PiPU EMERGENCY MEDICINE
เอกสารชดนจัจ ัดทาขนจากการรวบรวมเน นจากการรวบรวมเนอหาต อ หาตางๆจากหลายท ทังเอกสารการเร งเอกสารการเรยน , ความร ท ท ไ ดบนวอรด, guideline บางสวน วน อาจมภาษาบางสวนเป วนเปนภาษาพด รวมถงตั งตัวย วยอ บางสวนท วนทกระผมใช กระผมใชเองซ องซงไม งไมสากล สากล หากมขขอผดพลาดหร ดพลาดหรอสงสัยตรงไหน ยตรงไหน กระผมขอนอมรับ เพ เพ อแกไขตอไป ไ ป หวังว งวาเอกสารชดน ด นจะเป จ ะเปนประโยชนกับท ั บทกคนไม กคนไมมากก มากกนอยนะครับ...
PiPU Pipu Tavornshevin
ตดตอแก อแก ไข ช แนะไดทาง ทาง
[email protected]
นะครับ
(P’Book Vajira BM19)
PiPÜ BM19
Emergency Medicine Hemorrhagic / Stroke / ทาแผล / Rabies / Tetanus / Anaphylaxis / Pain control / UTI / Pharyngitis / Sinusitis / Cardio emer / GI bleed / Airway disease / Aortic emergency / Trauma / Foot and Shoulder injury / Head injury / EMS / Hazardous material incident / Syncope / Geriatic medicine /
ชักเกร กเกรง / Toxico / นตพพ ษว ษ วทยา ทยา Forensic Toxico
Hemorrhagic ex. Ectopic pregnancy บางทม ม bradycardia ได เพราะมันกระต นกระต น vagal reflex จาก pain มาก
เวลาจะเกบ UA UPT ใหไป U/S กอนเสมอ อนเสมอ เพราะเราตองการ acoustic window จะไดเหน organ ชัด
1
PiPÜ BM19 Methanol > M/C CT brain = Putamen bleed/necrosis
Stroke
มัก miss Cerebellar stroke
Stroke PCA
เรามักน กนกว กวา vertigo ธรรมดา(central vertigo จะมนนอยๆ นากลั ากลัว ไมเหม เหมอน อน peripheral ท ทจะเว จะเวยนหั ยนหัวชั วชัดๆ) ดๆ) หรอมักเจอเป กเจอเปนตามัวๆ าใหคนไขไปตัดแว ดแวน หรอมองไมเห เหนนั นนั นน น น/มองไมเห เหนข นขางๆตา วๆ/ภาพซอน แลวโทษวาให
ายแตยา ยา Dimen 50mg IV, Betahistine 6mg 1x2 (ENT ชอบมาก) Pitfall : จายแต ทดด : : ควรตรวจ cerebellar sign ทัง vermis/peripheral Mx ท : 1st M/C Hypoglycemia
Mimic stroke
Mx : push glucose +
หา cause “infect” >>> respi , GI , GU , skin&soft tissue ; ตองหา source 4 ท ท น เ สมอ
Transamine ชวยใน bleed เยอะๆได ex. Skull fracture ; ไดผลดใน ใน 3hr แรก : Load 1g then drip 1g in 8 hr
ทาแผล าแผล เยบแผล บแผล อ ตาย ?, ดกกนแผล > ลาง > stop bleed, ฉด TT ?, ชนดไหม : suture ?, เนอตาย Lidocaine
onset <2min, duration 30-60min S/E : arrhythmia, hypotension, CNS
แผลหนังหั งหัว เยบ subcu ? Off stitch
ATB
** ถา with adrenaline จะเพ จะเพม risk infect
จะเพม raw surface > ↑risk infect ; ยกเวนควจะโกน ว จะโกน for cosmetic ใชกรรไกรตัด(เหม ด(เหมอนตั อนตัด pneum) ; ถาโกน > จะเพ ถา prone infect ไมตตองเยบ (แนวๆเป (แนวๆเป ดแผลไว ดแผลไวไง) Non prone infect/cosmetic = ใหเยบ subcut ; ถากลัว bleed ใหเย บ subcu ดวย หนา 5d + ตด sterile stitch ตอ(กลั อ(กลัว suture mark) บๆเยอะๆ 10d off Fine extremities พวกขยับๆเยอะๆ ท ทอ อนๆด นๆด blood supply + tension size ใหใน LW, prone wound ; ถาใหใน non prone wound จะเพ จะเพม infect หัว infect 1% เทา 7% ; ถาเทา clean ด ไมตตองให งให ถา suture ดวยก +/- ATB prophylaxis าเชอ povidine ทารอบแผล หามใสในแผล ในแผล or dilute 1:10 พอได - ยาฆาเช
2
PiPÜ BM19 Rabies : Ig ฉด IM - ERIG 40ml/kg > จะแพ จะแพได ตอง test กอน อน
1amp = 1,000u
- HRIG 20ml/kg ; เอกชนมแต แตน น ด แต แตแพง แพง > ฉด infiltrate ไปรอบแผล ดักเช กเชอไม ให ใหเขา nerve
: Vaccine - PCEC(purified chick embryo cell) ฉด ID 0.1ml 2ขาง - Verorab ฉด IM 0.5ml
d 0-3-7- -28 d 0-3-7-14-28
**Hamster bite ไมต ตองฉด เพราะไมผผานมาคน( า นมาคน(CDC) แตไทยให ไทยใหฉด เพราะ rabies incidence เยอะ กฉฉดเอาชัวร วร <12 ป Tetanus : TIG – tetagram 250U IM ; สวนใหญ วนใหญจะใช TAT 1,500U อาย <12 ป (ลด (ลด dose ในเดก) ก) 3,000U อาย >12 >12 ป ป
: Toxoid 0.5ml IM at 0-1-6 month ; ฉดจะปวดบวมจาก Arthus reaction ได ได - prone wound 1. Wound depth >1cm 2. >6hr 4. Dirty wound
3. Contaminate soil/saliva/feces
5. Puncture/crush wound
6. Avulsion wound from burn/missile
ครบ course) = มันเท นเทยบเท ยบเทา non-immune - TT ฉด 2 เขม ขาดเขม 3 ไป 2 ป(ไมครบ
Anaphylaxis : risk – ช <16/ญ >30 ป ป , IV route
ตายมากสดจาก ดจาก Laryngeal edema
ผง) + ม 2/4 system 1. Likely allergen(ATB, sulfa, ผ 2. Not likely allergen + ตองม skin + 1/3 system 3. Known allergen(ก ง
ยา seafood) + BP drop
Tx : 1st airway ABC, expand volume 5-10ml/kg, 5 -10ml/kg, early adrenaline สาคั าคัญตรงเวลา ญตรงเวลา Dx at ER time Adrenaline
Steroid
Anti H1
IM (1:1,000) 0.3-0.5mg, เดก 0.01mg/kg ; ซาได าไดทก 10-15
นาท ถาไมหาย หาย 3 dose >> ให IV : (1:10,000) 0.1ml/kg เอา Adre 1amp ผสม NSS เปน 10ml IV slow push in 10min ได 3dose ; ถาไมหายอ หายอก ให drip Hydrocortisone 250mg IV ; รพ เราไมม ม ให ใหใช Dexa 10 mg แทน st 1 Diphen 0,1mg/kg(Benadryl) รพ ไมม > ใช CPM แทน ม >
เพราะฉด Adre ตอง observe 1hr ระวัง tachyphylaxis + observe 4-6hr at ER for relapse + D/C advice observe 72hr for late phase (เลยให steroid)
nd
2 Dimen งความดันข นขน) น ) Anti H2 : Ranitidine ได(ระวังความดั
Adrenaline
Steroid
Anti H1
Anaphylaxis Angioedema Urticaria -
Anaphy ตร ส ตร : Adre 0.3-0.5, Dexa 8, Rani 50, CPM 10
ประเมน q 5 min if respi wheeze > พนยา นยา
Angioedema : ผใหญ นกถ กถง ACEI, เดก นกถ กถง allergy Tx : แบบ urticarial ให CPM แตเพ เพม steroid(hydrocortisone) ไง
ถาบวมมากๆ กด mucosa คอ >> ให FFP ไปเลย เพราะมันไปสลาย นไปสลาย bradykinin ได ; ; ม enz ยอยอย อยอยใน ใน plasma
3
PiPÜ BM19
Pain control มักให synergist รวมๆกัน +/- adjunct(TCA, muscle relaxant ) Methysalicylate cream 30 mg 1 หลอด นวด prn Mydocalm(Tolperisone) 1x3 : muscle relaxant
แนะนาแค 4g/d, max per dose = 600mg (10-15MKd) ให (500) 1½ or (325) 2 tab NSAIDs 1. Ibuprofen (400) 1x3 PO pc คลนก ชอบใหเด กลดไข(ม syrup), หมอฟัน ; เดนลดไข 2. Diclofenac (25) 1x3 PO pc ; ชอบเป นยานวด เด นแกปวด **อยาลมให PPI กัน ฉด (75) IM stat ; หาม IV มันจะ arrhythmia ได ; คนไตวาย ใช 50 พอ , ถามประวัตโรค 3. Indomet - 25 1x2 เดนแกอักเสบ > แก gout attack กระเพาะเสมอ Paracetamol
4. Ponstan 500 5. Naproxen 250 1x2
Migraine – Naproxen(275 Synflex), Ibuprofen GI risk : low ให NSAIDs alone mod ให NSAID+PPI ; ตปท ใช coxib เลย แตไทยจน high ให coxib + PPI เล ยง NSAID or weak opioid Heart risk : ให Naproxen เล ยง NSAID **NSAIDS หามใน end of life care เพราะ PU bleed, gastritis, renal fail ได
หามใหใน CHF เพราะมัน salt water retention ได CI : GI, ไต, heart(HF, ischemia เพราะ fluid retention), pregnancy(1st tri – abort, 3rd tri - PTL ) Stroke(Plt aggregation), แพ sulfa(-coxib, -xicam) มโรคหัวใจ : กน ASA อย (non spec, COX1 เดน) หามให NSAID อ น(เพราะ drug interaction) ; Naproxen ยังพอได(บัญช 3) 2. กน High dose NSAIDs อย PU : ด risk 4 ขอ 1. อาย >65ป 3. กน ASA/steroid/warfarin/anticog 4. PU with complication **คนไทย ถาม Hx ปวดทองแนว PU กนับ 1 แตม PU เลย เพราะไทยมักไมได EGD Opioid
1. MO 3-5 mg IV stat MO(1:10) 10 mg + NSS 100 ml IV drip 5ml/hr (0.5 mg/hr) ไมม max dose ด S/E เอา - ตดนอยกวา Opioid อ น ใชใน Acute pain จะจัดหนักกอน คอยๆลด ; max 0.1mg/kg q 3hr( หรอถายังไมลดปวดสนทกยังไมกดการหายใจ)
> ขอเสย : antichol > bowel move ลดลง (colo ไมชอบ) ทองอดทองผ ก(วันแรก post op ย งกน
ไมได), ฉ ลาบาก, BP drop(histamine), bronchospasm
จะ potent นอยกวา แตตด เยอะกวา > ขอเสย : met > Norpethidine จะคั ง ไดในคนไตไมด "หามให พ นัทเจอหลับยาว 2 คน" , ชักได เหมอน atropine > HR เพ มได (vagolytic eff) ตางจาก opioid ตัวอ น 3. Tramadol (50) 1x3 PO pc or 1 tab PO prn for pain q 8hrs (100) IV stat (1amp = 2ml = 100mg ) 4. Fentanyl พัฒนามา s/e นอยหมด , no active met, onset เรว ผลตอ CVS นอย Patch 50µg Fentanyl (5:1) IV drip 5 ml/hr (= 25 µg/hr) 2. Pethidine 20-30 mg IV prn q6hr
