısızlı urmsı, urmsı, riçierin ıyımcı temsieri ve bnr den üşen şieteri il ez nel bir şk ş k içinde içi nde ve büy ölçete nlmrını sr ıın mipek iyetin içine yz m b bizim mit ve eebyt rmcımızın y etter dr güze bir mnzr eili istiynrşıtı istiynrşıtı hümnizmnn şnsın, bş bş her yere mit ji drn sürecin brd söz nu dn inr etme mümünür ie trınn çı çııı için günh eçsi menizmsı rı gerçe bir mit üretme yeteneini yitirmiştir sy üei ci menizmnn dhinin rudn nıt ytu e ynn b menizm etiini rumş sydı eer rt Hıristynı ei ei ece bir bş bş m tji ve her ey ze geçeten mimi ti ti tem ve mtiein mti ein önüşmü önüşmü biçimi biçim i tın t ın göünü göünüdü dü hi hi sn yn yn u u Üetic Ü eticii menizmyı görme mümün mzdı mzdı n styn işi e sözcüeri sözcü eri şeyer şey er m m ve ve ss miti imgeemin rın geçe ıyım u ynı ydurm durm çrı nı nı mümünü mümünü bn b n göster gösterm m du dum m myrm myrm tt tmmen esinir de m bizim bizim izeiiiz y yrı tutmsı m sı gereir gereir Çie ermişer e rmişern n yşmın her her m mnn me r ı nr ve herhng bir ıyıın öze şrn şmnın yn her zmn br Am b ynızc eti bir biçimse su eg
T V E P L E T O
275
ersii deidir Ky eier eeşirsi urd bşlmdr yle bir eleşiri ele şiri nceleri k, , beceriksi e e hta ksmi ksmi sonuçlr sonuçlr e reilir m o m kdr l edilemeyecek ol e un ç rk erekiren ir sreçir u eilerin idei iibnn krnr ie onrn sunuculr rsnd innç opl opll lund und kk slmş, slmş, prnc prnc ir işiş olduu olduu ii r ynlilckir nokd siynlk" yln knd kur bnlın sunur r ke fer kndnd nd de bskc, irn e kymc olur Kendi şiddeler krşsnd, on km uygulyn lrl y küü gser m unlr unl r dorudu d orudurr şehidin kurbns kurbnsll ynnlm kdr kdr do do ru m u d yine ilk hkiki gilyen kincil bir hkktir Ymn bir bir drim meydn glmek gl mek üredir üredi r nsnlr, nsnlr , y d en nd ndn n insnlr, kendi nnçlnn e ellikle risiynln" bşur duu kmr rndn bile şn arlmyorr. Km direniş kmc erenin rnn fşkrmkdr Ben burd ebee, bu deneenin bşnd uun udy nmldm süreci d rnn giemd i emden en rnd r ndrlms rlmsn n , üyülükmc düşünceni düşünceninn en k k biçmlerinin üm oplum rfndn ek edimsin düşünüyorum rihi bounc, mn kmc kş sndn msillei yş yş ymk e çökmekedir B, şidde edmlenn ni celik e younluk kmndn mulk a nlmn lm m ky ky mln ml n kndi kş lrn nd nsanl nsanl klc klc biçimde dydkl nl gelr r kmlrn gm slşr n yüyll grmişi dş kml gden dü şürmk içn bik yl yeiyor rn herhng r oer ssem nüuunu üm ggn ggn yys yys ile , kndi mn, şk dyşle dyşle en en i kymlnn üyülü ynn bskn klmykr Bu risiyn şehiler olyyl y sürei, m usln en son ileinen mienmş en mş ikllşmiş ik llşmişi i ükü urnl urnl l km km ssemssemn üyüoumun urnr rsnd hrhng br nn oplulu
76
G NA H K CI S
