LAPORAN PENDAHULUAN PRE OPERASI SECTIO CAESARIA Oleh Alisa Miradia Puspitasari 1. Kasu Kasuss (a (asal salah ah uta utaa! a! Pre Operasi Se"ti# Caesaria ($a%i leta& li'ta'! ). Pr#s Pr#ses es ter ter*ad *adi' i'%a %a asa asala lah h a. Pe'ertia' Me'urut $e$erapa ahli+ se"ti# "aesaria atau $edah sesar eili&i $e$erapa de,i'isi. Se"ti# "aesarea erupa&a' pr#sedur $edah u'tu& pelahira' *a'i' de'a' de'a' i'sisi elalui a$d#e' da' uterus (Liu+ )--!. )--!. Sectio caesarea atau $edah sesar adalah se$uah $e'tu& elahir&a' a'a& de'a' ela&u&a' se$u se$uah ah iris irisa' a' pe$ pe$ed edah aha' a' %a' a' e'e e'e$ $us us a$d# a$d# e' se#r se#ra' a' i$u i$u (laparoto laparotomi) mi) da' uterus (hiskotomi (hiskotomi!! u'tu& e'eluar&a' satu $a%i atau le$ih (De/i 0+ )--!. SC (Se"ti# "aesarea! adalah suatu persali'a' $uata' dia'a dia'a *a'i' *a'i' dilahi dilahir&a r&a' ' elalu elaluii i'sisi i'sisi pada pada di'di' di'di' perut perut da' di'di' di'di'aa rahi de'a' s%arat rahi dala &eadaa' utuh serta $erat *a'i' di atas -- ra ra (Pra/ir (Pra/ir#ha #had*# d*#++ )--)!. )--)!. Dari Dari $e$era $e$erapa pa de,i'i de,i'isi si diatas diatas dapat dapat disipul&a' $ah/a se"ti# "aesaria atau $edah sesar adalah suatu pr#sedur $edah u'tu& persali'a' %a' $ertu*ua' u'tu& elahir&a' $a%i elalui i'sisi pada di'di' a$d#e' i$u. $. Eti#l#i 1! I'di&a I'di&asi si %a' %a' $erasal $erasal dari dari i$u i$u 0aitu pada priira2ida de'a' &elai'a' leta&+ prii para tua disertai &elai' &elai'a' a' leta& leta& ada+ ada+ dispr# dispr#p#r p#rsi si se,al# se,al# pel2i& pel2i& (dispr# (dispr#p#r p#rsi si *a'i' *a'i' 3 pa'ul! ada+ se*arah &ehaila' da' persali'a' %a' $uru&+ terdapat &esep &esepita' ita' pa'u pa'ul+ l+ Plase't Plase'taa pre2ia pre2ia teruta terutaa a pada pada prii priira2 ra2ida ida++ s#lu s#luts tsi# i# plas plase' e'ta ta ti' ti'&a &att I 4 II+ II+ p pli li&a &asi si &eha &ehai ila la' ' %aitu aitu pree&lapsia5e&lapsia+ atas peri'taa'+ &ehaila' %a' disertai pe'%a&it (*a'tu'+ DM!+ a'ua' per*ala'a' persali'a' (&ista #2ariu+ i#a uteri da' se$aai'%a!. )! I'di&a I'di&asi si %a' %a' $era $erasal sal dari dari *a'i' *a'i'
6etal distress 3 a/at *a'i'+ al prese'tasi da' al p#sisi &edudu&a' *a'i'+ pr#lapsus tali pusat de'a' pe$u&aa' &e"il+ &eaala' persali'a' 2a&u atau ,#rseps e&stra&si. ". Pat#,isi#l#i ter*adi &elai'a' pada i$u da' &elai'a' pada *a'i' e'%e$a$&a' persali'a' '#ral tida& eu'&i'&a' a&hir'%a harus dila&u&a' SC
d. Ta'da 7 e*ala 1! Plase'ta pre2ia se'tralis da' lateralis (p#steri#r! )! Pa'ul sepit 8! Disp#rsi se,al#pel2i&+ %aitu &etida&sei$a'a' a'tara u&ura' &epala 9! ! :! ! ;!