4
PiPÜ BM19 Opioid enteral
1. MO sulfate tab = MST (10) ได Bioavailability = 1/3
กน = long acting
ถาเดมฉด 10 mg/d >>> กใช MST (10) 1x3 po pc = 30mg/d - เอา MST มาป Basal แบงกน q 12hr(sustain release) ; Kapanol 20mg capsule OD - dose breakthrough ให 20% ของยากนทังวัน : คนน เท ากับ 0.2x30 = 6mg onset 15min , นาน 2-4hr >> จะใชเปน MO syrup(1cc=2mg) สั ง เปน MO syrup 3ml prn q 2-4hr if PS>7/10
ถา Pt ขอ prn 4-5 dose กเอามาป Basal ใหม **Neuropathic pain = TCA, SNRI, CBZ, Tramol
UTI
Upper : chill ไข , CVA tender, N/V
ใหยาใหคลม E coli, เดกหาม FQ
Lower : dysuria
Ex. Cef-3 14d, FQ 7d Tx 1st Bactrim
บคลากร รพ มแผลผวหนัง > สงสัย MRSA จะใหยากนกลับบานอะไร ? Ans = Bactrim Pharyngitis M/C viral, then bact(strep gr A C G)
Modified Centor
(Strep gr.A score)
Bact : ให Amoxi/Clav 10 วัน 1g 1x2 po pc(30-50MKD ) Strep pyo : ไมม Beta lactamase in vitro ; ยังไมตอง + clav ก ได Strep pneumo : ดอ PBP alteration > ตองให Amoxi high dose H influ > ↑Beta lactamase Fever, no cough, LN +ve, Tonsil +ve
1-2 + ไอ นามก = Treat Viral เลย 1-2 + ไมไอ/ไมมน ามก = ทา Rapid test Strep A ; ไทยไมม **เดก <3 ป Strep A จะมาดวย generalized lymphadenopathy ; 4-5 : Tx ATB
Symptomatic tx
2-3 : Rapid test if neg > send culture
ไมมาดวย pharyngitis
0-1 : pharyngitis symptomatic tx
Para, Ibuprofen(สวนใหญ bact para จะไมคอ ยอย ให NSAID ไป synergist เลย)
เจบคอ > Kamillosan พนเอา Clinical judge : Dexa 4 mg iv stat ; ยัง controversy อย แตชวยให Pt สบายขน Sinusitis – Amoxi 3g, Pharyngitis – Amoxi 2g
Dx Acute rhinosinusitis
เอา 2major, 1major(ยกเวน facial pain) + 2minor
**viral URI suggest ABRS : worsening symptom after 5day, persistence of symptom >10d
in Adult : EPOS 2007 ไทยชอบ
ม symptom + sign
5
PiPÜ BM19
หายเองได แตใชเวลา ใน mild case, no complication get rid infect + I&D + tx underlying condition (ฟันผ มักกรามบน, allergy) intranasal steroid ลด inflame ใหเสมอ , oral steroid if pain ให 3-5d oral ATB short term + intranasal steroid ด symptomatic : oral antiHis if allergy, decongestant if แนนจมก, nasal douch ดใน chronic
- Tx Acute RS: spontaneous resolution 46%
: ATB ท ใชนาน 10-14d 1st Amoxycillin
; high dose จะคลม S pneumo ท ดอไดดวย
>> ถา 3-5 วันไมด ให switch ยาเปน 2nd line : Amoxyclav, 2 nd gen Cep, 3 rd line : Clinda + 3 rd gen Cep
Chronic rhinosinusitis : Gran negative + Anaerobe เดน Tx : ATB at least 21d – Amoxyclav, Clinda + Ciproflox, Macrolide + Metro
จรงๆยัง controversial ไม รวา infect จรงรปาว [no ATB approved by FDA เพราะไมม RCT] แตกม ักให - กลไกจรงๆแลวมเยอะมาก : Microbe(สวนนง), Biofilm, Allergy, Asthma, ASA sensitivity, GERD, Super Ag ท พดถงบอย คอ Biofilm = เกราะป องกันเชอ( glycocalyx, polysaccharide attach mucosal surface) **Chronic RS พบ Biofilm significant > พวกชอบสรางคอ Pseudo, S aureus เวลาเจอ ตองใหยากาจัด biofilm ใหได - Tx for Biofilm 1. Sx ผา ชวยเพราะ O2 เขาไป ทาให cilia function ตอได 2. นยมมาก Surfactant สบ baby shampoo irrigation 2หยอด/นา1L ใชในคนผาแลวไมหาย
(ตองผากอน ร sinus จะไดใหญ ลางไดงาย) 3. ATB : Mupirocin lotion ยาทา for S aureus 1 หลอด/นา 1L 4. Disrupt QS : Macrolide ใช low dose ½ พอ(subtherapeutic) ใหนาน 3mo ตองกนสัก 1mo ถงจะเร มไดผล ปกต 150 1x2 >> กใช 1x1 พอ Chlarithro ปกต 500 1x1 >> กใช 250 1x1 พอ Roxithro
6
PiPÜ BM19 **Macrolide shrink polyp ฟังหไวห ยังอย ใน trial
How to choose Pt for Macrolide ตองเลอกให
: no allergic, negative culture, nasal steroid not effective, symptom domained by post nasal drip (stricky secretion), facial pain, HA [not favor in clear runny nose, sneezing, allergic, fungal RS, ciliary dyskinesia]
สรป Treatment rhinosinusitis ATB 10-14d1st Amoxycillin
Acute RS
Intranasal steroid
ถา 3-5 วันไมด ให switch ยาเปน nd
บน, allergy)
nd
2 line : Amoxyclav, 2 gen Cep ถาแพ ให FQ Levo, Clinda, Levo
Chronic
With NP Without NP
Influenza
ATB 21d+ no ATB approved by FDA
tx underlying condition(ฟันผ มักกราม
symptomatic : oral antiHis if allergy, decongestant if แนนจมก , nasal douch ดใน chronic
Consider Macrolide
ให ATB หลังผาแลวม polyp recur Long term Mac ถาไมหาย 3mo ให CT > Sx
7
PiPÜ BM19
Cardio emer Bradycardia
Symptomatic จะให Atropine ; หามใน ถาค ดวาม ischemia เดม เพราะถา ↑ จะ induce ischemia ได > then Dopamine(จะใหชว ย keep BP ไดดวย) / Epinephrine / Isoproterenol(2-10µg/min) > then Pacemaker
ตอง r/o 2nd จากยา อ นๆกอน เชน กนยา Beta block แลวไตวาย หรอกนยาเพ ม(เปนไดแค Mobitz I เพราะมัน เปน supranodal block) ถา brady ขนาดไหนกตาม แตไมมอ าการ เรากไมทา ไร 1’ = sick sinus > confirm by EP (electrophysio) study Tx ใน AF with pause >5sec or AV block with pause >3sec STEMI
จะ CAG : ให Tigagrelor 90mg จะดกวา Plavix เพราลด death มากกวา จะ fibrinolytic : ให Plavix 4tab ถา <75ป ; ถา >75ป แลวแต
NSTEMI
Heparin 60IU/kg bolus, then 12 IU/kg drip
ใช Enoxa 1mg/kg SC q 12 hr x 2-8d ; ถา GFR<30 ใหใช Heparin Pro BNP
สงเม อนกถง CHF ท Hx PE ไมชัด 1st exclude : dyspnea ควร >300 2nd พอเกนแลวดตามอาย <50 50-75 450
Inotrope
900
>75 ป
1800 >> Likely CHF
Dobutamine ดสด แตชวงแรกจะ BP drop ด
น ทัง ๆท ควรให Ex. EF ไมด แต BP ok >> ให Dobutamine ; ปกตไมมใ ครกลาใหกอ ไมด >> ให Dopamine mod dose (5-10mg/kg) = (2:1) 7.5mg Morphine ม histamine release เวลาใหแรกระวัง BP drop
จะให NTG ตองระวัง
1. SBP<90 2. brady HR<50 or tachy HR>100
3. RV infarct – Ste in V1 หามให vasodilator 4. Hx on Viagra esp ชาย, ม sex กอนเจบหนาอกไรง ; Sildenafil 24hr, Tada 48hr
Cocaine
กทา ให STEMI ได ตองถามสารเสพตดเสมอ เพราะ ↑catechol > alpha – vasospasm > MI ได , BP shoot **ยาท ตองเล ยงใน cocaine induced MI : Beta blocker เพราะ cocaine จะไปกระต น Alpha เด ยวๆ แยกวาเดม
8
PiPÜ BM19 Syncope
ดจาก Sanfrancisco syncope rule = Syncope high risk แปลวาม serious outcome หาม D/C ตองหาสาเหต : C H E S S – CHF, Hct<30%, EKG abnormal, shortness of breath, SBP<90mmHg = สง 3 Lab กอนเสมอ คอ CXR, CBC, EKG DDx : TIA, seizure W/U : cardiac cause : EKG, R/O aortic dissect, PE(ขาบวม, pulse 4ext, well score ) Noncardiac cause : M/C orthostatic hypotension, vagovagal attack (prove ไมได ตอง R/O
อยางอ นกอน) stroke ตรวจ Neuro ทกอยาง Seizure > Ca Mg P, Lactate, CK เอามาชวยเวลา clinical ไมชัด Ca gluconate
Digoxin
จะให ระวัง Digoxin toxic[N/V/D, yellow vision, mental disturbance, HA] พบใน ตนย โห, ชวนชม, ลาเพย กนพวกนมา เพราะจะเกด stone heart(tetanic contraction) EKG effect : scooping pattern ; ไมตองรักษา แยกกับ strain patterin in RVH/LVH Intox : (pathog)bidirectional VT, (high sense)PVC, (high spec)AT with block มแค 2 สาร : Aconite(ตนไมดอกหมวกๆ)
UGIB Variceal
50 drip 25
Octreotide 50µg IV bolus, then 250µg + 5DW 500ml (1:2) iv drip rate 50ml/hr x5d Prophylaxis ATB : Ceftri 1g iv OD or
แพ Pen > Norfloxacin (400) 1x2 x 7d (ลด SBP) or Cipro 400 mg iv q 12 hr Prophylaxis bleed : Propranolol (10) 1x2 po pc keep HR 55-60 If chronic alcohol : Thiamine 100mg iv OD x 3d Non-variceal
80 drip 8
Omeprazole/Pantoprazole(Controloc) 80 mg IV bolus, then 80mg in 5DW 100 ml IV drip 10ml/hr ; Panto ดกวา Ome แต ตจว ไมม กใช Ome เอา
คด Blatchford score if >12 : plan EGD within 12hr [คดจาก Bleed > BUN,Hb,BP,pulse กับ Comp > Hepatic dz, HF, syncope] Stress ulcer prophylaxis ใช PPI เม อ
NPO ไมตองให !!
