Perancangan bendung tetap

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP

KATA PENGANTAR Puji syukur kami ucapkan kehadirat Allah SWT yan! maha Rahman dan maha maha Rahim Rahim"" #are #arena na atas atas sei$i sei$in n Nya Nya kita kita semua semua masih masih di%e di%eri ri kesem kesempa patan tan menikmati se!ala nikmat yan! ada didunia ini" Salah satunya adalah nikmat untuk hidup hidup sehin!!a sehin!!a kita masih dapat melakukan melakukan ke!iatan & ke!iatan ke!iatan yan! %erman'aat %erman'aat %a!i diri serta (ran! lain" #e!iatan yan! senantiasa mem%a)a kita menuju cita & cita yan! mulia %aik cita & cita di dunia maupun di akhirat kelak" Dan atas i$in Allah kami dapat merampunkan lap(ran Projecct Work Work I yan! yan! %erjudulkan *Perencanaan Bendun! Tetap Tetap Sun!ai Cilamatan #a%upaten Su%an! +a)a Barat," Tak lupa penulis ju!a men!ucapkan terima kasih kepada kedua (ran! tua para penulis karena telah mem%erikan seman!at dan dukun!an yan! san!at %esar sehin!!a penulis %isa menjadi seperti sekaran! ini" #ami #ami ju!a ju!a men! men!uc ucap apka kan n %any %anyak ak teri terima ma kasi kasih h kepa kepada da Para Para D(se D(sen n Pem%im%in! yan! telah %ersedia mem%im%in! dan mem%erikan ilmunya kepada kami sehin!!a kami dapat men!erjakan dan menyelesaikan lap(ran Project lap(ran Project Work Work I ini" ini" Tanpa anpa %im%in %im%in!an !an dari dari d(sen d(sen pem%im pem%im%in %in! ! kecil kecil kemun kemun!ki !kinan nan kami kami dapat dapat menyelesaikan Project Work Work I. Akhir kata kami men!ucapkan terima kasih kepada seluruh pihak & pihak yan! yan! telah telah terli%a terli%att dalam dalam pem%ua pem%uatan tan Project Work I. I. Sem( Sem(!a !a apa apa yan! yan! kita kita laksanakan dapat menjadi %erkah untuk kita semua dan (ran! lain"

Dep(k Desem%er -./0

Penulis

-

Af Pudji V. | Dhika Bagaswara | M. Fildzah Thiari

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP LEMBAR PENGESAHAN

PROJECT WORK I PERENCANAAN JEMBATAN BAJA

Disusun Oleh:

Afif Pudji i!"i#n

%$& '''()())('*

Dhi+# B#"#s,#!#

& '''()()))(*

M -ild.#h Thif#!i

& '''()())'/*

$el#h dise$ujui d%sen 0e12i12in" un$u+ di0e!$#h#n+#n

K%%!di K%%!din#$ n#$%! %! D%sen D%sen Pe12i Pe12i12i 12in" n" :

Su!i0$%3 S4 T43 T43 M4 T4 NIP NIP: '67/) 67/)8' 8'8' 8'69 699) 9)8' 8')) ))( (

D%sen D%sen Pe12i Pe12i12i 12in" n" :

D!s4 Desi Su0!i5#n3 S4 T43 T43 M4 M4 NIP: '6/6' 6/6'(8 (8' ''697)8 97)8') ')' '9

1


PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP DA-TAR ISI

#ATA #ATA PENGANTAR""" PENGANTAR"""""""""""""""""""""""""" """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""ii """""""""""""""""""""""""ii 2E3BAR PENGESA4AN"""""""""""""""""""""""""""""" PENGESA4AN""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """""""""""""""""""""""""" """""""iii """"""" iii DA5TAR DA5TAR 6S6""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 6S6"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" i7 DA5TAR DA5TAR TABE2"""""""""""""""" TABE2""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """""""""""""""""""""""""""""""""""""""7ii """"""""""""""""7ii DA5TAR DA5TAR GA3BAR"""""""""""""""""""""""""""""""""""" GA3BAR""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """"""""""""""""""""""""""""""""""""""i8 """""""""""""""i8 /

-

BAB 6 PENDA4U2UA PENDA4U2UAN"""" N""""""""" """"""""" """"""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""""""" """"""""""""""""" """"""""""""""""/ """""""/ /"/

2atar Belakan Belakan!""" !"""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""""""" """"""""""/ "/

/"-

3aksud 3aksud dan Tujuan" Tujuan"""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""""" """""""""""""""" """"""""""""""""""" """"""""""""""""""""""""""-

/"1

Permasalahan" Permasalahan"""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""" """"""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""""""" """"""""""""""""""" """""""""""1 "1

/"0

Pem%atasan Pem%atasan 3asalah""""" 3asalah"""""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""""" """""""""1 ""1

/"9

Sistematika Sistematika Penulisan"" Penulisan""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""""""" """"""""""""""""""" """""""""""0 "0

BAB 66 DASAR TE:R6"""" TE:R6""""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""" """"""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""""""" """"""""""""9 """9 -"/

Pen!ertian Pen!ertian Bendun!"" Bendun!""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""" """"""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""""""""9 """""""""9

-"/"/ -"/"/

Umum""""" Umum"""""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""" """"""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""""" """""""""""""""9 """"""""9

-"/"-"/"-

#lasi'ikasi #lasi'ikasi Bendun!"" Bendun!""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""" """"""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""""" """""""""""""""" """""""""""""""""""; """""""""";

-"-

Analisis Analisis 4idr(l(! 4idr(l(!i"""" i""""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""" """"""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""""" """"""""/. "/.

-"-"/ -"-"/

Curah 4ujan""""" 4ujan"""""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""" """"""""// """"//

-"-"-"-"-

Analisis Analisis 'rekuensi"" 'rekuensi""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """""""""" """"""""""""" """""""""""""""""/"""""""""/0


PROJ ECTWORK 1


1

0

-"-"1

Pen!ujian Terhadap Analisis 5rek)ensi"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""-.

-"-"0

Analisis De%it Banjir Rencana"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""-/

-"-"9

Analisis De%it Andalan"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""-<

-"-"<

Analisis Pendimensian Bendun!""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""-=

-"-";

Analisis Sta%ilitas Bendun!""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""0<

-"-"=

#(ntr(l Sta%ilitas""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9/

BAB 666 3ET:D:2:G6 PERANCANGAN""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""90 1"/

Data T(p(l(!i""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""90

1"-

Data Sun!ai""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""99

1"1

Data Curah 4ujan""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""99

1"0

Data Ge(l(!i""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9<

BAB 6> ANA26S6S PERENCANAAN"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9; 0"/

Analisis 4idr(l(!i""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9;

0"/"/

Analisis Curah 4ujan Rata?Rata""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9;

0"/"-

Analisis 5rekuensi""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9=

0"/"1

Analisis De%it Banjir Rencana"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
0"-

Analisis 4idr(lis Bendun!"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""<9

0"-"/

Ele7asi 3ercu Bendun!"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""<9

0"-"-

2e%ar Bendun!"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""<<

0"-"1

2e%ar E'ekti' Bendun!"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""<< 9


PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP 0"-"0

+ari & +ari 3ercu"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""<;

0"-"9

Tin!!i 3uka Air"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""<=

0"-"<

#(lam Peredam Ener!i @#(lam :lakan"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""";/

0"-";

2antai 3uka""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""";<

0"1

Analisis Sta%ilitas Bendun!""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""";;

0"1"/

Gaya Berat"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""";;

0"1"-

Tekanan 2umpur""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""";=

0"1"1

Gaya Gempa @#""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""=.

0"1"0

Gaya 4idr(statik @W"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""=-

0"1"9

Gaya Uplift – Pressure @U8"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""=9

0"1"<

Daya Dukun! Tanah"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""-

0"0

#(ntr(l Sta%ilitas Bendun!""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""0

0"0"/

#(ntr(l Terhadap Gulin!""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""0

0"0"-

#(ntr(l Terhadap Geser"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""0

0"0"1

#(ntr(l Terhadap Eksentrisitas""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9

0"0"0

#(ntr(l Terhadap Daya Dukun! Tanah""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""<

0"9

Ban!unan Pelen!kap""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""";

0"9"/

Ban!unan Pen!am%ilan atau Intake""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""";

0"9"-

Ban!unan Pem%ilas""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/.1

0"9"1

Plat Pelayanan""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""//<


PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP 0"9"0 9

Dindin! Penahan Tanah""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""//;

BAB > PENUTUP"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/-0 9"/

#esimpulan""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/-0

9"-

Saran""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/-;

<

2A3P6RAN"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/-=

;

DA5TAR PUSTA#A"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/-

;


PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP DA-TAR TABEL

Ta%el -?/ 4ar!a Reduce >ariated @t""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" /1 Ta%el -?- 4ar!a Reduce 3ean @n"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/1 Ta%el -?1 4ar!a Reduce Standard De7iati(n @Sn"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/0 Ta%el -?0 Ske) C(e''icient @Cs untuk distri%usi 2(! Pears(n 666""""""""""""""""""""""""""/; Ta%el -?9 Standard >aria%le untuk setiap har!a return peri(d"""""""""""""""""""""""" """""""""/ Ta%el -?< #(e'isien Pen!aliran @"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" -Ta%el -?; 4u%un!an 4ar!a n' terhadap """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" -0 Ta%el -?= 5akt(r #(reksi 3elchi(r""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""-9 Ta%el -? Nilai k dan n"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""11 Ta%el -?/. Nilai #p""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""1< Ta%el -?// Nilai #a""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""1< Ta%el -?/- 4ar!a & 4ar!a 3inimum Creep Rati( @C"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""0< Ta%el -?/1 Nilai #(e'isien Gesekan"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9Ta%el 1?/ Data curah hujan dari 1 stasiun""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""99 Ta%el 0?/ Curah 4ujan 3aksimum 4arian""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9; Ta%el 0?- Nilai Ft tiap peri(de ulan!"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9 Ta%el 0?1 Perhitun!an 2(! Pears(n 666""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" "9 Ta%el 0?0 4asil Perhitun!an 2(! Pears(n 666"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""<. =


PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Ta%el 0?9 4asil Perhitun!an 3et(de 4aspers""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""



PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP DA-TAR GAMBAR

Gam%ar -?/ 3ercu :!ee""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""= Gam%ar -?- 3ercu Bulat den!an Satu Radius""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" Gam%ar -?1 3ercu Bulat den!a Dua Radius""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" Gam%ar -?0 P(li!(n Thiesen""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/Gam%ar -?9 3(del Pelukisan Elips pada DAS Sun!ai""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""-0 Gam%ar -?< Tin!!i 3ercu""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""1. Gam%ar -?; +ari?jari 3ercu""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""1/ Gam%ar -?= 3ercu Bulat den!an - jari & jari""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""1Gam%ar -? 2e%ar E'ekti'""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""1< Gam%ar -?/. Penampan! Sun!ai"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""1 Gam%ar -?// +ari?jari #(lam :lakan"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""0Gam%ar -?/- Te%al 2antai :lakan"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""01 Gam%ar -?/1 2antai :lakan"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""00 Gam%ar -?/0 Berat Sendiri Bendun!"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""0; Gam%ar -?/9 Gaya Gempa"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""0= Gam%ar -?/< Tekanan 2umpur"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" """"""""0 Gam%ar -?/; 4idr(statik 3uka Air N(rmal"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 9. Gam%ar -?/= 4idr(statik 3uka Air Banjir""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""9. /.


PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Gam%ar 0?/ Berat Bendun!"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""";< Gam%ar 0?- Tekanan 2umpur"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" ;= Gam%ar 0?1 Gaya Gempa"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""=. Gam%ar 0?0 4idr(statik 3uka Air N(rmal"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" =Gam%ar 0?9 4idr(statik 3uka Air Banjir""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""=1 Gam%ar 0?< Gaya Upli't & Pressure 3AN"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""=9 Gam%ar 0?; Gaya Upli't & Pressure 3AB"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""== Gam%ar 0?= ukuran satu %al(k pintu kayu 6ntake""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""; Gam%ar 0? Gaya yan! %ekerja pada stan! pintu untuk %an!unan 6ntake"""""""""""""/.. Gam%ar 0?/. Pintu pem%ilas di%uka setin!!i -9 cm"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/.1 Gam%ar 0?// Pintu pem%ilas di%uka setin!!i pelat Underslice @.=m""""""""""""""""""/.0 Gam%ar 0?/- Pintu pem%ilas di%uka penuh"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""/.9 Gam%ar 0?/1 Ukuran satu %al(k pintu kayu untuk pem%ilas"""""""""""""""""""""""""""""""""/.< Gam%ar 0?/0 Gaya yan! %ekerja pada stan! pintu untuk %an!unan pem%ilas""""""/. Gam%ar 0?/9 Plat Pelayanan Pem%ilas"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""//< Gam%ar 0?/< Dindin! penahan tanah"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""//; Gam%ar 0?/; Gaya & !aya yan! terjadi di dindin! penahan tanah"""""""""""""""""""""""""//=

//


PROJ ECTWORK 1


'

BAB I

PENDAHLAN '4'

L#$#! Bel#+#n"

Semakin menyempitnya lahan pertanian selama ini diaki%atkan karena %anyaknya pemenuhan ke%utuhan yan! lain sehin!!a %ukan %erarti tidak diperlukan la!i %an!unan iri!asi" Selain itu pertum%uhan penduduk

yan!

semakin

menin!kat

menye%a%kan

penin!katan

ke%utuhan pan!an sehin!!a pen!em%an!an jarin!an iri!asi suatu lahan mutlak diperlukan untuk per%aikan sistem pertanian di masa yan! akan datan!" Pada dasarnya %an!unan yan! menyalurkan air iri!asi sampai kelahan?lahan pertanian yan! diin!inkan dapat di%a!i menjadi dua !(l(n!an %esar yaitu  /" Ban!unanUtama aitu %an!unan air yan! men!(lah dan men!el(la air sampai kelahan pertanian yan! dimaksud termasuk disini adalah %an!unan pen!am%ilan" Dan %an!unan utama merupakan %an!unan melintan! sun!ai yan! menyadap air sun!ai disalurkan kesaluran iri!asi untuk keperluan iri!asi air %aku dan lain?lain" Ban!unan utama memiliki 'un!si dan tujuan untuk menaikkan ele7asi muka air sun!ai men!alirkan air sun!ai kesaluran iri!asi melalui intake @%an!unan pen!am%ilan men!(ntr(l sedimen yan! masuk kesaluran iri!asi mensta%ilkan muka air sun!ai dan menyimpan air dalam )aktu sin!kat" -" Ban!unan Pelen!kap aitu %an!unan yan! di!unakan untuk men!atasi a!ar saluran tetap dapat mem%a)a air kelahan pertanian serta men!atasi penye%a% kemunduran dan kerusakan pada saluran"

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Pen!em%an!an jarin!an iri!asi dilakukan den!an meman'aatkan k(ndisi air sampai di lapan!an" 3aka dari itu perlu adanya peninjauan le%ih dahulu men!enai %esarnya de%it air dan tin!!i muka air karena de%it dan tin!!i muka air san!at menentukan %entuk %an!unan utama pada %an!unan pen!am%ilan air untuk jarin!an iri!asi terse%ut" Pada umumnya se%uah sun!ai men!alami dua peri(de pen!aliran peri(de pertama adalah peri(de dimana de%it sun!ai san!at %esar sehin!!a terkadan! sampai meluap dan menim%ulkan %anjir di daerah sekitar sedan!kan peri(de yan! kedua adalah peri(de dimana de%it masih mencukupi namun ketin!!ian muka air tidak memenuhi untuk men!alirkan air kesaluran induk" Untuk sun!ai yan! memiliki de%it yan! cukup tet api tin!!i muka air nya tidak mencukupi untuk dialirkan kesaluran induk maka harus di%uat %an!unan %endun!" Ban!unan %endun! ini %er'un!si untuk menaikkan tin!!i muka air sun!ai sehin!!a mampu men!airi lahan yan! luas" Untuk itu perencanaan %an!unan iri!asi yan! matan! dan sesuai den!an k(ndisi pertanian yan! ada akan mem%a)a ke%erhasilan pada penyaluran air kelahan yan! mem%utuhkan" '4(

M#+sud d#n Tuju#n

Den!an adanya Pr(ject W(rk ini diharapkan a!ar 3ahasis)a mempunyai )a)asan dan pen!etahuan yan! luas dalam memahami men!erti dan men!etahui perencanaan daerah aliran sun!ai untuk ke%utuhan air iri!asi terutama dalam %idan! perencanaan %an!unan pen!am%ilan air dan %an!unan pelen!kapnya mulai dari tahap a)al sampai akhir perencanaan serta uji keamanan %an!unan terhadap tekanan air sun!ai" Den!an maksud memenuhi ke%utuhan air %a!i pertanian maka di%utuhkan sarana untuk pen!am%ilan airnya" Tujuan di%uatnya %endun! adalah untuk menaikan muka air di hulu %endun! sehin!!a air dapat disadap dan dialirkan ke daerah yan! mem%utuhkan secara

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP k(ntinu" Setelah %er'un!sinya %endun! ini maka diharapkan dapat menin!katkan ke%utuhan ek(n(mi di sekt(r pertanian" '48

Pe!1#s#l#h#n

Permasalahan yan! akan dikemukakan dalam Pr(ject W(rk / ini adalah karena daerah terse%ut merupakan daerah pertanian yan! cukup p(tensial akan tetapi pada musim kemarau men!alami kekuran!an air untuk itulah maka di%an!unlah se%uah %endun! sehin!!a air tercukupi dan hasil pertanian dapat ditin!katkan" '4;

Pe12#$#s#n M#s#l#h

Penulis hanya mem%atasi pada permasalahan yan! menyan!kut perencanaan %endun! tetap meliputi  /" Analisis 4idr(l(!i ?

Curah 4ujan 3enentukan te%al hujan rata rata suatu DPS"

?

5rekuensi 3encari curah hujan yan! %erulan! tiap *n, tahun"

?

De%it Banjir Rencana 3encari %esarnya de%it yan! direncanakan mele)ati %an!unan air den!an peri(de tertentu"

-" Analisis 4idr(lis Bendun! ? ? '4/

Analisis Dimensi Bendun!

