INSTITUTO TECNOLOGICO NACIONAL DE MÉXICO
INSTITUTO TECNOLÓGICO DE CUAUTLA
INGENIERÍA EN MECÁTRONICA
INVESTIGACIÓN SOBRE LOS AUTOS AUTONOMOS
ALUMNOS: Gonzalez Valdepeña Jl!o Aa"#n $e"n%ndez Ma&'ado C"!()!an
Octubre 2016
1
Índice Introducción...................................... .......................................................... ....................................... .......................................... ....................... 3 CAPITULO CAPITUL O 1...........................................................4
*+* Da)o( Gene"ale( ....................................................................5 *+, J()!-!&a&!#n ..........................................................................8 *+. O/0e)!1o Gene"al 2 O/0e)!1o( e(pe&3-!&o(+ ................................12 *+4 Me)odolo53a de !n1e()!5a&!#n .................................................13 1.5 Alcances y Limitaciones...................................................15 CAPITULO CAPITUL O 2.........................................................16
,+* 678 e( n a)o a)#no9o ..................................................17 ,+, $!()o"!a de lo( a)o( a)#no9o( .............................................18 ,+. Co9o -n&!ona n a)o a)#no9o ..........................................23 ,+; Bene-!&!o(...........................................................................29 ,+< Apl!&a&!one( ........................................................................33 ,+= Con(e&en&!a( de lo( a)o( a)#no9o( ..................................35 CAPITULO 3............................................................................................36
.+* Re(l)ado( o/)en!do( ..........................................................37 .................. ............ ............................... ............................................41 ...................41 .+, O/(e"1a&!one( ............
Con&l(!#n ...............................................................................42 B!/l!o5"a-3a...............................................................................43
2
Índice Introducción...................................... .......................................................... ....................................... .......................................... ....................... 3 CAPITULO CAPITUL O 1...........................................................4
*+* Da)o( Gene"ale( ....................................................................5 *+, J()!-!&a&!#n ..........................................................................8 *+. O/0e)!1o Gene"al 2 O/0e)!1o( e(pe&3-!&o(+ ................................12 *+4 Me)odolo53a de !n1e()!5a&!#n .................................................13 1.5 Alcances y Limitaciones...................................................15 CAPITULO CAPITUL O 2.........................................................16
,+* 678 e( n a)o a)#no9o ..................................................17 ,+, $!()o"!a de lo( a)o( a)#no9o( .............................................18 ,+. Co9o -n&!ona n a)o a)#no9o ..........................................23 ,+; Bene-!&!o(...........................................................................29 ,+< Apl!&a&!one( ........................................................................33 ,+= Con(e&en&!a( de lo( a)o( a)#no9o( ..................................35 CAPITULO 3............................................................................................36
.+* Re(l)ado( o/)en!do( ..........................................................37 .................. ............ ............................... ............................................41 ...................41 .+, O/(e"1a&!one( ............
Con&l(!#n ...............................................................................42 B!/l!o5"a-3a...............................................................................43
2
Introducción El -)"o >e (oña9o( en el >e )odo (e 'a&e po" (! (olo 2 no(o)"o( (olo no( en&a"5a9o( de 'a&e" na( &an)a( )a"ea( 2 a(3 pode" no(o)"o( en&a"5a"no( de la( ne()"a( e()% &e"&a+ La( ope"a&! ope"a&!one( one( d!-3&! d!-3&!le( le( pa"a al5na( al5na( pe"(ona pe"(ona(( e !n&l( !n&l(o o a&&!de a&&!den)e n)e(( 2 de9%( de9%( o&a(! o&a(!on onado ado(( po" po" na na 9ala 9ala &ond& &ond&&! &!#n #n e()%n e()%n po" (e" "e(e "e(el)l)o( o( po" lo( lo( a)o a)o(( a)#no9o(? En e()a !n1e()!5a&! !n1e()!5a&!#n #n )"a)a"e9o( )"a)a"e9o( el )e9a de e()o( ( 1en)a0a( 1en)a0a( 2 de(1en)a0a( de(1en)a0a( a(3 &o9o &ale( &ale( 'an (!do (( a1an&e(? a1an&e(? )"a)a"e9o( )"a)a"e9o( n po&o de '!()o"!a '!()o"!a 2 ade9%( >e e9p"e(a( )"a/a0an en a)o( a)#no9o( A lo la"5o de ne()"a !n1e()!5a&!one( )op# &on 5"an !n-o"9a&!#n a&e"&a a &e"&a de lo( a)o( a)# a)#no no9o 9o(( ( -n&! -n&!on ona9 a9!e !en) n)o o a(3 a(3 &o9o &o9o (( !n!& !n!&!o !o pe"o pe"o en pa")! pa")!& &la la"" ne() ne()"a "a !n1e()!5a&!#n a&e"&a de e()o( (e /a(a"a en >e (on ?al5no( de lo( (!()e9a( &on lo( >e -n&!ona 2 ade9%( ( !9po")an&!a !9po")an&!a en M8@!&o a(3 &o9o en la( n!1e"(!dade( n!1e"(!dade( en pa")!&la" lo( )e&nol#5!&o( ne()"o o/0e)!1o -e (a/e" la !9po")an&!a en e()o( a(3 &o9o (a/e" >e (e de/e 'a&e" -"en)e a la -al)a de &ono&!9!en)o de )e&nolo53a( >e (on &ada 1ez 9%( !9ple9en)ada( en pa3(e( de(a""ollado( pe"o >e en M8@!&o an no (e le )o9a )an)a )an)a !9po")an&!a !9po")an&!a ?e( po" po" ello >e no( &en)"a9o( &en)"a9o( en >e >e (a/en lo( e()d!an)e( de lo( !n()!))o( )e&nol#5!&o( a&e"&a de lo( a)o( a)#no9o( ?)a9/!8n no( en-o&a9o( en la( 1en)a0a( >e )end"3a a/a"&a" 9a)e"!a( >e )o9en en &en)a )e9a( (o/"e )e&nolo53a( ne1a( >e (e e()%n de(a""ollando en o)"o( pa3(e(? de >e e()%n &o9pe()o(? &o9pe()o(? &o9o a2da"3an en ( &a""e"a( ?en >e le a-e&)a"3a a-e&)a"3a no (a/e" del )e9a e)&+ Ade9%( )!l!za9o( lo( 98)odo( &an)!)a)!1o( de !n1e()!5a&!#n pa"a 'a&! (a/e" lo >e >e"3a9o( )!l!zando 5"%-!&a( pa"a n 9e0o" an%l!(!( ade9%( de d!1!d!" la !n-o"9a&!#n de(a&e"do a ne()"o o/0e)!1o
3
CAPITULO 1
*+* Da)o( Gene"ale( Lo( &ond&)o"e( (e"%n &apa&e( de de(&one&)a" &on n /o)#n el p!lo)o a)o9%)!&o To2o)a To2o)a )a9/!8n p"e(en)# ( p"!9e" 9odelo &on (!()e9a de )"an(po")e !n)el!5en)e+ 4
