PAGSASALING WIKA
When you touch me like this And when you told me like that I just have to admit that it¶s all coming back to me When I touch you like that And I hold you like that It¶s so hard to believe that it¶s all coming back to me
It¶s all coming back, it¶s coming back to me now There were moments of gold And there were flashes of light There were things I¶d never do again But then they always seemed right There were nights of endless pleasure It was more than any lovers in love Baby, baby«
µPag
hipo mo µkong gan¶to At sabi sa µki¶y ganyan Aaminin ko na lahat bumabalik sa akin µPag hipo kitang gan¶to µPag hawak kitang ganyan µDi makapaniwalang lahat bumabalik sa akin
Bumabalik na, bumabalik na sa µkin ngayon May panahon ng ginto at may mga silaw ng ilaw May gawaing ayoko pero parang laging tama May gabing puro ligaya Sobra sa pinagbabawal ng batas Sanggol, sanggol«
Katuturan
at Kalikasan
Ang pagsasaling-wika ay tulad ng paglilipat ng kaluluwa ng isang nilalang sa katawan ng isang patay (Wilamowitz, sa Bernales, 2002).
Translation is a process by which a spoken or written utterance takes place in one language which is intended to convey the same meaning as previously existing utterance in another language (Rabin, 1958).
Translation consists in producing in the target language the closest natural equivalent of the message of the source language, first in meaning and second in style (Nida, 1959, 1966).
Ang pagsasaling-wika ay paglilipat sa pinagsasalinangwika ng pinakamalapit na katumbas sa diwa at estilong nasa wikang isinasalin (Bernales, 2002).
Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Isang Tagasalin Sapat na Sapat na kaala kaalaman man sa dala dalawang wang wikang kasangkot sa pagsasalin Sapat Sap at na na kaala kaalama man n sa pak paksa sa ng tekstong isasalin Sapatt na kaa Sapa kaalama laman n sa kultu kultura ra ng dalawang bansa/lugar na kaugnay sa pagsasalin
Ilang Simulain sa Pagsasalin Bawat wika ay nakaugat sa kultura ng mga taong likas na gumagamit nito. Halimbawa: - as wh whit itee as as a sn snow ow
Bawat wika Bawat wika ay may may kanyakanyakanyang natatanging kakanyahan. Halimbawa: - Jo Jose se is a go good od stu stude dent. nt. (S + P) - Si Jos Josee ay ay isang isang ma mabut buting ing mag mag-aaral. (Paksa + Panaguri) - Isa Isang ng mab mabuti uting ng magmag-aa aaral ral si si Jose. Jose. (Panaguri + Paksa)
Hindi kaila kailangan ngang g ilip ilipat at sa pinagsasalinang pinagsasal inang wika ang kakanyahan ng wikang isinasalin. Halimbawa - Pedro saw a movie. - Si Pedro ay nanood ng sine. Nanood ng sine si Pedro. Nanood si Pedro ng sine. Sine ang pinanood in Pedro.
Nagkakaroon lamang ng tiyak na kahulugan ang isang salita kapag ito¶y nagiging bahagi ng parirala o pangungusap. Halimbawa: - old (clo (clothe thes, s, acq acquai uainta ntanc nces es,, woman) - mg mgaa luma lumang ng da damit mit,, mga mga dat dating ing kakilala, matandang babae
- Lagin Laging g isais isaisip ip ang pa pagt gtiti itipid pid ng ng mga mga salita sa pagsasalin. Halimbawa: Tell the children to return to their seats. Di-matipid:
Sabihin mo sa mga bata na bumalik sila sa kanilang upuan. Matipid: Paupuin mo ang mga bata.
