fmea

FMEA FAILURE MODE AND EFFECT ANALYSIS ANALYSIS HATA TÜRÜ VE ETKİ ANALİZİ

4. BASKI

www.faveo.com.tr

1 www.istekariyerim.com

Eğitim İçeriği AIAG Revizyon tarihçesi Otomotiv sektörü temel döngü FMEA Proses akışı, tanımlama, algılama, mantık ve fayda analizi Ekip oluşturma ve yönetimi Sistem FMEA, ürün düşüncesi yönetimi İlişki diyagramı, alt sistemlerin ve fonksiyonların analizi Tasarım FMEA yönetimi Olasılık, Şiddet, Keşfedebilirlik derecelendirmesi Risk ve kritikliklerin belirlenmesi, risklerin ekipmana etkileri Tasarım FMEA karakteristik matrisi Makine ekipman FMEA yönetimi Ekipman geliştirme ve prosese etkisi Proses FMEA Proses şartları ve akışların analizi Kontrol planlarının analizi Hata türlerinin belirlenmesi ve etki analizi Hata sebepleri analizi Şiddet, olasılık, keşfedebilirlik derecelendirmesi Risk değerlendirme yöntemi ile öncelik belirleme SOD – SD yönt yöntemi emi ile risk belirlem belirlemee FMEA sonuçlarının yönetimi, iyileştirme performanslarının etkileri değerlendirme www.faveo.com.tr


Eğitim İçeriği AIAG Revizyon tarihçesi Otomotiv sektörü temel döngü FMEA Proses akışı, tanımlama, algılama, mantık ve fayda analizi Ekip oluşturma ve yönetimi Sistem FMEA, ürün düşüncesi yönetimi İlişki diyagramı, alt sistemlerin ve fonksiyonların analizi Tasarım FMEA yönetimi Olasılık, Şiddet, Keşfedebilirlik derecelendirmesi Risk ve kritikliklerin belirlenmesi, risklerin ekipmana etkileri Tasarım FMEA karakteristik matrisi Makine ekipman FMEA yönetimi Ekipman geliştirme ve prosese etkisi Proses FMEA Proses şartları ve akışların analizi Kontrol planlarının analizi Hata türlerinin belirlenmesi ve etki analizi Hata sebepleri analizi Şiddet, olasılık, keşfedebilirlik derecelendirmesi Risk değerlendirme yöntemi ile öncelik belirleme SOD – SD yönt yöntemi emi ile risk belirlem belirlemee FMEA sonuçlarının yönetimi, iyileştirme performanslarının etkileri değerlendirme www.faveo.com.tr


AIAG REVİZYON TARİHÇESİ Hatasızlaştırma insanlık tarihinin başlangıçı ile eş zamanlı bir tarihçeye sahiptir. Ancak kabul gören resmi çalışmalar 1960’lı yıllardan itibaren NASA da uzay çalışmalarında 1965’li yıllardan itibaren Amerika silah sanayinde MIL STD 1629 1970’li yıllardan itibaren Amerika havacılık sektöründe 1975’li yıllardan itibaren Japonya endüstriyel uygulama 1980’li yıllardan itibaren Ford MC daha basite indirerek otomotiv sektörüne uygulanmasını sağladı. 1988 yılında SAE tarafından J 1739 kodu ile standart olarak yayınlandı AIAG ın 1993 yılında üç büyükler olarak anılan FORD,CHYRESLER,GM un teknik şartnamelerini otomotiv sektörüne özgü olarak yayınlama hakkını alması ile devam eden bir kronolojiye sahiptir 3 9 9 1

4 9 9 1

5 9 9 1

6 9 9 1

7 9 9 1

8 9 9 1

9 9 9 1

0 0 0 2

1 0 0 2

I

I

I

S

S

S 5

B

1

2 0 0 2

K A

3

.

1

A .

1

9

5

B 1

a

b

A

b

u

F

M F

www.faveo.com.tr

8 0 0 2

9 0 0 2

8 0

.

B

A

S

K

0 1 0 2

n

A

a

0 2

m e

E

ar i z

E

m

Ş

E

7 0 0 2

4

A u

Ş

M

u

3

2

6 0 0 2

APQP 2. BASKI

. z

t

a

E

9

9

t

A

A

B

5 0 0 2

PPAP 4. BASKI 9

9

9

4 0 0 2

I K

K

3 0 0 2

H

F

M

8

T

M F

2


OTOMOTİV SEKTÖRÜ TEMEL DÖNGÜ Ürün / Proses Tecrübesi Gözden geçirme / Sonuçlar

APQP TS3 MADDE 7.1 NOT: APQP TS3 MADDE 7.3.1 NOT: DFMEA

Proses İyileştirme Sistem Doğrulama Proses Doğrulama Proses çıktısı ürün doğrulama Ön proses yeterliliği (SPC) Prototip/ Numune üretimi

TS3 MADDE 7.1.2 KABUL KRİTERLERİ TS3 MADDE 7.5.1 KONTROL PLANI SİNOPTİK ÜRÜN AĞACI

SYSTEM Sİ STEM

SPC KARARI TS3 MADDE 7.5.1 KONTROL PLANI GÜNCELLEME

FMEA DESI GN TASARI M

FONKS YONLAR FONKSİYONLAR

MACHI NERY EKİ PMAN KR T KL KLER

PROCESS PROSES PROSES ÖNLEMLER ÖNLEMLERİ

Proseslerde geliştirmeyi sağlamak amacı ile FMEA ( Hata türü ve etki analizi) / FMECA ( Hata türü, etki ve kritikliklerin analizi) Yönetilmelidir. 4 www.faveo.com.tr www.istekariyerim.com

FMEA PROSES AKIŞI, TANIMLAMA, MANTIK

Fonksiyonlar Özellik ve Şartlar nelerdir

Ne yapılabilir Şiddeti ne olur

Ne Hatalı Yapılabilir? Tanımsız Aralıklı Kasıtsız Fonksiyon

Sebepler Nelerdir

Ne Sıklıkla Oluşur Nasıl Önlemler Mevcut ve tanımlı

Hatanın Etkileri Neler olabilir

www.faveo.com.tr

Dizayn Değişikliği Proses Değişikliği Özel Kontroller Kılavuz Standart Prosedür Değişikliği

İyi keşfetme Yöntemleri Nelerdir. 5 www.istekariyerim.com

FMEA PROSES AKIŞI, TANIMLAMA, MANTIK

FMEA SYSTEM Sİ STEM

DESI GN TASARI M FONKS YONLAR FONKSİYONLAR

MACHI NERY EKİ PMAN KR T KL KLER

PROCESS PROSES PROSES ÖNLEMLER ÖNLEMLERİ

Başlı başına bir proses FMEA faaliyeti genel bir ürün / proses gelişiminin çıktısı olarak ele alınmamalıdır. (FMEA 4. Baskı 28.06.2008) Ürünün ve ürünü oluşturan alt sistem ürün yarı mamullerinin sistem içerisindeki fonksiyonları tasarım faaliyetine etki eden bir unsurdur. Her bir parçanın fonksiyonu tasarım çalışmalarında parça üzerindeki toleransların kritikliğini oluşturur. Ürünü oluşturan sistemin ve bileşenlerin doğru tasarlanmaması, proses ekipmanlarının yanlış dizaynına ve proseslerde işlenecek olan ürünün hatalı olarak çıkmasına etki edecektir. Müşteriye ait sistem ve tasarımların imalatını sağlayan organizasyonlar, tasarımın geçerli kılınmasında; TS3 Madde 7.3.6.1 de tanımlanan prototip programı ve TS3 Madde 7.3.6.2 de tanımlanan parça onay prosesine göre tasarım bütününün algılanması sağlanmalıdır. www.faveo.com.tr


FMEA PROSES AKIŞI, TANIMLAMA, MANTIK Bir hatasızlaştırma faaliyetinin yönetimi mevcut proseslerdeki bir çok kritikliğin analiz edilmesi ile sağlanabilir. Bunun için FMECA iyi bir modeldir. FMECA / FAILURE MODE, EFFECTS AND CRITICALITY ANALYSIS

Ürün sisteminin Güvenliğinin analizi TPM OTONOM

Bakım planlarının analizi

Test ve Kontrol Planları / Yöntemler

CİHAZ YÖNTEM

Destek lojistik faaliyetlerinin analizi

TEDARİK TAŞIMA

FMECA ERP MRP

Üretim planlama

İyileştirme sonuçları analizi

www.faveo.com.tr


FMEA PROSES AKIŞI, TANIMLAMA,MANTIK Bir FMEA faaliyetini gerçekleştirmek için; Tasarım resimleri Sistem şeması ( Ürün ağacı, proses akışı / sinoptik) Fonksiyon diyagramları Önceki analiz verileri Sistem tanımları ( Ürünün ne amaçla kullanılacağı bilgileri, Kontrol planları) Geçmişten kazanılan ürün tecrübesi Üreticinin ürün verileri ve üretim şartları Ön tehlike listesi (Kazanılan tecrübeye göre güncel, mevcut hata listeleri) Diğer sistem performans raporları (Hata dağılımı, oluşumu, kök nedenler vs) Tam olarak sağlanmalıdır. Bu amaçla FMEA proses akışına vakıf bir ekip oluşturulmalıdır. Ekip; Ürün tasarımından sorumlu, Ürün ekipmanlarının (kalıp,fikstür,özel imalat tezgahı vs) yapımından sorumlu, Ürün proseslerinin yönetiminden sorumlu, Ürün kontrollerinden sorumlu Satınalma, lojistik ve dış imalat adımlarından sorumlu, Ürün kritikliğine göre gerekliliğinde dış imalatlardan sorumlu, Personellerden oluşmalıdır. www.faveo.com.tr


FMEA EKİBİ OLUŞTURMA FMEA EKİP ÜYELERİ

Kayıt rün Aktiflik

Form: CP02F01 Rev.:00/11.02.2003

R N AKIŞ DİYAGRAMI (SİNOPTİK) Koltuk karkası

Parça Adı Parça No

Müşteri Firma Akış Plan No Numune alarak yapılan Hazırlayan kontroller Onay

Parçanın tanımı veya referansı Hazırlık işlemi

Kalite Kontrol

İmalat operasyonu

Prototip Ön Seri Seri

İlk Onay Döngüsü

Red Döngüsü Ret Uygun değil

Kontrollü yapılan işlem Ayar

Nakil, Sevkıyat

Stoklama

Aynı yerde birden fazla kontrollü yapılan işlem

Paketleme

Bağlantı

KRİTİK KARAK.

SİNOPTİK DİYAGRAMI

2

ERD

PR03

3

5911-1

PR03

5

5911-1

PR03

21

PR03

40

41

ygunolmayan ürünkontrolü rosedürü

Hayır

Uygun Değil

Tashih

Uygun Proses OPERASYON TANIMI

Uygunolmayan ürünkontrolü prosedürü

Evet OPERASYONUN YAPILDIĞI YER

MAK. KODU

KONTROL PARAMETRESİ

Girdi Kontrol Sac

Girdi Kontrol

Malzeme Tanımı Malzeme Raporu

Girdi Kontrol Polimer

Girdi Kontrol


Girdi Kontrol Dış Fason İmalat Yay

Tedarikçi

Tedarikçi Raporu Eksen ölçü Yükseklik Çap

Dış İşlem Yüzey işlem

Tedarikçi

Göz Kontrol Yüzey işlem raporu

Kenar Bükme

Uygulama

Göz Kontrol

Bant Kesme

Pres hattı

Kalıp Bağlama Makine Ayar

Pres hattı

En Boy Kurs

Çevre kesme

Pres hattı

Teknik Resim ölçü Seri Başı Onay

Delme + Form

Pres hattı


PA6

PR03

4

Hayır

K lk Onay

Karar bekleniyor

OP. NO

Düzeltilir mi?