To!o Re)e"( F To2o)a Mo)o" Co"p /(&a"% !n)"od&!" en el 9e"&ado pa"a el año ,,? ap"o@!9ada9en)e? a)o( >e pedan de -o"9a a)#no9a &a9/!a" de &a""!l? 9o1e"(e en)"e el )"%-!&o 2 adelan)a" a o)"o( 1e'3&lo( en a)op!()a(? en ( !n)en)o po" pone"(e al d3a en el ne1o (e&)o" de lo( &o&'e( (!n &ond&)o"+ Ro/o"a&e? e( na &o9pañ3a >e de(a""oll# n 9odelo &on d!(eño -)"!()a >e planea de(a""olla" la( )e&nolo53a( de &ond&&!#n a)#no9a en &o9pe)en&!a( >e (e lle1a"%n a &a/o en d!()!n)a( &!dade( de )odo el 9ndo? &o9o en la H#"9la *+En n -)"o? la( &a""e"a( p"on)o (e"%n p"o)a5on!zada( (#lo po" 1e'3&lo( a)#no9o(? (!n p!lo)o( '9ano( al 9ando de lo( 1e'3&lo(+ La &o9pañ3a p(o a p"e/a el p"!9e" p"o)o)!po en el &!"&!)o /"!)%n!&o de Don!n5)on a"+ De1Bo)? &o9o (e &ono&e a e()e pa")!&la" 1e'3&lo? (#lo &o9ple)# na 1el)a (!n &on)"ol '9ano+ S!n e9/a"5o? la( p"#@!9a( p"e/a( planean pone" a p"e/a a 1a"!o( 1e'3&lo(? donde (e pond"% a p"e/a lo( a0()e( de lo( !n5en!e"o( de &ada e>!po 0n)o al al5o"!)9o >e lle1e &ada a)o+ En ,.; 'a/"% ,* 9!llone( de 1e'3&lo( a)#no9o(+ Un e()d!o p"e18 >e el 9e"&ado e()adn!den(e (e"% el p"!9e"o en adop)a" lo( 1e'3&lo( a)#no9o( en ,, La( 1en)a( de a)o9#1!le( a)#no9o( al&anza"%n lo( ,* 9!llone( de 1e'3&lo( en ,.;? na &!-"a 92 (pe"!o" a lo &al&lado an)e"!o"9en)e? (e5n n e()d!o dado a &ono&e" el 9a")e( ; de Jl!o del ,*< en E()ado( Un!do(+ La( 1en)a( 9nd!ale( de a)o9#1!le( a)#no9o( (e (!)a"%n en < 9!l n!dade( al año en ,,;+ El !n-o"9e? "eal!zado po" la -!"9a I$S A)o9o)!1e? (eñala >e la "e1!(!#n al alza del 9e"&ado de 1e'3&lo( a)#no9o( e( -")o de la !n1e()!5a&!#n e !n1e"(!one( >e lo( -a/"!&an)e( de a)o9#1!le( e()%n "eal!zando? a(3 &o9o de lo( &a9/!o( le5!(la)!1o( en 9a"&'a en 9&'o( pa3(e(+ $a&e (olo do( año(? I$S A)o9o)!1e &!-"# en **+ 9!llone( la( 1en)a( de 1e'3&lo( a)#no9o( pa"a ,.;+ I$S A)o9o)!1e p"e18 >e el 9e"&ado e()adn!den(e (e"% el p"!9e"o en adop)a" lo( 1e'3&lo( a)#no9o( en ,, &on la pe()a en &!"&la&!#n e(e año de 1a"!o( 9!le( de a)o9#1!le(+ 5
La( 1en)a( a9en)a"%n a &a(! 4+; 9!llone( de 1e'3&lo( pa"a ,.;? (e5n el e()d!o+ e"o C'!na (e"% el p"!n&!pal 9e"&ado pa"a lo( 1e'3&lo( (!n &ond&)o"+ I$S A)o9o)!1e p"e18 >e pa"a ,.; 9%( de ;+= 9!llone( de 1e'3&lo( a)#no9o( (e 1ende"%n en el 5!5an)e a(!%)!&o+ Una a(e5"ado"a /"!)%n!&a? >!en 'a de&!d!do añad!" a ( &a)%lo5o el (e5"o pa"a &o&'e a)#no9o+ En el (e&)o" de la( a(e5"ado"a( 'a2 e9p"e(a( >e (e e(pe&!al!zan en (e5"o( e(pe&!ale(? (!endo na de ella( Ad"!an Hl@? na a(e5"ado"a /"!)%n!&a >e 2a 'a añad!do a ( &a)%lo5o n (e5"o e(pe&3-!&o pa"a &o&'e( &o9ple)a9en)e a)#no9o(? >e d!(pon5an de &a"a&)e"3()!&a( de &ond&&!#n a)#no9a o (!9ple9en)e? >e 1en5an &on al5n (!()e9a >e no ne&e(!)e de la !n)e"1en&!#n del &ond&)o" &o9o peden (e" po" e0e9plo? el (!()e9a de -"enada a)o9%)!&a? el de &a9/!o de &a""!l o 'a()a o)"o( (!()e9a( n po&o 9%( a1anzado( >e dan la po(!/!l!dad de &on)"ola" el 1e'3&lo en a)a(&o( o en a)o13a+ Lo &"!o(o de e()a( p#l!za( e(pe&!ale( e( >e (on de /a0o &o()o? 2 e(o (e de/e a >e la (!n!e()"al!dad en la &ond&&!#n a)#no9a e( "eal9en)e /a0a? &a(! no e@!()e? 2 >e (e p"odz&an a&&!den)e( e( /a()an)e "a"o+ En el &a(o de >e (e p"odz&a al5no? (e"3a a po&a 1elo&!dad? 2a >e e()o( 1e'3&lo( !n&l2en (!()e9a( de -"enado a)o9%)!&o+ La p#l!za &/"!"% lo( -allo( >e pd!e(en a-e&)a" al (o-)Ka"e del -a/"!&an)e? a(3 &o9o lo( &o")e( >e pd!e(e 'a/e" en el (e"1!&!o po" (a)8l!)e 2 lo( !n)en)o( de lo( 'a&e"( po" )o9a" el &on)"ol de n 1e'3&lo &on &al>!e" -!nal!dad? &o9o pod"3a (e" )a9/!8n la de de()"oza" &o9ple)a9en)e el 1e'3&lo+ No o/()an)e? la &o/e")"a >e "e(l)a 9%( e@)"aña e( >e en el &a(o de >e el -allo (e p"odz&a de/!do a >e el p"op!e)a"!o no 'a a&)al!zado el (o-)Ka"e de ( 1e'3&lo po" &al>!e" &!"&n()an&!a den)"o de la( ,4 'o"a( de(de la no)!-!&a&!#n del ne1o (o-)Ka"e? el 1e'3&lo !5al9en)e e()a"3a+
6
*+, J()!-!&a&!#n E()e )e9a e( 92 !9po")an)e 2a >e e( )oda na !nd()"!al!za&!#n? 2a >e )odo( o la 9a2o"3a de lo( 'a/!)an)e( (an al5n )!po de )"an(po")e 9o)o"!zado? 2a (ea &o&'e? )a@!? &o9/!? e)&+ 2 lo( a)o( a)#no9o( a/a"&a"%n )odo( e(o( )!po( de )"an(po")e+ E()e )a9/!8n e1!)a"% o (e )"a)a de >e "edz&a lo( a&&!den)e( 2 el )"%-!&o+
7
Al5na( de la( apl!&a&!one( &o9o (e a&a/a de 9en&!ona"? (e apl!&an a )"an(po")e? 2a (ea a)o pa")!&la"? )a@! e !n&l(!1e )a9/!8n pa"a )"%!le"? )a9/!8n (e e()% !9ple9en)ando e()e )!po de 98)odo a lo( )"%!le"e(+ e"o al5na de la p"o/le9%)!&a de lo( a)o( a)#no9o(? e( la >e (e a dado &en)a na e9p"e(a de lo( &"eado"e( de De1Bo) planean >e el de/)e en la H#"9la E &o9o an!9ado" en la p"e1!a de &ada na de la( &a""e"a(+ Al5no( ponen en dda (! 'a/"% al5n !n)e"8( en na -)"a &o9pe)en&!a donde (#lo pa")!&!pen 1e'3&lo( a)#no9o( Toda13a e@!()e na !n)e"a&&!#n '9ana &on e()o( 1e'3&lo(+ Lo( !n5en!e"o( peden "eal!za" d!1e"(o( a0()e( en &ada no de (( a)o(? &o9o el )!po de -"eno? po" e0e9plo? (eñala J()!n Cooe? de Ro/o"a&e+ La 1e"(!#n -!nal del p"o)o)!po (e"% (!n el 'a/!)%&lo del &ond&)o"? 2 en la( !9%5ene( p"el!9!na"e( (e pdo 1e" al 9odelo a)#no9o &on n a(pe&)o -)"!()a 9%( adaz? d!(eñado po" Dan!el S!9on? &on e@pe"!en&!a en a)o9o)"!&e( &o9o Ad!? Ben)le2 2 B5a))!? 2 -e &on(l)o" de 1a"!o( -!l9( de D!(ne2 en la &"ea&!#n de lo( 1e'3&lo( )!l!zado( en la( pel3&la( T"on Le5a&2? Cap!)%n A98"!&a 2 "o9e)'e(+ Un p"o/le9a &on lo( a)o9#1!le( (!n &ond&)o" de Goo5le 'an (!do do)ado( de n al5o"!)9o >e le( pe"9!)e de&!d!" po" (3 9!(9o( (! )o&a"le /o&!na o no a o)"o( (a"!o(? e@pl! la -!"9a en el !n-o"9e 9en(al de 9a2o (o/"e el p"o5"a9a+ o" e0e9plo )o&a"%n /o&!na en el &a(o de "e5!()"a" pel!5"o(o( &a9/!o( de &a""!l de o)"o( a)o9#1!le(? o &ando e()o( (al5an a na &alle la)e"al &on 9ala 1!(!/!l!dad? (eñal#+ Ne()"o o/0e)!1o e( en(eña" a ne()"o( a)o9#1!le( a )o&a" /o&!na &o9o (! (e )"a)a"an de pa&!en)e( 2 e@pe"!9en)ado( &ond&)o"e(+ En el p"o&e(o de ap"end!za0e la /o&!na (e )o (ola9en)e den)"o del a)o9#1!l pa"a no &on-nd!" a o)"o( a)o9#1!le( en el &a(o de -alla"? e@pl! Goo5le+ A'o"a (e e()% an e1alando (! la "ea&&!#n del a)o9#1!l -e ade&ada+ En /a(e a e(o( da)o( (e adap)a"% el (o-)Ka"e+
8