1. illness : severe burn (>35%BSA), sepsis, RF (Cr>5.7 Plt จะ dysfunction), liver fail, trauma 2. Mechanical ventilator >48hr (prolong)
; very high risk
3. Coagulopathy : INR >1.5, Plt<50,000
; very high risk
4. GCS<10 , major head injury, NeuroSx, MI, spinal cord injury, shock 5. High dose steroid -
S/E : aspirate pneumonia, C difficile colitis, hypoMg if use>1mo
9
PiPÜ BM19
Airway disease
พน SABA
Good response : COPD/asthma Poor response : pneumonia, cardiac wheezing ; Pt COPD
อาจมาดวย heart dz กไดควรสง EKG ด
ใหสง CXR ด
Ventolin - solution 0.03ml/kg + NSS upto 3ml ; 1cc=5mg พนดวย 6-8LPM(มันจะได 15micron particle) 0.1-0.15ml/kg + NSS ; 1NB = 2.5mg = 2.5ml - NB NB > ประยกตเวลาใชใน hyperK จะใช dose 10-20mg ไง = 4-8NB
แตจะมแตแบบ NB ไมม solution ใน COPDAE คอ Berodual[fenoterol + Ipratopium ; antichol ด ลด admit+synergist] ถา severe AE(พวกพดไดสัน ๆๆ) = ให + steroid ไปดวย ใน asthma : SABA ใช Berodual เลยกด พนสลับกัน ; antichol ↑affinity Beta2 agonist ; Berodual(ipratopium+fenoterol) - dose same
ยาพนท เหมาะ
Mx : SABA 3 dose +/- antichol + 8mg Dexa + O2 + IV Mg 1ครัง ; หลังประเมน 2nd time/1st time with PEF<60%
มัก precipitate จาก infection ด 2/3 criteria ; ไมมไ ขใน criteria นะ
COPD
1. Exacerbate/dyspnea 2. 3. ABG
PCO2
เสมหะเปล ยนส **strong เสมหะเยอะขน 60
40
20
Lung severe mod mild(หายใจไดเรวชดเชยอย ) ; ถาเจาะ ABG แลวเจอ normal PCO2 = 40 แปลวามันคอนแยแลว ใหเตรยมใส tube เลย
Mg in asthma = 2mg in SPE
= 8mg ; ตองระวัง S/E hyporeflex/conscious change > respi depress > EKG/cardiac arrest
Pneumothorax
ๆ clue for Primary SP : ปอดจะยบเหลอกอนเทากาปั น เพราะ lung compliance ดมาก เลยยบไดสด Secondary SP : ปอดจะยบไดไมหมด ดเ บย วๆปดๆ ; เหน CXR ครัง แรก กตองนกถง secondary > พวกอาย >50, smoking, U/D lung
Tension pneumothorax General Chest sign CVS
U/S Seashore sign Lack of lung sliding
Acute chest pain, pleuritic chest pain, dyspnea, cyanosis, syncope, cardiac arrest Hypoxemia, subcu emphysema, tachypnea Tracheal deviation, unilat expansion, hyperresonance on percussion, ↓tactile fremitus, ↓decrease breath sound ไดทัง สองขาง ตองหาดๆวาจากขางไหน Tachycardia, hypotension, pulsus paradoxus Hemodynamic monitoring : pulm diastolic P↑, CVP↑, CO↓
หา lung point ออกไปทาง lateral เร อยๆจะเจอ, large = size >2cm ถามกแ ปลวา exclude 100% pneumothorax DDx : pneumothorax, pleural adhesion, pulm infiltration/contusion, ARDS, atelectasis
**Pitfall : miss apical pneumothorax ดยาก, ตรงท ม subcu emphysema จะดยาก, พวก chronic lung/high PEEP จะมองเหน lung sliding ยาก
10
PiPÜ BM19
วธใส ICD : ลง incision แลว แตใหแหวกขามขนไป 1 rib > มันจะ point ไปดานบน เวลาใสตองถามวาแนนหนาอกมัย ? เพราะถาไปชน spine ลกไป มัน จะแนน ตองถอยออกมา
- Subcutaneous emphysema > Mx : no ICD,
Tx : 1. ให O2 high flow 100%
ตองลด PEEP
ไมไดใหเพราะหอบเหน อยนะ แตมันจะชวย diffuse(เรวกวา N2) ลด space ท รั วได > ปอดขยายไดเรว
2. Control pain by opioid ; หามให NSAIDs เพราะคมไมคอ ยอย อย แลว esp on ICD 3. เบก Triflow ดด 100 ครัง /วัน (ชมละ 10 ครัง ) ดด 1 ท คาง 1-2-3 ว - กนได , observe 24hrs, no ATB - F/U CXR 24 hr : เจอ expand ยังไมตด = check circuit(mute ด) or ใหญมากอาจตองรอ F/U อก 24hr : ตดแลว ให clamp สายดกอน 4hr แลว film อกท ถาด เอา ICD ออกได - D/C นัด F/U 2-4wk, พวกนักบน/ดา นา อก 2wk ควรทา pleurodesis เลย
; ถาคนปกต รอ 12wk บนไดแตถาอาชพนักบน รอจนหายด ถานัก
ดานา หามตลอดชวต
Pleurodesis = PSP : Sx หายไดดมาก 90-100%, Med แค 75-90% SSP : ม U/D ปอดแลว จะทา Med or Sx กมค าพอๆกันไง
indication for Sx = Bilat SP >> เวลาเจอ recurrent จะสงสัย Bullae ใหทา CT หาด ถาม = Sx condition ex. Case SP bilat มาสองขาง > ใส ICD 2 ขาง หาย ตอมาเปนใหม เลยทา Med pleurodesis 2 ขาง กยังม recur ใหมอก กเลยทา thoracotomy with pleurodesis ; จรงๆคนนควรท า Sx ตังแตครัง แรกแลวนะ = =’’
11
PiPÜ BM19
Asthma exacerbation
มาถงประเมน severity : V/S , peak flow(ดตามตาราง เพศ สวนสง ; นาหนักไมมผล) ABG(if severe) Mx
on O2
พนยา beta 2 x 3 dose systemic steroid
ประเมนซา ท 1hr: peak flow ถาดขน ก > beta2/antichol พนสลับทก 1hr
ถาด PF >60% ใหกลับบานได แตถาแย กทา เหมอนกัน แตให drip Mg 2g IV 20 min(counteract Ca at peripheral airway ชวยลดการนอน รพ) ไมตอง monitor EKG แบบสต เพราะ dose ต ามาก At 2hr ประเมน V/S, PF 1.ด > D/C : สอนคนไขพน ยาใหถก MDI/accuhaler/tubuhaler , oral steroid 7d, combination inhaler ICS/LABA (M/C revisit เกดจากหมอไมใหตัว น) , นัด F/U 1-2wk เพ อดการใชยา อาการ การควบคมโรค 2. ยังไมด 3. IV theophylline 5mg/kg in 1hr drip 10mg/kg in 24hr ; s/e ตอง monitor EKG เสมอ(ทาใน ER, ICU) D/C : ตองได ICS, oral CS 7d
ET tube เม อ non response medication, pH < 7.2, PaCO2 >5 mmHg, PaCO2 >55-70, PaO2<60 - adequate oxygenation, ↑expi time I:E = 1:3, MV 6-8L/min, TV 5-7ml/kg **Beta 2 มาเยอะๆ ระวัง hypoK
Reliever
Tx
SABA2, LABA – formoterol(Symbicot - SMART) Antichol – ipratropium(Berodual)
Controller
S/E : tremor, tachycardia
12
PiPÜ BM19 COPD
Dyspnea progressive, chronic cough/sputum, Hx risk factor (smoke, anthracosis), FHx COPD Case แกๆ เหน อย 6hr เสมหะ ไข progressive dyspnea สบบหร เยอะๆ ; COPD มักมาดวย AE จาก infect จะไมมาดวย wheezing
DDx
: heart, pneumonia, infected bronchiectasis, bronchitis, ... สง CXR, EKG for r/o other disease
PE
: Barrel chest, clubbing, โคนเลบจะน ม, cyanosis, muscle wasting
CXR Tx
: AP Lateral - retrocardiac >2cm = increase AP diameter O2 keep 88-92, SABA + SAMA
systemic steroid 30 mg for 5days ATB if increase sputum, purulence ตาม gold guideline LABA : gold B = Indacaterol Smoking cessation, pulmonary rehab, Flu/pneumococcal vaccination NIV in COPD : success rate 80% ชวยลด respi acidosis, hospital stay, ↓intubation rate
เหมาะกับ Pt severe(COPD AE, CHF, OSA) โดยท ผป วยตอง รตัวด + ใหความรวมมอ, V/S stable, เสมหะไมมาก ไอออกได , ป องกันสาลักได COPD AE : severe if - กลามเนอช วยหายใจมาก
- PEF <100
- PR >120, hemodynamic unstable
- PaCO2 >45, pH <7.35 q
- Sat <90 , PaO2 <60
- alteration of consciouseness
- Rt HF
กอนพนยาชนดใดๆ ใหลอง test spacer กอน MDI - no spacer
- Spacer : ตอง prime dose 10-20 ทกอ นเคลอบ ไมตองลางบอย
Tubuhaler ดดยากกวา แต particle จะเลก คนเกงๆ สดไมเปน เลยแนะนา MDI + spacer แทน
Aortic emergency Case
แก ปวดร าวลงขาสองขาง 8hrPTA , U/D : HT, IHD ปวด Ps 10/10 มชา ออนแรง PE : BP 150/90, PR 90 loss of ext pulse Back tender at L2-3, Neuro – motor V/V and I/I, loss of pinprick below T10, loss of sphincter tone, bulbocavernosus negative, DTR lower ext 0+ Imp : ruptured AAA
Risk factor AD
HT 50-80%, age, sex ช>ญ, preg 3rd tri with CNTD, FHx Genetic trigger thoracic aortic dz : Marfan, Bicuspid aortic valve (เลอดจะ turbulent > injury ), Ehler-Danlos Congenital dz : Coarctation, Turner, TOF
Drug : cocaine, NMDA(ectasy) Inflam dz : Giant cell arteritis, Takayasu arteritis, Bechet dz, Aortitis, Syphilis S/S
PE
CXR
ปวดรนแรงตัง แตแรก(ราวไปหลังได เซาะ retroperitoneum) ; ปวดแบบไหนกได Painless ได 2-10% >> มักมาดวย syncope แทน คลา : BP 4 Ext ตางกัน บนลาง 20, ซายขวา 10, Pulse deficit 15-30%, radiofemoralpulse delay Aortic murmur พบได 1/3 : Cordi tendini ischemia HT, sudden onset
CHF 2nd to TAA > ischemia Widening mediastinum >8cm at T4
Normal CXR ได 15%
Abnormal aortic/cardiac contour, Lt pleural effusion (เจอแลวตอง DDx AD, เจอขวา/สองขางไดบาง)
Mx
Pain control : opioid BP : Betablocker – Labetelol, Esmolol keep BP near normal
คม HR กอน(]f shearing force) ; Sx : type A>B
13
PiPÜ BM19 AD > Vascular involvement - coronary > MI มักเกดท RCA[inf-post wall] > EKG : RV infarct เจอ V1-2 ST elevate **หามให Nitrate, MO เพราะจะย ง BP drop - spinal cord : paraplegia - mesenteric : bowel ischemia - Iliac : limb ischemia - carotid : stroke > ถาให rt-PA จะ bleed เยอะ ตายได AAA : ชาย >65 ป
จะม AAA อย แลว 5-10% แตเราจะผาเม อ >5.5cm or โตเรว >1cm/yr - Triad : Abd pain + HT + Pulsatile mass ; เจอ 1/3 ของคนไข - Miss Dx : Stone (AAA ม hematuria ได RBC 10-20 เพราะมันไปกด irritate), PU, MI, prolapse vertebral disc - U/S ใชดใ นทองไดด Female Acute epigastrium pain 1hrPTA radiating to back DDx
ปวดทันท ปวดแสบร อน ปวดตลอดเวลา Awakening pain
Heart – MI / Vascular - dissect, aneurysm / GI
ความดันสงมาก ตอมาปวดทองไม หายเลยย
> หา EOD
ตอไป U/S aorta
วางตาแหนง epigastrium ; aorta ด จากอย บน spine + ขวาเปน vein : aorta 3cm(วัดจาก outer-outer) + flap ; r/o cyst by cut longitudinal 90'
Mx aortic dissect
1. ใหลด HR กอนเสมอ(beta block ; esp iv or oral) เพราะ มันจะลด shearing effect การเซาะลง
Liver lab normal
คลา pulse radio-femoral, radioradio, ตองเทยบ ใหหมด >> คนนเ จอ + bp 4 ext ไมเทา
2. แลวคอยคม BP ดวย Goal BP : SBP100-120 ; คนนบั งเอญ HR ไมเรว กเจอได 3. Control pain by opioid
Aortic dissection Standford A Standford B
Present with Abrupt severe chest pain Abdominal pain
EOD Neuro – syncope Neuro – paraplegia
Aortic dissect > ST depress ไดนะ
Definite treatment : Sx เม อ dissect ascending aorta or complicated descending aorta [EOD – ischemia, persist severe pain/HT, propagate dissect, aneurysm rupture/expansion]
14
PiPÜ BM19
ยาหยอดตา : ปกตเราสั ง Natear prn + Polyoph/Xanalin 1x4 + Histaoph 1x4 แกระคายเคอง ; แตละหยดหางกัน 5 นาท, ดงเปลอกตาลง + มองขน Cellufresh แกระคายเคอง ไมมสารกันบด ; หมอชอบใช Chloram ป ายยาป ดตา ex. abrasion Tobra = Tobramycin + Dexa Polyoph = ATB หลายตัว รพ เราม Xanalin
Dexoph เส ยง glaucoma
15
PiPÜ BM19
Trauma Form Primary survey
ดเลอดกกปาก > suction, get rid FB
A
Can talk, no stridor, on hard collar,
B
ฟัง lung, RR, trachea, O2 sat, chest wall movement PE for 5 life threatening
แนะนา O2 mask with bag ทกราย C
