EUSKAL HERRIAN
1B maila
ZEHAR BIZIKLETAZ
Geografia Kultura
Ataza honetan AEK-k Euskal Herrian zehar antolatzen duen “Barnetegi Ibiltaria” zer den ezagutuko dugu. Horretarako: a. Barnetegi Ibiltariari buruzko elkarrizketa irakurrita informazio orriak idatziko ditugu . b. Euskal Herriko hainbat bazterren deskripzioak irakurriko ditugu.
ATAZAK PROZEDURA: A ataza: Barnetegi Ibiltaria Atazaurrea: Barnetegi Ibiltariaz jakin nahi duguna erabaki Kartela horman jarrita Barnetegi Ibiltariaz zerbait dakigun aipatuko dugu guztion artean (3. or.). Ikasleak "Zer jakin nahiko zenuke?" orrian gaiari buruzko galderak prestatuko ditu (4. or.)
a.1 ataza: Barnetegiari buruzko elkarrizketa elkarrizketakk irakurri eta informazioa elkarri eman Elkarrizketak irakurriko dituzte (batzuek "A" eta besteek "B"), eta "Zer jakin nahiko zenuke?" orriko galderen ahal beste erantzun bilatu eta idatziko dituzte (5. eta 6. orr.). Testu ezberdinak irakurritako ikasleak bikoteka jarriko dira, eta "Zer jakin nahiko zenuke?" orrian falta duten informazi informazioa oa elkarri elkarri eskatuko diote.
Feedbacka: jasotako informazioa alderatu Guztion artean prestatu ditugun galderak eta jaso ditugun erantzunak alderatuko ditugu eta gaiaz mintzatuko gara.
a.2 ataza: Barnetegi Ibiltariari buruzko informazio orriak egin Talde txikietan bilduta Barnetegi Ibiltariari buruzko informazio orriak idatziko ditugu: emango dugun informazioa erabakiko dugu eta zirriborroa idatziko dugu.
Feedbacka: norbereren idazlana zuzendu Guztion artean, irakaslea barne, idaztean egiten ditugun ohiko akatsen zerrenda arbelean idatziko dugu (7. orrian lagungarria suerta daitekeen eredua dago). Arbelean bildutako balizko akatsak gogoan, talde bakoitzak bere informazio orria zuzenduko du, eta, guztion artean, egindako zuzenketak eta ditugun zalantzak komentatu eta argituko ditugu. Idazlanak zuzendutakoan informazio orriak garbira pasatuko ditugu taldeka (hormetan jartzeko edo banatzeko). Lan txukunagoak egiteko 8. eta 9. orrietako irudiak izango ditugu.
B ataza: Euskal Herria ezagutzen ote dugu? Atazaurrea: Euskal Herria ondo ezagutzen ote dugun aipatu Bikoteka argazki batzuk mapan kokatuko ditugu, eta, ariketa zuzendu ondoren, Euskal Herria ondo ezagutzen dugun komentatuko dugu (10. or.).
Ataza: 2002ko ibilbidea dauden akatsak identifikatu Lehen bakarka eta gero bikoteka "2002ko ibilbidea" irakurri eta akatsak identifikatzen saiatuko gara (11. eta 12. orr.).
Feedbacka: erantzunak zuzendu Akatsak guztion artean alderatu eta zuzenduko ditugu (erantzunak 14. orrian).
Gramatika diskurtsoa: geografia lexikoa gogoratu "2002ko ibilbidea" testutik atera ditugun hitzak dagokien lekuan kokatu, eta gainerakoen esanahia azaldu beharko dute (13, or.).