En -n&!#n de &ada (!)a&!#n (e !n)"od&!"%n p!)!do( d!()!n)o(? po" e0e9plo (! n a)o da 9a"&'a a)"%( 2 (e d!"!5e pel!5"o(a9en)e 'a&!a n 1e'3&lo de Goo5le? 'a/"% do( /"e1e( )ono( /a0o(+ a"a &a(o( 9%( "5en)e( 'a/"% (on!do( la"5o( 2 9%( !n)en(o(+ De(p8( de >e el (o-)Ka"e de Goo5le &a(a"a po" p"!9e"a 1ez en -e/"e"o n pe>eño &'o>e &on n &ole&)!1o? en 9a2o (e "e5!()"# n l!5e"o daño de &a""o&e"3a en o)"o pe>eño !n&!den)e+ Goo5le )"a/a0a de(de 'a&e no( (!e)e año( en )e&nolo53a( pa"a n a)o9#1!l a)#no9o+ Al p"!n&!p!o !n)"od&3a la )8&n!&a en &o&'e( de o)"o( -a/"!&an)e( pe"o a'o"a 'a de(a""ollado ( p"op!o p"o)o)!po de do( a(!en)o( >e e()% p"o/ando+ 9a2o"3a de lo( &ond&)o"e( no e()a"3an d!(pe()o( a (/!" a n 1e'3&lo a)#no9o >e no p(!e"a la (e5"!dad de lo( pa(a0e"o( po" delan)e de la de lo( pea)one(? al5o >e pod"3a &o9pl!&a" a "e5lado"e( 2 p"o5"a9ado"e( la &"ea&!#n de al5o"!)9o( de &a"%&)e" 9o"al+ Un e()d!o del In()!))o Te&nol#5!&o de Ma((a&'(e))( MIT p/l!&ado 'o2 en la "e1!()a S&!en&e 9e()"a >e el p/l!&o )!ene op!n!one( en&on)"ada( a la 'o"a de de)e"9!na" o de/e"3a a&)a" n 1e'3&lo a)#no9o en (!)a&!one( en >e )en5a >e de&!d!" en)"e a)"opella" a pea)one( o (al!"(e de la &a""e)e"a 2 pone" en "!e(5o a lo( pa(a0e"o( >e lle1a+ Un e()d!o (o/"e a)o( a)#no9o( (e p"e5n)a: 6>8 1!da e( 9%( !9po")an)e 6La del pa(a0e"o o la del pea)#n Un e()d!o (o/"e a)o( a)#no9o( (e p"e5n)a: 6>8 1!da e( 9%( !9po")an)e 6La del pa(a0e"o o la del pea)#n+ La 9a2o"3a de la( pe"(ona( >!e"en 1!1!" en n 9ndo en el >e lo( 1e'3&lo( 9!n!9!zan el n9e"o de 13&)!9a(+ e"o )odo( >!e"en >e ( a)o9#1!l lo( p"o)e0a a ello( p"!9e"o a )oda &o()a? a(e5"# en na no)a de p"en(a I2ad Ra'Kan? p"o-e(o" del p"e()!5!o(o MIT Med!a La/ 2 &oa)o" de la !n1e()!5a&!#n+ La 9a2o"3a de lo( &ond&)o"e( no e()a"3an d!(pe()o( a (/!" a n 1e'3&lo a)#no9o >e no p(!e"a la (e5"!dad de lo( pa(a0e"o( po" delan)e de la de lo( 9
pea)one(? al5o >e pod"3a &o9pl!&a" a "e5lado"e( 2 p"o5"a9ado"e( la &"ea&!#n de al5o"!)9o( de &a"%&)e" 9o"al+ Un e()d!o del In()!))o Te&nol#5!&o de Ma((a&'(e))( MIT p/l!&ado el ,. de Jn!o del ,*< en la "e1!()a S&!en&e 9e()"a >e el p/l!&o )!ene op!n!one( en&on)"ada( a la 'o"a de de)e"9!na" o de/e"3a a&)a" n 1e'3&lo a)#no9o en (!)a&!one( en >e )en5a >e de&!d!" en)"e a)"opella" a pea)one( o (al!"(e de la &a""e)e"a 2 pone" en "!e(5o a lo( pa(a0e"o( >e lle1a+ Un e()d!o (o/"e a)o( a)#no9o( (e p"e5n)a: 6>8 1!da e( 9%( !9po")an)e 6La del pa(a0e"o o la del pea)#n Un e()d!o (o/"e a)o( a)#no9o( (e p"e5n)a: 6>8 1!da e( 9%( !9po")an)e 6La del pa(a0e"o o la del pea)#n La 9a2o"3a de la( pe"(ona( >!e"en 1!1!" en n 9ndo en el >e lo( 1e'3&lo( 9!n!9!zan el n9e"o de 13&)!9a(+ e"o )odo( >!e"en >e ( a)o9#1!l lo( p"o)e0a a ello( p"!9e"o a )oda &o()a? a(e5"# en na no)a de p"en(a I2ad Ra'Kan? p"o-e(o" del p"e()!5!o(o MIT Med!a La/ 2 &oa)o" de la !n1e()!5a&!#n+ El !n-o"9e? (e /a(# en n &on0n)o de (e!( en&e()a( "eal!zada( en)"e 0n!o 2 no1!e9/"e del año pa(ado 2 el =< po" &!en)o de lo( (ondeado( &on(!de"# >e e( 9%( 9o"al pa"a n 1e'3&lo a)#no9o de&!d!" (a&"!-!&a" a n pa(a0e"o an)e( >e a)"opella" a d!ez pea)one(+ No o/()an)e? (olo no de &ada )"e( d!0o >e (e (/!"3a n 1e'3&lo a)#no9o &2o al5o"!)9o e()1!e(e p"o5"a9ado pa"a a""!e(5a" la 1!da de lo( pa(a0e"o( a &a9/!o de (al1a" a d!ez pea)one(+ A(!9!(9o? la 9a2o"3a (e op(o a >e el 5o/!e"no "e5le e()o( a)o9#1!le( "o/#)!&o(? &2a )e&nolo53a a1anza a pa(o( a5!5an)ado(? pa"a >e )en5an na 9o"al )!l!)a"!a? en la >e (e pon5a en la /alanza el n9e"o de 1!da( a (al1a" 2 el n9e"o >e (e a""!e(5a a 9o"!"+ E()e e( n de(a-3o >e de/en )ene" en &on(!de"a&!#n lo( "e5lado"e( 2 -a/"!&an)e( de 1e'3&lo(? e@pl!&a"on en la( &on&l(!one( lo( !n1e()!5ado"e(+ Al5no( e@pe")o( p"e18n >e lo( &o&'e( a)#no9o( pod"3an a9en)a" la( &on5e()!one( de )"%-!&o? en l5a" de d!(9!n!"lo+ 10
El 9o)!1o po" el >e el )"%-!&o !"% 9eno( -l!do &ando lo( 1e'3&lo( a)#no9o( )o9en la( &a""e)e"a( (e"% dado po">e la 5en)e lo( (a"3a 9&'o+ Lo( e@pe")o( e()%n )o)al9en)e &on1en&!do( de ello 2 no 'an ddado en p"ono()!&a" >e el p"o/le9a p"!n&!pal de lo( 1e'3&lo( (!n &ond&)o" (e"% >e la 5en)e lo( (a"% 9%( de la &en)a? a9en)ando el n9e"o de &o&'e( en &!"&la&!#n? lo &al a9en)a"% )a9/!8n lo( !l#9e)"o( "e&o""!do(? 2 po" &on(!5!en)e? 9a2o" &on5e()!#n de )"%-!&o? lo >e a9en)a"3a )a9/!8n la &on)a9!na&!#n+
*+. O/0e)!1o Gene"al 2 O/0e)!1o( e(pe&3-!&o(+ El o/0e)!1o e( anal!za" la( 1en)a0a( 2 de(1en)a0a( de e()e a1an&e )e&nol#5!&o? >e (on lo( a)o( a)#no9o(? e !den)!-!&a" 'a()a donde a/a"&a e()8 )e9a? &ale( (on lo( /ene-!&!o(? la( &on(e&en&!a(? (! 'a2 p"o/le9a( pa"a ( de(a""ollo o &ale( (on la( &o9pl!&a&!one( >e (e )!enen? 2a (ea de(de ( &on()"&&!#n? el (o-)Ka"e? lo( al5o"!)9o( >e )!enen? ( (e5"!dad? en -!n? )odo lo >e &onlle1a a lo( a)o( a)#no9o(+ 11
O/0e)!1o( E(pe&3-!&o( •
Anal!za" >e )an)o (a/en (o/"e el )e9a lo( al9no( del In()!))o Te&nol#5!&o
•
de Ca)la+ In1e()!5a" lo( d!-e"en)e( &a9po( >e pede a/a"&a"? la 5en)e a la &al pod"%
•
ad>!"!" 2 (e" /ene-!&!o(o de e()o(+ Cono&e" )odo a&e"&a de lo( a)o( a)#no9o(? ( -n&!ona9!en)o a(3 &o9o (
•
9e&%n!&a ne&e(!dade( 2 (( p"!n&!pale( p"o/le9a( >e ("5en e()e+ ode" "e(ol1e" lo( p"!n&!pale( p"o/le9a( >e de e()e ("5en pa"a lo5"a" la
•
d!()"!/&!#n )o)al de e()e+ In1e()!5a" lo( d!-e"en)e( &a9po( >e pede a/a"&a"? la 5en)e a la &al pod"% ad>!"!" 2 (e" /ene-!&!o(o de e()o( +a(3 &o9o (a/e" "e(ol1e" lo( d!-e"en)e(
•
p"o/le9a( >e (e p"e(en)an en lo( d!1e"(o( a)o( a)#no9o( a&)ale(+ Sa/e" &%le( pod"3an (e" lo( al&an&e( a lo( >e pod"e9o( lle5a" &o9o !n1e()!5ado"e( en ne()"o( p"o)o)!po(? a(3 &o9o !n1e()!5a" >e pa")e( de e()o( a)o( pode9o( (a" en ne()"o( p"o)o)!po( 2 n -)"o p"o2e&)o+
+
*+4 Me)odolo53a de !n1e()!5a&!#n Co9o (e "eal!za"a el e()d!o pa"a "e(ponde" al p"o/le9a plan)eado+ $a2 d!-e"en)e( )!po( de !n1e()!5a&!#n la( &ale( (e &la(!-!&an (e5n el o/0e)!1o e(pe&3-!&o+ La( &ale( ("5en de do( )!po( de !n1e()!5a&!#n La !n1e()!5a&!#n &al!)a)!1a 2 &an)!)a)!1a In1e()!5a&!#n &al!)a)!1a: 12
La !n1e()!5a&!#n &al!)a)!1a e( la >e p"opo"&!ona da)o( de(&"!p)!1o( &on la( p"op!a( pala/"a( de la( pe"(ona(? 'a/lada( o e(&"!)a( 2 la &ond&)a o/(e"1a/le+ Con()!)!da po" n &on0n)o de )8&n!&a( pa"a "e&o5e" da)o( In1e()!5a&!#n &an)!)a)!1a: La !n1e()!5a&!#n &an)!)a)!1a (e /a(a en )8&n!&a( 9&'o 9%( e()"&)"ada( 2a >e /(&a le 9ed!&!#n de la( 1a"!a/le( p"e1!a9en)e e()a/le&!da(? po" e()a "az#n
e(
9%( e-!&az en no( &a(o(+ La !n1e()!5a&!#n &an)!)a)!1a &on()a de 98)odo( &o9o en&e()a(? &e()!ona"!o(+ E()o( peden (e" de-!n!do( &o9o n &on0n)o de p"e5n)a( p"epa"ada( &!dado(a9en)e? (o/"e lo( 'e&'o( 2 a(pe&)o( >e !n)e"e(an en na !n1e()!5a&!#n+ E@!()e na "ela&!#n 92 e()"e&'a en)"e lo( o/0e)!1o( e '!p#)e(!( 2 el &e()!ona"!o+ o" el &al en ne()"o )e9a de !n1e()!5a&!#n po" (e" 9%( -a&)!/le >e o/(e"1a" 2 anal!za" po" el )!e9po (a"e9o( el 98)odo &an)!)a)!1o+ Lo >e (!5n!-!&a >e (a"e9o( en&e()a( 2 &e()!ona"!o( pa"a pode" anal!za" la !n-o"9a&!#n
2 pode" (ol&!ona" ne()"o( o/0e)!1o(+
E( !nd!(pen(a/le
"e&al&a" &o9o ela/o"a"e9o( ne()"a( en&e()a( pa"a pode"