eekmemk uaan bu y öse He zama onu kuayouz baka yok lask ane q çb aaszk yananlam ek mez m yaza makemelee kouuma ymk anlam na el el P kym mo aama kayaa s yanlk saunuua zek aus Teuaus u aale adaszğ zme oa kym bkmee ssemak olaak çaplm b uuk ayga lg b e oma gelneklyle hç ls yoku uaaa a may saee ank anlamna el el v v szğ buk buk anlam anlam kyma uğayan uğayan masum b nsa aksz b n kahamanca kuban anlamn kazaa a syan tks uban b ga kçs dye yazdğzda usal apak b yme bavu bavuş ş lz l z ama söyledm b b ayn adl ele kalanla çn aşd aş d anla del del bu bu Yeşayaa Yeşayaa masum keç anlana el el ncllee nc llee Tannn uzu uzuudu Çeye Çeye he l akan öndee ak aybolmuşu aa onu he aan k ylan özyl ky emllnn yanna koaktay r şe çö olaa ullanlan a u ayn odeld aa at öye y ömenş onu kullanmay zaten bldz he yede k lmş ane ahd e syan öenne açan öndee yamada ullanyo nll ann ak ubanlan yn uuğ le s dğne dğne b bada yalnzca yalnzca uygusalk uygusalk e e umtu umtu akı b a a l öeey ya epseolok açan bu klmes klmsne dodu anla asum ubanlan sann yene oaak a nlaa öendle ayon chwan ço y anla b Elbe nclle llende şey elll enelekel şlem eld
od hwa cn w enen ünnboc Mnih 9 Inilin mioloi kaınaki açılaıcı gü in ki ap nmi nmi bilgil vkdi N ak k hn Fana vimd
A R H ARALE
277
şe n on e aece mümkün avr şr sa sao ou u ken görkem çne bütün bütü n meekeye meekeye brkte gen gen ce grkem tahtına oturacak. usan heps Onun önüne topaacak, O a koyuna keçeren ayran br çoban gb, sna brbnen ayıracak Koyuna ağına, keçe una aacak zama ra, sağnak kşere, Szer abamn kutsaa, gen yecek. ünya kuuuğunan be szn çn haranmş oa egemenğ mras an! Çünkü ackmştm, baa yyecek ver n; susamıştm, bana çece verınz yabancym, en çe az. aktm be gyrnz hastaym benme gennz; nz ; znanayı zn anayım, m, yanma genz O vakt vakt oğ kşer Ona Ona şu karşğ verecek Ya b se e zaman aç grüp oyuruk, su suz gü su verk Ne zama sen yabanc görüp çer ak, ya a çak görü gyrk Sn ne zaman hasta ya a znana göü yana gek Kra a ona şöye yantayaca Sze oğ usunu söyeyem bu en st kareşermen b n yapnı zı benm çn amş ounuz Sonra sounakere şöye ye ce: Ey anter çen önümen e mke çn azr anmış sömz eşe gn! Çünk akmştm, na yece ver menz me nz susamıştım susamıştı m ana çec çecek ek vemenz; vemenz; yaancıy yaancıyım ım b bn n çer çer amaz ama z çatm ça tm be gyrmenz gyrmenz sta staym ym znanaym, enme gemenz O vakt onar a şye karşk vereceker a b sen ne zaman a, susuz, yabanc çak, has ta ya a znaa gr e yam etmek ra a oara şu yant yan t verecek Sze oğsunu söy söye eyey yeym m maem maem bu en s kareşemn br çn bunu yapmaın benm ç e apma mş m ş onu o nuzz ' uar sonsuz azab, azab, ouar o uar se se sosu sosuzz şam g ecee Mta
et r ee te taş en şeen beyen şet a na a em n şet lne baş, aa as an a aaen çr r öne o sa 'a aıça önere
2
Ü H EC S