da' u&ura' pa'ul Rupture uteri e'a'"a Partus laa (pr#l#'ed la$#r! Partus ta& a*u (#$stru"ted la$#r! Dist#sia ser2i&s Pre5e&lasia da' hiperte'si Malprese'tasi *a'i' Leta& li'ta' • Leta& $#' • Prese'tasi dahi da' u&a (leta& de,le&si! • Prese'tasi ra'&ap *i&a rep#sisi tida& $erhasil • eeli •
e. Pe'a'a'a' 1! Pera/ata' a/al 5 Leta&a' pasie' dala p#sisi peuliha'= 5 Peri&sa 'disi pasie'+ "e& ta'da 2ital tiap 1 e'it selaa 1 *a pertaa+ &eudia' tiap 8- e'it *a $eri&ut'%a. Peri&sa ti'&at &esadara' tiap 1 e'it sapai sadar= 5 0a&i'&a' *ala' 'a,as $ersih da' "u&up 2e'tilasi= 5 Tra's,usi *i&a diperlu&a'= 5 >i&a ta'da 2ital da' heat#&rit turu' /alau di$eri&a' tra's,usi+ seera &e$ali&a' &e &aar $edah &eu'&i'a' ter*adi perdaraha' pas"a $edah )! Diet Pe$eria' "aira' peri',us $iasa'%a dihe'ti&a' setelah pe'derita ,latus lalu diulailah pe$eria' i'ua' da' a&a'a' per#ral. Pe$eria'
i'ua' de'a' *ulah %a' sedi&it sudah $#leh dila&u&a' pada : 5 1- *a pas"a #perasi+ $erupa air putih da' air teh. 8! M#$ilisasi M#$ilisasi dila&u&a' se"ara $ertahap eliputi ? 5 Miri' &a'a' da' &iri dapat diulai se*a& : 5 1- *a setelah #perasi= 5 Latiha' per'a,asa' dapat dila&u&a' pe'derita sa$il tidur tele'ta' sedi'i u'&i' setelah sadar= 5 Hari &edua p#st #perasi+ pe'derita dapat didudu&&a' selaa e'it da' dii'ta u'tu& $er'a,as dala lalu e'he$us&a''%a= 5 Keudia' p#sisi tidur tele'ta' dapat diu$ah e'*adi p#sisi sete'ah dudu& (sei,#/ler!= 5 Sela'*ut'%a selaa $erturut5turut+ hari dei hari+ pasie' dia'*ur&a' $ela*ar dudu& selaa sehari+ $ela*ar $er*ala'+ da' &eudia' $er*ala' se'diri pada hari &e58 sapai hari &e pas"a #perasi. 9! 6u'si astr#i'testi'al 5 >i&a ti'da&a' tida& $erat $eri pasie' diit "air= 5 >i&a ada ta'da i',e&si + tu'u $isi' usus ti$ul= 5 >i&a pasie' $isa ,latus ulai $eri&a' a&a'a' padat= 5 Pe$eria' i',us diterus&a' sapai pasie' $isa i'u de'a' $ai& ! Pera/ata' ,u'si &a'du' &eih 5 >i&a uri' *er'ih+ &ateter dilepas ; *a setelah pe$edaha' atau sesudah seala= 5 >i&a uri' tida& *er'ih $iar&a' &ateter terpasa' sapai uri' *er'ih= 5 >i&a ter*adi perlu&aa' pada &a'du' &eih $iar&a' &ateter terpasa' sapai i'iu hari atau uri' *er'ih= 5 >i&a sudah tida& ea&ai a'ti$i#ti&a $eri&a' 'ir#,ura't#i' 1- per #ral per hari sapai &ateter dilepas= 5 Ka'du' &eih %a' pe'uh e'i$ul&a' rasa '%eri da' tida& e'a&
pada
pe'derita+
e'hala'i
i'2#lusi
uterus
da'
