REPÚBLICA BOLIVARIANA DE VENEZUELA MINISTERIO DEL PODER POPULAR PARA LA EDUCACION SUPERIOR UNIVERSIDAD NACIONAL NACIONAL EXPERIMENTAL EXPERIMENTAL DE LOS LLANOS OCCIDENTALES OCCIDENTALES EZEQUIEL ZAMORA BARINAS. MUNICIPIO FERNANDEZ FEO (PARROQUIA EL PIÑAL)
INTEGRANTES MOLINA V. GLENDYS CI: V- 19.664.795 V SEMESTRE – SECCION N01 LIC. ADMINISTRACION.
Introducción El per!l "el #$%&'"$r p()l!#$ * "el '"+!%!,&r'"$r #$+$ pr$e,!$%'l !%&er'l ,e e%#/e%&r' $r!e%&'"$ '#!' l', /%#!$%e, "e pl'%!!#'"$r !%e,&!'"$r e2e#/&$r ',e,$r '/"!&$r * #$+!,'r!$3 p'r' e2er#er "!#', /%#!$%e, re/!ere #$%$#!+!e%&$, "e l' #$%&')!l!"'" "e #$,&$, , ,/, ,er!#!$, pr$e,!$%'le, l$, ' ' pre,&'r ' l' e+pre,' !%"/,&r!'l +'%/'#&/rer' $ "e ,er!#!$ '/ r'"!#' l' !+p$r&'%#!' /%"'+e%&'l "el re' "e #$%&')!l!"'" "e #$,&$, l' #/'l e,& #$%$r+'"' p$r l' #$%&')!l!"'" "e #$,&$, ,e e%#/e%&r' /)!#'"' "e%&r$ "el #'+p$ "e l$, #$%$#!+!e%&$, "el re' "e #$,&$, #$+$ "e e,pe#!'l!'#!8% "e)!"$ ' /e el "e,'rr$ll$ "e l' +!,+' ,e )',' e% l$, #$%$#!+!e%&$, "e l' #$%&')!l!"'" e%er'l '"/!r!"$, "e l', #$%&')!l!"'"e, l$, #/'le, ,!re% "e /%"'+e%&$ p'r' ,e%&'r l', )',e, #$%#ep&/'le, "e l$, pr$#e,$, #$%&')le, e% l', $r'%!'#!$%e,. L' 'pl!#'#!8% "e e,&$, #$%$#!+!e%&$, e% el e2er#!#!$ pr$e,!$%'l 'r p$,!)le /% +e2$r #$%&r$l "e l$, #$,&$, "e pr$"/##!8% e% l', E+pre,', M'%/'#&/rer', $ "e Ser!#!$, /e #$%&r'&e% 'l pr$e,!$%'l "e l' C$%&'"/r' ()l!#' * '"+!%!,&r'#!8% '"e+, "e e,&!+/l'rl$ '#!' l' pr#&!#' "e l$, ,!,&e+', e+ere%&e,.
Índic
ÍNDICE
3
MÉTODO DEL COSTEO ESTÁNDAR PARA EL COSTEO POR PROCESO
5
PERFILES DE RENTABILIDAD DEL CLIENTE
6
ARIACIONES EN LA ME!CLA DE ENTAS " EN LA CANTIDAD
#
ASI$NACI%N DE COSTOS DE &N DEPARTAMENTO DE APO"O A DEPARTAMENTOS OPERATIOS ' ASI$NACI%N DE COSTOS DE M(LTIPLES DEPARTAMENTOS
)
F&NDAMENTOS DE LOS COSTOS CON*&NTOS
+,
ASI$NACI%N DE COSTOS COM&NES
++
ASI$NACI%N DE COSTOS " CONTRATOS
+-
CONTRATO DE PRECIO FI*O
+3
PROBLEMAS ESPECIALES. PROD&CTOS DA/ADOS " PROD&CTOS DEFECT&OSOS +3 DEFINICI%N E IL&STRACI%N DEL SISTEMA DE COSTOS POR PROCESOS
+0
LA 1O*A O FORMATO DE COSTOS2 COMO SE DEBE PRESENTAR
+5
CASOS DE INENTARIOS DE PROD&CTOS EN PROCESOS
+6
MÉTODOS DEL CÁLC&LO DE COSTOS
+6
CONCL&SI%N
+'
BIBLIO$RAFÍA
+)
Mtodo D4 Cot4o Et7nd8r P8r8 E Cot4o Por Proc4o El +&$"$ "e #$,&e$ 'l e,&%"'r p'r#!'l $ pl'% p'r#!'l ;#'r$ "e #$,&$ re'l<: Se #'r'#&er!' p$r el #'r$ ' l' pr$"/##!8% e% pr$#e,$ 'l re'l +!e%&r', /e l$, #r"!&$, ' e,&' ,e '%$&'% ' #$,&$ e,&%"'r. 'r' el re,&$ "e l', #/e%&', &$"$ ,e '#e ' #$,&$ pl'%!!#'"$. L', 'r!'#!$%e, #$% rel'#!8% ' l$, #$,&$, e,&%"'r ,e re#$e% 'l !%'l "el per$"$. L', 'r!'#!$%e, #$% re,pe#&$ ' l$, #$,&$, e,&%"'r 'p're#e% e% $r+' "e /%' "!ere%#!' &$&'l e%&re el #$,&$ e,&%"'r * el #$,&$ re'l. Al !