E DREJTA SENDORE – FINAL EXAM Padia Pauliane – eshte padi mohuese ku kreditori kerkon mohimin e
punes juridike te debitorit te lidhur me personin e trete. Mohimi behet me qellim te mbrohet interesi i kreditorit nga sjellja e pandershme e debitorit. Parashtrimi Parashtrimi behet brenda !iti p"r disponimet me shp"rblim dhe # !jet p"r ato pa shp"rblim. Parashkrimi $ Me parashkrim shuhet e drejta p"r t" k"rkuar p"rmbushje t" dhunshme t" det%rimit. Parashkrimi Parashkrimi lind kur ka kaluar a&ati i parashikuar me ligj brenda t" 'ilit kreditori ka mundur t" k"rkoj" p"rmbushjen e det%rimit. A&ati 'aktohen me norma imperati!e dhe nuk mund t" hiqet( )gjatet( shkurtohet shkurtohet nga pal"t. Fitimi derivativ i te drejtave $ E drejta n*irret nga e drejta e paraardh"sit n"p"rmjet bartjes( Paraardh"si mund t" bart" !et"m ato t" drejta subjekti!e 'i!ile q" i ka( +ituj juridik p"r bartjen e s" drejt"s te ,timi deri!ati! jan" kontrata kontrata dhe testamenti( -"rkohet -"rkohet edhe m"n%ra e ,timit psh. dor")imi i sendit( regjistrimi i paluajtsh. n" librat publik. Fitimi origjinar $ +" drejt"n nuk e n*jerr nga paraardh"si( Fitim origjinar kemi psh. me krijimin e sendit t" ri( me parashkrim ,tues Bartje translative – pasardh"si e ,ton t" drejt"n q" kishte paraardh"si dhe gjitha autori)imet. Bartje konstitutive – krijohet e drejt" e re p"r ,tuesin( nd"rsa bart"si paraprak !a)hdon ta ket" t" drejt"n e !et psh. ser!ituti( pengu/. Ke!erdorimi $ 0do !eprim p"rmes t" 'ilit bart"si i nj" t" drejte !epron me q"llimin e !et"m t" d"mtimit t" tjetrit. "#rojtja $ E drejta e pron"s "sht" e garantuar. Pron"sia intelektuale mbrohet me ligj. Mbrojta b"het me padi n" 1j%kat"n +hemelore( t" Apelit por edhe 1j%kat"n e Lart". Por edhe n" 1j%kat"n E!ropiane p"r t" drejtat e njeriut n" 2tra)burg. Padi sendore – mbrojn" t" drejta subjekti!e absolute. Padi !ersonale – mbrojn" t" drejta subjekti!e relati!e dhe parashtrohen ndaj persona!e q" marrin pjes" n" marr"dh"nien juridiko$'i!ile. juridiko$'i!ile. kunder poseduesit Padia e reinvendikimit$ padia e pronarit joposedues kunder jopronar( duke duke kerkuar kerkuar nga ai dore)imin dore)imin e sendit ne posedim. Padia !u#li$iane – padi per kthimin e sendit te 'ilen e paraqet poseduesi i merparshem kunder poseduesit aktual( per sendin qe nuk ka bare juridike. Padia negatore – padi per mbrojtjen e pronesise( ku poseduesi kerkon mbrojtje ndaj shqetesime!e qe nuk kane te bejne me marjen e sendit. Padia kon%esore – padi te 'ilen e paraqet personi qe ka te drejten e seritutit ndaj 'do personi te trete. Parimi i a#solutitetit – nenkupton se te drejtat sendore !eprojne erga omnes( deturimi i ket%re persona!e ndaj titullarit eshte negati! jane te obliguar te respektojne te drejten sendore( nuk parashkruhen( kane te drejten e kerkeses ne rast te shkeljes se te drejtes absolute( dhe ka te
