Język angielski Repetytorium Gimnazjum klasy 1- 3

Repetytorium

GIMNAZJUM klasy 1-3

WYDAWNICTWO SZKOLNE PWN

P I L N E : s u k c e s na s p r a w d z i a n a c h , k l a s ó w k a c h i e g z a m i n i e g i m n a z j a l n y m

0 Temat

O

Zagadnienia tematyczne

0

Dział podstawy programowej

A man is as old as he feels

personal pronouns demonstrative pronouns interrogative pronouns personal details asking about personal details e-mail address countries and states languages and nationalities hobbies

I. Znajomość środków językowych. 1.1. Człowiek. Dane personalne, zainteresowania. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.3. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.1. Uczeń nawiązuje kontakty towarzyskie. 6.3. Uczeń uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia. III. Tworzenie wypowiedzi. 7.2. Uczeń uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia.

Clothes do not make the man

Present Simple: to be comparative and superlative of adjectives vague language popular responses general appearance clothes and accessories character and personality feelings and emotions

1. Znajomość środków językowych. 1.1. Człowiek. Wygląd zewnętrzny, uczucia i emocje, zainteresowania.

16

II. Rozumienie wypowiedzi. 2.2. Uczeń znajduje w tekście określone informacje, rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi. 1!!. Tworzenie wypowiedzi.■ 5.1. Uczeń opisuje ludzi.¡ 0

5.5. Uczeń wyraża i uzasadnia swoje opinie, p o g lą d y iu cz u c ia!M 5.9. Uczeń stosuje formalny i nieformalny styl w zależności od s y t u a c ji.!

A house is not a home

Good fences make good neighbours

Q

1

^ J

Practise ma kes perfect

język angielski | repetytorium

Present Simple can, have got adverbs of frequency types of homes parts of a house furniture and household equipment describing a house/flat housework talking about accomodation

I. Znajomość środków językowych. 1.2. Dom. Opis domu, pomieszczeń domu i ich wyposażenia. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 5.2. Uczeń opisuje wydarzenia życia codziennego.

there is/are the order of adjectives nouns - plural in, on, at false friends make and do places in a town location prepositions of place

1. Znajomość środków językowych. I.2. Dom. Miejsce zamieszkania. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.4. Uczeń określa intencje nadawcy/autora tekstu.

Present Continuous non-continuous verbs imperative telling the time formal and informal English spelling types of schools places, people and things at school studying, marks, exams school life classroom language

20

III. Tworzenie wypowiedzi.

7.6.

Uczeń wyraża intencje i preferencje.

8.3.

Uczeń przekazuje w języku obcym informacje sformułowane

w języku polskim.

24

|3. Uczeń rozumie proste artykuły p r a s o w e .»

III. Tworzenie wypowiedzi. 5.1. Uczeń opisuje miejsca. 11. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym. LZnajomość środków językowych. 1.3. Szkoła. Życie szkoły. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.1. Uczeń reaguje na polecenia. 3.3. Uczeń określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi. 12.6. Uczeń rozróżnia formalny i nieformalny styl w y p o w i e d z i . „

[6.2. Uczeń rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.2. Uczeń stosuje formy grzecznościowe. 6.3. Uczeń uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia.

28

oo Temat

0

O


Learn to walk before you run

Present Simple and Present Continuous both, either, neither compound nouns word formation on the phone text messaging agreement and disagreement school subjects using a telephone

Business before pleasure

talking about future (Present Simple, Present Continuous, be going tö) jobs talking about work activities connected to work

If a job is worth doing, it is worth doing well

Future Simple przyimki określające kierunek i odległość using capital letters expressing dreams and wishes describing plans for the future

1. Znajomość środków językowych. 1.4. Praca. Miejsce pracy. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.5. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. 3.1. Uczeń określa główną myśl tekstu. 3.2. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. 3.3. Uczeń określa intencje nadawcy/autora tekstu. Illl. Tworzenie wypowiedzi.^ |5.7. Uczeń opisuje intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość.B

40

No man is an island

forma dzierżawcza possessive adjectives and pronouns Past Simple: to be congratulating

1. Znajomość środków językowych. 1.5. Życie rodzinne i towarzyskie. Członkowie rodziny, okresy życia, święta i uroczystości. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.2. Uczeń określa główną myśl tekstu. 3.2. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. 3.3. Uczeń określa intencje nadawcy/autora tekstu. 3.4. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.2. Uczeń stosuje formy grzecznościowe. V. Przetwarzanie wypowiedzi. 8.1. Uczeń przekazuje informacje zawarte w materiałach wizualnych. . Tworzenie wypowiedzi. 5.6. Uczeń wyraża swoje emocje.

44

If you want a friend, be a friend

Past Simple regular and irregular verbs

I. Znajomość środków językowych. 1.5. Życie rodzinne i towarzyskie. Czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, II. Rozumienie wypowiedzi. 2.3. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. 2.5. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. 3.1. Uczeń znajduje w tekście określone informacje; relacjonuje wydarzenia z przeszłości, opisuje doświadczenia swoje i innych osób. III. Tworzenie wypowiedzi. 5.3. Uczeń przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości. V. Przetwarzanie wypowiedzi. 8.1. Uczeń przekazuje informacje zawarte w materiałach wizualnych.

48

O

O


One man's countable and uncountable meat is nouns another man's some/any/no poison much/many/a lot of make uncountable countable food and drink tasty and healthy at the table


1. Znajomość środków językowych. 1.3. Szkoła. Przedmioty szkolne. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.4. Uczeń prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia. 11. Rozumienie wypowiedzi. 12. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne. ■3.2. Uczeń określa główną myśl poszczególnych części tekstu.■ 13.4. Uczeń określa intencje nadawcy/autora tekstu.B 16.6. Uczeń proponuje. przvimuie i odrzuca propozvcie i sueestie.B 1. Znajomość środków językowych. 1.4. Praca. Popularne zawody i związane z nimi czynności. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.4. Uczeń określa intencje nadawcy/autora tekstu. 2.5. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. III. Tworzenie wypowiedzi. 5.6. Uczeń opisuje intencje i plany na przyszłość.

I. Znajomość środków językowych. 1.6. Żywienie. Artykuły spożywcze. III. Tworzenie wypowiedzi. 4.4. Uczeń opisuje swoje upodobania. 6.3. Uczeń uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia. 7. Uczeń pisze krótki list prywatny/wiadomość. V. Przetwarzanie wypowiedzi. 8.1. Uczeń przekazuje w języku obcym informacje sformułowane w języku polskim i materiałach wizualnych.

32

36

oo Zagadnienia tematyczne

A ©

Q

O


First come, first served

a few/few a little/little too/enough indefinite pronouns no/none/ no one proposals, invitations, suggestions preparing food in a restaurant

1. Znajomość środków językowych. 1.6. Żywienie. Lokale gastronomiczne. Posiłki ilffifffrflEBnSWM II. Rozumienie wypowiedzi. 6.5. Uczeń wyraża swoje opinie i życzenia. 6.7. Uczeń wyraża podziękowania, zgodę lub odmowę.

56

If you buy cheaply, you pay dearly

cardinal numbers money - how to read prices? prepositions you, one, ones shopping - clothes, jewellery, cosmetics and household arti cles, stationery, gardening and DIY tools in a shop

I. Znajomość środków językowych. I.7. Zakupy i usługi. Rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie. * II. Rozumienie wypowiedzi. 2.2. Uczeń określa główną myśl tekstu. 2.3. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. 2.4. Uczeń określa intencje nadawcy/autora tekstu. 2.5. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. III. Tworzenie wypowiedzi. 6.1. Uczeń opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynności. 5.5. Uczeń wyraża i uzasadnia swoje poglądy, uczucia. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.4. Uczeń prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia. 6.8. Uczeń wyraża swoje opinie, intencje, preferencje i życzenia, pyta o opinie, preferencje i życzenia innych. V. Przetwarzanie wypowiedzi. 8.1. Uczeń przekazuje informacje zawarte w materiałach wizualnych. 13. Uczeń posiada świadomość językową.

60

A customer is always right

modals conjunctions: and, so, because, or, but complaining British and American English

1. Znajomość środków językowych.

64

II. Rozumienie wypowiedzi. 3.1. Uczeń określa główną myśl tekstu. 3.2. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.3. Uczeń uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia. 6.4. Uczeń prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia. 6.5. Uczeń wyraża swoje opinie i życzenia, pyta o opinie i życzenia innych. 16.5. Uczeń prowadzi proste negocjacje w typowych sytuacjach życiaH j codziennego. §3|

©

©

All roads lead to Rome

Present Perfect booking a room types of holidays places, activities, attractions plane and airport accomodation describing places writing a postcard holiday equipment

I. Znajomość środków językowych. I.8. Podróżowanie i turystyka. Środki transportu. ISP1HW II. Rozumienie wypowiedzi. 2.5. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. III. Tworzenie wypowiedzi. 5.4. Uczeń relacjonuje wydarzenia z przeszłości. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.5. Uczeń prowadzi proste negocjacje w typowych sytuacjach życia codziennego.

B8

Success is a journey, not a destination

Past Simple and Present Perfect prepositions of manner and purpose/reason at a travel agency and a tourist information office travelling booking/buying a ticket directions

1. Znajomość środków językowych. 1.8. Podróżowanie i turystyka. Orientacja w terenie. Informacja turvstvczna. Zwiedzanie. iiiiiU i.ir y .u m i.M ij.s i 5.8. Uczeń opisuje doświadczenia swoje i innych osób.H V. Przetwarzanie wypowiedzi.K 8.3. Uczeń przekazuje w języku obcym informacje sformułowane 1

72


5

O Numer tygodnia

o Temat

1 Strona

1. Znajomość środków językowych. I.9. Kultura. Dziedziny kultury. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.2. Uczeń określa główną myśl tekstu. 2.3. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. III. Tworzenie wypowiedzi. 5.4. Uczeń opisuje swoje upodobania. 5.5. Uczeń wyraża swoje opinie i uczucia. |5.1. Uczeń opisuje ludzi, przedmioty, miejsca, zjawiska i czynności.■ B5.5. Uczeń wyraża i uzasadnia swoje poglądy, uczucia. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.5. Uczeń wyraża swoje opinie i życzenia, pyta 0 opinie i życzenia innych. 6.8. Uczeń wyraża swoje opinie, intencje, preferencje i życzenia, J pyta o opinie, preferencje i życzenia innych, zgadza się, sprzeciwia się.

76

Past Continuous and Past Simple zdania z dwoma dopełnieniami requests accepting and denying requests expressing gratitude, saying 'thank you'

1. Znajomość środków językowych. I.9. Kultura. Uczestnictwo w kulturze, II. Rozumienie wypowiedzi. 2.1. Uczeń reaguje na polecenia. 3.2. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. 3.2. Uczeń określa główną myśl poszczególnych części tekstu.■ 13.3. Uczeń znajduje w tekście określone informacje.■ III. Tworzenie wypowiedzi. 5.3. Uczeń przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.2. Uczeń stosuje formy grzecznościowe. 6.7. Uczeń wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę lub odmowę wykonania prośby. 7. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego. V. Przetwarzanie wypowiedzi.■ 8.3. Uczeń przekazuje w języku obcym informacje sformułowanej w języku polskimiKhL

80

Slow and steady wins the race

ordinal numbers telling the date przyimki przy określeniach czasu doing sports

I. Znajomość środków językowych. I.10. Sport. Popularne dyscypliny sportu, sprzęt sportowy. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.3. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. 2.5. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. III. Tworzenie wypowiedzi. 5.1. Uczeń opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynności. 5.3. Uczeń przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości. 5.1. Uczeń opisuje ludzi, przedmioty, miejsca, zjawiska i czynności. 5.4. Uczeń relacjonuje wydarzenia z przeszłości. 5.9. Uczeń stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi w zależności od sytuacji. V. Przetwarzanie wypowiedzi. 8.1. Uczeń przekazuje informacje zawarte w materiałach wizualnych.

84

Winners never quit, and quitters never win

adverbs stopniowanie przysłówków comparing sport places

I. Znajomość środków językowych. I.10. Sport. Dyscypliny sportu, sport wyczynowy, imprezy sportowe. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.3. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. 2.4. Uczeń określa intencje nadawcy/autora tekstu. 2.5. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. 3.1. Uczeń określa główną myśl tekstu.___________ 3.6. Uczeń rozpoznaje związki pomiędzy poszczególnymi częściami

The pen is mightier than the sword

Past Continuous art, music, literature, theatre, film, culture in general giving opinion asking for opinion expressing other people’s opinion

A little learning is a dangerous thing

O

©

O



ul. Tworzenie wypowiedzi. 5.1. Uczeń opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynności. 5.6. Uczeń przedstawia opinie innych osob. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.3. Uczeń uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia. 6.10. Uczeń prosi o radę i udziela rady. V. Przetwarzanie wypowiedzi. 8.1. Uczeń przekazuje informacje zawarte w materiałach wizualnych.


|

|

r

Numer

I tygodnia

£ !k

W

©

.. Temat



Prevention is better than

0,1, II conditionals apologizing parts and organs of the body health problems healthy lifestyle

I. Znajomość środków językowych. 1.11. Zdrowie, samopoczucie, choroby. Higieniczny tryb życia. 6.8. Uczeń prosi o powtórzenie bądź wyjaśnienie. III. Tworzenie wypowiedzi.|■ 5.1. Uczeń opisuje zjawiska 1IV. Reagowanie na wypowiedzi. [6.12. Uczeń przeprasza i pr;zyjmuje przeprosiny.

92

Bitter pills may have blessed effects

should/shouldn’t must/mustn’t need/needn’t have to reflexive pronouns each other at the doctor’s medical care and examination

1. Znajomość środków językowych. 1.11. Zdrowie. Objawy chorób. Leczenie. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.3. Uczeń znajduje w tekście określenie informacje. ■6.10. Uczeń prosi o radę, udziela rady.® |6.4. Uczeń uzyskuje i przekazuje informacjeiwyjaśnie^

96

Necessity is the mother of invention

direct and indirect speech basic technological equipment household appliances other machines and parts of equipment giving instructions and using various equipment

I. Znajomość środków językowych. 1.12. i technika. Korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych, |obsługa podstawowych urządzeń technicznych, technologie informacyjno-komunikacyjne. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.5. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. 3.1. Uczeń określa główną myśl tekstu. 3.3. Uczeń określa intencje autora/nadawcy tekstu. III. Tworzenie wypowiedzi. 5. Uczeń tworzy bardzo krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi pisemne w formie prostych wyrażeń i zdań. 5.1. Uczeń opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynności. V. Przetwarzanie wypowiedzi. 8. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie. 8.1. Uczeń przekazuje informacje zawarte w materiałach wizualnych.

100

V. P iz d s z t.ik jiu e w y p o w i e d z i

8. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnieJ 8.1. Uczeń przekazuje w języku obcym informacje zawarte w materiałach| wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach), B audiowizualnych (np. filmach, reklamach) oraz tekstach obcojęzycznych!

K

O

ł

The science of today is the technology of tomorrow

relative pronouns who, which, what indirect questions relative clauses when you don’t know the word... language of mathematics® chemistry, biology, ■ physics, astronomy®

A leopard cannot change its spots

articles gerund and infinitive adjectives ending with -ed or -ing nature and geographical features the weather save the environment months and seasons


1. Znajomość środków językowych. j y l NaukalireaiTOllEliodkrvcia naukowe, wynalazkil^B II. Rozumienie wypowiedzi. 2.5. Uczeń określa kontekst wypowiedzi. 3. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne. 3.2. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. |3.2. Uczeń określa główną myśl poszczególnych części tekstu. ® III. Tworzenie wypowiedzi. 5.1. Uczeń opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynności. 9. Uczeń wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem. 11. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym. 12. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne i strategie kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta jakiegoś wyrazu. ■V. Przekształcanie wypowiedzi.® ¡8. Uczeń przetwbrza tekst ustnielubpisemni^

104

I. Znajomość środków językowych. 1.13. Świat przyrody. Pogoda, krajobraz. Zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego. II. Rozumienie wypowiedzi. 3.6. Uczeń rozpoznaje związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 5.5. Uczeń wyraża swoje opinie i uczucia. 6.8. Uczeń zgadza się, sprzeciwia się.

108

7

Temat



§71 Mm

One swallow doesn’t make a summer

passive voice notices and signs wild animals pets plants patterns and shapes natural disasters natural phenomena

Q

Birds of feather flock together

Past Perfect relative clauses in Past Perfect compound adjectives abbreviations at the police station crime, law and order

1. Znajomość środków językowych. 1.13. Świat przyrody. Rośliny i zwierzęta. II. Rozumienie wypowiedzi. 3. Uczeń rozumie napisy informacyjne. 'III. Tworzenie wypowiedzi.H ¡5.1. Uczeń opisuje zjawiska^®

I. Znajomość środków językowych. 1.14. Zycie społeczne. Przestępczość. III. Tworzenie wypowiedzi.

112

116

5.4. Uczeń relacjonuje wydarzenia z przeszłości. 5.1. Uczeń opisuje miejsca i czynności. II. Rozumienie wypowiedzi.

A penny saved is a penny gained

prepositions after some verbs and adjectives the phonetic alphabet collocations social issues politics in the office money state matters

I. Znajomość środków językowych. 11.14. Zycie społeczne. Konflikty i problemy społeczne. Uzależnienia.® III. Tworzenie wypowiedzi. 7.2. Uczeń uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.5. Uczeń pyta o opinie i życzenia innych.

120

such, so, what relative clauses asking for repeat asking about meaning sorry, I don’t understand

1. Znajomość środków językowych. I.15. Elementy wiedzy o krajach obszaru nauczanego języka oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu międzykulturowego oraz tematyki integracji europejskiej. II. Rozumienie wypowiedzi. 2.3. Uczeń znajduje w tekście określone informacje. 3.2. Uczeń określa główną myśl poszczególnych części tekstu. 3.6. Uczeń rozpoznaje związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu. IV. Reagowanie na wypowiedzi. 6.8. Uczeń prosi o powtórzenie bądź wyjaśnienie tego, co powiedział rozmówca. 12. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne i strategie kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta jakiegoś wyrazu. |V. Przekształcanie wypowiedzi.® ■8.3. Uczeń przekazuje w języku obcym informacje sformułowane H j -

124

o

East or West, home’s the best

0

It takes all sorts to make a world

informacje o krajach angielskiego obszaru językowego

0

1

flfl

1. Znajomość środków językowych. I.15. Elementy wiedzy o krajach obszaru nauczanego języka oraz o kraju ojczystym. 9. Uczeń wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem. II. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym. 13. Uczeń posiada świadomość językową.

128

Odpowiedzi do zadań

133

Arkusze egzaminacyjne

145

WORD BANK

153


D ra g i G im n a z ja listo !

3. Znajomość środków językowych. Ta część egzaminu sprawdza zasób słownictwa i znajomość gra

Przed Tobą egzamin gimnazjalny z języka angielskiego. Egzamin

matyki, a ściśle mówiąc poprawnego językowo „znalezienia się”

jest przeprowadzany na dwóch poziomach:

w danej sytuacji. Zadania będą oparte na pojedynczych zdaniach

- podstawowym (trwa 60 minut; obowiązkowy dla wszystkich uczniów),

Typy zadań na poziomie podstawowym: zadania zamknięte (wy

lub krótkich tekstach, autentycznych i adaptowanych.

- rozszerzonym (trwa 60 minut; obowiązkowy dla uczniów, któ

bór wielokrotny, dobieranie).

rzy kontynuują naukę angielskiego ze szkoły podstawowej).

Typy zadań na poziomie rozszerzonym: zadania otwarte (uzupeł

Uczniowie, którzy nie uczyli się angielskiego przed gimnazjum,

nianie luk podanymi wyrazami w odpowiedniej formie, parafra

a chcieliby sprawdzić swoją wiedzę na poziorpie rozszerzonym,

zowanie zdań, tłumaczenie fragmentów zdań na język obcy, ukła

będą mieli taką możliwość.

danie fragmentów zdań z podanych elementów leksykalnych).

S tru k tu ra eg za m in u z ję z y k a a n g ie ls k ie g o

4. Znajomość funkcji językowych (tylko poziom podstawowy). Ta część egzaminu sprawdza umiejętność reagowania na wypo wiedzi oraz świadomość językową. Zadania z tego obszaru mogą

poziom podstawowy rozumienie ze słuchu rozumienie tekstów pisanych znajomość środków językowych znajomość funkcji językowych

poziom rozszerzony rozumienie ze słuchu rozumienie tekstów pisanych znajomość środków językowych wypowiedź pisemna

być związane zarówno z nagraniami, jak i tekstami autentyczny mi oraz adaptowanymi. Typy zadań: wybór wielokrotny i dobieranie. 5. Wypowiedź pisemna (tylko poziom rozszerzony). Ta część egzaminu sprawdza umiejętność pisania prostych teks tów. Najczęściej sąto: e-mail, wiadomość, pocztówka oraz krótki

część egzaminu

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

rozumienie ze słuchu

3/4 zadania ok. 10 minut 30% punktów zadania zamknięte

2/3 zadania ok. 12 minut 25% punktów zadania zamknięte

rozumienie tekstów pisanych

3/4 zadania 30% punktów zadania zamknięte


znajomość środków językowych


2/3 zadania 25% punktów zadania otwarte

list prywatny z elementami opisu, relacjonowania, zaproszenia, wyrażania oraz uzasadniania opinii i uczuć itp. Polecenia do za dań pisemnych składają się z trzech części i należy się odnieść do każdej z nich. Tekst powinien zawierać 50-100 słów.

K ry te ria o ce n ia n ia zadań e g zam inacyjnych Zadania zamknięte zapewniają obiektywizm punktowania i są oceniane według jednolitych kryteriów. Liczba punktów za całe zadanie zależy od liczby podpunktów w zadaniu-za każdy pod punkt przyznawany jest jeden punkt. Przy ocenie przyznaje się tylko pełne punkty. Brak odpowiedzi, błędna odpowiedź lub za

znajomość funkcji językowych


nie ma

wypowiedź pisemna

nie ma

1/2 zadania 25% punktów zadania otwarte

znaczenie większej liczby odpowiedzi, niż wskazano w polece niu, ocenia się na 0 punktów. Zadania otwarte ocenia się tak samo, jedynie w przypadku wy powiedzi pisemnych obowiązują odrębne, bardzo szczegółowe kryteria. 1. Treść (0-4 p.)

1. Rozumienie ze słuchu. Ta część egzaminu sprawdza umiejętność rozumienia tekstów

Ocenie podlega, ile elementów polecenia uczeń zrealizował i ile rozwinął.

mówionych na podstawie nagrań. Teksty (oparte na źródłach

2. Spójność i logika wypowiedzi (0-2 p.)

autentycznych i adaptowanych) będą czytane przez rodzimych

Ocenie podlega struktura tekstu, podział na akapity oraz po

użytkowników języka. Każde nagranie zostanie odtworzone dwu

wiązania leksykalne i gramatyczne w obrębie zdań i między

krotnie. Czas konieczny do zapoznania się ze szczegółami pole

zdaniami.

cenia (np. ze zdjęciami) i przeniesienia odpowiedzi na kartę od

3. Zakres środków językowych (0-2 p.)

powiedzi/arkusz będzie uwzględniony w nagraniu. Na poziomie

Ocenie podlega bogactwo słownictwa i konstrukcji zdaniowych,

podstawowym odpowiedzi do wyboru często będą miały formę

umiejętność budowania wypowiedzi.

zdjęć lub elementów graficznych.

4. Poprawność środków językowych (0-2 p.)

Typy zadań: wybór wielokrotny, dobieranie, z luką, prawda/fałsz.

Ocenie podlega liczba błędów gramatycznych, leksykalnych

2. Rozumienie tekstów pisanych.

i ortograficznych zakłócających komunikację (prowadzących do nieporozumień).

Ta część egzaminu sprawdza umiejętność czytania ze zrozumie

Uwaga! Przy ocenie poprawności środków językowych w wypo

niem tekstów autentycznych i adaptowanych.

wiedziach uczniów ze stwierdzoną dysleksją nie bierze się pod

Typy zadań: wybór wielokrotny, dobieranie, z luką, prawda/fałsz.

uwagę błędów ortograficznych.


Jak ko rz ys ta ć z te g o re p e ty to riu m ?

Przed wykonaniem zadań warto powtórzyć wykorzystywany w nich zestaw słownictwa zebrany w banku słówek (word bank)

Repetytorium składa się z 15 działów zgodnych z podstawą pro

na końcu książki (słownictwo dla poziomu rozszerzonego ozna

gramową dla poziomu rozszerzonego. Podstawa programowa

czono czerwonym kolorem czcionki).

dla poziomu podstawowego nie zawiera działu Życie społeczne,

Na nowym egzaminie gimnazjalnym słownictwo odgrywa bar

jeśli więc zdajesz egzamin na poziomie podstawowym, nie mu

dzo ważną rolę, zatem nie można zaniedbać jego powtarzania

sisz uczyć się ujętych w tym dziale słówek i zwrotów. Nie ozna

oraz uczenia się nowych słówek. Poniżej kilka rad, jak uczynić

cza to jednak, że możesz ten dział całkiem pominąć - są w nim

naukę słówek łatwiejszą.

również zagadnienia, które należy znać także na poziomie pod stawowym. Pozostałe 14 działów obowiązuje wszystkich uczniów.

► Dziel naukę na małe porcje i najlepiej ucz się codziennie choć

Każdy dział podstawy rozpisany jest na dwa tygodnie (weeks)

kilku wyrazów. ► Poznane słówka regularnie powtarzaj. Poświęć na to kilka mi

powtórzeniowe. Wszystkie tygodnie mają taką samą budowę. Najpierw jest część teoretyczna, zawierająca porcję wiedzy po dzieloną na bloki tematyczne: gramatykę (grammar), struktury ję

nut dziennie. ► W celu łatwiejszego zapamiętania zestawiaj słówka w pary

zykowe (language), scenki sytuacyjne (situations) oraz przydatne

przeciwieństw, grupy tematyczne, układaj z nich zdania, rób

wyrażenia i zwroty (useful expressions). Podział tematów na po

schematy lub rysunki. Większość z nas jest wzrokowcami -

ziomy podstawowy i rozszerzony jest zaznaczony w spisie treści.

patrz więc na słówka jak najczęściej!

Po materiale teoretycznym następuje część zadaniowa. Zadania

► „Oporne” wyrazy zapisuj pojedynczo na małych karteczkach

do każdego tygodnia zajmują dwie strony. Na pierwszej stronie

i umieszczaj w miejscach, na które często patrzysz np. na obu

znajdują się ćwiczenia leksykalno-gramatyczne, które mogą nie

dowie komputera, lodówce czy ramie lustra. Staraj się przeczytać

co odbiegać od zadań egzaminacyjnych, ale ułatwią powtórze

je na głos, wraz ze znaczeniem, kilka razy dziennie. Pomaga!

nie i usystematyzowanie wiedzy dotyczącej zagadnień grama tycznych i zasobu słownictwa. Te ćwiczenia nie są przypisane do

Jeśli czytasz te słowa w sierpniu lub wrześniu, masz wystarcza

poziomów - nawet jeżeli bazują na materiale z poziomu rozsze

jącą ilość czasu, aby iść rytmem tygodniowym - aż do kwietnio

rzonego, przeważnie sprawdzają umiejętności językowe obowią

wego egzaminu. Jeśli jednak ostatni rok nauki w gimnazjum już

zujące także na poziomie podstawowym. Druga strona przezna

dawno się zaczął, dostosuj materiał do czasu, jaki pozostał do

czona jest na zadania typowo egzaminacyjne, które umożliwią

egzaminu, np. w cztery tygodnie powtarzaj materiał z 5-6 roz

oswojenie się ze specyficzną formą zadań sprawdzanych na eg

działów. A na koniec koniecznie przetestuj swoją wiedzę, wyko

zaminie gimnazjalnym oraz poznanie technik ich rozwiązywania

rzystując dołączone do książki arkusze egzaminacyjne.

(w czym pomogą zamieszczone pod nimi wskazówki egzamina cyjne). Zadania z poziomu rozszerzonego - zgrupowane na koń cu - są oznaczone innym kolorem.


Życzymy sukcesów!!! Autorki i Wydawnictwo

A M AN IS AS OLD AS HE FEELS

ORAMMAR Personal pronouns - zaimki osobowe

Demonstrative pronouns and determiners - zaimki i określniki wskazujące______________

Zaimki osobowe zastępują w zdaniu nie tyle osoby, co osoby gra matyczne, czyli rzeczowniki. Ich forma zależy od funkcji w zda

Zaimki wskazujące wskazują na konkretną rzecz, osobę lub

niu (tego, czy zastępują podmiot, czy dopełnienie).

zjawisko.

■ 1. poj.

1. mn.

Zaimki zastępujące dopełnienie

Zaimki zastępujące podmiot

Osoba

1. poj.

THIS

1. mn.

THESE

zastosowanie

1.

1

ja

me

mnie, mi, mną

2.

you

ty

you

ciebie, cię, tobie, tobą

3.

he

on

him

jego, niego, go, nim

she

ona

her

ją, nią

it

ono

it

tego, go, to, tym

1.

we

my

us

nas, nami, nam

2.

you

wy

you

was, wami, wam

3.

they

oni

them

ich, im, je, nimi, nich

THAT THOSE

► o rzeczach znajdujących się blisko ► o rzeczach i zdarze niach bliskich w czasie, współczesnych

► o rzeczach znajdujących się daleko ► o rzeczach i zdarze niach odległych w cza sie, przeszłych

Paul's gone to France. He’ll stay therefor three weeks. Susan and John met in April. They got married in December. Tell Adam I will miss him. Where are my glasses? I can't find them. I’m looking for my book. Where can it be?

This is a cor, that is an

These are boys, those are

old banger.

hooligans.

Zaimka it często używamy w zdaniach z podmiotem domyślnym (kiedy w zdaniu „nie ma’’ podmiotu). It's raining. It's Tuesday. It was difficult to learn all those words. It can be very cold in October.

T łum a cze n ia a użycie z a im k ó w W codziennym angielskim często używa się dopełnieniowych za imków w takich wypowiedziach, gdzie po polsku mówimy „ja",

This is a snowman.

These are my apples.

That was a snowman.

Those were my apples.

„ty” , a nie „mnie", „ciebie” . - Who’s there?

- Kto tarn?

-M e!

- Ja!

- Who broke this window?

- Kto wybił to okno?

- 1think it was him.

- Myślę, że to on.

- Does anybody want another - Czy ktoś ma ochotę na jeszcze jeden kawałek ciasta? piece o f cake? -U s!


-M y!

Interrogative pronouns - zaimki pytające Kiedy telefonujemy do kogoś, użyjemy this w odniesieniu do siebie, a that - do rozmówcy.

Zaimki pytające wprowadzają pytania szczegółowe.

Hello, this is Agnieszka. Is that Martin? W amerykańskim angielskim (AmE) można jednak użyć this w od niesieniu do obu osób. Hello, this is Agnieszka. Is this Martin?

K tó reg o z z a im k ó w użyć? W dłuższych odpowiedziach this i that można stosować wymiennie z zaimkami osobowymi it i they. -What's this?

►

who - kto

►

what - co, jaki, jaka, jakie

►

where-gdzie

►

when - kiedy

►

why - dlaczego

►

how -jak

►

which - który

►

whose - czyj

-W here do you live?

- Gdzie mieszkasz?

- I live in Glasgow.

- Mieszkam w Glasgow.

- When did you start learn

- Kiedy zacząłeś/zaczęłaś

- What are these? ing English? - They are cups. (These are cups.)

- Six years ago.

naukę angielskiego? - Sześć lat temu.

- How was your geography

- Jak wypadł test

test? Natomiast w krótkich odpowiedziach nie używamy this/these, a wyłącznie it/they.

z geografii?

- It was quite easy.

- Był dość łatwy.

Zaimków pytających czasami nie można tłumaczyć dosłownie. -Is this your cup?

- Yes, it is.

Are these your cups?

- Yes, they are.

What is your favourite colour?

Jaki jest twój ulubiony kolor?

What does he look like?

Jak on wygląda?

How old are you?

Ile masz lat?

ZAPAMIĘTAJ Zaimki pytające wprowadzają także specjalny typ pytań

LANGUAGE

szczegółowych, tzw. pytania o podmiot. Wówczas nie sto-

Adres e-mail możemy przeliterować lub czytać całe wyrazy (jeśli częścią adresu jest np. popularne imię).

•dot

Kto tak powiedział?

ALE

Who are

Z kirn

you

rozmawiasz?

talking to?

[email protected] = sylvia underscore kaminska at vi mail dot com •underscore

Who said that?

What

Co się

ALE

happened? stało?

What did

Co wczoraj

you buy

kupiłeś?

-at

ARKUSZE EGZAMINACYJNE

suje się inwersji.

Email address - adres e-mail

USEFUL EXPRESSIONS Asking about personal details - pytania o dane osobowe How old are you?

Ile masz lat?

What are you interested in?

Czym się interesujesz?

What are your interests?

Jakie są twoje zainteresowania?

What’s your address/job/height/weight/name/surname/

Jaki jest twój adres/zawód/wzrost/waga/imię/nazwisko/

nationality/marital status?

narodowość/stan cywilny?

When were you born?

Kiedy się urodziłeś?

Where are you from?

Skąd jesteś?

Where do you come from?

Skąd pochodzisz?

Where do you live?

Gdzie mieszkasz?


13

4.3. Which hobby would be good for someone who isn’t n

CZŁOWIEK Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj się

z niezbędnym zestawem słownictwa.

interested in crafts? jewellery making

knitting

sewing

stamp collecting

4.4. Which hobby requires special equipment?

Ś t kB ---------------------------------(0-5) W poniższych zdaniach zakreśl właściwe zaim-

reading

photography

singing

doing voluntary work

4.5. Which hobby requires some writing skills? n social networking tattoos pet adoption

ki osobowe. 1.1. Come and have dinner with he / us / we.

cooking

1.2. My friend saw I/w e/m e when I was walking past the station. 1.3. Look at we / they / them!

Ar a tw

1.4. Her /H e / Him forgot to buy juice.

(o-8) Uzupełnij w poniższych zdaniach nazwy państw i narodowości według wzoru.

1.5. He / She / It was cloudy yesterday.

Ania lives In Warsaw. She Is Polish. She comes from Poland. (0-8) Zakreśl właściwy zaimek pytający. 5.1. Pierre lives In Paris. He is ........................... 2.1. What / Who / Where have I got in my pocket?

He comes from........................... 5.2. Natasha lives In Moscow. She Is ...........................

2.2. Why / Where / When is David?

She comes from...........................

2.3. What / Why / How are you?

5.3. Hans lives In Berlin. He is ..........................

2.4. How / What / Why tall are you?

He comes from ..........................

2.5. Why / Who / When is she so tired? 2.6. Who / When / What did you start learning English?

5.4. Giorgio lives in Rome. He Is ........................... He comes from..........................

2.7. Who / Why / When is this tall boy?

5.5. Eva lives in Chicago. She is..........................

2.8. What / Where / Which one do you prefer?

She comes from........................... 5.6. Linda lives in London. She is .......................... (0-8) Do pytań z poprzedniego zadania (2.1.-2.8.) do bierz pasujące odpowiedzi (A-l). Uwaga! Jedna odpo wiedź została podana dodatkowo I nie pasuje do żad

She comes from........................... 5.7. Dlmitra lives In Athens. She is .................. ........ She comes from........................... 5.8. Cheng lives In Beijing. He Is ...........................

nego pytania.

He comes from........................... 2.1.

2 . 2.

2.3.

2.5.

2.6 .

2.7.

____________________________________ I

(0-13) Uzupełnij formularz zgłoszeniowy do pra-

A. I'm 5 feet 1.

cy w wolontariacie. Możesz wpisać dane swoje lub

B. I'm fine, thanks.

kolegi/koleżanki.

C. Oh, that’s just a piece of string. Voluntary Work Application Form

D. Her name is Sarah. E. F.

He's my sister's boyfriend.

First name: 6.1.

Six years ago.

Surname: 6.2.

G. I think I’ll take the blue one.

Sex: 6.3.

H. She worked all night to finish the project.

Marital status: 6.4.

I.

Date of birth: 6.5.

I think he’s downstairs.

Place of birth: 6.6. Age: 6.7. (0-5) Zaznacz właściwy wyraz.

Nationality: 6.8. Languages spoken: 6.9.

4.1. Which one Is not an outdoor hobby? gardening

fishing

drawing

dog training

4.2. Which hobby would be good for someone who doesn’t like physical activity? dancing

bird watching


travelling

model making

Address: 6.10. Postcode: 6.11. Phone number: 6.12. E-mail: 6.13.

m

o

(0-3) Dopasuj do każdego tekstu (7.1.-7.3.) odpo

9.3.

wiednie zdanie (A-D). Wpisz rozwiązania do tabeli.

A. some pictures or sculptures.

Uwaga! Jedno zdanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje do żadnego tekstu.

C. a play.

Linda and Michael are going to see

B. a film. D. a modern building.

7.1.

Hi! My name is Sandra. I’m 14 and 1live in Krakow.

7.2.

1was born on the 24th of January 1993.

7.3.

Can you give me your address, phone number and your email?

Wskazówka egzaminacyjna Przed wykonaniem zadania przeliteruj wszystkie podane nazwiska oraz odczytaj wszystkie numery.

A. This person is taking contact data from someone.

(0-5) Przeczytaj tekst. Do każdego akapitu (10.1.-10.5.)

B. This person is asking about someone's age.

dopasuj właściwy nagłówek (A-G). Wpisz odpowied

C. This person is introducing himself/herself.

nią literę obole numeru każdego akapitu. Uwaga! Dwa

D. This person is giving his/her birth date.

nagłówki zostały podane dodatkowo i nie pasują do żadnego akapitu.

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jaką informację przekazuje każda wypowiedź. Upewnij się, że właściwie rozumiesz kluczowe wyrazy.

A. Blog about what? B. Blog for friends? C. Blog where? D. When to start a blog?

(0-5) Przeczytaj tekst. Spośród wyrazów podanych w ramce wybierz te, które poprawnie uzupełniają luki

E. Why blog? F. Blog for money?

8.1.-8.5. Wpisz odpowiednią literę (A-H) obok nume

G. Blog how?

ru każdej luki. Uwaga! Trzy wyrazy zostały podane dodatkowo i nie pasują do żadnej luki.

Tips for the Beginning Blogger A lot of people want to start blogging but they don't know

| B. 1my

1 F-

us

1 c - 1this G. |those

1

1 D- I it

how. First, you have to answer some important questions before you can create your blog.

H- | our

10.1.........

I've got a lot of hobbies, but 8.1........... favourite one is RPG

It's fun! It’s a great outlet for your thoughts and feelings. You

gaming.

can meet people from all over the world through your blog

Why do I love 8.2............ ? I’ve always liked fantasy books and

and let them get to know you, too.

my friends often buy them for 8.3........... as a birthday present.

10.2 ................

I play computer games from time to time, but I prefer meeting

Your blog doesn't have to be autobiographical. In fact, most

people and spending time together. Sometimes we dress up as

people choose specific topics to blog about. What are your

8.4

or vampires!

hobbies, your passions, your interests? Use them as a guide for creating your blog.

Why don't you come and join 8.5........... ? We're really friendly

10.3..........

characters and have a lot of fun as knights, wizards

and welcoming to new players. There are a number of free blogging platforms out there. Blogger, Wordpress, Typepad and Livejournal are just a few

Wskazówka egzaminacyjna Dla ułatwienia możesz na początek uzupełnić luki, wpisując właściwe wyrazy po polsku. Przyjrzyj się dokładnie, jaką formę gramatyczną powinny mieć te wyrazy.

of the most popular blogging sites. Investigate each one until


A. | me \ E. p/ve

you find one that suits your needs best. 10.4.......... Read other peoples' blogs to get an idea as to how you'd like to format your own blog. There are millions of blogs out there

(0-3) Usłyszysz dialog. Na podstawie informacji za

to choose from, so I’m sure you'll find something you like! 10.5..........

wartych w nagraniu wybierz właściwą odpowiedź. Zakreśl literę A, B, C albo D.

If your blog becomes popular, It is possible to make some 9.1.

income. Programs like Google Adsense allow bloggers to make

Michael’s surname is

A. Hallsman.

B. Halsman.

C. Hilsmen.

D. Hillsman.

9.2.

money off advertisements on their blogs. Na podstawie http.7/www.buzzle.com/articles/bloggjng-tips-for-lhe-beginmng-blogger.html

Michael's telephone number is

A. 649 311369.

B. 609 331259.

C.

D. 699 321269.

689 511258.


Wskazówka egzaminacyjna Przeczytaj proponowane nagłówki. Zastanów się, jakich informacji oczekujesz w odpowiedzi na każde pytanie.

I

I

15

i 7 ■ r

i

week

CLOTHES 0 0 NOT MAKE THE M AN

1 1 1

GRAMMAR Czasownik to be w Present Simple TO BE - BYĆ

PRESENT SIMPLE

twierdzenie

przeczenie

formy pełne

formy skrócone

1am a student. You are a writer.

4’m a student. You’re a writer.

He is a teacher.

He’s a teacher.

She is a journalist.

She’s a journalist.

It is a book.

It’s a book.

We are mechanics.

We're mechanics.

You are pilots.

You’re pilots.

They are policemen.

They’re policemen.

1am not a student.

I’m not a student.

You are not a writer.

You’re not/aren’t a writer.

He is not a teacher.

He’s not/isn't a teacher.

She is not a journalist.

She's not/isn't a journalist.

It is not a book.

It's not/isn't a book.

We are not mechanics.

We’re not/aren't mechanics.

You are not pilots.

You're not/aren’t pilots.

They are not policemen.

They’re not/aren’t policemen.

pytanie ogólne

Am 1a student? Yes, you are. No, you’re not/aren’t.

i krótka odpowiedź

Are you a writer? Yes, 1am. No, I’m not. Is he a teacher? Yes, he is. No, he’s not/isn’t. Is she a journalist? Yes, she is. No, she's not/isn’t. Is it a book? Yes, it is. No, it’s not/isn’t. Are we mechanics? Yes, you are. No, you’re not/aren’t. Are you pilots? Yes, we are. No, we’re not/aren’t. Are they policemen? Yes, they are. No, they’re not/aren’t.

pytanie szczegółowe

What kind of doctor are you? I’m a surgeon.

pytanie o podmiot

What is in the fridge? Nothing. It is empty.

How is she? She’s fine.

Who is in the bathroom? Andy.

Comparative and superlative of adjectives - stopniowanie przymiotników_______________________ Stopniowanie przymiotników służy do modyfikowania ich znaczenia (wskazuje na stopień natężenia cechy przez jej odniesienie do innych osób lub rzeczy). stopień równy zwykła neutralna forma przy miotnika konstrukcja |

(not) as... as Monica is as tall as her sister. Poland is not as big as the USA.

16


stopień wyższy (comparative) forma służąca do porównania dwóch osób, rzeczy, miejsc, zjawisk

stopień najwyższy (superlative) forma służąca do porównania większej liczby osób, rzeczy, miejsc, zjawisk; wskazująca ich najbardziej charakterystyczną cechę konstrukcja

konstrukcja comparative

than

Monica is shorter than her sister. The USA is bigger than Poland.

^Hj

im

+ ę j j s ie

- +

Monica is the shortest of all her sisters. Russia is the biggest country in the world.

egum

|

Przymiotniki jednosylabowe i dwusylabowe zakończone na -y, -er, -et

dwusylabowe i dłuższe

nieregularne

Superlative

Comparative

Adjective przymiotnik

przymiotnik + -er

the + przymiotnik + -est

short fast clever dirty quiet hot

shorter faster cleverer dirtier quieter hotter

the shortest the fastest the cleverest the dirtiest the quietest the hottest

przymiotnik

more/less + przymiotnik

the most/least + przymiotnik

expensive difficult handsome

more/less expensive more/less difficult more/less handsome

the most/least expensive the most/least difficult the most/least handsome

good bad little much/many

better worse less more

the best the worst the least the most

ZAPAMIĘTAJ Niektóre przymiotniki nieregularne mają podwójne formy w stop niu wyższym i najwyższym. ► far -further/farther - the furthest/farthest (obie formy w odniesieniu do odległości, pierwsza jest także używana w znaczeniu „dalszy”, „dodatkowy”) Paris is farther/farther from Warsaw than Berlin. Tell me ifyou get any further information. ► old - older/elder - the oldest/eldest (obie formy w odniesieniu do starszeństwa, ale druga dotyczy tylko członków rodziny) My sister is older than your brother. My eldest daughter is 14years old.

W krótkich przymiotnikach zakończonych na -y po spółgłosce, przed dodaniem końcówki zamieniamy -y na np. pretty - prettier - the prettiest. W przymiotnikach jednosylabowych z krótką samogłoską w środku podwajamy ostatnią spółgłoskę np. hot-hotter-the hottest.

M o d y fik o w a n ie znaczenia p rz y m io tn ik ó w Znaczenie przymiotników można dodatkowo modyfikować: ► przez użycie określeń a bit oraz much ze stopniem wyższym przymiotnika: He's a bit older than me. On jest trochę starszy ode mnie. Mary is much taller than her sister. Mary jest o wiele wyższa niż jej siostra. ► przez dodanie do przymiotnika końcówki -ish. blue (niebieski) - blueish (niebieskawy)

Vague language - uogólnianie

9 Jak tam w pracy? Może byś odłożył rzeczy na półkę? To coś w rodzaju komedii romantycznej. Nie znoszę ciastek, lodów i tym podobnych. Rozpakuj rzeczy, potrzebuję twojej torby. Jane kupiła imbir, czosnek i tym podobne rzeczy. Spotkajmy się jutro o jakiejś porze. Jest 30 ludzi czy coś koło tego. Zrobili mniej więcej 10 ciast na konkurs.

How are things at work? Why don't you put those things on the shelf? It’s a sort of romantic comedy. I hate cakes, ice cream and things like that. Unpack your stuff, I need your bag. Jane bought ginger, garlic and that sort of things. Let’s meet sometime tomorrow. There are 30 people or so. They made 10 cakes for the competition, more or less.


LANGUAGE

What does she look like? Jak ona wygląda? What is she like? Jaka ona jest? What does she like? Co ona lubi?

USEFUL EXPRESSIONS Talking about feelings and emotions - rozmowa o uczuciach i emocjach

Popular responses - popularne odpowiedzi i reakcje I

Zainteresowanie i entuzjazm Oh, that’s really fantastic. Really? That’s very interesting. Wow! That sounds exciting. Oh, that's brilliant. How wonderful! What a brilliant idea!


How do you feel? I feel great/terrible. It’s because... How do you feel about...? In my opinion it’s interesting/ boring. I feel proud/disappointed.

Rozczarowanie i żal That's a pity. Oh, what a shame. How awful. That sounds terrible. Oh, what a pain. That’s dreadful.

|

|

Jak się czujesz? Czuję się świetnie/okropnie. Jest tak, ponieważ... Co sądzisz o...? Według mnie to jest interesują ce/nudne. Czuję się dumny/rozczarowany.

17

o

0

CZŁOWIEK Przed rozwiązaniem zadań przypomnij sobie

niezbędny zestaw słownictwa.

3.9.

o

more polite - .

3.10. the worst - ....

(0-10) Nazwij cechę charakteru. (0-12) Do podanych dialogów wpisz odpowiednie for my czasownika to be. Tam, gdzie to możliwe, użyj formy skróconej.

People who... 4.1. don't like spending money 4.2. don't talk about their abilities and fantastic

Ken: Hello, my name 1.1......................Ken.

achievements

What 1.2.................... your name?

4.3. are happy and smile a lot

Marta: Marta. How 1.3..................... you?

4.4. don’t consider how their actions affect

Ken: 11.4....................fine, and you? Marta: Great. Where 1.5

the others you from?

4.5. don't talk easily to somebody they

Ken: 11.6....................from Seattle. Marta: 1.7

don’t know

Seattle bigger than Warsaw?

Ken: No, it 1.8......................

4.6. don’t like working or making an effort 4.7. like making other people’s lives easier 4.8. often pay for your coke

Ken: Who 1.9..................... that girl over there? Jack: It 1.10

Akiko from Japan.

4.9. like doing things their way and on their own .. 4.10.

don't change their mind easily

Ken: How old 1.11..................... she? Jack: She 1.12.................... sixteen.

(0-4) Przyporządkuj do każdego pytania (5.1.-5.4.) właściwą odpowiedź (A-E). Wpisz rozwiązania do ta

ś

n

tk

beli. Uwaga! Jedna odpowiedź została podana dodat

-------------------------------------------------------------(0-18) Uzupełnij tabelkę brakującymi formami przy-

kowo i nie pasuje do żadnego pytania.

miotników. 5.1. Adjective big

Comparative

Superlative

2.1.

2.2.

2.3.

prettier

2.4.

2.5.

2.6.

the most expensive

good

2.7.

2.8.

2.9.

nicer

2.10.

2.11.

2.12.

the smallest

great

2.13.

2.14.

2.15.

more difficult

2.16.

2.17.

2.18.

the quietest

What is his height?

5.2.

How old are you?

5.3.

Does she come from England?

5.4.

Do you know her surname?

A. Martin is 16 and he’s from Australia. B. I don’t know, but he’s taller than me. C. No, they all call her by her nickname. D. I’ll be 16 in August. E. I’m not sure. I thought she is Canadian.

(0-10) Posłuchaj krótkiej biografii Justina Biebera i uzupełnij brakujące informacje. Quick Facts

(0-10) Do podanych przymiotników dopisz ich przeciwieństwa.

Birthday: 6.1. Nationality: 6.2.

3.1.

e a s ie r- ...........

3.2.

ch e ap e r- .......

Instruments: 6.3.

3.3.

better - ...........

6.5.

3.4.

cold er-...........

Favourite film: 6.6.

3.5.

b ig g er-..........

3.6.

more beautiful -

3.7.

younger-.......

3.8.

n e a re r-..........


6.4.

Debut album: 6.7. Celine Dion said: 'My son 6.8. Favourite sports: 6.9.

6.10.

0

(0-4) Usłyszysz krótki tekst. Na podstawie informacji zawartych w nagraniu w zadaniach 7.1.-7.4. z po

0

(0-4) Przeczytaj tekst. Uzupełnij go, wpisując w każ dą lukę (9.1.-9.4.) jeden wyraz z ramki w odpowied

danych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl lite

niej formie, tak aby powstał spójny i logiczny tekst.

rę A, B albo C.

Wymagana jest pełna poprawność gramatyczna i orto graficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! Jeden wyraz

7.1. When is Robert Pattinson's birthday? B. A.

został podany dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki.

c.

Tuesday

Tuesday

Tuesday

3

13

30

May

May

interest

this

it

publish

they

Ron’s hobby is photography. Look at 9.1.................... incredible

May

pictures! He has taken 9.2.................... with his new camera. He enjoys capturing nature and his other 9.3..................... are

7.2. Which instrument does Robert Pattinson play? A. B.

C.

bird watching and kayaking. Ron 9.4.................... his images on various online photo websites. He has won many awards and his photos were used in books and magazines.

7.3. Which one is not Robert Pattinson’s favourite sport? A. B. C.

» ,ait? v * 7.4. A.

V I.

-

0

m. ' .

(0-4) Przekształć podane zdania (10.1.-10.4.), tak aby zachować ich treść. W przekształconym zdaniu nale ży użyć podanych wyrazów, nie zmieniając ich formy.

10.1. Mark is taller than Chris.

What colour are Robert Pattinson's eyes? Green.

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jaka część mowy powinna znaleźć się w każdej luce. Czy w dane miejsce pasuje czasownik, rzeczownik, przymiotnik, a może inna część mowy? Następnie zdecyduj, który wyraz pasuje do kontekstu i jaką powinien mieć formę.

B. Blue.

AS ................................................................................

C. Grey.

10.2. This T-shirt is more expensive than jeans. Wskazówka egzaminacyjna Przed wysłuchaniem nagrania przeczytaj podane daty i nazwij obiekty przedstawione na zdjęciach.

LESS .............................................................................

_

10.3. No student is as clever as Mary. OF ALL .......................................................................... 10.4. I’m better at dancing than Josh.

0

bierz odpowiednie zdanie (A-E). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane do datkowo i nie pasuje do żadnej tabliczki.

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie konstrukcje zdaniowe z różnymi stopniami przymiotników.

8 .1. Wash inside out. (0-10) Poznałeś/Poznałaś niedawno nowego kolegę/ 8 . 2.

nową koleżankę. W e-mailu do znajomego z Anglii opisz:

Not for children under 3. Choking hazard - small parts.

• jak wygląda


THAN ME ..................................................................... (0-4) Przeczytaj tabliczki 8.1.-8.4. Do każdej z nich do

• jakie ma usposobienie i dlaczego go/ją lubisz

8.3.

• gdzie go/ją poznałeś/poznałaś i jakie macie

Do you feel sadness in your life? Do you feel all alone? Come to our Find a Friend Meeting! All students are welcome.

wspólne zainteresowania. Podpisz się jako XYZ. Postaraj się rozwinąć swoją wypowiedź w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość e-maila

8.4.

powinna wynosić 50-100 słów. Oceniana jest umiejętność

Website out of order. Upgrading.

pełnego przekazania informacji, spójność, bogactwo językowe A. You can see this sign in a bathroom.

oraz poprawność językowa.

B. You can see this sign on a blouse. C. This text is an invitation. D. This text is a warning. E. This text is a computer report. 8.1.

8.2.


8.3.

8.4.

Wskazówka egzaminacyjna Pamiętaj o rozwinięciu każdego podpunktu. Staraj się nie używać wyłącznie najprostszych słów (good, great, I like), ale pokazać, jak wiele znasz różnych wyrazów związanych z tematem. Uważnie sprawdź pisownię i gramatykę. Pamiętaj o podziale na akapity oraz o odpowiednim rozpoczęciu i zakończeniu e-maila.

19

A HOUSE IS NOT A HOME

0

GRAMMAR Present Simple PRESENT SIMPLE zastosowanie

OPERATOR DO/DOES

► wyrażanie czynności i stanów odbywających się regularnie lub stale Martin drinks coffee for breakfast every day. Martin codziennie pije kawę do śniadania. My parents sometimes go to work by bus. Moi rodzice czasami jeżdżąrdo pracy autobusem. Oranges grow in Israel. W Izraelu rosną pomarańcze. Maggie sleeps long on Sundays. W niedziele Maggie sypia długo. The Earth goes round the Sun. Ziemia krąży wokół Słońca. ► w conditional clauses po if as soon as, when, until What will you do if you fail your exam? Co zrobisz, jeśli oblejesz egzamin? They will wait until she comes. Zaczekają, aż ona przyjdzie. ► w odniesieniu do rozkładów jazdy, programów wydarzeń My plane takes off at 7.00. Mój samolot startuje o 7. The Prime Minister arrives in Portugal on 12 September. Premier przyjeżdża do Portugalii 12 września. What time does your train leave? O której odjeżdża twój pociąg?

budowa

formy pełne i/lub skrócone

schemat podmiot + czasownik

twierdzenie

Kate and Jim drive to work every day. Sandy likes sport classes. My mum studies Japanese.

podmiot + do/does + not + czasownik

przeczenie

1do not/don't live in a flat. Bob and Peter do not/don't go to the cinema a lot. Maggie does not/doesn’t sing in a school choir.

do/does + podmiot + czasownik

pytanie ogólne

Does John drive to work every day? Yes, he does. No, he doesn't.


Do your teachers speak three languages? Yes, they do. No, they don’t. Do we need a new car? Yes, we do. No, we don’t. pytanie szczegółowe

zaimek pytający + do/does + podmiot

What do you have for breakfast? 1usually have cornflakes and milk.

+ czasownik

Where do they meet every night? They meet at the club. How does Mike feel after the exam? He feels exhausted.

who/what + czasownik w 3 os. 1. poj.

pytanie o podmiot

Who likes going to the theatre? Michael does. What happens in this film? In fact, nothing happens. They talk and talk.

określenia czasu

every day/weęk/month, once a year/

We go for a walk every evening.

week, on Mondays/Tuesdays, in the

She does the washing on Saturday.

morning/evening, at night/the w'eekend

Mr Brown mows his lawn once a week.

' ZAPAMIĘTAJ W 3 os. I. poj. (he, she, it) czasu Present Simple do czasownika w pod

W pytaniach i przeczeniach występuje w formie podstawowej. Funkcję

się na -ss, -ch, -sh, -x, -o oraz -y). Gdy -yjest poprzedzone spółgłoską,

tworzenia czasu przejmuje operator do, który podobnie jak inne cza

zamieniamy je na -i

sowniki zakończone na -o przybiera w 3 os. I. poj. końcówkę -es, tzn.

play - plays wash-washes

20

Czasownik ma końcówkę w 3os. I. poj. tylko w zdaniach oznajmujących.

stawowej formie dodajemy końcówkę -s (-es, jeśli czasownik kończy

miss - misses mix-mixes


watch - watches go-goes

ma formę does. tidy-tidies

C zasow niki can i have got w P re se n t S im ple Czasowniki can oraz have got, podobnie jak to be, należą do grupy

tylko) mają własną odmianę. Can ma jedną formę dla wszystkich

czasowników specjalnych, które w czasie Present Simple (i nie

osób, natomiast have got w 3 os. I. poj. ma postać has got.

HAVE GOT - MIEĆ

CAN - UMIEĆ I can ride on horseback. You can speak Russian very well. She can swim like a professional. My hamster can play with a ball.

I have got a new computer game. Joanna has got brown eyes. You have got a lot of money. Students have got long holidays.

przeczenie

People cannot/can’t fly. His brother cannot/can't drive a car. We cannot/can’t speak Chinese. Foxes cannot/can't climb trees.

I have not got/haven’t got a new computer game. Joanna has not got/hasn't got brown eyes. You have not got/haven’t got a lot of money. Students haver not got/haven’t got long holidays.

pytanie ogólne

Can Peter and Mike play the guitar? Yes, they can. No, they can't. Can his brother drive a car? Yes, he can. No, he can’t. Can you ski? Yes, we can. No, we can’t.

Have students got long holidays? Yes, they have. No, they haven’t. Has Joanna got brown eyes? Yes, she has. No, she hasn’t. Have you got a pen? Yes, I have. No, I haven’t.


What can Mary do? She can swim. How can you learn German in three months? You can't.

What games have you got? I have got/l’ve got Assas sin’s Creed and Battlefield. What car has Emma got? She has got a Land Rover.

pytanie o podmiot

Who can drive? Mike can. What can change the colour of its skin? Chameleon can.

Who has got a drum? Barbara has. What has got a third eyelid? Camels have.


Adverbs of frequency - przysłówki częstotliwości 100% 85%

ZAPAMIĘTAJ

► always - zawsze

Wymiennie z czasownikiem have got używa się czasownika have, który także ma formy have i has, ale zachowuje się jak większość

► normally-zwykle

75%

► usually - zazwyczaj

50%

► often - często

czasowników, tzn. w czasie Present Simple tworzy pytania i prze czenia przez operator do/does.

25%

► sometimes - czasami

Ben has a new bike.

20%

► occasionally-od czasu do czasu

My cats have milk every morning.

10%

► rarely/seldom - rzadko

5%

► hardly ever - prawie nigdy

0%

► never - nigdy

Kate doesn’t have any brothers or sisters. The band doesn’t have many fans. Do you have a summer cottage? Does Lady GaGa have many concerts in Europe?

Przysłówki częstotliwości określają regularność występowa nia czynności (odpowiadają na pytanie „jak często?"). Dlatego przeważnie są używane w czasie Present Simple. W zdaniach oznajmujących i przeczących znajdują się zwykle przed orze czeniem, ale jeśli zdanie zawiera formę czasownika to be, cza

USEFUL EXPRESSIONS

sownik posiłkowy lub modalny- po nich. W pytaniach stawia się je po podmiocie. We usually buy organie food.

Hb


PRESENT SIMPLE twierdzenie

Talking about accommodation - rozmowa o miejscu zamieszkania

M y brother is always late. I hardly ever go to the cinema. It doesn't often rain in July. You must always be quiet during lessons.

Where do you live?

Gdzie mieszkasz?

Are they normally reliable?

Do you live in a house or in

Czy mieszkasz w domku, czy

Do you sometimes remember your dreams ?

a flat?

w bloku?

How much is the rent?

Ile wynosi czynsz?

What’s the house like?

Jaki jest ten dom?

Do you share your flat?

Czy dzielisz z kimś mieszkanie?

He’s renting a flat.

On wynajmuje mieszkanie.

W krótkich odpowiedziach przysłówki częstotliwości zawsze znajdują

It’s not furnished.

Nie jest umeblowany.

się przed czasownikiem posiłkowym.

How many rooms has it got?

Ile ma pokoi?

ZAPAMIĘTAJ

Do you drive to work? Yes, I always do.


I I

21

q I

3.3. Our flat has got three rooms.

DOM Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj się


*

o

3.4. You can get to the city centre by bus.

(0-6) Dopasuj pytania (1.1.-1.6.) do odpowiedzi (A-F). (0-5) Uzupełnij zdania (4.1.-4.5.) odpowiednią formą

1.1. Who do you share your house with? 1.2. What colour are the walls in Mark's bedroom? 1.3. Have you got a cheese grater? 1.4. Can your sister wash the sink? 1.5. How much is the rent? 1.6. Is your house old or modern?

A. Well, it’s 50 years old. B. 1don’t remember. Bright anyway. C. My grandfather and two cousins. D. I'm sure you can afford it. E. Yes, it’s in the cupboard. F. But it’s clean!

czasu Present Simple czasowników wybranych z ram ki. Wykorzystaj wskazówki w nawiasach, gdzie (+) oznacza formę oznajmującą, a (-) przeczącą. like • live •think • rent • belong 4.1. This old villa

to a famous singer.

area. 4.3. Tom and Julie..................... living In a big city.

(+) (-)

4.4. A nn e.................... it’s a good idea to share the flat with Mae.

9

(+) i

4.2. All my best friends.................... in a quiet, residential

(-) I

4.5. Jim ..................... a small flat in the city centre.

(+)

(0-4) Przeczytaj informacje o wieży Eiffla, a następnie zdecyduj, które ze zdań są prawdziwe (P - prawda), (0-5) Uzupełnij zdania (5.1.-5.5.), wpisując w luki właś

a które nie (F - fatsz). Zakreśl literę P albo F.

ciwe przyimki. Date of birth: March 31,1889, 5.1. I spent one week in a small bungalow

built for the Universal Exhibition

the I

seaside.

in celebration of the French Revolution

5.2. We put our ten t..................... a lake.

Contractor: Gustave Eiffel

5.3. We usually spend our winter holidays

the I

mountains.

Engineers: Maurice Koechlln &

5.4. My grandpa lives in a cosy old house

Emile Nouguier

the I

river.

Architect: Stephen Sauvestre

5.5. People who live .................... the country are not as I

Construction: 1887 to 1889

nervous and depressed as city-dwellers.

Weight of the metal structure: 7,300 tons Total weight: 10,100 tons

| (0-8) Dopasuj wyrazy (A-H) do definicji (6.1.-6.8.). 1

Height: 324 m

Wpisz odpowiednią literę obok numeru każdej definicji. 1 d A. a block of flats a terraced house | C. |a skyscraper ¡1

Number of steps: 1665 The Eiffel Tower is more than 120 years old.

P

F

2.2. There is one name of the constructor mentioned in the text.

P

F

2.3. The whole Eiffel Tower weighs over ten thousand tons.

P

F

2.4. The Eiffel Tower is less than 300 metres high.

P

2.1.

F

E

D. |a bungalow

| E. a detached house

F. a semi-detached house

G. a mansion

| H. |a flat

6 . 1.

- a very tall building with many storeys.

6 . 2.

- a house that stands alone.

6.3.

- a dwelling that is attached to something on only I

6.4.

- a large building divided into apartments.

6.5.

- a house that is joined to the houses oneither side I

6 .6 .

of it by shared walls. - a small house with a single storey, usually sur-l

6.7.

- a large and imposing house.

6 .8.

- a suite of rooms usually on one floor of an I

one side.

9

(0-4) Zadaj pytanie o wyróżnioną część zdania.

rounded by a veranda.

3.1. The rent is 900 pounds a month. 3.2. Michael lives on the fourth floor.

apartment house.


q

7.1.

formą z ram-

(0-4) Usłyszysz tekst na temat mieszkania. Zdecyduj,

(0-3) Usłyszysz rozmowę rodzeństwa na temat prac

które ze zdań 7.1.-7.4. są zgodne z treścią nagrania

domowych. Na podstawie informacji zawartych w na

(P - prawda), a które nie (F - fałsz). Zakreśl literę P

graniu w zdaniach 10.1.-10.3. z podanych odpowiedzi

albo F.

wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C.

There are two bedrooms in the new flat.

P

F

7.2.

The new flat is in a quiet neighbourhood.

P

F

7.3.

In the new flat no one has to share a room.

P

F

7.4.

Opposite the new flat there is a supermarket.

P

F

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, które informacje w nagraniu odnoszą się do pierwszego, a które do drugiego mieszkania.

10.1. Jane and Mark have to A. clean the rooms on the second floor. B. clean the kitchen and take out rubbish. C. hoover the whole house. 10.2. The washing up liquid A. has run out. B. won’t be necessary. C. is kept in a toilet. 10.3. Mark doesn’t want to clean the carpet

:ie (+)

A. because it is not in his room.

(+) lential (+) (-) t with (-) (+)

(0-3) Do każdej wypowiedzi (8.1.-8.3.) dobierz właś

B. because Jane made it dirty.

ciwą reakcję. Zakreśl literę A, B albo C.

C. although it is dirty.

8.1. Shall 1put the mugs on the shelf?

Wskazówka egzaminacyjna Pamiętaj, że w nagraniu informacje mogą być wyrażone innymi słowami niż w odpowiedziach. Z kolei użycie tych samych słów może być mylące, choćby poprzez zastosowanie przeczenia.

A. Not at all. B. Please, don’t. It’s still wet. C. OK. They’re already dry. 8.2. How about decorating the study?

$

A. The computer is broken. B. In my opinion it doesn’t need it.

właś-

(0-4) Przetłumacz na język angielski podane w nawia sach fragmenty, tak aby otrzymać logiczne i gramatycz

C. Why don’t we stay in a hotel?

nie poprawne zdania. Wymagana jest pełna poprawność ortograficzna wpisywanych fragmentów zdań. Uwaga!

8.3. Who do you really like in your class?

W każda lukę możesz wpisać maksymalnie cztery wyrazy.

B. Peter is the tallest guy.

11.1. (Czy twoja siostra).........................live with you?

C. Mary and Ben are great.

11.2. (Jak często) ........................ does she go to the city centre? 11.3. Ben (prawie nigdy nie pije) ........................ coffee for

.... the .... the

Wskazówka egzaminacyjna Postaraj się wymyślić klika pytań pasujących do każdej z podanych odpowiedzi.

lot as (0-7) Przeczytaj tekst. Spośród wyrazów podanych

breakfast. 11.4. He (nigdy nie gotuje).........................dinner. Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie różne konstrukcje w czasie Present Simple oraz zasadę pojedynczego przeczenia.

w ramce wybierz te, które poprawnie uzupełniają luki (9.1.-9.7.). Wpisz odpowiednią literę (A-l) obok nume

.-6.8.). ifinicji.

ru każdej luki. Uwaga! Dwa wyrazy zostały podane

(0-10) Napisz pocztówkę z wakacji do kolegi/koleżan

aper

dodatkowo i nie pasują do żadnej luki.

ki z Anglii.

A.

| have

B.

I never

C- | gets

D.

usually

E.

goes

F. I take

| G. | has

H.

| go


.... the

A. Jane likes going to the cinema.

• Opisz, gdzie byłeś/byłaś i mieszkałeś/mieszkałaś. • Poproś, żeby opisał/opisała swoje miasto. Zapytaj o szczegóły. • Zaproś go/ją do siebie do domu na następne

□Z

wakacje. Opisz, gdzie będzie nocować.

Julia has to share a room with her sister Natalia. Julia 9.1.......... n only

wakes up at 6.20, but Natalia 9.2 9.3

up 15 minutes later. Julia

Podpisz się jako XYZ. Postaraj się rozwinąć swoją wypowiedź

breakfast together

w każdym ztrzech podpunktów, pamiętając, że długość pocztówki

a shower and then they 9.4.

in the kitchen. Then Natalia 9.5..........

to the bathroom and powinna wynosić 50-100 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazania informacji, spójność, bogactwo językowe

er side

spends a lot of time there. They 9.6...........to school together

ly sur-

to have a sister!

and because of Natalia they 9.7........... often late. It’s not easy

of an

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie czas Present Simple. Sprawdź, czy wybrane przez Ciebie wyrazy są gramatycznie poprawne i pasują do kontekstu.


oraz poprawność językowa. Wskazówka egzaminacyjna Pamiętaj o rozwinięciu każdego punktu tematu. Wykorzystaj uro zmaicone słownictwo do szczegółowego opisu miejsca. Pamiętaj o odpowiednim rozpoczęciu i zakończeniu pocztówki.

23

GOOD FENCES MAKE GOOD NEIGHBOURS

a

GRAMMAR Zdania z there is/there are Konstrukcji there is/there are używamy, żeby powiedzieć, że coś

w zdaniach oznajmujących there is/there are stawia się zawsze

istnieje lub nie istnieje albo że gdzieś się znajduje. W angiel

na początku, a określenie miejsca na końcu.

skim szyku zdania, inaczej niż w tłumaczeniu na język polski, Tłumaczenie

Formy twierdzenie

There is one apple on the table. There are twelve months in a year.

Na stole znajduje się jedno jabłko. W roku jest dwanaście miesięcy.

przeczenie

There isn’t a train at 9.30. There aren’t any good films on TV today.

Nie ma pociągu o 9.30. Dziś w telewizji nie ma żadnych dobrych filmów.

pytanie ogólne

Is there a post office near here? Yes, there is. No, there isn't. Are there two bedrooms in your new house? Yes, there are. No, there aren’t.

Czy jest w pobliżu poczta? Tak, jest. Nie, nie ma. Czy w twoim nowym domu są dwie sypialnie? Tak, są. Nie, nie ma.



How many students are there in your class? There are Ilu uczniów jest w twojej klasie? W mojej klasie jest 20 uczniów. 20 students in my class. How much milk is there in the bottle? Not much. It is Ile mleka jest w butelce? Niewiele. Jest niemal pusta. almost empty.

pytanie o podmiot

Who is there? Don’t worry. It’s only me. What is there on the table? 1think it’s one of grandma’s gardening gloves.

Kto tam? Bez obaw. To tylko ja. Co leży na stole? Myślę, że to jedna z ogrodowych rękawiczek babci.

Kolejność przymiotników Przymiotniki służą do opisywania rzeczy, osób i zjawisk. Prócz

zakończona na -ed (bored, worried) lub nieregularna (written,

tradycyjnych form zakończonych na -ous, -al, -y, -ive, -able, -ful,

rotten), a niekiedy rzeczowniki (bike helmet, shop window).

-less (nervous, vital, funny, attractive, reliable, useful, homeless)

Jeśli w odniesieniu do jednego obiektu chcemy użyć kilku przy

w funkcji przymiotników występują też formy present participle

miotników, musimy pamiętać, że w języku angielskim obowią

zakończone na -ing (interesting, boring) i forma past participle

zuje ustalona kolejność.

number

opinion

size/ weight

age

shape

colour/ temperature

participle form

origin/ nationality

material

type/use

NOUN

five ten

pretty awful

big small

old new

square round

red cold

carved painted

African Japanese

plastic cotton

growing playing

TABLES CARDS

beautiful five

nice

small

old

-black

Japanese

wooden

CHEST

new

green

French

plastic

BLOCKS

white

Chinese

fabric

two

tennis

SHOES

Liczba mnoga rzeczowników Liczbę mnogą większości rzeczowników tworzy się regularnie

Jeśli rzeczownik kończy się na -s, -sh, -ch, -x lub -y po spółgłosce,

przez dodanie końcówki -s, przy uwzględnieniu niewielkich

dodajemy końcówkę -es (przy czym -y dodatkowo zamieniamy na i).

zmian w pisowni wyrazów. Jednak istnieją także formy niere

coach - coaches

bush - bushes

library - libraries

gularne oraz takie, które występują bądź tylko w liczbie poje

bus - buses

fox -foxes

dictionary - dictionaries

dynczej, bądź wyłącznie w liczbie mnogiej.

24


]

Forma regularna

Forma nieregularna

Forma tylko mnoga

rzeczownik +-s

do zapamiętania

► rzeczowniki niepoliczalne-fip

cup-cups drawer-drawers umbrella - umbrellas brush - brushes peach - peaches baby - babies

man - men woman - women child - children tooth - teeth foot - feet mouse - mice person - people (nie: persens)

family team class company

rzeczy złożone z dwóch części

► niektóre rzeczowniki grupowe

h

jeans trousers glasses scissors shorts tights pyjamas

ZAPAMIĘTAJ

:awsze

Rzeczownik police występuje zawsze w liczbie mnogiej.

LANGUAGE

The police are in the building. Natomiast od rzeczowników składających się z dwóch części możemy

Przyimki in, at, on w odniesieniu do miejsc

utworzyć liczbę pojedynczą za pomocą określenia a pair of. He wears the same pair ofjeans every day.

AT

ON

She wears the same pair of glasses all year round.

► at the desk

► on the shelf

► in a garden

► at the top/bottom

► on the lawn

► in a van

► at the end

► on the cover

► in the lake

► at the bus stop

► on a horse/bike

► in the south

► at the traffic lights

► on a balcony

► in the country

► at the door

► on a plate

polskich, dlatego wydaje się nam, że znamy ich znaczenie

► in Madrid

► at home

► on the floor

i nie sprawdzamy ich w słowniku. Podobieństwo często jest

► in the world

► at work

► on a bus/ship/

► in the sky

► at the station/

► in bed ► in a photo/ picture

airport

plane/train

Wyrazy typu false friends False friends to słowa lub wyrażenia, które są podobne do

pozorne, a wyrazy brzmiące znajomo w rzeczywistości znaczą zupełnie coś innego.

► on the ground/

► at a concert ► at Greg’s house

False friends

first floor

właściwy ■«— actual * aktualny —*■current

► on the way to

pałka «— baton * baton —*- bar

► on a wall W odniesieniu do budynków będących siedzibą określonych

szef kuchni * — chef * szef—» boss

organizacji (szkół, instytucji, restauracji, hoteli) często można

dane-»— data # data—*•date

użyć zarówno In, jak i at.

tkanina t — fabric # fabryka —►factory

They always stay in the same hotel. We always stay at the same hotel. mtten, i J przybowią-

niebezpieczeństwo ■«— hazard * hazard —* gambling wykład ■»— lecture ;£ lektura —*•set book

They're in the restaurant. Let's meet at the restaurant. jeżeli mamy na myśli sam budynek, użyjemy przyimka in, jeżeli natomiast chodzi nam o jego funkcję lub znajdującą się tam instytucję, użyjemy at. W tym przypadku zwykle opuszcza się

emerytura ■*— pension ^ pensja —►salary scena (w filmie)

scene * scena (miejsce) —*•stage

przezroczysty♦—transparent * transparent—► banner

także rodzajnik a/the. UN

Jack is at school, (uczy się)

M ake i da

The mayor is in the school, (z wizytą) Make i do mają to samo znaczenie (robić), ale nie można ich

LES IDS EST CKS DES

łosce, ' na 0.


IN ► in a bedroom

USEFUL EXPRESSIONS

W

stosować wymiennie. DO ► mówi o pracach odtwórczych, wykonywaniu czynności

MAKE ► mówi o pracach twórczych, wytwarzaniu nowej jakości

Neighbourhood and surroundings - sąsiedztwo i okolica

► w zwrotach dotyczących pracy

► w zwrotach dotyczących

i przed formami zakończonymi

budowania, wytwarzania

Where is your office located? What’s the area like? Is it a noisy/quiet neighbourhood? Our school is opposite the bank. It’s not far from the city centre.

good • harm • business •one’s

an effort • an excuse • a meal

best • (someone) a favour •

•a decision •a phone call


Gdzie jest (położone) twoje biuro? Jaka jest okolica? Czy sąsiedztwo jest głośne/ciche? Nasza szkoła jest naprzeciwko banku. To niedaleko od centrum.

na -ing

one’s hair •one’s duty •120 kph

•a suggestion •a mistake •

• homework •the housework

a noise •arrangements •a journey

• a course •the shopping •

•money • a bed •a fire •war •

something/nothing/anything

peace •friends • a difference

25

O

0

DOM Przed rozwiązaniem zadań przypomnij sobie


O

3.6.

delicious Joe’s Scandinavian bread

3.7.

cages bird

9»

antique beautiful

(0-9) Zakreśl właściwy wyraz.

(0-7) Przyjrzyj się fotografii i uzupełnij opis pokoju. Wpisz w luki w zdaniach 1.1.-1.7. od

4.1. Will you make/do me a favour and help redecorate my flat?l

powiednie przyimki miejsca.