%'l!'r el +e, l$, ,'l"$, e% l', #/e%&', "e pr$"/##!8% e% pr$#e,$ ,e #$+p$%e% "e "$, ele+e%&$,: el #$,&$ e,&%"'r "e l$, pr$"/#&$, e% pr$#e,$ * l', 'r!'#!$%e, #$% re,pe#&$ 'l #$,&$ e,&%"'r. r$#e"!+!e%&$ El pr$#e"!+!e%&$ "e re!,&r$ "e e,&e +&$"$ e, #$+$ ,!/e: 1. Se re!,&r'% l', &r'%,ere%#!', "e l', /%!"'"e, 'l$r'"', 'l #$,&$ /%!&'r!$ pl'%!!#'"$. =. Se #'r'% l$, ',&$, "!re#&$, e !%"!re#&$, ' #$,&$ re'l e% l' #/e%&' "e pr$"/##!8% e% pr$#e,$. >. Se $)&!e%e% l$, ,'l"$, e% l', #/e%&', $),er%"$,e /e: '< T'%&$ l$, #e%&r$, "e #$,&$, "!re#&$, #$+$ ,/ #/e%&' #$%&r$l +/e,&r'% ,'l"$, $)&e%!"$, +e"!'%&e l' #$+p'r'#!8% "e #!r', "e/"$r', re'le, #$% #!r', '#ree"$r', )','"', e% #$,&$, pl'%!!#'"$,. E,&$, ,'l"$, #$%&!e%e% el #$,&$ "e l$, !%e%&'r!$, %$ #$%#l/!"$, +, l' "!ere%#!' e%&re l$, re#/r,$, p$r l' pr$"/##!8% 'l#'%'"' p$r l$ /e e, %e#e,'r!$ e?&r'er e,&' "!ere%#!'. )< T$"$, l$, ,'l"$, "el re,&$ "e l', #/e%&', rel'#!$%'"', #$% "e,&!%$ "e l' pr$"/##!8% +/e,&r'% el #$,&$ "e l', /%!"'"e, 'l$r'"', 'l #$,&$ /%!&'r!$ pl'%!!#'"$.
4
P4r9i4 D4 R4nt8:iid8d D4 Ci4nt4 @%' rel' ),!#' "e l' e,&!8% e+pre,'r!'l #$%,!,&e e% /e ,! /ere+$, /e %/e,&r$ 'l+'#% $)&e%' )e%e!#!$, l$, #l!e%&e, '% "e ,er%$, e% ,/ +'*$r' re%&')le,. E,&' +?!+' %$, $)l!' ' "!r!!r l' e+pre,' "e,"e l' per,pe#&!' "e l', '%'%#!', * %$ &'%&$ "e,"e el p/%&$ "e !,&' "e l', e%&', * p$r ell$ "e)e+$, #$%$#er "e $r+' e?'#&' l' re%&')!l!"'" "e #'"' /%$ "e %/e,&r$, #l!e%&e, * ' &$+'r l', +e"!"', $p$r&/%', e% #'"' #',$ ,! ', ,e re/!ere. Se/r'+e%&e &/ 'l+'#% $r&$r/&#$l' &!e%e #l!e%&e, 'l!$,$, * $&r$, /e %$ l$ ,$% &'%&$. E%&e%"er ,/ #$+p$r&'+!e%&$ &e p/e"e '*/"'r ' &$+'r "e#!,!$%e, p'r' #e%&r'r &/, e,/er$, e% l$, #l!e%&e, +, 'l!$,$, * e% re'l!'r '##!$%e, "e !"el!'#!8% /e ''% '/+e%&'r &/, )e%e!#!$, ' l'r$ pl'$. C8+$ ,')er #/le, ,$% +!, #l!e%&e, +, re%&')le,B S$% %/+er$,', l', $r+', "e #$%$#er l' re%&')!l!"'" per$ ,! l$ ,!+pl!!#'+$, p$"r'+$, "e#!r /e 2/%&'r &$"$, l$, !%re,$, * #$,&e, "e #'"' #l!e%&e p'r' /% "e&er+!%'"$ per!$"$ "e &!e+p$ ,er' /%' )/e%' $r+' "e e+pe'r.
N$
$),&'%&e
%$
,$l$
"e)er'+$,
#$%&e+pl'r
l$, #$,&e,
"!re#&$, ;#$+$ p$r e2e+pl$ el #$,&e /e ,/p$%e p'r' +! e+pre,' e,e pr$"/#&$< ,!%$ /e &'+)!% "e)er'+$, #$%,!"er'r l$, #$,&e, !%'%#!er$, ;p$r e2e+pl$ l' $r+' "e p'$ '#$r"'"' #$% el #l!e%&e #$,&e, "e +'%!p/l'#!8% &r'%,p$r&e #$+er#!'le, #$+!,!$%e, "e #$rre"$re, #$,&$, "e 'l+'#e%'2e * #$%,er'#!8% ,e/r$, e !%#l/,$ l' reper#/,!8% "e l$, #$,&$, p$r +er+', e% l', p'r&!"', * el e,&')le#!+!e%&$ "e /% #$,&e e,&!+'"$ p$r "e$l/#!$%e, "e %er$<. E!"e%&e+e%&e +/#$, "e e,&$, #$,&e, l$, "e)er, #$%&')!l!'r "!re#&'+e%&e ' /% 'r&#/l$ '+!l!' $ p'r&!"' "e $r+' l$)'l * %$ !%"!!"/'l!'"' ,e(% el #l!e%&e. $r ell$ re#$+e%"'+$, /e e,&$, ,e &e%'% e% #/e%&' #/'%"$ ,/ !+p$r&e %$ ,e' +'r!%'l.