drejten e ra'ionit qe nenkupton se titullari ka te drejte qe sendin e !et ta ktheje ne 'do kohe dhe kudo qe e gjen. Parimi i numerimit taksativ – ku,)imi i te drejtae sendore( pronesia( ser!ituti( pengu( barra sendore( e drejta e ndertimit. Parimi i !u#li$itetit & nenkupton shpalljen e titullarit qe ka te drejten mbi nje pronesi. 3egjistrimi ne librat publik apo me ushtrimin &aktik mbi sendin. Parimi i s!e$ialitetit – nenkupton se te drejtat sendore konsolidohen mbi sendet indi!idualisht te per'aktuara( pronesia eg)iston !e' e e'' mbi 'do send qe e posedon pronari. Burimet materiale – jane &aktet shoqerore nga e 'ila buron e drejta qe e krijon dhe e imponon te drejten. Burimet %ormale – jane normat( aktet juridike qe mani&estojne &ormalisht &or'en shteterore4 kushtetuta( kon!entat nderkombtare( ligji etj. Posedimi $ Pushteti &aktik mbi sendin( por jo edhe pushteti juridik mbi t". Mbajt"si i sendit t" gjetur( t" !jedhur apo t" bler" nga jopronari nuk "sht" pronar megjith"se sillet si pronar. Pronari i !"rtet" ka t" drejt"n e ra'ionit. Posedimi "sht" gjendje &aktike e mbrojtur nga e drejta. Poseduesi ka m" tep"r t" drejt" se ai q" nuk e ka posedimin. Posedim i drejtpedrejt dhe i terthorte. Fitohet n" m"n%r" origjinere( deri!ati!e( 5ashk"posedimi( Posedimi i p"rbashk"t. Posedimi mbrohet me !etendihme( Padia p"r pengimin e posedimin dhe p"r kthimin e sendit n" posedim. 'lojet e !osedimit $ I drejtp"rdrejt" dhe i t"rthort"( I ligjsh"m dhe jo i ligjsh"m( I !"rtet" dhe jo i !"rtet"( Me mir"besim dhe me keqbesim( Posedim pron"sor( Posedim i kuali,kuar i ligjsh"m 6 me mir"besim/(Posedim tabular i regjistruar/. Posedimi shuhet me $ Me shkat"rrimin e sendit objekt i posedimit( -ur sendi i kthehet poseduesit7pronarit n" ba)" t"4 Padis" p"r rikthimin e sendit n" posedim( A'tio rei!endi'atio( Padia publi'iane. Pronesia – eshte pushteti &aktik dhe juridik mbi sendin( e drejta e pronarit per ta poseduar( perdorur dhe disponuar me sendin e 'aktuar sipas deshires se tij. Ka ( ku)*ime4 T+ !+rgjithshme – ndalimi i keqp"rdorimit t" s" drejt"s s" pron"sis"(T+ ve,anta – mund"sia e shpron"simit7ekspopriimit. Pasuria – t"r"si e t" drejta!e subjekti!e 'i!ile me karakter pasuror q" i takojn" nj" personi. E drejta e !ron+sis+ – e drejt" sendore q" p"rmban # autori)ime perdorimin(sh&r%te)imin dhe posedimin e sendit nga pronari. 8et"m me kalimin e disponimit nga pronari tek nj" person tjet"r shuhet pron"sia. Karakteristika t+ s+ drejt+s s+ !ron+sis+--a karakter absolut( 9niteti i t" drejt"s s" pron"sis"( -a karakter pasuror7sendor( Ek)iston e drejta e ndjekjes7ra'ionit – sendi q" pronarit i ka dal" nga posedimi n" m"n%r" t" paligjshme ( mund q" ai ta marr" kudo ku e gjen. -jo e drejt" nuk parashkruhet( "sht" e p"rhershme. Ku)*imi i !ron+sis+ $ N" t" kaluar"n pron"sia ka qen" e paku,)uar( Me -:F ;<=/ pron"sia ku,)ohet p"r t" respektuar edhe ne!ojat e t" tjer"!e