Mga Lapit sa Pagsasaling Ingles Filipino Gamitin ang kas Gamitin kasaluku alukuyang yang leks leksikon ikon ng Filipino bilang panumbas sa mga salitang Ingles. Halimbawa: attitude rule ability wholesale west
pag-uugali, saloobin tuntunin k ak a y ah an pakyawan kanluran
Kumuha
ng mga salita mula sa iba¶t ibang katutubong wika ng Pilipinas. Halimbawa: hegemony imagery husband holy war
gahum (Cebuano) haraya (Tagalog) bana (Hiligaynon) jihad (Muslim)
Panghihiram
Hiramin nang Hiramin nang walan walang g pagba pagbabago bago ang mga: 1. pangngalang pantangi. Halimbawa: John Valenzuela Coke Qantas Airlines First Quarter Storm
2. Salitang katutubo na may
natatanging kahulugang kultural.
Halimbawa: caao (Ifugao) hadji (Maranao) masjid (Maguindanao) vakul (Ivatan) ifun (Ibanag) azan (Tausug)
Salitang hindi konsistent ang ispeling sa bigkas.
3.
Halimbawa: buoquet jogging rendezvous
champagne plateau ambiance
Mga salitang sayantipik at teknikal.
4.
Halimbawa: carbohydrates cell phone x y l em vertebrate x-ray joules infrared
chlorophyll ax i o m zoom quartz enzyme vertigo cortex
5. Mga simbulong pang-agham,
akronim at pormula. Halimbawa: Fe N aC l
cm
CHED
6. Salitang may internasyunal na
anyong kinikilala at ginagamit. Halimbawa: t ax i fax
Baybayin sa Filipin Baybayin Filipino o ang sali salita ta ayon sa pagkakabigkas nito sa wikang Kastila. Halimbawa: cheque cheque liter l i tr o liquid liquido education educacion per cent por ci ciento
tseke l i tr o likido edukasyon porsyento
Baybayin sa Filipin Baybayin Filipino o ang salit salitaa kung kung paano binibigkas sa wikang Ingles. Halimbawa: centripetal participant census quarter taxonomi computer
sentripetal partisipant sensus kwarter taksonomi kompyuter
Tumbasang C, Q, at X Halimbawa: magnetiC Central eQuipment Quota baera e X am
magnetiK Sentral eKWipment Kota baNYera eKSam
Tumbasang C, F, V at Z Halimbawa: Actor Facilitator Fraternity subJect Journal Volume interactiVe magaZine Zipper
AKtor FaSiliteytor Fraterniti sabJek Jornal Volyum interaktiV magaZin Ziper
Hiramin nang Hiramin nang walan walang g pagba pagbabago bago ang mga salitang hiniram din ng Ingles sa ibang wika. Halimbawa: glasnost (Ruso) blitskrieg (Aleman) spaghetti (Italyano) grand prix (Pranses) de facto (Latin) tsunami (Hapon)
Lumikha Lumi kha ng bagon bagong g salita salita.. Halimbawa: satulawit punlay binhisipan hulidap bantayog banyuhay
tapsilog tatsulok Lagusnilad layogenik Japayuki condotel
Pagsasaling Paidyomatiko
May mga mga idyoma idyomang ng maaa maaarin ring g isalin nang paliteral. Halimbawa: at the tip of the tongue golden voice born with a silver spoon silver screen
Karamihan sa mga idyoma ay HINDI maaaring isalin nang
paliteral.
Halimbawa: bread and butter dressed to kill keeping a skeleton in the closet blowing one¶s own horn burning the midnight oil hand to mouth existence word of honor
Eupemismo sa Pagsasalin Halimbawa: Sex - pakikipagtalik Rest Re st ro room om ± pa palik likur uran an Speerm ± punl Sp nlaay enis is ± ari ng la lala laki ki Pen Vagi Va gina na ± ar arii ng bab babae ae Menst Me nstrua ruatio tion n ± buw buwana anang ng bisita bisita ng ng mga babae
Mga Konsiderasyon Bago Magsalin L ay u n i n Mam Ma mbabasa A ny o Paksa Pangangailangan
Mga Posibleng Kahinaan ng Salin May da dagd gdag ag na diw diwaa ang ang salin salin.. Kulang ang diwa ng salin. Mali/I Mal i/Iba ba ang diwa diwa ng sali salin. n. May baha bahaging ging mala malabo bo ang ang kahu kahuluga lugan n kaya¶t nagkakaroon ng higit sa isang kahulugan. Hindi Hin di nau nauuna unawa waan an ng ng pinag pinag-uukulang mambabasa ang salin.
