Mga Akdang Pampanitikan Ng Mediterranean

Mga Akdang Pampanitikan ng Mediterranean Ang Sinaunang Mediterranean ang nakatuklas ng sistema ng pagsulat na nagpabago at humubog sa kasaysayan ng mundo. Unti-unting umunlad ang pagsulat mula sa simbolong larawan, simpleng komunikasyon tungo sa likhang- sining at panitikan. Ang panitikan ng Sinaunang Mediterranean Mediterranean ay naging batayan ng iba’t ibang

uri ng panitikan sa buong mundo. Ilan sa mga panitikang tumatak at nakaimpluwensiya sa buong daigdig ay ang mitolohiya ng Rome, sanaysay ng Greee, parabulang mula sa Syria, nobela at maikling kuwento ng !rane, epiko ng Sumeria at tula ng "gypt.

A. Panimula Mitolohiya mula sa Rome – Italy Ang Mitolohiyang Romano  ang katawan ng mga kuwentong tradisyonal na nauukol sa mga maalamat na pinagmulan ng Sinaunang Roma at Roma  at paniniwalang panrelihiyon ng mga Sinaunang Romano. Ang mga kuwentong ito ay itinuring ng mga Sinaunang Romano na nangyari sa kasaysayan kahit naglalaman ng mga elementong mahimala at supernatural. Ang mga kuwento ay kadalasang nauukol sa politika at moralidad moralidad na  na naayon sa batas ng kanilang mga #iyos. Ang kabayanihan ay isang mahalagang tema sa mga kuwentong Romano. $apag ang nagbibigay linaw sa mga

kasanayang panrelihiyon ng mga Sinaunang Romano, ang mga kuwento ay nauukol sa ritwal at mga institusyon sa halip na teolohiya o kosmogoniya kosmogoniya.. Ang mga pangunahing sanggunian ng mitolohiyang Romano Romano ang Aenid ni %irgil %irgil,, kasaysayan ni &i'y &i'y,, !asti ni ('id ('id,, isang anim na tulang nakaistruktura sa kalendaryong relihiyoso ng mga Romano at ikaapat na aklat ng mga elehiya ni )ropertius )ropertius.. Ang mga mitolohiyang Romano ay lumitaw rin sa mga dibuhong nasa pader sa Roma, mga baryang Romano at mga iskultura partikular sa mga relie*.

B. Pamagat +upid at )syhe  Mito mula sa Rome,Italy Isinalaysay ni Apuleius Isinalin sa Ingles ni "dith amilton Isinalin sa !ilipino ni %ilma +. Ambat

C. Gramatika at Re Retorika Angkop na Gamitng )andiwa bilang Aksiyon,$aranasan at )angyayari

D. Teksto /agsasalaysay

E. Pagsasani ng Gramatika at Retorika Angkop na Gamitng Pandi!a ilang Aksiyon"#aranasan at Pangyayari Aksiyon,$ilos o Gawa 0 kapag ang pandiwa ay nagsasaad ng kilos o paggalaw sa pamamagitan ng tagaganap o ator na maaaring tao o bagay. $aranasan o #amdamin 0 kapag naghuhudyat ng damdamin o mismong agaranas ng kilos sa pandiwa.

$.

)angyayari o )roseso 0 kapag ang pandiwa ay nagsasabi ng isang proseso o pinangyarihan ng kilos,ang bagay na naapektuhan ay nagiging tagaganap.

Pagsasanay

A. $aya Mo 1. )atunayan Mo

G. %agkaroon ng Anak sina Bugan at &igan '. Produkto )hoto "ssay Si )syhe ay nag pangako sa kanyang bagong asawa, $upido na hindi siya subukang kung ano ang hitsura niya.Ang bawat gabi kapag siya ay dumating sa kanyang kama, siya ay dapat na isaalang-alang sa kanya at pagkatapos ay pumunta sa pagtulog nang hindi kailanman pagkuha ng isang silip sa kanyang kasintahan. /agseselos ang kanyang mga kapatid, iisip ni tuluyang kumbinsihin sa kanya na siya ay nakuha upang makakuha ng

isang pagtingin sa asawa. Sa isang antas, ito ay pagtataksil. )syhe nag-pangako na gawin ang isang bagay, at pagkatapos siya ay isa pa. Sa huli, ang mga resulta ng pag-iisip ng 2pagtataksil2 sa parehong siya at ang kanyang asawa naninirahan sa walang hanggan lubos na kaligayahan. Sa katapusan, ito ay tila tulad ng mga kuwento ng 2pana at pag-iisip2 nagtatanghal ng isang medyo kumplikado larawan ng kaugnayan sa pagitan ng pag-ibig at pagkakanulo.