CP04F01

42

www.faveo.com.tr

Ürün kullanım alanlarını bilmeli Teknik çizim alt yapısına sahip olmalı Ürün düşüncesine hakim olmalı Malzeme bilgisine sahip olmalı Tasarım hataları hakkında bilgili olmalı Üretim ekipmanlarını hakkında bilgili olmalı Ekipman hataları hakkında bilgili olmalı Üretim tezgahları hakkında bilgili olmalı Ürün akışı içinde rol oynamalı Ölçüm cihazları hakkında bilgili olmalı Ölçüm yöntemi konusunda bilgili olmalı Üretim hataları hakkında bilgili olmalı Üretim sahasına hakim olmalı Alt yüklenici proseslerini bilmeli Hata etkileri konusunda bilgili olmalı İyi yi bir gözlem yeteneğine sahip olmalı


FMEA EKİBİ OLUŞTURMA TEMEL EKİP DÜŞÜNCESİ Sadece tek bir üretim parçası değil Sistemin bütünü düşünülmelidir. FMEA 3. baskısından itibaren, Parça fonksiyonundaki hatanın; Üretim prosesi, Müşteri imalat bandı, Nihai kullanıcılara, olan etkilerinin ayrı değerlendirilmesi önerildi. FMEA 4. baskı ile yasal şartlara uyum ve gerekliliğinde tanımlı Tip onay direktiflerine göre doğrulama şartına kadar, ürün garantörlüğünün sağlanması ifade edilmiştir.

www.faveo.com.tr


SİSTEM FMEA / ÜRÜN DÜŞÜNCESİ OLUŞTURMA ÜRÜNÜ OLUŞTURAN PARÇALAR / ÜRÜN AĞACI Ürünü (sistem) oluşturan tüm parçaları (alt sistem / parça) ve ürün parçalarını oluşturan hammaddeleri (bileşen) sistemin bütünü olarak ele alınmalıdır. Bu durum PPAP 4. baskısı ile zorunlu hale getirilen IMDS veri tabanı ile müşteri bilgisine, MDS oluşturulması ve sunumunda tanımlanmıştır.

SİSTEM

EL FREN KOLU

ALT SİSTEM GÖVDE SACI

GERME SACI

KURMA SACI

PLS. ELCİK

KURMA YAYI

ERD 4946

S460MC

PA6 15 GF

C 67

BİLEŞEN ERD 6110

www.faveo.com.tr


SİSTEM FMEA / ÜRÜN DÜŞÜNCESİ OLUŞTURMA ÜRÜNÜ OLUŞTURAN PARÇALAR / EKİPMAN VE OPERASYON Ürünü oluşturan parçalar, APQP (İleri ürün kalite planlaması) 2. baskısı gereği akışları önceden değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme SİSTEM FMEA açısında düşünüldüğünde her bir aşamadaki sistem ve alt sistem parçalarının fonksiyonlarının iyi planlanması ve tasarlanmasında etkenler oluşturacaktır. SİSTEM

EL FREN KOLU

ALT SİSTEM GÖVDE SACI OPERASYONLAR

GERME SACI

KURMA SACI

KURMA YAYI

PLS. ELCİK

ÇEVRE KESME DELME FORM KIVIRMA BÜKME

ÇEVRE KESME HAV. KESME ÜTÜLEME

ÇEVRE KESME DELME FORM

DIŞ TEDARİK

ENJEKSİYON

FONKSİYONLAR POTANSİYEL HATALAR www.faveo.com.tr

1. MONTAJ 2. MONTAJ 3. MONTAJ 12 www.istekariyerim.com

İLİŞKİ LİŞKİ DİYAGRAMI,ALT SİSTEM VE FONKSİYON ANALİZİ EK - F SİSTEM FMEA SİSTEM

ALT SİSTEM B

ALT SİSTEM A

ALT SİSTEM C

ALT SİSTEM D

ÇEVRE - ORTAM SİSTEM SEVİYESİ ANA MAMUL PARÇA Kod/Ad : El fren TasarımHedefi

kolu 10.000 çevrim bakımsız Çalışabilme, 20.000 çevrim sorunsuz çalışabilme Fonksiyonlar Araç fren tertibatını Devreye geçirme

ALT SİSTEM SEVİYESİ YARI MAMUL PARÇA Kod/Ad : Germe gurubu Fonksiyonlar

BİLEŞEN SEVİYESİ HAMMADDE - YARDIMCI MALZEME Kod/Ad : HRP Sac Fonksiyonlar

Fren tertibatı stoplama Potansiyel Hata Türü

Mekanizmayı devreye sokma Potansiyel Hata Türü

Dişlerin kırılması

Montaj edilemez

Hatalı fonksiyonlar


Sac , Burç

Kalıp kesicileri kırılma

Potansiyel hata etkisi


Ürün çalışmaz

Proses gerçekleşmez

Kod/Ad : Fonksiyonlar


Potansiyel Hata Türü














Potansiyel hata türü

Dişli gurubunun Kaçırması, Yay tertibatı atması Hata türü fonksiyonlar

Ölümlü kaza riski

www.faveo.com.tr


TASARIM FMEA YÖNETİMİ

TASARIM Ürün düşüncesinin oluşması ve ürüne bağlı şartların belirlenmesinde DESIGN kullanılan tüm bilgi, beceri, veri temeline dayalı sistem, alt sistem ve

F M E A

bileşen kompozisyonunun nihai ürün üzerine olan etkilerinin hatasızlaştırmaya yönelik olarak Ürünün proses şartlarına hazırlanmasında; Proses için gerekli ekipmanların uygun dizaynı Proses içi kontrol ve önlem şartlarının net olarak belirlenmesi faaliyetleri ile Ürün düşüncesinin çok fonksiyonlu ekip yaklaşımı ile disipline eden bir sistemdir.

www.faveo.com.tr


TASARIM FMEA YÖNETİMİ ISO TS 16949:2009 / TS3 7.3.1.1 ÇAPRAZ FONKSİYONLU YAKLAŞIM Kuruluş -özel karakteristiklerin geliştirilmesi, sonuçlandırılması ve izlenmesi, -potansiyel riskleri azaltmak üzere olan önlemler dahil olarak FMEA’ ların geliştirilmesi ve gözden geçirilmesi, -kontrol planlarının geliştirilmesi ve gözden geçirilmesi dahil olarak, ürün gerçekleştirmeyi hazırlamak için çok yönlü bir yaklaşım kullanacaktır. NOT: Çok yönlü bir yaklaşım tipik olarak Kuruluşun tasarımını, imalatını, mühendisliğini, kalitesini, üretimini, tedarikçi yapısını ve diğer uygun personelini kapsamalıdır.

7.3.5 TASARIM VE GELİŞTİRMENİN DOĞRULANMASI Plânlanmış düzenlemelere uygun olarak (bkz. Madde 7.3.1); tasarım ve geliştirme çıktılarının, tasarım ve geliştirme girdi şartlarını karşıladığını garanti altına almak amacı ile doğrulama yapılmalıdır. Doğrulamanın ve varsa gerekli faaliyetlerin sonuçlarının kayıtları muhafaza edilmelidir (bkz. Madde 4.2.4).

7.5.1.5 ÜRETİM TAKIMLARININ YÖNETİMİ Kuruluş ekipman ve ölçüm aparatları tasarımı, imalatı ve doğrulanması aktiviteleri için kaynaklar sağlayacaktır. www.faveo.com.tr


TASARIM FMEA YÖNETİMİ Ar&Ge ve Tasarımdan sorumlu mühendislik ekibi; Araştırma geliştirme faaliyetini yönetirken Müşteri ihtiyaçlarını, QFD ( Kalite Fonksiyon Yayılımları) Araç şartları ile ilgili dokümanları (Tip Onay Şartları dahil olmak üzere ) Benzer ürünlerdeki Geliştirme, İmalat, Laboratuar, Uygulama ve geri besleme şartlarını zorunlu olarak elde etmelidir. Bu zorunlu şartlar araştırma geliştirme (tasarım) faaliyetinin tüm aşamalarında referans alınmalı ve doğrulanmalıdır. Referans standart ve müşteri tarafından belirtilmiş bir aksiyon planı oluşturmalıdır. Bu aksiyon planında ana sistem, alt sistem ve tüm bileşenleri analiz edilmelidir. Ürün için üretim aşamalarında yer alan veya alacak olan tüm alt yükleniciler tanımlanmalıdır. www.faveo.com.tr


TASARIM FMEA YÖNETİMİ FMEA 4. Baskısına gö re (22.06.2008) Tasarım FMEA formatında yapısal bir değişiklik mevcut değildir. Uygulamada ise tek değişiklik, Tasarım esnasında Emniyet sınıfının belirlenmesi yö nteminin eklenmiş olmasıdır. Bu duruma gö re keşfedebilirlik derecesine bakılmaksızın; Olasılık derecesi 3 ten bü yü k. Şiddet Derecesi 4 den b ü yü k ise oluşan bu karakteristik “ SC” Önemli karakteristik olarak ele alınmalıdır. Eğer şiddet değeri 8 e eşit veya b ü yü k, olasılık 1 den b ü yü k ise “ CC” kritik karakteristik olarak ele alınmalıdır. Tasarım FMEA faaliyetinde RPN değerine bakılmaksızın ö nemli ve kritik olarak işaretlenen t ü m referanslara ö nlem faaliyeti tanımlanmalıdır.

www.faveo.com.tr



SİSTEM, ALT SİSTEM, BİLEŞEN ADI VE NUMARASI Faaliyetin ana düzeyine işaret edilerek sistemin (Ürün Gurubu) numarasının tanımlandığı kısımdır. FMEA ekibinin ayrı ayrı ürün gurubu parçaları hakkında karar vermesi için aktivitenin tanımlanmasına yarar.

www.faveo.com.tr



Bir ürün gurubunun alt gurupları ile geniş kapsamda tanımlanmasını sağlar. Alt sistemlerin sık sık farklı varyasyonlarla farklı takımlar tarafından tasarlandığı düşünülmelidir.

SİSTEM

Bu sistem diğer tipik benzer FMEA ların fonksiyonlarını kapsayabilir. Birbirine benzer alt gurup parçaların aynı ve birbirinden farklı ürünlerde kullanılması durumunda müşterinin her ana ürün gurubundan beklentisi ayrı ayrı düşünülmelidir. Alt sistem ( ürün gurubu parçaları ) daha geniş takımlar tarafından ele alınmalıdır. Bu kapsamda FMEA ekibine ekipman, kalıp, proses tedarikçileri de katılarak kapsam geniş tutulmalıdır.

ALT SİSTEM

Örneğin bir ön komple süspansiyon sisteminin alt sistemi, ürün gurubu içinde oluşan şasi bir alt sistemdir. Alt sistem FMEA faaliyetinin odak noktası sistemin dışarıdan farklı şekillerde temin edilememesine bağlı olabilir. Tüm ara ürünler sistemin içinde doğrudan hazır olarak sağlanabilir. Bu ürünleri sisteme olan katkısı kapsam içinde tanımlanmalıdır.

www.faveo.com.tr



POTANSİYEL HATA TÜRLERİ “Par ça/Fonksiyon” kolonunda amaçlanan fonksiyonu yerine getirmeyi engelleyecek fonksiyon, alt sistem ve sistemlerdeki potansiyel başarısızlık olarak tanımlanabilir. Kendisinden sonra gelen ilişkili operasyondaki bir hata tür ünün nedenini oluşturabileceği gibi; bir önceki ilişkili operasyondaki bir uygunsuzluğun sonucu da ger çekleşebilecek hata türleri de düşünülmelidir Ölçü ve tolerans sistemi Ölçü belirleme Tolerans karşılamaması Yüzey pürüzlüğü Malzeme kompozisyonu kaynaklı hatalar Çatlama, gevşeme, kırılma, deformasyon Sertlik zamanla sertleşme Performans kaynaklı hatalar Çatlama, kırılma, paslanma Montaj edilememe Çevresel etkiler 20 www.faveo.com.tr www.istekariyerim.com


HATANIN POTANSİYEL ETKİLERİ Hatalar genelde ürünün kullanılamamasına, memnuniyetsizliğe, nihai kullanıcı tehlikeye düşürücü etkilere sahiptir. Ancak kök neden tespiti amacı ile daha tipik olmayan ve proses şartlarını daha net görücü noktalara işaret edilmelidir.

Dengesiz operasyon İstatistik i tutarsızlık ( Sapma) Makine ekipman aşınması (arıza riskleri) Farklı özellikli operasyon ve parça Gürültü, pürüzlülük, işlenememe Fonksiyonun yitirilmesi Tutarsız ekipman üretimi Yeniden ekipman dizaynı Proses alınamama Üretilememe www.faveo.com.tr



ŞİDDET Hatanın tasarlanan par ça prototipinde dizayn değişiklik gerekliliklerine göre oluşturacağı şiddetin tanımlanmasıdır. Şiddet derecelendirme tablosunda tanımlanan kıstaslara göre değerlendirilmelidir. Her değerlendirme kriteri tek tek ele alınmalıdır. Değiştirilmiş ür ünün analizi sağlanmalıdır. Kriter 9 – 10 ise yeniden dizayna gidilmelidir.

www.faveo.com.tr

ETK

UYARISIZ TAHLİKE

Ş DDET ETK S Ani gelişen çok yüksek seviyede Araç / rün kullanıcısını hayati tehlikeye düşürebilecek nitelikte hata. Yasalarla karşı karşıya kalmayı gerektiren kusur.

