EMAF STAJ DOSYASI

T.C. YILDIZ TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRONĠK VE HABERLEġME MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ

ÖĞRENCĠNĠN Bölümü : Adı Soyadı : No :

20/08 / 2012 TARĠHĠNDEN

24/08/ 2012 TARĠHĠNE KADAR BĠR HAFTALIK ÇALIġMA

YAPILAN ĠġLER

GÜN

Sayfa No

ÇalıĢılan Saat

PAZARTESĠ

Ramazan Bayram Tatili

-

-

SALI

Ramazan Bayram Tatili

-

-

ÇARġAMBA

EMAF Tanıtımı ve Reaktif Gücün Anlatılması

5-6

9 saat

PERġEMBE

Kontaktörler ve Termik Rölelerin Yapısı İncelendi

7

9 saat

Otomatik Sigortaların Yapısı İncelendi

8

9 saat

CUMA

ÇalıĢtığı iĢyeri ve kısım : Kontrol edenin ünvanı : Soyadı ve Adı

Ġmzası:

:

27/08/ 2012TARĠHĠNDEN


Sayfa No

ÇalıĢılan Saat

Asenkron Motorların Yapısının İncelenmesi

9-10

9 saat

Güç ve Kumanda Devre Şemalarının Yapısı

11

9 saat

ÇARġAMBA

Su Yumuşatma Panosu Montajı ve Test Edilmesi

12-13

9 saat

PERġEMBE

30 Ağustos Zafer Bayramı Tatili

-

-

Su Yumuşatma Panosu Montajı ve Test Edilmesi

12-13

9 saat

YAPILAN ĠġLER

GÜN

PAZARTESĠ

SALI

CUMA


:

Ġmzası:

03/09/2012 TARĠHĠNDEN

07/09/ 2012 TARĠHĠNE KADAR BĠR HAFTALIK ÇALIġMA Sayfa No

ÇalıĢılan Saat

14-15

9 saat

PID Kontrol Devresinin Yapısı İncelendi

16-17

9 saat

ÇARġAMBA

Hassas Dozaj Terazisi‟ nin Ayarları ve Montajı Yapıldı

18-19

9 saat

PERġEMBE

Minyatür Selenoid Valflerin Çalışma Yapısı

20

9 saat

USB Extender Cihazının Bağlantılarının Yapılması

21

9 saat

YAPILAN ĠġLER

GÜN

Dalga Güdümlü Radar Seviye Ölçüm Sensörünün Testi

PAZARTESĠ

SALI

CUMA


Ġmzası:

:

10/09/ 2012 TARĠHĠNDEN

14/09/2012 TARĠHĠNE KADAR BĠR HAFTALIK ÇALIġMA

Sayfa No

ÇalıĢılan Saat

BÜT Sınavı

-

-

SALI

Endüstriyel Bilgisayar Kasalarının Montajı

22

9 saat

ÇARġAMBA

Basınç Transmitterlerinin Çalışma Prensibi

23

9 saat

PERġEMBE

Refraktometrenin Yapısı ve Kullanımı

24

9 saat

SIMOREG Cihazının Yapısının İncelenmesi

25

9 saat

YAPILAN ĠġLER

GÜN

PAZARTESĠ

CUMA


:

Ġmzası:

17/09/ 2012 TARĠHĠNDEN

YAPILAN ĠġLER

Sayfa No

ÇalıĢılan Saat

PLC‟lerin Kullanım Alanları ve Montajının Yapılması

26-2728-29

9 saat

GÜN

PAZARTESĠ


SALI


26-2728-29

9 saat

ÇARġAMBA


26-2728-29

9 saat

PERġEMBE


26-2728-29

9 saat

-

-

-

CUMA


Ġmzası:

:

-/- / 2012 TARĠHĠNDEN

-/-/ 2012 TARĠHĠNE KADAR BĠR HAFTALIK ÇALIġMA

YAPILAN ĠġLER

GÜN

Sayfa No

ÇalıĢılan Saat

PAZARTESĠ

-

-

-

SALI

-

-

-

ÇARġAMBA

-

-

-

PERġEMBE

-

-

-

CUMA

-

-

-


:

Ġmzası:

KISIM

: Montaj Atölyesi

YAPILAN Ġġ :

EMAF Tanıtımı ve Reaktif Gücün Anlatılması

SAYFA NO : 5 TARĠH

: 22.08.2012

EMAF; öncelikle Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.‟ nin genel olarakta ülkemizin giderek artan ölçü ve denetim aygıtlarına olan ihtiyaçlarını ülkemizin kendi kaynaklarını kullanarak karşılanmasını, mevcut sistem ve aygıtların geliştirilmesini, bakım ve onarımlarını sağlamak amacıyla kurulmuştur. Fabrika çeşitli aşamalardan geçerek kurulmuş. İlk olarak Şeker Enstitüsü bünyesinde bulunan Elektromekanik şubesi, Elektrik Makineleri Ölçü ve Kumanda Aletleri Atölyesi şekline dönüştürülmüş. Bu atölye daha sonra Elektromekanik Fabrikası şekliyle oluşturulmuş ve 12.01.1979 tarihinde fabrika kısaca EMAF olarak belirtilen Elektromekanik Aygıtlar Fabrikası olarak faaliyete geçmiştir. EMAF‟ta yapılan faaliyetler: -Laboratuvar ölçü ve test aygıtlarının üretimi -Süreç denetim aygıtlarının üretimi -Elektrik makinelerinin bakım ve onarımı -Elektromekanik aygıtlar üretimi -Bilgisayar destekli fabrika ve tesis otomasyon işleri -Montaj ve devreye alma çalışmaları -Eğitim çalışmaları vb. EMAF‟ta üretilen ürünler; know-how, lisans ve patent karşılığı olmaksızın tamamen özgün olarak tasarlanıp üretilmektedir. Bütün çalışmalar; planlama, projelendirme, imalat, montaj, devreye alma ve satış sonrası hizmet konularını kapsamaktadır. EMAF, Türk Şeker Sanayisini otomasyon ve süreç denetim konusunda güçlendirerek hedef ülkeler seviyesine çıkarmaktır.