4.2. Look, there’s something on/in the lawn in front of the house. I 4.3. Where is/are the children? In the living room? 4.4. This wooden furniture is made in an old fabric/factory.

1.1, There is a beautiful oriental carpet of the room.

4.5. Amanda hates doing / making housework.

1.2. The desk is ................. the right.

4.6. Why don’t we meet on / at Cindy’s house?

in the

1.3. The sofa is ..................the mirror.

4.7. I'll need scissors. It's/T h ey’re in the drawer.

1.4. There are four pictures...................the walls.

4.8. The pair of trousers you're looking foris/are In the bedroom.l

1.5. The mirror is .................. two bookcases. I.e. There is a shelf................... the armchair.

4.9. Who is o n /in this photo? Is this your brother?

1.7.

There are four drawers................ the desk. (0-6) Wykresl wyraz, ktory nie pasuje do pozostatych. (0-8) Przeczytaj e-mail od Anny. Uzupełnij opis zdję

5.1.

sink

cupboard

sofa

j

fridge dishwasher

cia. Wpisz w luki (2.1.-2.8.) wtaściwe wyrazy. Pierwsza 5.2. curtains

litera wyrazu została podana.

5.3. knife

Hi Jane,

windowsill

fork

spoon

blinds

oven

carpet

So we’re finally here! Our new house is fantastic, very warm and .

2.1.............................. c withalotofsoftarmchairs.Myfavourite

5.4. bookcase

mirror

washbasin bath

room is the living-room. It’s not very 2.2. s....................... but there is enough space for our small family. There is a 2.3. c

5.5. armchair

chest of drawers

sofa

stool

sofa in 2.4. f.............................

of the window, with lots of 2.5. c.................................There is a square 2.6. t

5.6. wall

ceiling

window

lawn

in the2.7.m...........................

of the room. We often play chess there! And there is a 2.8. f............................ which is great now and will be even better in winter, when it’s cold outside. How are things at school? Love, Anna

(0-7) Ustal właściwą kolejność przymiotników. Tam,

m 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5.

(0-5) Połącz czasowniki (6.1.-6.5.) z rzeczownikami! (A-E), tak aby powstały poprawne zwroty. A. B. C. D. E.

rent pay make tidy switch off

a bedroom a radio a rent a bed a flat

gdzie to konieczne, dodaj na początku'odpowiedni przedimek: a, an, some. 3.1.

round

3.2.

wooden

smali readlng

(0-3) Dobierz do napisów informacyjnych (7.1.l.-7.3.)j zdania wyjaśniające ich znaczenie (A-D). Wpiszz obok;

lamp

numerów odpowiednie litery.

boring old

3.3. 3.4. 3.5.

huge sailing ship

sugar blue old

her


round

sweater

teacher bowl

blue wool

7.1. ... Floor slippery when wet.

7.2........... Do not disturb.

7.3........... Pets must be cleaned after I and leashed at all times. I

A. You can see this notice on a hotel room door. B. This notice is a campsite rule. C. This Is a discount offer. D. This text is a warning.

■ (0-3) Usłyszysz krótki tekst. Na podstawie informacji za

space

shelf

wall

wood

big

cover

modern

match

wartych w nagraniu w zadaniach 8.1.-8.3. z podanych

0

odpowiedzi wybierz właściwą. Zaznacz literę A, B albo C. 8.1. Adam travelled a lot

What Colour Should I Paint My Room?

A. during his winter holidays.

I have a very small room and I'm going to paint two

B. in the spring.

10.1.................. a different colour from the original which

C. in the autumn.

was white. What colour do you think I should use to

8.2. Where did Adam live during his holidays?

room more 10.3..................., so I would like to buy some

make my room seem 10.2.................. ? I want to make my A.

B.

10.4................ furniture than my old brown desk and wardrobe. I also have a dark 10.5................. bed, but I can't afford a new one. There are no curtains on the window, just blinds, and the floor is 10.6.................. with a thick green carpet and there are 10.7................ green cushions on the bed. I'm waiting for your advice!

ny flat? 1house.

8.3. Adam wants to A. complain about the accomodation. rdroom.

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jaka część mowy powinna znaleźć się w danej luce. Następnie zdecyduj, który wyraz pasuje do kontekstu i jaką powinien mieć formę.

B. give some details concerning Spain and Greece. C. tell about his camping holiday.

itatych.

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie nazwy miesięcy. Nazwij miejsca przedstawione na zdjęciach. Zastanów się, jaki jest główny cel wypowiedzi Adama.

(0-5) Przeczytaj tekst, z którego usunięto pięć zdań. Wpisz w luki 11.1.-11.5. litery, którymi oznaczono bra kujące zdania (A-F), tak aby otrzymać logiczny i spój ny tekst. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane dodat kowo i nie pasuje do żadnej luki.

£

(0-1) Przeczytaj tekst. Z podanych odpowiedzi wy

Home Sweet Home

bierz właściwą, zgodną z treścią tekstu. Zakreśl li

Do you live in a house? You can be surprised to learn that there

terę A, B albo C.

are many, many kinds of houses. Most people in the United

mikami

In the Great Rift Valley of Eritrea people build their houses

Bernhardt and his wife Inga. The villa is surrounded by a beautiful

of straw. Their houses look like domes and are small and

garden and on the grounds there are studios, a greenhouse,

cool. In Andalusia, in the south of Spain, some people live

a restaurant and guest cottages. Inside there is a huge dining

in underground houses. During the winter their houses stay

room with a fireplace, a conference room, an art exhibition and

warm. 11.2........... In Sana'a, Yemen, some people live in

a shop. Guest rooms are on the first floor. Each room equipped

tall houses made of bricks. These bricks are made of clay,

with a mini bar, telephone with a direct outside line, radio clock

straw and soil. 11.3

and satellite TV. Bathrooms have a shower, a heated towel rack,

made to look like the traditional ones, but they are made of

a hair dryer and underfloor heating. Muramaris arranges musical

concrete instead of bricks. In the Philippines there are still

events and art shows. The restaurant is open In the evening.

some people who live in tree houses. The tree houses are

The modern houses In Sana’a are

made of bamboo with grass roofs. 11.4 What is the best title for the text?

M.-7.3.) sz obok

id after mes.

Now most

people use these tree houses as meeting places. People

A. Art and Music in a Historical Building

build their houses to fit the needs of their lives. The houses

B. The Gardens of Villa Muramaris

are different, but one thing is the same wherever you go.

C. Luxury Apartments in a Beautiful Villa

11.5..........

Wskazówka egzaminacyjna Zaznacz w tekście fragmenty odnoszące się do podanych odpowie dzi. Który z fragmentów jest najdłuższy? Co jest głównym tematem tekstu, a co tylko wzmianką?


States live in houses made of wood and bricks. 11.1.......... Villa Muramaris was built by the art history professor Stan

A. There's no place like home! B. But many people around the world live in houses made of grass, dirt or cloth. C. The bricks last many years - maybe as long as 500 years. D. The people can move their houses when they want to move. E. The houses are good places to watch out for snakes and wild

(0— 7) Przeczytaj tekst. Uzupełnij go, wpisując w każdą lukę (10.1.-10.7.) jeden wyraz z ramki w odpowiedniej for mie, tak aby powstał spójny i logiczny tekst. Wymagana jest pełna poprawność gramatyczna i ortograficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! Jeden wyraz zostat po dany dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki.


' animals. F. During the summer they stay cool. Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę na podmiot i orzeczenie zdania wstawianego w lukę oraz zdań sąsiednich. Wskazówką mogą być także spójniki i zaimki.

27

PRACTISE MAKES PERFECT

I ł

GRAMMAR Present Continuous OPERATOR TO BE (W PRESENT SIMPLE)

PRESENT CONTINUOUS

► wyrażanie czynności i stanów odbywających się w chwili obecnej, w trakcie mówienia Look, it’s raining. Spójrz, pada deszcz. The children are playing in the garden. Dzieci bawią się w ogrodzie. They are having lunch now. Oni jedzą teraz lunch. ► opisywanie tego, co dzieje się w szerzej pojętej teraźniejszości, trwa przez dłuższy czas I'm playing a lot of hockey this year. W tym roku dużo gram w hokeja. She’s reading a very interesting book this week. W tym tygodniu czyta bardzo interesującą książkę. ► przedstawianie planów na najbliższą przyszłość I'm leaving tomorrow. Jutro wyjeżdżam. Karen is visiting her aunt this evening. Dziś wieczorem Karen idzie z wizytą do ciotki.

zastosowanie


schemat

budowa twierdzenie

podmiot +forma to be + czasownik z -ing

Look, the storm is coming. My sisters are drawing. Steve is riding a bike.

przeczenie

podmiot +forma to be +not + czasownik z -ing

Look, it isn't snowing any more. My parents aren’t watching TV, they are listening to music. I’m not playing a game, I'm surfing the Internet,

pytanie ogólne i krótka odpowiedź

forma to be + podmiot + czasownik z -ing

Are you playing chess? Yes, 1am. No, I’m not. Is Mary driving to work? Yes, she is. No, she isn’t. Are they baking a cake? Yes, they are. No, they aren’t.


zaimek pytający +forma to be + podmiot + czasownik z -ing

Where are you going? I’m going to the library. Why are you playing the piano in the middle of the night? Because 1need to practise. I What is Mary cooking for dinner? 1have no idea.

pytanie o podmiot

Who is washing up today? 1think it’s Jack’s turn. who/what +forma to be w 3 os. 1. poj + czasownik z -ing What is knocking outside? 1don't know. Let’s check.

określenia czasu

now/at the moment/at present, today/tonight, these days

Mike is reading comic books these days. They are working on a geography project at present.

State verbs [non-continuous verbs] - czasowniki wyrażające stan

Kiedy opisujemy, co dzieje się na zdjęciu lub obrazku, używamy cza

► wyrażające uczucia

su Present Continuous.

hate, love, prefer, enjoy, like, want, need ► związane ze zmysłami see, hear, look, taste, smell ► wyrażające czynności umysłowe Przy tworzeniu formy z -ing należy pamiętać, że czasem zmienia się

know, understand, seem, think, agree, remember, recognize, believe

pisownia czasownika.

► oznaczające posiadanie i inne

► W czasownikach kończących się na -e, należy je usunąć. come - coming

have - having

own, possess, belong, cost, mean, matter, depend

write - writing

Istnieje szereg czasowników, które z zasady nie występują w czasac Continuous: są to czasowniki wyrażające raczej stan niż czynnośi

► W czasownikach jednosylabowych z jedną samogłoską podwa

Jeśli czasowniki te przybierają formę Continuous, mają wów

jamy ostatnią spółgłoskę. run-running

sit-sitting

czas inne znaczenie.

cut-cutting

I think it’s stupid. Myślę, że to głupota.

► W czasownikach jednosylabowych kończących się na -ie, zamie

I am thinking about selling a car. Zastanawiam się nad sprzedaż

nia się ono na -y. lie - lying

samochodu. You look tired. Wyglądacie na zmęczonych.

die - dying

We are looking at these photos now. Właśnie oglądamy te zdjęci;


i

i

Imperative - tryb rozkazujący Trybu rozkazującego używamy do wydawania poleceń, komend, ostrzeżeń oraz instrukcji. Rozkaz można złagodzić i przekształcić

relieve

/ czasach

piśmiennictwa, wystąpień publicznych i w sytuacjach oficjalnych.

Forma twierdząca

Forma przecząca

czasownik (bezokolicznik bez to)

do + not + czasownik (bezokolicznik bez to)

Do not touch the fire! Be careful! Look at the picture. Don't eat that frog! Give me the key! Don’t go out of the classroom! Switch off your computer Don't sit up late. You have to get up early. before you go to bed. Don’t be so noisy, please. 1have Give me that dictionary, a terrible headache. please. Don't talk to strangers, please. It’s too dangerous. Wait here, please.

language Telling the time - podawanie czasu Zwyczajowo minuty zaokrągla się do liczby podzielnej przez pięć i opuszcza zarówno sło wo o'clock, jak i minutes. Jeśli jednak ważna jest dokład ność co do minuty, używa się

arzedażi

e zdjęcia:

Formal English

Informal English

► formy pełne We would like to be informed about the situation. ► strona bierna The suspect was informed about his rights. < ► zwroty bezosobowe Any delays should be reported immediately. ► słownictwo neutralne, bogate i urozmaicone Ms Thatcher required some assistance to get on the plane.

► formy skrócone I'd die tofind out what really happened. ► idiomy Keep an eye on him! 1won't let him get away with it. ► phrasal verbs We can't put it off again! ► słownictwo nacechowane emocjonalnie i proste If you need help, just give me a call.

Pleased to meet you. What is the matter? We must contact her. Is it a new bicycle? It is very convenient. 1am reading a marvellous book. Peter is an intelligent boy but Mike is stupid. My mum gives me 10 pounds every week. 1need to go to the toilet.

Nice to meet you. How is it going? We must get in touch with her. Is it a new bike? It's very handy. I’m reading a terrific book. Peter is a bright guy but Mike is thick. My mum gives me 10 quid every week. 1need to go to the loo.

pełnej formy. It's twenty-seven minutes

Spelling - literowanie

past nine. W

sytuacjach oficjalnych,

B0HBHDBBBQBBQ

na lotniskach lub dworcach, często podawane są najpierw godziny, a następnie minuty.

E 3 0 0 0 0 0 O E I0 0 0 0 0

The BA 321 flight to London is

Literujemy wyrazy, używając angielskich nazw liter.

boarding at nine twenty-five, gate 14.

► Litery niewystępujące w alfabecie angielskim upraszczamy It's twenty to eight

do najbliższej graficznie. Łódź - Lodz

ZAPAMIĘTAJ

Bogusław Mężydło - Bogusław Mezydlo

Ponieważ w języku angielskim przyjął się dwunastogodzinny sys tem podawania czasu, niekiedy trzeba uściślić, czy chodzi o dzień, czy noc. Wówczas używa się odpowiednich skrótów: ► a.m. (łac. ante meridiem - przed południem) między 24.00 a 12.00; ► p.m. (łac. post meridiem - po południu) między 12.00 a 24.00. Carol works shifts, so she some- Carol pracuje na zmiany, więc times starts work at 7p.m. czasami zaczyna pracę o 19.00; and goes to bed at 7 a.m. a chodzi spać o 7.00 rano.

► Litery podwojone literujemy razem, a nie każdą oddzielnie. Moore - M-OO- (double o) R-E.

USEFUL EXPRESSIONS Classroom languag e

Time to say...

zynność. ją w ó W ’

Różnice między tymi stylami dotyczą przede wszystkim konstruk cji zdania, złożoności form oraz słownictwa.

to your friend

to everyone, especially an adult

flg-t

Good morning!

EB3

Hello!/Hi! Helioi/Hi!

Good afternoon!

Hellol/HI!

Good evening!

Bye!/Cheers!/See you!

Good bye!/Good night!/ Good day!

See you soon/tomorrow!



( ^ (A $ j fe&rf //

Stand up! Sit down! Open/Shut the door! Open/Close your books. Come to... Play/Sing/Say/Read... Look at... Don’t do it!/Stop it! May 1...?

-

' ARKUSZE EGZAMINACYJNE

ractise.

W języku mówionym i codziennych kontaktach przeważa styl nieformalny, formalny jest częściej stosowany jako język

h i

Formal and informal English - język formalny i nieformalny

ITI

polecenia w klasie

Wstań! Usiądź! Otwórz/Zamknij drzwi! Otwórzcie/Zamknijcie książki. Podejdź do... Zagraj/Zaśpiewaj/Powiedz/Przeczytaj... Popatrz na... Przestań! Czy mogę...?

29

Ë îflW iW O

3.1. Oh no, Madam, I I ......................... into Peter’s copybook!

SZKOŁA Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj się z niezbędnym zestawem słownictwa.

Ś

til

just

3.2. We are very busy tonight because we ......................

tk■ -------------------------------------------------------------(0-4) Wpisz podane zwroty w odpowiednie miejsca ^ tabeli.

for the exam. 3.3. We ...........................school uniforms now because we are on a trip. 3.4. ............................ you ............................ for extra classes? No, I’m not’ 3.5. Ms Brown .......................... the register just now and Ben

A. Byei/Cheers!

is still not at school.

B. Good morning!

3.6. Leave me alone! I ........................ the French homework!

C. Good evening!

I didn't have time at home.

D. Good afternoon!

3.7. Our next class is Spanish but we ...................... a lunch Time to say...

break now.

to your friend

to everyone, especially an adult

10.00Hello!/Hi

1.1.

16.00 Hello!/Hi

1.2.

19.00 Hello!/Hi

1.3.

1.4.

Good bye!

See you!

Good night!



A

3.8. Hurry up, Bill! Yes, I ................................................ just .............................off the computer! 3.9. Me and my older sister 3.10. Good job! You .......................... really well! 3.11. I

3.12. Why ......................... you

ich nieformalnymi odpowiednikami. Wybierz je spo śród wyrażeń podanych w ramce. terrific •thick • nice • handy • bike •quid • grab your stuff • the loo • a bright guy • get in touch with • drop by • kept an eye on him all the time 2.1.

(Pleased) ...........................................to meet you.

2.2.

We must (contact) ..........................................her.

2.3.

It’s very (convenient) .................

(0-11) Przeczytaj dialog. Wybierz poprawne uzupeł nienie luk 4.1.-4.11. Zakreśl literę A, B albo C.

2.4.

Is it a new (bicycle) ....................

I’m reading a (marvellous) .......... .................. book.

2.6.

My mum gives me 10 (pounds) .... .......................... every week. Peter is (an intelligent boy) ...... ........................... , but -

Mike is (stupid) .......................... 2.9.

Sam (watched him attentively) ....

2.10. Could you (visit) ......................... ... the office. 2.11. (Take your things) ............................ and come with me.

I

---(0-12) Wstaw w zdania czasowniki z ramki w czasie Present Continuous. Tam, gdzie to możliwe, zastosuj formy skrócone.

do • not cheat • have • switch •stare • revise • go • not wear •wait • look •take • copy •try


Ben:

4.1

Angie:

Yes, I 4.3..............What's the time?

Ben:

4.4............ past eight.

Angie:

Angie! 4.2.............you going to school? j

Eight 4.5........... ? That’s not bad. We’re not 4.6........... for our first lesson.

Ben:

Have you got your 4.7

Angie:

homework?

No, I hate 4.8.homework on famous buildings, even as famous as Big Ben. Why aren’t you 4.9

?

2.5.

1need to go to (the toilet) ..........

at me like

that?

t■ ----------------------------------------------------------------(0-11) W podanych zwrotach pochodzących z formal-

2.8.

to copy your notes but your

handwriting is terrible.

nej odmiany języka zastąp wyrażenia w nawiasach

2.7.

to different

secondary schools.

your school uniform

Ben:

today? I’m keeping it in my rucksack. Wait a moment, now

Angie:

Hurry up! We can’t 4.11

I’m wearing 4.10............ ! our first lesson!

4.1. A. Good morning

B. Hi

C. Good afternoon

4.2. A. Is

B. Are

C. Do

4.3. A. am

B. do

C. is

4.4. A. O’clock

B. Minutes

C. Half

4.5. A. thirty

B. thirteen

C. three

4.6. A. absent

B. classes

C. late

4.7. A. English

B. French

C. Spanish

4.8. A. do

B. does

C. doing

B. wear

C. wearing

4.9. A. wears 4.10. A. it

B. they

C. him

4.11. A. miss

B. take

C. have

i

0

..

just

(0-3) Usłyszysz trzy krótkie teksty. Na podstawie informa

(0-3) Usłyszysz wypowiedź nastolatka na temat eg

cji zawartych w nagraniu w zadaniach 5.1.-5.3. z podanych

zaminów. Na podstawie informacji zawartych w na

odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C. 5.1. What time is Adam's dad having an appointment with Mr Brown? B. C. A. 20:15

: we are

graniu w zadaniach 7.1.-7.3. z podanych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C.

5.2. A.

7.1. Josh thinks that A. the exams start too early. B. there should be a one day break.

7:45

C. Chemistry won’t be easy for him.

What Is less’ surname? Rowley.

B. Rovly.

7.2. Josh is having his English exam on A. Tuesday.

C. Rollew.

tlasses?

B. Wednesday. 5.3.

ind Ben

lework! a lunch

A.

What is the car registration number? GEM59360

B. JIM59470

C. Friday.

C. GIN49370 7.3. Josh is taking exams in

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie angielski alfabet i liczebniki oraz ich wykorzysta nie w literowaniu i podawaniu numerów identyfikacyjnych.

A. maths, English and chemistry. B. maths, English, geography, history and chemistry. C. maths, English, geography and history. Wskazówka egzaminacyjna Nie wybieraj odpowiedzi na podstawie jednego usłyszanego wyrazu. Zwróć uwagę na kontekst

just i (0-4) Przeczytaj teksty. W zadaniach 6.1.-6.4. z poda

Iiffe rent

nych odpowiedzi wybierz właściwą, zgodną z treścią tekstu. Zakreśl literę A, B albo C.

ut your me like

The author

Guys, when is the history test? Is

(0-3) Przeczytaj tekst. Do każdego akapitu (8.1.-8.3.)

A. writes to a teacher.

6.1.

there anything I should have done?

dopasuj właściwy nagłówek (A-D), Wpisz odpowied

B. asks about test results.

nią literę obok numeru każdego akapitu. Uwaga!

C. wants to get some Information.

Jeden nagłówek został podany dodatkowo i nie pa suje do żadnego akapitu.

I will be absent on Friday. There will be a substitute to take

nool?

ildlngs,

niform

it, now

>n!

care of you. You will watch Great Gatsby video for 40-45

A. How to react to others being bullied?

minutes, then head to the library to pick your independent

B. What is bullying?

reading book.

C. Bullying at school D. Ways of dealing with bullying

6.2. This text

Bullying and How to Deal with It

A. is a library announcement. 8.1 ...............

B. has been written by a teacher.

Bullying is when someone keeps doing or saying things to

C. Is the message for a substitute teacher.

have power over another person. Some of the ways they bully other people are: calling them names, threatening

Every time 1don't bring my geography handbook we use it In

them, making them feel uncomfortable or scared, taking or

class! Mrs Walsh was really angry with me this time.

damaging their things, hitting or kicking them, making them do things they don’t want to do.

6.3. The author A. apologises for not having his/her history handbook.

8.2...............

B. writes to Mrs Walsh.

Coping with bullying can be difficult, but remember, you are not

C. tells about a problem he/she had at school.

a problem, the bully is. And if you are different in some way,


uzupet-

be proud of it! Spend time with your friends - if you are with

oon When is the homework for chapters 1112 due? Is it due next Thursday?

others, bullies will leave you alone. If someone is bullying you, you should always tell an adult you can trust. 8.3..........

6.4. The author wants to

If you see someone else is bullied, you should always try to

A. know when he/she should hand in his homework.

stop it. If you do nothing, you’re saying that bullying is okay

B. know what is his/her homework for Thursday.

with you. Remember, treat others the way you would like to

C. give some extra Information about the homework due next

be treated.

Thursday. Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę na styl i cel wiadomości. Kto mógłby być ich nadawcą, a kto odbiorcą?


Wskazówka egzaminacyjna Podsumuj treść każdego akapitu jednym zdaniem, koncentrując się na głównej jego myśli. Porównaj swoje propozycje z podanymi.

I

I

31

LEARN TO WALK BEFORE YOU RUN

GRAMMAR Present Simple i Present Continuous

Mel is a caveman. Does he hunt dinosaurs? Yes, he does. 3 Is he hunting dinosaurs? No, he isn't. I He’s whistling.

► Present Simple - informacje ogólne ► Present Continuous - informacje dotyczące chwili obecnej

Megan is a secretary. Does she work in an office? Yes, she does. Is she working in an office? No, she isn’t. She’s surfing.

Hector is a golfer. Does he play golf? Yes, he does. Is he playing golf? Yes, he is.

Both, either, neither ► both - o obu rzeczach, osobach + I. mn.

SITUATIONS

(znaczenie pozytywne) ► either - o jednej z dwóch rzeczy + I. poj. (znaczenie pozytywne) ► neither - o jednej z dwóch rzeczy + 1. poj. (znaczenie negatywne = not either)

On the phone - przez telefon 1. - Hello. Is Jim there, please?

- Sorry, she isn’t here. Can I take

-Yes, he is. Hold on. I’ll Wyrażenia both, either, neither stosujemy w odniesieniu do

- Hello. Can I speak to Liz, please?

just get him for you.

dwóch rzeczy, osób lub grup w zależności od tego, czy mówimy

a message? - Yes, if you could. Just say that Mike called and ask her to call me back.

o jednej z nich, czy o obu jednocześnie. Barbara has a brother and a sister. Both are lawyers. = Her brother is a lawyer and her sister is a lawyer. - Would you like a sandwich or a cake? - 1don’t want either, thank you./Neither, thank you. = I don’t want a sandwich and I don't want a cake. - How can I get to the cinema?

- Is Mr Parkinson there, please? - I’m afraid, he’s on the other line. Do you want to hold? - No, it’s OK, I can call back later.

- There are two ways. You can go either way.

5.

= Both ways are good. - Do you want to go to Spain or Greece?

- Is that 39281622?

- Neither. I want to go to Poland to visit my mother.

- No, this is 39281621.

Last summer I went to Wales and Scotland. I liked both a lot.

-Oh, sorry, I’ve got the

When I was a teenager I studied French and Spanish. Neither was interesting enough to continue.

32


wrong number.

- Hello. Could I talk to Mr Brown, please? - I’m sorry but he’s busy at the moment. I can get you through in 10 minutes.

LANGUAGE Compound nouns - rzeczowniki złożone

joes. "" isn’t. I

II k

Podobnie jak w języku polskim, nowe wyrazy możemy tworzyć

Rzeczowniki złożone są bardzo częste w języku angielskim. Składają

przy pomocy przedrostków lub przyrostków. Często używane typy rzeczowników złożonych

Przymiotniki

rzeczownik + rzeczownik

rzeczownik + gerund

inne

toothbrush • postman

bird watching

mother-in-law

•T-shirt • notebook •

• rock climbing

• passer-by

coursebook • CD player •

• parachute jumping

•washing-up

cheese grater • knife

• stamp collecting

•checkup

sharpener • coffee maker

•flower arranging •

• breakdown

•vacuum cleaner

•ski jumping

• living room

H m L . Rzeczowniki złożone przeważnie pisane są oddzielnie, ale zdarza się też pisownia z myślnikiem lub łączna. W razie wątpliwości na leży sprawdzić w słowniku. W wymowie zazwyczaj akcentuje się pierwszą część złożenia (postbox, waiting room), przy pisowni od

y

dzielnej niekiedy obie (science fiction).

O -

LANGUAGE

Agreement and disagreement - zgadzanie się i wyrażanie odmiennego zdania a

ase? ike at Mike

1really enjoy musicals. 1quite like dancing. I’m interested in politics. 1don’t mind salsa. 1can't stand football. I’m not very keen on sport. 1hate vegetables.

Zgoda So do 1. So do 1. So am 1. It’s OK. Neither can l./Me neither. Neither am l./Me neither. So do 1.

Sprzeciw Really? 1don’t. Do you? 1hate it. Are you? I’m not. 1can’t stand it. Oh, really? 1quite like it. Really? 1love it. 1like them all.

>ugh in

friendly - unfriendly visible - invisible patient - impatient polite - impolite legal - illegal logical - illogical responsible irresponsible rational - irrational honest-dishonest loyal - disloyal

*speak - speaking draw - drawing form - formation educate - education elect - election translate translation arrange arrangement improve improvement

appear-disappear agree - disagree approve - disap prove dress - undress pack - unpack fold - unfold

od różnych części mowy: przyrostki -ous, -al, -y, -lve, -able, -ful, -less

od przymiotników: przyrostki -ness oraz -ity

inne przedrostki: re- (ponownie, jeszcze raz), mis(źle, niewłaściwie), over- (zbyt dużo, za bardzo)

fame - famous music - musical fog - foggy act - active rely - reliable hope - hopeful harm - harmless

active - activity popular - popularity sad - sadness ill - illness

open - reopen write - rewrite understand misunderstand sleep - oversleep eat - overeat

Automated phone replies - automatyczne odpowiedzi Leave your message after the tone, please. The person you are calling is not available. If you have a touch-tone telephone, please press the hash key now. Please try again later. Your call is now in a queue and will be answered as soon as possible. Please hold. You will now hear a series of options. If you want to... press...

AFAIK - As far as I know. B4 - Before. KIT - Keep in touch. RUOK? - Are you OK? LUWAMH - Love you with all my heart. HAND - Have a nice day. EZ - Easy. BTW - By the way. TMB-Text me back. CU - See you.


o odwrotnym zna czeniu: przedrostki dis- oraz un-

USEFUL EXPRESSIONS

Text messaging - język esemesów

he

Czasowniki

od czasowników: przyrostki -ing, -ation, -ion, -ment

tworzenie ie przysłówków

a back.

want

Rzeczowniki

o odwrotnym znacze niu: przedrostki un-, in-, im-, ii-, ir- oraz dis-


y

Word formation - słowotwórstwo

|

|

Proszę zostawić wiadomość po sygnale. Abonent poza zasięgiem. Jeśli korzystasz z aparatu z wybieraniem tonowym, naciśnij klawisz z kratką. Proszę zadzwonić później. Połączenie czeka w kolejce i zostanie odebrane tak szybko, jak to możliwe. Proszę czekać. Oto możliwości. Jeśli chcesz... naciśnij...

33

3.5. 1work late . o

SZKOŁA Przed rozwiązaniem zadań przypomnij sobie

C. today

B. every week

A. this week


3.6. It's raining! 1........ rainy weather. C. hating

B. hate

A. ’m hating

3.7. M ary........ going to school.

0

(0-2) Przyporządkuj wyrażenia do odpowiedniego cza

A. doesn't mind

su. Wpisz do tabeli litery wybrane spośród A-P.

A. every day

G. hardly ever

B. just now

H. today

N. rarely

1. very often

0. usually

D. on Fridays

J. when I’m tired

P. never

E. these days F. this afternoon

L. at present

C. don’t mind

B. seem

C. is seeming

3.9. W h a t........ .this verb mean? B. is

A. do

0

K. in the evening

*

A. seems

M. at the moment

C. nearly always

B. isn’t mind

3.8. Peter........ .tired.

C. does

(0-8) Uzupełnij luki w zdaniach (4.1.-4.8.) formami od powiedniego czasu teraźniejszego. Wykorzystaj wska zówki podane w nawiasach.

1.1.

Present Simple

1.2.

Present Continuous

4.1. W h a t............................... (you/dop I'm an architect. 4.2.

W h a t....................... (you/dop

I ............................ I

(want) to get this motorbike started. 4.3. W h ere

Bristol until Friday. 4.5........................................ (yourson/play) the guitar? No, the

Vegetarians are people w h o ................................... (not/

piano.

eat) meat. 2.2. 2.3.

4.6......................................(yourson/play) the violin? Actually,

Look out! My sister................................... (come).

that’s the radio.

Some people still....................................(think) the Sun

4.7. What language........................................ (she/speakp

..................................(go) round the Earth. 2.4.

I .................................. (play) tennis every weekend.

2.5.

W h o ................................... (sit) in my chair?

2.6.

I .........................

4.4. W h ere................................ (you/work) this week? I’m in

Present Simple lub Present Continuous. Wykorzystaj wskazówki podane w nawiasach. 2.1.

(you/workp

(work) for a big insurance company.

■ (0-10 Uzupełnij luki w zdaniach (2.1.-2.10.) formami czasu

It ................................(sound) like Polish. 4.8. What language................................. (she/speakp. French. She’s from Lyon.

W h a t.................................. (happen) in baseball if you .................................. (lose) the ball?

2.7.

Look! S h e .......................,

(wear) the same shoes

as me. 2.8.

W hat...............................(you/look) at? A strange creature

0

over there! 2.9.

I .................................. (stay) at Mike’s for a few weeks

tooth

until my flat is ready.

m

2.10. W e ................................... (usually/stay) at Peter’s when we go to Bath.

■ (0-9) Wybierz poprawne uzupełnienia luk w zdaniach 1 ^ (3.1.-3.9). Zakreśl literę A, B albo C. 3.1. Look! Tom.......... A. doesn't work

B. isn’t working

C. don’t work

3.2. Do you smoke?.......... A. No. I’m not.

B. No, I don’t.

C. No, I doesn’t.

3.3. John cooks dinner.......... A. every day 3.4. Granny is A. drinks

34

B. now

C. at the moment

coffee. B. drinking


C. drink

0 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7. 6.8.

(0-7) Połącz ze sobą części wyrazów, aby powstały! rzeczowniki złożone.

WÊÊ

■ §

boxing kick’

ffore

snow

head

H

(0-8) Dopasuj czynności (6.1.-6.8.) do miejsc (A-H).

have IT lesson borrow a book leave your coat wash your hands chat with your friends do push-ups have lunch get a student ID

A. B. C. D. E. F. G. H.

gym computer lab canteen cloakroom school office toilet library school hall

m --------------------------------------------------------(0-4) Usłyszysz krótki tekst. Na podstawie informa cji zawartych w nagraniu w zadaniach 7.1.-7.4. z po

I

---------------------------------------------------------

(0-3) Usłyszysz wypowiedź Josha na temat szkoły, do której chodzi. Na podstawie informacji zawartych

danych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl lite

w nagraniu w zadaniach 9.1.-9.3. z podanych odpo

rą A, B albo C.

wiedzi wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C. 9.1. Josh goes to Japanese school because

7.1.

What does Mark learn about during his last two lessons on A. he lives in Japan.

Monday?

B. his parents come from Japan.

A.

B.

C.

C. his dad is Japanese. 9.2. He doesn’t have to carry books because A. they are not needed during lessons. B. he has only sport classes. C. they are kept at school. * 9.3. During lunch break he

7.2. What classes has Mark got on Tuesday after PE? A.

Maths.

B. Geography.

C. Music.

A. goes to the school canteen. B. stays in the classroom. C. goes home.

7.3. What day is music Mark’s last lesson? A.

Wednesday.

B. Tuesday.

C. Friday.

7.4. What is Mark doing?

Wskazówka egzaminacyjna Nie musisz rozumieć całego tekstu, żeby znaleźć poprawne odpowie dzi. Koncentruj się na tych Informacjach, których dotyczą pytania.

A. He is describing his school building. B. He is talking about his timetable. C. He is giving advice what classes it’s best to take. Wskazówka egzaminacyjna Nazwij przedmioty przedstawione na zdjęciach.

(0-4) Przeczytaj tekst, z którego usunięto cztery zda nia. Wpisz w luki 10.1.-10.4. litery, którymi oznaczo no brakujące zdania (A-F), tak aby otrzymać logiczny i spójny tekst. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki.

(0-4) Uzupełnij minidialogi (8.1.-8.4.), wybierając spo

British Schools

śród podanych odpowiedzi brakującą wypowiedź jed

British children have to go to school until they are 16 years old.

nej z osób, Zakreśl literę A, B albo C.

Education Is compulsory, but school is not. Children can be educated at home. Education is free for all children from 5 to 16.

8.1.

X: I hate basketball.

They can go to state, public or independent schools.

Y: .................... A. I too.

About 94 percent of pupils in UK receive free education from B. So do I,

C. Neither do I.

public funds, while 6 per cent go to other types of schools including independent schools.

8.2. X: I forgot to finish the project.

The school year runs from September to July and is 39 weeks

Y: .................... A. You are responsible.

long. 10.1 B. You are irresponsible.

C. You're late,

The dates for school terms and holidays

are sometimes different for different areas. The main school holidays are: Christmas (2 weeks), spring (2 weeks), summer (6 weeks). 10.2.............

8.3. X: I’m afraid she’s not at home Y: .................... A. Can I call you back?

Children normally start primary

school at the age of four or five. 10.3........... At the age of 16 most students take an exam called the GCSE (General

B. Could I leave a message?

C. Could I take a message?

Certificate of Secondary Education). After completing the GCSE, some students leave school, some go to technical colleges. 10.4.............After that they take an exam called

8.4. X: My grandfather is ill.

A levels, in three or four subjects.

Y: .................... A. That's a pity.

B. So do I.

C. I don’t mind.

A. For many areas the year is divided Into six terms. B. But they don’t take any exams. C. Others continue at secondary school for two more years.

Wskazówka egzaminacyjna Postaraj się wymyślić kilka pytań lub stwierdzeń pasujących do każdej z podanych odpowiedzi.

D. They leave at the age of 11, moving on to secondary school. E. There are also one week holidays at the end of October, in the mid-February and at the end of May. Wskazówka egzaminacyjna Pamiętaj, że wstawiane zdanie musi pasować do kontekstu - cały tekst ma być spójny I sensowny.każdej z podanych odpowiedzi.


BUSINESS BEFORE PLEASURE

&

GRAMMAR Talking about future - mówienie o przyszłości

They're moving to Manchester next year. W przyszłym roku przeprowadzają się do Manchesteru. The plane lands in two hours. Samolot wyląduje za dwie godziny.

► Present Simple - plany zajęć i rozkłady jazdy

I think I will be a clerk in the future. Myślę, że w przyszłości będę urzędnikiem.

► Present Continuous - ustalone plany poprzedzone

One day I will be rich. Któregoś dnia będę bogaty.

przygotowaniami ► konstrukcja be going to - zamiary niekoniecznie po przedzone przygotowaniami ► Future Simple - przypuszczenia

i ogólne sądy

dotyczące przyszłości

Czas P resent S im ple w o d n ie s ie n iu do p rzyszło ści Czasu teraźniejszego Present Simple

wyjątkowo można

używać także w odniesieniu do przyszłości: ► kiedy jest mowa o planach zajęć, programach, rozkładach jazdy; The second term starts in February.

LANGUAGE Phrasal verbs - czasowniki frazalne Czasowniki frazalne, bardzo liczne w języku angielskim, to spe cyficzne zestawienia czasowników z przysłówkiem lub przyimkiem. Ponieważ przysłówki lub przyimki mają własne znacze nie, po ich dodaniu znaczenie czasownika ulega większym lub mniejszym zmianom.

When does the next train to Poznań leave? ► w tytułach lub nagłówkach artykułów w gazetach lub ser wisach informacyjnych;

Podstawowe przyimki i przysłówki tworzące czasowniki frazalne ► on - na

The Pope goes to Mexico next week. ► w zdaniach podrzędnych czasowych i warunkowych, po ta kich spójnikach, jak: if, when, as soon as, after, before, un less, until, etc. I'll cancel the trip if it rains.

► off-z ► up-wgórę ► down - na dół, w dół ► away - w przeciwnym kierunku, z daleka od ► out - na zewnątrz, poza, z

P re se n t C o n tin u o us w o d n ie s ie n iu do p rzyszło ści 1 Modyfikacja jest niewielka i znaczenie czasownika można Czasu teraźniejszego Present Continuous

możemy również

używać w znaczeniu czasu przyszłego: ► kiedy mówimy o tym, co jest już postanowione, o konkret

odczytać na podstawie znaczenia przyimka lub przysłówka. eat - jeść +out — ► eat out - jadać poza domem move - przeprowadzać się + out — ► move out - wyprowadzać się

nych planach na przyszłość, które zależą od woli mówiącego;

grow - rosnąć + up — ► grow up - dorastać

We’re going to Spain next summer, (decyzja już zapadła)

climb - wspinać się + down — ► climb down - schodzić

► kiedy mówimy o naszych planach, zamiarach, intencjach.

run - biec +away — ► run away - uciekać

We're moving to the country tomorrow, (wszystkie sprawy są już załatwione)

2 Modyfikacja nie jest duża, ale znaczenia czasownika trud no się domyślić wyłącznie na podstawie znaczenia przyimka lub przysłówka. look - patrzeć +for— ► look for- szukać

Przy opisywaniu planów nigdy nie używa się czasu Futurę Simple, za to często stosuje się formę be going to.

find - znajdywać +out — ► find out - dowiadywać się show - pokazać +off— ► show off- popisywać się work - pracować + out— ► work out - ćwiczyć come - przychodzić +round — ► come round - odzyskiwać przytomność

P rzy kła d y o kre ś le ń czasu odnoszących się do przyszłości I'm flying to London tomorrow. Jutro lecę do Londynu.

36

3 Modyfikacja znaczenia jest na tyle duża, że tej grupy cza sowników frazowych trzeba nauczyć się na pamięć. run - biec + over— ►run over - przejechać, potrącić

We aren't going to paint the house next week. Nie zamierzamy

run - biec +out— ► run out- skończyć się, wyczerpać

malować domu w przyszłym tygodniu.

end - skończyć + up — ► end up - zdecydować się na coś

She hopes she will get promoted next month. Ona ma nadzieję,

bring - przynieść +about — ► bring about - spowodować

że w przyszłym miesiącu dostanie awans.

turn - skręcić +in — ► turn in - iść spać


Konstrukcja be go in g to BE COING TO - MIEĆ ZAMIAR zastosowanie

► wyrażanie zamierzeń, nadziei i planów na przyszłość (ustalonych lub niemal pewnych) My mum is going to work this evening. Mama zamierza wieczorem pracować.

h

Lucy is going to become a writer. Lucy ma zamiar zostać pisarką. Where are you going to spend your next holiday? Gdzie planujecie spędzić przyszłe wakacje? ► przypuszczenia oparte na obserwacji Look, he is going to fall down. Spójrz, on zaraz spadnie.

i roku

Watch out. The fooris wet. You're going to slip. Uważaj! Podłoga jest mokra. Zaraz się poślizgniesz. idziny.

► wyrażanie odmowy lub zakazu

i będę

I'm not going to wait any longer. Nie będę czekał dłużej. You're not going to borrow my mobile again. Zabraniam ci pożyczania mojego telefonu komórkowego. budowa

schemat

twierdzenie

b

formy pełre lub/i skrócone

podmiot +forma to be +going to

I’m going to revise for the test.

+ czasownik

He is going to start his new job. You're going to buy a new car.

przeczenie

podmiot +forma to be + not

1am/’m not going to repeat it once more.

+going to +czasownik

She is not/isn’t going to move out. They are not/aren't going to move to Poznan.

:o spe-

pytanie ogólne

forma to be + podmiot +going to

irzyim-


+ czasownik

Is she going to accept this offer? Yes, she is. No, she’s not. Are they going to work all day? Yes, they are. No, they aren’t.

nacze-

/m lub

Are you going to go to Egypt next summer? Yes, 1am. No, I’m not.


zaimek pytający + forma to be

Where are you going to start? 1don't know yet.

+ podmiot + going to + czasownik

What is he going to do? He’s going to pay. How are they going to decide? 1think they’ll meet a half-way.

pytanie o podmiot

who/what +forma to be w 3 os.

What is going to happen with this old house? They are going to pull it down.

1. poj. + going to + czasownik

Who is going to pay for that? Perhaps your father.

Konstrukcji be going to możemy używać także w czasie przeszłym, planach. mozna

I was going to start my newjob in August, but I had an accident and

vka.

I had to stay in hospital for two months. We were going to visit Canada, but then John was fired and we

ić się

didn’t have enough money.

It's going to rain.


kiedy mówimy o niespełnionych zamiarach czy niezrealizowanych

a trud-

zyimka

LANGUAGE omnosc py cza-

Nazwy zawodów W języku angielskim nazwy zawodów z reguły odnoszą się

actor - actress

zarówno do kobiet, jak i do mężczyzn np. doctor, model, teacher.

performer

Chociaż istnieje grupa nazw zawodów, gdzie rozróżniamy formę

policeman - policewoman

police officer

żeńską i męską, obecnie używa się raczej nazw nieodnoszących

salesman - saleswoman

shop assistant

się bezpośrednio do płci. Ta poprawność polityczna widoczna

steward - stewardess

flight attendant

chairman - chairwoman

chairperson

jest nawet w imionach. To samo imię może być nadane i kobie cie, i mężczyźnie np. Marion, Jamie.


|

|

37

O

(9

PRACA Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj się

4.2. Look at the timetable. The train to Poznan A. leaves


B. is leaving

4.3. We're on time. The train A. is leaving

*

at 8.21.

C. will leave in 15 minutes.

B. leave

C. will leave

(0-5) Uzupełnij brakujące litery w nazwach zawodów, a następnie dopasuj zawody do opisów. Wpisz obok

4.4.

ł

A. visit

D.

B.

goes

1.1.

A person whose job is to bake and sell bread and cakes.

1.2.

A person who does hair styling, manicures and gives cosmetic treatments.

A writer or editor for a news medium, for example a newspaper, a radio programme or a web portal.

1.5.

A person whose job is to treat sick or injured animals.

(0-5) Uzupełnij brakujące litery w nazwach zawodów.

C. is going to

us next week. B. visiting

C. are going to visitl

(0-4) Przeczytaj ogłoszenia (5.1.-5.4.). Spośród wyra

*

zów podanych w ramce (A-F) wybierz te, które po

A person whose occupation is to serve customers in a restaurant.

1.4.

snow.

B. will

4.5. My grandparents

C._

I s

Look at these clouds. It A.

opisów (1.1.-1.5.) odpowiednie litery (A-E).

A. j _

1.3.

d

prawnie uzupełniają luki. Uwaga! Dwa wyrazy zo stały podane dodatkowo i nie pasują do żadnej luki. A. I cashier

B. | babysitter |

C. | secretary

D.

E.

F. I lawyer

cleaner

actors

5.1. We would like to find a regular

in for occasional

evening outings. We have one daughter, currently 6 months old. Must be non-smoker and not allergic to cats (we have 2).

2.1. A n

c

2. 2 . A

n

n _ inspects financial records.

u _ b _ _ can repair a dripping tap.

2.3. A t

1_ g

t sells or arranges trips or tours for 5.2. A part tim e

customers. 2.4. A

n _ r is a person whose job is digging coal.

2.5. A _ o _ d

S 5-10 per hour.

is someone who serves in the army.

is needed in a Chinese buffet at Laurel.

Easy work, good pay, nice boss, female preferred! Tel: 111-222-3333

5.3. We are casting Midsummer Night's Dream, it will be (0-5) Wstaw w luki wyrazy w nawiasie w odpowied

staged next year. We need lead

niej formie, tak aby otrzymać poprawne zdania z kon

and a lot of enthusiasm! You can still choose from many roles,

strukcją to be going to.

especially if you are convincing. Come on Thursday, November

, extras, elves, fairies,

20th from 3 p.m. till late in room 1A. 3.1. My sister (be going to + b e )............................. an architect. She’s learning how to plan anddesignbuildings. 3.2. ............ .................. .

Brenda(be going to +apply)

................................... for this job? 3.3

5.4. We are looking for a part/full tim e

Experience

min. six months in cleaning flats, houses and offices.

We (begoing to + show u p )....................................... for the interview.

3.4. Jeff (be

(0-4) Dopasuj ogłoszenia z zadania 5 do poniższyd

going to + change)......................................his

zdań (6.1.-6.4.). Wpisz do tabeli odpowiednie nume

job next year. you

.

3.5.

(be

going

to

ry (5.1.-5.4.). Uwaga! Do każdego zdania może paso

+ take)

wać więcej niż jedno ogłoszenie.

.......................... this job? 6.1.

These advertisers aren’t looking for experienced workers.

(4.1.-4.5.). Zakreśl odpowiedź A, B albo C.

6.2.

This advert is about a temporary job.

4.1. The government says that unemployment ......... down

6.3.

This advertiser needs someone to serve customers.

6.4.

This offer is for someone who isn’t looking for a full time job.

(0-5) Wybierz poprawne uzupełnienie luk w zdaniach

next year. A. goes


B. is going to go

C. is going

(0-3) Usłyszysz trzy krótkie teksty. Na podstawie in

Jack 9.2..........

formacji zawartych w nagraniu w zadaniach 7.1.-7.3. I always wanted to be a doctor but I am too poor at biology to get to the medical studies. I prefer chemistry - it is very interesting to observe what happens when you combine different substances.

z podanych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl li

i d —

terę A, B albo C.

!

7.1. What does Ava plan to be? A.

t 8.21.

Rick 9.3..........

B.

I couldn’t deal with money. It’s too stressful. And I hate trying to persuade people to buy something they don't need. I’d rather spend time in the garden: digging in the soil calms me down. 7.2. Where is Emily going to work? A.

A. sell medicines • fulfill prescriptions • monitor the drug

B.

interactions between medicines B. determine the needs of the customer • show the customer the range of products available C. make phone calls • copy documents • make appointments •

to visit

organize meetings

7.3. What is Zack’s dream job? A. d wyra-

D. take care of plants • mow the lawn • pick the weeds • plant

B.

new flowers

.1

óre po-

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jakim zawodom odpowiadają podane zakresy obo wiązków. Jakie trzeba mieć do nich predyspozycje? Co trzeba lubić?

azy zotej luki. cretary

Wskazówka egzaminacyjna Nazwij przedstawione zawody. Z jakimi obowiązkami się wiążą?

vyer isional

(0-3) Do każdej wypowiedzi (8.1.-8.3.) dobierz odpo

ronths

wiednią reakcję. Zakreśl literę A, B albo C.

$

(0-4) Przeczytaj tekst, z którego usunięto cztery zda nia. Wpisz w luki 10.1.-10.4. litery, którymi oznaczo no brakujące zdania (A-E), tak aby otrzymać logiczny i spójny tekst. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane

ave 2).

dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki. 8.1. I'm having a job interview next week.

Laurel.

vill be fairies, / roles, ember

B. Don’t miss It!

A dress code Is a set of rules about how to dress. In some

C. You’re welcome. 8.2. I'm a photographer.

jobs there is a certain uniform you are required to wear.

A. Nice to meet you, photographer.

often has to match the style of a restaurant you work In. You may

10.1

If you are a waiter or a waitress, your outfit most

B. Are you? Do you like it?

be expected to wear a sari if you work in an Indian restaurant

C. Don’t mention it. 8.3. Good morning. I’ve got an appointment with Mr Kirk at 10.30.

and a kilt If you are a waiter In a Scottish one.

A. Yes, Mr Kirk is a very intelligent man.

If you work in an office, usually you are not allowed to wear

B. Oh, yes. Your name?

shorts, sandals, sleeveless tops and mini-skirts.

C. Will you see Mr Kirk?

10.3

Lawyers and bank clerks always dress up for work. 10.2..........

They say it helps to create a friendly atmosphere

and makes the employees feel better. Still, if you are just

Wskazówka egzaminacyjna Zaproponuj po kilka reakcji do każdego z podanych zdań.


What Is a Dress Code?

A. Well, good luck!

starting your career in a bank, an office or a high school, better don’t wear flip-flops and flowery bermuda shorts on your first day at work! 10.4..........

liższych î nume:e paso-

(0-3) Przeczytaj wypowiedzi trzech osób (9.1.-9.3.) oraz cztery zakresy obowiązków (A-D). Do każdej oso

A. They wear smart suits and ties. B. However, there are some companies which accept casual

by dopasuj zawód, który najbardziej by jej odpowia dał. Wpisz odpowiednią literę obok numeru każdej

clothes at work. C. For women in this position long skirts or plain dresses are recommended.

osoby Uwaga! Jeden zakres został podany dodatko

D. For example policemen, firemen, pilots and security guards

wo i nie pasuje do żadnej osoby.

. always wear uniforms when on duty.

Jessica 9.1.

E. It would probably be your last one.

Things must be organised, otherwise it is easy to forget key meet ings or loose important documents. I love to control everything. That’s why I plan my time very carefully.


Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę na wyznaczniki struktury tekstu. Pamiętaj, że muszą mieć one zawsze odniesienie do zdań wcześniejszych.

I

I

39

IF A JOB IS WORTH DOING, IT IS WORTH DOING WELL

GRAMMAR Future Simple FUTURE SIMPLE zastosowanie

OPERATOR WILL

► mówienie o tym, co zdarzy się w przyszłości, zwłaszcza o przypuszczeniach, przepowiedniach i przewidywa niach (a nie o konkretnych planach) In the future computers will replace books. W przyszłości komputery zastąpią książki. We’ll be in Glasgow before eleven, I expect. Spodziewam się, że będziemy w Glasgow przed jedenastą. ► decyzje podejmowane w chwili mówienia -Someone's at the door! Ktoś stoi przed drzwiami! - OK, I'll see who it is. OK, zobaczę, kto to. - I'm going to the shop. Wybieram się do sklepu. - Wait a minute, we'll go together. Zaczekaj chwilę, pójdziemy razem. ► obietnice lub groźby Ipromise I'll pay you back. Oddam ci pieniądze, obiecuję. Be nice and dad will give you a candy. Bądź grzeczny, to tatuś da ci cukierka. I'll tell mum if you do that again. Powiem mamie, jeśli jeszcze raz tak zrobisz.

budowa twierdzenie

schemat podmiot + will +czasownik

formy pełne i/lub skrócone 1will/m phone you this evening. We will/We'll work in a bank. You will/You’ll be a car mechanic.

przeczenie

podmiot + will + not + czasownik

She will not/won’t earn a lot of money. It will not/won't snow heavily this winter. They will not/won’t become famous actors.

pytanie ogólne

will + podmiot +czasownik


Will she be a journalist? Yes, she will. No, she won’t. Will Polly and Mike come to the party? Yes, they will. No, they won't. Will you come to the concert? Yes, we will. No, we won't.


zaimek pytający + will + podmiot +

What will she do with that dog? She’ll keep it.

czasownik

What will he be like? He’ll be a notorious liar. How will they win the prize? They’ll find a way.

pytanie o podmiot

who/what + will +czasownik

Who will stay and look after the kids? My mum will. What will make him change his mind? A nice amount of money.

określenia czasu

tomorrow/tonight, soon, next week/year,

They will decide tomorrow.

next Friday, in a moment, in the future

We will have to buy a new car next year. He will finish this project soon.

Shall i w ill W czasie Futurę Simple zamiast will można niekiedy używać shall. W 1 os. I. poj. i 1 os. 1. mn. shall stosuje się w pytaniach, aby: ► w uprzejmy sposób coś zaproponować tub zasugerować;

40

► zapytać o instrukcję lub jaką decyzję należy podjąć.

Shall I open the window?

Shall we tell her?

Shall I carry your suitcase?

What shall I do?


a

lang u ag e

Przyimki określające kierunek i odległość ^ to - do toward, towards - do, ku, w stronę, w kierunku ► from - od, z, stąd ► in - do, do środka ► out - z, na zewnątrz * out o f-z, ze środka We were going to school together. They were moving towards the light. How fa r is it from London to Glasgow? Where do we gofrom here? He didn’t want to let the dog in. He arrived in London for the celebration. Let this cat out! A snail came out o f its shell.

Using capital letters - pisownia dużych liter W języku angielskim dużą literą piszemy określone grupy wyrazów. ► nazwy własne (imiona, nazwiska) Lucy, Smith ► nazwy ulic, miast Bond Street, Chicago ► nazwy geograficzne (kontynenty, państwa, regiony, pasma górskie, góry, oceany, rzeki, zatoki, jeziora) Europe, Ireland, Cornwall, the Alps, Mount Everest, the Pacific Ocean, the Thames, the Gulf of Mexico, Lake Erie ► nazwy języków i narodowości French, Italian ► nazwy instytucji, firm the Bank of England, Pepsi ► nazwy okresów historycznych

W niektórych wyrażeniach złożonych z przyimka i rzeczownika oznaczającego miejsce opuszczamy rodzajnik a/the, gdy stosuje my rzeczownik w jego typowej funkcji. Jeśli jednak rzeczownik uży ty jest w innym kontekście, pozostawiamy rodzajnik. I'm going to school, (uczę się) ALE M y mum is going to the school. (np. na wywiadówkę) He is in prison, (jest więźniem) ALE His lawyer is in the prison with him. (towarzyszy mu) Joanna is in hospital, (jest chora) ALE Her mother went to the

the Middle Ages, World War II ► dni tygodnia, nazwy miesięcy, świąt Monday, December, Easter

Expressing dreams and wishes - wyrażanie pragnień i życzeń Pragnienia i życzenia zazwyczaj wyrażamy poprzez konstrukcję would like to. ► życzenia własne (zwykle w formie twierdzącej)

to/at/from school • in/to class • to/at/from university • to/at/from college •to/in/into/from church • to/in/into/out of prison •to/in/ into/out of hospital • to/in/into/out of bed • to/at/from work •to/ at sea • to/in/from town • at/from home

W poniższych wyrażeniach określających kierunek nie używamy żadnego przyimka. upstairs • downstairs • uptown • downtown • inside • outside Harry went upstairs. She is waiting for you outside.

She would like to be an actress. Ona chciałaby być aktorką. We would like to discuss it. Chcielibyśmy to przedyskutować.

Forma skrócona od czasownika would t o 'd. I would like to be rich. = I'd like to be rich. He would like to buy a car. =He’d like to buy a car. ► życzenia innych osób (zwykle w formie pytającej - pytania o czyjeś życzenia oraz składanie propozycji i ofert) Would you like something to eat? Czy chcielibyście coś zjeść? What would you like to drink? Czego chcielibyście się napić?

USEFUL EXPRESSIONS

Cl

Describing plans for the future - opisywanie planów na przyszłość I’m going to...

Zamierzam/Mam zamiar...

I hope to...

Mam nadzieję, że...

I intend to...

Zamierzam/Planuję...

I would like to...

Chciałbym/Chciałabym...

I want to...

Chcę...

It’s my dream to...

Moim marzeniem jest...

My purpose is to...

Moim celem jest...

Perhaps...

Być może...


hospital to see her. (odwiedza ją)

P rojects, dream s and hopes fo r th e fu tu re - za m ie rze n ia , m arze n ia i n a d z ie je na przyszłość I'm going to become a doctor. I hope to get a good job. I intend to work for an international company. I would like to find a part-time job for the summer. I want to apply for this job. It's my dream to run my own business. My purpose is to find a well-paid job. Perhaps I will work as a secretary.

ZAPAMIĘTAJ Opisując plany i zamiary, używamy konstrukcji be going to lub cza su Present Continuous.


41

oq 19

3.1. Last week all the bus drivers w ent..............strike.

PRACA Przed rozwiązaniem zadań przypomnij sobie

3.2. Maria is still looking.............a job.


3.3. Last month Joan gave............ work because she couldn't stand her boss any more. 3.4. I work in a laboratory and I’m responsible..............doing

*

(0-6) Wykreśl wyraz, który nie pasuje do pozostałych. Jakich miejsc mogłyby dotyczyć usunięte wyrazy?

experiments. 3.5. The worker^ in the factory work............. shifts. 3.6. This street leads..............a warehouse.

Zapisz nazwy tych miejsc w punktach A-F.

3.7. Our clients are waiting at the door. Ask them to come 1.1.

hospital

sale

nurse

patient

.............and take seats.

ambulance

3.8. I’m afraid Martha isn’t working here now. She i s ............ maternity leave. 1.2. B.

petrol station

lorry

fuel up

driver

3.9. What time do your parents return............. work?

dish

0

.......

1.3. menu

gym

restaurant

C..................... 1.4. presenter departures

waitress

programme

order

1.5. bartender

pub

drinks

stamps

glasses

E............................................................................ 1.6. sale

account

shop

salesman

A. if you work at a petrol station? B. where they will find a job for you? C. you work 40 hours a week. D. if you work in a library? E. how much a babysitter earns in an hour?

customer

0 0

z ich zakończeniami (A-E).

4.1. Why don’t you go to a job agency 4.2. Do you know 4.3. What salary do you get 4.4. What wages do you get 4.5. If you have a full time job

studio

................................................. ................

D

(0-5) Połącz początkowe fragmenty zdań (4.1.-4.5J

(0-7) Uzupełnij zdania (2.1.-2.7.), wpisując w luki odpo

(0-3) Przeczytaj tekst. Podkreśl wszystkie nieznane wy razy. Postaraj się domyślić ich znaczenia z kontekstu a potem odszukaj je w słowniku i upewnij się, czy Twoje

wiednie wyrazy wybrane z ramki. Uwaga! Dwa wyrazy

domysły były słuszne. Zrób z tekstu krótką notatkę w ję

zostały podane dodatkowo i nie pasują do żadnej luki.

zyku polskim. Uwzględnij wady i zalety omawianego za wodu, wymagane kwalifikacje, rady dla początkujących

clients • colleagues • delivers • bonus • staff • orders • unemployment benefit • pensioner ■salary • long hours

The Pros & Cons of Being a Florist

2 .1. He's been living on a n .............................. for two months. 2. 2. Our..........................................members are here to help

own hours and are self-employed. That freedom, however,, comes with the challenges of operating a small business anc

you when you need it. 2.3. I’m going out for lunch with a couple of ...................................... Would you like to join us?

Florists work in a creative environment. Many florists set their

my

2.4. My grandmother has been a ...............................for a long time, i think she retired about 10 years ago. 2.5. Robert has received a .............................. of $ 800, which is 5% of his annual....................................... 2.6. Our company se rve s.................................. - including

corporations, governments, institutions and individuals from more than 500 offices in 25 countries. 2.7. Instead of giving................................... , a smart manager gives instructions.

working with multiple customers. You do not need a special license or education to become a florist, though having some courses in design will be helpful. Florists need to understand how to care for, cut and arrange flowers. They also need math skills to plan budgets, select appropriate stock and estimate how many flowers are needed for a venue. Those new to the profession can gain skills by working in a flower shop or as an apprentice. Florists often work with event planners and brides and such customers can be very demanding. This can provide satisfaction, but can also prove to be emotionally draining, On the other hand, they have the opportunity to work in

0 42

a pleasant work environment that changes seasonally or (0-9) Uzupełnij zdania (3.1.-3.9.) odpowiednią formą przyimka lub zaznacz brak przyimka (-).


at their own desire. Na podstawie http://www.ehow.com/facts_5775237_pros-cons-being-florist.html'

m ---------------------------------------------------------

■ (0-3) Usłyszysz trzy krótkie teksty. Na podstawie in'

_c*

formacji zawartych w nagraniu w zadaniach 6.1.-6.3. z podanych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl li terę A, B albo C.

8 .2 . Dear Mr White, I will graduate from WSISIZ In June with a bachelor's degree In computer science. I am interested In opportunities at Herco. I have worked as a...

6.1. Where is this conversation taking place? A.

B.

C.

8.3. Job Vacancy - full time; salary: 7,500 per annum W e’re looking for someone to oversee the production of the newspaper, manage our website and sell advertising space.

ouldn’t 8.4. One of 'the jobs of the future' is certainly a data scientist. In future a data scientist won’t have to be...

.. doing 6.2. Who are the speakers? A.

B.

A. This fragment comes’from a job contract. B. This is a fragment of a job acceptance letter.

) come

C. The author of this text makes some predictions concerning job market. D. This is a job advert. E. This fragment comes from a job application.

;ek. earns

B. A pilot.

Wskazówka egzaminacyjna Określ styl oraz temat każdego z tekstów. Podkreśl typowe zwroty.

(0-3) Usłyszysz trzy dialogi toczące się w trzech róż

0

lego zaujacych.

nych miejscach. Na podstawie informacji zawartych w nagraniu dopasuj do każdego dialogu (9.1.-9.3.) (0-4) Przeczytaj tekst. Spośród form podanych w ramce

A.

wybierz te, które poprawnie uzupełniają luki 7.1.-7.4.

li. Uwaga! Jedno miejsce zostało podane dodatkowo i nie pasuje do żadnego dialogu.

B.

will

| D. | going

|

E.

’d could

C.

want

I need some money for summer, so I’m 7.1

help customers. I 7.3

ss and

so It’s a good opportunity for me to gain experience. I 7.4.......... ,

Wskazówka egzaminacyjna Zanim zaczniesz uzupełniać luki, przeczytaj cały tekst. Przypomnij sobie różne sposoby mówienia o przyszłości.

A

ainlng. >ork in ally or I' e ist hi ml

Wskazówka egzaminacyjna Wynotuj po kilka słów I zwrotów związanych z każdym miejscem.

i

(0-10) Napisz w liście do wujka z Anglii, jak wyobra żasz sobie swoją przyszłą pracę.

• Napisz, jaki jest Twój wymarzony zawód. • Wypisz związane z nim obowiązki. • Poproś o radę, jak możesz przygotować się do przyszłej kariery zawodowej.

leeded

d such rovide

9.3.

like to run my own shop some day,

select alls by

9.2.

also sweep the floor, place sale items on shelves and

starting next week and I’m very excited about it!

rrange

D. chemist's

to work In

:t their tvever,

lelpfui.

B. post office

C. hospital

F.

and watering the animals and cleaning the cages. I think

acome

A. library

9.1.

a pet shop. I expect I will have a lot of duties, such as feeding I 7.2

właściwe miejsce (A-D). Wpisz rozwiązania do tabe

Wpisz odpowiednią literę (A-F) obok numeru każdej luki. Uwaga! Dwie formy zostały podane dodatkowo i nie pasują do żadnej luki.

itekstu, :k^ w j^-

8.4.

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie słownictwo dotyczące różnych zawodów, wiążących się z nimi obowiązków oraz miejsc, w których są wykonywane.

ane wy:y Twoje

8.3.

A. An airport information clerk. C. A flight attendant.

station? Db for

8.2.


.1.-4.5.)

00

6.3. Who gives information about the plane from Montreal?

Podpisz się jako XYZ. Postaraj się rozwinąć swoją wypowiedź (0-4) Przeczytaj teksty 8.1.-8.4. Do każdego z nich do

w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość listu

bierz odpowiednie zdanie (A-E). Wpisz rozwiązania


do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane do

pełnego przekazania informacji, spójność, bogactwo językowe

datkowo i nie pasuje do żadnego tekstu.


8 .1 .

Employee accepts and agrees to such employment and shall also perform other duties as are customarily performed by an employee In a similar position.


Wskazówka egzaminacyjna Staraj się opisać wybrany zawód, wykorzystując bogate i uroz maicone słownictwo. Możesz poszukać Inspiracji w ogłoszeniach o pracę w anglojęzycznych serwisach internetowych.

43

NO M AN IS AN ISLAND

&

GRAMMAR

Przymiotniki dzierżawcze i zaimki dzierżawcze

Forma dzierżawcza

Przymiotniki i zaimki dzierżawcze zastępują dzierżawcze form; Formę dzierżawczą możemy tworzyć od rzeczowników pospo

rzeczownikowe, podobnie jak zaimki osobowe zastępują rzi

litych i nazw własnych, a nawet od całych wyrażeń.

czowniki. Zaimki dzierżawcze występują samodzielnie, a prz; miotniki dzierżawcze zawsze w połączeniu z następującymi

Liczba mnoga

Liczba pojedyncza

► regularna

rzeczownik + 's

nich rzeczownikami.

► nieregularna rzeczownik + 's my brother's room

the teachers' notes

- pokój mojego brata

- notatki nauczycieli

Robert's car

our parents'villa

- samochód Roberta

- willa naszych rodziców

Mr Morton's house

women’s rights

-dom pana Mortona

- prawa kobiet

cat's tail

children’s literature

- ogon kota

- literatura dziecięca

birthday’s date

1. poj.

1. mn.

Zaimki dzierżawcze

Przymiotniki dzierżawcze

Zaimki osobowe

rzeczownik +'

1

my

mój, moja, moje, moi

mine

mój, moja, moje, moi

you

your

twój, twoja, twoje, twoi

yours

twój, twoja, twoje, twoi

he

his

jego

his

jego

she

her

jej

hers

jej

it

its

tego, jego

-

-

we

ours

nasz, nasza, nasze

ours

nasz, nasza, nasze’

you

your

wasz, wasza, wasze

yours

wasz, wasza, wasze

they

their

ich

theirs

ich

- data urodzin (ale można powiedzieć również birthday date) the President of Poland's office - biuro prezydenta Polski James’s office

bez rzeczownika

+ rzeczownik

- biuro Jamesa Forma dzierżawcza często pojawia się w nazwach miejscowych (np. sklepów, szkół, kościołów czy instytucji). at the baker’s

McDonald’s

at hairdresser's

St Paul's Cathedral

Levi’s

St Martin's College

This phone is mine! 1think this rucksack is your*! Is this skateboard his? That jacket is hers. This dog isn’t ours. That house looks like theirs.

This is my phone. Is this your rucksack? There’s his skateboard. That is her jacket. It isn't our dog. Is it their house?

Formy dzierżawczej można używać również bez następującego po niej rzeczownika, zwłaszcza jeśli znaczenie wynika z kontekstu. - Whose is this glass?

- Czyja jest ta szklanka?

- David’s.

- Dawida.

- Where were you last night?

- Gdzie byliście wczoraj?

Określenia członków rodziny ją. W życiu codziennym, podobnie jak w języku polskim, zwracają,

-At John and Ethel’s.

- U Johna i Ethel.

I thought it was Pamela's

Myślałem, że to torebka Pameli,

handbag, but it was Joan's.

a to była torebka Joan.

/ Tworząc formę dzierżawczą rzeczowników kończących się na -s w I. poj., zwykle nie zmieniamy nic w pisowni. Tylko w niektórych wyrazach obcego pochodzenia nie dodaje się -s, a jedynie sam apostrof. St James's Park - park św. Jakuba Thales’ theorem - twierdzenie Talesa

44


LANGUAGE

się do członków rodziny, stosuje się mniej oficjalne formy. Zwroty nieformalne

I Zwroty formalne mother

mum, mummy (BrE), mom, mommy (AmE), I

father

dad, daddy, papa

sister

sis

brother

bro

grandmother

grandma, nan(ny), gran, granny, grannie

grandfather

grandpa, grand(d)ad

aunt

auntie, aunty

h

Czasownik ta be w Past Simple

Konstrukcja there w as/there were

Czasownik to be jest czasownikiem nieregularnym. W czasie

Konstrukcji there was/there were używa się w podobnych sytua

Past Simple przybiera formę was/were.

cjach, co there is/there a

PAST SIMPLE

TOBE formy pełne i/lub formy skrócone

twierdzenie

I was born in 1996. You were on time. He was in London on 6th June. She was at school this morning. It was cold yesterday. We were present at the meeting. They were late for school.

wcze i formy iją rzea przy:ymi po

przeczenie

I was not/wasn't a teacher. You were not/weren’t on time. He was not/wasn't born in Canada. She was not/wasn't his sister. It was not/wasn’t windy yesterday. We were not/weren’t late for school. You were not/weren't journalists. They were not/weren’t our cousins.

/cze

moje, 1

, twoje,

pytanie

Was I born in 1996? Yes, you were. No, you were not/ weren’t. Were you on time? Yes, I was. No, I was not/wasn’t. Was he in London on 6th June? Yes, he was. No, he was not/wasn’t. Was she at school this morning? Yes, she was. No, she was not/wasn't. Was it cold yesterday? Yes, it was. No, it was not/wasn’t. Were we present at the meeting? Yes, we were. No, we were not/weren’t. Were they late for school? Yes, they were. No, they were not/weren’t.

ogólne i krótka odpowiedź

, nasze

a.

ika

is yours. is?


When were you in Italy? I was there last summer, Where were you yesterday? I was in Oxford with a friend.

pytanie o podmiot

Who was at school on Friday? Almost everyone, What was on maths last week? Quadratic equations.

e theirs.

LANGUAGE

K

Holidays and celebrations - święta i uroczystości All Saint’s Day

Wszystkich Świętych

April Fool's Day

prima aprilis

Boxing Day

drugi dzień świąt Bożego Narodzenia

wracając

Christmas

Boże Narodzenie

my.

Christmas Eve

Wigilia

Easter

Wielkanoc

\m E).

lie

i

Halloween

Halloween, wigilia Wszystkich Świętych

Independence Day

Święto Niepodległości

Lent

Wielki Post

May Day

1Maja

New Year

Nowy Rok

New Year’s Eve

sylwester

Thanksgiving

Święto Dziękczynienia

Valentine's Day

walentynki


r e

J

ale w odniesieniu do przeszłości.

There was Mary’s whole family at the wedding.

Na weselu była cała rodzina Marysi.

There wasn’t nice atmosphere during the meeting.

Podczas spotkania nie pano wała miła atmosfera.

Was there Andrew in the theatre? Yes, he was./No, he wasn’t.

Czy Andrzej był w teatrze? Tak, był./Nie, nie było go.

There were lots of people at John’s party.

Na przyjęciu u Janka było dużo ludzi.

There weren't any fireworks during Podczas Dnia Niepodległości Independence Day. * nie było żadnych fajerwerków. Were there many people in the cinema? Yes, there were./No, there weren’t.

Czy w kinie było dużo ludzi? Tak, było./Nie, nie było.

Wiele polskich zdań w czasie przeszłym, w których występu ją różnorodne czasowniki, można przetłumaczyć prosto za po mocą konstrukcji there was/there were. Przed domem stał jakiś samochód. There was a car outside the house. Na stole leżał pęk kluczy.

There was a bunch of keys on the table.

W szafie mojej babci wisiały tylko zielone sukienki.

There were only green dresses in my grandma’s wardrobe.

W tym ogrodzie rosły najpięk niejsze krzewy.

There were the most beautiful bushes in this garden.

USEFUL EXPRESSIONS

C lM

^

Congratulating - składanie życzeń i gratulowanie Cheers! Na zdrowie! Congratulations! Gratulacje! Good job! Dobra robota! Great! Świetnie! Happy birthday! Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin! Happy Easter! Wesołych świąt Wielkanocnych! Here’s to (Paulina)! Zdrowie (Pauliny)! Here's to the new school! Za nową szkołę! I'm very proud of you. Jestem z ciebie bardzo dumny/dumna. I must admit I’m Muszę przyznać, że jestem pod impressed. wrażeniem. I must say you really Muszę powiedzieć, że mi impressed me. zaimponowałeś/zaimponowałaś. I wish you lots and lots of Życzę ci/wam wiele happiness. szczęścia. Many happy returns! Wszystkiego najlepszego! My very best wishes for... Moje najlepsze życzenia dla... Merry Christmas! Wesołych świąt Bożego Narodzenia! That is fantastic! To fantastycznie! ■Well done! Dobra robota! You did very well.. Świetnie się spisałeś/spisałaś. You were great/fantastic! Byłeś fantastyczny/Byłaś fantastyczna! Your health! Twoje zdrowie! You can be proud of Możesz być z siebie yourself. dumny/dumna.

45

-

Q

ŻYCIE RODZINNE I TOWARZYSKIE Przed rozwiązaniem

zadań zapoznaj się z niezbędnym zestawem słownictwa.

G.

their

I H.

I your

J.

brother’s

I K.

I parents'

Sarah:

yours

Fli Sarah. I can’t come to you today because 3.1............ family is visiting me. Aunt Jane came with husband and 3.3............ children. But

(0-9) Obejrzyj drzewo genealogiczne. Zakreśl w po

3.2...........

niższych zdaniach właściwe wyrazy.

maybe you could come to my place? Jessica:

Yes, of ctJurse. If my 3.4............ agree. But are

Sarah:

Tom and Mike are twins. They are five and they are

3.5........... cousins nice?

Frederick + Ethel / George (+Joan)

\ Shella (+ Andrew)

quite cute. I'm sure they will do their best to please you. And there’s Ann, 3.6............ daughter, their stepsister.

David

She’s your 3.7............ age. She’s all right.

Jack

Grace (+ Brian - divorced) (+ Steve)

Jessica:

OK. We can meet at your place this time but next week you must visit me. I must show you my new room.

Sarah

Emma

1.1. Emma is Grace’s mother / sister / daughter.

Sarah:

Is it bigger then 3.8............. ?

Jessica:

Yes, much bigger. But my sister has the biggest room in the house. She has our grand piano in her room and

1.2. Grace is David's wife / sister / aunt.

practices all day long.

1.3. Sheila is Grace's aunt / uncle / grandma. Sarah:

1.4. Frederick is Jack’s dad / grandfather / cousin.

Oh, I'd like to have such a big room as 3.9............. ! I

1.5. Ethel is Frederick’s husband / grandmother / wife. 1 . 6 . Ethel is Emma's mum / niece / great-grandmother. 1.7. Jack is Andrew’s brother / son / relative. 1.8. Grace is Sheila’s nephew/ daughter / niece.

(0-10) Uzupełnij luki w dialogu (4.1.-4.10.) formami

1.9. David is Emma’s brother / uncle / stepfather.

przeczące.

Past Simple czasownika to be. Możliwe są formy Ed:

Where 4.1........................ you yesterday evening?

IMoelia:

Sorry. We 4.2......................in the cinema, so my mobile

I texted you five times and you didn’t text back!

9

(0-7) Wykreśl wyraz, który nie pasuje do pozostałych. Wpisz obok nazwę święta, z którym kojarzą się poda-

4.3................ .

ne wyrazy.

any problems with the invitations? Well, yes. We 4.5..........

Ed: carols

2.1. Father Christmas pudding

turned off. 4.4....................... there convinced about

the colour. Besides, there 4.6....................... a slight

bunny

mistake in the invitation text and I 4.7...................... 2.2. cake cemetery

presents

party

sure

guests

how

to

correct

it.

Luckily,

everyone

4.8.......................really helpful and by 11 p.m. all the 2.3. groom

bride

dyed eggs

rings

invitations 4.9....................... ready.

flowers Noelia:

2.4. Lent

vampire pumpkin

2.5. bunny

lamb

eggs

lantern

Great! You 4.10....................... fantastic! I’m really grateful for your help.

witch

national anthem (0-6) Przetłumacz podane zdania na język angielski,

2.6. flags

heart

Valentine card

love 5.1. Urodziłem się w 2000 r.