V/S, site bleeding, Blood volume 70ml/kg Mx : open large caliber IV rate = Ø เขม/rate + ความสง + pressure x จานวนเสน 14 / 150 + 80 cm + normal(อยากเพ มใหเอา cuff ไปพัน) 16 / 100 18 / 50 **เราให 1,000ml เรวอย แลว + เรวๆ จะไดประเมนไวๆ
**if shock > vv collapse ใหเปด femoral vein ไวๆ : นวชจ ับ ASIS นวโป งกด pubic symphysis แทงตรงเฉยงขนไป G/M blood component 3 แบบ : O low titer, type spec ABO/Rh, cross match 1hr
D E
หา source bleed : ext, int(FAST) Stop bleed, ด response EMV, pupil, lateralization(DTR, motor, BBK), spinal cord injury level ถอดชด log roll, PR – sp tone, prostate high riding, bulbocavernous reflex Adjunct : EKG, Foley, X ray trauma : CXR, pelvis
RSI การใช sedative + neuromuscular block เพ อชวย intubation จะหามทาในกรณ difficult to intubation : LEMON or difficult to ventilate : MOANS 1. Preparation เตรยมของ suction bag IV Team position Pt tube Look ประเมน ดอวน คางสัน คอสัน นาจะยาก airway / ventilate LEMON / MOANS
Evaluate 3-3-2
อาปากเกน 3 นวมอ, mentu>floor เกน 3 นวมอ, คาง>ไทรอย2นว มอ
Mallampati
Grade 3 / 4 ใสยาก 5 / 20 %
Obstruction Neck mobility
Neck mass
Mask seal Obesity
เคยผาลาคอมัย บาดเจบแถวคอ คลมไดไมสนทกับหนา
16
PiPÜ BM19
2. Preoxygenation 3. Pretreatment
Age >55 No teeth Stiff lung ex. Ashthma/COPD 3-5 min, no PPV. Keep sat 100
ใหยาลด sympathetic response ชวยให BP/HR ลดลง ชวยลดพวก bleed stroke/MI/AoD : Fentanyl 3mcg/kg, MO
4. Paralysis with induction
Induct by Etomidate (ไมมผลกับ hemodynamic,เรว) 0.3mg/kg
5. Protection and position
Sellick maneuver = กด cricoid cartilage กันสาลัก
MR by Succinylcholine 1.5mg/kg, onset 45-60sex, duration 5-10min
Trauma โดนยงท หนา A
ทา ETT/cricothyroidotomy **คนนม subcutaneous emphysema คดวามโอกาสใสไมได > ใหตาม ENT ไวตัง แตแรกเลย หรอยอเวลา เปล ยน emer > urgency - inspi stridor >> C spine protect, definited airway
: Needle cricothyrodotomy เอาเขม medicut คาพลาสตก ตอ syringe 3ml เอาไปตอกับหัวสฟาทว ตอ ambule จมท cricothyroid membrane : วธ ventilate - บบ 1 ว ปลอย 4 ว เพราะรมันเลก B
- check tube, decreased breath sound, lung sliding negative (ระวัง FP ใน one lung tube, fibrosis, chronic lung) > กใส ICD เลย ไดเลอด 500ml
C
- blood loss grade ll ; blood volume 70cc/kg > for management ; เวลาประเมน conscious ตองระวังพวกยา - gun shot wound active bleed **FAST negative
ใหนก ถง retroperitoneum
D E
Foot and shoulder injury
Rule out fracture : Ottawa rule
Shoulder Ant dislocation : Dugas test ยกมอไปแตะไหลอก ขาง(แขนตองแนบตัวตลอด), Hamilton’s Ruler sign ไมบรรทัดแนบ deltoid, Ant fullness มตม ตงอย ดานหนา
ตรวจอยางอ นดวย : area supply axillary nerve (หัวไหล), คลา pulse, ควรตรวจ joint above/below ดวย **ถา Fx แถวๆไหล/clavicle อยาลมถอดเสอ ตรวจใหหมด อาจเจอ subcu emphysema > Dx pneumothorax ได : Tx : countertraction , 20%rate recurrent
17
PiPÜ BM19
18
Head injury : by severity เราใชใน trauma for Mx GCS
Head injury
13-15
Mild
9-12
Moderate
<8
Severe(coma)
Indicated Mx ท ก case
ตองถาม Alcohol/drug use กอนเสมอ , CT แลวแต รพ
Observe neuro sign X ray indicated Admit observe CT scan ET intubation (เพราะ gag reflex หาย)
O2 mask with bag Evaluate/resus, neuro exam, iden associated injury
Ex. ICH มซม GCS drop 15>11, pupil เร ม dilate แตยังไม fixed(เร ม hernia) Mx : moderate head injury >> repeat CT scan, not ET intubation (GCS<8), mannitol (no hernia sign )
Indication for CT scan GCS<15 for 2hr, neuro deficit, open skull fx, sign of base skull fracture, extreme age>65 high risk 5 ขอ Moderate risk 4 ขอ
Glasgow – Neuro - Open skull & base - extreme age Dangerous mechanism (case ดรนแรง), vomiting>2phase (ม ICP), severe HA, retrograde amnesia Danger – vomit – head - amnesia
EMS : prehospital ambulance(ground, water) 2 ระบบ : Field treat&stabilize - ก คอม stabilize ท ER ก อน Scoop&Run - ยงข น OR/ward เลย 1669 ระบบการแพทยฉกเฉน มทกจังหวัด : ของกรงเทพคอ เอราวัณ(แลวสั งการ จ ายงานแต ละศนยตาม resource/zone)
Star of Life หลักการของ EMS 1.early detection 2.early reporting 2 นาทตอ งปล อยรถ 3.early response 4.on scene care 5.care in transit
ตรวจหาปัญหา"ฉกเฉน" ดความปลอดภัย scene : อาการไรบางท ควรโทรแจงแพทยฉกเฉน ??(หายใจ หัวใจ สมอง > อ อนแรงหนาเบ ยว เจบหนาอก อบัตเหต ชัก หมดสต) : 9 ขอควรรก อนโทร โทรแจงพ นท - บอกเหต - จานวนคนไข(เตรยมรถ) - เคสไร/อบัตเหต - รตวั มั ย(ตอง CPR) ; ใหคาแนะนาระหว างรอรถช วยเหลอ : ดอาการ คัดแยกความรนแรง เลอกทรัพยากร ไปใหทันเวลา ; มาตรฐาน response แยก 5 ระดับส เช น สแดง ตองถงภายใน 10 นาทใน 10km ไม เ ก น 10 นาท ไม เสยเวลาท เ กดเหตนาน ยกเวน CPR : ส งต อผป วย SBAR คลายๆ SOAP
PiPÜ BM19
Situation, background, assessment, recommendation ถา case trauma จะมเพ มตรง background : MIVT (mechanism,injury,vital,treatment ; สภาพรถเก าใหม คนนั งมาดวยตาย ช วยประเมนความรนแรงได) ด anatomical แผล ตาแหน ง ดกระดกหัก, ขับมา 30kg/hr เส ยงต ออันตราย ; พวกน เปน criteria นาส ง trauma center(สอนใหเคาประเมนเปน จะไดส งถก) 6.transfer to definite care
: at ER - ส งไปในท ๆพรอม เช น นกถง MI ก ตอ งส งท CAG ไดทันท, stroke center, trauma center
**The Rod of Asclepius : Ancient Greek symbol of healing
รถ Ambulance ม 3 ชนด(ALS , ILS intermediate , BLS) + รถอาสาอกหน ง FR first response unit(เขาถงคนไขไดเรว) Resource deployment(เคล อนพล) -
Fixed deployment - static location อย ตรงยานยนต Dynamic deployment - เรว พวกรถ basic life/ รถอาสา เช น จอดท ขา วสาร พวกท ม incidence เก ดบ อยๆ
เจาหนาท EMS training : EMR(responder), EMT(technician), Advanced EMT, Paramedic, ENP(nurse) หนาท หมอเรา คอ ทา Medical oversight ควบค มด แล - direct : เราออกไปกับรถดวย supervise cover field, ใชโทรศัพท consult ตรงๆ(online medical direction) - indirect : ม guideline ใหเคาออกไปทาตาม protocol/step esp.พวกโรค life threatening
19
PiPÜ BM19
Hazardous material incident
20
PiPÜ BM19
21
PiPÜ BM19
22
PiPÜ BM19
Syncope ตองม 5 Key : transient loss of consciousness (T-LOC)ไมเกน 20 ว, fall,rapid onset,short duration,spontaneous recovery ตองเกดจาก cerebral blood flow ลดลงเทานัน (transient global cerebral hypoperfusion) Prevalence : Bimodal age 10-30 yr จาก parasymp ทางานด / แรงไป = Neuro reflex >70 yr
Approach AOC
จาก symp ทางานนอยไป = orthostatic hypotension
Trauma
Cerebral concussion พวกนักมวยโดนชก นอค
Non Trauma
Syncope , epilepsy, hypoglycemia … อ นๆ
นานๆ จะเป น DAI(diffuse axonal injury)
Non-syncopal ตองแยกออกมาจาก syncope เพราะพวกนไม ใช cerebral hypoperfusion : disorder without any LOC เชน เวยนหัว อาจแคมน ๆ ยัง รสก ตัวอย >> DDx : fall, cataplexy (ยน ยมอย ดๆ ทรด ยังม conscious อย ), psychogenic pseudo-syncope แกลงทา,
TIA of carotid origin : หรอ disorder with partial or complete LOC
เชน seizure, trauma, psychogenic(จตๆ) >> DDx : metabolic(hypogly hypoxia hyperven ), epilepsy, intoxication ถกวางยานอนหลับ, vertebra-basilaer TIA (ท postr circulation)
Syncope
Movement
Trigger
Short tonic clonic
กอนว บม prodrome :
กอนเป นลมจะเกรง แบบไม ชัก Seizure
Prolong tonic clonic หรอ atonic กได Coarse rhythmic synchronous
N/V, headlightnededness, cold, sweat, abd discomfort, blur [vagus n. เก ยวกับ GI เดนไง]
กอนชักม Aura
Short duration of symptom <1min Prolong confusion จะ
ซมๆงงๆนาน
**ถาเหน partial seizure เกรงขางนงกอน แลวตอมาหมดสต “complex partial seizure” = ไมใช syncope แนๆ
23
PiPÜ BM19 pre Syncope
Seizure
จะทาไรสักอยางอย แลว หนาซด Pre-ictal : มหนาเขยว
Post
Urinary incontinence
จะหัวโลง หายเลย Todd จะ weak ตอ
มไดทัง 2 ภาวะ
Tongue bite
อาจมปลาย tip
Muscle pain/headache > CPK ขน ไดใน
อาจมขางๆลน
seizure สงชวย
แยกจาก syncope
Cause of syncope 1. Neuro – reflex (most common) พวก cough/micturition syncope - Neuro-cardiogeninc เกดจาก Tilt(tilt table test ) > VR > BP > catechol > หัวใจทางานเยอะเกน
เกด reflex ไป vagal afferent to brainstem > ไป vagal efferent > HR > sym withdraw > vasodilate
syncope
สมัยกอนใชยา block กลไกนตรง catechol ; ปัจจ บันใหกนนา เกลอ tx มากกวาใหยา 2. Orthostatic hypotension 3. Cardiac cause – concept เดม คอ อะไรท เลอดไปสมองลดลง >> มยารักษา 2.1 Anatomical/Machanical
พวก obstruct flow(AS, MS), cardiac temponade(คลายตัวไมได EDV>SV),
Pump fail, Aortic dissect(เลอดเซาะ false tract ไมยอมไปสมอง)
3.2 Arrhythmia
History
PE : มาตอนไมเปนลม ตรวจ ?? ไลตาม cause Neuro/cardio และ R/O non-syncope >> Postural V/S(orthostatic hypotension ), Neuro sign(ตอง recover100%), carotid bruit(อาจม obstruction), arrhythmia, murmur (AS,MS)
LAB : 12-lead EKG, 24hr ambulatory monitor (Holter), Head-up Tilt table testing (สงสัย reflex syncope), สวนหัวใจ
24
PiPÜ BM19 Classification 1. Neurally mediated syncope
Parasymp overtone มากไป > ใจเตนชา BP drop SVR ลด : เกดจาก ปกตเลอดกองขา 500ml>ยนนานๆ preload กองขาเพ ม > เลอดไมพอ symp เลยทางานลงมา > หัวใจบบแรง
เกน กระแทก carotid > parasymp เลยหลั ง มากไป(วัยร น อายนอย สวยๆ หมอ cardio advice นานๆ 555) > bradycardiaเลยเปนลม แยกอก 3 อัน : carotid,
1.1 Carotid syncope : กระต นแลวเป นลม เชน ใสเนคไท/นวดแถวคอสองขาง
vasovagal, vagovagal syncope
1.2 vasovagal : emotional stress[fear, pain, blood phobia]
พวก ผญ ผอมๆ
1.3 situation syncope : vagovagal syncope[vagus nerve] : cough/sneeze, micturition, postprandial, post exercise
2. Orthostatic hypotension(OH)
Symp tone นอยไป พวกแกๆกนยาความดัน ลกแลวเวยนหัว OH chronically impaired vasoconstrict (symp ไมพอ) esp. พวกแกๆกนยา beta block/diuretic,
พวกเบาหวานนานๆ Standing - BP fall, syncope OH-abnormal decreased in SBP upon standing = ตองจับวัด ortho นอน>ยน 3 นาท **บางทแยกยากจาก reflex syncope
สาเหต :
1 hypovolume
2 drug antiHT alcohol diuretic antipsychotic
3 (2nd autonomic failure) DM uremia SCI amyloidosis
3. Cardiac syncope
คนไขตายจากอันน มากสด ตองหา !!