q" lindin nga &qinj"sia. E drejta e pron"sis" shtrihet deri n" lart"sin" dhe thell"sin" q" "sht" e dobishme p"r ushtrimin e saj. E drejta %injesore $ E drejt" e titularit t" paluajtshm"ris" p"r t" p"rdorur paluajtshm"rin" e &qinjit p"r ushtrimin e plot" t" s" drejt"s s" tij t" pron"sis".Ek)iston n" ba)" t" re'ipro'itetit( Nuk regjistrohet( Nuk lidhet me a&at. Servitutet $ Nuk ka re'ipro'itet( ek)iston n" &a!or t" pasuris" dominuese(3egjistrohet( -a a&at( mund t" jet" i p"rkohsh"m. .misionet $ >an" nj" e keqe e pashmangshme q" duhet t" durohen dhe e ku,)ojn" t" drejt"n e pron"sis". Mund t" jen" dhe t" palejuara. 5artja e t%mit( er"rat e pak"ndshme( n*ehtesia. Bashk+!ron+sia "sht" pron"si e m" shum" persona!e t" 'il"t kan" t" drejt"n e pron"sis" mbi nj" send t" pandar"( n" t" 'ilin pjesa e se'ilit "sht" e 'aktuar n" m"n%r" ideale. Bashk!ronari ka t+ drejt+ q" sendin ta mbaj" dhe ta sh&r%t")oj" n" propor'ion me pjes"n( Mund t" disponoj" me pjes"n pa p"lqimin e bashk"pronar"!e t" tjer"( 5ashk"pronari n" paluajtshm"ri ka t" drejt"n e parablerjes( 2endin n" bashk"pron"si e administrojn" s" bashku( -a t" drejt" n" pjestimin e sendit( Merr pjes" n" shpen)imet lidhur me sendin. Bashk!ronesia lind me / Me pun" juridike kontrat"( testament/( 8endim t" organit kompetent( N" ba)" t" ligjit( N" ba)" t" !endimit p"r ndarjen7pjestimin e pasuris" s" p"rbashk"t( Me parashkrim ,tues( P"r)ierje e sende!e t" pronar"!e t" ndr%sh"m. Shuhet kur $ 0do bashk"pronar mund t" k"rkoj" ndarjen( -jo e drejt" nuk parashkruhet( Nuk mund t" hiqet dor" p"rgjithmon" nga e drejta e ndarjes ma*. ? !jet/( Ndarja b"het4 me marr"!eshjen e bashk"pronar"!e( me !endim gj%kate. Pas ndarjes ,tohet pron"sia indi!iduale. ( m+n0ra t+ )timit t+ !ron+sis+- "+n0ra origjinare – kur pronari t" drejt"n e !et t" pron"sis" e n*jerr nga e drejta e paraardh"sit. "+n0ra derivative – t" drejt"n e pron"sis" nuk e n*jerr nga paraardh"si por nga &akte t" tjera juridike. Titujt juridik+ !+r )timin origjinar t+ !ron+sis+ / -rijimi i sendit t" ri( P"r)ierje dhe bashkim( Nd"rtim n" tok"n e huaj( Parashkrimi ,tues( Ndarja e &ruta!e( Fitimi i pron"sis" nga jopronari( @kupim( Avulsio $ Ndodh bashkimi i paluajtshm"ri!e p"r shkak t" !eprimit t" nat%r"s( pronar !a)hdon t" jet" pronari i paluajtshm"ris"nga e 'ila "sht" shk"putur. Aluvio – rrjedha e ujit grumbullon dheun n" breg dhe rrit sip"r&aqen e tok"s. Pronar b"het pronari i tok"s rreth t" 'il"s "sht" b"r grumbullimi( Ndr%shimi i rrjedhjes s" ujit dhe krijimi i nj" ishulli. Padit+ !+r m#rojtjen e !ron+sis+- Padia e rei!endikimit1 Padia publi'iane1 Padia negatore. Padia e reivendikimit $ Pronari mundet me padi t" k"rkoj" nga poseduesi kthimin e sendit indi!idualisht t" p"r'aktuar. Pronari duhet t" !"rtetoj" se mbi sendin kthimin e t" 'ilit k"rkon( ka t" drejt"n e pron"sis" dhe q" sendi ndodhet n"n pushtetin &aktik t" t" paditurit. E drejta e paraqitjes s" padis" nuk parashkruhet. Poseduesi me mir#esim Mund