KONTROL SONUCU :

KISIM

: Montaj Atölyesi

YAPILAN Ġġ : EMAF Tanıtımı ve Reaktif Gücün Anlatılması

SAYFA NO : 6 TARĠH

: 22.08.2012

Fabrika tanıtımdan sonra reaktif güç kavramı anlatıldı. Tüketicilerin şebekeden çektikleri alternatif akım biri aktif akım ve diğeri reaktif olmak üzere iki bileşenden oluşur. Aktif akımın meydana getirdiği güç tüketici tarafından faydalı hale getirilir. Bu güç motorlarda mekanik güce, aydınlatma tüketicilerinde aydınlatma gücüne dönüştürülebilir. Reaktif akımın meydana getirdiği reaktif güç ise faydalı güce çevrilemez. Reaktif güç sadece alternatif akımda ortaya çıkar ve elektrik tesislerinde istenmeyen sonuçlar doğurur. Bobinleri, transformatörleri gereksiz yere yükler ve ek ısı kayıplarına yol açar. Ancak elektro dinamik prensibe göre çalışan transformatörler, bobin motor gibi bütün işletme araçlarının normal çalışması için gerekli olan manyetik alan, reaktif akım tarafından meydana getirilir. Elektromekanik prensibe göre çalışan bütün makine ve cihazların manyetik alan oluşturabilmesi için şebekeden çektikleri mıknatıslanma akımına reaktif akım, bu akımın çektiği güce ise reaktif güç denir. Bu cihazların mıknatıslanma etkisiyle faz akımını ileri veya geri kaydırmasından dolayı, şebeke üzerinde yaratmış oldukları kapasitif gücü dengeleme ve faz akımını olması gereken konuma geri çekme işinede kompanzasyon denir.

KONTROL SONUCU:

KISIM

: Montaj Atölyesi

SAYFA NO : 7

YAPILAN Ġġ : Kontaktörler ve Termik Rölelerin Yapısı İncelendi

ġekil 1:Termik Röle

TARĠH

: 23.08.2012

ġekil 2:Kontaktör

Stajın ikinci gününde kontaktörler ve termik röleler anlatıldı. Öncelikli olarak kontaktör ve niye kullanıldığı anlatıldı. Bobinine elektrik verildiğinde kapalı kontakları açan ve açık kontakları kapatan ve kumanda paneli üzerinden uzaktan kontrol edilebilen yapılara kontaktör denir. Kontaktörler demir nüve, bobin, palet ve kontaklardan oluşur. Şekil 2‟de bir kontaktörün içerisi açılarak bu parçaları tanıdık. Kontaktörler, demir nüvenin üzerine sarılan bobine gerilim uygulandığında nüve elektromıknatıs özelliği gösterir ve paleti çeker. Palet üzerinde bulunan hareketli kontaklar sabit kontaklar ile birleşir veya ayrılır. Bu durumda açık olan kontaklar kapanır, kapalı olan kontaklar ise kapanır. Kontaktörler başta elektrik motorları olmak üzere elektrik tesislerinin uzaktan kontrolü için kullanılırlar. Kontaktörler termik röleler ile kullanıldığı zaman ise cihazları ve tesisleri aşırı yük akımlarına karşı korur. Motor sargılarını aşırı ısıdan korumak için PTC tipi termistörler kullanılır. Motor aşırı ısındığından rölede kullanılan PTC‟nin sıcaklık değerine ulaşıldığında röle bırakır. Bu şekilde motora giden güç kesilir ve motorun aşırı ısınması engellenmiş olur. PTC‟nin sıcaklık değerinin altına düşüldüğünde motor tekrar çalışır. Kumanda devresini istenen süre sonunda çalıştıran veya durduran zaman röleleride mevcuttur.

KONTROL SONUCU :

KISIM

: Montaj Atölyesi

YAPILAN Ġġ : Otomatik Sigortaların Yapısı İncelendi

SAYFA NO : 8 TARĠH

: 24.08.2012

Otomatik sigortalar konusunda üçüncü günde temel bilgiler verildi. Otomatik sigortalar bağlı bulundukları elektrik devrelerini aşırı akım ve kısa devrelere karşı korur. Devre sigorta üzerinden kolayca açılıp kapatılabilir. Bir arıza oluşması durumunda devreyi açan sigorta, kolun yukarı kaldırılması ile tekrar devreye alınabilir. Uygulamada kullanılan otomatik sigortalar “G” ve “L” tipi olmak üzere iki tipte üretilir. L tipi sigortalar aydınlatma ve priz tesislerinde, G tipi sigortalar ise motor koruma devrelerinde kullanılır. Uygulamada kullanılan otomatik sigortalar 6, 10, 16, 20, 25, 35, 40, 45, 50 amperlik değerlerde üretilmektedir. Üç fazlı sistemlerde kullanılan otomatik sigortaların kolları birbirine akuple edilir. Bu sayede fazın birisinin bağlı olduğu sigorta attığında üç fazın akımıda kesilir. L tipi sigortaların aydınlatma ve priz devrelerinde kullanıldığını söylemiştik. Bu sigortalar aşırı akım karşısında hemen atarlar. G tipi sigortalar motor koruma devrelerinde kullanılır. G tipi sigortalar gecikmeli olarak devreyi açarlar. Motor devrelerinde G tipi sigortalarının seçilme nedeni ise, motorlar ilk kalkış anında normal akımlarının birkaç katı aşırı akım çekerek çalışmaya başladıklarından dolayı gecikmeli olarak çalışan G tipi sigortalar kullanılır. Kurulacak olan bu sistemlerde kullanılan kontaktör, röle ve sigorta gibi elemanların devrenin özelliklerine göre, bu elemanların karakteristik özelliklerine göz önüne alınarak uygun elemanların seçilmesi devrenin sağlıklı çalışması açısından oldukça önemlidir. Bu sebepten dolayı eleman seçerken katalog bilgilerinden faydalanmalıyız.