2.7. champagne

fireworks

flowers

dancing 5.2. Wczoraj spóźniłam się do szkoły. 5.3. W zeszłym tygodniu było zimno.

(0-9) Uzupełnij luki w dialogu (3.1.-3.9.) wyrazami (A-K) wybranymi z ramki. Uwaga! Dwa wyrazy zostały

.............................................................. 5.4. Moi rodzice nie byli obecni na zebraniu,

podane dodatkowo i nie pasują do żadnego zdania. 5.5. Dlaczego nie przyszedłeś punktualnie? A.

parents

D.

| uncle’s

1

|b .

j her

C.

| hers

E.

[ mY

| f.

| mine

5.6. Czyje urodziny były w zeszłym tygodniu? Flo czy Nicki?

46


(0-3) Przeczytaj tekst. Wybierz poprawne uzupełnie

he won’t lend me 8.5..............He needs it to get to

Invitation

Mum: Josh:

and entertainers will amuse you during two hours of non-

Mum:

i. But it are ey are

Josh:

8.1. A. yours

B. you

8.2. A. your

B. my

C. yours

8.3. A. your brother’s ,

C. your brothers’ C. he

C. unforgiven

6.2. A. colour

B. painted

C. colourful

8.4. A. mine

B. you brother’s B. me

6.3. A. service

B. served

C. eat

8.5. A. him

B. his

8.6. A. her

B. she

C. hers

8.7. A. her

B. hers

C. she

8.8. A. her

B. yours

C. It

Zdecyduj, jaka część mowy pasuje do luki. Następnie upewnij się co do znaczenia podanych słów. Podobne brzmieniowo słowa mogą wprowadzać w błąd.

O

(0-4) Dla każdej z opisanych sytuacji (7.1.-7.4.) wy bierz właściwą reakcję. Zaznacz literę A, B, C albo D.

I l k I ® (0-4)--------------------------------------------------------Usłyszysz cztery wypowiedzi (9.1.-9.4.) na temat świąt. Na podstawie informacji zawartych w nagra

ficznym. mami

ming?

I mobile . there about slight iryone all the really

C. my

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie zaimki I przymiotniki dzierżawcze oraz formę dzierżawczą rzeczownika (saxon genetive).

7.1. Twój kolega zajął pierwsze miejsce w konkursie geogra

formy

C. your

B. unforgettable

Wskazówka egzaminacyjna

room

Oh, come on!

6.1. A. awful

isister.

m and

But at least it’s clean! If you don’t like it, you can always wash 8.8.............

a three course dinner (unlimited soft

.e you.

:week m.

I don’t want 8.7............ 1It’s pink.

fusion of

Polish culture, traditions and folk.

bike will do. And

she is not going anywhere.

folklore show and dinner. Our wonderful talented dancers

You will be 6.3 drinks and beer).

Well, ask Ann. Maybe 8.6

experience of a unique Polish

-stop action, song and dance. Witness a 6.2

e with

I can't take 8.4.............I It’s dirty! And Steve says the library.

We invite you to an 6.1

cause

Josh:

nie luk 6.1.-6.3. Zakreśl literę A, B albo C.

niu dopasuj do każdej wypowiedzi odpowiadające

A. You were great!

jej zdanie (A-E). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga!

B. Good luck!

Jedno zdanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje

C. My very best wishes for your friend.

do żadnej wypowiedzi.

D. Cheers!

A. This person Is showing someone his/her family photos.

7.2. Składasz życzenia znajomym z okazji ich rocznicy ślubu.

B. This person is making plans for Christmas.

A. Good job!

C. This person is choosing a birthday present for someone.

B. Happy Easter!

D. This person is buying a Christmas gift for his/her mum.

C. My best wishes for your friends.

E. This person is talking about a present from his/her mum.

D. I wish you lots and lots of happiness. 7.3. Gratulujesz koledze, który dostał się do wymarzonej

9.1.

9.2.

9.3.

9.4.

szkoły. A. Many happy returns!

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jakie zwroty możesz usłyszeć w sytuacjach opisanych w podanych zdaniach.

B. You did very well! That Is fantastic! C. Your health! D. Merry Christmas! 7.4. Piszesz życzenia urodzinowe do koleżanki. A. Well done! B. Many happy returns!

ielski.

I

(0-10) Napisz do kolegi/koleżanki z Anglii krótki

C. Great!

e-mail, w którym opowiesz o rodzinnej uroczystości,

D. I'm very proud of you.

w której ostatnio brałeś/brałaś udział.

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie zwroty związane ze składaniem życzeń i gratu lowaniem. W jakich sytuacjach użyjesz wymienionych zwrotów?


42»

©

• Napisz, z jakiej okazji odbyła się ta uroczystość. • Wymień, kto był obecny i jaki był przebieg uroczystości. • Złóż koledze/koleżance życzenia z okazji urodzin. Podpisz się jako XYZ. Postaraj się rozwinąć swoją wypowiedź w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość e-malla

O Josh:

powinna wynosić 50-100 słów. Oceniana jest umiejętność (0-8) Przeczytaj dialog. Wybierz poprawne uzupełnie




Mum, can I take 8.1

bike? I want to go to Tim.

We are planning a trip to the lake. Mum:

No, it’s too big for you. Take 8.2


or 8.3............

Wskazówka egzaminacyjna Powtórz słowa i zwroty związane ze świętowaniem różnych okazji Uważnie sprawdź pisownię i gramatykę. Pamiętaj o podziale na akapity oraz o odpowiednim rozpoczęciu i zakończeniu e-maila.

47

IF YOU WANT A FRIEND; BE A FRIEND

GRAMMAR Past Simple PAST SIMPLE zastosowanie

OPERATOR DID (DO W PAST SIMPLE)

► opisywanie sytuacji mających miejsce w przeszłości, zwłaszcza umieszczonych w dokładnych ramach czasowych (czynność została rozpoczęta i zakończona w przeszłości) The Berlin Wall fell down in 1989. Mur berliński runął w 1989 r. She lived in the country until she was sixteen. Mieszkała na wsi, dopóki nie skończyła 16 lat. ► mówienie o zdarzeniach krótko- i długotrwałych oraz o czynnościach jednokrotnych i powtarzanych When I was a child we always spent Christmas with my grandparents. Gdy byłem dzieckiem, zawsze spędzaliśmy święta Bożego Narodzenia z dziadkami. She saw him and at once recognized him as her own brother. Zobaczyła go i od razu rozpoznała w nim swego brata. ► relacjonowanie wydarzeń następujących jedno po drugim w przeszłości She entered the house and went upstairs. Then she heard that strange noise. Weszła do domu i poszła na górę. Wtedy usłyszała ten dziwny hałas. I checked the time, picked the keys and rushed to work. Sprawdziłem, która godzina, wziąłem klucze i popędziłem do pracy. formy pełne ¡/lub skrócone

schemat

budowa twierdzenie

podmiot +czasownik w drugiej formie

1bought a newspaper. It rained all day. My grandma worked at school.

przeczenie

podmiot + did + not + czasownik

Fie didn't phone me. She didn’t invite us. They didn't close the door.

pytanie ogólne

did + podmiot + czasownik

Did you talk to your parents? Yes, 1did. No, 1didn’t.

i krótka

Did she come to the party? Yes, she did. No, she didn't.

odpowiedź

Did they meet their friends? Yes, they did. No, they didn’t.

pytanie

zaimek pytający + did + podmiot +czasownik

Where did Andrew take his children? Fie took them to the aquarium.

szczegółowe

What did she sell? She sold the house to buy a flat in the city. What did they take to get to work? They took a train. pytanie

who/what +czasownik w drugiej formie

Who won the match? Chelsea FC did. What gave such an awful scream? It was a hyena. We live next

o podmiot

to the zoo. określenia czasu

yesterday, the day before yesterday, some time ago,

1read this article some time ago.

a week/a moth/a year/5 years ago, last winter/

The competition was held on 15th July 1998.

month/week/year, in 1998, on 12th May 1958, when

It happened yesterday. When 1saw him last week, he seemed

1was young/when 1saw him first

to be in good health.

ZAPAMIĘTAJ W pytaniach i przeczeniach w czasie Past Simple czasownik ma

Formy Past Simple

formę podstawową. Funkcję tworzenia czasu przeszłego przejmu

► czasowniki regularne - czasownik + -ed

je operator did (forma przeszła czasownika do). Wyjątek stanowią

► czasowniki nieregularne - druga forma z tabeli czasowników nieregularnych

pytania o podmiot pozbawione operatora, w których czasownik za chowuje drugą formę.


Czasowniki regularne W zdaniach twierdzących w czasie Past Simple stosuje się drugą formę czasownika. W przypadku czasowników regularnych

Dodanie końcówki -ed niekiedy wiąże się ze zmianami w pisowni.

tworzymy ją, dodając końcówkę -ed.

► Jeśli czasownik kończy się na -e, dodajemy tylko -d.

h e lp -h e lp e d

w a it-w a ite d

p la y -p la y e d

arrive - arrived

► Jeśli czasownik kończy się na -y, przed którym znajduje się spółgłoska, -y zamienia się na -i.

Czasowniki nieregularne W angielskim istnieje ponad 300 czasowników nieregularnych. Około 150-200 z nich to czasowniki często używane. Nieregularne są przykładowo tak podstawowe czasowniki, jak have, go, make ery do. Listę czasowników nieregularnych znajdziesz w każdym stownlku języka angielskiego, w podręcznikach szkolnych, a także

try - tried ALE enjoy - enjoyed

dropdropped

na pamięć. Można ułatwić sobie to zadanie, zapamiętując grupy czasowników, których formy tworzy się w podobny sposób. Infinitive

druga i trzecia forma taka sama

druga i trzecia forma zakończone na -ught

formy -ing, -ang, -ung

druga i trzecia forma z -d zamienionym na -f

study - studied ALE stay - stayed

► W czasownikach jednosylabowych i akcentowanych na ostatnią sylabę zakończonych na spółgłoskę poprzedzoną samogłoską ostatnia spółgłoska jest podwajana.

w Internecie. Niestety, form tych czasowników trzeba się nauczyć

wszystkie formy takie same

love - loved

scanscanned

Past Simple

stopstopped

Past Participle

preferpreferred

Znaczenie

cost

cost

cost

kosztować uderzać

hit

hit

hit

put

put

put

kłaść

find

found

found

znajdować

have

had

had

mieć

sit

sat

sat

siedzieć, siadać

buy

bought

bought

kupować

catch

caught

caught

łapać, chwytać

think

thought

thought

myśleć

ring

rang

rung

dzwonić

sing

sang

sung

śpiewać

sink

sank

sunk

tonąć

build

built

built

budować

bend

bent

bent

zginać

send

sent

sent

wysyłać

USEFUL EXPRESSIONS Talking about preferences and interests - wyrażanie preferencji, zainteresowań I like/enjoy/love weddings.

Lubię/uwielbiam wesela.

I don't like/hate/can’t stand buying Christmas presents.

Nie lubię/Nienawidzę/Nie znoszę kupować prezentów na święta Bożego Narodzenia.

I’m into/interested in/keen on modern art.

Interesuję się sztuką współczesną.

I prefer weddings to funerals.

Wolę wesela od pogrzebów.

I prefer jogging to cycling.

Wolę biegać, niż jeździć na rowerze.

I feel like throwing a party.

Mam ochotę zorganizować przyjęcie.

I would prefer to stay at home tonight.

Wolałbym/Wolałabym zostać dzisiaj w domu.

Do you like/enjoy/love going out?

Czy lubisz/uwielbiasz wychodzić?

What do you hate doing?

Czego nienawidzisz robić?

What can’t you stand doing?

Czego nie znosisz robić?

What don't you like doing?

Czego nie lubisz robić?

Are you into/interested in/keen on ancient culture?

Czy interesujesz się kulturą antyczną?

Do you prefer theatre to cinema?

Wolisz teatr czy kino?

Do you prefer going to the theatre?

Wolisz iść do teatru?

Do you feel like going to the disco?

Czy masz ochotę pójść na dyskotekę?

Would you prefer to stay at home and relax?

Czy wolałbyś/wolałabyś zostać w domu i się zrelaksować?



listen - listened

49

week

10

J

<1

o

My mum usually 3.1..................... me to school, but yesterday

ŻYCIE RODZINNE l TOWARZYSKIE Przed rozwiązaniem

she had to be at work earlier, so I 3.2.................... my bike.

zadań przypomnij sobie niezbędny zestaw słownictwa.

Today my classes 3.3...............

at

9.35 a.m. and I was a bi

late. School 3.4.....................at 3.55 p.m. and I 3.5............... (0-6) Przeczytaj wypowiedzi dwóch osób opowiadają

home at 4.10 p.m.

cych o swoim ostatnim weekendzie. Wybierz poprawne uzupełnienie luk (1.1.-1.6.). Zakreśl literę A, B>C albo D. On Saturday i went out and 1.1............ a couple of my friends. Sylvia wanted to go swimming, but in the end

£

(0-4) Przeczytaj wypowiedź z forum. Zdecyduj, któ re ze zdań (4.1.-4.4.) są zgodne z treścią tekstu (P prawda), a które nie (F-fałsz). Zakreśl literę P albo F.

we didn’t 1.2............. to the swimming pool. We just 1.3........... out in a cafe.

I Broke Up with My Boyfriend, Was I Right? We were together for 7 months, and it was so great to start

Paula

with, but he stopped caring so much. Jason seldom told me 1.4

month I gave up swimming, but I 1.5

up

he loved me. I finished with him because he started to scratch

cycling instead. On Sunday I went for a beautiful trip with

the back of his hands till he bled. Then he blamed me and

my sister. Her boyfriend didn't 1.6

told me it was my fault. I really miss him so much I just can't

us. He was revising

for a biology test.

cry. I am angry with myself and I feel lonely. All my friends

Adam

have turned against me because of it. I would like to start everything from the beginning.

1.1. A. meet

B. met

C. did

D. got

1.2. A. go

B. went

C. gone

D. going

1.3. A. hang

B. hanging

C. went

D. hung

1.4. A. Ago

B. Last

C. In

D. Following

1.5. A. take

B. took

C. taken

D. token

1.6. A.join

B.joined

C. joins

D. joining

I

-------------------------------------------------------------(0-6) Wybierz wyrazy pasujące do luk (2.1.-2.6.).

’

Zakreśl literę A, B albo C.

2.1. My brother really enjoys A. to watch 2.2. I'd prefer

2.3. 1

C. watched

at home and play some board games. B.to stay

C. staying

jogging to swimming. A. like

B. don’t mind

2.4. I’m not really.......... on A. interested

Na podstawie: http://uk.answers.yahoo.com/question index?qid=20101217013831AAVbz5c

4.1.

Alice thinks that Jason didn't express his feeling in a proper way.

P

4.2.

Jason started to hurt himself.

P

F

4.3.

Alice finally made up with Jason.

P

F

4.4.

After splitting up with Jason Alice felt cheerful and self-confident.

P

F

F

horror movies.

B.watching

A. stay

Alice, 15

C. prefer

dancing.

B. keen

C. love

*

(0-5) Dopasuj pytania (5.1.-5.5.) do odpowiedzi (A-F),

5.1. Do you get on well with Jessica? 5.2. Is Ewa Daniel’s girlfriend? 5.3. Did she join the drama club? 5.4. Did you have a good time yesterday? 5.5. Was Kinga your classmate?

A. Yes, she did. B. Yes, she was. C. No, last week we had a terrible row. D. Yes! The concert was really great and then we had a very 1 pleasant evening. E. Yes, he picked her up at a party a week ago.

2.5. My mum......... stand loud music. A. can’t

B. doesn’t

C. Isn’t

(g ) (0-4) Usłyszysz wypowiedzi czterech osób (6.1.-6.4.).

2.6. Do you

like going to a disco?

A. would

B. not

Dobierz do każdej osoby jej hobby lub ulubiony sp(t C. feel

sób spędzania czasu (A-F). Wpisz rozwiązania do ta beli. Uwaga! Dwa zajęcia zostały podane dodatkowi! i nie pasują do żadnej osoby.

0 50

(0-5) Przeczytaj tekst. Uzupełnij luki (3.1.-3.5.) odpo wiednimi formami czasowników podanych w ramce. get • ride • drive • start • end


A. photography

B.

C. playing the guitar

D. travelling

E. jewellery making

F. birdwatching

6.1. Sean

6.2. Megan

surfing the Internet

6.3. Jack

6.4. So p hiel

■_

J

*

(0-3) Przeczytaj teksty. W zadaniach 7.1.-7.3. z poda

(0-4) Przeczytaj tekst, z którego usunięto cztery zda

nych odpowiedzi wybierz właściwą, zgodną z treścią

nia. Wpisz w luki 9.1.-9.4. litery, którymi oznaczono

tekstu. Zakreśl literę A, B albo C.

brakujące zdania (A-E), tak aby otrzymać logiczny i spójny tekst. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki.

I’m terribly sorry I was late again. Were you angry with me? I promise it won't happen again. See you on Friday. iterday y bike, is a bit

Name Day

Martha

Celebrating a name day is an old European tradition. 7.1. Martha wrote this message to

9.1

A. give some information. B. apologize for her behaviour.

the best party and nobody asks your age!

Your friends shower you with gifts and throw you

C. tell about her plans for future.

is assigned to one day of the calendar, based on religious

Every day of the year is someone's name day. Each first name traditions, historical events, a birthday of a famous person

• rj, któtu (Palbo F.

start id me

Tom, you were fantastic! I'm so proud of you. Well done!

who had the same first name, or on other facts. 9.2..........

Mum

In some countries (Greece) name day is more important than birthday. Birthdays are usually celebrated just in immediate

7.2. Tom's mum wants to

family. 9.3

A. congratulate her son.

European countries usually don't celebrate name days.

People in the US, the UK and in some Western

B. give her son some advice.

9.4

C. ask her son to do something.

was published in 1982, introducing this popular European

The American Name Day Calendar o f First Names

custom in the United States.

:ratch

Why weren't you at school today?

s and

There wasn't a history test, because Ms Willis is ill, but there

can't

Na podstawie: http://www.mynameday.com/

was a vocabulary quiz in French. Mr Dixon gave us extra

¡ends

homework. We have to do exercises 10,11 and 12 on page 56.

start

A. For example, the church feast of Saint Michael is held on

Rob

September 29th, and as a result the name day for Michael is on September 29th.

7.3. Rob texted his friend A. to ask about some information.

B. This is however changing recently.

B. to explain him the exercises.

C. Some people say that it’s better than birthday.

C. to let him know about today's classes.

D. Guests are supposed to bring some money instead of a gift.

Wskazówka egzaminacyjna Jakich zwrotów można spodziewać się w wiadomościach napisanych w wymienionych celach? Wypisz po kilka zwrotów pasujących do danej funkcji językowej.

ally a very

celebrated. Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę na wyrażenia sygnalizujące kontynuację jakiejś myśli (moreover), przeciwstawienie (however) oraz zaimki odnoszące się do wspomnianych wcześniej rzeczy, miejsc, osób lub sytuacji.


i (A-F).

I

E. Name days, however, are widely known and joyfully

nie luk 8.1.-8.6. Zakreśl literę A, B albo C. Saturday we

(0-5) Przekształć podane zdania (10.1.-10.5.), tak aby

were preparing for the concert. Our band leader 8.3..........

zachować ich treść. W przekształconym zdaniu należy

happy with our performance, I 8.4........... a lot of time

użyć podanych wyrazów, nie zmieniając ich formy.

I was really busy 8.1

weekend. 8.2

practicing my piece. Later my friend Natalia wanted to take me to the cinema, but finally we didn’t 8.5 We stayed at home and 8.6

10.1.

anywhere.

PREFER

my younger sister with

her biology homework.

I.-6.4.). ly spodo taitkowo

I think jazz is better than hip-hop. .....................................................................

10.2.

Do you want to go to the cinema on Friday?

FANCY

.....................................................................

8.1. A. on

B. ago

C. last

10.3.

8.2. A. On

B. At

C. In

FOND

......................................................................

8.3. A. didn’t

B. wasn’t

c. weren’t

10.4.

I’d like to go out tonight.

8.4. A. spend

B. spent

C. spending

FEEL

8.5. A. go

B. went

C. gone

10.5.

8.6. A. helping

B. help

C. helped

KEEN

Przypomnij sobie czas Past Simple i charakterystyczne określenia tego czasu.


My mum has a liking for romantic comedies.

..................................................................... Luciean doesn't like football. ......................................................................

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie zwroty związane z wyrażaniem upodobań i preferencji.


phie


luestion AAVbzSc

I

I

51

ONE M A N ’S MEAT IS ANOTHER M A N ’S POISON

GRAMMAR Countable and uncountable nouns - rzeczowniki policzalne i niepoliczalne

a

Rzeczowniki niepoliczalne

Rzeczowniki policzalne Rzeczowniki dające się policzyć na sztuki (mające wyraźnie zaznaczone granice). Mają liczbę pojedynczą i mnogą. W liczbie pojedynczej występują z rodzajnikami a/an, w liczbie mnogiej z rodzajnikiem the, bez rodzajnika lub*z liczebnikami.

Rzeczowniki niedające się policzyć na sztuki. Mają tylko liczbę pojedynczą. Nie występują z a/an ani liczebnikami (chyba że przekształcone na wyrażeni^określające ilość: a bottle of wine, a bowl of rice, a slice of bread), z rodzajnikiem the lub bez rodzajnika.

► przedmioty, obiekty: cooker, mug, house, window

► płyny: milk, shampoo, coffee, mineral water

► osoby: boy, child, pilot, doctor

► rzeczy rozdrobnione lub w małych ziarenkach: washing powder, rice, salt

► rośliny i zwierzęta: wolf, cat, peach, tree

► rzeczy występujące z natury w dużym kawałku, z którego części (np. kawałka, plasterka) korzystamy: ham, cheese, bread ► pojęcia o charakterze abstrakcyjnym i ogólnym: music, love, information, money, advice ► choroby i dyscypliny sportowe: flu, gymnastics, physics, athletics ► surowce i materiały: wood, plastic, paper

C o u nta b le o r n o t? P olicza lny czy nie? Niektóre rzeczowniki mogą występować zarówno jako policzal ne, jak i niepoliczalne.

one coffee

one cake

one ice cream

some ice cream

three cakes

four ice creams W razie wątpliwości, czy rzeczownik jest policzalny, czy nie, some cake

some coffee

należy to sprawdzić w dobrym słowniku (oznaczenie U lub C podane najczęściej po wymowie).

Some, any, no

mm

SOME

ANY

NO

zastosowanie

z rzeczownikami niepoliczalnymi i policzal nymi w liczbie mnogiej (twierdzenia)

z rzeczownikami niepoliczalnymi i po liczalnymi w liczbie mnogiej (pytania i przeczenia)

z rzeczownikami niepoliczalnymi i policzalnymi w liczbie mnogiej (przeczenia)

znaczenie

trochę, kilka, jakieś

trochę, kilka, jakieś, żadne

żadne

twierdzenie

There's some milk in the fridge. Mary bought some apples in the supermarket.


SOME

ANY

przeczenie

pytanie

-

Some można stosować w pytaniach, które mają charak ter uprzejmych propozycji lub próśb. Would you like some hot chocolate? Czy życzysz sobie trochę gorącej czekolady? Can I have some strawberries, please? Czy mogę prosić kilka truskawek?

NO

Jane isn't going to buy any new clothes before Christmas. There weren't any good dictionaries in the bookshop.

There are no pears in this market. No sweets, please. I'm trying to lose some weight.

Have you got any brothers or sisters? Is there any coke in the bottle?

-

Forma czasownika zależy od tego, czy rzeczownik jest policzalny, czy nie. There is a lot of milk/paper. There is some/a lot of juice left. There isn’t any cheese in the fridge. There are some apples in the basket. There aren’t many flowers in this vase. There are a lot of cars outside. A lot ofpeople speak French.

Much, many, a lot of Określniki much, many i a lot o f mają to samo znaczenie, ale są stosowane z różnymi rzeczownikami i w różnych typach zdań. MUCH

MANY

A LOT OF

zastosowanie

z rzeczownikami niepoliczalnymi (przeczenia i pytania)

z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej (przeczenia i pytania)

z rzeczownikami niepoliczalnymi i policzal nymi w liczbie mnogiej (twierdzenia)

znaczenie

dużo, wiele

dużo, wiele

dużo, wiele /ate a lot of cakes at your wedding party. Mary used to drink a lot of coffee.

przeczenie

Joanne hasn't got much time.

Mike was a new student, so he didn't know many people.

-

pytanie

Did you pay much for that dress?

How many cities did you visit last year?

-

a

LANGUAGE

Make uncountable countable - z niepoliczalnego policzalny Kiedy chcemy podkreślić, że chodzi nam o jedną/kilka sztuk czegoś, co w języku angielskim jest niepoliczalne, możemy użyć konstrukcji dokładniej określającej ilość. nazwa opakowania/pojemnika/jednostki + of + rzeczownik niepoliczalny a bar of chocolate a cup of coffee a bowl of cereal a jar of honey a glass of milk a piece of wood a loaf of bread a bottle of coke

tabliczka czekolady filiżanka kawy miska płatków słoik miodu szklanka mleka kawałek drewna bochenek chleba butelka coli

USEFUL EXPRESSIONS At the table - przy stole Lay the table, please. Could you pass me...?


a pot of yoghurt a can of dog food a piece of advice a piece of music a slice of cheese two bits of information one piece of luggage

opakowanie jogurtu puszka jedzenia dla psów jedna rada utwór muzyczny plasterek sera dwie informacje jeden bagaż

Enjoy your meal! Do you take sugar in your tea/ coffee? Help yourself to...

Smacznego! Słodzisz herbatę/ kawę? Poczęstuj się...


twierdzenie

0

Proszę, nakryj do stołu. Czy możesz mi podać...?

I

I

'

53

0

11

ŻYWIENIE Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj się

0

4.4. f.............. and vegetables which you should eat five 4.5. t..............a day. The middle level contains 4.6. d...............


products like milk, cream, yoghurt and different kinds of 4.7..................c...........They contain calcium and 4.8. p... which (0-15) Zdecyduj, które z podanych rzeczowników są

make your bones strong. There are also a lot of proteins in meat,

policzalne (C - countable), a które niepoliczalne (U -

fish, 4.9. e............. and chicken.

uncountable). Wpisz obok nich odpowiednio C albo U.

foot

ham

(0-9) Dopisz do każdego określenia (A-l) po trzy pro

knife

dukty spożywcze. cucumber

beef

|friendship

friend

carrot

fork

wood

bread

cheese

milk

concrete

A. f a t - ............ B. disgusting-.. C. s w e e t-.......

D. red - ........... E. delicious-...

F. sp icy- ......... G. cold - .......... (0-14) Zakreśl rzeczowniki niepoliczalne.

H. Italian - ....... I. so ft- ...........

A. advice

B.

cauliflower

C. building

D. equipment

E.

children

F. furniture

G. homework

H.

information

I. luggage

J. tin

K. transport

M. prawn

N. accommodation

nimi nazwami produktów spożywczych (A-H).

L. herring

(0-8) Uzupełnij luki w zdaniach (3.1.-3.8.) wyrażenia mi some, any, much lub many. 3.1. I invited

(0-8) Połącz nazwy opakowań (6.1.-6.8.) z odpowied

friends over for lunch.

3.2. Hurry u p - w e haven’t got.............. time. 3.3. I don’t e a t.............. meat, maybe once or twice a week.

6.1. a bar of

A. wine

6.2. a cup of

B. coffee

6.3. a loaf of

C. coke

6.4. a glass of

D. dog food

6.5. a bottle of

E. honey

6.6. a can of

F. chocolate

6.7. a bowl of

G. bread

6.8. a jar of

H. cereal

3.4. Oh, no! I haven't got.............. clean clothes to wear! 3.5. H ow .............. people were at the concert? 3.6. Could you lend m e...............money for a cup of tea? 3.7. Mum doesn’t need...............olive oil for her salad - just

(0-4) Uzupełnij luki w zdaniach (7.1.-7.4.) wyraza

a little.

mi wybranymi spośród podanych. Zakreśl literę A, B albo C.

3.8. Can I have...............potatoes? 7.1. Tess (0-9) Uzupełnij tuki (4.1.-4.9.) w tekście właściwy mi wyrazami. Dla ułatwienia pierwsza litera zosta ła podana.

A.

eat

things

C. steamed

baked

B. grilled

C. fried

levels in the Food

Pyramid. You should 4.2. h........... ever

B. heated

7.2. John prefers boiled eggs t o ...........ones. A.

There are 4.1. f...

some milk for her baby daughter. cooked

like

cakes

7.3. Have you gathered all the

and

for this complicated

Spanish dish?

biscuits but you should eat a lot of

A.

recipes

A.

Slice

B. ingredients

C. items

products such as 4.3. w........... bread or pasta as well as potatoes or beans. The second most popular products should be


7.4

two cucumbers and three tomatoes for the salad. B. Mash

C. Cook

10.1.......... (0-2) Usłyszysz dwie wypowiedzi. Na podstawie infor macji zawartych w nagraniu dobierz do każdej wypo wiedzi odpowiednią ilustrację A-C. Wpisz rozwiązanie do tabeli. Uwaga! Jedna ilustracja została podana do

I’m a veggie and I also try to keep away from dairy products. I eat a lot of leafy greens. For lunch or dinner I often have a salad or a veggie pizza. I love fruit and fruit desserts - my favourite one is strawberry shake!

datkowo i nie pasuje do żadnej wypowiedzi.

y

10.2.

i 8.1. Maggie

fŁ g M3

8.2. John

I’m on a diet, so I should avoid all fats and sugar. My diet is based on lean meat and vegetables. I'm trying to cut down on sweets and to use less salt. Luckily, I’m not allergic to nuts, so I sometimes have some as a dessert.

y

10.3..

I’m on a hockey team anti I do a lot of sport, so my meals should give me energy. I love simple, nourishing soups. What I really dislike are meals served cold - 1never eat ice-cream! My favourite dessert is a cup of cocoa or a piece of chocolate. A. Chocolate yoghurt

Wskazówka egzaminacyjna Nazwij (a najlepiej wypisz) wszystkie produkty, które znajdują się w lodówkach przedstawionych na zdjęciach.

Melt 1/2 bar of chocolate. Add 4 spoons of sugar, a little cocoa, salt and vanilla. Leave to cool. Whisk in one cup of yoghurt. Chill in the fridge and serve. B. Chicken salad This chicken salad is very simple and light. Add chicken and grapes to diced apple and celery. Top everything with a spoon

(0-4) Dla każdej z opisanych sytuacji (9.1.-9.4.) wy bierz właściwą reakcję. Zakreśl literę A, B albo C.

of yoghurt and walnuts. Add pepper to taste. Keep in the fridge before serving. C. Lamb and vegetable stew

9.1. Jak spytasz, czy Twoja znajoma słodzi herbatę?

All you need for this delicious hot meal is 3 lbs of boneless

A. Would you like this lemon sugar tea cookie?

shoulder of lamb and a lot of herbs and vegetables, such as

B. Do you like sweet tea?

carrots, parsley, celery, onions, mint, garlic and thyme. The

C. Do you take sugar in your tea?

preparation is simple and the result is delicious!

9.2. Poczęstuj kolegę kanapkami.

This light dessert is a perfect summer treat. Take 1 cup of sugar,

D. Raspberry sorbet A. Eat this sandwiches yourself.

1 cup of water, 6 cups of raspberries and 1 teaspoon of freshly

B. Eat your sandwiches, please.

squeezed lemon juice. Mix all the ingredients in a blender. Serve

C. Help yourself to the sandwiches.

chilled.

9.3. Jesz obiad ze znajomymi. Poproś o podanie soli. A. Get me some salt.

B. Could you pass me the salt?

Wskazówka egzaminacyjna Wypisz, co mogą i lubią oraz czego nie mogą jeść cytowane osoby. W opisach potraw podkreśl wszystkie nazwy produktów żywnościowych.

C. Give me the salt, please. 9.4. Siadasz z rodziną do stołu. Jak życzysz wszystkim smacznego? A. Enjoy your meal!

(0-5) Przeczytaj tekst. Uzupełnij go, wpisując w każ

B. Well done!

dą lukę (11.1.-11.5.) jeden wyraz z ramki w odpowied niej formie, tak aby powstał spójny i logiczny tekst.

C. Have your dinner!

Wymagana jest pełna poprawność gramatyczna i orto Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie zwroty związane z zachowaniem przy stole. Zasłoń odpowiedzi i zastanów się, jak sformułujesz własną wypowiedź w podanych sytuacjach.

graficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! Jeden wyraz został podany dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki. make

not be

taste

drink

serve

snack

Last Saturday we were invited to Karis’ birthday party. She always 11.1........................ healthy and 11.2........................ food. (0-3) Przeczytaj wypowiedzi trzech osób (10.1.-10.3.)

There were many low-fat 11.3....................... and a bowl of

oraz opisy trzech potraw (A-D), Do każdej osoby do

fruit salad. There 11.4

pasuj potrawę, która najbardziej by jej odpowiadała.

us delicious strawberry shakes. Even her birthday cake was

Wpisz odpowiednią literę obok numeru każdej wy

11.5....................... from yoghurt!

powiedzi. Uwaga! Jedna potrawa została opisana do datkowo i nie pasuje do żadnej osoby.


any alcohol, but she gave

Wskazówka egzaminacyjna Powtórz słownictwo związane z podawaniem posiłków. Zastanów się, jaka część mowy powinna znaleźć się w każdej luce.

55

week

I I

FIRST COME, FIRST SERVED

12 ) ■ p ir GRAMMAR A few /few , a little /little A FEW zastosowanie

FEW

A LITTLE

z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej

znaczenie

kilka (+)

kilka (-)

trochę (+)

formy

Ben has got a few friends he can depend on. We bought a few Christmas presents last weekend.

There were few students in the canteen, it was nearly empty Only few people in Poland can afford to buy a plane.

John felt terrible but he drank a little tea. Helen speaks a little German.

Are there any shopping centres in the area ? Yes, a few. Czy są jakieś centra handlowe w tej okolicy? Tak, kilka.

«

trochę (-) There was little milk in the bottle, it was nearly empty. My cousin eats very little, she’s I very thin.

Określniki too i enough

Mike and his parents spent a few days in Paris.

TOO

Mike i jego rodzice spędzili kilka dni w Paryżu. It was very dry in summer, so we had very few flowers in our garden.

LITTLE

z rzeczownikami niepoliczalnymi

zastosowanie

Latem byto bardzo sucho, więc mieliśmy bardzo niewiele

ENOUGH

z przymiotnikami i przysłówkami

z rzeczownikami i przymiotnikami

kwiatów w ogródku.

znaczenie

zbyt, za (-)

wystarczająco, dosyć (+)

Only few guests came to our barbecue party last week.

formy

These sleeves are too short. The water seemed much too cold. Peter ran too slowly. This flat is too small for our family.

These sleeves are long enough. The water seemed warm || enough. Peter ran fast enough. This flat is big enough for our family.

Tylko kilku gości przyszło na naszego grilla w zeszłym tygodniu. They had a little time, so they managed to see the museum. Mieli trochę czasu, więc zdołali zobaczyć muzeum. Go and get a little water, we’re thirsty. Idź i przynieś trochę wody, chce nam się pić. It was a dark day with little sunshine. To był ciemny dzień z małą ilością słońca.

The dish was too salty, so they refused to pay the bill.

We must buy a bottle o f shampoo, there's little left.

Danie było za słone, więc odmówili zapłacenia rachunku.

Musimy kupić butelkę szamponu, zostało już niewiele.

It's too noisy in the room, I must leave. Jest zbyt głośno w tym pokoju, muszę wyjść. M y teacher speaks too fast for me to understand.

ZAPAMIĘTAJ <♦> C afew = kilka, niewiele, ale wystarczająco

H I-'

few = kilka, niewiele, niewystarczająco

U a little = trochę, niewiele, ale little =trochę, niewiele, wystarczająco niewystarczająco

Mój nauczyciel mówi za szybko, żebym go zrozumiał. He wanted too much for his money. Chciał za dużo za swoje pieniądze. I've got enough money to buy a yacht. Mam dosyć pieniędzy, żeby kupić jacht. I don't need a pullover, it's warm enough. Nie potrzebuję swetra, jest wystarczająco ciepło. Did she buy enough food for the party?

© ©

56

Mary's got a few friends, so she doesn’t feel lonely. They found a few coconuts which helped them survive.

Mary’s got few friends, so she often feels lonely. They found few coconuts which was not enough for everybody.

We still earn a little, so we can go out on Friday evenings. Robinson found a little water which was enough for a day.

We earn little so we can’t go out on Friday evenings. Robinson found little water which wasn't enough for a day.


Czy kupiła wystarczającą ilość jedzenia na imprezę? There wasn't enough wind to go windsurfing. Nie było wystarczająco wietrznie, żeby popływać na desce. These jeans aren’t big enough. Te dżinsy nie są wystarczająco duże. I couldn't hear the concert because it wasn’t loud enough. Nie słyszałem koncertu, bo nie był wystarczająco głośny.

ZAPAMIĘTAJ Pamiętaj o kolejności wyrazów! ► enough + rzeczownik: enough water, enough light, enough sugar ] ► przymiotnik +enough: sweet enough, young enough, intelligent enough

J

Zaimki nieokreślone złożone Zaimki nieokreślone zastępują rzeczowniki,

ale w sposób ogólny - nie odnoszą się do konkretnej osoby ani miejsca. Najczęściej

powstają jako złożenia od innych zaimków lub określników (np. some, any, no, every) i stosuje się je w tych samych typach zdań. Zaimek/Określnik

Osoby

Miejsca

Rzeczy

some

someone/somebody

somewhere

something

any

anyone/anybody

anywhere

anything

no

no one/nobody (not anyone/not anybody)

nowhere (not anywhere)

nothing (not anything)

every

everyone/everybody

everywhere

everything

I'm sure there is somebody upstairs. Jestem pewny, ze na górze ktoś jest. Someone knocked a t my door and then ran away.

Zaimki złożone z no- (nothing, none, no one, nobody) zawierają

Ktoś zapukał do moich drzwi i uciekł.

już element przeczący, zatem orzeczenie w zdaniach, w których

Anybody can come to my party.

występują, przybiera formę twierdzącą (jest to tzw. zasada po

Każdy może przyjść na moją imprezę.

jedynczego przeczenia).

Let's go somewhere quiet tonight.

► no + rzeczownik

Chodźmy dziś w jakieś ciche miejsce.

We had no lettuce to make a salad.

I know four languages, so I can live anywhere.

Nie mieliśmy żadnej sałaty, żeby zrobić sałatkę.

Znam cztery języki, więc mogę mieszkać gdziekolwiek.

There were no taxis in front of the station.

Mark bought you something but it's a secret.

Przed dworcem nie było żadnych taksówek.

Mark ci coś kupił, ale to tajemnica.

► none samodzielnie

I haven’t got anything to tell you/i've got nothing to tell you.

How many brothers have you got? None. Ilu masz braci? Nie mam

Nie mam ci nic do powiedzenia.

How much did you pay? None. It was free.

Everybody had a good time. Wszyscy dobrze się bawili.

Ile zapłaciłeś? Nic. Było za darmo.

Nobody likes me. Nikt mnie nie lubi.

► no one o osobach

/ate nothing yesterday. Nic wczoraj nie jadłam.

Who did you travel with? No one. Z kim podróżowałaś? Z nikim. No one understood my point of view. Nikt nie zrozumiał mojego punktu widzenia. Gramatycznie traktujemy te formy jako 3 os. I. poj. Somebody does it for me. Ktoś to za mnie robi. Something smells not very nice. Coś pachnie niezbyt ładnie. Everybody was very kind. Wszyscy byli bardzo uprzejmi.

USEFUL EXPRESSIONS Eating out - jedzenie w lokalu

LANGUAGE

Are you ready to order? What would you like to drink? I’d like... Can I have the bill? Did you enjoy your meal?

Proposals, invitations, suggestions - propozycje, zaproszenia, sugestie What shall we do tonight? What do you fancy doing in the afternoon? How about/What about going to the cinema? Why don’t we go to the cinema? Perhaps we could go to the cinema.

Co robimy dziś wieczorem? Co chcesz robić po południu? Co sądzisz o pójściu do kina? Może pójdziemy do kina?

Responses to suggestions - odpowiedzi na propozycje


Czy mogę przyjąć zamówienie? Czego się pan/pani napije? Chciałbym... Czy mogę prosić o rachunek? Czy smakowało panu/pani?

W hen yo u a re n 't s a tis fie d w ith y o u r dish - gdy cos ci n ie sm a ku je I’m afraid the fish is burnt.

Oh yes, I'd love to/with pleasure. That sounds great. Yes, if you like. Yes, I don’t mind. I’m sorry I can't. I’m afraid I can't. I think I’d rather stay in.

<9-

This chicken is not fresh. It’s too salty/sour/sweet/fat.

O tak, z przyjemnością. Brzmi świetnie. Tak, jeśli chcesz. Tak, nie mam nic przeciwko. Przykro mi, nie mogę. Obawiam się, że nie mogę. Raczej zostanę w domu.

There is a fly/hair in my soup. This dish isn’t warm enough. I’d like to speak to the manager.

I I

Obawiam się, że ta ryba jest przypalona. Kurczak jest nieświeży. To jest za słone/kwaśne/słodkie/ tłuste. W zupie jest mucha/włos. To danie nie jest wystarczająco ciepłe. Chciałbym rozmawiać z kierowni kiem.

J 7

week

12

A 0

Oo 3.5. upiecz 3.6. umyj

ŻYWIENIE Przed rozwiązaniem zadań przypomnij sobie

3.7. pokrój


3.8. ostudź 3.9. obierz 3.10. podawaj

j (0-7) W podanych zdaniach zakreśl właściwy wyraz. 1.1. I only want a little / a few pancakes and a little / a few

I

apple juice this morning.

(0-7) Uzupełnij zdania (4.1.-4.7.) odpowiednim zaimkiem nieokreślonym wybranym z ramki. Uwagal

1.2. We have a big day. First, we're going to pack a little /

Jeden zaimek może być użyty w kilku zdaniach.

a few boxes with the rest of our pots, and then we’il wait for Mike to help us move.

anything • something • somewhere • everybody • nothing

1.3. They will bring a little / a few old sheets to cover a little /

4.1. Let’s go .................... quiet tonight.

a few pieces of furniture. 1.4. I hope the teacher will give us little / a few homework,

4.2. I’m so hungry I could e a t ...................... 4.3. Mark has bought y o u ....................... but it’s a secret.

because we don’t have much time today. 1.5. If they work quickly, they will only have a little / a few

4.4. Our fridge is completely empty. We've got .................... for dinner.

things to do tomorrow. 1.6. Maybe I should make a little / a few sandwiches before

4.5...................... liked my peach cake. 4.6. Would you like ...................... to drink?

they arrive.

4.7. I didn’t e a t ...................... yesterday, because Ihad

1.7. Mum, can I have a little / a few milk and a little /a few

a terrible stomachache.

biscuits?

(0-10) Uzupełnij luki w zdaniach formami little, a little, few lub a few.

9

mi too lub enough.

5.1. The dish w a s

2 . 1. They live In a very small house because they have

salty, so they refused to pay

the bill.

..................... money.

5.2. Did she b u y ....................food for the party?

2.2. I really need to see Mary. I’ve got ....................

5.3. I’ve g o t .................. money to pay for the dinner.

questions to ask her. 2.3. Could we have ..................... mineral

(0-7) Uzupełnij luki w zdaniach (5.1.-5.7.) wyrażenia

5.4. We can’t buy these chocolates. I don't have

water, please?

................... money on me.

2.4. Were you .................... surprised?

5.5. Don’t eat this soup now. It’s .................. hot.

2.5. They’ve already been to France ...................... times.

5.6. Dad won’t like this dessert. It’s

2 . 6 . This cactus n ee d s.................... water which is great

sweet for him,

5.7. I don’t need pepper, thank you. This dish is spicy

when you often leave home. 2.7. At , home the living-room was a pleasant place. There were always flowers in a vase. 2.8. How’s your father? .................... better, thanks. 2.9. Sam Is fluent In Italian, French and Dutch. It's quite rare, ........... people can speak several languages. 2.10. This boy Isn’t very popular. He’s got very .................... friends.

A

I

-----------------------------------------------. (0-5) Wybierz produkt najlepszy dla każdej osoby.

"

Zakreśl literę A, B, C albo D.

6.1. Helen: Tm a vegeterian but I sometimes eat seafood.' A. pork

B. prawns

C. sausage

D. mince

6.2. Margaret: 'I’d like to cook something really light.’ (0-10) Posłuchaj instrukcji, jak przygotować pewną potrawę. Zaznacz, jakie czynności należy wykonać. Przetłumacz wszystkie czynności na język angielski według wzoru. 3.2. zetrzyj

X

3.3. dodaj 3.4. zamieszaj

58


B. steak

C. turkey

D. duck

A. lobster

8. octopus

C. chicken

D. prawns

6.4. George: ‘My mother eats only bird meat.’ heat

3.1. podgrzej

A. bacon

6.3. Thomas: 'In my opinion seafood is disgusting.’

grate

A. duck

B. herring

C. cod

D. prawns

6.5. Melanie: ‘Let’s order something really special for your birthday party.’ A. lobster

B. sausage

C. steak

D. bacon

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie, jakie zwroty stosujesz, kiedy coś proponujesz lub kiedy przyjmujesz bądź odrzucasz czyjeś propozycje.

(0-3) Usłyszysz przepis na sałatkę. Na podstawie in formacji zawartych w nagraniu w zadaniach 7.1.-7.3. z podanych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl li terę A, B albo C. 7.1. Which salad is Phil talking about? A.

B.

(0-3) Przeczytaj tekst. Wybierz poprawne uzupełnie nie luk 9.1.-9.3. Zakreśl literę A, B albo C. First wash and 9.1........... four or five potatoes. Then 9.2

them, add some salt and pepper and mix with two

spoons of flour. 9.3 7.2. How often do Phil and his sister eat this salad?

some oil in a frying pan and fry small

round pancakes until golden-brown. Serve with sour cream.

A. Very often. B. Once a week.

9.1. A. cut

B. peel

C. wrap

C. When they are on holiday.

9.2. A. chop

B. mash

C. grate

9.3. A. Boil

B. Cook

C. Heat

7.3. What do they not eat?

Wskazówka egzaminacyjna Powtórz wyrażenia związane z przygotowywaniem posiłków. Chociaż należy posługiwać się nimi na poziomie rozszerzonym, na poziomie podstawowym trzeba przynajmniej je rozumieć.

A. Beans, mushrooms, cabbage. B. Beef, ham, turkey. C. Nuts, pears, pineapples. Wskazówka egzaminacyjna Nazwij wszystkie składniki satatek, które widzisz na zdjęciach.


0

zachować ich treść. W przekształconym zdaniu nale (0-4) Przeczytaj wiadomości SMS (8.1.-8.4.). Do każ

ży użyć podanych wyrazów, nie zmieniając ich formy.

dej z nich dobierz odpowiednie zdanie A-E. Wpisz roz wiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało po dane dodatkowo i nie pasuje do żadnej wiadomości.

8 .1.

8 .2 .

Hi, Pat, I was thinking: why don’t we

This dish is too cold. .................................................................................

10.2.

We didn't have any lettuce to make a salad.

HAD

.................................................................................

10.3.

She ate nothing yesterday.

Hi,

DIDN’T

.................................................................................

That sounds great.

10.4. BLUNT

The stew isn’t spicy enough. .................................................................................

go to the concert tonight? Perhaps

I'll meet you at the

we could go to a café later and have

entrance.

some talk?

Pat

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie konstrukcje z too, enough, anything, nothing, no.

Lisa

8.3.

10.1. WARM

I

^

u

15=

8.4.

Hello,

Hello,

I’m sorry, I can’t go with you.

What shall we do tonight?

I've got a terrible cold, so I’d

lega/koleżanka z Irlandii. Chcesz go/ją zaprosić na

Do you fancy anything

rather stay at home and listen

obiad. Napisz e-mail, w którym:

special? Let me know ASAP.

to some music from my CD.

• opiszesz swój ulubiony lokal (np. restaurację, bar, kawiarnię)

Casey

• opiszesz typowo polskie danie, jakie tam ostatnio jadłeś/

(0-10) W przyszłym tygodniu przyjeżdża do Ciebie ko

Garry

jadłaś • zaproponujesz wspólne wyjście na obiad po przyjeździe ko legi/koleżanki do Polski.

A. This text was written to accept the invitation.


B. This text is an invitation.

w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość e-maila

C. This text was written to refuse the invitation.

powinna wynosić 50-100 stów. Oceniana jest umiejętność

D. This text was written to give an opinion about a piece of music.


E. The writer of this text doesn't have any plans for tonight.


8.1.

8.2.


Wskazówka egzaminacyjna 8.3.

8.4.

Pamiętaj o rozwinięciu każdego punktu tematu. Przypomnij sobie zwroty służące do opisu pomieszczeń oraz nazwy polskich potraw.

II

I

59

week

IF YOU BUY CHEAPLY, YOU PAY DEARLY

13 A

Ç

J

-

ORAMMAR Cardinal numbers - liczebniki główne_________

Jak czytać liczby?

Liczebniki główne odpowiadają na pytanie „ile" i służą do

Liczby czytamy osobno, tzn. podając kolejno liczbę tysięcy, setek,

podawania liczby obiektów, odczytywania cen oraz ułamków

dziesiątek i jednostek w zależności od wielkości tych liczb.

dziesiętnych. Wielocyfrowe

Dwucyfrowe

eleven

10

11

2

two

12

twelve

20

twenty

3

three

13

thirteen

30

thirty

4

four

14

fourteen

40

forty

5

five

15

fifteen

50

fifty

6

six

16

sixteen

60

sixty

7

seven

17

seventeen

70

seventy

8

eight

18

eighteen

80

eighty

9

nine

19

nineteen

90

ninety

100

a/one hundred

200

two hundred

1000

a/one thousand

2000

two thousand

Okrągłe

ten

one

1

w przedziale 1-1900

Podajemy liczbę dziesiątek i jednostek.

Ostatnie dwie cyfry poprzedzamy słowem and (zasada ta obowiązuje tylko w brytyjskim angielskim).

Podajemy liczbę setek.

21 - twenty-one 87 - eighty-seven

819 - eight hundred and nineteen 2046 - two thousand and forty-six 3592 - three thousand, five hundred and ninety-two 16 763 - sixteen thousand, seven hundred and sixty-three

1800eighteen hundred 1200 - twelve; hundred

ZAPAMIĘTAJ

1 000 000

a/one million

W liczbie mnogiej liczebników hundred, thousand, million nie doda

2 000 000

two million

jemy do nich końcówki -s.

1 000 000 000 000

a/one billion

2 000 000 000 000

two billion

two thousands two thousand

1 000 000 000 000 000

a/one thousand billion

Wyrazów hundreds, thousands, millions używamy, kiedy mówimy !

2 000 000 000 000 000

two thousand billion

o setkach, tysiącach czy milionach w znaczeniu „bardzo dużo". There were hundreds o f people in the stadium. -

i

,L

-i

„u

-

-

—

ZAPAMIĘTAJ U ła m ki d zie się tn e W Stanach Zjednoczonych obowiązują inne nazwy dużych liczb.

Ułamki dziesiętne odczytujemy za pomocą słówka point i licze

Wprawdzie liczby te są rzadko używane, ale warto o tym pamiętać,

bników głównych.

zwłaszcza przy tłumaczeniach tekstów popularnonaukowych.

0.4 - nought point four (AmE: zero point four) 5.734- five point seven three four

1 000 000 000

one thousand million

one billion

miliard

1000 000 000 000

one billion

one trillion

bilion

USEFUL EXPRESSIONS Your profile in numbers - twoje dane w liczbach - O I am 15 years old. I weigh 8.7 stones. I am 5.6 feet tall. I live 1mile from my school.

60


W pisowni angielskiej cyfry tysięcy niekiedy oddziela się przecinkiem (1,000,000), natomiast części ułamkowe - zawsze kropką (0.12).

€> My bedroom measures 10 feet by 15 feet. I am in the third/final year of middle school. I live at 34 Bond Street, flat 7. I live on the ground floor (BrE)/first floor (AmE).

Mam 15 lat. Ważę około 55 kilogramów. Mam około 170 centymetrów wzrostu. Mieszkam około 1,5 kilometra od szkoły.

i

l

Mój pokój ma wymiary 10 stóp na 15. Jestem w trzeciej/ostatniej klasie gimnazjum. Mieszkam przy ulicy Bond 34/7. Mieszkam na parterze.

9

LANGUAGE Jak czytać ceny?

b

Kraj

Symbol waluty

Wielka Brytania

£

Nazwa waluty

P

pound - funt penny- pens (liczba mnoga: pence)

£ 5.25 -five pounds twenty-five £ 0.75 =75 p - seventy-five pence (w języku nieoficjalnym czytamy p [pi:]) £ 67.90 - sixty-seven pounds ninety

Stany Zjednoczone

$ C

dollar- dolar cent - cent

$ 4.50 -four dollars fifty cents $ 0.20 = C20 - twenty cents

część krajów Unii Europejskiej

€

euro -euro [’juarau]

€ 35 - thirty-five euros € 1.5 - one euro fifty (cents)

tek,

Czytanie liczb w datach

4E>

k.

GRAMMAR elve

Sposób odczytu

You/one, one/ones

9

Forma bezosobowego you służy do mówienia o ogólnych praw dach, zasadach, poglądach. Forma one występuje w identycznym znaczeniu, ale jest nieco bardziej oficjalna. You should always take care o fyour clients, (mniej oficjalnie) ja

One should always take care o f one’s clients, (bardziej oficjalnie) Należy zawsze dbać o swoich klientów. W funkcji zaimka bezosobowego można używać także they. They are looking for nurses in Norway, aren’t they? W Norwegii jest zapotrzebowanie na pielęgniarki, czyż nie?

You just don’t wear socks with sandals.

Bezosobowe YOU/ONE

Zaimek ONE/ONES

tylko w odniesieniu do ludzi

zamiast rzeczowników policzalnych

wyrażanie powszechnych opinii, ogólników

► w liczbie pojedynczej

You/One shouldn't buy things you don’t/one doesn't need.

- I'm looking for a leatherjacket. A black one, if possible.

zasady postępowania, prawidłowości

- Would you like the green one or the blue one?

You/One should always be punctual.

- The blue one, please.

udzielanie porad/wskazówek

► w liczbie mnogiej

- How do you open a new document in Microsoft Word 2007?

- Can I have 2 kilos of tomatoes?

- You must click on this small icon in the top left corner.

- Which ones?

powiedzenia i przysłowia


my

- The smaller ones.

You can't eat a cake and have it. You can’t make an omelette without breaking eggs. You are never too old to learn.

USEFUL EXPRESSIONS stóp

4/ 7.

In a shop - w sklepie How can I help you? Anything else? How much is/are...?

9

W czym mogę pomóc?/Czym mogę służyć? Czy coś jeszcze? Ile kosztuje/kosztują...?


That's... I can't afford it. Here's your change.

I

I

To będzie... Nie stać mnie na to. Oto reszta.

61

week

13 4.1. music shop: P

ZAKUPY I USŁUGI Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj

się z niezbędnym zestawem słownictwa.

4.2. computer shop: 4.3. chemist’s:

(0-3) Usłyszysz trzy wypowiedzi. Na podstawie infor 4.4. newsagent's:

macji zawartych w nagraniu uzupełnij luki w zdaniach (1.1.-1.3.). Zakreśl literę A, B albo C.

, 4.5. sports shop:

1.1. The prices of new Citroen C4 Picasso MPV range from ......... A. £ 15,796 to £ 33,445

*

B. £ 16,795 to £ 23,345 C. S 17,795 to $ 23,355

A.

$ 112 million

B. £ 130 million

i ones.

5.1. What do you think? Which tie suits me better: the green

1.2. Between 1993 and 2010 The Great Orchestra of Christmas Charity has collected and spent over

(0-3) Zastąp wyrazy w nawiasach zaimkami one

(tie) ..................... or the navy blue (tie )......................?

saving lives.

5.2. One can’t take good pictures with my old camera. Let’s

C. S 120 million

take your new (cam era)...................... 5.3. - I’d like a pound of pears.

1.3. For every euro spent on food people in Europe spend

- Which (pears) ...................... ?

on alcohol and cigarettes. A.

€ 73

B. € 1.73

- The bigger (pears) ......................

C. € 1.63

(0-3) Usłyszysz trzy wypowiedzi. Na podstawie infor macji zawartych w nagraniu wpisz w luki w zdaniach

(0-8) Dopasuj do wypowiedzi 6.1.-6.8. właściwe za

(2.1.-2.3.) właściwe ceny wymienionych produktów.

kończenia wybrane spośród A-H, tak aby powstał poprawne i sensowne zdania.

2.1. Our manager’s new laptop cost .............................

6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7. 6.8.

2.2. I’ve paid ........................ for my new digital camera. 2.3. The price of this computer game is

..... ..................

| (0-5) Wpisz pod zestawem produktów nazwę sklepu, w którym można je kupić. 3.1. pork

lamb

3.2. carrot

beef

pepper

turkey

tomato

A. B. C. D. E. F. G. H.

Here’s Anything Can I How can I How much How many I’m Have you got

are these shoes? checkouts are open? try this on? your change. else? help you? the same in black? a size 12.

chicken

lettuce

I

celery

(0-5) Uzupełnij luki w zdaniach (7.1.-7.5.). Zakreśl

^ terę A, B, C albo D. 7.1. I can’t buy this DVD. I don’t have enough money..... 3.3. rolls

croissants

French bread

buns

A. at

B. on

C. with

7.2. We've bought these chairs 3.4. trainers

boots

sandals

high-heels

D. for

half price. It was a real

bargain!

flip-flops

A. for

B. on

C. at

D. with

C. with

D. from

7.3. Can I pay ......... acredit card? 3.5. pasta

sugar

rice

ketchup

flour

A. by

B. on

7.4. Can you buy me a hamburgler and a cola? I'll pay you on Monday. A.

A.

dowe towary, które można w nich kupić.


B. back

C. out

D. with

7.5. I don't have a credit card with me. We have to pay

(0-5) Wpisz obok podanych sklepów po dwa przykła

62

for

i

i

by

B.

withC.

onD.in

cash

Wskazówka egzaminacyjna Spróbuj wyrazić podane oferty innymi słowami.

(0-3) Posłuchaj trzech rozmów toczących się w róż nych sklepach. Na podstawie informacji zawartych w nagraniu w zadaniach 8.1.-8.3. z podanych odpo wiedzi wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C.

(0-3) Przeczytaj tekst. Do każdego akapitu (10.1.-10.3.) 8.1. What are the girls talking about? A. B.

dopasuj właściwy nagłówek (A-D). Wpisz odpowiednią literę obok numeru każdego akapitu. Uwaga! Jeden nagłówek został podany dodatkowo i nie pasuje do

A

8.2. What are the people buying?

żadnego akapitu. A. Nowadays

B. Innovations

C. In the beginning

D. The new outlook

BritishJVlost Famous Shop 10.1.......... Harrods is Britain's most famous shop and possibly the most famous store in the world. However, its beginnings were very humble. In 1849 Henry Charles Harrod opened a small grocery

ni one

shop, which had only one room and employed two shop assistants. 10 .2 ............

He wasn't afraid of new solutions therefore he managed 8.3. What was uncle's present? A.

ît’S

to introduce some to the shopping sector. On Wednesday, B.

16 November 1898, Harrods debuted England's first moving staircase (escalator) in their Brampton Road stores. The device was actually a woven leather conveyor belt-like unit with a mahogany balustrade. 10.3..........

W

Now Harrods occupies a 20 000 m2 site and has over 90 000 m2 of selling space. There are 300 departments, offering

wstaty

and from pets to jewellery.

Wskazówka egzaminacyjna Przeczytaj nagłówki. Zastanów się, jakiego typu informacje muszą się znaleźć w pasujących do nich akapitach.

(0-4) Przeczytaj ogłoszenia 9.1.-9.4. Do każdego z nich dobierz odpowiednie zdanie (A-E). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane do datkowo i nie pasuje do żadnego ogłoszenia.

(0-5) Przeczytaj tekst. Uzupełnij go, wpisując w każ 9.1.

9.2.

dą lukę (11.1.-11.5.) jeden wyraz z ramki w odpowied

creśl li-


20% off

Buy two watches Pay 45 €

any item from the freezer

Wymagana jest pełna poprawność gramatyczna i orto

Save 13 €

(offer valid on a single transaction)

graficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! Jeden wyraz


we za-

a phenomenal range of products from pianos to cooking pans

Wskazówka egzaminacyjna Nazwij wszystkie przedmioty, które widzisz na zdjęciach. Dobierz do nich po kilka pasujących przymiotników.

został podany dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki. 9.3.

9.4.

Up to 20% discount

€ 15 discount voucher redeemable

on presentation

on purchase of sunglasses and -

choose

buy

shop

I usually buy clothes at my

perfumes worth € 85 and over

of this promotion

pay

afford

local shopin Pembroke. Until

recently I really enjoyed 11.1.there, but then

real

ton

the male

range of clothing was introduced and the floor space is now A. You get this discount if you decide to buy a second item.

crowded with 11.2............ of new rails and it is difficult to

B. You won’t get this discount if you spend € 20 on your

find things. I don’t enjoy going there anymore. I 11.3...........

shopping.

some clothes online last week and I was amazed by the wide

C. If you buy one item, you get another one free.

11.4

D. This offer is valid only for frozen food.

Na podstawie: http://cdn.feefo.eom/en/en/r

E. You must show the advert to get this discount. 9.1. ...

cash

9.2.


9.3.

of clothes at 11.5........... prices.

Wskazówka egzaminacyjna Spróbuj określić formę części mowy, która powinna znaleźć się w luce (np. czas, liczbę, osobę).

9.4.

l

i

63

A CUSTOMER IS ALWAYS RIOHT

w eek

14 GRAMMAR Can, could, may, might

Czasowniki can, could, may, might podobnie jak must, shall, should,

► can - móc, umieć, potrafić

► may-m óc

will, would, należą do tak zwanych czasowników posiłkowych mo-

► could - móc, umieć, potrafić

► might-móc

dalnych, które różnią się od typowych czasowników.

możliwość

That can be true.

You could be right.

She may know the truth.

I might win this money!

niemożliwość

He cannot/can’t be here.

We couldn’t do that. We didn't have enough time.

They may not be ready yet.

She might not know about the accident.

uwagi

czasownik częściej używany w znaczeniu negatywnym

forma wyrażająca przeciętne prawdopodobieństwo

forma wyrażająca przeciętne prawdopodobieństwo

forma wyrażająca małe prawdopodobieństwo

pytanie o pozwolenie

Can I close the window? It’s really cold here.

Could I switch the TV on?

May I help you?

Might I ask you another question?

zgoda/odmowa

Yes, sure. No, you can’t.

Certainly. No, I’m afraid you can't.

Thank you. That’s very kind of you.

Of course.

przeczenie

You cannot accept this offer.

-

Students may not smoke.

-

twierdzenie

You can pay by credit card.

You may open the door.

-

uwagi

forma nieformalna, forma najbardziej powszech w krótkich odpowiedziach na, w odpowiedzi używa się występuje tylko forma can't czasownika can lub may

may not ma charakter oficjalny, zdecydowany zakaz wyraża mustn't

bardzo rzadko używany, w odpowiedzi używa się czasownika can lub may

pytanie o pozwolenie, udzielanie i odmawianie pozwolenia |

mówienie o umiejętnościach umiejętność

1can swim.

Hilary could play tennis very well when she was young.

nieumiejętność

\Ne can't jump like that.

1 couldn't ride a bike when 1was five.

uwagi

w odniesieniu do teraźniejszości i przyszłości może być zastąpiony formą to be able to

Can't (cannot) i may not mają nieco inne znaczenie.

w odniesieniu do przeszłości, w przeczeniu może wystąpić for ma to be able to (w twierdzeniu zmienia się znaczenie)

He can’t be at home. Niemożliwe, żeby był w domu. He may not be at home. Być może nie ma go w domu.

And, so, because, or, but Spójniki and i or mogą tączyć zarówno wyrazy, jak i cate wypo

We have a DVD drive and a CD drive.

wiedzenia. Spójniki so, because i but zwykle łączą wypowiedze

Insert system disc and press enter.

nia (powstają wtedy zdania złożone).

M y camera zoom wasn't working, so I didn't take any good pictures.

► and - i

64

I can’t enjoy listening to music because my headphones don't

► so - więc

work.

► because - bo, ponieważ

Should we buy a new TV set or a new washing machine ?

► or-lub, albo

I think I'll phone her or send her an e-mail.

► but-ale

I’ll lend you some money, but you must pay it back next week.


|

|

\

LANGUAGE Brytyjski i amerykański angielski

9

One la n g u a g e?

m m m

British English BrE

AmE

Australian English

ciastko, herbatnik

biscuit

cookie

cracker

papryka

peppers

bell peppers

capsicum

słodycze

sweets

candy

lollies

toaleta

toilet

restroom

washroom

sklep

shop

store

dep

gramatyka

American English

(BrE)

(AmE)

stosowanie Present

stosowanie Past

Perfect, have got

Właśnie I've just finished my skończyłem pracę. work. Mam kota. I’ve got a cat.

Canadian English

r

Simple, have

1just finished my work. 1have a cat.

słownictwo

zły, wściekły

angry

mad

* autumn

fall

biscuit

cookie

dozorca

caretaker

janitor

apteka

chemist’s

drug store

frytki

chips

French fries

lektów. Najbardziej ogólny podział pokrywa się z granicami konty

skrzyżowanie

crossroads

intersection

nentów, państw lub obszarów anglojęzycznych (angielski brytyjski,

kosz na śmieci

dustbin, rubbish-bin

trashcan motor

South African English

buty sportowe

trainers

sneakers

takkies

przyjęcie, impreza

party

party

jo!

jesień ciastko, herbatnik

Angielski jest językiem ojczystym dla blisko 328 milionów ludzi, jest więc oczywiste, że występuje bardzo wiele jego odmian I dia

amerykański, australijski, kanadyjski, południowoafrykański itp.),

silnik

engine

film

film

movie

mieszkanie

flat

apartment

przeważnie tylko lokalnie. W języku pisanym i oficjalnym przewa

piłka nożna

football

soccer

ża angielszczyzna wzorcowa (w brytyjskim angielskim zwana BBC

parter

ground floor

first floor

w których obrębie istnieje mnóstwo odmian o charakterze regio nalnym. W języku mówionym zwykle są one akceptowane, choć by w trosce o tożsamość I odrębność kulturową, ale używane są

English, King’s/Queen's English lub R P - Received Pronunciation).

wakacje, święta

holiday(s)

vacation

chory

ill

sick

amerykańskiego angielskiego spowodowała, że coraz powszech

winda

lift

elevator

niej również dopuszcza się go w nauczaniu. Dlatego te dwie od

kukurydza

maize

corn

Ta odmiana jest też standardem edukacyjnym dla większości osób uczących się języka angielskiego jako obcego, chociaż popularność

miany biorą najaktywniejszy udział w procesie kształtowania się

benzyna

petrol

gas, gasoline

skrzynka na listy

postbox

mailbox

nic. Przeważnie są one nieznaczne I nie mają większego wpływu

listonosz

postman

mailman

na porozumiewanie się. Różnice w wymowie i pisowni zwykle za

pub, bar

pub

bar

znaczane są w słownikach. Najwięcej rozbieżności dotyczy słow

dzwonić, telefonować

ring up, phone

call

gumka do ścierania

rubber

eraser trash

globalnej i zunifikowanej angielszczyzny. Między brytyjskim a amerykańskim angielskim istnieje wiele róż

nictwa, co bywa przyczyną zabawnych nieporozumień.

wymowa

British English (BrE)

American English (AmE)

wymawianie r tylko

wymawianie r w każdej

przed samogłoską

pozycji, wydłużanie akcentowanych samogłosek

paper never schedule vitamin pisownia

teatr licencja podróżnik kolor analizować czek katalog

[’peipa] [‘nevaj ['Jedju.lj [’vitamin] końcówki -re, -ce, -11-, -our, -se, -que, -gue

theatre licence traveller colour analyse cheque catalogue


['pelpar] [’nevar] [‘skedlj [‘vatamnj końcówki -er, -se, -1-, -or, -ze, -ck, -g

theater license traveler color analyze check catalog

I

I

śmieci

rubbish

sklep

shop

store

bilet w jedną stronę

single ticket

one-way ticket

taksówka

taxi

cab

kino

cinema

movies

toaleta

toilet, lavatory

rest room

latarka

torch

flashlight

spodnie

trousers

pants

metro

tube, underground

subway

majtki, slipy

underpants

shorts

kamizelka

waistcoat

vest

suwak

zip

zipper

65

week

14 ' A

0

ZAKUPY I UStUGI

Przed rozwiązaniem zadań przypom

(0-4) Uzupełnij luki w zdaniach (3.1.-3.4.) odpowied

nij sobie niezbędny zestaw słownictwa.

f

t

nimi wyrażeniami wybranymi z ramki. Uwaga! Jedno wyrażenie zostało podane dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki.

(0-4) Uzupełnij luki w zdaniach (1.1.-1.4.) spójnikami and, because, but, so lub or.

can • can't •cannot • might not •won’t be able

1.1. This CD is scratched,..................... I have'to take it back to the shop..................... get my money back.

NeO:

Why 3.1...........I download some photos?

Admi:

I believe you 3.2

1.2. You won’t buy coffee here..................... this machine is

have permission to use those

network resources. Please remember that even If

out of order.

you 3.3............download some of our resources, you

1.3. If you are dissatisfied with this product, you may

3.4

use them on your own website.

exchange it for another one..................... have the full refund. 1.4. I’ve written a complaint letter.................... they’ve

(0-4) Połącz wyrazy pochodzące z brytyjskiej odmia

turned it down.

ny angielskiego (4.1.-4.4.) z ich amerykańskimi od powiednikami (A-D).

(0-8) Dopasuj ogłoszenia (2.1.-2.8.) do punktów usłu

4.1. 4.2. 4.3. 4.4.

gowych (A-H). Wpisz odpowiednią literę obok nume ru ogłoszenia.

fiat petrol film holidays

A. vacation B. apartment C. gas D. movie

2.1 ..............

Dental insurance - can you afford not to have it?out. 2.2 .............

(0-6) Podpisz rzeczy lub czynności przedstawione na zdjęciach, używając brytyjskiej (BrE) oraz amery

Do you want to look ten years younger?

kańskiej (AmE) odmiany języka angielskiego. Słówka wpisz do tabeli.

2.3........ A.

Have you tried sending her flowers?

B.

2.4........ Don't forget to take a valid credit card and driving licence. 2.5..... Remember to order your birthday cake BrE

at least two days in advance.

AmE 2.6.........

Can you imagine not being able to understand the language? (0-7) Uzupełnij luki w zdaniach (6.1.-6.7.) odpowlec 2.7........

nimi wyrazami spośród podanych w ramce. Uwaga! Możliwa jest więcej niż jedna odpowiedź.

Start investing with £ 100 a month! 2.8.........

can • may ■could • might • cannot • can’t • may not

Enjoy skiing in Alaska! 6.1 6.2 A. beautician

I help you? I pay by credit card?

B.

bank

6.3. H e

C. car rental

D.

language school

6.4. You..................... buy good health.

E. health centre

F. confectioner’s

6.5

G. florist

H.

6.6. Can I open this box? No, I’m afraid yo u ......................

travel agency

■...:..... play tennis very well when he was young. I ask you another question?

6.7. You..................... use this site for commercial purposes.

66


I

I

:hose en if

9.3. Jak zareklamujesz kurtkę? (0-3) Usłyszysz trzy wypowiedzi dotyczące różnych

A. I'm sorry but there is a button missing.

usług (7.1.-7.3.). Do każdej z nich dobierz właściwą

B. I’m sorry but you must repair this jacket.

reakcję (A-D). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga!

C. I’m sorry but it doesn’t work.

Jedna reakcja została podana dodatkowo i nie pasu je do żadnej wypowiedzi.

9.4. Robisz zakupy przez internet. Jak spytasz sprzedawcę, czy może wysłać paczkę do Polski?

A. Sure. You can buy it at half price.

A. May you post parcels in Poland?

B. It won’t be cheap, because this garment requires special treatment. C. Certainly. Would you like it on glossy paper? D. I'm afraid you’ve got a virus. 7.1.

B. Can you send itto Poland? C. Are you able to send parcels in Poland?

7.2.

7.3.

Wskazówka egzaminacyjna Zasłoń reakcje podane w odpowiedzi i spróbuj samodzielnie ułożyć zdania pasujące do podanych sytuacji.

Wskazówka egzaminacyjna Zanim wysłuchasz nagrania, zaproponuj do każdej odpowiedzi co najmniej jedno pasujące pytanie.

(0-5) Przeczytaj tekst. Uzupełnij go, wpisując w każ dą lukę (10.1.-10.5.) jeden wyraz z ramki w odpowied niej formie, tak aby powstał spójny i logiczny tekst.

; you

-----

imiaii od-

Wymagana jest pełna poprawność gramatyczna i orto graficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! Jeden wyraz

a

(0-3) Przeczytaj tabliczki informacyjne 8.1.-8.3. Do każ


dej z nich dobierz odpowiednie zdanie (A-D). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało

as

introduce

page

order

consist

the

podane dodatkowo I nie pasuje do żadnej tabliczki. Dear Sir, 8 . 1.

THE EUROPEAN • English tea • French croissants • Italian coffee • ...and much more! Try best desserts in town!

8 .2 .

On the 14th November I 10.1.........

Please select receipt option. • No receipt. • Receipt with summary.

Bookstore a book by J.K. Rowling Harry Potter and the Goblet of

from The ABC

Fire. I received 10.2....................... book on 24th November and 10.3

you may see, the book 10.4......................

of 37 chapters. However, the last two 10.5......................... are 8.3.

missing and the back cover is torn. I’d like you to exchange the

Students get 10% off upon presentation of a valid school ID.

nery-

A. You can see this information on a screen of a cash machine.

ówka

B. It’s a discount for students. They pay less, but they have to show valid identity cards. C. Only students with valid school IDs are allowed to enter this shop.

book or get a full refund in 30 days. Yours faithfully, Adam Nowak Wskazówka egzaminacyjna Pamiętaj o utworzeniu od wyrazów odpowiedniej formy. Może to być forma czasu, liczba mnoga rzeczownika, stopień przymiotnika. Uważaj na wyrazy będące zarazem rzeczownikami i czasownikami.

D. This is an advert of a confectioner’s. 8.1.

8.2.

8.3. (0-10) Napisz e-mail do

Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę na wyróżnione słowa. W jakich punktach usługowych możesz spotkać takie napisy? Do kogo są adresowane?

koleżanki

ze Stanów

Zjednoczonych. Koleżanka robiła ostatnio zakupy w sklepie internetowym, który bardzo jej się podo bał, i chce tam podać kontakt do Ciebie. Uprzejmie odrzuć jej propozycję. Wyjaśnij, dlaczego nie chcesz, żeby podawała Twoje dane

wied-

kontaktowe.

/vagal

(0-4) Dla każdej z opisanych sytuacji (9.1.-9.4.) wy

Opisz, co ostatnio sobie kupiłeś/kupiłaś.

bierz właściwą reakcję. Zakreśl literę A, B albo C. Podpisz się jako XYZ. Postaraj się rozwinąć swoją wypowiedź 9.1.

Jak poprosisz sprzedawcę o zapakowanie zakupów?

A. Could you pack it into your luggage?

w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość e-maila powinna wynosić 50-100 słów. Oceniana jest umiejętność

B. Can you wrap it for me, please?


C. Can you do the packing up?


oung. 9.2.

Jak powiesz koledze, że automat sprzedający bilety nie działa?

A. This ticket vending machine is bad. B. This ticket vending machine doesn’t do. C. This ticket vending machine is out of order.


Wskazówka egzaminacyjna Staraj się, aby tekst był spójny i dbaj o prawidłowe stosowanie zaimków i spójników. Używaj bogatego słownictwa i precyzyjnie wyrażaj myśli.