A. a i m l

P n u a

Sanaysay mula sa Greee Ang sanaysay ay isang piraso ng sulatin na kadalasang naglalaman ng punto de 'ista pananaw ng may katha. Ang mga sanaysay ay maaaring magkaroon ng mga element ng pagpuna, opinyon, impormasyon, obserbasyon, kuru-kuro, pang-araw-araw na pangyayari, ala-ala ng nakaraan at pagmumuni-muni ng isang tao.

B. Pamagat Ang Alegorya sa 3ungib Sanaysay mula sa Greee Mula sa ang Republika ni )lato

C. Gramatika at Retorika Mga "kspresyon sa )agpapahayag sa $onsepto ng )ananaw

D. Teksto /aglalahad

E.

Ang (anaysay

$ahulugan ng Sanaysay Ipinakakahulugan na ang sanaysay ay isang komposisyon na prosa na may iisang diwa at pananaw. Ito rin ay nangangahulugan ng isang sistematikong paraan upang maipaliwanag ang isang bagay o pangyayari.

Sa anu’t anuman, ang depenisyon ng sanaysay ay nagangahulugan lamang na isang paraan upang maipahayag ang damdamin ng isang tao sa kanyang mga mambabasa. Ito ay isang uri ng pakikipagkomunikasyon sa pamamagitan ng

lathalain na may layuning maihatid ang nais na maipabatid sa kapwa tao. Sa ating bansa, bahagi ng ating edukasyon ang magkaroon ng pagtuturo ukol sa paggawa ng mainam na sanaysay. 4inuturuan ang mga mag-aaral ng mabisang pakikipagtalastasan sa pamamagitan ng paggawa ng pormal at dipormal na sanaysay. Mga Uri ng Sanaysay Sulating )ormal o Maanyo Mga sanaysay na nagbibigay ng impormasyon ukol sa isang tao, bagay, lugar, hayop o pangyayari. Ito ay naglalaman ng mahahalagang kaisipan at nasa isang mabisang ayos ng pagkakasunud-sunod upang lubos na maunawaan ng bumabasa. Ang mga pormal na sanaysay at komposisyon

$.

sa !ilipino ay nagtataglay ng pananaliksik at pinag-aralang mabuti ng sumulat. Ang mga salita’y umaakma sa piniling isyu at kadalasang may mga terminong ginagamit na kaugnay ng tungkol sa asignaturang ginawan ng pananaliksik. Sulating #i-pormal o Impormal Ang mga sanaysay na impormal o sulating dipormal ay karaniwang nagtataglay ng opinyon, kuru-kuro at paglalarawan ng isang may akda. Ito ay maaaring nanggaling sa kanyang obserbasyon sa kanyang kapaligirang ginagalawan, mga isyung sangkot ang kanyang sarili o mga bagay na tungkol sa kanyang pagkatao. $araniwan na ang mgasanaysay na di pormal ay naglalaman ng nasasaloob at kaisipan tungkol sa iba’t ibang bagay at mga pangyayari na nakikita at nararanasan ng may akda.