KONTROL SONUCU :

KISIM

: Montaj Atölyesi

YAPILAN Ġġ : Asenkron Motorların Yapısının İncelenmesi

SAYFA NO : 9 TARĠH

: 27.08.2012

Asenkron Motorlar Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinalara motor denir. Asenkron motorların endüstride çok fazla kullanım alanı vardır. Doğru akım motorlarına göre üstünlükleri: -Daha uczudur. -Bakıma az ihtiyaç gösterirler. -Doğru akım motorlarında olan fırça ve kolektör olmadığından kıvılcım oluşturmazlar. Ancak asenkron motorların devir sayıları doğru akım motorlarında olduğu gibi ayarlanamaz. Asenkron Motorların Yapısı Stator: Asenkron motorların duran kısmına denir. 0,4-0,8 mm kalınlığında silisyumlu saçlar özel kalıplarla preste basılır. Bu saçlar transformatör saçları gibi üst üste dizilerek stator nüves, elde edilir. Bu nüve statorun gövdesine sıkıca yerleştirilir. Aralarında 120o faz farkı olan sargılar nüvedeki oyuklara yerleştirilir. Gövdeye motor kapakları takılır. Motor kapaklarının ortlarındaki bilya yatakları statorun içinde dönen rotora yataklık eder. Rotor:Asenkron motorların dönen kısmına denir ve ikiye ayrılır. Sincap kafesli (Kısa Devreli) rotor ve bilezik (sargılı) rotor.

KONTROL SONUCU :

KISIM

: Montaj Atölyesi

SAYFA NO : 10

YAPILAN Ġġ : Asenkron Motorların Yapısının İncelenmesi

TARĠH

: 27.08.2012

Stator ve rotor Asenkron motorlarda kayıplar üç kısımda toplanır: -Demir kayıpları -Bakır kayıpları -Rüzgar ve sürtünme kayıpları Çok fazlı motorlarda rastlanılan arızalar ise: -Motorun hiç hareket etmemesi –Motorun tam olarak hareket etmemesi –Motorun yavaş dönmesi –Motorun çalışırken ısınması –Motoru koruyan sigortanın yanması –Yatak bozukluğu Motorun yükünün fazla olması –Faz kopukluğu – Bobin veya gruplarda kısa devre –Rotorun çubuklarında gevşeklik –Yanlış iç bağlantılar –Yatak sarması –Kontrol aygıtlarındaki arızalar – Gövdeye kaçak –Fazların yanlış bağlanması –Paralel bağlamada kopukluk

KONTROL SONUCU :

KISIM

: Montaj Atölyesi

YAPILAN Ġġ : Güç ve Kumanda Devre Şemalarının Yapısı

SAYFA NO : 11 TARĠH

: 28.08.2012

Otomatik kumanda devreleri, kumanda devresi ve güç devresi olmak üzere iki kısımdan meydana gelir. Herhangi bir motorun otomatik kumanda kontrol şemasının çizilmesi istenildiğinde hem kumanda devresi, hemde güç devresi çizilir. Yalnızca kumanda veya yalnızca güç devresi bir anlam ifade etmez. Otomatik kumanda devreleri kontaktörler, röleler, sinyal lambaları ve koruma röleleri gibi kumanda elemanlarının bulunduğu devredir. Geçen akım, kumanda elemanlarının çektiği küçük değerdeki akım olduğundan devrenin kurulmasında kullanılan buton ve kontaklar da genellikle küçük akımlara dayanacak şekilde seçilir. Devrelerin kurulmasında ve kurulu bir devrenin incelenmesinde akım takibi çok önemlidir. Yeni çizilen bir kumanda devresinin çizilmesine enerjinin uygulandığı yerden başlanır. Enerji girişi, sigorta, koruma elemanının normalde kapalı kontağı, stop butonu, kontaktör bobini ve nötr hattı şeklinde devrenin ilk kademesi çizilir. İlk kademenin ardından devrenin özelliğine bağlı olarak alt kademelere geçilerek kontrol ve güç şemalarının çizimi tamamlanır.

KONTROL SONUCU :

KISIM

: Montaj Atölyesi

YAPILAN Ġġ : Su Yumuşatma Panosu Montajı ve Test Edilmesi


: 29.08.2012

Su yumuşatma panosu suyun içindeki mineral, demir v.b. maddeleri süzmek amacıyla kullanılır. Filtreler yardımıyla suyun içindeki yabancı maddeler süzülür. Birden çok filtre kullanılmasının nedeni; her bir maddenin büyüklüğü farklı olduğu için her büyüklükteki yabancı maddelerin süzülebilmesi için o büyüklükteki yabancı maddeleri süzen filtreler lazımdır. Mavi tüpün içinde reçine maddesi vardır, filtrelerden geçen su mavi tüpe gelerek burada reçine yardımıyla tamamiyle yumuşatılarak saf suya en yakın kıvama gelir. Panoda iki adet motor kullanılmıştır, birinci motor suyu filtre haznelerine basınçlı bir şekilde pompalar. Suyun filtrelerde temizlenebilmesi için filtrelerden basınçlı bir şekilde geçmesi lazımdır, aksi taktirde suyun içindeki yabancı maddeler süzülemez. Eğer su yumuşatma panosu kullanılmasaydı suyun dolaştığı metal aksamlarda bir kireçlenme meydana gelirdi buda cihazların sık sık arızalanmasına neden olurdu. Çamaşır makinelerinde rezistansların sık sık arızlanmasının nedenide budur, çamaşır makinesine musluktan giren su saf su değildir buda rezistanslarda kireçlenmeye sebebiyet vererek arızaya neden olur. İleriki staj çalışmalarımda daha detaylı anlatacağım üzere dozaj ayarlama terazisinde 1000/3 oranında saf suyun içine aliminyum sülfat atılmaktadır. Eğer saflaştırılmasaydı o 1000/3 oranın içinde diğer yabancı maddelerde bulunurdu. Panolarda yer sigortaların, kontaktörlerin, termik ve zaman rölelerin montajı kumanda şemasından faydalanılarak yapıldı. Bunun ardından kontrol paneli montajı ve bağlantıları gerçekleştirildi. Asenkron motorların baglantıları yapıldı. Ekrandan suyun saflığını iletkenlik özelliğiyle takip edebildiğimiz, Thermo Scientific Alpha COND 500 cihazının montajı yapıldı. Bu cihaz 24 VDC ile çalışmaktadır. Bu sebebten dolayı gerekli olan güç kaynağımızında montajı yapıldı.