2
ARNETEG TEGII IBI IBIL LTARIA 2005 BARNE UZTAILAREN
ETIK IK AB ABUZ UZTU TUAR AREN EN 14RA 30ET
bizikleta hartu eta
RABAKO LAUTA LAUTADA DA ARABAKO
Euskal Herria ezagutu euskaraz AEKrekin
IBAÑETA
URBASA
IRATI
BIDASOA
360 EURO (
DENA BARNE DENA )
IZE ZENA NA EM EMAT ATEK EKO O EP EPEA EA: UZTAILAREN 15A ARTE 943 327 172 / 944 159 512
[email protected]
ZER JAKIN NAHIKO ZENUKE? “Barnetegi ibiltaria” zer den argi dago: bizikleta hartu eta 16 egunez Euskal Herrian zehar euskara praktikatzen ibiltzea. Esperientzia interesgarria izan daiteke zuretzat, ala agian ez, agian asfalto zale amorratu horietakoa zara, eta ordainduta ere ez zenuke horrelakorik egingo. Baina seguru bizikletaz ibiltzea gogoko duen lagun arraroren bat duzula. Eta parte hartu ala ez hartu erabaki aurretik ondo informatu behar dugu. Prezioa badakigu, egunak ere bai. Zein informazio gehiago izan nahiko zenuke? Presta itzazu hemen antolatzaileei egiteko 5-6 galdera (erantzunak gero aurkitu ahal izango dituzu).
1. GALDERA: ...................................................................... ......................................................................
.............................................................................................. .............................................................................................. .............................................................................................. ..............................................................................................
2. GALDERA: ...................................................................... ......................................................................
.............................................................................................. .............................................................................................. .............................................................................................. ..............................................................................................
3. GALDERA: ...................................................................... ......................................................................
.............................................................................................. .............................................................................................. .............................................................................................. ..............................................................................................
4. GALDERA: ...................................................................... ......................................................................
.............................................................................................. .............................................................................................. .............................................................................................. ..............................................................................................
5. GALDERA: ...................................................................... ......................................................................
.............................................................................................. .............................................................................................. .............................................................................................. ..............................................................................................
6. GALDERA: ...................................................................... ......................................................................
.............................................................................................. .............................................................................................. .............................................................................................. .............................................................................................. 4
ELKARIZKETA 1 ibiltzen direnak, zikloturista trebeak, sasi-profesionalak, bizikleta non Kristo gorde zuten ozta-ozta gogoratzen zutenak,... Eta, orain arte, denak iritsi dira osorik azken egunera. Izan ere, ibilbideen martxa norberak jartzen du. Ez dago inolako presarik. Bestalde, etapa askotan ibilbide alternatiboak proposatzen dira, indarrik ez duenak alderik gogorrenei ihes egiteko, eta gainera, nahi izanez gero, pedalei gehiago eragiteko gogorik ez daukanak laguntza-fur laguntza-furgoneta goneta "autoeskoba" bezala erabil dezake, eta kito! Horretarako dago, laguntzeko.
"Oporrak eta euskara batera joan daitezke" Abuztu honetan ere, aurrekoetan bezala, euskara ikasle abenturazale batzuk bizikleta hartu, eta Euskal Herrian zehar ibiliko dira AEK-k antolatzen duen Barnetegi Ibiltariarirekin. Baina, zertan da barnetegi bitxi hau? Joseba Irazabal antolatzaileak hainbat kontu azaldu dizkigu. Nola sortu zen ideia? Lehenengo eta behin udan euskara ikasten jarraitzeko arazoa etorri zitzaigun gogora. Egon badaude udan euskara ikasten jarraitzeko aukerak: ikastaro trinkoak euskaltegietan, barnetegiak, etab. Baina, jendeak gero eta gehiago baloratzen ditu oporrak, eta horregatik pentsatu genuen: zergatik ez eskaini jendeari gauza biak batera? Batetik opor egun politak igarotzeko aukera (bizikleta gogoko gogoko izane izanezz gero, gero, jakina) jakina),, eta, bestetik urtean ikasi duena praktikan jartzeko aukera. Eta gainera, Euskal Herria hobeto ezagutzeko aukera ere izango dute: paisaiak, herriak,
euskalkiak,... Oporrak eta euskara batera joan daitezke, eta ideia horrekin lehenengo barnetegi ibiltaria antolatu genuen 2001eko udan.