5
8ri8cion4 En L8 M4;c8 D4 4nt8 " En L8 C8ntid8d L' +e#l' "e e%&', e, /% #$%#ep&$ +/* !+p$r&'%&e e% l' pl'%e'#!8% "e /&!l!"'"e,. @%' #'r'#&er,&!#' "e l' +'*$r' "e l', e+pre,', +$"er%', e, /e $re#e% /%' r'% 'r!e"'" "e 'r&#/l$, $ "e l%e', "e pr$"/#&$, p'r' !%#re+e%&'r ,/ p'r&!#!p'#!8% e% el +er#'"$ *' ,e' )r!%"'%"$ /% +'*$r %(+er$ "e $p#!$%e, ' l$, #l!e%&e, $ )!e% !+p/l,'%"$ l' e%&' "e pr$"/#&$, /e ,$% #$+ple+e%&'r!$, e%&re , ;l+p'r', * $#$,3 /%"', * ,)'%',3 #'+p( * e%2/'/e p'r' el #')ell$ e%&re $&r$,<. E% &r+!%$, "e '%,e% * M$e% Fl' +e#l' "e e%&', e, l' #$+)!%'#!8% rel'&!' "e pr$"/#&$, /e e%"e /%' e+pre,'. G'rr!,$% $re#e /%' "e!%!#!8% +, #$+ple&': FL' +e#l' "e e%&', ,e p/e"e "e!%!r #$+$ l' pr$p$r#!8% rel'&!' "el &$&'l "e /%!"'"e, e%"!"', $ "e l$, pe,$, e%"!"$, /e repre,e%&' #'"' /%' "e l', l%e', "e pr$"/#&$, +'%e2'"', p$r /%' e+pre,'. A #$%&!%/'#!8% ,e pre,e%&' /% #/'"r$ /e !l/,&r' el #$%#ep&$ "e +e#l' "e e%&',. El #r#/l$ repre,e%&' el &$&'l "e l', e%&', *' ,e' e% "!%er$ $ e% /%!"'"e,3 #'"' /%' "e l' le&r', ,e re!ere ' l', "!,&!%&', l%e', "e pr$"/#&$, /e +'%e2' l' e+pre,' * l' p$r#!8% "el #r#/l$ e, l' p'r&!#!p'#!8% "e #'"' l%e' e% el &$&'l "e l', e%&',. C$+$ ,e p/e"e 'pre#!'r #'"' /%$ "e l$, pr$"/#&$, &!e%e /%' pr$p$r#!8% "!,&!%&' "el &$&'l.
6
Ai4nto D4 A=o?o A D4=8rt8>4nto O=4r8ti@o A r'% p'r&e "e l', e+pre,', +$"er%', ,/ele% pre,e%&r,ele, pr$)le+', ' l' $r' "e ',!%'r l$, #$,&$, "e l$, "ep'r&'+e%&$, "e ,er!#!$ $ 'p$*$ #$+/%e, ' l$, "ep'r&'+e%&$, "e pr$"/##!8% * ' l', l%e', !%"!!"/'le, "e pr$"/#&$,. De '#/er"$ #$% '%,e% * M$e% ;=007< e,&' "!,&r!)/#!8% "e)e '#er,e ,!% 'e#&'r el #$,&$ &$&'l el #/'l %$ ,e e %! re"/#!"$ %! !%#re+e%&'"$. Dep'r&'+e%&$, r$"/#&!$,: C$%$#!"$, &'+)!% #$+$ "ep'r&'+e%&$, "e $per'#!8% ,e "e!%e% #$+$ '/ell$, e% l$, /e ,e re'l!'% $per'#!$%e, "e ')r!#'#!8% $ '/ell$, re'l+e%&e "e"!#'"$, ' l' l')$r "e ')r!#'r l$, 'r&#/l$, &er+!%'"$,. E% $&r', p'l')r', ,$% '/ell$, "$%"e $#/rre l' #$%er,!8% "el +'&er!'l e% l$, %/e$, pr$"/#&$, e, "e#!r "$%"e ,e lle' ' #')$ l' pr$"/##!8%. E, pre#!,$ +e%#!$%'r /e ,e pre"e&er+!%'r% &'%&', &',', "e #$,&$, !%"!re#&$, #$+$ "ep'r&'+e%&$, pr$"/#&!$, ,e e,&')le#'%. Dep'r&'+e%&$, "e Ser!#!$,: A/ell$, #/*', '#&!!"'"e, '#!l!&'% l', $per'#!$%e, re'le, "e ')r!#'#!8% *' /e ,/+!%!,&r'% ',!,&e%#!' 'p$*$ $ ,er!#!$ !%"!,pe%,')le p'r' /e l' )r!#' p/e"' #/+pl!r ,/ #$+e&!"$. S$% l$, /e )r!%"'% )e%e!#!$ ' l$, "ep'r&'+e%&$, "e pr$"/##!8% *H$ ' l$, "ep'r&'+e%&$, "e ,er!