t" k"rkoj" kompensim p"r shpen)imet e dobishme n" lart"sin" e rritjes s" !ler"s s" sendit.I kompesohen dhe shpen)imet e domosdoshme. -a t" drejt" ta mbaj" sendin n"se nuk i paguhen shpen)imet. Poseduesi me ke#esim Poseduesi duhet ti kthej" t" gjitha &r%tet( t" kompensoj" !ler"n e &r%te!e. +" kompensoj" d"mtimin e sendit. -"rkon kompensim p"r shpen)imet e domosdoshme. P"r ato t" dobishme kompensohet !et"m n"se ka pas dobi p"r pronarin. Padia !u#li$iane $ Personi i 'ili ka ,tuar sendin e 'aktuar n" m"n%r" indi!iduale sipas ba)"s juridike dhe n" m"n%r" t" ligjshme( e nuk e ka ditur dhe nuk ka mundur ta dinte se nuk "sht" b"r" pronar i sendit ka t" drejt" t" k"rkoj" kthimin e tij edhe nga mbajt"si me mir"besim tek i 'ili sendi gjendet pa ba)" juridike ose me ba)" m" t" dob"t. -jo padi nuk k"rkon pro!imin e pron"sis" por pro!imin e posedimit m" t" &ort". Personi me mir"besim me kalimin e koh"s s" parapar" me ligj b"het pronar i sendit q" ka patur n" posedim. -ur personi q" ka poseduar sendin me mir"besim p"r koh"n e mja&tueshme p"r tu b"r" pronar me parashkrim ,tues dhe nd"rkoh" )h!ishet nga pushteti &aktik( ai mbetet pronar u)ukapient joposedues( nd"rsa sendin e mban poseduesi q" nuk "sht" pronar. -jo "sht" ba)" p"r t" ngritur padin" publi'iane. Poseduesi aktual mund t" kund"rshtoj" padin" n"se dhe k% "sht" b"r" pronar me parashkrim ,tues. Pron"sia i mbetet ,tuesit t" d%t". Padia negatore $ N"se n" reali)imin e s" drejt"s personi i tret" e shqet"son pronarin( n" m"n%r" tjet"r dhe jo duke ja marr sendin( pronari mundet q" me padi t" k"rkoj" t" ndaloj" shqet"simi. -ur me shqet"simin shkaktohet d"m( pronari ka t" drejt" t" k"rkoj" shp"rblimin e d"mit sipas rregulla!e t" p"rgjithshme p"r shp"rblimin e d"mit. T+ drejta sendore m#i sendin e huaj jan+ 4 E drejta e ser!itutit( E drejta e pengut( 5arrat sendore( E drejta e nd"rtimit. Servitutet $ E drejt" mbi sendin e huaj e 'ila titullarit t" !et i mund"son q" ta sh&r%t")oj" sendin e tjetrit ose t" k"rkoj" q" pronari i sendit t" ku,)ohet n" sh&r%t")imin e t" drejt"s s" !et. Servitutet ndahen n+Servitute sendore – kur krijohen n" &a!or t" sendit t" paluajtsh"m. E drejta e pronarit t" nj" paluajtshm"rie t" kr%ej" !eprime t" 'aktuara n" paluajtshm"rin" e tjetrit. Servitute !ersonale – krijohen n" &a!or t" personit E drejta e personit n" &a!or t" t" 'ilit "sht" ngarkuar