Ekintza kulturalen bat ere omen dago ibilbidean? Leku bitxi batzuetara bisitak egiten ditugu, eta lekuan lekuko biztanleek euren herrietako kontuez hitz egiten digute (Lakabe herri okupatuan, esate baterako, herriaren funtzionamendua erakutsi digute, Garraldako lagunek Pirin Pirinioe ioetak takoo herritxoen herritxoen arazoez hitz hitz egin digute,...). Eta, jakina, abuztuan gaude, eta herriren batean jairen bat aurkituz gero, norberak ikusiko du zer egin. Hori bai, ajeak ez dira hurrengo etapa etapa furgon furgoneta etazz egiteko egiteko aitzakiatzat onartzen.
Handik aurrera urtero antolatu Zenbat jende espero duzue aurten? duzue. Ibilbidea berdina izaten da Gehienezko kopurua 23koa da, beti? joango garen hiru irakasleak barne. Bada, bai. 2001etik aurrera urtero Eta azken urteotan kopuru horretara antolatu dugu Barnetegi Ibiltaria. ailegatu gara (etortzeko gogoa izan Baina ibilbidea eta beste hainbat duten batzuk kanpoan utzi behar kontu aldatuz joan dira urtez urte. izan ditugu). Aurten ere horretara Lehenengo aldaketa aipagarria egun ailegatzea espero dugu. Eta izena kopurua da: hasierako edizioetan 11 emateko epea, uztailaren 15ean egun irauten zuen, azkenekoetan bukatzen da, taldea lehenago bete aldiz 16. Atseden egun pare bat ere ez bada, jakina. sartu ditugu tartean. Eta, ibilbidea ere aldatuz joan da urtez urte, batez ere bide eskasak edo ezatseginak, E TAPAK trafiko handiko errepideak kasu, bazterrean lagatzeko. Baina 2004ko 1. Urduña-Otxandio (52 km.) 2. Otxandio-Agurain (60 km.) ibilbidearekin oso pozik geratu ginen, eta hurrengoetan gutxi gorabehera 3. Agurain-Acedo (56 km.) ibilbide berdina errepikatuko dugu. 4. Acedo-Opakua (54 km.) 5. Opakua-Etxarri (64 km.) Aurten 900 bat kilometro egingo digu 6. Etxarri-Larraintzar (55 km.) hamalau etapetan, batez beste egun 7. Larraintzar-Lakabe (59 km.) bakoitzean 65 bat kilometro. 8. Lakabe-Otsagabia (50 km.) Ohitura handia izan behar da 9. ATSEDEN EGUNA 10. Otsagabia-Garralda (63 km.) bizikletaz ibiltzen? 11. Garralda-Elizondo (73 km.) Bizikletaz ibiltzen gutxieneko ohitura 12. Elizondo-Arantza (68 km.) izatea garrantzitsua da. Baina ez da 13. Arantza-Lekunberri (72 km.) Indurain izan behar gurekin etortzeko. 14. ATSEDEN EGUNA Denetariko Denetariko jendea jendea etorri etorri zaigu zaigu azken 15. Lekunberri-Zarautz (77 km.) urteotan urteotan:: bizikle bizikletaz taz noizean noizean behi behinn
ELKARIZKETA 2
"Oporrak eta euskara batera joan daitezke" Abuztu honetan ere, aurrekoetan bezala, euskara ikasle abenturazale batzuk bizikleta hartu, eta Euskal Herrian zehar ibiliko dira AEK-k antolatzen duen Barnetegi Ibiltariarirekin. Baina, zertan da barnetegi bitxi hau? Joseba Irazabal antolatzaileak hainbat kontu azaldu dizkigu.