4neuro
Arrhythmia - Brady : sick sinus จะไมตายจาก ไมม cardiac output เพราะไงกม escape rhythm ชวย
แตจะตายเพราะ "หัวฟาดพนตาย" - Brady : AV block : 3rd P/QRS ไมไปพรอมกัน > ถาปลอยไว P ไปตกบน QRS จะเกด polymorphic ไมเก ยวกับ Neuro แต VT (TdP) ตองรบบอก cardio เปนเพราะพวกปัม หวย Arrhythmia - Tachy >150 >> filling time ไมม มัก low flow MI จนหัวใจพัง ex. AS HOCM, Structure : LV บบไมออก, PE เลอดไปฝั งซายไมได กเจอบอยจาก syncope then PE arrhythmia Key question : LOC, T, spon ?? High risk for CVS risk ??
ประวัตแ ละตรวจรางกาย สาคัญสด ไมม Ix อ น(tilt table, holter, ... ไมไดชว ยอะไร) เปนลมตอนนอน supine > นกถง cardio แนๆ ดจาก Sanfrancisco syncope rule = Syncope high risk แปลวาม serious outcome หาม D/C ตองหาสาเหต : E C H E S S – CHF, Hct<30%, EKG abnormal, shortness of breath, SBP<90mmHg + E’lyte = สง 3 Lab กอนเสมอ คอ CXR, CBC, EKG Severe anemia > run MI ได HypoK > run TdP ได
3 condition syncope ท หาม D/C คนไขกลับ !! Short term high risk criteria which require prompt hospitalization or intensive evaluation 1. severe structural/CAD : CHF, LVEF, previous MI 2. important co-morbid : severe anemia, Electrolyte imbalance 3. clinical suggest arrhythmic syncope : syncope during exertion/supine, palpitation at time syncope, FHx of SCD,
EKG suggest arrhythmic syncope : non-sustained VT, : Bifascicular block(LBBB or RBBB with Lt ant/post fascicular block, or other intraventricular conduction abnormalities with QRS >120ms ), : Prolong/short QT, RBBB with STE in V1-3 (Brugada pattern) : TWI in Rt precordial leads, epsilon waves, ventricular rate suggest ARVC
25
PiPÜ BM19
Precordial ECG leads of a 44-year-old woman during regular sinus rhythm, with an epsilon wave (arrow) in leads V1-V3 (major criterion), right precordial QRS prolongation >110 msec (major criterion), and T-wave inversion in leads V1 -V3 (minor criterion).
Management High risk, recurrent syncope Low risk 1. Reflex syncope
>> consult cardio ไป echo/... ตอ > ADVICE
Pharmaco therapy ** ไมมย าใดๆทาให reflex syncope หาย!! : beta block(ความเช อเกา), SSRI, Theophylline, Scolopamine,...
ถาจะเปนลม
ใหทา ทาน PCMs(physical counter pressure maneuver) ดง(เพ ม afterload ทาใหเลอดไปสมองงายขน ) ตอมานั งคกเขาแบบถวายล กเสอ อยาพ งลก ตอมาดน ัง เกาอค อยลก(ไมงันลกเรวก OH syncope อก)
ถาเปนลมแลว
ใหจับนอนเลย ยกขาสง เพ มเลอด preload 500ml สรป Syncope ปกต ไมมดมยาดม พัดๆ (ละคร) > ใหทา PCMs ใหนอนราบ ยกขา เด ยวกด คอ ฝกเปนลมบอยๆจะไดชน = ทา Tilt training ทาในหองเงยบๆ(ให parasymp มัน ขน) : เพราะมันเลยนแบบ tilt table (เอยงคนไข) เอาผาห มมากองไวรอบๆกันลม ปรับยาความดัน ใหปาไปกนเกลอ จะไดกนนา ให volume พอ ใหกน Fludrocortisone PCMs กชว ย ใสถง นอง stocking ตอนนอนใหยกหัวสงนดนง Off label : ใหกน นา เยน > vasoconstrict จะกลับไป reflex > เนน PCM , ฝก tilt training OH > เนน hydration** , ปรับยา , คมเบาหวาน , ลด unstress volume
สวนวธปองกัน 2. OH syncope tx
สรป
Cardiac > manage ACLS, consult cardio
26
PiPÜ BM19
Geriatic medicine Mx : ควรกายภาพ PT, improve nutrition
ภาวะท พบบอย 1. Fall **ตองหาตนทางของ Fall ถาม เสมอ : melena, U/D(dementia, old CVA, MDD), สายตา, ถาม ADL(กน ข อาบนา
เดน), ยา 4 กล ม ยาalcohol/sedative, antiHT(orthostatic), SSRI antidepress, antipsychotic คนแกชอบใชเยอะแลวลมมา Key safety discharge - [ ] คนไข Fall > ใหสง PM&R เสมอ - [ ] Get up and go test นั ง ลกเดน 3 เมตรเดนกลับมา - [ ] ด hypotension if <100 aware 2 Delirium เพอ : acute change mental status, fructuation, confusion, disorganized thinking Type : Hyperactive, hypoactive( มัก Dx ไมได , มัก ass with sepsis/infect), mixed type เพ ม MM, dementia **>50% at ER ถก miss ไป เพราะคดวาไมใช emergency/มนอย At ER Screen by bCAM(brief confusion assessment method) for delirium นอยๆ มักมประวัต ชว งนหลั บมากขน ประเมน level conscious ประเมน intention ลองใหนับวันยอนหลัง ประเมน disorganized thinking : หนลอยนา ? ปลาอย ในทะเล ? 1ปอนดหนักกวา2 ? คอนตอกตะป ? Mx : หาสาเหต – I WATCH DEATH จัดสภาพแวดลอมสวาง สงบ, control pain, O2, ญาตใหดแ ล ยา orientate 2 cardiac - collapse syncope 2 confusion - dementia, delirium, AOC 3 AUR constipation 4 poly drug >3 5 older abuse, geriatic trauma Breathing prone Hypoxia , hypercarbia, infection; คนแก prone respi fail อย แลว ถาคดวาตองใส tube กใส อยารอ เพราะมันตายงาย
Heart Catechol response ลดลง > เวลาชอค HR จะไมขนได PE : orthostatic, gait/balance, neuro
ตกกระแทกอกมา > film CXR ไปเลย อยารอ เพราะตรวจรางกายยาก **คนแก เจบไรนดหนอย อยากสง สงเลย
ชักเกรงกระตก 4hrPTA Problem list : partial to GTC seizure 4hrPTA, Lt hemiparesis, Status epilepticus Significant alcohol drinking, last 1wk U/D : organic hallucination >> วาง lesion : Rt hemisphere DDx emer : Intracranial seizure : Stroke - hemorrhagic, chronic SDH Status dystonicus - เกรงแบบ conscious ด จากโรคตัวเอง, ยาตัวนง withdraw Baclofen intrathecal type ; = คลายๆ spinal seizure( คอม conscious ด) Alcohol withdrawal seizure : ควรจะมเหง อออกเยอะ(symp overtone), มักจะชักครัง เดยว Ophistotonus เจอ ตอง DDx Epidural abscess !!