KONTROL SONUCU :

KISIM

: Montaj Atölyesi

YAPILAN Ġġ : Su Yumuşatma Panosu Montajı ve Test Edilmesi


: 31.08.2012

Alpha COND 500 çeşitli iletkenlik ve sıcaklık aralıkları boyunca aynı anda açık ve kesintisiz iletkenlik ölçümlerini ekrana gönderir. Bu ekran sayesinde de suyun ulaştığı saflık düzeyi takip edilir. Gerekli montajların tamamlanmasının ardından sistemin kontrol edilmesine sıra geldi. Öncelikli olarak şebekeden gelen elektriği kontrol eden sigortalar kontrol edildi. Bazı panolarda sigortaların bazılarında nötr bağlantının yapılmadığı görüldü. Daha sonra kontaktörlerin çalışması test edildi. Çalışan kontaktörlerin daha sonra termik röleleri test edildi. Termik rölenin kontakları açık hale getirilerek zaman rölelerinin çalışması test edildi. Uyarı gönderme aralıkları ayarlandı. Ardından motorların dönme yönleri test edildi. Motora giden uçların ters bağlanması sonucu motorlar ters yönde dönebiliyordu. Bunun görüldüğü sistemlerde düzeltmeler yapıldı. 24 VDC güç kaynağımızdan çıkan gerilim test edildi ve bunun ile birlikte ekranımız çalışıp çalışmadığı test edildi. Basınçölçerlerin test edilmesi ve sonucunda bunları kontrol eden kontaktörler de test edildi. Yapılan testler sonucunda hata bulunmayan ve bütün malzemeleri tam olan panolar ihtiyaç duyulan hallerde şeker fabrikalarına gönderilmek üzere hazır hale getirilmiş oldu.

KONTROL SONUCU :

KISIM

: Ölçü-Kontrol Atölyesi

YAPILAN Ġġ : Dalga Güdümlü Radar Seviye Ölçüm Sensörünün Testi


: 03.09.2012

Test edilen ölçüm cihazı K-TEK MT500 Dalga Güdümlü Radar Seviye Ölçüm Sensörü. Bu cihaz içerisinde yaklaşık 250 °C su-buhar karşımı bulunan DOM adı verilen kazanlarda su seviyesinin ölçümünü yapmaya yaramaktadır. DOM adı verilen kazan davulunun görünümü yukarıdaki resimdeki gibidir. Bu cihazın testleri üzere iki su giriş hattından bağlantıları yapılarak seviye testi gerçekleştirildi. Cihazının üzerinde iki adet gösterge üzerindeki seviye bilgileri birbiriyle karşılaştırılarak doğru ölçüm bulunur. İstenirse kazan seviyesi cihazın üzerindeki analog göstergeden de izlenebilir. Seviyenin değerine göre transmitter bir akım üretir. Seviye sıfırı gösterdiğinde 4mA çıkış verirken seviye 50cm„yi gösterirken 20mA çıkış vermektedir. Bu akım çıkışlarını PLC değerlendirerek, buhar kazanı otomasyonu üzerinde gerekli işlemleri yapar. Seviye ölçüm sensörü bir endüstriyel kazan olan DOM„un içindeki suyun seviyesini ölçer. DOM„dan buhar çekildiği zaman su seviyesinde çok ani bir değişim meydana gelmektedir. Çünkü 250°C de bulunan su-buhar karışımından buhar çekilirse kazandaki su çok hızlı bir şekilde buhar haline geçmektedir. Kazan içerisindeki su miktarının sürekli gözlenip takip edilmesi gerekir. Kazandaki su seviyesinin ölçümü kazan güvenliği ve verimliliği için önemli bir konudur. İşte bundan dolayı Radar Seviye Ölçüm cihazları kullanılarak sürekli kazan içindeki su seviyesinin takip edilip gerektiği zamanda kazana su takviyesi yapılması gerekir.

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : Dalga Güdümlü Radar Seviye Ölçüm Sensörünün Testi


