PETUNJUK PENULISAN LAPORAN PRAKERIN

RK][JO[G  RKJ[C@XAJ CARLTAJ RTAG]@G GKTOA @JM[X]T@ 4 4214

XKGLCAF EKJKJNAF GKO[T[AJ JKNKT@ 1 RCLXLGCA]KJ GAD[RA]KJ GKM@T@

1

GA]A RKJNAJ]AT 

Mkjnaj ekjn{har xp{g{t gk fam`ta} Accaf X^]# mkjnaj xknaca tafea} maj gat{j`a%  Jpa agf`tjpa rked{a}aj d{g{ rkmleaj rkj{c`xaj carltaj Rtag}`g Gktoa @jm{x}t` &Rtagkt`j) `j` mara} m`xkckxa`gaj* Xkdana` ajnnl}a gle{j`}ax agamke`g# x`x~a rktc{ eke`c`g` gkeaer{aj dktr`g`t  `ce`af maj gk}taer`caj ekj{c`x gatpa `ce`af* Ekj{c`x carltaj rtagkt`j ekt{ragaj xacaf xa}{ rktxpata}aj pajn fat{x m`rkj{f` lckf x`x~a macae ekjpkckxa`gaj rkjm`m`gaj m` XEG   Jknkt` 1 Rclxlgca}kj Gad{ra}kj Gkm`t`* Rkjp{x{jaj d{g{ rkmleaj `j` m`eagx{mgaj anat x`x~a macae eked{a} carltaj  rtagkt`j eke`c`g` gkxktanaeaj rkj{c`xaj* M` xaer`jn `}{# x`x~a eker{jpa` rkmleaj maj  rk}{jo{g pajn okcax macae ekjp{x{j carltaj# da`g m`}`joa{ mat` axrkg rkj{c`xaj ea{r{j m`}`joa{ mat` `x` carltaj* [haraj }kt`ea gax`f }`mag c{ra m`xaera`gaj gkrama xke{a r`fag pajn }kcaf ekedaj}{# ekel}`yax`# maj ekjn`cfae` rkjp{x{jaj d{g{ rkmleaj `j`* Ekjpamat` daf~a x{a}{ gatpa m` d`majn arar{j }`mag }ktckrax mat` gkg{tajnaj# lckf gatkja `}{ xknaca gt`}`g ea{r{j xataj pajn ekedajn{j xajna} rkj{c`x fatargaj mke`  rkjpker{tjaaj d{g{ `j` m` eaxa pajn agaj ma}ajn* Mkjnaj o`~a maj eltac gk`ce{aj# d{g{  rkmleaj `j` agaj }kt{x m`xker{tjagaj xkf`jnna eaer{ ekjaer{jn axr`tax` dktxaea*

Gkm`t`# Art`c 4214

Rkjp{x{j

4

DAD @ ]A]A HATA RKJ[C@XAJ

]a}a hata rkj{c`xaj ekc`r{}` ? dafaj maj {g{taj# rkjnk}`gaj# rkjleltaj# mai}at maj naedat# xkt}a Rkj{c`xaj Jaea* A* Dafaj maj [g{taj

Dafaj maj {g{taj ekjhag{r jaxgaf# xaer{c# ~atja xaer{c# }{c`xaj rama xaer{c maj {g{taj 1* Jaxgaf  Jaxgaf m`d{a} m` a}ax gkt}ax FYX >2 n,e4# {g{taj G{at}l &A=) maj }`mag dlckf m`gk}`g   dlcag%dac`g* 4* Xaer{c Xaer{c dan`aj mkraj maj dkcagajn m`d{a} mat` gkt}ax D{iacl a}a{ pajn xkokj`x# maj m`car`x` mkjnaj rcax}`g e`ga* ]{c`xaj pajn }kthk}ag rama xaer{c mkraj xaea mkjnaj pajn }ktmara} rama facaeaj o{m{c* 8* ^atja xaer{c ^atja xaer{c {j}{g carltaj rtagkt`j ? % Glerk}kjx` Gko{t{aj Ant`d`xj`x ]ajaeaj Rajnaj maj Flt}`g{c}{ta &A]RF) dkt~atja F@OA[ ][A* % Glerk}kjx` Gko{t{aj Ant`d`xj`x ]ktjag T{e`jajx`a &A]T) dkt~atja HLGCA] ][A*

D* Rkjnk}`gaj

Rama rkjnk}`gaj m`xao`gaj ? Okj`x f{t{i# d`cajnaj maj xa}{aj# oatag dat`x# da}ax }kr`#  rkjn`x`aj t{ajnaj# ac`jka dat{# rkte{caaj gac`ea}# o{m{c maj x{d o{m{c rkt`jh`aj gk da~af# maj ck}ag x`ek}t`x* 1* Okj`x f{t{i  a* Jaxgaf m`gk}`g mkjnaj gler{}kt mkjnaj ilj}ax` ]`ekx Jk~ Tleaj mkjnaj {g{taj 14  rl`j}# mkjnaj ~atja f`}ae* [j}{g xkc{t{f jaxgaf m`raga` f{t{i pajn xaea*  d* F{t{i e`t`jn m`n{jagaj {j}{g rkj{c`xaj `x}`caf mat` dafaxa ax`jn* h* Caedajn# f{t{i P{jaj`# x`edlc ea}kea}`ga a}a{ }ajma%}ajma pajn }`mag ama macae adoam Ca}`j fat{x m`}{c`x elmkc Dlcm*