Analisis Sta%ilitas Bendun! Sis$e1#$i+# Penulis#n

Secara !aris %esar sistematika penulisan Tu!as Akhir terdiri atas 9 Ba% yakni

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP BAB I4 PENDAHLAN

Pada Ba% ini %erisi latar %elakan! tujuan penulisan alasan pemilihan judul pene!asan judul pem%atasan masalah met(de pen!umpulan data dan diakhiri den!an sistematika penulisan" BAB II4 DASAR TEORI < STDI LITERATR

Dalam Ba% ini dijelaskan dasar te(ri yan! %erkaitan den!an permasalahan & permasalahan" Adapun yan! di%ahas yaitu te(ri & te(ri yan! di!unakan dalam perencanaan %endun! seperti pen!isian data k(s(n! atau hilan! dari suatu data curah hujan te(ri perhitun!an analisis 'rekuensi de%it %anjir rencana sampai analisa sta%ilitas %endun!" BAB III4 DATA PERENCANAAN

Pada Ba% ini di%utuhkan data & data seperti data curah hujan peta l(kasi %endun! data m(r'(l(!i atau situasi l(kasi %endun! data pen!ujian tanah pada l(kasi data $(na !empa" BAB I4 ANALISIS PERANCANGAN

Dalam Ba% ini mem%ahas men!enai semua perhitun!an dalam perencanaan %endun! mulai dari perhitun!an curah hujan sampai sta%ilitas tu%uh %endun!" BAB 4 PENTP

Pada Ba% ini %erisi kesimpulan Tu!as Akhir dan Saran H #ritik

PROJ ECTWORK 1


(

BAB II

DASAR TEORI (4' (4'4'

Pen"e!$i#n Bendun" 1u1

Bendun! merupakan %an!unan utama yan! direncanakan atau di%an!un di palun! sun!ai atau c(upure yan! %er'un!si untuk menin!!ikan muka air sun!ai atau untuk mendapatkan tin!!i terjun sehin!!a air sun!ai dapat disadap dan dialirkan secara !ra7itasi atau den!an p(mpa ke tempat tertentu yan! mem%utuhkan seperti iri!asi air minum pem%an!kit ener!i pen!endali %anjir" Dan %iasanya %endun! ditempatkan di palun! sun!ai atau di sudetan"

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Untuk menentukan renacana l(kasi %endun! yan! e'ekti' harus die7aluasi terhadap keriteria H aspek & aspek teknis maupun n(n teknis"  Aspek Teknis

4idr(lis aliran %anjir diusahakan alirannya te!ak lurus terhadap mercu %endun! a!ar aliran di udik mercu %endun! merata dan tidak terjadi arus putar yan! mem%ahayakan terhadap k(nstruksi %aik %a!ian udik ataupun %a!ian hilir %endun!" Tanah p(ndasi %endun! harus cukup kuat yaitu harus duduk pada lapisan tanah yan! kuat dan tidak p(rus hal ini san!at pentin! untuk kesta%ilan p(ndasi" T(p(!ra'i daerah di l(kasi rencana %endun! harus %enar dipertim%an!kan

untuk

kemudahan

dalam

pelaksanaan

pem%an!unan %endun! saluran pen!elak dan tan!!ul %anjir tidak terlalu

panjan!

dan

luas

!enan!an

aki%at

%ack

)ater

dipertim%an!kan harus seminimal mun!kin" Pem%an!unan %endun! di palun! sun!ai atau c(u(ure di pilih yan! men!untun!kan secara teknis %aik %iaya dan saat pelaksanaan"

• • • • •

Ge(l(!i harus tinjau dari se!i  3('(l(!i 2it(l(!i #ekuataan lapisan tanah H %atuan p(ndasi #esta%ilan tanah Struktur !e(l(!i  Aspek N(n Teknis

Pertim%an!an rfrctiveness

)

%iaya

%iaya

pem%an!unan pem%an!unan

%endun! %enar?%enar

@

cost harus

dipertim%an!kan see'ekti' mun!kin a!ar dalam %iaya pem%an!unan tidak terlalu %esar dan r(yal"

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Pen!aruh s(sial yan! harus dipertim%an!kan den!an adanya pem%an!unan %endun! ini adalah %anyaknya pemukiman yan! akan dipindahkan dan luas tanah asyrakat yan! akan di%e%askan aki%at !enan!an %anjir atau %ack )ater serta jumlah atau jenis tanaman yan! akan di!anti ru!i serta alternati' pemecahannya" Ruan! !erak kerja pada )aktu pelaksanaan pem%an!unan H implementasi %endun! dan saluran pen!elak tidak akan men!alami kesulitan" an! harus diperhatikan dalam menentukan l(kasi %endun! yaitu : /" -" 1" 0" 9" <"

I minimum Ele7asi air minimum pada sun!ai +arak daerah iri!asi den!an l(kasi %endun! Penampan! sun!ai #andun!an sedimen transp(rtnya Ge(l(!i dan mektan sun!ai" 3an'aat dari %endun! itu sendiri adalah

/" -" 1" 0" (4'4(

Untuk keperluan iri!asi 3enin!!ikan muka air Se%a!ai penam%ah persediaan air saat musim kemarau Se%a!ai pem%an!kit tena!a listrik"

Kl#sifi+#si Bendun"

(4'4(4' Be!d#s#!+#n -un"sin5#

Bendun! ter%a!i menjadi  J Bendun! penyadap K %er'un!si se%a!ai penyadap aliran sun!ai untuk %er%a!i keperluan seperti untuk iri!asi air %aku dan se%a!ainya" J Bendun! pem%a!i %anjir K %er'un!si untuk men!atur muka air sun!ai sehin!!a tejadi pemisahan antara de%it %anjir dan de%it rendah sesuai den!an kapasitasnya dan di%an!un di perca%an!an sun!ai" J Bendun! penahan pasan! K %er'un!si untuk mence!ah masuknya air asin dan di%an!un di %a!ian sun!ai yan! dipen!aruhi pasan! surut air laut"

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP (4'4(4( Be!d#s#!+#n L#1# Pe1#+#i#n & W#+$u O0e!#si%n#l *

Bendun! ter%a!i menjadi  J Bendun! permanen seperti %endin! pasan!an %atu %et(n k(m%inasi %et(n dan pasan!an %atu" J Bendun! semi permanen seperti %endin! %r(nj(n! cerucuk kayu dan lain se%a!ainya" J Bendun! darurat %iasanya di%uat (leh masyarakat pedesaan seperti tumpukan %atu dan se%a!ainya"

(4'4(48 Be!d#s#!+#n Ti0e S$!u+$u!n5#

Bendun! ter%a!i menjadi 

•

Bendun! tetap 3erupakan %an!unan penin!!i muka air pada %a!ian hulu sun!ai yan! memiliki mercu statis k(nstruksinya pemanen %iasanya ter%uat dari pasan!an %atu kali atau %et(n" Bendun! tetap ini memiliki tipe yan! %iasa di pakai dalam dunia k(nstruksi sipil tipe kur7a yaitu %endun! den!an mercu kur7a dapat mem%erikan keuntun!an dari se!i teknis yakni pemakaian %an!unan ini akan men!uran!i tin!!i muka air di %a!ian hulu selama %anjir" Dan dikarenakan adanya len!kun! mercu yan! streamline dan tekanan yan! ne!ati' pada %endun! maka akan mem%erikan k(e'isien de%it 00L le%ih tin!!i dis%andin! k(e'isien %endun! am%an! le%ar" Tipe ini memiliki - @dua %entuk mercu yan! kemudian dikel(mp(kkan se%a!ai %erikut  /" Tipe :!ee

PROJ ECTWORK 1


Gambar 2- !ercu "#ee

-" Tipe %ulat yan! memiliki - @dua macam radius yakni  / @satu Radius

Gambar 2-2 !ercu $ulat %en#an &atu 'a%ius  - @dua Radius

Gambar 2- ( !ercu $ulat %en#a ua 'a%ius

•

Bendun! Gerak 3erupakan tipe %endun! den!an %entuk mercu dan tu%uh

%endun! yan! dapat %er!erak naik turun disesuaikan den!an k(ndisi air %anjir sehin!!a %anjir di hilir %endun! dapat dihindarkan"

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Bendun! !erak memiliki - @dua tipe %endun! yakni  /" Tipe !erak pintu -" Tipe !erak karet

•

Bendun! #(m%inasi aitu merupakan k(m%inasi antara %endun! tetap dan !erak

dan %anyak dipakai untuk men!alirkan air %erle%ih melalui pintu %aja yan! terletak pada tu%uh %endun! k(m%inasi terse%ut"

•

Bendun! Sarin!an Ba)ah 3erupakan %an!unan penin!!i muka air pada %a!ian hulu

sun!ai yan! memiliki mercu yan! tidak dapat di!erakkan @permanen dan %iasanya ter%uat dari %atu kali atau c(r yan! memiliki sarin!an di%a!ian %a)ah mercunya arah te!ak lurus dan %er'un!si untuk menampun! air yan! sudah %e%as dari %ahan (r!anic dan an(r!anik tertentu untuk di(lah menjadi air minum" Pada %ahasan Tu!as Akhir Semester > ini yan! menjadi p(k(k %ahasan adalah %endun! tetap sehin!!a pem%ahasan akan dititik %eratkan pada %endun! den!an jenis terse%ut"

(4(

An#lisis Hid!%l%"i

4idr(l(!i adalah ilmu yan! mempelajari tentan! terjadinya per!erakan dan distri%usi air di %umi %aik ditinjau secara kuantitas maupun kualitas yan! secara umum dalam - @dua kata!(ri yaitu  /" 4idr(l(!i Pemeliharaan 4al ini menyan!kut pemasan!an alat?alat ukur pada stasiun pen!amatan data klimat(l(!i data de%it dan curah hujan -" 4idr(l(!i Terapan Berhu%un!an den!an hukum?hukum yan! %erlaku %erdasarkan ilmu murni pada kejadiaan praktis dalam kehidupan" Pada ke!iatan perancan!an %endun! tetap yan! %ertujuan untuk keperluan iri!asi tercakup lan!kah?lan!kah analisis hidr(l(!i se%a!ai %erikut 

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP /" 3enentukan curah hujan rata?rata suatu DPS -" 3emperkirakan 'rekuensi atau peri(de ulan! tertentu 1" 3emperkirakan de%it %anjir rencana

(4(4'

Cu!#h Huj#n

Curah hujan yan! dipakai untuk perancan!an" Bendun! adalah curah hujan harian maksimum dan curah hujan %ulanan" Apapun met(de yan! dipakai untuk men!analisa curah hujan rata? rata terse%ut adalah se%a!ai %erikut 

'4 Me$%de !#$#=!#$# hi$un" & Arithmatic Mean* Cara ini adalah cara yan! palin! sederhana dan %iasanya

di!unakan untuk daerah mendatar den!an jumlah p(s curah hujan yan! cukup %anyak dan den!an an!!apan %ah)a curah hujan di daerah terse%ut %ersi'at sera!am *uniform %istributuin)" R

...

¿

&umber : iktat +ulia, i%rolo#i ole, osen rs. esi &upriyan &/.

Dimana  R M Curah hujan rata?rata @mm R/? Rn M Curah hujan masin!?masin! stasiun @mm n M +umlah stasiun hujan

(4 Me$%de Thiesen

Cara ini diper(leh den!an mem%uat p(ly!(n yan! mem(t(n! te!ak lurus pada ten!ah?ten!ah !aris hu%un! dua p(s penakar hujan @Rn akan terletak pada suatu )ilayah p(ly!(n tertutup den!an luas @An" 3et(de ini %isa di!unakan jika k(ndisi curah hujan tidak merata dan jumlah stasiun curah hujan sedikit"

PROJ ECTWORK 1


Gambar 2-0 Poli#on /,iesen

R

¿

.

.

.

...

.


Dimana  R M Curah hujan rata?rata @mm R/? Rn M Curah hujan masin!?masin! stasiun @mm A/? An M 2uas yan! di%atasi (leh p(li!(n @km- n M +umlah stasiun hujan (4(4(

An#lisis f!e+uensi

Analisa 'rekuensi adalah kejadian yan! diharapkan terjadi rata? rata sekali setiap n tahun" Dan ada %e%erapa met(da untuk memperkirakan kejadian %erulan! ini diantaranya  3et(de Gum%el Terdiri dari - cara yaitu  Cara analisis Rumus yan! di!unakan adalah  Ft M Fa 

8 S8


Dimana  Ft M Besarnya curah hujan yan! diharapkan dalam setiap t tahun Fa M Curah hujan rata?rata dari suatu catc,ment area H DAS t M 'e%uce% variate% @ta%el -"/ 4ar!a 'e%uce 1ariate%  n M 'e%uce% mean @ta%el -"- 4ar!a 'e%uce !ean

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Sn  'e%uce% stan%ar% %eviation @ta%el -"1 'e%uce% &tan%ar% eviation S8 M &tan%ar% %eviation /abel 2-  ar#a 'e%uce 1ariate% *3t)

'eturn Perio%

'e%uce% 1ariate%

*years) -

."1<<9

9

/"0

/.

-"-9.-

-.

-"<.<

-9

1"/=9

9.

1"./

/..

0"<../


/abel 2- 2 ar#a 'e%uce !ean *3n)

n

.

/

-

1

0

9

<

;

=

6

')

."09-

."0<

."9.19

."9.;.

."9/..

."9/-=

."9/9;

."9/=/

."9-.-

."9--.

()

."9-1<

."9-9-

."9-<=

."9-=1

."9-<

."91.

."91-.

."911-

."9101

."9191

8)

."91<-

."91;/

."91=.

."91==

."91<

."90.-

."90/.

."90/=

."90-0

."901.

;)

."901<

."900-

."900=

."9091

."909=

."90<1

."90<=

."90;1

."90;;

."90=/

/)

."90=9

."90=

."901

."90;

."99./

."99.0

."99.=

."99//

."99/9

."99/=

PROJ ECTWORK 1


>)

."99-/

."99-0

."99=;

."991.

."9911

."9919

."991=

."990.

."9901

."9909

7)

."990=

."999.

."999-

."9999

."999;

."9991

."99
."90<1

."99<9

."99<;

9)

."99<

."99;.

."99;-

."99;0

."99;<

."99;=

."99=.

."99=/

."99=1

."99=9

6)

."99=<

."99=;

."99=

."99/

."99-

."991

."999

."99<

."99=

."99

n M #urun )aktu pen!amatan data curah hujan &umber : iktat +ulia, i%rolo#i ole, osen rs. esi &upriyan &/.

/abel 2- ( ar#a 'e%uce &tan%ar% eviation *&n)

n

)

'

(

8

;

/

>

7

9

6

')

."0<

."<;<

."=11

.";/

/"..9

/".-.<

/".1/<

/".0//

/".01

/".9<9

()

/".<-=

/".<<

/".;90

/".=//

/".=<0

/"./9

/".
/"/..0

/"/.0;

/"/.=<

8)

/"//-0

/"//9

/"//1

/"/--<

/"/-99

/"/-=9

/"/1/1

/"/11

/"/1<1

/"/1==

;)

/"/0/1

/"/01<

/"/09=

/"/0=

/"/00

/"/
/"/91=

/"/99;

/"/9;0

/"/9.

/)

/"<.;.

/"/<-1

/"/<1=

/"/<9=

/"/<<;

/"/<=/

/"/<<

/"/;.=

/"/;-/

/"/;10

>)

/";0;.

/"/;9

/"/;;.

/"/;=-

/"/;1

/"/=.1

/"/=/0

/"/=-0

/"/=10

/"/=00

7)

/"/=90

/"/=<1

/"/=;1

/"/==/

/"/=/

/"/==

/"/.<

/"//9

/"/-1

/"/1.

9)

/"/1=

/"/09

/"/91

/"/9

/"/<;

/"/;1

/"/=.

/"/=;

/"/0

/"-../

6)

/"-..;

/"-./1

/"-.-.

/"-.-<

/"-.1;

/"-.1=

/"-.00

/"-.0

/"-.99

/"-.<.

n M #urun )aktu pen!amatan data curah hujan &umber : iktat +ulia, i%rolo#i ole, osen rs. esi &upriyan &/.

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Cara !ra'is 3et(de a)al dari Gum%el yan! merupakan cara manual den!an met(de pemasukan k((rdinat F @curah hujan dan  @re%uce% variate%  pada media Gumbel Paper  sehin!!a akam mem%entuk satu !aris dia!(nal lurus yan! mem(t(n! an!ka peri(de tahunan @curah hujan maksimum pada peri(de ulan! terse%ut" Rumus yan! du!unakan adalah  FMN

8


Dimana  F M Nilai curah hujan pada peri(de ulan! tahunan terse%ut @mm N M Fa & @

 n @mm

Fa M Rata?rata jumlah curah hujan selama pen!amatan @mm /H M S8 H Sn S8 M Standar De7iasi Sn M 'e%uce% stan%ar %eviation @lihat $#2el (47 n M 'e%uce% mean @lihat $#2el (4>  M Peri(de ulan! 3et(de 4o# Pearson III Cara lain yan! men!!unakan met(de statistik dalam perhitun!annya adalah 3et(de 4o# Pearson III. Garis %esar cara ini adalah se%a!ai %erikut  @/" U%ahlah data curah hujan tahunan se%anyak n %uah F/ F- """ Fn menjadi l(! F/ l(! F- """ l(! Fn" @-" 4itun! har!a rata?rata nya den!an rumus %erikut ini 

2(! F M 2(! 8a  G " Si &umber : iktat +ulia, i%rolo#i ole, osen rs. esi &upriyan &/.

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Dimana  2(! F

M 2(!aritma data curah hujan

2(! 8a

M Rata?rata l(!aritma data curah hujan

Si

M Standar de7iasi l(!aritma data curah hujan 2(! Fa M


@1" 4itun! har!a standard de7iasinya den!an rumus 

Si M

og x − og xa


@0" 4itun! k(e'isien kepencen!an den!an rumus se%a!ai %erikut

Cs M

− 3


@9" 4itun! l(!aritma curah hujan den!an return peri(d yan! dikehendaki den!an rumus  2(! I M 2(! F  @G O Si &umber : iktat +ulia, i%rolo#i ole, osen rs. esi &upriyan &/.

4ar!a G dapat diam%il dari ta%el -"0 /abel 2-0 &ke5 6oefficient *6s) untuk %istribusi 4o# Pearson III

C%effi?ien$ &Cs*

Pe!i%de l#n" &$#hun* ( / ')) (/ /) ')) P!%2#2ili$#s Ke1un"+in#n Te!j#din5# /) () ') ; ( '

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP 1". -"9 -"-". /"= /"< /"0 /"/". ." ."= ."; ."< ."9 ."0 ."1 ."."/ .". ?."/ ?."?."1 ?."0 ?."9 ?."< ?."; ?."= ?." ?/". ?/"?/"0 ?/"< ?/"= ?-". ?-"?-"9

?."1< ?."1<. ?."11. ?."1.; ?."-=?."-90 ?."-99 ?."/9 ?."/<0 ?."/0= ?."/1?."//< ?.". ?.".=1 ?.".<< ?.".9. ?.".11 ?."./; ."... ."./; .".11 .".9. .".<< .".=1 .". ."//< ."/1."/0= ."/<0 ."/9 ."--9 ."-90 ."-=."1.; ."11. ."1<.