#!$,. S$% #$%$#!"$, &'+)!% #$+$ "ep'r&'+e%&$, "e 'p$*$. S$% e2e+pl$ "e ,&$,: el "ep'r&'+e%&$ "e +'%&e%!+!e%&$ el "ep'r&'+e%&$ "e ,er!#!$, p()l!#$, el "ep'r&'+e%&$ "e #$%&')!l!"'" "e #$,&$, el "ep'r&'+e%&$ "e ,er!#!$, +"!#$, e%&re $&r$,. N$ e?!,&e /% #$,&$ er"'"er$ p'r' /% pr$"/#&$ $ ,er!#!$ ' +e%$, /e /%' e+pre,' +'%/'#&/re @% ,$l$ pr$"/#&$ $ pre,&e &'% ,$l$ /% ,er!#!$. E% e,e #',$ "!#$ pr$"/#&$ $ ,er!#!$ re#!)e &$"$, l$, #$,&$,. L$, +&$"$, /e ',!%'% l$, #$,&$, "e,"e l$, "ep'r&'+e%&$, * '#&!!"'"e, "e pr$"/##!8% ',&' l$, pr$"/#&$, ,e #$%$#e% #$+$ +&$"$, "e ',!%'#!8% "e #$,&$, $ "e "!,&r!)/#!$%e, "e #$,&$,. A$r' )!e% e, !+p$r&'%&e ,ele##!$%'r /% %!el "e '#&!!"'" e,pe#!#$ p'r' e,&!+'r l$, #$,&$, * e,&')le#er el p$r#e%&'2e "e 'pl!#'#!8% "e l$, ',&$, e%er'le, "e ')r!#'#!8%. 7
Ai4nto 'r' ',!%'r l$, #$,&$, ,e "e)e% ',!%'r pr!+er$ l$, #e%&r$, "e re,p$%,')!l!"'". E?!,&e% &re, &!p$, "e #e%&r$, "e re,p$%,')!l!"'"e, #e%&r$, "e #$,&$, "$%"e ,$l$ ,e '#/+/l'% "'&$, "e #$,&$, p/e, ,/ p'pel e, (%!#'+e%&e pr$eer /% ,er!#!$ * ,/ $per'#!8% e, ' #$,&' "e 'l/%', er$'#!$%e, #$rre,p$%"!e%&e,. L$, #e%&r$, "e /&!l!"'"e, "$%"e ,e re!,&r'% &'%&$ #$,&$, #$+$ !%re,$, * l$, #e%&r$, "e re%&')!l!"'" "$%"e l' /&!l!"'" re,/l&'%&e "e l$, !%re,$, * l$, #$,&$, ,$% #$+p'r'"$, #$% l' !%er,!8% /e ' ,!"$ %e#e,'r!' p'r' ,/ /%#!$%'+!e%&$. El pr$p8,!&$ !%'l "e &$"$ ,!,&e+' "e #$,&$, "e)e ,er l$r'r /e ' &$"', l', /%!"'"e, "e l$, pr$"/#&$, pr$#e,'"$, le, ,e' '&r!)/!"' /%' p'r&e "e l', er$'#!$%e, #'/,'"', p$r l' pr$"/##!8% "e l' +'%er' +, 2/,&' p$,!)le * /e #'"' /%' "e ell', rele2e l' re%&')!l!"'" re,/l&'%&e "e l' ')r!#'#!8% "e #'"' pr$"/#&$. L$, ,!,&e+', "e ',!%'#!8% "e #$,&$, ,$l$ !%$l/#r'% l$, #$,&$, $ ',&$, !%"!re#&$, "e ')r!#'#!8% *' /e l$, "!re#&$, ,$% ple%'+e%&e !"e%&!!#')le, #$% el pr$"/#&$. Me&$"$l$', De A,!%'#!8% 'r' l$, #$,&$, !%"!re#&$, "e ')r!#'#!8% ,e #'l#/l' /%' &',' pre"e&er+!%'"' "e #$,&$, !%"!re#&$, &'+)!% #$%$#!"' #$+$ #$e!#!e%&e re/l'"$r "e #$,&$, !%"!re#&$, "!!"!e%"$ l$, #$,&$, !%"!re#&$, pre,/p/e,&'"$, p'r' &$"$ el #!#l$ #$%&')le ;/% +e, $ /% '$< #/*$ #'l#/l$ ,e )',' e% $r', "e +'%$ "e $)r' "!re#&' #$,&$ "e e,', $r', $r', +'/!%' $ #$,&$, "e l$, +'&er!'le, !%"!re#&$,. El re,/l&'"$ "e "!#' "!!,!8% *' ,e' e% pe,$, p$r $r' $ e% p$r#e%&'2e e, l' &',' /e ,e "e)e 'pl!#'r )!e% ,e' ' l', $r', re'le, "e +'%$ "e $)r' "!re#&' #$,&$ re'l "e e,', $r', $r', +'/!%' re'le, $ #$,&$ re'l "e l$, +'&er!'le, !%"!re#&$,.