bulunak değlr. Acak kurbalar karşısınak sou arz, ayn ayn kıkıığı gere gerekll kll klerle klerle lşkz lşkz belrler belrle r e bu a sa sa a asla anılmadan anılmadan l br al alar ncl mennn ken erensel yayılasıan sz ees ke sne kaılıları oğa oğası sı üerne üern e ya a parael oarak o arak gerçekeşrece gerçekeşrece ğ nüfuun rak sonuçları erne üok yaaalara kapğı gösermez nc men l pagan br erenek rsya or açağ kaln yüzeysl cede görebğ aar onu e ye erenn lgs ya a rç ren de ögörür. u daa sora k evren evren gzlen gzl en gy g yee ay daha çok e ks alıa al ıa g g rm şr ş r ve bu bu yüzden de geçşn paga rsyalığa karşı ee Hrsyakarş arer çıkarmak zorua sseer ke. sanın sanın ölümün ölü münee sonuç Ou çara çara ger ger çığ çığ ğyl ğylaa eğl eğl Sa S a lr l r n arabbay arabbay çğlğıyla çğlğıyla kara kararr ve ve rr. r r. (aa 7 arkos : ; ka eern e ern sağladığ sağladığıı kanılar ba baaa çürüüle çürüüleez ez gely gelyor or m m bubunu söylemek a br proeso fırınası esreke arık nereeyse eresel üü bu sıfaı beseye son "ırsyalar da ona gö nüllü olarak kaılıyorlar br yaygara korosuna yol amakaır. el k de men me nler ler yle yle güçlüdü güçlüdürr k k arık onları onları zkr z kreek eek e neler ne ler-ne are emek ble oJemksel ve kıyımcı grüecekr e yan dan dan brçokları, brçokları , l l esas olarak olarak kıymcı kıymcı b Hırsyanlığın Hırsyanlığın gelenek sel modes asavuna bağl kalıyorlar u bakı açıs, k ver ü rüne rüne dayamaadır daya maadır bunlar bu nlar grünüe grünüe brbr brb r nden o kadar farklı farklıdır dır k, araladak uyun arık her ürlü arımay çzüme bağladığı düünülü Kosaos' Kosaos'a a baren ırsyanlık devle dev le üzeynde zafer zafer kazar ve k Hırsyaları kurbaı olduklarına benze kıyılaa oores oores sa sa süede güvenc güvencee alıa alı a alır Daha ce brço brç o dner d ner,, deolo e ol grmer gb gb,, Hırsyanlı da henü he nü güçsüzke güçsüzke ylara ğam, gü kazadığı anda da keds ıyım yglamı
RH V ROS
t ie dinle ada ya da onladan daa ala ıymı b Hıti ya nlık tasauu atıl at ıl ve mode dnyanın dnyanın kıyımı temsll temsllei ei dei dei e etme yeteneiyle aalaak yede atmıtı u yetenek dolaysı ta isel eveyle yani eysel olaak istiyanlm eenle sınılı kaldıı ölde dinsel kıyım din adamının dllendidii ya d kı kttı iddet a çok bu evei tekelindemi g ön Ö te yanda on seiini ve on dkuunu yylda atııla kendle kend leine ine da yi taa taa ek ek içn bilimi bi idol yatıl yatıla a nı an da e yaatııa e de n oldukla öe bi bilimse ua inamaya baadıa ski mitlein yeine ileleme mitini koydula baa deyile tam alamıyla sonsu mode bi stnln mitini kendi imknlaıyla yava yava kendni tansal kılan ve ögleti en en bi b i insa i nsanlık nlık mitini mit ini yele yeletidile tidile ilimsel uu öne gelmesi mmkn deildi Etnologlan çok ii tanım tan ımladıı ladıı o eski eski blkımı nedensellik nedensell ik teiinden va vage ge çilmesini eektii Doal uak ve eilme nedenle yeine insan lı e aman için msa msa br s s çnd anam n de nede nleii (baka deyle deyle kubanla c br b r müdha n ab ab d dnn nedenle ı) tei te i eti et i nsala doal doal nedenle nedenle sabıl sabılaa ke keetm