anal!za" la !n-o"9a&!#n &o""e&)a9en)e+ El )!po de 9e)odolo53a >e e(&o5!9o( e( el 98)odo &an)!)a)!1o 2a >e e( n 98)odo 9%( "%p!do >e el &al!)a)!1o? e()e 98)odo (e e(&o5!# po" "azone( &o9o el )!e9po de !n1e()!5a&!#n del!9!)ado a(3 &o9o >e (e pede o/)ene" !n-o"9a&!#n "%p!da &on e()e 98)odo 9ed!an)e en&e()a( o)"a( d!n%9!&a( >e pedan da" -%&!l 2 "%p!do an%l!(!(? la( 5"%-!&a( (ada( en e()e 98)odo da"%n na 9a2o" !n-o"9a&!#n de lo >e >e"e9o( (a/e"+ Lo( da)o( o/)en!do( po" 9ed!o( e()ad3()!&o( del 98)odo &an)!)a)!1o 'a"%n na !n1e()!5a&!#n "%p!da 2 p"e&!(a+ Uno de lo( o/0e)!1o( p"!n&!pale( e( (a/e" >e &a""e"a( de na 9e()"a de la po/la&!#n N e(&o5!da (on la( >e 9%( (a/en del )e9a 2a >e &o9o )odo( (a/e9o( el >e al5!en no e()8 'a/lando )odo el )!e9po de )e&nolo53a? 13
!nno1a&!#n "o/#)!&a e)&+ No >!e"e de&!" >e (ea el >!en 9%( (epa del )e9a 2a >e 'a2 &a(o( en lo( >e 'a2 pe"(ona( la( &ale( le( 5()a e()a" !n-o"9ado de lo >e o&""e a ( al"ededo" lo &al e( na 5"an a2da en ( -o"9a&!#n a&ad89!&a e( po" ello >e po" 9ed!o de en&e()a( pod"e9o( (a/e" >!8ne( )!enen 9a2o" &ono&!9!en)o &o/"e el )e9a 2a >e pod"3a pa(a" lo 9%( e@)"ao"d!na"!o+ En lo >e 'a&e "e-e"en&!a ne1a9en)e a ne()"o( o/0e)!1o(+
1.5 Alcances y Limitaciones ALCANCES Ne()"o p"!n&!pal al&an&e (e"% el !n()!))o )e&nol#5!&o de M8@!&o? no( en-o&a"e9o( en lle5a" a )ene" na !dea de lo >e el )e&nol#5!&o de M8@!&o )!ene 2 lo >e le -al)a+
LIMITACIONES Ne()"a( l!9!)a&!one( (e"%n al)a( po" el )!e9po de !n1e()!5a&!#n en 5ene"al (olo no( l!9!)a"e9o( a )!l!za" na 9e()"a de la po/la&!#n del !n()!))o )e&nol#5!&o de Ca)la po/la&!#n e()a 9e()"a (e"% el !n()!))o )e&nol#5!&o de Ca)la en el &al (e"% po" 14
lo &on(e&en)e (e"% "eal!zada( ne()"a( en&e()a( pa"a pode" lle5a" a(3 a )ene" na !dea de lo >e lo( e()d!an)e( (a/en (o/"e el )e9a? po" lo &al po" la pe>eña 9e()"a >e (e )o9a"a &o9pa"ada &on la po/la&!#n (e"% 92 pe>eña pe"o )o9ando en &en)a el p"o9ed!o de lo5"o( del !n()!))o (e pod"3a &o9pa"a" a ne()"a 9e()"a &o9o na /ena 9e()"a? &a/e "e(al)a" >e no (e o/)end"%n lo( 9!(9o( da)o( >e &on no( pa"e( de 9e()"a( alea)o"!a o e()"a)!-!&ada( pe"o (! no( pod"e9o( da" na !dea de lo >e po" lo "e5la" lo( e()d!an)e( del In()!))o Te&nol#5!&o de M8@!&o (a/en del )e9a+
15
CAPITULO 2
,+* 678 e( n a)o a)#no9o
16
a"a e9peza" da"e9o( na la de-!n!&!#n de >e e( n a)o a)#no9o+ Lo( a)o( a)#no9o( (on a>ello( >e (on &apa&e( de &ond&!" 2 na1e5a" po" &o9ple)o po" (! (olo(? (!n na !n)e"1en&!#n '9ana d!"e&)a? e( de&!"? (!n n &ond&)o" '9ano >e !n)e"1en5a+ E( la "eal!dad? lo( p"o)o)!po( no (olo (e 'an p"o/ado en &!"&!)o &e""ado (!no >e )a9/!8n (e p"e/an en &a""e)e"a( a/!e")a( al )"%-!&o? an>e )oda13a &on 9&'a p"den&!a? no (ea >e al5o -alle+ Va"!a( &o9pañ3a( e()%n apo()ando a ( l!>!da&!#n &o9e"&!al en n -)"o p"#@!9o+ Una de e()a( &o9pañ3a( Goo5le? e()a )"a/a0ando en ( p"o)o)!po? &on la &al 2a 1!enen "eal!zando p"e/a( po" la( ")a( 'an "e&o""!do 9%( de ;+ !l#9e)"o( (!n o&a(!ona" n !n&!den)e o a&&!den)e? d!"e&)a9en)e+ E( d!-3&!l !9a5!na" >8 &a9/!o( )"ae"% e()a "e1ol&!#n en la !nd()"!a? la le2 2 la 1!da d!a"!a+ e"o? 9!en)"a( 9&'o( !n)en)an p"ede&!"lo? e()o( a)o( a)#no9o(
2a
&!"&lan po" la &alle? p"o/ando? "e&op!lando da)o(? a0()ando lo( 9o)o"e(? &o9o n pe>eño adelan)o de lo >e (e 1end"%+
,+, $!()o"!a de lo( a)o( a)#no9o(
La !nno1a&!#n del a)o9#1!l 'a lo5"ado !9po")an)e( a1an&e( en lo( l)!9o( * año(? 'e9o( pa(ado del Modelo T a lo( &o&'e( (pe depo")!1o(+ a")e de 17
e()o( a1an&e(? 2 el )e9a >e )"a)a9o( en e()a !n1e()!5a&!#n? e( !" 1!endo o la a)ono93a pa(# a (e" n "e)o 2 n )e9a de !n)e"8( pa"a 9&'o( !n1e()!5ado"e(? 2 de)"%( de ello( a 5"ande( e9p"e(a(? &on 5"an -a(&!na&!#n (o/"e el )e9a 2a (ea e&on#9!&a o po" !n)e"8( "eal+ a"a e9peza" &on el "e&o""!do po" la '!()o"!a de lo( a)o( a)#no9o(? e( ne&e(a"!o de&!" >e e( 9%( la"5a de lo >e (e pod3a de&!"+ De/e9o( )"a(lada"no( 'a()a lo( o"35ene(? d8&ada de lo( año( ,P?donde ("5e )odo? de 9ane"a a !" '!lando la( -!/"a( de (&e(o( >e -e"on )e0!8ndo(e e '!&!e"on po(!/le el ("5!9!en)o
de
lo(
a)o(
a)#no9o(+
Le5o?
pa(a"e9o(
a
lo(
P?o/(e"1ando la e1ol&!#n de e()o( a)o(? 'a()a lle5a" a ne()"o p"e(en)e? donde no( en&on)"a9o( a pe")a( de p"o2e&)o( >e 'a"3an "eal!dad lo >e an)e( e"a (olo -!&&!#n+ E( !nne5a/le de&!" >e lo( a)o( a)#no9o( an (e en&en)"an en pañale( (!n )ene"lo( an po" ne()"a( &alle(? na1e5ando l!/"e9en)e? >!z%( de/a9o( e(pe"a" año( pa"a 1e"lo( 'e&'o "eal!dad+++na '!()o"!a a -)"o an po" e(&"!/!"+ e"o d8&ada( a)"%(? 1!(!ona"!o( 2a e9peza"on a (oña"lo+ En *Q, na pe>eña e9p"e(a lo&al de M!lKaee '!zo na de9o()"a&!#n de n &o&'e (!n &ond&)o"? &on)"olado po" "ad!o+ Un &o&'e de 9o)o" -an)a(9a (e apa"e&e"% en la( &alle( de M!lKaee 'o2+ S!n &ond&)o" en&ende"3a ( p"op!o 9o)o"? )!"a"3a de ( e9/"a5e? 5!"a"a ( 1olan)e? )o&a"3a ( &la@on 2 >!z%( !n&l(o "epl!>e al pol!&3a de la e(>!na? e()o e"a el !n!&!o de la no)!&!a en el d!a"!o lo&al T'e M!lKaee Sen)!nel? !n-o"9ando a lo( &!dadano( (o/"e la de9o()"a&!#n >e na pe>eña e9p"e(a lo !/a a lle1a" a &a/o el de d!&!e9/"e de e(e año+ El 1e'!&l# e"a &on)"olado de(de o)"o >e lo (e53a 2 a )"a18( de n (!()e9a de "ad!o le en1!a/a o"dene(? lo( &ale( e"an "e&!/!do( 9ed!an)e n "e&ep)o" !n()alado en el &o&'e no )"!plado+ E()o no( pa"e&e"3a -a9!l!a"? &on lo( 05e)e( a &on)"ol "e9o)o &on lo( >e 05%/a9o( an)e(? lo( a)!)o( a &on)"ol "e9o)o+ A&'en Mo)o" -e la e9p"e(a en&a"5ada de la de9o()"a&!#n+ Se (a/e >e -e d!()"!/!do"a de &o&'e( 2 &a9!one( de la '!)e Co9pan2? n -a/"!&an)e de 18
a)o9#1!le( de Cle1eland+
ede >e la e9p"e(a no 'a2a )"a(&end!do &on
(( p"op#(!)o(? pe"o lo >e p"op(o en e(e 9o9en)o (!5n!-!&o n &a9/!o de pe"(pe&)!1a &on la !dea del a)o+ '!()o"!a pe"d!da de lo( a)o( a)#no9o(? (+- D"an)e la d8&ada de *Q; a )"a18( de *Q<? Gene"al Mo)o"( 9o()"# el H!"e/!"d( H!5+ *? na (e"!e de a)o( e@pe"!9en)ale( de(& "!)o( pa"a )ene" n (!()e9a de 53a ele&)"#n!&a >e pede 9o1!l!za"(e (o/"e na a)op!()a a)o9%)!&a? 9!en)"a( el &ond&)o" (e "ela0a+ A lo la"5o de *Q;< 2 *Q;=? p/l!&a&!one( en lo( pe"!#d!&o( 1a)!&!na/an a lo( a)o( a)#no9o(+
Figura 1. General Motor Firebird III - 1958.
Cen)"al oKe" and L!5') Co *Q; a-!"9a/a: La ele&)"!&!dad pede (e" el &ond&)o"+ Un d3a? ( &o&'e pede a&ele"a" a lo la"5o de na (pe" &a""e)e"a el8&)"!&a? ( 1elo&!dad 2 d!"e&&!#n &on)"olada 19
a)o9%)!&a9en)e po" lo( d!(po(!)!1o( ele&)"#n!&o( !n&o"po"ado( en la p!()a+ La( &a""e)e"a( e()a"3an (e5"a( po" la ele&)"!&!dad+ S!n )"%-!&o? (!n &ol!(!one(+++(!n la -a)!5a del &ond&)o"+ H!5+ ,
Figura 2. . Publicación de la Central Power and Light Co. ideali!ando
En *Q<? el La/o"a)o"!o de S!()e9a( de Co9n!&a&!#n 2 Con)"ol de la Un!1e"(!dad E()a)al de O'!o !n!&!# n p"o2e&)o pa"a de(a""olla" a)o( (!n &ond&)o" >e (e a&)!1an po" 9ed!o de d!(po(!)!1o( ele&)"#n!&o( !n&"()ado( en la &alzada+ El 0e-e del p"o2e&)o? el D"+ Ro/e") L+ Co(5"!--? a-!"9# en *Q<< >e el (!()e9a pod"3a e()a" l!()o pa"a ( !n()ala&!#n en la 13a p/l!&a en *; año(+ A p"!n&!p!o(
de
*Q<?