27
PiPÜ BM19
28
Toxicology Toxidrome Depressed
1. Opiate – MO, codeine Opioid สารสังเคราะห
Triad : CNS depress + Miosis + respi depress (RR<12)
2. Sedative/hypnotic
V/S stable, งวงซมแบบ arousable, RR จะไมชา, pupil normal, no coma
- BZD, Phenobarb, Ethanol, Chloral hydrate, GHB(GABA)
GHB = สารเสพตด ใสๆ ตปท, drug rape, ไทยหายาก Mech จับ GABA R : GHB > GABAA : ซม > GABAB : inhibit GABA(autoregulation)
Stimulate/agitate
จะ relatively ขาด GABA มาดวย ซม + ชัก ได Tx BZD แกขัด BP/PR/temp↑, ชัก , เหง อแตก, pupil ขยาย, หนาแดง Ex. Cocaine, metamphet, pseudoephedrine, bath salt (street drug เปน dx amphet), MDMA(ยาอ > Hallu) S/S เหมอนเลย
Sympathomimetic
Antichol **AntiHis จะคลายๆ แตงว งเยอะ
Cholinergic
แตจะ 1. แหง
2. Bowel hypoactive 3. Bladder dysfunction(UR, full)
**Buscopan(scopolamine เอาฤทธ hypoactive bowel มาทายา) Ops – carbamate
โรคเปยกชนทั ง ตัว มนาไหลออกหมดเร อยๆ > ตายจาก secretion obstruct ได [ตา จมก คอ crep เหง อ N/V/D urination abd pain] Toluene > hydrocarbon เพอๆ หลอนๆได
ไป heart sensitize↑ : ถาตกใจว ง > Cardiac arrest ได “sudden sniffing death syndrome” SSDS วัยร น กนโปรแทสข าว Procodyl(Codeine) ผสม Pepsi ผสม Tramol ; ชักตอนไหนกได, serotonin syndrome Serotonin syndrome criteria 1. ยา 5-HT : MAOI, SSRI, Dextromethophan, Meperidine ; มักม drug interaction
, tremor 2. ม autonomic symptom : tachycardia(ตองแยกกับ post-ictal), diarrhea, ผวจะชนๆ ไข 38 , agitation ตองม
Phenytoin จะหามใหในกรณคนไข TB ท ชักมา, myoclonic seizure
3. ม Clonus : inducible >> spontaneous (significant)
จะ hyperreflex ขามากกวาแขนชัด, Clonus ดด >2beat(ตองเยอะๆ, DTR เยอะๆ 3-4+) 3+ = ม Clonus ; Lithium, Dilantin -
Valproic level therapeutic 50-100
4+ = เคาะแลวม clonus
Valproate toxic > ด hyper NH3 ชวยได แม Valproic level จะปกต แต NH3 มันเพ มได เพราะขับ ทงไม ไดไง Antidote = L-carnitine เพราะมันเอา NH3 ไป met ใน mitochondria ไมได
ม : คดถง TCA
ซม
1st ด sign antichol แหงๆ
TCA overdose Mx
ถาไมม : ไปด pupil
ทา EKG ด prolong QT, tall R V1, wide QRS ถาสงสัยกลอง repeat EKG อกท เลก : opioid ปกต Arousable : BZD/phenobarb
observe ER 6hr เพราะ time peak TCA
ให HCO3 push เพราะเนนไป block ไวๆ ใหเม อ EKG change Then drip HCO3 กัน ยาออกมา redistribution = 5%DW + 3amp drip rate 1.5-2x of maintenance rate เจาะ pH keep 7.55 อยาเกนนเ ด ยว alkalosis > arrhythmia อก
PiPÜ BM19
เจอเยอะในเดก, เดก <6ขวบ ยังไมสามารถตัง ใจฆาตัวตายได M/C จากยา, household product( นา ยา เป ดโปร-HCl, conc<15%), poisonous plant(ใบบอน-สาวนอยประแป ง ไมประดับตามบาน กนแลวจะ burn) ดอกลาโพง - atropine, antichol(buscopan) ดอกราเพย/ย โถ - กระต นหัวใจ digoxin > arrhythmia
Risk : family factor - ครอบครัวใหญ มยาผ สง อาย > antiHTN,antiDM
ค unsafe storage – เกบไวเตย <2m, ไมไดลอ childhood behavior
กนบหร 4-5 อัน กน nicotine > arrest ได
การดแล, Create awareness Prevention 1. Education - ทกคนท เก ยวของกับเดก, ใหความร 2. Modify environment 3. Legislative intervention( กฎหมาย) - poison prevention packaging act(PPPA)
ยาอันตรายตองเกบใสขวดใหเดกเป ดยาก : <5ขวบใหเป ดยาก แต ผใ หญเป ดไดปกต = CRP(child resistant packaging) – ไมใชแบบซ บลอค/แกะเมดแบบเป าะๆ แตไมใช child proof กตองเกบท สง Basic Toxic approach 1. Medical assessment ABC + DEFG
2. History 5W
A
Protect C spine injury B
หายใจเรว หอบลก = wide AG met acido
C
BP↓,coma cocktail[glucose, thiamine, naloxone, O2] ;
D E F G
Dx/Decon Enhance elimination Find antidote Get consult
Who
อาย นาหนัก ; Paracet toxic 10x = 150mg/kg กนรวมกับอยางอ น(paracet + antichol ; gastric emptying จะชา เจาะเลอดไปจะยังไมไดระดับจรงๆ ตองเจาะซา ใหมทหลัง เวลา สาคัญ เพราะจะไดทา decontamination ใน 2-3 ชม เชน NG larvage within 1hr, act charcoal 2hr in paracet, paracet single dose(or รวมกันแลวไมเกน 8hr) ตอง plot normogram หลัง 4hr ขน ไป , กนแบบไหน ครังละ 5 เมด หรอทเดยวรวด route exposure, geographic location - กทม tramol, อสาน ใบกระทอม >6ป ตัง ใจ จะได consult psychi(ย งตังใจทา โอกาสสาเรจย งสง ตองมา รพ)
What
When
Where Why
History
กลนกรด, กน carbamate > ดตัวเปยก secretion เสมหะเพยบ suct ไงกไมหมดสักท อาจลอง try push
ยาของตัวเอง/คนในบานหลังนัน ๆ, environment, occupation , drug[household, medication] Ex. เดกชัก CT brain edema, anemia, basophilic poisoning = Lead encephalopathy : ถามแลวพอแมทางานเกบสังกะสขาย, IQ จะต าลงทกครัง ตาม Lead level
29
PiPÜ BM19 V/S, mental status toxicology มาถงจับรักแรเลย จะแยกเป ยก/แหง(เหง อ) Antichol มักแหง + Bowel bladdder absent handshake
PE
(พวกน BP shoot เหมอนกัน >> Antichol แหง / symp mimetic เปยก)
Skin
-
แดง Cellular asphyxia : CO, CN, H2S ; พวกไฟไหม จาก burn silk/plastic ถา lactate>10 ให antidote CN
Pupil
เขยนมวง metHb หายใจหอบเหน อย ให O2 กไมแดง, เจาะเลอดเปน chocolate
- pinpoint(<1mm) : opioid(synthetic), opiate DDx : pontine hemorrhage, chol (OPs), alpha blocker(คนแกกน ยาความดัน/ลกหมาก), clonidine/tizanidine(cental alpha2 block จะเหมอน opioid เลย)
- ขยาย : symp, antichol GI/GU
Refle/tremor
ถาม hypoactive bowel sound, full bladder/retention > antichol - ขาไวกวาแขน, ankle clonus positive(DTX4+= ขาไวมากๆ) = ใหดว ายา block 5HT Bowel/bladder f n –
: SSRI "serotonin syndrome" Skin 1. Cyanosis เขยวๆมวงๆ จาก hypoxia, metHb(ferric 3+ จับ Hb ไมไดเลย) ; เจอพวก oxidizing agent(Dapsone) >> จากพวก industrial gas(N2 ดงไดเยอะกวา,ยาชาbenzocaine) ; ปกต Hb ม Fe2+ ferrous พวกนจะให O2 เทาไหรกไ มหายเขยว
แลวฟังปอดปกต > ตองนกถง metHb ; bedside เอาเลอดดามาด แลวพน O2 ลงไป ป ดฝา หมนไปมา 10-20ว คนปกตจะแดง แตนจ ะสนา ตาล blood color test "chocolate blood" Antidote : methylene blue in metHb >30 ชวย reduce Fe3+ ; ปกตถาสบบหร อาจเจอ >10 ได 1. Cyanide ไมทาให cyanosis นะ แตทา ใหเกด CO poisoning "ETS ไมเกดการใช O2 เลยเหลอ O2 ไปฝั ง venous เลยดแดงๆ"
bedside ด eye ground ส retinal vein/artery จะแยกกันไมได , cherry red skin - classic มักเจอไมบอ ย Cellular asphyxia - CO CN H2S( ลงไปชวยใหเหมอง)
; H2S knock down phenomenon
30
PiPÜ BM19
BP
HR
RR
Temp
Pupil
Skin รักแร
มาดวย
↑ +/-
↑ ↑
↑ ↑
Wet, sweat
↓
Wet เยอะ
↓↓
Dry Dry
Symp Antichol
BP shoot
↑ ↑
Chol
+/-
+/-
Opioid Sedativehypnotic
↓ ↓
↓ ↓
↓↓ ↓
↓ ↓
Dry แหง
GI/GU No bowel sound, UR
Substance 1
2
Opioid
Symp
2/3 ม coma/miosis/respi depress(ไมตอง RR ชา แค shallow หายใจต นๆกเอา)
เขยว >> ด pupil กอน เผ อเปน opioid จะไดไมตอง tube !!! Naloxone 0.04mg/1amp > ให double q 3-5 min จน V/S stable พอ(กลัว withdraw) ; ถา tube ไปแลวไมตองใหไง Then drip 2/3 dose mg/hr ตอใหคนไขพอต นๆ Observe 2-3 hr หลังยาหมดฤทธ จะไดชัวรๆ BZD x ใหไดเร อยๆ , no ceiling effect แต max 120 mg NTG ลด BP shoot ; หามให Beta block เพราะ BP จะเพ มไง (ไปเกาะ alpja แทนหมด) IV fluid
3
Sedative
กล มนจะ BP ไม drop ปลกแลวต น arousable, no pinpoint, sat ไม drop หายใจปกต = BZD BZD/Phenobarb/ethanol >300mg/dl /GHB/Chloral hydrate ; GHB = สารใส ไมมส ไมมก ล น ไว rape ซม QT prolong ; ถาไมตรงไปตรงมา ระวัง co-ingestion กดการหายใจ(alcohol, TCA ) Mx : observe Neuro/Respi, Antichol symp, IV fluid
4
Antichol
ดอกลาโพง
แหง , pupil ขยาย , BP shoot , same sympathetic Block muscarinic : central
= confusion ซม , agitate, tremor, hallu, myoclonus
Peripheral = mydriasis, แหง anhidrosis, tachycardia, UR/ileus
BZD ไปเร อยๆคม agitate, physostigmine
5
Chol
OP, carbamate ตายได ไมใหใชในบานแลว , sarin gas พษ, เจอใน Alzheimer : ยา Rivastigmine
นทัง presynaptic symp/parasymp ไง แลวแตอะไรเดน V/S มาแบบไหนกได เพราะ Ach มันกระต [early BP shoot, late BP drop, HR ชา] > จะมาดวย V/S shoot ได ใหแยกท secretion เยอะๆๆๆ
อาการ
>> นาเยอะ : นาลาย ตา ข ฉ อวก ไอชาๆ
+
muscarinic “SLUDGE + Killer 3Bs”
(ตายจาก killer 3B = bronchorrhea/spasm/bradycardia)
; ในยาบา symp ไมม
ดกลามเนอ จะม fasciculation (NMJ - Ach ไง) nicotinic “5 วันแสนด : MTW(TH)F” mydriasis/tachycardia/weak/hypertension/fasciculation
Atropine 1.8-3mg(3-5amp) , double dose จน dry secretion, then 1/10 dose drip /hr 2-PAM/Palidoxime 30mg/kg bolus, drip 8mg/kg/hr ถาไมม ไมใหกไ มเปนไร ; ใหเฉพาะใน OPs เพราะ carbamate มัน rev เองได Diazepam หยดชัก
Diagnostic Lab : E'lyte หา AG - wide ด osmolal gap ตอ : glycol ethanol ... Drug level เชน phenytoin สง ชักได , salicylate level for HD ABG, serum osm, renal/liver function
31
PiPÜ BM19
; เจอ Wide AG กวาง > ใหสง Osmolar Gap ตอ
Met acidosis