etmee ee yöneltmek iin önelikle onlaı kubanlaından vageçime geeki u da an ak onlaa onl aa kıyımıla kıyımılan n bundan byle ndnsce ve ayda dee bi son elde etmeden nrt trin gösteeek yapılabli u mui eyi Yunan'da olduu gib stisnai baı bieyle ende deil deil geni geni kitlele ölende geekletimek in nl metnnn getdii ente letel, alai ve dinsel etmenlein olaanst bileimi geeki sanlaın adı aına son vemeleinin nedeni bilimi iat etmi olmala deild dı avna son vediklei için bilimi iat etmile di ilimse il imsell u u ekonomideki giiim uu gbi nil metinin uy guldıı guldıı deinleme de inlemesine sine etknin etk nin bi bi yann yannd d Mode Mode atı va va yi unutup alnıa yannlele ililenmektedi unlala ilala g ygıtl yaptı ve ite bugn seç ona kaı dönyo tı ken
20
G NA H KEC ıS ı
dn urtarc sanyordu şmd ymc olduunu eşetmetedr. ullar babalarn laneteete ve onlar yarglamatadr. syona n ve blmn blm n tüm tüm las bçmlernde bç mlernde çad çadaş aş araştaclar bünün al alntlarn ntlarn eşetmetedr eşetmetedr Öncellermz Öncellermz ayal ettler ett ler gb şddet ve utsal çembernden çembernden anden çma şöyle şöyle dursun dursun mtlern mt lern ve rtüellern zaylamş zaylamş deşele deşelern rn yenden oluşturdu ol uşturdular lar Çadaşlamz Çadaşlamz tüm bunlar eleştr eleşt ryor yor mode m ode atnn at nn gururunu gururunu aç aç mam edyorlar ama bunu daa da ötü br gurur b çmne dönme çn yayorlar. yayorlar. ze verlm verlmş ş olan görülmemş görülmemş avan tala tüye ullanmamzn sorumluluunu almama çn gerçe l nr edyoruz lerleme mtn redded daa da berbat br mt olan ezel dönüş mtne düşüyoruz Ama bu bu mtler aslnda e e nem taşmaz taşmaz unlar daa natç br dr d renşn ler ara araollardr ollardr alnzca alnzca Mtolo Mtol o y deşre deşre edere edere tüm ültürel düzenlerde güna eçsnn onad rolü eşedere ve l el dnsel muammay çöere Kutsal ta'n ve ncln vaynn güçlü br şelde ger dönüşünü ster stemez arlamataz bz Mtler gerçeten anladmz andan tbaren ncl' br başa mt olara abul edemez art çünü onlar anlamamz salayan n cl'dr Tüm drencz bz tedt ted t eden bu ş şaa arşdr Ç uzun sü redr etramzda brço şe aydnlatmata ama enüz end endsn aydnlatmamatadr u yüzden de onun bzen ayalandna nanmş durumdayz asz yere yere ona ona sa çt Ke nd mz ş yerne oyouz oyouz oysa şn anlayz a al nzca Am A m bu şn arlts ve em braz daa arttnda aydnlanma çn en d üzerne döner ncl aydnl toloye uzand ölçüde end özgüllüünü ortaa ortaa çarr ncl men bu metne yabanc olduunu sanmz enteletüel br tarn sonunda enn dorulamatadr dorulamatadr u tar ncl'e ncl' e yaban yaban c görünür çünü atalcasna nllerle aştrmz bütün şddet
R E PREOS
2