67

ALL ROADS LEAD TO ROME

GRAMMAR Present Perfect Formy Present Perfect - past participle ►

czasowniki regularne - czasownik + -ed

►

czasowniki nieregularne - trzecia forma z tabeli czasowników nieregularnych PRESENT PERFECT

zastosowanie

OPERATOR HAVE/HAS

• opisywanie czynności, które rozpoczęły się w przeszłości, ale ich skutki odczuwamy/obserwujemy teraz Peter and Bob have repaired the car. Peter i Bob naprawili samochód. Jessica has washed the dishes. Jessica pozmywała naczynia, w odniesieniu do sytuacji, które wydarzyły się niedawno They have bought a new car recently. Oni kupili ostatnio nowy samochód. My parents have already gone to work. Moi rodzice już pojechali do pracy, w odniesieniu do sytuacji, które wydarzyły się w bliżej nieokreślonej przeszłości They have gone. Wyszli. I’ve read that book. Przeczytałem tę książkę. relacjonowanie wydarzeń, które zaszły w przeszłości w odniesieniu do chwili obecnej John is a writer. He has written five novels so far. John jest pisarzem. Do tej pory napisał pięć powieści. Rachel has never been to Australia. Rachel nigdy nie była w Australii. informowanie, który raz w życiu dana sytuacja się zdarza It’s the second time I’ve seen a musical. Oglądałam musical drugi raz w życiu. Is this the first time you've done bungee jumping? Czy po raz pierwszy skakałaś na bungee?

budowa

schemat


twierdzenie

podmiot + have/has + past participle

Mary has already done her homework. 1have eaten five sandwiches but I’m still hungry! We have visited twenty countries so far.

przeczenie

podmiot + have/has +not + past participle

Joanne has not/hasn’t passed her final exam. We have not/haven’t hired a car yet. Darren has not/hasn't bought a new car yet.


have/has + podmiot + past participle

Have Mark and Paul had breakfast? Yes, they have. No, they haven’t. Has Barbara decided what to wear? Yes, she has. No, she hasn’t. Have they had lunch? Yes, they have. No, they haven’t.


zaimek pytający + have/has + pod miot + past participle

What has Jane had for lunch? She’s had a sandwich. How many bottles of coke have the children drunk? They’ve drunk all of them.

pytanie o podmiot

who/what + has + past participle

Who has lost the car keys? 1have. 1lose them all the time. What has bitten your dog? It looked like a kind of wasp.

określenia czasu

just, yet, already, ever, never, so far, lately, recently, since, for

Dad has just finished painting the walls. Has she ever travelled on her own? Donna has read two books so far.

Wr

ZAPAMIĘTAJ yet-już, jeszcze (w pytaniach i przeczeniach) already-już (w zdaniach oznajmujących) I haven’t repairedJoe’s toy yet. Nie naprawiłem jeszcze zabawki Joego. Has Mum leftyet? Czy mama już wyszła? Brad has already bought the tickets. Brad już kupił bilety. Have you already finished? Czy już skończyłeś? (w pytaniach already wyraża niedowierzanie) since - od (odnosi się do konkretnej daty lub wydarzenia) since 2009, since her birthday, since September, since I was a child

jgzyk angielski | repetytorium

► fo r- od, przez (określa czas trwania czynności) for five months, for two weeks, for all his life since (od momentu w przeszłości) Past

3 o'clock

two hours for (przez pewien okres)

Kate has ridden a horse for more than two hours. Kate has ridden a horse since 3 o'clock.

9

SITUATIONS

Booking a room - rezerwowanie pokoju Hotel Agent: Hotel Reservation Centre, how can I help you? Ms Leigh: I need to book a room. Hotel Agent: When will you need It? Ms Leigh: 20th and 21st June. Hotel Agent: So that’s two nights. You’ll be checking out on 22nd? Ms Leigh: Correct. Do you have any vacancies? Hotel Agent: Yes we do. There are some rooms available in the Hyatt Hotel in Westminster. We can offer you a single room with a double or a king bed. Ms Leigh: I’d like a double bed. Oh, and I'd like a non-smoking room, please. Hotel Agent: Certainly, madam. Could I have your name and your telephone number? Ms Leigh: It’s Janet Leigh, my phone number is 23149277. What is the check-in time?

*

Hotel Agent: It's 1 p.m. and the check out time Is 11 a.m. Would you like a confirmation sent to your email? Ms Leigh: Oh, yes. My email address is [email protected]. Hotel Agent: I’m sending it right away.

USEFUL EXPRESSIONS

9

Describing places - opisywanie miejsc London is very cosmopolitan. I remember Rio as a very lively place. I hate places packed with tourists. It was a very touristy place. Italian cities are full of historic monuments. Boston is worth a visit. The nightlife in Barcelona was amazing. Is Malaga worth spending more than a day?

Londyn jest bardzo kosmopolityczny. Pamiętam Rio jako bardzo żywe miejsce. Nie znoszę miejsc pełnych turystów. To było miejsce pełne turystów. Włoskie miasta są pełne zabytków. Boston jest wart odwiedzenia. Życie nocne Barcelony było niesamowite. Czy warto spędzić w Maladze więcej niż jeden dzień?

Writing a postcard - pisanie pocztówki G reetings fro m ...

P o zd ro w ien ia z...

I'm having a fantastic/wonderful time in...

Fantastycznie/Cudownie się bawię w...

I’m in a beautiful mountain village/seaside town called...

Jestem w pięknej górskiej wiosce/nadmorskiej miejscowości, która nazywa się...

I came here two days ago. The journey was long and tiring.

Przybyłem tutaj dwa dni temu. Podróż była długa i męcząca.

We are staying at a comfortable hotel in the town centre.

Mieszkamy w wygodnym hotelu w centrum miasta.

The hotel room is lovely.

Pokój w hotelu jest uroczy.

There is a picturesque view over the valley from our hotel window.

Z naszego pokoju jest malowniczy widok na dolinę.

The weather is great/excellent/superb.

Pogoda jest świetna/znakomita/wspaniała.

The sun is shining. It is hot and the sky is cloudless.

Świeci słońce. Jest gorąco i niebo jest bezchmurne.

Light breeze is blowing. It’s fresh and sunny.

Wieje delikatny wietrzyk. Jest rześko i słonecznie.

We are spending our days relaxing on the beach/by the pool/ sightseeing the city.

W ciągu dnia wypoczywamy na plaży/na basenie/zwiedzamy miasto.

Right now, I'm sitting in the street cafe/watching a stunning sunset from the hotel terrace.

Właśnie teraz siedzę w ulicznej kawiarni/obserwuję olśniewający zachód słońca z hotelowego tarasu.

Yesterday we visited the local market/went shopping for souvenirs.

Wczoraj odwiedziliśmy miejscowy targ/poszliśmy kupić pamiątki.

I’m going to spend the whole weekend exploring the ancient part of the town.

Planuję spędzić cały weekend na zwiedzaniu zabytkowej części miasta.

Wish you were here./l miss you.

Szkoda, że cię tutaj nie ma./Tęsknię za tobą.

See you next week/in three days.

Do zobaczenia w przyszłym tygodniu/za trzy dni.


59

O

(9

0

PODRÓŻE l TURYSTYKA Przed rozwiązaniem zadań

zapoznaj się z niezbędnym zestawem słownictwa.

m

(0-5) Przeczytaj fragment błoga Anny dotyczącego po. dróży do Australii. Zdecyduj, które ze zdań (4.1.-4.5.) są zgodne z treścią tekstu (P - prawda), a które ni« (F - fałsz). Zakreśl literę P albo F.

O

(0-10) Wstaw w luki (1.1.-1.10.) odpowiednie formy Anna’s Travel Blog

czasu Present Perfect. Wykorzystaj wyrazy podane Monday, 16 August.

w nawiasach.

*

I've been in Australia for two weeks now. I’ve visited Sydney,ill 1.1. They (just, arrive) ...................................... from Peru.

the Blue Mountains, Kangaroo Island and Adelaide. After

1.2. I (read) ..................................five books since I arrived here.

a few relaxing days I'm flying to Darwin and then to my last)| j

1.3. Mary (not, do) ........................ a

destination: Kimberley. I’ve read a lot about it to be welf single thing this morning.

1.4. Nobody (ever, see) ................................... a flying saucer.

prepared for the trip.

1.5. Diana (not, lose) ...................................... all her money.

What I'm really looking forward to see is the wildlife: dingoes,)

1.6. I'm sorry but I (drop)

your clock.

nine species of kangaroos, saltwater crocodiles and dragon

1.7. Is Paul in? No, I'm afraid he (go) ...................................... to

lizards. But I will try to avoid snakes. As Kimberley is full of rivers, waterfalls and rocks I also hope to see numerous birds

the supermarket. 1.8. Come quickly! Jane (just, break)

her arm!

1.9. Martha (already, write) .........................

I

toMarkbut

he (not reply) ...................................... yet. 1.10. (you, ever, be) ................

including kookaburras, parrots and lorikeets. I can't wait!

4.1.

Anna arrived to Australia on the 2nd of August.

P

F

4.2.

She has stayed at one place.

P

F1

4.3.

Anna has gathered a lot of information to avoid surprises.

P

F

4.4.

Anna isn't interested in nature.

P

F

4.5.

Anna doesn’t want to see any reptiles.

P

F

to Miami?

(0-8) Uzupełnij luki w zdaniach (2.1.-2.8.) formami

•

Present Perfect odpowiednich czasowników poda nych w ramce. Wykorzystaj wskazówki w nawiasach. eat • see • have • lose • hit • read • play • drink

2.1.......................... ............... sushi? (you, ever)

2.2.......................................... my keys. (I, never) 2.3..........................................this film three times. (Mary)

0

(0-4) Przeczytaj tekst porównujący różne aspekty ży cia w San Francisco i Londynie. Uzupełnij tabelę, za znaczając X przy mieście, w którym dany aspekt jesl

2.4..........................................this book, (they, never)

korzystniejszy.

2.5.......................................... football twice this year. (my cousins, only) 2.6..........................................champagne, (they, never)

San Francisco vs London San Francisco is much more modern, but less interesting than 1

2.7.......................................... an accident? (your mum, ever)

London. London has a lot more theatres and museums and

2.8.......................................... his brother? (Paul, ever)

its architecture is really incredible. London isn’t as dangerous! as San Francisco, and it's less violent. In San Francisco people jj

H k I ®(0-7) Usłyszysz rozmowę w recepcji. ------------------------Na podstawie in formacji zawartych w nagraniu uzupełnij formularz.

have a higher standard of living because generally it’s much! less expensive than England. There's less traffic than in London! and public transport is great while in London it is terrible andi really expensive. London’s also dirtier and much more polluted!

THE KIMBERLEY HOTEL, BROOME

Na podstawie: http://www.eslhandouts.com/worksheet/san-francisco-val ives/1 london-reading-and-comparative-adjectives

3.1. Type of room: 3.2. First name:

Factor

3.4. Number of nights:

culture & architecture

3.5. Method of payment:

violence & crime

3.6. Room number: 3.7. Special request:

expenses traffic, transport & pollution


London

San Francisco I

A. Single or return? (0-2) Przeczytaj teksty. W zadaniach 6.1.-6.2. z poda

B. About two hours, I think.


C. In twenty minutes.


D. Number six. It's the one on the other side. E. f 15.50 one way, standard class.

Balmoral is a castle in the Scottish Highlands where Queen

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jakiej formy reakcji należy się spodziewać, np. poda nia czasu, ceny czy zapytania o bardziej szczegółowe informacje.

Elizabeth and Prince Philip spend every August, September and early October, enjoying the outdoor life of picnics, horseback riding and driving around the estate. 6.1. The royal family A. enjoyed garden parties in Balmoral.


B. enjoyed an indoor swimming pool.

dą lukę (9.1.-9.5.) jeden wyraz z ramki w odpowied niej formie, tak aby powstał spójny i logiczny tekst.

C. spend the whole spring In Balmoral.

Wymagana jesttpełna poprawność gramatyczna i orto graficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! Dwa wyrazy

Sorry, but single rooms are unavailable at the moment.

zostały podane dodatkowo i nie pasują do żadnej luki. 6.2. This information can be presented by A.

Wskazówka egzaminacyjna To zadanie ma na celu rozpoznanie gtównej myśli tekstu lub jego nadawcy. Spróbuj określić oba te czynniki dla każdego tekstu.

sit

go

a hotel guest. B. a hotel cleaner. C. a hotel booking manager.

be

spend

come

near

comfort

Hi Rebecca, I'm having a wonderful time on Malta. I 9.1................... here since Wednesday. We are staying at a 9.2

hotel In Valetta. There is a picturesque

view of the sea from our hotel window. The sun is shining. It Is hot and the sky is cloudless. Yesterday we

O

(0-4) Przeczytaj tabliczki 7.1.-7.4. Do każdej z nich do

9.3


in the street cafe. I'm going 9.5.................... the whole weekend

sightseeing. Right now I’m 9.4...................


exploring the ancient part of the town.

datkowo i nie pasuje do żadnej tabliczki.

Wish you were here. See you next week Jacek

7.1.

Sorry. No vacancies.

7.2.

Do not leave your bags unattended at any times.

7.3.

No standing passengers forward of this point.

7.4.

Departures scheduled every 30 minutes.

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jaka część mowy powinna znaleźć się w każdej luce. Możesz dla ułatwienia wpisać w każdą lukę pasujący wyraz po polsku.

$

A. You can see this notice in a bus. B. This notice informs you how long the journey takes.

(0-5) Uzupełnij zdania 10.1.-10.5., wykorzystując poda ne w nawiasach wyrazy w odpowiedniej formie. Nie należy zmieniać kolejności podanych wyrazów, trzeba

C. You may hear this notice at an airport.

natomiast-jeżeli jest to konieczne - dodać inne wyra

D. It means that there are no free rooms.

zy, tak aby otrzymać logiczne i gramatycznie popraw ne zdania. Wymagana jest pełna poprawność ortogra

E. This notice informs you how often the ferry runs.

ficzna wpisywanych fragmentów. W każdą lukę możesz 7.1.

7.2.

7.3.

7.4.

Wskazówka egzaminacyjna W tym zadaniu chodzi o rozpoznanie typów tekstów. Gdzie mogą się one pojawić?

wpisać maksymalnie pięć wyrazów. 10.1. How many times (you/travel)

by plane

since 2010? 10.2. More than 23,000 season tickets (already/sell) for the forthcoming season. 10.3. Mark (never/ride) ..................

a mountain bike

in his life. ciwą reakcję A-E. Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga!

10.4. Does anybody know (how long/journey/take) ?

Jedna reakcja została podana dodatkowo I nie pasu

10.5. The flight (not/book/yet)

(0-4) Przyporządkuj do każdego zdania 8.1.-8.4. właś

je do żadnego zdania. 8.1.

How long does the journey take?

8.2. Two to Cambridge, first class. 8.3. Which is the right platform for 4.25 to Aberdeen? 8.4. What time does the train to Dover leave?

ję z y k a n g ie ls k i | re p e ty to riu m

Should I be

• worried? Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jaki czas będzie odpowiedni w każdym zdaniu. Następnie zwróć uwagę na to, czy zdanie jest twierdzące, pytające czy przeczące. Pamiętaj o operatorach.

■

week

1

SUCCESS IS A JOURNEY, NOT A DESTINATION

16 ■

J

»

GRAMMAR Past Simple i Present Perfect

Wyrażenia często mylone w czasach Past Simple i Present Perfect_______

Past Simple ► wyrażanie czynności rozpoczętych i zakończonych w przeszłości My grandmother brought up four children. She died last year. Romeo and Juliet met at the dance. ► zdarzenia, które miały miejsce w konkretnym czasie w przeszłości Jessica passed her final exams last week. I studied French when I was at school. Liz was in Paris in 2007. ► o dokonaniach osób nieżyjących, bez konkretnego określenia czasowego Agatha Christie wrote many detective stories. My neighbour worked for the government for 25 years. Now he is retired. Mój sąsiad pracował dla rządu przez 25 lat. Teraz jest na ______________________________________ emeryturze. Present Perfect ► wyrażanie czynności rozpoczętych w przeszłości i trwających do chwili obecnej, w jakimś przedziale czasu lub właśnie zakończonych I have had this bike for two years. Bob and Mary have met twice since May. ► zdarzenia, które miały miejsce w bliżej nieokreślonej przeszłości Mike has passed two exams so far. I have learnt two languages since I started school. She has been to London twice. ► o dokonaniach osób żyjących bez konkretnego określenia cza sowego Joanne Rowling has written seven Harry Potter books. My neighbour has worked for the government for 25 years. At the moment he is thinking about retiring. Mój sąsiad pracuje dla rządu od 25 lat. Teraz rozważa przejście na emeryturę.

LANGUAGE

a

► Have gone i have been Formy have gone to oraz have been to mają podobne znaczenie (wyjechać, pójść, udać się), ale używa się ich w zupełnie innych sytuacjach. Pierwsza informuje, że czynność wciąż trwa lub nic nie wiadomo o jej zakończeniu (osoba nie wróciła), druga - że już się zakończyła (osoba wróciła). There’s no milk left. Mum has gone to the supermarket but she hasn't come back yet. Nie mamy mleka. Mama poszła do supermar ketu, ale jeszcze nie wróciła. Milk is in the fridge. It seems that mum has been to the supermarket Mleko jest w lodówce. Zdaje się, że mama była w supermarkecie. ► For i since Określeniafor (przez pewien czas) i since (od jakiegoś momentu) są charakterystyczne dla czasu Present Perfect (i innych czasów typu Perfect). Oba te określenia mogą jednak wystąpić także w Past! Simple. Since informuje wówczas, jaki czas upłynął od jakiegoś momentu w przeszłości, natomiast for- o czasie trwania czynności/ sytuacji, która już się zakończyła. Jack has been at work since 6 a.m. Jack jest w pracy od 6 rano. It’s nine years since I last saw him. Nie widziałam go od dziewięciu lat. June has been absent from school for a month now. June jest nie obecna w szkole od miesiąca. Tanya lived in Norway for five months. Tanya mieszkała w Norwegii przez pięć miesięcy.

Określenia for można używać w zasadzie we wszystkich czasach gramatycznych.

Preposition of manner and purpose/reason - przyimki sposobu i celu/przyczyny Przyimków sposobu używa się, aby opisać, w jaki sposób (przy pomocy jakiego narzędzia lub środka) została wykonana czynność. W języku polskim przyimek w tej funkcji często nie występuje, gdyż zastępuje go forma przypadka.

► wyrażanie sposobu - with, by, through ► wyrażanie celu/przyczyny - to, for, because of, on account of, form, out of

He opened the can with a knife. Otworzył konserwę nożem. You can fix it with a piece of wire. Można to naprawić przy pomocy kawałka drutu, l/l/e can get there by bus or by train. Możemy się tam dostać pociągiem lub autobusem. Przyimków celu/przyczyny używa się, aby opisać, w jakim celu/z jakiego powodu została wykonana czynność. Jenny wrote him a letter to ask for help. Jenny napisała do niego list, aby prosić go o pomoc. He's applying fo r the post o fjunior manager. On ubiega się o stanowisko młodszego menadżera. The match was cancelled because o f the rain. Mecz został odwołany z powodu deszczu. The parade was put off on account o f bad weather. Przemarsz przełożono przez wzgląd na złą pogodę. They divorced from many reasons. Rozwiedli się z wielu powodów. He cried out ofjoy. Płakał ze szczęścia.

72


0

SITUATIONS

At a travel agency - w biurze podróży

irket.

ie.

© ! Past ości/

iu lat.

1. Travel agent: Good morning. Can I help you? Customer: Yes, we'd like to go somewhere interesting, like London or Barcelona, for a cou ple of days. Travel agent: I see. When do you want to go? Customer: Next month over the bank holiday weekend. That's 29 April- 3 May. Travel agent: And how many people will there be? Customer: Three. Travel agent: How do you wish to travel: by air or by coach? We can also fix the train journey. Customer: W e’d like to fly, it’s only five days so we don’t want to waste our time. Travel agent: Let me have a look at the computer... 2.

Travel agent: Good afternoon. Can i help you? Customer: Yes, I’d like to book a family holiday. Travel agent: Oh, we have a wide range of holidays. Where and when do you want to go? Customer: W e’d like to travel in the middle of June, somewhere which is attractive for children and not very hot. Travel agent: And how many people? Customer: Four. Two adults and two children. Travel agent: How old are your children?

Customer: They’re ten and twelve. Travel agent: W e’ve got a very attractive offer in Normandy, France. It’s full board and there is a water park nearby. Customer: What does all inclusive mean? Travel agent: It means that all accommodation and meal costs are included. Customer: Sounds great, but I must discuss it with my wife. Could I have an information leaflet?

At a tourist information office - w biurze informacji turystycznej Tourist: Hello, could you give me some Information? Clerk: Oh, yes, definitely. What kind of Information do you need? Tourist: Firstly, I’d like to find out something about the pub lic transport. What is the cheapest possible way to get around? Clerk: How long are you going to stay? Tourist: Three days. Clerk: So the best option for you Is buying a three-day pass. It’s valid for unlimited travel by all means of transport from the date of Issue. Tourist: Where can I buy It? Clerk: At each underground station and most newsagents. Tourist: OK, now I'd like you to tell me how I can get to The National Gallery. Clerk: Take the underground, Plcadllly Line. You should get off at Leicester Square. The admission Is free. When you’re there, don’t forget to take the leaflet with the museum's highlights. It helps as the gallery is huge. Tourist: Thanks a lot. That was very helpful.

USEFUL EXPRESSIONS

sach

0

Booking/Buying a ticket - rezerwowanie/kupowanie biletu Tlcket clerk Mogę prosić o bilet w jedną stronę do Bath? Proszę powrotny do Edynburga. Chciałbym zarezerwować dwa bilety/miejsca.

Can I have a single ticket to Bath? I’d like a return ticket to Edinburgh. I’d like to book two tickets/ seats.

Passenger e of,

How much is a ticket to...? Do I need/have to change at...? What time does the train depart from/arrive at...? Which platform is the train from? Is it a fast train or a stopping train? What time is the return train? Does this train go to London? Where is my seat? I’d like a window/a middle/an aisle seat.


Ile kosztuje bilet do...? Czy muszę się przesiąść w...? O której pociąg odjeżdża z/ przyjeżdża do...? Z którego peronu odjeżdża pociąg? Czy to jest pociąg pośpieszny czy osobowy? O której jest powrotny pociąg? Czy ten pociąg jedzie do Londynu? Gdzie jest moje miejsce? Proszę miejsce przy oknie/w środku/przy przejściu.

You need to/have to change In Dublin. The train departs/arrives at 11.30. Where would you like to sit? An adult or a child?

Trzeba się przesiąść w Dublinie. Pociąg odjeżdża/przyjeżdża o 11.30. Gdzie chciałby pan/chciałaby pani usiąść? Dla dorosłego czy dziecka?


/egii

Directions - wskazywanie drogi How can I get to...? Could you tell me the way to...? Where is the nearest...? Go straight ahead/on. Turn right/left. Take the second right. Take the third left. Go past.... Cross the street at... It’s just round the corner.

Jak mogę dojść do...? Czy może mi pan/pani wskazać drogę do...? Gdzie jest najbliższy...? Idź prosto. Skręć w prawo/lewo. Skręć w drugą w prawo. Skręć w trzecią w lewo. Przejdź obok... Przejdź przez ulicę przy... Jest zaraz za rogiem.

73

week

16 o a

' J 0

PODRÓŻE I TURYSTYKA Przed rozwiązaniem zadań

przypomnij sobie niezbędny zestaw słownictwa.

£

wiasach w odpowiedniej formie.

4.1. I last went to England four years ago.

*

(0-8) Wybierz z podanych zdań (1.1.-1.8.) to, które jest poprawne gramatycznie. Zakreśl literę A albo B.

B E E N ............................................................................. 4.2. The last time I saw George was when we were children. SIN CE................... ....................................................... .

1.1. A. Alexander Fleming discovered penicillin in 1928.

4.3. I haven’t smoked a cigarette for five years.

B. Alexander Fleming just discovered penicillin. 1.2. A. Mary didn't move to London yet.

STO P............................................................................ 4.4. I last spoke to him five years ago.

B. Mary hasn't moved to London yet. J-» yj

(0-5) Przekształć zdania (4.1.-4.5.), takaby ich znaczenie nie uległo zmianie. Wykorzystaj wyrazy podane w na

A. Flave you ever seen an octopus?

SPOKEN ........................................................................ 4.5. She first told me about her decision two weeks ago.

B. Have you seen an octopus yesterday?

KNOWN........................................................................

1.4. A. Did he drive a car an hour ago? B. Did he drive a car yet? 1.5. A. They just went to Manchester. B. They have just gone to Manchester. 1.6. A. I haven’t visited my aunt yet.

£

(0-6) Uzupełnij luki w zdaniach (5.1.-5.6.) właściwymi nazwami miejsc i środków transportu. Podpowiedzią mogą być ikonki zamieszczone przy każdym zdaniu.

B. I didn't visit my aunt yet. 1.7. A. My mum has never written a text message.

5.1.

B. My mum never wrote a text message.

O u r ................................. is taking off at 5.30,

so we have to be at the ..........................................

1.8. A. We bought our house in 2009.

at half past three.

B. We have bought our house in 2009. 5.2..W e took this picture while we were waiting for the ............................. at the .............................

0

(0-5) Dopasuj pytania (2.1.-2.5.) do odpowiedzi (A-E). 5.3. There were no ........................................ at the

2.1. We haven’t chosen a des sert yet. 2.2. 1have lived in Manchester for 20 years. 2.3. Becky has lost three kilos since Christmas. 2.4. Have you fed the dog yet? 2.5. It’s the last time I’ve done shopping here.

A. Take your time. B. Not yet, I’ll do it in an hour. C. But you love shopping in such places! D. She must look great. E. Me too. It's strange we didn’t meet.

, so I decided to take a bus, 5.4. When does the n e x t...................

leave

from t h is .................................... ?

A

5.5. I went to the ......................................... to check ............................

times.

5.6. I parked my .............................................. at a ......................................... near the entrance to

0

the shop. (0-6) Wstaw w luki w zdaniach.(3.1.-3.6.) odpowied nie formy czasu Past Simple lub Present Perfect. Wykorzystaj czasowniki podane w nawiasach.

3.1. Our guests .................... (arrive). They’re sitting in the living-room. 3.2. There’s still a problem with the DVD player. Someone ................... (repair) it, but then it broke down again. 3.3. I .................... (lose) my credit card. I can’t find it anywhere. 3.4. The match .................... (start). Blackpool are playing well. 3.5. My brother M a rk

..... (run) away from home.

But he came back three days later. 3.6. Ron ..................... (earn)some money last month.

74


0

(0-5) Do każdego pytania (6.1.-6.5.) dobierz właściwą odpowiedź (A-G).

6.1. How can I get to the National Gallery? 6.2. What is the cheapest pos sible way to get around? 6.3. Where can I buy a threeday pass? 6.4. Where would you like to seat? 6.5. Where is the nearest cash machine?

A. At each underground station and most newsagents. B. I would prefer a middle seat 1 C. The best option is buying a week ticket. D. It’s just round the corner. E. Take the underground, Piccadilly Line. You should get, off at Leicester Square.

(0-6) Przeczytaj dialog. Wybierz poprawne uzupełnie nie luk 7.1.-7.6. Zakreśl literę A, B albo C.

$

(0-3) Usłyszysz rozmowę dotyczącą planowanej po dróży. Na podstawie informacji zawartych w nagra niu w zadaniach 10.1.-10.3. z podanych odpowiedzi

ANDY:

Excuse me, do you know where the post office is?

MAN:

Sure. Go 7.1.......... on until you get to High

wybierz właściwą. Zaznacz literę A, B albo C.

Street. It’s at the first 7.2.......... lights you get to.

10.1. Direct flights to Toronto are

When you get to High Street, 7.3......... right, go

A. once a week.

7.4

the newsagent and you'll see the post

office 7.5........... the left, just next to the town

B. twice a week. C. three times a week.

council. You can't miss it.

10.2. Michael will arrive in Toronto

ANDY:

Thanks a lot.

A. in the morning.

MAN:

You’re 7.6............

B. at night. C. in the afternoon.

7.1. 7.2.

A. straight

B. along

C. down

10.3. Michael decided to

A. red

B. green

C. traffic

A. gather more information.

7.3.

A. went

B. come

C .turn

B. book a flight.

7.4.

A. past

B. near

C. next

C. pay for the ticket.

7.5.

A. in

B. on

C. at

7.6.

A. welcome

B. kind

C. thanks


Zastanów się, jakimi słowami mogą być wyrażone informacje odnoszące się do poszczególnych pytań.


Przypomnij sobie sposoby pytania o drogę. Zwróć uwagę na kontekst. wymi edzią

(0-3) Przeczytaj tekst. Do każdego akapitu (11.1.-11.3.) (0-4) Usłyszysz opowiadanie Janet o jej wyjeździe.

5.30,

it the

a bus.


(P-prawda), a które nie (F-fałsz). Zakreśl literę Palbo F.

Jeden nagłówek został podany dodatkowo i nie pa

P

F

8.2. They paid £ 38 for one-way tickets.

P

F

8.3. Janet and her family enjoyed the trip.

P

F

8.4. Janet and her family stayed in Oxford for two days.

P

F

8.1.

dopasuj właściwy nagłówek (A-D). Wpisz odpowied

Zdecyduj, które ze zdań 8.1.-8.4. są prawdziwe

There were three people on the trip to Oxford.

suje do żadnego akapitu. A. Watery thrills and spills B. A paradise for tourists C. If you are not keen on water sports D. Where to stay


Przed wysłuchaniem nagrania przeczytaj podane zdania i zwróć uwagę, na jakich informacjach musisz się skoncentrować.

leave

Catalonian Charms 11.1 ..............

Stretching from Spain’s Costa Brava to the Costa Daurada, Catalonia’s coastline boasts endless miles of sandy beaches and pretty bays. You couldn’t wish for more beautiful views

:heck

(0-3) Dla każdej z opisanych sytuacji (9.1.-9.3.) wy

and more perfect climate.

bierz właściwą reakcję. Zakreśl literę A, B albo C.

11.2 ...............

9.1. Jak poinformujesz recepcjonistę, że chcesz zarezer at

wować pokój w hotelu? A. I want to rent a room.

sciwą

It is a perfect region for those who like getting active. The sports on offer range from sailing and windsurfing to diving and kayaking. Those wanting to get their adrenaline

B. I would like to book a room.

pumping can try water skiing, parasailing and catamaran

C. I need to hire a room.

sailing. Those after a more relaxing experience can try

9.2. Jak poprosisz w kasie o bilet w jedną stronę na pociąg do

snorkeling or a whale-watching trip.

Edynburga?

11.3.........

A. Can I have a single ticket to Edinburgh?

There's also no end of cultural, culinary and sporting activities

B. A return ticket to Edinburgh, please.

to pursue on dry land. You may choose from hiking, horse

C. I'd like to go to Edinburgh.

riding, mountain biking and cycling. Catalonia is also famous

9.3. Turysta pyta o drogę do najbliższej restauracji. Poinformuj

for its cuisine. There are hundreds of restaurants where you

go, że musi skręcić w drugą ulicę w prawo.


laniu.

can try local specialities.

A. Go straight ahead for two hundred meters. B. Take the second right. C. Turn right. get


Przypomnij sobie zwroty dotyczące kupowania biletów i rezerwowania miejsc. Pamiętaj, że reakcja musi dokładnie odpowiadać sytuacji.


Na podstawie: Catalonian Charms, w: Ryanair Magazine, 16 July-15 August 2001, s. 110-111.

Wskazówka egzaminacyjna Jakich informacji spodziewasz się na podstawie tytułów akapitów? W którym będzie mowa o sportach wodnych, a gdzie o innych rodzajach sportów?

75

week

THE PEN IS MIGHTIER THAN THE SWORD

17 GRAMMAR

e

Past Continuous 1

PAST CONTINUOUS zastosowanie

OPERATOR WAS/WERE {TO BE W PAST SIMPLE)

► opisywanie czynności, które trwały w określonej chwili w przeszłości What were you doing yesterday at 8 p.m.? Co robiłeś wczoraj o 8 wieczorerę? This time last week we were sitting on the beach. Tydzień temu o tej porze siedzieliśmy na plaży. At that time 1was still waiting for your call. Wtedy ciągle czekałem na twój telefon. ► wyrażanie czynności, stanów lub sytuacji tymczasowych, mających miejsce tylko przez pewien czas Those days we were all living in the country. W tamtym okresie wszyscy mieszkaliśmy na wsi. ► w narracji lub relacjonowaniu zdarzeń opis tła wydarzeń i atmosfery poprzedzającej akcję The people were standing at the door and no one was speaking. It was raining heavily outside. Ludzie stali przy wejścit i nikt nic nie mówił. Na zewnątrz padał ulewny deszcz.

budowa

schemat

twierdzenie

podmiot +forma to be +czasownik z -ing

formy pełne i/lub skrócone 1was reading a novel all the afternoon. It was raining all night long. Yesterday at 9 we were walking along the beach.

przeczenie

podmiot + forma to be +not

She was not/wasn't singing during the show yesterday.

+ czasownik z -ing

We were not/weren’t dancing in this play. They were not/weren’t rehearsing last Tuesday.


forma to be + podmiot

Were you phoning Martin at 6? Yes, 1was./No, 1wasn’t.

+czasownik z -ing

Was 1wearing earrings yesterday? Yes, you were./No, you weren’t.

pytanie

zaimek pytający + forma to be

What were you doing while 1was out? 1was watching a comedy on TV.

szczegółowe

+ podmiot +czasownik z -ing

Was she playing a computer game on Sunday morning? Yes, she was. No, she wasn’t. ,

Who were you calling at 6 am? 1was talking to my mother. Why were you working in the garden all day yesterday? 1was picking fruit.

pytanie o podmiot

określenia czasu

who/what +forma to be w 3 os.

Who was talking to you in the street yesterday? It was my neighbour.

1. poj. + czasownik z -ing

Who was looking after that small girl when she broke her leg? Her grandma was.

this time yesterday/last Monday,

Yesterday at 6 Susan was having a bath.

last night/Friday at 7, when/while

They were watching birds all morning.

.1

This time last Tuesday 1was still working in my office.

Czas Past Continuous jest bardzo często wykorzystywany w opisywaniu tta wydarzeń. Warto tutaj nie tylko unikać powtórzeń, ale i odwoływać się do różnych zmysłów, aby opis był jak najbarwniejszy. Describing what we... see

Kobieta nalewała tradycyjną tybetańską herbatę do porcela

porcelain bowl.

nowej czarki.

feel

When 1was raising the bowl full of the tea towards my mouth,

Gdy podnosiłem czarkę do ust, delikatnie ogrzewała mi

it was gently warming my cold hands.

zimne dłonie.

hear

A mother was trying to put her baby to sleep by singing him

Matka próbowała uśpić niemowlę, śpiewając mu cichutką

a quiet lullaby.

kołysankę.

A sweet smell of roses was coming from the garden through

Słodki zapach róż dochodził z ogrodu przez otwarte okno

the open French window.

balkonowe.

smell

75

The woman was pouring the traditional Tibetan tea into the


LANGUAGE Podstawowe phrasal uerbs

a ► break up with-zerwać z kimś

Podstawą czasowników frazowych są najczęściej krótkie czasow niki, takie jak: get, put, have, be, do, go. Każdy z takich czasow ników może tworzyć kilka czy nawet kilkanaście phrasal verbs. ► ► ► ► ►

get back - odzyskać get into-wsiadać get off-wysiadać get on - robić postępy, wsiadać get over - wrócić do zdrowia, przezwyciężyć, dojść do siebie ► get through - łączyć się telefonicznie ► get up - wstawać There’s little chance o f getting back a stolen car. Szanse na odzyskanie skradzionego samochodu są niewielkie. She got into her car and drove to work. Wsiadła do samochodu i pojechała do pracy. We are getting off the bus at the next stop. Wysiadamy z autobusu na następnym przystanku. I see you're getting on with your English. Widzę, że robisz postępy w angielskim. To learn horse-riding you have to get on the horse first. Aby nauczyć się jeździć konno, trzeba najpierw wsiąść na konia. I don’t think he ever got over losing his wife. Nie sądzę, żeby kiedykolwiek doszedł do siebie po stracie żony. I tried to get through to you twice this morning. Dziś rano próbowałem się z tobą połączyć dwa razy. She usually gets up at seven. Ona zwykle wstaje o siódmej.

„P o tró jn e ” phrasal uerbs Niektóre czasowniki frazowe składają się z trzech części: cza sownika, przysłówka i przyimka. Nie obowiązują przy nich jed nak żadne dodatkowe reguły. Reguły zmiany znaczenia są podo bne jak w przypadku podstawowych czasowników frazowych.

USEFUL EXPRESSIONS


► look forward to - oczekiwać z niecierpliwością put up with - znosić, tolerować ► run out o f- skończyć się, zabraknąć ► get rid of - pozbyć się ► get on with - być z kimś w dobrych relacjach, dogadywać się She's been really unhappy after breaking up with her boyfriend. Odkąd zerwała z chłopakiem, jest bardzo nieszczęśliwa. John checked out o f the hotel and took the taxi to the airport. John wymeldował się z fotelu i pojechał taksówką na lotnisko. Annie's looking forward to the upcoming holidays. Annie z niecierpliwością oczekuje na nadchodzące wakacje. He will have to put up with his boss if he wants to keep his job. Jeśli on chce zachować pracę, będzie musiał dogadywać się z szefem. We run out ofgas after driving for four hours. Skończyła nam się benzyna, po tym jak jeździliśmy przez cztery godziny. i can't get rid o f those weeds in the corner of the garden. Nie umiem pozbyć się tych chwastów w kącie ogrodu. I see that Paul is getting on easily with Scott. Widzę, że Paul łatwo dogaduje się ze Scottem.

ZAPAMIĘTAJ Przy czasownikach frazowych wymagających dopełnienia stawia się je w dwóch pozycjach: ► między czasownikiem a przyimkiem; I'm afraid I broke it down. Obawiam się, że to zepsułem. Why don't you throw them away? Czemu ich nie wyrzucisz? ► po przyimku. You should throw away those old magazines. Powinieneś wyrzucić te stare czasopisma. Niestety nie ma reguły, która to precyzuje. Warto pamiętać, że dopełnienia krótkie, np. wyrażone zaimkiem (it, them, they) najczęściej stawia się między czasownikiem a przyimkiem.

O

Giving an opinion - wyrażanie opinii As far as I'm concerned... 1believe... I’d say that... 1dislike... 1don’t think much about... 1feel that... 1like/l love/l hate... I’m interested in... In my view/opinion... 1prefer... to... 1reckon... 1think... I’d like to point out that... I'm convinced that... 1guess... In my experience... Personally, 1think... Speaking for myself... What 1mean is...

► check out o f- wymeldować się

Jeśli o mnie chodzi... Wierzę/Uważam, że... Powiedziałbym/Powiedziałabym, że... Nie lubię... Nie mam zbyt dobrego zdania o... Czuję, że... Lubię/Uwielbiam/Nienawidzę... Interesuję się... Moim zdaniem... Wolę... niż... Sądzę, że... Myślę, że... Chciałbym/Chciałabym wskazać, że... Jestem przekonany/przekonana, że... Domyślam się, że... Z mojego doświadczenia... Osobiście uważam, że... Jeśli o mnie chodzi... Uważam/Mam na myśli to, że...

A skin g fo r an o p in io n - p y ta n ie o o p in ią Could you tell me about... Do you find... pleasant/ interesting? Do you tike...? Do you prefer... or...? What do you think about...? How was the concert/ the movie? I’m curious, what is your opinion on...? What are your views/ideas? What’s your opinion on...? What kind of... do you like? Who is your favourite...?

Czy możesz opowiedzieć mi o... Czy uważasz że... jest przyjemny/ interesujący? Czy lubisz/Czy podoba ci się...? Wolisz... czy...? Co myślisz o...? Jak było na koncercie/ filmie? Jestem ciekawy/ciekawa, jaka jest twoja opinia o...? Jakie są twoje poglądy/pomysły? Jaką masz opinię o...? Jaki rodzaj... lubisz? Kto jest twoim ulubionym...?

Expressing oth er people’s o p inion - w yrażanie opinii innych osób It is considered... It is generally accepted that... It is thought that... Some people say that...

Uważa się, że... Na ogół przyjmuje się, że... Sądzi się, że... Niektórzy ludzie twierdzą, że...

j I

o a 0

3.3.

KULTURA Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj się


Scott's photos were awesome. Fie saw things differently than most of us and shared his view via his photos. The loss of Scott was a waste of talent that not many possess. In his memory we created a photo gallery, which can be viewed online.

(0-6) Dopasuj pytania (1.1.-1.6.) do odpowiedzi (A-F).

* 1.1. Do you fancy seeing the new film of the Twilight series? 1.2. What is this film about? 1.3. What type of film is it? 1.4. Where is it on? 1.5. What time does the early show start? 1.6. Have you seen any films I from the series?

A. It starts ^t 4 p.m. B. It’s a fantasy love story. C. Yes, I’ve seen all of them. They were excellent and 1would recommend them to anyone. D. With pleasure. I’m a great fan of Stephenie Meyer’s books. E. About a girl who falls in love with a vampire. F. It’s on at the local cinema.

A. This text tells about the works of a late artist. B. The writer of this text prefers other works by the same artist. C. This review was written in response to the author’s letter. D. This comment Is written as an encouragement to a young author. 3.1.

*

(0-6) Uzupełnij luki w zdaniach (2.1.-2.6.) formami

(0-4) Uzupełnij luki w tekście (4.1.-4.4.), wpisując w nie wyrazy z ramki w odpowiedniej formie. Uwaga! Dwa wyrazy zostały podane dodatkowo i nie pasują do

Harry Potter and the Deathly

to the radio.

Hallows

2.2. This time last Friday Micha) (watch)

Is a fantasy film

4.1............................. on the

a play in London Palladium.

novel by J.K. Rowling. It is the

_________ ______

. when I saw you?

2.4. The actors (not rehearse)..

4.2........ ................... ................. ,....,

on Monday. during the show

and

final part In the Harry Potter film series. In this part Harry

yesterday. 2.6. (he/play).........................

3.3.

seven • star • move • base • direct • act

2.1. At seven o'clock yesterday I (listen).

2.5. She (not sing).................

3.2.

żadnej luki.

czasu Past Continuous. Wykorzystaj wyrazy poda ne w nawiasach.

2.3. What (you/read)

Na podstawie: http://williamsnews.com, 30.06.2009

Potter tries to find and de „the piano when I entered?

stroy Lord Voldemort’s secret to Immortality - the Horcruxes. The film

is 4.3.

4.4. (0-3) Przeczytaj teksty 3.1.-3.3. Do każdego z nich do

....

by David Yates

and

Daniel Radcllffe as Harry Potter alongside

Rupert Grlnt and Emma Watson as Harry’s best friends.

bierz odpowiednie zdanie A-D. Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane dodat kowo i nie pasuje do żadnego tekstu.

(0-10) Dopasuj nazwiska twórców (5.1.-5.10.) do dzie dzin działalności kulturalnej, którymi się zajmowali

3.1.

(A-J). W razie trudności poszukaj informacji w internecie, encyklopediach i podręcznikach.

I really enjoyed reading your poem. It was funny and made me laugh. I’m not really a big fan of poetry unless

5.1. William Turner 5.2. Fred Astaire 5.3. Jane Austen 5.4. Alfred Hitchcock 5.5. Kylie Minogue 5.6. Emma Thompson 5.7. Paul Newman 5.8. John Williams 5.9. Emily Dickinson 5.10. Vanessa Mae

It rhymes. Your poem had a very steady rhythm so for me personally it was easy to follow along with. Good job and keep writing! Na podstawie: youngwritersproject.org

3.2. Personally, I don’t think much of Rihanna's Apologetic. Some tracks were OK but I prefer her previous albums.

78


I

I

A. composer B. poet C. writer D. actress E. actor F. painter G. violinist H. director 1. singer J. dancer

0

A. I loved it! During the final piece everyone was singing and (0-3) Usłyszysz dwa dialogi dotyczące pewnych dzieł sztuki. Na podstawie informacji zawartych w nagra niu w zadaniach 6.1.-6.3. z podanych odpowiedzi wy bierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C. Zadanie

waving their hands. B. Personally, I think the plot was dull and the main character wasn’t convincing at all. C. Oh, it was so amusing! The audience were rolling with

6.1. odnosi się do pierwszego dialogu, a 6.2. i 6.3. laughter and the actors were brilliant. do drugiego. D. In my opinion it was out of focus. The picture was blurred! E. I think it was a real masterpiece. I can’t wait to see it again 6.1.

What does Philip want to buy? B.

next year. F. I’d say it was a total flop. Only ten people came to see it. The photos were badly presented and had terrible frames. Wskazówka egzaminacyjna Wymyśl własne odpowiedzi na pytania. Postaraj się wykorzystać urozmaicone słownictwo* Niech Twoje opinie będą zarówno pochwalne, jak i krytyczne.

6.2. What are Celia and Tian talking about? A.

B. (0-3) Usłyszysz trzy wypowiedzi dotyczące pewnych dzieł sztuki. Na podstawie informacji zawartych w na graniu w zadaniach 9.1.-9.3. z podanych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C.

6.3.

What is Celia's opinion about this work of art?

A. She doesn’t think much of it.

9.1. Impressionist painters A. often depicted nature.

B. She disliked the stage design.

B. never painted people.

C. She thinks it was a masterpiece.

C. rarely used bright colours.

Wskazówka egzaminacyjna Znajdź jak najwięcej wyrazów bliskoznacznych do słów: book, film, play, picture. Wypisz zwroty i określenia z nimi związane.

9.2. Mussorgsky composed Pictures at Exhibition A. while he was working on piano miniatures.

B. specially for a film by Disney. C. after seeing his friend's pictures.

0

(0-2) Do każdej z opisanych sytuacji (7.1.-7.2.) dobierz

9.3. The Thinker by Rodin is

właściwą reakcję. Zakreśl literę A, B albo C.

A. a painting. B. a sculpture.

7.1. Podziękuj sąsiadce, która zaopiekowała się Twoim kotem. A. That’s all right. B. It was really nice of you. C. It was a pleasure. 7.2. Spytaj kolegę, czy możesz skorzystać z jego telefonu.

C. a film. Wskazówka egzaminacyjna Poszukaj w internecie informacji na temat wymienionych twórców. Jaką odpowiedź sugerują?

A. Could I use your mobile phone? B. May I lend you my mobile phone? C. I'd like your mobile phone. Wskazówka egzaminacyjna Przeczytaj reakcje i zastanów się, do jakiej sytuacji pasuje każda z nich. Porównaj swój wybór z sytuacją z polecenia.

L (0-10) W e-mailu do kolegi/koleżanki z zagranicy opisz Twoją ulubioną książkę, film, obraz lub utwór muzyczny. • Przedstaw krótko opisywane dzieło. • Uzasadnij, dlaczego Ci się podoba. • Spytaj kolegę/koleżankę, co o nim sądzi i zapytaj o jego/jej ulubiony utwór.

O

(0-5) Przeczytaj zdania (8.1.-8.5.) i dobierz do nich


właściwą reakcję (A-F). Wpisz rozwiązania do tabe

w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość e-maila

li. Uwaga! Jedna reakcja została podana dodatkowo


i nie pasuje do żadnego zdania.

pełnego przekazania informacji, spójność, bogactwo językowe oraz poprawność językowa.

8.1.

How was the exhibition?

8.2. Did you enjoy the play? 8.3.

Did you have a good time at the concert?

8.4. So, what do you think about this Christmas Dance Show? 8.5.

Did you like the novel 1lent you last week?


Wskazówka egzaminacyjna Rozwiń każdy podpunkt tematu, pamiętając o logicznym porządku i właściwej strukturze wypowiedzi. Spróbuj przedstawić autora, tematykę, styl i okoliczności powstania ulubionego dzieła. Wyraź i uzasadnij swoje upodobania.

week

A LITTLE LEARNING IS A DANGEROUS THING

18

J GRAMMAR Past Continuous i Past Simple

Joan and Arthur were sitting outside the exam room, waiting for their turn. Joan was feeling very nervous and Arthur was talking all the time. It was very quiet. The sun was shining and a soft wind

► Past Continuous - opisowy, statyczny, czynności

was blowing outside the open window.

długotrwałe/jednorazowe (sytuacje)

Suddenly they heard a strange noise, like a very loud guitar string

► PastSimple-zdarzeniowy, dynamiczny, czynności

being plucked.

krótkotrwałe/powtarzające się (zdarzenia)

Często stosujemy je razem w jednym zdaniu złożonym, aby opisać wzajemne relacje dwóch czynności, które miały miejsce w tym Czasy Past Simple i Past Continuous wykorzystywane są najczęściej do relacjonowania zdarzeń i opowiadania. W nar

samym czasie. O kolejności i długości trwania czynności infoi

racji Past Continuous służy do opisywania tła, scenerii, a Past Simple do wprowadzania akcji.

He heard a noise when he was going downstairs.

Rodzaje czynności

sytuacja, która rozpoczęła się wcześniej, rozciągnięta w czasie i krótkie zdarzenie, które ją przerwało lub wydarzyło się w trakcie jej trwania

muje użycie czasu, a nie kolejność zdań. He was going downstairs when he heard a noise.

Użycie czasów

Past Continuous i Past Simple 1was having a shower when the telephone rang.

&o c ro QJ

C o CL QJ QJ

< U

-C

c

QJ

1was having a shower

dwa zdarzenia, zwykle krótkie, następujące jedno po drugim

Past Simple i Past Simple When he arrived, 1called Mary. When he arrived

1called Mary. #

dwie sytuacje lub długotrwałe czynności zachodzące jednocześnie

►

Past Continuous i Past Continuous It was getting dark while we were all sitting inside by the fireside. It was getting dark while we were all sitting inside by the fireside.

S p ó jn ik i w czasach Past C o n tin u o u s i Past S im ple ► when + Past Continuous, Past Simple (dłuższa i krótsza czynność) ► while + Past Continuous (dłuższa czynność) ► as + Past Continuous (dłuższa czynność)

najczęściej używamy takich spójników, jak when, while, as. When może poprzedzać zdania w obu czasach. While i as za zwyczaj stawia się przed „dłuższą” czynnością wyrażoną w Past Continuous. Czasy Past Continuous i Past Simple można jednak łączyć również

Belinda was cooking lunch when someone knocked at the door.

inaczej.

When Belinda was cooking lunch, someone knocked at the door.

She was talking to Charles, but from time to time looked at Ronald.

It started to rain while/as we were still sitting on the beach.

Julia looked outside the window. The sun was shining warmly and

Dagmara noticed his car when/while/as she was driving past

a lot o f birds were flying up in the sky.

the bank.

80

Budując zdania złożone z czasami Past Continuous i Past Simple,


Zdania z dwoma dopełnieniami

dopełnienie bliższe

I

dopełnienie dalsze

1bought

some flowers

► podmiot + orzeczenie + dopełnienie dalsze +dopełnienie bliższe

for our class tutor, who was so nice and helpful.

Mary told

the whole story

► podmiot + orzeczenie + dopełnienie bliższe + to/for +dopełnienie dalsze

to the headmaster and the teaching staff.

1brought

some chocolates

for my girlfriend’s mother.

Give

it

to me.

Show

them

to us.

Po niektórych czasownikach w języku angielskim mogą występować dwa dopełnienia: dopełnienie bliższe i dalsze. Dopełnienie dalsze zwykle odnosi się do osoby i (nazwa jest tu bardzo myląca!) następuje bezpośrednio po czasowniku oraz przed dopełnieniem bliższym.

W M He gave

dopełnienie

dopełnienie

dalsze

bliższe

his mum

a poetry booklet

Can you lend me

W sytuacjach, gdy dopełnienie dalsze jest na drugiej pozycji i musi być poprzedzone przyimkiem, tłumaczenie może wprowadzić w błąd, gdyż for her birthday.

a pencil?

w języku polskim w takich zdaniach zwykle nie używa się przyimków. The teacher was explaining the rules of the competition to the whole class. Nauczyciel wyjaśniał całej klasie zasady konkursu.

Jeśli dopełnienie dalsze stoi po dopełnieniu bliższym, poprze

Does this picture mean anything to you? Czy ten obrazek coś dla

dza się je przyimkiem, zwykle to lub for. Ma to miejsce przede

ciebie znaczy?

wszystkim wtedy, kiedy dopełnienie bliższe jest znacznie krót zdania z dwoma dopełnieniami w stronie biernej &

sze od dalszego lub oba są zaimkami.

USEFUL EXPRESSIONS

O

Requests - prośby Could you do me a favour? Could you switch the TV off? Can I ask you to switch the

Czy mógłbyś/mogłabyś wyświadczyć mi przysługę? Czy mógłbyś/mogłabyś wyłączyć telewizor? Mogę prosić, żebyś wyłączył/

wyłączyła telewizor? TV off? Can I have some tea, please? Czy mogę prosić o herbatę? Wyłącz, proszę, Will you switch the TV off, telewizor. please? Would you switch the TV off? May I ask you a favour? Would you mind my/me turning the TV on? Would you mind turning the radio down? Would you mind if I switched the TV on?

Wyłączyłbyś/Wyłączyłabyś telewizor? Mogę cię o coś prosić? Masz coś przeciwko temu, żeby wyłączyć telewizor? Czy mógłbyś/mogłabyś ściszyć radio? Przeszkadzałoby ci, gdybym włączył/ włączyła telewizor?

Expressing gratitude, saying ‘thank you’ - podziękowania Thanks/Thank you.

Dzięki/Dziękuję.

Thanks a lot/Thank you very much.

Bardzo dziękuję.

Thank you anyway.

Mimo to dziękuję.

Thank you all the same.

Mimo wszystko dziękuję.

You’ve been very helpful, thanks.

Dziękuję, bardzo mi pomogłeś/ pomogłaś.

I don’t really know how to thank you.

Naprawdę nie wiem, jak mam ci dziękować.

I'm very grateful for...

Jestem bardzo wdzięczny/ wdzięczna za...

It was very kind of you.

To bardzo uprzejmie z twojej strony.

It was really nice of you.

To bardzo miło z twojej strony.

Thanks for coming.

Dziękuję, że przyszedłeś/przyszłaś/

A cce p ting and d e n yin g req u e sts - z g o d a /o d m o w a w y k o n a n ia p ro śb y

przyszliście/przyszłyście.

A nsw e rs - o d p o w ie d z i na p o d z ię k o w a n ia All right/OK. Certainly/Of course/No problem/Sure (AmE). With pleasure.

W porządku/Dobrze. Oczywiście/Nie ma sprawy.

Here you are. I’m sorry, I can’t. I wish I could. I'm afraid I can’t. It would be a bit difficult. Well, I’d rather you didn’t.

Proszę. Przykro mi, nie mogę. Chciałbym/Chciałabym, ale to niemożliwe.


Don’t mention it.

Nie ma sprawy.

My pleasure.

Miło, że mogłem/mogłam pomóc.

Z przyjemnością.

Obawiam się, że nie mogę. To byłoby raczej trudne. Wolałbym, żebyś tego nie robił/robiła.

That’s all right.

Nie ma o czym mówić.

That was a pleasure.

To była sama przyjemność.

The pleasure was all mine.

Cała przyjemność po mojej stronie.

You’re welcome.

Proszę.

81

w 0

KULTURA Przed rozwiązaniem zadań przypomnij sobie


3.1. My best friend lent the CD by that famous reggae musician for / to me. 3.2. He booked the seats for I to us, so we didn’t have to queue for the tickets. 3.3. My parents recommended that classical music concert for

(0-6) Uzupełnij luki w zdaniach (1.1.-1.6.) wyrazami wy branymi spośród podanych. Zakreśl literę A, B, C albo D.

t to me. 3.4. My neighbour designed that wonderful poster for / to the local theatre group.

1.1. While my parents ......... to the airport, they were

3.5. I will buy his new album fo r/ to my friend who is

listening to the news on the radio.

throwing his birthday party next week.

A. drive

B. drove

C. was driving

D. were driving

3.6. She passed the book for / to me with a big smile.

G

1.2. I didn’t enjoy the film because two girls behind me all the time. A. were talking

B. weren’t talking

C. talked

D. didn’t talk

(0-6) Przeczytaj szyld. Zdecyduj, które ze zdań 4.1.-4.6. są zgodne z jego treścią (P - prawda), a które nie (F - fałsz). Zakreśl literę P albo F. GARWICK WORKING MUSEUM

1.3.

I was reading in bed when the telephone

Open mid-March to late October

A.

ring

B. rang

Wednesday to Sunday

C.

rung

D. was ringing

10.00 a.m. to 5.30 p.m. last entry 4.30 p.m.

..... their hands as the dancers went on the

1.4. The people stage. A. was clapping

B. were clapping

4.1. You cannot visit the museum in February.

P

F

C. clapped

D. did clap

4.2. The museum is open five days every week.

P

F

You cannot enter the museum at a quarter 4.3. past five.

P

F

1.5. I ......... the room because Sally was watching her favourite soap opera. A. C.

wasn’t entering didn’t enter

1.6. We A. meet C.

4.4.

B. weren't entering D.don’t enter

You have to leave the museum at half past four p.m.

P

F

4.5. You can buy a souvenir in the museum.

P

F

4.6. The museum is closed all autumn.

P

F

Peter while we were watching the exhibition. B. met

was meeting

D. were meeting

(0-5) Uzupełnij luki w zdaniach (5.1.-5.5.) właściwym wyrazem. Zakreśl literę A, B albo C.

(0-5) Wpisz w luki w zdaniach (2.1.-2.5.) w odpowied niej kolejności wyrazy podane w nawiasach.

5.1. My grandma is really fond of classical music. Her favourite is Bach. A. composite

B. composer

C. conductor

2.1. You owe ......................................... for the tickets to the Wishbone Ash concert. (5 23, me)

5.2. Lady Gaga’s debut album, The Fame, was a great success,

2.2. She told ......................................... abouta princess and a goblin, (a, children, her, story) 2.3. He sent ...................................... role. (actress, flowers, some, the, to)

who

which topped ......... around the world.

A. charts played the main

2.4. Don’t give ................................. (anyone, password, your)

B. concert halls

C. melodies

5.3. Iron Maiden ....... ,. their first album in 1980. A. designed

B. exhibited

C. released

2.5. What’s this letter about? Read ......................................... (It, me, to)

5.4. Costume balls were a popular A. bands

(0-6) W podanych zdaniach (3.1.-3.6.) zakreśl właś ciwe przyimki.


B. entertainment

in the 19th century. C. charts

5.5. In primary school we learned to play a .......... A. recorder

B. record

C. ballet

(0-6)

Ustyszysz

dwukrotnie

sześć

wypowiedzi

The West End If you visit London, you can't miss one of the most exciting

(6.1.-6.6.). Do każdej z nich dobierz właściwą reakcję akcja została podana dodatkowo i nie pasuje do żad

(A-G). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedna re

tourist attractions, the West End. 8.1 It's the place that never sleeps and even at midnight

nej wypowiedzi.

you can walk along busy streets. Numerous theatres and their shows, especially musicals, attract crowds of tourists and

A. It was a pleasure. B. Here you are.

Londoners.

C. With pleasure.

Musicals have usually simple plots as well as moving and

D. Well, thank you anyway.

catchy songs. 8.2

E. OK, I’m coming!

Ball in Les Misérables or Ramin Karimloo in The Phantom

F. Yes, please.

o f the Opera, you will remember their performances for years.

G. All right.

Theatre tickets are expensive but there are some cheaper

If you see Owen Jones and Michael

options if you accept a seat in the upper circle. 8.3 6.2.

6.1.

6.3.

6.4.

6.5.

6.6.

What

may surprise you is tlfat the rows in the theatres have no numbers but letters. Theatre buildings in London are masterpieces of architecture.

Wskazówka egzaminacyjna Zanim wysłuchasz nagrania, zastanów się, czego mogą dotyczyć wypowiedzi pasujące do podanych reakcji. Czy będzie to prośba, propozycja, pytanie o zgodę, a może uprzejma odmowa?

8.4

Guided tours are also available and their prices are

usually about £ 8. A. Even if you can’t afford a ticket, try to see some of them, for example London Palladium or Haymarket Theatre. B. Some of them, like The Phantom o f the Opera or Les Misérables, run for many years.

(0-4) Uzupełnij poniższe minidialogi (7.1.-7.4.), wybie rając spośród podanych odpowiedzi brakującą wypo

C. It’s not easy to find it in the lively streets of the West End.

wiedź jednej z osób. Zakreśl literę A, B albo C.

D. There are many kiosks around Leicester Square where you

Can I have some tea, please?

E. It's the London’s main theatre district, full of hotels,

can try your luck. 7.1. X: Y:

restaurants and shops.

........................................

F. These make musical actors real stars.

A. Don't mention it. B. Of course.

Wskazówka egzaminacyjna Śledź główną myśl tekstu. Pamiętaj, że brakujące zdania muszą odnosić się do zdań przed luką i po luce.

C. My pleasure. 7.2. X:

Would you mind if I switched the TV on?

Y:............................................. A. It was very kind of you. (0-4) Uzupełnij zdania 9.1-9.4., wykorzystując po

7.3. X:

dane w nawiasach wyrazy w odpowiedniej formie.

Y:

You've been very helpful, thanks.

Nie należy zmieniać kolejności podanych wyrazów,

........................................

A. I'm really grateful

trzeba natomiast - jeżeli jest to konieczne - do

B. Thank you anyway.

dać inne wyrazy, tak aby otrzymać logiczne i gra

C. That was a pleasure.

matycznie poprawne zdania. Wymagana jest pełna

7.4. X: Y:

Could you lend me 20 €?

poprawność ortograficzna wpisywanych fragmen

........................................

tów. Uwaga! W każdą lukę możesz wpisać maksy malnie cztery wyrazy.

A. It would be a bit difficult. B. Thank you all the same.


B. Well, I'd rather you didn't. C. I wish I could.

9.1. The phone rang while (we/watch)......................................

C. It was really nice of you.

.........................................the news. Wskazówka egzaminacyjna Wymyśl do każdego pytania kilka możliwych odpowiedzi. Uwzględnij zarówno zgodę na wykonanie, jak i odmowę wykona nia prośby. Znajdź podobną propozycję wśród podanych. Dlaczego pozostałe są błędne?

9.2. I was chatting online with my friends when (mum/come) ......................................... into my room. 9.3. (we/still/try) ...........................................................to buy a ticket when the show started. 9.4. When you talked about modern art Stella (not listen) ........


Wskazówka egzaminacyjna Czy zdania odnoszą się do teraźniejszości, przyszłości czy przeszłości? Zastanów się, która z dwóch czynności jest dłuższa, a która krótsza. Dobierz odpowiednie czasy gramatyczne.

nia. Wpisz w luki 8.1.-8.4. litery, którymi oznaczono brakujące zdania (A-F), tak aby otrzymać logiczny i spójny tekst. Uwaga! Dwa zdania zostały podane dodatkowo i nie pasują do żadnej luki.


|

|

83

SLOW AND STEADY WINS THE RACE

9

GRAMMAR Ordinal numbers - liczebniki porządkowe

Liczebniki porządkowe odpowiadają na pytanie „który z kolei” . Są nam potrzebne przede wszystkim do określania kolejności. Używamy Ich także przy odczytywaniu dat oraz ułamków zwykłych. 1-3

4-19

20, 30, 40...

nieregularnie

100, 200, 1000, 2000...

liczebniki złożone

liczebnik główny +-th

1. first

4. fourth

2. second 3. third

tylko ostatni człon

20. twentieth

100. [one) hundredth

6. sixth

30. thirtieth

200. two hundredth

42. forty-second

11. eleventh

40. fortieth

1000. [one) thousandth

68. sixty-eighth

2000. two thousandth

139. one hundred and thirty-ninth 1673. one thousand six hundred and seventy-third

U ła m ki z w y k łe Ułamki zwykłe, w przeciwieństwie do dziesiętnych,

Przy tworzeniu form liczebników porządkowych należy pamiętać

za

pisujemy za pomocą liczebników porządkowych. Jedynie przy

o typowych zmianach w pisowni:

tych bardzo skomplikowanych używamy liczebników głównych

► usuwaniu -e przed końcówką -th [five + -th = fifth, nine

i słowa over.

+ -th = ninth)-, ► zamianie -y poprzedzonego spółgłoską na -ie (twenty

1 Najczęściej używane

+ -th = twentieth).

Rzadziej używane

Bardzo skomplikowane

1/2 - a half

1/7 - one seventh

216/387-two hundred |

1/3-a third

7/8 - seven

and sixteen over three

2/3 - two thirds

eighths

hundred and eighty-

1/4- a quarter

3/10-three

-

3/4-three quarters

tenths

|

9

LANGUAGE

Przyimki in, at, on w odniesieniu do czasu IN ► z datami zaczynającymi się od miesięcy

AT ► z godzinami

The most famous bicycle race, the Tour de France, takes place

The World Cup live transmission

in July.

starts at 4 p.m.

► z datami rocznymi Adam Małysz won his first World Championships gold medal in 2001. ► ze stuleciami First modern Olympic Games were held in the nineteenth century. ► z nazwami pór roku lub dnia The new Legia stadium in Warsaw was opened in summer 2010. 1went on a short bike trip in the evening. przyimki in, at, on w odniesieniu do miejsca


► ze świętami 1usually go swimming at the

ON ► z datami zaczynającymi się od dnia | London was elected as the host city 1 of 2012 Summer Olympics on 6 July 1 2005. ► z dniami tygodnia

weekend (AmE on the weekend).

Canal Sport will show the replays of 1 1

My whole family meet only at

all the matches on Mondays.

Christmas. ► w niektórych zwrotach The race started at noon. They reached the city at dawn.

1have myjudo classes on Tuesdays 1 and Thursdays. ► z porami dni tygodnia We used to meet on Monday mornings, have coffee and talk.

9

LANGUAGE Podawanie daty Z a p isyw a n ie d a t

Sposoby zapisu

miesiąc, dzień, rok

w formie skróconej

bez końcówek

z przecinkiem

dzień, miesiąc, rok

April 6th, 1973 6th April, 1973

April 6,1973 6 April, 1973

6 Apr. 1973 Apr. 6th, 1973

1973 6 April

April 6th 1973

6th April 1973

2010 2 October

October 2nd 2010

2nd October 2010

October 2nd, 2010 2nd October, 2010

October 2, 2010 2 October, 2010

2 Oct. 2010 Oct. 2, 2010

1997 21 November

November 21st 1997

21st November 1997

November 21st, 1997 21st November, 1997

November 21,1997 21 November, 1997 *

21 Nov. 1997 Nov. 21st, 1997

Przy cyfrowym zapisie dat należy pamiętać, że w Ameryce najpierw podaje się miesiąc, potem dzień, a potem rok. 12.06.2012 - 12th June, 2012 (BrE) 12.06.2012 - December 6th, 2012 (AmE)

Więcej kłopotu sprawiają daty okrągłe lub graniczne.

C zytanie d a t Daty dzienne i miesięczne

H

Kłopotliwe daty roczne

I

AmE

BrE ► 4 November

► 4 November

the fourth of November/November the fourth

November fourth October sixteenth

the sixteenth of October/October the

► 20 February

sixteenth

February twentieth

1801-eighteen hundred and one/eighteen oh one

1900 - nineteen hundred 1600 - sixteen hundred

powyżej 2000

1000,2000

► 16 October

► 16 October

-01, -02

-00

2002 - two thousand (and) two/ twenty oh two 2011 - two thousand eleven/ twenty eleven

1000 - one thousand/ten hundred 2000-two thousand

► 20 February the twentieth of February/February the

Wieki w języku angielskim zwyczajowo zapisuje się cyframi

twentieth

ników głównych, nie porządkowych, dzieląc je na cyfry dziesiątek.

XIX w. - 19th century XX w. - 20th century

1939 - 19-39 - nineteen thirty-nine

XXI w. -21st century

897 - 8-97 - eight ninety-seven (ewentualnie eight hundred and ninety-seven) 1831 - eighteen thirty-one

Lata lub stulecia przed naszą erą i naszej ery oznacza się za pomocą

1410 -fourteen ten


arabskimi, nie rzymskimi (jak w Polsce).

Daty roczne w języku angielskim czyta się za pomocą liczeb

skrótów: ► p.n.e. - BC (ang. Before Christ - przed Chrystusem);

453 - four fifty-three (ewentualni e four hundred and

► n.e. - AD (łac. Anno Domini - roku pańskiego).

fifty-three)

D oing sp o rts - u p ra w ia n ie s p o rtu Uprawianie sportu można wyrażać za pomocą czasowników play, go i do w zależności od dyscypliny sportu lub formy wyrazu. DO

GO

PLAY

sporty zakonczone na -ing

pozostałe dyscypliny

football • basketball • rugby • golf •chess •

swimming • skiing •jogging • dancing • ice-

aerobics • karate • yoga • gymnastics •

darts • cards • backgammon

-skating • bowling

athletics

sporty wykorzystujące piłkę, gry planszowe, karciane, komputerowe


85

w eek

19 A

0

O

Q

classes. ......... winter he sometimes goes cross-country skiing

SPORT Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj się

and every day


3.5.

the morning he does some gimnastics! I

The championships coverage begins

noon

I

Saturday, February 26. (0-6) Z jakimi dyscyplinami sportu związane są wy mienione w punktach 1.1.-1.6. wyrazy? Zapisz obok nazwy tych dyscyplin. 1.1. boots poles

helmet

*

(0-8) Przeczytaj tekst. Uzupełnij luki (4.1.-4.8.) odpo wiednimi słownymi zapisami liczebników podanych cyfrą w nawiasach.

gloves Polish Winter Sports Dominated by Małysz, Kowalczyk

1.2. rackeit

court

set

tie-break

After his 4.1. (1) ..........................

1.3. gloves

knockout

blow

heavyweight

ski-jumping victory in

.......... ...years on Friday, Adam Małysz

almost 4.2. (4 )._

came 4.3. (6 )......................... in Saturday’s competition in Poland's southern ski resort of Zakopane. Switzerland’s Simon

1.4. ramp

board

ollie

flip

Ammann was backon form for Saturday’s competition after coming 4.4. (4 ).....................

1.5. kick

goalkeeper

penalty kick

referee

on Friday, managing 4.5. (?)

...................... jumps of 135.5 m and 129 m to come to the top, followed by Austria's Thomas Morgenstern and Norway’s

1.6. holds

belt

throw

dojo

Tom Hilde. Adam Matysz came 4.6. (6) _ 4.7.

(2 )

__

with

jumps of 133.5 m and 125 m, while his

team-mate Kamil Stoch came 4.8. (7 )................ .................jumping (0-7) Odczytaj daty w podpunktach 2.1.-2.7. zapisa

an overall 2.5 metres further, although having points deducted

ne cyframi według systemu brytyjskiego. Wpisz obok

for a favourable wind.

nich zapis słowny. 2.1. 01 . 0 9 . 1 9 8 7 -

0

2.2. 02.03.1968 -

| (0-13) Uzupełnij luki w zdaniach (5.1.-5.13.) odpowied nimi formami czasowników go, play i do.

5.1. My best friend...........................swimming in the sea twice a day when he was on holiday last summer.

2.3. 20.01.2001 -

I

5.2. Yesterday the weather was really terrible and I ........................chess with my grandpa all the afternoon.

2.4. 31.05.2010 -

5.3. - Why is it so quiet in your sister’s room?

2.5. 24.07.2000 -

5.4. I can’t believe you...................... basketball only once in

2.6. 30.06.2026 -

5.5. Last Thursday Mary felt tired after she...................

2.7. 05.02.547 -

5.6. In my free time I enjoy....................... darts with my

- I think she______________ yoga right now. your life. volleyball with her two brothers. classmates.

Ś t k■

:-----------------

(0-5) Uzupełnij luki w zdaniach (3.1.-3.5.) właściwymi przyimkami: in, at lub on.

............... ... skiing tomorrow? It’s

going to be a nice winter day. 5.8. The boys.......................... cards when the teacher entered

3.1. The first match in Euro 2012 Championships will be played Friday. June 8, at National Stadium in Warsaw,

19.00.

the classroom.

The final match will take place in Kiev, ......... July 1, ............ 21.45.

5.9. A lot of young and old people often _ In our local city park.

3.2. The first Winter Olympics was held in Chamonix, France,

5.10. You can’t

1924. The games started

January and ended

February. the 19th century. The first basketball match was played December 1, in Springfield, Massachusetts. 3.4. Dennis does a lot of sport............. the weekends he often goes swimming

,

Mondays and Wednesdays he's got judo


_

jogging

golf in this area because there

aren't any golf courses here. 5.11. How many tim es...............you.........

3.3. Basketball, snooker, tennis and rugby were invented

86

5.7. Would you like t o

. aerobics

recently? 5.12. I can’t understand why so many girls _ to that horrible disco. 5.13. When I was a little girl I very often ..... backgammon in my garden.

dancing

For this person an ideal sport would be (0-3) Usłyszysz trzy wypowiedzi dotyczące różnych

7.1.

cycling.

graniu w zadaniach 6.1.-6.3. z podanych odpowiedzi

7.2.

karate.


7.3.

skiing.

7.4.

ice hockey.

sportów. Na podstawie informacji zawartych w na

6.1. Which sport are Josh and his friend going to play? A. Hockey. B. Soccer/Football.

Wskazówka egzaminacyjna Podkreśl w wypowiedziach wyrazy odnoszące się do dyscyplin sportowych preferowanych przez poszczególne osoby.

C. Darts. What sport is described here?

(0-4) Przeczytaj tekst. Do każdego akapitu (8.1.-8.4.) dopasuj właściwy nagłówek (A-E). Wpisz odpowied nią literę obok numeru każdego akapitu. Uwaga! Jeden nagłówek został podany dodatkowo i nie pa suje do żadnego akapitu. A. Stay fit B. Find a good mentor C. Keep good company

6.3. Where is Ted going?

D. Practice regularly

A.

E. Get closer with your family Advantages of Playing Sports Playing sports helps you stay in shape, teaches you how to

i

s

Wskazówka egzaminacyjna Wypisz wyrazy (rip. nazwy sprzętu sportowego, akcesoriów, czynności) związane z miejscami lub dyscyplinami sportu pokaza nymi na zdjęciach.

organize your time, boosts friendships and builds relationships with your peers and adults. 8.1_______

Playing sports enables you to create friendships you otherwise might not have formed. Sports bring teens together from different schools, backgrounds, and communities. Many times, the friendships you create on the field remain intact even when you are not playing sports. 8.2.

(0-4) Przeczytaj wypowiedzi trzech osób (A-C) oraz

The fans on the sidelines are one of the most important parts

propozycje dyscyplin sportu (7.1.-7.4.). Do każdej dy

of the game. The constant support of your parents helps you

scypliny dopasuj właściwą wypowiedź. Wpisz rozwią

feel good about yourself and strengthens your connection to

zania do tabeli. Uwaga! Jedna wypowiedź pasuje do

them. As a teen, it is not always easy to find the time to spend

dwóch dyscyplin.

time with your parents. Sports give you and your parents time to appreciate one another.

A.

8.3. Providing wisdom and encouragement, coaches can be very

I enjoy being outdoors and I don't mind frost and snow. I’m quite good at skating, but I definitely prefer team sports. It's so boring when you have no one to speak to!

good role models. The relationship that you develop with your coach is very important to the success of the team. Positive coaching helps to bring the team together, and gives players the right tools to push themselves academically and physically.

B.

8.4. Participating in sports improves your health in many ways.

I don't like indoor sports and I hate being in a crowd. I never go to football or volleyball matches. I love being In the country and I often go sightseeing. C. I hate bad weather and when it’s cold or rainy I prefer to stay in doors. I’m not very keen on tennis or volleyball, but I’m interested in martial arts. I would like to learn some self-defence techniques.


To be a good athlete, you must take care of yourself. This gets you thinking about what to eat and how to treat your body to achieve peak performance levels. Na podstawie: http://www.pamf.org/teen/health/sports/

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jakich informacji można się spodziewać w akapitach o podanych tytułach. Wypisz po kilka wyrazów i zwrotów kojarzą cych się z każdym z tych tytułów.

87

week

2

a

WINNERS NEVER QUIT, AND QUITTERS NEVER WIN J

&

GRAMMAR Przysłówki Przysłówki przeważnie odpowiadają na pytanie „jak?" i określają sposób wykonywania czynności (rzadziej na pytania „gdzie?" lub „kiedy?” i wówczas stanowią określenia miejsca lub czasu np.

Dodanie końcówki -ly czasem wiąże się ze zmianami w pisowni.

at home, tomorrow). Znaczną część przysłówków tworzy się od

► W przysłówkach od pfeymiotników zakończonych na -le

przymiotników, dodając końcówkę -ly.

końcowe -ejest opuszczane. probable (prawdopodobny) - probably (prawdopodobnie)

slow (wolny) - slowly (wolno)

simple (prosty) - simply (prosto)

typical (typowy) - typically (typowo, zazwyczaj)

► W przysłówkach od przymiotników zakończonych na -y

beautiful (piękny) - beautifully (pięknie)

poprzedzone spółgłoską, -y przekształca się w -i. heavy (ciężki) - heavily (ciężko)

słowotwórstwo

happy (szczęśliwy) - happily (szczęśliwie)

Jeśli mamy wątpliwości, jak utworzyć przysłówek, bardzo często

P rz y m io tn ik i w fu n k c ji p rz y s łó w k ó w

możemy go zastąpić innym zwrotem. He was investing his money intelligently. = He was investing his

► be - być

money with intelligence. The medals were displayed beautifully. = The medals were displayed in a beautiful manner.