Uyarı ile gerçekleşen çok yüksek seviyede araç / ürün kullanıcısını hayati tehlikeye düşürebilecek nitelikte hata. Yasalarla karşı karşıya kalmayı gerektiren kusur. ÇOK YÜKSEK Araç / Parça / Ürün çalıştırılamaz, kullanılamaz. UYARILI TEHLİKE

YÜKSEK

Araç / Parça / Ürün çalışır ancak performansı düşer. raç arça r n çaışır anca ra at ı sa ayan azı parça, ORTA ILIMLI bileşenler çalışmaz veya fonksiyonunu kısa zamanda yitirir. Araç / Parça / rün çalışır ancak rahatlık sağlayan bazı parça, DÜŞÜK bileşenler performansı düşer. Araç / Parça / rün kullanımın da rahatsızlıklar yaşanır. ÇOK DÜŞÜK Müşteri tarafından % 75 i ve fazlası fark edilir. M N R Araç / Parça / rün kullanımın da rahatsızlıklar yaşanır. ÖNEMSİZ Müşteri tarafından % 50 si ve fazlası fark edilir. ÇOK Araç / Parça / rün kullanımın da rahatsızlıklar yaşanır. ÖNEMSİZ Müşteri tarafından % 25 i ve fazlası fark edilir. YOK Hiç Etkisi yok

DERECE

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1



EMNİYET SINIFI Kritik karakteristikler şiddet olasılık, keşfedebilirlik sonuçlarına göre değerlendirilmelidir değerlendirilmelidir .

KARAKTERİSTİK SINIF

CC KRİTİK

SC ÖNEMLİ

RİSK

9 – 10

4–8

OLASILIK

2 – 10

4 – 10

KEŞFEDEBİLİRLİK

www.faveo.com.tr

7 – 10 (1./ +) 4 – 6 (2. / - )



HATANIN POTANSİYEL MEKANİK SEBEPLERİ Dizayn esnasında ür ün ağacında tanımlı hatlardaki durumlara göre oluşan etkenler düşünülmelidir.

Şartlara uymayan malzeme seçimi Hayati şartlara oranla yetersiz dizayn Belirsizlik, geçerli kılma, tanımlama eksikliği Yetersiz Yetersiz ve tanımsız bakım şartları Yanlış Yanlış algoritma, mühendislik hesabı Yazılım programı Mühendislik ekibi performansı Planlama eksikliği Bilgi ve beceri seviyesi eksikliği

www.faveo.com.tr



OLASILIK Benzer dizayn sistemleri ve bunlara bağlı alt sistemlerle elde edilen tecr übeler ve referans alınan tip onay şartları, müşteri ür ün performans beklentilerine göre tanımlanan hataların oluşma olasılığına göre derecelendirme yapılmalıdır. yapılmalıdır. Olasılıklar için önceki servis beslemeleri Müşteri tarafından beyan edilmiş şartlar Farklı seviyelerde tanımlanmış ve bulgu haline getirilmiş sonuçlar farklı bileşen kullanımları bileşenlerdeki değişikliklerin montaj şartlarına olan etkili sonuçları Hesaplama ve tolerans belirleme hatalarından dolayı yapılan değişiklikler referans alınmalıdır. alınmalıdır.

www.faveo.com.tr

KRTE R B A Ş A R IS IZLI IN O LA S ILI I

D E R E C E K A R Ş ILA Ş ILA BLR LRB A Ş A R IS IZLIKO R A N LA R I

10 00D E10 0D ENFA ZLA(% 10 )-10 0.00 0PP M Ç O KY Ü K S E K S Ü R E K LH A T A L A R 10 00D E50V EÜ ZE R İ-(% 5)-50 .00 0PP M 10 00D E25V EÜ ZE R İ-(% 2.5)-25 .00 0PP M Y Ü K S E K S IK IKG Ö R Ü L E NH A T A L A R10 00D E10V EÜ ZE R İ-(% 1)-10 .00 0PP M 10 00D E5V EÜ ZE R İ-(% 0.5)-5.000PP M

O R T A A R A D AS IR IR A D A 10 00D E2V EÜ ZE R İ-(% 0.2)-2.000PP M G Ö R Ü LE NH A T A LA R

10 00D E1V EÜ ZE R İ-(% 0.1)-1.000PP M

D Ü Ş Ü K 10 00D E0.5V EÜ ZE R İ-(% 0.05 )-50 0PP M O LD U K Ç AA ZG Ö R Ü LE N 10 00D E0.1V EÜ ZE R İ-(% 0.01 )-10 0PP M H A T A L A R U ZA KH AT AO LAS ILIĞ IĞ I 10 00D E0.01V EÜ ZE R İ-(% 0.00 1)-10PP M

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1



GÜNCEL TASARIM KONTROLLERİ Güncel dizayn kontrolleri iki farklı durumda ele alınmalıdır. Mevcut kontroller ile 1-) Hataların tamamen önlenmesinin sağlandığı kontrol durumu 2-) Hataların sonradan yapılan kontroller ile keşfedilebilmesi Buradaki önemli olan husus tasarım esnasında çok disiplinli yaklaşım ile tasarım onaylanmadan önlenebilen şartların arttırılmasıdır.

Örneğin; Yapılan taslak çizimlerle ilgili hareketli kısımların analizi yapan programlar ile çalışma bir önleme kaynağı olarak işaretlenmelidir. Önleme faaliyeti hatasızlaştırmaya yönelik uygulanmış teknik olarak kayıt edilmelidir. Hata sebebinin oluşumunu engelleyecek olan önleyici veya tasarımın doğrulanması / geçerli kılınması gibi mevcut kontrolleri listeleyin. Mevcut kontroller aynı veya benzer tasarımlardan faydalanılarak da belirlenebilir. Arzulanan yaklaşım, eğer mümkünse öncelikle önleme kontrollerini uygulamaktır. Tasarım amacıyla, uyumlu olması halinde, önleme kontrolleriyle başlangıçta ki olasılık derecesi düşecektir. Başlangıçtaki saptama derecesi, kontrolün, sebebi/sistemimi, yoksa hata tür ünü mü saptadığına bağlıdır.

www.faveo.com.tr



KEŞFEDEBİLİRLİK Keşfetme faaliyetinde; Tasarımın kusursuz olması için hatasızlaştırmaya ve ölçümlemeye yönelik eylemlerin daha fazlalıkla tanımlanması alınacak riskin azaltılmasına etken olacaktır. Keşfedebilirlik belirlemesinde tasarımın tüm bileşenlerle birlikte kıyaslanması gereklidir.

MUTLAK ŞÜPHELİ ÇOK UZAK UZAK ÇOK DÜŞÜK DÜŞÜK ORTA ILIMLI

Çalışma esnasında keşfedilebilecek hususlar ORTALAMADAN önceden belirlenerek, önlem ve keşfetme için YÜKSEK gerekli kontrol şartları aranmalıdır. YÜKSEK Bu şartlar tedarikçi prosesine veri olarak PPAP 4. baskısı gereği verilmelidir. TASARIM MATRİSİ her ür ün için farklıdır.

www.faveo.com.tr

ÇOK YÜKSEK HEMEN HEMEN KESİN

Kontrol, arge ve tasarım faaliyetlerinde keşfedilemez. Potansiyel tehlikeler yüksek veya tanımlanmamıştır. Tasarım kontrolü yok

Hata kaynağı netleşmemiş arge- tasarım kontrollerinden dolayı çok uzak keşfetme şansı mevcuttur. Hata kaynağı netleşmemiş arge -tasarım kontrollerinden dolayı uzak keşfetme şansı mevcuttur. Netleşmemiş Prototip doğrulamaları Hata kaynağı arge - tasarım kontrolleri ile çok düşük keşfetme şansı mevcuttur. Kaynağında doğrulanmamış unsurlar Hata kaynağı arge - tasarım kontrolleri ile orta şiddette keşfetme şansı mevcuttur. Kaynağında geçerli kılınmış unsurlar Hata ayna ı arge - tasarım ontro eri i e orta eş etme şansı mevcuttur. Kaynağında doğrulanmış sonuçlar. Hata kaynağı arge - tasarım kontrolleri ile ortalalamanın üzerinde keşfetme şansı mevcuttur. Kaynağında garanti edilmiş sonuçlar Hata ayna ı arge - tasarım ontro eri i e yü se eş etme şansı mevcuttur. Prototip öncesi garanti edilmiş sonuçlar. Hata kaynağı arge - tasarım kontrolleri ile çok yüksek keşfetme şansı mevcuttur. Prototip öncesi güvenirlirliği kesinleşmiş sonuçlar Arge- tasarım ontro eri i e emen emen esin eş etme şansı mevcuttur. Tip onay, arge- tasarım veri aygıtı içinde uygulama şansına sahiptir.

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1


MACHINERY FMEA YÖNETİMİ (KALIP –– EKİPMAN)

ürünün proses hatlarında üretime alınması için gerekli EKİPMAN Tasarlanan kalıp ve ekipmanlarında dizaynının ürün tasarımına göre sağlanması MACHINERY gerekmektedir.

F M E A

Bu durumda ekipmanın hatasız bir şekilde imalat edilebilmesi için gerekli mühendislik hesapları dahil olmak üzere, ürün malzemesi ile dizayn edilecek kalıp ekipman malzemesinin birbirleri üzerinde herhangi bir soruna el vermemesi gerekmektedir. Bu sebeple FMEA 4. baskısı proses üzerinde kritik etkisi bulunan ve tasarım esnasında işaretlenmiş aşamalarda ekipmanlar içinde FMEA çalışmasını önermiştir. Kalıp ve ekipmana yönelik FMEA çalışmasında 2001 yılında yayınlanan MFMEA 1. baskı kitapçık referans alınmalıdır.

www.faveo.com.tr


MACHINERY FMEA YÖNETİMİ (KALIP –– EKİPMAN)

MFMEA Formatı, tasarım FMEA formatı ile benzer özellikler taşımaktadır. Formatta model / araç satırı yerine program ve plan olarak tanımlanmıştır.

FORMAT

Ekipman, kalıpların ürün ve proses şartlarına göre oluşturulması, etkili malzeme seçimi, tolerans belirleme ve işleme yöntemlerini ele aldığı için referans standarda göre proses tasarımı olarak ele alınmalıdır.

Potential Failure Mode and Effects Analysis (Machinery FMEA)

___ Sistem

FMEA Numarası:

___ Alt Sistem ___ Bileşenler :

Page : Hazırlayan :

Tasarım Sorumlusu :

Program/Plan(lar) :

Anahtar Tarih :

FMEA Tarihi (Orig.) :

/ (Rev.) :

FMEA Ekibi :

Parça / Fonksiyonlar


Hatanın Potansiyel Etkileri

Ş i d d e t

E m n i y e t S ı n ı f ı

Güncel Tasarım Kontrolleri Hatanın potansiyel mekanik sebepleri

O l a s ı l ı k

Önleyici Kontroller

Keşfedici Kontroller

K e ş f e d e b i l i r l i k

Aksiyon Sonuçları R .P .N .

Tekrarını Önleme Aksiyonu

Sorumlu Hedef Bitirme Tarihi Aksiyon Takibi

Ş i d d e t

O l a s ı l ı k


R .P .N .

No action required No action required No action required

www.faveo.com.tr


MACHINERY FMEA YÖNETİMİ (KALIP –– EKİPMAN) POTANSİYEL HATA TÜRLERİ Dizayn edilerek üretim operasyonlarında kullanılacak ekipman, kalıp ve fikstürlerin ürün hata potansiyeline etkisini azaltmak amacı ile yapılan değerlendirmelerdir. Bu değerlendirmeler işletmenin kabiliyetine göre değişkenlik arz etmektedir. Kabiliyetler işleme makinesi ve personelin kabiliyeti olarak değerlendirilmektedir. Ancak seçilen malzemenin karakteristik özellikleri de hata türü analizinde belirleyicidir.