la
O-!&!na
de
Ca9!no(
/l!&o(
&on(!de"a
la
&on()"&&!#n de na &a""e)e"a e@pe"!9en)al &on)"olado ele&)"#n!&a9en)e+ Goo5le(( d"!1e"le(( &a" ? ,*;? p%5(+ .; Ca)"o e()ado( O'!o? Ma((a&'(e))(? Ne1a o" 2 Cal!-o"n!a -e"on a l!&!)a&!#n pa"a la &on()"&&!#n+ D"an)e la d8&ada de *Q< ? T"an(po")e( del Re!no Un!do 2 el La/o"a)o"!o de E()d!o( de Ca""e)e"a( p"o/a"on n &ond&)o" C!)"on DS >e !n)e"a&)# &on 20
&a/le( 9a5n8)!&o( >e -e"on !n&"()ado( en el &a9!no+ He a )"a18( de na p!()a de p"e/a( en *. 9 (!n de(1!a&!#n de la 1elo&!dad o d!"e&&!#n en &al>!e" &ond!&!#n &l!9%)!&a ? 2 de na 9ane"a 9&'o 9%( e-!&az >e 9ed!an)e el &on)"ol '9ano+ La !n1e()!5a&!#n &on)!no en lo( año( = &on lo( d!(po(!)!1o( de &on)"ol de &"&e"o a&)!1ado po" la( &8nale( de lo( &a/le( de/a0o de la( 13a(+ a(ando a lo( P? e( !9po")an)e "e(al)a" >e Ale9an!a &on)"!/2o 9&'o a lo( lo5"o( de lo( a)o( a)#no9o(+ En e(pe&!al? n p"o-e(o" de la Un!1e"(!dad de Bnde(Ke'"? lla9ado E"n() D!&9ann(? e@pe")o en !n)el!5en&!a a")!-!&!al? l!de"# n e>!po >e &on()"2# el p"!9e" 1e'3&lo "eal9en)e "o/o)!zado: &%l&lo( p"o/a/!l3()!&o(? &o9p)a&!#n pa"alela 2 1!(!#n (a&%d!&a+ o()e"!o"9en)e? EUREA &ond&e el "o2e&)o "o9e)'e( de =4Q 9!llone( de e"o( en a)o( a)#no9o( de(de *Q= a *QQ;+ EUREA e( na o"5an!za&!#n en&a"5ada de !n1e()!5a&!#n? -!nan&!a&!#n del de(a""ollo 2 o"5an!za&!#n? en p"o2e&)o( "e-e"en)e( a !nno1a&!#n+ no de e()o( p"o2e&)o( de !nno1a&!#n -e "o9e)'e(+ "o5"a9e -o"o a E"opean T"a--!& o- $!5'e() E--!&!en&2 and Unp"e&eden)ed Sa-e)2? *Q=*QQ; El 9a2o" p"o2e&)o en el &a9po de lo( a)o( a)#no9o(+
Con)#
&on
la
&ola/o"a&!#n del p!one"o en lo( a)o( a)#no9o( E"n() D!&9ann( 2 ( e>!po+ Un p"!9e" pn)o de a1an&e en el p"o2e&)o? (e al&anz# 1e'3&lo(
"o/# )!&o(
5e9elo(
Va9p
en
*QQ4?
&%ndo(
((
2 VITA,, "e&o""!e"on 9%( de * 9
de na &a""e)e"a pa"!(!na de 1a"!o( &a""!le(? al&anzando na 1elo&!dad de *. 9W'+ De9o()"a"on &ond&&!#n a)#no9a en lo( &a""!le( l!/"e(? (e5!9!en)o a)o9%)!&o de o)"o( 1e'3&lo(? 2 &a9/!o( de &a""!l a la !z>!e"da 2 de"e&'a &on pa(o a)#no9o de o)"o( &o&'e(+ Un año de(p8(? n (e5ndo pn)o de 5"an a1an&e &on lo( Me"&ede( Benz+ Un 9odelo Cla(e S pe()o a pn)o po" D!(&9an(? '!zo *<= 9 en a)op!()a? de(de Mn!&' a D!na9a"&a 2 1!a0e de 1el)a+ E()a 1ez el 1e'!&l# &ond0o d"an)e *; 9 (!n !n)e"1en&!#n '9ana 2 al&anz# lo( * 9W' de 1elo&!dad+ 21
En *QQ n e>!po de la Un!1e"(!dad de a"9a lanz# el p"o2e&)o ARGO? el &al pe"9!)!# a n Lan&!a T'e9a a)o e0e&)!1o p"od&!do en I)al!a (e5!" la( l3nea( p!n)ada( de la &a""e)e"a+ Cl9!n# en n 1!a0e de *Q 9+ El a)o ope"o en 9odo a)o9%)!&o )o)al n Q4 X de ( 1!a0e+ U(a/a do( 1!deo&%9a"a( en /lan&o 2 ne5"o de /a0o p"e&!o 2 al5o"!)9o( de 1!(!#n e()e"eo(p!&a pa"a en)ende" el a9/!en)e >e lo "odea/a+ En ,*? el Go/!e"no de lo( EE+UU+? >e -!nan&!# p"o2e&)o( &o9o De9o I? De9o II? 2 De9o III? lo5"# 9&'o( !l#9e)"o( de &ond&&!#n de 1e'3&lo( no )"!plado(? e1!)ando )odo )!po de o/()%&lo( na)"ale(+ De(de ,4 'a()a ,=? DARA "eal!z# &o9pe)!&!one( de a)o( a)#no9o(? &on p"e9!o( de * 2 de(p8( , 9!llone( de d#la"e(+ Lo( d!-e"en)e( e>!po( pa")!&!pan)e( -e"on "e&!/!do( po" lo( p"!n&!pale( -a/"!&an)e( 2 n!1e"(!dade( 2 (!"1!e"on &o9o pla)a-o"9a pa"a 9e0o"a" la )e&nolo53a an 9%(+ T"a( &ada año de &o9pe)en&!a? el 5anado" de la &a""e"a "eal!za/a )a"ea( 9%( d!-3&!le(+ A pa")!" de p"!n&!p!o( de ,*.? lo( &o&'e( a)#no9o(? an>e )oda13a en -a(e e@pe"!9en)al 2 de de(a""ollo? 'an (!do !9pl(ado( a)#no9a9en)e po" &!en)o( de 9!le( de !l#9e)"o( en )o)al+ La p"!9e"a d8&ada de e()e (!5lo e()1!e"on &a"a&)e"!zado( po" la apa"!&!#n de &ada 1ez 9%( p"o)o)!po( de a)o( a)#no9o( en ( 9a2o"3a? &o9o p"o2e&)o( n!1e"(!)a"!o(
e
!n1e()!5a&!#n
&!en)3-!&a?
lo(
&ale(
p"e(en)a/an
ne1a(
)e&nolo53a(? pa"a !" (pe"ando la( p"e/a( &ada 1ez 9%( d!-3&!le( de la( &o9pe)!&!one(+
Con
el
pa(o
de
lo(
año(?
la(
5"ande(
e9p"e(a(
a)o9o1!l3()!&a(? !n&l2endo la Gene"al Mo)o"(? Ho"d? Me"&ede(Benz? Vol(Ka5en? Ad!? N!((an? To2o)a? BM? Vol1o? 2 Cad!lla&? -e"on )e()eando (( (!()e9a( de a)o( a)#no9o(+ ,+. Co9o -n&!ona n a)o a)#no9o La )e&nolo53a >e e9plean e()o( a)o( !n&l2e (!()e9a GS? l%(e"? &%9a"a( &on (o-)Ka"e de "e&ono&!9!en)o de !9a5en? "eal!dad a9en)ada 2 (en(o"e( "ada"+ Ade9%( (e 1a)!&!na >e
e()o( a)o( -o"9en
na "ed
!nal%9/"!&a pa"a
!n)e"&a9/!a" da)o( en)"e ello(? &o9o 1elo&!dad? po(!&!#n 2 a(3? e1!)a" &'o>e( o&a(!ona" !n&!den)e(+ 22
En la a&)al!dad e@!()en d!1e"(o( p"o2e&)o( (o/"e a)o( a)#no9o(? de !n1e()!5ado"e( 2 5"ande( e9p"e(a(? &ada no )o9ando ( p"op!o &a9!no en el d!(eño? d%ndole &a"a&)e"3()!&a( e(pe&3-!&a( de a&e"do a lo( o/0e)!1o( >e (e plan)ea"on+ e"o? e@!()en ele9en)o( &o9ne( a )odo( ello(? lo( &ale( no( da"%n na 1!(!#n 5ene"al del -n&!ona9!en)o de e()o( a)o(+ B%(!&a9en)e? e()o( a)o( ne&e(!)an 'a&e" do( &o(a( pa"a en&on)"a" ( &a9!no 2 9ane0a": el 9apa &o9ple)o del %"ea >e lo "odea ? !n&l2endo lo( o/0e)o( 2 la )"a2e&)o"!a de de(plaza9!en)o de-!n!do en e(a %"ea? 2 ( po(!&!#n "ela)!1a ? 2 ne&e(!)a (a/e" >e e()% 'a&!endo en)ende" el (!5n!-!&ado de lo( o/0e)o( del 9apa &on "e(pe&)o a lo de-!n!do en el 9apa+ El 9apa 2 la po(!&!#n "ela)!1a del 1e'!&l# en e(e 9apa (on d!n%9!&a( 2 (e a&)al!zan &on)!na9en)e+
H!5"a .+ S!9la&!#n de n a)o a)#no9o en 9o1!9!en)o+
,+4 D!(po(!)!1o( >e 'a&en >e -n&!one n a)o a)#no9o a"a p"od&!" e(e en)end!9!en)o del a9/!en)e >e lo "odea? la( 'e""a9!en)a( 2 lo( !n()"9en)o( )!l!zado( po" el a)o a)#no9o pa"a "en!" lo( da)o( >e ne&e(!)a (on :
23
Sensores de radar : e()e (!()e9a pe"9!)e la de)e&&!#n de o/0e)o(? (ando
onda( de "ad!o? pa"a de)e"9!na" el "an5o? al)!)d? d!"e&&!#n 2Wo la Velo&!dad de lo( o/0e)o(+ E()o e( 92 !9po")an)e pa"a el 1e'!&l#? pe()o >e le pe"9!)e de)e&)a" lo( o/()%&lo( >e lo "odean+ Gene"al9en)e e()o( "ada"e( (e en&en)"an /!&ado( )an)o en la pa")e )"a(e"a &o9o delan)e"a del a)o+ Cámaras : a&)al9en)e
(e )!l!zan pa"a d!()!n5!" lo( &a""!le( 2 pa"a
de)e&)a" (eñale( 1!(ale(? pe"o &o9o el (o-)Ka"e de p"o&e(a9!en)o de !9%5ene( (!5e de(a""oll%ndo(e? la !9po")an&!a de la( &%9a"a( a /o"do a9en)a"%+ El (o-)Ka"e de p"o&e(a9!en)o de !9a5en a&)al9en)e pede de)e&)a" &8nale( 2 l&e( de )"%-!&o? la( /a""a( (epa"ado"e( del &a""!l? 2 o)"o( o/0e)o(+ M%( adelan)e? 'a()a pod"3a (a"(e pa"a "e&ono&!9!en)o -a&!al? pa"a >e el a)o peda "e&ono&e" a ( deño o al pa(a0e"o >e pa(a a /(&a"+ GPS : El (!()e9a de po(!&!ona9!en)o 5lo/al? &o9o /!en e( &ono&!do? pe"9!)e
de)e"9!na" la /!&a&!#n del &o&'e 9ed!an)e !n-o"9a&!#n "e&!/!da de lo( (a)8l!)e( 2 a(3 9!(9o? de)e"9!na" ( de()!no+ Acelerómetro: &on()!)2e na 'e""a9!en)a de "e(paldo? pe()o >e a2da &on la
na1e5a&!#n del 1e'3&lo &ando la (eñal "e&!/!da po" lo( GS (on o/"e( o &ando lo( (en(o"e( de p"o@!9!dad no -n&!onan ade&ada9en)e+ Sensor ultrasonido: /!&ado( 5ene"al9en)e en la pa")e delan)e"a 2 )"a(e"a del