A CAT MUD PILES
Acetaminophen - hugh dose
เยอะมากๆ 30g ขนไป : early stage met acid เกดจาก block mito > lactic acidosis ; ตับยังไมวาย ตองรอ 24hr
CN, CO Alcohol ketoacidosis
Cellular asphyxia
Toluene ดมกาว Methanol, metformin Uremia DKA Propylene glycol INH, Feinhibit mito
chronic abuse ไมกน ขาว
ขาด B1 กล ม นมั กม glucose ต า แยกกับ DKA acute inhalation > Hippuric acid ; ถา chronic ดมกาวนานๆจะ normal AG acidosis = distal RTA รวมกับ hypoK มาดวย prox m weak เดนไมได > MALA(Metformin ass with lactic acidosis) มักเจอในผ ใหญ พวก chronic use, ถา acute ตอง กน20g >> ฟอกแบบ SLED
> INH induce seizure
ทาใหชักได เพราะมันยับยัง pyridoxal enzyme ทาใหสราง GABA ไมไดเลยชัก
GTC , antidote : B6 5g or 70mg/kg Lactate Ethylene glycol
> toxic alcohol สารหลอเยน, glycolic acid, oxalic acid ซองจดหมายใน urine crystal
Salicylate
- ASA, methylsalicylate นามันมวย นักกฬาทาแลวปวดเม อย 555
ผใหญ Mix respi alkalosis(กระต น medulla) + wide AG met acido ; -
เดก มัก acidemia อยางเดยว
อยากร toxic alcohol ปาว - methanol, ethylene glycol เพราะพวกนส ง level ตรงๆไมได Wide AG กวาง > ใหสง Osmolar Gap ตอ Osmolar gap = measure Osm(เคร องวัด) – Calculated Osm
สารเพ ม Osmolar gap >10
Methanol
ไทยอันดับ 1
ME DIE
Ethanol
; normal <10
ถากนเหลามา อยาลมเตม Ethanol คดดวย
Diuretic/mannitol
Isopropyl alc
Ethylene glycol
ไม wide AG
Alc ลางมอใน ตปทแต
ชวยลด freezing point ของหมอนาในประเทศ หนาวๆ แตรสหวาน เดก ตปท ชอบกน
ไทยเปน ethanol
=methanol
Toxic Alc ตัวเดยว
ท ไม wide AG PK
Absorption
Intoxication Mx
Decontamination
Distribution Antidote
Metabolism
Elimination Enhanced elimination
32
PiPÜ BM19
Decontamination ป องกัน absorption : Skin decon – remove clothes, wash scalp/no rubbing
แรงๆ 15min อยาขัดถเยอะ เด ยว injury
- EYE wash free flow GI decon
- ไมทา induce emesis แลว, ถาไม life threatening กไมตอง larvage - มทา 3 อยาง : Gastric larvarge, AC, WBI
> 1) NG larvage within 1hr > 2) Act charcoal ปกตนย มทาใน <1hr, ใหไดใน paracet <2-4hr - ตอง activated เพราะพนท ผว จะเยอะมาก ไมใช capsule - SDAC L: single dose 1g/kg, - CI
ใหผสมนา หวานกน ระวัง aspirate
: CHAMPS = Corrosive Hydrocarbon Alcohol พวก MW ต าๆ จับไมได > heavy Metal(AS Fe) Pb Salt(Na Li Mg K อยาก decon กใหทา WBI แทน เพราะมันจับไมได ; สอบ)
> จะมบางอยาง charcoal จับไมได
กทา WBI เอา ลางมันออกไป > 3) WBI - PEG solution 1-2L/hr ( เดก 25-50ml/kg/h) via NG เพราะตองใหเยอะ กนเองไมไหว ทา4-6hr ใชในพวก not absorb by AC[CHAMPS] : heavy metal, Li, SR/XR coat product, body packer ขนยาบา **ถามโคเคนแตกในทอง
ตอง Sx , ถา battery ตดคอ ตอง consult ENT for scope(กลัวไฟฟ าจะ burn)
Antidote บางอยางไมไหวกทา HD, Toxic alcohol ทกตัว มักตอง HD เอาออก
CCB/Beta block antidote : Insulin ใหเพราะ CCB/BB มันไป block Ca ch, Beta receptor ไมให insulin หลั ง > รางกายใช
นาตาลไมได !! เราเลยทา HIE HIE : keep K ต า 2.5-2.8 เพราะ พอ off แลวมันจะม K shift กลับมา เลยกลัวสง ; เคยม case arrest เลย(เจาะเจอ K8) เพราะดัน keep K สง(แค 4)ตัง แตแรก + ตองด Mg/PO4 ดวย ถาไมหาย : ให 20% IV fat emulsion 1.5ml/kg LBW (ไปลอมจับยา sink theory) ใชกับพวกยาละลายไขมันด(CCB, BB - propranolol) Conservative : Vasopressor - Levophed max 20µg/kg/min ; titrate dose
ไปเร อยๆ ระวัง ↑TPR > HF ได ; อ แนะนาให Epi ดกวา(ไดทัง heart,vessel)
33
PiPÜ BM19
Enhance elimination 1. MDAC - ให 0.5-1 g/kg/q 4 hr มันชวย interrupt Enterohepatic circulation "Gut dialysis"
CI ก อนใหตองด bowel sound/ileus จะไมทา , กลัว aspirate กไมทา Indication
Those theophylline
people Phenobarb
drink dapsone
Charcoal
quickly
CBZ(tegretol),
quinine
Phenytoin ท เยอะๆ
2. Urine alkalinize ให HCO3 keep pH 7.5-8 "ion trap"
ทาใหมันแตกตัว 100% จะไดไมม reabsorb ; หลักการเหมอนใน Tumor lysis syndrome ดัก uric
ใชใน salicylate , (2,4D) herbicide Dose : IV HCO3 3 amp drip > ด urine pH ; ถาไมได ตองระวัง K/E’lyte ต า ตามดวยๆ 3.Drug hemodialysis พวกยา
1) MW ต า
2) low protein binding
3) low volume of distribution ต า <1(อย แตในเลอด) ex. Li ; TCA Vd
จะเยอะ
ใชไดในยา STUMBLE : Salicylate, Theophylline, Urea, Methanol, Barbiturate, Lithium, Ethylene glycol
Common intox PED 1.Paracetamol : Stage 1 N/V 2 coag prolong
3 liver dysfunction หลังกน 3-4 วัน 4 recovery หายแลวหายขาด ไมม comp
Predict : เจาะ level > plot normogram เร มท 4hr , or ด. เดก<150mg/kg, ผใหญ 7.5g Antidote : IV เอา เรวด ทอง 150-50-100 > 150mg/kg load over 60min, then 50mg/kg over 4hrs, then 100mg/kg over 16hours
Case : 150 เมด = Urgent ABCDE ผาน กนยา 3 ชม แลวนอน ต นมาเพราะอวก
กนเหลามากอนกนยา 6 ชม เปน chronic alcohol
1st Mx : resus/ABCDE Risk assessment : History - 5W นาหนัก ยาไรปรมาณ co ingestion ทาไมกน(ตัง ใจในอาย >6 ป )
PE - V/S อาจไม stable ไดจาก co ingestion ดวย ตองระวังเสมอ อยาเช อประวัตจากคนไขอยางเดยว Everybody lies
เชน กนพรอม Amlodipine เมดไรง ตองตรวจหา toxidrome อ นดวยๆ: 1 minute toxico: mental / pupil / skin handshake / bowel sound bladder full / reflex tremor Pb : Acute paracetamol overdose with prior Hx use of alcohol drinking Suicidal attempt Mx : GI decontamination[NG,activated charcoal] : ไมม role แลวหลัง 1-2hr NAG ให oral/IV ไมตา ง ยกเวนม hepatic failure/enceph คอยให IV
symptomatic tx – ฉดยาแกอวกไปกอนเลยๆ ; สาคัญ ท ER ไมใชปลอยคนไขอวกไปเร อยๆ
สง Lab : basic lab, LFT, coag, paracet level, - Lactate(สงในกรณท liver failure แลว บอกวาจะทา liver transplant ปาว ; แตเราสงในคนน large overdose เพราะปกต para
34
PiPÜ BM19
มันไปยับยัง mitochondria > ETS fail ไปใช anaerobic เพ ม) - Creatinine กด เพราะพาราไปทาใหไตวายได สงเฉพาะในกรณ Para half life 4hr , overdose level >10g or 200mg/kg within 8hr Nomogram : ทาเอาคาท 4hr ตัดท 150mcg/ml เพราะรักษาท น จะยังไมมป ัญหา
ท 300 จะม hepatotoxicity
Key NAG : ถาประวัตก น เกน level มาภายใน 8hr ใหเจาะกอนดระดับแลวใหยากอน 8hr
ถาเกน 8hr จะม/ไมมอ าการ ให Tx เลย ไมตองรอ!! เพราะ >8hr พบวาใหชาจะเร มม MM : Aim : drip rate สดทายไปเร อยๆจน <10mcg/ml = negative or liver enz ดลง<1000x2ครัง ให off ยาได INR สาคัญมาก!! <2 ด Mx : เจาะ level ตามอก 2 คา แลวหา half life จะได ร วา ม liver function โอเคอย มัย Bactrian = double hump - เกดเฉพาะเวลากนยามากๆ หรอพวกมยา delay gastric emptying time(antichol, opioid) แลวมัน ม peak drug level 2 ท เลยตองคอยๆตาม level ไป
2.Salicylate ไทยเจอไมบอ ย, Pylorospasm ได > delay absorption, Vd ต า ขับทางไต
อาการ early - N/V , diaphoresis, หออ Vertigo, hearing loss, temp เพ มจาก uncoupling oxidative phosphorylation - ผใหญ Mix respi alkalosis(กระต น medulla) + wide AG met acido - เดก มัก acidemia อยางเดยว - Mx : Gastric decon – SDAC, MDAC, WBI
3.Fe intox เดกชอบ เพราะ เหมอนชอกโกแลต, แมมลก อกคนได ANC เดกเลยกน : 20-60mg/kg mild toxic , >60 มักเกด - Pathophysio : overwhelm
ครอบงา transferrin > GI CVS
ทาลาย mito, coagulopathy, gastritis > perforate
- clinical : N/V/D, hemorrhagic gastritis - 2-5d ไมใชนกวาหาย แตจะม multisystem organ failure - 4-6wk fibrosis ตางๆ - Tx : ให Iron chelator - deferoxamine
ฉ จะแดง Red ‘vin rose’ จนฉ กลับมาสจาง
35
PiPÜ BM19
จากยา
EKG with Toxico life threatening 1.wide QRS tall R in aVR >100msec(toxico) >3mm or R:S >0.7
Na ch block
wide QRS + tachy + เหง อ = Cocaine
TCA
wide QRS + tachy + แหง(antichol)
antiarrhythmic - Ia(quinidine/procainamide) - Ic(flecainide)
2.QT prolong (ช450 ญ460)
3.ST elevation
จาก K block
จาก
E P A B A - TCA, SSRI, FQ/Mac, Motilium สงสัย จาก K ต าได หามให HCO3 เพราะมันจะ
Mg ใหเม อ TdP เทานัน
ย งเกบ K shift เขา > จะย ง QT prolong เพ มอก!!
prolong QT ออกไป
Cocaine, Amphet dx
sympathomimetic
= TCA
ถา brady แทนกนกถง antiarrhythmic > ด K ต ากนก quinidine ถา K ไมตา กนก Ic
cocaine กทาให STEMI ได ตองถามสารเสพตดเสมอ
เพราะ ↑catechol > alpha – vasospasm > MI ได, BP shoot **
Mx : แก K/Mg ท ต า + เอายาท มผล
ยาท ตองเล ยงใน cocaine induced MI : Beta blocker
เพราะ cocaine จะไปกระต น Alpha เด ยวๆ แยกวาเดม
Substance เกรง/ชัก ชัก substance EKG ดไดใน TCA, amphet, SSRI, Theophylline(เจอบอย) สาร GTC เกรงเดน ท = Strychnine , Tetanus แยกท ประวัต/progression ของโรค ม conscious S > ยาฆาหน toxin จะเกดเรวหลังเร มกน 24-48hr จะหายเรว, ดรนแรง ใหใสทอ +valiumรัวๆรอ24-48hrกหายเองแลว T > เปนนานสัปดาห-เดอน คอยๆเป นชาๆ กวาจะเกรงมากเปนวัน, ดแผล อาจพอเหลอมไดบาง : Spatula test เอาไมเหลกกดลน ถง post pharynx , sense 90% มันจะงับตด โรคอ นจะอวก เตรยม valium ไวดวย เพราะตองระวังวามัน laryngospasm แยได Lactate ใชประเมน perfusion ตัด 2-2.5 , อาจชวย prove ชักได แยก ชัก กับ shock จาก lactate clearance ( ลง 20% ใน 2hr) Ophistotonus เจอ ตอง DDx Epidural abscess !! Rhabdomyolysis : P จะส งเดนกอน ด กอนเรวสด, CK, lactate, ด UA blood Opiate : heroin morphine codeine