Eta eguraldi txarra eginez gero zer egingo duzue? Kasu horretan aukera bi daude: laguntza-furgonetan sartu eta horretan egin etapa, edo eguraldi txarrari aurpegi ona jarri, hortzak estutu, eta aurrera egin. Eguraldiari dagokionez 2002an eta 2003an oso esperientzia ezberdinak izan genituen. 2002koan, Peio Zabalak eta bere zorioneko "tenporek" abuztu lehor eta beroa iragarri arren, euripean ito zorian ibili ginen errepideetan zehar. Hamaika egunetik zazpitan euria egin zigun, batzuetan gogotik gainera, parraparra. Eta 2003an beste muturrera aldatu zen eguraldia: ia egunero goizeko hamarretan gerizpean 35 gradu izaten genituen. Eta hala ere, urte bietan bizikletari gehienek etapa guztiak egin zituzten nola edo hala. Eta gero, gauetan, egunean zehar sufritutakoaz hitz egiteko gogo itzela, jaki jakina na..
Nork har dezake parte barnetegi honetan? Nola sortu zen ideia? euskalkiak,... Oporrak eta euskara Euskara mailak, teorian, 1B mailatik Lehenengo eta behin udan euskara batera joan daitezke, eta ideia horrekin aurrerakoa izan behar du. Baina guk ikasten jarraitzeko arazoa etorri lehenengo barnetegi ibiltaria antolatu eskatzen dugun bakarra zera da: zitzaigun gogora. Egon badaude udan genuen 2001eko udan. hamasei egunetan euskara hutsez euskara ikasten jarraitzeko aukerak: aritzeko konpromisoa hartzea. Zer eraman behar dute doazen Horrekin nahikoa da gurekin ikastaro trinkoak euskaltegietan, barnetegiak, etab. Baina, jendeak txirrindulariek? etortzeko. Eta adinari dagokionez, gero eta gehiago baloratzen ditu Ekipaian zer eraman bakoitzak 18 urtetik gorako ikasleak onartzen oporrak, eta horregatik pentsatu ikusiko du. Laguntza furgoneta ditugu. Orain arte etorri zaigun genuen: zergatik ez eskaini jendeari handia eramaten eramaten dugu gurekin, gurekin, eta gazteenak 20 zituen zituen baina, baina, batez batez gauza biak batera? Batetik opor egun leku arazo handirik ez da egoten. besteko adina 30 urte ingurukoa politak igarotzeko aukera (bizikleta Guk zera aholkatzen diogu datorren izan da. Goitik ez dugu adin-mugarik gogoko gogoko izan izanez ez gero, gero, jaki jakina), na), eta, jendeari: bizikletan ibiltzeko arropa jarri. Bizikletaz ibiltzeko indar eta bestetik urtean ikasi duena praktikan eramatea (kulota, mailota, kaskoa, umore nahikoa izanez gero 18 jartzeko aukera. Eta gainera, Euskal eskularruak, eta abar), bestea baino urtetik 100 urtera bitarteko gazte Herria hobeto ezagutzeko aukera askoz ere erosoagoa delako, xira guztientzat badugu lekua. Baita ere izango dute: paisaiak, herriak, bat ere, abuztua izan arren euria zuentzat ere, jakina. egin dezakeelako (galdetu bestela 2002ko ikasle gizajoei), eta udako E TAPAK arropa: praka laburrak, eguzkirako betaurrekoak, bainu-jantzia (bidean 1. Urduña-Otxandio (52 km.) dauden putzu guztietan, eta egon 2. Otxandio-Agurain (60 km.) badaude, bainua hartzeko parada 3. Agurain-Acedo (56 km.) 4. Acedo-Opakua (54 km.) izaten dugu eta)... Diru askorik ez da 5. Opakua-Etxarri (64 km.) behar izaten: lo egiteko lekuak eta jatorduak ordainduta daude aurretik. 6. Etxarri-Larraintzar (55 km.) Bakoitzak bere bizioetarako eramanda 7. Larraintzar-Lakabe (59 km.) nahikoa da. Gainera, 65 kilometro 8. Lakabe-Otsagabia (50 km.) 9. ATSEDEN EGUNA egin ondoren bizio askotarako indarrik 10. Otsagabia-Garralda (63 km.) ez da izaten. Botikina antolakuntzak 11. Garralda-Elizondo (73 km.) jartzen du. Eta lo egiteko lo zakua 12. Elizondo-Arantza (68 km.) eta esterila eraman behar dira. 13. Arantza-Lekunberri (72 km.) Gehienetan koltxoiak lortzen ditugu 14. ATSEDEN EGUNA lo egiteko, baina kanpaldi librean ere 15. Lekunberri-Zarautz (77 km.) ematen dugu gauren bat urtero.