: 03.09.2012

Mikrodalga Güdümlü Radar Seviye Ölçüm Sensörü„nde seviye ölçümü, bir radar anten sisteminden kazan içerisine düşük enerjili mikrodalga darbeleri gönderilerek yapılmaktadır. Bu gönderilen mikrodalga darbeleri C ve K frekans bantlarında bulunmaktadır. Mikrodalga darbeleri kazan içerisine batırılmış bir probdan sıvıya gönderilir. Anten tarafından üretilen sinyal ile ortam tarafından yansıyan sinyal arasında bir zaman farkı meydana gelmektedir, oluşan zaman farkı transmitter (sensör) „de seviye bilgisine dönüştürülmektedir. Bir üstteki resimde de görüldüğü üzere yüksek frekanslı mikrodalganın içinde ilerlediği ortamın dielektrik sabitinin değişmesi mikrodalga darbelerinin alıcıya doğru geri yansımasına neden olur. Mikrodalgalar ortam sıcaklığından ve basıncından etkilenmez. Radar sensörleri çok zorlu şartlarda kullanım için uygundur. 160bar basınç ve -40°C „dan +400°C „ye kadar radar seviye ölçümü için herhangi bir sorun teşkil etmez. Buda Mikrodalga Güdümlü Radar Seviye Ölçüm cihazlarının endüstriyel alanlarda yüksek sıcaklık ve basıncın etkin olduğu alanlarda kullanımını kaçınılmaz yapmıştır. Avantajları:  Temassız Ölçüm.  Milimetre bazında yüksek doğruluk.  Ürün özelliklerinden etkilenmez. Uygulamalar: 1. Sıvılarda seviye ölçümü 2. Agresif ürünler için uygun 3. Vakumlu, yüksek basınçlı ve sıcak ortamdaki uygulamalar için uygun

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : PID Kontrol Devresinin Yapısı İncelendi


: 04.09.2012

PID kontrol endüstride çokça kullanılan bir geri beslemeli kontrol yöntemidir. Çevre elemanlardan gelen (sensörlerden) elektriksel bilgiyi belirlenmiş bir referans bilgisiyle karşılaştırıp aradaki farkı kazanç kadar kuvvetlendirip çıkışa veren bir kontrol elemanıdır. PID „in açılımı “proportional integral derivative” demektir, Türkçe karşılığı olarak “orantısal integral türev” anlamına gelmektedir. Yukarıdaki resimde bulunan PID devresi artık yeni olan şeker fabrikalarında kullanılmamaktadır. Eski şeker fabrikalarında kullanılmaktadır. Yeni şeker fabrikalarında bu PID devresi yerine PLC aynı işlevi yerine getirmektedir. PID denklem ve kontrol dizisi PLC içine kodlanmaktadır. Yani PID devresinin işlevini PLC içindeki program yerine getirmektedir. EMAF‟ta incelediğimiz bu PID devresinde 7 adet farklı görevlere sahip kart bulunmaktadır. Bu kartlar sırasıyla şu şekildedir :       

Barled Grupları Kartı Display Kartı Gerilim-Akım Çevirici Kartı Sıçramasız Geçiş ve Çıkış Sınırlayıcı Kartı İntegral Kartı Fark Alıcı ve Kazanç Ayarlayıcı Kartı Akım-Gerilim Çevirici Kartı

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : PID Kontrol Devresinin Yapısı İncelendi


: 04.09.2012

PID„lerin şeker fabrikasında kullanım alanlarından bir tanesine örnek göstermek gerekirse, şerbet kazanlarının doluluk seviyesinin kontrolü PID ile yapılmaktadır. Cihaz üzerindeki X-W anahtarı konum değiştirilerek X ya da W parametresinin yüzdelik değerlerini 7 segment displayda görebiliriz. X Parametresi : Çevre elemanlardan (sensörlerden) gelen akım bilgisi X seviye displayında görüntülenmektedir. Örneğin basınç transmitterleri kazandaki şerbetin basınç bilgisini akım bilgisine dönüştürür. Bu akım bilgisi PID kontrol cihazının üzerindeki 4. Ve 5. Uçlarından PID cihazına girişi yapılır. W Parametresi : İstenen akım değeri PID cihazının üzerindeki potlar yardımıyla ayarlanır. Manuel olarak ayarlanmaktadır. Ardından PID devresi integral, türev işlemleri uygulayarak X ve W parametresi arasındaki fark ne kadarsa Y parametresinin çıkışını orantısal olarak ayarlamaktadır. 4-20mA arasında bir ayarlama yapılır. Örneğin W parametresi potlardan 12mA olarak ayarlanırsa, X parametresiyle gelen bilgiside 8mA ise kazandaki şerbet yüzdesi %25 civarındadır. Bizim referans değerimiz 12mA olduğu için gelen 8mA akım bilgisi PID aygıtında 4mA lik fark kadar kuvvetlendirilerek istenen 12mA akım değeri elde edilir, bu elde edilen sonuç Y parametresinde saklanır. Böylece 8mA „de %25 açık olan ventil 12mA „de %50 açık konuma getirilmiş olunur. Y Parametresi : Çıkışa gönderilen bilginin değerini gösterir. İstenirse yukarıdaki resimde gözüken anahtar konumu otomatikten manuele getirilerek çıkışa belirlenen miktarda sabit bit akım gönderilmesini sağlar. KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : Hassas Dozaj Terazisi„ nin Ayarları ve Montajı Yapıldı