► look-wyglądać ► seem/appear - wydawać się ►sound - brzmieć

Przysłówkiem od good (dobry) jest well (dobrze). ►taste - mieć smak

P rzy słó w k i czy p rz y m io tn ik i Przysłówki

►feel - czuć się Przymiotniki

►smell - pachnieć

forma

forma z -ly +forma równa formie przymiot

forma

równa

nika, niekiedy różniące się znaczeniem

z -ly

formie

Przysłówki określają sposób wykonywania czynności i dlatego [ najczęściej łączą się z czasownikiem. Po niektórych czasowni-1

przymiotnika

kach (be, look, seem, appear, sound, taste, feel, smell) używamy I early

deadly (śmiertelnie) - dead (całkiem, zupełnie) friendly

jednak przymiotników, nie przysłówków, gdyż nie opisują spo- f

fast

finely (precyzyjnie) - fine (dobrze)

lovely

sobu wykonywania czynności, lecz osobę lub rzecz wykonującą I

high

hardly (prawie wcale)- hard (ciężko)

ugly

czynność (podmiot).

late

lately (ostatnio) - late (późno)

silly

long

likely

low

lonely

old straight

She looks beautiful. Ona wygląda pięknie. (piękna jest osoba) The teacher looked at me carefully. Nauczyciel spojrzał na mnie uważnie.

ZAPAMIĘTAJ Jeżeli chcemy użyć przymiotnika zakończonego na -ly w znaczeniu przysłówkowym, stosujemy konstrukcję in a + przymiotnik + way. He smiled in a friendly way. Hesm iledfriendly. You behave in a silly way. You behave silly.

(uważne jest spojrzenie, czyli jego sposób patrzenia) Hmmm, this soup smells delicious. Mmmm, ta zupa pachnie wyśmienicie. (wyśmienita jest zupa) The man smelled the air suspiciously Mężczyzna podejrzliwie wąchał powietrze. (podejrzliwe jest wąchanie, czyli jego sposób wąchania)

88


I

S to p n io w a n ie p rz y s łó w k ó w Przysłówki, podobnie jak przymiotniki, można stopniować. Te przysłówki, które mają taką samą formę jak przymiotniki, również stopniują się tak samo. Przysłówki

Adverb

Comparative

przysłówek hard low easy formy zakończone na -ly

nieregularne

Superlative

przysłówek +

+ przysłówek +

harder lower easier

the hardest the lowest the easiest

przysłówek

+ przysłówek

strongly accurately bravely

more/less strongly more/less accurately more/less bravely

well badly far

better worse farther/further

the most/least strongly the most/least accurately the most/least bravely , the best the worst the farthest/furthest

Our team trained the hardest

He trained hard, but less efficiently.

Kubica drove the fastest.

I'm afraid our figure skater performed the least gracefully.

stopniowanie przymiotników

Porównywanie

ZAPAMIĘTAJ

Umiejętność stopniowania przymiotników i przysłówków pozwala na wykorzystanie różnych

~ Do porównań można wykorzystywać także konstrukcje rzeczownikowe.

konstrukcji porównawczych do opisywania osób lub rzeczy.

5he hasn't got as much luck as you. Ona nie ma tyle szczęścia co ty. ^ane anc*Peter haven't got as manyfriends as you. Jane i Peter nie mają tylu przyjaciół co ty. My skirt is the same colour as yours. Moja spódnica ma taki sam kolor jak twoja.

as... as -tak... jak I wish ourfootball team was as successful as Real Madrid. not as/so... as - nie tak... jak In my opinion Marit Bjoergen isn’t as good a cross country skier as Justyna Kowalczyk. Unfortunately, our volleyball team wasn't so well prepared as their supporters hoped.

Konstrukcje ze stopniem wyższym

Konstrukcje ze stopniem najwyższym

(comparative) + than Robert Kubica was faster than Mark Web ber and overtook him. Bjorn Einar Romoren has jumped farther than any other ski jumper in history. His record is 239 metres. Daisy was more flexible than Joan but she didn’t feel well that day, so she gained the second position in the gymnastic contest, the (comparative)... the (comparative)... im... tym... The more you train, the fitter you are.

(superlative) + of Karol was the best of all the competitors. (superlative) + in The fastest man in the world is the Jamaican sprinter Usain St. Leo Bolt, who is the world record and Olympic record holder in the 100 metres, the 200 metres and the 4 x 100 metres relay. Edyta is the fittest person in our school 's + (superlative) The World's Strongest Man is a well recognised competition in strength athletic. The best Poland’s speedway rider, Tomasz Gollob, lives in Bydgoszcz.


Konstrukcje ze stopniem równym

9

LANGUAGE

Sport places - miejsca związane ze sportem

^Places

Sports

Places

Sports

alley

bowling

lane

bowling

bicycle path/bike lane

cycling

lift, slope

skiing, snowboarding

mat

judo football, cricket

course

golf, running

pitch

court

basketball, volleyball, tennis, handball, squash, badminton

ramp

rollerskating, skateboarding

ring

boxing, horse riding

fitness room/club gymnastics gym

gymnastics, aerobics, basketball, volleyball

ski jump

ski jumping


rink

ice skating, ice hockey, curling

table

table tennis, billiard, snooker

track

cycling, running, skiing, horse/motorcycle racing

89

o } SPORT Przed rozwiązaniem zadań przypomnij sobie

3.1. If Agnieszka Radwańska hits the ball (accurate) ..........................................................than her opponent,


she will win Australian Open. 3.2. This team has played (bad) ........................................ of all beach volleyball teams in this year's competition.

(0-7) Połącz ze sobą nazwy dyscyplin sportowych

3.3. Runners should be (good)

i miejsc, w których się je uprawia. Następnie podpisz

prepared for the race.

zdjęcia (A-G) pełnymi nazwami odpowiednich miejsc.

„

,

I

3.4. Look at that basketball player! He’s bouncing the ball (quick) __

volleyball running golf ice hockey ski football bicycle

.....

of all.

3.5. Kim Yu-na is a South Korean figure skater. Some say that

jump course rink court pitch path track

she jumps (excellent)................................................... than the champion herself.

(0-4) Posłuchaj fragmentu komentarza sportowego. Zdecyduj, które ze zdań 4.1.-4.4. są zgodne z treścią nagrania (P - prawda), a które nie (F - fałsz). Zakreśl literę P albo F.

D.

4.1.

Fulham’s players wore white shirts and blue shorts.

P

F

4.2.

One of the players was fouled and his team was awarded a penalty.

P

F

4.3.

Manchester United player scored a goal.

P

F

P

F

4.4. This part of the match ended with a draw.

(0-8) Przeczytaj tekst. Spośród wyrazów podanych w ramce wybierz te, które poprawnie uzupełniają luki (5.1.-5.8.). Wpisz odpowiednią literę (A-l) obok numeru każdej luki. Uwaga! Jeden wyraz został po

9

dany dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki. (0-4) Wpisz w luki w zdaniach (2.1.-2.4.) w odpowiedniej kolejności wyrazy podane w nawiasach.

A. D.

2.1. The Legia Stadium in Warsaw is a

.....

_........... .............

.. facility for

G.

I easy

B.

arrectlyl better

I powerful

C.

E.

F.

H.

[ I.

well less I important

31,000 spectators, (national, new, sports) 2.2. ..........................................................tournament is held

every year in Wimbledon in London, (tennis, the most famous, international) 2.3. T h eie

Push-ups are a 5.1

total body exercise, building strength

and endurance in the chest, shoulders and arms. They can be an 5.2........... part of any strength training routine because they

__

shoes offer

work multiple muscle groups, giving you out 5.3

of your

you maximum comfort you may need while jogging in the

training in 5.4

park, (leather, training, Nike)

variations that almost anyone, from beginner to advanced exer

2.4. How much does this

.... ............. .... ... .... .. ... .. ... .. .

stick cost? (black, hockey, wooden, exclusive)

time. Even 5.5.......... , there are so many

cisers, can find a version that works for them. While push-ups are an excellent exercise, it's 5.6

to make mi

stakes and put your body at risk for injury and pain by doing them 5.7.............Push-ups require a good deal of upper body strength I (0-5) Uzupełnij luki w zdaniach (3.1.-3.5.) formami

as well as a very strong core to brace your body as you move up

przysłówków w stopniu równym, wyższym lub naj

and down. If you're 5.8

wyższym. Utwórz te przysłówki od przymiotników

with a modification to build strength and endurance and practice

podanych w nawiasach.

your form.

to push-ups, you may need to start

Na podstawie: http://exercise.about.com/od/exercisesformusdegroups/ss/ howtodoapushup.htm

90


0

(0-5) Przeczytaj tabliczki informacyjne (6.1.-6.5.). Do każdej z nich dobierz miejsce, w którym możesz ją zobaczyć (A-F). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga!

(0-4) Przekształć podane zdania (8.1.-8.4.), tak aby zachować ich treść. W przekształconym zdaniu nale ży użyć podanych wyrazów, nie zmieniając ich formy.

Jedno miejsce zostało podane dodatkowo i nie pasu 8.1. Our team didn’t play as effectively as in the previous match.

je do żadnej tabliczki.

MORE

..........................

_

_____ ,_______________

6.1.

Attention! No diving.

8.2. U.S. athletes ran faster and jumped higher than any other

6.2.

Please re-rack weights after each use.

OF ALL

contestants. __________ -____.________—

_____ -____ -

8.3. The javelin thrower said that his score was worse than he 6.3.

had hoped for.

Use the area with extreme caution

6.4. 6.5.

when the surface is wet.

GOOD ........................ __________ ,__ _________,— 8.4. Mike Powell has jumped the farthest of all competitors.

No shoes are to be worn in the training area at anytime.

FARTHER

Do not bounce or swing chairs. B. mat

A.

fitness room

C.

swimming pool

D. skate park

E.

bowling alley

F. ski lift

6.3.

6.2.

6.1.

.

*............... ........... —____ _

Wskazówka egzaminacyjna Dla ułatwienia najpierw napisz zdania po polsku, a potem postaraj się dobrać odpowiednią konstrukcję porównawczą. Zwróć uwagę na poprawne stopniowanie przymiotników i przysłówków.

6.4.

0

6.5.

(0-4) Przetłumacz na język angielski podane w na wiasach fragmenty, tak aby otrzymać logiczne i gra matycznie poprawne zdania. Wymagana jest pełna poprawność ortograficzna wpisywanych fragmentów

Wskazówka egzaminacyjna Wypisz przedmioty i czynności kojarzące się z wymienionymi miejscami.

zdań. Uwaga! W każdą lukę możesz wpisać maksy malnie cztery wyrazy. 9.1.

Paulina (uprawia karate) . _

....

,......— since she was nine.

9.2. In 100 m walk Kulwinder and Gupta came (drugi i trzeci)


—„respectively.


9.3. I have my tennis classes (we wtorki i czwartki) Beginner Skateboard Tricks - How to Do an Ollie? go. Then slam your foot as 7.2

as you can on your

skateboard tail. Now while you do that, try to jump off your back foot 7.3

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie zasady stosowania przyimków z określeniami czasu oraz słownictwo związane z uprawianiem sportu.

This will need a bit of practice. As the

skateboard hits the ground, leap off that foot. At the end, make sure that your back foot has been pulled 7.4._____ into the air. Once you jump in the air, roll your front foot 7.5.

inwards. What you need to do is roll and drag the

skateboard. Finally, just pull both your knees up 7.6. high as you can and land on the ground. As you land, again bend your knees. This is important because this will reduce the intensity of the shock of the landing.

j

$

(0-10) W Twojej szkole odbędzie się dzień sportu. Napisz krótkie ogłoszenie do angielskiej wersji szkol


9.4. The race started (w potudnie)...........................................

First, bend your knees 7.1........... while you are on the

nej strony internetowej. • Poinformuj, jakie dyscypliny sportu będzie można obejrzeć. • Zaproś wszystkich uczniów do udziału w imprezie, podając

Na podstawie: http://www.buzzle.com/articles/skateboard-tricks-for-beginners.html

dokładny termin jej rozpoczęcia. • Napisz, jaki strój i sprzęt powinni zabrać uczestnicy.

7.1. A. strongest

B. strong

C. strongly

7.2. A. harder

B. hard

C. hardly


7.3. A. quick

B. quickly

C. quicker

w każdym ztrzech podpunktów, pamiętając, że długość ogłoszenia

7.4. A. high

B. highly

C. height


7.5. A. sleigh

B. slight

C. slightly


7.6. A. as

B. so

C. more


Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, w której luce powinien znaleźć się przymiotnik, a w której przysłówek. Jakie formy przymiotników lub przysłówków będą poprawne w danym zdaniu?


Wskazówka egzaminacyjna Staraj się pisać konkretnie, precyzyjnie i w sposób uporządkowany. Posługuj się prostymi zdaniami. Zastanów się, jakich zwrotów należy użyć, aby skutecznie zachęcić do udziału w imprezie.

91

week

PREVENTION IS BETTER THAN EURE

21 A GRAMMAR Conditionals - zdania warunkowe

Zdania warunkowe (okolicznikowe warunku, okresy warunko ► typ 0 - zawsze prawdziwy (teraźniejszość)

we) to zdania zawierające warunek, którego spełnienie decydu je o tym, czy dana sytuacja ma miejsce. Istnieją cztery typy zdań

► typ I - prawdopodobny (przyszłość, czasem bardzę bliska)

warunkowych: 0, I, II i III (zero, first, second, third conditlonal). We wszystkich typach stosuje się zaimek //(jeśli), a w niektó

► typ II - mało prawdopodobny (teraźniejszość)

rych znaczeniach można też stosować Inne spójnik) lub zaimki względne. W znaczeniach negatywnych zamiast l/często używa

► typ III - nieprawdopodobny (przeszłość)

się unless (= ifnot).

Z e ro w y o kre s w a ru n k o w y Zastosowanie zawsze prawdziwe zasady i reguły

Tłumaczenie warunek skutek Present Simple^ M Present Simple

Ice floats if you drop it in water. People often get ill if they eat dirty food. If you heat water to 100 degrees, it boils. If we don't feel well, we see a doctor. skutek warunek If plants don’t get enough water, they die. Water boils if you heat it to 100 degrees. If Mary eats too much sweets, she gets sick.

Lód pływa, jeśli wrzuci się go do wody. 1 Ludzie często chorują, jeśli zjedzą brudną żywność. Jeśli nie czujemy się dobrze, idziemy j do lekarza. Jeśli rośliny nie są podlewane, giną. Jeśli Mary je za dużo słodyczy, robi jej 1 się niedobrze.

Zdania warunkowe składają się z dwóch zdań: podrzędnego z (/będącego warunkiem i głównego (nadrzędnego) opisującego skutek spełnienia lub niespełnienia tego warunku. We wszystkich typach kolejność zdań nie gra roli, ale wpływa na interpunkcję. ► Jeśli zdanie warunkowe jest pierwsze, oddziela się je od zdania nadrzędnego przecinkiem.

► Jeśli zdanie warunkowe jest drugie, nie stawia się przecinka.

If you add sugar to your tea, it tastes sweet.

Your tea tastes sweet if you add sugar to it.

P ie rw szy o kre s w a ru n k o w y I

Zastosowanie warunek możliwy do spełnienia w przyszłości

Schemat warunek

skutek

If 1have time, 1will write you an email. skutek warunek 1will write you an email if 1have time.

Formy

Tłumaczenie

If Mike is busy, he won’t go to a party. My father will be angry if 1get home late. If we lose the match, we won’t get the cup. You won’t get lost if you look at the map. If you go to Washington, you will see the White House.

Jeśli Mike będzie zajęty, nie pójdzie na imprezę. Mój ojciec będzie zły, jeśli wrócę późno. Jeśli przegramy mecz, nie dostaniemy pucharu. Nie zgubisz się, jeśli popatrzysz na mapę. Jeśli pojedziesz do Waszyngtonu, zoba czysz Biały Dom.

Ponieważ zdania warunkowe I typu mówią o sytuacji praw dopodobnej, można w nich użyć też spójników lub zaimków

ZAPAMIĘTAJ

względnych wyrażających przekonanie lub pewność, nie tylko

Ponieważ zaimek unless ma znaczenie negatywne (ifnot), nie stosuje ]

warunek np. when (kiedy) czy as soon as (gdy tylko). Budowa

się po nim słówka przeczącego not (zasada pojedynczego przeczenia).

zdań jest taka sama.

Unless you stop smoking, you will be seriously ill.

When I finish my art project, I w ill have to start a new one on his

Jeśli nie przestaniesz palić, będziesz poważnie chory.

tory. Kiedy skończę mój projekt ze sztuki, będę musiał zacząć nowy z historii.

I won't do it unless you help me. Nie zrobię tego, jeśli mi nie pomożesz. | Mike won’t be able to do it unless she makes a plan.

We w ill have dinner as soon as we get home.

Mike nie będzie w stanie tego zrobić, jeśli ona nie zrobi planu.

Zjemy obiad, gdy tylko dotrzemy do domu.


D rugi o kre s w a ru n k o w y Tłumaczenie

warunek

warunek mało

What would you do if you won Co byś zrobił, gdybyś wygrał

skutek

Present Simple V I w ould i bezokolicznik bez to

prawdopodobny do spełnienia

a lottery?

na loterii?

If Liz had a mountain bike,

Gdyby Liz miała rower górski, zrobiłaby kilka wycieczek

w teraźniejszości

If I were a millionaire, I would travel all over the

she would make some trips

i przyszłości

world.

around Scotland.

po Szkocji.

I would choose Greece for

Wybrałabym Grecję, gdybym

holidays if I could choose any

mogła wybrać dowolne miejsce

holiday place.

na wakacje.

If someone stole my wallet in

Gdyby ktoś ukradł mi portfel

the street, I would call the police.

na ulicy, wezwałabym policję.

skutek

warunek

I would travel all over the world if I were a millionaire.

W okresie warunkowym II typu w zdaniach z f/dla czasownika to be zwykle nie używa się formy was, a zawsze were, niezależnie od osoby. I

9

LANGUAGE Apologizing - przepraszanie

Przyjmowanie przeprosin

Zwracanie komuś uwagi

Wyrażanie skruchy

Excuse me, you are sitting on my seat.

That’s ok.

You should say sorry when you make a mistake.

Excuse me, could you move your

That’s nothing.

Jane apologized to the headmaster for skipping the lessons.

suitcase a bit?

Forget about it.

I’m sorry. It won’t happen again.

Not at all.

Do you often apologize when you do something wrong?

What’s wrong with my... - co się dzieje z moim... Symptoms

Body part

leg/foot/

1think I've sprained my

Chyba skręciłem

ankle

ankle.

kostkę.

1think my leg is broken.

Chyba mam złamaną nogę.

There’s something

Coś złego dzieje się

wrong with my left foot.

z moją lewą stopą.

My stomach hurts.

Boli mnie brzuch.

1vomited.

Wymiotowałem.

1feel sick.

Jest mi niedobrze.

I’ve hurt my hand.

Zraniłem się w rękę.

1think my arm is broken.

Chyba mam złamaną

stomach

hand/arm

head

throat

neck/back

skin

1have a pain in my

Boli mnie w klatce

chest.

piersiowej.

My neck/back hurts.

Boli mnie szyja/plecy.

1can’t move my neck.

Nie mogę ruszać szyją.

I’ve got rash. I’ve got pimples/acne.


I’ve got a headache.

Boli mnie głowa.

I’m feeling dizzy.

Mam zawroty głowy.

I’ve got a bad cough.

Mam męczący kaszel.

1have a sore throat.

Boli mnie gardło.

It hurts when 1swallow.

Boli mnie przy przełykaniu.

teeth

eyes

rękę. chest

Symptoms

Body part


Never mind.

ear

I've got a toothache.

Boli mnie ząb.

My gums are bleeding.

Krwawią mi dziąsła.

My eyes are sore

Bolą mnie oczy i są

and red.

zaczerwienione.

1can’t see clearly.

Nie widzę wyraźnie.

1can’t hear very well.

Źle słyszę.

1have a terrible earache.

Bardzo boli mnie ucho.

1sneeze a lot.

Dużo kicham.

1have hay fever.

Mam katar sienny.

Mam wysypkę.

My nose is stuffed up.

Mam zatkany nos.

Mam krosty/trądzik.

My nose’s bleeding.

Mam krwawienie z nosa.

nose

93

w

O

H

twist • dizzy • break • disabled • sweat • choke • rash • overweight ■bruise •vomit

ZDROWIE Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj się


§

3.1. I

at night after eating

some strange-tasting ice cream. 3.2. Ben

O

t (0-12) Uzupełnij luki w zdaniach (1.1.-1.12.) odpowied

..___ _ ___-...„ .. - his leg twice. -------

on

his chest. Perhaps it’s an allergy.

nimi formami okresów warunkowych (typu 0 ,1lub II). Wykorzystaj wyrazy podane w nawiasach.

_______

3.3. George got a strange 3.4. Will was

4 ,. ,.r7......

. and in danger of

obesity. He’s lost 10 kilos recently! 3.5. Liz ______________________

1.1. Please eat your dinner. If you (not eat) .

becauseher

temperature is high. Her pyjamas are all wet.

.................................................... your soup, it (get)

3.6. While my dog was eating quickly a big bone, it

_________ cold.

1.2. If he (b e)......................... ......................... taller, he (can) ..............be a policeman, but he’s too short.

3.7. If someone hits you, you may get a .............................

1.3. If 1(see)........................... ............... Peter this afternoon, 1(te ll).............................. .................... him the news.

3.8. Unless the government makes better law, the

1.4. If 1(have).................... .... ............... more time, 1(take up) tennis but 1have to work a lot. this 1.5. If it (not rain )......... ....... ...

3.9. Mike felt very.............................................. after visiting

.

........................... people's rights will definitely be limited. the big wheel In the fun fair. 3.10.1_

my ankle while I was playing basketball.

weekend, we (play).......... ........... -.. ..-..-.... -.-......... golf. 1.6. If you (not study).............. ..................................... hard, you (fa il)...... ................... ........................ your exam.

(0-2) Dopasuj do każdego przypadku medycznego

1.7. When she (read)..... ....... ............ _ ....... ...... ..my letter, she (understand)........... ........ .....................my problem.

je we właściwej kolejności. Wpisz rozwiązania do tabeli.

(4.1.-4.2.) odpowiednie sposoby postępowania (A-l). Ułóż

1.8. They (give)............................................ her the messages as soon as she (arrive)..... 1.9. 1(d o )........... ........... .. ...... ............ my homework as soon as this programme (finish) 1.10. If 1(g et)..... ...................... ........................ home in time,

B. Apply aftersun cream or some cooling lotion onto the sunburnt skin. C. If there’s a free-floating object clearly visible in the white of the eye, try to remove it.

1(ca ll).............................. .................... you. 1.11. People usually (build)...... ...............................big houses if they (have).................... ..........................large families. 1.12. What (happen) ...... ...........

A. Ask the person to sit in a good light.

.. ... if

1(press) ........ ................. ..... .................. the red button?

D. Cool skin using cold water. E. Use clean water or the corner of a clean tissue to wash it out. F. Give the person plenty of cold drinks. G. Advise the person not to rub or touch the eye. H. Separate eyelids carefully and examine the eye. I. Bring the person indoors or away from the direct sun.

I

(0-! Używając słowa unless, przekształć podane zdanla (2.1.-2.5.), tak by nie zmienić ich znaczenia.

4.1.

sunburn

4.2.

a foreign body in the eye

2.1.

If you don't take more exercise, you will get fatter.

2.2.

We won’t go to the party if they don’t invite us.

2.3.

If he doesn’t get a job, he won't have money for holidays.

5.1. kidney

2.4.

The students won’t have a disco If they don’t organize It.

5.2. wrist

2.5.

If you don’t see a doctor, you won’t get a prescription.

5.3. eye

lips

5.4. feet

teeth

5.5. feet

face

5.6. eye

ear

ś

I

----------------------------------------------------------------(0-10) Uzupełnij luki w zdaniach (3.1.-3.10.) wyraza-

lungs finger

stomach leg

nose toes

arm heart wrist

shoulder

^ mi z ramki. Od czasowników należy utworzyć odpo wiednią formę czasu.


hand

knee

neck

ankle

0

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, w jakim celu nadawcy napisali poszczególne wiadomości. Spróbuj oddzielić informacje Istotne od drugorzędnych.

(0-2) Usłyszysz dwukrotnie wypowiedź Jessiki na te mat jej problemów ze zdrowiem. Na podstawie in formacji zawartych w nagraniu w zadaniach 6.1.-6.2. z podanych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl li terę A, B albo C.

6.1.

0

(0-3) Usłyszysz wypowiedź Mike’a na temat jego proble mów ze zdrowiem. Na podstawie informacji zawartych

What is not a problem for Jessica?

w nagraniu w zadaniach 8.1.-8.3. z podanych odpowie dzi wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C. 8.1. Mike had to go to hospital A. because he had suffered an Injury while hiking. B. because he had had a bike accident. C. after he had played basketball. 8.2. Jessica helped Mike by 6.2.

What did Jessica’s mother advise her?

A. driving him to hospital.

A. To see a doctor.

B. calling the ambulance.

B. To take medicine.

C. gavlng him first aid.

C. To He down for some time.

8.3. According to Mike, his sprained ankle

Wskazówka egzaminacyjna Nazwij dolegliwości przedstawione na zdjęciach. Spróbuj wypisać do każdej odpowiednie porady.

1

A. was bleeding. B. shouldn't be bandaged. C. hurt him a lot. Wskazówka egzaminacyjna Spróbuj wypisać po kilka wyrażeń kojarzących się z sytuacjami opisanymi w podanych odpowiedziach. Następnie wyraź te odpowiedzi innymi słowami.

I (0-3) Przeczytaj teksty. W zadaniach 7.1.-7.3. z podaF

nych odpowiedzi wybierz właściwą, zgodną z treścią tekstu. Zakreśl literę A, B albo C.

Barry,

0

(0-3) Przeczytaj tekst. Do każdego akapitu (9.1.-9.3.) dopasuj właściwy nagłówek (A-D). Wpisz odpowied

I came down with the flu and I can’t attend the meeting. I’m really sorry and I hope you'll manage to hold it without me.


Liam

Jeden nagłówek został podany dodatkowo I nie pa suje do żadnego akapitu.

A. to cancel the meeting.

A. What to avoid?

B. Something sweet

B. to ask Barry about his health.

C. Haste makes waste

D. A good start

C. to explain why he will be absent. Tips for Healthy Eating for Teens Rob,

9.1.

I’m terribly sorry I couldn't help you with organizing the

Always eat breakfast. Make sure to Include some kind of

concert. I had to take my grandma to hospital. She hurt her

protein for continued energy. It would be even better to

leg badly and we thought It could be broken. Luckily, It’s not

Include some complex carbohydrates like wholemeal bread

the case, but we returned home half an hour ago.

and a piece of fruit or fruit juice.

Tina

9.2.


7.1. Liam wrote the message

Eat slowly. Feeling full takes a few minutes and chewing your 7.2.

Tina wrote to Rob, because she wanted

food causes you to eat fewer calories, and improves nutrient

A. to complain about her grandma.

absorption.

B. to apologize to him.

9.3.

C. to inform him when she will be home.

Minimize sugar In the diet as well as processed foods that come in cans, boxes, bags, jars, and packages. These foods tend

Don't worry, dear, that's OK. I’ll do the shopping. Better see the dentist at once. Danny 7.3. Danny A. apologizes to someone. B. accepts someone’s apologies. C. is really sorry.


to be high In preservatives, sugar, and artificial Ingredients. Na podstawie: http://diet.lovetoknow.Gom/wiki/Healthy_Diet_for_Teenagers

Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę, w jaki sposób w podanych akapitach opisano wspo mniane nawyki żywieniowe: pozytywnie czy negatywnie. Pamiętaj, że samo pojawienie się podobnego lub tego samego słowa w tytule i fragmencie tekstu nie oznacza, że tytuł będzie właściwy.

95

BITTER PILLS M AY HAVE BLESSED EFFECTS

GRAMMAR Should/shouldn’t, must/mustn’t/needn’t Czasownik

SHOULD

MUST

znaczenie

mieć powinność

musieć

zastosowanie

► doradzanie komuś You should have a rest. You look tired.

► wyrażanie konieczności zrobienia czegoś You must see John inthis musical. They must be at school on time. Jessica must pack her suitcase because she's leaving tomorrow. 1

► wyrażanie opinii 1think people shouldn't smoke in cafes. ► pytanie o opinię Do you think 1should go to this secondary school? twierdzenie

Mary should eat less sweets.

Robert must pick up his documents from the school office.

pytanie

Should 1buy expensive presents if 1can't afford them?

Must 1do homework now?

przeczenie

You shouldn’t walk alone at night. Liz shouldn’t trust people on the Internet so easily.

1needn't wash up the dishes now. 1can do it later. 1don’t need to see a doctor. 1feel well.

uwagi

W identycznym znaczeniu można stosować czasownik modalny ought to.

Formy przeszłe i przyszłe tworzy się za pomocą czasownika have to; może on też występować w czasie teraźniejszym.

Must i should to czasowniki posiłkowe modalne, zatem zachowują

Must I come back before eight, mum?

się w zdaniach inaczej niż pozostałe czasowniki. Przeczeniem od

Czy muszę wrócić przed ósmą, mamo? (czy mama nalega)

must jest needn't (nie mustn’t). Można również używać formy

Do I have to post this parcel today?

tworzonej od zwykłego czasownika need -don't/doesn't need to.

Czy muszę wysłać tę paczkę dzisiaj? (czy to konieczne)

You needn't buy this book. You can use mine.

Ponieważ must ma tylko formę teraźniejszą, dla wyrażenia

Nie musisz kupować tej książki. Możesz korzystać z mojej.

konieczności zrobienia czegoś w czasie przyszłym lub przeszłym używamy zawsze formy have to.

Maggie doesn’t need to buy a new dress for a wedding party. She's got plenty o f them.

W ill you have to go home before 10 p.m.?

Maggie nie musi kupować nowej sukienki na wesele. Ma ich

Czy będziesz musiał iść do domu przed 22?

mnóstwo.

Lena had to wear a school uniform when she was at school.. Lena musiała nosić mundurek, kiedy była w szkole.

ZAPAMIĘTAJ

What medicine did Jo have to take? Jakie lekarstwo musiał zażywać Jo?

Formy mustn’t używamy, kiedy chcemy powiedzieć, że czegoś nie wolno robić lub wyrazić zakaz.

Reflexive pronouns - zaimki zwrotne

Mark mustn’t drive a car because he's only 15. Mark nie może prowadzić samochodu, bo ma tylko 15 lat.

Zaimki zwrotne wskazują rzeczy lub osoby, które są jednocześnie

You mustn’t get home after 10 p.m. Nie możesz wrócić do domu po 22.

wykonawcami i odbiorcami czynności (wykonują czynność na so bie). Tłumaczymy je zwykle jako „się", „siebie”.

Students mustn’t smoke at school. Uczniowie nie mogą palić w szkole.

Zaimki osobowe 1. poj.

M u s t/h a v e to Czasowniki must i have to zwykle stosuje się wymiennie, cho

Zaimki zwrotne

1

myself

you

yourself

he

himself

ciaż jest między nimi drobna różnica w znaczeniu. W zdaniach

she

herself

oznajmujących must mówi o konieczności zrobienia czegoś wy

it

itself

we

ourselves

nikającej z własnego przeświadczenia, have to dotyczy zewnętrz nych ustaleń i zasad. /must buy my grandmother some flowers, (bo ja sam tak chcę) I have to take these pills three times a day. (bo mi lekarz kazał)

1. mn.

you

yourselves

they

themselves

Podobnie w pytaniach must używamy do poznania opinii dru

Istnieje również bezosobowy zaimek oneself.

giej osoby, a have to dla zewnętrznych ustaleń i konieczności.

It's difficult to judge oneself. Trudno jest oceniać siebie.


Mowa o różnych osobach

Mark is looking in the mirror. He's looking a t himself, (ta

1saw you.

1saw myself in the mirror.

Why do you blame him?

Why do you blame yourself?

John sent her a copy.

John sent himself a copy.

Jane bought her sister some

Jane bought herself some

sweets.

sweets.

My dog hurt my cat.

My dog hurt itself.

We don’t blame you.

We don’t blame ourselves.

Help them, please!

sama osoba)

Mowa o tej samej osobie

Help yourselves, please. They can’t look after themselves.

Mary is looking at George. She is looking at him. (różni ludzie)

ZAPAMIĘTAJ

George and M ary are looking at each other, (różne osoby na

Form zaimków zwrotnych używamy także, aby podkreślić, że ktoś

siebie nawzajem)

zrobił coś samodzielnie, bez pomocy, bez towarzystwa. Wówczas

They are in love with each Fiona and Liz are trying to take

poprzedzamy je zaimkiem by.

other. (George loves M aty and

Jessica went to London by herself.

a photo. They're looking at M ary loves George)

Brian repaired the car by himself.

themselves, (te same osoby)

SITUATIONS

9

At the doctor’s - u lekarza Patient: Good morning, doctor.

Patient: Oh yes. It hurts less only when I drink. But it hurts a lot

Doctor: Good morning. What can

when I eat bread and things like that.

I do for you?

Doctor: You've got an infection in you throat. I’m goingto give you

Patient: I have a sore throat.

a prescription for some antibiotics. Do you take any medicines?

Doctor: How long has it been like

Patient: No, doctor, I don't.

this? Patient: About three days now.

Doctor: Here it Is. Stay at home and keep warm.

Doctor: Well, let me have a look at it. Open your mouth and

Doctor: No, but avoid going out for about three, four days.

say aaaa.

Patient: Thank you, doctor. Goodbye.

Patient: Aaaaaa.

Doctor: Goodbye.

Doctor: Does it hurt when you swallow?

■

n

USEFUL EXPRESSIONS Medical examination - badanie lekarskie Lekarz What seems to be a problem?/What’s the matter?/What’s wrong? Have you got temperature? I’d like to take your temperature/blood pressure/heart rate. Hold your breath. What medicines do you take? You should take one pill/spoonful of this medicine every three hours. Let me have a look.

Co panu/pani dolega? Czy ma pan/pani gorączkę? Chciałbym zmierzyć panu/pani temperaturę/ciśnienie/tętno. Proszę wstrzymać oddech. Jakie lekarstwa pan/pani przyjmuje? Proszę przyjmować jedną pigułkę/łyżeczkę tego lekarstwa co trzy godziny. Niech spojrzę. Pacjent

1feel awful. Should 1stay in bed? What is it, doctor?


Czuję się okropnie. Czy mam leżeć w łóżku? Co mi dolega, panie doktorze?


Patient: Should I stay in bed?

oa B

ZDROWIE Przed rozwiązaniem zadań przypomnij sobie


*

(o-io) Uzupełnij luki w zdaniach (3.1.-3.10.) właściwy mi zaimkami zwrotnymi.

3.1. Gina and Peter did the poster all by ........ ............. 3.2. I wondered about i t ........................

*

(0-10) Dopasuj do siebie pary zdań lub ich części.

3.3. Adam hurt....................... while playing volleyball. 3.4. The calculator turns off b y........................

1.1. Don’t tell anyone. 1.2. Ssh! It’s an exam. 1.3. 1haven’t been to the GP for ages. 1.4. If you know anything about the accident, 1.5. If you want to visit Mexico, 1.6. We want the party to be a surprise for Mark. 1.7. It’s the doctor’s order. 1.8. When you next see your brother, 1.9. You have to 1.10. Mark didn’t have to

A. B. C. D. E. F. G. H. 1. J.

You mustn^t talk. you must go to the police. You must keep it a secret. You must stay in bed until you get better. You mustn’t tell him about it. you mustn’t forget to give him my regards. respect the school regula tions. 1must go and have a check-up soon. you must have the right visa. be at work before 9.

3.5. Julie has cut

i .............. with a sharp knife.

3.6. You and I have to ask__________

..that question.

3.7. Mike, make sure you do it all by 3.8. We painted our house b y ........... 3.9. The animal cleaned................... ................ with its tongue. 3.10. Harriet, great to see you. Come in and sit down. Make .......................comfortable!

(0-12) W podanych zdaniach (4.1.-4.12.) zakreśl właś ciwe zaimki. 4.1. Dan always asks he / him / him self why English is so complicated. 4.2. Mary saw him / him self / he in Paris a year ago. 4.3. I consider m e/m yself / 1to be an intelligent person. 4.4. The computer will reboot h im self/him /itself after the

(0-15) Uzupełnij luki w zdaniach (2.1.-2.15.) formami must, have to lub needn't.

program installation. 4.5. Sonja cleans h er/ herself / she room every day. She never asks for help.

2.1. Last year I

work from nine to three except

Saturday and Sunday.

us /w e / ourselves.

2.2. Roy studies medicine so he

operate on

patients yet. 2.3. Sheila ...................... goto university on Thursdays. Thursday is her day off. 2.4. I’ve got a terrible earache. I think I

take

a painkiller. 2.5. Don't run. We ............

4.6. We / Our / Us are going to repair the roof in our house by 4.7. You and yourselves /yourself/your partner must finish this project next week. 4.8. I will finish these questions by me / myself / 1. 4.9. The man on the news accidentally shot he /him /him self in the foot. 4.10. We enjoyed ourselves / us / our stay at the seaside.

get back home before

dark.

4.11. Your two kids will cut they / ourselves / themselves if they play with knives.

2.6. You look so pale..........

go to work tomorrow?

2.7. It’s a pity w e ..............

work on such a warm and

4.12. Jim asked herself / sh e / h e rto dance.

sunny day. 2.8. We ....................... work even on such a lovely day if we want to go on holiday soon.

(0-4) Usłyszysz rozmowę telefoniczną dotyczącą re jestracji w gabinecie lekarskim. Na podstawie treści

2.9. Jane ........................ take exams at the end of each term.

nagrania uzupełnij luki (5.1.-5.4.) w formularzu reje

2.10. She ...................... learn more if she wants to pass the exam.

stracyjnym właściwymi wyrażeniami.

2.11. My brother cook. He’s a waiter. 2.12. Martha’s room is clean. You ............. 2.13. Are you a driver? Yes. I

.......

tidyit.

drive a lorry.

2.14. We ....................... walk.There’s a regular bus to the hotel. 2.15. You ....................... feed


the baby. She is hungry.

5.1. Doctor's name: 5.2. Patient's name: 5.3. Date of visit: 5.4. Time:

9

(0-7) Przeczytaj dialog. Wybierz poprawne uzupełnie nie luk 6.1.-6.7. Zakreśl literę A, B albo C.

Doctor:

0

the problem?

graficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! Jeden wyraz został podany dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki. never

Patient: It’s been there for about a week. Doctor: Are you 6.1 Patient: I put some 6.2

have

she died at the age of 111 (in 2009). She was born in 1897 in

any medicines?

colonial Victoria and 8.2...................to South Africa in 1940s. She had 27 grandchildren, 12 great-grandchildren and 7 great-great-

.for some ointment.

I want you to apply it three 6.5..... 6.7

two

Myrtle Jones was South 8.1................... oldest person when

on it but it doesn't seem to work.

I’m goingto give you a 6.4. _

keep

How to Live to Be 100?

Patient: No, I’m not, doctor.

6.6.

move

Africa

anything for it?

I see. Are you allergic 6.3.

Doctor:

niej formie, tak aby powstał spójny i logiczny tekst. Wymagana jest pełna poprawność gramatyczna i orto

How long have you had the rash?

Doctor:


Hello. Come in and take a seat. What seems to be

Patient: I have a rash on my arm. Doctor:


-grandchlldren. She lovępl baking, 8.3.

a day. You

also avoid scratching yourskln. Make an

her sense of humor and good memory. She saw Hailey’s Comet

to see me next week if it doesn’t get

8.4.

better over the next few days.

(In 1910 and 1986). She had two rules:

'An apple a day 8.5 . 6.1. A. taking

B. getting

C. holding

6.2. A. syrup

B. pills

C. cream

6.3. A. for

B. to

C. at

6.4. A. receive

B. recipe

C. prescription

6.5. A. hours

B. ones

C. times

6.6. A. mustn’t

B. shouldn’t

C. should

6.7. A. meeting

B. appointment

C. date

drove a car

and lived on her own until she was 109. Her relatives remember

_ the doctor away. An onion

a day keeps the cold away.’ She didn’t smoke or drink. Wskazówka egzaminacyjna Pamiętaj o utworzeniu od wyrazów odpowiedniej formy. Może to być forma czasu, forma dzierżawcza rzeczownika, liczebnik porządkowy. Uważaj na wyrazy, które zawierają w sobie negację.

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie słownictwo związane z różnymi dolegliwościami oraz zwroty przydatne podczas wizyty u lekarza. Uważaj na zdra dliwe false friends.

I

(0-4) Przetłumacz na język angielski podane w na wiasach fragmenty, tak aby otrzymać logiczne i gra matycznie poprawne zdania. Wymagana jest pełna poprawność ortograficzna wpisywanych fragmentów zdań. Uwaga! W każdą lukę możesz wpisać maksy

9

malnie pięć wyrazów. ... ........... stay in bed.

9.1. (Nie musisz)


9.2. Mary (powinna jeść m niej)...............


9.3. (Czy będziesz m usiał) 9.4.

If you are over 65 or suffer from heart disease, asthma or diabetes, it is advisable that you are vaccinated against flu.

7.2.

Your doctor or your pharmacist can help you stop smoking.

7.3.

Adults and children 2.5 mL every 12 hours.

7.4.

Warning! May contain nuts.

sweets.

...............................................

go home before 10 p.m.?

datkowo i nie pasuje do żadnego tekstu. 7.1.

....

(0-4) Przeczytaj teksty 7.1.-7.4. Do każdego z nich do

George and Marion were looking (na siebie nawzajem)

Wskazówka egzaminacyjna Pamiętaj o prawidłowym stosowaniu czasowników modalnych. Powtórz formy zaimków zwrotnych.

0

(0-10) Jesteś na wakacjach, ale niestety masz prob lemy ze zdrowiem. Napisz list do babci lub dziadka.

• Opisz, na czym polegają Twoje problemy. • Napisz, czego nie możesz robić. • Poproś o radę, co powinieneś/powinnaś zrobić w tej sytuacji.

A. This doctor’s announcement is for old people only. B. This notice encourages you to get a flu jab. C. You may see this text on a cigarette packet.


D. This Is allergy information.


E. This text comes from a dosage leaflet


7.1.

7.2.

7.3.


7.4.

oraz poprawność językowa. Wskazówka egzaminacyjna Powtórz różne sposoby proszenia o radę oraz zwroty grzecznościowe. Nie zapomnij o właściwych formułach rozpoczynających i kończących Ust.

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, gdzie możesz zobaczyć takie napisy. Na opakowaniu leku? Na pudełku płatków zbożowych? W poczekalni u lekarza?


|

|

99

week

NECESSITY IS THE MOTHER OF INVENTION

23 ' A

&

GRAMMAR Mowa zależna i niezależna Z a im ki

zm iany

MOWA NIEZALEŻNA ■cytaty

czasów

• parafrazy

1 przekazywanie

określeń czasu zaimków

* przekazywanie swoimi słowami

dosłowne

Mowy niezależnej używamy wtedy, kiedy dosłownie przytaczamy czyjąś wypowiedź. W mowie zależnej przekazujemy tylko jej sens. Zmieniamy wówczas czas gramatyczny, szyk zdania, zaim

Direct Speech

Reported Speech

— ►

this

that

— ►

these

—

those

here

— ►

there

—

z kontekstu

zaimki osobowe

zaimki wynikające

i dzierżawcze

ki i określenia czasu oraz miejsca. Czasy przekształca się według określonych reguł, natomiast pozostałe zmiany przeważnie Direct Speech

wynikają z kontekstu.

Z dania ozn a jm u ją ce w m ow ie za le żn e j ► say + 0/to sb - mówić coś lub mówić coś do kogoś He said that his name was Jack./He said to me that his name was Jack. ► tell + sb- mówić coś komuś He told me that his name was Jack.

Reported Speech

Alice said, ‘My dad gave me

Alice said that her dad had given

this new mobile phone.’

her that new mobile phone.

'Your printer,' he explained, ‘is

He explained to me that my

probably broken.’

printer was probably broken.

‘I’ve lost my flash drive,’ said

Matt said that he had lost his

Matt.

flash drive.

‘1can’t lend you my new

Patricia said that she couldn’t

camera,’ said Patricia.

lend me her new camera.

Zdania oznajmujące w mowie zależnej przeważnie relacjonu je się za pomocą neutralnych czasowników say i tell. Warto jednak pamiętać, że można używać też wielu podobnych cza

O kre śle nia czasu

sowników o wyraźniejszych odcieniach znaczeniowych np. add (dodawać), admit (przyznawać), announce (oznajmiać), answer/ reply (odpowiadać), explain (wyjaśniać), inform (informować),

Direct Speech

*-

now

►

Reported Speech then

remark (zauważyć), shout (krzyczeć), state (stwierdzać), suggest

today/tonight

(zaproponować), whisper (szeptać).

yesterday

the day before/the previous day

tomorrow

the next day/the following day

next week/month/year

the following week/month/ye

He admitted he was wrong. She explained (to us) that it had been a difficult task.

— ►

that day/night

(the week/month/year after) last week/month/year

the previous week/month/ye.a, (the week/month/year before)

S>1

Przy zamianie mowy niezależnej na zależną trzeba pamiętać o kilku

a week/a month/a year

a previous week/month/year

zasadach interpunkcyjnych.

ago

(a week/a month/a year be

► Cytat zawsze ujmujemy w cudzysłów i oddzielamy przecinkiem od zdania wprowadzającego lub następującego po nim. 7 hope this will work,'grunted Terry. Terry said, 7 hope this will work.' ► W mowie zależnej nie stosuje się ani cudzysłowu ani przecinków, a między zdaniem wprowadzającym a przyto czeniem stawia się słowo that (które jednak w codziennej komunikacji jest opuszczane). Terry grunted (that) he hoped it would work.

100


‘My old printer broke down

You know, I saw Fred last Monday.

again yesterday. I’m going

He told me his old printer had

to buy a new one tomorrow.

broken down again the day before

I’ll go to this new computer

and that he was going to buy

shop not far from here/ Fred

a new one the next day. He said

told me when I met him on

he would go to that new computer

Monday.

shop not far from there.

Schem at zm ian y czasów

Present Simple J r

will/shall

Present Continuous mm

Past Simple

Present Perfect i

would/should

Present Perfect Continuous

Li

Past Perfect

Past Perfect Continuous

Należy pamiętać, że przesuwamy się o jeden czas w dół w sto

Podobny schemat można narysować dla czasów przyszłych, ale ponieważ na ogół używa się tylko kilku podstawowych, wystar

sunku do zdania oryginalnego.

czy zapamiętać, że will zmienia się na would {shall na should). Reported Speech

Direct Speech ‘My computer makes a strange noise when I try to turn it on,’ said Janet.

Janet said that her computer made a strange noise when she tried to turn it on.

‘I’ve got a problem. My mobile is not getting texts,’ complained Betty.

Betty complained that she had a problem because her mobile was not getting texts.

‘I haven’t seen your new iPod,’ said Jack.

Jack said that he hadn’t seen my new iPod.

‘I didn’t touch your mobile phone!’ Monica shouted back.

Monica shouted back that she hadn’t touched my mobile phone.

Til send you an e-mail,’ he promised.

He promised that he would send me an e-mail.

‘Helen won’t be in time,’ I repeated.

I’ve already told you that Helen wouldn’t be on time.

ZAPAMIĘTAJ Z czasowników modalnych w mowie zależnej zmieniają się tylko te,

Direct Speech

które mają formy przeszłe.

He said that he must phone his parents.

This application should work,’ Janek ensured me.

Janek ensured me that that application should work.

► will — ► would, can — ► could, may — ► might ► must, would, could, might, ought to, should - bez zmian

Reported Speech

‘I must phone my parents.’

P olecenia, rozkazy, zakazy, p ro śb y w m o w ie za le żn e j W mowie zależnej iznejm możemy przekazywać również zdania w trybie rozkazującym, -.^9 zarówno twierdzące, jak przeczące. Polecenia i rozkazy zwykle wprowadza się za pomocą czasowników tell i or der, a prośby czasownikiem ask. Forma twierdząca

Forma przecząca

tell/order/ask +sb+ bezokolicznik z to

tell/order/ask + sb + not + bezokolicznik z to

’Come closer,’ said Tom. Tom told us to come closer. ’Turn down the TV,’ mum asked. Mum asked us to turn down the TV. ’Be careful when you use my MP3 player.’ John told his sister to be careful when she used his MP3 player.

‘Don’t come closer,’ said Tom. Tom told us not to come closer. ‘Don’t worry.’ She told me not to worry. ‘Don’t turn off the computer.’ He asked me not to turn off the computer.

He says he Is sorry and he has to go.

► Przy wyrażaniu ogólnych prawd lub rzeczy, które są cały czas

M ow a zale żn a bez zm ian y czasów

aktualne - czasownik wprowadzający jest zwykle w czasie

W mowie zależnej niekiedy nie przeprowadza się skomplikowanej

przeszłym.

operacji zamiany czasów, zmienia się tylko zaimki i określenia czasu. ► Kiedy relacjonujemy wypowiedzi na bieżąco (powtarzamy je

‘The planets move around the Sun,'said Copernicus. Copernicus said that the planets move around the Sun.

natychmiast innej osobie) - czasownik wprowadzający jest

'London is the capital o f Great Britain,' said my father.

wówczas w czasie teraźniejszym.

My father told me that London is the capital o f Great Britain.


I

I

101

..

©

NAUKA I TECHNIKA

p

Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj


*

(0-5) Dopasuj instrukcje (1.1.-1.5.) do przedmiotów lub

2.7. ‘Don’t switch off the radio.' He asked u s

off the radio.

A. don’t switch

B. didn’t switch

C.

D. not to switch

to not switch

2.8. T haven’t downloaded illegal films.’

urządzeń, których dotyczą (A-l). Wpisz rozwiązania

She told us sh e

illegal films.

do tabeli. Uwaga! Cztery przedmioty zostały podane

A. didn’t download

*

dodatkowo i nie pasują do żadnej instrukcji. 1.1. Iron at 100°C. 1.2. Do not switch it on when open or empty. 1.3. Don’t use while bathing. 1.4. Plates, bowls, and anything that needs a stronger wash put on the bottom rack. 1.5. Always use the lid. Do not touch the blades.

A. B. C. D. E. F. G. H. 1.

a dishwasher an iron a blender a blouse a pump a washing machine a microwave a screwdriver a hairdryer

B. hasn’t downloaded C. hadn’t downloaded D. wouldn’t download 2.9. 'Click on this icon.’ He told m e

on that icon.

A. to click

B. do click

C.

D. clicked

click

2.10. ‘I took a photo of her on the National Gallery steps.’ James told us he steps.

(0-10) Zastosuj mowę zależną. Wybierz poprawne

0

a photo of that girl on the National Gallery

A.

take

B. token

C.

have taken

D. had taken

uzupełnienie luk w zdaniach 2.1.-2.10. Zakreśl lite rę A, B, C albo D.

9

2.1. ‘Peter is vacuuming the room.' When I phoned, Jessica told me that Peter

(0-6) Przekształć podane zdania oznajmujące na mowę zależną.

the room.

A. is vacuuming

B. was vacuuming

3.1.

C.

D. has vacuumed

He explained that......................

vacuumed

‘My mobile phone is broken.’

2.2. ‘We bought a new fridge last week.’

3.2.

Mum said that she and dad

Adam said

a new fridge the week before.

A. buy

B. bought

C.

D. had bought

have bought

3.3.

‘I'm installing new software on my computer.’ __________

'Don’t delete this file.’

Callum asked m e............. 2.3. ‘I won’t repair the vacuum cleaner myself.’ Dad said h e

the vacuum cleaner himself.

A. didn’t repair

B. won’t repaired

C.

D. wouldn’t repaired

wouldn’t repair

3.4.

3.5. 2.4. ‘Mark hasn’t sent me this photo y e t’ Eva said that M ark A. didn’t send C. hadn’t sent

'Ron made this movie a month ago.'

She claimed th at_________________ _____ ‘I can show you how to use this scanner.’

Harry said

_____________

,............... .................

her that photo. B. doesn’t send D. haven’t sent

3.6.

'Sandra hasn't saved this document.'

He told me that___________ _____________

2.5. ‘I can fix your dishwasher.’ He said h e

fix my dishwasher.

A. can

B. could

(0-1) Co oznacza poniższy symbol? Wybierz właści

C.

D. had could

wą odpowiedź.

have could

2.6. ‘I'll lend you my MP3 player.'

102

A. This garment must be hand washed.

Sara promised she.......... lend me her MP3 player.

B. Wash your hands!

A.

will

B. would

C. This sink is for hand wash only.

C.

wouldn’t

D. should

D. Danger! Hot water!


©

(0-4) Przeczytaj teksty instrukcji 5.1.-5.4. Do każdej z nich dobierz odpowiednie pytanie (A-E). Wpisz roz

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jakich zwrotów i wyrażeń można się spodziewać w sytuacjach opisanych w podanych zdaniach.

wiązania do tabeli. Uwaga! Jedno pytanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje do żadnego tekstu.

©

5.1. Press attach, then choose the file where it is saved.

(0-3) Przeczytaj wypowiedzi trzech osób (7.1.-7.3.) oraz cztery reklamy różnych urządzeń (A-D). Do każ dej osoby dopasuj urządzenie, które najbardziej by się jej przydało. Wpisz odpowiednią literę obok numeru

Click on the document and open it.

każdej wypowiedzi. Uwaga! Jedno urządzenie zosta ło opisane dodatkowo i nie pasuje do żadnej osoby.

5.2. Grace 7.1.

You probably need a different plug, or try getting a small extension cord that fits both plugs.

I love reading books (I have lots of them!) and listening to the radio. My biggest problem is that I suffer from backache,

5.3.

so I can’t sit in my favourite armchair on the veranda for a longtime. I’ve been to a doctor and he recommended me

Check whether the battery is charged and fitted properly.

physiotherapy. 5.4. Charles 7.2......... First you have to download it. Then use a special program to write it down.

My hobby is do it yourself. Not everything turns out perfectly but I enjoy trying. I often do small repairs for my neighbours. Right now I'm mending a chair for Mrs Williams and a bookcase

A. Why can't I switch my mobile phone on?

for Mr Lawhead. I spend a lot of time in my garage, which

B. How to attach a document to an e-mall message

unfortunately is very cold. I’m wondering what I shall do when

I’m sending?

winter comes...

C. How to copy a song from the Internet to a CD? D. Why don’t my earphones fit into my iPod?

Daniel 7.3.........

E. How can I send a file via bluetooth? 5.2.

5.1.

5.3.

I do a lot of sport and sometimes I train so hard I feel really

5.4.

tired. However, I’ve won a lot of sport competitions and I'm

Wskazówka egzaminacyjna W podanych pytaniach podkreśl czasowniki. Zastanów się, jakich urządzeń mogą dotyczyć.

dusting them, so they don’t look very impressive...

A. Compact portable radio Easy-to-use controls, built-in alarm clock. Amazingly thin - less

(0-5) Usłyszysz pięć dialogów na temat proble

than 0.5 inch! Operates from AAA batteries (not supplied).

mów z obsługą urządzeń. Na podstawie informacji

B.

zawartych w nagraniu dopasuj do każdego dialo

Massage mat

gu (6.1.-6.5.) odpowiadające mu zdanie (A-F). Wpisz

Just place it in your bed, on a chair or in your car for a convenient

rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało

deep massage. The eight massaging motors and heating element

podane dodatkowo i nie pasuje do żadnego dialogu.

deliver a relaxing massage anywhere, anytime.


really proud of my trophies collection. I keep all my cups and statuettes on a bookcase. The only bad thing is that I hate

C. Hand-held vacuum cleaner

A. The device doesn't function properly. B. One of the speakers is giving instructions how to operate

D.

C. Both speakers are using the same device. D. One of the speakers has made a mistake and now he/she

certainly keep you warm!

E. The speakers are repairing a broken device. F. One of the speakers wants to communicate with someone. 6.2.


Electrical energy-efficient radiator Very practical, fully tested according to European standards. Will

needs some assistance.

6.1.

Powered from rechargeable batteries, ideal for cleaning bookshelves, armchairs, cupboards and knick-knacks. Light, handy and efficient!

a device.

6.3.

6.4.

6.5.

Wskazówka egzaminacyjna Określ, co jest główną myślą każdej wypowiedzi. O czym mówiący wspomina tylko przy okazji, a kiedy mówi o tym, co jest mu naprawdę potrzebne?

103

week

THE SCIENCE OF TODAY IS THE TECHNOLOGY OF TOMORROW

24 - J GRAMMAR Pytania w mowie zależnej

P yta n ia zależne bez zm ia n y czasów

W pytaniach w mowie zależnej również obowiązują ogólne za sady dotyczące przekształcania mowy niezależnej w zależną. Prócz zmiany czasów, zaimków i określeń czasu trzeba pamiętać również o zmianie szyku wyrazów.

Pod tym względem pytania w mowie zależnej zachowują się identycznie jak zdania oznajmujące. 4S> Nie zmienia się czasów, relacjonując na bieżąco i mówiąc o sprawach zawsze prawdzi. wych lub nadal aktualnych, ale należy pamiętać o zmianie szylyj) zdania. f ► fakty i informacje zawsze aktualne 'When did the Wright brothers build the first plane?' she asked.

Pytania w mowie zależnej mają szyk zdania oznajmującego. 'Do you want some coffee?'

She wanted to know when the Wright brothers built the first plane ► relacjonowanie na bieżąco

She asked me if I wanted some coffee.

Will Matt be home for supper?

Do najczęstszych czasowników wprowadzających pytania zależne należą ask (pytać), wonder (zastanawiać się) i want

_ _ ^ f, , & )

to know (chcieć się dowiedzieć). Natomiast rodzaj zaimka wprowadzającego pytania zależy od typu pytania:

■M

► dla pytań ogólnych używamy if/whether, ► dla pytań szczegółowych używamy tych samych zaimków, od których rozpoczyna się pytanie w mowie niezależnej np. who, which, what, how, when, where, why.

E tapy p rz e k s z ta łc a n ia p y ta n ia b e zp o śre d n ie g o w zależne KROK 1

KROK 3

KROK 4

Zmiana

Przekształcenie

KROK 2

Zmiana

Dodanie

zaimków,

pytania w zdanie

czasu o

zdania wpro

określeń czasu

oznajmujące

jeden w dół

wadzającego

i znaków inter

z uwzględnieniem

zgodnie ze

pytanie

punkcyjnych.

zmian z kroku 1.

schematem.

zależne.

Matt, dad wants ( to know if you will be home for supper.

pytanie ogolne

...and then dad asked if Matt would be home for supper. -- .

'Are you going to the cinema this evening?’ she asked.

KROK 1 you-*-!

KROK 2

KROK 3

KROK 4

1am going to

1 was going

this evening

the cinema

to the cinema

ther/if 1 was go-

-* that

that evening.

that evening.

ing to the cinema

evening

She asked whe-

that evening. .

► pytanie szczegółowe 'Where have you seen her?' asked mum.

KROK 1 you -* he her-* that girl

KROK 2

KROK 3

He has seen

He had seen

that girl

that girl.

KROK 4 Mum wanted to know where he had seen that girl.


J

L/

>i

IJ 1— j —

Zaimki względne who, which, that A laser is a machine that makes a very narrow and powerful beam

j. ► who/that-który (w odniesieniu do ludzi)

of light.

► which/that - który (w odniesieniu do rzeczy)

Who, which i that można opuścić, kiedy pełnią funkcję dopełnie nia zdania podrzędnego (między zaimkiem względnym i czasowni

Zaimki względne wprowadzają zdania podrzędne (ich forma jest taka sama jak zaimków pytających wprowadzających pytania

kiem jest rzeczownik lub zaimek osobowy), natomiast nie można ich

szczegółowe) i pozwalają na budowanie zdań złożonych.

opuścić, kiedy pełnią funkcję podmiotu (między zaimkiem względ

Alexander Fleming was the man who discovered penicillin.

nym i czasownikiem nie ma rzeczownika ani zaimka osobowego).

A barometer is a scientific instrument which measures

A modem is a device (that) you use to connect to the Internet.

atmospheric pressure.

ALE: The book which/that is lost is very valuable.

Roald Amundsen was the first explorer that reached

Simon isn't a person (who) you can work with.

the South Pole.

LANGUAGE Kiedy brakuje ci sław a...

a

ALE: I know a girl who/that has a tattoo.

Często się zdarza, że chcemy użyć jakiegoś wyrazu, który aku

Podobne rozwiązanie można zastosować w sytuacji, gdy znasz

rat wypadł nam z pamięci, lub zwyczajnie nie wiemy, jak coś się

słowo angielskie, ale nie znasz jego polskiego odpowiednika,

nazywa po angielsku. Możemy wtedy opisać, o co nam chodzi.

zwłaszcza w przypadku specjalistycznych terminów.

Najprościej zacząć od znalezienia ogólnej kategorii, do której należy wyraz, a później podać kilka dodatkowych szczegółów.

historyk średniowiecza

Wykorzystujemy wtedy zaimki who, which, that. A medievalist is a person who Where is... well, this thing

specializes in the history of the

you use to open cans with.

Middle Ages.

You mean the can Takie zdania opisujące rzeczowniki to zdania podrzędne przy-

opener. It's in the drawer.

dawkowe. W podobny sposób można zastępować nie tylko rze

It's an instrument which you use

Warto korzystać z nich również po to, aby urozmaicić swoją wy

when you want to know how much

powiedź i sprawić, że będzie bardziej literacka.

a thing weighs. The Wawel Castle in Cracow is probably one o f the most

It's called scales.

recognizable buildings in Poland. The Wawel Castle in Cracow is a building which most Poles can easily recognize.

poziomica


czowniki, lecz także inne wyrazy. Wykorzystuje się wtedy po zostałe zdania złożone podrzędnie (subordinate clauses).

I need - well, you know, a tool

Language of mathematics

which shows whether a surface is horizontal or vertical.

matemat^ '

You mean a spirit level.

three plus one makes/equals four ornitolog

„ Mr Brunell is-er- the person who

seven minus two makes five

is interested in birds.

three times three makes nine You mean an

I

ornithologist.


eight by four makes two

I

I

105

*

O B

NAUKA I TECHNIKA Przed rozwiązaniem zadań przypom

nij sobie niezbędny zestaw słownictwa.

3.4. This is a new vaccine...........

0

will protect you against

3.5. A volcanologist is a scientist..

Investigates

volcanoes. (0-5) W podanych zdaniach (1.1.-1.5.) zakreśl właś

3.6. A friend Is a person.................... you call when you are in trouble.

ciwy wyraz. 1.1. Car windows are made of brick / metal / glass.

(0-5) Przekształć podane pytania na mowę zależną.

1.2. This chest of drawers is made of paper /fabric / wood / stone.

4.1. 'How do you feel?'

1.3. The ring I bought is made of amber / brick / concrete and paper /silver/ sand.

The nurse asked m e..... 4.2.

1.4. I think we'll build a paper / sand / woollen / wooden castle on the beach.

'When did Graham lose his telephone?’

He wanted to know..................................... 4.3.

1.5. Look at this lovely wooden / brick / rubber / paper chimney!

'Is there a vaccine against cold?’

Helen asked...................... .............. 4.4.

'What are Warner Brothers producing now?’

He was curious 4.5. (0-4) Usłyszysz opisy (2.1.-2.4.) czterech przedmiotów.

.

____ ______

‘Have you tried to do a chemical experiment?’

The teacher asked m e................................ ...........

Na podstawie informacji zawartych w nagraniu dopa suj do każdego opisu odpowiednie zdjęcie (A-E). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdjęcie zostało

(0-6) Dopasuj nazwiska słynnych naukowców (A-F) do

podane dodatkowo i nie pasuje do żadnego opisu.

opisów ich osiągnięć (5.1.-5.6.). Jeśli masz wątpliwo ści, poszukaj informacji w encyklopediach, podręcz nikach i internecie. Wpisz odpowiednią literę obok numeru każdego opisu. A. Alexander Graham Bell B. Benjamin Franklin C. Charles Darwin D. Isaac Newton E. Ruth Benedict F. Thomas Alva Edison 5.1.

- (1887-1948), an American anthropologist, who studied relations between cultures, art and language.

5.2........ _ - (1642-1727), an English physicist and mathematician, who formulated the laws of motion and 2.1.

2.2.

2.3.

universal gravitation.

2.4.

5.3............ - (1809-1882), an English naturalist, who established that all species of life have descended over time from common ancestors.

o

5.4. (0-6) Uzupełnij luki w zdaniach (3.1.-3.6.) zaimkami

- (1847-1931), an American inventor and businessman, who developed many devices that

who, which lub that. Obok tych zdań, w których zai

greatly influenced life around the world, including

mek można pominąć, wpisz w okienko znak -.

the phonograph, the motion picture camera and a long-lasting, practical electric light bulb.

3.1. Sir Edmund Hillary and Norgay Tenzing were the men

5.5

first climbed Mt Everest. 3.2. What is the name of material.............. is transparent, elastic and sticks to plastic? | 3.3. How do you call a machine... out of?

i


- (1847-1922), a scientist, inventor and engineer, who is credited with inventing the first practical telephone.

5.6.

- (1706-1790), an American politician, scientist and inventor, known for his discoveries and theories

.. you use to get money

concerning electricity. Na podstawie: http://en.wikipedia.org

0


Æ

8 . 1.

nie luk (6.1.-6.4.). Zakreśl literę A, B, C albo D. What Is an Atomizer?

An atomizer is a device 6.1.

..... changes a stream of liquid

into a fine spray. Atomizers are 6.2.........

The page you were trying to reach could not be found.

A

for example, in

perfume bottles. Most people use an atomizer at least once a day. However, it is often 6.3.

by another name. Squirt

8 . 2.

bottles, inhalers, cleaning sprays, and perfume bottles 6.4. emit a mist are all atomizers.

I have tried to install the 4.0.1 version but it didn't work. |

Na podstawie: http://www.wisegeek.com/what-is-an-atomizer.htm

6.1. A. who 6.2. A. use 6.3. A. know

B. which

C. than

B. using

C. used

D. -. D. usual

B. known

C. knew

D. knowing

6.4. A. who

B. what

C. witch

D. which

Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę na związki między wyrazami w zdaniu. Do jakich wyrazów odnoszą się zaimki, którymi masz uzupełnić luki? Jaka forma czasownika jest wymagana w pozostałych lukach?

I (0-3) Uzupełnij poniższe minidialogi (7.1.-7.3.), wy bierając spośród podanych odpowiedzi brakującą wy powiedź jednej z osób. Zakreśl literę A, B, C albo D.

8.3.

I

Do not operate the m icrowave oven if it has a damaged cord or plug.

8.4. Do not cover!

[

Risk of overheating

A. This text is part of a kitchen device instruction. 7.1.

X: Pardon? Y: ..... ........

A. Not at all. B. I said, why don’t we have lunch now?

B. This text reports about a problem with a computer program. C. You can see this text on a radiator. D. You can read this information on a plane. E. This text informs about a problem with the access to a web site.

C. I’m sorry. 8.1.

8.2.

8.3.

8.4.

7.2. X: What does 'masher' mean? Y: A. It’s a kitchen utensil, usually used for mashing potatoes. B. I don’t have a masher, sorry. C. It means you have to mash them.

Wskazówka egzaminacyjna Najpierw zastanów się, gdzie możesz zobaczyć poszczególne teksty: na ekranie komputera, na plakacie, w ulotce. Potem spróbuj określić, jaki typ informacji przekazują.

D. I don’t mean it. 7.3.

X: What’s an English word for 'latarka’? Y:

.______________________ ___

A. You mustn’t do it. B. You should give it to him.

0

(0-10) Zepsuło Ci się urządzenie, którego często po


D. What do you mean?

trzebujesz (np. komputer, telefon komórkowy, aparat fotograficzny). Napisz wiadomość do koleżanki/kolegi.

C. Sorry, I have no idea. D. It is something that gives out a light.

Opisz, na czym polega awaria. Wyjaśnij, jakie masz w związku z tym problemy.

Wskazówka egzaminacyjna Zasłoń pytania i spróbuj ułożyć własne, na które reakcją mogą być podane zdania. Postaraj się wyobrazić sobie sytuacje, w których mają zastosowanie.

Poproś o pomoc lub radę. Podpisz się jako XYZ. Postaraj się rozwinąć swoją wypowiedź w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość wiadomości powinna wynosić 50-100 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazania informacji, spójność, bogactwo

(0-4) Przeczytaj teksty komunikatów 8.1.-8.4. Do każdego z nich dobierz odpowiednie zdanie (A-E). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje do żadne

językowe oraz poprawność językowa. Wskazówka egzaminacyjna Znajdź instrukcje obsługi kilku urządzeń w języku angielskim. Wypisz z nich przydatne zwroty.

go komunikatu.


107

week

25

A LEOPARD I CANNOT CHANGE I ITS SPOTS

)

I

GRAMMAR Articles - przedimki

nieokreślony

określony

•a/an - rzeczowniki policzalne w l. poj.

• odpowiednik a/an przy rzeczownikach poli

•the-przy rzeczownikach niepoliczalnych ora;

czalnych w I. mn. oraz przy rzeczownikach

policzalnych w I. poj. i I. mn.

niepoliczalnych Przedimek nieokreślony a/an

Przedimek zerowy

Przedimek określony the

•o jakimś obiekcie po raz pierwszy

• o jakiś obiektach po raz pierwszy

• o jakimś obiekcie po raz kolejny

I've got a new computer.

We've got new computers.

Monica found a wallet on the train. She gave

•o obiekcie ogólnie (np. w defi

• o obiektach ogólnie (np. w definicjach, o cechach

the wallet to the ticket inspector.

nicjach, o cechach przedstawi ciela gatunku)

gatunków)

• o całym gatunku (wszystkich przedsta

Cats are nicer than dogs.

wicielach)

Glasgow is a city in Scotland.

Are snakes the most dangerous reptiles?

They are trying to protect the polar bear.

A lion is a mammal.

• przed nazwami zawodów

• o konkretnych rzeczach i ludziach (rozmówcy

• przed nazwą zawodu

They're lawyers.

His sister is a lawyer. I don't want

• przed nazwami posiłków

I must go to the supermarket.

to work as a baby-sitter.

Ben had fish for lunch.

Mark loved the music at the show.

•w odniesieniu do ilości czegoś,

• przed nazwami instytucji (church, prison, hospital), kiedy • o obiektach unikatowych, jedynych w swoim j

prędkości lub częstotliwości, z jaką coś się dzieje

wiedzą, o czym mowa)

mowa o ich podstawowym przeznaczeniu

rodzaju

Jane has gone to church.

The Earth goes round the Sun.

They cost two pounds a kilo.

• z nazwami przedmiotów szkolnych

Look at the sky! It's going to rain.

Your heart is beating 80 times

I didn'have history yesterday.

•o lokalnych instytucjach

a minute! Mary's got horse riding

• przed wyrażeniami składającymi się z rzeczownika i liczby George went to the post office.

classes twice a week.

May I have this dress in size 38?

• z porami dnia

• zamiast liczebnika one

• w wyrażeniach z wyrazami work, bed, home

I always have coffee in the morning.

John has got two sisters and

I go to bed early.

• gdy mowa o graniu na instrumentach muzy

a brother. It happened a hundred

They start work at seven.

years ago.

Mary finally went home.

Nazwy budynków i znajdujących się tam instytucji często sto suje się wymiennie. Gdy mamy na myśli instytucję, a nie sam budynek (czyli nie miejsce, a funkcję/cel istnienia obiektu), nie stawia się przedimków a/the. Natomiast jeśli chodzi o sam bu dynek, przedimki należy pozostawić. Ann went to school. ALE The contest will be held in a school. Podobnie rzecz się ma z nazwami miejsc i czynności (przedimek

cznych Bob could play the guitar when he was 10.

O tym, czy stosujemy przedimek a czy an, decyduje wymowa wyrazu. A używa się w wyrazach zaczynających się w wymowie od spółgłoski, a an - od samogłoski, nawet jeśli w pisowni jest inaczej. Add an egg to your salad. An elephant eats ■ a lot offresh leaves.

Dan studied philosophy at a university, ALE

(w wymowie na początku jest j) We drove at 120 km an hour. (w wymowie na początku jest a)

zostaje, gdy mamy na myśli miejsce, a pomija się go w kontekście związanej z miejscem czynności). It’s time to go to bed. ALE We have to move the bed.

108

]


Mówimy: on the radio ALE on television.

P rzedim ek the i n a zw y w ła s n e Nazwy własne bez przedimka the

Nazwy własne z przedimkiem the

• kontynentów: Europe, South America • rzek, mórz, łańcuchów górskich, archipelagów, kanałów, pustyń: the • większości państw: Poland, Germany Thames, the Baltic Sea, the Himalayas, the Canary Islands, the English • stanów i regionów państw: Alabama, Cornwall ALE the south of Channel, the Sahara Greece • rodzin: the Browns, the Johnsons • niektórych krajów (jeśli nazwa ma postać liczby mnogiej lub w jej skład • wysp: Sicily, Sardinia wchodzi rzeczownik pospolity np. state, kingdom, federation, republic): the • miast: Edinburgh, Tokyo, ALE the Hague • szczytów górskich i wulkanów: Mount Everest, Mount Etna Netherlands, the United States, the United Kingdom, the Russian Federa •jezior: Lake Erie, Lake Ontario tion, the Republic of Ireland. • stacji, zamków, lotnisk: Victoria Station, Windsor Castle, Luton •grup tej samej narodowości: the Poles, the Scots • muzeów, teatrów, oper, kin, hoteli, restauracji: the Museum ofAncient Greece, Airport • ulic i placów: Baker Street, Roosevelt Square the Lyceum, the La Scala, the Palladium, the Ritz, the Penjab Restaurant

Łerund or infinitiue? Rzeczownik odczasownikowy czy bezokolicznik?___________________________ Czasowniki w języku angielskim, tworząc związki z dopełnieniem wyrażającym czynności, mogą łączyć się z bezokolicznikiem (z lub bez to) lub formą gerund, czyli rzeczownikiem odczasownikowym. Bezokolicznik z to

Bezokolicznik bez to

•z czasownikami modalnymi can, could, may, might, shall, should, will, would, must You couldn’t talk to her. Jane may leave the room now. Ben might be an actor or a writer. We will call the police. Should I stay or should I go? My mum would do it if you asked her. They must finish this exercise. She can’t swim.

• po niektórych czasownikach want, hope, need, plan, learn, expect, try, forget, refuse, decide, promise, offer She hopes to buy a new fa t in June. Did you try to lock the door? Joanna refused to pay the fine. They offered to help us. • po czasownikach would like/prefer/hate/love oznacza jących ochotę na zrobienie czegoś w danym momencie Would you like to have a drink? I’d prefer to walk alone. • po przymiotnikach It's good to see you.

•po czasownikach enjoy, suggest, mind, stop, finish It hasn’t stopped raining yet. Jane suggested going for a pizza. We've just finished doing exercises. • po czasownikach Uke/prefer/hate/love w znaczeniu upodobania w ogóle Mike likes swimming. Joan prefers singing to dancing. I hate gossiping. • po czasownikach złożonych/frazowych oraz przyimkach I'm keen on snowboarding.

ZAPAMIĘTAJ Niektóre czasowniki mogą przyjmować zarówno formy bezokolicznika

She

z to, jak i formę gerund bez różnicy w znaczeniu (np. start, continue).

Przestała rozmawiać.

się, żeby porozmawiać.

I started to walk/walking. Zacząłem iść.

Mark remembers closing

Mark always remembers to close

W przypadku innych czasowników (np. stop, remember) znaczenia

the door. Mark pamięta,

the door. Mark zawsze pamięta,

zdań mogą się różnić.

że zamykał drzwi.

żeby zamykać drzwi.

Adjectives ending with -ing and -ed przymiotniki zakończone na -ing oraz -ed Przymiotniki mogą przybierać różne końcówki i formy.

talking. ALE

She stopped to talk. Zatrzymała

Months and seasons - miesiące i pory roku SPRING

SUMMER

AUTUMN

Właśnie one decydują o różnicy w znaczeniu. Tak często jest


Q

LANGUAGE

stopped

« A

w przypadku przymiotnika zakończonego na -ed (opisującego stan/uczucia) i zakończonego na -ing (nazywającego cechy). This book is so boring! Ta książka jest taka nudna! I’m bored with this book. Jestem znudzony tą książką. I

Przymiotnik

Znaczenie

Przymiotnik

Znaczenie

(z -ing)

(z -ed)

interested

zainteresowany

interesting

interesujący

excited

podekscytowany

exciting

ekscytujący

surprised

zaskoczony

surprising

zaskakujący

exhausted

wyczerpany

exhausting

wyczerpujący

terrified

przerażony

terrifying

przerażający

embarrassed

zażenowany

embarrassing

żenujący

astonished

zdumiony

astonishing

zdumiewający


March

June

September

December

April

July

October

January

May

August

November

February

Nazwy miesięcy piszemy wielką literą!

109

If j / J ŚWIAT PRZYRODY



(0-10) Uzupełnij luki w zdaniach (1.1.-1.10.) odpowied

K:

Yes, please do. I’ll look forward to 3.8.