Pagsasanay

A. )agsagot sa mga pokus na tanong 1. )ag-unawa sa simbolismo ng Akda

G. Ang %ingning at ang )i!anag '. Produkto

)hoto "ssay Ayon kay )lato, tayo ay tulad ng isang tao na nasa loob ng kuweba, naka-tanikala at nakaharap sa dingding ng yungib. May apoy sa ating likuran at ang tanging nakikita natin ay mga anino ng m ga bagay sa labas ng kuweba. At dahil dito, kakailanganin nating humulagpos sa tanikala at lumabas ng kuweba upang makita ang katotohanan tungkol sa mga bagay. Ang larawang ito ang buod ng rasyunalismo ni )lato at ito ay tinaguriang 5Alegorya ng $uweba.6 Ayon kay )lato, ang mga imahe ng mga bagay na ating nakikita sa mundo ay pawang mga anino lamang ng katotohanan. Ang tunay na pag-iral ay nasa 7Mundo ng mga Ideya.’ Ang mga konsepto ng bagay ay naroroon na sa isipan na natin mula kapanganakan. $akailanganin lamang nating gamitin ang ating pangangatwiran upang sila’y matuklasan.  4aliwas naman ang turo ni Aristotle, na kanyang naging estudyante. Ayon kay Aristotle, ang katotohanan ay ang karanasan sa pamamagitan ng ating mga mata, tenga, pandamdam, pang-amoy at panlasa. Ang mga ideya ay wala pa sa ating isip noong tayo’y ipinanganak, taliwas sa turo ng guro niyang si )lato. Ang isip ng tao ay tinagurian ni Aristotle na 74abula Rasa’ na ang ibig sabihin ay blankong tableta. At bawat karanasan sa pamamagitan ng ating senses ay isinusulat sa nasabing tableta. Ang kaisipang ito ay tinawag na empirisismo. Sa paglipas ng mga taon, mas pinanigan ng mga pilosopo at mga siyentipiko ang empirisismo. $ahit ako ay palo sa kaisipan ni Aristotle. /gunit napag-isip-isip ko, bagama’t mali si )lato, may binuksan siyang pinto sa pagtahak sa mundo ng rasyunalismo 0 ang pagtingin lampas sa realidad na ating nakikita. Sa tingin ko’y may punto pareho ang dalawang paham. Sa aking pananaw, sa aninong tinuran ni )lato, hindi ibig sabihi’y hindi katotohanan ang ating nakikita kundi may katotohanang mas makapagpapalaya na hindi makikita sa hugis. indi ba’t ang batong ating nakikita ay binubuo ng mga 7atomos’ na iminungkahi ng dakilang si #emoritus8 indi ba’t ang materya ay patuloy na mahiwaga sa atin8 Misteryo pa rin ang pinagmumulan ng grabiti at ang partile na mas maliit sa 9uark ay di pa rin natutuklasan. $ung titigil tayo sa mga bagay na ating nakikita lamang, wala nang pag-unlad sa ating agham. Sa ganang akin, ang hugis ng mga bagay na ating nakikita ay hugis ng kanilang gamit at ito’y buod ng relatibiti, ng ebolusyon ng pakikisalamuha sa iba pang materya. Alam kong mali ang konsepto ni )lato sa kanyang rasyunalismo ngunit gusto kong sundan ang kanyang lohika 0 ang pagtuklas sa mas malawak at makapagpapalayang na realidad.

A. Panimula )arabula mula sa Syria Isang maikling kuwentong may aral na kalimitang hinahango mula sa 1ibliya.Isa itong maikling salaysay na maaaring nasa

anyong patula o prosa na malimit nangangaral o nagpapayo hinggil sa isang pangyayari, na kadalasang isinasalarawan ang isang moral o relihiyosong aral. 4aliwas

sa pabula, ang parabula ay walang inilalahok na tauhang hayop, halaman, bagay, at puwersa sa kalikasan na pawang kumikilos at nagsasalita gaya ng tao. Isang katangian nito ang pagiging isang kuwentong naglalahad o nagpapakita ng kung paanong katulad ng

isang bagay ang iba pang bagay. $aramihan sa mga talinghagang nasa 1ibliya ay mga kuwentong sinabi ni esus, na nagtuturo ng kung ano ang katangian ng $aharian ng #iyos.

B. Pamagat Ang 4usong $atiwala )arabula mula sa Syria

C. Gramatika at Retorika Mga )iling )ang-ugnay sa )agsasalaysay

D. Teksto /agsasalaysay

E.

Ang Paraula

)arabula-ang parabula ay nanggaling sa "nglish word na parable na nanggaling naman sa Greek word na parabole na ang ibig sabihin ay maiksing sanaysay tungkol sa buhay na maaring mangyari o nangyayari na kung saan nagtuturo tungkol sa ispiritwal o kagandahang asal na magiging gabay ng isang taong nahaharap sa pangangailangang mamili o

$.

magdesisyon.Ang parabola ay nagtuturo ng aral sa tao. Masanay sa pagbibigay ng kuwento.Ang mga pang-araw-araw na pangyayari ay maaaring ihalintulad sa mga parabola.Mahihikayat ang mga bata na bumasa ng 1anal na $asulatan. Makapagpalawak ng talasalitaan.

Pagsasanay

A. )aglinang ng 4alasalitaan 1. Angkop na )ang-ugnay

G. Mensahe ng Butil ng #ape '. Produkto )hoto "ssay Ang parabula ng tusong katiwala ay tungkol sa isang katiwala na gusto ng paalisin ng kanyang amo dahil diumano ay hindi maganda ang pamamalakad nito sa mga ari-arian. $aya bago siya pinaalis ay hiningan muna siya ng ulat ng pangangasiwa. /ag-alala ang katiwala dahil wala naman siyang ibang alam gawin maliban sa pangangasiwa kaya:t tinipun niya lahat ng nagkautang sa kanyang amo at ginawan ng kasulatan ang mga utang nito ngunit sinigurado

niyang mas maliit ang utang na nakatala sa kasulatan kaysa sa tunay na utang nito para kung matanggal man siya sa trabaho ay may iba pang tatanggap sa kanya. /atuwa naman ang kanyang amo sa mga natanggap na ulat mula sa kanya.