."0-. ."9/= ."9;0 ."<. ."<01 ."<;9 .";.9 ".;1.";9= .";< .";=. .";. ."=.. ."=.= ."=/< ."=-0 ."=1. ."=1< ."=0."=1< ."=9. ."9=1 ."=99 ."=9< ."=9; ."=9; ."=9< ."=90 ."=9."=00 ."=1."=/; ."; .";;; .";9.";//

/"/=. /"-9. /"-=0 /"1./"1/= /"1- /"11; /"10. /"10. /"11 /"11< /"111 /"1-= /"1-1 /"1/; /"1. /"1./ /"-/"-=/"-;. /"-9= /"-09 /"-1/ /"-/< /"-.. /"/=1 /"/<< /"/0; /"/-= /".=< /".0/ ."0 ."90 ."=9 ."=00 .";//

-"-;= -"-<-"-0. -"-/ -"/1 -"/<1 -"/-= -".=; -".01 -"./= /"= /"<; /"1 /"/. /"==. /"=0 /"=/= /";=9 /";9. /";/< ."<=. /"<01 /"<.< /"9<; /"9-= /"0== /"00= /"0.; /"1<< /"-=."/= /"//< /".19 ."9 ."=== .";1

1"/91".0= -";. -"/-"=0= -";=. .";.< ."<-< -"90-"0= -"091 -"0.; -"91 -"1// -"-
0".9/ 1"=09 1";.9 1"<.9 1"0 1"1== 1"-;/ 1"/0 1".--"9; -"=/ -"=-0 -";99 -"<=< -"

3et(de aspers 3et(de ini tidak men!!unakan statistik" Rumus yan! di!unakan  @$  R#  &  S*

S 

−

+

−

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP &umber : iktat +ulia, i%rolo#i ole, osen rs. esi &upriyan &/.

Dimana  Rt M curah hujan den!an return peri(de / tahun @ mm  Ra M curah hujan rata?rata @ mm  S8 M standar de7iasi untuk pen!amatan n tahun R/ M curah hujan maksimum a%s(lut / R- M curah hujan maksimum a%s(lut 

M stan%ar% valuable untuk peri(de ulan! T

/ M stan%ar% variable untuk per(ide ulan! R/ @$#2el (4/ - M stan%ar% variable untuk peri(de ulan! R- @ $#2el (4/ Untuk mencari  harus dicari terle%ih dahulu nilai T yan! di!unakan untuk melihat ta%el sehin!!a nilai U diper(leh"! di!unakan 

'

T' 

F T( 


Dimana m/ Q m-

M masin!?masin! rankin! dari curah hujan R/ dan R-

n

M jumlah tahun pen!amatan



M standar de7iasi untuk return peri(de T /abel 2- 7 &tan%ar% 1ariable untuk setiap ,ar#a return perio% T /".. /"./ /"./".1 /".0 /".9

 ?/"=< ?/"19 ?/"-< ?/"-1 ?/"/ ?/"/9

T <". <"9 ;". ;"9 =". ".

 ."=/ ."== ."9 /"./ /".< /"/;

T 1= 1 0. 0/ 001

 -"0 -"9/ -"90 -"9< -"9 -"
T

0 < = /.. //. /-.

 1"1; 1"1 1"0/ 1"01 1"91 1"<-

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP /".< ?/"//. /"-< 00 -"<1 /1. /".= ?/".; // /"19 09 -"<9 /0. /"/. ?/".//"01 0< -"<; /9. /"/9 ?."1 /1 /"9. 0; -"< /<. /"-. ?."=9 /0 /"9; 0= -";/ /;. /"-9 ?."; /9 /"<1 0 -";1 /=. /"19 ?."<= /; /";0 9-"; -.. /"0. ?."<1 /= /"=. 90 -"=1 --. /"9. ?."90 / /"=9 9< -"=< -0. /"<. ?."0< -. /"= 9= -". -<. /";. ?."0. -/ /"0 <. -"1 -=. /"=. ?."11 -/"= <-"< 1.. /". ?."-= -1 -".<0 -" 19. -".. ?."--0 -".< << 1".0.. -"-. ?."/1 -9 -"/. <= 1".9 09. -"0. ?.".0 -< -"/1 ;. 1".= 9.. -"<. .".0 -; -"/; ;1"// <.. -"=. ."// -= -"/ ;0 1"/1 ;.. 1".. ."/; - -"-0 ;< 1"/< =.. 1"-. ."-0 1. -"-; ;= 1"/= .. 1"0. ."- 1/ -"1. =. 1"-/ /... 1"<. ."10 1-"11 =1"-1 9... 1"=. ."1 11 -"1< =0 1"-< /.... 0".. ."00 10 -"1 =< 1"-= 9.... 0"9. ."99 19 -"0/ == 1"1 =.... 9".. ."<0 1< -"00 . 1"11 9..... 9"9. .";1 1; -"0; 1"19 #eteran!an  T M 'etun Perio% dan  M &tan%ar% 1ariable

1";. 1";; 1"=0 1"/ 1"; 0".1 0"/0 0"-0 0"11 0"00"9. 0"9; 0";; 0"== 9"./ 9"/1 9"11 9"9/ 9"9< 9"=. 9";". ="=1 //".= /-"1/1";0


(4(48

Pen"uji#n Te!h#d#0 An#lisis -!e+,ensi

Dari met(de analisa 'rek)ensi diatas akan mem%erikan hasil perhitun!an yan! %er%eda & %eda (leh karena itu harus men!uji hasil

mana

yan!

merupakan

ter%aik

yaitu

hasil

den!an

penyimpan!an terkecil" Test yan! diadakan %iasanya %erdasarkan pada per%edaan antara nilai yan! diamati atau yan! dihitun! den!an nilai?nilai yan! diharapkan atau yan! diper(leh secara te(ritis" Salah satu cara yan! dapat di!unakan adalah * Chi?suare test *" persamaan yan! di!unakan 

PROJ ECTWORK 1


Chi=su#!e & @( * 

–

* 86ara !en#,itun# esi#n 9loo% PU ,al. 0 )

dimana 

(4(4;

:i

M nilai F yan! diamati

Ei

M nilai F yan! diharapkan

An#lisis De2i$ B#nji! Ren?#n#

Banjir adalah suatu keadaan aliran sun!ai

dimana

permukaan airnya le%ih tin!!i daripada suatu ketin!!ian tertentu @ pada umumnya ditetapkam sama den!an titik tin!!i %antaran sun!ai " De%it %anjir adalah %esarnya aliran sun!ai yan! diukur dalam satuan m1H dt pada )aktu %anjir" De%it %anjir rencana adalah de%it %anjir yan! diper!unakan se%a!ai dasar untuk merencanakan kemampuan dan ketahanan suatu %an!unan pen!airan yan! akan di%an!un pada alur suatu sun!ai" Dalam menetapkan de%it %anjir rencana harus diperhatikan pertim%an!an & pertim%an!an teknis dan ek(n(mis selain itu harus diperhatikan ju!a pertim%an!an & pertim%an!an n(n teknis lainnya seperti nilai & nilai yan! patut yan! c(c(k dan sesuai den!an )aktu dan keadaan setempat" Ada %e%erapa met(de yan! di!unakan dalam perhitun!an de%it %anjir ini  3et(de Rasi(nal Dr" 3(n(n(%e Rumus dasarnya adalah  

4 ! 4 f & En"lish ni$*

PROJ ECTWORK 1


Q=

. .

MetricUnit


dimana 

α

 run off coefficient

R

M intensitas curah hujan selama time of concentration @mmHjam

'

M luas daerah pen!aliran DPS @ km- 

I

M de%it maksimum @ m1Hdetik 

Pr(sedur perhitun!an  /" Tentukan nilai α -" #emudian hitun! nilai 7 den!an rumus 

  7 M ;-

  M s M kemirin!an dasar saluran 1" 4itun! t den!an rumus 

" tM

4itun! r den!an men!!unakan rumus 

PROJ ECTWORK 1


rM

O

3

R M curah hujan @mm 4itun! I den!an rumus 

Q=

. . /abel 2- ; +oefisien Pen#aliran *<)

K%ndisi D#e!#h Pen"#li!#n d#n Sun"#i Daerah pe!unun!an yan! curam Daerah pe!un!un!an tertier Tanah %er!el(m%an! dan lautan Tanah daratan tan! ditanami Persa)ahan yan! dialiri Sun!ai di darerah pe!unun!an Sun!ai kecil daratan Sun!ai %esar yan! le%ih dari seten!ah daerah pen!alirannya terdiri dari daratan

K%efisien Pen"#li!#n

.";9 & .". .";. & ."=. ."9. & .";9 ."09 & ."<. .";. & ."=. .";9 & ."=9 ."09 & .";9 ."9. & .";9

&umber : i%rolo#i Untuk Pen#airan ole, Ir. &uyono &os%arsono = +ensaku /ake%a

3et(de !elc,ior Dasar dari met(de ini adalah Rati(nal" 3et(de ini dilakukan den!an cara mem%uat elips yan! men!elilin!i daerah pen!aliran" Bentuk persamaan diam%il %erdasarkan persamaan Pasc,er 

$      f 


PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP dimana 

α

M run (' c(e'isient @ k(e'isien pen!aliran  ta%el -"< disarankan diam%il .9-

Rm M curah hujan den!an peri(de ulan! t tahun @ mm  

M intensitas hujan @ m1Hkm-Hdt 

'

M luas daerah pen!aliran @ km- 

2an!kah perhitun!an met(de !elc,ior  /" 2ukis elips yan! men!elilin!i DAS den!an sum%u panjan! @ a  /9 kali sum%u pendek @ %  kemudian hitun! luasnya den!an rumus  n' M  " π " a " % @ km- 

Gambar 2-7 !o%el Pelukisan >lips pa%a ?& &un#ai

-" Dari nilai n' dapat dicari nilai  M / den!an ta%el -"; 1" 4itun! kecepatan den!an rumus 

7 M /1/

O

s M kemirin!an dasar sun!ai 0" 4itun! )aktu k(nsentrasi  T M /...2 H <. " 7 @ menit  9" Tentukannilai / apakah M - den!an melihat ta%el -"; <" Demikian seterusnya sampai diper(leh nilai n M  @ n?/  ;" 4ar!a  akhir harus dik(reksi den!an melihat ta%el -"=

PROJ ECTWORK 1


/abel 2- @ ubun#an ar#a nf ter,a%ap A

nf

 -"<. --"09 /". /0"/9 //"=9 ".. <"-9 9"-0 0";9 0".. 1"<. 1"1.

."/0 .";/"00 ;"/0 - ;/.= /00 -/< -== 1<.

nf

019.0 9;< <0= ;-. -.=. /00. -/<. -==. 01-. 9;<. ;-..



1".9 -"=9 -"<9 -"09 -"1. /"=9 /"91 /"-. /".. .";. ."90 ."0=


/abel 2- B 9aktor +oreksi !elc,ior T &1eni$*

.?0. 0.?//9 //9?/. /.?-;. -;.?1<. 1<.?09. 09.?90. 90.?<1. <1.?;-. ;-.?=/. =/.?=9 =9?=. =.?/.;. /.;.?//9. //9.?/-0. /-0.?/11.

Ken#i+#n &* 1 0 9 < ; =  /. // //1 /0 /9 /< /;

T &1eni$*

/11.?/0-. /0-.?/9/. /9/.?/99 /99?/<=. /<=.?/;;. /;;.?/=<. /=<.?/9. /9.?-.19 -.19?-/-. -/-.?--/. --/.?--9 --9?-1=. -1=.?-0<9 -0<9?-99. -99.?-<0. -<0.?-;-9

Ken#i+#n &* /= / -. -/ --1 -0 -9 -< -; -= - 1. 1/ 111


3et(de 4aspers Rumus dasar dari met(de ini sama den!an dua rumus terdahulu 

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP $ 

    f


Dimana  It

M De%it den!an pr(%a%ilitas ulan! T tahun @m1Hdt

α β

M 'un off coefficient M 'e%uction coefficient

f

M 2uas daerah pen!aliran



M 6ntensitas hujan yan! diperhitun!kan

Pr(sedur perhitun!an  /" 4itun! nilai α den!an rumus 

α

M

.

. 0.7

4itun! nilai β den!an rumus  M/

. .

.

.

O

2

4itun! t den!an rumus  t M ./ " 2 .= " s & .1 s M kemirin!an dasar sun!ai 4itun! p den!an rumus  @ untuk t  - jam 

rM 2

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP @ untuk - jam  t  / jam 

rM

@ untuk t / jam  t  1. jam

r M .";.; O R O

R M curah hujan @ mm  4itun!  den!an rumus 

(4(4/

 M p H @ 1< " t 

@ t dalam jam 

 M p H @ =<0 " t 

@ t dalam hari 

An#lisis De2i$ And#l#n

De%it andalan adalah de%it yan! di%utuhkan dan selalu ada setiap saat" Untuk menhitun! %esarnya de%it andalan di!unakan curah hujan e'ekti' den!an intensitas yan! didasarkan pada kemun!kinan =.L" Besarnya de%it andalan den!an dihitun! den!an men!!unakan met(de rasi(nal @Dr" 3(n(n(%e"

Rumusnya adalah se%a!ai %erikut 




Dimana   M #(e'isien pen!aliran @ta%el -"< r M 6ntensitas curah hujan @mmHjam f M 2uas daerah pen!aliran DPS @km- I M De%it maksimum @m1Hdetik Pr(sedur perhitun!an  /" Tentukan nilai α

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP -" #emudian hitun! nilai 7 den!an rumus 

  7 M ;-

  M s M kemirin!an dasar saluran 1" 4itun! t den!an rumus 

"

tM

4itun! r den!an men!!unakan rumus 

 ' ⋅ -0      1

rM R M curah hujan @mm 4itun! I den!an rumus 

Q= (4(4>

. .

An#lisis Pendi1ensi#n Bendun"

3ercu Bendun! Ele7asi

mercu

pertim%an!an

%endun!

ditentukan

%erdasarkan

%e%erapa

PROJ ECTWORK 1


• •

Ele7asi sa)ah tertin!!i yan! akan dialiri #ehilan!an tekanan mulai dari intake sampai den!an saluran

•

pen!endap Pen!aruh ele7asi mercu %endun! terhadap panjan! %endun!

• •

untuk men!alirkan de%it %anjir rencana Untuk mendapatkan si'at aliran sempurna" #riteria lain yan! harus dipenuhi dalam penentuan ele7asi

•

mercu %endun! antara lain yaitu 4arus terpenuhi pencapaian pen!aliran air ke %an!unan

•

pen!endap Perkiraan resp(n m(r'(l(!i sun!ai di%a!ian hulu dan hilir

•

terhadap %endun! dan ele7asi terse%ut #esta%ilan %endun! secara keseluruhan %iaya pem%an!unan den!an tidak menutup kemun!kinan pemilihan l(kasi lain"

Dalam penentuan ele7asi mercu %endun! dapat dilakukan lan!kah ke!iatan se%a!ai %erikut

#edalaman air di sa)ah

./9

4TT ener!i di saluran dan %(ks tersier

./9

4TT ener!i di %an!unan sadap tersier

.-.

4TT ekspl(itasi

.-.

Panjan! dan kemirin!an saluran primer

./0

4TT %an!unan ukur dijarin!an primer

.09

4TT ener!i dipintu pen!am%ila saluran

./9

Panjan! dan kemirin!an kant(n! lumpur

..<

4TT dipintu pen!am%ilan utama

./9

Tin!!i cadan!an untuk nercu

./9



/=. Ele7asi sa)ah yan! akan diairi Ele7asi mercu %endun!

F



F  /=.

Tin!!i mercu %endun! p yaitu ketin!!ian antara ele7asi mercu dan ele7asi lantai huluHdasar sun!ai di hulu %endun!" Diusahakan a!ar

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP tin!!i %endun! di atas dasar sun!ai tidak terlalu tin!!i untuk men!indari %er%a!ai kesulitan dalam sta%ilitas maupun pelaksanaan" Dalam menentukan tin!!i mercu

%endun!

maka

harus

dipertim%an!kan terhadap 

•

#e%utuhan penyadapan untuk memper(leh de%it dan tin!!i tekanan

•

#e%utuhan tin!!i ener!i untuk pem%ilasan

•

Tin!!i muka air !enan!an yan! akan terjadi

•

#esempurnaan aliran pada %endun!

•

#e%utuhan pen!endalian an!kutan sedimen yan! terjadi di %endun!"

Rumus yan! di!unakan adalah  P  ele#si 1e!?u  ele#si l#n$#i 1u+#

Gambar 2-; /in##i !ercu

+ari?jari 3ercu Bendun! @ r  Di 6nd(nesia pada umumnya di!unakan dua type mercu untuk %endun! tetap atau pelimpah type %ulat dan type (!ee" #edua %entuk mercu terse%ut dapat dipakai %aik untuk k(nstruksi %et(n maupun pasan!an %atu atau %entuk k(m%inasi keduannya"

•

3ercu Bulat

Bendun! den!an mercu %ulat dapat mem%erikan keuntun!an karena %an!unan ini akan men!uran!i tin!!i muka air hulu selama %anjir" 4ar!a k(e'isien de%it 00L le%ih tin!!i di%andin!

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP k(e'isien %endun! le%ar karena len!kun! streamline dan tekanan ne!ati' pada mercu" Syarat jari & jari mercu %endun! %erdasarkan kp".- halaman 0- yaitu  ?

untuk mercu ter%uat dari %et(n %erkisar dari ."/ sampai den!an .; 4/ maks

?

untuk mercu ter%uat dari pasan!an %atu %erkisar dari .1 sampai den!an .; 4/ maks

Bentuk mercu %endun! harus didesain sesederhana mun!kin sesuai den!an kriteria desain untuk

memudahkan

dalam

pelaksanaan" #riteria yan! dimaksud menyan!kut  ?

parameter aliran

?

de%it rencana untuk kapasitas limpah

?

kemun!kinan ka7itasi dan %enturan %atu

Salah satu type mercu %ulat den!an satu radius adalah type $unc,u den!an rumus se%a!ai %erikut  d1424d4

4d

Dimana  Id M de%it %anjir rencana @m1Hdet m M k(e'isien pen!aliran M /0 & ../= @ 9 & hHr  %

M le%ar e'ekti' mercu %endun! @m

d

M -H1 4

4 Mhk h  tin!!i air diatas mercu %endun! @m k  tin!!i kecepatan  0H-; " m- " h1 " @ / H @h  p Dari rumus terse%ut akan didapat har!a d dari har!a d terse%ut dapat pula diper(leh nilai 4 den!an rumus 

H

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP 4ar!a 4 ini diper!unakan untuk mencari har!a r den!an persamaan 

 839

Gambar 2-@ Cari-jari !ercu

Sedan!kan untuk mercu %endun! den!an dua jari & jari @R- jari & jari hilir di!unakan untuk menentukan har!a k(e'isien de%it" Persamaan de%it diatas mercu    Cd 4

4

4 2ef 4 H'8<(

Dimana  I

M de%it aliran @ m1Hdt 

Cd

M k(e'isien de%it @ Cd M C("C/"C- 

Be'

M le%ar e'ekti' mercu @m

!