S:

OK. Thank you for 3 9......................

(hear) from him. (call). We’ll 3.10....................... (talk) again next week.

K:

Fine. Bye for now.

S:

Goodbye.

nimi przedimkami: a, an, the lub przedimkiem zero wym (-). (0-9) Przeczytaj tekst i uzupełnij luki 4.1.-4/ 1.1. .............. Nile is the longest river in the world.

Potrzebne dane odczytasz z ilustracji.

1.2. It's the most beautiful place in .............. world. 1.3. Mark’s wearing.............. new shirt.

The first thermometer shows

1.4. Would you lik e............. orange?

35 degrees 4.1................ zero

1.5. The bank is in ...............Bankside Road.

and it looks like it’s going to

1.6. Come in - ..............water is so warm!

4.2.................. .. On the next

1.7. It’s ..............old house and needs some work.

thermometer it's 4.3.............

1.8. I go to

bed before 11 p.m.

degrees and the picture shows

1.9. Turn o ff............. lights when you leave.

4.4.............. weather. The green

1.10. They go t o

thermometer

church every Sunday.

4.5

ś

tk

I

»

-------------------------------------------------------------(0-10) W podanych zdaniach (2.1.-2.10.) zakreśl właściwą formę czasownika.

shows

o

°F

:\ *Q

almost

O

*

degrees Fahrenheit

à

which means 4.6.................... degrees centigrade. Looks like we can expect 4.7. weather. The last thermometer presents hot, 4.8. temperature - forty-five degrees 4.9................ zero!

2.1. We managed to arrive / arrive 10 minutes before you. 2.2. We asked Margaret repeating / to repeat her speech. 2.3. I used to get /getting up at 6.

(0-7) Przeczytaj tekst, z którego usunięto siedem wy

2.4. I am used to get / getting up early.

rażeń. Wpisz w luki (5.1.-5.7.) litery, którymi ozna

2.5. Mike spends a lot of time play / playingbasketball.

czono brakujące wyrażenia (A-H). Uwaga! Jedno wy

2.6. Why should they do / doing this?

rażenie zostało podane dodatkowo i nie pasuje do

2.7. I am looking forward to hear / hearing from her soon.

żadnej luki.

2.8. I am glad seeing /to see you. 2.9. Give up smoke / smoking, please.

David de Rothschild is an adventurer, an environmentalist

2.10. It is difficult for me learning /to learn languages.

5.1.

He has travelled across Antarctica, set a speed

record crossing the Greenland ice cap, and reached 5.2

_

with hungry polar bears 5.3.____ _ (0-10) Przeczytaj dialog. Uzupełnij luki (3.1.-3.10.) bezo

Now he’s getting ready for his next adventure: sailing to

kolicznikami lub formami gerund (z końcówką -ing)

Australia in a boat made from 5.4. ....... I He spends his days

utworzonymi od czasowników podanych w nawiasach.

working in San Francisco on his challenging project to create a catamaran sailboat 5.5........

.If

all goes as planned, he

Secretary:

Good morning, Mr Layland’s office. How can

will set off from San Francisco and sail 11,000 miles (17,703

I 3.1...................... (help) you?

kilometers) to Sydney, Australia.

Katherine:

Hello, I’d like3 .2 .______________ (speak) to

It is a project that he 5.6.

Mr Layland please.

industry. The scientists and engineers have created a process

S:

Who’s calling?

K:

Katherine Mullan, from theBoston office.

S:

I’m afraid Mr Layland is notfree thisweek. He tried

that will 5.7. I wonder if

_

the whole boat making

in a whole new way about how boats are

made and how to use plastic rubbish.

I could 3.3...................... (meet) him this week? 3.4

(reach) you by phone several times

Na podstawie: http://kids.nationalgeographic.com/kids/stories/peopleplaces/ interview-with-david-de-rothschild

last week, but you were in Washington. K: S:

Yes, I’m sorry. I remember 3.5...................(ask) him to call

A. hopes will change

E. following him

me, but I forgot 3.6....................(tell) him I’d be away.

B. and an explorer

F. the North Pole

Perhaps I can ask him 3.7....... ...

C. recycled plastic bottles

G. called Plastiki

D. get people thinking

H. old papers

because he’s free next week.


(call) you

(0-3) Usłyszysz wypowiedź o tym, co pewna rodzina

8.1.

The weather may change suddenly.

P

F

8.2.

You can choose a difficult route if you aren't a beginner.

P

F

8.3.

You should take some equipment to protect you from the sun and rain.

P

F

A. no car. B. an eco-friendly car.

8.4.

Jeans don't stay wet for a longtime.

P

F

C. one car.

8.5.

Your jacket shouldn’t protect you from wind.

P

F

robi dla ochrony środowiska naturalnego. Na pod stawie informacji zawartych w nagraniu w zadaniach 6.1.-6.3. z podanych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C. 6.1. The family has

6.2. Which is the best illustration for the text? A.

Wskazówka egzaminacyjna Przed wysłuchaniem nagania podkreśl w podanych zdaniach informacje, na których musisz się skoncentrować. Uważaj na różnice znaczeniowe w czasownikach modalnych.

B.

f c k r / r l Ti '

(0-5) Przetłumacz na język angielski podane w nawia sach fragmenty, tak aby otrzymać logiczne i grama

6.3.

tycznie poprawne zdania. Wymagana jest pełna po

Which activity was not mentioned?

A. Saving water.

prawność ortograficzna wpisywanych fragmentów

B. Waste sorting.

zdań. Uwaga! W każdą lukę możesz wpisać maksy

C. Efficient energy use.

malnie pięć wyrazów.

Wskazówka egzaminacyjna Wynotuj usłyszane hasła związane z ochroną środowiska. Zastanów się, jakie jest główne przesłanie każdej wypowiedzi.

9.1. Jane suggested (pójście na pizzę) _ 9.2. Henry forgot (wysiać listó w ). 9.3.

Do you enjoy (podróżować) ..

(0-6) Przeczytaj tekst. Spośród wyrazów podanych 7.1.-7.6. Wpisz odpowiednią literę (A-H) obok nume ru każdej luki. Uwaga! Dwa wyrazy zostały podane dodatkowo i nie pasują do żadnej luki.

A.

1warmest

D.

1colder

G.

I country

Tomorrow tiful, 7.2.

7.1.

B.

1strainy

1E- i f°ggy H.

we're

C-

1sunny

T-

1north

higher

expecting

. him,

9.4. I (planowałam pom óc)....... but he didn’t want it. 9.5. Joanna (odmówiła zapłaty) ..

..the fine.

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie, po których czasownikach występuje forma gerund, a po których bezokolicznik.

(0-10) Twoja klasa wyjechała na zieloną szkołę. Napisz beau

pocztówkę do kolegów i koleżanek ze szkoły w Anglii.

weather all over the London is going to be the 7.3.

place -twenty-eight degrees. Twenty-

Opisz okolicę, w której jesteście.


w ramce wybierz te, które poprawnie uzupełniają luki

Napisz, jaka jest pogoda.

-six degrees in Cornwall and twenty-five in

Zaproponuj wspólną pracę nad projektem dotyczącym

the 7.4. ....... of England. A bit 7.5. ......... in

ochrony przyrody.

Scotland - from twenty to twenty-two degrees. In Northern Ireland the temperature


will be a bit 7.6..........: twenty-three degrees.

w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość pocztówki

Wskazówka egzaminacyjna Zasłoń wyrazy w ramce i spróbuj zgadnąć, jaki wyraz powinien znaleźć się w każdej luce. Posłuż się mapą.

(0-5) Usłyszysz nagranie z poradami dotyczącymi walking holidays. Zdecyduj, które ze zdań 8.1.-8.5. są zgodne z treścią nagrania (P - prawda), a które nie (F - fałsz). Zakreśl literę P albo F.


powinna wynosić 50-100 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazania informacji, spójność, bogactwo językowe oraz poprawność językowa. ' Wskazówka egzaminacyjna Zanim zaczniesz pisać pocztówkę, zastanów się razem z kolegami i koleżankami, jaki projekt chcielibyście wspólnie zrealizować. Jakie konkretne działania moglibyście zaproponować kolegom z Anglii? Możesz poszukać informacji o projektach poświęconych ochronie przyrody np. w serwisie eTwinning.

111

ONE SWALLOW DOESN’T MAKE A SUMMER

&

GRAMMAR Passive voice - strona bierna ► strona czynna - aktywność podmiotu (wykonującego czynność), nacisk na wykonawcę czynności


zaimek pytający +forma to be w odpowiednim czasie + podmiot + past participle When was a beautiful song performed (by Alicia)? It was performed at the beginning of the show. How often are oranges grown here (by local farmers)? They are grown here every year.

pytanie o podmiot

who/what +forma to be w odpowiednim czasie w 3 os. 1. poj. + podmiot + past participle What was performed (by Alicia) at the beginning of the show? A beautiful song. What is grown (by local farmers) every year? Oranges.

określenia

by + wykonawca czynności A beautiful song was performed by Alicia at the beginning of the show. The biggest oranges are grown by local farmers every year.

► strona bierna - bierność podmiotu (na którym wykonywana jest czynność), nacisk na samą czynność STRONA BIERNA

OPERATOR B E W ODPOWIEDNIM CZASIE

zastosowanie ► wyrażanie czynności, której wykonawca jest nieistotny The parcel will be delivered tomorrow. Paczka zostanie dostarczona jutro. ► o czynności, której wykonawca jest nieznany Yesterday my car was stolen. Wczoraj ukradziono mi samochód. ► gdy informacją nadrzędną jest zjawisko lub sytu acja, choć wykonawca jest istotny Penicillin was discovered by Alexander Fleming. Penicylina została odkryta przez Alexandra Fleminga.

twierdzenie

podmiot + forma to be w odpowiednim czasie + past participle A beautiful song was performed (by Alida) at the beginning of the show. The biggest oranges are grown (by local farmers) every year.

przeczenie

podmiot + forma to be w odpowiednim czasie + not +past participle A beautiful song was not performed (by Alicia) at the beginning of the show. The biggest oranges are not grown (by local farmers) every year.


forma to be w odpowiednim czasie + podmiot + past participle Was a beautiful song performed (by Alicia) at the beginning of the show? Yes, it was. No, it wasn't. Are the biggest oranges grown (by local farmers) every year? Yes, they are. No, they aren't. Schemat orze

Zakres użycia strony biernej jest szerszy w języku angielskim niż w polskim. Monica was paid 20 euros per hour for her holiday job. Monice płacono 20 euro za godzinę za pracę wakacyjną. (Dosłownie: Monika była płacona 20 euro za godzinę). Konstrukcje w stronie biernej są charakterystyczne także dla języka formalnego.

Zmiana strony czynnej na bierną nie powoduje zmiany samych wyrazów, ale zmienia się ich funkcja (pełnią funkcję innych części zdania). STRONA CZYNNA

STRONA BIERNA

podmiot

dopełnienie

orzeczenie w formie czynnej

orzeczenie w formie biernej (forma to be + past participle)

dopełnienie

podmiot

Mary

cooked

podmiot

orzeczenie

dopełnienie

Yesterday's dinner

was cooked

by Mary.

Strona czynna

yesterday's dinner.

Strona bierna

czenia w stronie biernej

Present Simple am/is/are + past participle

Music companies record many songs every mouth. Many songs are recorded by music companies every Firmy muzyczne nagrywają wiele piosenek co month. Wiele piosenek jest nagrywanych przez firmy miesiąc. muzyczne co miesiąc. This music company records at least one album At least one album a year is recorded by this music a month. Ta wytwórnia muzyczna nagrywa co company. Przynajmniej jeden album miesięcznie jest najmniej jeden album miesięcznie. nagrywany przez tę wytwórnię płytową.

Present Perfect

has/have been + past participle

Christina has recorded her new hit recently. Chris tina nagrała ostatnio nowy przebój.

Past Simple

was!were + past participle

He recorded a song as a birthday gift for his His song was recorded as a birthday gift for his mother. Nagrał piosenkę jako prezent na urodziny mother. Jego piosenka została nagrana jako prezent swojej matki. urodzinowy dla jego matki.


Christina’s new hit has been recorded recently. Nowy przebój Christiny został nagrany ostatnio.

Past Simple

was/were + past participle

Last year our class recorded a few songs for a mu sic competition. W ubiegłym roku nasza klasa nagrała kilka piosenek na konkurs muzyczny.

Last year a few songs were recorded by our class for a mu sic competition. W ubiegłym roku kilka piosenek zostało nagranych przez naszą klasę na konkurs muzyczny.

Future Simple

will be + past participle

The band will record a new album next year. Zespół nagra nowy album w przyszłym roku.

A new album will be recorded by the band next year. Nowy album zostanie nagrany przez zespół w przyszłym roku.

czasowniki modalne

be + past participle

You should inform your parents as soon as possible. Powinieneś poinformować rodziców tak szybko, jak to możliwe. They must do it immediately. Oni muszą to zrobić natychmiast. We can paint these walls even in one day. Możemy pomalować te ściany nawet w jeden dzień.

Your parents should be informed as soon as possible. Twoi rodzice powinni zostać poinformowani tak szybko, jak to możliwe. It must be done immediately. To musi być zrobione natychmiast. These walls can be painted even in one day. Te ściany mogą zostać pomalowane nawet w jeden dzień.

Sentences w ith tw o o b je cts in pa ssive - zd a n ia z d w om a d o p e łn ie n ia m i w s tro n ie b ie rn e j Zdania z dwoma dopełnieniami ^

mają w stronie biernej dwa

warianty, gdyż podmiotem może stać się zarówno dopełnienie bliższe, jak i dopełnienie dalsze. j r o f l m m u .iim T Ł

They gave Harry a very funny novel. podmiot

■

» m

u »

dopełnienie

Harry

was given

a very funny novel.

A very funny novel

was given

to Harry.

Jane will lend Helen an evening dress. Helen will be lent an evening dress. An evening dress will be lent to Helen.

It is said th a t... - m ó w i się, że... Stronę bierną wykorzystuje się w konstrukcjach bezosobowych prezentujących powszechną opinię, przekonanie lub krążące pogłoski, w których zasadniczo nie da się wskazać podmiotu. It is said that Mary got married in secret. Mówi się, że Mary wyszła w tajemnicy za mąż. Mark is believed to be the strongest man in his class. Panuje prze konanie, że Mark jest najsilniejszy w klasie. We are thought to have a lot o f money which is not true. Wszyscy myślą, że mamy dużo pieniędzy, co nie jest prawdą.

9

LANOUAOE

Notices and public signs - napisy i znaki w miejscach publicznych

Uneven surface. Nierówna powierzchnia. Beware of pickpockets. Uwaga na kieszonkowców. Fragile. Ostrożnie, delikat nie. (np. na paczce) Mind the gap/step. Uwaga na przerwę/stopień. Caution, wet floor. Uwaga, mokra podłoga.

Out of order. Zepsute. No vacancies. Brak wolnych miejsc. Surveillance cameras in use. Kamery przemysłowe w użyciu. No change given. Nie wydajemy reszty, (tzn. trzeba mieć odliczoną kwotę) Sold out. Wyprzedane. Sales. Wyprzedaż. Coming soon! Już niedługo, (np. na ekranie)

USEFUL EXPRESSIONS

No smoking/parking/exit/fishing/photograEnter the other side. phy/cycllng. Nie palić/parkować/wychodzić/ Wejście z drugiej strony. Please queue the other side. łowić ryb/robić zdjęć/jeździć na rowerze. Do not lean out of the window. Nie wychylać Kolejka po drugiej stronie. się przez okno. Keep right/left. Trzymaj się Do not leave your bags unattended at any prawej/lewej strony. times. Nie zostawiać bagażu bez opieki. Keep off the grass. Nie Do not disturb. Nie przeszkadzać. deptać trawników. Do not feed the animals. Nie karmić zwierząt. Silence. Cisza. No dogs allowed. Psom wstęp wzbroniony. Keep clear. Nie zastawiać.

9

Natural phenomena - opisywanie zjawisk naturalnych There was a landslide in Kalabria last spring. Many people were injured. The hurricane destroyed many huts. Many animals drowned in the flood. Last volcanic eruption happened in 2003. My older brother survived the avalanche in the Tatra Mountains. All charities helped them to fight the famine.


Zeszłej wiosny była lawina błotna w Katabrii. Wielu ludzi zostało rannych. Huragan zniszczył wiele chat. Mnóstwo zwierząt utonęło w powodzi. Ostatni wybuch wulkanu miał miejsce w 2003 r. Mój starszy brat przeżył lawinę w Tatrach. Wszystkie organizacje charytatywne pomagały im walczyć z głodem.

113

week

26 ‘ A

O

ŚWIAT PRZYRODY Przed rozwiązaniem zadań przypomnij sobie niezbędny zestaw słownictwa.

0

(0-4) Przekształć podane zdania ze strony czynnej na bierną.

3.1.

0

(0-9) Wpisz podane w ramkach wyrazy w odpowied

«

Paul offered Mike a holiday job.

3.2. Mr Clarke will show slides to students.

nie pola. Do każdej kategorii dopisz po trzy własne przykłady. W razie potrzeby skorzystaj ze słownika. PLANTS

3.3. Jill has sent a postcard to Melanie. 3.4. Students buy millions of books every year.

tulip • grass • daisy • Christmas tree • palm • rose •oak • bush •cactus • pine •daffodil Flowers

Trees

Other

0

(0-4) Uzupełnij luki w zdaniach (4.1.-4.4.) podanymi w ramce czasownikami w stronie biernej. Pamiętaj, aby użyć właściwego czasu. cause • destroy • grow • recycle

4.1. Los Angeles _......................

ANIMALS bat • bear • bee • butterfly •carp • crocodile • duck •eagle •frog • hamster • herring • lizard • parrot • pigeon •salamander •salmon • sardine •snake •tiger • wasp •whale Mammals

Birds

I

Fish

by an earthquake In 1906. 4.2. Two tons of p ap e r_______ .

in the factory,

4.3. Rice _____________________

ju s t

in China.

4.4. Lung cancer by smoking cigarettes.

(0-1) Usłyszysz wypowiedź na temat pewnego zwie rzęcia. O którym z przedstawionych na zdjęciach Reptiles

0

Amphibians

(0-5) Uzupełnij luki w zdaniach (2.1.-2.5.) czasowni kami w odpowiedniej formie, tak aby utworzyć zda nia w stronie biernej. Wykorzystaj czasowniki poda ne w nawiasach.

2.1. Almonds (g ro w )............. .........

in Spain, Italy,

Portugal and Morocco. for fur. 2.3. How much glass (recycle) every year? 2.4. I think animals shouldn’t (keep) in zoos. 2.5. Our oldest street tree (save) .....

from the

chop after an intervention from the local council.


0 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5.

2.2. A century ago, koalas (hunt) .....

114

zwierząt jest mowa? Zakreśl literę A, B albo C.

Insects

(0-7) Dopasuj do początków zdań (6.1.-6.7.) właściwe zakończenia (A-G).

84% of a raw apple and 96% A pineapple is Peanuts are Onions contain Americans eat more bananas 6.6. An arabica tree can produce 6.7. Bananas die

A. a mild antibiotic. B. up to 12 pounds of coffee a year. C. than any other fruit. D. of a raw cucumber is water. E. beans. F. after fruiting. G. a berry.

»

A. Spotty is simply wonderful and easy-going kitten. She’s

(0-3) Usłyszysz opowieść Teda na temat jego waka cji. Na podstawie informacji zawartych w nagraniu

very friendly, outgoing and playful. She loves chasing toy mouse or paper balls.

w zadaniach 7.1.-7.3. z podanych odpowiedzi wybierz

B. Bobby is a really cute long-haired hamster. He's rather old

właściwą. Zakreśl literę A, B albo C.

and needs a warm and cosy home to keep him comfortable. 7.1.

C. Max is a very active and social dog. He needs proper

What was the weather like? A.

exercise. You should spend several hours a day with him.

B.

Max loves long trips and playing in the park. D. Sandy is a very quiet and reasonable turtle with a beautiful

a

shell. He likes sliced carrots, apples and boiled eggs. Remember, turtles don’t enjoy going for walks or being handed!

7.2. Which sport does Ted like? A.

Wk*

B.

"

iff

'è

Wskazówka egzaminacyjna Przeczytaj poszczególne wypowiedzi i wypisz jak najwięcej zwierząt odpowiednich dla danej osoby. £*■


k

nia. Wpisz w luki 9.1.-9.4. litery, którymi oznaczono

il

brakujące zdania (A-E), tak aby otrzymać logiczny i spójny tekst. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane

7.3. What happened to the village? A.

dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki.

B.

What Is Global Warming? Global warming is the rise in temperature of the earth’s atmosphere. 9.1.

The earth is naturally warmed by rays

(or radiation) from the sun, which pass through the earth’s atmosphere and are reflected back out to space again. The

Wskazówka egzaminacyjna Nazwij zjawiska i czynności przedstawione na zdjęciach. Przed wysłuchaniem nagrania spróbuj krótko opisać każde zdjęcie.

atmosphere’s made up of layers of gases, some of which are called 'greenhouse gases’. 9.2. _ _ This lets some of the rays back out of the atmosphere, keeping the earth at the right temperature for animals, plants and humans to survive (60°F/16°C). 9.3.

But if extra greenhouse gases are

(0-3) Przeczytaj wypowiedzi trzech osób (8.1.-8.3,),

made, the thermal blanket gets thicker and too much heat is

które chcą adoptować zwierzę, oraz opisy czterech

kept in the earth's atmosphere. That's when global warming's

różnych zwierząt czekających na adopcję (A-D). Do

bad. 9.4. ....... It happens as a result of burning coal and

każdej osoby dopasuj zwierzę, które najbardziej by jej

petrol, known as ‘fossil fuels', cutting down of forests and

odpowiadało. Wpisz odpowiednią literę obok numeru

animal waste which lets off methane.

każdej osoby. Uwaga! Jedno zwierzę zostało opisane dodatkowo i nie pasuje do żadnej osoby.

Na podstawie: http://news.bbc.co.uk/cbbcnews/hi/find_out/guides/world/ global_warmmg/newsid_1575000/1575441.stm

8 . 1. A. Greenhouse gases are all natural gases, but extra greenhouse gases can be made by humans.

I would love to have a pet, but I'm allergic to fur.

B. So some global warming is good. C. It's said that by the time a baby born today is 80 years old, the world will be 6 and a half degrees warmer than it is

8 .2 .

now. D. They’re mostly natural and make up a kind of a thermal

I don’t like long walks, but I would like my pet to enjoy playing with me and being cuddled. I don’t want to keep my pet in a cage or a tank.

blanket over the earth. E. Other possible effects of the global warming include extreme weather changes.

8.3.

Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę na spójniki. Mogą podpowiedzieć, czy usunięte zdanie jest kontynuacją myśli, przeciwstawieniem, wnioskiem itp.

I spend a lot of time outdoors. I like long walks, but I feel a bit lonely and I think a pet could keep me company.


I

I

115

BIRDS OF FEATHER FLOCK TOGETHER

GRAMMAR P a s t P e rfe c t PAST PERFECT

zastosowanie

■ ¡R lftR V T T IV r a

m

► wyrażanie czynności, która odbyła się (została ukończona) przed jakąś inną czynnością przeszłą The postman fin a lly delivered me the parcel. Before that he had delivered letters to all my neighbours. Listonosz w końcu dostarczył mi paczkę. Wcześniej dostarczył listy do wszystkich moich sąsiadów* Mark phoned Jessica at 10 but she had already gone to London. Mark zadzwonił do Jessiki o 10, ale wyjechała już do Londynu. When Meg arrived, M ike had already left. Kiedy Meg przyjechała, Mark już poszedł. ► mówienie o sytuacji, która miała miejsce i efekt w przeszłości Bob had broken his right hand, so he couldn't sign docum ents fo r alm ost a month.

Bob złamał swoją prawą rękę, więc przez miesiąc nie mógł podpisywać dokumentów. budowa

schemat


twierdzenie

podmiot +had + past participle

Jessica had lived in Spain before she moved to Venezuela. Before the revolution broke out, soldiers had stayed in barracks. When we arrived at the car park, we saw that someone had stolen our car.

przeczenie

podmiot + had + not + past participle

The Browns had not lived there before. They hadn’t had ice cream before they ordered dinner. Our teachers hadn't brought the tests before we entered the classroom.


had + podmiot + past participle

Had Maggie met Paul before she went to university? Yes, she had. No, she hadn’t. Had they lived in Paris before? Yes, they had. No, they hadn’t. Had you bought that house before you moved in? Yes, we had. No, we hadn’t.


zaimek pytający + had + podmiot + past participle

Why had you been to Mark’s place before you visited me? 1wanted to ask him to join us.

pytanie o podmiot

who/what +had + podmiot + past participle

określenia czasu

before, after, already, for, since, by the time

What had Monica done before she arrived? She had bought some snacks for the party before they closed the shops. Why had you switched off the alarm before you went out? 1was afraid the dog could sound it. • Who had opened the window before we went out? Probably Mark had. It’s always too hot for him. What had destroyed half of the village before we came back? The tornado had. It hit this area

two days ago. Peter and Margaret had planted all the trees before they built the house. After 1had got my pocket money, 1bought a new book. They had already left by 8 p.m. W zdaniach złożonych mówiących o prz
t T T T t f lt S T IŁ wA«lisp»rwiWr

Past Simple lub (rzadziej) Past Continuous. Nie otyczy to sytuacji relacjonowania wydarzeń następującyich jedno po drugim. Wówczas w obydwu zdaniach używamy Pa st Simple Ą ni

Forma past participle jest stała, co oznacza, że czasownik ma taką formę także w pytaniach i przeczeniach,

Relative clauses in Past Perfect - zdania podrzędnie złożone w czasie Past Perfect_________________ Czas Past Perfect najczęściej występuje w zdaniach złożonych czasowych (wskazujących na uprzedniość jakiejś czynności lub sytuacji) oraz przyczynowych (wskazujących na po wód wykonania jakiejś czynności w przeszłości). I found my wallet where I had left it. Znalazłem portfel tam, gdzie go zostawiłem. I received a letter from a man I had known in New York. Dostałam list od mężczyzny, które go znatam w Nowym Jorku. They told me that they had lost their way. Powiedzieli, że zabłądzili. When I opened an envelope I saw that someone had already read the letter. Kiedy otwarłam kopertę, zorientowałam się, że ktoś już czytał list. He had no cash because he had spent every penny before he arrived here. Nie miał przy so bie gotówki, ponieważ nim przyjechał, wydał wszystko co do centa.


9

LANOUAOE

Compound adjectiues - przymiotniki złożone

Przymiotniki złożone często opisują czyjeś zachowanie, wygląd lub usposobienie. Składają się z dwóch, rzadziej trzech wyrazów

Przymiotniki złożone przeważnie pisane są z łącznikiem, ale zdarza

niekoniecznie będących przymiotnikami, ale łącznie pełniących

się też pisownia oddzielna.

funkcję przymiotników. Przymiotniki złożone liczebnik z rzeczownikiem w I. poj.

przymiotnik + gerund

przymiotnik + past participle

twenty-dollar fine •five-year-old boy •two-star

easy-going •good-looking

hotel •three-hour delay •two-minute walk

•odd-looking • right-thinking • left/right-handed •well-known

well-paid •badly-behaved • badly-dressed

Margaret forgets things easily. She’s absent-minded.

I can't afford a first-class ticket.

The arrival hall was air-conditioned.

They're a world-famous group.

brand-new •full time • second-hand

Is sugar-free gum really good for your teeth?

Abbreviations - skróty W języku angielskim często spotykamy skróty. Niektóre wymawiane są jak wyrazy np. AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome), inne literowane np. EU. Popularne skróty angielskie

Mr

pan

VAT

podatek VAT

Mrs

pani (mężatka)

WWW

strona internetowa

Ms

pani (ogólnie)

MP

członek parlamentu

etc.

i tak dalej

ID

dowód tożsamości

e.g.

na przykład

PC

komputer osobisty

i.e.

to jest

St

ulica/święty

CV

życiorys

PM

premier

ISP

dostawca Internetu

PTO

przewróć kartkę

UN

Organizacja Narodów Zjednoczonych

Dr

doktor

BBC

British Broadcasting Corporation

IRA

Irlandzka Armia Republikańska

SITUATIONS

9

At the police station - na posterunku policji


What does... stand for?

...stands for...

What does... stand for?

Police officer: Yes, madam. What can I do for you? Ms Jones: My motorbike has been stolen. Police officer: Are you sure? Perhaps you've just forgotten where you parked it. It happens quite often, you know. Ms Jones: No, it’s been stolen. I parked it in the car park in front of the supermarket and now it’s gone. Police officer: Then I’d better take some details. Can you describe your motorbike, please? Ms Jones: Yes, it's a black Honda VTX1800N. Police officer: And the registration number? Ms Jones: It’s BCA4587JY. Police officer:... JY. And you parked it in front of the supermarket. Which one and what time? Ms Jones: It was Tesco in Green St, around 11.20. Police officer: And what time did you return to the car park? Ms Jones: I wasn’t long. After twenty minutes, I think. Police officer: So it was about 11.40. Well, madam, we'll do our best to find your motorbike. Now please fill in this form with your name, address and telephone number.


I

I

117

week

27

118

| ŻYCIE SPOŁECZNE

2.5. The burglar (hoi need) ...


to break the window the door.

because John (not lock) ..


2.6. I told you that I (hear)...

never

about

it before. (0-10) Wybierz poprawne dokończenia zdań

9

(1.1.-1.10.). Zakreśl literę A albo B. 1.1. Jackie passed her maths exam because

(0-15) Przeczytaj {ekst. Uzupełnij luki (3.1.-3.15.) for mami Past Simple lub Past Perfect czasowników wy branych z ramki.

A. she had worked hard all term.

B. she worked hard all term.

be •offer • cost • never be • decide • start • decide • want • be shocked • not tell ■go •study • never come • write • save

1.2. Henry didn’t get wet when it rained because A. he had bought an umbrella. B. he hadn't bought an umbrella.

When I 3.1................... 20 years old I 3.2....................to spend

1.3.1

some time in Australia. I 3.3.................... anybody until I 3.4.

missed the train yesterday because

A. the alarm clock didn’t ring.

.................enough money. The ticket 3.5....................a fortune!

B. the alarm clock hadn't rung.

My mum and dad 3.6.

1.4. The famous sprinter was banned from athletics for three years

abroad. But I 3.8.................... to my penfriend Kate in Sydney

because

, because we 3.7. ............

and she 3.9................... to help me. I 3.10..................... to see

A. he had taken illegal drugs.

her and the Australian wildlife. My English was really good as

B. he took illegal drugs.

I 3.11................... hard at school. But before I 3.12.................. _

1.5. I told Greg I didn’t want to go to the cinema because

to write to Kate, it 3.13.................... to my mind that I could go

A. my mum had fallen ill.

to Australia on my own. But after I 3.14.................. ..to buy the

B. my mum has fallen ill.

ticket, everything 3,15.................... smooth!

1.6. The kitchen was flooded because A. Mike had forgotten to turn off the tap. ś

B. Mike hadn't forgotten to turn off the tap.

t

1.7. I didn’t recognize Jessica at all at the fancy dress party

kI

-------------------------------------------(0-7) Dopasuj wyrazy (A-G) do definicji (4.1.-4.7.). Wpisz odpowiednią literę obok numeru każdej

because

definicji.

A. she put on a strange mask. B. she had put on a strange mask.

A.

1.8. He didn’t do his homework because he

D. a prisoner

A. has forgotten about it.

G. to burgle

to smuggle

B. a pickpocket

C. arson

E. a shoplifter

F. a terrorist

B. had forgotten about it. 1.9. The exam was over when we were leaving. We

4.1......... - a thief who steals from pockets

A. had answered all the questions.

4.2

-to break into someone's house and steal from it

B. answered all the questions.

4.3

- a person who steals from shops

1.10. We made our reservation after we

4.4.........- a person who stays in prison

A. had checked the information.

4.5

-to bring something illegally into a country

B. checked the information.

4.6

-th e act of setting someone’s property, for example a house, on fire

4.7......... - a person who uses violence to achieve political goals (0-6) Uzupełnij luki w zdaniach (2.1.-2.6.) odpowied nią formą czasów Past Simple lub Past Perfect cza sowników podanych w nawiasach.

•

m ----------------------------------------(0-1) Usłyszysz wypowiedź na temat pewnego podej rzanego. O którym z przedstawionych na zdjęciach

2.1. When we (come) ................. into the room, we (see) .................that somebody (be) .................... there before. 2.2. She (have) ................. no money because she (spend) ................ everything before she (come) ................ here. 2.3. When I (arrive)

atthe

station I (see)....

that the train (leave) ................. already .................. 2.4. Mark (learn) ................. to England.

język angielski | repetytoriom

English before he (go)

mężczyzn jest mowa? Zakreśl literę A, B albo C.

9

8.1. The best title for the text would be (0-3) Usłyszysz wypowiedź nastolatki opisującej sytu

A. Gold Found in Alaska.

ację, której była świadkiem. Zdecyduj, które ze zdań

B. Alaska Experiences Second Gold Rush.

6.1.-6.3. są zgodne z treścią nagrania (P - prawda),

C. 19th Century Gold Rush. 8.2. Since 2008 the number of Nome’s inhabitants

a które nie (F - fałsz). Zakreśl literę P albo F.

A. has decreased. 6.1.

The speaker witnessed pickpocketing and shoplifting.

6.2.

The blonde boy assaulted a person and demol ished public property.

P

F

B. has increased. C. has remained stable.

P

F

8.3. it is true that A. the Gold Rush in the 1890s caused recession.

6.3. The witnesses didn’t react to what was happening.

P

F

B. people from all over the world are coming to Nome. C. people started arriving to Nome after the crisis had begun.

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, na czym mogły polegać wykroczenia wymienione w zdaniach. Jakich wyrażeń i zwrotów możesz się spodziewać przy ich opisie?

(0-5) Przeczytaj tekst. Spośród wyrazów podanych w ramce wybierz te, które poprawnie uzupełniają luki 7.1.-7.5. Wpisz odpowiednią literę (A-F) obok numeru

Wskazówka egzaminacyjna Znajdź wyrazy bliskoznaczne do słów: increase, decrease, crisis. Podkreśl w tekście fragmenty odnoszące się do podanych zdań.

*

(0-4) Przeczytaj tekst. Uzupełnij go, wpisując w każ dą lukę (9.1.-9.4.) jeden wyraz z ramki w odpowied niej formie, tak aby powstał spójny i logiczny tekst.

każdej luki. Uwaga! Jeden wyraz został podany do

Wymagana jest pełna poprawność gramatyczna i or

datkowo i nie pasuje do żadnej luki.

tograficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! Jeden w y raz został podany dodatkowo i nie pasuje do żad

|A.

| drunk

B.

[ d!

I charged

E.

C.

I heard

had

arrested

nej luki.

faces draw

steal

commit

thief

witness

Dumb and Dumber?

Two men at Xwenji Bay broke into a dive truck and

You have probably 7.1......... a lot of stories about brainless

9.1....................money, mobile phones and a watch whilst divers

criminals. Quite recently a Scottish burglar left his dogatthe crime

were in the water. Despite the area being busy with tourists and the

scene and another one in Ipswich fell asleep duringthe robbery.

truck being locked and secured, the 9.2..................... managed to

in Crane City, Iowa, USA,

gain access to the vehicle without 9.3......................any attention

after they were spotted trying to break into a flat. They decided

to themselves. The theft has been reported to the police and any

to draw beards and masks on their 7.3

9.4..................... are being urged to come forward.

Not long ago two men were 7.2

using a permanent

marker pen trying to hide their identities. Unsurprisingly, Mr Jonas, 21, and Mr Melluan, 22, were identified and arrested after the police had stopped their car. Both men, nicknamed ‘dumb

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jaka część mowy powinna znaleźć się w każdej luce. Dla ułatwienia możesz wpisać brakujące wyrazy po polsku.

and dumber’, were 7.4.........with attempted burglary. Mr Melluan was also charged with 7.5

driving.

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jaka część mowy powinna znaleźć się w każdej luce.

(0-4) Uzupełnij zdania 10.1.-10.4., wykorzystując poda ne w nawiasach wyrazy w odpowiedniej formie. Nie należy zmieniać kolejności podanych wyrazów, trze

9

ba natomiast - jeżeli jest to konieczne - dodać inne (0-3) Przeczytaj tekst. W zadaniach 8.1.-8.3. z poda

wyrazy, tak aby otrzymać logiczne i gramatycznie po


prawne zdania. Wymagana jest pełna poprawność or


tograficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! W każ dą lukę możesz wpisać maksymalnie cztery wyrazy.

Hundreds of people from all over the country are coming to the shores of Nome, Alaska, with the hope of finding gold. Since the beginning of the recession in 2008 the city experiences ‘the influx of the out-of-towners’.

10.1. Why (you/switch)

.off

___

the alarm before you went out? . my pocket money,

10.2. After I (g et)............................... I bought a new book. 10.3. They (already/leave)

make it more pleasurable,' says one of the newcomers.

1Ó.4. When we arrived at the car park, we saw that our car

The Nome Gold Rush in 1890s had brought prosperity to the region. Will it be the same today? Na podstawie: Short News, "Malta Now” July 2012, issue 012, s. 7.


(steal)

_1

„

_

...

by 8 p.m.

'I’m here to have some fun, and if I find some gold, that will

________________

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie czas Past Perfect oraz zdania złożone w czasach Past Perfect i Past Simple.

119 -

A PENNY SAVED IS A PENNY GAINED

week

2 8

‘J GRAMMAR Prepositions after some verbs and adjectives - przyimki po niektórych czasownikach i przymiotnikach

&

Niektóre czasowniki i przymiotniki w języku angielskim wymagają użycia określonego przyimka. Przyimekten może być inny niż w języku polskim (np. help with something - pomóc w czymś; to feel inferior to - czuć się gorszym od). Przyimek może też w ję zyku polskim w ogóle nie występować-zastępuje go wówczas forma przypadka- podczas gdy w języku angielskim jest koniecz ny (np. listen to somebody - słuchać kogoś; be tired o f something - być czymś zmęczonym).

Czasow nik z p rzy im kie m accuse of - oskarżać o

He was accused o f theft.

approve of - aprobować, pochwalać

I don’t approve o f smoking.

arrive in/at - przybyć, przyjechać do

I arrived in London on Friday.

believe in - wierzyć w

I don’t believe in ghosts.

call on somebody - wpaść do kogoś z wizytą

I'll call on you in the afternoon.

comment on - komentować na temat

Many people commented on my post.

complain of - skarżyć się na

She complained o f a headache.

concentrate on - skupić się na

Let's concentrate on solving the problem.

consist of - składać się z

The dessert consists of cream, sugar, gelatine and strawberries.

cure of - leczyć z

John was completely cured o f allergy.

decide on - zdecydować się na coś

M y sister decided on studying abroad.

defend against - bronić się przed

How to defend yourself against a shark?

depend on - zależeć od

It depends on what you want to achieve.

fail in - nie udać się, nie powieść się w czymś

We failed in handling the conflict.

help with - pomóc w

Could you help me with the washing up?

include in - zawierać, włączać w/do

Are drinks included in the price?

instruct in - uczyć czegoś, szkolić

The manager instructed me in making and answering the calls.

operate on - operować kogoś/coś

His eye was opereted on twice.

prevent from - nie dopuścić do, nie pozwolić na

Poverty prevented me from going to university.

prohibit from - zabronić czegoś

Users are strictly prohibited from copying the software.

protect from - chronić przed

How should I protect my plants from frost?

rely on - polegać na

A friend is someone you can rely on

suffer from - cierpieć na

M y grandma suffers from rheumatism.

think of - myśleć o

I’ve been thinking o f you lately.

to be keen on - interesować/pasjonować się czymś warn of - ostrzegać przed

I’ve warned him o f the danger.

write on - pisać o/na temat

He wrote on the problems o f Buddhism in China.

I'm really keen on acting.

P rz y m io tn ik z p rzy im kie m be afraid of - bać się czegoś

Mary is afraid o f spiders.

be aware o f - być uprzedzonym o

I’m aware o f the problems with that deal.

be based on - opierać się na

The film was based on a true story.

be capable of - być zdolnym do czegoś, być w stanie

I'm not capable o f doing this job.

be experienced in - mieć doświadczenie w

The company is looking for workers experienced in the agriculture industry.

be good at something - być dobrym w czymś

She's not good at chemistry.

be interested in - interesować się czymś

M y brother is interested in photography.

be made of - być zrobionym z

This table is made o f wood.

be similar to - podobny do

Those stars are sim ilar to the sun.

be surprised at/by - być czymś zaskoczonym/zdziwionym

I was really surprised at the way he behaved.

be tired of - być zmęczonym czymś, mieć dość

I'm tired o f waiting.


Q

LANGUAGE Alfabet fonetyczny

Wymowa słów we wszystkich językach oznaczana jest za pomocą

Spółgłoski (consonants)

międzynarodowego alfabetu fonetycznego, co umożliwia ludziom na całym świecie, bez względu na ich rodzimy język, prawidłowo odczytać i wymówić każdy wyraz w obcym języku, a także popraw nie zapisać jego wymowę. Do prawidłowej wymowy niektórych dźwięków dochodzi się latami. Na początkowym etapie nauki war to analizować zapisy w słowniku i ćwiczyć na głos. Szczegółowe informacje dotyczące ułożenia języka, zębów i podniebienia za mieszczone są w podręcznikach fonetyki. Spółgłoski (consonants)

b d f g h j

bad, lab, rob did, lady, bed find, if, safe give, flag, agree how, hello, behind yes, yellow, yoga

Samogłoski i dwugłoski (vowels and diphthongs) A cup, luck, up a: arm, father, aha ee cat, black, hat e met, bed, ten a away, cinema, about 3:r turn, learn, head

k I m n

cat, back, school leg, little, glue man, lemon, time no, ten, dinner n sing, finger, think pet, map, open P r red, try, room s sun, miss, sock she, crash, sure I tea, getting, better « t check, church, teacher tf 0 think, both, thanks ó this, mother, together V voice, five, very w wet, window, between z zoo, lazy, design pleasure, vision, usually 3 d3 just, large, jump

Samogłoski i dwugłoski (vowels and diphthongs) i hit, sitting, big i: see, heat, eat 0 hot, rock, odd D: call, four, all put, could, good U U: blue, food, move ai five, eye, ice au now, out, brown ei say, eight, hate ou go, home, road DI boy, join, choice ear where, air, hair I0f near, here, ear U01 r pure, tourist, fewer

Collocation - kolokacje Przyimki często tworzą kolokacje, czyli stałe, utarte połączenia słów używane w codziennym języku (mówimy to do exercises, to make dinner, a nie możemy powiedzieć to make exercises, mimo że make i do mają to samo znaczenie). Wątpliwości należy rozstrzygać przy pomocy dobrego słownika podającego kolokacje i przykłady użycia, a nowych słów uczyć się od razu we właściwej kolokacji. Wyróżniamy kilka typów kolokacji-to głównie czasowniki i przymiotniki z rzeczownikami, a także wspomniane już połączenia cza ► czasownik z rzeczownikiem

► przymiotnik z rzeczownikiem

waste time (nie np. lose) - tracić czas

a strong coffee (nie np. hard) - mocna kawa

tell a story/a joke (nie np. say) - opowiedzieć historię/dowcip

heavy traffic (nie np. strong) - duży korek

do homework (nie np. make) - odrobić zadanie

hard work (nie np. heavy) - ciężka praca

USEFUL EXPRESSIONS

€>

Social issues - sprawy społeczne Alcohol addiction is one of the biggest problems of the century. Some charity organizations set up annual money-collecting events. Many buildings are not equipped to enable the disabled. Illegal immigration has lessened since the end of the 20th century. There are many ways to deal with poverty. Many people prefer dealing with unemployment to finding a job. Physical violence often leaves psychological damage. There are many laws governing the incidents involving racism in the workplace. There are thousands of homeless people living on the streets. Illiteracy can be diagnosed only in people above sixteen years old. Older people with no family can be properly taken care of in the nursing homes. Because of the overpopulation China has introduced a ‘one-child policy'.


Uzależnienie od alkoholu to jeden z największych problemów tego wieku. Niektóre organizacje charytatywne organizują coroczne zbiórki pieniędzy. Wiele budynków nie jest właściwie wyposażonych, by stworzyć odpowiednie warunki niepełnosprawnym. Nielegalna imigracja zmniejszyła się od końca XX w. Istnieje wiele sposobów radzenia sobie z biedą. Wielu ludzi woli raczej radzić sobie z bezrobociem niż znaleźć pracę. Przemoc fizyczna często zostawia po sobie szkody psychiczne. Istnieje wiele praw dotyczących sytuacji związanych z rasizmem w miejscu pracy. Tysiące bezdomnych żyje na ulicach. Analfabetyzm można zdiagnozować dopiero u ludzi powyżej szesnas tego roku życia. O starszych ludzi bez rodziny mogą odpowiednio zatroszczyć się domy opieki. Z powodu przeludnienia Chiny wprowadziły „politykę jednego dziecka".


sowników i przymiotników z przyimkami.

121

week

28 o

‘ A 3.1.

0

ŻYCIE SPOŁECZNE Przed rozwiązaniem zadań przypom nij sobie niezbędny zestaw słownictwa.

I swear, I’m {m ówić)..

... the truth.

3.2. Just leave it to me, she said in a (cichy)

.....

voice. 3.3. I’m not going to stay at the meeting. It’s a (strata) of time. 3.4. To be honest, I don’t know what to answer. It’s a very

0

(0-12) Zakreśl właściwy przyimek.

(trudny)

...........

question.

3.5. I’m sorry I’m late. It’s because of a (duży)___________ _

1.1. Many people In the Third World suffer on / from / at malenutrlclon.

traffic.

"

3.6. He was taken to the hospital with a (poważny)

1.2. It's the government duty to protect people in/from / to exploitation.

_

head injury.

3.7. Hurry up! We have a train to (złapać) .......................

1.3. Could you help me in /to /w ith carrying that boxes? 1.4. W e’ve decided on / at / to moving out this year. 1.5. The police failed o n / in / a t solving the crime. 1.6. Why are you shouting at/o n / by me? 1.7. She Is tired a t/ in /of working at weekends.

3.8. Although It was a middle of the night, Mike was (całkiem) ..................... awake. 3.9. After losing a job some people even (popetnić) ____ ___a suicide. 3.10. Can you (wyświadczyć) .....................me a favour?

1.8. What exactly Is he accused in / o f/ on? 1.9. It’s important to have someone you can rely to /in /o n . 1.10. This film was based on / in / at the novel.

(0-6) Połącz wyrazy, tak aby utworzyć przymiotniki

1.11. Is there anything wrong to / with / in that idea?

złożone. Następnie uzupełnij nimi luki w podanych

1.12. Most children are afrald/or/fo/o/darkness.

zdaniach 4.1.-4.6.

absent sugar air first world water

(0-8) Dopasuj wyrazy (A-H) do ich definicji (2.1.-2.8.). Wpisz odpowiednią literę obok numeru każdej definicji. A.

coalition

C.

to elect

D.

E.

politics

F. I policy

j B. I democracy

class minded resistant free conditioned famous

election 4.1. They're a ..

group.

4.2. Margaret forgets things easily. She’s G.

Prime Minister

H.

to vote

4.3. Is_______________________ gum really good for your teeth? 4.4. The arrival hall w a s.._

2.1.____ - a system where power Is held by the people through elections

....................

________

4.5. I can’t afford a ............ 4.6. My car is covered with

I ticket. . fabric.

2.2.........- the process of choosing a new government or leader 2.3.........- the time when different political parties agree on something for a reason

(0-9) Uzupełnij często używane skróty. Wpisz je obok ich rozwinięcia. Czy wiesz, co oznaczają wszystkie

2.4.

- to choose by voting

poniższe terminy? Które skróty mają odpowiedniki

2.5

- to choose which person or political party you

w języku polskim? Jeśli masz wątpliwości, zajrzyj do

prefer in an election. This is done In private and by

słownika lub encyklopedii.

choosing from a paper list 2.6..... ... - a plan of action or guide that a political party or group decides upon

5.1. Value Added Tax5.2. Member of Parliament-

2.7.____ - in Britain and Australia the leader of the country

5.3. Prime Minister-

2.8.........- the process through which decisions on how to

5.4. Identity Document-

run the country/government are made

5.5. United Nations 5.6. European Union 5.7. Public Relations -

M

k ■ -------------------------------------------(0-10) Wpisz w luki w zdaniach tlumaczenia wyra'

22

zow podanych w nawiasach w odpowiedniej formie.


5.8. Global Positioning System5.9. Very Important Person -

A. She's now living with her parents and can’t afford to run

«

(0-6) Usłyszysz wypowiedź dotyczącą pracy w organiza cji pożytku publicznego. Zdecyduj, którezezdań6.1.-6.6. są zgodne z treścią nagrania (P - prawda), a które nie (F - fałsz). Zakreśl literę P albo F.

a car. B. She graduated with a history degree in the summer of 2012.

C. Number of part-time young workers is on the rise in the UK. D. Towards the end of 2012, that figure had gone up to more

6.1.

The speaker used to live with homeless people on the street.

P

F

6.2.

David had serious health problems.

P

F

6.3. Adopting a pet has changed David's life.

P

F

David rented his first flat after he had adopted a cat.

P

F

6.5.

David is still unemployed.

P

F

6.6.

David has three pets now.

P

F

6.4.

Wskazówka egzaminacyjna Przed wysłuchaniem nagrania podkreśl kluczowe informacje w podanych zdaniach. Skoncentruj się na nich podczas słuchania.

than 2.1. million. E. It’s better than being on benefits and I am lucky to have three jobs. Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę na relacje czasowe w tekście. Które informacje dotyczą przeszłości, a które teraźniejszości? Zasugeruj się formami czasowników.

£

(0-5) Przetłumacz na język angielski podane w nawia sach fragmenty, tak aby otrzymać logiczne i grama tycznie poprawne zdania. Wymagana jest pełna po prawność ortograficzna I gramatyczna wpisywanych fragmentów zdań. W każdą lukę możesz wpisać mak symalnie pięć wyrazów.

(0-3) Przeczytaj tabliczki informacyjne (7.1.-7.3.). Do każdej z nich dobierz odpowiednie zdanie (A-D). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało

9.1.

(Czy Kate nie powiedziała). ........................ you about the party?

podane dodatkowo i nie pasuje do żadnej tabliczki.

9.2. I wrote them several e-mails. (Dlaczego nie odpowiedzieli) 7.1.

........................................... me yet?

Disabled ramp access only

9.3. (Czego rząd nie m ów i)............................................ 7.2. 7.3.

. us about pollution?

Blind persons crossing ahead 1.4.

(Czy nie jesteś sm utna).

9.5.

Next year (będę m ógł)..

.that Mark is leaving?

BSL used here

A. This entrance can be used by people on wheelchairs only. B. Deaf people can easily communicate with the staff here. C. Only disabled badge holders can park a car here.

.. vote.

Wskazówka egzaminacyjna Przypomnij sobie zasady budowania pytań w formie przeczącej. Pamiętaj o właściwej kolejności wyrazów.

7.2.

7.1.

7.3. (0-10) Napisz zaproszenie dla mieszkańców Twojej okolicy na spotkanie poświęcone wprowadzaniu udo godnień dla osób niepełnosprawnych.

(0—4) Przeczytaj tekst, z którego usunięto cztery zda nia. Wpisz w luki 8.1.-8.4. litery, którymi oznaczono

• Poinformuj, gdzie i kiedy odbędzie się spotkanie.

brakujące zdania (A-E), tak aby otrzymać logiczny

• Podaj, jakie kwestie będą omawiane.

i spójny tekst. Uwaga! Jedno zadanie zostało poda

• Zachęć mieszkańców do wzięcia udziału w spotkaniu.


D. Drivers should slow down and drive carefully here.

ne dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki. Podpisz się jako XYZ. Postaraj się rozwinąć swoją wypowiedź The number of UK part-time workers under the age of 30 has

w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość

increased by 11% in the last five years. In 2007 there were

zaproszenia powinna wynosić 50-100 słów. Oceniana jest

just over 1.89 million part-time workers under 30. 8.1.

umiejętność pełnego przekazania informacji, spójność, bogactwo

Dot Smith, 21, has three part-time jobs working as a lifeguard,

językowe oraz poprawność językowa.

waitress and charity spokesperson. 8.2.

... ‘Since having

a degree it hasn’t really played to my advantage,’ she said. ‘Working part-time has been the only way to earn money. I can’t turn down part-time work to focus on looking for full time jobs because i can't afford to.’ 8.3.

Dot’s an example

Wskazówka egzaminacyjna Staraj się pisać w sposób uporządkowany, zwięźle, ale Interesująco. Pilnuj, aby Twój tekst był urozmaicony. Unikaj powtarzania zdań zbudowanych w ten sam sposób. Pamiętaj o odpowiednim stylu 'piszesz nie do rówieśników, ale do osób starszych.

of someone who’s underemployed, working part-time but not being given enough hours. She added: 1 didn’t go to university to be a waitress for the rest of my life. 8.4

But I don’t

want to be in this situation.’ Na podstawie: http://www.bbc.co.uk/newsbeat/21512615


123

EAST OR WEST, HOME’S THE BEST

&

GRAMMAR Such, so, what ► such + (a/an w I. poj. rzeczowników policzalnych) + rzeczownik (wraz z wyrazem go określającym)

It’s always so quiet in the country.

► so + przymiotnik lub przysłówek

I was such a fool!

► what + (a/an w I. poj. rzeczowników policzalnych) + rzeczownik {wraz z wyrazem go określającym)

She gave me such stupid advice.

Thank you so much! It was such a lovely party. They are such nice people.

,

What a beautiful girl! So i such używamy do podkreślania, wzmacniania w opisach

What an interesting question!

uczuć, stanów lub przedmiotów. What używamy jako wykrzy

What a stupid place to put a glass!

knika, kiedy coś zwróciło naszą uwagę.

What horrible weather.

I’m so tired/ It was such a long day.

Subordinate clauses - zdania podrzędnie złożone Podobnie jak w języku polskim, w angielskim możemy zastępować

sposób tworzy się rozbudowane zdania złożone podrzędnie. Typ

różne części zdania pojedynczego, podstawiając w ich miejsce

powstałego zdania podrzędnego zależy od tego, jaką część zda

całe zdania wraz z odpowiednim zaimkiem względnym. W ten

nia nadrzędnego zastępuje.

Część zdania okolicznik czasu

okolicznik miejsca

Typ zaimka when

where

Zdanie pojedyncze

Zdanie złożone podrzędnie

The salute of Royal guns will be given In

The salute of Royal guns will be given in London 1

London tomorrow.

when the Queen returns to Buckingham Palace.

There were national flags and banners

There were national flags and banners wherever

everywhere.

1went.

okolicznik celu

so that

We worked hard for this house.

We worked hard so that we could afford this house.

okolicznik przyczyny

because

They slept very long because of their

They slept very long because they were tired.

tiredness. przydawka

who/what/that

We've seen a really incredible play.

We’ve seen a play that 1always wanted to see.

zdania okolicznikowe warunku |

zdania przydawkowe

Z dania d e fin iu ją c e i op isują ce Zdania podrzędne przydawkowe mogą wskazywać obiekt (definiować go) lub go opisywać (podawać bardziej szczegółowe informacje).

Zdania definiujące

ZAPAMIĘTAJ Gdy piszesz własny tekst, nie nadużywaj zdań złożonych. Łatwo w nich popełnić błąd, a tekst staje się zawiły i niezrozumiały. Przygotowując się do egzaminu, zwróć uwagę przede wszystkim na to, żeby prawidłowo rozumieć zdania złożone.

Zdania opisujące

► Definiują obiekt, dając niezbędne informacje do jego rozpoznania.

► Opisują obiekt już znany, dając dodatkowe informacje.

► Zaimki względne niekiedy mogą być opuszczone.

► Zaimki względne nie mogą być opuszczane.

► Zdanie podrzędne nie jest oddzielane przecinkiem/przecinkami.

► Zdanie podrzędne jest zawsze oddzielane przecinkiem/przecinkami.

Neil Armstrong was the first man who walked on the moon. Paweł Strzelecki was an explorer of the Australian continent who named Australia's highest mainland mountain, Mt Kościuszko. The film (which/that) 1watched last week was boring. Oscypek is a kind of cheese which is made from goat’s, sheep's or cow's milk.

Mike, who lives next door, is an FBI agent. My wife, who died last year, was Irish. You can’t call my car, which 1bought last year, the latest model. Kremówka, which was the favourite cake of the late Pope John Paul II, is now the most popular dessert in Wadowice.


Q

LANGUAGE

Kiedy nie wiesz, co znaczy wyraz...

► There are realty unparalleled views in the Himalayas.

Każda osoba, nawet doskonale znająca język angielski, cza

KROK 1

sem trafi na słowo, którego nie rozumie. Niekiedy ten problem można rozwiązać dosyć prosto, postępując według poniższych

Słowo unparalleled nie jest istotne dla zrozumienia zdania. Wiado mo, że chodzi o widoki w Himalajach.

wskazówek. Pierwsze dwa kroki warto zastosować zawsze, nato miast pozostałe dwa znajdują zastosowanie tylko w przypadku wyrazów o rozpoznawalnej budowie słowotwórczej. KROK 1

KROK 2

KROK 2

KROK 4

KROK 3

Oszacowanie,

Odgady

Rozpoznanie wyrazu na

Znalezienie

czy słowo jest

wanie

podstawie jego budowy

podobnie

niezbędne

znaczenia

słowotwórczej i pocho

brzmiących

do rozum

z kontek

dzenia lub podobień

wyrazów

ienia sensu

stu.

stwa brzmieniowego do

polskich.

Z kontekstu wynika, że będzie to jakiś wyraz określający górskie widoki, prawdopodobnie pozytywnie nacechowany emocjonalnie. KROK 3 Budowa słowotwórcza wyrazu wskazuje, że jest to forma przymiot nikowa od słowa parallel (równoległy) zakończona na -ed i utworzo na przedrostkiem un- budującym określenia o znaczeniu przeciw stawnym (friendly - unfriendly).

innych słów angielskich.

wypowiedzi.

► Biatowieza's fauna includes magnificent predators - wolves and lynxes, yet its most famous inhabitant is the wisent.

KROK 4

KROK 1

W języku polskim łatwo znaleźć podobny brzmieniowo wyraz. Paralelny znaczy równoległy, równorzędny, analogiczny. W formie zaprzeczonej i jako pozytywne określenie widoku unparalleled może znaczyć jedynie „niezrównany”, „niespotykany”.

Wyrazy lynx i wisent nie są kluczowe dla zrozumienia zdania. Wiadomo, że chodzi o zwierzęta żyjące w Puszczy Białowieskiej. KROK 2

ZAPAMIĘTAJ

Wśród wymienionych zwierząt musi znaleźć się żubr, z którego słynie Puszcza Białowieska. Kontekst sugeruje, że forma lynxes to liczba mnoga, czyli nazwa zwierzęcia brzmi lynx. W dodatku zostało zaliczone do drapieżników {predators) wraz z wilkami {wolves). Na tej podstawie można założyć, że żubr to wisent. Mimo że nie da się ustalić dokładnego znaczenia tego wyrazu {lynx- ryś) bez słownika, kontekst pozwala dość precyzyjnie określić, czego może dotyczyć. Kiedy brakuje ci słowa...

Przy szukaniu analogii wśród wyrazów polskich trzeba uważać na tzw.false friends

- wyrazy brzmiące podobnie, a znaczące co

innego. Jednak warto spróbować także tej metody, bo wiele wyrazów, zwłaszcza terminów naukowych lub technicznych, brzmi podobnie w języku angielskim i języku polskim.

4S>

USEFUL EXPRESSIONS

C l

Sorry, I don’t understand - kłopoty ze zrozumieniem rozmówcy Słucham? Przepraszam, ale mój angielski nie jest zbyt dobry. Przepraszam, nie zrozumiałem. Czy możesz powtórzyć? Jak to się pisze? Czy możesz mówić wolniej?

Pardon?/Sorry? Sorry, but my English isn't very good. Sorry, I didn’t understand./Sorry, I didn't catch that. Could you repeat it, please?/Could you say it again, please? Could you spell it, please? Could you speak more slowly, please?

A skin g fo r re p e titio n - prośba o p o w tó rz e n ie Czy możesz powtórzyć? Przepraszam, co powiedziałeś/powiedziałaś? Przepraszam, nie dosłyszałem/dosłyszałam.

Could you repeat, please? Excuse me, I'm sorry, what did you say? I’m sorry, I didn’t catch/get it.

A skin g a b o u t th e m ea n in g - p y ta n ie o znaczenie Jak powiedzieć po angielsku... ? Jak to się nazywa po angielsku ? Co znaczy... ? Jakie jest angielskie słowo/angielska nazwa... ?

How do you say... in English? What do you call that in English? What does... mean? What’s an English word for... ?


|

|

125

-

week

29 O

(0-3) Uzupełnij minidialogi (4.1.-4.3.), wybierając spo-

POLSKA JAKO KRAJ CZŁONKOWSKI UNII EUROPEJSKIEJ Przed rozwiązaniem zadań zapoznaj się z niezbędnym zestawem

j

śród podanych odpowiedzi brakującą wypowiedź jed-

*

nej z osób. Zakreśl literę A, B albo C.

słownictwa.

m

-----------------------------------------: — so, ■ — (0-5) Uzupełnij luki w zdaniach 1.1.-1.5. wyrazami such lub what.

<1

4.1. X: What is an English word for 'pierogi? Y:

_____________________________

A. Pierogi are a kind of Eastern European dumplings. B. Actually, we often use 'pierogi' or 'pierogis' to describe all

1.1

a clever idea!

1.2. I w a s

kinds of Eastern European dumplings.

, sleepy I just couldn't keep my eyes

open.

C. Pierogi are made of a thinly rolled dough and can be filled with cheese, sauerkraut, meat or fruit.

1.3. We had

.....

a big dinner that we didn’t want

any dessert.

4.2. X :............... ........................................

1.4. I enjoyed your party very much. I had....................... a great time.

Y: It’s a sweat yeast cake. We often eat it at Easter. A. Have you ever eaten babka?

1.5. Ann speaks....................... quietly that it's hard to understand her.

B. What is a babka? C. What is a Polish word for Easter cake? 4.3.

I

-------------------------------------------(0-5) Uzupełnij luki w zdaniach 2.1.-2.5. wyrażeniami złożonymi z so lub such oraz przymiotników wy branych z ramki.

X: How do you spell ‘committee? Y:

______________________________

A. With double M, double T and double E. B. It's an English word for komitet, I think. C. Quickly.

terrible • beautiful • patient • polite •tasty 2.1. I have never m et

............................person.

2.2. We're happy to visit your town - it’s

śKk

_....................

J

I

(0-5; Przeczytaj tekst, z którego usunięto pięć fragmen-

'

tów. Wpisz w luki (5.1.-5.5.) litery, którymi oznaczono

2.3. You’re ................................. with them.

brakujące fragmenty (A-F). Uwaga! Jeden fragment

2.4. They m a d e


birthday cake that we

ate far too much. 2.5. I’ve got ................................... toothache!

Doughty Doughnuts There is one day in the year 5.1.

and you have to que

ue to get them. You simply can’t do on Maundy Thursday I

-------------------------------------------(0-6) Przeczytaj tekst i uzupełnij luki (3.1.-3.6.) bra-

without eating a doughnut! You should order them in ad

kującymi wyrazami. Dla ułatwienia podano pierwsze

vance, especially from the batter cake shops. According to i

litery. Liczba kresek odpowiada liczbie liter wyrazu.

an old superstition, 5.2.

on Maundy Thursday, you will .

have bad tuck in the months to come. Some of us are so in- I Chatting with the Neighbours It’sagoodthingtospeaka 3.1. f _________ I__________ . Itsaves you a lot of trouble when you want to study and travel abroad, — and it opens up all sorts of 3.2. j

o __________________ .

That is why the EU thinks that all people should learn twcr languages in addition to their 3.3. m _________ t ________ .

timidated by the warning 5.3.

_ just to be on the safe

side! How to buy best-quality doughnuts? The experts ad- ! vise us to check 5.4..... ... has a light rim in the waistline, 5.5..

it was fried properly, and whetherthere is a tiny hole ‘

in the bottom - a bad sign, indicating that the filling was in jected after frying and definitely a no-no.

Most 3.4. E _____________ (56%) say they can talk In one foreign language. Some people can speak two or even three foreign languages. However, 44% of the Europeans know no language other than their mother tongue. The languages most commonly used by non-native 3.5. s ____________ are English, French and German. Russian is widely spoken In the European countries which 3.6. j _________the EU in 2004. Na podstawie: http://europa.eu/abc/keyfigures/livingtogether/ chattlngwlthneighbours/lndex_en.htm

126


Na podstawie: Ola Lazar, The Doughty Doughnut, „Kaleidoscope" nr 02/2011, s. 36-37

A. who don’t eat doughnuts B. whether the doughnut C. which means D. if you don’t eat a doughnut E. when doughnuts almost obligatory F. that we eat several doughnuts

thing- don’t feel threatened or intimidated, 8.5....... I first did. (0-3) Do każdego z pytań (6.1.-6.3.) dobierz właściwą

The people that I met there were friendly and helpful, and also

reakcję. Zakreśl literę A, B albo C.

eager to speak English. Na podstawie: Operation and vacation oraz Gdańsk was a surprise [w:] „VisitGdansk”, nr 7, 2007, s. 3

6.1. What does a 'stork’ mean? A. Yes, it does. B. Stork is a black and white bird with long, red legs.


Przypomnij sobie, jak tworzy się zdania podrzędnie złożone z wyra zami who, where, what, that.

C. No, it doesn't. D. I don’t mind. 6.2. What’s an English word for ’szarotka’? A. I think it’s ‘edelweiss.’ B. No, it isn’t. C. ’Szarotka’ is one of the best known European mountain flowers.

m

(0-4) Przeczytaj tekst, z którego usunięto cztery zda nia. Wpisz w luki 9.1.-9.4. litery, którymi oznaczono brakujące zdania (A-E), tak aby otrzymać logiczny

D. Yes, it is. 6.3. How do you say ’łazanki' in English?

i spójny tekst. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane

A. No, I don’t.

dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki.

B. It's an English word. Andrzejki - the Eve of St. Andrew’s Day

C. Sorry, I have no idea.

Although Poles don’t celebrate Halloween they do like va

D. Say it In English. Wskazówka egzaminacyjna Zanim przeczytasz odpowiedzi, spróbuj samodzielnie odpowiedzieć na pytania. Następnie porównaj własne propozycje z podanymi.

rious kinds of spooky things. 9.1.

Poles usually celebrate

this night at home parties (sometimes dressed up as witches etc.) or go to clubs and pubs. 9.2.

The most popular way

Is pouring hot wax onto cold water through the key hole. 9.3. Celebrations usually get even more intense if the party actually includes at least one man named Andrzej. 9.4.

(0-3) Przeczytaj tekst. Wybierz poprawne uzupełnie Na podstawie: http://www.tripadvisor.co.uk/Travel-g274723-s202/ Poland:Culture.html

nie luk 7.1.-7.3. Zakreśl literę A, B albo C. The EU provides 7.1... _

and grants for a broad range of

projects and programmes. The EU is active in a wide range of policy areas, from 7.2.

to transport and trade. People

A. The shape formed on water tells something about your future life. B. Andrzejki Is not a bank holiday.

living in the EU have access to all EU documents in the

C. Fortune-telling is definitely a highlight of the day.

7.3

D. This is why the night before St. Andrew’s Day (Andrew

language of their country.

in Polish is ‘Andrzej’) Is believed to be a perfect time for B.

achievements C. funding

7.2. A. human rights

B.

benefits

C. support

7.3. A. abroad

B.

foreign

C. European

E. However, this Is not essential to keep everybody in a partying mood. Wskazówka egzaminacyjna Zwróć uwagę na zaimki, takie jak this, oraz na wyrazy i zwroty łączące zdania (however, this is why).


Uważaj na znaczenie brakujących stów. Sprawdź w słowniku, z jakimi Innymi wyrazami najczęściej się łączą.

£

fortune telling.

(0-5) Przeczytaj tekst. Spośród wyrazów podanych



zachować ich treść. W przekształconym zdaniu nale

8.1.-8.5. Wpisz odpowiednią literę (A-F) obok numeru

ży użyć podanych wyrazów, nie zmieniając ich formy.


7.1. A. membership

każdej luki. Uwaga! Jeden wyraz został podany do 10.1. Look! This view is beautiful!

datkowo i nie pasuje do żadnej luki.

WHAT ....................................... A, D.

I as

|b.

| what

where

| which

|e.

| who

that

10.2. It’s so quiet here. QUIET PLACE 10.3. Mike lives next door. He’s a film director. WHO LIVES 10.4.

Warsaw in the Eyes of a British Journalist Warsaw was a surprise. I feared 8.1 ring city. Instead I found a place 8.2

it would be a grey, bo the food is intere

sting, shops remarkably good, and the atmosphere magical. My top recommendations for visitors are Frederic Chopin Museum and the Warsaw Uprising Museum, 8.3

I found Incredibly

moving. It was built in honour of those people 8.4

heroi

_____ ____________

Your parents are such nice people.

SO . 10.-5. I watched a film last night. It was very boring. WHICH

-----------------

- ........... ------

W skazówka egzaminacyjna

Przypomnij sobie, jakie części mowy występują po so, a jakie po such. Jakie wyrazy są określane przez zaimki względne who I which i

cally battled against the fascist occupants. Oh, and one more


127

IT TAKES ALL SORTS TO MAKE A WORLD

Factfile

Factfile____________________ UNITED KINGDOM

UNITED STATES

Capital city: London Other big cities: Belfast, Birmingham,

Capital city: Washington DC Other big cities: New York, Los

Bristol, Cardiff, Glasgow, Edinburgh,

Angeles, Chicago, Philadelphia, San

Liverpool, Manchester, Plymouth

Diego, Seattle, New Orleans, Miami,

Highest mountain: Ben Nevis Longest river: the Severn Head of state: Queen Elizabeth II, Prime Minister: David Cameron Landmarks: Stonehenge, Buckingham Palace, Tower Bridge,

Dallas, Kansas City

London Eye, Big Ben

*

Highest mountain: McKinley Longest river: Mississippi Head of state: President Barack Obama Landmarks: the Capitol Building, the Golden Gate Bridge, Mount Rushmore, the Statue of Liberty, the Brooklyn Bridge, the Empire State Building

Famous A m ericans

Writers, poets, playwrights: Ernest Hemingway, Edgar Allan Poe, Mark Twain, Stephen King

Scientists: Alexander Graham Bell, Thomas Edison, Benjamin Franklin Stonehenge

Artists: Andy Warhol Musicians, singers, composers

the Golden Gate Bridge, San Francisco

Famous B rito n s

50 Cent, Louis Armstrong, Leonard Bernstein, Eminem, George

W riters, poets, playwrights: Jane Austen, Agatha Christie,

Gershwin, Michael Jackson, Elvis Presley, Justin Timberlake, John

Robert Burns, George Byron, Charles Dickens, Arthur Conan

Williams

Doyle, William Shakespeare, J.R.R. Tolkien

Actors: Marlon Brando, Tom Cruise, Johnny Depp, Robert DeNiro,

Scientists: Charles Darwin, Alexander Fleming, Stephen

Leonardo DiCaprio, Clark Gable, Whoopi Goldberg, Tom Hanks,

Hawking, Isaac Newton

Marylin Monroe, Paul Newman, Al Pacino, Meg Ryan, Julia

Artists: Christopher Wren, William Blake Musicians, singers: The Beatles, Freddie Mercury, Sting, Rolling

Roberts, Liz Taylor

Stones, Robbie Williams

Explorers: Neil Armstrong Monarchs, soldiers, politicians and celebrities: John F. Kennedy,

Actors: Kenneth Branagh, Hugh Grant, Keira Knightley, sir Laurence

Martin Luther King, Abraham Lincoln, George Washington

Olivier, Emma Thompson, Kate Winslet, Catherine Zeta-Jones

Explorers: James Cook, Ernest Shackleton Monarchs, soldiers, politicians and celebrities: Winston Churchill, Princess Diana, King Henry VIII, Horatio Nelson, Margaret Thatcher

Im p o rta n t d a te s in B ritis h h is to ry 1066 - battle of Hastings, the Normans conquest of England 1215 - Magna Carta signed 1455-1485 - War of the Roses 1534 - English Reformation, the beginning of the Church of England 1666 - the Great Fire of London 1815 - the Battle of Waterloo, end of the Napoleonic Wars 1837-1901 - the Victorian era 1914-1918 - the Great War 1940 - Battle of Britain 1963 - Beaties' first album 1997 - Princess Diana’s death


Im p o rta n t d a tes in A m e rica n h is to ry 1492 - Christopher Columbus gets to the place in what is now the Bahamas 1776 - The 13 colonies sign the Declaration of Independence 1787 - The U.S. Constitution is written 1860-Abraham Lincoln becomes President of the United States 1861-1865-Civil War 1929 - The Wall Street Crash setting off the Great Depression 1941 - Japanese bombers attack US ships at Pearl Harbor 1945 - Hiroshima and Nagasaki are decimated by atomic bombs 1955-1975-Vietnam War 1963 - President John F. Kennedy is assassinated 1968 - Martin Luther King Jr. is assassinated 1969 - Neil Armstrong and Buzz Aldrin make the first moon landing 2001 - terrorist attacks on the World Trade Center 2008 - first African-American president of the United States elected

Factfile

Factfile

CANADA

AUSTRALIA

Capital city: Ottawa Other big cities: Toronto, Montreal,

Capital city: Canberra Other big cities: Sydney, Melbourne,

Vancouver, Calgary

Brisbane, Perth

Highest mountain: Mount Logan Longest river: Mackenzie Head of state: Queen Elizabeth II, Governor General: David

Highest mountain: Mount Kosciuszko Longest river: Darling, Murray Head of state: Queen Elizabeth II, Governor General: Quentin

Lloyd Johnston, Prime Minister: Stephen Harper

Bryce, Prime Minister: Kevin Rudd

Landmarks: Niagara Falls, the CN Tower in Toronto, the

Landmarks: Sydney Opera House, Sydney Harbour Bridge, Ayers

Confederation Bridge, the Bay of Fundy, Christ Church Cathedral

Rock, the Great Barrier Reef

in Montreal

CN Tower in Toronto

Famous Canadians

Sydney Opera House

Famous A u s tra lia n s

Nelly Furtado - pop singer

Steve Irvin - wildlife expert and TV personality

Avrll Lavigne - pop singer

Thomas Keneally - writer

Lucy Maud Montgomery - writer

Nicole Kidman - actress

Keanu Reeves - actor

Kylie Minogue - pop singer

LANGUAGE

<9

Hight and weight - wzrost i waga Europe, Canada, Australia

system metryczny

United States

United Kingdom

oficjalnie system metryczny, w praktyce zwykle używane jednostki imperialne

► waga - kilogramy i gramy

waga - funty {pounds, skrót lb) i kamienie (stones)

► miara - metry i centymetry

1 lb = 0.453 kg

system metryczny, ale często używane jednostki imperialne


Cate Blanchett - actress

Pamela Anderson - actress and model

1stone = 14 lb = 6.35 kg wzrost - stopy {feet, skrót ft) i cale {inches, skrót in) 1 in = 1" = 2.54 cm 1ft = 12 in = 30.48 cm 1.72 m - one meter seventy-two centimeters 65 kg - sixty-five kilograms

5.64 ft - five feet sixty-four 143.3 lb - one hundred and forty-three point three pounds

Temperature - temperatura United Kingdom

skata Celsjusza

oficjalnie skala Celsjusza, w praktyce skala Fahrenheita

0°C - 32°F 100°C - 212°F

Tc = 5/9 x (T, - 32) Tf = 32 + 9/5 x Tc

Waterfreezes at 0° (at nought degrees) Celsius. Last night we had five degrees offrost (~5°C).

Waterfreezes at 32° (thirty-two degrees) Fahrenheit. Last night we had five degrees offrost (27°F).

United States

skala Fahrenheita

waluty i ceny


i i

129

-

o $ B','t

KRAJE ANGIELSKIEGO OBSZARU JĘZYKOWEGO Przed rozwiąza

niem zadań przypomnij sobie niezbędny zestaw słownictwa.

9

(0-8) Uzupełnij luki w zdaniach z czasownikami zło żonymi (4.1.-4.8.) właściwymi przylmkami wybrany, mi spośród podanych w ramce.

*

(0-1) W których państwach angielski jest (obok ję

across • away • down •off (2x) • out • up (2x)

zyka narodowego) oficjalnym językiem urzędowym? Wybierz wszystkie poprawne odpowiedzi spośród

4.1. The zoo was closed yeiterday. One of the lions broke

podanych.

of his cage. 4.2. I've read a story about a boy who was brought

A. the Philippines

B. Germany

C. Malta

by

a pack of wolves.