: 05.09.2012

Bu cihaz EMAF yapımı bir cihazdır. Dozaj terazisi şurubun içine atılması gereken alüminyum sülfatın dozajını ayarlar. Suyun içinde alüminyum sülfat 1000„de 3 oranında bulunmaktadır. Alüminyüm sülfatın eklendiği saf su daha öce montajı yapılan su yumuşatma panoları ile üretilmektedir. Pancarlar fabrikaya geldiğinde kalitesine göre sınıflandırılmaktadırlar. Şeker oranı yüksek olan pancarlar için çiftciye daha fazla para ödenir. Gelen pancar kamyonundan 5-6 tane rastgele pancar alınarak test edilmek üzere kıyıcıya gönderilir. Kıyıcıdan 26 gr. pancar örneği alınır ve hassas dozaj terazisiyle ölçülen alüminyum sülfat karışımı ile karıştırılır. Alüminyum sülfat ile karşılaştırılan 26 gr. kıyılmış pancar örneğinde pancarlar şekerinin bir kısmını salar. İşte bu şeker miktarı pancarın kalitesini belirler. Yukarıdaki resimde görüldüğü üzere terazi devresinde iki adet trafo kullanılmıştır. 110voltluk alt kısımda yer alan trafo ekranı, selenoid valfleri beslemektedir. Küçük olan trafo ise RS232 kontrol kartını beslemektedir. Dokunmatik ekranda valfleri aç tuşuna bastığımız zaman dokunmatik ekran RS232 bağlantısı ile RS232 kontrol kartına bilgi göndermektedir, bu gelen bilgi dijital bilgi +/-12volt seviyesindedir. +/-12 volt düzeyindeki dijital bilgi MAX232 entegresi ile +5 ve 0 volt dijital 1,0 bilgisine dönüştürülür. Bu dijital bilgiyle transistör yardımıyla 12voltluk röle kontrol edilmektedir. Rölenin anahtarlarının açılıp, kapanmasıyla selenoid valflerin açık-kapalı durumu kontrol edilir.Bu çalışmamızda dokunmatik ekrana C dilinde yazılmış olan bir yazılım atıldı. Cihaz „ın RS232 kablosu bağlantısı ile bilgisayara bağlantısı yapıldı. İlk yaptığımız bağlantıda bilgisayar hata veriyordu, cihazla başarılı bir bağlantı gerçeleştiremiyordu. Çünkü bilgisayara 192.168.1.10 IP adresi verilmişti, cihazında ip adresi 192.168.1.10 olduğu için IP adreslerinde bir çakışma meydana geliyordu. Bilgisayarın IP adresi 192.168.1.11 yapılarak bu sorunun üstesinden gelindi.

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : Hassas Dozaj Terazisi‟ nin Ayarları ve Montajı Yapıldı


: 05.09.2012

Terazi „yi ilk bağladığımızda dokunmatik ekranla haberleşemiyordu. Çünkü bir gönderilenbit sayısı anlamına gelen baud rate değerleri farklıydı. Dokunmatik ekran 2400 hızında haberleşme yapmaya çalışırken terazi 9600 baud rate hızında haberleşme çalışıyordu. Bundan dolayı cihazlar birbiriyle bağlantı kuramıyordu. Terazinin baud rate yapıldığında dokunmatik ekranla terazi başarılı bir şekilde bağlantı kurabildi.

KONTROL SONUCU :

saniyede baud rate yapmaya hızı 2400

KISIM


YAPILAN Ġġ : Minyatür Selenoid Valflerin Çalışma Yapısı


: 06.09.2012

Minyatür Selenoid Valfleri 4-20mA arasında akımla çalışmaktadır. Neden 0-20mA değilde 420mA arasında çalışır. Çünkü 4mA yerine 0mA kullanıldığında eğer hat koparsa gelen 0mA akım bilgisinin hat kopukluğundan mı yoksa sensörlerden gönderilen minumum değermi olduğu belli olmaz. Selenoid vafler yardımıyla pnömatik sistemlerin kontrolu elektriksel olarak yapılabilmektedir. 4mA valflere kapatma emri vererek kompresörden gelen havanın valflerden geçmesi engellenir. 20mA akım bilgisi verildiğinde de valflere açılma emri vererek valflerden basınçlı havanın geçişine izin verilir. Minyatür selenoid valfler tıpki rölelere benzer bir şekilde çalışmaktadır. Valf „in içindeki manyetik alanın etkisiyle yukarı doğru çekilir. Böylece akışkan hava valfin içindeki açılmış kanaldan ilerleyerek pnömatik olarak ventili kontrol etmektedir.

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : USB Extender Cihazının Bağlantılarının Yapılması


: 07.09.2012

Masaüstü bilgisayar kasaları sanayide açık ve tozlu ortamlarda çalışmaktadır. Bu durumda problemler çıkarmaktadır. Masaüstü bilgisayar kasaları klimalı ve tozsuz temiz bir ortama taşınarak stabil bir ortamda çalışmaları sağlanır. Bilgisayar kasasına bağlı olan klavye,mouse ve monitör kabloları “USB KVM EXTENDER” denilen bir cihazla operatör ile bilgisayar kasası arasındaki kablo bağlantılarını sağlar. KVM Extender local ve remote ünitelerinden oluşmaktadır. Kasa ve operatör arasındaki mesafenin önemi yoktur. Local ve remote üniteleri CAT-5 kablosuyla birbirine bağlanmaktadır. Local ünite bilgisayar kasasının yanına remote üniteside monitörün yanına bağlanmaktadır. RS232 bağlantısı gürültüden çok etkilenir. Mesela bir motorun çalışmasıyla oluşan manyetik alanın etkisinden RS232 bağlantısı çok etkilenmektedir, bilgi kaybı oluşabilmektedir. Ama CAT-5 kablosuyla daha uzak mesafelere daha az kayıpla bilgi taşınabilmektedir.

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : Endüstriyel Bilgisayar Kasalarının Montajı


: 11.09.2012

Endüstriyel bilgisayar kasaları normal ortam koşullarının etkin olmadığı durumlarda kullanılır. Basınçlı, titreşimli ve tozlu ortamlarda çevre koşullardan etkilenmemesi için tasarlanmışlardır. Delikli bölümlerinde bulunan filtreler tozları yardımıyla dışarıdan gelen tozların içeriye girmesi engellenir, böylece giren tozlar yüzünden kasanın aşırı ısınması engellenir, nem-toz birleşmesinden oluşabilecek kısa devre hatalarının önüne geçilmiş olunur. Masaüstü bilgisayar parçaları alınarak endüstriyel alanlar için özel üretilmiş bilgisayar kasaların montajı yapıldı. EMAF „da montajını yaptığımız bu kasalar yatay kasa olarak imal edildi. Bu kasalar için özel olarak hazırlanmış klimalı metal dolaplara montajı yapıldı.