Ang ipinahihiwatig ng parabula ay tungkol sa tiwala.Mas higit kang pagkakatiwalaan sa malalaking mga bagay kung naipakita mong mahusay ka kahit sa maliliit lamang.

A. Panimula Maikling $uwento mula sa !rane Isang maigsing salaysay hinggil sa isang mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan o impresyon lamang. Isa itong masining na anyo ng panitikan. 4ulad ng nobela at dula, isa

rin itong paggagad ng realidad, kung ginagagad ang isang momento lamang o iyong isang madulang pangyayaring naganap sa buhay ng pangunahing tauhan. Si "dgar Allan )oe ang tinuturing na 2Ama ng Maikling $uwento

.2

B. Pamagat Ang $uwintas Maikling $wento mula sa !rane /i Guy de Maupassant

C. Gramatika at Retorika )anghalip bilang )anuring sa mga 4auhan

D. Teksto /agsasalaysay

E.

Ang Maikling #u!ento

Isang akdang pampanitikan, maaaring magsalaysay ng tuluy-tuloy ang maikling kuwento ng isang pangyayari hango sa tunay na buhay; may isa o ilang tauhan lamang, sumasaklaw sa maikling panahon, may isang kasukdulan, at nag-iiwan ng kakintalan o impresyon sa isip ng mambabasa. URI /G MAI$&I/G $<"/4(  4RA"#3A-sa trahikong kwent, hind nakaiiwas ang tao sa kapahamakan at pagbagsak,kahit pa magpakita sya ng katatagan ng loob at tapang. $(M"#3A-sa uring ito, dumaraan ang mga tauhan sa mga nakakatawa,kawili-wili, okakatwang sitwasyon at kumplikasyon. at masayang wakas. SA4IRA-sartiriko ang kwento kung ginagawa miyong kalibak-libak ang tauhan. R(MA/SA-sa romantikong kwento,may maliwanag na pagkakaiba ang :mabubuti: at :masasamang: tao na sangkot sa mga pakikipagsapalaran at sa mga pangyayaring di kapani-paniwala. R"A&ISM(-kabaligtaran ng romansa ang realistang naratib. sinasalamin nito ang tunay na buhay . hindi ang buhay na gustong mangyari o hinihiling mangyari. sa kwentong ito umuiikot, ang banghay sa mga pangyayaring hinaharap ng mga tao arawaraw. ang mga pangunahing tauhan ay pangkaraniwan lamang. hindi sila kailangang maganda,gwapo,talentado, o mayaman.

$.

Inuuri rin ang maikling kwento ayon sa estruktura, paksa, at teknika o ayon sa genre. ilang sa mga uring ito ang )iares9ue, stream o* onsiousness, bildungsroman, rehiyonal kasama na ang loal olor sosyal, detektib, psikolohiko, problema, sosyolohikal, tauhan, propaganda, western, gothi katatakutan epistolaryo, siene =tion, suspense at utopia. 1AAGI /G MAI$&I/G $<"/4( )animula- #ito nakasalalay ang kawilihan ng mga mambabasa. #ito rin kadalasang pinapakilala ang iba sa mga tauhan ng kwento. Saglit na $asiglahan- naglalahad ng panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang masasangkot sa suliranin. Suliranin- )roblemang haharapin ng tauhan.  4unggalian- May apat na uri> tao laban sa tao, tao laban sa sarili, tao laban sa lipunan, tao laban sa kapaligiran o kalikasan. $asukdulan- Makakamtan ng pangunahing tauhan ang katuparan o kasawian ng kanyang ipinaglalaban. $akalasan- 4ulay sa wakas.
Pagsasanay

A. $akulangan ko,)unan Mo 1. Akon a lang ang )iliin mo ?

G. #ohesyong Gramatikal Ito ay mga salitang tulad ng panghalip na nagkakawing sa mga salita, parirala at sugnay./akababagot na mabasa at marinig ang mga salitang paulit-ulit na ginagamit sa isang te@to o pahayag.Maiiwasan ang nabanggit na pag-uulit kung gagamit tayo ng panghalip tulad ng siya, niya, kanila, at iba pa. Ang paggamit ng mga panghalip upang humalili sa pangngalan ay tinatawag na pagpapatungkol.