nj" paluajtshm"ri q" ta p"rdor" n" m"n%r" t" 'aktuar ose t" ndaloj" ushtrimin e !eprime!e t" 'aktuara. Parimet e servituteve $ 2er!ituti "sht" e drejt" sendore( 2er!ituti "sht" e drejt" sendore mbi sendin e huaj( 2er!ituti nuk mund t" jet" n" b"rje( 2er!ituti duhet t" jet" i dobish"m( Parimi i resktrik'ionit t" ser!itutit( Patjet"rsueshm"ria e pa!arur e ser!itute!e( 2er!itut ne !et" ser!itutin nuk mund t" ket"( 2er!itutet sendore jan" t" papjestueshme. Servituti sendor – "sht" e drejta e pronarit t" nj" paluajtshm"rie q" p"r ne!ojat e asaj paluajtshm"rie t" kr%ej" !eprime t" 'aktuara n" paluajtshm"rin" e pronarit tjet"r ose t" k"rkoj" nga pronari i sendit sh"rb%es t" p"rmbahet nga kr%erja e !eprime!e t" 'aktuara( t" 'ilat
p"rndr%she do t" kishte t" drejt" ti kr%ej" n" sendin e !et t" paluajtsh"m. -a p"r objekt sendet e paluajtshme. Marr"dh"nia ek)iston midis pronar"!e t" B paluajtshm"ri!e. Paluajtshm"ria e titullarit t" ser!itutit quhet pasuri dominuese( nd"rsa pasuria mbi t" 'il"n ushtrohet ser!ituti quhet pasuri sh"rb%ese. 'lojet e servituteve sendore $ Servitute %ushore – sendi i pri!ilegjuar "sht" i nat%r"s bujq"sore. Servitute sht+!iake – sendi i pri!ilegjuar "sht" nd"rtesa ose pjesa e nd"rtes"s. Servitute tekniko/komunale – sendi i pri!ilegjuar "sht" i nat%r"s tekniko$komunale. 2*u%rukti $ E drejta e &rutg")imit "sht" ser!itut personal i 'ili i jep autori)ime bart"sit t" tij q" pa shp"rblim t" sh"rbehet n" t"r"si me ndonj" send n" pajtim me destinimin e tij duke ja ruajtur p"rmbajtjen e tij. 2er!ituti i &rutg")imit mund t" ek)istoj" n" sendin sh"rb%es t" luajtsh"m ose t" paluajtsh"m q" "sht" i pakonsumuesh"m( n" m" shum" sende s" bashku( si dhe n" t" drejt"n q" jep &ruta dhe ,time t" tjera. 9)u&rukti ,tohet n" ba)" t" pun"s juridike ose me parashkrim. 9)u&rukti shuhet me !dekjen ose shuarjen e &rutg")uesit( me kalimin e sendit sh"rb%es n" pron"si t" &rutg")uesit( me heqjen dor" etj. 2sus $ E drejta e p"rdorimit "sht" e drejta e p"rdorimit t" sendit t" huaj n" ku,jt" e ne!oja!e t" bart"sit t" k"saj t" drejte dhe t" an"tar"!e t" &amiljes s" tij pa ja ndr%shuar p"rmbajtjen dhe destinimin e atij sendi dhe pa n*jerrjen e p"r,time!e t" tjera pasurore nga ai send. 3a#itatio $ E drejta e banimit "sht" e drejt" q" nd"rtesa e huaj( banesa ose pjesa e !eCant" e nd"rtes"s ose banes"s t" sh&r%t")ohet p"r jetes"( p"r ne!ojat e bart"sit t" k"saj t" drejte dhe an"tar"!e t" &amiljes s" tij( si dhe persona!e t" tjer" t" 'il"t ai i mban ushqen/. E drejta e !engut $ Dsht" e drejt" mbi sendin e huaj me t" 'il"n sigurohet k"rkesa e kreditorit pengmarr"s me dh"nien peng t" sendit indi!idualisht t" p"r'aktuar ose t" drejt"s n" &a!or t" kreditorit pengmarr"s i 'ili "sht" i autori)uar t" disponoj" me sendin e huaj