4* D`cajnaj maj xa}{aj 8

a* D`cajnaj m` da~af xkr{c{f m`gk}`g mkjnaj ajnga da`g m` macae jaxgaf ea{r{j rama  rkte{caaj gac`ea}* D`cajnaj mkx`eac m`}ajma` mkjnaj glea# d{gaj }`}`g# e`xacjpa  dkta} }kc{t ;2#; gn*  d* Xa}{aj m`jpa}agaj mkjnaj x`jnga}aj tkxe`jpa }ajra }`}`g m` dkcagajnjpa# e`xacjpa? e# n# gn# hac# mk}`g* h* ]kgj`g rkjpao`aj ajnga maj xa}{aj7 a) o`ga gac`ea} m`e{ca` mat` ajnga# ajnga }ktxkd{} fat{x m`}{c`x mkjnaj f{t{i* d) Xa}{aj {g{taj pajn }`mag m`maf{c{` mkjnaj ajnga fat{x m`}{c`x {}{f* h) X`edlc a}a{ x`jnga}aj }`mag dlckf m` a~ac gac`ea} m) ]ajma rktxkj &+) m`n{jagaj o`ga m`maf{c{` ajnga* 8* Oatag dat`x Oatag aj}ata 4 dat`x m`d{a} 1#; xrax`# gkh{ac` g{}`raj cajnx{jn# o{m{c }adkc maj naedat  pajn ckd`f mat` 8 dat`x maj mai}at r{x}aga# pajn m`gk}`g oatag 1 xrax` gk da~af* =* Da}ax }kr` Da}ax%da}ax rkjnk}`gaj m`}`joa{ mat` }kr` gkt}ax# m`a}{t xkdana` dkt`g{}? a* ]kr` a}ax ? = he  d* ]kr` da~af ? 8 he h* ]kr` g`t` ? = he m* ]kr` gajaj ? 8 he ;* Rkjn`x`aj t{ajnaj T{ajnaj pajn }ktmara} rama facaeaj jaxgaf fat{x m``x` rkj{f & o{x}`i`km )# at}`jpa  rkjnk}`gaj fat{x mat` da}ax }kr` g`t` xaera` gk da}ax }kr` gajaj# maj oajnaj xaera` ama t{ajnaj pajn }ktd{ajn# gkh{ac` gaca{ agaj e{ca` mkjnaj ac`jka dat{# rktxaeaaj# naedat# x{d o{m{c# a}a{ fac%fac pajn gf{x{x* 9* Ac`jka dat{ Ac`jka dat{ m`e{ca` rama gk}`gaj &glcle) gk > mat` da}ax }kr` g`t`* >* Rkte{caaj gac`ea} D`cajnaj# caedajn a}a{ t{e{x g`e`a pajn eke{ca` x{a}{ gac`ea}# fat{x m`koa# e`xacjpa ? Xkr{c{f kglt }`g{x* 6* Rkj{c`xaj O{m{c DAD# x{d o{m{c# ajag x{d o{m{c maj ca`j%ca`j a* O{m{c fat{x m`}{c`x mkjnaj f{t{i dkxat &gar`}ac) m`hk}ag }kdac & dlcm ) xke{a maj m`a}{t  x{rapa x`ek}t`x m` }kjnaf# mkjnaj oatag = he mat` }kr` a}ax }ajra m`agf`t` mkjnaj }`}`g*  d* X{d o{m{c# Ajag x{d o{m{c maj xk}kt{xjpa m`}{c`x m` }kr` g`t`# xke{a ga}a m`e{ca` mkjnaj f{t{i dkxat# gkh{ac` ga}a f{d{jn maj ga}a mkraj# }ajra m`agf`t` mkjnaj }`}`g 

=

maj m`hk}ag }kdac &dlcm )* Gac`ea} rkt}aea xkx{maf x{d o{m{c,ajag x{d dad m`e{ca` mkjnaj ac`jka dat{* 0* T`jh`aj gk da~af O`ga rama rkj{c`xaj jaxgaf ama t`jh`aj pajn fat{x m`x{x{j gk da~af# raga`caf jlelt {t{} mkjnaj ajnga a}a{ f{t{i xkx{a` mkjnaj mktaoa} t`jh`aj* Rkeaga`aj rkjnf{d{jn a}a{ d{cck} pajn m`ck}aggaj m` mkraj t`jh`aj }`mag m`rktdlckfgaj* Rkjnn{jaaj nat`x f{d{jn &%) pajn m`}kera}gaj m` mkraj t`jh`aj }`mag m`dkjatgaj* 12* Ck}ag x`ek}t`x Naedat# }adkc# o{m{c maj x{d o{m{c m`}{c`x x`ek}t`x }ktfamar }kr` g`t` maj gajaj  rkjnk}`gaj*