M percepatan !ra7itasi @ mHdt- 

4/

M tin!!i ener!i di hulu %endun! M h/  >/-H-!

k(e'isien de%it Cd adalah  C( M ' @ 4/Hr 

* #ambar 0.7 – kp.D2 )

C/ M ' @ pH4/ 

* #ambar 0.; – kp.D2 )

C- M ' @ pH4/  kemirin!an hulu %endun! *#ambar0.@ kp.D2)

PROJ ECTWORK 1


Gambar 2-B !ercu $ulat %en#an 2 jari – jari

•

3ercu "#ee

3ercu o#ee %er%entuk tirai luapan %a)ah dari %endun! am%an! tajam aliran" :leh karena itu %endun! den!an mercu type ini tidak akan mem%erikan tekanan su%?atm(s'er @ tekanan ne!ati'  pada permukaan mercu" Pada )aktu %endun! men!alirkan air pada de%it %anjir rencana" 3ercu "#ee %entuk standar yan! disusun (leh U.&. ?rmy 6orps of >n#ineers %erdasarkan data & data hasil percobaan U.&. $ureau of 'eclemation @ USBR " Bentuk & %entuk %aku ini dise%ut stan%ar% W.>.& * Water5ays >Eperiment &tation ).

Persamaan pr('il penampan! mercu  8 M k " 4dn?/ " y

* kp.D2 ,alaman0; )

Dimana  8y

M k((rdinat pr('il mercu dimulai dari titik tertin!!i mercu

4d

M tin!!i ener!i rencana diatas mercu tanpa tin!!i kecepatan aliran yan! masuk"

kn

M parameter yan! ter!antun! pada kemirin!an mercu %a!ian hulu"

Nilai k dan n ditetapkan se%a!ai %erikut 

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP /abel 2-F ilai k %an n

Ke1i!in"#n Mu+# B#"i#n hulu

K

n

Te!ak lurus

-

/=9

1/

/1<

/=1<

1-

/1

/=/.

//

/=;1

/;;<

Persamaan antara tin!!i ener!i dan de%it untuk %endun! mercu "#ee adalah I M Cd " -H1 " √ @-H1 ! " %e' " 4/1HDimana  @ lihat G%" 0" & kp".-  I

M

de%it rencana @m1Hdt

Cd M k(e'isien de%it @Cd M C("C/"C- C. M /1. @k(nstanta !

M percepatan !ra7itasi @mHdt-

%e' M

le%ar e'ekti' mercu @m

4/ M

tin!!i ener!i diatas am%an! @m

C/ M

' @ pHhd  dan @ 4/Hhd  *#b. 0.D kp-D2)

C- M

' @pH4/ dan kemirin!an permukaan *#b. 0.@ kp-D2)

'4 Le2#! Bendun"

2e%ar %endun! yaitu jarak antara pan!kal?pan!kalnya @ a%utment  se%aiknya sama den!an le%ar rata?rata sun!ai pada %a!ian sta%il" 2e%ar maksimum %endun! hendaknya tidak le%ih dari
penentuan

panjan!

mercu

%endun!

maka

harus

diperhitun!kan terhadap

•

#emampuan mele)atkan de%it desain den!an tin!!i ja!aan yan! cukup

•

Batas tin!!i muka air !enan!an maksimum yan! diijinkan pada de%it desain"

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Berkaitan den!an itu panjan! mercu dapat diperkirakan

•

Sama den!an le%ar rata & rata sun!ai sta%il atau pada de%it penuh alur @%ank 'ull dischar!e

•

Umumnya diam%il se%esar /- kali le%ar rata & rata pada ruas sun!ai yan! telah sta%il" Pen!am%ilan panjan! mercu %endun! tidak %(leh terlalu pendek

dan tidak pula terlalu le%ar" Bila desain panjan! mercu %endun! terlalu pendek akan mem%erikan tin!!i muka air di atas mercu le%ih tin!!i" Aki%atnya tan!!ul %anjir di hulu akan %ertam%ah tin!!i pula" Demikian pula !enan!an %anjir akan %ertam%ah luas" Se%aliknya %ila terlalu le%ar dapat men!aki%atkan pr('il sun!ai %ertam%ah le%ar pula sehin!!a akan terjadi pen!endapan sedimen di hulu %endun! yan! dapat menim%ulkan !an!!uan penyadapan aliran ke intake" A!ar pem%uatan %an!unan peredam ener!i tidak terlalu mahal maka aliran persatuan le%ar %erkisar /- & /0 m1Hdt m" Sedan!kan le%ar e'ekti' %endun! @Be' adalah le%ar %endun! yan! %erman'aat untuk mele)atkan de%it" Dalam menentukan panjan! mercu %endun! e'ekti' harus diketahui %a!aimanan pintu %ilas di(perasikan" Sudah merupakan salah satu ketentuan dalam pen!(prasian pintu %ilas dan intake )aktu %anjir harus ditutup" Sehin!!a tidak ada aliran yan! le)at %a)ah pintu pem%ilas" Dan aliran yan! melimpah melalui pintu %ilas tidak semulus di%andin!kan den!an aliran yan! melimpah melalui mercu %endun!" #arena itu kapasitas mele)ati atas pintu pem%ilas %iasanya hanya diam%il se%asar =.L dari panjan! rencana untuk men!k(mpensasi per%edaan k(e'isien de%it di%andin!kan den!an mercu %endun!" Rumusnya adalah 

Be' M B & -"@ N 8 #p  #a "4

&umber : +P-D2 8+riteria Perencanaan $a#ian ,al. (B Dimana  Be' M 2e%ar e'ekti' %endun! @ m  B

M 2e%ar mercu %endun! @ m 

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP N

M +umlah pilar

#p

M #(e'isien k(ntraksi pilar @ diam%il ../ untuk pilar %erujun! %ulat dari ta%el #P?.- 

#a

M #(e'isien k(ntraksi pan!kal %endun! @ diam%il ./ dari ta%el #P?.- 

4ar!a & har!a k(e'isien k(ntraksi

/abel 2-D ilai +p

Untuk pilar %erujun! se!i empat den!an sudut & sudut yan!

K0 ..-

di%ulatkan Untuk pilar %erujun! %ulat

../

Untuk pilar %erujun! runcin!

.

/abel 2- ilai +a

K#

Untuk pan!kal tem%(k se!i empat den!an tem%(k hulu pada .. kearah aliran Untuk pan!kal tem%(k %ulat den!an tem%(k hulu pada .. kearah aliran den!an .9 4/  r  ./9 4/ Untuk pan!kal tem%(k %ulat dimana r  .9 4/ den!an tem%(k hulu tidak le%ih dari 09. kearah aliran

.-

./

.

PROJ ECTWORK 1


Gambar 2-F 4ebar >fektif

(4 Te2#l Pil#!

Pilar & pilar yan! terdapat pada tu%uh %endun! kemun!kinan adalah pilar & pilar jem%atan dan pilar?pilar pintu pem%ilas" Te%al pilar jem%atan ditentukan (leh %e%an yan! akan ditan!!un!nya dan %ahan yan! di!unakan yaitu

•

pilar den!an pasan!an %atu kali te%al @- & 1 m"

•

Pilar dari %et(n te%al @/ & - m" Pilar dapat di%uat dari %ermacam & macam jenis %ahan antara lain

pasan!an %atu kali dan %et(n %ertulan! atau tanpa tulan!an" Te%al pilar pintu %ilas ter!antun! ada tidaknya pen!am%ilan le)at tu%uh %endun! dan ter!antun! dari le%ar pintu %ilas serta tin!!i pilar itu sendiri" Tin!!i 3uka Air Banjir Tin!!i muka air %anjir adalah tin!!i muka air yan! tercapai apa%ila se)aktu & )aktu terjadi %anjir yan! mem%a)a de%it air se%esar de%it rencana yan! sudah dihitun!" Tin!!i ini dihitun! untuk menentukan

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP tin!!i %an!unan penahan tanah @ a%utment  sehin!!a apa%ila terjadi %anjir maka air sun!ai tidak akan meluap keluar" Untuk mencari tin!!i muka air maksimum di atas mercu %endun! ter!antun! dari si'at pen!alirannya" Syarat suatu pen!aliran dise%ut sempurna %ila tin!!i air di %elakan! %endun! diatas mercu tidak mele%ihi -H1 h( %ila h( adalah tin!!i air diatas hulu mercu" #arena 'un!si terse%ut maka kita harus men!hitun! tin!!i muka air %anjir ini pada dua tempat yaitu 

Di 4ulu aitu tin!!i muka air %anjir pada %a!ian hulu dari tui%uh %endun!" an! dimaksudkan disini adalah tin!!i muka air diatas mercu pada saat %anjir rencana" Perhitun!an yan! dilakukan adalah den!an cara c(%a & c(%a yaitu den!an mencari nilai h yan! tetap a!ar didapatkan de%it %anjir yan! sesuai den!an yan! diin!inkan" Untuk men!hitun!nya kami men!!unakan rumus Bun$hu yaitu  Id M m " Be'' " d "

"d d M -4H1

Pr(sedur perhitun!an  @/ Am%il suatu nilai h dalam meter @- Cari nilai m den!an men!!unakan rumus  m M /0 & ../= " @ 9 & hHr  r M jari?jari mercu @ m  @1 4itun! nilai k den!an rumus  k M 0H-; " m- " h- " @ / H @ hp -

@0 4itun! 4 den!an rumus  4 M h  k @9 4itun! nilai d den!an rumus  d M -4H1 @< 4itun! nilai Be'' den!an rumus  Be'' M B & - @ n"kp  ka  " 4

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP @; 4itun! Id Di mana  h

M tin!!i air diatas mercu @ m 

Be'' M le%ar e'ekti' %endun! @ m  k

M tin!!i ener!i kecepatan

!

M percepatan !ra7itasi @ mHdt- 

m

M k(e'isien pen!aliran

P

M tin!!i mercu %endun! @ m 

r

M jari?jari pem%ulatan mercu @ m 

Di 4ilir Untuk mencari tin!!i muka air %anjir di hilir kita !unakan cara c(%a?c(%a" Persamaan yan! dipakai adalah  I M A" C "

"S

&umber : i%rolika II />6 $an%un# Di mana  A

M luas %asah @ m 

C

M k(e'isien 6,eHy

M m

M k(e'isien $aHin @ didapat dari ta%el  @saluran tanah dalam keadaan kasar @ m  M 1/; 

R

M jari?jari hidraulik @ m 

s

M kemirin!an dasar sun!ai

Untuk penampan! trapesium  Dalam

mencari

har!a

&

har!a

7aria%el

di%a)ah

den!an

men!!unakan %e%erapa p(t(n!an melintan! sun!ai di%a!ian hilir %endun! setiap jarak tertentu" #emudian dicari har!a masin! & masin! 7aria%el di%a)ah den!an men!!unakan met(de rata & rata"

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP A

M 2uas rata & rata penampan! %asah sun!ai @ trapesium " M @ %  @ m " h  " h

2u

M kelilin! %asah rata?rata penampan! sun!ai @ m  M%-"h"

R

M AH2u

Gambar 2-D Penampan# &un#ai

Setelah itu cari har!a @ h  sampai didapatkan har!a de%it @ I  sama den!an har!a de%it @ I  rencana den!an men!!unakan cara c(%a?c(%a" #(lam :lakan #(lam (lakan adalah se%uah %an!unan yan! terletak di hilir %endun! yan! di%uat sedemikian rupa yan! %er'un!si untuk menahan ener!i jatuh air dari atas mercu %endun! sehin!!a pada daerah hilir ini sc(urin! atau !erusan dapat dikuran!i" #(lam (lakan %isa ju!a dise%ut se%a!ai peredam ener!i" #(lam ini diperlukan karena aliran air sun!ai akan mem%a)a sedimen transp(rt yan! dapat %erupa %(n!kahan & %(n!kahan %atu yan! dapat men!aki%atkan kerusakan pada %a!ian hilir %endun!" Berikut ini %e%erapa tipe ruan! (lakan yan! serin! di!unakan dalam perencanaan se%uah %endun! 

•

Tipe %ak ten!!elam H su%mer!ed %ucket Di!unakan jika sun!ai men!an!kut %(n!kah %atu atau %atu? %atu %esar den!an dasar yan! relati' tahan !erusan"

PROJ ECTWORK 1


•

Tipe %ak ten!!elam peredam ener!i @k(lam l(ncat air tanpa %l(k?%l(k halan!an" Di!unakan jika sun!ai men!an!kut %atu?%atu %esar tetapi ju!a men!andun! %ahan alu7ial den!an dasar tahan !erusan"

•

Tipe k(lam l(ncat air yan! diperpendek den!an %l(k & %l(k halan!" Di!unakan jika sun!ai mem%a)a atau men!an!kut %ahan & %ahan halus" an! harus diperhatikan dalam merencanakan ruan! (lakan dari suatu %endun! adalah se%a!ai %erikut  ? Tin!!i terjunan ? Pen!!erusan l(kal @ l(cal Sc(urin!  ? De!radasi dasar sun!ai ? Benturan dan a%rasi sedimen ? Rem%esan dan de%it rencana den!an kriteria keamanan dan resik( aki%at pen!!erusan pelimpahan dan kekuatan struktur" Sedan!kan didalam perencanaan ruan! (lakan didasarkan pada

?

per%edaan tin!!i muka air di udik dan di hilir %endun! atau %erdasarkan %ilan!an 5r(ude yan! terjadi pada ruan! (lakan

?

sediment transp(rt" Pada perencanaan %endun! tetap ini dipilh k(lam (lakan tipe %ak ten!!elam k(lam (lak tipe %ak ten!!elam telah di!unakan sejak lama den!an san!at %erhasil pada %endun!?%endun! Perhitun!an untuk tipe k(lam ini adalah se%a!ai %erikut 

h? 

&umber : +P-D2 8+riteria Perencanaan $a#ian ,al. ;(

Dimana   M de%it persatuan le%ar

rendah"

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP MIHB B M le%ar e'ekti' %endun! @ m  I M de%it %anjir rencana @ m1 H dt  +ari?jari 3inimum #(lam :lakan @ Rmin  +ari?jari minimum di%erikan den!an cara melihat !ra'ik USBR @#P?.- halaman <1 yaitu yan! menyatakan hu%un!an antara

∆4Hhc

den!an RminHhc" Gam%ar ini men!hasilkan kriteria yan! %a!us untuk jari & jari minimum %ak yan! dii$inkan %a!i %an!unan?%an!unan den!an tin!!i ener!i rendah ini"

s

&umber : +P-D2 8+riteri Perencanaan $a#ian ,al. ;(

Gambar 2- Cari-jari +olam "lakan

Batas 3inimum Tin!!i Air Di 4ilir @ Tmin  Pen!alaman telah menunjukkan %ah)a %anyak %endun! rusak aki%at !erusan l(kal yan! terjadi tepat di se%elah hilirnya dan kadan!?kadan! kerusakan ini diperparah la!i (leh de!radasi dasar sun!ai" :leh karena itu dianjurkan untuk menentukan kedalaman air hilir %erdasarkan perkiraan de!radasi dasar sun!ai yan! akan terjadi di masa akan datan!"

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Batas tin!!i air minimum dapat dilihat melalui !ra'ik USBR @#P & .-/=< halaman <0 yaitu hu%un!an 

s

&umber : +P-D2 8+riteria Perencanaan $a#ian ,al. 2( Te%al 2antai :lakan @ d8  Tiap %a!ian %an!unan diandaikan %erdiri sendiri dan tidak mun!kin ada distri%usi !aya?!aya melalui m(men & m(men lentur" :leh se%a% itu te%al lantai k(lam (lak dihitun! se%a!ai %erikut 

D 8  &umber : +P-D2 ,alaman 2(

Di mana  d8 M te%al lantai pada titik 8 @m P8 M !aya an!kat pada titik 8 @k!Hm1 M 48 & @ @28H2 "

∆4

2 M panjan! creep line dari ujun! hulu sampai ujun! hilir %endun! @m 28 M panjan! creep line dari ujun! hulu %endun! sampai titik 8 W8M kedalaman air pada titik 8 @m

γ

M %erat jenis %ahan @ k!Hm1 

S M 'akt(r keamanan @untuk k(ndisi n(rmal M /9 dan untuk k(ndisi ekstrem M /-9

PROJ ECTWORK 1


Gambar 2-2 /ebal 4antai "lakan

Gambar 2-( 4antai "lakan

Perhitun!an untuk 4ocal &courin# 4ocal scourin# @ !erusan H er(si  yan! diperkirakan terjadi pada %a!ian hilir %endun! @terutama di kaki %endun!" Perhitun!an dilakukan den!an rumus yan! di%erikan (leh Pr('" A" >ernese se%a!ai %erikut  s  '36) 4 h)3((/ &  *)3/;

Dimana  s

M dalamnya !erusan diukur dari muka air di hilir %endun!

@m h

M per%edaan ele7asi air di hilir dan di hulu %endun! @m



M de%it persatuan panjan! pelimpah @m1HdtHm

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP 2antai 3uka Ban!unan & %an!unan utama seperti %endun! harus dicek panjan! creep line untuk memastikan apakah panjan! creep line dari desain a)al sudah cukup atau desain mesti diru%ah" Den!an catatan %idan! & %idan! yan! le%ih dari 09( dian!!ap %idan! 7ertikal dan %idan! yan! kuran! dari 09( dian!!ap %idan! h(ris(ntal" Dan diam%il har!a 2 yan! ter%esar"

Ada %e%erapa met(de pen!ecekan yan! ada  3et(de Bli!h Te(ri ini menyatakan %ah)a per%edaan tekanan se%andin! den!an panjan! jalannya air dan %er%andin! ter%alik den!an creep rati(" Secara matematik dapat dituliskan  LH4C

Dimana  4

M per%edaan tekanan @m

2

M panjan! creep line dari ujun! hulu sampai

ujun! hilir %endun! @m M 27  2h C

M Creep line @ta%el -"/-

3et(de 2ane 3et(de lane yan! ju!a dise%ut met(de an!ka rem%esan" 2ane adalah met(de yan! dianjurkan untuk mencek %an!unan & %an!unan utama untuk men!etahui adanya er(si %a)ah tanah" 3et(de mem%erikan hasil yan! aman dan mudah dipakai" Untuk %an!unan & %an!unan yan! relati' le%ih met(de & met(de lain mun!kin akan dapat mem%erikan hasil & hasil yan! le%ih %aik tetapi pen!!unaannya sulit" Rumus yan! di!unakan 

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP CL4H

L  '<8 Lh

&umber : +P-D2 8+riteria Perencanaan $a#ian ,al 20 Dimana  C2

M an!ka rem%esan 2ane

4

M %eda tin!!i muka air @ m 

27

M panjan! creep line 7ertikal @ m 

2h

M panjan! creep line h(ris(ntal @ m 

/abel 2- 2 ar#a – ar#a !inimum 6reep 'atio *6)

N%4

M#$e!i#l

L#ne

Bli"h

Pasir san!at halus atau lanau /

Pasir halus

=9

/=

-

Pasir sedan!