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : Basınç Transmitterlerinin Çalışma Prensibi

SAYFA NO: 23 TARĠH

: 12.09.2012

Basınç transmitteri basınça duyarlı aletler kullanılarak elde edilen düşük seviyedeki elektriksel sinyali PLC „nin anlayabileceği seviyedeki elektriksel sinyale çeviren cihazlardır. Bu alet sayesinde sıvı ve gazların basıncı ölçülebilmektedir. Test işlemlerimizde APC-2000 ALW model basınç transmitteri kullanıldı. Alet içinde basınca duyarlı Piezorezistif silikon sensörü bulunmaktadır.Piezorezistif basıç duyargaları MEMS (MikroElektroMekanik Sistemler) teknolojisinin ilk ürünleridir. Bu ürünler, biyomedikal uygulamalarda, otomobil endüstrisinde ve beyaz esya sektöründe genis uygulama alanlarina sahiptirler. Bir piezorezistif basınç duyargasında, basınca duyarlı bölge, bir silikon taban üzerinde olusturulmus olan ve uygulanan basınçla eğilebilen bir diyaframdir. Bu eğilme sonunda silikonun kristal yapısında bir bozulma olur ve bu bozulma da silikonun enerji band yapısınnda degişmelere sebep olur. Dolayısıyla, diyafram üzerine yerlestirilen piezodirençlerin özdirençlerinde değişmeler olusur. Bu değişmeler, dirençlerin diyaframın kenarlarına göre konumlarına göre (diyafram kenarına dik ya da paralel olmalarına göre) artma ya da azalma şeklinde olabilir. Piezorezistif sensör sayesinde tankın içindeki sıvı mbar cinsinden hesaplandıktan sonra sensör ile birlikte mbar-mA çevrimi yapılır. Transmitter „in kullanılacağı yere göre mbar değerlerini ayarlayarak tankın içerisindeki sıvı seviyesini sabit tutma, indirme, yükseltme gibi işlemler yapılabilir. Basınç transmitterinin ayarı PI kalibratörler ile yapıldı. Bu kalibratör piezoresistant silikon sensörünün duyarlılığını değiştirerek bar basınçlarının en yüksek ve en düşük seviyeleri belirlenir.Mesela 3m su bulunan bir tankın en yüksek sıvı basınç seviyesi 200mbar„a çekilirken en düşük seviyesi 0mbar„a çekilmektedir. Buna göre 4-20mA arasında bir akım üretir, eğer basınç transmitteri 12mA değerini gösterirse tankın doluluk seviyesi %50 „dir. Yani 1.5metre su bulunuyor demektir.

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : Refraktometrenin Yapısı ve Kullanımı


: 13.09.2012

Refraktometre cihazı her ortamın kırılma indisinin farklı olması prensibini kullanarak konsantrasyon ve madde miktarı gibi tayinleri yapmaya yarayan bir yöntemdir. Işımanın 90º‟lik bir açı ile kırılmasını sağlayan geliş açısına kritik açı denir.

Refraktometre cihazının içerisinde prizmalar kullanılır. Gönderdiğimiz ışın örnekten geçip prizmaya değişik açılarla gelir. Eğer geldiği açılar kritik açıdan küçükse, aydınlık bölge oluşur. Kritik açıdan büyük açılarla gelmişse, karanlık bölge oluşur. Karanlık ve aydınlık bölgenin sınırı kritik açıya karşılık gelir. (Yukarıdaki Şekile Bakabilirsiniz) EMAF„taki uygulamamızda refraktometre bir şurubun içindeki kuru madde miktarını ölçmektedir. Kıvam ölçümünü optik olarak yapmaktadır. Kıvam uygun olduğunda PLC„ye sinyal göndererek sıcaklığı kesiyor. Böylece pişirimi kapatıyor. Şurubun içindeki kristallerin büyüklüğünü ölçmek için 580nm dalga boyunda ışık göndererek şekerin kıvamını ölçmektedir. Işığı led ışık kaynağıyla göndererek ölçer. Refraktometreye ek olarak brixmetrede kullanılmaktadır. Brixmetre şurubun içindeki yoğunluğu ölçmektedir. Refraktometre 4-20mA çıkış vermektedir.

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : SIMOREG Cihazının Yapısının İncelenmesi


: 14.09.2012

Simens üretimi olan SIMOREG cihazı DC motorların kontrolu amacıyla kullanılmaktadır. Bu cihaz sinüs sinyali içinde PWM sinyali oluşturarak motorun hız kontrolünü yapmaktadır. PWM (Pulse Width Modulation), üretilen darbelerin genişliklerini kontrol ederek istenen anolog değerin elde edilmesidir. PWM dalgalarının frekansları yüksek olmalıdır. PWM tekniğinin uygulamaları giderek artmakta ve çok farklı alanlarda kullanılmaktadır. Yukarıdaki sağdaki resimde görüldüğü üzere 6 tane tristör kullanılmıştır. İçinde 1 adet senkron trafo ve besleme kartı bulunmaktadır. Potansiyometre ile dc motorun hız denetimi yapılabilmektedir. 80V-480A„e kadar denetleyebilmektedir.

KONTROL SONUCU :

KISIM


YAPILAN Ġġ : PLC‟lerin Kullanım Alanları ve Montajının Yapılması


: 17.09.2012

PLC “Programmable Logic Controller” İngilizce kelimelerinin baş harflerinin “PLC” kısaltılmasıdır. Algılayıcılardan aldığı bilgiyi kendine verilen programa göre işleyen ve iş elemanlarına aktaran mikroişlemci tabanlı bir cihazdır. PLC„lerin boyutları 1980„li yıllardan beri sürekli küçülmektedir. Ama aynı zamanda yetenekleri de her geçen gün sürekli artmaktadır. İnsan hatalarını engellemek için tasarlanmışlardır. Üretimden kaynaklanan hatalı ürünleri denetlemek için kullanılması kaçılmaz cihazlardır. PLC„ler ilk kullanıldıklarında belirli bir üretim sahasında denetim amacıyla kullanılmıştır. Günümüzde gelişen iletişim teknolojisi ile artık başka yerlerde yapılan PLC süreç denetimleri, farklı yerlerden izlenip denetlenebilmektedir.