8
Fund8>4nto D4 Lo Coto Conunto S$% '/ell$, #/*' el')$r'#!8% e, #$%&!%/' +e"!'%&e /%$ $ 'r!$, pr$#e,$, "$%"e /&!l!'%"$ l$, +!,+$, +'&er!'le, +'%$ "e $)r' "!re#&' * #$,&$, !%"!re#&$, p'r' l' pr$"/##!8% ,/re% 'r&#/l$, #$% #'r'#&er,&!#', "!ere%&e, per$ #$% l' +!,+' #'l!"'". C'r'#&er,&!#',: L$, pr$"/#&$, #$%2/%&$, &!e%e% /%' rel'#!8% ,!#' /e re/!ere /% pr$#e,'+!e%&$ #$+(% ,!+/l&%e$. El pr$#e,$ "e /%$ "e l$, pr$"/#&$, #$%2/%&$, re,/l&' e% el pr$#e,'+!e%&$ "e &$"$, l$, $&r$, pr$"/#&$, 'l +!,+$ &!e+p$. C/'%"$ ,e pr$"/#e% #'%&!"'"e, '"!#!$%'le, "e /% pr$"/#&$ #$%2/%&$ l', #'%&!"'"e, "e l$, $&r$,. r$"/#&$, #$%2/%&$, ,e !%#re+e%&'r% pr$p$r#!$%'l+e%&e. L' +'%/'#&/r' "e pr$"/#&$, #$%2/%&$, ,!e+pre &!e%e /% p/%&$ "e ,ep'r'#!8% e% el #/'l ,/re% pr$"/#&$, ,ep'r'"$, /e ,e e%"er% #$+$ &'le, $ ,e ,$+e&er% ' pr$#e,$ '"!#!$%'l. L$, #$,&$, !%#/rr!"$, "e,p/, "el p/%&$ "e ,ep'r'#!8% p$r l$ e%er'l %$ #'/,'% pr$)le+', "e ',!%'#!8% p$r/e p/e"e% !"e%&!!#'r,e #$% l$, pr$"/#&$, e,pe#!#$,. N!%/%$ "e l$, pr$"/#&$, #$%2/%&$, e, ,!%!!#'&!'+e%&e +'*$r e% 'l$r /e l$, "e+, pr$"/#&$, #$%2/%&$,. E,&' e, l' #'r'#&er,&!#' /e "!ere%#!' ' l$, pr$"/#&$, #$%2/%&$, "e l$, ,/)pr$"/#&$,. S/)pr$"/#&$ S$% pr$"/#&$, ,e#/%"'r!$, "e 'l$r "e e%&' l!+!&'"$ el')$r'"$, "e +'%er' ,!+/l&%e' #$% pr$"/#&$, "e 'l$r "e e%&' +'*$r #$%$#!"$, #$+$ pr$"/#&$, pr!%#!p'le,3 l$, ,/)pr$"/#&$, ,e pr$"/#e% ' ee#&$ "e: D!,p$%er +, pr$e#$,'+e%&e "el "e,per"!#!$ $ "e,e#$, "er!'"$, "e l$, pr$"/#&$, pr!%#!p'le,. @&!l!'r l$, #$,&$, !2$, /e #$%,&!&/*e% * /e %$ ,e re#/per'% "e)!"$, ' /e l' ')r!#'#!8% "e l$, 'r&#/l$, pr!%#!p'le, %$ /&!l!' &$&'l+e%&e l' #'p'#!"'" pr$"/#&!' "e l' pl'%&'.
9
Aiun4 C$,&$, C$%2/%&$, Y C$,&$, C$+/%e, Al '%'l!'r l$, #$,&$, "e pr$"/##!8% p'r' l$, pr$"/#&$, #$%2/%&$, * p'r' l$, ,/)pr$"/#&$, "!,&!%/!+$, e%&re l$, #$,&$, #$%2/%&$, * l$, #$,&$, #$+/%e,. El &r+!%$ #$,&$, #$%2/%&$, ,e(% R'*)/r% ;1999< e, +, re,&r!#&!$ ,e l!+!&' ' '/ell$, #$,&$, /e $#/rre% p'r' pr$"/#!r ,!+/l&%e'+e%&e "$, $ +, pr$"/#&$, "e /% 'l$r "e +er#'"$ ,!%!!#'&!$. $r $&r' p'r&e ,e ',$#!' l$, #$,&$, #$+/%e, #$% el #$+p'r&!r l', e%&'2', "e l', !%,&'l'#!$%e, p$r p'r&e "e "$, $ +, "ep'r&'+e%&$,. L$, #$,&$, #$+/%e, p$r l$ &'%&$ "!!ere% "e l$, #$,&$, #$%2/%&$, p$r/e p$"e+$, $)&e%er #$,&$, #$+/%e, "e +'%er' ,ep'r'"'. L$, #$,&$, #$%2/%&$, ,$% l$, #$,&$, "e pr$"/##!8% e% l$, /e ,e !%#/rre ',&' /e l$, pr$"/#&$, ,e !"e%&!!#'% "e +'%er' ,ep'r'"'. L$, #$,&$, #$%2/%&$, ,$% !%"!!,!)le, * "e)e% ',!%'re ' l$, pr$"/#&$,. E% #',$ #$%&r'r!$ l$, #$,&$, #$+/%e, !%#l/*e% #$,&$, "e l$, "ep'r&'+e%&$, "e ,er!#!$, #$+$ rep'r'#!$%e, * el +'%&e%!+!e%&$ "el e"!!#!$ l' #'e&er' * l$, ,er!#!$, p()l!#$,. A(% #/'%"$ #'"' "ep'r&'+e%&$ "e pr$"/##!8% p/e"e &e%er ,/ pr$p!$ "ep'r&'+e%&$ "e ,er!#!$, l', e+pre,', e%er'l+e%&e !%#/rre% e% l$, #$,&$, #$+/%e, p'r' "'r ee#&$ ' l$, '$rr$, e% #$,&$,. N$r+'l+e%&e e, +e%$, #$,&$,$ p'r' l$, "ep'r&'+e%&$, "e pr$"/##!8% #$+p'r&!r &'le, !%,&'l'#!$%e,. L$, pr$)le+', &e8r!#$, * pr#&!#$, /e ,e e%#/e%&r'% e% el &r'&'+!e%&$ "e l$, #$,&$, #$+/%e, * "e l$, #$,&$, #$%2/%&$, ,$% ,!+!l're,. S!% e+)'r$ l' +'*$r' "e l$, #$%&'"$re, #$%!%'% l$, #$,&$, #$%2/%&$, 'l +, e,&re#$ ,!%!!#'"$ "e l$, #$,&$, /e re,/l&'% "e +'%/'#&/r'r pr$"/#&$, #$%2/%&$, '%&e, "e /e e,&$, pr$"/#&$, ,e !"e%&!!/e% "e +'%er' ,ep'r'"'. $r ,/ p'r&e $l!+e%! * $&r$,;1994 < '#e reere%#!' ' "!#' "!,&!%#!8% * #$%,!"er' /e l$, #$,&$, #$+/%e, ,$% '/ell$, e% /e ,e !%#/rre p'r' el')$r'r pr$"/#&$, "e +$"$ ,!+/l&%e$ per$ #'"' /%$ "e l$, pr$"/#&$, p$"r' pr$"/#!r,e 10
p$r ,ep'r'"$ p$r l$ /e l$, #$,&$, #$+/%e, ,$% "!!,!)le, * p/e"e% ',$#!'r,e e,pe#!#'+e%&e #$% #'"' /%$ "e l$, pr$"/#&$, el')$r'"$,3 +!e%&r', /e l$, #$,&$, #$%2/%&$, ,$% !%"!!,!)le, e, "e#!r %$ ,$% e,pe#!#'+e%&e !"e%&!!#')le, #$% 'l/%$ "e l$, pr$"/#&$, /e ,e e,& pr$"/#!e%"$ e% $r+' ,!+/l&%e'.