;.

/9

1

Pasir kasar

<.

0

#erikil halus

9.

9

#erikil sedan!

0.

<

#erikil kasar termasuk

19

;

%eran!kal

1.

=

B(n!kahan den!an sedikit

-9



%eran!kal Q kerikil

1.

/.

2empun! lunak

-.

//

2empun! sedan!

/=

/-

2empun! keras

/<

/-

0&<

2empun! san!at keras

(4(47

An#lisis S$#2ili$#s Bendun"

Gaya & !aya yan! %ekerja pada tu%uh %endun! dan mempunyai arti pentin! perencanaan adalah  Berat Sendiri Bendun! @ G  Gaya %erat sendiri adalah !aya

yan! ditim%ulkan karena

%erat sendiri yan! dimiliki (leh k(nstruksi %an!unan terse%ut" Arah

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP kerja dari !aya %erat ini adalah arah 7ertikal ke %a)ah melalui titik %eratnya" Berat %en!unan %er!antun! pada %ahan yan! dipakai untuk mem%uat %an!unan itu" Untuk tujuan & tujuan perencanaan pendahuluan %(leh dipakai har!a & har!a %erat 7(lume di %a)ah ini" Pasan!an %atu """"""""""""""""""""""" -- kN H m1 @--.. #!' H m 1 Bet(n tum%uk """"""""""""""""""""""" -1 kN H m1 @-1.. #!' H m 1 Bet(n %ertulan!""""""""""""""""""""" -0 kN H m1 @-0.. #!' H m 1

Gambar 2-0 $erat &en%iri $en%un#

Rumus yan! di !unakan 

&umber : +P-D2 8+riteria Perencanaan $a#ian ,al. @ dimana  G M 3assa Ban!unan > M 7(lume @m1

γ M %erat jenis @t H m1 Gaya Gempa @G 4ar!a & har!a !aya !empa di%erikan dalam %a!ian Parameter Ban!unan" 4ar!a & har!a terse%ut didasarkan pada peta 6nd(nesia

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP yan! menunjukan %er%a!ai daerah dan redik(" 5akt(r minimum yan! akan dipertim%an!kan adalah ./ ! perapatan !ra7itasi se%a!ai har!a percepatan" 5akt(r ini hendaknya dipertim%an!kan den!an cara men!alikannya den!an massa %an!unan se%a!ai !aya h(ris(ntal menuju kearah yan! palin! tidak aman  yakni arah hilir"

Gambar 2-7 Gaya Gempa

Rumus yan! di!unakan 

&umber : +P-D2 8+riteria Perencanaan $a#ian ,al. @ dimana  G M Gaya Gempa '

M k(e'isien !empa

G M 3assa Ban!unan Tekanan 2umpur @ sediment pressure  Pada saat %endun! sudah dapat di!unakan terdapat endapan lumpur yan! di%a)a aliran air yan! kemudian men!endap di muka %endun!" Tekanan lumpur yan! %ekerja terhadap muka hulu %endun! atau terhadap pintu dapat dihitun! se%a!ai %erikut

PROJ ECTWORK 1


Gambar 2- ; /ekanan 4umpur

!" 1=

.

!"2=

.

.

−

. γ"

&umber : +P-D2 8+riteria Perencanaan $a#ian ,al. ; dimana  Ws M Gaya tekan lumpur

ϕ

γ s

M Berat jenis lumpur @kN

h

M dalamnya lumpur @m

M sudut !esekan @ °

ϕ Gaya 4idr(statik Gaya hidr(statik dise%a%kan (leh !aya tekan air yan! men!!enan!i tu%uh %endun!" Gaya mirip den!an tekanan tanah akti'" Gaya ini di%a!i dalam dua k(ndisi muka air a" #(ndisi muka air n(rmal

PROJ ECTWORK 1


Gambar 2-@ i%rostatik !uka ?ir ormal

Rumus yan! du!unakan 

! 1=

. .

! =

.

#(ndisi muka air %anjir

Gambar 2-B i%rostatik !uka ?ir $anjir

Gaya aki%at upli't pressure Arah dari !aya upli't pressure adalah te!ak lurus den!an %idan! k(ntaknya" Rumus yan! di!unakan 

PROJ ECTWORK 1


% x = & x −

x

. ( &

&umber : +P-D2 8+riteria Perencanaan $a#ian ,al. ; Dimana  P8 M !aya an!kat pada titik F @k!Hm- 2

M panjan! t(tal %idan! k(ntak %endun! den!an tanah %a)ah @m

28 M jarak sepanjan! %idan! k(ntak dari hulu sampai F @m

∆4

M %eda tin!!i ener!i @m

48 M tin!!i ener!i di hulu %endun! @m

2 dan 28 adalah jarak relati' yan! dihitun! menurut cara 2ane %er!antun! kepada arah %idan! terse%ut" Bidan! yan! mem%entuk sudut 09 ° atau le%ih terhadap %idan! h(ris(ntal dian!!ap 7ertikal"

(4(49

K%n$!%l S$#2ili$#s

#(ntr(l sta%ilitas %endun! ditinjau dari empat aspek yaitu  #(ntr(l Geser Tan!en

θ

sudut antara !aris 7ertikal dan resultante semua

!aya termasuk !aya an!kat yan! %ekerja pada %endun! diatas s emua %idan! h(ris(ntal harus kuran! dari k(e'isien !esekan yan! dii$inkan pada %idan! terse%ut"

F) =

.

+ 1,5

&umber : +P-D2 8+riteria Perencanaan $a#ian ,al. 2D Dimana 

PROJ ECTWORK 1


Σ@4

 jumlah !aya h(ris(ntal yan! %ekerja pada

%an!unan

@kN

Σ@> 

M jumlah !aya 7ertikal @> dikuran!i !aya tekan keatas

yan! %ekerja pada %an!unan @kN '

M k(e'isien !asekan * 8+P – D2 ,al 2) /abel 2-( ilai +oefisien Gesekan

B#h#n

-

Pasan!an %atu pada pasan!an %atu

.<. & .;9

Batu keras %erkualitas %aik

.;9

#erikil

.9

Pasir

.0

2empun!

.1

#(ntr(l !ulin! #esta%ilan terhadap !ulin! dik(ntr(l %erdasarkan %esarnya kedudukan !aya resultan yan! ditim%ulkan (leh %e%an yan! %ekerja" Den!an istilah lain titik tan!kap !aya resultan pada dasar p(ndasi harus selalu diusahakan a!ar terletak didalam %idan! inti @kern"

t

+ 1,5

&umber : Pon%asi Jainal ur ?rifin In#. ipl. I r. &ri 'espati ,al. (2 Dimana 

M m(men tahanan @tm

PROJ ECTWORK 1


M m(men !ulin! @tm

#(ntr(l Eksentrisitas Tanah tidak dapat menahan !aya tarik maka %ila dari hitun!an secara te(ritis akan terjadi te!an!an tarik te!an!an tarik tese%ut dia%aikan" Untuk men!hindari per%edaan penurunan yan! %esar dan a!ar le%ih ek(namis maka diusahakan a!ar seluruh dasar dindin! hanya menerima te!an!an tekan saja" Untuk mencapai hal itu maka titik tan!kap !aya resultan pada dasar p(ndasi harus selalu diusahakan a!ar terletak didalam didalam %idan! inti @kern" Den!an rumus dapat dituliskan se%a!ai %erikut 



e

PROJ ECTWORK 1


8

BAB III

METODOLOGI PERANCANGAN 84'

D#$# T%0%l%"i

Wilayah sun!ai Cilamatan ini secara !e(!ra'is di%atasi (leh  Bujur Timur  /.;V0;/-X ? /.;V0;-=X 2intan! Selatan 


#a%upaten Su%an!

J Batas se%elah selatan



#ecamatan Cijam%e

J Batas se%elah %arat



Desa

Sukahurip

#elurahan

Pasir

#areum%i J Batas se%elah timur



#ecamatan Wanareja

2(kasi %an!unan %endun! tetap ini diletakkan %erdasarkan perkiraan catchment area yan! akan men!aliri sa)ah disekitar %endun! tetap ini" 5akt(r yan! menentukan dalam pemilihan l(kasi%endun! yaitu  a" #eadaan t(p(!ra'i daerah yan! akan diairi sedemikian rupa sehin!!a seluruh daerah rencana terse%ut dapat terairi secara !ra7itasi" %" Penempatan l(kasi %endun! yan! tepat dilihat dari se!i hidraulik dan an!kutan sedimen sehin!!a aliran ke intake tidak men!alami !an!!uan dan an!kutan sedimen yan! masuk ke intake dapat terhindari" Untuk menjamin aliran lancar masuk intake salah satu syaratnya yaitu %endin!

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP harus terletak di %a!ian sun!ai yan! lurus atau di tikun!an luar aliran dan harus di hindari penempatan %endun! di tikun!an se%elah dalam aliran c" Bendun! se%aiknya ditempatkan pada ruas sun!ai yan! alur nya sta%il dan peru%ahan dasar sun!ai tidak meny(l(k" d" Diusahakan a!ar pen!aruh air %alik @%ack )ater aki%at %endin! tidak terlalu jauh ke hulu" e" Bendun! harus ditempatkan di l(kasi dimana tanah p(ndasinya cukup %aik sehin!!a %an!unan akan sta%il" 84(

D#$# Sun"#i

Bendun! Tetap ini di %an!un di sun!ai Cilamatan yan! %erada di #a%upaten Su%an! +a)a Barat" Sun!ai ini merupakan sun!ai alam" 2uas daerah aliran sun!ai Panjan! sun!ai 2e%ar rata?rata sun!ai Arah aliran

 /== km ;--9 km  -9 m  ke utara melintas

#ecamatan Ci%(!( #emirin!an sun!ai Sedimen transp(rt sun!ai

 ../=   - cm

Ele7asi dasar sun!ai di l(kasi %endun! 848

  0<; m

D#$# Cu!#h Huj#n

Pada perencanaan %endun! Cilamatan ini data curah hujan di per(leh dari 1 stasiun pencatat curah hujan yaitu stasiun Cisampih stasiun Ciheran! dan stasiun Cisalak"" Pemilihan stasiun ini didasarkan pertim%an!an t(p(!ra'i dan pada radius pen!amatan dari titik cal(n %endun!" /abel (-0 ata cura, ,ujan %ari ( stasiun

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Tahun "### "##) "##" "##* "##+ "##' "##( "##& "##% "##$ "#)# "#)) "#)"

84;

ciherang $% &" "*' (# %# &' && $' )($ )($ $* )&#,' )*&

D#$# Ge%l%"i

Parameter tanah 

Pos Hujan cisa!ih &# )" +* )"# &# )( )# &" &( )(# ))# )%# )##

cisalak '( )"# )%' +$ %+ %# &* (* '# '" %' )'( &#

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP ;

BAB I

ANALISIS PERENCANAAN ;4'

An#lisis Hid!%l%"i

Dalam perancan!an %endun! tetap suplesi ini diperlukan analisis hidr(l(!i untuk mendapatkan data de%it %erdasarkan curah hujan yan! pernah terjadi pada kurun )aktu tertentu di Daerah Aliran Sun!ai @DAS" Analisis hidr(l(!i ini meliputi curah hujan rata & rata 'rekuensi dan de%it" ;4'4'

An#lisis Cu!#h Huj#n R#$#=R#$#

Data curah hujan untuk perancan!an %endun! ini dipakai ti!a stasiun pencatan curah hujan terdekat yaitu Stasiun Cisampih Ciheran! dan Cisalak" 3aka curah curah hujan %erikut ini adalah rata & rata curah hujan harian maksimum dari ti!a stasiun hujan terse%ut" Curah hujan harian maksimum di %a)ah ini diper(leh den!an men!!unakan

met(de

aritmatik"

Berikut

adalah

perhitun!annnya" Curah 4ujan 4arian 3aksimum tahun -...

7

C4 M

M

M ;0<; mm /abel 0- 7 6ura, ujan !aksimum arian

Tahun -... -../ -..-..1 -..0 -..9 -..<

P(s 4ujan ciheran! cisampih cisalak = ;. 9< ;//-. -19 01 /=9 <. /-. 0 =. ;. =0 ;9 /< =. ;; /. ;1

c(nt(h

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP -..; -..= -.. -./. -.// -./-

;4'4(

9 /< /< 1 /;.9 /1;

;;< /<. //. /=. /..

<1 9. 9=9 /9< ;.

An#lisis -!e+uensi

Analisis 'rekuensi dalam perancan!an Bendun! Cilamatan ini memekai ti!a met(de yaitu Gum%el Analitis 2(! Pears(n 666 4aspers" Gum%el Analitis Ft M Fa 

8 S8

C(nt(h Perhitun!an  Fa M 0<; t M ."1<<9 @t M - tahun @Ta%el -"/ n M ."9.; @Ta%el -"- Sn M .; @Ta%el -"1 S8 M 19;;1 @perhitun!an den!an kalkulat(r Untuk Ft M - Tahun Ft M 0<; 

.

.

O 19;;1 M =<1 mm

Dan untuk perhitun!an peri(de ulan! %erikutnya disajikan ke dalam %entu ta%el di%a)ah ini yan! dihitun! den!an men!!unakan soft5are!icrosoft >Ecel 2DD.

/abel 0- ; ilai Kt tiap perio%e ulan#

Peri(de Ulan! 9 /. -.

t .1<<9 /0 --9.-<.<

Ft =<1=;; /1.1./= /9;--.1 /=-;.;1

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP -9 9. /..

1/=9 1./ 0<../

//-0-9 -/<0;=0 -0/9-;;

3et(de 2(! Pers(n 2(! F M 2(! Fa  G O Si Fi adalah curah hujan rata & rata K 2(! Fi adalah Fi yan! diu%ah menjadi l(!" 2(! Fa M

M

,

M /9.

Dalam Pencarian Si dan Cs @untuk mendapatkan nilai G men!!unan soft5are !icrosoft eEcel 2DD"

/abel 0- @ Per,itun#an 4o# Pearson III

Si

N(

2(! 8i

2(! 8i ? 2(! 8a

/ 1 0 9 < ; =  /. // //1

/=;1 /=11 -/== /==1 /=/;9< /;-; /==9 /1 -/.0 /=---; -./.

?..;; ?.//= .-1= ?..<; ?..9= ?./0 ?.--1 ?..<< ..0./90 ..1.-;; ..<.

og

M

M

,

− og a

@2(! 8i?2(! 8aY1 .... ?...../0 .... .... ?...; ?..// .... .... ...0 .... ..-/ ....

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP M ./90

Cs

−

M

3

M .../

C(nt(h Perhitun!an untuk F t M - tahun 2(! F- M 2(! Fa  @G 8 Si 2(! F- M /9.  @?...<- 8 ./90 F- M ==;/0/ mm /abel 0- B asil Per,itun#an 4o# Pearson III

Periode -lang " ' )# "# "' '# )##

og /a ),$'# ),$'# ),$'# ),$'# ),$'# ),$'# ),$'#

0 4#,##( #,%+# ),"%( ),()# ),&&" ",#%% ",*&*

/ 1ahunan 23 %%,$&) )"#,#)* )+#,')( )'&,(#* )((,$)) )%(,()' "#(,+*&

3et(de 4aspers Ft M Ra  @ O S8 R/ M /<==11 @Curah hujan tertin!!i pertama R- M /90111@Curah hujan tertin!!i kedua Ra M 0<; @Curah hujan rata & rata 3aka di!unakan cara se%a!ai %erikut  T/ M

M

M /0 Z / M /9;

T- M

M

M ; Z - M .9

PROJ ECTWORK 1


S8 M

−

S8 M

,

+

−

− ,

+

,

− ,

M 99./1 C(nt(h Perhitun!an  Untuk Ft M - tahun Ft M Ra  @ O S8 M 0<;  @?."-- O 99./1 M =-9;; mm Dan untuk perhitun!an peri(de ulan! %erikutnyadisajikan ke dal am %entuk ta%le di %a)ah ini yan! dihitun! den!an men!!unakan pr(!ram soft5are !icrosoft >Ecel 2DD.

/abel 0-F asil Per,itun#an !eto%e aspers

Peri(de Ulan! 9 /. -. -9 9. /.. ;4'48

Ra 0<; 0<; 0<; 0<; 0<; 0<; 0<;

 ?.-.<0 /-< /= -/ -;9 101

S8 99./1 99./1 99./1 99./1 99./1 99./1 99./1

F tahunan@mm =-9;; /-=== /<19 /=<91 -/.-.< -09<0 -=11;1

An#lisis De2i$ B#nji! Ren?#n#

Dalam analisis de%it %anjir rencana untuk perancan!an %endun! tetap suplesi ini men!!unakan dua met(de yaitu met(de Rati(nal @dr" 3(n(n(%e dan met(de 4aspers" 3et(de Rati(nal Diketahui 2uas Daerah Pen!aliran Sun!ai Panjan! Sun!ai B(!()(nt( #emirin!an Sun!ai #(ndisi Daerah Pen!aliran #(e'isien Pen!aliran

M /== #mM ;--9 #m M ."./= M Persa)ahan yan! dialiri M .";9

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Curah 4ujan peri(de ulan! @met(de 2(! Pears(n 666

/abel 0-2D Perio%e ulan# !eto%e 4o# Pearson III

Peri(de Ulan! 9 /. -. -9 9. /..

N( / 1 0 9 < ;

Perhitun!an  > M ;- O @4H2 ."< M ;- O @../= ."< M <0<0 #mHjam 2 M ;--9 km

t M

M

,

M ///= jam

r M

O

M

O

3

3

M .1-/ Rt

IM

M

.

,

,

F tahunan @mm ==;/ /-../1 /0.9/< /9;<.1 /<<// /=<
PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP M /-< Rt 3aka untuk men!hitun! de%it %anjir rencana adalah se%a!ai %erikut  IRtahunan M /-<O Rt

IR -

M

/-<

F =<1

M

//0./

IR 9

M

/-<

F /1.1.-

M

/<9=0;

IR /.

M

/-<

F /9;--.

M

-../.=

IR -.