H* Rkjleltaj

Dan`aj `j` m`dan` ekjoam` rkjleltaj facaeaj# }adkc# naedat# maj caer`taj* 1* Facaeaj a* Dan`aj a~ac carltaj# e{ca` mat` facaeaj o{m{c xaera` mkjnaj mai}at naedat m`dkt` jlelt facaeaj mkjnaj ajnga Tlea~` gkh`c m`}{c`xgaj rama dan`aj }kjnaf da~af mkjnaj oatag 4 he mat` }kr` da~af*  d* Dan`aj {}aea maj dan`aj agf`t# e{ca` mat` DAD @ Rkjmaf{c{aj xaera` mkjnaj facaeaj }ktagf`t# ekeaga` ajnga Atad xkdana` jlelt facaeaj* h* Jlelt facaeaj m`}kera}gaj m` rlolg gajaj a}ax# gkh{ac` gaca{ ama o{m{c dad* [j}{g facaeaj pajn ama o{m{c dad# jlelt facaeaj m`}{c`x m` }kjnaf da~af* m* Jlelt facaeaj m`gk}`g mkjnaj oatag 8 he mat` }kr` gajaj maj 1#; he mat` }kr` a}ax,da~af* 4* ]adkc ]adkc m` dkt` jlelt {t{} mkjnaj ajnga Atad 8* Naedat  Naedat m`jlelt` mkjnaj ajnga Atad =* Caer`taj Caer`taj m`jlelt` mkjnaj ajnga Atad

M* ]adkc maj Naedat

1* ]adkc &mai}at) ;

a* Jlelt }adkc &mai}at) pajn m``g{}` mkjnaj o{m{c m`}kera}gaj x`ek}t`x m` a}ax }adkc &mai}at)# }ajra m`agf`t` mkjnaj }`}`g* Xke{a ga}a macae o{m{c }adkc m`e{ca` mkjnaj f{t{i dkxat gkh{ac` ga}a rkjnf{d{jn maj ga}a mkraj*  d* ]adkc &mai}at) }`mag dlckf m`rkjnnac# gkh{ac` gaca{ ekeajn rajoajn# xkf`jnna }`mag  e{jng`j m`gk}`g macae xa}{ facaeaj* Rama facaeaj cajo{}aj }adkc &mai}at)# m`haj}{egaj jlelt }adkc &mai}at) maj ga}a cajo{}aj# }ajra o{m{c* h* Glcle%glcle }adkc &mai}at) m`dkt` jaea maj m`oana anat rke`xafaj aj}ata xa}{ mkjnaj ca`jjpa h{g{r }knax xkf`jnna e{maf m`daha* m* Gaca{ }adkc &mai}at) ckd`f dkxat mat` {g{taj ckdat gkt}ax# xkf`jnna fat{x m`e{a} ekeajoajn gkt}ax# eaga dan`aj a}ax }adkc fat{x m`ck}aggaj m` xkdkcaf g`t` a}ax* k* ]adkc &mai}at) m`gk}`g x`ek}t`x* i* ]adkc &mai}at) pajn ckd`f mat` 4 facaeaj a}a{ fat{x m`c`ra}# m`}kera}gaj rama caer`taj* 4* Naedat  a* Danaj# ntai`g# rk}a# maj il}l xke{ajpa m`xkd{} naedat &}`mag m`dkmagaj)  d* Jlelt naedat pajn m``g{}` mkjnaj o{m{cjpa m`ck}aggaj x`ek}t`x m` da~af naedat  }ajra m`agf`t` mkjnaj }`}`g* Rkj{c`xaj o{m{c naedat xaea mkjnaj rkj{c`xaj o{m{c }adkc* h* Naedat }`mag dlckf m`rkjnnac* m* Gk}ktajnaj naedat m`}{c`xgaj rama }kera}%}kera} pajn cl~ljn a}a{ glxljn m` macae naedat maj oajnaj rama facaeaj ca`j* k* D`ca naedat m`c{g`x ekckdat xkrajoajn }`jnn` gkt}ax# eaga dan`aj a}ax naedat fat{x m`ck}aggaj x` xkdkcaf g`t` a}ax* i* [g{taj naedat &ckdat maj }`jnn`jpa) m`{xafagaj x{rapa xk~aoatjpa &oajnaj }ktcac{ g{t{x a}a{ }ktcac{ nke{g)* n* Xgaca rama ntai`g fat{x m`d{a} anat e{maf m`raga` `j}ktrlcax` a}a{ kgx}tarlcax`* f* Ck}ag naedat m`a}{t x{rapa x`ek}t`x*

K* Dafaxa

1* Dafaxa pajn m`raga`# dafaxa pajn m`raga` `acaf Dafaxa @jmljkx`a pajn dag{ &ama x{dokg maj rtkm`ga}# maj x{rapa ckd`f xker{tja# m`}aedaf mkjnaj ldokg maj gk}ktajnaj)* 4* Dkj}{g gac`ea}# gac`ea}%gac`ea} }`mag dlckf ekjaer`cgaj ltajn rkt}aea maj ltajn gkm{a &xapa# ag{# gae`# g`}a# kjnga{ maj ca`j%ca`jjpa)# }k}ar` m`d{a} dktdkj}{g rax`i* Rama rkjpao`aj {haraj }kt`ea gax`f rama ga}a rkjnaj}at xapa,gae` m`naj}` rkj{c`x * 8* @x}`caf 9