'. Produkto )hoto "ssay Sa oras na iyon kayamanan ay napakahalaga, at soial lass ay mas kaya. Ang isa ay maaaring

sa

gumawa ng pera sa pamamagitan ng ilang mga hindi inaasahang pangyayari, ngunit iyon ay hindi kinakailangang baguhin ang posisyon sa isang lipunan lassiist.Ang !rane ay isang lungsod pinasiyahan ng klasisismo. isang nagkaroon na nagpasimula sa mataas na lipunan kahit na, sa kanilang kagandahan, kita, o biyaya. Sa kuwento, 2Ang kuwintas2, nais ng isang bata at maganda uring manggagawang babae ng isang mas maluho pamumuhay at kapootan, pagkasimple at kasiyahan ng kanyang asawa. Isang gabi, siya hiram isang kuwintas mula sa isang kaibigan para

isang party at nawala ito. Siya ay hindi nais na sabihin sa mga kaibigan kaya hiniram mula sa mga kaibigan, pamilya, at mga pating loan upang bumili ng isa pang brilyante kuwintas. Ito ay kinuha sa kanya ng sampung taon upang bayaran ang utang, at kapag siya ay, siya ang bumangga sa kanyang mga lumang kaibigan at napagalaman ang kuwintas ay kasuutan alahas. Sa 2Ang kuwintas gumagamit ng sitwasyon balintunay upang ipakita na yaman ay hindi palaging salapi.

A. Panimula /obela Mula Sa !rane Mahabang makathang pampanitikan na naglalahad ng mga pangyayari na pinaghahabi sa isang mahusay na pagbabalangkas na ang pinakapangunahing sangkap ay ang pagkakalabas ng hangarin ng bayani sa dako at ng hangarin ng katunggali sa kabila -isang makasining na pagsasalaysay ng maraming pangyayaring magkasunod at magkakaugnay. Ang mga pangyayaring ito ay may kanyakanyang tungkuling ginagampanan sa pagbuo ng isang matibay at kawili-wiling balangkas na siyang pinakabuod ng nobela.

B. Pamagat 1uod ng Ang kuba ng /otre #ame /obela mula sa !rane  4he unhbak o* notre #ame ni %itor ugo Isinalin sa !ilipino ni
C. Gramatika at Retorika Mga udyat sa )agsusunod-sunod ng mga )angyayari

D. Teksto /agsasalaysay

E.

Ang %oela

Ang nobela, akdang-buhay o kathambuhay ay isang mahabang kuwentong piksiyon na binubuo ng iba:t ibang kabanata. Mayroon itong CD,DDD-EDD,DDD salita o FDD-,FDD pahina. /oong ika-H siglo, naging istilo nito ang lumang pag-ibig at naging bahagi ng mga pangunahinghenerong pampanitikan. /gayon, ito ay kadalasan may istilong artistiko at isang tiyak na istilo o maraming tiyak na istilo. &ayunin gumising sa diwa at damdamin nananawagan sa talino ng guni-guni mapukaw ang damdamin ng mambabasa magbigay ng aral tungo sa pag-unlad ng buhay at lipunan nagsisilbing daan tungo sa pagbabago ng sarili at lipunan nagbibigay inspirasyon sa mambabasa nabubuksan nito ang kaalaman ng tao sa pagsulat ng nobela $atangian pumupuna sa lahat ng mga larangan ng buhay dapat maging malikhain at maguni-guni ang paglalahad pumupukaw ng damdamin ng mambabasa kaya ito nagiging kawili-wili kailangang isaalang-alang ang ukol sa kaasalan maraming ligaw na tagpo at kaganapan ang balangkas ng mga pangyayari ay tumutukoy sa kaisahang ibig mangyari malinis at maayos ang pagkakasulat maganda maraming magagandang tagpuan kung saan nakikilala pa ng lalo ang mga tauhan "lemento tagpuan - lugar at panahon ng mga pinangyarihan tauhan - nagpapagalaw at nagbibigay buhay sa nobela banghay - pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa nobela pananaw - panauhang ginagamit ng may-akda a. una - kapag kasali ang may-akda sa kwento b. pangalawa - ang may-akda ay nakikipag-usap . pangatlo - batay sa nakikita o obserbasyon ng mayakda tema - paksang-diwang binibigyan ng diin sa nobela damdamin - nagbibigay kulay sa mga pangyayari pamamaraan - istilo ng manunulat pananalita - diyalogong ginagamit sa nobela simbolismo - nagbibigay ng mas malalim na kahulugan sa tao, bagay at pangyayarihan

$.