ashtu q" pas kalimit t" a&atit t" arritjes t" k"rkoj" p"rmbushjen e k"rkes"s s" !et nga !lera e atij sendi7t" drejte me shitjen e sendit t" l"n" peng/( para kreditor"!e t" 'il"t n" at" send7t" drejt" nuk kan" t" drejt" pengu si dhe para kreditor"!e t" tjer"( t" 'il"t t" drejt" pengu n" at" send kan" ,tuar pas tij. Pengmarr"si n" parim nuk ka t" drejt" ta p"rdor" sendin e l"n" peng. Pengu i kontraktuar $ Fitohet me lidhjen e kontrat"s mbi pengun dhe me dor")imin e sendit n" posedim t" kreditorit pengmarr"s dhe me lidhjen e kontrat"s dhe regjistrimin n" librat publik". " kontrata e pengut t" jet" e !le&shme duhet q" t" p"rmbaj"4 Certi,kat" me shkrim q" p"rmban emrin dhe adres"n e pengdh"n"sit dhe debitorit( p"rshkrimin e det%rimit q" sigurohet( p"rshkrimin e sendit t" l"n" peng( n"nshkrimet e pal"!e t" kontrat"s dhe dat"n. -reditori obligohet q" pas shuarjes s" k"rkes"s sendin e marr" ta kthej" n" gjendje t" rregullt te pengdh"n"si. Pengu ligjor $ Fitohet me plot"simin e kushte!e t" parapara n" ligje t" !eCanta. Pra ai krijohet e* lege. eklarimi i !ullnetit t" pal"!e
kontraktuese nuk "sht" i ne!ojsh"m. -reditori mund ta shes" sendin p"r p"rmbushjen e k"rkes"s t" krijuar nga marr"dh"nia det%rimore midis kreditorit dhe debitorit. Pengu gj0esor $ Fitohet me !endim t" gj%kat"s t" marr" n" pro'edur"n e dhunshme p"r sigurimin e k"rkesa!e dhe me regjistrimin n" librat publik". 8jen n" shprehje kur ek)iston pro'edura p"rmbaruese dhe ,llimisht b"het in!entari)imi i sende!e n" pro'es!erbal. @bjekt i pengut gj%q"sor mund t" jen" !et"m sendet t" 'ilat mund t" jen" dhe objekt i pro'edur"s p"rmbarimore. Parimet e se drejtes se !engut $ Parimi i ak'esoritetit( o,'ialitetit( spe'ialitetit( papjestueshmerise dhe prioritetit. 'lojet e t+ drejt+s s+ !engut n+ #a*+ t+ o#jektit & pengu i dores( i regjistruar( hipoteka( pengu ne te drejta. Pengu i dores $ Dsht" e drejt" mbi sendin e huaj me t" 'il"n sigurohet k"rkesa e kreditorit pengmarr"s me dh"nien peng t" sendit indi!idualisht t" p"r'aktuar n" &a!or t" kreditorit pengmarr"s i 'ili "sht" i autori)uar t" disponoj" me sendin e huaj ashtu q" pas kalimit t" a&atit t" arritjes t" k"rkoj" p"rmbushjen e k"rkes"s s" !et nga !lera e atij sendi( para kreditor"!e t" 'il"t n" at" send nuk kan" t" drejt" pengu si dhe para kreditor"!e t" tjer"( t" 'il"t t" drejt" pengu n" at" send kan" ,tuar pas tij. E drejta e !engut t+ dor+s )tohet4 n" ba)" t" pun"s juridike kontrat"s/( n" ba)" t" !endimit t" gj%kat"s( n" ba)" t" ligjit4 O#jekt i !engut te dores eshte 0do send i luajtsh"m q" "sht" n" qarkullim juridik duke p"r&shir" edhe pjes"n e bashk"pron"sis"( mir"po n" k"t" rast ne!ojitet dhe p"lqimi i bashk"pronar"!e t" tjer". T+ drejtat e kreditorit !engmarr+s / -a t" drejt" t" k"rkoj" p"rmbushjen