dineine din eine yaan ya anı ı klak kla k şekide şekide dönşt dönştşt ştü ü izi iz i aş aş z di u ain ieeyişine eni i eeye uaşık keni içn üü a izi enteletüel e ti enee açısın sonçaa dou u yeni aşaa, kaşıkık e uanıı gideyo ve ni ahyinin ah yinin anlaı olaak şidee şide e aya dnin dnin eleşsin eleşsinii ya çıkayo Ini In iein ein ana u oasayd, keni taie taie ona onadan dan kaça kaçadı dı a anlaa udu e e Kusal Kusal u u a e eşt şti i ona ona ks zene üyk etine z yaşaakta ouuuz süe yın aı önüştek aaka aıaya aşşt Kusa Ruh ene etine anş kıan şe itooinin deşie eiesi de i, i , In I n ien ite itee e endi end i şkayla şkayla nuz nuz eeek eeek ona ona hiçe indi indi geesidi� anasz, şiddetin e atl inanın içine aş öünen sölei sölei izi iz i için aınlata aı nlatasd sd u sei sann sann Şeytan Şeytan üeine üeine ya da akkat Ruhun aan Ruhu endek zae içiinde uyasıı uanna niinin kos aı üe u esein tü tean i aaya getii T u teaa dün niin ouunu ouştuan sanın üteie veasda ulunu Moe Hstianl sanou, u ada ad a ne ne i anda Şetann enien otay otay çkn çkn ge gek k ten iaz ahatsz oua uhannann söed şey sann taih içinde oulaasının esiyet kansınn Şeyann hiçeşe sie i olduudu Çle, u i e iiz oa ze he çoktan ta aanı oaak e e henz taalnaış oaak, l e eek oan oaak çünkü ü üt ten en gzle gzlene ne göüne göünezi zi suna suna O Pc] gine gün gün ol o l ve elee ele e a a kon
d düa lu olduuna ikn edeekti üna ond ünkü n in etele; doulk knd ü y dy, ı e eyeiiz yaı n üy eeen {eyn yaıln luny ana 8
82
Ü H KE C S ı
aba aba e e ya aas aas a a y ya a kese kes e kayakaa kayakaa ya yaı ı ee e e e e e b a a . sa'n sa'n Baba Babaya ya es şet zee zae anaıa e r aas. . a sanlar sanlar öe öe ak ak eee e ee e e e a aa e a a ee ö. aa'nn yaıa kte sra e a e e aaa ayatcı ea eecek sa aatıısa be e zaa az a sa esk aıar tarza şe e kta kta rek ös ös e e B koşlaa koşlaa kyı es zaer keseşş . e e der a aya böye eeya eeyeek. abaı ete arşı özn sa kaar tak e öz öee sa nanarı Baba'an aya aşa ens an Paa ya oar ycs r e aa akat g ışııa ıkarak ı karak dyad d yadaa aışmay aışma ya ara vermeyecek br baka Paale os der D bz aşırtsa ble metnn yazarı km zaan ked grüşn ge karııda baı baı dnmş dnm ş gze be tartıtıımız tartıt ıımız ey tanıamazlık edemeyz edemeyz Rh tar ne anı anı zate ortaya ıkarmı ol ey ey gah kes mekazmaı mekazmaııı tm mtolo mtolon n yaratılışını tm det tanrıarının nalen ortaya ıkarma n aıaktadır aşka deye ncl dlnde Rh Şeytan'ın yelgn ve ma kmyet kmyet tamamar. tamamar . Kıyımcı teml zern zernee na em oan d d yanın aya nanmamaı ya da yanlış nanmaı kaınılmazdır le nn aınayıcı gcn kavra kavrayam yamaz az Hbr şce stem ken ken n yok etmeye mktedr dncey gerekten dnemez B yz den de dnyayı şaalatıp armak n ve leden onra abaya ge r dnen anı Babanın el oldna yan detn tanılyla hb ortaklıı omayan b lhyet olda nanmaın n anmaın mkl e r oln götermek n Rhn tah nde dnyayı özp paalamak paalamak ve şddet ş ddetn n tm t m tanrılaın tanr ılaınıı yava yava yavaş yavaş tbarızlatırmak zere aışıyor oma gerek gerek Sak a'yı a'yı be tbarızatırıyor gb
TR
VE
R E 1 T OS