KONTROL SONUCU :

KISIM




PLC Temel Olarak Şu Birimlerden Oluşmaktadır : 1- Güç Kaynakları 2- Mikroişlemci 3- Dijital Giriş/Çıkış Birimleri 4- Analog Giriş/Çıkış Birimleri 5- Akıllı Giriş/Çıkış Birimleri 6- Özel Modüller 7- Haberleşme Modülleri 8- Kartların Takıldığı Raflar 9- Bağlantı Modülleri 10- Tamamlayıcı Ekipmanlar PLC „nin Uygulama Alanları :     

Enerji dağıtım kontrolü (Şebekeler, trafik sinyalizasyonu vb.) Üretim otomasyonu (gıda sanayi, kimya sanayi vb.) Asansör kontrolü (ağırlık sensörleri) Motor ve vanaların açık/kapalı konumlarının ve arıza durumlarının kontrolü Motorların belirli zaman aralıklarında yedekleri ile değiştirilerek dinlendirilmesi.

KONTROL SONUCU :

: 18.09.2012

KISIM




: 19.09.2012

PLC „lerin kullanıldığı alanlar temel olarak 4 alanda gruplandırılır : 1- Sıra Denetimi ile İlgili Uygulamalar : Yapılacak işlerin belirli bir sırayla yapılmasını denetler. Örneğin; Asansörlerin hangi katlarda hangi sırayla uğrayacağını denetleme, Bir üretim bandında çalışan makinelerin sırasını belirleme. 2- Hareket Denetimi ile İlgili Uygulamalar : Doğrusal ve döner hareket denetimi sağlar. Örneğin; Metal kesme, metal şekillendirme 3- Süreç Denetimi ile İlgili Uygulamalar : Sıcaklık, Basınç, Nem, Hız, Ağırlık vb. parametrelerin denetlenmesini gerektiren uygulamalarda kullanılabilmektedir. 4- Veri Yönetimi ile İlgili Uygulamalar : Bir işletmede yer alan her türlü süreçte oluşabilecek verilerin toplanması ve süreçlerin gerektiği şekilde yönlendirilmesi gibi uygulamalarda kullanılabilmektedir. Süreç içerisinde yer alan çeşitli makine ve benzeri teçhizat hakkında veri toplanması. Toplanan verilerin; Referans veriler ile karşılaştırılması, incelenmesi, izlenmesi, raporlanması amacıyla başka bir aygıta aktarılması. PLC „nin Otomasyonda Kullanım Avantajları :        



Güvenilirlik: Tehlikelere karşı hemen hemen tüm elemanların korunmuş olduğu elektronik birimlerden oluşmaktadır. Fiziksel Büyüklük: PLC'ler yeteneklerine göre çok küçük ve az yer kaplayan cihazlardır. Bu da her ortamda sorunsuzca kullanılmalarını sağlamaktadır. Maliyet: PLC çözümlerinin gerek ilk yatırım maliyetleri gerekse sağladığı üretim kazançları açısından maliyetleri önemsiz kalmaktadır. Ortam Dayanıklılığı: PLC'ler özellikle endüstriyel ortamlar için tasarlandıklarından bu tip ortamlarda dayanıklılık göstermektedirler. İletişim Kabiliyeti: PLC'ler kendi aralarında, kişisel bilgisayarlarla ve diğer akıllı cihazlarla iletişim sağlayabilmektedirler. Esneklik: PLC programlarında değişiklik kolay ve hızlı bir şekilde yapılabilmektedir. Ayrıca PLC bellekleri arttırılabilir. İşlem Hızı: PLC mantıksal ve aritmetik işlemlerden oluşan bir programı oldukça hızlı bir şekilde işletebilmektedir. Görüntüleme: Bir PLC programı ve ilgili devrenin çalışması direk olarak monitörden izlenebilmektedir. Ayrıca arıza tarama yapılabilmekte ve geçmiş çalışma durumları sonradan izlenebilmektedir. Kontrol Edilebilirlik: PLC kullanılan sistemlerde, tüm otomasyon sistemi tek bir kontrol merkezinden ya da birkaç kontrol merkezinden rahatça kontrol edilebilmektedir.

KONTROL SONUCU :

KISIM




: 20.09.2012

PLC panolarının montajı yapılırken ilk adım olarak sigortaların ve PLC „lerin (giriş/çıkış kartları, haberleşme kartları) montajı yapıldı. Daha sonra tüm PLC „lerin giriş ve çıkışları 315mA „lik cam sigortalarla aşırı akım ve kısa devreye karşı korundu. Proje dosyasında yer alan bilgilere göre röle, gösterge,kumanda panoları ve refraktometrelerin bağlantıları yapıldı.PLC programının programı yüklendi ve testi yapıldı. Yukarıda PLC ‟nin analog ve dijital giriş/çıkış kartları görülmektedir. Yaptığımız bu uygulamada kazan suyu besleme otomasyonun PLC panosunun montajı yapılmıştır. PLC bu uygulamada kazan seviyesini kontrol etmesi ve gerektiği durumlarda kazana ait ventilleri kontrol etmesi istenmektedir. Alçak ve orta gerilim elektrik dağıtım panoları TS 3367 standardına uygun olarak IP54 koruma sınıfında imal edilmektedir. Panoların imalatında fosfat ile temizlenmiş CrS 3237 soğuk çekilmiş saç kullanılmaktadır. Bir kat astar , iki kat fırın boya ile boyanıp her amaca uygun iç kaideler korozyona karşı çinko ile kaplanmaktadır.

KONTROL SONUCU :

EMAF STAJ DOSYASI

Recommend Documents