a* @x}`caf pajn m`raga` `acaf `x}`caf @jmljkx`a a}a{ pajn x{maf m`%@jmljkx`agaj* @x}`caf pajn m`n{jagaj fat{x ekjnah{ rama Gae{x Dkxat Dafaxa @jmljkx`a }ktd`}aj }ktagf`t*  d* O`ga }ktragxa fat{x ekeaga` `x}`caf ax`jn fat{x m`hk}ag e`t`jn & @}ac`h) rama `x}`caf `}{* =* Gkxacafaj pajn xkt`jn }ktoam` a* Ga}a rkjnf{d{jn# xkrkt}` xkf`jnna# maj xkmajngaj# }`mag dlckf m`raga` eke{ca` x{a}{ gac`ea}  d* Ga}a mkraj e`xacjpa rama xkt`jn m`raga` }`mag rama }kera}jpa# e`xacjpa m`ck}aggaj m` mkraj x{dokg &mara} ekt{xag x{x{jaj gac`ea})* h* Ga}a m` eaja maj mat` gktar g{tajn }kra} rkeaga`jjpa# m`rktcag{gaj }kra} xkrkt}` ga}a ~fktk maj li  macae Dafaxa @jnnt`x* Macae Dafaxa @jmljkx`a dkj}{g pajn mke`g`aj }`magcaf dag{ maj oajnaj m`raga`* m* A~acaj gk maj m` fat{x m`dkmagaj mkjnaj ga}a mkraj gk maj m` * k* ]ajma daha fat{x m`rktn{jagaj mkjnaj }kra}*

>

DAD @@ DAN@AJ RKTX@ARAJ CARLTAJ

A* Xaer{c

Facaeaj xaer{c mkraj eke{a} o{m{c carltaj# eagx{m rkjp{x{jaj carltaj# caedajn Gad{ra}kj Gkm`t`# jaea maj jlelt `jm{g x`x~a# jaea `jx}ajx`# xkt}a }af{j rkjpkckxa`aj* 1* ]{c`xaj –CARLTAJ RTAG]@G GKTOA @JM[X]T@― m`ck}aggaj x`ek}t`x }kjnaf* 4* O{m{c rtagkt`j m`d{a} xkx`jnga}%x`jnga}jpa maj m`}{c`x ekjnn{jagaj f{t{i gar`}ac maj m`ck}aggaj m` }kjnaf%}kjnaf* 8* Eagx{m rkjp{x{jaj carltaj rtagkt`j amacaf {j}{g ekekj{f` xkdan`aj rktxpata}aj {j}{g ekjker{f {o`aj agf`t* =* Caedajn Gad{ra}kj Gkm`t` mkjnaj m`aek}kt xkg`}at ; he dktama m` }kjnaf%}kjnaf facaeaj* ;* Jaea x`x~a rkjp{x{j carltaj m`}{c`x ckjngar mkjnaj ekjnn{jagaj f{t{i gar`}ac &}`mag dlckf ekeaga` x`jnga}aj)* M` da~af jaea m`haj}{egaj Jlelt @jm{g X`x~a &J@X)* 9* Jaea `jx}ajx` `acaf Rtlntae X}{m` Gkafc`aj# jaea ckedana xkglcaf* Rkj{c`xaj jaea `jx}ajx` ekjnn{jagaj f{t{i gar`}ac* >* ]af{j rkjpkckxa`aj `acaf }af{j xaa} carltaj rtagkt`j m`xkckxa`gaj maj m`}kera}gaj m` }kjnaf%}kjnaf# m` da~af jaea `jx}ajx`*

D* Facaeaj O{m{c

Facaeaj o{m{c dkt`x` }{c`xaj pajn xaea mkjnaj facaeaj xaer{c mkraj# }k}ar` m`gk}`g m` a}ax gkt}ax r{}`f &hlj}lf }ktmara} rama Caer`taj 1)*

H* Facaeaj Rkjnkxafaj

Facaeaj rkjnkxafaj m`hk}ag rama facaeaj dat{* Facaeaj `j` aj}ata ca`j eke{a} o{m{c carltaj# jaea x`x~a# J@X# gkcax# rtlntae x}{m` Gkafc`aj# gktoa rkjnacaeaj# clgax`# ~ag}{# jaea maj }ajma }ajnaj rked`ed`jn xkt}a }ajnnac rkjnkxafaj carltaj* O`ga  rked`ed`jn ckd`f mat` xa}{ ltajn# jaea rked`ed`jn m`}{c`x xkoaoat m`e{ca` mkjnaj  rked`ed`jn rkt}aea m` g`t` maj m``g{}` mkjnaj rked`ed`jn gkm{a m` xkdkcaf gajaj# &hlj}lf }ktmara} rama Caer`taj 4)*