D. Cyprus

E. Egypt

F. Japan

4.3. Amelia should definitely cut

G. India

H. Jamaica

4.4. My dad gave..............smoking three months ago.

J. Pakistan

K. Argentina

1. Brazil L. Kenya

M. Mexico

N. Nigeria

4.5. Please keep

_ on sweets.

from the cliff edge.

4.6. The picnic has been put..............due to rain. 4.7. Yesterday quite accidentally I ran

_

my old friend

Adam.

9

(0-3) Przeczytaj tekst na temat języka walijskiego i uzupełnij notatkę. Wpisz w luki odpowiednie liczeb

4.8. We had a long way to go, so we se t morning.

early in the

niki wybrane spośród podanych w ramce. Did You Know? Wales is bilingual, but English is understood everywhere. Welsh

9

(0-6) Uzupełnij luki w zdaniach. Wpisz w każdym z podpunktów (A-C) ten sam czasownik we właści

is spoken by around one person in five. If you only learn one

wej formie.

word make it 'hwyl'; it means fun or passion and you may hear it used as farewell - it’s like saying: ‘Have fun!’

5.1.

Na podstawie: Wales, broszura Wales Tourist Board

A. I’ve asked Naomi..

.. me back.

B. The strike w a s.... one •two •five • 20%

. off.

C. There was an explosion In our street. Someone _____________ for a fire brigade.

There are 2.1.

..

languages in Wales. About 2.2... . people

in Wales speaks Welsh. You can learn 2.3

Welsh word

from the text above.

5.2. A. I’ve heard Carlos has.. B. Yesterday I ...............

. down with flu. .. across my colleague Danny in

a restaurant. C. Jasmine’s poetry book...........

9

. out In 2006.

(0-8) Popraw błędy w zdaniach 3.1.-3.8. Uzupełnij luki

5.3.

w tekście, zastępując przekreślone wyrazy właściwy

A. Kerli is four, but she already can...........

mi wyrazami wybranymi z ramki.

B. I’ve _ -

. up her shoes.

away with junk food.

C. Earthquakes have nothing....

. with global

warming.

set book •current • date • gambling •salary • chief •factory •banners

5.4. 3.1.

This Is a great link to get actual. from around the world .

3.2. You have to fill out a paper and go to the boss .................. of the department. 3.3. Is hazard

_

an addiction like drugs?

3.4. Joe, have you read ‘Oliver Twist’? It was this week’s lecture

A.

The prisoner .

.. away last night.

B. Children.................... off a bus In front of the school. C. I need

on with my Spanish courses.

5.5. A. Beards and moustaches .

. out of fashion years

ago. B. A bomb has._.................. . off in a car.

3.5. My brother works for an international company. His monthly pension_____________ is more than 4000 zl. 3.6. Thousands of participants, some carrying! __ __ _______, marched towards the Parliament.

C. Ja n ............... .... on working into his eighties.

5.6. A. I didn't know this word, but I

3.7. Today’s d ata..................... is 21.01.2013.

B. Let's —

3.8. My grandpa used to work in a fabric ...................

C. ........... .


It up in

a dictionary. into your problem. out! You'll slip on this banana peel!

(0-5) Przeczytaj tekst. Spośród wyrazów podanych

8.2. The only European island mentioned is


A. Samoa.

6.1.-6.5. Wpisz odpowiednią literę (A-G) obok numeru

8.3. The English speaking country with a highest population

każdej luki. Uwaga! Jeden wyraz został podany dodat

A.

kowo i nie pasuje do żadnej luki.

B. Malta.

is India.

C. Mauritius.

B. is Australia.

C. are the USA.

Wskazówka egzaminacyjna Pamiętaj, że powszechna znajomość języka nie oznacza, że jest to język oficjalny (urzędowy).

A.

guided

B.

sights

C.

ceremonies

D.

trace

E.

mix

F.

double-decker

London


Britain's capital is a vibrant and lively place, with an exci


of traditional and modern 6.2. ..........


Don't miss the world-famous St Paul's Cathedral, Tower Bridge,

Wymagana jest pełna poprawność gramatyczna i orto

Westminster Abbey and colourful 6.3

like the Changing of

graficzna wpisywanych wyrazów. Uwaga! Jeden wyraz

the Guard. Got a spare afternoon? Then head to one of London’s


ting 6.1............

numerous free museums and galleries. Or take a 6.4.

bus

tour and see the sights from the top of a red 6.5....... .. bus.

be

forget

have

pain

right

use

Na podstawie: English in the UK, 2007 (informator British Council)

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jaki wyraz powinien znaleźć się w danej luce. Jeśli nie znasz angielskiego słówka, możesz wpisać je po polsku.

An Englishman in Poland This morning we had a discussion about how in English we only have the word 'you' to cover both singular and plural people we’re talking to. In Polish, quite 9.1________________

.they have

two different words. Polish is also an extremely polite language where the equivalent of (0-2) Przeczytaj teksty. W zadaniach 7.1.-7.2. z poda

Sir and Madam (pan, pani) are always 9.2__ ___________________


when speaking to just about everyone you haven’t had intima


te relations with. As an Englishman it's really hard to get into the habit of 9.3. _

Hi, Jane! Guess, where I am? I'm just looking at Admiral Nelson! Not

.............

-.......................... ................. so form

months ago I 9.4....................................to be formal with the local priest and my mother-in-law almost fainted from shame...

the real one, but the one in Trafalgar Square.

In Polish there is only one word for both fingers and toes (palec) so

Love,

if you go to the doctor sayi ng you've got a 9.5...... ............. ....... palec he wouldn't have a clue whether to examine your hand or

Janet

Na podstawie: http://posart.wordpress.com/

7.1. Janet is in A. New York.

B. London.

C. Sydney.

Tom, I went to visit my uncle in Germany. Borrowed your dictionary.

Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się, jaka część mowy powinna znaleźć się w każdej luce. Możesz dla ułatwienia wpisać najpierw brakujące wyrazy po polsku.

I couldn't ask you as you were away. Hope you don't mind. Jeremy 7.2. Jeremy left Tom a note

(0-10) Napisz list do kolegi/koleżanki z dowolnie w y

A. to Inform about taking his dictionary.

branego kraju anglojęzycznego.


take your shoe off...

B. to apologise for not asking him for permission. C. to ask where Tom was. Wskazówka egzaminacyjna Zastanów się nad adresatem i celem każdej wypowiedzi.

• Zaproś go/ją na wakacje do Polski. Opisz dwie atrakcje, ja kie mu/jej pokażesz. • Poinformuj, co wiesz o jego/jej kraju. • Zapytaj, co warto zwiedzić w jego/jej kraju. Podpisz się jako XYZ. Postaraj się rozwinąć swoją wypowiedź

8.1.

(0-3) Usłyszysz rozmowę na temat krajów anglo


języcznych. Na podstawie informacji zawartych w na


graniu w zdaniach 8.1.-8.3. z podanych odpowiedzi




Peter is doing a crossword about

A. English counties.

Wskazówka egzaminacyjna Zanim zaczniesz pisać list, zbierz Informacje o wybranym kraju i zastanów się nad wartymi pokazania miejscami w Polsce.

B. languages in the UK. C. countries with English as an official language. język angielski | repetytorium

131

tygodnie

1-30 ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

K ry te ria o ce n ia n ia zadań te sto w yc h ■każda poprawna odpowiedź -1 p.

1 każda btędna odpowiedź lub jej brak - O p.

► 1. 1.1. us 11.2. me 11.3. them 11.4. He 11.5. It

K ry te ria o ce n ia n ia w y p o w ie d z i pisem nych

2.1. What | 2.2. Where | 2.3. How | 2.4. How | 2.5. Why | 2.6. When

► 2. | 2.7. Who | 2.8. Which Treść (0-4) ► 3.

Ile elementów rozwinął?

Do ilu elementów uczeń się odniósł?

3

2

1

0

3

4p.

Bp-

2 p.

lp.

2

2 P-

1

2.1. C | 2.2. I | 2.3. B | 2.4. A | 2.5. H | 2.6. F | 2.7. E | 2.8. G

1 p.

lp.

lp.

Op.

0

Op.

Spójność i logika wypowiedzi (0-2) 2p-

lp.

Op.

wypowiedź jest w całości lub w znacznej mierze spójna i logiczna zarówno na poziomie poszczególnych zdań, jak i całego tekstu

► 4. 4.1. drawing | 4.2. model making | 4.3. stamp collecting | 4.4.

photography | 4.5. social networking

► 5. 5.1.

French, France 15.2. Russian, Russia 15.3. German, Germany |

5.4. 5.7.

Italian, Italy | 5.5. American, the USA | 5.6. British, the UK | Greek, Greece | 5.8. Chinese, China

► 6. Przykładowa odpowiedź: 6.1. Mark | 6.2. Spencer | 6.3. male |

wypowiedź zawiera usterki w spójności/logice na poziomie poszczególnych zdań oraz/lub całego tekstu

6.4.

single | 6.5.14.05.1990 | 6.6. Birmingham | 6.7.23 | 6.8. British |

6.9.

English, Spanish, Italian

wypowiedź jest w znacznej mierze niespójna/nielogiczna; zbudowana jest z trudnych do powiązania w całość fragmentów

6.11.

B1 IRQ, Birmingham, United Kingdom | 6.12. 0800 505463 |

6.13.

mark.spencerGShotmail.com

| 6.10. 120 Wharfslde Street |

► 7. Zakres środków językowych (0-2) zadowalający zakres środków językowych; oprócz środków 2p- językowych o wysokim stopniu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań lp.

ograniczony zakres środków językowych; użyte są głównie środki językowe o wysokim stopniu pospolitości

Op.

bardzo ograniczony zakres środków językowych w znacznym stopniu uniemożliwiający realizację polecenia

7.1. C | 7.2. D | 7.3. A ► 8. 8.1. B | 8.2. D | 8.3. A | 8.4. H | 8.5. F ► 9. 9.1. D | 9.2. B | 9.3. A ► 10.

Poprawność środków językowych (0-2)

10.1.

E I 10.2. A 110.3. C 110.4. G 110.5. F

brak błędów lub nieliczne błędy niezakłócające komunikacji/ 2 P- sporadycznie zakłócające komunikację lp.

liczne błędy niezakłócające komunikacji lub czasami zakłócające komunikację

Op.

bardzo liczne błędy w znacznym stopniu zakłócające komunikację

► i. 1.1.

’s 11.2. 's 11.3. are 11.4. 'm 11.5. are 11.6. ’m 11.7. Is 11.8. isn’t |

1.9.

’s 11.10. ’s 11.11. is 11.12. ’s

Uwaga!!! • nie podlega ocenie praca nieczytelna, niezgodna z poleceniem lub odtworzona z Innego źródła • wypowiedź oceniona na 0 p. w kryterium treści, we wszystkich pozostałych kryteriach również otrzymuje 0 p. • wypowiedź oceniona na 1 p. w kryterium treści, we wszystkich pozostałych kryteriach otrzymuje najwyżej 1 p. • wypowiedź zawierającą 40 słów lub mniej ocenia się wyłącznie w kryterium treści, a w pozostałych kryteriach otrzymuje 0 p.


► 2. 2.1.

bigger | 2.2. the biggest | 2.3. pretty | 2.4. the prettiest |

2.5.

expensive | 2.6. more expensive | 2.7. better | 2.8. the best |

2.9.

nice | 2.10. the nicest | 2.11. small | 2.12. smaller | 2.13. gre

ater | 2.14. the greatest | 2.15. difficult | 2.16. the most difficult | 2.17. quiet | 2.18. quieter

'I

► B. 3.1. more difficult | 3.2. more expensive | 3.3. worse | 3.4. war

► 7. 7.1.

F | 7.2. P | 7.3. P | 7.4. F

mer | 3.5. smaller | 3.6. uglier | 3.7. older | 3.8. further | 3.9. ru der | 3.10. the best

► 8. 8.1.

C | 8.2. B | 8.3. C

V a. 4.1. mean | 4.2. modest | 4.3. cheerful | 4.4. inconsiderate | 4.5. shy | 4.6. lazy | 4.7. helpful 14.8. generous | 4.9. independent | 4.10.

► 9. 9.1. D I 9.2. C I 9.3. G | 9.4. A | 9.5. E | 9.6. H | 9.7.1

stubborn

► 5. 5.1. B | 5.2. D | 5.3. E | 5.4. C ► 6. 6.1. IstMarch | 6.2. Canadian | 6.3. drums | 6.4. guitar | 6.5. piano |

► 10. 10.1. B I 10.2. C | 10.3. C ► 11. 11.1. Does your sister | 11.2. How often | 11.3. hardly ever has/ drinks 111.4. never cooks *

6.6. Sm allvilie \ 6.7. M y World | 6.8. loves your songs | 6.9.

hockey | 6.10. basketball

► 12. Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2), poprawność językowa (0-2) i bogactwo językowe (0-2).

► 7. 7.1. B | 7.2. A | 7.3. B | 7.4. C

8.1. B | 8.2. D | 8.3. C | 8.4. E ► 9. 9.1. these | 9.2. them | 9.3. interests | 9.4. publishes

► 1. 1.1. middle | 1.2. on | 1.3. under | 1.4. on | 1.5. between | 1.6. behind 11.7. in

► 10. 10.1. Chris isn’t as tall as Mark. | 10.2. Jeans are less expensive

► 2. 2.1. cosy | 2.2. spacious | 2.3. comfortable | 2.4. front |

than this T-shirt. | 10.3. Mary is the cleverest of all students./

2.5.

cushions | 2.6. table | 2.7. middle | 2.8. fireplace

Mary is the cleverest student of all. 110.4. Josh is worse at dancingthan me.

► 3. 3.1. a small round reading lamp | 3.2. a huge wooden sailing

► 11. Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2),

ship | 3.3. a boring old physics teacher | 3.4. a round blue sugar

poprawność językowa (0-2) i bogactwo językowe (0-2).

Scandinavian bread | 3.7. some beautiful antique bird cages | 3.8.

two large round marble tables

► 4. 4.1. do | 4.2. on | 4.3. are | 4.4. factory 1.1.

|

4.5.doing

4.7. They're | 4.8. is | 4.9. in

► 1. C | 1.2. B | 1.3. E 11.4. F | 1.5. D | 1.6. A

► 2.

► 5. 5.1. sofa | 5.2. oven | 5.3. carpet | 5.4. bookcase | 5.5.chest

2.1. P | 2.2. F | 2.3. P I 2.4. F

of drawers | 5.6. lawn | 5.7. mug

►3. 3.1. Flow much is the rent? | 3.2. Who lives on the fourth floor? |

► 6. 6.1. E I 6.2. C I 6.3. D | 6.4. A | 6.5. B

3.3.


bowl | 3.5. her old blue wool sweater | 3.6. some Joe’s delicious

|

Flow many rooms has it got? | 3.4. Flow can I get to the-city

centre?

► 7. 7.1. D I 7.2. A I 7.3. B

► 4. 4.1. belongs | 4.2. live | 4.3. don't like | 4.4. doesn’t think 14.5. rents

V s. 8.1. C I 8.2. B I 8.3. C

► 5. 5.1. at | 5.2. by/beside | 5.3. in | 5.4. by | 5.5. in

► 9. C

► 6. 6.1. C I 6.2. E I 6.3. F | 6.4. A | 6.5. B | 6.6. D | 6.7. G | 6.8. H


135

► 10.

► 5.

10.1.

walls | 10.2. bigger | 10.3.spacious | 10.4. modern |

toothpaste, kickboxing, snowball, sunshine, postcard, sauce-

10.5.

wooden 110.6. covered | 10.7.

pan, forehead

matching

► 11. ► 6. 11.1.---------------------------- D 111.2. F 111.3. C 111.4. E 111.5. 6.1.A B | 6.2. G, 6.3. D | 6.4. F | 6.5. H | 6.6. A | 6.7. C | 6.8. E

---------------------------

► 7. 7.1. C | 7.2. A | 7.3. A | 7.4. B

► 1.

► 8.

1.1. B | 1.2. D | 1.3. C 11.4. A

8.1. B I 8.2. B I 8.3. B | 8.4. A

► 2. 2.1. Nice | 2.2. get in touch with | 2.3. handy | 2.4. bike | 2.5. ter

► 9. 9.1. C | 9.2. C | 9.3. B

rific | 2.6. quid | 2.7. a bright guy, thick | 2.8. the loo | 2.9. kept an eye on him all the time | 2.10. drop by | 2.11. Grab your stuff

► 10. 10.1. A 110.2. E I 10.3. D 110.4. C

► 3. 3.1. ’m not cheating, 'm... looking | 3.2. ’re revising | 3.3. aren't wearing | 3.4. Are... waiting | 3.5. ’s taking | 3.6. ’m copying |

- a -------------------------------

3.7. ’re having 13.8. 'm... switching 13.9. are going 13.10. 're doing | 3.11. 'm trying | 3.12. are... staring

► i. 1.1. baker | 1.2. beautician | 1.3. waiter | 1.4. journalist | 1.5. vet

► 4. 4.1.

B | 4.2. B [ 4.3. A | 4.4. C | 4.5. A | 4.6. C | 4.7. A | 4.8. C | ► 2.

4.9.

C | 4.10. A | 4.11. A

► 5. 5.1. B | 5.2. A | 5.3. A

2.1.

accountant | 2.2. plumber | 2.3. travel agent | 2.4. miner |

2.5.

soldier

► 3. 3.1. is going to be | 3.2. Is... going to apply | 3.3. We are going to

► 6.

show up | 3.4. Jeff is going to change | 3.5. Are... going to take

6.1. C I 6.2. B I 6.3. C | 6.4. A ► 4. ► 7.

4.1. B I 4.2. A | 4.3. A | 4.4. C | 4.5. C

7.1. C | 7.2. B | 7.3. A ► 5. ► 8.

5.1. B | 5.2. A | 5.3. E | 5.4. D

8.1. B I 8.2. D I 8.3. A ► 6. 6.1. 5.1., 5.2., 5.3. | 6.2. 5.3. | 6.3. 5.2. | 6.4. 5.1., 5.2., 5.3. -----------► 7. ► 1. 1.1.

7.1. B | 7.2. A | 7.3. B A, C, D, G, 1, K, N, 0, P 11.2. B, E, E H, U M ► 8.

► 2. 2.1.

8.1.

A I 8.2. B I 8.3. B

don’t eat | 2.2. is coming | 2.3. think, goes | 2.4. play | 2.5. is

sitting | 2.6. happens, lose | 2.7. is wearing | 2.8. are you looking | - ► 9. 2.9. ’m staying | 2.10. usually stay 9.1. C | 9.2. A | 9.3. D ► 3. 3.1.

► 10. B I 3.2. B I 3.3. A | 3.4. B | 3.5. B | 3.6. B | 3.7. A | 3.8. A | 3.9. C 10.1. D I 10.2. A 110.3. B I 10.4. E

► 4. 4.1.

do you do | 4.2. are you doing, want | 4.3. do you work, work |

4.4.

are you working | 4.5. Does your son play | 4.6. Is your son

playing | 4.7. is she speaking, sounds | 4.8. does she speak

B

}?zyk angielski | repetytorium

► 4. 4.1. were | 4.2. were | 4.3. was | 4.4. were | 4.5. weren’t | 4.6. was | 4.7. wasn’t | 4.8. was | 4.9. were | 4.10. were ► 1. 1.1. sale | 1.2. dish | 1.3. gym | 1.4. departures | 1.5. stamps | 1.6. E.

V s. account | A. shop | B. restaurant | C. school | D. airport | 5.1. I was born In 2000. | 5.2. Yesterday I was late for school. | 5.3. Last week it was cold. | 5.4. My parents weren’t present post office | F. bank at the meeting. | 5.5. Why weren’t you on time? | 5.6. Whose bir thday was it last week? Flo’s or Nicki’s?

► 2. 2.1. unemployment benefit | 2.2. staff | 2.3. colleagues | 2.4. pen sioner | 2.5. bonus, salary | 2.6. clients | 2.7. orders

► 6. 6.1. B | 6.2. C | 6.3. B

► 3. 3.1. on | 3.2. for | 3.3. up | 3.4. for | 3.5. in | 3.6. to/toward/towards

► 7.

| 3.7. Inslde/in | 3.8. on | 3.9. from

7.1. A | 7.2. D | 7.3. B | 7.4. B,

► 4. 4.1. B | 4.2. E | 4.3. D | 4.4. A | 4.5. C

8.1. C I 8.2. C I 8.3. A | 8.4. A | 8.5. B | 8.6. A | 8.7. B | 8.8.1

►^ Przykładowe odpowiedzi: wady - trudności związane z samo

9.1. D I 9.2. A I 9.3. B | 9.4. E

► 8.

► 9.

dzielnym prowadzeniem firmy, wymagający klienci | zalety - sa I dająca satysfakcję | kwalifikacje - wiedza o kwiatach, umie

► 10. Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2),

jętność tworzenia aranżacji kwiatowych, planowanie budżetu |


modzielne ustalanie godzin pracy, praca twórcza, urozmaicona

rady dla początkujących - zacząć od stażu lub pracy jako po mocnik w kwiaciarni.

- 0 -

►^ ► 1.

6.1. C | 6.2. B | 6.3. A

1.1. ► 7. 7.1. D | 7.2. A | 7.3. B | 7.4. F

B 11.2. A | 1.3. D 11.4. B 11.5. B | 1.6. A

► 2. 2.1. B I 2.2. B I 2.3. C | 2.4. B | 2.5. A | 2.6. C

► 8. ► 3. 3.1. drives | 3.2. rode | 3.3. started | 3.4. ended | 3.5. got

8.1. A | 8.2. E | 8.3. D | 8.4. C ► 9.

► 4.

9.1. B | 9.2. A | 9.3. D

4.1. P I 4.2. P I 4.3. F I 4.4. F ► 10. Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2), poprawność językowa (0-2) I bogactwo językowe (0-2).

► 5. 5.1. C I 5.2. E I 5.3. A | 5.4. D | 5.5. ► 6. 6.1. C I 6.2. A I 6.3. F | 6.4. E

► 7. ► 1. 1.1. daughter | 1.2. sister 11.3. aunt | 1.4. grandfather 11.5. wife | 7.1. B I 7.2. A I 7.3. C 1.6.

great-grandmother 11.7. son 11.8. niece 11.9. uncle ► 8.

8.1. C I 8.2. A I 8.3. B | 8.4. B | 8.5. A | 8.6. C ► 2. 2.1. bunny, Christmas | 2.2. cemetery, birthday/name-day/anni ► 9. versary | 2.3. dyed eggs, wedding | 2.4. lent, Halloween | 2.5. na 9.1. C I 9.2. A j 9.3. E | 9.4. B tional anthem, Easter | 2.6. flags, Valentine Day | 2.7. flowers, New Year’s Eve ► 10. 10.1.1 prefer jazz to hip-hop. 110.2. Do you fancy goingto the cinema ► 3. 3.1. E I 3.2. B I 3.3. G | 3.4. A | 3.5. H | 3.6. D | 3.7. J | 3.8. F | 3.9. C on Friday? |10.3. My mum is fond of romantic comedies. 110.4.1feel like going out tonight. | 10.5. Lucien isn’t keen on football.


I

|

137

► 4.

- a ► 1. C: foot, cucumber, friend, fork, onion, knife, carrot | U: cheese, ham, beef, wood, milk, friendship, bread, concrete

4.1. somewhere | 4.2. anything | 4.3. something | 4.4. nothing | 4.5. Everybody | 4.6. something | 4.7. anything ► 5.

5.1. too | 5.2. enough | 5.3. enough | 5.4. enough | 5.5. too | 5.6. too | 5.7. enough

► 2. A, D, § G, H, I, K, N

► 6. 6.1. B I 6.2. C I 6.3. C | 6.4. A | 6.5. A

► 3.

3.1. some | 3.2. much | 3.3. much | 3.4. any | 3.5. many | 3.6. some | 3.7. much | 3.8. some

► 7.

7.1. B | 7.2. A I 7.3. B

► 4.

► 8.

4.1. five | 4.2. hardly | 4.3. wholemeal | 4.4. fruit’l 4.5. times |

8.1. B I 8.2. A | 8.3. C | 8.4. E

4.6. dairy | 4.7. cheese | 4.8. proteins | 4.9. eggs ► 9. ► 5.

9.1. B | 9.2. C | 9.3. C

Przykładowe odpowiedzi: A. bacon, oil, butter | B. snails, prawns, fish | C. cake, chocolates, honey | D. wine, meat, apples | E. yoghurt,

► 10.

salad, pasta | F. pepper, chili, curry | G. ice-cream, yoghurt, water |

10.1. This dish isn't warm enough. | 10.2. We had no lettuce to

H. pasta, wine, pizza | I. fruit, drink, cream

make a salad. | 10.3. She didn't eat anything yesterday. | 10.4. The stew is too blunt.

► 6. 6.1. F | 6.2. B | 6.3. G | 6.4. A | 6.5. C | 6.6. D | 6.7. H | 6.8. E

► 11.

Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2), po ► 7.

prawność językowa (0-2) i bogactwo językowe (0-2).

7.1. B I 7.2. C I 7.3. B | 7.4. A ► 8.

" O ----------------------------------------------------------------------

8.1. B | 8.2. A ► 1. ► 9.

1.1. B | 1.2. C 11.3. B

9.1. C | 9.2. C | 9.3. B | 9.4. A ► 2. ► 10.

2.1. $ 2,3999.99 | 2.2. f 239 | 2.3. € 50.45

10.1. D | 10.2. B 110.3. C ► 3. ► 11.

3.1. butcher's | 3.2. greengrocer's | 3.3. baker's | 3.4. shoe shop

11.1. serves | 11.2. tasty | 11.3. snacks 111.4. wasn't | 11.5. made

| 3.5. grocer's

- o ---------------------------------------------------------------------

Przykładowe odpowiedzi: 4.1. guitar, CDs | 4.2. notebook,

► 1.

4.5. volleyball, bicycle

► 4.

USB cord | 4.3. medicine, herbs | 4.4. newspaper, magazine | 1.1. a few, a little | 1.2. a few | 1.3. a few, a few | 1.4. little | 1.5. a few 11.6. a few | 1.7. a little, a few

► 5.

5.1. one, one | 5.2. one | 5.3. ones, ones ► 2. 2.1. little | 2.2. a few | 2.3. a little | 2.4. a little | 2.5. a few |

► 6.

2.6. little I 2.7. a few | 2.8. A little | 2.9. few | 2.10. few

6.1. D | 6.2. E | 6.3. C | 6.4. F | 6.5. A | 6.6. B | 6.7. H. 6.8. G

► 3.

► 7.

Czynności do wykonania: 3.3., 3.4., 3.5., 3.8., 3.10. | Tłumaczenie:

7.1. B | 7.2. A | 7.3. C | 7.4. B | 7.5. D

3.3. add | 3.4. stir | 3.5. bake | 3.6. wash | 3.7. chop/dice | 3.8. cool | 3.9. peel | 3.10. serve

► 8.

8.1. A | 8.2. B | 8.3. C


|

► 9. 9.1. A | 9.2. D | 9.3. E | 9.4. B

► 2.

2.1.

Have you ever eaten | 2.2. I’ve never lost | 2.3. Mary has seen |

2.4.

They have never read | 2.5. My cousins have only played |

► 10.

2.6.

They have never drunk | 2.7. Has your mum ever had |

10.1. C 110.2. B 110.3. A

2.8.

Has Paul ever hit

► 11. 11.1. shopping | 11.2. tons | 11.3. bought | 11.4. choice | 11.5.

► 3. 3.1. double | 3.2. Mark | 3.3. Hindley | 3.4. one | 3.5. credit card

affordable

(Visa) | 3.6. 305 | 3.7. wake-up call at 7.30 ► 4. 4.1.

► 1. 1.1. so, and 11.2. because 11.3. or 11.4. but

P | 4.2. F | 4.3. P | 4.4. F | 4.5. F

► 5. London: culture & archltesture, violence & crime | San Francisco: expanses, traffic, transport & pollution.

► 2. 2.1. E | 2.2. A | 2.3. G | 2.4. C | 2.5. F | 2.6. D | 2.7. B | 2.8. H

► 6.

6.1. A | 6.2. C ► 3. 3.1. can’t | 3.2. might not | 3.3. can | 3.4. cannot

► 7. 7.1. D | 7.2. C | 7.3. A | 7.4. E

► 4. 4.1. B | 4.2. C | 4.3. D | 4.4. A

► 8. 8.1. B | 8.2. A | 8.3. D | 8.4. C

► 5. A. trousers (BrE), pants (AmE) | B. toilets (BrE), restroom (AmE) | ► 9. 9.1. have been | 9.2. comfortable | 9.3. went | 9.4. sitting | C. football (BrE), soccer (AmE) 9.5. spend V6. 6.1. Can/May/Could | 6.2. Can/May | 6.3. could | 6.4. cannot |

►10.

6.5.

10.1. have you travelled | 10.2. have already been sold |

Could/Might | 6.6. can’t | 6.7. may not

10.3.

has never ridden | 10.4. how long the journey takes |

10.5. hasn’t been booked yet

► 7.

7.1. D | 7.2. B | 7.3. C ► 8. 8.1.

D I 8.2.A | 8.3. B ► 1. 1.1. A 11.2. B 11.3. A 11.4. A 11.5. B 11.6. A 11.7. A 11.8. A

► 9. 9.1.

B | 9.2. C | 9.3. A | 9.4. B ► 2. 2.1. A I 2.2. E | 2.3. D | 2.4. B | 2.5. C

► 10.

10.1.

ordered 110.2. the 110.3. as 110.4. consists | 10.5. pages

► 11.

► 3. 3.1. have arrived | 3.2. repaired | 3.3. have lost | 3.4. has started |

Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2),

3.5. ran | 3.6. earned

poprawność językowa (0-2) I bogactwo językowe (0-2). ► 4. 4.1.1 haven’t been to England for four years. 14.2.1haven't seen

-o -

George since we were children. 14.3.1stopped smoking five years ago. | 4.4.1haven’t spoken to him for five years. | 4.5. I’ve known

her decision for two weeks. ► 1. 1.1. have just arrived | 1.2. have read | 1.3. hasn't done | 1.4. 1.8. 1.10.

has ever seen 11.5. hasn’t lost 11.6. ’ve dropped 11.7. ’s gone | ► 5. has just broken | 1.9. has already written, hasn't replied | 5:1. plane, airport | 5.2. ferry, harbour/ferry terminal | 5.3. taxis, Have you ever been

rank | 5.4. bus, bus stop, | 5.5. railway station, train | 5.6. bike, bike rack


139

► 6.

► 2.

6.1. E | 6.2. C | 6.3. A | 6.4. B | 6.5. D

2.1. me $ 23 | 2.2. her children a story | 2.3. some flowers to the actress | 2.4. anyone your password | 2.5. It to me

► 7.

7.1. A | 7.2. C | 7.3. C | 7.4. A | 7.5. B | 7.6. A

► 3.

3.1. to | 3.2. for | 3.3. to | 3.4. for | 3.5. for | 3.6. to ► 8.

8.1. P | 8.2. F | 8.3. P | 8.4. F

► 4.

4.1. P I 4.2. P I 4.3. P I 4.4. F | 4.5. P | 4.6. F ► 9.

9.1. B | 9.2. A | 9.3. B

► 5.

5.1. B | 5.2. A | 5.3. C | 5.4. B | 5.5. A

► 10. 10.1. B 110.2. C 110.3. A

► 6. 6.1. C | 6.2. G | 6.3. E | 6.4. D j^.S. B j 6.6. A

► 11.

11.1. B | 11.2. A | 11.3. C

► 7.

7.1. B | 7.2. B | 7.3. C | 7.4. A -------------

► 8. 8.1. E | 8.2. F | 8.3. D | 8.4. A

► 1. 1.1. D 11.2. E | 1.3. B 11.4. F 11.5. A 11.6. C

► 9.

9.1. we were watching | 9.2. mum came | 9.3. We were still ► 2.

trying | 9.4. wasn’t listening

2.1. was listening | 2.2. was watching | 2.3. were you reading | 2.4. weren’t rehearsing | 2.5. wasn't singing | 2.6. Was he playing n © ----------------------------------------------► 3.

3.1. D | 3.2. B | 3.3. A

► 1. 1.1. skiing | 1.2. tennis | 1.3. boxing | 1.4. skateboarding |

► 4.

1.5. football | 1.6. judo

4.1. based | 4.2. seventh | 4.3. directed | 4.4. stars ► 2. ► 5.

2.1. the first of September nineteen eighty-seven/September

5.1. F | 5.2. J | 5.3. C | 5.4. H | 5.5. I | 5.6. D | 5.7. E | 5.8. A | 5.9. B | 5.10. G

the first nineteen eighty-seven | 2.2. the second of March nineteen sixty-eight/March the second nineteen sixty-eight | 2.3. the twentieth of January two thousand and one/January the

► 6.

twentieth two thousand and one | 2.4. the thirty-first of May

6.1. C | 6.2. B | 6.3. A

two thousand and ten/May the thirty-first twenty ten | 2.5. the twenty-fourth of July two thousand/July the twenty-fourth two

► 7.

thousand | 2.6. the thirtieth of June two thousand twenty-six/

7.1. B | 7.2. A

June the thirtieth twenty twenty-six 12.7. the fifth of February five forty-seven/February the fifth five hundred forty-seven

► 8. 8.1. F I 8.2. C I 8.3. A | 8.4. E | 8.5. B

► 3.

► 9.

3.1. on, at, on, at | 3.2. in, in, in | 3.3. in, on | 3.4. At, On, In, in | 3.5. at, on

9.1. A | 9.2. C | 9.3. B ► 4. ► 10.

4.1. first | 4.2. four | 4.3. sixth | 4.4. fourth | 4.5. two | 4.6. sixth |

Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2),

4.7. two | 4.8. seventh

poprawność językowa (0-2) i bogactwo językowe (0-2). ► 5.

5.1. went | 5.2. was playing | 5.3. is doing | 5.4. have played | ------------------------------------------------

5.5. had played | 5.6. playing | 5.7. go | 5.8. were playing | 5.9. go | 5.10. play | 5.11. have done | 5.12. go | 5.13. played;

► 1. 1.1. D I 1.2. A I 1.3. B 11.4. B | 1.5. C | 1.6. B

► 6.

6.1. A | 6.2.A | 6.3. C


► 7.

► 2.

7.1. B | 7.2. C | 7.3. A | 7.4. A

2.1. Unless you take more exercises, you will get fatter. | 2.2. We won’t go to the party unless they Invite us. | 2.3. Unless he gets

► 8.

a job, he won't have money for holidays. | 2.4. The students

8.1. C | 8.2. E | 8.3. B | 8.4. A

won't have a disco unless they organize It. | 2.5. Unless you see your doctor, you won't get a prescription.

-® r

► 3.

3.1. vomited | 3.2. has broken | 3.3. rash | 3.4. overweight |

►1.

3.5. Is sweating | 3.6. choked | 3.7. bruise | 3.8. disabled | 3.9. dizzy |

1.1. volleyball court, B 11.2. running track, D 11.3. golf course, A |

3.10. twisted

1.4. Ice hockey rink, C | 1.5. ski jump, G | 1.6. football pitch, E | 1.7. bicycle path, F

► 4.

4.1. B, D, F, I | 4.2. A, C, E, G, H ► 2.

2.1. new national sports | 2.2. The most famous International

► 5.

tennis | 2.3. Nike leather training | 2.4. exclusive black wooden

5.1. knee | 5.2. leg | 5.3. heart | 5.4. wrist | 5.5. feet | 5.6. neck

hockey ► 6. ► 3.

6.1. B | 6.2. C

3.1. more accurately | 3.2. the worst | 3.3. well | 3.4. the most quickly/the quickest | 3.5. more excellently

► 7.

7.1. C | 7.2. B | 7.3.1 ► 4.

4.1. F | 4.2. F | 4.3. P | 4.4. F

► 8.

8.1. A | 8.2. C | 8.3. C ► 5.

5.1. B | 5.2.1| 5.3. E | 5.4. F | 5.5. G | 5.6. A | 5.7. D | 5.8. H

► 9.

9.1. D | 9.2. C | 9.3. A

► 6. 6.1. C | 6.2. A | 6.3. E | 6.4. B | 6.5. F

-O ► 7.

7.1. C | 7.2. B | 7.3. B | 7.4. A | 7.5. C | 7.6. A

► 1. 1.1. C11.2. A11.3. H 11.4. B 11.5.111.6. E 11.7. D 11.8. F11.9. G 11.10. J

► 8. 8.1. Our team played more effectively In the previous match. |

► 2.

8.2. US athletes ran the fastest and jumped the highest of all

2.1. had to | 2.2. mustn't | 2.3. doesn’t haveto | 2.4.

contestants. | 8.3. The javelin thrower said that his score was not

2.5. needn't | 2.6. Will you have to | 2.7. have to | 2.8. must I

as good as he had hoped for. | 8.4. Mike Powell has jumped far

2.9. has to | 2.10. must | 2.11. needn’t |2.12. needn’t

ther than any other competitor.

2.13. have to | 2.14. needn’t | 2.15. must

must | |

► 9.

► 3.

9.1. has done karate | 9.2. second and third | 9.3. on Tuesdays

3.1. themselves | 3.2. myself | 3.3. himself | 3.4. itself | 3.5. herself |

and Thursdays | 9.4. at noon

3.6. ourselves | 3.7. yourself I 3.8. ourselves | 3.9. Itself | 3.10. yourself

► 10.

Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2), po

► 4.

prawność językowa (0-2) i bogactwo językowe (0-2).

4.1. himself | 4.2. him | 4.3. myself | 4.4. Itself | 4.5. her | 4.6. We, ourselves | 4.7. your 14.8. myself | 4.9. himself | 4.10. our | 4.11. themselves | 4.12. her ► 5.

► i.

5.1. Smith | 5.2. Mark Ronson | 5.3.10 July | 5.4. 5.30

1.1. don't eat, will get | 1.2. was/were, could | 1.3. see, will tell | 1.4. had, would take up 11.5. doesn’t raln/lsn’t raining, will play |

► 6.

1.6. don't study, will fall | 1.7. reads, will understand | 1.8. will

6.1. A I 6.2. C | 6.3. B | 6.4. C | 6.5. C | 6.6. C | 6.7.

give, arrives 11.9. will do, finishes 11.10. get, will call 11.11. build, have 11.12. happens, press

► 7.

7.1. B | 7.2. C | 7.3. E | 7.4. D


141

8.1.

Africa’s | 8.2. moved | 8.3. never | 8.4. twice | 8.5. keeps

► 9.

5.1. E | 5.2. D | 5.3. C | 5.4. F | 5.5.A | 5.6. B ► 6.

9.1. 9.4.

You don’t have to | 9.2. should eat less | 9.3. Will you have to | 6.1. B | 6.2. C | 6.3. B | 6.4. D at each other ► 7.

► 10.

7.1. B | 7.2. A | 7.3. C

Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2), poprawność językowa (0-2) i bogactwo językowe (0-2).

► 8.

8.1. E | 8.2. B | 8.3. A | 8.4. C

-€► ----------------------------------------------------------------------

► 9.

► i.

Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2), poprawność językowa (0-2) Fbogactwo językowe (0-2).

1.1.

B | 1.2. G 11.3.1| 1.4. A 11.5. C

► 2. 2.1.

B I 2.2. D I 2.3. C | 2.4. C | 2.5. B | 2.6. B | 2.7. D | 2.8. C |

2.9.

A | 2.10. D

► 1. 1.1.

► 3.

3.1.

The | 1.2. the | 1.3. a | 1.4. an | 1.5. - | 1.6. the | 1.7. an |

1.8.-| 1.9. the 11.10.He explained that his mobile phone was broken. | 3.2. Adam

said he was installing new software on his computer. | 3.3. Callum

► 2.

asked me not to delete that file. | 3.4. She claimed that Ron had

2.1.

to arrive | 2.2. to repeat | 2.3. get | 2.4. getting | 2.5. playing |

made that movie the month before. | 3.5. Harry said that he could

2.6.

do | 2.7. hearing | 2.8. to see | 2.9. smoking | 2.10. to learn

show me how to use that scanner. | 3.6. He told me that Sandra hadn’t saved that document. ► 4.

► 3.

3.1.

help | 3.2. to speak | 3.3. meet | 3.4. to reach | 3.5. asking |

3.6.

to tell | 3.7. to call | 3.8. hearing | 3.9. calling | 3.10. talk

A ► 4. ► 5.

4.1.

below | 4.2. snow | 4.3. zero | 4.4. cold | 4.5. eighty |

5.1. B | 5.2. D | 5.3. A | 5.4. C

4.6.

twenty-five | 4.7. sunny | 4.8. high | 4.9. above

► 6.

6.1.

► 5.

D | 6.2. B | 6.3. C | 6.4. F | 6.5. A

5.1.

► 7.

► 6.

7.1. B | 7.2. D | 7.3. C

6.1.

-€► -----------------

7.1.

► i.

► 8.

B | 5.2. F | 5.3. E | 5.4. C | 5.5. G | 5.6. A | 5.7. D

C | 6.2. B | 6.3. A

► 7.

1.1.

glass 11.2. wood 11.3. amber and silver | 1.4. sand 11.5. brick 8.1.

► 2.

2.1.

C | 7.2. G | 7.3. A | 7.4. F | 7.5. D | 7.6. H

P | 8.2. P | 8.3. P | 8.4. F | 8.5. F

► 9.

A | 2.2. E | 2.3. B | 2.4. D

9.1.

going for a pizza | 9.2. to send the letters | 9.3. travelling |

9.4.

tried to help | 9.5. refused to pay

► 3.

3.1.

who/that | 3.2. which/that | 3.3. which/that, - | 3.4. which/ ► 10.

that | 3.5. who/that | 3.6. who/that, -


► 4.

4.1. how I felt | 4.2. when Graham had lost his telephone | 4.3. if/whether there was a vaccine against cold | 4.4. what Warner Brothers were producing then. | 4.5. if/whether I had tried to do a chemical experiment


► 4. - e ------------------------------------------------

4.1. B | 4.2. G | 4.3. E | 4.4. D | 4.5. A | 4.6. C | 4.7. F

► 1. Plants: flowers - tulip, rose, daffodil, daisy | trees - oak, pine,

B

► 5.

palm, Christmas tree | other - grass, bush, cactus. Animals: mammals - whale, bat, bear, hamster, tiger | birds -

► 6.

eagle, parrot, duck, pigeon | fish - salmon, carp, sardine, herring |

6.1. F | 6.2. P | 6.3. F

reptiles - crocodile, snake, lizard | amphibians - frog, salaman der | Insects - bee, butterfly, wasp.

► 7. 7.1. B | 7.2. E | 7.3. C | 7.4. D | 7.5. A

► 2. 2.1. are grown | 2.2. were hunted | 2.3. Is recycled | 2.4. be kept |

► 8.

2.5. has been saved

8.1. B | 8.2. B | 8.3. C

► 3.

► 9.

3.1. Mike was offered a holiday job by Paul./A holiday job was

9.1. stole | 9.2. thieves | 9.3. drawing | 9.4. witnesses

*

offered to Mike by Paul. | 3.2. Students will be shown slides by Mr Clarke./Slldes will be shown to students by Mr Clarke. |

► 10.

3.3. Melanie has been sent a postcard by Jlll./A postcard has

10.1. had you switched | 10.2. had got | 10.3. had already left |

been sent to Melanie by Jill. 13.4. Millions of books are bought by

10.4. had been stolen

students every year. ► 4. 4.1. was destroyed | 4.2. have... been recycled | 4.3. Is grown | 4.4. Is caused

► l. 1.1. from | 1.2. from | 1.3. with | 1.4. on | 1.5. In | 1.6. at | 1.7. of j 1.8. of | 1.9. on | 1.10. on | 1.11. with | 1.12. of

► 5. B

► 2. 2.1. B | 2.2. D | 2.3. A | 2.4. C | 2.5. H | 2.6. F | 2.7. G | 2.8. E

► 6. 6.1. D | 6.2. G | 6.3. E | 6.4. A | 6.5. C | 6.6. B | 6.7. F

3.1. telling | 3.2. soft j 3.3. waste | 3.4. hard | 3.5. heavy |

7.1. C | 7.2. A | 7.3. A

3.6. serious | 3.7. catch | 3.8. wide | 3.9. commit | 3.10. do

► 8.

► 4.

8.1. D | 8.2. A | 8.3. C

4.1. world-famous | 4.2. absent-minded | 4.3. sugar-free |


► 3. ► 7.

4.4. air-conditioned | 4.5. first-class | 4.6. water-resistant ► 9.

9.1. C | 9.2. D | 9.3. B | 9.4. A

► 5.

5.1.

VAT | 5.2. MP | 5.3. PM | 5.4. ID | 5.5. UN | 5.6. EU | 5.7. PR

5.8.

GPS | 5.9. VIP

- f t -----------------► 6.

6.1.

► 1.

F | 6.2. F | 6.3. P | 6.4. P | 6.5. F | 6.6. P

I.1. A | 1.2. A | 1.3. B | 1.4. A | 1.5. A | 1.6. A | 1.7. B | 1.8. B 11.9. A I I.10. A

► 7.

7.1.

A | 7.2. D | 7.3. B

► 2. 2.1.

came, saw, had been | 2.2. had, had spent, came | 2.3. ar ► 8. 8.1. D | 8.2. B | 8.3. A | 8.4. E

rived, saw, had already left | 2.4. had learnt, went | 2.5. didn’t need, hadn’t locked | 2.6. had never heard

► 9.

9.1.

► 3.

3.1. 3.6. 3.10.

Didn’t Kate tell you | 9.2. Why haven’t they answered |

was | 3.2. decided | 3.3. hadn’t told | 3.4. saved | 3.5. cost | 9.3.- What Isn’t the government telling | 9.4. Aren't you sad | were shocked | 3.7. had never been | 3.8. wrote | 3.9. offered | 9.5. I’ll be able to wanted | 3.11. had studied | 3.12. started | 3.13. had never

come | 3.14. had decided | 3.15. went


143

► 10.


--- -

► 1. A, C, G, H, l, N

-€► ----------------------------------------------------------------------

________ 1 ► 2.

►L 1.1.

2.1. two | 2.2. 20% | 2.3. one What 11.2. so | 1.3. such 11.4. such 11.5. so ► 3.

► 2.

3.1. current | 3.2. chief | 3.3. gambling | 3.4. set book | 3.5. salary 2.1. such a polite | 2.2. so beautiful | 2.3. so patient | 2.4. such | 3.6. banners | 3.7. date | 3.8. factory a tasty | 2.5. such a terrible ► 4. ► 3.

4.1. out | 4.2. up | 4.3. dofl/n | 4.4. up | 4.5. away

4.6. off |

3.1.

foreign language | 3.2. job opportunities | 3.3. mother tongue 4.7. across | 4.8. off | 3.4. Europeans | 3.5. speakers | 3.6. joined ► 5. ► 4.

4.1.

5.1. A. to call, B. called, C. called | 5.2. A. come, B. came, C. came | B | 4.2. B | 4.3. A

5.3. A. do, B. done, C. to do | 5.4. A. got, B. got, C. to get | 5.5. A. went, B. gone, C. went | 5.6. A. looked, B. look, C. Look

► 5.

5.1.

E | 5.2. D | 5.3. F | 5.4. B | 5.5. C

► 6.

6.1.

E | 6.2. B | 6.3. C | 6.4. A | 6.5. F

► 6.

6.1. B | 6.2. A | 6.3. C

► 7.

7.1. B | 7.2. A. ► 7.

7.1. C | 7.2. A | 7.3. C

► 8.

8.1. C | 8.2. B | 8.3. C

► 8. 8.1.

F | 8.2. C | 8.3. D | 8.4. E | 8.5. A

► 9.

9.1.

rightly | 9.2. used | 9.3. being | 9.4. forgot I 9.5. painful

► 9.

9.1.

D | 9.2. C | 9.3. A | 9.4. E

► 10 .

Punktowana jest zgodność z tematem (0-4), spójność (0-2), ► 10.


10.1.

What a beautiful view! | 10.2. It's such a quiet place. |

10.3.

Mike, who lives next door, is a film director. 110.4. Your par

ents are so nice. 110.5. The film which I watched last night was very boring.

144


język angielski

tygodnie

1-30 ARKUSZE EGZAMINACYJNE

ARKUSZ EGZAMINACYJNY

Paziom podstawowy

Zadanie 3. (0-3) Usłyszysz dwukrotnie wypowiedź na temat powieści. Zdecyduj, które ze zdań 3.1.-3.3. są zgodne z treścią nagrania

Zadanie 1. (0-5)

(P - prawda), a które nie (F - fałsz). Zakreśl literę P albo F.

Usłyszysz dwukrotnie pięć tekstów. Na podstawie informacji zawartych w nagraniu w zadaniach

z podanych

3.1.

odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C. 3.2.

1.1.

Which one don’t you need to make this salad? A.

B.

C.

0

3.3.

Dorian Gray is having his portrait painted. In Dorian’s opinion it i^ important to stay young as long as possible. Basil Howard is the author of the novel.

P

F

P

F

P

F

Zadanie 4. (0-4) Usłyszysz dwukrotnie cztery wypowiedzi (4.1.-4.4.). Do każdej z nich dobierz właściwą reakcję (A-E). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedna reakcja została podana

1.2. How much did Danielle pay? A.

dodatkowo i nie pasuje do żadnej wypowiedzi.

B. 9.50 £

19.15 £

19.50 £

A. It is difficult to say. I like both. B. Sure. What's the matter?

1.3. What does Jack do for a living? A.

C. It is nice and quiet.

B.

D. Yes, please do.

jr ~

E. An adult or a child? 4.1.

4.2.

4.3.

4.4.

1.4. What time does Nicole have to get up the next day?

Zadanie 5. (0-3)

A.

Uzupełnij poniższe minidialogi (5.1.-5.3.), wybierając spośród

At 4.30 a.m. B. At midnight.

C. At 5.30 a.m.

podanych odpowiedzi brakującą wypowiedź jednej z osób. 1.5. Where does this conversation take place? A.

At the gym.

B. At school.


C. At the hotel reception. 5.1. X: What seems to be a problem? Y:..............................................

Zadanie 2. (0-4)

A. Not at all.

Usłyszysz dwukrotnie rozmowę na temat poszukiwania

B. Help yourself, please.

pracy. Na podstawie informacji zawartych w nagraniu

C. I have a sore throat.

dopasuj do każdej posady (2.1.-2.4.) związane z nią oczekiwania (A-E). Wpisz odpowiednią literę w każdą kratkę.

5.2. X :.............................................

Uwaga! Jedno oczekiwanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje do żadnej posady.

A. I’m sorry. I’ve eaten your cake.

Job

C. Would you mind if I turned on the TV?

Y: Never mind. B. Have you ever been to a theme park?

2.1. secretary 2.2. babysitter

Demand

□

A. being fond of children B. fluent English

2.3. kitchen helper

C. working late

2.4. waitress

D. driving licence E. helping the cook

5.3.

X :....................................... Y: Take the second right.

A. How can I get to the museum? B. Can I take your umbrella? C. How long are we going to wait?


Zadanie 6. (0-3)

8.1. Lisa wrote the message

Dla każdej z opisanych sytuacji (6.1.-6.3.) wybierz właściwą

A. to ask Jeff for help. B. to complain about Blackie.

reakcję. Zakreśl literę A, B albo C.

C. to inform Jeff what has happened. 6.1. Przychodzisz na imprezę do kolegi. Widzisz w pokoju kilka Do you like running? You cannot miss the Third Running

nieznanych osób. Co powiesz?

Festival! This is an international sporting event, attracting

A. Do you know me? I'm Natalia. B. Hi, I’m Natalia.

professionals and amateurs alike. The Festival is also a family

C. Have you two met before?

event, allowing everyone a distance to run at their own pace.

6.2. Brat proponuje, żeby zamówić na obiad pizzę. Nie masz na

Apart from short-distance runs, the traditional marathon and children races, there is also something for extreme

nią ochoty. Wolisz spaghetti.

challenge-seekers.

A. Sounds great. Spaghetti is a good idea, too. B. Are you crazy? W e’re not taking pizza.

8.2. In the event there are

C. Well, I think I’d rather have spaghetti instead.

A. only long and challenging runs. 6.3. Kolega prosi, żeby zastąpić go w pracy w poniedziałek.

B. both easy and very demanding races.

W poniedziałek nie możesz. Zaproponuj, że zastąpisz go kiedy

C. long-distance runs, including a marathon for children.

indziej. A. That’s out of the question. I’ve got my own work to do.

Like all medicines, ASPIRIN tablets can cause side effects,

B. It's not possible. You can ask some other person.

although they occur rather seldom. Please tell your doctor

C. I’m sorry, I can't. Will Tuesday be all right?

or pharmacist if you notice any of the effects listed or not listed.

Zadanie 7. (0-4)

If you are concerned about any side-effects or have any other

Przeczytaj teksty (7.1.-7.4.). Do każdego z nich dobierz

unusual effects, tell your doctor immediately and seek advice.

odpowiednie zdanie (A-E). Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno zdanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje

8.3. After taking aspirin

do żadnego tekstu.

A. you will have side effects.

7.1.

C. you can suffer from side effects but it isn’t very common.

B. you should contact a doctor.

Baked every day throughout the day.

Are you a recent computer science graduate looking to get started in web development? W e’re looking for a graduate

7.2.

developer to join our team and manage our broad range

Get your 10% off today!

of websites. We have avery high standard of our engineering

Wash and dry separately.

8.4. This add is for A. a person who wants to work as a freelancer.

7.4. Do not swim in rough seas or if you feel unwell or tired.

B. a person who wants to work in a team of engineers. C. a person who is thinking about starting computer studies.

A. You can see this text on a pair of jeans. B. You can see this sign on a beach.

Zadanie 9. (0-4)

C. You can see this text in a bathroom.

Przeczytaj trzy ogłoszenia na temat zaginionych zwierząt

D. This means that the buns inside are fresh.

(A-C) oraz pytania dotyczące tych ogłoszeń (9.1.-9.4.).

E. If you have such coupon, you’ll pay less for your shopping.

Do każdego ogłoszenia dopasuj właściwe pytanie. Wpisz


team and we're looking for smart, passionate developers.

7.3.

rozwiązania do tabeli. Uwaga! Jedno ogłoszenie pasuje do 7.1.

7.2.

7.3.

.

7.4.

dwóch pytań. A. HAVE YOU SEEN ARCHIE? Archie is an old, black-furred

Zadanie 8. (0-4) Przeczytaj teksty. W zadaniach 8.1.-8.4. z podanych

very playful. He wears a red leather collar. He was last seen

odpowiedzi wybierz właściwą, zgodną z treścią tekstu.

around Central Park on Monday, June 3rd. If you've seen him,


call 056748892.

labradoodle with large brown eyes and a loud bark. He’s

Jeff, Blackie got ill. Took him to the vet. Call me ASAP. Lisa


147

B.

Zadanie 10. (0-3) Przeczytaj tekst. Spośród wyrazów podanych w ramce

HELP US FIND NEMO. Nemo is red with white stripes. She has

wybierz te, które poprawnie uzupełniają tuki 10.1.-10.3.

black eyes and no ears. She’s gone missing last Tuesday, on

Wpisz odpowiednią literę (A-F) obok numeru każdej luki.

the 4th of June in Brighton. If you see her, please contact me

Uwaga! Trzy wyrazy zostały podane dodatkowo i nie pasują do żadnej luki.

immediately at Lexington Street 024.

A. 1to

C. PARROT LOST. Connie is a large macaw parrot that accidentally

B. | too

D. I will

j E.

reading

1 c - Jare |

1 F- than

got freed from her cage. She has a very colourful plumage and

This summer I’m going to visit my aunt and her son Mike. Mike

can speak the word 'treat'. She’s very gentle and shy, so she

is a year younger 10.1

may not be easy to catch. I’ll be grateful for any news. My cell

his hobby is drawing. I’m fond of comics 10.2

number is 028578390.

we 10.3

me. He’s interested in comics and so I think

have a lot of fun together. ł

Zadanie 11. (0-3) Przeczytaj tekst. Wybierz poprawne uzupełnienie luk Which announcement 9.1.

never mentions what kind of animal got lost?

9.2.

doesn't say where the animal got lost?

9.3.

does not mention a personality trait?

11.1.-11.3. Zakreśl literę A, B albo C.

Seabird Campsite

9.4.

gives the most useful information?

We offer best quality tents and equipment as 11.1........... as a professional approach to the customer. The campsite is equipped with modern sanitary facilities which are 11.2

in impressive conditions.

We offer a mini market for your 11.3

needs, and

restaurants are also available close to the campsite.


11.1.

A. good

B. better

11.2. 11.3.

A. keep

B. kept

C. keeping

A. day

B. a day

c. daily

C. well

ARKUSZ EGZAMINACYJNY

kusz

2 Poziom rozszorzony

A. It is not only a hobby, but also the way of protecting wild life. B. My hobby is collecting things.

m ----------------------------------Zadanie 1. (0-6)) Usłyszysz dwukrotnie dwa teksty. Na podstawie informacji

C. The key to success is regular practice. D. My hobby reflects the way I see the world. E. In my hobby artistic and manual skills are very Important.

zawartych w nagraniu w zadaniach 1.1.-1.6. z podanych odpowiedzi wybierz właściwą. Zakreśl literę A, B albo C.

2.1.

2.2.

2.B.

2.4.

Zadania 1.1.-1.3. odnoszą się do pierwszego tekstu, a zadania 1.4.-1.6. do drugiego. Tekst 1.

Zadanie 3. (0-3) Przeczytaj tekst. Do każdego akapitu (3.1.-3.3.) dopasuj

Usłyszysz rozmowę dwóch osób.

właściwy nagłówek (A-D). Wpisz odpowiednią literę obok

1.1. On the test, the speaker got

numeru każdego akapitu. Uwaga! Jeden nagłówek został

A. the worst grade.

podany dodatkowo i nie pasuje do żadnego akapitu.

B. aC. C. a bad grade, but he passed.

A. Cities rule the region

1.2. It has been suggested that the speaker has problems

C. The variety of the Heart of England

B. Culinary attractions with

D. The charm of provinces

A. the types of planets. Come to the Heart of England

B. the types of plants. C. the types of plans.

3.1...........

1.3. The second speaker decides to help because

of the Heart of England. Smaller towns and cities, steeped

Big cities and bright lights are only part of the attraction A. he’d like to meet a girl during the birthday party.

in history and full of designer shops, fascinating antiques,

B. he’s selfish and wants to be paid.

exceptional food and wonderful hospitality are also an

C. he wants the first speaker to be at the birthday party, too.

important part of the experience. 3.2...........

Tekst 1. Usłyszysz wypowiedź jednej osoby.

everywhere. This is not true in the Heart of England.

1.4. The area of Canada is

Try Ludlow with its medieval castle, Worcester with its

A. the second largest in North America.

magnificent cathedral or Shrewsbury with its narrow streets

B. larger than that of Russia.

and designer shops to see how different they are. You may

C. the largest in North America.

mooch around antique shops of the Cotswolds or, if you

1.5. In Canada there are

3.3...........

prefer, visit big shopping centres in Birmingham. A. vast forests in the south.

For foodies there's Burton-on-Trent, the beer-brewing capital

B. mountains in the east and west.

of England. Other delights to tempt the visitor include beef

C. forests still untouched by men.


It's sometimes said that urban Britain looks the same

and cider, asparagus, cheese and gingerbread. In every town and city there is a market with local producers selling

1.6. In Canada A. there is only one religion approved by the state. B. there is more than one official language. C. winter sports are not popular.

vegetables, fruit and fresh meat. Don’t forget the famous asparagus auction in The Fleece Inn in Worcestershire each May! Na podstawie: Visit Heart o f England (broszura informacyjna).

m ----------------------------------Zadanie 2. (0-4))

Zadanie 4. (0-4)

Usłyszysz dwukrotnie cztery wypowiedzi na temat różnych

Przeczytaj tekst, z którego usunięto cztery zdania.

zainteresowań. Na podstawie informacji zawartych

Wpisz w luki 4.1.-4.4. litery, którymi oznaczono brakujące

w nagraniu dopasuj do każdej wypowiedzi (2.1.-2.4.)

zdania (A-E), tak aby otrzymać logiczny i spójny tekst.

odpowiadające jej zdanie (A-E). Wpisz rozwiązania do tabeli.

Uwaga! Jedno zdanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje

Uwaga! Jedno zdanie zostało podane dodatkowo i nie pasuje

do żadnej luki.

do żadnej wypowiedzi.


149

The Buckingham Palace Buckingham Palace has been the official London residence of the British monarchy since 1837. 4.1

The festival runs from noon to 7 p.m. Saturday and Sunday rain or shine!

It is not only

the home of the Queen and Prince Philip but it is also used

B.

for the administrative work of the monarchy. It is here in the

The motto of this year festival Is Modern Drama. Artists from

state apartments that Her Majesty receives and entertains

all over the world will be appearing. The highlight of the festival

guests invited to the Palace. 4.2

This flag Is called

is the play Disgrace by Hungarian director, Kornel Mundruczo.

Five regiments of Foot Guards take care of the safety of the

Krystyna Janda will be performing in her legendary play White blouse.

the Royal Standard. Palace. 4.3........... The Palace has around 600 rooms, Including 19 state rooms,

C.

52 royal and guest bedrooms, 78 bathrooms, 92 offices,

This year’s Karuzela Cooltury has almost 150 events for young and

a cinema and a swimming pool. 4.4...........

old. Journalists and cultural figures will be heading for meetings with authors, theatrical performances and sporting and scientific

A. When the Queen is at home, you can see her royal flag on

events. Faith No More is fhe biggest attraction for rock fans.

top of Buckingham Palace. B. Queen Victoria was the first monarch to live there.

D.

C. The flag has got four quadrants.

Brave Festival, which celebrates distant cultures, will be throwing

D. They wear red jackets and tall, furry hats called bearskins.

the spotlight on the fair sex this year. One of the highlights is

E. It also has its own post office and police station.

Maduma, a women’s drumming group from Tanzania. Other attractions include the exhibition of dot painting and special

Zadanie 5. (0-3)

workshops to put your creative skills to test.

Przeczytaj wypowiedzi trzech osób (5.1-5.3.) oraz opisy

Na podstawie: Mark yo ur Calendar, „Kaleidoscope” nr 7/2012, s. 16.

czterech festiwali (A-D). Do każdej osoby dopasuj imprezę, która najbardziej by jej odpowiadała. Wpisz odpowiednią

Zadanie 6. (0-5)

literę obok numeru każdej osoby. Uwaga! Jeden festiwal

Przeczytaj tekst. Uzupełnij go, wpisując w każdą lukę

został podany dodatkowo I nie pasuje do żadnej osoby.

(6.1.-6.5.) jeden wyraz z ramki w odpowiedniej formie, tak aby powstał spójny i logiczny tekst. Wymagana jest pełna

Toby, 23

poprawność gramatyczna i ortograficzna wpisywanych

5.1...........

wyrazów. Uwaga! Jeden wyraz został podany dodatkowo i nie pasuje do żadnej luki.

I like learning about different cultures and traditions. I'm also interested in music and I used to play drums once. However, my

fly

take

person

be

land

forbid

real passion is theatre, although I must admit I'm not a great fan of street performances and noisy festivals. I prefer more ambitious plays by contemporary authors.

Safety Rules on Board We kindly remind you that smoking is strictly 6.1

J

........................ (including e-cigarettes). During the whole Carol, 16

6.2

5.2...........

to use any portable electronic devices emitting radio signals.

passengers are not allowed

Passengers may use the electronic devices which do not I’d like to see the works of artists from all over the world. How

emit radio signals, such as 6.3.........................................

ever, I’m a very active person and I like doing things myself, not

computers, electronic games, CD players and video cameras,

just walking and looking at exhibitions. I’ve tried dancing, acting and even cooking before, but painting Is something I really caught a bug for. I'd like to learn new painting techniques and meet peo ple from exotic countries.

but only when ‘fasten seatbelts’ signal is switched off. Mobile phones may be used onboard only before take-off, until the plane door 6.4........................................... closed. After 6.5 mobile phones may used only after the engines have been switched off.

Adele, 14 5.3...........

/

-

Zadanie 7. (0-5) Uzupełnij zdania 7.1.-7.5, wykorzystując podane w nawiasach

I’m interested In art and music, but I don’t care for celebrities. I like meeting people from various countries and cultures and spending time together. I really enjoy dancing, singing and spending time outdoors. My hobby is ethnic crafts and I'love to see some tribal costumes and jewellery.

wyrazy w odpowiedniej formie. Nie należy zmieniać kolejności podanych wyrazów, trzeba natomiast - jeżeli jest to konieczne - dodać inne wyrazy, tak aby otrzymać logiczne i gramatycznie poprawne zdania. Wymagana jest pełna poprawność ortograficzna wpisywanych fragmentów. W każdą lukę możesz wpisać maksymalnie cztery wyrazy.

A. Why not celebrate the Independence Day at the Folktife Folk Festival in the National Mall Park, Washington? Folktife presents American culture through art and cuisine of many nations. The main attraction is the exhibition of Native Indian decorations.


7.1. Railway passengers (must/give) ................................... .................................... information on delays. 7.2. He asked me (not tu rn )................................................... off the computer.

7.3. Rod (go/swim )................................................................. twice a day when he was on holiday in Greece. 7.4. What (you/do)................................................................... ........................................ while I was out? 7.5. Currently the storm (m ove/slow).................................... ............................................... south. Heavy rains are expected for the next several days. Zadanie 8. (0-10) Napisz do kolegi/koleżanki z zagranicy e-mail. • Opisz swoje ulubione zajęcia w szkole. • Zapytaj o jego/jej zainteresowania. • Zaproponuj wspólne pisanie błoga lub tworzenie strony internetowej. Podpisz się jako XYZ. Postaraj się rozwinąć swoją wypowiedź w każdym z trzech podpunktów, pamiętając, że długość e-maila powinna wynosić 50-100 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazania informacji, spójność, bogactwo językowe oraz poprawność językowa.


KLUCZ PUNKTOWANIA ZADAŃ

Poziom p o d s ta w o w y

Zakres Rozumienie ze słuchu

[ Poziom ro zszerzony

Numer

Poprawna

zadania

odpowiedź

1.

1.1. A

Punktacja (0-5)

1.2. C

Zakres Rozumienie

Numer zadania 1.

2.1. B

ł ■

1.6. B 2.

Znajomość funkcji

4.

2.4. E Rozumienie

3.3. F

tekstów pisanych

3.

7.

pisanych

> n

4.4. E 5.

Znajomość

6.3. C

środków (0-4)

6.

językowych

6.3. personal

6.5. landing 7.

7.1. must be

7.2. not to turn

8.3. C

7.3. went swimming 7.4. were you

8.4. B

doing

(0-4)

7.5. is moving

9.2. C

slowly

9.3. B Wypowiedź

9.4. A Znajomość środków

10.

językowych

11.

10.1. F

(0-3)

Disemna

8.

Punktowana jest zgodność z tematem

10.2. B

(0-4), spójność (0-2),

10.3. D

poprawność językowa

11.1. C

(0-5)

given

(0-4)

8.2. B

9.1. B

(0-5)

6.4. is

7.4. B

9.

6.1. forbidden 6.2. flight

7.3. A

8.1. C

(0-3)

5.3. A

(0-3)

7.2. E

8.

5.1. B 5.2. D

6.2. C

7.1. D

(0-4)

4.3. D (0-3)

> Rozumienie tekstów

4.1. B 4.2. A

4.4. B

6.1. B

(0-3)

3.3. B 4.

4.3. E

6.

3.1. D 3.2. C

(0-4)

4.2. A

5.

(0-4)

2.3. A (0-3)

3.2. P

4.1. C

2.1. C 2.2. D

2.4. C

językowych

1.3. A

1.5. C (0-4)

2.3. E

3.1. P

(0-6)

1.4. C

2.2. A

3.

Punktacja

1.2. B

1.5. B 2.

1.1. A

ze słuchu

1.3. A 1.4. C

Poprawna odpowiedź

(0-3)

(0-2)

11.2. B

i bogactwo językowe

11.3. C

(0-2).

(0-10)

tygodnie

1-30 r ORD BANK

K B T J O flW Człowiek man is as old as he feels. - Człowiek ma tyle lat, na ile się czuje.

Ireland - Irlandia Italy - Włochy

Japanese - japoński Latvian - łotewski

Japan -Japonia

Lithuanian - litewski

Latvia - Łotwa

Mexican - meksykański

Personal d e ta ils - dane o sobow e

Lithuania - Litwa

Norwegian - norweski

address - adres

Mexico - Meksyk

Polish - polski

age - wiek

the Netherlands - Holandia

Portuguese - portugalski

date of birth - data urodzenia

Norway - Norwegia

Romanian - rumuński

distinguishing marks - znaki szczególne

Poland - Polska

Rushan - rosyjski

divorced - rozwiedziony/rozwiedziona family name - nazwisko

Portugal - Portugalia

Scottish - szkocki

Romania - Rumunia

Slovakian - słowacki

female - (płeć) żeńska

Russia - Rosja

Spanish - hiszpański

first name - imię

Scotland - Szkocja Slovakia - Słowacja

Swedish - szwedzki

gender - płeć height - wzrost

Spain - Hiszpania

Thai - tajlandzki

interests - zainteresowania job - zawód

Sweden - Szwecja

Tunisian-tunezyjski

Switzerland - Szwajcaria

Turkish - turecki

Swiss - szwajcarski

languages - języki

Thailand - Tajlandia

Ukrainian - ukraiński

marital status - stan cywilny

Tunisia - Tunezja

W elsh-walijski

male - (płeć) męska

Turkey-Turcja

married - żonaty/zamężna

Ukraine - Ukraina

H o b bie s - za in te re s o w a n ia

name - imię/nazwa

the United Kingdom - Zjednoczone

bird watching - obserwowanie ptaków blogging - blogowanie

nationality - narodowość

Królestwo (Wielka Brytania)

nickname - przezwisko

the United States-Stany

personality - osobowość

Zjednoczone Wales - Walia

place of birth - miejsce urodzenia single - (stan cywilny) wolny sex - płeć

Languages - ję z y k i

surname - nazwisko

American - amerykański

weight - waga

Argentinian - argentyński Australian - australijski

nazwy zawodów

Austrian - austriacki

podawanie wzrostu i wagi

Belgian - belgijski

w jednostkach Imperialnych

Brazilian - brazylijski British - brytyjski

C o u ntrie s and s ta te s - kra je i p a ń stw a

Bulgarian - bułgarski

Argentina - Argentyna

Canadian - kanadyjski

Belgium - Belgia

Chinese-chiński

Bulgaria - Bułgaria

Croatian - chorwacki

Canada - Kanada

Czech - czeski

China-Chiny

Danish - duński

Croatia - Chorwacja

Dutch - holenderski

Czech Republic - Czechy

Egyptian - egipski

Denmark - Dania

English-angielski

Egypt-Egipt

Estonian - estoński

coin/card/stamp collecting - zbieranie monet/pocztówek/znaczków computer games - gry komputerowe cooking - gotowanie crafts - rękodzieło, rzemiosło dancing-taniec dog training - tresura psów doing voluntary work - działanie w wolontariacie drawing - rysowanie fishing-wędkarstwo gardening - ogrodnictwo graffiti art - graffiti jewellery making - robienie biżuterii knitting-robienie na drutach model making - modelarstwo musie - muzyka pet adoption - adopcja zwierząt photography - fotografia playing an instrument - gra na instrumencie reading-czytanie role playing games - gry RPG, gry

England - Anglia

Finnish - fiński

Estonia - Estonia

German - niemiecki

Finland - Finlandia

Greek-grecki

France - Francja Germany - Niemcy

Hungarian-węgierski Indian - hinduski

Greece - Grecja

Iraqi - iracki

Hungary-Węgry India - Indie

Irish - irlandzki

tattoos - tatuaże

Israeli - izraelski

travelling - podróżowanie

Iraq - Irak

Italian-włoski

writing - pisanie


scenariuszowe sewing-szycie shopping-zakupy singing- śpiewanie social networking-aktywność w sieciach społecznośclowych

sport

short - niski

striped - w paski

przedmioty szkolne

slim - szczupły sporty - wysportowany

style - styl suit - garnitur

^^■Clothes do not make the man.

tali-wysoki

sunglasses-okulary

- Nie szata czyni człowieka.

thin - chudy

przeciwsłoneczne

well-built - dobrze zbudowany

sweatshirt - bluza swimming costume - kostium

C lothes and accessories - u b ra n ia i d o d a tk i

take sth off - zdjąć coś

attractive - atrakcyjny

anorak - kurtka z kapturem

tie - krawat

beautiful - piękny

bag - torba

tight - ciasny

build - budowa

ballerinas - balerinki

tights - rajstopy

elderly - w starszym wieku good-looking - przystojny (o obu płciach)

belt - pasek

top - bluzka

blouse - bluzka

tracksuit-dres

handsome - przystojny (o mężczyźnie)

boots - buty (powyżej kostki)

trailers - buty sportowe

height - wzrost

bracelet - bransoletka

trousers-spodnie

length - długość

cap - czapka

try sth on - przymierzyć

pretty-ładny

casual-codzienny

T-shirt - podkoszulek

ugly - brzydki unattractive - nieatrakcyjny

checked - w kratkę

umbrella - parasolka

dutch - torebka wieczorowa

underwear - bielizna

weight-waga

coat - płaszcz

uniform - mundur, mundurek

cotton - bawełna

wool - wełna

A ge - w ie k

dress-sukienka

young - młody teenager - nastolatek

earrings - kolczyki elegant - elegancki

C haracter and p e rs o n a lity - c h a ra k te r i oso b o w o ść

middle-aged - w średnim wieku

fashionable - modny

active - aktywny

elderly - w starszym wieku

glasses - okulary

old - stary

gloves - rękawiczki

aggressive - agresywny ambitious-ambitny

hat - kapelusz

bad - zły

Face and h a ir - tw a rz i w ło s y

high heels - wysokie obcasy

bad-tempered - porywczy

bald - łysy

hood - kaptur

balanced - zrównoważony

beard - broda

jacket - marynarka, kurtka, żakiet

bossy - lubiący rządzić

blonde - blond

jeans - dżinsy

brave - odważny

complexion - cera

jewellery-biżuteria

careful - uważny, ostrożny

curly - kręcony

jumper-sweter

caring - troskliwy

dark-ciemny

knickers - majtki

cheerful - radosny

freckles - piegi

large - duży

childish - dziecinny

fringe - grzywka

leather - skórzany

clever - bystry

hairstyle-fryzura

loose - luźny

confident - pewny siebie

long - długi

match - pasować

considerate - taktowny

moustache - wąsy

medium-średni

creative - twórczy

pale - blady

necklace - naszyjnik

cruel - okrutny

ponytail - koński ogon

nightie - koszula nocna

energetic - pełen energii

scar - blizna

outfit - strój

fair - uczciwy

short - krótki

pattern - wzór

friendly - przyjazny

skin - skóra spiky - nastroszony na jeża (o fryzurze)

plain - gładki

funny-zabawny

put sth on - ubrać się w coś

generous - hojny

straight - prosty

pyjamas - piżama

hard-working - pracowity

tanned - opalony

rucksack - plecak

helpful - pomocny

tattoo - tatuaż

ring-pierścionek

honest - uczciwy

w avy-falujący

sandals-sandały

impatient - niecierpliwy

wrinkles-zmarszczki

scarf - szalik, apaszka

impolite - nieuprzejmy

shirt - koszula

impulsive - impulsywny inconsiderate - nietaktowny

fat - gruby

shoes - buty silk-jedwab, jedwabny

fit - sprawny, wysportowany

size - rozmiar

intelligent - inteligentny

medium built/helght —średniej budowy/

skirt - spódnica

intolerant - nietolerancyjny

slippers - kapcie

irresponsible - nieodpowiedzialny

overweight - z nadwagą

smart - elegancki

kind - uprzejmy

plump - pulchny

sock - skarpeta

lazy - leniwy

B ody b u ild - b u d o w a cia ła

wzrostu


I

I


kąpielowy

General appearance - o k re ś le n ia o g ó ln e w yg lą d u

independent - niezależny

155

lively - żywy

sensitive - wrażliwy

depressed - przygnębiony

loyal - lojalny

serious - poważny

disappointed - rozczarowany

lucky - mający szczęście

shy - nieśmiały

dislike - nie lubić

mean - skąpy

emotional - emocjonalny

miserable - nieszczęśliwy

silly-niemądry sociable - towarzyski

modest-skromny

strict - surowy

furious - wściekły

moody - humorzasty

stubborn - uparty

glad - zadowolony

nasty - nieprzyjemny

stupid - głupi

happy - szczęśliwy

naughty - nieposłuszny, niegrzeczny nice - miły

successful - odnoszący sukcesy

hesitate-wahać się

suspicious - podejrzliwy

hate - nienawidzić

optimist-optymista

talented - utalentowany

hope - mleć nadzieję

optimistic - optymistyczny

talkative - gadatliwy

jealous - zazdrosny

patience - cierpliwość

tender-czuły

like - lubić

patient - cierpliwy

lonely - samotny

pessimist - pesymista

tolerant - tolerancyjny unfriendly - nieprzyjazny

pessimistic - pesymistyczny

unpleasant - nieprzyjemny

miserable - nieszczęśliwy

pleasant - przyjemny

unreliable - niewiarygodny, niesolidny

miss-tęsknić

polite - uprzejmy

violent - gwałtowny

nervous - zdenerwowany

practical - praktyczny

weird - dziwaczny

panic - panikować

F eelings and e m o tio n s - uczucia i em ocje

regret - żałować

admire - podziwiać

relieved - czujący ulgę

romantic - romantyczny

adore - uwielbiać angry - zły

scared - przestraszony shocked - wstrząśnięty, zaszokowany

quiet-cichy realist - realista reliable - wiarygodny, niezawodny, solidny responsible - odpowiedzialny

exhausted - wycieńczony

lovf?—kochać

proud - dumny relaxed - wyluzowany respect - szanować

rude - nieuprzejmy

annoyed - zirytowany

sad - smutny

be afraid of - obawiać się

stressed - zestresowany

selfish - samolubny

calm - spokojny

sym pathetic-współczujący

sense of humour - poczucie humoru

confused - zmieszany

tlred - zmęczony

sensible - rozsądny

cross - zły

upset - przygnębiony

bedroom - sypialnia

bed - łóżko

Dom house Is not a home. - Nie mury tworzą dom.

celling-sufit

bedside table - stolik nocny

chimney - komin

bookcase - regał na książki

Types o f hom es - ty p y dom ów

dining room - jadalnia

carpet - dywan

block of flats - blok

doorbell-dzwonek

chair —krzesło

bungalow - dom parterowy

downstairs - na dole

chest of drawers - komoda

camper van - samochód z częścią miesz

first floor - pierwsze piętro

coffee table - ława

kalną

furnished - umeblowany

cooker-kuchenka

cottage - tradycyjny domek na wsi

furniture - meble

cupboard - kredens/szafka kuchenna

detached house - dom wolnostojący

garage - garaż

curtain-zasłona

farmhouse - dom wiejski

garden - ogród

cushion - poduszka (do siedzenia)

flat - mieszkanie

ground floor - parter

desk - biurko

guesthouse - pensjonat

hall - przedpokój

dishwasher - zmywarka

mansion - rezydencja

kitchen - kuchnia

fireplace - kominek

palace - pałac

law n-trawnik .

food processor - robot kuchenny

semi-detached house - bliźniak skyscraper - wieżowiec

living room - pokój dzienny

fork - widelec

roof - dach

fridge - lodówka

student residence - akademik

stairs - schody

freezer - zamrażarka

summerhouse - domek letnl

study-gabinet

frying pan - patelnia

terraced house - dom szeregowy

toilet-toaleta

knife - nóż

wall - ściana

lamp - lampa

The house and its parts - dom i je g o czyści attic - strych

lift- winda

balcony - balkon

The fu rn itu re and household equipm ent - m eble i wyposażenie

basement - piwnica

armchair-fotel

mug- kubek

bathroom - łazienka

bath - wanna

oven - piekarnik

języl< angielski | repetytorium

microwave - mikrofalówka mirror-lustra

shopping centre - centrum

painting-obraz

rent - wynająć

picture - obrazek, zdjęcie

repair - naprawić

pillow - poduszka (do spania)

share - dzielić

stadium - stadion

plate - talerz

shlny - błyszczący

statue - posąg

poster - plakat

spacious - przestronny

supermarket - supermarket

pot - garnek pot plant - roślina doniczkowa

switch on/off- włączyć/wyłączyć

swimming pool - basen

tidy - sprzątać

train/underground station - stacja

radiator - kaloryfer

tiny - bardzo mały

remote control - pilot TV

well-equipped - dobrze wyposażony

shelf- potka

wooden - drewniany

sink - zlew sofa - kanapa table - stót

L o ca tio n - p o ło że n ie ^^■Good fences make good neighbours. - Dobre płoty tworzą dobrych są siadów.

washbasin - umywalka

beside/by a lake - nad jeziorem by the sea/at the seaside - nad morzem capital city - stolica

vase - wazon wardrobe-szafa

kolejowa/metra university - uniwersytet

P laces in a to w n - m iejsca w m ieście

in the country - na wsi in a (quiet) district/neighbourhood - w (cichej) dzielnicy/okolicy

washing machine - pralka

airport - lotnisko

wastebln - kosz na śmieci

art gallery - galeria sztuki

in the mountains - w górach

bank - bank

In the suburbs - na przedmieściach

bus station/bus stop - dworzec/

by the river - nad rzeką

windowsill - parapet

przystanek autobusowy

Describing house and housew ork - opisyw anie dom u i ob o w ią zki dom ow e

cafe - kawiarnia

busy - ruchliwy

car park - parking

cosy - przytulny

cash machine - bankomat

crowded - zatłoczony

cathedral - katedra

decorate - urządzać

cemetery - cmentarz

do the housework - wykonywać prace

church - kościół

domowe

cinema - kino

dust - kurz empty the wastebln - opróżniać kosz

club - klub

huge - ogromny

harbour - nabrzeże, przystań

iron - prasować

high Street - główna ulica

make one's bed - ścielić łóżko

hospital - szpital

messy -nieporządny

ice rlnk - lodowisko

modern - nowoczesny

internet cafe - kafejka internetowa

move - przeprowadzać się

leisure centre - centrum rekreacyjne

move In/out - wprowadzać się/

library-biblioteka

wyprowadzać się

district - dzielnica

market - targ

noisy - głośny old-fashioned - staroświecki

monument- pomnik

pay the rent - płacić czynsz

park - park

museum - muzeum

P re po sitio ns o f place - p rzy im ki m iejsca above - nad ahead - z przodu around the corner - za rogiem at the back of - z tyłu at the front of - z przodu behind-za between - pomiędzy close to - blisko far from - daleko od In - w In front o f- przed Inside - wewnątrz in the centre - w centrum in/on the corner - w/na rogu in the middle of - pośrodku near - blisko next to - obok on - na on the right/left - po prawej/lewej outside - na zewnątrz

peaceful - spokojny

pizzeria - pizzeria

pleasant - przyjemny

post office - poczta

quiet-cichy

restaurant - restauracja

over - ponad under - pod

middle school - gimnazjum

cloakroom - szatnia

primary school - szkoła podstawowa

corridor - korytarz

public school - szkoła prywatna (GB),

gym - sala gimnastyczna


shower - prysznic

handlowe

Szkoła ^^■Practise makes perfect.-Trening czyni mistrza.