dir, çük nanala ve namyaa ah hepz atı y de ee aı usalaş e Hrta Üe' eheye a gör Aıda dı aıı e, a geme yo a şy yaıca e re e aama a oşd; bn eemey öm er a ara rk a aafı ota admış br l lma a o amkaır b. I or a braz aa erm er; öde "Şeyadr dolaa l. Demek aı af kd k Çe ae aı r ama aa o aak va gle öe br ar o oa afer ce aye -yoa o am am e aa aa aa aa a a ö ö em m mooj aaabee ve ke aaeem fe apabdm aa afe kr or a ö m a km e a km mk mek k a a oaak çl yı ı a mam kaa o arak a O a Prakle km? Ya prleo Fraaak ak a a Lee am Prleo a ka a k o a ko ama oak o me Prkle e k m am k aa av öe er rlü ym emln m dr emk k akka r m moo Jer oaa ka Om gke a ek oma ama m pkle ok a b eme k ak km om k Om aa ma rm B m a ör v oa r af m Bok mo o ö k am Pr Prle le Pr Prlee lee,, Prle m B g ö
84
Ü K ıS ı
ck o anan a krca kaar oa r nn kavrnaan orca kavraş n rr kna kavraşs oaraa a kr. akleos rne be sa c varr ama an a n c son ge gerz rz nk or ar anaa oo oo k er e rer a eekr eek r Te rn n oaaüs oaaüs arse ve k rel anlam ulaşma a arr v v genllk genllk r r grken bnn av avu u kasa rakeos ürern ür ern B nek n ek aka oas g g rk sonucna varlr Bu z annan Brnc eku mzdn bii günah e bu'nak b lü l ü araakar araakar Ama mzdn e l oln a a Me Me b Bab Bab de suu su u annann en sa b akeos aakar aaka r An An aa aa rn ncn a gerken e nsanara gner l aalet olarak olarak grülür grülür Ben Bbn Bbn lee leece ce m O sonuza sonuza k zn le blke olun e bak b arc Ava, Hakan Ruunu vrecek vrecek ün ünaa Onu On u kbul kbul eeez ee ez nkü nkü Onu On u ne grür grür,, ne e anr uann sa, c emle arş mücaelee en üstün aaket ün ün kranlrn avmas avmas ve barla barlan n ene en enn azanma azanma lr lnn anlac gcüne aanr sa br kez gne knc aakleos olan akka R zaen ünaa olan ama nanlarn greek er ar üm nsanlar n parlaa cakr sa anlana ün abann nezne knc b au aa uşkusuz aa oku er arae anlarn arasna v arn ne gnlşr onu narca nla havale eerk onan onan kuruaa ku ruaa gr gr oku okur.r. Onun elen ele nn n n oa oas s nop nop k nclern br nnc onalanakar Ve kuramak n güklen n cenl megul oan a o ana ze nen verln len ünkü usal Ru konacakr
A H VE A A E O
2
u meti kedisi de sorusaldır emek stedi ei tam sy eileri ke samalaa edie damaa e retii ükü Kutsal Ruhu oara ak emek ii orada olaca ğı ı syler gibidir. ma ai bir afer s kousu olama Kurbalar aaları srasıda be suçlaıcılaı aırıp durduramayaakaır oar ehit olacaktr buu douaa rçok meti ardır cier oları kıyıara kıyıara so eecekei asla ayal etmemekte etmemektedir. dir. Burada e bireysel daalar s kousudur e de Baba'ı Sça rolü oyadığı erhagi bir akı daa. Byle düümek düya ı e ii iyetleiyle bile olsa eeemi kaldıım tala bular la delid d elidir ir Babaı Babaı bir eyta eyta fü füü ü halie halie eimek eimek olur olur emek emek k acak gkyü ile eüü arasıda bir ara daa s kousu ola bili bi lirr gksel gks el ya da dü düyei yei güle güle e biat