e'%e$a$&a' perdaraha'. Kateter $iasa'%a terpasa' )9 5 9; *a 3 le$ih laa lai tera'tu' *e'is #perasi da' &eadaa' pe'derita. :! Pe$aluta' da' pera/ata' lu&a 5 >i&a pada pe$alut lu&a ter*adi perdaraha' atau &eluar "aira' tida& terlalu $a'%a& *a'a' e'a'ti pe$alut= 5 >i&a pe$alut aa& &e'd#r+ *a'a' a'ti pe$alut+ tapi $eri plester u'tu& e'e'"a'&a'= 5 @a'ti pe$alut de'a' "ara steril= 5 Lu&a harus di*aa aar tetap &eri' da' $ersih=
5 >ahita' ,asia adalah utaa dala $edah a$d#e'+ a'&at *ahita' &ulit dila&u&a' pada hari &elia pas"a SC= ! >i&a asih terdapat perdaraha' 5 La&u&a' asase uterus= 5 eri #&sit#si' 1- u'it dala -- l "aira' I.B. (ara ,isi#l#i& atau RL! :- tetes3e'it+ er#etri' -+) I.M. da' pr#stala'di' ;! >i&a terdapat ta'da i',e&si+ $eri&a' a'ti$i#ti&a $i'asi sapai pasie' $e$as dea selaa 9; *a ? 5 Apisili' ) I.B. setiap : *a 5 Dita$ah e'taisi' 3& $erat $ada' I.B. setiap ; *a 5 Dita$ah etr#'ida#l -- I.B. setiap ; *a
lutut dite&u&! aar didi' a$d#e' tida& tea'. Diusaha&a' aar pe'derita tida& $atu& atau e'a'is. La&u&a' pera/ata' lu&a u'tu& e'"eah ter*adi'% i',e&si. Dala /a&tu 1 $ula' *a'a' e'a'&ut $ara' %a' $erat. Selaa /a&tu 8 $ula' tida& $#leh ela&u&a' &eiata' %a' dapat
e'ai&&a' te&a'a' i'tra a$d#e' 5 pe'&a*ia' di,#&us&a' pada &ela'"ara' salura' 'a,as+ &are'a $ila ter*adi #$stru&si &eu'&i'a' ter*adi a'ua' 2e'tilasi %a' u'&i' dise$a$5&a' &are'a pe'aruh #$at5#$ata'+ a'esteti&+ 'arti& da' &are'a te&a'a' dia,raa. Selai' itu *ua pe'ti' u'tu& epertaha'&a' sir&ulasi de'a' e/aspadai ter*adi'%a hip#te'si da' aritia &ardia&. Oleh &are'a itu perlu ea'tau
TTB setiap 1-51 e'it da' &esadara' selaa ) *a da' 9 *a se&ali. 5 Kesei$a'a' "aira' da' ele&tr#lit+ &e'%aa'a' ,isi& $erupa '%eri da' &e'%a5a'a' psil#is *ua perlu di&a*i sehi'a perlu ada'%a #rie'tasi da' $i$i'a' &ei5ata' p#st #p seperti a$ulasi da' 'a,as dala u'tu& eper"epat hila''%a pe'aruh a'estesi. 5 Pera/ata' pas"a #perasi+ >ad/al peeri&saa' ula' te&a'a' darah+ ,re&ue'si 'adi da' 'a,as. >ad/al pe'u&ura' *ulah pr#du&si uri' eri&a' i',us de'a' *elas+ si'&at da' teri'"i $ila di*upai ada'%a pe'%ipa'a' 5 Pe'atala&sa'aa' edis+ Caira' IB sesuai i'di&asi. A'estesia= rei#'al atau e'era+ per*a'*ia' dari #ra' terde&at u'tu& tu*ua' se"ti#
"aesaria+
tes
la$#rat#riu3dia'#sti&
sesuai i'di&asi+
pe$eria' #&sit#si' sesuai i'di&asi. 8. a. P#h#' asalah Hail
K#'tra&si #t#t
Pe'e&a'a' pada di'di' uterus
N%eri
Perut se&ai' $esar (triester III!