M

/-<

F /=-;.;

M

-1-90=

IR -9

M

/-<

8

//-0-

M

-010//

IR 9.

M

/-<

8

-/<0;=

M

-;991/

IR /..

M

/-<

8

-0/9-=

M

1.;0/0

3et(de 4aspers Diketahui 2uas Daerah Pen!aliran Sun!ai M /== #mPanjan! Sun!ai B(!()(nt( M ;--9 #m #emirin!an Sun!ai M ."./= Curah 4ujan peri(de ulan! @met(de 2(! Pears(n 666 pada $#2el ;4> Perhitun!an  M

,

. 0.7

M

,

,

. 0.7

M .<= t M ./ O 2."= O i?."1 M ./ O @. O ;--9 ."= O @../= ?."1 M /0- jam

PROJ ECTWORK 1


.

.

M / 

O

.

2

M / 

,

.

.

O

,

.

2

M //.; [ M ..19

rM

.

M

,

M .9=; Rt

M

M

,

M .///09 Rt 3aka untuk men!hitun! de%it %anjir rencana adalah se%a!ai %erikut IR tahunan M  O [ O  O ' IR- M .<= O ..19 O .///09 O =<1 O /== M //;//9 IR9 M .<= O ..19 O .///09 O /1.1.- O /== M /9;;< IR/. M .<= O ..19 O .///09 O /9;--. O /== M /=0<0 IR-. M .<= O ..19 O .///09 O /=-;.; O /== M -.;0<9 IR-9 M .<= O ..19 O .///09 O //-0- O /== M -/;.= IR9. M .<= O ..19 O .///09 O -/<0;= O /== M -09<09

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP IR/.. M .<= O ..19 O .///09 O -0/9-= O /== M -;/;1; /" De%it Banjir Rencana Dari hasil analisa de%it %anjir rencana untuk perancan!an ulan! Bendun! Cilamatan ini diam%il nilai I den!an peri(de ulan! 9. tahun pada met(de Rati(nal yaitu -;991/ m\Hdet karena merupakan nilai I yan! palin! realistis dari hasil perhitun!an de%it %anjir rencana" ;4(

An#lisis Hid!%lis Bendun"

Analisis 4idr(lis ini %erpen!aruh dalam menentukan dimensi dari %a!ian & %a!ian p(k(k %an!unan utama dari se%uah perancan!an %endun!"

;4(4'

Ele#si Me!?u Bendun"

Ele7asi mercu %endun! ini dihitun! dari muka air rencana di hilir ditam%ah den!an kehilan!an aki%at pen!am%ilan" Perhitun!an 

Tin!!i Air Sa)ah 4TT Tersier ke Sa)ah

./9 ./.

4TT dari Saluran Sekunder ke Tersier

./.

4TT dari Primer ke Sekunder

./.

4TT pada Saluran 6nduk

./9

4TT pada 6ntake

.-.

4TT pada Alat Ukur

.0.

4TT Ekspl(itasi

./.



/1. Ele7asi sa)ah yan! akan diairi

0



PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Ele#si Me!?u Bendun"

9.1

Tin!!i Bendun! @P M Ele7asi 3ercu Bendun! & Ele7asi 2antai 3uka M 9.1 & 0<; M 1< m ;4(4(

Le2#! Bendun"

Dari data diper(leh dari hasil peninjauan lapan!an dari hasil pen!ukuran di rencana site maka le%ar %endun! yan! akan direncanakan adalah se%esar le%ar rata & rata alur sun!ai Cilamatan yaitu B e'' M -; meter"

;4(48

Le2#! Efe+$if Bendun"

Den!an adanya pilar & pilar pintu pem%illas maka air tidak seluruhnya men!alir dari se%elah udiknya" 2e%ar yan! %erman'aat untuk men!alirkan de%it adalah dimensi le%ar e'ekti' %endun! yan! akan dirancan!" Pada perhitun!an ini te%al pilar @t

M / m &KP )(3 B#n"un#n

$#1#* Banyak pilar @n M - %uah #p @Untuk pilar %enujun! %ulat M ../ &T#2el (4')* #a M ."/9@Ta%el -"// @Untuk pan!kal tem%(k se!i empat den!an tem%(k hulu pada . .

kearah aliran Perhitun!an  Bm M B & @n × t M -; & @- ×./ M -9 m Be' M Bm & -@n × kp  ka ×4/ M -9 & -@- × ../  ."/9 ×4/ M -9 & @."10 4/ m

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP ;4(4;

J#!i  J#!i Me!?u

m M /01; 4Hr M 1"= Nilai diatas diam%il dari pendekatan #ra!hten Perhitun!an M m × % × d ×

I

-;9==/ M /01; × -; × d × -;9==/ M /01; × -; ×

d

,

M

×

3

M /";-; 4

× d

M

× /";-;

M

M -9. M 1"=

M

,

M .<<. ] .;9 m

;4(4/

Tin""i Mu+# Ai!

Tin!!i muka air di atas mercu @T3A di hulu Untuk menentukan T3A di hulu diatas mercu dilakukan perhitun!an den!an cara c(%a & c(%a men!!unakan soft5are !icrosoft >Ecel 2DD sehin!!a dari hasil perhitun!an didapatkan nilai h @tin!!i air diatas mercu sesuai den!an I rencana 9. tahunan se%esar -;9==/ m 1
PROJ ECTWORK 1


/abel 0- 2 asil Per,itun#an /in##i !uka ?ir %i atas !ercu

h 23 #,' #,'& & #,(' + #,&* ) #,%# % #,%% ' #,$( " ),#* $ ),)) ( ),)$ * ",+( (

r 23

! 23



k 23

H 23

d 23

#,&'

*,(

),)'"

#,##)

#,'#)

#,**+

Be 23 "&

#,&'

*,(

),)(%

#,##"

#,'&$

#,*%(

"&

"*,(

%$#,&'

*,(

),)%*

#,##*

#,('&

#,+*%

"&

"$,#"#

#,&'

*,(

),)

%$#,##+

#,&*'

#,+$#

"&

*+,&$#

#,&'

*,(

),")*

#,##(

#,%)+

#,'+*

"&

+),##"

#,&'

*,(

),""&

#,##%

#,%$*

#,'$'

"&

+&,(')

#,&'

*,(

),"+)

#,#)#

#,$&"

#,(+%

"&

'+,&*'

#,&'

*,(

),"''

#,#)"

),#')

#,&#)

"&

(","')

#,&'

*,(

),"(%

#,#)'

),)*)

#,&'+

"&

&#,)$'

#,&'

*,(

),"%)

#,#)%

),"))

#,%#&

"&

&%,'('

#,&'

*,(

),+*&

#,)"'

",'$)

),&"&

"&

"&',%%)

C(nt(h Perhitun!an

m



M /0 & @S × @9 &

,

M /0 & @../= × @9 & M //9k

4

M

×

M

×

M .../ Mhk M .9  .../ M .9./ m

×

×

×

×

5 2*6de13 )%,%*)

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP d

M -H1 × 4 M -H1 ×.9./ M .110 m Dari hasil perhitun!an diatas didapatkan nilai h yan! mendekati

den!an I rencana 9. tahunan dimana h se%esar -0<< m den!an nilai I M -;9==/m 1Hdet" Den!an didapatkannya nilai h @tin!!i air diatas mercu maka ele7asi muka air %anjir di hulu dan tin!!i ener!i dihulu dapat dicari den!an cara c(%a c(%a men!!unakan !icrosoft eEcel -./." Ele7asi muka air %anjir di hulu M ele7asi mercu  h M 9.1  -0<< M 9-;<< Ele7asi tin!!i ener!i di hulu M Ele7asi 3AB hulu  k M 9-;<<  ./-9 M 9-= /abel 0- 22 asil Per,itun#an /in##i !uka ?ir %i ilir

h #,' #,&' ) ),*& & ),'

A 2"3 )*,& ' "#,% ) "%,# # *$,# % +",& '

u 23 "%,+) + "$,)" ) "$,%" % *#,%$ ' *),"+ *

7

5 2*6de13

8 26de13

#,+%+

'),)(%

*,&")

#,&)'

)##,++"

+,%"(

#,$*$

)(",#((

',&%%

),"('

"&',$#'

&,#()

),*(%

*)%,))#

&,++)

4asil Perhitun!an  A M @B h × h M @-;  .9 × .9 M /1;9 2u M B  @- ×@

2

M -;  @- ×@ M -= 0/0 m R M A H 2u

2

i #,#) % #,#) % #,#) % #,#) % #,#) %

B

k

"&

+'

"&

+'

"&

+'

"&

+'

"&

+'

 ),+% $ ),+% $ ),+% $ ),+% $ ),+% $

! 23 *,( *,( *,( *,( *,(

r 23 #,& ' #,& ' #,& ' #,& ' #,& '

^I

4#,##+ 4#,#)* 4#,##" #,#*$ 4#,##&

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP M /1;9 H -=0/0 M .0=0 I M A × kst ×

3

M /1;9 × 09 ×

M 9//<=

Hdet

> M I HA M 9//<= H /1;9 M 1;-/ mHdet ^I M A × > & It M/1;9 × 1;-/ & 9//<= M ?...0 Dari hasil perhitun!an diatas didapatkan nilai h yan! mendekati den!an I rencana 9. tahunan adalah den!an h M /1;; m den!an nilai I M -;9.9 m 1Hdet" Den!an didapatkannya nilai h @tin!!i air di hilir maka ele7asi muka air %anjir dan ele7asi tin!!i ener!i di hilir dapat dicari den!an cara c(%a c(%a men!!unakan !icrosoft eEcel 2DD M Ele7asi 2antai 4ulu & @9. × S M 0<; & @9. × ../= M 09= m Ele7asi muka air %anjir di hilir M Ele7asi Dasar 4ilir  h M 09=  /1;; M 0;/;; m Ele7asi dasar hilir

Ele7asi tin!!i ener!i di hilir M Ele7asi 3AB di hilir 

M 0;/;; 

,

M 0;/= m #(ntr(l Tin!!i 3uka Air 4( di atas mercu M 3AB 4ilir ? 3AN 4ulu

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP 4d 4(  -H1 4d 4( 4d

M 3AB 4ulu & 3AN 4ulu M ?1=-1 m M 9-;<< ? 9/ M /;<< m

4(  -H1 4d ?1=-1  @-H1 × /;<< ?1=-1  //;; Z Tipe aliran tidak ten!!elam sehin!!a memerlukan +%l#1 %l#+#n4 ;4(4> ;4( 4>

K%l#1 K%l #1 Pe! Pe!ed ed#1 #1 Ene Ene!"i !"i &K% &K%l#1 l#1 Ol# Ol#+#n +#n**

Peredam ener!i di!unakan dalam perancan!an %edun! tetap ini men!!unakan tipe 3D:" 3AB hilir & De!radasi M 0;/;; & / M 0</;;  M I 9.tahunan H Be'' M /.-.9

Hdetik

$ M 3AB hulu & @3AB hilir & De!radasi M 09= m M

,

M .;/

3

3

3enentuka$n ele7asi minimum dasar k(lam (lakan Tin!!i Ener!i Di 4ulu

M 9-=/ m

Tin!!i Ener!i Di 4ilir

M 0;/= m

^4

M Tin!!i Ener!i di 4ulu & Tin!!i Ener!i di 4ilir M 1/;1 m



M I 9.tahunan H Be'' M /.-.9

Hdetik

PROJ ECTWORK 1


hc

M

, ¿ ¿

M -/= ^4Hhc RminHhc

M /000 M /91 @Diper(leh dari Gra'ik 0"/

Grafik 0- 'minL,c 'minL,c

Rmin Di!unakan Rmin

M hc × @RminHhc M 11<1 m M 10 m

Grafik 0-2 /minL,c

TminHhc Tmin Di!unakan Tmin

M - @Diper(leh dari !ra'ik 0"- M hc × @TminHhc M 01< m M 00 m

Ele7asi Dasar :lakan

M 3AB 4ilir & Tmin M 0;/;; & 00 M 0-;=/ m 3enentukan Batas #edalaman 4ocal #edalaman 4ocal &courin# ept, 3r @ dia diant ntar araa %ut %utir iran an M .. ..-9 -9 m  M I 9.tahunan H Be'' M /.-.9 '

M /;< × M .-;=

Hdetik

PROJ ECTWORK 1


R

M /10

f ¿ ¿

M <9< m T M /9 × R M /09 3aka dasar p(ndasi di %elakan! %endun! adalah Ele7asi 3AB 3AB 4ilir & T M 0;/;; 0;/;; & /09 M 1-; m 3enentukan Te%al Te%al 2antai :lakan d8  S@P8 S@P8?W ?W8H 8Hɣ%et( %et(n n S M /9 @'akt(r keamanan k(ndisi n(rmal d8 M /-=/ @te%al lantai titik 8 yan! direncanakan 48 M 3AN & Ele7asi 2antai 4ulu M 9/ & 0<; M 01 m 27 M -99<; m @lihat !am%ar 2h M 1/// m @lihat !am%ar 2 M 27  2h M 9<;9= m @lihat !am%ar 28 M 1/9.- m @panjan! ujun! hulu ke te%al lantai 8 ^4 M 1/;1 m P8 M 48 & @28H2 × ^4 M -91 W8 M -0<< m @kedalaman 3AB 4ilir ke te%al k(lam (lakan ɣ %et(n

M -0 k! H

d8  S@P8 S@P8?W ?W8H 8Hɣ%et( %et(n n /-=/  ..09; ..09; @:# ;4(47

L#n$#i Mu+#

2antai 2antai muka muka pada pada %endun %endun! ! san!at san!at %erpen %erpen!ar !aruh uh terhad terhadap ap %esar %esar kecilnya tekanan yan! terjadi aki%at !aya tekan ke atas di%a)ah lantai dan tekanan air di atas lantai muka yan! dapat men!aki%atkan er(si di %a)ah tanah dan kehilan!an %eda tin!!i ener!i per satuan panjan! pada

jalur

rem%esan

sehin!!a

dalam

perancan!an

Bendun!

B(!( B(!()( )(nt nt( ( ini ini haru haruss diren direnca cana naka kan n lanta lantaii muka muka yan! yan! aman aman dari dari rem rem%esa %esan n

air air

yan! an!

men! men!al alir ir

kear kearah ah

tu%u tu%uh h

%en %endun! dun!""

Dala Dalam m

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP perancan!an lantai muka penulis memakai - te(ri untuk pemecahan masalah ini yaitu Te(ri Bli!h dan Te(ri 2ane" Te(ri Bli!h 4 2HC 4 MEle7asi 3AB hulu & Ele7asi 3AB hilir M9-;<< & 0;/;; M99= meter 2 M9<;9=/ C M< @Ta%el -"/- 4 2HC 99=  9<;9=/ H < 99=  09 _ @:#`

Te(ri 2ane C M/= @Ta%el -"/-

;48

27 2hHC

 4"C

9<;9=/H1

 99=

1/91-

 /..<._""@:#`

×

/=

An#lisis S$#2ili$#s Bendun"

Analisis sta%ilitas %endun! ini dilakukan untuk men!etahui %esarnya tekanan !aya?!aya yan! %ekerja pada tu%uh %endun! seperti !aya %erat !aya !empa tekanan lumpur !aya hidr(statik dan !aya uplift pressure" ;484'

G#5# Be!#$

Gaya %erat ini dihitun! den!an arah 7ertikal ke%a)ah yan! !aris kerjanya mele)ati titik %erat k(nstruksi" A!ar memudahkan perhitun!an maka tu%uh %endun! di%a!i menjadi %e%erapa %a!ian"

Gambar 0-F $erat $en%un# /abel 0- 2( asil Per,itun#an Gaya $erat $en%un#

Elemen

ϒ

B @m

4 @m

>(lume

Berat @G

2en!an

3(men@T(n"m

PROJ ECTWORK 1


G/ GG1 G0 G9 G< G; G= G G/. G// +umlah

-0 -0 -0 -0 -0 -0 -0 -0 -0 -0 -0

1< .;=. 1< -0 10 . / /9 .<;0 1-. 090 -<1< =

1< 1< 1< 1; -/9 /9 1; 1/9 1/9 /-=.9

@m1 <0= -=. <0= === ;0= /19 .;9 999 -<01 ;<=/ 9==-

1-9/9

@T(n /999<;01 /999-/1//;91-0. /=.. /11-. <10/=019 /0//;

@m 00 ;.; <1-. /.<0 ;;0 .00 =-<. 9100 0-9; -
/101<9

C(nt(h Perhitun!an



>(lume

M B × 4 × 5akt(r %entuk

/0;<0< 911// =-=/ --;.0 /1/1 -1./0=< ;//;= -<< 0=/;/ 1-0-9 ==0

M 1< × 1< × /

M <0=

Berat @G

M >(lume × ɣ%et(n M <0= × -0 M /999- t(n

2en!an m(men

M +arak antara arah titik %erat den!an titik

tinjau M 00 m @lihat !am%ar 0"/ 3(men

M Berat @G × 2en!an M /9 99- × 00 M /0; <0< t(n"meter

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP ;484(

Te+#n#n Lu10u!

Endapan lumpur yan! di%a)a aliran air yan! kemudian men!endap di muka %endun! menim%ulkan tekanan lumpur dari arah h(ri$(ntal dan dari arah 7ertikal ke %a)ah"

Gambar 0- 2D /ekanan 4umpur

/abel 0- 20 asil Per,itun#an /ekanan 4umpur

Ba!ia n )s/ )s-

Gaya >

2en!an 3(men

0./;<

<0.< /.<0

4 /=-=

3(men Tahan !ulin! //;/. 0-<1

Diketahui data se%a!ai %erikut   lumpur

M --

ɣ lumpur

M /<- tH

ɣ air

M / tH

ɣs

M ɣ lumpur ? ɣ air M .<- tH

1−sin ¿ ¿

#a

M

∅

1 + sin ¿ ¿ ¿ ¿

PROJ ECTWORK 1


M

1−sin ¿ ¿ 22 1 + sin ¿ ¿ ¿ ¿

h/ %/ h- %-

M .099 M 1< m @lihat !am%ar 0"-

C(nt(h perhitun!an



Gaya )s/

M .9 ×

× ϒ s × #a

M /=-= 2en!an m(men

M <0.< m @lihat !am%ar 0"-

3(men

M Gaya × 2en!an m(men M /=-= × <0.< M //;/. t(n" 3eter

;4848

G#5# Ge10# &K*

Gaya !empa ini dihitun! den!an arah h(ri$(ntal yan! !aris kerjanya mele)ati titik %erat k(nstruksi" A!ar memudahkan perhitun!an maka tu%uh %endun! di%a!i menjadi %e%erapa %a!ian" Gaya !empa pada %endun! sun!ai cilamatan ini %erada di )ilayah !empa $(na 0 yaitu pada +a)a Barat maka diper(leh nilai $ M .9<" +enis tanah yan! ada pada daerah terse%ut adalah allu7ium maka didapatkan k(e'isien jenis tanah n M /9< dan m M .=" Den!an peri(de ulan! 9. tahun maka didapatkan percepatan dasar !empa

@ac M //1 cmH

"

C(nt(h perhitun!an



PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Mn×

ad

M /9< ×

M /.1= '

M ad H ! M/.1= H =/ M ./.< M >(lume × ɣ%et(n

G

M <0= × -0 M /999- t(n # @!aya !empa

M G × ' M /999- × ./.< M /<0< t(n

2en!an m(men

M <0 m @lihat !am%ar 0"1

3(men

M # × 2en!an m(men M /<0< × <0 M /.911 t(n" 3eter

Gambar 0-2 Gaya Gempa

PROJ ECTWORK 1


/abel 0-27 asil Per,itun#an Gaya Gempa *+)

Elemen

n

$

ac @mHdt-

m

ad

!