ATSAK K GUTX GUTXIT ITZE ZEKO KO GALD GALDER ERAK AK (IRAKAS IRAKASLEA LEAREN RENTZAK TZAKO O ORRIA ORRIA) AKATSA Ikasleek euren idazlanak zuzendu beharko dituzte, eta, horretarako, idaztean egiten dituzten ohiko akatsak zerrendatuko dituzte arbelean. Eurei laguntzeko hemen duzu idazlanak birpasatzen eta zuzentzen lagun dezakeen gidoitxo bat.
1. Irakurri berriro idazkana. Esaldiak ondo ulertzen dira? Argiak dira? 2. Esaldiak lotzeko lokailu egokiak erabili dituzu ( baina, eta, hala ere, beraz , ...)? 3. Berrikus itzazu idatzi dituzun aditzak: aditz laguntzaileak ondo jarri dituzu? Nork-nori-nork, eta nor-nork ondo bereizi dituzu? Eta plurala eta singularra? 4. Galdegaiak (esaldiko gauzarik esanguratsuenak) aditzaren aurrean idatzi dituzu? 5. Erlatiboak dituzten esaldiak birritan irakurri eta egokiak eta zuzenak diren ikusi. 6. Mugatzaileak ondo erabili dituzu (mugagabeak, mugatu plurala eta singularra )? )? 7. “Ere” lokailua erabili duzun kasuak berrikus itzazu. Ondo daude? 8. Nork-nori eta nor kasuak ondo erabili dituzun berrikusi: mutil-ak /-ek/-ari/-ei/-i/ ... ... 9. Esaldi konpletiboak berrikusi Zer gehiago eskatuko zenieke zeure ikasleei birbegiratzeko?
10. ................................................................................................................................................................ 12. ................................................................................................................................................................ 13. ................................................................................................................................................................ 14. ................................................................................................................................................................ 15. ............................................................................................ ............................................................................................ 16. ............................................................................................ ............................................................................................ 17. ............................................................................................ ............................................................................................ 18. ............................................................................................ ............................................................................................ 19. ............................................................................................ ............................................................................................
7
BARNETEGI IBILTARIKO ARGAZKAK (1)
Opakuako larretan akanpatuta
Aribeko iturrian freskatzen
Artozkiko urtegian bainua hartzen
Egozkue herrian ura hartzen
Urbasako haitzetatik Sakanari begira 8
BARNETEGI IBILTARIKO ARGAZKAK (2)
Amaiur herrian sartzen
Oskotz herrian Nafarroan
Barrerilla mendatea igotzen (Urduñan)
Ibañeta mendatean atseden hartzen
Agurainerako bidean (Arabako Lautadan) 9
GAZKIA IAK K DAGO DAGOK KIE IEN N LE LEK KUAN UAN KOKA KOKAT TU ARGAZK Ondo ezagutzen duzu Euskal Herria? Ikus dezagun, bada. Hemen behean Euskal Herriko mapa duzu hainbat punturekin, eta inguruan argazki batzuk. Lotu itzazu zenbakiak dagokien izenekin. Eta, hori egindakoan, begiratu sobera geratu zaizkizun lekuei, eta, argazkiak eta izanek oinarri, esan zeure ustez non dauden.