I'di&asi SC? &elai'a' leta& *a'i'+ pa'ul sepit+ plase'ta pre2ia
Peru$aha' ,u'si tu$uh Kura' terpa*a' i',#rasi te'ta' SC @a'ua' "itra tu$uh Kura' pe'etahua'
A'sietas
@a'ua' p#la tidur
$. Masalah Kepera/ata' da' data %a' perlu di&a*i 1! Keluha' utaa Keluha' utaa %a' pali' uu dirasa&a' &lie' %aitu '%eri pada a$d#e'. )! Ri/a%at pe'%a&it se&ara'? Ri/a%at &esehata' se&ara' ialah status &esehata' pasie' pada saat i'i isal'%a dita'%a&a' &epada &lie' te'ta' '%eri pada a$d#e'+ seperti s&ala '%eri da' &apa' '%eri he$at terasa. 8! Ri/a%at &esehata' terdahulu? Ri/a%at &esehata' dahulu seperti dia$etes ellitus (DM!+ hiperte'si+ pe'%a&it paru #$stru&ti, e'ahu' (PPOM!+ pe'%a&it *a'tu' r#'er (P>K!+ depe'sasi rdis+ HIB+ da' a'ua' heat#l#i. 9! Ri/a%at pe'%a&it &eluara? Perlu di&a*i ada'%a pe'%a&it dee'erati, %a' $erhu$u'a' seperti DM da' hiperte'si. ! Ri/a%at Persali'a' Da' Kelahira' Saat I'i Klie' a&a' dila&u&a' #perasi Se"ti# Caesaria de'a' i'di&asi persali'a' &ala II ta& a*u. :! Ri/a%at O$stetri Operasi i'i adalah pe'alaa' pertaa persali'a' &lie' da' *ua &ehaila' %a' pertaa. ! Ri/a%at da' Re'"a'a K Se$elu'%a $elu e'u'a&a' K+ setelah &elahira' i'i i'i' e'u'a&a' K su'ti&.
". Dia'#sis &epera/ata'
1! N%eri $erhu$u'a' de'a' pe'e&a'a' pada di'di' uterus dita'dai de'a' &lie' e'eluh '%eri di $aia' uterus+ s&ala '%eri ; (s&ala '%eri -51-!. )! @a'ua' "itra tu$uh $erhu$u'a' de'a' peru$aha' ,u'si tu$uh dita'dai de'a' perut $esar+ e'i'&at 8! Kura' pe'etahua'
$erhu$u'a'
de'a' &ura' terpa*a''%a
i',#rasi te'ta' SC 9! A'sietas $erhu$u'a' de'a' &ura' terpa*a''%a i',#rasi te'ta' SC dita'dai de'a' pasie' erasa "eas+ elisah+ de'%ut 'adi e'i'&at. ! @a'ua' p#la tidur $erhu$u'a' de'a' &e"easa' pasie' te'ta' pr#sedur SC
d. Re'"a'a ti'da&a' &epera/ata' Dia'#sa Kepera/ata' N%eri $erhu$u'a' de'a' pe'e&a'a' pada di'di' uterus dita'dai de'a' &lie' e'eluh '%eri di $aia' uterus+ s&ala '%eri ; (s&ala '%eri -51-!
@a'ua' tu$uh
Tu*ua'
I'ter2e'si
Setelah dila&u&a' asuha' &epera/ata' 1)9 *a pasie' diharap&a' dapat $eradaptasi de'a' '%eri %a' dialai de'a' &riteria hasil? • Mapu e'#'tr#l '%eri • Melap#r&a' $ah/a '%eri $er&ura' de'a' e'u'a&a' a'a*ee' '%eri • Mapu e'e'ali '%eri • Me'%ata&a' rasa '%aa' setelah '%eri $er&ura'
Pai' a'aee't? 1. La&u&a' pe'&a*ia' '%eri se"ara prehe'si, terasu& l#&asi+ &ara&teristi&+ durasi+ ,re&ue'si+ &ualitas da' ,a&t#r presipitasi ). K#'tr#l li'&u'a' %a' dapat epe'aruhi '%eri seperti suhu rua'a'+ pe'"aha%aa' da' &e$isi'a' 8. A*ar&a' te&'i& '#',aral#i (rela&sasi atau 'a,as dala! 9. Ti'&at&a' istirahat . E2aluasi &e,e&ti,a' 'tr#l '%eri A'alesi" adi'istrati#'? 1. K#la$#rasi&a' pe$eria' a'alesi& tepat /a&tu terutaa saat '%eri he$at 1. Ka*i se"ara 2er$al da' '#' 2er$al resp#' pasie'