Types o f schools - ro d za je s z k ó ł

państwowa (US)

laboratory - pracownia

boarding school - szkoła z internatem

secondary school - szkoła średnia (GB)

college - szkoła pomaturalna

state school - szkoła państwowa (GB)

locker - szafka notice board - tablica ogłoszeń

crèche - żłobek home schooling - kształcenie

university - uniwersytet

office - sekretariat

w domu

playground - dziedziniec,

Places a t school - m iejsca w szkole

plac zabaw

kindergarten - przedszkole

canteen - stołówka

sports field - boisko

language school - szkoła językowa

classroom - klasa

staffroom - pokój nauczycielski


157

punish - ukarać

English - angielski

People a t sch o ol - lu d z ie w szkole

study - uczyć się

French - francuski

classmate - kolega z klasy form teacher - wychowawca headteacher/headmaster - dyrektor

take an exam - zdawać egzamin,

geography - geografia

pupil - uczeń (ogólnie) schoolboy - uczeń schoolgirl - uczennica student - student/uczeń teacher - nauczyciel

podejść do egzaminu teach - uczyć kogoś term-semestr

IT (information technology) - informatyka maths - matematyka

S chool life - sp ra w y szkolne

media studies - nauka o mediach

be absent from school - być nieobecnym

musie - muzyka

w szkole be caught cheating - zostać przyłapanym

T h in g s a t sch o ol - rzeczy w szkole blackboard/whiteboard - tablica/tablica suchoścleralna calculator - kalkulator chalk - kreda compass(es) - cyrkiel crayons - kredki copybook/notebook - zeszyt desk-tawka dictionary-słownik glue - klej PE kit - strój na WF pen - długopis pencil - ołówek pencil case - piórnik rubber-gumka ruler - linijka scissors - nożyczki set book - lektura set square - ekierka sponge - gąbka textbook/coursebook - podręcznik workbook - ćwiczenia

German - niemiecki history - historia

na ściąganiu be good/bad at - być dobrym/złym w czymś

PE (physical education) - WF physics - fizyka Polish - polski RE (religious education) - religia technology - technika

be late for school - być spóźnionym do szkoły belong to a school club - należeć do szkolnego klubu/kółka do/copy homework - robić/spisywać za danie have a break - mleć przerwę have extra classes - mleć dodatkowe za jęcia

U sing a te le p h o n e - k o rz ys ta n ie z te le fo n u answering machine - automatyczna sekretarka area/national/international code numer kierunkowy cali - dzwonić call back/return a cali - oddzwonlć

learn by heart - uczyć się na pamięć

dial - wybierać numer

make mistakes - robić błędy

engaged - zajęty

take notes - robić notatki

get through to sb - połączyć się z kimś

miss lessons - opuszczać lekcje

give sb a ring-zadzwonić do kogoś

play truant - wagarować

hash key - przycisk z kratką

take active part in a lesson - aktywnie

leave/take a message - zostawić/przeka

uczestniczyć w lekcji take the register - sprawdzić listę obecności wear a school uniform - nosić mundurek szkolny

zać wiadomość key in - wprowadzić coś przy pomocy klawiatury, wstukać mobile phone - telefon komórkowy operator - centrala

S tu d yin g , m arks, exam s - nauka, sto p n ie , eg za m in y cheat-ściągać

^^"Learn to walk before you run. - Naucz się chodzić, zanim zaczniesz biegać.

compulsory - obowiązkowy

pick up a message - odebrać wiadomość phone box - budka telefoniczna receiver - słuchawka

do well/badly - radzić sobie dobrze/źle

S chool su b jects - p rz e d m io ty szkolne

fail/pass an exam - nie zdać/zdać egzamin

algebra - algebra

speak up - mówić głośniej

get an A - dostać ocenę celującą

art - sztuka

star key - przycisk z gwiazdką

get the results - dostać wyniki

biology - biologia

telephone directory - książka

learn - uczyć się

chemistry-chemia

prepare/revise for an exam - przygoto

drama - zajęcia teatralne

voice mail - poczta głosowa

DT (design and technology) - technika

wrong number - pomyłka

bank clerk - urzędnik/urzędniczka w banku bartender - barman/barmanka beautician - kosmetyczka bookseller - księgarz bus driver - kierowca autobusu businessman - biznesmen, przedsiębiorca businesswoman - biznesmenka caretaker - dozorca/dozorczyni cashier - kasjer/kasjerka chef- szef kuchni

civil servant - urzędnik państwowy cleaner - sprzątacz/sprzątaczka computer programmer - programista/ programistka confectioner - cukiernik construction worker - budowlaniec, robotnik na budowie director - reżyser, prezes dużej firmy dustman - śmieciarz editor - redaktor/redaktorka electrician - elektryk engineer - inżynier

wać się/powtórzyć do egzaminu

send a text message - wysłać SMS

telefoniczna

Praca ^^■Buslness before pleasure. - Najpierw obowiązek, potem przyjemność.

Johs - za w o d y accountant - księgowy/księgowa actor - aktor actress - aktorka aerobic instructor - Instruktor/ instruktorka aerobiku architect-architekt babysitter - opiekun/opiekunka do dziecka baker - piekarz


chemist - aptekarz/aptekarka

w fabryce

full-time - na cały etat

beauty salon - salon kosmetyczny

hard-trudna

court of law - sąd

farmer - rolnik

important-ważna

flower shop - kwiaciarnia

firefighter-strażak

interesting - interesująca

health center - przychodnia

flight attendant - steward/stewardessa

part-time - na część etatu

hospital - szpital

florist - kwiaciarz/kwiaciarka

skilled - wykwalifikowany

factory - fabryka

hairdresser - fryzjer/fryzjerka

stressful - stresująca

farm - gospodarstwo rolne

housewife - gospodyni domowa

temporary - tymczasowa

garage - warsztat samochodowy

jeweller-jubiler

useful - użyteczna

laboratory - laboratorium

journalist - dziennikarz/dziennikarka

well-qualified - dobrze wykwalifikowany

library - biblioteka

judge - sędzia

well-paid - dobrze płatna

museum - muzeum office - biuro, urząd, kancelaria

lawyer - prawnik/prawniczka

A c tiv itie s connected w ith w o rk - czynności zw ią za n e z pracą

petrol station - stacja benzynowa

lorry driver - kierowca ciężarówki manager - menedżer

apply for a job - ubiegać się o pracę

pub t pub, bar

mechanic - mechanik model - model/modelka

change jobs - zmieniać pracę

restaurant - restauracja

commute to work - dojeżdżać do pracy

shop - sklep

musician - muzyk

drive - prowadzić (pojazd), kierować,

librarian - bibliotekarz/bibliotekarka

nanny - niania


school - szkoła TV studio - studio telewizyjne

jechać

warehouse - magazyn

nurse - pielęgniarz/pielęgniarka

earn one’s living-zarabiać na życie

office worker - pracownik biurowy

get a promotion - dostać awans

painter - malarz/malarka

get a rise - dostać podwyżkę

Earn a liv in g - zarabiać na życie

photographer - fotograf

get fired - zostać zwolnionym z pracy

be fired - zostać zwolnionym

physician - lekarz/lekarka

go on a business trip - pojechać w po

be on holiday - być na wakacjach

plumber-hydraulik

be on leave - być na urlopie

dróż służbową

police officer - policjant/policjantka

go on holiday - pojechać na wakacje

be out of work - być bez pracy

politician - polityk

go out to lunch - wyjść na lunch

bonus - premia, dodatek

postman - listonosz receptionist - recepcjonista/

go to a meeting - iść na spotkanie

boss - kierownik

go to work - iść do pracy

break - przerwa colleague - kolega/koleżanka

recepcjonistka scientist - naukowiec secretary - sekretarz/sekretarka

help - pomagać keep clean - utrzymywać w czystości look for a job - szukać pracy

security guard - ochroniarz

lose a job - stracić pracę

shop assistant - sprzedawca, pomoc

make copies - kopiować, kserować

w sklepie, obsługa sklepu soldier-żołnierz surgeon - chirurg

z pracy do sth for a living-zarabiać czymś na życie employee - pracownik

manage-zarządzać

employer - pracodawca

meet with a client - spotykać się

full-time job - praca na cały etat get promoted - dostać awans

z klientem pay - płacić

go on strike - strajkować job agency-agencja pośrednictwa

taxi driver-taksówkarz

quit a job - rzucić pracę see patients - przyjmować pacjentów

teacher - nauczyciel/nauczycielka

send a fax - wysłać faks

job Interview - rozmowa

trader - handlowiec, kupiec translator - tłumacz/tłumaczka

serve - obsługiwać

tattoo artist - artysta wykonujący tatuaże

pracy kwalifikacyjna maternity/paternity leave - urlop macie

repair - naprawiać

rzyński/ojcowski

travel agent - pracownik biura podróży

run a firm - prowadzić firmę

TV presenter - prezenter/prezenterka

take a day off - wziąć dzień wolny

overtime - nadgodziny

vet - weterynarz

take a job as - podjąć pracę jako

part-time job - praca na część etatu

waiter - kelner

take care - zajmować się, dbać

pensioner-emeryt

waitress - kelnerka

teach - uczyć (kogoś)

responsible for - odpowiedzialny za

webpage designer - projektant/pro

travel - podróżować

retire - przechodzić na emeryturę

use a Computer - używać komputera

salary - zarobki, pensja (wypłacana

jektantka stron internetowych writer - pisarz/pisarka

work as - pracować jako work for - pracować dla, w

co miesiąc) staff - personel team - zespół

A b o u t w o rk - o pracy badly-paid —źle płatna

^^■|f a job is worth doing, It is worth

unemployed - bezrobotny

boring- nudna

doing well. - Jeśli coś robisz, rób to

unemployment - bezrobocie

dangerous - niebezpieczna

dobrze.

unemployment benefit - zasiłek dla bezrobotnych

demanding - wymagająca, trudna dlrty - brudna

Place o f w o rk - m iejsce pracy

easy - łatwa

airport - lotnisko

experienced - doświadczony

army - wojsko



factory worker - robotnik/robotnica

wages - wynagrodzenie, płaca (tygodniowa) work In shifts - pracować na zmiany

I

I

159

Życie rodzinne i towarzyskie ^^■No man is an island. - Żaden czło wiek nie jest samotną wyspą.

childhood - dzieciństwo death - śmierć die - umrzeć

Fam ily m em bers - cz ło n k o w ie ro d z in y aunt-ciocia brother - brat child/children - dziecko/dzieci cousin - kuzyn/kuzynka daughter-córka ex-husband - były mąż ex-wife - była żona father - ojciec father-in-law-teść grandchildren - wnuki granddaughter - wnuczka grandfather - dziadek grandmother - babcia grandparents - dziadkowie grandson - wnuczek great-granddaughter - prawnuczka great-grandfather - pradziadek great-grandmother - prababcia great-grandson - prawnuk husband - mąż mother - matka mother-in-law - teściowa nephew - siostrzeniec, bratanek niece - siostrzenica, bratanica parents - rodzice relative - krewny/krewna sister - siostra son - syn stepbrother - brat przyrodni stepfather - ojczym stepmother - macocha stepsister - siostra przyrodnia twins - bliźnięta unde- wujek wife - żona

elderly-starszy generation - pokolenie grow up - dorastać middle-aged - w średnim wieku minor - niepełnoletni old - stary/stara teenager - nastolatek/nastolatka young - młody

H o lid a ys, fe s tiv a ls and c e le b ra tio n s - ś w ię ta i u roczystości All Saint’s Day - Wszystkich Świętych April Fool’s Day - prima aprilis

become pregnant - zajść w ciążę bring up children - wychowywać dzieci divorced - rozwiedziony/rozwiedziona engaged - zaręczony/zaręczona get divorced - rozwieść się get engaged - zaręczyć się get married to sb - ożenić się/wyjść za mąż, pobrać się, wziąć z kimś ślub get on well with sb - być z kimś w do brych relacjach, żyć z kimś dobrze marriage proposal-oświadczyny raise children - wychowywać dzieci

New Year’s Eve - sylwester parade - parada, pochód party - impreza, przyjęcie pumpkin - dynia pumpkin pie - ciasto dyniowe sing-śpiewać star - gwiazda take part - brać udział Thanksgiving - Święto Dziękczynienia trarjitional food - tradycyjne potrawy turkey-indyk wedding - ślub, wesele ^ ^ 1 f you want a friend, be a friend.

anniversary - rocznica

- Pragniesz przyjaciela, bądź

bank holidays - święta państwowe

przyjacielem.

w Wielkiej Brytanii birthday - urodziny Boxing Day - drugi dzień świąt Bożego Narodzenia bride - panna młoda bunny - króliczek, zajączek cake - ciasto candle - świeca card - kartka, pocztówka carnival - karnawał carols - kolędy celebrate - świętować, obchodzić champagne - szampan christening party - chrzciny Christmas - Boże Narodzenie Christmas Eve - Wigilia church - kościół dance-tańczyć decorate the Christmas tree - ubierać choinkę dress up - ubierać się elegancko

Fam ily re la tio n s - re la c je ro d zin n e

national anthem - hymn narodowy national holiday-święto państwowe New Year - Nowy Rok

dyed eggs - malowane jajka Ea ste r-Wielkanoc Father Christmas - Święty Mikołaj fireworks - sztuczne ognie funeral - pogrzeb give/get/wrap presents - dawać/ dostawać/pakować prezenty groom - pan młody guests - goście' Halloween - Halloween (wigilia Wszystkich Świętych) hang out flags - wywieszać flagi

Friends and classm ates - ko le d z y i p rzy ja c ie le acquaintance - znajomy best friend - najlepszy przyjaciel/ najlepsza przyjaciółka boyfriend - chłopak (sympatia) buddy - kumpel, gość (pot.) classmate - kolega/koleżanka z klasy colleague - kolega/koleżanka (z pracy) date - randka, chodzić na randki friend - przyjaciel get on well with sb - być z kimś w dobrych stosunkach girlfriend - dziewczyna (sympatia) go out with - chodzić z... look after - opiekować się make friends - zaprzyjaźniać się, nawiązywać znajomość mate - kumpel, kolega meet - spotykać pal - kumpel, gość (pot.) peer - rówieśnik phone - dzwonić, telefonować pick up sb - podrywać kogoś schoolmate - kolega/koleżanka ze szkoły take care of sb - opiekować się kimś visit-odwiedzać

D a ily ro u tin e s - czynności życia co d ziennego brush one’s hair - czesać włosy

harvest festival - dożynki

brush/clean one's teeth - myć zęby

Independence Day-Święto Niepodległości

clean cat’s sand - zmieniać kotu piasek

Stages o f life - o kre s y życia

invite - zapraszać invitation - zaproszenie

dean the hamster’s cage - czyścić klatkę

adult - dorosły

Lent - Wielki Post

at the age of - w wieku

w kuwecie chomika clean up - sprzątać

baby - dziecko, niemowlę

Maundy Thursday - tłusty czwartek May Day -1 Maja

clear the table - sprzątać ze stołu

birth - narodziny

name-day - imieniny

do homework - odrabiać pracę domową


do the shopping - robić zakupy

tidy - sprzątać

ride a bike - jeździć na rowerze

do the room - sprzątać w pokoju

wake up - budzić się

send e-mails - wysyłać e-malle

do the washing up - zmywać

walk the dog - wyprowadzać psa

sit on chats - przesiadywać na czacie

get dressed - ubierać się

wash up/wash the dishes - zmywać

spend time on Facebook - spędzać czas

get home - wracać do domu

na Facebooku

naczynia

surf the net - surfować w sieci

get ready for - przygotowywać się do

Free tim e a c tiv itie s , life s ty le - fo rm y sp ę d za n ia czasu w o ln e g o i s ty l życia

take sth up - zacząć coś robić

go to bed- iść spać go to school - iść do szkoły

birdwatching-obserwowanie ptaków

watch TV - oglądać telewizję

go to work - iść do pracy

come round - wpaść do kogoś

work for a non-profit organization - pra

have a break - robić sobie przerwę, mieć

download music - ściągać muzykę

get up - wstawać

przerwę have a rest - odpoczywać have breakfast/lunch/dinner/supper -

text somebody - wysyłać SMS-y do kogoś

cować dla organizacji charytatywnej

go for a walk - Iść na spacer

zainteresowania i hobby

go out - wychodzić z domu

sport

go to a cinema/a concert/a disco - iść

have private lessons - mieć korepetycje

go shopping - Iść na zakupy

C onflicts and p ro b le m s - k o n flik ty i p ro b le m y

help sb with sth - pomagać komuś w czymś

go window shopping - oglądać wystawy

apologise to sb - przeprosić

lay the table - nakrywać do stołu

hang out - przesiadywać, spędzać wolny

be angry with sb - być złym na kogoś

jeść śniadanie/lunch/obiad/kolację

make one's bed - słać łóżko make/prepare breakfast/lunch/dinner/ supper - przygotowywać śniadanie, lunch, obiad, kolację relax - odpoczywać

do kina/na koncert/na dyskotekę

czas z kimś/gdzieś have a good time/a chat - dobrze się

be in conflict with sb - być w konflikcie z kimś break up with sb - zerwać z kimś come into conflict with sb - skłócić się

bawić/pogadać join a band/club/society - zapisać się do zespołu/klubu/towarzystwa

z kimś disagree - nie zgadzać się

revise for - powtarzać do

listen to musie-słuchać muzyki

generation gap - konflikt pokoleń

sleep-spać

play the guitar/piano/vlolin/a musical in

have an argument/a row with sb - po kłócić się z kimś

stay (at) home - zostawać w domu

strument/computer games/board

stay up late - nie kłaść się do późna

games/football/volleyball - grać na

hurt - zranić, skrzywdzić

study - uczyć się

gitarze/pianlnie/skrzypcach/lnstru-

insult - obrazić

take/have a bath/a shower - brać

mencie/w gry komputerowe/planszo-

make up with - pogodzić się

we/w piłkę nożną/w siatkówkę

offend - obrazić

kąpiel/prysznic take a child to/from school - zaprowadzać dziecko do/odbierać dziecko ze szkoły

read books/magazines - czytać książki/

solve a problem - rozwiązać problem split up with sb - zerwać z kimś

czasopisma

Żywienie a

One man's meat is another man's poison. - Przysmak dla jednego, tru cizna dla drugiego.

V eg e ta b le s - w a rzyw a beans - fasola broccoli - brokuły cabbage - kapusta carrot - marchew cauliflower - kalafior celery - seler cucumber - ogórek garlic-czosnek green peas - groszek lettuce - sałata mushrooms - grzyby, pieczarki olives - oliwki onion - cebula potato - ziemniak sweeteorn - kukurydza tomato - pomidor

cherry-wiśnia

salmon - łosoś

grapefruit - grejpfrut grapes - winogrona lemon - cytryna

sardine-sardynka

melon - melon nut - orzech orange - pomarańcza

tun a-tuńczyk

peach - brzoskwinia pear-gruszka pineapple - ananas plum - śliwka strawberry - truskawka

Cereal and d a iry pro d u cts - p ro d u k ty zb o żow e i n a b ia ł

watermelon - arbuz

butter - masło cereal - płatki cheese/cottage cheese - ser/ser biały

sausage - kiełbasa steak - stek turkey - indyk

M e a t, fis h and se a fo o d - m ięso, ry b y i ow oce m orza bacon - bekon, boczek beef - wołowina chicken - kurczak ham - szynka herring-śledź lamb - jagnięcina pork - wieprzowina

biscuit - herbatnik bread - chleb bun - drożdżówka

cream-śmietana egg-jajko flour - mąka Ice-cream - lody margarine - margaryna

apple - jabłko

prawn/shrimp - krewetka

mllk - mleko noodles - kluski pasta - makaron

banana - banan

salami - salami

puff pastry - ciasto ptysiowe

F ru it - ow oce


|

|

161

rice - ryż roll - bułka yoghurt - jogurt

P o p u la r dishes and snacks - p o p u la rn e d a n ia i p rze ką ski

^ ^ F ir s t come, first served. - Kto pierw szy, ten lepszy.

boiled/scrambled eggs-jajka

D rinks - n a p oje beer - piwo coffee - kawa cola - cola fizzy drinks - napoje gazowane hot chocolate - gorąca czekolada juice - sok fizzy/still mineral water - gazowana/ niegazowana woda wine - wino soft drinks - napoje bezalkoholowe tea - herbata

gotowane/jajecznica cake - ciasto

P re pa rin g fo o d - p rz y g o to w y w a n ie żyw ności

chips/fries - frytki

add - dodać bake - piec boil - gotować w wodzie chop - siekać cook - gotować cookbook - książka kucharska cut - kroić grate - ścierać na tarce grill - grilować heat"- podgrzewać fry - smażyć ingredient-składnik mash - rozetrzeć melt - roztopić m ix - wymieszać mixture - mieszanka

chocolate - czekolada crisps-chrupki croissant - rogalik doughnut-pączek hamburger - hamburger jelly - galaretka muffin - babeczka omelette-omlet pancake - naleśnik salad - sałatka sandwich - kanapka

Food p a ckaging - o p a k o w a n ia /fo rm y żyw ności

toast - tost

bag-torebka bar-tabliczka bottle - butelka

T osty and h e a lth y - sm acznie i zd ro w o

box - pudełko can/tin - puszka carton - karton clove - ząbek cup-filiżanka glass - szklanka ja r -stoik loaf - bochenek packet - opakowanie (np. orzeszków) pot - opakowanie (np. jogurtu) slice - plasterek

be/go on a diet - być na diecie/przejść

fiber- błonnik

peel-obrać pour - nalać recipe - przepis roast - upiec scales - waga slice - kroić w plasterki steam - gotować na parze stir - mieszać weigh - ważyć

fresh - świeży

w rap-zawinąć

na dietę bitter - gorzki carbohydrates - węglowodany delicious - pyszny disgusting - okropny fat - tłuszcz fattening-tuczący

healthy/unhealthy food - zdrowe/ niezdrowe jedzenie hot - ostry junk food - niezdrowe jedzenie

S easoning and co n d im e n ts - p rz y p ra w y i d o d a tk i

lose/put on weight - stracić/przybrać

dressing-zimny sos herbs -ziota honey - miód

mild - łagodny protein - białko

jam - dżem ketchup - keczup mayonnaise - majonez mustard - musztarda olive oil - oliwa z oliwek pepper - pieprz salt-sól sugar-cukier vinegar-ocet

na wadze

salty-słony sour - kwaśny spicy - pikantny stale - czerstwy sticky - kleisty sweet-słodki tasty-smaczny vitamins - witaminy wholegrain - pełnoziarnisty yummy- pycha _

In a re s ta u ra n t - w re sta u ra c ji bill - rachunek book a table - zarezerwować stolik chef - kucharz (mistrz kucharski) main course - danie główne napkin - serwetka order - zamówić self-service - samoobsługa side dish - przystawka (jedzona w trakcie posiłku) specialty - specjalność starter - przystawka, zakąska (jedzona przed rozpoczęciem posiłku) takeaway - na wynos take sb’s order - przyjąć zamówienie tip - napiwek waiter - kelner waitress - kelnerka

Zakupy i usługi © I f you buy cheaply, you pay dearly. Tanio kupujesz, drogo zapłacisz.

chemist's - apteka, drogeria, sklep z kosmetykami, środkami czystości clothes shop - sklep z ubraniami,

K inds o f shops - ro d za je sk le p ó w baker's - piekarnia bookshop - księgarnia boutique - butik butcher's - sklep mięsny


odzieżowy department store - dom towarowy electrical shop - sklep z artykułami elektrycznymi

fishmonger's - sklep rybny flower shop/florist’s - kwiaciarnia furniture shop - sklep z meblami garden/gardening shop/centre - sklep ogrodniczy gift shop - sklep z upominkami greengrocer's - sklep z warzywami i owocami

grocer's - sklep spożywczy

pay (In) cash - płacić gotówką

shorts - szorty

haberdashery - pasmanteria

pocket money - kieszonkowe

silk - jedwab, jedwabny

household articles - artykuły

price - cena

size - rozmiar

products - produkty

skirt-spódnica

producer - producent

sleeve - rękaw

quality-jakość

slippers - kapcie

market - rynek, targ

queue - kolejka (do kasy)

mobile phone shop - sklep z telefonami

receipt - paragon

smali - mały smart - elegancki, wytworny

ironmonger's - sklep z artykułami metalowymi

save - oszczędzać

sneakers-tenisówki

music shop - sklep muzyczny

second-hand - używany

sock - skarpetka

newsagent’s - kiosk z prasą

sale - sprzedaż, wyprzedaż

striped- w paski

pet shop - sklep z artykułami dla

sell - sprzedawać

suit - garnitur

shop assistant - sprzedawca

sundress - sukienka plażowa

pharmacy - apteka

spend - wydawać

sunglasses - okulary przeciwsłoneczne

second-hand shop - sklep z artykułami

trollęy-wózek na zakupy

sweatshirt - bluza

wallet - portfel

swimming costume - kostium

komórkowymi

zwierząt

używanymi shoe shop - sklep obuwniczy

window shopping - oglądanie wystaw

shopping centre/shopping mall -

kąpielowy tie - krawat

C lothes - u b ra n ia

tight - wąski, obcisły

sports shop - sklep sportowy

accessories -dodatki

tights - rajstopy

stall - stoisko, stragan

belt - pasek

tracksuit-dres

stationer’s - sklep papierniczy

boots - obuwie

trainers - obuwie sportowe

supermarket - supermarket

boxer shorts - bokserki

trendy - modny

bra - stanik, biustonosz

trousers-spodnie

S ho p p in g - ro b ie n ie z a k u p ó w

briefs - slipki

T-shirt - T-shirt

accept - akceptować, uznawać

cap - czapka

try on - przymierzać

afford - pozwalać sobie na coś

casual - swobodny, na co dzień (strój)

underwear - bielizna

bargain - okazja

cardigan - rozpinany sweter

waistcoat - kamizelka

basket - koszyk

changing room - przymierzalnia,

wear - nosić, być ubranym

centrum handlowe

bestseller - bestseller

szatnia

wool - wełna woollen - wełniany

browse - przeglądać

checked - w kratkę

buy - kupować

coat - płaszcz

buy at half price - kupić za pół ceny

cotton - bawełna

J e w e lle ry - b iż u te ria

buy/sell online - kupować/sprzedawać

designer clothes - markowe ubrania

amber - bursztyn

dress-sukienka

bracelet - bransoletka

przez Internet cash machine - bankomat

elegant - elegancki

brooch - broszka

change - reszta, zmieniać

fabric-tkanina

chain - łańcuszek

cheap-tani

fashionable - modny

earrings - kolczyki

checkout - kasa

fit - pasować

gold - złoto, złoty

checkout assistant - kasjer/kasjerka

flip-flops - klapki

hairpin - spinka do włosów

choice - wybór

glasses-okulary

necklace - naszyjnik

convenient - dogodny

gloves - rękawiczki

silver - srebro, srebrny

cost - koszt, kosztować

hat- kapelusz

customer - klient

high heels - buty na wysokich

design-wzór

jacket - kurtka, marynarka, żakiet

C osm etics and h o u se h o ld goods - k o s m e ty k i i a rty k u ły g o s p o d a rstw a do m o w e g o

discount - zniżka, upust

jeans-dżinsy

aftershave - płyn po goleniu

expensive-drogi

jumper-sweter

bubble bath - płyn do kąpieli

for sale - na sprzedaż

knickers - majtki, figi

cleaner - środek czyszczący (podłogi,

fresh - świeży

lace - sznurowadło

get something free - dostać coś za darmo

leather-skóra

goods - towary have enough/not enough money on sb -

medium - średni

conditioner - odżywka

pattern - wzór

face cream - krem do twarzy

mieć wystarczająco/niewystarczają

plain - zwykły, gładki

face powder - puder kosmetyczny

co pieniędzy przy sobie

pyjamas - piżama

gel - żel

look for - szukać czegoś

rucksack - plecak

hairbrush - szczotka do włosów

owe - być winnym

sandals - sandały

hand cream - krem do rąk

pay back - spłacić

scarf - szalik, apaszka

lipstick - szminka

pay by credit card - płacić kartą

shirt - koszula

lotion - mleczko kosmetyczne

shoe - but

mascara - tusz do rzęs

currency - waluta

kredytową


obcasach


gospodarstwa domowego

meble) comb-grzebień

I

I

163

moisturizing cream - krem nawilżający nail polish - lakier do paznokci

A customer Is always right. - Klient ma zawsze rację.

shampoo - szampon soap - mydto

S ervices - u słu g i

sticking plaster - plaster opatrunkowy

bank - bank

toilet paper - papier toaletowy

blke/car rental - wypożyczalnia

toothbrush - szczoteczka do zębów

rowerów/samochodów

get money back - otrzymać zwrot pieniędzy hole - dziura make a complaint - złożyć reklamację miss - brakować refund - zwrot pieniędzy repair - remont, naprawa, naprawiać

toothpaste - pasta do zębów

car wash - myjnia samochodowa

respond to complaint - odpowiedzieć

washing powder - proszek do prania

cleaning - czyszczenie

wash-up liquid - płyn do mycia naczyń

computer/phone/TV/transport services

na reklamację return - zwracać, zwrot

-naprawa komputerów/telefonów/

S ta tio n e ry - a rty k u ły p a p ie rn icze

telewizorów/usługi transportowe

scratch - drapać, zadrapanie take back - oddać, zwrócić

adhesive tape - taśma klejąca

confectioner’s - cukiernia

crayons - kredki

dry cleaner’s - pralnia chemiczna

drawing-pad - blok rysunkowy

fix - przymocować, naprawić

turn down a complaint - nie uwzględnić reklamacji (ufider) warranty - na gwarancji

drawing-pin - pinezka

garage - garaż, warsztat samochodowy

warranty - gwarancja

envelope - koperta

hairdresser’s - zakład fryzjerski

notebook - notatnik, zeszyt

insurance - ubezpieczenie

warranty certificate - gwarancja (o dokumencie)

paper clip - spinacz

install - instalować, montować

pen - długopis, pióro

language school - szkoła języków

pencil-ołówek printer cartridge - wkład z tuszem do

warranty period - okres gwarancji work - działać, obsługiwać

obcych mend - naprawiać

A d v e rtis in g - re kla m a

screw-śruba

complaint letter - reklamacja na piśmie

screwdriver - śrubokręt

damaged - zniszczony

seeds - nasiona

dissatisfied - niezadowolony

advertise - reklamować advertlsement/advert/ad - reklama/ ogłoszenie billboard - billboard, tablica reklamowa brand name - nazwa firmowa brochure - broszura, folder catalogue - katalog commercial - handlowy, komercyjny, reklama telewizyjna, radiowa coupon - kupon leaflet - ulotka 33% o f f - zniżka 33% on special offer - w promocji poster - plakat, afisz promotion - promocja (strategia marketingowa) sticker - naklejka slogan - hasło reklamowe

spade - szpadel, łopata

exchange - wymiana, wymienić

sponsor - sponsor

H o lid a y , a c tiv itie s and a ttra c tio n s - w a ka cy jn e fo rm y a k ty w n o ś ci oraz a tra kc je

sightseeing - zwiedzanie snorkelling-nurkowanie z rurką

Types o f h o lid a y s - ro d za je w a ka cji

beach - plaża

souvenir shop - sklep z pamiątkami

adventure/all inclusive/package holi

cam p-obóz '

sunbathing - opalanie się

drukarki

optician - optyk

printer paper - papier do drukarki

paint - malować

poster paint-farba plakatowa

petrol station - stacja benzynowa

rubber - gumka

photographer’s - zakład fotograficzny

ruler - linijka


water colour - akwarele

redecorate - remontować

wrapping paper - papier do pakowania

repair - naprawiać travel agency - biuro podróży

G ardening and DIY to o ls - rzeczy do o g ro d u i narzędzia

wrap - pakować

brush - szczotka, pędzel

C o m p la in in g - s k ła d a n ie re k la m a c ji

flower pot - doniczka

be out of order - uszkodzony, niespraw

hammer - młotek nail - gwóźdź

ny (o urządzeniu) broken - zepsuty

Podróże i turystyka O - A II roads lead to Rome. - Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.

skiing - narciarstwo

day - aktywne/wszystko wliczone

cruise - rejs

swimming - pływanie

w cenę/zorganizowane wakacje

diving - nurkowanie z butlą

views- widoki

backpacking holiday - wakacje z plecakiem

exploring - zwiedzanie

camping holiday - wakacje na kempingu

fishing-łowienie ryb

P lane and a irp o rt - s a m o lo t i lo tn is k o

full board - zakwaterowanie z pełnym

hiking - piesza wędrówka

arrivals - przyloty

hitchhiking - podróżowanie

baggage reclaim - odbiór bagażu

wyżywieniem go to the seaside/to the mountains/ to the country - jechać nad morze/w góry/na wieś half board - zakwaterowanie z niepeł nym wyżywieniem


autostopem

board - wchodzić do samolotu

sailing - żeglowanie sand - piasek

cabin crew - załoga samolotu

sea - morze

check in - zgłosić się do odprawy

seaside resort - kurort nadmorski

customs - odprawa celna

boarding card/pass - karta pokładowa

departure lounge - poczekalnia dla odla tujących, hala odlotów

left-luggage (office) - przechowalnia

hostel - schronisko

bagażu

hotel - hotel

departures - odloty

reception - recepcja

lose one’s luggage - zgubić bagaż

destination - cel podróży

tent - namiot

miss one's train/flight - spóźnić się

fasten - zapiąć

© Success is a journey, not a desti

on foot - pieszo

flight attendant - steward/stewardessa gate - bramka get on/off the plane - wsiąść do/wysiąść

nation. - Sukces jest podróżą, a nie celem.

na pociąg/lot platform - peron railway - kolej single/return ticket - bilet w jedną

z samolotu hand luggage - bagaż podręczny

T ra v e llin g - p o d ró żo w a n ie

land - lądować

airport - lotnisko

suitcase - walizka

life jacket - kamizelka ratunkowa

backpacker - turysta wędrujący

ticket office - kasa biletowa

overbooking-sprzedaż większej ilości biletów niż miejsc proceed - przejść dalej runway - pas startowy

z plecakiem

stronę/powrotny

timetable - rozkład

change - przesiąść się coach/railway station - dworzec autobusowy/kolejowy

travel agency - biuro podróży

*

take off - startować

currency-waluta

backpack-plecak

terminal building - budynek lotniska

delayed - opóźniony

camera - aparat

departure - odjazd/odlot

flippers - płetwy

ferry - prom

guidebook - przewodnik insect repellent - środek przeciw

upright position - pozycja pionowa fotela

A cco m m o d a tio n - z a k w a te ro w a n ie

gate - bramka

b&b (bed and breakfast) - rodzaj tanie

get lost - zgubić się

owadom

get stuck in a traffic jam - utknąć w korku

lighter - zapalniczka

campsite - kemping

get sunburnt - poparzyć się na słońcu

map - mapa

caravan - przyczepa mieszkalna

get car/travel-sick - dostać choroby

go hotelu lub noclegu

double/slngle/twin/famlly room - pokój

matches - zapałki sleeping bag - śpiwór

lokomocyjnej

z podwójnym/pojedynczym/dwoma

harbour - nabrzeże

pojedynczymi łóżkami/rodzinny

have a flat tyre - złapać gumę

sun cream - krem do opalania swimsuit - kostium do pływania

journey - podróż

torch - latarka

guesthouse - pensjonat

_____

H o lid a y e q u ip m e n t - rzeczy na w akacje

© - T h e pen is mightier than the sword. - Pióro jest potężniejsze od

V isu a l a rts - s z tu k i w iz u a ln e

sculpture - rzeźbiarstwo

release - wydawać, wydanie (np. płyty)

self-portralt - autoportret

sing-śpiewać

sketch - szkic

singer-śpiewak

statuę - posąg, statua

song - pieśń, piosenka

stlll llfe - martwa natura

track - ścieżka (dźwiękowa)

M usie - m uzyka

L ite ra tu re - lite ra tu ra

ballet - balet band - zespół muzyczny choir- chór classlcal musie - muzyka poważna

author-autor bestseller - bestseller

abstract - abstrakcyjny art gallery - galeria sztuki background - tło clay-glina design - projekt designer - projektant draw- rysować drawing - rysunek exhibition - wystawa illustration - ilustracja landscape - pejzaż marble - marmur museum - muzeum paint - malować painter - malarz painting - malarstwo photographer - fotograf photography - fotografia portrait - portret pottery - ceramika, garncarstwo sculpt - rzeźbić sculptor - rzeźbiarz


composer- kompozytor concert - koncert concert hall - sala koncertowa conductor - dyrygent group - zespół folk musie - muzyka ludowa gultar - gitara hit - przebój lyrlcs - słowa pieśni/piosenki melody - melodia musiclan - muzyk orchestra - orkiestra philharmonic-filharmoniczny, w nazwie: filharmonia piano - pianino, fortepian play - grać record - nagrywać, nagranie

|

|

biography - biografia chapter - rozdział comic book - komiks contents - spis treści cover - okładka


Kultura

description - opis detective story - powieść detektywistyczna, kryminał dictionary-słownik edition - wydanie epic-epopeja, epicki fairy tale - baśń, bajka foreword - przedmowa fiction - beletrystyka happy end - szczęśliwe zakończenie hero - bohater heroine - bohaterka love-story - romans, historia miłosna

165

non-fiction - literatura faktu

cast - obsada

trashy - szmirowaty, kiepski

novel - powieść

cinema - kino, kinematografia

witty - dowcipny

nursery rhyme - wierszyk dla dzieci,

directed - reżyserowany

rymowanka

disaster movie - film katastroficzny

passage - fragment

documentary-film dokumentalny

thing. - Niedostatek wiedzy to rzecz

play - grać, wystawiać

dubbed - dubbingowany

niebezpieczna.

plot - akcja, fabuła

fantasy/science fiction film - film

poem - wiersz

fantasy/sclence-fiction,

poet - poeta

fantastycznonaukowy

poetry - poezja preface - przedmowa press - wydawnictwo quest - poszukiwanie, misja romance - romans, książka o miłości

sequel - kolejna część filmu, kontynuacja

^ ^ A little learning Is a dangerous

P a rtic ip a tin g in c u ltu ra l a c tiv itie s - u cz e stn ic tw o w k u ltu rz e amateur-amator book a ticket - zarezerwować bilet

shoot scenes - kręcić sceny, filmować

critic - krytyk entertainment - rozrywka

show - pokaz

event-wydarzenie

soundtrack - ścieżka dźwiękowa

jolti - włączać się pastime-zainteresowanie, hobby recommend - polecać

short story - opowiadanie

special effects - efekty specjalne

story - opowieść, fabuła

star - gwiazda

tale-opowieść

still - fotos

review - recenzja

villain - czarny charakter

stuntman - kaskader

take part in - brać udział w

volume - tom

subtitles - napisy

socialize - udzielać się towarzysko

writer - pisarz

thriller - dreszczowiec

what’s on - co grają/emitują

trailer - zwiastun filmu

(w telewizji, kinie, teatrze)

T h e a tre - te a tr act - akt

advertlsement/advert/ad - reklama,

actress - aktorka

C u ltu re , g e n eral te rm s - s ło w n ic tw a dotyczące w sz ys tk ic h d ziedzin k u ltu ry

applause - oklaski

ancient - starożytny

agony aunt column - rubryka

audience - publiczność

artist - artysta

box office - kasa biletowa

award - nagroda

actor - aktor

N ew spapers and m agazines - prasa ogłoszenie z poradami article - artykuł

cast - obsada

based on - na podstawie

business news - wiadomości biznesowe

comedy - komedia

classical - klasyczny, antyczny

caption - nagłówek

costume - kostium

competition - konkurs

colour supplement - dodatek kolorowy

director - reżyser

dialogue - dialog

Interval - przerwa

medieval - średniowieczny

crossword - krzyżówka

leading/main role - pierwszoplanowa/

modern - nowoczesny

fashion magazine - pismo poświęcone

główna rola make-up - charakteryzacja

do gazety

praise - chwalić, pochwała set in - osadzony w

modzie gossip column - rubryka towarzyska

part - rola, epizod

headline - skrót najważniejszych wia

play - grać

R a tin g - ocena

play the part of - grać rolę (kogoś)

amusing-zabawny

domości home news-wiadomości krajowe

perform - przedstawiać

boring - nudny

Interview -wywiad

performance - przedstawienie

clever - dowcipny

journalist - dziennikarz

programme - program

disappointing - rozczarowujący

magazine - magazyn, czasopismo

prologue - prolog, wstęp

duli - nudny, nieciekawy

newspaper-dziennik

prop - rekwizyt

educational - szkoleniowy, edukacyjny

overseas news-wiadomości zagraniczne

rehearsal - próba teatralna

fantastic - fantastyczny

print-drukować

role - rola

fascinating - fascynujący

publisher - wydawca

script-scenariusz

flop - klapa

section - dział

seat-siedzenie, fotel

funny-śmieszny

smali ads - ogłoszenia drobne

spectator-widz

Imaginary-zmyślony

sports news - wiadomości sportowe

stage - scena

interesting - interesujący

subscription - prenumerata

stage design - scenografia

masterpiece - arcydzieło

teen magazine - pismo dla młodzieży

stage designer - scenograf

moving - wzruszający

women’s magazine - pismo dla kobiet

tragedy-tragedia

out of date - przestarzały promising - obiecujący

R adio and te le v is io n - ra d io i te le w iz ja

Film - film

puzzling - zagadkowy

action film - film akcji

realistic - realistyczny

broadcast - nadawać

cameraman/camerawoman

rubbish - tandeta terrible - straszny, okropny

cable TV - telewizja kablowa cartoon - kreskówka

touching - poruszający

channel - kanał

- kamerzysta/kamerzystka cartoon - film rysunkowy


•

comedy programme - program komediowy

station - stacja (radiowa)

Computer program - program komputerowy

studio-studio

commercial - reklama

talk show - talkshow, wywiad-audycja

desktop - pulpit

documentary - program

television/telly - telewizja

dot - kropka

the news - wiadomości

download - ściągać

TV addict - osoba uzależniona

link - link, łączyć

dokumentalny educational - program edukacyjny episode - odcinek (serialu)

od oglądania telewizji

log In - logować się

listener-słuchacz

TV guide - program telewizyjny

online - online, w sieci

newsreader - prezenter wiadomości

TV series - serial telewizyjny

password - hasło

phone-in programme - program

TV set - telewizor

profile - profil

z telefonami od słuchaczy

viewer-telewidz

search engine - wyszukiwarka social network-sieć

quiz show-teleturniej

społecznościowa

radio presenter - prezenter radiowy

In te rn e t - In te rn e t

reality show - reality show

at - @)

soap opera - telenowela sports programme-program sportowy

browser - przeglądarka

wrtrpage - strona internetowa

click - klikać

website - witryna internetowa

underscore - podkreślenie

Sport ^ ^ "Slo w and steady wins the race. -Spiesz się powoli.

P o p u la r sp o rts - p o p u la rn o d ys cy p lin y s p o rto w e aerobics - aerobik

swimming - pływanie

skater - łyżwiarz

table tennis - tenis stołowy

skier - narciarz

tennis-tenis

swimmer - pływak

volleyball-siatkówka

wrestler-zapaśnik

weightlifting - podnoszenie

hockey/soccer/football/volleyball/tennls player - hokeista/piłkarz/slatkarz/

ciężarów

athletics - lekkoatletyka

windsurfing - windsurfing

badminton - badminton, kometka

wrestling-zapasy

basketball - koszykówka bowling - kręgle boxing - boks cross-country skiing - narciarstwo

Less p o p u la r sp o rts - m n ie j p o p u la rn e d yscyplin y s p o rto w e

tenisista

S ports vo c a b u la ry - s ło w a i z w ro ty zw ią za n e ze sp o rte m attack - atak, atakować beat - uderzenie, bić

archery - łucznictwo

champion - zwycięzca

cycling - kolarstwo

billiards - bilard

compete - współzawodniczyć

dancing-taniec

chess - szachy

defend - obrona, bronić się

diving - nurkowanie

cricket - krykiet

draw - remis

fishing - wędkarstwo

darts - gra w rzutki

fig h t- walka

football - futbol

fencing-szermierka

game - zawody, rozgrywka

handball - piłka ręczna

fleld-hockey - hokej na trawie

hold - trzymać, chwyt

horse racing-wyścigi konne

rowing - wioślarstwo

kick - strzał, kopnięcie

horse riding-jazda konna

water polo - piłka wodna

lose - przegrywać

gymnastics - gimnastyka

waterskiing - narciarstwo

loss - strata

biegowe

ice hockey - hokej na lodzie

match - mecz

wodne

open - otwarty

ice skating - łyżwiarstwo

S portsm en and sp o rtsw om e n - s p o rto w c y

penalty - rzut karny

martial arts - sztuki walki motor racing - wyścigi motocyklowe

alpinist-alpinista

practice-trening

rollerbladlng-jazda na rolkach

ang ler-wędkarz

practise - trenować

running - biegi

archer - łucznik

round - runda

sailing-żeglarstwo

athlete - lekkoatleta

score - wynik

kayaklng/canoeing - kajakarstwo

point - punkt

boxer - bokser

take part - brać udział

cyclist - kolarz

train - ćwiczyć, trenować

skateboarding-jazda na deskorolce

footballer - piłkarz

win - wygrywać

ski jumping -skoki narciarskie

goalkeeper - bramkarz

scuba-diving - nurkowanie z aparatem tlenowym

skiing - narciarstwo

golfer - gracz w golfa

S ports e q u ip m e n t - sp rzę t s p o rto w y

snorkelling - nurkowanie

gymnast - gimnastyk •

bali - piłka

jumper-skoczek

bat - kij baseballowy

runner - biegacz

basket - kosz

snowboardzie

rider-jeździec

(football, ski) boots - buty

soccer - piłka nożna

sailor - żeglarz

z rurką snowboarding-jeżdżenie na


(do piłki nożnej, narciarskie)

|

|

1B7

bridle - uzda (boxing, ski) gloves - rękawice (bokserskie, narciarskie) goal - gol goggles - gogle, okulary do

¡¡^Winners never quit, and quitters ne ver win. - Zwycięzcy nigdy nie rezy gnują, a ci, którzy rezygnują, nigdy nie wygrywają.

pływania golf club - klub golfowy, kij do golfa guard (arm guard, hand guard) - ochra niacz (na ramię, na rękę) helmet - kask

support - kibicować supporter - kibic

broadcast - transmisja radiowa lub telewizyjna

tournament - turniej

championships - mistrzostwa

World Cup - puchar świata

cheer - oklaskiwać cheerleader - osoba dopingująca

niacz (na bark, na kolano)

spectator - widz

team/water/winter sports - sporty

net-siatka pad (shoulder pad, knee pad) - ochra

referee - sędzia, arbiter semi-final - półfinał

S p o rt events - im p re zy s p o rto w e

mask - maska racket (tennis) - rakieta (tenisowa)

race - wyścig, bieg

zawodników

zespołowe/wodne/zimowe umpire - sędzia

E xtrem e sp o rts - s p o rty w yczyno w e

competition - rywalizacja

bungfee jumping-skoki na bungee

contest - zawody

freediving- nurkowanie swobodne freeride - zjazd na rowerze/nartach poza

rollerblades - rolki

contestant - zawodnik

saddle-siodło

coverage - relacja, sprawozdanie

shorts - szorty, spodenki sportowe

fan - fan, miłośnik

wyznaczonymi trasami freestyle - jazda na snowboardzie/rowe

skateboard - deskorolka

final - finałowy

rze/nartach polegająca na wykony

skates - łyżwy

follower-zwolennik, kibic

waniu ewolucji

ski pass - karnet narciarski ski poles - kijki narciarskie

game - rozgrywka, zawody league - liga

skis - narty

live - na żywo

swimming cap - czepek do pływania

medal (gold, silver, bronze) - medal

swimming costume - kostium do pływania swimming trunks - spodenki kąpielowe tracksuit-dres trainers - obuwie sportowe

(złoty, srebrny, brązowy) the Olympic Games - igrzyska olimpijskie

mountain biking - kolarstwo górskie mountaineering - wspinaczka, alpinizm parachuting-skoki ze spadochronem paragliding- paralotniarstwo rallying/rally racing - rajd rock climbing-wspinaczka

the Olympics - olimpiada

skydiving - skoki ze spadochronem

the Paralympic Games - igrzyska

white water rafting - kajakarstwo

paraolimpijskie

górskie

Zdrowie ^ X p r e v e n t io n is b e tter th a n cure.

- Lepiej zapobiegać, niż leczyć.

P arts and o rg a n s o f th e b o d y - czyści c ia ła i o rg a n y ankle - kostka arm - ramię back - plecy body - ciało bone - kość brain - mózg calf - łydka cheek - policzek chin - podbródek ear - ucho elbow - łokieć eye - oko eyebrow - brew eyelid - powieka face - twarz finger - palec foot/feet - stopa/stopy forehead - czoło hand - ręka head - głowa

168


heart - serce

be sick - mieć mdłości

hip - biodro kidney - nerka knee - kolano leg-noga lips - usta liver - wątroba

black eye - siniak pod okiem bleed - krwawić

lungs - płuca mouth - usta neck - szyja nose - nos

break a bone - złamać kość bruise - siniak burn - oparzyć cancer - rak choke - krztusić się concussion - wstrząs mózgu cold - przeziębienie

shoulder - ramię

cut - skaleczenie deaf - głuchy

spine - kręgosłup stornach - żołądek

diarrhoea - biegunka

throat - gardło toe - palec u nogi tooth/teeth - ząb/zęby tummy - brzuch

disabled - niepełnosprawny disease - choroba dizzy - czujący zawrót głowy earache - ból ucha faint - zemdleć

wrist - nadgarstek

fever - gorączka fiu —grypa

H e a lth p ro b le m s - p ro b le m y z d ro w o tn e allergy - alergia

food poisoning-zatrucie pokarmowe hay fever - katar sienny headache - ból głowy

asthma-astma

healthy-zdrowy

ache - ból

1 heart attack - zawał serca

eat healthily-jeść zdrowo

examine - badać

ill - chory

keep fit - dbać o formę

GP (general practicioner) - lekarz

injury-zranienie

get enough sleep - wysypiać się

itchy - swędzący

give up - zrezygnować

heart rate - puls

obesity - otyłość

limit-zmniejszyć

health check - badanie kontrolne

overweight - nadwaga

lose weight - schudnąć

rash - wysypka

massage - masaż

rodzinny

(u lekarza) hospital-szpital

runny nose - katar

meditation - medytacja

injection - zastrzyk

scald - oparzenie

relaxation - relaks

ointment - maść

sneezing - kichanie

take exercise - ćwiczyć

painkillers-środki

sore throat - ból gardła

work out at the gym - ćwiczyć na siłowni

sprained ankle - skręcona kostka stomach ache - ból żołądka sweat - pocić się swollen - spuchnięty

&

przeciwbólowe prescribe - przepisać

Bitter pills may have blessed effects.

prescription - recepta

-Gorzkie pigułki przynoszą

recover/get well - wyzdrowieć

dobre efekty.

scar*- blizna sling-temblak

temperature - gorączka tense - napięty

M ed ica l care - o p ie ka m edyczna

toothache - ból zęba

accident-wypadek

surgery - operacja, gabinet syringe-strzykawka

twist-skręcić

advice - rada

swallow - połknąć

vomit - wymiotować

ambulance - karetka

syrup - syrop

wound - rana

antibiotics - antybiotyki

treat - leczyć

appointment-wizyta u lekarza

treatment - leczenie

H e a lth y life s ty le - z d ro w y try b życia

bandage - bandaż

waiting list - lista oczekujących

avoid stress - unikać stresu

blood group - grupa krwi

vaccination against sth - szczepionka

calm down - uspokoić się

blood pressure - ciśnienie krwi

cut down on sth - ograniczyć coś

clinic - klinika

ward - oddział

do regular sport - uprawiać regularnie

compress - kompres

X-ray - prześwietlenie, zdjęcie

sport

drops - krople

przeciw

rentgenowskie

Nauka i technika ^^"Necessity is the mother of invention. - Potrzeba jest matką wynalazków.

Comm on e le c tric and e le c tro n ic devices - p o d s ta w o w e urzą d zen ia techniczne camera - aparat fotograficzny CD drive - napęd CD DVD drive - napęd DVD DVD player - odtwarzacz DVD headphones - słuchawki home cinema - kino domowe keyboard - klawiatura mobile (phone) - telefon komórkowy modem - modem MP3 player - odtwarzacz MP3 mouse - mysz PC (personal computer) - komputer osobisty phone - telefon

H o u se h o ld a p p lian ce s - urzą d zen ia te ch n iczn e w g o sp o d a rs tw ie d o m o w ym air conditioner - klimatyzator air conditioning - klimatyzacja blender/mixer - blender/mikser boiler - kocioł, bojler central heating-centralne ogrzewanie coffee maker - ekspres do kawy cooker - kuchenka dishwasher - zmywarka do naczyń electric kettle - czajnik elektryczny freezer - zamrażarka fridge - lodówka hair dryer - suszarka do włosów heater-grzejnik ■iron - żelazko juice extractor/juicer - sokowirówka microwave - kiichenka mikrofalowa oven - piekarnik

receiver-odbiornik

radiator - kaloryfer toaster - opiekacz do chleba, toster vacuum cleaner/vac/hoover - odkurzacz

remote control - pilot (do telewizora)

washing machine - pralka

printer-drukarka

scanner-skaner screen - ekran speaker - głośnik

Other appliances and parts o f equipm ent - inne urządzenia i ich części

stereo - stereo TV set - telewizor

battery - bateria button - przycisk

webcam - kamera internetowa

cable - kabel


charger - ładowarka computer program - program komputerowy cord - przewód dial - wybierać (numer telefonu), łączyć device - urządzenie document - dokument error - błąd escalator - schody ruchome fax (machine) - faks file - plik folder - katalog graphics - grafika handle - uchwyt hard disc - dysk twardy hardware - hardware icon - ikona key - klawisz knob - pokrętło lawn mower - kosiarka do trawy lens - soczewka lift (BrE)/elevator (AmE) - winda light bulb - żarówka manual - instrukcja memory-pamięć microscope - mikroskop photocopier/copier - fotokopiarka/ kopiarka

169

plug - wtyczka socket (BrE)/outlet (AmE) - gniazdko solar panel - panel słoneczny switch on/off-wtączać/wytączać virus - wirus

fabric -tkanina foil - folia aluminiowa glass - szkło, szklany gold - złoto, złoty iron-żelazo, żelazny

attach - podłączyć automatic - automatyczny break down - awaria, zepsuć się charge - naładować

leather - skóra made o f - zrobiony z metal - metal, metalowy paper - papier, papierowy plaster-tynk, gips plastic - plastik, plastikowy rubber - guma, gumowy sand - piasek

click-kliknąć copy - kopiować delete - usuwać digital - cyfrowy

silver - srebro, srebrny steel - stal, stalowy stone - kamień, kamienny tin - blacha, blaszany

display - wyświetlać download - ściągnąć electrical - elektryczny fit - pasować high quality - wysokiej jakości install - instalować lock - blokować, zamykać open - otwierać out of order - nie działać press - przyciskać print - drukować receive - otrzymywać replace - zamieniać save - zapamiętywać select - wybierać send - wysyłać sensitive - wrażliwy, czuły set - umieszczać

wooden - drewniany woollen-wełniany

G iving in s tru c tio n s and using va rio u s e q u ip m e n t - d a w a n ie in s tru k c ji i o b s łu g iw a n ie różnych urządzeń

switch on/off- włączać/wyłączać take photos/pictures - robić zdjęcia tune-stroić turn - przekręcić widescreen - szerokoekranowy wireless - bezprzewodowy © - T h e science of today is the techno logy of tomorrow. - Co dzisiaj jest nauką (teorią), jutro będzie techniką.

M a te ria ls - m a te ria ły i tw o rz y w a

Science, s c ie n tis ts and research - naulra, n a u ko w cy oraz b a d an ia n a u ko w e analyse - analizować analysis - analiza archeologist - archeolog archeology - archeologia biologist - biolog biology - biologia chemist-chemik chemistry - chemia conclusion - wniosek do an experiment - przeprowadzać eksperyment develop - rozwijać development - rozwój discover - odkrywać discovery-odkrycie evidence - dowód

physicist - fizyk physics - fizyka prove - dowodzić science - nauka scientific - naukowy scientist - naukowiec study - studiować, badać test - badanie, sprawdzenie, egzamin, test, próbować, sprawdzać, testować theorem - twierdzenie theory-teoria

C hem istry, b io lo g y , physics, a s tro n o m y - chem ia, b io lo g ia , fiz yk a , a stro n o m ia bacteria - bakteria cancer - nowotwór, rak celi - komórka (chemical) element - (chemiczny) pierwiastek formula-wzór galaxy-galaktyka gas - gaz germ - zarazek gravity-ciążenie liquid - ciecz molecule - cząsteczka oxygen - tlen planet-planeta solar system - układ słoneczny solid - stały structure - struktura substance - substancja, ciało (fizyczne) universe - wszechświat vaccine - szczepionka

M a th e m a tic s - m a te m a tyk a add - dodawać

experiment - eksperyment

circle - okrąg

explore - poszukiwać genetics - genetyka

divide by - podzielić przez

heritage - dziedzictwo hypothesis - hipoteza

line - linia

invent - wymyślać, wynajdywać inventor - wynalazca

is equal to -jest równy minus - minus multiply by - pomnożyć przez per cent - procent point - punkt

brick - cegła ceramic - ceramiczny

knowledge - wiedza laboratory - laboratorium mathematician - matematyk mathematics - matematyka

squared - do kwadratu

concrete - beton, betonowy

observe - zauważać, obserwować

triangle - trójkąt

coast - wybrzeże

jungle - dżungla

coral reef- rafa koralowa

lake-jezioro

desert - pustynia

land - ląd

amber - bursztyn

rectangular - prostokątny square - kwadrat

Świat przyrody ^ ^ "A leopard cannot change its spots. - Natura ciągnie wilka do lasu.

N a ture and g e o g ra p h ica l fe a tu re s - n a tu ra i p o ję cia ge o graficzn e

field - pole

landscape - krajobraz

forest - las

mainland - ląd stały

cave - jaskinia

glacier - lodowiec

mountain - góra

c liff- klif

island - wyspa

national park - park narodowy


pond - sadzawka

carbon dioxide - dwutlenek węgla

elephant - słoń

rainforest - las deszczowy

collect-zbierać

fish - ryba

river - rzeka

cut down - wycinać

fly - mucha

rock - skala

damage - zniszczyć

fox - lis

sea - morze

drop - rzucać

frog - żaba

valley - dolina

exist - istnieć

giraffe - żyrafa

waterfall - wodospad

fumes - spaliny

goat - koza

wave - fala

global warming - globalne

gorilla-goryl hen - kura

ocieplenie above/below zero - powyżej/poniżej

greenhouse effect - efekt

herring-śledź horse - koń

cieplarniany hunting - polowanie

insect - owad

blizzard - zamieć

influence-wpływ

kangaroo - kangur

b lo w - wiać

litter - śmieci

lion - lew

boiling- upalny

overpopulation - przeludnienie

lizałd - jaszczurka

chilly -chłodny

pollute - zanieczyszczać

mammal-ssak

cloud - chmura cloudy - pochmurny

produce - wytwarzać

monkey-m ałpa

protect - chronić

mosquito-komar

cold-zimny

rebuild - odbudować

mouse - mysz

cool - chtodny degrees centigrade - stopnie Celsjusza

recycle - odzyskiwać

octopus - ośmiornica

reduce - zmniejszać

owi - sowa

dry - suchy

renewable - odnawialny

penguin - pingwin

fog - mgta

energy-energia

pig-Świnia

foggy - mgliście

rescue - ratować

pigeon - gołąb

forecast - prognoza

rubbish - śmieci

polar bear - niedźwiedź polarny

frost - mróz, szron

ruin - niszczyć

rat - szczur

frosty-mroźnie

save - ocalić

reptile-gad

hail-grad

solve - rozwiązać

rhino - nosorożec

heat - upal

sort - sortować

salmon - łosoś

hot - gorący

survive - przetrwać

shark-rekin

hurricane - huragan

throw away - wyrzucać

sheep - owca

ice - lód icy - lodowato

waste - marnować

snail-ślimak

wind/solar power - energia wiatrowa/

snake - wąż

zera

lightning - błyskawica

squirrel - wiewiórka

słoneczna

stork - bocian

melt-topić się mild - tagodny rain - deszcz rainbow-tęcza

© - O n e swallow doesn't make

tiger - tygrys

a summer. - Jedna jaskółka

toad - ropucha

wiosny nie czyni.

tortoise - żółw lądowy turtle - żółw wodny

rainy-deszczowy shine - świecić

W ild a n im a ls - d zik ie zw ie rzę ta

wasp - osa

snow-śnieg

amphibian - płaz

w hale-wieloryb

snowy - śnieżnie

animal species - gatunki zwierząt

w o lf- wilk

storm - burza

ant - mrówka

zebra - zebra

stormy - burzowy

bat - nietoperz

sun - słońce

bear - niedźwiedź

Pets - z w ie rz ę ta w dom u

sunny - słonecznie temperature - temperatura

bee - pszczoła

cage - klatka

bird - ptak

cat - kot

thunder - grzmot

buli - byk

dog - pies

thunderstorm - burza

butterfly - mojtyl camel-wielbłąd

feed - karmić

warm - ciepły

cheetah - gepard

guinea pig-świnka morska

wet - mokry

chimpanzee - szympans

hamster-chomik

wind - wiatr windy-wietrznie

cockroach - karaluch

kitten - kociak

cow - krowa

o w n er- właściciel

crocodile - krokodyl

parrot - papuga

Save th e e n v iro n m e n t - chroń śro d o w is k o

deer-jeleń

pony - kucyk

dolphin - delfin

puppy-szczeniak

acid rain - kwaśny deszcz

donkey-osioł

rabbit - królik

become extinct - wyginąć

duck - kaczka

spider - pająk

bin - kosz

eagle - orzeł

stick insect - patyczak

z piorunami



The w e a th e r - po g od a

goldfish - złota rybka

I

I

171

A n im a ls ’ b o d y p a rts and b e h a v io u r - części cia ła i za ch ow a n ie z w ie rz ą t bark - szczekać bite - gryźć claw - pazur feather - pióro fur-futro horn - róg jaw - szczęki miaow- miauczeć paw - łapa scratch - drapać shell - muszla spots - cętki stripes - paski tail - ogon tusk- kieł wing-skrzydło

Plants and th e ir parts - rośliny i ich części bark - kora birch - brzoza branch - gałąź bud - pączek cactus - kaktus chrysanthemum - chryzantema daffodil - żonkil

daisy - stokrotka fern - paproć grass - trawa ivy - bluszcz leaf - liść lily-lilia needle - igła oak-dąb orchid - storczyk pansy - bratek petal - płatek pine-sosna pollen - pyłek rose - róża root - korzeń seęd - nasiono sunflower - słonecznik tulip-tulipan trunk - pień twig - gałązka violet-fiołek w illo w - wierzba

P atte rn s and shapes - w zo ry i k s z ta łty checked - w kratkę circle - okrągły dotted - w kropki plain - gładki

pointed - spiczasty rectangular - prostokątny round - okrągły semi-cirde - półokrągły square - kwadratowy striped - w paski tartan - w szkocką kratę triangular-trójkątny

N a tu ra l d is a ste rs - k lę s k i ż y w io ło w e avalanche - lawina drought - susza drown - utonąć earthquake-trzęsienie ziemi eruption - wybuch evacuate - ewakuować famine - głód fire - pożar flood - powódź ground - grunt landslide - lawina błotna lava - lawa shake - trząść się survivor - ocalały threaten - grozić tsunami - tsunami volcano-wulkan

Życie społeczne © - B ird s of feather flock together. - Ciągnie swój do swego.

Crime, la w and o rd e r - p rze s tę p s tw a , p ra w o i p o rzą d e k arrest - aresztować arson - podpalenie barrister-adwokat bribe-łapówka burglary - włamanie court-sąd death - śmierć defendant - obrońca evidence - dowód fingerprint-odcisk palca forgery - fałszerstwo fine - grzywna gu ilty-winny handcuffs - kajdanki hijacking - uprowadzenie np. samolotu illegal - nielegalny innocent-niewinny investigate - prowadzić śledztwo judge - sędzia kidnapping - porwanie minor offences - wykroczenia murder - morderstwo penalty - kara pickpocketing- kradzież kieszonkowa prison-więzienie


punishment - kara rob - obrabować, okraść sentence - wyrok shoplifting - kradzież ze sklepu smuggling - przemyt steal - kraść terrorism - terroryzm trial - proces vandalism - wandalizm violence - przemoc witness - świadek

W ith in o r a g a in s t th e la w - z g o d n ie z praw em lu b w b re w p raw u accuse sb of sth - oskarżyć kogoś o coś be charged with sth - być oskarżonym o coś break the law - złamać prawo commit a crime - popełnić przestępstwo give the sentence - wydać wyrok release sb from prison - wypuścić kogoś z więzienia send sb to prison - wysłać kogoś do więzienia A penny saved is a penny gained. - Ziarnko do ziarnka, a zbierze się miarka.

P o litics - p o lity k a beliefs - przekonania chamber - izba parlamentu

civil war - wojna domowa civilian - cywil communism - komunizm conservatism - konserwatyzm democracy - demokracja demonstration - demonstracja dictatorship - dyktatura elect - wybrać election - wybory government - rząd hostage - zakładnik independence - niepodległość leader - przywódca left-wing - lewicowy liberalism - liberalizm local council - lokalny urząd majority - większość monarchy - monarchia opposition - opozycja parliament - parlament peace - pokój poverty - bieda policy - polityka politician - polityk president - prezydent Prime Minister - premier radical - radykalny representative - reprezentant republic-republika right-wing - prawicowy settlement - traktat

socialism - socjalizm

free - darmowy

nursing home - dom opieki

war-w ojna

lend - pożyczyć komuś

overpopulation - przeludnienie

note - banknot

poverty - ubóstwo

In th e office: docum ents and fo rm s spraw y b iu ro w e : d o ku m en ty 1 fo rm u la rze

owe - być winnym penny - pens

racism - rasizm shelter-schronisko

receipt - paragon

suicide - samobójstwo

birth/marriage certificate - akt

salary - pensja

unemployment - bezrobocie

spend - wydawać

urodzenia/małżeństwa

value - wartość

S tate m a tte rs and re g u la tio n s - sp ra w y i za rzą d ze n ia p a ń stw o w e

fill in - wypełnić

Social issues - p ro b le m y społeczne

agree to someone’s demands - zgodzić

form - formularz

abuse - maltretować, wykorzystywać,

driving licence - prawo jazdy expire - wygasnąć

nadużywać

identity card - dowód tożsamości

się na czyjeś żądania be at war - prowadzić wojnę

signature - podpis

addiction - uzależnienie

be in power - być u władzy

valid - ważny

charity - charytatywny

form the government - stworzyć rząd

corruption - przekupstwo

plant a bomb - podłożyć bombę

domestic violence - przemoc

release hostages - uwolnić

M on e y - p ie n iąd ze

w rodzinie

account - rachunek

zakładników

borrow - pożyczyć od kogoś

drugs - narkotyki

rule the country - rządzić krajem sign a peace treaty - podpisać traktat

broke - bankrut

equal rights - równe prawa

cash machine - bankomat

homeless - bezdomny

charge - opłata, obciążyć

homelessness - bezdomność

take place - mieć miejsce

coin - moneta

immigration - imigracja

vote for a party/a candidate - głosować

credit card - karta kredytowa

minority - mniejszość

pokojowy

na partię/kandydata

Polska jako kraj członkowski Unii Europejskiej ^^ "Ea st or West, home's the best.

pickled mushrooms - grzybki

European Parliament-Parlament

- Wszędzie dobrze, ale w domu

marynowane polonaise - polonez (taniec)

Europejski European Union - Unia

pope John Paul II (the second) - papież Jan Paweł II salt mine - kopalnia soli Tatra range - Tatry Warsaw Uprising-powstanie

Europejska foreign language - język obcy freedom of movement - swoboda podróżowania/przemieszczania się

najlepiej.

Y our hom e co u n try - w ie d za o kra ju o jczystym Baltic Sea - Morze Bałtyckie beetroot soup - barszcz buckwheat - kasza gryczana

warszawskie

cabbage rolls - gołąbki home country - ojczyzna meat and cabbage stew - bigos doughnut-pączek Easter cake - ciasto wielkanocne,

E uropean in te g ra tio n - in te g ra c ja e u ro p e jska abroad - za granicą achievement - osiągnięcie be sceptical about - być sceptycznie/ niechętnie nastawionym wobec

mazurek groats - kasza mazurka - mazurek (taniec) mother tongue - język

benefit - korzyść, odnosić korzyść European Commission - Komisja Europejska

ojczysty

fund - fundusz, finansować human rights - prawa człowieka job opportunities - możliwości/ perspektywy pracy join - wstępować, przyłączać się member state - państwo członkowskie membership - członkostwo prosperity - dobrobyt security - bezpieczeństwo support - popierać, poparcie survey - ankieta

Kraje angielskiego obszaru językow ego Cornwall - Kornwalia

king - król

Gaelic-gaelicki

Labour Party - Partia Pracy

Great Britain - Wielka Brytania

lowlands - niziny

The U n ite d K ingdom

highlands - teren górzysty, wyżynny

Northern Ireland - Irlandia Północna

- W ie lka B ryta n ia

His/Her Majesty-Jego/Jej Wysokość

Prime Minister - premier

conservative - konserwatywny

House of Commons - Izba Gmin

queen - królowa

cliffs - klify Cornish - kornwalijski

House of Lords - Izba Lordów Irish - irlandzki

Scotland - Szkocja United Kingdom-Zjednoczone Królestwo

^ ^ l t takes all sorts to make a world. - Na świecie bywa różnie. —


W a le s - Walia

prairie - preria

Welsh - walijski

president - prezydent republic - republika

W ords d e scrib in g co u n trie s and sta te s - w yra z y p rzy d a tn e p rzy o p is ie p a ń stw

The U n ite d S tates n f A m erica and Canada - S tany Zjednoczone A m e ry k i P ółn o cn e j i Kanada

Supreme Court - Sąd Najwyższy

climate - klimat

White House - Biały Dom

economy - ekonomia

boreal forest - tajga

A u s tra lia - A u s tra lia

canyon - kanion

Aborigines - Aborygeni

landscape - krajobraz

Congress - Kongres

leader - przywódca

federal-federalny

inland - wnętrze kraju, interior kangaroo - kangur

governor - gubernator

kookaburra - zimorodek australijski

party - partia

grassland - pastwisko

mainland - kontynent platypus - dziobak

state - państwo

territory-terytorium

vote - głos wyborczy, głosować

(typu preria) interior-w głębi kraju, interior


government - rząd industry - przemysł

parliament - parlament sovereign - niezawisły, suwerenny

Język angielski Repetytorium Gimnazjum klasy 1- 3

Recommend Documents