POTANSİYEL HATA ETKİLERİ Hatanın etkileri genelde, bakım ve ayarlama personeli dahil olmak üzere tüm operatörlerin güvenliğini tehlikeye sokucu olarak ele alınmalıdır. Ekipmanın çalışmaması, arızası durumunda müdahale süresi ve üretimin durma olasılığına göre değerlendirilmelidir.

www.faveo.com.tr

Çarpıklık, Eksantriklik Çatlama, Kırılma, Parçalanma Aşınma, Yıpranma, Zedelenme Kaçıklık, Eksen, Merkez Malzeme özellikleri İşleme yöntemleri Toplama, bağlama Özel makine durumunda topraklama hattı ve kısa devre yapması Özel makine durumunda uyuşmazlık Uyuşmazlık ( diğer ekipmanlar)

Makine üzerindeki ekipman kaynaklı arıza Kötüleşen çevrim zamanı, üretememe Bozulma performansına göre hasar verme Yetersiz tork, besleme Aralıklı operasyon Aşırı titreme, Aşırı ayarlama gereksinimi Aşırı mekanizma ve bileşen tepkisi, kırılma İyi olmayan ürün çıktıları Aşırı çapak üretme 30 www.istekariyerim.com

MACHINERY FMEA YÖNETİMİ (KALIP –– EKİPMAN) ŞİDDET DERECELENDİRMESİ KRİ TER İ

UYARISIZ TAHLİKE

Operatörü veya bakım personelini uyarısız olarak tehlikeye düşürecek kusur. Emniyet ve yasal düzenlemelere uymayan hatalar

se sev y e e opera r veya a ım persone n e eye düşürebilecek uyarı ile gerçekleşen kusur Yasalarla karşı karşıya kalmayı gerektiren kusur. 8 saatlik normal üretim zamanı içerisinde 4 saatten fazla kusurlu ÇOK YÜKSEK parça üretmesine sebep olma 4 - 8 saatlik normal üretim içerisinde 4 saatten fazla parçaların YÜKSEK ayrıma tabi tutulması 4 saat lik normal üretim içerisinde 1-2 saat arası kusurlu ORTA ILIMLI parçaların ayrılması 1 Saatlik normal üretim içerisinde 30 dk ve 1 saat sıklığında DÜŞÜK parçalarda kusurlu parçaların ayrılması 10 ve 30 dakika arasında yapılan kontrollerde kusurlu parça ÇOK DÜŞÜK üretilmemektedir M N R 10 dakikanın üzerinde yapılan kontrollerde kusurlu parça ÖNEMSİZ üretilmemektedir. Tanımlanan süre içerisinde parametre değişiklikleri takip ÇOK edilmekte, ayar ve diğer proses kontrollerine sağlanmaktadır. ÖNEMSİZ Üretim esnasında kusurlu parça üretimi yoktur. Tanımlanan süre içerisinde parametre değişiklikleri takip YOK edilmektedir. Ayar ve diğer proses kontrolleri dahil diğer normal bakım faaliyetleri yürütülmektedir. UYARILI TEHLİKE

www.faveo.com.tr

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1


MACHINERY FMEA YÖNETİMİ (KALIP –– EKİPMAN) OLASILIK DERECELENDİRMESİ

r er; Çalışma saatleri içinde başarısızlıkların Sayısı

r er; Çalışma çevrimi içinde başarısızlıkların Sayısı

1/1

1 / 90

R(t)t < %1: MTBF Çalışma zamanının % 10 una eşittir

1/8

1 / 900


1 / 24

1 / 36000


1 / 80

1 / 90000

R(t)t < %37: MTBF Çalışma zamanına eşittir

1 / 350

1 / 180000

R(t)t < %60: MTBF Çalışma zamanından 2 kat daha büyüktür

1 / 1000

1 / 270000


1 / 2500

1 / 360000


1 / 5000

1 / 540000


1 / 10000

1 / 900000

R(t)t < %95: MTBF Çalışm a zamanından 20 kat daha büyük tür

1 / 25000

www.faveo.com.tr

Kriter; Kullanıcılar tarafından temel alınan güvenlik zamanı

1 / 900000den fazla R(t)t < %98: MTBF Çalışma zamanından 50 kat daha büyüktür

DERECE

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1


MACHINERY FMEA YÖNETİMİ (KALIP –– EKİPMAN) OLASILIK HESAPLAMA TABLOSU – EK D

Hata Oranı 1/1 1/8 1 / 24 1 / 80 1 / 350 1 / 1000 1 / 2500 1 / 5000 1 / 10000 1 / 25000

MTBF

(kullanıcı zamanı) (çalışma zamanı)

1 8 24 80 350 1000 2500 5000 10000 25000

MTBF Mean time between failures t User time -t/mtt f R(t)=e

www.faveo.com.tr

8 24 40 80 200 250 400 500 500 500

R(t)t

Yöntem

0,03% MTBF Çalışma zamanının % 10 una eşittir 4,98% MTBF Çalışma zamanının % 30 una eşittir 18,89% MTBF Çalışma zamanının % 60 una eşittir 36,79% MTBF Çalışma zamanına eşittir 60,65% MTBF Çalışma zamanından 2 kat daha büyüktür 77,88% MTBF Çalışma zamanından 4 kat daha büyüktür 85,21% MTBF Çalışma zamanından 6 kat daha büyüktür 90,48% MTBF Çalışma zamanından 10 kat daha büyüktür 95,12% MTBF Çalışma zamanından 20 kat daha büyüktür 98,02% MTBF Çalışma zamanından 50 kat daha büyüktür Ortalama başarısızlık arasındaki zaman Çalışma zamanı


MACHINERY FMEA YÖNETİMİ (KALIP –– EKİPMAN) KEŞFEDEBİLİRLİK DERECELENDİRMESİ KEŞFETME

MUTLAK ŞÜPHELİ ÇOK UZAK UZAK ÇOK DÜŞÜK DÜŞÜK ORTA ILIMLI ORTALAMADAN YÜKSEK YÜKSEK ÇOK YÜKSEK HEMEN HEMEN KESİN

www.faveo.com.tr

KRİ TER TASARI M KONTROL NDE KEŞFETME OLASI LI I Tasarım ve makine ekipman kontrol faaliyetlerinde keşfedilemez. Potansiyel tehlikeler yüksek veya tanımlanmamıştır. Tasarım ve makine ekipman kontrolü yok

Hata kaynağı netleşmemiş tasarım ve makine ekipman kontrollerinden dolayı çok uzak keşfetme şansı mevcuttur. Hata kaynağı netleşmemiş tasarım ve makine ekipman kontrollerinden dolayı uzak keşfetme şansı mevcuttur. Netleşmemiş doğrulamalar Hata kaynağı tasarım ve makine ekipman kontrolleri ile çok düşük keşfetme şansı mevcuttur. Kaynağında doğrulanmamış olasılıklar a a ayna ı asarım ve ma ne e pman on ro er e or a şiddette keşfetme şansı mevcuttur. Kaynağında geçerli kılınmış olasılıklar Hata kaynağı tasarım ve makine ekipman kontrolleri ile orta keşfetme şansı mevcuttur. Kaynağında doğrulanmış sonuçlar mevcut Hata kaynağı tasarım ve makine ekipman kontrolleri ile ortalalamanın üzerinde keşfetme şansı mevcuttur. Kaynağında garanti edilmiş sonuçlar a a ayna ı asarım ve ma ne e pman on ro er e y se keşfetme şansı mevcuttur. Sağlama öncesi garanti edilmiş sonuçlar. a a ayna ı asarım ve ma ne e pman on ro er e ço yüksek keşfetme şansı mevcuttur. Sağlama öncesi güvenirlirliği kesinleşmiş sonuçlar Tasarım ve makine ekipman kontrolleri ile hemen hemen kesin keşfetme şansı mevcuttur. Tasarım ve makine ekipman kontrolleri hatasız ve kesindir

DERECE

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 34 www.istekariyerim.com

PROSES FMEA YÖNETİMİ

PROSES PROCESS

F M E A

Tasarım ve ekipman onayı alınmadan önce belirlenen iş akışına göre üretim hatlarında gerçekleştirilecek ürün için şartların sağlanması ve hatasız bir üretim prosesinin tesis edilmesi amacıyla yapılan hatasızlaştırma faaliyetidir. Proses FMEA çalışması öncesi ürün için APQP aşaması gereği ürün doküman alt yapısının sağlanması gerekmektedir. FMEA 4. baskı Tasarım sorumluluğuna sahip olmayan alt yüklenici kuruluşları da dikkate alarak. Müşteri tarafından belirtilmeyen kritik karakteristik durumları ile alakalı olarak Tasarım FMEA faaliyetinde önerdiği kritik karakteristik belirleme faaliyetini Proses FMEA içinde önermiştir. Bununla birlikte 4. baskıya göre bu gibi kritik ürünler dikkate alındığında Öncelik belirleme yöntemini de kuruluş proses şartlarına göre seçenekli hale getirmiştir.

www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ Proseslerde Hatanın etkisi Ür ündeki uygunsuzluk; Tedarik zincirinde ilk muhatap olan m üşteride karşılaşılmayabilir. Kullanıma bağlı olarak etkililiği olan bir uygunsuzluk g özlemlenebilir. Bu tür uygunsuzluklar; Önceden kestirilmeli nihai kullanıcıya olan etkilerde tanımlanmalıdır.

www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ Proses Hatalarının Analizinde; Hazırlanan tü tüm dokü dokümanlar doğrulanmalıdır. Ür ünün proseslerdeki fonksiyonu belirlenmelidir. Fonksiyonlarını yerine getiren par çaların (alt sistem) proses şartları tanımlanmalıdır. Par çanın fonksiyonunu yerine getirebilmesini sağlayacak özellikler ve özellikleri sağlayacak proses aşamaları tespit edilerek.

Proses hata tü rleri tanımlanır . Hata türleri genelde • Üretim • Kabul Muayene • Test Muayene • Hammadde • Yarı Mamul Par ça • Ambalaj • Depolama • Nakliye şeklinde tanımlanır. www.faveo.com.tr

Malzeme etkisi proses parametresi ( Tolerans dışı ) g özle Satın alınan parç a Ret nedeni , Şartlı kabul durumları Hatalı parç a kabul , Uygun par ça Ret durumu Hammadde şartnamesi ve yasal kısıtlamalar Proses hareketleri Ambalaj malzemesi, ambalajlama şekli Depolama alanı şartları, Nakliye esnası riskler 37 www.istekariyerim.com

PROSES FMEA YÖNETİMİ Hata türlerinin sonuçlarıyla oluşan hata etkisi ; Olası hata sonuçlarının müşteri üzerindeki etkileri olarak tanımlanır. Bu bağlamda müşteriler; bir sonraki proses hattı bir sonraki proses kullanıcıları (müşteri imalat bantları) ve nihai müşteriler olarak tanımlanır. Olası etki sebepleri; ürün çalışması, kullanıcı emniyeti, şartname, yasalara uygunluk ve makine ekipman olarak belirlenir.

Her bir hata türünün sadece bir etkisi vardır . Etkiler sınıflanırken ; • Fonksiyonu ile ilgili olarak • Özellikleri ile ilgili parametreler • Hata Koşulu • Çok fazla gözlenmeyen • Müşteriyi fazla rahatsız etmeyen hatalar olarak ayrılır. www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ Olası hata sentezi; Hata tü rü nü n tespitinin ardından hata sebepleri araştırılması ve tanımlanması yapılır. • Hata tür ünün doğal sebebi imalat, dış imalat ve destek imalat hattı yetersizliğidir. • Bu yetersizlik makine ve imalat ekipmanı kaynaklıda olabilir. • Hata tür üne sebep olan ü retim değişikliğinin kaynağıdır. • Olası hatanın dü zeltileceği ve kontrol edileceği fonksiyonlar yönünden hata tür ünün nasıl oluşabileceği tanımlanır.