Movie Titles You Don¶t Want to Translate in Tagalog Black Hawk Down (Ibong Maitim sa Ibaba) Dead Man¶s Chest (Dodo ng Patay) I Know What You Did Last Summer (Oy«Aminin) ( Oy«Aminin) Million Dollar Baby (Milyong Pisong Sanggol) The Blair Wi Witch Project (Ang Proyekto ng Bruhang si Blair) Mary Poppins (Si Mariang Putok) Snakes on a Plane (Nag-ahasan sa Ere) The Postman Always Rings Twice (Ang Kartero Kapag Dumutdot Laging Dalawang Beses) Sum Su m of of All All Fear Fearss (Ta (Tako kott Mo, Mo, Tak Takot ot Ko, Takot Nating Lahat)
Movie Titles You Don¶t Want to Translate in Tagalog Swordf Swor dfis ish h (Tal (Talak akit itok ok)) Pretty Woman (Ganda ng Lola Mo) Robin Rob inhoo hood d and the the Men Men in in Tight Tightss (Si Robi Robinh nhood ood at ang mga Felix Bakat) Four Fo ur We Wedd ddin ings gs and and a Fun Funera erall ( Kahit na Apat na Beses ka pang Magpakasal, Mamamatay ka rin) The Go Good od,, The The Bad Bad and and the the Ugly Ugly (Ako, (Ako, Ikaw Ikaw,, Kayong Lahat) Harry Potter and the Sorcerer¶s Stone (Adik si Harry, Tumira ng Shabu) Click (Isang Pindot ka Lang) Brokeb Bro keback ack Mou Mount ntain ain (Bumi (Bumigay gay sa sa Bun Bundok dok))
Movie Titles You Don¶t Want to Translate in Tagalog The Day of the Dead (Ayaw Tumayo) Wate Wa terr Wo Worl rld d (B (Bas asan angg-ba basa sa)) Ther Th ere¶ e¶ss Som Somet ethi hing ng Abou Aboutt Mary Mary (May (May Kwan sa Ano ni Maria) Empl Em ploye oyeee of the Mon Month th (Ang (Ang Sip Sipsip sip)) Resi Re side dent nt Ev Evilil (An (Ang g Biy Biyen enan an)) Kill Bill (Kilitiin sa Bilbil) The Gru Grudg dgee (Lint (Lintik ik lang lang ang ang Wala Walang ng Gant Ganti) i) Nightm Nig htmare are Befo Before re Chri Christm stmas as (Binan (Binangun gungot got sa Noche Buena) Never Been Kissed (Pangit Kasi) Gone Go ne in 60 60 Seco Second ndss (One (One Rou Round nd,, Tulog Tulog))
Movie Titles You Don¶t Want to Translate in Tagalog The Fas Fastt and the Furiou Furiouss (Ang (Ang Bitin, Bitin, Galit) Too To o Fas Fast, t, Too Too Fu Furio rious us ( Kapag Sobrang Bitin, Sobrang Galit) Dude, Where¶s My Car (Dong, Anong Level Unit Tayo Nag-park?) Beauty Bea uty and the Bea Beast st (Ang (Ang Asa Asawa wa Ko at ang Nanay Niya) The Lord of the the Rings Rings (Ang Alah Alahero) ero)
How do I live without you? I want to know. How do I breath without you If you ever go? How do I ever, ever survive? How do I? How do I? Oh I do I live?
Paano
pa mabubuhay Kung wala ka? Paano pa hi«hinga µPag lumisan ka na? Paano na µko? Paano kaya? Paano pa? Paano na, sinta.