Pagsasanay

A. )ag-usapan natin yan? 1. )agsagot sa mga )okus na 4anong

G. Dekada *+, '. Produkto )hoto "ssay Sa halaga ng mukha,ito ay isang kunwento ng isang pag-iig sa isang pangit

na

lalaki at napakagandang babae na may mahal na iba. Ang pag-ibig ni uasimodos para kay "smeralda ay mahina kumpara sa kanyang pagmamahal kay +laude !rollo, ang arkdikon. Ang ibig sabihin ni uasimodos ay para sa bawat isa sa dalawang ito ay nasa ganap na iba:t ibang paraan, na ay mas totoo sa arkdikon. Ang paglalahad ng pagmamahal uasimodo ng &a "smeralda ay isang makasaysayang drama set sa

A.

JHE, isang panahon na sumasalamin sa pampulitikang pakikibaka ng siyam na siglo. alos ang buong pelikula ay naka-set sa katedral ng /otre #ame at portrays, ito ang ilang mga espirituwal na setting sa kanyang pagkatao. Ang theorya ng mga riminal ay maaaring ding kinilala sa loob ng pelikula at ay tinalakay nang naaangkop.

Panimula

 4ula mula sa "gypt Ang paggamit ng tula sa pagpapagaling ng mga mayroong karamdaman. Gayunman, tila kakatwa ang pamamaraan ng paggamit ng mga "hipsiyo sa tula, noong ika-apat na milenyo bago ang karaniwang panahon be*ore ommon era, sa paggamot ng mga karamdaman. Sinasabing isinusulat ng kanilang pari ang tula sa papyrus o papel at ipinakakain sa maysakit para agad na magkabisa.Sa Israel, ang tula at awit ng batam-batang na pastol na si #a'id na magiging hari ng Israel, ang nagpakalma sa galit ni aring Solomon, petsang DFD 1.+.". /oong unang siglong panahon ni $risto Anno #omini, naunang gumamit ng 5kapangyarihan6 ng tula para gumamot ng karamdaman ng tao ang Romanong duktor na si Soranus. Sa "uropa, siya ang kinikilalang kauna-unahang poetry therapist.

Gamit ang trahedya at komedya, pawang dulang patula at mayroong awitan at sayawan, tila nalalapatan ng lunas ang depresyon ng isang tao. $aya nga hindi na dapat pagtakhang sa mitolohiyang Romano, si Apollo ang tinaguriang panginoon, kapuwa ng panulaan at medisina dahil nagkakatuwang ang dalawang ito para pasiglahing muli ang katawan at isip ng taong nagsisimula nang manlumo o manglupaypay. Sa )ilipinas, hitik na hitik sa kasaysayan ng panulaan ang mga inkantasyon o panawagan sa mga diyos ng ating mga ninuno ang mga babaylan at mambabaki upang tulungan silang manggamot. 5#agang malaki, dagang maliit, ayto ang ngipin kong sira na’t pangit, sana ay bigyan mo ng bagong kapalit,6 anas ng

isang batang nabungi at umaasam na muling mabuong muli ang kanyang ngiti.

naitulong ng pagbabasa’t pagsusulat ng tula sa pagpapalusog ng isip ng isang nasa asilo mental asylum, bilangguan, mga delingkuwenteng estudyante, at residente ng mga nursing home o paalagaan ng mga maysakit at matanda.

Ang nabanggit na sitas ay pinaniniwalaang matanda nang uri ng bulong inantation na ginagamit ng mga tao rito sa )ilipinas. )inapalitan ng mga katagang iyon ang kirot ng pag-asang magkakaroon ng ngiping nawala ng kapalitKmas maganda, mas maputi’t mas matibay.

Ang pagsusulat ng tula ay nakatutulong sa agresibo at naguguluhang mga estudyante na makontrol ang kanilang magulong emosyon, pagsipi ng 4ime MagaNine sa ulat ng prestihiyosong Bournal na Sienes.

 4aong LE, nang malathala sa 4ime MagaNine ang isang artikulo tungkol sa poetry therapy na nagsasabing malaki ang

B.

Panitikan

Ang 4inig ng &igaw na Gansa  4ula mula sa "gypt Isinalin sa Ingles ni> %ilma +. Ambat

C.

Gramatika at Retorika

)agpapahayag ng "mosyon at Saloobin

D.

Teksto

/aglalahad

E.

Ang Tula

Ang mga Uri ng 4ulang &iriko Awit 0 Ang karaniwang pinapaksa nito ay may kinalaman sa pag-ibig, kabiguan, kalungkutan, pag-asa, pangamba, poot at kaligayahan. Soneto 0 /agtataglay ito ng mga aral ng buhay, may labing apat na taludtod; ang nilalaman ay tungkol sa damdamin at kaisipan at may malinaw na kabatiran sa likas na pagkatao.