Olası tü m sebepler sıralanır. En yüksek şiddet derecesine sahip olan hata t ürlerinden başlayarak; • Tüm hata türleri ve bunların t üm sebepleri belirlenmelidir. • Hata tür ünün olası sebeplerinin tespitinde ekip üyeleri arasında beyin fırtınası yapılır. • Proses aşamalarında üretim par çasının hata olasılığının hangi proses parametresi ve makine özelliklerindeki uygunsuzluklarda ortaya çıkacağı gözden geçirilir.

www.faveo.com.tr



Hata Olasılığının net tespiti i çin ; • Malzeme • Makine • Metot • Personel ( iş gören ) • Ç evre Faktör ve Kaynakları incelenir. Hata türleri hakkında alınacak kontrol önlemleri , hata t ür ünün meydana gelmesini önleyen veya çıkabilecek hata tür ünü keşfeden kontroller olarak tanımlanır. Kontrol önlemleri sistematiği olarak ;

• Keşfedilebilme • Frekans • Teşhis • Tam zamanlılık Kontrol önlemleri SPC gibi prosesle ilgili kontroller ve muayene deneylerle a çıklanır. FMEA yapılacak proses ve üretim par ça gurubu dair önlemler listelenir. Buradan çıkılarak hata t ürleri , etkileri ve sebeplerinin önlenmesi gözlemlenmiş olur.

www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ Değerlendirme ; Yeni ü rü n için yapılacak FMEA faaliyetinde; • Benzer proses ve par çalarla kıyaslanarak tanımlanır. • Başlangıç olasılığı ve keşfedebilirlik derecelerinin tahmininde, alınan önlemler kıyaslanır. • Her proses için FMEA faaliyetlerinin sonuçları hazırlanan fonksiyon matrislerden takip edilir. • Proseste karşılaşılabilecek hata risklerine göre mevcut FMEA faaliyeti karşılaştırılır. • Olasılık derecesinin tahmini sırasında, hata tür ü sebebin ortaya çıkması veya azaltılması i çin düşünülen kontroller göz önüne alınır. Kontroller ö rneklenecek olursa, yapılacak denetimler ; • Ü r ün / Par ça denetimi • Proses Parametreleri ve özelliklerinin denetimi • FMEA sürecinde Az miktarda üretim ve sevk Uygulanacak Kontrol Faaliyetleri ; • El / Göz kontrolleri • % 100 Ölçümsel kontroller • Ö lçme Cihazlarının kontrolleri ( Kalibreli ve hatasız ) • İş gören personel katılımı ile SPC çalışma ve kontrolleri yapılarak muayeneler yapılır ve net veriler toplanır. www.faveo.com.tr



Kayıt rün Aktiflik

Form: CP02F01 Rev.:00/11.02.2003

R N AKIŞ DİYAGRAMI (SİNOPTİK)

Çalışma Dokümanları FMEA çalışması için; İleri ürün kalite planlama prosesi (APQP) gereği çalışma dokümanları hazırlanmalıdır.

Parça Adı Parça No Parçanın tanımı veya referansı

Koltuk karkası

Müşteri Firma Akış Plan No Numune alarak yapılan Hazırlayan kontroller Onay

Hazırlık işlemi

Kalite Kontrol

İmalat operasyonu

Mümkün olduğu müddetçe tasarım FMEA ve ekipman FMEA sonuçları ve ekip tecrübesinden oluşan proses parametreleri tanımlanmalıdır. Özel ve alt yüklenici prosesi etkileri ile ilgili tedarikçi mevcut kontrolleri elde edilmelidir.

Red Döngüsü Ret Uygun değil

Nakil, Sevkıyat

Stoklama

Aynı yerde birden fazla kontrollü yapılan işlem

Paketleme

Düzeltilir mi?

Hayır

Uygunolmayan ürün kontrolü prosedürü

K

Karar bekleniyor

OP. NO

KRİTİK KARAK.

SİNOPTİK DİYAGRAMI

2

ERD

PR03

4

5911-1

PR03

5

5911-1

PR03

21

PR03

40

41

İlk Onay

Hayır

Uygun Değil

Tashih

Uygun Proses OPERASYON TANIMI

Uygun olmayan ürünkontrolü prosedürü

Evet OPERASYONUN YAPILDIĞI YER

MAK. KODU

KONTROL PARAMETRESİ

Girdi Kontrol Sac

Girdi Kontrol


Girdi Kontrol Polimer

Girdi Kontrol


Girdi Kontrol Dış Fason İmalat Yay

Tedarikçi

Tedarikçi Raporu Eksen ölçü Yükseklik Çap

Dış İşlem Yüzey işlem

Tedarikçi

Göz Kontrol Yüzey işlem raporu

Kenar Bükme

Uygulama

Göz Kontrol

Bant Kesme

Pres hattı

Kalıp Bağlama Makine Ayar

Pres hattı

En Boy Kurs

Çevre kesme

Pres hattı


Delme + Form

Pres hattı


PA6

PR03

42

www.faveo.com.tr

Seri

İlk Onay Döngüsü

Ayar

3

Akış diyagramları ile 3 fazlı olarak hazırlanan kontrol planlarını tutarlı olmalıdır.

Ön Seri

Kontrollü yapılan işlem

Bağlantı

Bu çalışma dokümanları ürün üzerinde yapılması planlanan mevcut prosesleri ve kontrol faaliyetlerini tanımlamalıdır.

Prototip

CP04F01


PROSES FMEA YÖNETİMİ Kayıt Ürün Aktiflik

Form: CP02F02 Rev.:02/25.11. 2006

KONTROL PLANI Prototype Pre-launch Prototip Ön Seri Control Plan Number/Kontrol Plan No Part Number/Latest Change Level Parça No / En Son Değişiklik Seviyesi Part Name/Descripcion Parça Adı / Açıklamalar Supplier/Plant ASDEG Tedarikçi / Yer Part/ Process Number Parça/ Proses No

2

ProcessName/ Operation Description Proses Adı Operasyon Tanımı

Girdi Kontrol

Production Seri malat 46857634OE El Fren Kolu Supplier Code Tedarikçi Kodu

Machine,Device Jig,Tools For Mfg. Makine,Kalıp Alet,Aparat

Karakteristikler

Product

Process

No

Ürün

Proses

Tedarikçi

1

3

42

EPR100A

Malzeme fiziksel Özelliği

ÖzelKarakter Sınıfı

Product / Process SpecificationTolarance

Evaluation Measurement Technique

Ürün / Proses SpesifikasyonuToleransları

Değerlendirme ÖlçmeTeknikleri

Kontrol Metodu

Frekans

Responsible Sorumlu

100%

Her Girdi

Girdi kontrol formu

Girdi Kontrol

PR03/SP03F01

SC/ +

DINEN10025 / S275J2G3

Metalogrofik

1 Örnek

10 Parti

Dış laboratuar doğrulama

Girdi Kontrol

PR03/SP03F01

SC/ +

DINEN10025 / S275J2G3

Çekme/Kopma

1 Örnek

10 Parti

Dışlaboratuar doğrulama

Girdi Kontrol

PR03/SP03F01

Şerit metre 1-5000 mm/ 1mm Şerit metre 1-5000 mm/ 1mm Kumpas

NumuneAlma Her Parti Planı NumuneAlma Her Parti Planı NumuneAlma Her Parti Planı

Girdi kontrol formu

Girdi Kontrol

PR03/SP03F01

Girdi kontrol formu

Girdi Kontrol

PR03/SP03F01

Girdi kontrol formu

Girdi Kontrol

PR03/SP03F01

Seribaşıonay

Seri başıonay formu

Proses Kontrol PR03/CP04F01

Seri başı onay

Seri başı onay formu

ProsesKontrol PR03/CP04F01

1200 mm+/- 5mm

5

Tabaka boyu

SC/ +

2400 mm+/- 5mm

6

Tabaka kalınlığı

SC/ +

4 mm+/- 0.086

23

Kalıp Kursu

SC/ +

92 mm+/- 1mm

24

Dayama mesafe

SC/ +

39 mm+/- 0,3mm

SC/ +

9 mm+/-0,1

26

2. Delik çapı

CC/ C

6 mm+/-0,05

27

Yükseklik

SC/ +

45 mm+/-0,1

Mesafe

Büyüklüğü

Freq

Reaction Plan ReaksiyonPlanı QualityRecords Kalite kaydı

3.1B Sertifika Kontrol

SC/ +

28

Size

Control Method

DINEN10025 / S275J2G3

Tabaka eni

1. Delik Çapı

Sample/Numune

SC/ +

4

25

www.faveo.com.tr

Malzeme Kimyasal Kompozisyonu Malzeme Kimyasal Kompozisyonu

Date (original) Date (Rev.) 12.02.2010 Tarih (Orjinal) Tarih / Revizyon Customer Engineering Approval/Date(EğerGerekiyorsa) Müşteri Mühendislik Onayı / Tarih (EğerGerekiyorsa) Customer QulityApproval/Date(If Req'd) Müşteri Kalite Onayı / Tarih (EğerGerekiyorsa) Other Approval/Date(If Req'd) Diğer Onaylar / Tarih (EğerGerekiyorsa) Methods Metot

Special Char.Class

Number

2

Formverme Delme

KeyContact/Phone AhmetSONER 90224 2114848 Sorumlu Ahmet SONER, Barış G L, Mehmet KUT, Core Team Murat CVELEK Ekip Supplier/Plant Approval/Date 12.02.2010 Tedarikçi Onayı / Tarih Other Approval/Date(If Req'd) EXJSA Diğeronaylar/ Tarih(Eğer Gerekli se) Characteristics

CC/ C

36 mm+/- 0,08mm

1-150 mm/0.01mm

Şerit metre 1 Ayar 1-1000 mm/ 1mm Kumpas 1 ayar 1-150 mm/0.01mm

Kumpas 1-150 mm/0.01mm




5 Parça 1 Parça 5 Parça 1 Parça 5 Parça 1 Parça 5 Parça 5 Parça

SBO/ V2- 1/4S SUT / V8- 1/1S SBO/ V2- 1/4S SUT / V8- 1/1S SBO/ V2- 1/4S SUT / V8- 1/1S SBO/ V2- 1/4S SUT / V8- 1/1S

Seri üretimtakip formu XRKartı Seri üretimtakip formu XRkartı

ProsesKontrol Operatör ProsesKontrol Operatör ProsesKontrol Operatör ProsesKontrol Operatör

PR03/CP04F01 PR03/CP04F01 PR03/CP04F01 PR03/CP04F01

43

www.istekariyerim.com

PROSES FMEA YÖNETİMİ Potential a ure o ean ecs nayss

KALTEKAYDI

(Process FMEA)

ParçaAdı : ElFrenKolu ProsesSorumlusu : Ahmet SONER ParçaKodu: 46857634OE Model Yılı/ Araç: 2011/DOBLO Anahtar Tarih : 15.07.2010 FMEAEkibi : Ahmet SONER, BarışGÜL, Mehmet KUT, Murat CİVELEK, KutaySONER,


Operasyon 42 Formverme Delik delme

Potansiyelhata türü

Ş i d Hatanın Potansiyel d e t

Etkileri


FMEANumarası : ASPFT10-08 Hazırlayan: Ahmet SONER FMEATarihi (Orig.) : 05.05.2010

Güncel ProsesKontrolleri Hatanın potansiyel mekanik sebepleri

Mesafenintolerans Dişli sistemisıkışır parça Dayamanın limitlerinin üstünde olması monte edilemez, Monte boşalması, yeniden edilmesi durumunda ürün 9 CC ayarlamave proses çalışmaz. Kazayasebep değişiklikleri, kalıp olabilir aşınmaları

O l a s ı l ı k

6

K e f e d e b i l i r l i k

Önleyici Kontroller Keşfedici Kontroller

R .P .N .

Tekrarını Önleme Aksiyonu S

O

D D

K

(Rev.) :

L S N

C

E Ö

nproses yeterliliği ile 965 95 Seri başlangıç onayında kontrollimitleri dayamakontrolleri,Seri belirlenecekXRkartı üretimesnası operatör ve 5 270 tutulacak. Değişiklik, kontrolü tarafından yapılan aşınmalar standardize kontroller edilecek

AksiyonSonuçları K e Sorumlu f e Ş O l d Hedef Bitirme i a d e d s b ı l i Tarihi AksiyonTakibi e k l t ı i r l i k

OPY:10.05.2010 KutaySONER XRSürekli KutaySONER Takımömrübelirleme 01.06.2010 Ahmet SONER

FMEA FORMU DOLDURMA www.faveo.com.tr


R .P .N .