ตรวจจะเจอในฉ เพราะกล ม นจะ met เปน morphine
Opioid เปนสารสังเคราะห จะไมเจอในฉ meperidine, tramol, fentanyl
ขนมถง สารกันบด = silica gel กนไปกไมเป นไร มันคอทรายไง DDx emer : Intracranial seizure : Stroke - hemorrhagic, chronic SDH Status dystonicus - เกรงแบบ conscious ด จากโรคตัวเอง, ยาตัวนง withdraw Baclofen intrathecal type ; = คลายๆ spinal seizure(คอม conscious ด)
Alcohol withdrawal seizure : ควรจะมเหง อออกเยอะ(symp overtone), มักจะชักครัง เดยว
36
PiPÜ BM19
นตพษ วทยา Forensic Toxicology ชววัตถพยาน 3 กล ม : 1. Alcohol, สารระเหย 2. ยาเสพตด ยาจตประสาท(ยานอนหลับ BZD,TCA) 3. อ นๆ : ฆาแมลง ศัตรพช CO2 CN ใหสงสัยพษ เม อ : ประวัตก น ยา ปวย ซมเศรา, เกดฉับพลัน, เกดหม คณะ, อย ในท เส ยง, วัยฉกรรจ, ลักษณะเฉพาะบางอยาง การตรวจ : หาชนดและปรมาณ(level)
มาถงตรวจ screen กอน ถา +ve > ตรวจ spec test ตอ "พบ..." ตองเซนยนยอมกอนเกบดวย ทังเซนยอมและไมยอม ไมงัน เด ยวโดนฟ อง - Screening(color test ใสสารพวกดฉ สม ว ง, immunoassay - EMIT,FPIA) - Spec(chromatography- TLC GC HPLC) ถงจะยนยัน Dx อยาเอา screen ไป Dx นะ วธ Chromatography แลวแตวาใชตัวไรว ง เชน ใช gas = GC พวกสงเลอดวจัยมา ใชได 3 ท : Femoral, Basilar ในสมอง, Jugular
1. Alcohol
อง พรบ ตามชนดรถ :
พรบ.การขนสงทางบก ป 2522 มาใชในกฎกระทรวง 2537(ระบวาเมาคออะไร) พรบ.การจราจรทางบก หามขับรถในขณะหยอนความสามารถ หรอ เมา (อาญา ม.378 เมาได แตหามทาคนอ นเดอดรอน) อาญา ม.378 เมาได แตหามทาคนอ นเดอดรอน - วธทดสอบ : วัดจากลมหายใจ Breathalyzer /ปัสสาวะ/เล อด GC ; นาลาย/เหง อยังไมม 1. ลมหายใจ(BrAC) – ใหบวนปากกอน ลด Alc ท เหลออย ในชองปาก จาก Henry law(สารระเหยในเลอด จะแพรตามความเขมขนจนสมดลในลมหายใจ) blood : breath ratio(B:Br ratio) = 2,000 : 1
เพราะงัน จะหาในเลอดก x2,000 ของลม จะไดเลอดเลย BAC = BrAC x 2,000 เคร องจะข น BAC ใหเลย ถาเปาไมไดเชน เมามาก, แกลงเปาเสย, ปากมแผล, ตาย > ใหเกบเลอด/ปัสสาวะแทน. , ถาศพเนามากๆ ใชนา ในลกตาแทน ไมเป า = ถอวาเมา(ตามกฎหมาย) 2. เลอด เกบใส tube หามใช antiseptic alcohol ใช NaF - preservative ทาในศพ มานตเ วช ตรวจทกราย , ถาศพเนา ใช น าในลกตา เพราะนอกลกตาม ferment Alc จาก bact ได เทยบ Breathalyzer
Interfere by acetone
Simple, rapid, reliable
GC (blood, urine, นา ในลกตา)
High selective
High reliable
ไมแพงมาก แพง, ใช specialist
37
PiPÜ BM19 - เกณฑเมาBAC >50g/dL = เมา co-ordination เสย(finger to nose, ataxia เสย)
บรษัทประกัน ผขับ พบ ถอวาครองสตไมได งดคาสนไหม () เพราะ ละลายนา ดไง เลยอย ใน เยอะกวา Alcohol : abosorb at duodenum (1hrแรก ดดซมได 60% เยอะสด) ทองวางจะเมาเรว เพราะดดซมเรว - zero order kinetic 0.015 men| 0.018 g/dL women
เบยร
เบยรไทย
4-7
10-12
ไวน 10-15
สรา
บรั นด/วสก
28-40
40-50
- เราตองบันทก : ปรมาณ เมา ตาม พรบ. ดจากเลอดเสมอ 1. ดยอนกลับไปเวลาท เจาะเลอด = BAC ท ได แลวนับยอนกลับไปตอนเกดเหตอกท (metabolize 20g/dL q 1 hr )
เชน เกดเหต 5.00 น. เจาะเลอด 6.00 น. สงแลป 7.00 น. ผลเลอดออก 8.00 น. BAC ท ไดจะเปน 6.00 น. เชนได 50g/dL >> จะตองคดยอนกลับไปเปนเวลาเกดเหต = 70g/dL 2. ถาตายแลว เจาะตอนไหนกได BAC ตอนเกดเหต(ตาย) เพราะ no metabolism ยพนจ นาเช อถอต าสด” 3. ศพเนา ม Alc สงจาก bact ferment ได > หามดการเนา “เปนการใชดล >> ใหด Marker : n-Propanol เปนตัวบอกวามการเนาดวย แตไมบอกปรมาณนะ -
สารระเหย : กาว/ทนเนอร มสารหลายชนดมาก แตตัวหลักสดคอตรวจ โทลอน
2. สารเสพตด : Amphet, Opiate, กัญชา/กระทอม
ยาเสพตดใหโทษ มาตรา 7 1 2 3 4 5
1. Opioid
ใหโทษรายแรง ไมมใชทางการแพทย โทษทั วไป ตองมใบ ยศ เปนยาผสมท มยาในโทษประเภท 2 สารเคม ผลตภัณฑธรรมชาต
Amphet ยาบา
ยาอ เฮโรอน
Morphine codeine opioid
BZD
กัญชา กระทอม เหด ขควาย
- กดประสาทหายใจ ตาย, อาจมวัตถพยาน(เขม) รอยฉดยา -MO/Heroin/Codeine จะ met ได MO หมดเลย เราจะตองตรวจ
Heroin >> 6-MAM แตสลายเรว ตองรบเกบ
(แรงกวา morphine 7 เทา เพราะเขา BBB)
แยก เพราะโทษตางกัน(MO มันใชรักษาไง , Heroin ยาเสพ ไมมผ ลรักษา) 2. Amphet
ยาบา Metamphet(MA) ยาไอซ เหมอนนา แขง - Metamphet เขมขน ยาอ MDMA - จะมโลโกแปลกๆ แรงกวา 10 เทา แพงกวา 10 เทา , 99% แรง (ยาบาปกตจะเปนพวกเมดแป งจะนอยกว า) ยาเลฟ MDA ดๆ ใสแวนดา MD = ชวยหลอน A = กระต น >> ต นตัว กาวร าว หวาดระแวง รมา นตาขยาย(symp เลยชอบอย ทม ไง) >> พอรวมกันกสนกเลย Club drug
3. Kratom
ตัวออกฤทธ Mitragynine จับ Opioid R แบบมั ว ซั ว ฤทธไม แนนอน เลยไมใชในการรักษา
- ใบมาเคย ว แกปวดได , จะทนแดด แตไมทน
ฝน , ผวจะดา เพราะไวตอแสงเพ ม
38
PiPÜ BM19 4. กัญชา
ตัวออกฤทธ tetrahydrocannabinol (THC) เหมอน opioid จะเอามาแทน แตขอเสยคอ กน/อยากอาหารมาก แดกมาก ตาแดง ปากแหง ใจสั น
ละลายนา ไดนอย Vd สง Hf ยาว > ถาเสพอย อาจตรวจไมเจอได เพราะยายังไมลงมาใน urine
วธเสพเรวๆ กนไมทันใจ ยอยชา เพราะตองรอ 30 นาท >> ผลตเคร องสด “โจ” เผาแลวสด แบบนไ วสดๆ Body packer syndrome พวกกนยาใสหอ ลักลอบขามเมอง ละลายเขาเลอดตาย Club drug ยาปารต มทัง
ยาเสพตด(อ ไอซ โคเคน), ยาท ไมใชยาเสพตด(ยาเค ยานอนหลับ > ยาเค ketamine น+หลอน เชน คดวาเปนซอมบ Bath salt เกลอขัดผว ยาแบบใหม กระต เชน 4x100 หวังผล CNS หลายๆอยาง(sedate, euphoria ) ; ใชแทนเหลา เพราะถกกวา , กดการยับยัง ชั ง ใจ > ปลน/ขมขนไรกได = ของ 3 อยางในราคา 100 บาท = ใบกระทอมตมโคก, ยากดประสาท/นอนหลับ Dextro(ยาอันตราย – non opioid)/Codeine(opioid ยาแกไอนา ดา) +/- ขดยากันยง/ยาฆาแมลง(ม pyrethoid จะมนๆอนๆ) วัยร นบอกไมไดใส ใครจะแดก 555 เคามาจดไลยง วย
เชน Nimetazepam วัยร นผสมโคก(ER นครปฐม) ใชในทางท ผด มักใชรวมกับแอลกอฮอลทาใหเกดอาการเคลม ฝัน ยาอรมน ไฟว (Erimin 5) มันคอ BDZ ในหม ผใ ช นยมเรยกยาน ในช อ five – five หรอ happy5 ย งถารับประทานก ับเคร องด มแอลกอฮอลจะออกฤทธ กด ประสาทส วนช วยการหายใจ อันตรายถงขั นเสยชวต ได
-
การตรวจ : เลอก specimen ตางกันตามเวลา > ปัสสาวะ(ใชบ อยสด เพราะตัวยามากพอ for Dx, เกบไดเยอะ) ; ถาไมเจอ อาจเกบเรวไป ใหรอ 48 hr เกบใหม > เลอ ด นาด > เสนผม(ยาไปสะสม - อยากร ใน1-3 เดอน ผมยาว1 ซม/เดอน กตัดตรงโคนมา 1 ซม) ใชดเ ลกยา/มอมยา/…
ฉ สม ว ง Immunoassay ตรวจ Strip/cassette แบบตลับ : บอกม/ไมมสารเสพตด จะบอกชนดยังไมได ตางกับ amphet แคหม OH เดยว + ม FP ได (Codeine ยาแกไอ, AntiHis/Pseudoephedrine ยาลดนา มก,
1. Screen : 60-80% Color test
Phentermine/Fenfluramine ยาลดความอวน)
>> ตองยนยัน 2. GC/MS(mass spectrometer )
ด นาหนักสารแตละชนดเลย Positive urine drug finding **ใน 48 hr แรก ตรวจสารไรก เจอหมด แต ถาก ัญชาไม เจอ ใหรออกวันตรวจ positive
Metamphetamine 1 µg/ml
Morphine/Codeine , Cocaine 0.3 µg/ml
Cannabinoid 50 ng/ml
3. ยานอนหลับ BZD , TCA : Aprazolam(Xanax), Lorazepam(Ativan), Midazolam(Dormicum), Diazepam(Valium), Flunitrazepam(Rohypnol)
39
PiPÜ BM19
4. สารพษอ นๆ Insectiside
Rodenticide
ยาเบ อหน มสารเคม เปน 10 ชนด
OP : irrev “thion” “phos” – Mevinphos, Parathion
เหมอนนามั น(ใชเปน solvent), เหมนเขยวมาก เลยไมคอ ยใชวางยา แตมักเกนมาเอง = = (พลาด) ON(nitrogen) - carbamate : rev – Methomyl/LannateR สฟาๆเวลาดในกระเพาะ อันนล ะลายนา > พวกนพ นหองนอนเสรจอย ตอ ไดเลย ไมตองทงไว (เพราะไมม solvent เหมอน OP) chlorinated hydrocarbon เลกใชแลว พวก DDT(ยาเกา) Pyrethroid พวกใบกอน, ชอลกเขยนมด “thrin” – Pyrethrin, Cypermethrin (ฆาปลวก อัดทอ) จรงๆไมอันตรายกันสัตวเลยงล กดวยนม/คน แตในสเปรยจะมสารอันตรายอ นๆ Zinc phosphide > เกด gas toxic กัดกรอนหนตาย Coumarin เมดเหมอนขาว/กอนชมพ(เหมอนขนม) ไวหลอกหน > bleed หนตายใน 2-3 วัน ชอบไปใตในทอ/ใตฝา ไง Arsenic > A S N : anemia (DIC) , skin cancer, nasal inflame to pulm edema > short Hf in blood >> รางกายไมอยากใหรบกวนสมดล ไปเกบใน ผม/เลบ/ผวหนัง(แบบ Cocaine) > ตรวจตอ
Herbicide
ยาปราบวัชพช ฆาตนไมตามกาแพง, ฆาหญา
Paraquat “quat” “xone” Gramoxone
สเขยวๆเวลาดในกระเพาะ
react with O2 to form ROS > free radical damage >>> Liver / Kidney / Lung (DAD)
ทาทดสอบงายๆ Color test : NaHCO3 + Na dithionate 1:1 W/W + urine specimen >> Positive Blue Glycosate : ทัชดาวน, ราวนอัพ
Toxic gas
CO carboxyHb - ไฟไหมซานตกา, ฆาตัวตาย
เตาอัง โลไวในหองนอนปดสนท, ฆาแลวเผา หรอไฟ
ครอกตาย, อบัตเ หตไม ร พวกอ ซอมรถ/แมลก > cherry red coloration of skin , edema (brain, pulmonary ), cardiotoxicity CN ยาฆาหน แมลง ยาขัดเงน/โลหะ,
เมลดพช(apple peach plum apricot cherry) จากพช (ทาอาหารสก > CN สลาย) พษสง ตายใน นาท-ชม แค 1 ชอนชา ถานอย มกล น > ปลอดภัยอย H2S จากสัตว mech เหมอน CN ถาเยอะ ไมมกล น(ทาลาย nerve ending แลว) > ตายได
40