6

M* Facaeaj Ga}a Rkjnaj}at

Facaeaj ga}a rkjnaj}at m`hk}ag rama facaeaj dat{* Rama facaeaj `j` x`x~a  dktgkxkera}aj {j}{g ekjpa}agaj }kt`ea gax`f xkhata }kt}{c`x gkrama rked`ed`jn maj  rktltajnaj ca`j pajn }kcaf ekedkt` d`ed`jnaj# jaxkfa}# xataj maj gt`}`g# gkrama ektkga pajn }kcaf ekedaj}{ ekcag{gaj gkn`a}aj# gkrama rktltajnaj a}a{ damaj pajn }kcaf ekedkt` daj}{aj gk{ajnaj# maj xkdana`jpa* [haraj }kt`ea gax`f anat m`d{a} }`mag   dktckd`faj maj m`da}ax` fajpa pajn dktgkrkj}`jnaj*

K* Facaeaj Mai}at @x`

Mai}at `x` m`eagx{mgaj {j}{g ekedkt`gaj naedataj xkhata ekjpkc{t{f }kj}ajn `x` carltaj maj xkdana` rk}{jo{g dan` rkedaha pajn `jn`j cajnx{jn ekc`fa} x{a}{ dad a}a{ x{d dad maj ajag x{d dad* M` macae mai}at `x` }kt}kta {t{}aj dad# x{d dad maj ajag x{d  dad m`xkt}a` mkjnaj jlelt facaeajjpa* Facaeaj mai}at `x` m`hk}ag rama facaeaj dat{ maj m`dkt` o{m{c MAI]AT @X@ pajn m`}{c`x mkjnaj f{t{i gar`}ac maj }`mag m`agf`t` mkjnaj }`}`g* Facaeaj `j` eke{a} jlelt   dad# jlelt ajag dad# o{m{c dad maj o{m{c ajag%dad maj jlelt facaeaj }kera} o{m{c dad maj o{m{c ajag dad m`e{a}* Gk}`najpa eax`jn%eax`jn m`}{c`xgaj rama }`na glcle pajn  dkt{t{}aj*  Jlelt dad m`}{c`x mkjnaj ajnga Tlea~` }ajra m`agf`t` mkjnaj }`}`g# xkmajngaj jlelt ajag dad m`}{c`x mkjnaj ajnga Tlea~` maj ajnga Atad pajn m`r`xafgaj lckf xkd{af }`}`g# ajnga Tlea~` ekj{jo{ggaj jlelt dad# xkmajngaj ajnga Atad ekj{jo{ggaj jlelt {t{} ajag%dad macae dad*  Jlelt maj o{m{c ajag rama ajag dad# o`ga ama# }`mag rktc{ m`e{a} rama facaeaj mai}at `x`* Agaj }k}ar` jlelt ajag rama ajag%dad m`}{c`x mkjnaj xa}{ ajnga Tlea~` maj m{a ajnga Atad pajn eax`jn%eax`jn m`r`xafgaj lckf xkd{af }`}`g# ajnga Tlea~` ekj{jo{ggaj jlelt dad# ajnga Atad rkt}aea ekj{jo{ggaj jlelt {t{} ajag%dad macae  dad# xkmajngaj ajnga Atad pajn gkm{a ekj{jo{ggaj jlelt {t{} ajag rama ajag dad }ktxkd{}* O{m{c dad# o{m{c ajag%dad maj ajag rama ajag%dad m`}{c`x mkjnaj f{t{i gkh`c gkh{ac` f{t{i rkt}aea mat` xk}`ar ga}a pajn m`}{c`x mkjnaj f{t{i gar`}ac* O{m{c dad maj o{m{c ajag%dad }`mag m`agf`t` mkjnaj }`}`g# xkdad o{m{c d{gajcaf xkd{af gac`ea}* Facaeaj mai}at `x` }ktm`t` a}ax xa}{ facaeaj a}a{ ckd`f# &hlj}lf }ktmara} rama Caer`taj 8)*

I* Facaeaj Mai}at ]adkc

0

O`ga macae carltaj }ktmara} dajpag }adkc# rktc{ amajpa mai}at }adkc pajn eke{a}  o{m{c }adkc dkxkt}a mkjnaj jlelt facaeajjpa* ]k}ar` o`ga fajpa }ktmara} g{tajn mat` }`na }adkc# mai}at `j` }`mag {xaf m`d{a}* Facaeaj mai}at }adkc m`hk}ag rama facaeaj dat{* Facaeaj `j` eke{a} jlelt }adkc# o{m{c a}a{ jaea }adkc# maj jlelt facaeaj }kera} }adkc m`e{a}* Rkj{c`xaj jlelt }adkc xaea mkjnaj rkj{c`xaj jlelt naedat,`c{x}tax`# rkj{c`xaj  o{m{c a}a{ jaea }adkc o{na xaea mkjnaj rkj{c`xaj o{m{c naedat,`c{x}tax`* Jlelt facaeaj pajn m`}{c`x mkjnaj ajnga Atad ekj{jo{ggaj jlelt facaeaj }kera} }adkc m`e{a}*

N* Facaeaj Mai}at Naedat

Facaeaj mai}at naedat maj `c{x}tax` m`hk}ag rama facaeaj dat{* Facaeaj `j` eke{a} jlelt naedat,`c{x}tax`# o{m{c naedat,`c{x}tax`# maj jlelt facaeaj }kera} naedat,`c{x}tax` m`e{a}* Jlelt naedat,`c{x}tax` m`}{c`x mkjnaj ajnga Atad* O{m{c a}a{ jaea naedat,`c{x}tax` m`}{c`x mkjnaj f{t{i gkh`c# gkh{ac` f{t{i rkt}aea ga}a rkt}aea pajn m`}{c`x mkjnaj f{t{i gar`}ac* Dat`x%dat`x o{m{c naedat m`r`xafgaj mkjnaj xa}{ xrax`* Jlelt facaeaj pajn m`}{c`xgaj mkjnaj ajnga Atad ekj{jo{ggaj jlelt facaeaj }kera} naedat,`c{x}tax` m`e{a}*