Ai
11
Contr8to D4 Pr4cio Fio E, '/el e% el /e el #l!e%&e * el pr$ee"$r !r+'% /% pre#!$ /e %$ 'r!'r. E,&e &!p$ "e #$%&r'&$, ,e /,'% p$r &'%&$ p'r' ,/)#$%&r'&'r )!e%e, $ ,er!#!$, #$% /%', e,pe#!!#'#!$%e, "el pr$"/#&$ * /% 'l#'%#e +/* )!e% "e!%!"$ * p'r' el /e e?!,&e ,/!#!e%&e #$+pe&e%#!' #$+$ p'r' p$"er "e&er+!%'r /% pre#!$ r'$%')le '%&e, "e l' ,/)#$%&r'&'#!8%. E, l' $r+' #$+(% "e #$+pr'r )!e%e, ;pr$"/#&$, ,!#$,< e% /% pr$*e#&$ e,&')le#!e%"$ /% pre,/p/e,&$ #err'"$ ;$r"e%'"$re, +'/!%'r!' +'&er!'le, e%&re $&r$,<.
Pro:4>8 E=4ci84. Producto D88do " Producto D44ctuoo
12
D49inición E Iutr8ción D4 Sit4>8 D4 Coto Por Proc4o El ,!,&e+' "e #$,&$, p$r pr$#e,$, e, '/el +e"!'%&e el #/'l l$, #$,&$, "e pr$"/##!8% ,e #'r'% ' l$, pr$#e,$, ' l$, ,!,&e+', '#/+/l'"$, "e l$, #$,&$, "e pr$"/##!8% p$r "ep'r&'+e%&$ $ p$r #e%&r$ "e #$,&$. E,&e ,!,&e+' "e #$,&$, e, !"e'l p'r' e+pre,', #$+$ "ep'r&'+e%&$, "e e%,'+)l'2e. I%#l/,!e e% l' !%,&!&/#!8% !%'%#!er' "$%"e *$ &r')'2')' &'+)!% ,e /&!l!')' el ,!,&e+' "e #$,&$, p$r pr$#e,$, #$+$ +&$"$ "e #l#/l$ * ',!%'#!8% "e #$,&$,. D!,e$ "e /% ,!,&e+' "e #$,&$, p$r pr$#e,$, 'r' !+ple+e%&'r /% ,!,&e+' "e #$,&$, p$r pr$#e,$, ,e re/!ere ,e/!r "e +'%er' e%er'l * ' +'%er' "e e2e+pl$ l', ,!/!e%&e, e&'p',:
A#&!!"'"e, !%#!'le,. I"e%&!!#'r /%!"'"e, "e ,er!#!$, ' l' pr$"/##!8%.
A,!%'r re,p$%,')!l!"'"e, * "el!+!&'r /%#!$%e, "e l$, #e%&r$, pr$"/#&!$,. A#&!!"'"e, $per'#!$%'le,. De!%!r el pr$r'+' "e pr$"/##!8% &'le, #$+$: el pr$"/#&$ ' ')r!#'r #'%&!"'"e, re/er!"', "e pr$"/#&$, &!e+p$ * pl'$
e. A#&!!"'"e, "/r'%&e el per$"$. Lle'r #$%&r$l * re!,&r$ "e /%!"'"e, pr$"/#!"', !%$r+'r el p$r#e%&'2e "e ''%#e "e l', /%!"'"e, $)&e%er
!%$r+'#!8% rele'%&e ,$)re l' pr$"/##!8%. A#&!!"'" 'l !%'l "el per$"$. E'l/'r l$, #$,&$, $)&e%er #$%#l/,!$%e, * re#$+e%"'r '##!$%e,.