"itra Setelah dila&u&a' asuha' &epera/ata'
$erhu$u'a' de'a' peru$aha' ,u'si tu$uh dita'dai de'a' perut $esar+ e'i'&at
selaa 1)9 *a pasie' diharap&a' dapat e'harai tu$uh'%a de'a' &riteria hasil? • #d% iae p#siti, • Me'des&ripsi&a' se"ara ,a&tual peru$aha' ,u'si tu$uh Kura' Setelah dila&u&a' pe'etahua' asuha' &epera/ata' $erhu$u'a' selaa 1 )9 *a de'a' &ura' pasie' diharap&a' dapat terpa*a''%a e'dapat i',#rasi i',#rasi te'ta' de'a' &riteria hasil? SC • Pasie' da' &eluara e'u'&ap&a' peahaa' te'ta' perla&ua' setelah #perasi A'sietas Setelah dila&u&a' $erhu$u'a' asuha' &epera/ata' de'a' &ura' selaa 1)9 *a terpa*a''%a a'sietas &lie' $er&ura' i',#rasi te'ta' de'a' &riteria hasil? SC dita'dai a. Klie' terlihat le$ih de'a' pasie' te'a' da' tida& erasa "eas+ elisah elisah+ de'%ut $. Klie' 'adi e'i'&at e'u'&ap&a' $ah/a a'sietas'%a $er&ura' ". Mapu e'u'&ap&a' perasaa' ta&ut+ tapa& rile&s+ da' e'u'a&a' su$er 3 siste pe'du&u' @a'ua' p#la Setelah dila&u&a' tidur $erhu$u'a' asuha' &epera/ata' de'a' selaa 1)9 *a &lie' &e"easa' pasie' diharap&a' dapat te'ta' pr#sedur $eristirahat3 tidur SC de'a' &riteria hasil?
terhadap tu$uh'%a ). M#'it#r ,re&ue'si e'&riti& diri'%a 8. D#r#' pasie' e'u'&ap&a' perasaa''%a 9. >elas&a' te'ta' &eadaa' peru$aha' tu$uh saat hail
1. Te'tu&a' persepsi pasie' te'ta' SC ). Ide'ti,i&asi ta'da5ta'da %a' eerlu&a' e2aluasi edis 8. Me$eri pe'etahua' 'sep dasar dari SC
1. Ka*i resp#' psil#is pada &e*adia' da' &etersediaa' siste pe'du&u'. ).Tetap $ersaa &lie' da' te'a'. 8. i"ara perlaha'. Tu'*u&&a' epati. 9. eri pe'uata' aspe& p#siti, dari i$u da' 'disi *a'i'. . A'*ur&a' &lie' 3 pasa'a' e'u'&ap&a' da'3 atau e'e&spresi&a' perasaa' (e'a'is!. :. eri&a' asa pri2asi. Kura'i ra'sa' li'&u'a'+ seperti *ulah #ra' %a' ada+ sesuai &ei'i'a' &lie'. 1. Ka*i &e$iasaa' tidur pasie' ). >elas&a' pe'ti''%a tidur %a' ade&uat 8. Cipta&a' li'&u'a' %a' '%aa' 9. K#la$#rasi pe$eria' #$at tidur ($ila perlu!
>ulah *a tidur dala $atas '#ral : 4 ; *a3 hari • P#la tidur+ &ualitas dala $atas '#ral • Perasaa' sear sesudah tidur atau istirahat • Mapu e'ide'ti,i&asi hal 4 hal %a' e'i'&at&a' tidur •
e. Da,tar pusta&a Carpe'it#+ L%'da >uall. )--:. Buku Saku Diagnosa Keperawatan, Edisi 8. >a&arta? E@C. De/i+ 0.)--.Operasi Caesar Pengantar dari A sampai . >a&arta ? EDSA Mahta Huda+ Ai'. )-18. Aplikasi Asuhan Keperawtan Berdasarkan Diagnosa !edis Dan "A"DA "#C$"OC, %ilid &. >a&arta? Medi"ati#' Pu$lishi'. Liu.D. )--. !anual Persalinan. >a&arta ? E@C. NANDA. )-18. Diagnosis Keperawatan' De(inisi dan Klasi(ikasi *&$*&+. >a&arta? E@C. Pra/ir#hard*#+ Sar/#'#. )--). #lmu Keidanan. >a&arta? 0a%asa' i'a Pusta&a