ANBOTO
GETARIA
BELIZE
BIASTERI
AIZKORRI 3 LAPURDI
1
BENAFARROA
2
BIZKAIA 6 5
GIPUZKOA
8
4
ZUBEROA
7
BARDEAK
ARAN
ARABA NAFARROA 9
10
URDAIBAI
UXUE
URDUÑA
BIOKO
MIARRITZE
............................... ............................... ............................... ............................... ...............................
ORREAGA
Eta badakizu non dauden gainerako lau lekuak?
Lotu zenbaki bakoitza dagokion izenarekin:
1. 2. 3. 4. 5.
MAULE
LEKUA NON DAGO DAGO? A . ........................... .....................................................
6. ............................... 7. ............................... 8. ............................... 9. ............................... 10. 10 . ..............................
B . ........................... ..................................................... C . ........................... ..................................................... D . ........................... .....................................................
10
IBILBI BIDE DEA A 2002KO IBIL Hemen duzu 2002an Barnetegi ibiltariko ikasleek egin zuten ibilbidea. Leku asko ezagutu dituzte txirrindulariek, baina, beheko laburpena egitean zazpi akats nabarmen egin dituzte. Bilatuko dituzu?
1. ETAPA: UGAO-DIMA-OTXANDIO.
2. ETAPA: OTXANDIO-GASTEIZ-TREBIÑU
Baltzolako kobazuloak Bizkaiko hego-ekialdean daude, Dima herrian. Urkiolako parkearen bazter batean daude eta, kobazuloen aurrean, Jentilzubi izeneko harrizko zubi natural ikusgarria aurki dezakegu.
Uribarriko urtegia Arabako lehenengo urtegia da. Bilbo Handia eta Gasteiz urez hornitzeko erabiltzen da. Horrez gain, ur-kiroletarako eta aisiarako leku aparta ere bihurtu da. Arrantza leku ederra ere bada, amuarraina, legatza eta zarbo ugari aurki daiteke bertan.
3. ETAPA : TREBIÑU-BEASAIN-OPAKUA Zumaia Ugao Otxandio Opakua
Trebiñuko konderrian oso eraikin ikusgarriak aurki ditzakegu: Lañoko harkaitzetan eraikitako elizak. Eliza hauek hein handi batean harkaitzetan zulatuta daude. Elizak Kristo aurreko II. mendekoak dira eta eragin bisigodoa dute estiloan.
Trebiñu
4. E TAPA : OPAKUA-URBASA-ALLOTZ
5. ETAPA: ALLOTZ-AGOITZ-LAKABE.
Urbasa Nafarroa eta Araba artean dagoen mendizerra arbolatsua da. Bertan Urederra ibai ezaguna sortzen da. Gaur egun pinudiek betetzen dute lehen pagadien, eta artadien eremua zena. Urbasan arkeologi aztarna ugari aurki daiteke: trikuharriak, tumuluak,...
Lakabe Zangotzako merindadeko herri okupatua da. Duela hogei bat urte, hutsik zegoela, lagun talde bat bertaratu eta berpizteari ekin zion. Gaur egun berrogei bat lagun bizi dira bertan. Egiten duten ogia da euren ekonomiaren ardatz nagusia.
11
Allotz
11. ETAPA: ZALDIBIA-TOLOSA--Z --ZUMAIA
10. ETAPA: LEKUNBERRI-ARALAR-ZALDIBIA
9. ETAPA: BAIGORRI-ELIZONDO-LEKUNBERRI
Gipuzkoaren bihotzean Abaltzisketako Larraitz auzoa dago. Larraitz Anboto mendi ezagunaren magalean dago, eta, horregatik, horregatik, bisitari asko izaten du. Bere azpian Amezketa dago, Pernando Amezketarra pertsonaia ezagunaren herria.