'

G

#

2

3

G/ GG1 G0 G9 G< G; G= G G/. G// +umlah

/9< /9< /9< /9< /9< /9< /9< /9< /9< /9< /9<

.9< .9< .9< .9< .9< .9< .9< .9< .9< .9< .9<

//1 //1 //1 //1 //1 //1 //1 //1 //1 //1 //1

.= .= .= .= .= .= .= .= .= .= .=

/.1= /.1= /.1= /.1= /.1= /.1= /.1= /.1= /.1= /.1= /.1=

=/ =/ =/ =/ =/ =/ =/ =/ =/ =/ =/

./.< ./.< ./.< ./.< ./.< ./.< ./.< ./.< ./.< ./.< ./.<

/999<;01 /999-/1//;91-0. /=.. /11-. <10/=019 /0//;

/<0< .;/0 /<0< --99 /.. .101 ./. /0/. .<;/ /9/ /00 /0-/

<0 ; <0 119 0/ --9 -9 119 1-0. -9=; .<0.

/.911 09 /.911 ;999 ;;= .;;/ .0;< 0;--/;9 9.0; .9; 99991

;484;

G#5# Hid!%s$#$i+ &W*

Gaya hidr(statik dise%a%kan (leh !aya tekan air yan! men!enan!i tu%uh %endun! sehin!!a menim%ulkan !aya tekan air dari arah h(ri$(ntal dan dari arah 7ertikal ke%a)ah" Gaya ini di%a!i dalam dua k(ndisi muka air yaitu  Gaya hidr(statik pada k(ndisi air n(rmal

•

Gambar 0-22 i%rostatik !uka ?ir ormal

/abel 0- 2; asil Per,itun#an Gaya i%rostatik !uka ?ir ormal

!aya

B

W

4 4

W/ WW1 W0 W9

1< .; 1< 01;0 1=;

1< 1< 1< .; 1=

>

<0= -9<0= 1.<;9/

2en!an m(men <0 ; /.< ;/ /1.

3(men Gulin!

Tahan

0/0;/;<0 <-9 -;-/ =<.

Arah Z Z b b b

PROJ ECTWORK 1


W<

1=;

; 1= ;

;9/ /<9 / /;/111

+umlah

-9=

/9=. 9//-



/-=09<

C(nt(h perhitun!an  M B × 4 × 'akt(r %entuk

W/

M 1< × 1< × .9 M <0= t(n 2en!an m(men


tinjau M <0 m @lihat !am%ar 0"0 M W/ × 2en!an m(men

3(men

M <0= × <0 M 0/0;- t(n" 3eter

•

Gaya 4idr(statik pada k(ndisi air %anjir

Gambar 0-2( i%rostatik !uka ?ir $anjir

/abel 0- 2@ asil Per,itun#an Gaya i%rostatik !uka ?ir $anjir

Gaya

B

W

4 4

W/ WW1 W0 W9 W<

1< 1< -0<< 1< 1< 1< 01=. -0<< 01. 01. 01. 01.

>

<0= ==;= <0= /.=.<1; <1;

2en!an m(men <0 ; /.<0 ;.; /0<< -;0<

3(men Gulin!

Tahan

0/0;<-/01 <-9 /.0=9/ /0/-0 -<0<0

Arah Z Z b b b 

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP +umlah

-09

-</

/.1
-/0;10

C(nt(h perhitun!an  W9

M B × 4 × 'akt(r %entuk M 01 × 01 × .9 M <1;t(n

2en!an m(men


tinjau M -;0< m @lihat !am%ar 0"9 3(men

M W/ × 2en!an m(men M <1; × -;0< M 0/0;- t(n" 3eter

;484/

G#5# Uplift – Pressure &*

Arah dari !aya upli't pressure adalah te!ak lurus den!an %idan! k(ntaknya" Untuk !aya ini harus dicari tekanan pada tiap?tiap titik sudut dicari %esarnya !aya yan! %ekerja pada tiap?tiap %idan!" Secara umum %esarnya tekanan pada setiap titik sudut"

PROJ ECTWORK 1


•

Gaya ini di%a!i dalam dua k(ndisi muka air yaitu  Gaya Uplift Pressure pada k(ndisi air n(rmal

Gambar 0-20 Gaya Uplift – Pressure !?

C(nt(h perhitun!an  U8 M 48 & @ 28 H Σ2  ∆4 ∆4 M 3AN hulu & Ele7asi lantai hulu M 9/ & 0<<;; M 01-1 m Σ2 M 27  2h M 9<9;= meter  Bidan! @/?- 

48A 48B 28A 28B U8A

tM-m M Tin!!i Ener!i di hulu %endun! M 48A t M +arak a)al %endun! ke titik 8 M 28A  t M 48A & @28 A H Σ2 8 ∆4

U8B M 48B & @28 B H Σ2 8 ∆4 PM @P8A  P8AH- 8 t

× t ×

 M

U 1 + U 2



M M M M M

<. m =. m 1/9.- m 119.- m 1<./ t(n

M M

900= t(n .0 t(n

M

.1- m

2en!an 3(men

M -<;;@lihat !am%ar 0"9

3(men

M P 8 2en!an 3(men M -0--0 t(n meter

•

Gaya Uplift Pressure pada k(ndisi air %anjir

Gambar 0- 27 Gaya Uplift – Pressure !?$

C(nt(h perhitun!an  U8 M 48 & @ 28 H Σ2  ∆4

PROJ ECTWORK 1


∆4 Σ2

M M M M M

Ele7asi 3AB hulu & Ele7asi 3AB hilir 9-;<< & 0;/;; 99= m 27  2h 9<;9= meter

 Bidan! @/?- 

48A 48B 28A 28B U8A

tM-m M Tin!!i Ener!i di hulu %endun! M 48A t M +arak a)al %endun! ke titik 8 M 28A  t M 48A & @28 A H Σ2 8 ∆4

U8B M 48B & @28 B H Σ2 8 ∆4 PM @P8A  P8AH- 8 t  M

× t ×

2en!an 3(men 3(men

U 1 + U 2



M M M M M

;;<< m ;<< m 1/9.- m 119.- m 0<<0 t(n

M M

<0<; t(n ///1/ t(n

M

.0< m

M

-00<

M P 8 2en!an 3(men M -;--< t(n meter

PROJ ECTWORK 1


;484>

D#5# Du+un" T#n#h

Diketahui  γ C W Gs ' 5M Nc N Nγ

M-9 ° M.M-10=L M-<9 M 00 m @kedalaman p(ndasi dari titik T3A hilir 'akt(r keamanan @ - sHd 1  diam%il 1 M-9/ M/-; M; /abel 0-; 9aktor %aya %ukun# />'J?GI

&umber : Jainal ur ?rifin In#. ipl Ir. &ri 'espati. Pon%asi

γ sat

M @ Gs  e  8 γ ) f H @ /  e  Sr M@ W × Gs  H e Dalam k(ndisi jenuh Sr M /

/M /e eM M

@ W × Gs  H e MW × Gs .-10= × -<9 .<--

γ sat

M @ Gs  e  × γ ) f H @ /  e  @-<9  .<-- 8 /f H @/.<-- -./;

M M

u Mc"Nc  γ su% " ' " N  ."9 " B " γ su% " Nγ M @.0 × -9/  @/./; × 00 × /-;  @."9 × //=0 × /./; ; M /-.9- tHmg I ijin M u H ' M /-.9- H 1

×

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP M

0./;< tHmg

/abel 0- 2B 'esume #aya - #aya yan# $ekerja Pa%a /ubu, $en%un#

;4;

K%n$!%l S$#2ili$#s Bendun"

#(ntr(l sta%ilitas adalah syarat yan! harus dipenuhi a!ar k(ndisi %endun! sta%il dan aman" #(ntr(l yan! dilakukan adalah den!an cara mem%andin!kan den!an 'akt(r keamanan" #(ntr(l yan! dilakukan adalah j(ntr(l terhadap !ulin! k(ntr(l terhadap !eser k(ntr(l terhadap eksentrisitas dan k(ntr(l terhadap daya dukun! tanah" ;4;4'

K%n$!%l Te!h#d#0 Gulin"

Suatu k(nstruksi tidak %(leh ter!ulin! aki%at dari !aya & !aya yan! %ekerja maka m(men tahanan @3t harus le%ih %esar dari m(men !ulin! @3!" /" #(ndisi 3uka Air N(rmal Den!an Upli't 

≥/9

5# M

M

,

≥/9

M (37)>≥/9

:#"""

-" #(ndisi 3uka Air Banjir Den!an Upli't 

≥-

5# M

M

,

M (38/>≥-

≥:#"""

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP ;4;4(

K%n$!%l Te!h#d#0 Gese!

Suatu k(nstruksi %endun! tidak %(leh %er!eser aki%at !aya?!aya yan! %ekerja maka jumlah !aya 7ertikal harus le%ih %esar di%andin!kan den!an jumlah !aya h(ri$(ntal" /" #(ndisi 3uka Air N(rmal Den!an Upli't 

≥/9

5# M

,

M

,

≥/9

M '3/'8≥/9 :#""" -" #(ndisi 3uka Air Banjir Den!an Upli't 

≥-

5# M

M

,

,

≥/9

M '3>//≥/9 :#"""

;4;48

K%n$!%l Te!h#d#0 E+sen$!isi$#s

Pada suatu k(nstruksi %endun! yan! men!!unakan %atu kali maka tidak %(leh adanya te!an!an tarik ini %erarti %ah)a resultan !aya? !aya yan! %ekerja harus masuk kern" /" #(ndisi 3uka Air N(rmal Den!an Upli't  e M @ BH-  & @ 3H Σ7   @ BH<  eM @

,

 & @

,

e M )4'89'369("""""""""""""""""":# -" #(ndisi 3uka Air Banjir

,

¿

@

,



PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Den!an Upli't  e M @ 2H-  & @ 3H Σ7   @ 2H< 

,

eM @

,

 & @

,

,

@

¿



e M =)386('369( """""""""""""""""":# ;4;4;

K%n$!%l Te!h#d#0 D#5# Du+un" T#n#h

Te!an!an yan! terjadi aki%at adanya !aya tekan dari %endun! tidak %(leh mele%ihi te!an!an tanah yan! diijinkan" /" #(ndisi 3uka Air N(rmal  M 0./;< tHmg  tanah M

M@/±

Den!an Upli't  t M



.

.

× @ / ±



t M 63999 $<1  0./;< tHmg """"":# t M 93>); $<1  0./;< tHmg """"":# -" #(ndisi 3uka Air Banjir  M 0./;< tHmg  tanah M

M@/±

Den!an Upli't  t M t M 93)() $<1 t M '>3>;9 $<1



.

×

@/±  

.



0./;< tHmg """"":# 0./;< tHmg """"":#

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP ;4/ ;4/4'

B#n"un#n Pelen"+#0 B#n"un#n Pen"#12il#n #$#u Intake 

Dimensi %an!unan pen!am%ilan atau intake  I

M /- × 19

M 0-

Hdet

>

M / & - mHdet @kecepatan aliran masuk ijin @#p".-

P

M /9 m @tin!!i dari sun!ai ke lantai Intake

%

M le%ar %ersih %ukaan

a

M ele7asi mercu & n & $ & ele7asi am%an! M -1 m @tin!!i %ersih %ukaan



M .= @untuk aliran ten!!elam

$

M kehilan!an ener!i pada %ukaan @./9 & .1. m M .- m



 Q 2 #

0-

M .=

0-

M % × 1<09

%

M 0- H 1<09

×

% × -1 ×

M //9-  /- m #(ntr(l

A

M % × a

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP M /- × -1

M -;<

>

MIHA M 0- H -;< M /9-- mHdet



Perhitun!an ukuran pintu kayu dan stan! pintu untuk %an!unan pen!am%ilan atau intake  Ukuran te%al pintu

M %  @.- × - M /-  @.- × - M /< m Tin!!i dasar dasar sun!ai ke lantai 6ntake M /9 m Tin!!i pintu @h M Tin!!i %ukaan @a  $ M -1  .M -9 m Tin!!i satu %al(k M -. cm 3uka Air Banjir M 9-;<< 2e%ar pintu

Gambar 0-2; ukuran satu balok pintu kayu Intake

Gaya Gaya teka tekana nan n air air dih dihitu itun! n! den! den!an an rum rumus us P/ M γ ) × h Tekanan air  Di %a!ian % P/ M γ ) × h M γ ) × @3AB & 3AN M / × @9-;<< & 9/ M /;<< t Hm Di %a!ian a P- M γ ) × h M γ ) × @3AB & Ele7asi am%an! M / × @9-;<< ? 0;; M 9.<< t Hm



PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP +adi tekanan yan! terjadi adalah P

M@

M@

¿ t ,

,

¿ 0,2

M .<=1- tHm 3(men maksimum pada pintu 3ma8

M

q2

M

0,7532 1,2 + 0,4

M .-;1.- t"m M -;1.-0 k!"cm

Di1ensi +#5u Di!una Di!unakan kan kayu kayu jati jati lt lt @te!an! @te!an!an an ijin ijin lentur lentur M /1. k!H k!H

Untuk Untuk k(ns k(nstru truksi ksi kayu kayu yan! yan! teren terendam dam air air lt M

130

M =<; k!H

W perlu

M

M

M 10/-=.

,

PROJ ECTWORK 1


W m(men la)an M

%

t0

M

,

M

M /.//=  /- cm Ukuran pintu direncanakan 2e%a 2e%arr @% @% M //- cm cm Tin! Tin!!i !i @t @t M -. -. cm #(ntr(l te!an!an 

M

, M

1

2

2012

M 9./-1 k!H

=<; k!H

"""""@:#

 Ukuran stan! pintu

2e%ar pintu Tin!!i an!kat #(e'isien !eser

M /< m M/m M . 0

Gambar 0-2@ Gaya yan# bekerja pa%a stan# pintu untuk ban#unan Intake

Tekanan  Tekanan Tekanan air pada P/ M @3AB & 3AN M @9-;<< & 9/ M /;<< k!H

PROJ ECTWORK 1


Tekanan air pada P- M @3AB & Ele7asi Am%an! M @9-;<< ? 0;; M 9.<< k!H

+adi tekanan yan! terjadi adalah Tekanan air

M@

¿

M@

¿

M 10/< k!H

+umlah tekanan pada pintu M le%ar pintu

M /<

1,766

M <9-t(n Berat sendiri kayu

M /<

Berat sendiri %esi

M .9/= t(n M .; t(n

 #ekuatan tarik

t(nH

M +umlah tekanan pada pintu

M <9-

Untuk / stan!

M 9.; t(n M 9.; H M -90. t(n  -90. k!

Perhitun!an pada tarik 

PROJ ECTWORK 1


P

M

=4 6

-90.

M

3,14 4 6

M

d

1

3,146

M M -1--/  -< mm

 #ekuatan tekan


−

M ./=

M -<0- t(n Untuk / stan! M -<0- H M /1-/ t(n  /1-/ k! Perhitun!an pada tekan  An!ka keamanan 9

9

P

P

M

i @m(men inersia %esi M 2

=4 9

/1-/

M

,

E %esi M 2

9

/1-/

M

,

2M 91. cm 2

PROJ ECTWORK 1


M

d

;4/4(

M /=//9 M //;-;  /1 cm  9 inch

B#n"un#n Pe12il#s

Pintu pem%ilas pada Bendun! Tetap Sun!ai Cilamatan ini men!!unakan pem%ilas %a)ah @un%erslice untuk mence!ah masuknya an!kutan sedimen dasar 'raksi pasir yan! le%ih kasar ke dalam pen!am%ilan dimana  /" *3ulut, pem%ilas %a)ah ditempatkan di hulu tempat pen!am%ilan yan! mem%a!i aliran menjadi - lapisan yaitu  a" lapisan atas men!alir ke pen!am%ilan %" lapisan %a)ah men!alir melalui pem%ilas %a)ah le)at %endin! -" Untuk mem%ilas kandun!an sedimen a!ar pintu tidak tersum%at pintu terse%ut akan di%uka setiap hari selama  <. menit "

•

Dimensi %an!unan pem%ilas  2e%ar pintu M -; m +umlah pintu M - %uah @den!an le%ar masin!? masin! /19m 2e%ar pilar M/m Tin!!i lu%an! M /1 m Ele7asi pelat underslice M 0;;. m Te%al pelat underslice M .- m

• >c

#ecepatan aliran  M /9

C

Dimana  C M @1- & 99 diam%il 19 d M ./ m >c

M /9

19

M /<< mHdet

PROJ ECTWORK 1


De%it minimum

M

,

M

M .0;

•

:perasi(nal Pintu Pintu di%uka setin!!i .-9m untuk men!hindari adanya

kemacetan pintu dan sendimen yan! %erdiameter kecil %isa keluar secara rutin"

Gambar 0-2B Pintu pembilas %ibuka setin##i 27 cm

h

M Ele7asi mercu & Ele7asi dasar lantai & @.9

h

M 10;9 m

>

M 



M .<-

>

M .<-

h

M 9//  /<<. mHdet I

M> M 9//

A @/19

M /;-=

#(ntr(l ke%utuhan de%it untuk pem%ilasan  M I H 2e%ar pintu pem%ilas M /;-= H /19 M /-=.

•

 .0<;

"""" @:#

Pintu di%uka setin!!i plat Un%erslice @.= m



PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP Gambar 0-2F Pintu pembilas %ibuka setin##i pelat Un%erslice *DBm)

h

M Ele7asi mercu & Ele7asi dasar lantai & @.9

h

M 1- m

>

M 



M .<-

>

M .
I

M>

A

M 9//

@/19

M 91.<

#(ntr(l ke%utuhan de%it untuk pem%ilasan  M I H 2e%ar pintu pem%ilas M 91.< H /19 M 11.