1e'3&lo? pe"9!)en de)e&)a" o/()%&lo( de na 9ane"a 9%( "e&!(a? po(!/!l!)ando el e()a&!ona9!en)o o apa"&a9!en)o del &o&'e 2a (ea a)#no9a9en)e o 9anal en 9ano( de n &ond&)o"+ Sensor de rueda : (e )!l!za pa"a &on)"ola" la e()a/!l!dad del 1e'3&lo 2 ade9%( (e
en&a"5a del /lo>eoWde(/lo>eo del (!()e9a de -"enado+ Co9o o)"o( e>!po( &on lo( >e &en)a el 1e'3&lo? e()o( (en(o"e( (!"1en de "e(paldo pa"a &ando el (!()e9a de GS no e()% d!(pon!/le de/!do al n!1el de (eñal po/"e >e pede
24
lle5a" a (-"!"? en)on&e(? po" ello? pe"9!)en 'a&e" n (e5!9!en)o de la /!&a&!#n del 1e'3&lo+ Laser Range Finder (Lidar ): pe"9!)e de)e"9!na" la d!()an&!a de lo( o/0e)o( de(de la
-en)e? el &al e( n e9!(o" la(e"+ E()e e9!(o"? en l5a" de )!l!za" onda( de "ad!o "ada"? (a n 'az de l%(e" pl(ado? el &al e( e9!)!do? 2 pa"a de)e"9!na" la d!()an&!a de n o/0e)o (e )o9a el )!e9po de(de la e9!(!#n del 'az 'a()a ( "e)o"no le5o de "e-le0a"(e+ Procesamiento+ La &o9p)ado"a )o9a )oda la !n-o"9a&!#n &ap)ada po" lo(
ele9en)o( an)e"!o"e( (en(o"e(? GS? l%(e" 0n)o &on o)"a( !n-o"9a&!one( p"op!a( del 1e'3&lo &o9o la 1elo&!dad? pa"a a(3 pode" 9ane0a" el a)o? &"eando pa"a ello na "ep"e(en)a&!#n 1!")al del 9ndo >e lo "odea 2 a(3 d!"!5!"(e a ( de()!no+ Toda e()a "ep"e(en)a&!#n 'a de (e" p"o&e(ado( de -o"9a "%p!da? pa"a o/)ene" na "e(pe()a "%p!da >e pe"9!)a al &o&'e "eal!za" la a&&!#n en el 9eno" )!e9po po(!/le+ Se5n al5no( e()d!o( el )!e9po de "ea&&!#n 9ed!a de al5na( pe"(ona( pa"a a&&!ona" lo( -"eno( e( de al5o 9eno( de do( (e5ndo(? 9!en)"a( >e el de n 1e'3&lo a)#no9o e( de )an (olo . d8&!9a( de (e5ndo+ Todo ello 5"a&!a( a la &apa&!dad de p"o&e(a9!en)o >e lle1an e()o( 1e'3&lo( en ( !n)e"!o" &on no( (!e)e p"o&e(ado"e( de do/le n&leo &!-"a >e (/e 'a()a *= en al5no( &a(o(+
Control crucero: 9e0o" &ono&!do &o9o 1elo&!dad &"&e"o? -e na de la( p"!9e"a( )e&nolo53a( 'a&!a el 9ane0o a)#no9o+ B%(!&a9en)e? e()e (!()e9a Man)!ene el 1e'3&lo a na 1elo&!dad &on()an)e? (!n >e el &ond&)o" de/a 9an)ene" a&ele"ando+ Frenos antibloqueo: (e )"a)a de n (!()e9a >e !9p!de a)o9%)!&a9en)e el /lo>eo
de lo( -"eno(? &ando el &ond&)o" apl!&a lo( -"eno( en ( )o)al!dad+ El (!()e9a "eal!za na 9e0o" la/o" >e el &ond&)o"? "eal!zando n /o9/eo en el -"enado? 2 de e(a -o"9a e1!)a" >e el 1e'3&lo p!e"da el &on)"ol+ 25
Frenado de emergencia AEB (Autonomous Emergency Braing!"
E()o( (!()e9a( -n&!onan &on el (o de n "ada"? la(e" o 1!deo >e &on)"ola Todo a>ello >e >ede po" delan)e del 1e'3&lo+ La 9a2o"3a de e()o( (!()e9a( )!l!zan )e&nolo53a de "ada"? o d!&'o de o)"a 9ane"a? n (en(o" de De)e&&!#n 2 Med!&!#n po" L%(e" L!da"? >e (e /!&a en el zona (pe"!o" del pa"a/"!(a( &on)"olando na d!()an&!a de * 9e)"o( delan)e del 1e'3&lo? &on o/0e)o de de)e&)a" po(!/le( o/()%&lo(? >e pedan "ep"e(en)a" na a9enaza de &ol!(!#n+ El AEB e( &apaz de )o9a" el &on)"ol del (!()e9a de -"enado (! el &ond&)o" no "e(ponde
a
la( ale")a(
p"e&ol!(!#n+
S! el AEB de)e&)a
>e
(e e()%
ap"o@!9ando a o)"o 1e'3&lo o/0e)o 2 (! la &ol!(!#n e( 92 p"o/a/le? 2a >e 'a2 na 1elo&!dad 92 al)a "e(pe&)o a la d!()an&!a en)"e a9/o(? el (!()e9a p"epa"a lo( -"eno( 2 'a&e >e el (e"1o-"eno de e9e"5en&!a (ea 9%( (en(!/le? a1!(ando al &ond&)o" de >e e( ne&e(a"!o a&)a"+ E()o( (!()e9a( !n)en)an (e" lo 9eno( !n1a(!1o( po(!/le( de(a&)!1%ndo(e en &an)o de)e&)an >e el &ond&)o" "eal!za na 9an!o/"a e1a(!1a+ An>e )a9/!8n peden (e" &o9ple)a9en)e a)#no9o( lle5ando a -"ena" el 1e'3&lo (! el &ond&)o" no "e(ponde a lo( a1!(o(+
E()a/!l!dad 2 &on)"ol de )"a&&!#n: e()o( (on lo( (!()e9a( >e )!l!zan d!-e"en)e( (en(o"e( pa"a de)e"9!na" &ando n &o&'e pede de""apa" o da"(e la 1el)a 2 )"a/a0a" &on el -!n de e1!)a" >e e()o( (&edan+ E()o( (!()e9a( (on 9&'o 9%( &o9pl!&ado( en &o9pa"a&!#n &on lo( do( (!()e9a( 9en&!onado( an)e"!o"9en)e+ La d!"e&&!#n del 1e'3&lo? la 1elo&!dad 2 la p"e(!#n de &on)a&)o en)"e la &alzada 2 la( "eda( (on 9on!)o"eada( &on()an)e9en)e+ Cando (e de)e"9!na >e el &o&'e 1a -e"a de &on)"ol? el (!()e9a (e 'a"% &a"5o 2 apl!&a" lo( -"eno( o a0()a" la p"e(!#n en &ada "eda+ En la 9a2o"3a de lo( &a(o(? e()e (!()e9a p"opo"&!ona n "end!9!en)o op)!9o a la de n &ond&)o" '9ano+ El (!()e9a )!l!za &od!-!&ado"e( d!5!)ale( (!9!la"e( a lo( )!l!zado( en lo( (!()e9a( de -"enado an)!/lo>eo? &on el -!n de 9ed!" &on p"e&!(!#n la "o)a&!#n de la "eda+ 26
Sistemas #ara #re$enir accidentes : (on lo( (!()e9a( >e de)e&)an na &ol!(!#n
!n9!nen)e 2 p"epa"an el &o&'e an)e( >e (&eda? &on el -!n de (al1a" 1!da( 2 "ed&!" la( le(!one(+ El (!()e9a p"epa"a /ol(a( de a!"e? "ed&e la po)en&!a del 9o)o"? 2 (e ap"!e)a el &!n)"#n de (e5"!dad+ E()o (e p"od&e en n )!e9po 92 &o")o? !n&l(o an)e( de >e el &ond&)o" d!(pon5a de )!e9po pa"a apl!&a" lo( -"eno( en ( )o)al!dad+ %ra&&ic 'am Asistan (Asistente de atascamiento en el tra&ico! : e()e (!()e9a
a2da al &ond&)o"? l!/e"%ndolo del &an(ado" pa"a"a1anza" >e Se dan en lo( a)a(&o( en n )"%-!&o+ El -n&!ona9!en)o del (!()e9a pa")e de na "e&op!la&!#n
de
da)o(
de
)odo(
lo(
de9%(
a(!()en)e(:
ne&e(a"!a
(en(o"e( de
apa"&a9!en)o? la( &%9a"a(? el (!()e9a de ad1e")en&!a de a/andono del &a""!l+++a(3 el 1e'3&lo (a/e lo >e e()a pa(ando en ( en)o"no 2 e( &apaz de e1ala" 2 a&)a" en &on(!de"a&!#n+ Cen)"%ndono( en el &a9po de e0e&&!#n de e()e (!()e9a? lo( a)a(&o(? el 1e'3&lo (e"% &apaz de e9plea" )odo( lo( (en(o"e( d!(pon!/le( pa"a >e la a&&!#n de pa"ada 2 a""an>e (e "eal!&e de 9ane"a a)o9%)!&a (!n !n)e"1en&!#n del &ond&)o"+ De e()e 9odo el 1e'3&lo 9an)end"% la d!()an&!a ne&e(a"!a "e(pe&)o al 1e'3&lo an)e"!o" 2 po()e"!o"? pe"o añad!endo la a&&!#n pe"9anen)e de an%l!(!( de )odo el en)o"no+ Control de crucero autónomo: 9ed!an)e (en(o"e( de "ada"? /!&ado( en la pa")e
delan)e del 1e'3&lo? e()e (!()e9a 9e0o"ado pe"9!)e de)e&)a" n &o&'e delan)e 2 a0()a" la 1elo&!dad de a&e"do a ello? a -!n de 9an)ene" na d!()an&!a (e5"a en)"e a9/o( 1e'3&lo(+ Sistema de auto a#arcamiento : n (!()e9a >e (e e()% !n)"od&!endo en al5no(
9odelo( de l0o e( la &apa&!dad de a)oe()a&!ona9!en)o+ o" (pe()o? el &o&'e )!ene >e (e" lle1ado &e"&a del l5a" de(eado donde e()a&!ona" po" p"!9e"a 1ez po" el &ond&)o" 2 >e le d!0e"an donde e()a&!ona"+ Sistema de ad$ertencia de abandono del carril : e( n 9e&an!(9o d!(eñado pa"a
ad1e")!" al &ond&)o" &ando el 1e'3&lo &o9!enza a (al!"(e de ( &a""!l+ E()o( (!()e9a(
e()%n
d!(eñado(
pa"a
9!n!9!za"
lo(
a&&!den)e(? a/o"dando la(
p"!n&!pale( &a(a( de la( &ol!(!one(: e""o" del &ond&)o"? d!()"a&&!one( 2 27
(o9nolen&!a+ E@!()en do( )!po(: lo( >e ad1!e")en al &ond&)o"? 2 lo( >e le5o de ad1e")!" )o9an 9ed!da( a)o9%)!&a9en)e pa"a a(e5"a"(e de >e el 1e'3&lo pe"9anez&a en ( &a""!l+
,+; Bene-!&!o( E()o( (on al5no( /ene-!&!o( >e (e )!ene de lo( a)o( a)#no9o(: Red&&!#n
de A&&!den)e(: el n9e"o de 9e")e( po" a&&!den)e( de a)o(?