PARÇA ADI PARÇA KODU ARAÇ MODELİ / YILI PROSES SORUMLUSU ANAHTAR TARİH FMEA EKİBİ www.faveo.com.tr

TASARLANMIŞ / MÜŞTERİ TARAFINDAN BEYAN EDİLMİŞ BELİRLİ BİRİM VE BİRLEŞTİRLMİŞ PARÇA TANIMI 2000/53/ ELV GEREĞİ PARÇANIN ARAÇ MODELİNİN VE YILININ TANIMLANMASIDIR. ATANMIŞ MÜŞTERİ TEMSİLCİSİ, PROJE SORUMLUSU İMALAT SORUMLUSU ARGE SONRASI ÜRÜN DEVREYE ALMA, ALT YÜKLENİCİYE PROJE TESLİM TARİHİ PROSES HATTININ YÜRÜTÜLMESİNDEN SORUMLU ÜRÜN DEVREYE ALMA EKİBİ 45 www.istekariyerim.com


PARÇA / FONKSİYONLAR KONTROL PLANINDA TANIMLANMIŞ, OPERASYON KODLARI VE OPERASYON İSTEKLERİNİN TANIMLANDIĞI SÜTUNDUR. HER BİR OPERASYON ADIMININ TANIMLANMASI ÖNERİLİR

POTANSİYEL HATA TÜRLERİ İMALAT PROSESİ İÇERİSİNDE; TANIMLANAN HER HANGİ BİR OPERASYON, ÖLÇÜ, YÖNTEMDE SAPMA DURUMUNDA OLUŞABİLECEK HATALARIN TANIMLANDIĞI SÜTUNDUR. HATA KODLARI LİSTESİNDEKİ MEVCUT HATA KODLARINA GÖRE HAREKET EDİLMEMELİDİR. www.faveo.com.tr


Operasyon 42 Form verme Delik delme

Potansiyel hata türü esa enn oerans limitlerinin üstünde olması



HATANIN POTANSİYEL ETKİLERİ HATA OLUŞUMUNDAN SONRA MEYDANA GELEBİLECEK MADDİ ZARAR, KAYIP, YENİDEN İŞLEME, AYIRMA, YARALANMA VS DURUMLARIN TANIMLANMASINDA KULLANILAN SATIRDIR. BU SATIRDA HATANIN İÇ İMALAT PROSESİNİ Mİ YOKSA MÜŞTERİ İMALAT HATTINI MI ETKİLEDİĞİ TANIMLANMALI ŞİDDET DERECELENDİRMESİNDE BU NOKTAYA DİKKAT EDİLMELİDİR.


Dişli sistemi sıkışır parça monte edilemez, Monte edilmesi durumunda ürün çalışmaz. Kazaya sebep olabilir

BİR HATANIN BİRDEN FAZLA ETKİSİ OLABİLECEĞİ DÜŞÜNÜLMEDİLİDİR. www.faveo.com.tr



SİDDET DERECELENDİRME Her hata sebebine ayrı şiddet türünün etkisinin tanımlanması ile uygulanır. Müşteri yönünden şiddet derecesi; Sadece ürün tasarımı üzerinde yapılacak değişikliklerle değiştirilebilir. Üretim sırasındaki kontrollerden etkilenmez. Şiddet in İç İmalat Prosesleri ve Müşteri Proses hattı olmak üzere iki farklı etkisi vardır. Bu şiddet değerinin hangisi daha yüksek ise o değer şiddet değeri olarak alınır. Şiddet Tablosunda verilen derecelere göre belirlenir. KRİTİK, YASAL ZORUNLU ürünlerde şiddet minimum 8 olarak ele alınmalıdır. www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ ETK

Emniyet ve yasal gereksinim isteklerinin karşılanmasında başarısızlık Ana ürün görevini yerine getiriken hasar veya yerine getirememe

Alt sistem görevini yerine getirememe veya hasar görmesi

Bileşen etkisinde Sıkıntı yaratması

Etkisi yok

www.faveo.com.tr

KR TER R N ZER NE ETK LER M TER YE ETK S Potansiyel hatanın etkileri yasal düzenleme ve araç gereksinimlerini uyarısız bir şekilde etkiler. Potansiyel hatanın etkileri yasal düzenleme ve araç gereksinimlerini etkileyebilecek düzeydedir. Alt sistem parçalarından dolayı ürün verimli olarak çalışmak fonksiyonlarını yitirir s s em parça arının fonksiyonlarını yerine getirememsinden kaynaklı ürün performansında düşmeler yaşanır. Ürünün çalışmasını sağlayan alt sistem parçalarda müşteri rahatsızlık duyar. Ürün performansı düşer.

DERECE

ETK

10 9

Emniyet ve yasal gereksinim isteklerinin karşılanmasında başarısızlık

8

Büyük Tehlike

7 6

rün çalışır ancak Alt sistemlerden kaynaklanan kusurlar ürün performansını azaltır.

5

Ürünün kullanımında rahatsızlıklar yaşanır. Müşteri tarafından % 75 fark edilir

4

Ürünün kullanımında rahatsızlıklar yaşanır. Müşteri tarafından % 50 fark edilir r n n u anımın a ra a sız ı ar yaşanır. Müşteri tarafından % 25 fark edilir Farkedilebilir bir Etkisi yok

3 2 1

KR TER PROSES ZER NE ETK LER RET M/ MONTAJ HATTI ETK S Makine ve Montaj Operatörünü Uyarısız Tehlikeye düşürecek kusur

Makine ve Montaj Operatörünü Uyarılı Tehlikeye düşürecek kusur rünün % 100 ünüğn hurdaya ayrılması. Hattın kapatılması, ve yeniden ayarlanması gerekir

Ürünün bir kısmının hurdaya ayrılması gerekir. İlave işlemler ile sapmanın giderilmesi gerekli r n n n en az kısmının yeniden imal edilmesi ve ek işlemler yapılarak kontrol Ilımlı / Orta edilmesi gerekli Şiddetli Tehlike rünün bir kısmı yeniden imal edilmesi ve ek işlemlerden geçerek kontrol edilmesi gerekir Ürünün % 100 ünden az kısmının proses hattında yeniden işlenmesi ve kontrolü gereklidir. Hafif Gözle görülebilir Şiddetli Tehlike r n n r ısmının proses hattında yeniden işlenmesi ve kontrol gereklidir. Gözle görülebilir ra a sıra a ş e me a u ma Küçük / Önemsiz gerekliliği oerasyon ve operatör Tehlike kaynaklı Önemli Tehlike

Etkisi Yok

Farkedilebilir bir etkisi yok 49 www.istekariyerim.com


EMNİYET SINIFI Tasarım sorumlusu kurum tarafından daha önceden beyan edilmiş bir kritiklik mevcut değil ise aşağıdaki tabloya göre proseslerde hareket eden ürünün kritiklik seviyesi işaretlenmeli ve müşteri kritik kodlama sistemine göre güncellenen kontrol planlarında tanımlanmalıdır.

Kritik karakteristikler şiddet olasılık, keşfedebilirlik sonuçlarına göre değerlendirilmelidir .

KARAKTERİSTİK SINIF

CC KRİTİK

SC ÖNEMLİ

RİSK

9 – 10

4–8

OLASILIK

2 – 10

4 – 10

KEŞFEDEBİLİRLİK

www.faveo.com.tr

7 – 10 (1./ +) 4 – 6 (2. / - ) 50 www.istekariyerim.com


HATANIN POTANSİYEL MEKANİK SEBEBLERİ HATANIN OLUŞMASINA ETKİ EDEN; PROSES PARAMETRELERİ, KALIP, EKİPMAN, MAKİNE DİĞER ÜRETİM TAKIMLARI VE BUNLAR İÇİN ÖZEL OLARAK PLANLANAN ÖNLEYİCİ BAKIM KESTİRİMCİ BAKIM (TPM, OTONOM) TAKIM YÖNETİMİ PROGRAMLARI

Hatanın potansiyel mekanik sebepleri

Dayamanın boşalması, yeniden ayarlama ve proses değişiklikleri, kalıp aşınmaları

GİBİ YÖNTEMLERDEKİ EKSİKLİKLERİN TANIMLANDIĞI KISIMDIR. AŞIRI AYAR VE PROSES ESNASI DEĞİŞİKLİKLERİN ÖNCEDEN KESTİRİLİP KAÇINILMASI İLE ORTADAN KALDIRILMASI SAĞLANMALIDIR .

www.faveo.com.tr



OLASILIK DERECELENDİRME Olasılık tespitinde; Üyelerin tecrübesi, Kalite verileri ( Kontrol sonuçlarına ilişkin eski veriler , müşteri şikayetleri ) ve Deneysel verilerin kalitesi dikkate alınır. Olasılık Tablosunda verilen değerler, hata olasılıkları oluşma riskine göre belirlenir. Bu değerlendirmede keşfetme önlemleri dikkate alınmaz , bu değerlendirme sadece hata sebebinin meydana gelmesini önlemek için kararlaştırılan yöntemler göz önüne alınır. Belirlenmiş olan birincil sebeplerin her biri için olasılık derecesi tahmin edilemez ise ; Üretilen 1000000 parçaya karşılık hataların kümü latifi tahmin edilir veya kıyaslanır. ( PPM ) Bu kıyaslama benzer parçalar, benzer proseslerdeki hata olasılıklarına göre değerlendirilebileceği gibi, ön proses yeterlilik çalışmasında da hesaplanabilir. www.faveo.com.tr



LA I LI I

ÇOK YÜKSEK

YÜKSEK

KR R İ LA LAR, HA ALAR ARA LAR ( İ PARİ Ş Mİ K ARI ) 100 ? HER 1000 PARÇADA 100 PARÇADAN AZ 1 ? 10 PARÇADA 1 HATADAN AZ 1000 PARÇADA 50 / 20 PARÇADA 1 HATA

1000 PARÇADA 20 / 50 PARÇADA 1 HATA 1000 PARÇADA 10 / 100 PARÇADA 1 HATA

[ 10.000 ppm ]

1000 PARÇADA 2 / 500 PARÇADA 1 HATA

[ 2000 ppm ]

ORTA ŞİDDETTE 1000 PARÇADA 0.5 / 2000 PARÇADA 1 HATA

DÜŞÜK ÇOK DÜŞÜK

www.faveo.com.tr

[ 500 ppm ]

1000 PARÇADA 0.1 / 10.000 PARÇADA 1 HATA

[ 100 ppm ]

1000 PARÇADA 0.01 / 100.000 PARÇADA 1 HATA

[ 10 ppm ]

1000 PARÇADA 0.01 / 1.000.000 PARÇADA 1 HATA [ 1 PPM ] ÖNLEYİCİ YAYGIN KONTROLLER İLE HATA OLASILIĞI YOK

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1


Kayıt r n Aktiflik

Form: CP02F05 Rev.:02/30.09.2006


ÖN PROSES YETERLİLİK KARTI Parça adı Parça no Operasyon adı Ölçü 35 Ölçü Tanımı Dış çap - 0,05 Tolerans + 0,05 Ölçüm cihazı Dijital kumpas 1-15 / . 1

Çalışmayı yapan Başlama tarih / saat 12.02.2010 11:30 Bitiş tarih / saat 12.02.2010 16:30 Üretim Mik./ Numune Mik 500 / 50 Parça Makine kodu / adı Numune alma periy odu 00:30 Dk/ 5 Par ça Hedef Cm 1,67 Cmk 1,33

Çalışma Kayıtları Gözlem

TEORİK HATA ORANI HESAPLAMA Standart sapmanın, X ort ve Tolerans aralığı arasındaki oranının nominal dağılımının 5 olarak hesaplanması ile bulunur. Bu hesaplama örnek sayısı ve frekansın artması ile artmaktadır. Sebebi ise zamanla prosesin, makinenin ve ekipmanın aşınarak yetersiz hale gelmeye başlamasıdır. Bir prosesin proses ve makine yeterlilik indeksinin müşteri tarafından beyan edilen sınırların üzerinde olması dağılımın deseni dikkate alındığında hata olasılığının düşük alınması anlamına gelmez.

www.faveo.com.tr

Uyguanan şem

11:30 12:00 12:30 13:00 13:30 14:00 14:30 15:00 15:30 16:00 16:30

lç m sonuçları 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 35,04 35,02 35,00 35,01 35,00 35,01 35,00 35,01 35,00 35,01 UKLX X2 35,00 35,01 35,02 35,00 35,02 35,00 35,02 35,00 35,02 35,00 AKLX

UTL 35,05 , ATL TT 0,1

35,01 35,00 35,02 35,00 35,01 35,00 35,02 35,00 35,05 35,00 UKLR X4 35,04 35,02 35,00 35,01 35,00 35,01 35,00 35,01 35,00 35,01 X5 35,00 35,01 35,02 35,00 35,02 35,00 35,02 35,00 35,02 35,02