biat eyta eyta daası daası bir bütü büt ü olarak o larak kıyımc emsili e msili daası daası cil yaarla yaarla,, bu daa daaı ı ye ye rii ri i he ama ama çok yi taımayamadıkla taımayama dıkla i i ou bae bae a ala akı akı bae de fa ki ıarar mode yumcular da bu kili ocaa mada asla kçıamamılardır üü ulac eyta ie sama aukatı Parko arasdaki mücadelede tüm kutsal deti ka deri s kousu edildiğii hi alamamılardır ehitlei syledklerii ok emi okur ükü oa aa edi ed idiği diği gibi, gibi , beirli bei rli bir iacı de de i l, gup halideki isal isala a toptopluluk birlği yede salamak masu kaı dkme üdeki korku eğilmii taığdırlar Kımclar lülei kımcı tm sl mearlığı geye abalarlar ama e kadar ok ehit olursa bu temsil o kadar aar taıklık o kadar apıcı olur. e bu y de de b, b , ci cilllleri eri duyrdğu gib gibii a a ya d dokt a aım ımıı getgetmeksii tü masum kurbalr ii tak alaı gele et te mii her ama kullaıyoru. G k iç olduğu gibi i de püler kullaımı akademk youmlarda daha ieiye gider e telye telye heü biediği eyler suar e el değmem düy, kımc ms aa ei alaya
6
NA
KCıSı
maz Paaleto ne göebili ne de tanıyabili. Müitle de hl ya nılsama içindedi, e yalnıza taih ilenin etkisini deinleştieek b yanılsamala bozabili Dolayısıyla gelee müitlee söylenmiş e anlamdan yoksn gözüktüü için o taihte anlaşılamamış sözei hatılataaktı onlaa Ben daha aanızdayken size bla söyle dim Ama abanın benim adımla göndeeei tarıı Rhlkdüs sze he şey ö öe teek teek,, büün söyledikleimi size hatltaak hatltaak (hanna ze daa çok söyleyeekleim a aa şidi bnlaa dayanamazsınz e a ki O yani akikat R eline, sizi tüm aki ke k e önelteek. nkü kendiliinden konşmaya konşmayaa, a, yalnz dylanı söyleye söyleyeek ek e eleekte olaakla size s ize ildieek O en yetee yete e ünk benim benim oland olandan an al ize ize ildiee ildiee nn 4 Paakleos üzene tüm metinlei sonçta en olaanüstüsü b d Sank msk bi tü şizoeninin ttasız meesiymiş gib, he teojen aça e aganladan olşmş gibidi Alında onn böy e günmesne yol açan açan , bizim kendi ültüel şzoenimizdi şzoenimizdi.. lte istemez dünyadan aynaklanan e Paraleitos ne göebilen ne de tanyabilen ilke e yöntemleden yola çıktıımız üee on anla mak mümün olmaz. hanna bize olaanüstü hakikatle öyle bi itimde aktamaktadı i , onlaı ne hazmedebiliiz hazmedebili iz ne de hazet hazeteey istez izlein he zaman biaz esii olmz blanıklık e şiddeti on onaa yansıtma isi büyktü büyktü Metn M etnnn bazı bazı aynt ayntıla ıland nda, a, iilise ile i le Sinagog aasındak aasındak çatışmala çatışmaladan dan etkienmiş etki enmiş olması ol ması da mhm htem te meldi eld i ama onn ası onsnn onsnn hannanın hannanın ahdi ahdi üşman lıı üzene çadaş tatışmalala hiç ilişkisi yokt Benden neet eden aamdan da nee ede Başka iç kimse nin amadıı amadıı işlei onlaın aasnda aasnda yamamş yamamş olsaydım olsaydım,, na la olmazdı imdiyse yatklaıı ödklei alde em enden