(e5n e()d!o(? e( la d8&!9a &a(a de 9e")e( en 5ene"al+ La p"!n&!pal &a(a de e()o( a&&!den)e( e( el e""o" '9ano+ El (o 5ene"al!zado de
lo( 28
1e'3&lo( a)#no9o( "ed&!"3a e(o+ La po(!/!l!dad de e1!)a" a&&!den)e( de )"%n(!)o? >e &a(an la 9e")e de &e"&a de *?. 9!llone( de pe"(ona( en )odo el 9ndo? (e5n la O"5an!za&!#n Mnd!al de la Sald e( na de la( "azone( p"!n&!pale( pa"a apo2a" e()a )e&nolo53a+ En)on&e( pa(a9o( de &on(!de"a" e""o"e( '9ano( a po(!/le( e""o"e( de la 9%>!na? lo &al e( )o)al9en)e -a&)!/le pe"o? &on la )e&nolo53a e@!()en)e 2 e9pleada en e()o( 1e'3&lo(? !n&l(o (! 'a2 e""o"e( de la 9%>!na >e p"o1o>en 9e")e( o le(!one(? el )o)al (e5!"% (!endo 9&'o 9%( /a0a? en &o9pa"a&!#n &on la( &!-"a( >e e()a9o( 1!endo 'o2+ T"a( lo e@pe()o? ("5e la dda de (! le5o de n a&&!den)e? la 5en)e &on)!na"3a &on-!ando en e()o( (!()e9a(+ po" e@pe"!en&!a( &on o)"o( (!()e9a( ne1o( >e )1!9o(? &o9o 1ola" en a1!#n? el &al )1o a&&!den)e( 2a (ean po" e""o"e( '9ano( o po" la 9a>!na en (3? 2 an a(3 (!5e (!endo &on(!de"ado no de lo( 9ed!o( de )"an(po")e 9%( (e5"o (e5n la( e()ad3()!&a(? pod"3a e()a" pe"9!)!do pen(a" >e lo( a)o( a)#no9o( pod"3an (e" /!en a&ep)ado( po" la( pe"(ona(? pd!endo lle5a" a &on1e")!"(e en el 9ed!o de )"an(po")e 9%( (e5"o+ Red&&!#n de )"a-!&o: la p"e&!(!#n 2 e@a&)!)d (on &a"a&)e"3()!&a de )oda 9%>!na? lo >e pe"9!)e na "ea&&!#n 9&'o 9%( "%p!da >e la >e n '9ano pod"3a )ene"+ lan)eando la (!5!en)e (!)a&!#n: na &a""e)e"a o &alle &on 9&'o )"%-!&o donde lo( a)o( (e de)!enen 2 9e1en a &ada !n()an)e+ Cada 1ez >e n a)o (e 9e1e? (e p!e"den al5no( (e5ndo( en)"e do( &o&'e(+ Ml)!pl!&ando e()e n9e"o po" el )o)al de a)o( en la &a""e)e"a? (e lle5a a n n9e"o 92 ele1ado
de
"e)"a(o
po"
)"%-!&o+ Ade9%(? lo( '9ano( ne&e(!)a9o( na
d!()an&!a de (e5"!dad en)"e a)o( De/!do a >e "ea&&!ona9o( 9%( len)o+ Con lo( a)o( a)#no9o( e()e "o&e(o !ne-!&!en)e (e"% '!()o"!a+ Ello( (e"%n &apa&e( de "ea&&!ona" al !n()an)e al )"%-!&o en 9o1!9!en)o? pe"9!)!endo d!()an&!a( 9%( &e"&ana( en)"e (3 5"a&!a( a lo( "ada"e( 2 (en(o"e(+ E()o? en e-e&)o? &"ea"% n -l0o 9&'o 9%( e-!&!en)e 2 &on)!no de )"%-!&o? lo >e a9en)a"a la &apa&!dad de la &a""e)e"a? !n&l(o en (!)a&!one( de 5"ande( e9/o)ella9!en)o(+ 29
Ma2o"e(
1elo&!dade(?
9%(
(e5"!dad: &o9o 'a/3a9o( d!&'o? el )!e9po de
"ea&&!#n >e )!enen la( 9a>!na( po" en&!9a de la( pe"(ona(? pe"9!)!"3an Cond&!" a 5"ande( 1elo&!dade( &on 9a2o" (e5"!dad+ Ade9%(? (!e9p"e !"3an a la 9%@!9a 1elo&!dad pe"9!)!da po" la ")a en la >e )"an(!)an? pe()o >e e(e l39!)e e()a"3a al9a&enado en ( /a(e de da)o(+ M%( e(pa&!o 2 -a&!l!dad pa"a e()a&!ona": el p"o&e(o de e()a&!ona" (e"3a 9&'o 9%( -%&!l en )8"9!no de e(pa&!o 2 )!e9po+ Al5!en >e ne&e(!)a e()a&!ona"? (ola9en)e de/e"3a de0a" el a)o 2 8l (e e()a&!ona"!a (olo en al5n l5a" p"epa"ado pa"a ello? 2 no !9po")a (! e()a en la( a-e"a( de la &!dad? pe()o >e el a)o 1ol1e"3a &ando lo ne&e(!)a9o( de ne1o+ De e()a -o"9a? lo( p"o/le9a( de e(pa&!o pa"a e()a&!ona" en la( &!dade( pod"3an (e" "e(el)o(+ Meno" n9e"o de pol!&3a( de )"%n(!)o: la ne&e(!dad de pol!&3a( de )"%n(!)o en la( &a""e)e"a( (e 1e"3a d!(9!n!da? de/!do al
/en Co9po")a9!en)o >e lo( a)o(
a)#no9o( )end"3an &on la( le2e( de )"an(!)o ade9%(? la ne&e(!dad de po(ee" (e5"o( pa"a lo( 1e'3&lo( )a9/!8n (e 1e" a d!(9!n!da po" la d!(9!n&!#n de a&&!den)e( en la( ")a(+ Ma2o" e-!&!en&!a en el &on(9o del &o9/()!/le: el a)o a)#no9o (a"3a 9eno( &o9/()!/le -#(!l po">e 1!a0a"3a a 1elo&!dad &on()an)e 2 9a@!9!za"3a la e-!&!en&!a del &o9/()!/le en )odo ( 1!a0e+ Un &ond&)o" e-!&!en)e -"ena"3a
&on
9ode"a&!#n?
1!a0a"3a
a
a&ele"a"3a
2
1elo&!dad &on()an)e 2 (e5!"3a la ")a
#p)!9a+ Red&&!#n de la &on)a9!na&!#n del a!"e: &o9o "e(l)ado de 9eno( e9!(!one( de '9o? 9eno" &on(9o de &o9/()!/le 2 9eno( )"%-!&o+ A'o""o de )!e9po: e( na de la( &a"a&)e"3()!&a( 9%( )!l!zada( po" >!ene( p/l!&!)an e()o( a)o(+ Se plan)ea el a'o""o del )!e9po e1!)ando >e la pe"(ona &ondz&a? pe"9!)!endo >e la pe"(ona 'a5a o)"a( &o(a( p"od&)!1a( en el a)o d"an)e el 1!a0e+ 30
Meno( a)o( 2 p"e&!o( /a0o(: 'a/"% na "ed&&!#n del n9e"o de 1e'3&lo( ne&e(a"!o( 2 el &o()o 9ed!o del )"an(po")e en a)o9#1!l d!(9!n!"%+ Una de la( "azone( e( la el!9!na&!#n de n pa(a0e"o "edndan)e do( pe"(ona( >e >!z%( (e d!"!5en al 9!(9o l5a" 2 lo 'a&en en 1e'3&lo( d!()!n)o(? lo >e (pond"3a >e a9en)a la &apa&!dad de &a"5a de lo( &o&'e(? pe"9!)!endo 9eno" n9e"o de &o&'e( en la ope"a&!#n+ Se"1!&!o(? &o9o lo( )a@!(? 2a no (e"%n ne&e(a"!o(+ El &on(9o )o)al de &o9/()!/le d!(9!n!"%? 9eno( &o&'e( ope"a"3an en la &a""e)e"a+ O)"o -a&)o" >e &on)"!/2e e( la 5en)e (e"% &apaz de p"e()a"? al>!la"
&o&'e(
2
ped!" p"e()ado 9%( -%&!l9en)e? 2a >e lo( &o&'e( peden
&ond&!" a donde 9%( (e ne&e(!)an+ En la a&)al!dad? la 9a2o"3a de la( 1e&e( ne()"o( &o&'e( no( e(pe"an !n)!l9en)e? o&pando plaza( de apa"&a9!en)o+ E()o( a)o9#1!le(? en l5a" de e()a" de /"azo( &"zado( e(pe"ando po" no(o)"o(? pod"3an &ond&!" 2 lle1a" a o)"a( pe"(ona( (pon!endo >e >e"a9o( &o9pa")!" ne()"o( 1e'3&lo(+ E()o (!5n!-!&a >e el )!e9po de -n&!ona9!en)o de lo( &o&'e(? en p"o9ed!o? (e !n&"e9en)a"%? lo >e (!5n!-!&a a ( 1ez? >e la 9!(9a &an)!dad )o)al de )"an(po")e >e ne&e(!)a9o( &o9o na (o&!edad (e lo5"a"a &on 9eno( &an)!dad de &o&'e(+ In)"od&!endo al5na !den)!-!&a&!#n? de(de na apl!&a&!#n de )el8-ono 2 5"a&!a( a In)e"ne)? (e pod"3a &on)a&)a" &on el 1e'3&lo? !n-o"9%ndolo a donde !" 2 &ando )!ene >e 1ol1e"+ In&l(o pede 'a/e" (!)!o( de !n)e"ne) o apl!&a&!one( )ele-#n!&a( pa"a o"5an!za" )odo e()o !n()an)%nea9en)e en)"e la( pe"(ona( >e >!e"en p"e()a" o 'a&e" (o del 1e'3&lo+ Bene-!&!o(
pa"a la( pe"(ona(
9a2o"e( 2
d!(&apa&!)ado(: pe"9!)!"3a e(a
!ndependen&!a de 9o1!l!za&!#n a a>ella( pe"(ona( &on &apa&!dade( d!-e"en)e(+ Me0o"a en el )"an(po")e de 9e"&an&3a(: 9o1!l!za" 9e"&ade"3a(? "e)!"a"la( de la( )!enda(? 'a&e" en)"e5a(? del!/e"a(? )odo pod"3a "eal!za"(e S!n la ne&e(!dad de &on)a" &on al5n &ond&)o" pa(a0e"o+ Con na p"o5"a9a&!#n de d!"e&&!one(? pod"3an !" 2 1en!"+ E()o /ene-!&!a"!a en n a'o""o de )!e9po e1!)ando &ond&!" 2 po" ende? )odo( lo( o)"o( p"o/le9a( >e 1!e"on
an)e"!o"9en)e
)"%-!&o?