F* Facaeaj Mai}at Caer`taj

Facaeaj mai}at caer`taj m`hk}ag rama facaeaj dat{* Facaeaj `j` eke{a} jlelt  caer`taj# ajag%caer`taj# o{m{c caer`taj# maj o{m{c ajag%caer`taj xkt}a jlelt facaeaj }kera} o{m{c# caer`taj maj o{m{c ajag%caer`taj m`e{a}* [t{}aj caer`taj m`}{c`x mkjnaj f{t{i gar`}ac adoam Atad A# D# *** maj xk}kt{xjpa# xkt}a {t{}aj ajag%caer`taj m`}{c`xgaj mkjnaj ajnga Atad* Jlelt ajag%caer`taj }ktxkd{} ekj{jo{gaj jlelt {t{} macae caer`taj* Hata rkj{c`xaj o{m{c caer`taj maj o{m{c ajag%caer`taj xaea xkrkt}` rkj{c`xaj  o{m{c dad maj o{m{c ajag%dad rama facaeaj mai}at `x`*

12

DAD @@@ DAN@AJ []AEA CARLTAJ

Dan`aj {}aea mat` carltaj rtagkt`j ekjnajm{jn dad%dad ? Rkjmaf{c{aj# Rkcagxajaaj# maj Rkj{}{r* A* Rkjmaf{c{aj &DAD @)

Rkjmaf{c{aj eke{a} ? ca}at dkcagajn# }{o{aj# maj eajiaa}* 1* Ca}at Dkcagajn# macae carltaj dkt`x` {ta`aj ekjnkja` rktc{jpa m`cag{gaj gkn`a}aj  rtagkt`j dan` x`x~a m` }kera} rtagkt`j pajn }kcaf m`}kj}{gaj* 4* ]{o{aj# ekt{ragaj {ta`aj ekjnkja` ara pajn `jn`j m`rktlckf mat` gkn`a}aj rtagkt`j  rama clgax` pajn }kcaf m`}kj}{gaj* 8* Eajiaa}# ekt{ragaj {ta`aj ekjnkja` eajiaa} ara pajn mara} m`rktlckf mat` fax`c gkn`a}aj rtagkt`j m` }kera} pajn }kcaf m`}kj}{gaj*

D* Rkcagxajaaj &DAD @@)

Rama Dad @@ }kj}ajn rkcagxajaaj gkn`a}aj rtagkt`j eke{a} ?* 1* Oam~ac gkn`a}aj# eke{a} {ta`aj ekjnkja` ~ag}{ rkcagxajaaj rlglg%rlglg gkn`a}aj xkcaea rtagkt`j dktcajnx{jn maj m`ckjngar` mkjnaj t`jngaxaj okj`x rkgktoaaj pajn m`cag{gaj* 4* Gkamaaj [e{e# ekjn{ta`gaj gkamaaj {e{e ~`capaf rtagkt`j pajn ekc`r{}` }kj}ajn `jilteax` `mkj}`}ax rkt{xafaaj,clgax` rtagkt`j# x}t{g}{t ltnaj`xax` rkt{xafaaj# ck}ag  maj c{ax ~`capaf# nklcln` }ajaf# `gc`e# gkamaaj xlx`ac kgljle` }kjana gktoa m`eaja x`x~a ekcagxajagaj gkn`a}aj rtagkt`j* 8* Rtlxkx Rtlm{gx`# ekjn{ta`gaj }kj}ajn }afar%}afar rtlxkx rtlm{gx`* e{ca` mat`  rkjp`araj }kera} rtlm{gx` &cafaj a}a{ gajmajn)# rkjp`araj xataja rtlm{gx`# gkn`a}aj  d{m`mapa pajn ekc`r{}` rked`d`}aj# rkekc`fataaj# maj rke{jn{}aj fax`c rtlm{gx`# &o{na }kteax{g raxharajkj maj rkeaxatajjpa# o`ga ama)* =* Ajac`x`x [xafa ]aj`# dkt`x` }kj}ajn {ta`aj rktf`}{jnaj gkcapagaj {xafa }aj` d{m`mapa glelm`}ax }ktga`} pajn }kcaf m`cag{gaj rama ~ag}{ rtagkt`j* ;* Rkteaxacafaj maj Rkjpkckxa`ajjpa# ekjn{ta`gaj }kj}ajn rkteaxacafaj maj faeda}aj pajn m`famar` xkt}a hata rkekhafajjpa*

11

H* Rkj{}{r &DAD @@@)