13
L8 1o8 O For>8to D4 Coto2 Co>o S4 D4:4 Pr44nt8r Es e sis!e"# $%e #&ic#n #s e"&'es#s c%() &')ces) n) es c)n*n%) ( en e $%e es &)si+e iden*,c#' )!es es&ec-,c)s de &')d%ccin ( se/%i' s% !'#(ec!)'i# # !'#s de #s dis*n!#s )&e'#ci)nes #s!# $%e se !'#ns)'"#n en &')d%c!)s !e'"in#d)s. )' ) !#n!) es %*i#d) &'ee'en!e"en!e en e"&'es#s c%()s &')d%c!)s s)n '&id#"en!e iden*,c#+es &)' %nid#des indiid%#es ) )!es de &')d%ccin # c#d# %n) de )s c%#es se e #n #&ic#d) !'#+#) 'ec%'s)s ( !ecn))/-# en /'#d)s die'en!es. Es!e sis!e"# se %*i# es&eci#"en!e '# 'denes de &')d%ccin $%e *enen $%e e' es&eci#"en!e c)n &edid)s de cien!es c)") !#"+in ( n) c)n "%c# 'ec%enci# c%#nd) # &')d%ccin se des*n# # )'"#' s!)c se/:n ) de!e'"inen #s &)-*c#s e"&'es#'i#es. L#s ind%s!'i#s $%e /ene'#"en!e %*i#n es!e "!)d) s)n en!'e )!'#s; L#s #'!es /',c#s. L#s +'ic#s de M%e+es L#s de c##d) L#s de c)neccin. En #/%n#s )c#si)nes es!#s e"&'es#s $%e !'#+##n # &edid) %*i#n ee"en!#es cc%)s de &'es%&%es!)s '# )s !'#+#)s $%e eec!:#n. En es!)s c#s)s es #c)nse#+e &#n!e#' e "!)d) c)n %n# c)"+in#cin de c)s!)s &'e c#c%#d) e is!'ic). Es!#s es*"#ci)nes c)nd%cen # c)n!')#' e c)s!) de %n &')d%c!) ) )!e de &')d%c!)s c%(#s es&eci,c#ci)nes s)n es!#+ecid#s &)' %n cien!e ( s#n # c)ns*!%i' # )'den de !'#+#). e') ) "s /ene'# en e sis!e"# de COE es #&ic#' )s c)s!)s is!'ic)s d)nde # ,n#i#' e &')ces) e cien!e #ce&!# e &'eci) #si/n#d) # &')d%c!) ) )!e #+'ic#d) de #c%e'd) # ) $%e )s c)s!)s de &')d%ccin si/ni,c#')n en e "enci)n#d) &'e ci).
14
C8o D4 In@4nt8rio D4 Producto En Proc4o E?pre,!8% /,'"' e% el #$%&e?&$ "e l' '"+!%!,&r'#!8% $r'%!'#!8% "e l' E+pre,' %e$#!$, * e,&!8%. E, l' rel'#!8% "e e?!,&e%#!', "e +'&er!', pr!+', /e ,e e%#/e%&r'% e% #/'l/!er e&'p' "e &r'%,$r+'#!8% p'r' l' el')$r'#!8% "e /% r$"/#&$ el #/'l %$ p/e"e #$%,!"er'r,e '(% #$+$ &er+!%'"$. L$, I%e%&'r!$, ,e p/e"e% #l',!!#'r p$r ,/ #$%"!#!8% "/r'%&e el pr$#e,$ r$"/#&$, e% pr$#e,$ "e M'%/'#&/r'#!8% C$%,!,&e e% l' pr$"/##!8% p'r#!'l+e%&e +'%/'#&/r'"'3 * ,/ #$,&$ #$+pre%"e +'&er!'le, +'%$ "e $)r' * ',&$, !%"!re#&$, "e ')r!#'#!8% /e le, ,$% 'pl!#')le,. I%e%&'r!$ "e "!,!p'#!8% N$, '*/"' ' e,&')!l!'r el pr$"/#&$ %$, )e%e!#!' e% e!&'r &!e+p$, e?&r', ,/)#$%&r'&$, "e,p!"$, ,e/r$ "e "e,p!"$, e%&re%'+!e%&$ "e,per"!#!$ p$r 'l&' "e ')!l!"'" e% l$, &r')'2'"$re, e%&re $&r$,.
Mtodo D4 C7cuo D4 Coto Tre, ,$% l$, +&$"$, #l,!#$, "e '%l!,!, "e #$,&e, el M&$"$ e!%r!# el M&$"$ S!+$%", * el M&$"$ "e l$, ele+e%&$, "e pr$"/##!8%. T$"$, ell$, e,&% )','"$, e% $per'#!$%e, +'&e+&!#', ,e%#!ll', ,/+', "e #$,&e, "!re#&$, e !%"!re#&$, ',e/r'"$, * %$ ',e/r'"$, e. E,&$, +&$"$, pr$p$r#!$%'% /%' !"e' e%er'l "el #$,&e &$&'l "e /% '##!"e%&e per$ ,!% e+)'r$ %$ &!e%e% e% #/e%&' $&r$, +/#$, '#&$re,.
El El #$,&e &$&'l "ele, '##!"e%&e M&$"$ #$,&e &$&'l l' ,/+' e,: "e '+)$,: CT J C" K C! S!+$%", M&$"$ J C' !%"!re#&$, K C%' L$,CT #$,&e, ,e #'l#/l'% e% /%#!8% "e l$, #$,&e, e!%r!# "!re#&$, +e"!'%&e l' ,!/!e%&e /%#!8% : C': #$,&e C' e, #!l "e "e&er+!%'r ,!% e+)'r$ p'r' C%' ,e '% "e J ' ? C" ',e/r'"$ C": #$,&e C! &e%er e% #/e%&' l', ,!/!e%&e, rel',: @% 'l$r #$rr!e%&e "e ' e, 4 "e ' /e l' e?pre,!8% "!re#&$ C%': #$,&e %$ ,er': L$, '##!"e%&e, ,e '% "e #l',!!#'r e% "e&er+!%'"$, &!p$,: C! A1 J 4 ?A= C"A> A4 e. ',e/r'"$ C!: #$,&e $r l$ /e ,e p/e"e '!r+'r /e el #$,&e &$&'l "el '##!"e%&e !%"!re#&$ L' el e+pre,' "e)e /%' e,&'",&!#' ,er' /%&/pl$ "e lle'r l$, #$,&e, "!re#&$,. "el %(+er$ "e e#e, pr$"/#e #'"' #l',e "e '##!"e%&e. CT/e J 5 ,e ? C" Se ' "e #'l#/l'r el #$,&e +e"!$ %$ ',e/r')le "e #'"' 15
'##!"e%&e "e #'&e$r' FA /e $#/rre e?pre,'"$ e% C1 C= C> C4 e. Se ' "e #'l#/l'r el #$,&e +e"!$ "e l$, '##!"e%&e, p'r' #'"' &!p$ "e ell$,. El #$,&e &$&'l e,: CTJC' K C1 A1 K C= A= K C> A> K...K C% K A%
Se )',' e% 5 '#&$re, e% l' pr$"/##!8%: 1. M'%$ "e $)r'. =. M'/!%'r!'. M&$"$ "e l$, ele+e%&$, "e pr$"/##!8%.