35,023 , 0,047

Xort 35,02 35,01 35,01 35,00 35,01 35,00 35,01 35,00 35,02 35,01 R 0 ,0 4 0 ,0 2 0 ,0 2 0 ,0 1 0 ,0 2 0 ,0 1 0 ,0 2 0 ,0 1 0 ,0 5 0 ,0 2 Ri <=0.416*IT U yg un U yg un U yg un U yg un U yg un U yg un U yg un U yg un R et

1,323 Ret 1,981 1,335

Cm Kurtosis -Basıklık katsayısı Çarpıklık (Simetri) Katsayısı

1,405 Ret

Cp

U yg un

0,874 Ret

Cmk/Cpk

Kurtosis normale yakın

Eğri asimetrik (Dengesiz proses yayılımı) ppm 398 Teorik Hatalı Oranı % 0,0398 Dağılım Uygun Değil Yeterlilik Yetersiz (Dağılım tolerans aralığından geniş)

Veri Dağılımı Kolo n Sınırla rı

Fre

35,000 35,008 35,017 35,025 35,033 35,042 35,050

22 12 13 0 2 0 1

0 5 9 , 4 3

8 5 9 , 4 3

5 6 9 , 4 3

35,008 35,017 35,025 35,033 35,042 35,050 35,058

3 7 9 , 4 3

0 8 9 , 4 3

8 8 9 , 4 3

5 9 9 , 4 3

 Fre

22 34 47 47 49 49 50

3 0 0 , 5 3

0 1 0 , 5 3

7 1 0 , 5 3

%

44 24 26 0 4 0 2

5 2 0 , 5 3

2 3 0 , 5 3



44 68 94 94 98 98 100

0 4 0 , 5 3

7 4 0 , 5 3

100

94

94

24

26

35,008

35,017

35,025

98

98

35,033

35,042

100

80 68 60 44 40

44

20 0

4

0

2

0

35,000

35,050



GÜNCEL PROSES KONTROLLERİ ÖNLEYİCİ KONTROLLER Hatanın önlenmesi amacı ile ilgili Prosese başlanmadan; Öngörülmüş uygulanan kontrol, Otomasyon, Otomatik Kontrol Sistemleri, Hata hissediciler ve Otomatik durma sistemleri vs…. Uygulamaların olduğu proses önlemlerinin tanımlandığı sütundur.

Ancak bazen otomatik kontrol sistemleri de sadece keşfedici olabilir.

GÜNCEL PROSES KONTROLLERİ KEŞFEDİCİ KONTROLLER Yapılan kontroller ile hataları keşfetme becerisi anlamına gelir. görsel, ölçüm cihazlı ve sıklığı arttırılmış gerekliliğinde istatistik i proses kontrol gibi hatasızlaştırmaya yönelik kontroller ile keşfetmeye yönelik eylemlerdir. Gerekliliğine göre keşfetme seviyesinin değerlendirilmesinde kullanılır. www.faveo.com.tr

Güncel Proses Kontroll eri Ön le yi ci K o nt r o ll er

K eşf ed ic i Ko nt r o ll er

Seri başlangıç onayında dayama kontrolleri, Seri üretim esnası operatör ve kontrolü tarafından yapılan kontroller


PROSES FMEA YÖNETİMİ GÜNCEL PROSES KONTROLLERİ ÖNLEYİCİ KONTROLLER

ac a ıp ar ı a ıp per y o ar ı alıp r akım nok a sı Açınım kesme Kolon ve burçların temizlenmesi yağlanması Çevre kesme Kolon ve burç çalışma yüzeyi kontrolü Kesme bıcakları kontrolü

Önceden belirlenmiş takım değiştirme programı Bu program insiyatif ile değişebilen yapıdadır.

Kolon boşlukları ölçü kontrolü Yay ve varkolonların kontrolü ve değişimi Emniyet pimleri ve askı civataları değiştirme Zımba kesme ağzı kontrolü, bilenmesi

Bu sebeple; Kalıp, ekipman için yapılacak FMEA faaliyeti sonuçları ve kalıp ekipman için seçilen malzemelerin aşınma riskleri bu aşamanın önemli girdileridir. CNC kontrollü tezgahlardaki takım değiştirme programı içinde aynı mantık kullanılmalıdır.

Yüzey aşınma kontrolü ve tesviye etme Kılavuzların d eğiştirilmesi

Form Verme

Tahliye kanalları temizleme Kolon ve burçların temizlenmesi yağlanması Kolon ve burç çalışma yüzeyi kontrolü Parça itici ve atıcı mekanizma çalışma kontrol

Çapak kaynaklı çukurların tesviye edilmesi Form radyus yüzeyi kontrolü ve parlatma

Delme kalıbı

Kolon, burç kızakları temizlenme yağlanma Kesme bıcakları kontrolü Kam sıyırıcı kolon temizliği ve kontrolü

Hata oluşmadan sinyal veren otomasyon sistemleri;

Parça itici ve atıcı mekanizma çalışma kontrol Yay ve varkolonların kontrolü ve değişimi

Baskı miktarı 1.000 1.000 1.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 20.000 Her bağlama 1.000 1.000 1.000 10.000 10.000 1.000 1.000 1.000 1.000 10.000

Frekansa dayalı olarak makine bünyesinde ölçüm yapan sistemler sayesinde aşınmanın zamana değişiminin hesaplanması ve parçanın hata sınırlarına doğru ilerlediğinin oluşmadan ifade edilmesidir. www.faveo.com.tr



KEŞFEDEBİLİRLİK DERECELENDİRME Keşfedilebilirliğin belirlenmesinde hata sebep analizi ve kontrol önlemleri analizi yapılır. Sebeplerin hata türlerini müşteriye ulaşmasını durdurur ve kontrol mekanizması arasında alınan önlemlerine bağlıdır. Hata oluşmuş varsayılıp , mevcut bütün kontrol önlemlerinin , bu kusur veya hata türüne sahip parçanın sevk edilmesini önleme yeteneği yeteneği değerlendirilir. Kontrol mekanizmasının getirdiği etkenler göz önüne alınır. Derecelendirme kıstaslarına göre varsayımlar üretilerek önlemler tespit edilir. www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ Ş

İ İ

Ş

HİÇ BİR KEŞFETME ŞANSI YOK

HİÇ BİR GÜNCEL PROSES KONTROLÜ MEVCUT DEĞİL. HİÇ BİR KEŞFETME ANALİZİ YOK.

10

NEREDEYSE İ MKANSI Z

HERHANGİ BİR YÖNTEMLE KEŞFETME ŞANSI KESİN DEĞİL

BAŞARISIZLIK TÜRÜ VE HATA KOLAYCA KEŞFEDİLİR DEĞİL ( RASTGELE DENETİMLERLE KEŞFEDİLEBİLİR )

9

ÇOK UZAK

8

UZAK

7

ÇOK DÜŞÜK

6

DÜŞÜK

5

ORTA

4

ORTANIN ÜZERİ NDE

3

YÜKSEK

2

ÇOK YÜKSEK

1

NEREDEYSE KESİ N

KEŞFEDİLİR DİREK İŞLEME TABİDİR KAYNAĞIN PROBLEMİ KEŞFETMESİ KEŞFEDİLİR DİREK İŞLEME TABİDİR KAYNAĞIN PROBLEMİ KEŞFETMESİ PROBLEM KEŞFEDİLİR DİREK İŞLEME TABİDİR

OPERATÖR TARAFINDAN YAPILAN GÖRSEL, DUYUMSAL, DOKUNMA GİBİ KONTROLLER İLE KEŞFETME ŞANSI UZAK OLARAK VARDIR , , DOKUNMA GİBİ KONTROLLERE İLAVETEN NİTELİKSEL ÖLÇME YÖNTEMLERİ İLE ( GEÇER- GEÇMEZ , DOĞRU- YANLIŞ VS ) MASTARSAL KONTROLLER İLE KEŞFETME ŞANSI VARDIR NİTELİKSEL ÖLÇME YÖNTEMLERİ İLE ( GEÇER- GEÇMEZ , DOĞRU- YANLIŞ VS ) HATTA BAĞLI MASTARSAL KONTROLLER İLE KEŞFETME ŞANSI VARDIR , , İŞ BAŞI AYARLAMASI VE SONRASINDA İŞ İSTASYONUN YAPILAN ÖLÇÜM CİHAZLI KONTROL FAALİYETLERİ İLE KEŞFETME ŞANSI MEVCUTTUR OTOMATİKLEŞTİRİLMİŞ KONTROLLER, HATANIN ENGELLENMESİ VE OTOMATİK YENİDEN İŞLEM GÖRMESİNİ SAĞLAYICI UYARICI SİSTEMLER İLE KEŞFETME ŞANSI VARDIR

KAYNAĞIN KONTROLLER İLE TÜM BAŞARISILIKLARI İŞ İSTASYONUNDA PROBLEMİ SAPTAMASINA VE DİĞER OPERASYONA SEVKİNE MÜSAADE KEŞFETMESİ ETMEYEN KONTROLLER OTOMATİK HATALI ÜRETİM PARÇASINI BULACAK VE YAPILMAKTA OLAN HATA BULMA VE HATALI ÜRETİM PARÇASINI ENGELLEYECEK PROBLEM OTOMATİKLEŞTİRLMİŞ KONTROLLER İLE HATANIN İŞ ÖNLEME İSTASYONUNDA BULUNMASI VE OTOMATİK AYARLAMA SİSTEMİ

www.faveo.com.tr

Ş

HATA BULMA VE KESİN PROBLEM ÖNLEME

HATALI ÜRETİM PARÇASININ ÜRETİLMESİNİ ENGELLEYECEK FİKSTÜR, MAKİNE VE PARÇANIN TASARLANMASI İLE PARÇAYA ÖZGÜ PROSES HATTININ TASARIMININ SAĞLANMASI



RİSK ÖNCELİĞİNİN BELİRLENMESİ SEVERITY X OCCURRENCE (Şiddet) X (Olasılık)

X DETECTION = RPN (Risk priority number) X (Keşfedebilirlik ) = ROG ( Risk öncelik göstergesi)

3. Baskıya kadar bu değerin tespiti ile belirlenen ve hedef RPN değeri üzerine çıkılması durumunda önlem faaliyetlerinin başlatılması mantığı asıl önemli olan hata etkilerin tespit edilememesi sebebi ile önerilmeyen durum haline gelmiştir. FMEA 4. baskısında risk önceliğinin belirlenmesinde ürün kritikliğine bağlı olan yöntemler öngörülmüş ve tanımlanmıştır.

www.faveo.com.tr



15 FARKLI RPN (R G)=360 DURUMU 2

PROBLEMİN ŞİDDETİ TEHLİKELİ TEHLİKELİ

3

TEHLİKELİ

4

TEHLİKELİ

5

TEHLİKELİ

6

TEHLİKELİ

7

TEHLİKELİ

8

YÜKSEK

9

YÜKSEK

10

ORTA

11

ORTA

12

ORTA

13

ORTA

14

ORTA

15

ORTA

1

10 10 10 9 9 9 9 8 8 6 6 5 5 4 4

HATANIN OLASILIĞI YÜKSEK ORTA ORTA ÇOK YÜKSEK YÜKSEK ORTA ORTA YÜKSEK ORTA ÇOK YÜKSEK ORTA YÜKSEK YÜKSEK ÇOK YÜKSEK YÜKSEK

9 6 4 10 8 5 4 9 5 10 6 9 8 10 9

HATANIN KEŞFEDEBİLİRLİĞİ ORTA DÜŞÜK ÇOK UZAK ORTA YÜKSEK ORTA YÜKSEK İMKANSIZ ORTA ÇOK UZAK DÜŞÜK İMKANSIZ UZAK ÇOK UZAK ÇOK UZAK İMKANSIZ

RPN

4 6 9 4 5 8 10 5 9 6 10 8 9 9 10

360 360 360 360 360 360 360 360 360 360 360 360 360 360 360

HADİ ÇIKIN İŞİN İÇİNDEN

www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ ÖNCELİK BELİRLEME Olasılık derecesi 3 ten büyük Şiddet Derecesi 4 den büyük ise oluşan bu karakteristik “SC” Önemli karakteristik olarak ele alınmalıdır. Eğer şiddet değeri 8 e eşit veya büyük, olasılık 1 den büyük ise; “CC” kritik karakteristik olarak ele alınmalıdır.

www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ ÖNCELİK BELİRLEME – ALTERNATİF YÖNTEM ALTENATİF YÖNTEM : SO (S X O) Bazı organizasyonlar, şiddet ve olasılığa öncelikle odaklamayı seçebilir. Bu seçim türünde şiddetin türünü ve olasılığın indeksi esas alınmasıdır . Bu indeksi kullanmak la organizasyon; "O" Olasılık önleyici hareketlerinin değerini azaltmada nasıl bir azaltma yöntemi alacağına odaklanabilir. Parça / Fonksiyonlar



Ş i d d e t



O l a s ı l ı k

1. DURUM

10

CC

9

2.DURUM

10

CC

3.DURUM

10

4.DURUM

Güncel Proses Kontrolleri Ö n le y ic i K o nt r o l le r

K eş f ed i ci Ko n t r ol l er


R .P .N .