e det%rimit nga !lera e sendit t" l"n" peng( Posedimin e sendit t" l"n" peng( +" drejt"n e p"rpar"sis" n" reali)imin e k"rkes"s( P"rdorimi dhe mbledhja e &ruta!e nga sendi i l"n" peng( n"se pal"t jan" marr" !esh( +" drejt"n p"r nd"rrimin e sendit t" l"n" peng(+" drejt"n e bartjes s" t" drejt"s s" pengut( +" drejt"n e mbrojtjes – paraqitjes s" padis" p"r kthimin e sendit pengor n" posedim t" kreditorit(+" drejt"n e shitjes s" dhunshme t" sendit. Det0rimet e !engmarr+sit $ 3uajtja e sendit t" l"n" peng( Mosp"rdorimi i sendit( -thimi i sendit t" l"n" peng. Shuarja e t+ drejt+s s+ !engut te sendet e luajtshme $ Me shkat"rrimin e sendit t" l"n" peng( Me marr"!eshjen e pal"!e( Me kalimin e koh"s( Me konsolidim( Me kon&u)ion( Me shitjen publike t" sendit t" l"n" peng( Me humbjen e posedimit mbi sendin e l"n" peng. 3i!oteka $ Dsht" e drejt" sendore n" sendin e huaj ku objekt "sht" paluajtshm"ria. L"nia peng b"het me regjistrimin e t" drejt"s s" kreditorit n" librat publik". Pas l"nies peng t" paluajtshm"ris" ajo ngelet n" posedim t" debitorit. P"r ,timin e hipotek"s k"rkohet ba)a juridike dhe regjistrimi i k"saj t" drejte n" librat publik". E drejta e hipotek"s mund t" krijohet edhe n" paluajtshm"rit" me m" shum" pronar"( por k"rkohet p"lqimi i bashk"pronar"!e. Gipoteka "sht" e drejt" ak'esore. Gipoteka
ndr%shon nga pengu sa i p"rket dor")imit t" sendit. 'lojet – hipoteke e kontraktuar( ligjore( gj%qesore. Parimet $ Parimi i ak'esoritetit( i o,'ialitetit( i spe'ialitetit(i papjestueshm"rise( i prioritetit. Te drejtat e kreditorit hi!otekues $ E drejta e reali)imit t" k"rkes"s nga !lera e sendit hipotekues( E drejta e p"rpar"sis" n" reali)imin e k"rkes"s( E drejta q" t" mos lejoj" )!og"limin e !ler"s s" sendit hipotekues( E drejta e bartjes s" hipotek"s( E drejta e mbrojtjes s" t" drejt"s s" hipotek"s( -reditori ka t" drejt" t" kund"rshtoj" !eprimet e debitorit pengdh"n"s me t" 'ilat )!og"lohet !lera e sendit t" l"n" peng dhe k"shtu rre)ikohet p"rmbushja e k"rkes"s s" kreditorit( E drejta e krijimit t" mbi hipotek"s( E drejta e kreditorit q" t" shikoj" pasurin" e ngarkuar me hipotek" gjat" sh&r%t")imit t" sendit nga ana e debitorit. T+ drejtat e !ronarit t+ sendit t+ l+n+ hi!otek+ $ P"rdorimi i sendit dhe mbledhja e &r%te!e( E drejta e disponimit me sendin e l"n" hipotek"( E drejta t" p"rmbush" k"rkes"n e debitorit( +" drejt"n e kund"rshtimit lidhur me k"rkes"n e siguruar. Barra sendore "sht" e drejt" sendore n" sendin e huaj( e 'ila i mund"son titullarit t" !et q" nga pronari i paluajtshm"ris" t" reali)oj" b"rje ose dh"nie n" m"n%r" periodike. 3egjistrohet n" regjistrat kadastar". P"rmbajtja e t" drejt"s s" barr"s sendore jan" prestimet. 5arra sendore konstituohet4 n" ba)" t" kontrat"s( n" ba)" t" ligjit.