$.

(da 0 Ito ay pumupuri sa sa mga pambihirang nagawa ng isang tao o grupo ng mga tao, masigla ang nilalaman at walang katiyakan ang bilang ng mga pantig sa bawat taludtod. "lehiya 0 Ito ay tulang may kinalaman sa guniguni tungkol sa kamatayan. #alit 0 Ito ay tulang nagpaparangal sa #akilang &umikha at may kahalong pilosopiya sa buhay.

Pagsasanay

A. !at or 1luO  1. )agsagot sa mga pokus na tanong

G.

Bayaning Bukid

'.

Produkto

)hoto "ssay Ang tulang ito ay nagpapakita kung paano naghahangad ng simpleng uri ng pamumuhay ang mga taga "gypt na namumuhay sa sopistikadong henerasyon.

ay

$ilala ang mga taga-"gypt sa pagpapahalaga sa kamatayan ng tao. /gunit lingid sa kaalaman ng nakararami higit nilang pinahahalagahan ang buhay, kaya maging sa kamatayan ay nais nila itong ipagpatuloy. Ang katibayan sa paniniwalang ito

A.

Panimula

1.

"piko mula sa Ira9

+. Ang "piko ni Gilgamesh, isang epikong patula mula sa Mesopotamia ay kinikilala bilang kaunaunahang dakilang likha ng panitikan.
ang mga sinaunang tulang nakuha sa mga kuweba ng "gypt. Ang paksa at tema ng mga ito a y pawang tungkol sa kanilang pagpapahalaga sa karaniwang pamumuhay ng mga tao.

I. Si %irgil D-L 1+ ay lumikha ng mahahalagang epiko ng "mperyong Romano. $inuha ang pangalan ng 4he Aeneid sa isa sa mga tauhan ng Iliad ni omer na umalis sa 4roy at nagtungo sa Italy upang hanapin ang Rome. 1inasa ng mga kilalang manunulat noong Medie'al at Renaissane ang 4he Aeneid. Ito ang ginawang modelo ni Milton nang sulatin niya ang )aradise &ost.  P. $. /apakaraming epikong naisulat noong Medie'al, bagaman ito’y hindi madalas basahin. /akalikha ng kanilang mga dakilang manunulat ng epiko ang bawat bansa. Sa Italy ay hindi lamang si %irgil, mayroon din silang #ante. Ang kilalang epiko ni #ante ay ang 4he #i'ine +omedy. Ito’y naging inspirasyon ng maraming makata at pintor sa loob ng maraming dantaon. Si 4.S. "liot ay sinasabing nagdala ng kopya nito sa bulsa ng kaniyang amerikana. Ang #i'ine +omedy ay dinisenyuhan ni &. Gusta'e #ore noong ikalabinsiyam na siglo. M. /. Isa sa mga kilalang epikong "spanyol ng Middle Ages ay ang "l +id o "l +antar Mio +id na sinulat noong ED ni )er Abbat. Ito ay kuwento ng pagsakop sa %alenia ni Rodrigo #iaN de %i'ar na nabuhay noong panahon ng /orman In'asion pagtatapos ng (ld "nglish period.

(. ). Isa sa mga kilalang epikong !renh noong Middle Ages ay ang +hanson de Roland. Ito ay kuwento ni +harlemagne at ang pag-atake sa kaniyang tropa ni 1as9ues at Rone'au@ noong H. Ang tula ay maaaring isinulat ni 4urold noong DLD. . R. Ang dalawang kilalang epikong German ay ang 4he eliad, ikalabinsiyam na siglong bersyon ng Gospels sa &umang Sa@on; at ang 4he /ibelungenlid. Ang huli ay kuwento ni Seig*ried, 1runhild, #ietrih, Gunther, agen, at Attila the un. Ito ay nagbigay ng kakaibang impluwensya sa literaturang German. S.  4. Ang "pikong Ingles ay nagsimula sa 1eowul*. Samantalang marami rin ang nasa Anglo-/orman na ang karamihan ay hindi na nababasa ngayon. Marami sa mga kuwento ng pag-iibigan ay umabot sa haba ng isang epiko, subalit hindi mauuring epiko. Ang )iers )lowman

ay mahaba, subalit hindi isang epiko. Si +hauer ay nagsulat ng epiko, ang 4roilus Q +riseyde, na lubhang tinangkilik sa ikalabing-apat at ikalabinlimang siglo. U. %. Sa )ilipinas, tinatayang umaabot sa EH ang kilalang epiko. $aramihan sa mga epiko ay natagpuan sa grupo ng mga tao na hindi pa nagagalaw ng makabagong proseso ng pagpapaunlad ng kultura tulad ng mga katutubo at etnikong grupo sa Mountain )ro'ine at sa Mindanao, sa grupo ng mga Muslim. Ang mangilan-ngilan ay makikita sa mga mamamayang $ristiyano. <. . Ang mga epiko sa )ilipinas ay kumakatawan sa mga paniniwala, kaugalian at mabubuting aral ng mamamayan. Ilan sa mga ito ay ang Ibalon ng 1ikol, udhud ni Aliguyon ng mga I*ugao, 1iag ni &am-Ang ng Iloos at  4uwaang ng mga 1agobo at marami pang iba.