4

36 0

6

6

36 0

CC

4

9

36 0

9

CC

10

4

36 0

5.DURUM

9

CC

8

5

36 0

6.DURUM

9

CC

5

8

36 0

7. DURUM

9

CC

4

10

36 0

8. DURUM

8

SC

9

5

36 0

9. DURUM

8

SC

5

9

36 0

10. DURUM

6

SC

10

6

36 0

11. DURUM

6

SC

6

10

36 0

12. DURUM

5

SC

9

8

36 0

13. DURUM

5

SC

8

9

36 0

14. DURUM

4

10

9

36 0 Aksiyona ge rek yoktur

15. DURUM

4

9

10

36 0 Aksiyona ge rek yoktur

www.faveo.com.tr

K O

D S S

x

L E D

O

C S N Ö

90

10 94

10 4

1

60

10 66

10 6

3

40

10 49

10 9

5

90

10 04

94

1

72

9 85

95

2

45

9 58

98

4

36

9 50

10 0

6

72

8 95

85

2

40

8 59

89

5

60

7 06

66

3

36

6 70

70

6

45

5 98

58

4

40

5 89

59

5

40

5 09

49

5

36

5 00

50

6

62

www.istekariyerim.com

PROSES FMEA YÖNETİMİ ÖNCELİK BELİRLEME – ALTERNATİF YÖNTEM ALTENATİF YÖNTEM : SOD – SD Bazı organizasyonlar ; İyi keşfetme yöntemleri ile oluşma olasılığını azaltarak iyileştirme çalışmalarında SOD, İyi keşfetme yöntemlerine ulaşarak iyileştirme amaçlı çalışmalarda SD‘ i kullanmayı seçer. Şiddet, olasılık ve keşfedebilirlik rakamları aritmetik olmayan birleşmesidir. SD, Şiddet (SEVERITY) ve Keşfedebilirlik (DETECTION) aritmetik olmayan birleşmesidir. Öncelik tespitinde SOD ve SD değerine göre seçim yapılabilir. Her iki seçim modülünde de şiddet 1. öncelikli olarak ele alınmalıdır. Proses şartları belirginleşmemiş üretim hatlarında S x O referans olarak alınmalıdır. Kontrol şartlarının iyileştirilmesi her zaman olasılıktan sonra ele alınmalıdır. Bu durumda öncelikle SOD referans alınır. Ancak olasılığın azaltılması kontrol şartlarına bağlı ise bu durumda SD referans alınarak öncelik belirlenmelidir. SOD yöntemi bu sıralamada genelde etki etmez bu sebeple öncelikle SD ye göre keşfetme şanslarının arttırılmasına yönelik öncelik belirleme kullanılmalıdır.

www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ ÖNCELİK BELİRLEME – ALTERNATİF YÖNTEM ALTENATİF YÖNTEM : SOD – SD Parça / Fonksiyonlar



Ş i d d e t



O l a s ı l ı k

Güncel Proses Kontr olleri Önleyici Kontroller



R .P .N .


D S S

x O

X

D K

K E

E

S S

D S L

L C N

C N Ö

1. DURUM

10

CC

9

4 360

2.DURUM

10

CC

6

6 360

3.DURUM

10

CC

4

9 360

4.DURUM

9

CC

10

4 360

5.DURUM

9

CC

8

5 360

6.DURUM

9

CC

5

8 360

7. DURUM

9

CC

4

10 360

8. DURUM

8

SC

9

5 360

9. DURUM

8

SC

5

9 360

10. DURUM

6

SC

10

6 360

11. DURUM

6

SC

6

10 360

12. DURUM

5

SC

9

8 360

13. DURUM

5

SC

8

9 360

14. DURUM

4

10

9 360 Aksiyona gerek yoktur

15. DURUM

4

9

10 360 Aksiyona gerek yoktur

www.faveo.com.tr

O O

Ö

90

1094

104

1

3

60

1066

106

3

2

40

1049

109

5

1

90

1004

94

1

7

72

985

95

2

6

45

958

98

4

5

36

950

100

6

4

72

895

85

2

9

40

859

89

5

8

60

706

66

3

11

36

670

70

6

10

45

598

58

4

13

40

589

59

5

12

40

509

49

5

15

36

500

50

6

14


PROSES FMEA YÖNETİMİ ALTERNATİF YÖNTEMLERE GÖRE DEĞERLENDİRME O

R .P .N .


36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 36 0 Aksiyona gere k yoktur 36 0 Aksiyona gere k yoktur

X

D K

K

S S

O

D S S

x

D O

L

L S

E E C

C Ö

Ö

N N

90

1094

104

1

3

60

1066

106

3

2

40

1049

109

5

1

90

1004

94

1

7

72

985

95

2

6

45

958

98

4

5

36

950

100

6

4

72

895

85

2

9

40

859

89

5

8

60

706

66

3

11

36

670

70

6

10

45

598

58

4

13

40

589

59

5

12

40

509

49

5

15

36

500

50

6

14

www.faveo.com.tr

Kurum içerisinde mevcut kontrol yöntemleri ve doğacak kontrol şartları değişken olduğu için APQP ( İleri ürün kalite Planlaması) nda Kontrol planlarının 3 fazlı; Numune, Ön seri ,Seri olarak hazırlanması önerilmiştir. Yandaki durum alternatif olarak değerlendirildiğinde; Kurum üretim proseslerinin netleşmemesi durumunda seçeceği S x D yöntemine göre 1. öncelikli çıkan 1. ve 4. durumlar. Mevcut kontroller ve ilave kontrollerle keşfetme şanslarına yönelik seçilen SD yöntemine göre daha sonraki bir öncelik sırasında yer almaktadır. Bu durum RPN değerinin başlı başına bir değerlendirme kıstası olarak alınmamasının bir göstergesidir. Bu durum yeni yayınlanan müşteri özel isteklerine de bu şekilde yansımış ve alternatifli ilave tablolar oluşturulmuştur. 65 www.istekariyerim.com

PROSES FMEA YÖNETİMİ S Severity Şiddet

O Occurence Olasılık

9 - 10 9 - 10 9 - 10

1 O≥1 O≥1

1-8 1-8 1-8 1-8 1-8 1-8

D RPN Detection Risk Priority Number Keşfedebilirlik Risk öncelik numararı 1 D≥1 D≥1

Result Sonuç

RPN ≤ 10 RPN = 10 - 35 RPN ≥ 36

Acceptable - Kabul Require OEM Approval - OEM Onayı gerektirir Not acceptable - Kabul edilemez

O≥4 O ≥4 O≥4

RPN ≤ 36 RPN = 36 - 63 RPN ≥ 64


1-3 1-3 1-3

RPN ≤ 36 RPN = 36 - 79 RPN ≥ 80


Yukarıdaki tabloya bakıldığında Şiddetin yüksek olma durumunda keşfedebilirliğin çok iyi olması istenmektedir. Bu durumda SD yöntemine göre öncelik belirleme faydalı olacaktır. Olasılığın yüksek olması durumunda; Olasılık azaltıcı proses değişikliği tedbirlerinin alınması gerekmektedir. Bu durumda S x O ya göre öncelik belirleme faydalı olacaktır. Nominal seyirler durumunda ise SOD yönteminin belirlenmesi faydalı olacaktır. www.faveo.com.tr


PROSES FMEA YÖNETİMİ FMEA SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ – AKSİYON TAKİP Kritik hususlar belirlendikten ve iyileştirmeler için öneriler yapıldıktan sonra ; proses sorumlusu uygun bir kararın alındığını, düzeltici önlemlerin gerçekleştirildiğini ve kontrol edildiği garanti edi lmelidir. Önerilerin iyileştirme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinden sorumlu ekip lideri FMEA için önerilen faaliyetler hakkında değerlendirme yaparak ve karar vererek katkıları sağlanır. FMEA faaliyetlerini aktivasyonu için zamanında ihtiyaçların ve önerilerin karşılanması sağlanır. Tamamlanan FMEA kayıtları ve çıkartılan önlemler tüm FMEA faaliyetlerini gösteren fonksiyon matrisleri (SİSTEM FMEA) bu bağlamda gözden geçirilir. Proses FMEA çalışmasında olasılık, şiddet ve keşfedilebilirliği azaltmak için proses faaliyetleri ve izlenecek yollar eylem tablosunda verilmiştir. FMEA faaliyeti iki aşamalıdır. İlk aşama analiz son asama R PN, S x O, SD ’ lere göre öncelik belirleme ve düzeltici faaliyetlerdir. Gerçekte hatanın ilişkili sebebinin olasılığını azaltarak hata olasılığını azaltır , parçanın ve ilişkili üretim prosesinin yeniden tasarımı ile şiddetin azaltılması ve parça müşteriye ulaşmadan keşfedilebilirlik olasılığının attırılmasını sağlar. www.faveo.com.tr



www.faveo.com.tr



TEKRARINI ÖNLEME AKSİYONU Oluşan değerlendirme sonrasında; Keşfetme şanslarının arttırılmasına yönelik eylemler, Olasılıkların azaltılmasına yönelik eylemler, Gerekliliğinde Şiddet azaltmasına yönelik eylemler belirlenir.

Tekrar ını Önleme Aksiyonu

Öncelikle SD yöntemi ile keşfetme şansının iyileştirilmesi hedefleniyor ise; n proses yeterliliği ile İstatistiksel proses kontrol ile prosesin istatistik i olarak takibi ve bu takip esnasında kontrol limitleri belirlenecek XR kartı tespit edilen gözlemler olasılığın azaltılması yönünde de tepki verebilmektedir. tutulacak. Değişiklik, aşınmalar standardize edilecek

Örneğin; Ön proses yeterliliği ile kontrol limitlerinin tespiti ve bu tespit esnasında proses ayarları, takım yönetimi ve değişimi konuları önceden prosese müdahale şartını oluşturacağı için hata oluşmadan önlenmesine sebep olacak zamanla oluşma olasılığı düşecektir.

www.faveo.com.tr



SORUMLU – HEDEF BİTİRME TARİHİ FMEA faaliyeti sonucunda alınan aksiyonlar ekip üyeleri arasında paylaşılmalı ve sorumluluklar atanmalıdır. Atanan sorumluluklar ürün devreye alınmadan önce gerçekleştirilmeli ve sonuçları takip edilmelidir. Sonuçlara göre gerekliliğinde Kontrol planındaki kontrol frekansları ve sıklık yeniden tayin edilmeli, kontrol metotları güncellenmelidir. Gerekliliğinde prosesin izleme sonuçlarına göre üretim prosesi ve operasyonlarda değişiklikler yapılmalı ve sonuçlarına göre APQP dokümanları ( Akış diyagramı, kontrol planı ) güncellenmelidir.

www.faveo.com.tr

Sorumlu Hedef Bit irm e Tarihi

OPY: 10.05.2010 Kutay SONER XR Sürekli Kutay SONER Takım ömrü belirleme 01.06.2010 Ahmet SONER


PROSES FMEA YÖNETİMİ KATILIMCILAR İLE FMEA UYGULAMASI Potential Failure Mode and Effects Analysis (Process FMEA) Parça Adı : Parça Kodu : Model Yılı / Araç : FMEA Ekibi :


FMEA Numarası : Hazırlayan : FMEA Tarihi (Orig.) :

Proses Sorumlusu : Anahtar Tarih :



Ş i d d e t



O l a s ı l ı k

Güncel Proses Kontroll eri Önleyici Kontroller



R .P .N .


D S S

K

O x

Sorumlu Hedef Bitirme Tarihi L

D O

E S N

C Ö

A siyona gere yo tur 0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Aksiyona gerek yoktur

A siyona gere yo tur

A siyona gere yo tur

www.faveo.com.tr


fmea

Recommend Documents