(e5"!dad?
p"o/le9a(
2a
(e
&on e()a&!ona"? en)"e
o)"o(+ 31
,+< Apl!&a&!one( Una de la( apl!&a&!one( 'a()a a'o"a e( la >e le 'a dado e9p"e(a de )a@!( U/e"+ El 9!8"&ole( *4 de (ep)!e9/"e del ,*< la e9p"e(a de )"an(po")e p"!1ado &o9enz# a o-"e&e" e(e (e"1!&!o en la &!dad de en(!l1an!a+ Se )"a)a del p"!9e" pa(o pa"a e1en)al9en)e de('a&e"(e de (( &'o-e"e(+ La !n!&!a)!1a en)"a en 1!5o" n año 2 9ed!o de(p8( de >e U/e" &on)"a)a"a a de&ena( de !n1e()!5ado"e( del &en)"o de "o/#)!&a de la Un!1e"(!dad Ca"ne5!e Mellon &on el -!n de de(a""olla" e(a )e&nolo53a+ 32
E()o no (!5n!-!&a >e U/e" !nnda"% la &!dad &on 1e'3&lo( a)#no9o(+ De(de e()e 9!8"&ole( e()a"%n d!(pon!/le( pa"a lo( &l!en)e( &a)"o &a""o( &on e(a )e&nolo53a+ En n p"!n&!p!o lo( 1e'3&lo( a)#no9o( &on)a"%n &on n &'o-e" 2 n )8&n!&o al -"en)e del a)o9#1!l 2 (#lo !n)e"1!enen en &a(o( e(pe&3-!&o( en lo( >e e( ne&e(a"!a la de&!(!#n '9ana+
El 9odelo )!l!zado e( el Ho"d H(!on de 9o)o"!za&!#n '3/"!da adap)ado po" el Cen)"o de Te&nolo53a( A1anzada( de U/e" U/e" ATC? po" (( (!5la( en !n5l8(? &on &apa&!dade( de &ond&&!#n a)#no9a >e 2a 'a e()ado "e&o""!endo la( 13a( en e(a &!dad en el ("oe()e del e()ado de en(!l1an!a+ La 9e)a -!nal de U/e" e( el "ee9plazo )o)al de (( &'o-e"e( po" (!()e9a( de &ond&&!#n a)#no9a? lo >e a-!anza"3a an 9%( ( 9odelo ne5o&!o( de )"an(po")e de pe"(ona( (!n el e9pleo de 'o9/"e o 90e"e( al 1olan)e+
Autos sn c!o"eres Tr#$s %#l#nc&? -ndado" 2 0e-e e0e&)!1o de U/e" le d!0o a Bloo9/e"5 >e ne()"o o/0e)!1o e( p"e(&!nd!" de &'o-e"e( en el 1e'3&lo+ En e-e&)o? lo( plane( de U/e" (on "ee9plaza" la 9a2o" &an)!dad de (( *+; 9!llone( de &ond&)o"e( &on 1e'3&lo( a)#no9o( en )odo E()ado( Un!do(+ De !n!&!al9en)e )!l!za"lo( &o9o &on)"a)!()a( !ndepend!en)e(? U/e" >!e"e a'o"a p"e(&!nd!" &o9ple)a9en)e de ello(+ Lo( 1e'3&lo( )!l!zado( en el p"o5"a9a p!lo)o en !))(/"5' &en)an &on )a/le)a( en el a(!en)o )"a(e"o a -!n de >e lo( pa(a0e"o( pedan 9on!)o"ea" el p"o5"e(o del 1!a0e (!n !n)e"a&)a" &on el )"!plan)e+
33
,+= Con(e&en&!a( de lo( a)o( a)#no9o( E( p"e&!(a9en)e (o/"e e()a !n)e""o5an)e >e M!&'ael S!1a? >!en l!de"a el &on(o"&!o !n1e()!5a)!1o pa"a el T"an(po")e Mnd!al So()en!/le de la Un!1e"(!dad de M!&'!5an? 'a 1en!do "e-le@!onando? 2? &o9o "e(l)ado? 'e9o( o/)en!do "e(pe()a? al 9eno( en p"!n&!p!o? en n ne1o !n-o"9e &2a a)o"3a e( &o9pa")!da &on ( &ole5a B"andon S&'oe))le+ El e()adon!den(e p"o9ed!o !n1!e")e 'o2 d3a na 'o"a ap"o@!9ada9en)e &ond&!endo? )!e9po >e pod"3a? )e#"!&a9en)e? a'o""a"(e? 2 de e()a -o"9a (e" e9pleado? &ando )odo( no( 9o1a9o( en a)o"o/o)(? en al5o 9%( p"od&)!1o+ e"o el !n-o"9e &on&l2e >e n <,X de lo( a&)ale( &'o-e"e( en E()ado( Un!do( no 1e"3a
34
a9en)o al5no de la p"od&)!1!dad? 2a (ea po">e no >!e"en anda" en &o&'e( a)#no9o( o po">e pa(a"3an )oda la 'o"a 9!"ando a )"a18( de ( 1en)an!lla+ El (eño de no )ene" >e &ae" en la p"o&"a()!na&!#n en el a)o 'a e@!()!do po" d8&ada( 1ea el 9a5n3-!&o pa>e)e de (e"1!&!o( Mo/!le D!"e&)o" pa"a lo( C'"2(le"( I9pe"!al de -!ne( de lo( (e(en)a(? &on a(!en)o 2 e(&"!)o"!o 5!"a)o"!o(? de 9odo >e el e9p"e(a"!o pod3a 1o&!-e"a"le )odo &an)o >e"3a a ( (e&"e)a"!a+ En ,*;? Me"&ede(Benz p"e(en)# na 1e"(!#n a&)al !n(p!"ada en e(a o-!&!na "odan)e? n &on&ep)o &o9ple)a9en)e a)#no9o &on (!lla( de (al#n 5!"a)o"!a( 2 n a9/!en)e &o9o el de na (ala de e(pe"a de ae"ope")o ado"nada &on ne&e(+
E()e e( no de lo( n9e"o(o( !n)en)o( de "epen(a" lo >e (e"3a !" (en)ado en ( a)o9#1!l na 1ez >e no )en5a9o( la( 9ano( en el )!9#n+ Lo( de-en(o"e( de lo( 1e'3&lo( a)#no9o(? po" ( pa")e? a 9endo p"e5onan el pode" )"an(-o"9ado" de la )e&nolo53a en >e poda9o(? e1en)al9en)e? &on)"ola" ne()"o )!e9po+ Todo e(e )!e9po pe"d!do 'o2 en el 1!a0e? 2a no (e"% )!e9po 9e")o en lo( &o&'e( a)#no9o(+ YVol1e"e9o( a la 1!daZ 6T"a/a0a"e9o( 6Ve"e9o( la )ele 6No( da"% (eño 6Tend"e9o( (e@o YNad!e lo (a/eZ
35
CAPITULO 3
36
.+* Re(l)ado( o/)en!do( Ne()"o( "e(l)ado( o/)en!do( de la( en&e()a( apl!&ada( a lo( al9no( del In()!))o Te&nol#5!&o de Ca)la? donde la po/la&!#n -e de 4 en&e()a( po" &a""e"a (o/"e el )e9a de !n1e()!5a&!#n -e"on lo( (!5!en)e(:
'r(er )re*unt#
Se*un+# )re*unt#
37
Tercer )re*unt#
Cu#rt# )re*unt#
38
,unt# )re*unt#
Se-t# )re*unt#
39
de(p8( de e()a( 5"a-!&a( (e "e&ada"on )odo( lo( da)o( pa"a (a/e" >e &a""e"a (a/e 9%( (o/"e el )e9a de lo( A)o( A)#no9o( 2 e()o -e lo >e no( a""o0# la 5"a-!&a
40
.+, O/(e"1a&!one( Lo >e (e pdo o/(e"1a" en la( en&e()a( "eal!zada( e( >e la 9a2o"3a de lo( en&e()ado( no (a/e a&e"&a de lo( a)o( a)#no9o( 2 en la p"e5n)a ;6U)!l!za"!a( n a)o a)#no9o La 9a2o"3a &on)e()# >e no? 2 0()!-!&a"on ( "e(pe()a a lo &al (e &on&l2# >e la 9a2o"3a le )!ene 9!edo al &a9/!o? p!en(an >e lo( a)o( a)#no9o( (on !n(e5"o(? 2a (ea po">e o no (e e( a' 'a/lado (o/"e el )e9a 2 la (e5"!dad >e )!ene e()o( a)o( o po" el 9!edo de de0a" lo ")!na"!o? no >!e"en p"o/a" &o(a( ne1a(? (e >!en >eda" en lo 9!(9o 2 en lo 2a &ono&!do
41
Con&l(!#n
42
B!/l!o5"a-3a *+ La de(&ono&!da '!()o"!a de lo( &o&'e( a)#no9o( Re&pe"ado
de
'))p:WW/lo5)'!n/!5+&o9W'!()o"!adelo(&o&'e(a)ono9o(W:La
de(&ono&!da '!()o"!a de lo( &o&'e( a)#no9o( ,QWQW*< ,+ An !n dep)' anal2(!( o- a)ono9o( &a"( Re&pe"ado de '))p:WWKKK+a)ono9o(&a"(+&o9W:
An !n dep)' anal2(!( o-
a)ono9o( &a"( .+ La e >!e"e >e en ,*. )odo( lo( &o&'e( )en5an n (!()e9a de -"enado a)#no9o ae/ Re&pe"ado
de
'))p:WWKKK+)e&9o1!a+&o9W,*,WW*,Wlae>!e"e>een,*.
)odo( lo(&o&'e()en5ann(!()e9ade-"enadoa)ono9oae/W: La e >!e"e >e en ,*. )odo( lo( &o&'e( )en5an n (!()e9a de -"enado a)#no9o ae/ 4+ Goo5le (&o"e( 2e) ano)'e" K!n Re&pe"ado de '))p:WWa"a/!an5aze))e+&o9W5oo5le(&o"e(K!nW: Goo5le (&o"e( 2e) ano)'e" K!n ;+ A)o(
>e no )e ne&e(!)an
Re&pe"ado A)o(
de
'))p:WWKKK+&"o9o+&o9+2W,*.W=Wa)o(>eno)ene&e(!)anW:
>e no )e ne&e(!)an
< A)o9a)ed[D"!1!n5: Re&pe"ado de +'))p:WW&2/e"laK+()an-o"d+edWK!!W!nde@+p'pWA)o9a)ed[D"!1!n5: [Le5!(la)!1e[and[Re5la)o"2[A&)!on:
A)o9a)ed
d"!1!n5:
Le5!(la)!1e
and
"e5la)o"2 a&)!on =+ A"e Ke "ead2 -o" d"!1e"le(( &a"(
43