 3. T.

AA. Pamagat A1."piko ni Gilgamaesh A+."piko mula sa Ira9  #ating Mesopotamia A#.Salin sa Ingles ni /.$. Sandars A". Saling-buod sa !ilipino ni +ristina S. +hioo

A!.

AG. Gramatika at Retorika A.

Mga )ananda sa Mabisang )aglalahad ng )ahayag

AI.

A-.

Teksto

A#.

%agsasalaysay

A&.

AM. Ang Epiko A/. Ang epiko ay mahabang salaysay na patula. Ito ay karaniwang inaawit o binibigkas. Ang epiko ay madalas na patungkol sa mahiwagang pangyayari o kabayanihang kinapapalooban ng mga paniniwala, mga kaugalian, at mga huwaran sa buhay ng mga sinaunang mamamayan ng isang bayan. Ang salaysay ay umiikot sa kabayanihan ng pangunahing tauhan. Ang kwento ay hango kung minsan sa mga karaniwang pangyayari ngunit ang mga

tauhan ay kadalasang hango sa mga hindi pangkaraniwang nilalang na mayroong pambihirang katangian A(. A). &aganap sa iba’t-ibang parte ng bansa ang epiko. 1awat pangkat-etniko ay mayroon nito. Ang mga halimbawa ng kilalang epiko ng mga )ilipino ay udhud at Alim ng I*ugao; $umintang ng $atagalugan; Ibalon ng 1iol; at 1iag ni &am-ang ng mga Ilokano

A.

AR. Pagsasanay A. $ultura nila at kultura mo,paghambingin mo.

AS.

AT. Mga (alitang Pananda sa Maisang Paglalahad ng pahayag AU.

A.

Produkto

A<.

A. )hoto "ssay A3. AT. $abayanihan at pakikipagsapalaran ng bayaning si Gilgamesh na hari ng Uruk saSumerya. $abilang sa mga kuwento nito ang hinggil sa isang malaking baha at sa kung paanong nakaligtas ang isang mag-anak sa pamamagitan ng paggawa ng isang arko. Ang kuwento ay nagsisimula sa pagpapakilala kay Gilgamesh na hari ng Uruk. Si Gilgamesh na EF diyos at F tao ay umaapi sa kanyang mga tao na umiiyak sa mga diyos para tulungan. )ara sa mga babae ng Uruk, ang pang-aaping ito ay may anyong droit de seigneur K o 2karapatan ng panginoon2 na makipagsiping sa mga bagong ikinasal na babae sa kanilang gabi ng kasal. )ara sa mga lalake ang tableta ay napinsala sa puntong ito, ipinagpalagay na ang mga ito ay pinapagod ni Gilgamesh sa pamamagitan ng mga laro, pagsusubok ng lakas o marahil ay pwersahang pagtatrabaho sa mga proyekto

ng pagtatayo. Ang mga #iyos ay tumugon sa mga pagsusumamo ng mga ito sa pamamagitan ng paglikha ng isang katumbas kay Gilgamesh upang lituhin ito. Ang mga diyos ay lumikha ng isang primitibong tao na si "nkidu na natatakpan ng buhok at nabubuhay sa parang kasama ng mga hayop. Siya ay nakita ng isang tagapagbitag na ang kabuhayan ay nawasak dahil binubunot ni "nkidu ang kanyang mga bitag. Sinabi ng tagapagbitag kay Gilgamesh ang tungkol sa lalake at inihanda kay "nkidu para akitin ang isangpatutot. Ang pang-aakit kay "nkidu ni Shamhat na isang patutot ng templo ang kanyang unang hakbang tungo sa kabihasnan at pagkatapos ng pitong araw ng pakikipagtalik sa kanya, siya ay nagmungkahi na ibalik siya sa Uruk. Samantala, si Gilgamesh ay nagkaroon ng mga panaginip na nauukol sa malapit na pagdating ng isang minamahal na bagong kasama 1A.

11. 1+. 1#. 1".