Aralarko San Migel santutegia Aralar mendilerroaren hegoaldean dago. Eraikuntza aurrerromanikoa da, eta, tradizioak dioenez, Teodosio Goñik altxatu zuen 714.urtean. Garai batean, Nafarroako erregeen laguntzaz ondasun asko izan zituen. Oraindik ere balio handiko erretaula esmaltatua dago bertan.
Ultzama Nafarroako udalerria da. Iruñeko merindadean dago, Iruñearen iparraldean eta herri txiki ikusgarriz osaturik dago: Alkotz, Iraizotz, Arraitz, Eltso, Larraintzar... Ultzaman ohikoak dira historia aurreko aztarnak ere: tumuluak, trikuharriak,...
8. ETAPA: ITSASU-AINHOA-BAIGORRI.
Itsasu
Zaldibia
Baigorri Irati
Lekunberri
Errolanen pasabidea Lapurdiko Itsasu herrian dago. Haitzean zabaldutako ate moduko zuloa da eta Errolanek berak zabaldu omen zuen IX. mendean bere soldaduekin igarotzeko. Kronikak dioenez, pertsonaia historiko-mitologiko hau euskaldunek hil zuten Orreagan 778. urtean.
Lakabe
6. ETAPA: LAKABE-ORBAIZETA -IRATI
7. ETAPA: IRATI-DONIBANE LOHITZUNE-ITSASU
Orbaitzetako arma ola izen bereko herrian dago Irati oihanean. XVIII-XIX mendeetan zabalik egon zen eta borroka luzeak izan ziren bertan, armada guztiek bereganatu nahi baitzuten. Gaur egun arma olaren aztarnak ikus daitezke arbolen artean.
Donibane Garazi Nafarroa Behereko hiriburua da. Turismoak garrantzi handia du bertan. Hiriaren gainean gaztelu ikusgarria dago, baina, gazteluaz gain, hiri zaharreko kale eta auzoak ere bisitatzea merezi du.
12
EOGRAFIA FIA LEX LEXIK IKOA OA GEOGRA Irakurri duzun testutik hitz batzuk atera ditugu. Jakingo duzu berriro jartzen bakoitza bere lekuan?
1. Baltzolako ...................ak Bizkaiko hego-mendebaldean daude. 2. Uribarriko .................ak Bilbo Handia eta Gasteiz urez hornitzen ditu. 3. Trebiñuko konderrian oso ............. ikusgarriak daude: Lañoko .................etan eraikitako elizak.
4. Urbasa Nafarroa eta Araba artean dagoen ............................ da. 5. Urbasan arkeologi aztarna ugari aurki daiteke: .....................ak, tumuluak... 6. Larraitz Anboto mendi ezagunaren .....................ean dago. 7. Aralarko San Migel santutegia Aralar mendilerroaren ..................an dago. 8. Errolanen ..................... Lapurdiko Itsasu herrian dago. 9. Orbaitzetako arma ola izen bereko udalerrian dago, Irati ..............ean. 10. Donibane Garazi Nafarroa Behereko ................a da. Hamar hitz sobera geratu zaizkigu. Egingo duzu bakoitzarekin esaldi bana?
1. ........................................................................................................................ 2. ........................................................................................................................ 3. ........................................................................................................................ 4. ........................................................................................................................ 5. ........................................................................................................................ 6. ........................................................................................................................ 7. ........................................................................................................................ 8. ........................................................................................................................ 9. ........................................................................................................................ 10. ........................................................................................................................
13
PASABIDE MENDEBALDE UBIDE HIRIBURU OHIAN HEGOALDE HARKAITZ URJAUZI AMILDEGI MENDILEPO URTEGI HARAN MENDIZERRA KOBAZULO TRIKUHARRI MAGAL ERAIKIN MUINO BASAMORTU PADURA
UZENKE KET TA ORRI ORRIA A ZUZEN ARGAZ RGAZKI KIAK AK DAGO DAGOKI KIEN EN LE LEKU KUAN AN KOKA KOKATU TU Lotu zenbaki bakoitza dagokion izenarekin:
1. 2. 3. 4. 5.