Dad `j` eke{a} gkx`er{caj maj xataj pajn m`}{c`xgaj dktmaxatgaj {ta`aj rama dad xkdkc{ejpa* 1* Gkx`er{caj# ekt{ragaj oa~adaj mat` }{o{aj pajn }kcaf m`}kj}{gaj rama dad  rkjmaf{c{aj* 4* Xataj# m``x` mkjnaj eax{gaj%eax{gaj pajn dktx`ia} gljgtk} maj mara} m`}ktargaj {j}{g rktda`gaj m` eaxa pajn agaj ma}ajn*

14

DAD @Y RKJ[C@XAJ MAI]AT R[X]AGA

Mai}at r{x}aga d{gajcaf dad }ktxkjm`t`* Lckf gatkja `}{ }`mag m`dkt` jlelt dad* Mai}at r{x}aga m`}{c`x rama facae dat{ maj o{m{c MAI]AT R[X]AGA m`hk}ag 8 he m`  da~af da}ax a}ax facaeaj# mkjnaj f{t{i gar`}ac }ajra }`}`g m` dkcagajn f{t{i }ktagf`t* Ama  dkdktara hata {j}{g ekj{c`xgaj mai}at r{x}aga# }k}ar` hata pajn m`{x{cgaj {j}{g m`oam`gaj iltea} amacaf hata pajn agaj m`{ta`gaj dkt`g{} `j`* Mai}at r{x}aga &d`dc`lntai`) ekt{ragaj xkd{af mai}at pajn dkt`x` o{m{c d{g{%d{g{# at}`gkc# maj dafaj%dafaj rkjktd`}aj ca`jjpa# pajn eker{jpa` rkt}ac`aj mkjnaj xkd{af gatajnaj* Ekcac{` mai}at r{x}aga pajn m`xkt}agaj rama agf`t }{c`xaj# rata rkedaha mara} ekc`fa} gkedac` rama x{edkt axc`jpa* Rkjhaj}{eaj xkd{af d{g{ macae mai}at r{x}aga rama xkd{af gatpa }{c`x `ce`af kta} ga`}ajjpa mkjnaj rkjn{}`raj d{g{* D{g{ pajn g`}a g{}`r `jilteax`jpa fat{xcaf g`}a haj}{egaj macae mai}at r{x}aga* G{}`raj ekt{ragaj r`joaeaj gac`ea} a}a{ rkjmara} mat` xkltajn rkjnatajn# a}a{ {haraj ltajn%ltajn pajn }ktgkjac* ^aca{r{j g{}`raj a}ax rkjmara} xkltajn `}{ m`dlckfgaj d{gaj dktat}` daf~a xkd{af }{c`xaj xkc{t{fjpa dkt{ra g{}`raj% g{}`raj* Rkj{c`x gatpa }{c`x `ce`af fat{x mara} ekjafaj m`t` {j}{g }`mag }ktcac{ dajpag  ekerktn{jagaj g{}`raj# anat lt`x`jac`}ax }{c`xajjpa }ktoana* Nat`x dkxat gktajnga gatajnaj# xkt}a gkx`er{caj%gkx`er{caj pajn m`d{a} ekt{ragaj rkjmara} rkj{c`x xkjm`t`* G{}`raj% g{}`raj fajpa dkti{jnx` xkdana` d{g}` {j}{g ekj{joajn rkjmara}jpa `}{* Macae ekj{c`x mai}at r{x}aga }ktmara} fac%fac pajn rktc{ m`rktfa}`gaj m`aj}atajpa? 1* Mai}at r{x}aga m`x{x{j dktmaxatgaj {t{}aj aciadk}# dkt}{t{}%}{t{} mat` a}ax gk da~af# }ajra ekjnn{jagaj ajnga atad &1#4#8# maj xk}kt{xjpa)* 4* Hata rkj{c`xaj mai}at r{x}aga xkdana` dkt`g{}? a) ]{c`x jaea rkjnatajn &jaea rkjnatajn dan`aj dkcagajn m`}{c`x }ktckd`f maf{c{# dat{ jaea mkraj)  d) ]{c`xcaf }af{j }ktd`} d{g{* Xk}kcaf }af{j }ktd`} m`dkt` }ajma }`}`g &*) h) ]{c`xcaf o{m{c d{g{ &mkjnaj m`dkt` nat`x da~af a}a{ hk}ag e`t`jn)* Xk}kcaf o{m{c d{g{ m`dkt` }ajma }`}`g &*) m) ]{c`xcaf gl}a }ktd`} maj jaea rkjktd`}jpa* M`aj}ata gkm{a dan`aj `}{ m`dkt` }ajma }`}`g  m{a &?)* Xk}kcaf jaea rkjktd`} m`dkt` }ajma }`}`g 

18

8* Arad`ca m`n{jagaj m{a x{edkt r{x}aga a}a{ ckd`f pajn xaea rkjnatajnjpa# eaga x{edkt  m`}{c`x mat` d{g{ pajn ckd`f maf{c{ }ktd`}# dat{ d{g{ pajn }ktd`} gke{m`aj* M` aj}ata gkm{a x{edkt r{x}aga `}{ m`d{}{fgaj }ajma nat`x rajoajn*

Rktfa}`gaj hlj}lf rkj{c`xaj mai}at r{x}aga dkt`g{} `j`?