•

 .0<;

"""" @:#

Pintu di%uka penuh 

Gambar 0-(D Pintu pembilas %ibuka penu,

h h

M Ele7asi mercu & Ele7asi dasar lantai M 1< m

>

M 



M .<-

>

M .
I

M> M 9-//

A @/19

h

PROJ ECTWORK 1


M -91-0

#(ntr(l ke%utuhan de%it untuk pem%ilasan  M I H 2e%ar pintu pem%ilas M -91-0 H /19 M /=;9=

•

 .0<;

"""" @:#

Perhitun!an ukuran pintu kayu dan stan! pintu untuk %an!unan

pem%ilas   Ukuran te%al pintu 2e%ar pintu M /;9 m Tin!!i pintu @h M Ele7asi mercu & ele7asi dasar sun!ai M 9.1 & 0<; M 1< m Tin!!i satu %al(k M -. cm 3uka Air Banjir M 9-;<<

Gambar 0-( Ukuran satu balok pintu kayu untuk pembilas

Gaya tekanan air dihitun! dari rumus  P/ M γ ) × h Gaya tekan lumpur dihitun! den!an rumus 

P-

M

Dimana



× γ s ×

× 1−sin ¿ ¿ ¿

γ )

M %erat jenis air

M / tH

γ s

M %erat jenis lumpur

M /< tH

h

M tin!!i lumpur

M/m

M sudut !eser lumpur

M

h/ h-

M @3AB & Ele7asi dasar hulu & tin!!i / %al(k M 9=<< m M @3AB & Ele7asi dasar hulu M <.<< m

PROJ ECTWORK 1


Tekanan air dan lumpur  Di %a!ian %

P/

M @γ ) × h/ ×

P/

M @/ × 9=<<

× γ s ×

×

× /< ×

× 1−sin ¿ ¿ ¿

× 1−sin ¿ ¿ ¿

M <<=. tHm Di %a!ian a

P-

M @γ ) × h- ×

P-

M @/ × <.<<

× γ s ×

×

× /< ×

M <==. tHm +adi tekanan yan! terjadi adalah P

M@

M@

,

¿

× t

,

¿

M /19< tHm 3(men maksimum pada pintu 

3ma8

M

q2

× .-

× 1−sin ¿ ¿ ¿

× 1−sin ¿ ¿ ¿

PROJ ECTWORK 1


M

1,356 1,75

M .9/ t"m M 9///9= k!"cm

Di1ensi +#5u Di!unakan kayu jati lt @te!an!an ijin lentur M /1. k!H

Untuk k(nstruksi kayu yan! terendam air lt M

130

M =<; k!H

W perlu

M

M

,

M <0==9

W m(men la)an M

%

t0

M

M

,

M /19-  /0 cm Ukuran pintu direncanakan

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP 2e%ar @% M /0 cm Tin!!i @t M -. cm #(ntr(l te!an!an 

M

, M

1

2014

2

M ;09; k!H

=<; k!H

"""""@:#

 Ukuran stan! pintu

2e%ar pintu

M /;9 m

Tin!!i an!kat

M/m

#(e'isien !eser

M .0

Gambar 0- (2 Gaya yan# bekerja pa%a stan# pintu untuk ban#unan pembilas

Tekanan  Tekanan air pada P/ M @3AB & 3AN M @9-;<< & 9/ M /;<< k!H Tekanan air pada P1 M @3AB & Ele7asi 2antai 4ulu M @9-;<< ? 0<; M <.<< k!H

PROJ ECTWORK 1


+adi tekanan yan! terjadi adalah Tekanan air

M@

¿

M@

¿

M 1/< k!H

+umlah tekanan pada pintu M le%ar pintu

M /;9

1,766

M /-/.-t(n Berat sendiri kayu

M /;9

Berat sendiri %esi

M .9<; t(n M .; t(n

 #ekuatan tarik

t(nH


M /-/.-

Untuk / stan!

M </.= t(n M </.= H M 1.90 t(n  1.90 k!

Perhitun!an pada tarik  P

M

=4 6

1.90

M

3,14 4 6

PROJ ECTWORK 1


M

d

1

3,146

M M -90<0  -< mm

 #ekuatan tekan


− −

M /-./-

M 19;0 t(n Untuk / stan! M 19;0 H M /;=; t(n  /;=; k! Perhitun!an pada tekan  An!ka keamanan 9

9

P

P

M

i @m(men inersia %esi M 2

=4 9

/;=;

M

,

E %esi M 2

9

/;=;

M

,

2M 91. cm 2

M

d

M -99;;;/ M /-<0<  /1 cm  9 inch

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP ;4/48

Pl#$ Pel#5#n#n

Perhitun!an %erdasarkan S# & SN6 /

Panjan! plat pelayanan

M /19  @-

.-

M /;9 m 2e%ar plat

M/m

2y H 28

M /;9 H / M /;9

3utu %et(n

M # & --9

'c@kuat tekan %et(n

M .=1

M /=<;9 k!  /=<;9 3pa Di!unakan tulan!an p(l(s

M 'y @kuat tarik %aja M -0. 3pa

Penentuan te%al plat pelayanan 

h M @/H-;

M @/H-;

2

/;9

M ..<0=  /. cm Direncanakan te%al plat pelayanan M /. cm Pem%e%anan 

PROJ ECTWORK 1


? Berat sendiri

M te%al plat M ./ m

le%ar plat /m

Bj %et(n

-0 kNH

M -0 kNH ? Be%an hidup Wu

M .9 tH

M 9 kNH

M /- D2 M @/-

/< 22 -0@/<

M /.== kNH

=

? 3(men Pada perletakan  3t

M @/H-

Wu

M @/H-

/;9

M 9- kN m 3(men lapan!an @3u

M @/H=

Wu

M @/H=

/.==

M 0/<9 kN m

% M @.=9

M @.=9 @<..-0. M ..;=;

'c

/=<;9

 H @'y

@<.. H @<..  'y

.=9 H @-0.

@<.. H

PROJ ECTWORK 1


ma8

M

M ..;=;

M ..9

ada

M

ma8

.9

M ..-9

min

M /0 H 'y

M /0 H -0. M ...9=

m

M 'y H @.=

M -0. H @.=

'c

/=<;9

M /<.<0

Rn

M

ada

M ..-9 /<.<0 M 910 3pa

3n

M 3u H

'c

/=<;9

@/ & @.9

@/ & @.9

ada

..-9

m

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP M 0/<9 H .= M 9-.<9 kN m  ....9- 3pa

Pen!ecekan terhadap d @te%al e''ekti' plat untuk m(men lapan!an d

M

,

M

M ...= m  ..= cm

/. cm

3aka diam%il d M /. cm Rn %aru

M 2

M

, 2

M ..9- 3pa %aru M

/&

M

/&

M ?.101 

dipakai M

1 – 2 Rn

m

( 1− 25,34 ,

min ...9=1

min M ...9=

)

PROJ ECTWORK 1


As M

min

%

M ...9=

/..

M 9=1111

Dipakai tulan!an

n

/. den!an luas penampan! @A M ;

M As H A M 9=1111H; M ;1=0  = %uah tulan!an yan! dipasan!

+arak antar tulan!an M /..H= M /- cm

Untuk tulan!an diam%il tulan!an

•

−

Tulan!an tumpuan M= 3n

M 3t H M 9- H .= M // kNHm  ..// 3pa

Rn %aru

M 2

M

, 2

M // 3pa

PROJ ECTWORK 1


%aru

M

/&

M

/&

M ?.=99 

dipakai M

As M

min

M ...9=

1 – 2 Rn

m

1 – 21,19

16,064

min ...9=1

min M ...9=

%

/..

M 9=1111

Dipakai tulan!an

n

= den!an luas penampan! @A M 9.-<

M As H A M 9=1111H9.-< M //<.<1  /- %uah tulan!an yan! dipasan!

+arak antar tulan!an M /..H/- M = cm

Untuk tulan!an diam%il tulan!an

−

PROJ ECTWORK 1


d

M h & @p 

M /.. & @0.



¿

M 99 mm

Gambar 0-(( Plat Pelayanan Pembilas

;4/4;

Dindin" Pen#h#n T#n#h

Dindin! penahan tanah %er'un!si untuk men!amankan k(nstruksi %endun! dari %ahaya l(n!s(ran te%in!" Pada k(nstruksi dindin! penahan tanah ini ter%uat dari pasan!an %et(n"

%et(n

M -0 tH

tanah

M

/=0

PSDA ja%ar

M / tH

M

@09 ?

¿

M .0.<

tH

@data

dari

PROJ ECTWORK 1


Gambar 0-(0 in%in# pena,an tana,

Gambar 0- (7 Gaya – #aya yan# terja%i %i %in%in# pena,an tana,

? Tekana kanan n tanah tanah Pa

M @/H-

tanah

M @/H-

@09 ?

¿

@09 ?

¿

M 1
/.1

M 1011 m Pp

M @/H-

tanah

M @/H-

@09 ?

M .=0. t(n  @jarak !aya ke titik tinjau M @/H1

/9

M .9 m

? Tekana kanan n air W

M @/H- M @/H-

 @jarak !aya ke titik tinjau M @/H1 M /11 m

@09 ?

9=

¿ ¿

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP ? Berat Berat sendir sendirii k(nstru k(nstruksi ksi M 'akt(r %entuk

%et(n

M/ M =-= t(n  @jarak !aya ke titik tinjau M /- @lihat !am%ar 0"/; M 'akt(r %entuk

%et(n

M .9 M 9/0= t(n  @jarak !aya ke titik tinjau M 1/ @lihat !am%ar 0"/; M 'akt(r %entuk

%et(n

M/ M /= t(n  @jarak !aya ke titik tinjau M 1;9 @lihat !am%ar 0"/; ? Berat tanah tanah di atas tu%uh tu%uh k(nstruk k(nstruksi si M 'akt(r %entuk

M .9 M 01<1< t(n  @jarak !aya ke titik tinjau M 0= @lihat !am%ar 0"/;

tanah

PROJ ECTWORK 1


M 'akt(r %entuk

tanah

M/ M /;//- t(n  @jarak !aya ke titik tinjau M ; @lihat !am%ar 0"/; M 'akt(r %entuk

tanah

M/ M .- t(n  @jarak !aya ke titik tinjau M .9 @lihat !am%ar 0"/; /abel /abel 0- 2F 'esume Gaya - Gaya yan# $ekerja Pa%a in%in# Pena,an /ana,:

Besar Gaya Gaya

4(ri$(ntal @t(n

Pa Pp W G/

1
>ertikal @t(n

3(men @t"m  @m

=-=

1011 .9.. /11 /-..

GG1

9/0= /=...

1/.. 1;9.

S/ S-

01<1< /;//-

0=.. ;...

S1

.-.

.9..



9;-;1

/0;;00

Tahan

Gulin! /1<..0

?.0-. ?1-9/ /.;/0 /=119  <;9.. -.09 / //;=0 .0<. 99=1

/1<..0

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP #(ntr(l Sta%ilitas k(nstruksi pada saat %endun! %er(perasi atau dalam k(ndisi ada air  /" #(ntr(l terhadap !ulin! 5k

M

,

M

M 0/.9

@A3AN

-" #(nt(rl terhadap !eser 5k

M

,

M

,

M /19

@A3AN

1" #(ntr(l terhadap eksentrisitas e

M@

3 2

M 3T & 3G M ;9 m

e

M@

−

,

M .=-

−



, /-9.

,



@A3AN

0" #(ntr(l terhadap daya dukun! tanah

,

PROJ ECTWORK 1


tanah

M



M



, 7,5



@/

0./;<

M 11;0

0./;<

tanah

,

@/

daya dukun! tanah

tanah

,



/

M



@A3AN

, 7,5



@/?

0./;<

M 9<9.

0./;<

@A3AN

#(ntr(l Sta%ilitas k(nstruksi pada saat %endun! %elum %er(perasi atau dalam k(ndisi tidak ada air @tanpa 5 /" #(ntr(l terhadap !ulin! 5k

M

M

,

PROJ ECTWORK 1


M 0100

@A3AN

-" #(nt(rl terhadap !eser 5k

M

,

M

,

M -;1

@A3AN

1" #(ntr(l terhadap eksentrisitas e

M@

3 2

M 3T & 3G M ;9 m

e

M@

−

,

M .<;/

−



,

,

/-9.

,



@A3AN

0" #(ntr(l terhadap daya dukun! tanah tanah



M

/

daya dukun! tanah



@/

PROJ ECTWORK 1


tanah

,

M



0./;<

tanah

M



M //=

/



@/

0./;<

M 1.-=.

,

, 7,5

@A3AN

, 7,5



@/?

0./;<

0./;<

@A3AN

BAB  PENTP

/4'

Kesi10ul#n

Dari pem%ahasan pada %a% & %a% se%elumnya maka kami dapat menyimpulkan %ah)a perancan!an %endun! tetap sun!ai cilamatan di ka%upaten su%an! yan! kami analisis ini a!ar dapat memenuhi

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP ke%utuhan air di sa)ah sekitar sun!ai !una menin!katkan kapasitas lahan pertanian adalah seperti %erikut   Curah hujan

M

Data

curah

hujan yan! di!unakan %erasal dari 1 stasiun curah hujan yaitu Ciheran! Cisampih dan Cisalak" #arena keti!a stasiun terse%ut terdekat den!an DPS"  De%it %anjir rencana M Data yan! dipakai untuk perhitun!an analisis de%it %anjir rencana adalah data analisis 'rekuensi Gum%el maka didapat de%it %anjir rencana @I9.

den!an

met(de

-;991/ m\Hdet"  Tin!!i mercu

Rasi(nal

yaitu

M 1< m den!an

ele7asi mercu 9.1 dan ele7asi dasar sun!ai 0<;"  2e%ar %endun! am%il

dari

M 2e%ar %endun! di peta

t(p(!ra'i

ka%upaten

Su%an! +a)a Barat yaitu -; meter" M Tipe mercu %ulat  3ercu %endun! den!an satu jari jari @r M .;9 m M T3A %anjir hulu  Tin!!i muka air 9-;<< T3A %anjir hilir 0;/;; M  #(lam (lakan

Tipe

3D:

den!an ele7asi dasar (lakan 0-;=/" +ari? jari k(lam (lakan @RM00m M /9 meter  Te%al lantai (lakan M Panjan! -.  2antai muka

?

meter  #(ntr(l sta%ilitas a " #(ndisi Air N(rmal Gaya Gulin! den!an Upli't ? Gaya Geser

 5# M -;.<

/9

PROJ ECTWORK 1


den!an Upli't

 5# M /9/1

/9

? Eksentrisitas den!an Upli't

 e M ./1=

? Daya Dukun! Tanah den!an Upli't

/=-

 t M 63999 $<1  0./;< tHmg t M 93>); $<1  0./;< tHmg

%" #(ndisi 3uka Air Banjir ? Gaya Gulin! den!an Upli't

 5# M -19<

/9

 5# M /<99

/9

 e M ?.1-

/=-

? Gaya Geser den!an Upli't ? Eksentrisitas den!an Upli't ? Daya Dukun! Tanah den!an Upli't

 t M 93)() $<1  0./;< tHmg t M '>3>;9 $<1  0./;< tHmg

 Ban!unan pelen!kap

a" Pintu Pen!am%ilan atau Intake ? 2e%ar Pintu M /-  @.- × - M /< m ? Tin!!i Pintu @h M Tin!!i %ukaan @a  $ M -1  .M -9 m %" Pintu Pem%ilas ? 2e%ar Pintu ? Tin!!i Pintu @h ? Ele7asi plat Un%erslice ? Te%al plat Un%erslice

M /19  @.- × - M /;9 m @ada dua %uah pintu M Tin!!i 3ercu M 1< meter M 0;;. M .- meter

c" Plat Pelayanan ? Tulan!an 2apan!an untuk Pintu Intake dan Pintu Pem%a!i

di pakai Tulan!an

/. & /- cm

PROJ ECTWORK 1

PERENCANAAN BENDUNG TETAP ? Tulan!an Pem%a!i untuk Pintu Intake dan Pintu Pem%a!i

di pakai Tulan!an

= & = cm

d" Dindin! Penahan Tanah ? Tin!!i Dindin! ? 2e%ar Dindin!

M /.1. meter M ;9 meter

 #(ntr(l Dindin! Penahan Tanah

a" Saat Bendun! Ber(perasi ?

Gaya Gulin!  5# M 1-.

/9

? Gaya Geser

 5# M /19

? Eksentrisitas

 e M /.<-

/9 /-9

? Daya Dukun! Tanah  t M 8>3;;) $<1  0./;< tHmg t M (36/9 $<1  0./;< tHmg %" Saat Tidak Ber(perasi ?

Gaya Gulin!  5# M 0100

/9

? Gaya Geser

 5# M -;1

? Eksentrisitas

 e M .<;/

/9 /-9

? Daya Dukun! Tanah  t M 8)3(9) $<1  0./;< tHmg t M 63''9 $<1  0./;< tHmg /4(

S#!#n

/" 3elakukan pen!ukuran secara %erkala untuk de%it yan! masuk ke dalam saluran intake a!ar tidak le%ih kecil dari de%it andalan yaitu 0m\Hdet sehin!!a dapat memenuhi ke%utuhan air di lahan persa)ahan sekitar sun!ai Cilamatan Su%an! +a)a Barat" -" Pemeliharaan secara %erkala pada tu%uh %endun! dan ju!a pada %an!unan pelen!kap haruslah dilaksanakan dan dipantau a!ar 'un!si dari %endun! itu sendiri %erjalan den!an %aik"

PROJ ECTWORK 1


>

LAMPIRAN

PROJ ECTWORK 1


7

DA-TAR PSTAKA

/" Dirjen Pen!airan Departemen Pekerjaan Umum /=< Standar Perencanaan 6ri!asi +riteria Perencanaan *+P-D2) Galan! Persada Bandun!" -" Dirjen Pen!airan Departemen Pekerjaan Umum /=< Standar Perencanaan 6ri!asi +riteria Perencanaan *+P-D0) Galan! Persada Bandun!" 1" Dirjen Pen!airan Departemen Pekerjaan Umum /=< Standar Perencanaan 6ri!asi +riteria Perencanaan *+P-D;) Galan! Persada Bandun!" 0" S(enarn(6r" Per,itun#an $en%un# /etap D6#2AT PUT2 )ilayah 66 Bandun!" 9" 3a)ardiErmanDrsDipl"A6Tdan 6r" 3(ch" 3emed Dipl"4"EAPU-..0" esain i%raulik $en%un# /etap untuk Iri#asi /eknis Pener%it Al'a%eta Bandun!" <" SupriyanDesi-..0" i%rolo#i Pr(!ram studi #(nstruksi Ban!unan Sipil semester 0 +urusan Teknik Sipil P(liteknik Ne!eri +akarta"

Perancangan bendung tetap

Recommend Documents