6. ANBOTO 7. AIZKORRI 8. ORREAGA 9. BIASTERI 10. 10 . BARDEAK
URDAIBAI GETARIA MIARRITZE MAULE URDUÑA
Eta badakizu non dauden gainerako lau lekuak?
LEKUA
NON DAGO?
A.
BELIZE
B.
ARAN
IRINIO IOET ETAN AN DAGO DAGOEN EN HARA HARANA NA DA . LLEIDAKO PIRIN
C.
UXUE
AFALLATIK GERTUKO NAFARRO AFARROAKO AKO UDALERR UDALERRIA IA DA . TAFALLATIK
D.
BIOKO
INEAKO O IRLA IRLA BOLKA BOLKANI NIKO KOA A DA. EKUATORE-GINEAK
ARIBEAN N DAGOEN DAGOEN ERTAMER RTAMERIKA IKAKO KO ESTA ESTATUA DA . KARIBEA
2002KO IBIL IBILBI BIDE DEA A 1. akatsa : (2. etapa) Noiz ikusi duzu legatz bat urtegi batean? Eta zenbat alkohol edan ondoren? 2. akatsa: (3. etapa) Trebiñutik Kanpezura joateko Beasaindik joan ziren? Gidariak lagun bat baino gehiago galduko zuen egun horretan. 3. akatsa: (3. etapa) Baina, esadazu, zuk zenbat Kristo aurreko eliza ezagutzen duzu? Gogoratzen duzu zer den eliza bat? Noizdanik ez duzu halako batetik osteratxo bat egin? Aitortu! Bada, jakin dezazun, eliza hauek Erdi Arokoak omen dira. 4. akatsa: (4. etapa) Bada ez, zorionez oraindik pinuek ez dituzte pagoak eta arteak Urbasako basoetatik erbesteratu. Baina lasai, pauso honetan pinuzaleek ez dute luze itxaron beharko. 5. akatsa : (7. etapa) Harrapatu zaitugu berriro: Donibane Lohitzune kostaldean dagoena da, etapa honetan igarotakoa Donibane Garazi izan zen. 6. akatsa : (8. etapa) Errolan morroi indartsua izango zen. Eta agian egia izango da bere esku hutsez zuloa egin zuela. Baina hil ondoren? Hilobitik altxatuko zen IX. mendean zuloa egiteko? 7. akatsa : (11. etapa) Anboto Gipuzkoan? Nahi lukete gipuzkoarrek. Baina ez, Bizkaian dugu altxor hori. Eta eurek Txindokirekin konformatu behar dute. Ez dago txarto, baina ez da gauza bera. 14
UZENKE KET TA ORRI ORRIA A ZUZEN GEOGRAFI EOGRAFIA A LEX LEXIKO IKOA A
1. Baltzolako KOBAZULO ak ak Bizkaiko hego-mendebaldean daude. 2. Uribarriko URTEGI ak ak Bilbo Handia eta Gasteiz urez hornitzen ditu. 3. Trebiñuko konderrian oso ERAIKIN ikusgarriak daude: Lañoko HARKAITZ etan etan eraikitako elizak.
4. Urbasa Nafarroa eta Araba artean dagoen MENDIZEARRA da. 5. Urbasan arkeologi aztarna ugari aurki daiteke: TRIKUHARRI ak, ak, tumuluak... 6. Larraitz Anboto mendi ezagunaren MAGALean dago. 7. Aralarko San Migel santutegia Aralar mendilerroaren HEGOALDE an an dago. 8. Errolanen PASABIDEA Lapurdiko Itsasu herrian dago. ean. 9. Orbaitzetako arma ola izen bereko udalerrian dago, Irati OIHAN ean. 10. Donibane Garazi Nafarroa Behereko HIRIBURU a da.
15