A R H VE R l E OS
2
em aam'da ee ee. u yaada z ok ee ede ee ee öz yeie gei diye odu aada ize gödeeceim uka aakeio) yai aada çka akika Ruhu ged zama aa ak edeek [ ko emou] emou ] iz de a a edeek edeek z z k k humei humei de k aşagça aşagça ei eime bke bke ua ize de ep deyes d eyesiz iz die öyedim. öyedim. izi haa d edeceke Ee öye aa a a saa saa geio ki k i izi öde heke a aaa hizme eii saaak ua aba' v ei tamadka i yapaa yapaakka ua size şimdide idiyom Öye ki saai gece bu a size öedimi ha aya z " Yuhaa �
B mtn kksz yzdıı döndek mcde ve kym çrırmaktdr. Bak mcde v kıym doyszc çatıyor oz Am dyı ork bak1nı d çr tm bkaan çk on hkm on nkm dr rsn o km kmdr B mn çda ahdarnın do br bercs ypmk anaımdı baanse rçm sm omk om krr kendz kend z rçmedn rçmed n kormz kormz çn hyn hyn gör görn nr rde de k yengnn neden od ynı nal öngöek çn be ed öynn ey srçmye dnrmkr Vay yngye yn gye ra ra gb gbdr dr;; görnd kadra kadra on b b becek on am sonçta on grçeketrn kyar rmtır 'nn söz ze rmdkçe zm gnımz ok B e saı z kaız Kıyımcı ms ns br me srd rr nh vahy drnktr Kçını oark vhy getrn, yan Tanrınn kndn gnn efr do kımda dsaır gnh çnk pm a katn kend tndık cnz krdmz az çok rahaac kçk dnmerz band n odr Kımın rn rnn nanç drmn önc Pn den gerçeken drenbmk dren bmk çn çn s sk kam ams s gerk gerken en y y
28t
GÜ NA
S
rba ekaa kr kr aç deşr r kyc arak avs krks rsadr er yka r s kdsn a a d baa edyrs ddğ a a y fed fedm m s kms? dd B B s s me me say saym dy ya ged ed (çr (ç r ş ş 9 Bn rada öncek sayaarda arşa üm er bm dğ nc sürcnn ksrs br ork öen görmky Ay süreç süreç arht de cereyan cereyan der de r v v bda b da böy arh oarak creya creyann eder üm düyan bd br sürçr b v Parakts gşy brdr Parakts ged ed nd nd der sa sa baa a akk kk edeckr b masm öümümü v dünyan başdan sona dk büü a sm öürn aam açğa çkaracakr sadan sor gcek oaar oa ar dmk k onn g g akk dckr sözrye ya da naç rya rya değ değ ş rak rak sa gb örk örk bee ad ader er ya da Rma Rmaa a ödür ödü rdüker k k rya rya ardr sözü sözü ede ed eer er ama daa sra rsyaar arafda arafda kym rayan ahder de söz knsdr üm ceaan kyma ra üm krbaar söz knsdr Gerçek de ney akk d ekdr ek dr se ysamaar doğran doğran kk ky kyara ara dama a a kk dd söyüyorm be Ve ş cüe de am ma e y br b r aat saat ey k sz s z dn herks Iana h ekdr y mt tğ tğn n anack anack ad ad avcar b vay eks aa a a grmek grmekd dr r tk ky ky oaer oa er bürok bürokraa raar r gb Bda öye hr ddet ddet en en aça çkrdğ şey şey aç açaa çk ç krmak rmakadr adr a a parn, de d e rn potkar v deoojer üm sae rann o bdaac dom dom aner ane r h fedakr fedakrk karnın arnın övg övgüy üyee deer odn od n a nyorar nyorar ar ar da ne yapkaı yap kaı b b myorar myorar ve onar on ar baaam baaam z geekyo geekyo Brbrm Brbr m baamam baamamn n zaman ged ged Braz daha k rsk vaktm kamayacak