>. M'&er!'l. 4. I%,&'l'#!$%e,. 5. T!e+p$ El #$,&e &$&'l e, l' ,/+' "e l$, #$,&e, $ pr"!"', pr$"/#!"', e% #'"' ele+e%&$ "e pr$"/##!8% ' #'/,' "el '##!"e%&e.
E% l' '#&/'l!"'" "e)!"$ ' l', #'re%#!', /e pre,e%&'% l$, +&$"$, '%&er!$re, ,e e+ple'% +e&$"$l$', "e #l#/l$ +/#$ +, "e,'rr$ll'"', * /e #/e%&'% #$% l' 'l$r'#!8% "e +(l&!ple, '#&$re,.
Concuión 'r' l', e+pre,', el #$%&r$l "e l$, #$,&$, e, "e r'% !+p$r&'%#!' *' /e "e ell$ "epe%"e ,/ /&!l!"'" * ,/ #$%,$l!"'#!8% e% el +er#'"$. L$, '"+!%!,&r'"$re, e,&')le#e% +e#'%!,+$, "e #$%&r$l * $r+/l'% e,&r'&e!', $r!e%&'"', 'l +e2$r 'pr$e#'+!e%&$ "e l$, re#/r,$, p'r' l' pr$"/##!8% $ pre,&'#!8% "e ,er!#!$ *' /e ell$ ''l' ,/ e,&!8%. De)!"$ ' l' #$+ple2!"'" e% l$, pr$#e,$, "e +/#', e+pre,', l$, #$%&'"$re, ,/ele% "!,&r!)/!r l$, #$,&$, "e l$, "ep'r&'+e%&$, "e ,er!#!$ ' l$, "e $per'#!8% * ' l', l%e', "e pr$"/#&$, !%"!!"/'le,. E% ,! l' 16
"!,&r!)/#!8% e, /% +e"!$ p'r' "!!"!r /% #$%2/%&$ "e #$,&$, e% "!re#&$, e !%"!re#&$, * /%' e "!!"!"$, l$, !%"!re#&$, ,e pr$#e"e% ' ',!%'r 'r!', ,/)/%!"'"e,. T$"$ pr$#e,$ pr$"/#&!$ $ pre,&'#!8% "e ,er!#!$ #$%2/' &re, ele+e%&$,: +'&er!'le, "!re#&$, +'%$ "e $)r' "!re#&' * #$,&$, !%"!re#&$,. L$, "!re#&$, ,e ',!%'% ' l$, #$,&$, "e pr$"/##!8% "!re#&'+e%&e. N$ $),&'%&e l' ',!%'#!8% "e l$, !%"!re#&$, e, #$+ple2'. E,&e 'r&#/l$ e?p$%e l' "!,&r!)/#!8% "e #$,&$, "e "ep'r&'+e%&$, "e ,er!#!$ ' l$, "e pr$"/##!8%. L' +e&$"$l$' e, "$#/+e%&'l !%#l/*e%"$ '%l!,!, * pre,e%&'#!8% "e #',$ pr#&!#$. Se "e! %e% &!p$, "e "ep'r&'+e%&$, #'p'#!"'" "e pl'%&' * +&$"$, p'r' ',!%'r l$, #$,&$, "e l$, "ep'r&'+e%&$, "e ,er!#!$, ' pr$"/##!8%. L$ pr!+er$ e, "!'r'+'r el ,!,&e+' "e #$,&$, #$%,!"er'%"$ &$"', ,/, !%&errel'#!$%e, !%&er%', p'r' l/e$ e,&')le#er ' /e "ep'r&'+e%&$ ''"e #$,&$, e,e ,er!#!$. Se/!"'+e%&e e,&')le#er el +&$"$: /%' pe/e' e+pre,' $p&'r' p$r el +&$"$ "!re#&$ /,'%"$ /%' ,$l' )',e "e 'pl!#'#!8% p'r' &$"$, l$, "ep'r&'+e%&$, "e ,er!#!$3 /%' e+pre,' r'%"e "$%"e l$, #$,&$, "e l$, ,er!#!$, ,e'% ,!%!! #'&!$, 'r' %',!, e% l' re!,!8% per+'%e%&e.
Bi:io
APERMORTON LYLE QACOSEN Y DAVID RAMRE . 19. C$%&')!l!"'" "e C$,&$,. @% e%$/e '"+!%!,&r'&!$ p'r' l' &$+' "e "e#!,!$%e,. M#Gr'!ll. RAY@RN L.G. 1999. C$%&')!l!"'" * A"+!%!,&r'#!8% "e C$,&$,. Se?&' E"!#!8%. M#Gr'!ll.
18