Datamoa# E*I* 1002* Gar`}a Xkckh}a Rkjnaoataj Dafaxa* Eacajn? Rkjktd`} @G@R Eacajn* Maeljl# Xaratm` Olgl* 10>0* Jlykc Xax}ta @jmljkx`a Xkdkc{e Rktajn * Oagat}a? R{xa} Rkjnkedajnaj maj Rked`jaaj Dafaxa* Fae`m# I{am Adm{c*106>* Rtlxkx Dkcaoat%Ekjnaoat Dafaxa*  J`glcax# Xpaf~`j* 1066* Rkjnaj}at C`jn{`x}`g {j}{g N{t{ Dafaxa* Oagat}a? M`tokj M`g}` Mkrm`gd{m*  J{tfam`* 1001* Ekedaha Hkra} maj Kikg}`i * Dajm{jn? X`jat Dat{* ]kk{~# A* 100=* Xax}ta maj @ce{ Xax}ta? Rkjnaj}at ]klt` Xax}ta* Oagat}a? R{x}aga Oapa*

1=

Caer`taj 1 ? Hlj}lf rkj{c`xaj Facaeaj O{m{c*

CARLTAJ RTAG]@G GKTOA @JM[X]T@

D[M@MAPA ]AJAEAJ DA^AJN EKTAF & Acc`{e hkra C*) M@ MKXA X[EDKTAN[JN GKHAEA]AJ RCLXLGCA]KJ GAD[RA]KJ GKM@T@

M`x{x{j xkdana` Xacaf Xa}{ Xpata} {j}{g Ekjker{f [o`aj Agf`t 

Lckf? T[M@ X[XAJ]L  J@X ? A]RF 18*1*221*8*20*299

RTLNTAE X][M@ GKAFC@AJ ANT@D@XJ@X ]AJAEAJ RAJNAJ MAJ FLT]@G[C][TA [R]M XKGLCAF EKJKJNAF GKO[T[AJ JKNKT@ 1 RCLXLGCA]KJ GAD[RA]KJ GKM@T@ 4214

1;

Caer`taj 4? Hlj}lf rkj{c`xaj Facaeaj Rkjnkxafaj

CKEDAT RKJNKXAFAJ

Carltaj Rtag}`g Gktoa @jm{x}t` &Rtagkt`j) pajn m`x{x{j lckf ?  Jaea  J@X Gkcax Rtlntae X}{m` Gkafc`aj Gktoa Rkjnacaeaj Gkclerlg Clgax` ]ajnnac Rkcagxajaaj

? ? ? ? ? ? ? ?

pajn dkto{m{c ? D[M@MAPA ]AJAEAJ DA^AJN EKTAF & Acc`{e hkra C*) M@ MKXA X[EDKTAN[JN GKHAEA]AJ RCLXLGCA]KJ GAD[RA]KJ GKM@T@ ]kcaf m`xk}{o{` maj m`xafgaj rama Fat`

? ************************************

]ajnnac

? ************************************

Rked`ed`jn @j}ktj @

Rke`ed`jn @j}ktj @@

Mta* Fo* AE@J KGL ^[CAJMAT@# E*X`*  J@R* 109>1214 422621 4 210

[E@ J@X^A]@# X*Rm* J@R* 1096211> 422>21 4 214

Rked`ed`jn Kgx}ktj

Mtx* D[M@ ^AC[PL

Ekjnk}af{` GKRACA [R]M XEGJ 1 RCLXLGCA]KJ GAD[RA]KJ GKM@T@

Mtx* EAXT[GAJ  J@R* 10941212 100>24 1 221

19

Caer`taj 8? Hlj}lf rkj{c`xaj Mai}at @x`

MAI]AT @X@

FACAEAJ O[M[C * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

`

CKEDAT RKJNKXAFAJ * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

``

GA]A RKJNAJ]AT * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

```

MAI]AT @X@ * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

`y

MAI]AT ]ADKC * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

y`

MAI]AT NAEDAT * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

y``

MAI]AT CAER@TAJ * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

y```

DAD @

DAD @@

DAD @@@

RKJMAF[C[AJ * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

1

1*1*

Ca}at Dkcagajn * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

1

1*4*

]{o{aj * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

4

1*8*

Eajiaa} * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

8

RKCAGXAJAAJ * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

=

4*1* 4*4*

Oam~ac Gkn`a}aj * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

=

Gkamaaj [e{e** * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

12

4*8*

Rtlxkx Rtlm{gx`* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 4*8*1*

Rkjp`araj Cafaj * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

14 14

4*8*4*

Rked`d`}aj * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

18

4*8*8*

Rkjajaeaj * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

1=

4*8*=*

Rkekc`fataaj * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

1;

4*8*;*

Rke{jn{}aj Fax`c * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

19

4*8*9*

Rkjnlcafaj * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

1>

4*8*>*

Rkeaxataj * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

16

4*=*

Ajac`x`x [xafa ]aj` * * * * * * * * * * * * ** * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

10

4*;*

Rkteaxacafaj maj Rkjpkckxa`ajjpa * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

44

RKJ[][R

**********************************************

48

8*1*

Gkx`er{caj * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

48

8*4*

Xataj * * * * * * * * * * * * * ** * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

48

MAI]AT R[X]AGA * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

4=

CAER@TAJ * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

4;

1>